trafikoa 2011 eu_mshp15-ud helduak_estresa_mjiturralde mgil etal
TRANSCRIPT
EstresaEstrés
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunakMugikortasun segururako hezkuntza-programazioak
Competencias para la seguridad, competencias para la vidaProgramaciones de educación para la movilidad segura
Introducción
El espacio seguro
Exploro mi ciudad
Solos/as por la calle
Yo también soy responsable
En bici, usa tu cabeza
Yo elijo
¡A conducir!
¡Atención al riesgo!
Yo decido
Alcohol y conducción
Me protejo y te protejo
Reunión de madres y padres (1)
Reunión de madres y padres (2)
Reunión de madres y padres (3)
EstrésEnseñar seguridad
Adapto mi conducción
La bola de cristal
Sarrera
Espazio segurua
Hiria esploratuko dut
Bakarrik, kalean barrena
Nire ardura ere bada
Bizikletaz, erabil ezazu burua
Neuk aukeratzen dut
Gidatzera!
Adi arriskuari!
Neuk erabakitzen dut
Alkohola eta gidatzea
Neure burua babesten dut, eta zu babesten zaitut
Gurasoen bilera (1)
Gurasoen bilera (2)
Gurasoen bilera (3)
EstresaSegurtasuna irakastea
Nire gidatzeko modua egokituko dut
Kristalezko bola
Edición:1.ª, noviembre 2011
Tirada:1.500 ejemplares
©Administración de la Comunidad Autónoma del País VascoDepartamento de Interior
Internet:www.euskadi.net
Edita:Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaServicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoDonostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
Autores:M.ª Jesús Iturralde Arriaga, Martín Gil Osoro, Francesc Esteban i Amat, Brenda Pina León, Letizia di Bartolomeo y Anna D’Aniello
Coordinación:M.ª Jesús Iturralde Arriaga y Martín Gil Osoro
Diseño e ilustraciones:Tiktak Multimedia S.L.
Material audiovisual:Imago S.L.
Impresión:Sacal
ISBN:978-84-457-3219-9
Depósito Legal:VI 816-2011
Esta publicación ha sido impresa en Cyclus Print, papel 100% reciclado y cuenta,
Ecológica Europea, ISO 14001 y EMAS. Más información: http://www.cyclus.dk
Argitaraldia: 1.a., 2111ko azaroa
Ale-kopurua: 1.500 ale
© Euskal Autonomia Erkidegoko AdministrazioaHerrizaingo Saila
Internet: www.euskadi.net
Argitaratzailea: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu NagusiaServicio Central de Publicaciones del Gobierno VascoDonostia-San Sebastián, 1 - 01010 Vitoria-Gasteiz
Egileak: M.ª Jesús Iturralde Arriaga, Martín Gil Osoro, Francesc Esteban i Amat, Brenda Pina León, Letizia di Bartolomeo eta Anna D’Aniello
Koordinazioa: M.ª Jesús Iturralde Arriaga eta Martín Gil Osoro
Diseinua eta irudiak: Tiktak Multimedia S.L.
Itzulpena: Aixe S.L.
Ikus-entzunezko materiala: Imago S.L.
Inprimatzea: Sacal
ISBN: 978-84-457-3219-9
Lege-gordailua: VI 816-2011
Lan hau Cyclus Printen argitaratu da, papera % 100 birziklatua da, eta besteak beste ziurtagiri hauek ditu: Aingeru Urdina, Iparraldeko Beltxarga, Etiketa Ekologiko Europarra, ISO 14001 eta EMAS. Informazio gehiago hemen: http://www.cyclus.dk Biblioteca General del Gobierno Vasco: http://www.euskadi.net/ejgvbibliotekakatalogoan aurki daiteke: http://www.euskadi.net/ejgvbiblioteka
Competencias para la seguridad, competencias para la vidaProgramaciones de educación para la movilidad segura
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunakMugikortasun segururako hezkuntza-programazioak
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 1
Norentzat
Helduentzat
Denboraren banaketa
1. saioa: 2 ordu 2. saioa: 2 ordu = 4 ordu
Programazioaren erabilgarritasuna
Pertsona bat estresatuta dagoela jotzen da tentsio handiko egoeran luze eta modu jarraituan dagoenean. Estresak, oro har, eta gidatzean, bereziki, jendea oldarkorrago eta etsaiago egiten du, eta bide publikoetan jokabide lehiakorragoa izan dezaten eragiten du. Maiz, emozio horiekin batera etorri ohi da, batetik, abiadura handitzea eta, bestetik, gidaria zein bideen gainerako erabiltzaileak era seguruan mugitzea zailtzen duten arrisku-jokabideak egiteko aldez aurretiko jarrera.
Tartean diren gaitasunak
Gaitasunak Maila
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea 2-3
Bideari lotutako egoeretan estresa kudeatzea 1-2-3
Estresa1 2edukiak, gaitasunen
araberahelburuak eta
eskema orokorrainformazioorokorra
Informazio orokorra
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak2
Estresa
Informazioak eta kontzeptuak
- Autokontzientziaren kontzeptua.
buruko mina...) eta horien ondorioak.
- Egoera emozional kontrolatu gabeak eta horien ondorioak.
- Emozioaren eta portaeraren arteko harremana.
- Erregulazio emozionalaren kontzeptua.
Trebetasunak
- Gorputzaren eta emozioen arteko
- Egoera emozionalen arrazoiak hautematea.
emozionalak bide-arriskuko egoerekin erlazionatzea.
Balioak eta jarrerak
- Autoezagutza.- Autobabesa.
- Autoezagutza.- Autobabesa.
Neure burua eta nire emozioak kudeatzea2. maila: Ondo ulertzen ditu bere barruko egoerak eta egoera emozionalak, eta baita horiek ekar dezaketen arriskua ere.
Edukiak, gaitasunen arabera
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
- Estresa eta bide-portaera.
psikikoak eta portaerazkoak.- Baliabide pertsonalak
ebaluatzeko estrategiak.
- Estresa kontrolatzeko eta maneiatzeko teknikak: arnasketa, erlaxazioa eta bistaratzea.
- Estresa kontrolatzeko estrategia saihesleak.
- Estresaren kontzeptua eta motak.- