tÜrk bankacilik sİstemİ 2005 İlk yari basin toplantisi İstanbul-19.07.2005
DESCRIPTION
TÜRK BANKACILIK SİSTEMİ 2005 İLK YARI BASIN TOPLANTISI İSTANBUL-19.07.2005. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
TÜRK BANKACILIK SİSTEMİTÜRK BANKACILIK SİSTEMİ2005 2005
İLK YARI İLK YARI
BASIN TOPLANTISIBASIN TOPLANTISIİSTANBUL-19.07.2005İSTANBUL-19.07.2005
BAŞLIKLARBAŞLIKLAR1. Genel Ekonomi1. Genel Ekonomi2. TBS Genel Bilgiler2. TBS Genel Bilgiler3. TBS - 2005 Yılı ilk Yarı Performansı3. TBS - 2005 Yılı ilk Yarı Performansı4. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum5. Bazı Tespitler/Bireysel Krediler ve Konut5. Bazı Tespitler/Bireysel Krediler ve Konut Kredileri Kredileri 6. Bazı Tespitler/Sektörde Yabancı Payındaki6. Bazı Tespitler/Sektörde Yabancı Payındaki Gelişmeler Gelişmeler 7. BDDK Faaliyetleri ve Projeler 7. BDDK Faaliyetleri ve Projeler 8. Neler Yapılmalı 8. Neler Yapılmalı
1. Genel Ekonomi1. Genel Ekonomi
- Büyüme- Büyüme- Faiz dışı fazla- Faiz dışı fazla- Kamu borç stoku/GSMH- Kamu borç stoku/GSMH- Enflasyon- Enflasyon
1. Genel Ekonomi1. Genel Ekonomi
- Enflasyon ve faiz oranları- Enflasyon ve faiz oranları
19.524.8
42.7
56.0
75.9
36.6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
2000 2001 2002 2003 2004 2005My
%
TL Mevduat TKB Kredileri DİBS
39.0
68.5
29.7
18.4
9.3 9.0
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
70.0
2000 2001 2002 2003 2004 2005Hz
TÜFE
1. Genel Ekonomi1. Genel Ekonomi
2. TBS Genel Bilgiler2. TBS Genel Bilgiler
7
Türk Bankacılık Sektörü Bilanço Büyüklüğü
169,5
212,7
249,7
306,4324,7
228,3
178,9
130,1117,7
237,7
0
50
100
150
200
250
300
350
2001 2002 2003 2004 2005/5
Milyar YTL Milyar Dolar
Türk bankacılık sektörü 2001 yılından bu yana istikrarlı bir şekilde büyümektedir.
2a. TBS Genel Bilgiler2a. TBS Genel Bilgiler
2b. TBS Genel Bilgiler2b. TBS Genel Bilgiler
Toplam Varlıklar -
2004Milyar USD
% %
(TCMB hariç)
Varlıklar/GSYİH
Bankalar228,
374,
692,4 75,9
Özel Finans Kurumları 5,5 1,8 2,2 1,8
Sigorta Şirketleri 5,4 1,8 2,2 1,8
Leasing Şirketleri 3,6 1,2 1,4 1,2
Faktoring Şirketleri 3,1 1,0 1,2 1,0
Menkul Kıymet Aracı Kuruluşları
0,8 0,3 0,3 0,3
Tüketici Finansman Şirketleri
0,5 0,2 0,2 0,2
TC Merkez Bankası 58,8 19,2 - 19,6
Toplam 305,9 100,0 100,0 101.8
Türk Finans SistemiTürk Finans Sistemi
2c. TBS Genel Bilgiler2c. TBS Genel Bilgiler
Mayıs 2005
Kuruluş
Adeti
Şube Sayısı Personel SayısıATM SayısıYurtiç
iYurtdı
şıTopla
mYurtiçi
Yurtdışı
Toplam
Kamu Bankaları 3 2.100 14 2.114 38.947 169 39.116 4.214
Özel Sermayeli Bankalar
19 3.755 20 3.775 79.026 341 79.367 9.235
Yabancı Bankalar 12 195 4 199 5.839 35 5.874 434
Kalkınma ve Yat. Bankaları
13 24 1 25 5.259 2 5.261 0
TMSF 1 1 0 1 399 0 399 0
BANKA TOPLAMI 48 6.075 39 6.114 129.470 547 130.017 13.883
Özel Finans Kurumları
5 208 1 209 5.316 7 5.323 282
TOPLAM 536.283
406.32
3134.7
86554
135.340
14.165
Banka sayısı-şube sayısı-personel sayısı-ATM sayısı
2d. TBS Genel Bilgiler2d. TBS Genel Bilgiler
Mayıs 2005
İştirak Adeti İştirak Tutarı (Milyon YTL)
Yurtiçi
Yurtdışı
ToplamTP YP
Toplam
Kamu Bankaları 36 15 51 524 367 891
Özel Sermayeli Bankalar
141 30 171 9.060 1.331 10.391
Yabancı Bankalar 4 0 4 55 0 55
Kalkınma ve Yatırım Bankaları
32 1 33 203 14 217
TMSF 2 2 4 5 0 5
TOPLAM215
48 2639.84
71.71
211.55
9
İştiraklerİştirakler
11
Türk Bankacılık Sektöründe Yoğunlaşma
Yüzde1990
1995
2000
2001
2002
2003
2004
Mayıs 2005 (*)
İlk 5 Bankanın Payı
50,9
47,8
47,7
55,8
58,5
59,7
59,5 59,8
İlk 10 Bankanın Payı
71,5
71,1
69,2
79,5
80,8
82,3
84,0 83,7Not: Aktif büyüklükleri itibarıyla.
(*) Mayıs 2005 verileri geçicidir.Kaynak: TBB, BDDK
Kriz döneminde %48’e kadar gerilemiş bulunan en büyük beş bankanın payı son yıllarda belirgin bir artış kaydederek %60 seviyesine ulaşmıştır.
2e. TBS Genel Bilgiler2e. TBS Genel Bilgiler
3. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı3. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı
13
Diğer
TGATGA
MDC
Krediler
Nakit ve benzeri likit değerler
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2001 2002 2003 2004 2005/5
Diğer TGA MDC Krediler Nakit ve benzeri likit değerler
Türk bankacılık sektörü 2001 yılından bu yana istikrarlı şekilde büyümektedirTürk bankacılık sektörü 2001 yılından bu yana istikrarlı şekilde büyümektedir.
3a. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı3a. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı
Aktif - Krediler
3b. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı3b. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı
33,749,0
66,2
99,3116,2
19,923,0
26,5
32,435,8
0
20
40
60
80
100
120
140
2001 2002 2003 2004 2005/5
Mil
yar
YT
L
0
5
10
15
20
25
30
35
40
%
Kredi Hacmi (Milyar YTL) Krediler / T. Aktifler (%)
Türk bankacılık sektöründe kredi hacmi ve kredilerin bilanço içindeki payı belirgin şekilde artmıştır.
15
Kredilerin Milli Gelir İçindeki Payı
19,117,8 18,6
23,2
26,3
0
5
10
15
20
25
30
2001 2002 2003 2004 2005/ 5
%
Krediler/GSMH
Hala düşük olmakla beraber “kredi / GSMH oranı”ndaki yükselme bankacılık sisteminin kendisinden beklenen aracılık işlevini yerine getirmeye başladığına işaret etmektedir.
3c. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı3c. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı
16
6,4
10,3 10,6
17,7
35,2
40,542,8
40,4 40,6
53,7
47,0
42,5
32,835,8
32,4
26,523,0
19,9
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
1980 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 May.05
Yü
zde
Menkul Değerlere Plasmanlar/ T. Aktif Krediler/ T. Aktif
Kamu Kağıtlarının Kredileri Dışlama Etkisi1990’lı yıllardan itibaren artan kamu kesimi borçlanma ihtiyacı banka bilançolarında DİBS’lerin payının kredilerin aleyhine artmasına neden olmuştur. Bu süreç 2002 yılından itibaren tersine dönmüştür.
3d. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı3d. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı
17
38,041,2
51,7
70,6
80,3
4,9 6,612,8
26,6
33,7
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
2001 2002 2003 2004 2005/5
Milya
r Y
TL
Ticari ve Kurumsal Krediler Bireysel Krediler
Türk bankacılık sektöründe toplam kredi hacmi artarken bireysel kredilerin payı da yükselmektedir.
(*) İller Bankası hariç
Aktif - Krediler
3e. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı3e. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı
%29.5%27.3
%19.8%13.8
%11.4
18
2002 Aralık
67,74,2
5,5
1,9
20,6
1 milyon YTL üzeri 501 bin - 1 milyon YTL arası
101 bin - 500 bin YTL arası 50 bin - 100 bin YTL arası
50 bin YTL'den küçük
Son yıllarda bireysel kredilerde ve KOBİ kredilerinde görülen artış eğilimi küçük montanlı kredilerin payında artışa neden olmuş ve kredi konsantrasyonunu azaltmıştır.
2005 Mayıs
43,3
4,49,44,4
38,5
3f. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı Performansı3f. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıAktif - Krediler
19
Takibe Dönüşme Oranı (*)
29,3
17,6
11,5
6,0 5,6
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
2001 2002 2003 2004 2005/5
%
Karşılıklar
İstanbul yaklaşımı, ekonomideki iyiye gidiş ve kredi hacmindeki artış takibe dönüşme oranlarının dramatik şekilde düşmesine neden olmuştur.
(*) (Brüt TGA / (Canlı krediler + Brüt TGA))*100(*) (Brüt TGA / (Canlı krediler + Brüt TGA))*100
3g. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3g. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
20
Menkul Değerler Cüzdanı
86,1
106,8123,7
131,9
40,542,8 40,6
40,4
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
140,0
160,0
2002 2003 2004 2005/5
Mil
yar
YT
L
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
40,0
45,0
50,0
%
MDC Line 2
Sektördeki olumlu gelişmelere rağmen menkul değerler cüzdanının büyüklüğünde ve sektör bilançosu içerisindeki payında belirgin bir azalma sağlanamamıştır.
3h. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3h. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
21
Diğer
Özkaynaklar
Bankalara Borçlar
Mevduat
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2001 2002 2003 2004 2005/5
Diğer Özkaynaklar Bankalara Borçlar Mevduat
3i. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3i. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
22
Mevduatın Hacminin Seyri
110,3
138,0
155,3
191,1198,2
65,1 64,9
62,2 62,4
61,0
0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
2001 2002 2003 2004 2005/6
58
59
60
61
62
63
64
65
66
Mevduat tutarı Bilanço İçerisinde Pay
Alternatif fon kaynaklarına erişim imkanlarının artışı son yıllarda mevduatın toplam pasiflere oranının hafif şekilde azalmasına neden olmakla birlikte, mevduatın bilanço içerisindeki ağırlıklı konumu devam etmektedir.
3j. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3j. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
Mily
ar
YT
L
23
Mevduatın TP – YP Kompozisyonu (%)
40,7 42,751,4 55,3 59,5
59,3 57,348,6 44,7 40,5
0,0
10,0
20,0
30,0
40,0
50,0
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
2001 2002 2003 2004 2005/6
Türk parasına yönelik güven artışı ve döviz kurlarındaki gerileme nedeniyle mevduatın para cinsi kompozisyonu 2003 yılında TP lehine dönüşmüş olup TP mevduatın payı artmaya devam etmektedir.
3k. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3k. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
TL
mev
d.
pay
ıY
P m
evd
. p
ayı
24
Mevduatın Vade Dağılımı
% Dağılım2001 2002 2003 2004 2005 Mayıs
1 aya kadar 51,5 65,2 52,3 56,2 59,1
1 – 3 ay arası 36,4 23,8 33,0 30,7 30,1
3 – 6 ay arası 5,7 5,6 8,4 6,3 5,3
6 – 12 ay arası 3,7 3,9 5,2 3,9 2,9
1 yıl ve daha uzun 2,7 1,5 1,2 2,9 2,6
3 aya kadar toplam mevduat
87,9 89,0 85,3 86,9 89,2
Mevduat vadelerinde uzama sağlanamamıştır. Vadesi 3 aya kadar olan mevduatın payı hala %89,2 seviyesindedir.
3l. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3l. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
25
Koruma Kapsamındaki Tasarruf Mevduatı
74,6
95,6 100,9
124,6 130,0
74,6
95,6 100,9
65,5 71,3
0
20
40
60
80
100
120
140
2001 2002 2003 2004 2005/6
Tasarruf Mevduatı Sigorta Kapsamındaki Tasarruf Mevduatı
1994 yılında uygulamaya sokulan ve geçiçi bir süre kaldırıldıktan sonra yaşanan krizler nedeniyle 2000 yılında yeniden başlatılan mevduata tam garanti uygulamasına 2004 yılı Temmuz ayında son verilmiştir.
3m. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3m. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
%55
%52.5
26
Dış Piyasalardan Sağlanan Krediler (*)
Milyar Dolar 31 Aralık
2003
31 Aralık
2004
18 Şubat
2005
30 Haziran
2005
Sendikasyon Kredileri
3,8 6,5 6,5 6,6
Seküritizasyon
Kredileri2,8 3,5 3,5 6,4
Toplam 6,6 10,0 10,0 12,9
3n. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3n. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
(*) Tablodaki değerler stok rakamları ifade etmekte olup dönem sonu açık bakiye tutarlarıdır.
27
Bilanço Dışı İşlemlerBilanço Dışı İşlemler
89,098,7
134,2
179,7
236,4
52,5
46,4
53,8
58,7
72,8
0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
2001 2002 2003 2004 2005/5
0
10
20
30
40
50
60
70
80
Bilanço Dışı İşlem Hacmi (Milyar YTL) Bilanço Dışı İşlemler / Bilanço Büyüklüğü (%)
Bilanço dışı işlemlerin ağırlığı artmakta olup, bu artış bankaların faiz dışı komisyon vs. gelirlerine olumlu etki yapacaktır.
3o.TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3o.TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
28
Toplam Bilanço Dışı İşlemler / Bilanço Büyüklüğü
61
63
67,3
69,4
72,8
54
56
58
60
62
64
66
68
70
72
74
Oca.05 Şub.05 Mar.05 Nis.05 May.05
% Toplam Bilanço Dışıİşlemler / ToplamPasifler
3p. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı 3p. TBS - 2005 Yılı İlk Yarı PerformansıPerformansı
Bilanço dışı işlemlerin ağırlığı artmakta olup, bu artış bankaların faiz dışı komisyon vs. gelirlerine olumlu etki yapmaktadır.
4. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere 4. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere UyumUyum
30
Bankacılık Sektörü Temel Rasyoları
%2001 2002
2003 2004 Mayıs 2005 (*)
Aktif/GSMH 87,6 77,3 70,0 71,4 73,5
Kredi/GSMH 19,1 17,8 18,6 23,2 26,3
Kredi/Mevduat 30,530,5 35,535,5 42,642,6 52,052,0 58,758,7
MDC/Mevduat 53,8 62,4 68,8 64,7 66,5
Kredi/Aktif 21,8 23,0 26,5 32,4 35,8
MDC/Aktif 38,3 40,5 42,8 40,4 40,6Not: Mayıs 2005 verileri geçicidir.(*) 2005 yılı GSMH ilk çeyrek itibarıyla yıllıklandırılmıştır.
Hala düşük olmakla beraber “kredi / GSMH oranı”ndaki yükselme bankacılık sisteminin kendisinden beklenen aracılık işlevini yerine getirmeye başladığına işaret etmektedir.
4a. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4a. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum
31
Mevduatın Krediye Dönüşüm Oranı
30,5
35,5
42,6
52,0
58,7
20
25
30
35
40
45
50
55
60
65
2001 2002 2003 2004 2005/5
Kredi / Mevduat
2001 yılında %30,5’e kadar gerilemiş bulunan mevduatın krediye dönüşüm oranı belirgin ve istikrarlı bir artış sergilemektedir.
4b. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4b. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum
53,9
54,7
5656,4
58,7
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
Oca.05 Şub.05 Mar.05 Nis.05 May.05
%
32
Sermaye Yeterlilik OranıSermaye Yeterlilik Oranı
28,9
29,6
27,8
26,626,3
24
25
26
27
28
29
30
Oca.05 Şub.05 Mar.05 Nis.05 May.05
%
SYR Oranları
4c. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4c. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum
21,4
26,1
30,9
28,226,6
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
2001 2002 2003 2004 2005/5
Sermaye Yeterliliği Rasyosu (%)
BASEL II’ye göre Sermaye Yeterliliği Standart Rasyosu %16,9 olarak hesaplanmaktadır.
33
Yabancı Para Pozisyonu
-1,9
-0,6
0,0
-1,4
-1,2
-0,5 -0,4
0,3
-0,1
-0,4
-2,5
-2,0
-1,5
-1,0
-0,5
0,0
0,5
2001 2002 2003 2004 2005/6
Bilanço İçi Pozisyon Net Genel Pozisyon
Bankacılık sistemi açık pozisyonu 2003 yılına kadar azalmış, ardından yeniden çok düşük düzeyde artmaya başlamıştır. Ancak, açık pozisyon tutarı oldukça düşüktür.
4d. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4d. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum
34
Serbest SermayeSerbest SermayeSerbest Sermaye = Özkaynaklar(-)Sabit Kıymetler (Net) (-) İştirakler, Bağlı ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (Net) (-) Ertelenmiş Vergi Aktifi (-) Peşin Ödenmiş Giderler
4e. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4e. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum
Türk bankacılık sektörü serbest sermayesi gerek tutar gerekse aktife oran olarak son yıllarda çarpıcı şekilde artmış, 2001 yılı sonunda %1,2 seviyesinde olan serbest sermayenin toplam aktiflere oranı 2005 yılı Mayıs ayı itibarıyla %8,4’e yükselmiştir.
Serbest Sermaye TutarıAktife Oran
Milyon YTL Milyon dolar (%)
2001 1.959 1.361 1,16
2002 9.341 5.715 4,39
2003 18.107 12.972 7,25
2004 25.725 19.168 8,39
2005/5 27.386 20.054 8,44
35
DU-PONT ŞEMASI
2001 2002 2003 2004 2005*
Net Kar/Ort. Aktif (ROA) -6,43
1,50
2,52 2,33 2,94
Net Kar/Ort. Özkaynak (ROE1 ) -78,19
15,46
18,08 16,36 19,47
Net Kar/Top. Özkaynak (ROE2 ) -69,42
11,30
15,78 14,03 19,54
DüzeltilmişGelir/Ort Aktif (EBIT) -4,85
1,82
3,60 3,27 4,14
*: Yıllıklandırılmış Tahmin
4f. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4f. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum
36
Du-Pont ŞemasıDu-Pont Şeması
-100,0
-80,0
-60,0
-40,0
-20,0
0,0
20,0
40,0
2001 2002 2003 2004 2005*
%
Net Kar/Ort Aktif (ROA) Net Kar/ Ort Özkaynak (ROE1)Net Kar/ Toplam Özkaynak (ROE2) Düzeltilmiş Gelir/Ort Aktif (EBIT)
4g. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum4g. Rasyo Analizi ve Düzenlemelere Uyum
37
Gelir – Gider Yapısı
Gelir-gider dengesi olumlu yönde gelişmektedir.
2005 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs
Toplam Faiz Dışı Gelir / Faiz Dışı Gider (%) 55,53 53,29 62,43 62,92 62,01
T.Gelir / T.Giderler (%) 1,26 1,26 1,31 1,34 1,34
4h. Rasyo analizi ve Düzenlemelere Uyum4h. Rasyo analizi ve Düzenlemelere Uyum
5. Bazı Tespitler5. Bazı Tespitler
5. Bazı Tespitler/5. Bazı Tespitler/Bireysel Krediler ve Konut KredileriBireysel Krediler ve Konut Kredileri
40
Bireysel Kredi Hacmi
33,7
49,0
66,2
99,3
116,2
4,9 6,612,8
26,633,7
0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
100,0
120,0
140,0
2001 2002 2003 2004 2005/5
Milya
r YTL
Ticari ve Kurumsal Krediler Bireysel Krediler
Bireysel kredi hacmi 2003 yılından bu yana önemli ölçüde artmıştır.
5a. Bazı Tespitler5a. Bazı Tespitler
14,5 13,5
19,3
26,829,0
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
35,0
2001 2002 2003 2004 2005/5
%
Bireysel Krediler / Toplam Krediler
41
Bireysel Kredilerin Türleri İtibarıyla Dağılımı
7,0 6,1 9,917,88,2 13,8
15,7
14,519,2
25,322,2
24,5
65,654,7 52,2
43,3
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2002 2003 2004 2005/6
Milya
r Y
TL
Konut Otomobil Diğer Kredi Kartları
2004 yılı sonuna kadar kredi kartları bakiyesinin altında seyreden tüketici kredileri 2005 yılında kredi kartları bakiyesini aşmıştır.
5b. Bazı Tespitler5b. Bazı Tespitler
42
Bireysel Kredilerin Dağılımı
(Milyon YTL) 2002 2003 2004 2005 Haziran
(*)
2005 Yılı İlk 6 Ay Artış Oranı (%)
Tüketici Kredileri 2.270 5.813 12.731
20.137 58,2
- Konut 460 786 2.631
6.313 139,9
- Taşıt 541 1.777 4.194 5.133 22,4
- İhtiyaç - - 5.585 7.176 28,4
- Diğer 1.269 3.250 320 1.514 372,5
Kredi Kartları 4.335 7.030 13.920
15.356 10,3
- Taksitli - - 3.784 4.439 17,3
- Taksitsiz - - 10.137 10.916 7,7
Toplam Bireysel Krediler
6.605
12.843
26.651
35.492 33,2
5c. Bazı Tespitler5c. Bazı Tespitler
(*) Geçici
43
Konut Kredileri
Diğer ülkeler ile karşılaştırıldığında konut kredilerinin milli gelire ve bankacılık sektörü aktiflerine oranının oldukça sınırlı olduğu görülmektedir.
Konut kredilerinde son iki yıldaki artış oldukça dikkat çekicidir.
2005 yılının ilk yarısında konut kredileri hacmi yaklaşık %140 oranında artmıştır.
Öte yandan, konut kredilerinin toplam bireysel krediler içerisindeki payının %18, toplam krediler içerisindeki payının %5 ve toplam aktifler içerisindeki payının %2 mertebesinde olduğu düşünüldüğünde konut kredilerinden kaynaklanan risklerin bankacılık sektörü için şu an bir tehdit teşkil etmediği görülmektedir.
5d. Bazı Tespitler5d. Bazı Tespitler
44
KONUT KREDİLERİNİN MİLLİ GELİRE ORANI
0%10%20%30%40%50%60%70%
ABD
AB - 15
Kanad
a
Hong-K
ong
Mal
ezya
Eston
ya
Tayla
nd Şili
Litvan
ya
Kolom
biya
Çin
Mek
sika
Ürdün
Hırvat
ista
n
Boliv
ya
Mac
aris
tan
Fas
Tunus
Çek C
um.
Brezil
ya
Hindi
stan
Polon
ya
Slova
kya
Slove
nya
Banglad
eş İranPer
u
Cezay
ir
Türki
ye
Sudi A
rabis
tan
Pakis
tanG
ana
Rusya
Türkiye için Konut Kredileri / GSMH oranı %1,34’tür.
5e. Bazı Tespitler5e. Bazı Tespitler
45
Konut Kredileri
5f. Bazı Tespitler5f. Bazı Tespitler
• Halihazırda Sermaye Yeterliliği Yönetmeliği’ne göre %50 riske edilen konut kredilerinin takibe intikal ettiğini varsayarak %100 riske edersek; sermaye yeterlilik rasyosu %26,6’dan %24,9’a gerilemektedir.
•Sonuç olarak:
•Toplam Krediler, Toplam Aktif ve GSMH’ye oranı oldukça düşük olan Konut Kredileri tek başına Türk Bankacılık Sektörünün mali bünyesine ciddi zarar verebilecek durumda değildir. Bu bağlamda;
•Konut Kredilerinin vadelerinin tamamı uzun değildir, ortalama vade önemlidir.
•Finansmanı sadece mevduatla değil, yurtdışından sağlanan kredilerle, pasifteki diğer kaynaklarla ve sermayeyle finanse edilmektedir.
•Bankalar Konut Kredilerinden kaynaklanabilecek faiz, vade ve teminat risklerini hedge etmektedirler.
46
Takipteki Bireysel Krediler
(Milyon YTL) 2002 2003 2004 2005 Haziran
2005 Yılı İlk 6 Ay Artış Oranı (%)
Tüketici Kredileri 56 88 94 126 33,5
- Konut 11 10 14 13 -8,0
- Taşıt 21 18 29 34 16,3
- İhtiyaç - - 28 57 103,5
- Diğer 25 60 23 27 18,7
Kredi Kartları 222 265 734 971 32,2
Toplam Bireysel Krediler
278 353 829 1.097 32,4
5g. Bazı Tespitler5g. Bazı Tespitler
6. Bazı Tespitler/6. Bazı Tespitler/Sektörde Yabancı Payındaki GelişmelerSektörde Yabancı Payındaki Gelişmeler
48
Son dönemlerde Türk bankacılık sektörüne olan yabancı ilgisi artmaktadır. Bu ilgi artışında,
• Makroekonomik ortamdaki iyileşme ve istikrar,
• Dezenflasyon süreci,
• Mevcut ve potansiyel büyüme,
• Avrupa Birliği ile bütünleşme süreci,
• İleriye yönelik olumlu beklentiler,
• Sektörde gerçekleştirilen reformlar sayesinde sağlanan gelişmeler,
• Düzenleyici ve denetleyici ortamda sağlanan gelişmeler,
• Ekonomik gelişmelere paralel olarak finans sektörüne artan istikrar ve güven
etkili olmaktadır.
6a. Bazı Tespitler6a. Bazı Tespitler
49
Yabancı sermaye payı Aktif Toplam
31.12.2004 3,4
19.07.2005 (*) 10,6
(*) Temmuz 2005 rakamı geçicidir. KoçBank-UniCredito Ortaklığından dolayı %50,TEB’in BNP Paribas tarafından alımı dolayısıyla %50, Yapı Kredi Bankasının Koç-UniCredito tarafından alımı dolayısıyla yüzde %57,4’ün %50’si, DışBank’ın Fortis Grubu tarafından satın alınmasıyla %89,3, ve Şekerbank’ın %36,5’ine Rabobank’ın talip olmasıyla ilgili bankaların aktif büyüklüklerinin de söz konusu oranlarda yabancılara geçtiği varsayımları neticesinde yapılan hesaplama.
6b. Bazı Tespitler6b. Bazı Tespitler
50
MAYIS 2005AKTİF (%)
KREDİ (%)
MEVDUAT
(%)
ÖZKAYNAKLAR
(%)
MEVCUT DURUM 8,598,59 10,6510,65 6,896,89 7,657,65
AÇIKLAMASI YAPILANLAR
4,90 5,68 4,79 5,78
Yapı Kredi 3,90 4,51 3,64 5,13
Şekerbank 1,00 1,17 1,16 0,65
TOPLAM YABANCI PAYI 13,4913,49 16,3316,33 11,6911,69 13,4313,43
6c. Bazı Tespitler6c. Bazı Tespitler
Başka bir açıdan bakılırsa
51
Oran diğer ülkelere göre düşük düzeydedir.
Yüzde Pay (*) 1994 1999 2001
Orta Avrupa
Çek Cum. 5,8 49,3 90,0
Macaristan 19,8 56,6 88,8
Polonya 2,1 52,8 68,7
Latin Amerika
Arjantin 17,9 48,6 31,8
Brezilya 8,4 16,8 29,9
Şili 16,3 53,6 46,8
Kolombiya 6,2 17,8 21,5
Meksika 1,0 18,8 82,7
Peru 6,7 33,4 42,5
Venezüella 0,3 41,9 43,2
Asya
Kore 0,8 4,3 29,5
Malezya 6,8 11,5 19,0
Tayland 0,5 5,6 6,8
(*) Yabancı payı %50’den fazla olan bankaların varlık toplamı / toplam varlıklar.
Kaynak: 1994 ve 1999 IMF International Capital Markets 2000, 2001 yılı verileri ise Dünya Bankası kaynaklarından derlenmiştir.
6d. Bazı Tespitler6d. Bazı Tespitler
52
Muhtemel avantajlar;
Yabancılaşmanın sonuçları hakkında farklı görüşler mevcut olmakla birlikte olası faydalar;
• Yeni teknolojilerin ve bankacılık ürünlerinin sektöre girmesi,• Güçlü bir sermaye yapısına ve güvene sahip bankaların girişiyle sektörün güçlenmesi,• Sektörde rekabetin ve etkinliğin artması,• Uluslararası finans çevrelerinden fon bulma imkanlarının genişlemesi,• İleri uzmanlık birikimlerinden yararlanılması, • Kriz zamanlarında fonların yurtdışına kaçışının önlenmesi,• Yabancı sermaye girişi.
6e. Bazı Tespitler6e. Bazı Tespitler
53
Muhtemel sakıncalar;
• Yabancı bankaların finansal kriz dönemlerinde işlerini bırakıp gitmeleri (cut and run), • Ölçek avantajlarını kullanarak daha kaliteli müşterilere yönelmeleri (cherry pick),• Ulusal ekonominin küçük ölçekli işletmelerine kredi açmakta isteksiz davranmaları,• Kriz dönemlerinde kredi arzını sınırlamaları.
