وستر پۆڵ ئه

لهداينسونو یکونجي ڕان به گه

سیفی دیدار مه

ی ايمريک ئهنگی نێووده ری به هدا دوا رۆمانی نوس} سينونو یکونجي ڕان به گه{

م رۆمانه و له ئه. رخستووه ی خۆی ده هره واوی به تێيدا ته که ه) وستر پۆڵ ئه(

بات ها ده شتێکی وه و گه ره پيی و ناشوێندا بهژووريێکی س لهر وێنهخيدا يه ناوازه

ی م کتێبه ها به روه هه. وه تێدا بخوێندرێتهرهات و نهێنی سه به دونيايێکی پڕ له که

دا مۆديرنيزم -پۆست می رده رۆمان له سه ات کهست بک هه ر ، خوێنهوستر ئه

دا، هێشتاکهتوار ش و که که کان و نا ئارامی له ره کته ڕاوکێی کاره باری دڵهر سه

. بێتردارييان ست به ده و سانا نييه جوانی و تێڕمان تی له پڕيه

و مان کاتيشدا شاعيره هه ، له نوسێکی ناودارهی رۆمان وه له وستر جگه پۆڵ ئه

اڵم له بهست ساڵی و شه ته پێی ناوه تازه و پياوه ئه. ری فليميشه رهێنه ده

ی و کاتانه ئه. دات نجێکی بيست سااڵن نيشان ده ک گه وه گڕخستنی تواناکانی خۆی هو

کانی مريکا کاته ئه وه ڕێته گه ده اڵم که کانی ستيڤان ماالرمێ بوو ، به رگێڕانی کتێبه و وه وه ريکی خوێندنه ژيا خه پاريس ده له

وامی رده ی به وه نه هۆی خوێنده وستر به ئه. سێتونو و رۆمان دوايی رۆمان ده کات رخان ده سين تهونو واوی بۆ خۆی به ته

کێکيان جان الکان ژێر يه ، له دا بنيات ناوه ر دوو پێگه سه کانی خۆی له ی کاره که مريکا کۆڵه نسا وئه ره التی فهردوو و هه له

ميان رالف ی دووه وه ژێر ئه چی له که ن، که فرۆيد تاو و توێ ده کانی کتێبه وه ستاون و پێکه ر وه ی جاک ميلله خۆی و زاواکه

ر خۆياندا سه ی ترانسيندێتناليزميان به فه لسه ونی فه ته وه مناکييه خه ر و ناتانێل هاوتورن به ئيمرسۆن و مارگرێت فوله

کانی پۆڵ کاره له گرنگه ره وه و دوو ته بوونی ئه .داپۆشن يانی پێ که تازه واڵتهناتوانن گشت ی که وه بڕی ئه له ڵواسيوه هه

مريکا ری ئه ين نوسهردارت هره ناودارترين و به و به ر، ئه کنهم فو دوای ئادگار ئاالن پۆ و وليه که به ای کردووهه هوستر و ئه

. بژمێردرێت

، م رۆمانه چڕ و پڕی ئه له ، بريتيه وه کاته ده وستر جيا کانی پێشووی ئه واوی کاره ته دا له} گونجی نوسين ڕان به گه{ی وه ئه

، وه بگێڕێتهک رۆژ کانی يه رووداوه ڕه زار الپه هه يس بهک جيمس جۆ وهيتوانی ر ده نوسه. ی که واره ڕای بچووکی قه ره سه

. يدا بردووه که ڕێگه يان به م رۆماننوس په که کات که شتێک ده دايجياتي ڵکو له به ،ا درێژ ناکاته هی خۆی و و رۆژ اڵم ئه به

بسراکتی ڵێيت نيگارێکی ئه ده رد بووهوبير تيژ و نده وه ی ئه رۆمانهم ی ئه وه ناوهنانی دونيای بونياد وستر له ئه

ش تيڤی فۆتۆگرافێکی ره گه کی کۆن نه يه رسته که و به يه کێشێکی کارامه يان وێنه. رزی کێشاوه نووکی ده رنجڕاکێشی به سه

ن يا بوو، ونهوا رگيز ته نگيی هه ک فليمێکی ره وهرانی ر چاوی خوێنه به يخاته ده که ، دواتريشو ست ده ته داوهو سپی

ی وانه ، ئه وه شه دوو به خاته رانی خۆی ده خوێنه يه تازه م رۆمانه نوسينی ئه وستر له ئه. نوێنێت جيهانێکی فراوان خۆی ده

. داوستر دونيای پۆڵ ئه به ڕانيانه گه تاکهتا و ره سه} نجی نوسين که بهن ڕا گه{ی وانه و و ئه کانی ئه کتێبه پێشتر ئاشنان به

دا ري وه ياده موو شتێک له هه کات که ست پێده ده "ر بالنک مسته"ناوی ن به مه ته به ئاگاهاتنی پياوێکی به م رۆمانه ئه

تا وه ئه يدا يانێو ت ئه ڵين که چی پێده و شوێنه ؟ ئه دايه که ژووره له وه يه که ؟ بۆچی و له و نازانێت ناوی چييه وه ته سڕاوه

کانيان اڵمه و وه چن و ئه بيريدا دين و ده م قووڵ له و هه م ساده هه وه يان پرسياری پێکه ده و انهو ؟ ئه خۆشه نه يشيان نده به

م رۆمانه ئه وه ر بالنک پێکه ر و مسته ر و خوێنه يت نوسهڵێ ده م رۆمانه چوونی ناواخنی ئه ی پێشڤه پرۆسه له .نازانێت

وه يه م شێوه به حاله بێت مه نه يه م سێکوچکه ر ئه گه اسراون ئهزيندوو و ن نده وه کان ئه ره کته کاره چونکه، هو گێڕنه ده

له که تاڵه ی بهر وه و پيرێکی ياده ژی، ئه دا ده کی بێوێنه تاڵييه به ی له که کو مانای ناوه روه ر بالنک هه مسته. بخولقێن

و سپييه که ژووره روونيی؟ ی ده خۆشخانه يندانه يان نهکی ز يه خانهئايا س نازانێت که و، نده هدا بتاڵ بهژوورێکی سپی

ر بالنک ناوی خۆی و ناوی اڵم مسته ، به ک و کورسی و مێزێکی تێدايه يه وێله ره قه که ژووره. شی سپين وه کانی ناوه شته

تی، دورترين رێگايه که وێله ره ی نێوان کورسی و قه سافه ر بالنک مه نی مستهکا رزۆکه له پێيه يهبۆ. نازانێت م شتانه هيچ له

. ن مانايان چييه مه و زه سافه و نازانێت مه ئههێشتا م اڵ به

ش و سپی ڵيک فۆتۆگرافی ره دا کۆمه که ر مێزه سه تا له ره درکێت، سه ر بالنک شتێکی بۆ ده نگاوێکدا مسته ر هه ڵ هه گه له

يمس ، سۆفيا، جهبلوم ئانا کان بريتين له سه که. که رێکی زيندووی ناو رۆمانه کته کاره بن به يان ده که ريه دواتر هه بينێت که ده

و پاڵ ئه له. کات بيريان نه تا له وه نوسێته ده ک يه دوای ک له يه م ناوانه ر بالنک ئه و هتد، مسته زيميرداڤيد ،د فله

ر بالنک کێش رێکی دانراون و زوو مسته ن و زۆر به دا هه که مێزه ر سه زی فولسکاپ له ڵێک کاغه دا کۆمه فۆتۆگرافانه

ک تی، وه يه رادان نوسيوه سێده ژووری له له سێکی زيندانی که چيرۆکی که له يهبريتي هک نوسراوه. اني وه ن بۆ خوێندنه که ده

ڵێت، نه ده وه ر ئه نوسه اڵم نه به ر بالنک خۆی بێت مسته يه وانه له .بێت که ندييه ری به وه و و ياده پاکانه م نوسراوه ی ئه وه ئه

ستر و ی ئه که رۆمانه چونکه. کێيه کهبناسين ر بالنک مستهتوانين دا ده هي مه م گه لهريش ی خوێنه ئێمه ، نهو ر بالنک مسته

ی م رۆمانه نێو ئه له . یت يه کان نوسيو ره کته کاره کێک له يه رۆمانێک که بن به ر بالنک ده مستهستی ر ده ی به که و نوسراوه

