Tramwaje dwusystemowe

Chemnitz, Zwickau, Nordhausen

Autor: Wojciech Łatka

Prowadzący: dr inż. Jacek Makuch

2

• Pojazd szynowy zaprojektowany do użytkowania zarówno w infrastrukturze kolei lekkiej jak i kolei ciężkiej.

• Łączy w sobie cechy pojazdu kolejowego i tramwaju.

• Może poruszad się zarówno po torach tramwajowych na obszarach miejskich jak i po torach kolejowych na obszarach podmiejskich

• W prezentacji będą przedstawione 3 modele kolei dwusystemowych: Model z Chemnitz, model z Zwickau oraz model z Nordhausen

Tramwaj dwusystemowy

3

• Od 1880 roku w Chemnitz funkcjonowała sied tramwajów wąskotorowych, poruszających się po torach o szerokości 925 mm.

• W okresie rozkwitu sied wąskotorowa liczyła ponad 43km długości.

• Sukcesywnie od 1960 roku budowano sied normalnotorową, która mimo trudności na początku, wciąż się rozwija.

Model z Chemnitz

4

• Po drugiej wojnie światowej władze miasta podjęły decyzję o przekuciu sieci tramwajowej na tor normalny. Przebudowę rozpoczęto w 1958 roku. Sześd tras wytypowanych do obsługi w przyszłości, planowano oddad do ruchu po torze 1435mm w roku 1965r.

• Początkowo do jej obsługi przeznaczono dwuosiowe wagony T57/B57 produkcji Waggonbau Gotha (zdjęcie poniżej), a następnie Tatry T3D/B3D

Model z Chemnitz

5

• Termin zakooczenia prac wielokrotnie przesuwano, a ich zakres poddawano wielokrotnym modyfikacjom, obejmującym przesunięcia tras na nowobudowane osiedla mieszkaniowe czy też oznaczającym rezygnację z budowy poszczególnych odcinków.

• Ostatecznie kształt sieci miejskich tramwajów uzyskano dopiero pod koniec marca 2004r.

• Obecna sied linii tramwajowych w Chemnitz została zaprezentowana na następnym slajdzie

Model z Chemnitz

6

Model z Chemnitz

7

• Pierwsze plany tramwaju regionalnego zaczęły powstawad już w 1992 roku, w oparciu o doświadczenia modelu z Karlsruhe.

• Koncepcja nazwana ,,Chemnitzer Modell’’ zakładała możliwośd rozszerzenia sieci tramwajowej na tereny przyległe do miasta Chemnitz, a jej wizją było umożliwienie podróżowania bez przesiadek pomiędzy ścisłym centrum miasta a regionem.

• W 1997 roku powołano spółkę City-Bahn Chemnitz GmbH, która stała się późniejszym operatorem podmiejskich tras oraz pierwotnym dzierżawcą infrastruktury na odcinku pilotażowym Stollberg (Sachs) – Altchemnitz/Chemnitz-Zwönitzbrücke.

Model z Chemnitz

8

• Pilotażową linię w relacji Chemnitz Hauptbahnhof – Altchemnitz – Stollberg (Sachs) o długości 23 km uruchomiono pod koniec 2002 roku. Odcinek zamiejski nie jest obecnie wykorzystywany w ruchu kolejowym z wyjątkiem stacji w Stollberg.

• Pomiędzy Altchemnitz i Stollberg obowiązuje maksymalna prędkośd 80 km/h. Przewozy na tej linii realizują dwukierunkowe pojazdy Adtranz Variobahn.

Model z Chemnitz

9

• Dążąc do dalszej integracji transportu regionalnego z miejskim, podjęto decyzję o budowie drugiego połączenia sieci kolejowej z tramwajową.

• 17 czerwca 2014 roku uruchomiono połączenie z siecią kolejową. Dzięki tej inwestycji znacznie uprościła się możliwośd przesiadek pomiędzy pociągami a tramwajami miejskimi jak również fizyczne połączenie sieci miejskich i regionalnych torów kolejowych.

• Kolejne trasy tramwaju regionalnego miały byd uruchamiane na liniach współdzielonych z istniejącym ruchem kolejowym. W związku z tym ustalono, że w ramach Modelu Chemnitz będą wykorzystywane pojazdy hybrydowe, wykorzystujące w sieci kolejowej napęd spalinowy i wyposażone w drzwi na różnych wysokościach.

• W 2012 roku zamówiono 8 wagonów z rodziny Citylink od konsorcjum firm Vossloh Kiepe GmbH i Vossloh España SA

Model z Chemnitz

10

• Pojazd Vossloh Citylink

Model z Chemnitz

11

• Przyszłe plany rozbudowy sieci tramwajowej w ramach Modelu Chemnitz obejmują nie tylko rozszerzenie obsługi pojazdami tramwajowymi na kolejne linie kolejowe, ale również budowę nowych tras typowo tramwajowych w kierunkach, z których zrezygnowano podczas powojennej przebudowy sieci tramwajowej.