6f. Bazı Tespitler6f. Bazı Tespitler
77. BDDK Faaliyetleri ve Projeler. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
7a. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7a. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
Basel II Basel II - - Standart Yöntem Ocak 2008Standart Yöntem Ocak 2008 -- İleri Yöntemler Ocak 2009 İleri Yöntemler Ocak 2009
56
Türk Bankacılık Sektörünün Basel-II Uyumu
Bankaların Basel-II Uyum Düzeyi(% Aktif)
0 10 20 30 40 50 60
Başlamadı
Başlangıç düzeyi
Orta Düzey
İleri Düzey
% Aktif
5 Banka
15 Banka
27 Banka
5 Banka
7b. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7b. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
•
Yeni Bankalar Kanunu – 5387Yeni Bankalar Kanunu – 5387--15 Kısım, 171 madde ve 23 geçici madde-Alt düzenlemeler (bir yıl boyunca hemen hemen her hafta en az bir yönetmelik düzenlemesi) - Teşkilat yapısı daireler bazında gözden geçirilecek ve daire
sayısı 10’a indirilecektir. -Yerinde denetim sistemi yeniden yapılandırılacaktır
-Leasing, faktoring, tüketici finansman şirketleri ve yeni düzenlemeler
7c. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7c. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
7d. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7d. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
DÜZENLEME KONUSUALT
BAŞLIK KONUSU
I -KURULUŞ, FAALİYET VE TASFİYEYE İLİŞKİN DÜZENLEMELER
15
II- KURUMSAL YÖNETİME İLİŞKİN DÜZENLEMELER 5III- KORUYUCU DÜZENLEMELER 19IV- FİNANSAL RAPORLAMAYA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
5
V- BANKA DIŞI KURULUŞLARA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
8
VI- KURUM UYGULAMALARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
12
VII- KURULUŞ BİRLİKLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER 1VIII- DİĞER DÜZENLEMELER 1
TOPLAM 66
Çıkarılması öngörülen düzenlemeler
7e. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7e. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
Bilgi Sistemleri (IT) Denetimi
Bankaların faaliyetlerinin güven ve açıklık içinde Bankaların faaliyetlerinin güven ve açıklık içinde sürdürülmesine yönelik olarak, bankaların ve sürdürülmesine yönelik olarak, bankaların ve özel finans kurumlarının bilgi sistemlerinin ve özel finans kurumlarının bilgi sistemlerinin ve
finansal veri üretim süreçlerinin denetlenmesifinansal veri üretim süreçlerinin denetlenmesi
7f. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7f. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
- Kurumumuzun, uluslararası standart ve uygulamalara uyumlu, etkin ve etkili bir denetim sürecine kavuşturulması ve böylece, hem bankacılık sisteminin istikrarına katkıda bulunulması hem de Kurumumuzun karar mercilerine, tamlık, yerindelik ve zamanındalık özelliklerini taşıyan girdilerin (araçların) sağlanması,
- Yerinden denetim ve uzaktan gözetim arasındaki iletişim ve eşgüdümü artırarak yerinden denetim ve uzaktan gözetimi entegre bir sürece kavuşturmak,
- Gerek Kurumumuzda, gerekse de sektörde “risk kültürü”nün gelişimine katkıda bulunmak.
Risk Odaklı Denetim (ROD)
61
Denetim Sürecinde Uluslar arası İşbirliği
• Kurumumuzun yabancı ülkelerle imzaladığı ikili işbirliği anlaşmalarının
(MoU) sayısı 11’e yükselmiştir,
• Bankalarımızın yurtdışı faaliyetlerinin konsolide yerinde denetimi
yapılmaktadır,
• Yabancı ülkelerin muadil denetim otoriteleriyle işbirliği devam etmektedir,
• Yolsuzlukla Mücadele Eden Devletler Grubu (GRECO) tarafından hazırlanan ülkemiz raporuna ve değerlendirmesine katkıda bulunulmuştur.
7g. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7g. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
7h. BDDK Faaliyetleri ve Projeler7h. BDDK Faaliyetleri ve Projeler
Anadolu Yaklaşımı
88. Bankacılık Sistemi . Bankacılık Sistemi Neler Yapmalı Neler Yapmalı
ve ve Bankacılık Sistemi İçin Neler YapılmalıBankacılık Sistemi İçin Neler Yapılmalı
64
• Risk yönetiminin karar alma sürecindeki etkinliği artırılmalıdır.
• Risk yönetimi teknikleri• Risk yönetimi kültürü
• Özellikle yabancı ağırlığının artışa geçmesi ile paralel olarak rekabetin eşit koşullarda olabilmesi amacıyla bankaların aracılık maliyetlerindeki azaltım çabaları devam etmelidir.
• off shore ve on shore ayrımını ortaya çıkaran arbitraj imkanları kaldırılmalıdır - BSMV, Gelir Vergisi Stopajları, KKDF ….