کات و نێو اڵم له ناسێت، به ر ده کته رهدوای کا ر له کته و کاره وه خوێنێته دا دهنێو جيرۆک ر چيرۆک له وستردا خوێنه ئه پؤڵ

له که ره کته مان کاره ر هه يان هه مه رده سی سه هر بالنک ک مسته ناتوانێت بزانێت که. بێت ون دهواو ته که شوێنی رۆمانه

ی ناوی که ره نوسه که شێکی رۆمانێکه به که ر مێزه هسنوسراوی . وه نوسێته ی خۆی ده انهدان پاک سێداره ژووری له

. بووه وستردا هه ی ئه رۆمانێکی ديکه و پێشتر له ه"فيشناو"

کۆتايی له بۆيه. کراو بێت واو نه چێت ته اڵم پێده به هو گێڕێته ده" گراڤ"ناوی ک به يهيرهاتی زيندان سه به م رۆمانه ئه

و ئه ر که سه خاته روونی ده وێت و فشاری ده که ژوور ده ر بالنک به مسته له" دانيێل کوين"ناوی به سێک که که رۆمانه

که ی ژووره تاڵييه م به له ،که چيرۆکه ی وه نوسينه کات بهست ب ده هناچار ر بالنک که مسته. واو بکات ته که چيرۆکه

نگرانی ديدگای اليه له تکاره سێکی خيانه که" گراڤ. "کات ر ده گوزهو ئاقارێکی زۆر ئاڵۆز و دژواردا ره چێت و به رده ده

.ڕێن گه دا ده" گراڤ"دوای اڵتن و به سه ن ده خاوه" ڵتيما ئه"شاری ی له وانه کۆنفيدراسيۆن، ئه

ناسێنێت، مان پێ ده" گراڤ" که ، بۆيهنوسيوه مز سيمبول و ره ی پڕ له که هوستر رۆمان ئهکات ست ده ر هه خوێنه وه لێره

ی بااڵ يزیه تاکه يان مريکا ئه تێيدا که وه خوێنينه ده و رۆژگارانه ی ئه وانه ی پێچهک مێژوويه و هم هه ژده ی هه ده سهن مه زه

. پێ دروست بووهی مه رده م سه ئه

ک ، وه وه وێنيتهخ ده وه ريێکی سپييه وه ياده ژوورێکی سپييدا به گراڤ له هی رهاتی خۆی يان سه ر بالنک به کاتێک مسته

ن به گه دانی جينۆسايد دهنجام ئه ر بگرێت کاتێک به نی شهوتوا رکه سه له خنه و ره وه قێکی نوێی ميژوو بنوسێته ده يه وه ئه

کات و به ادهڕڵتيما ئه و له پرسيار کاتێک ئه له تکار پڕه سێکی خيانه ک که وه" گراڤ"ناساندنی . اڵت سه ڵتيمای ده ئه

. چن کان ده سووره هيندييه زياتر له چێت که ک دا ده يه وه ته کوشت و بڕی نهناو به وه سپێکی سپييه ئه

ها روه هه. ر پشت هس دوای خۆی بخاته و دونيای فراوانتر له وه يان جار بخوێنرێته توانرێت ده وستر ده ی ئه م رۆمانه ئه

که ربگرێت وه هرز به کنيکه م ته بکات له چێژکانی بگات و مانا شاراوه چاو و ديدگايێک له به و ره ر خوێنه هه يه وانه له

جۆرێک ێت بهتوان ده ره ر خوێنه هه که يه وه ئه دا م رۆمانه ی ئه وه خوێندنه لهشت دوا . کاری هێناوه بهيدا م رۆمانه له وستر ئه

. وه ێتهدونيا بخونێجۆرێکی نوێ دا به رييکی سڕاوه وه ياده ر بالنک و به مسته ببێت به

* ترانسيندێنتاليزم: فه لسه فه يه کی ئه مريکايی بوو که له سه ده ی نوزده هه م دا سه ری هه ڵدا و بريتی بوو له تيور و

وه وڵی ئه هه له يه فه لسه و فه ئه .لتور و که فه لسه ب، ئاين، فه ده ئه ت به باره ی نوێ سه وه بيرکردنه

.ک بونياد بنێت يه وه دابڕان و نوێ بوونه دا بوو که

2007

دا نه که-لبێرتا ئه