• https://www.youtube.com/watch?v=0XTsJh8h72M – nagranie prezentujące przejazd pojazdu Vossloh Citylink w Chemnitz

Model z Chemnitz

12

• W ramach projektu rozwoju kolei miejskiej i regionalnej w rejonie miasta Zwickau od koocówki maja 1999 roku zaczęły kursowad spalinowe pojazdy szynowe typu Regio-Sprinter i łączyd miasta i wsie Vogtland z centrum Zwickau.

Model z Zwickau

13

• Pociągi Regio-Sprinter dojeżdżają do koocowego przystanku Zentrum w centrum miasta, mijając po drodze bez zatrzymania dwa przystanki, które są używane tylko przez tramwaje.

• Na przystanku Zentrum tor kolejowy i tramwajowy rozdzielają się i autobusy szynowe korzystają z krawędzi peronowej dostosowanej do jego szerokości pudła i tutaj kooczą bieg. Tramwaje zaś korzystają z drugiej krawędzi peronu i kontynuują jazdę nową trasą biegnącą przez centrum miasta, aż do połączenia z istniejącą siecią tramwajową w Neumarkt.

Model z Zwickau

14

• Kolej Vogtlandbahn przejęła obsługę pociągów lokalnych na linii Zwickau – Plauen – Bad Brambach o długości 97 km w październiku 1996r.

• Rok później zostały dołączone jeszcze dwie dalsze odgałęziające się linie o łącznej długości 99 km, rozszerzając sied kolei na górzyste tereny w pobliżu granicy z Czechami.

• W maju 1998r. objęto obsługą jeszcze linię z Schönberg do Schleiz West, z której korzystają również pociągi DB, kursujące co 2 godziny do Plauen

Model z Zwickau

15

• Sied tramwajowa w mieście z 2013r.

Model z Zwickau

16

• Pojazdy RegioSprinter mogące rozwijad prędkośd do 120km/h poza miastem, aby mogły poruszad się w ruchu miejskim posiadają wyposażenie dla typowego tramwaju jak np. kierunkowskazy i podlegają zasadom ruchu tramwajów

• https://www.youtube.com/watch?v=swLcrlhSQqQ – krótkie nagranie prezentujące przejazd pojazdu RegioSprinter zarówno w mieście jak i na obrzeżach miasta Zwickau

Model z Zwickau

17

• W mieście Nordhausen wprowadzono tramwaje Combino Duo produkcji Siemens. Były to trzy wąskotorowe, niskopodłogowe wagony, wyposażone w dodatkowy silnik diesla, co umożliwiało im poruszanie się po niezelektryfikowanych torach.

Model z Nordhausen

18

• Dwusystemowe tramwaje od pewnego czasu kursowały już po ulicach Nordhausen, natomiast od maja 2004r. rozpoczęto ich eksploatację w ruchu podmiejskim.

• Wagony obsługują połączenie z miejscowością Ilfeld odległą o 11 km, gdzie wybudowano przystanek Ilfeld Neanderklinik. Na tym odcinku korzystają z linii wąskotorowej kolei Harzer Schamalspurbahnen zastępując spalinowe autobusy tego przewoźnika, obsługując większośd dotychczasowych połączeo tej relacji.

Model z Nordhausen

19

• Aby umożliwid przejazd z sieci tramwajowej na linię kolei HSB, zbudowany został tor łączący przystanek tramwajowy przed dworcem DB z położoną obok koocową stacją kolei wąskotorowej.

• Na linii Nordhausen Bahnhofplatz – Ilfeld Neanderklinik tramwaje jeżdżą co godzinę, a oprócz tego 6 par pociągów motorowych HSB kursuje z Nordhausen przez Ilfeld do Eisfelder Thalmühle.

• Raz dziennie do Nordhausen dociera też pociąg HSB prowadzony lokomotywą parową, jadący ze stacji położone na szczycie góry Brocken

• https://www.youtube.com/watch?v=Ds8He25vMqg – nagranie prezentujące wspólny przyjazd na przystanek tramwaju Combino Duo oraz pociągu HSB prowadzonego lokomotywą parową

Model z Nordhausen

20

• Wagon Combino Duo o masie 34t przy pełnym obciążeniu, mozę zabrad 95 pasażerów, z czego 27 na miejscach do siedzenia. Rozwija maksymalną prędkośd na poziomie 70km/h

• Niestety możliwości taboru nie są w pełni wykorzystane, gdyż pokonanie 11 kilometrowej trasy do Ilfeld zajmuje od 27 do 35 min.

Model z Nordhausen

21

Model z Nordhausen

Sied linii tramwajowych w Nordhausen

22

• ,, Technika Transportu Szynowego’’ – wydanie 9/1999

• ,, Technika Transportu Szynowego’’ – wydanie 6/2004

• ,, Technika Transportu Szynowego’’ – wydanie 10/2016

• ,, Technika Transportu Szynowego’’ – wydanie 12/2016

• ,, Świat Kolei’’ – wydanie 3/2018

• https://www.youtube.com

• www.transport-publiczny.pl

Bibliografia