• yurt içinde döviz kredisi kullandırılması imkanlarının artırılmalıdır• Banka birleşmeleri seçeneği de denenmelidir.
• Türk bankacılığının rekabet gücünün artırılması için konsolidasyon teşvik edilmeli,
• Ayrıca oligopolcü piyasanın rekabeti bozucu davranışlarını önlemek için de gerekli tedbirler üzerinde çalışılmalıdır.
• Varlıklar ve yükümlülükler arasındaki vade uyumsuzluğu sorun olmaya devam etmektedir. Pasifin vadesinin uzaması gerekmektedir.
• Bireysel kredilerde hızlı artış ve hanehalkının borç yükündeki gelişim dikkatle izlenmelidir.
• Bireysel kredilerde değişken faizli kredi seçeneği de denenmelidir.
• Daha uygun koşullarda kredi imkanları • Faiz riski
• Şiddetli ve yıkıcı rekabete dikkat edilmelidir.
8a. Neler Yapılmalı8a. Neler Yapılmalı
65
• Bankalarca Kurum (BDDK) giderlerinin finansmanı amacıyla yapılan katkı payı oranının düşürülmesi ve Bütçeye aktarılan harcanmayan katkı paylarının gizli bir vergiye dönüşmesinin önlenmesi gerekmektedir.
• Yeni finansal ürünlerin sunumunu teşvik edici hukuki düzenlemeler belirlenmeli ve mali mükellefiyetler teşvik edici bir nitelikte olmalıdır (TL sekuritizasyon gibi).
• Bankacılıkta IT alanında fazla kapasitenin müşterek kullanımı ile diğer bazı servislerin ortak kullanımını teşvik edici önlemler belirlenmelidir (ATM, para taşıma, POS vb.).
• Reel sektörün şeffaf bilançolara sahip olması, risk yönetim kültürünün kazandırılması hususunda neler yapılabileceği araştırılmalıdır. Basel II’ye de hazırlık açısından reel sektörün bu iki konuda nasıl motive edileceği belirlenmelidir.
8b. Neler Yapılmalı8b. Neler Yapılmalı
66
Vade Uyumsuzluğu
Yükümlülükler
55%
26%
6%
5%8%
Varlıklar
15%
44%
21%
10%
10%
1 Aya Kadar1- 3 Ay3- 6 Ay6- 12 Ay12 Ay ve Üstü
Varlıkların %21’i 1 aya kadar vadeye sahipken, yükümlülüklerde bu oran %55’tir.Varlıkların %21’i 1 aya kadar vadeye sahipken, yükümlülüklerde bu oran %55’tir.
8c. Neler Yapılmalı8c. Neler Yapılmalı
67
Mevduatın Vadeye Göre Dağılımı Yüzde
Ocak 2005
Şubat 2005
Mart 2005
Nisan 2005
Mayıs 2005
1 Ay Vadeli Mevduat / Toplam Mevduat 55,9 56,4 58,8 58,5 58,258,2
1-3 Ay Vadeli Mevduat / Toplam Mevduat 30,6 30,1 29,4 29,8 30,8
3-6 Ay Vadeli Mevduat / Toplam Mevduat 6,8 7,5 6,1 6,0 5,5
6-12 Ay Vadeli Mevduat / Toplam Mevduat 3,8 3,2 3,0 3,0 2,9
12 Ay Vadeli Mevduat Toplam Mevduat 2,9 2,9 2,7 2,6 2,6
Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
8d. Neler Yapılmalı8d. Neler Yapılmalı
68
Aracılık maliyetleri azalmaktadır. Ancak daha da azaltılmalıdır.
2003 2004
(Türk Parası Mevduattan Türk Parası Krediye) Eski Mevzuat + Yeni Piyasa Koşulları
Yeni Mevzuat +Yeni Piyasa Koşulları
(a) Mudinin eline geçen net faiz (%) 36,936,9 16,816,8 16,716,7
+ Mudinin yüküml. (GV, fon, ÖİV) (puan) 7,9 3,6 3,7
(b) Bankanın mevduata verdiği faiz (%) 44,8 20,4 20,4
+ Banka aşamasındaki yükler
(MMK, Disp., BDDK payı, TMSF primi) (puan) 2,5 1,9 1,1
+ Operasyonel gider ve kar marjı (puan) 4,7 11,2 11,2
(c) Kredi faizi (yüzde) 52,0 33,6 32,7
+ Kredi işlemleri üzerindeki kamusal yükler
(DV, BSMV, KKDF, harçlar vs.) 7,9 5,6 2,8
(d) Kredi müşterisi üzerindeki maliyet (%) 59,959,9 39,239,2 35,535,5
Toplam marj (puan) (d-a) 23,0 22,4 18,8
Kamusal yüküml. kaynaklanan marj (puan) 18,3 11,1 7,6
Kredi maliyeti içinde kamusal yüklerin payı (%) 30,630,6 28,328,3 21,421,4
8e. Neler Yapılmalı8e. Neler Yapılmalı
69
Teşekkürler Teşekkürler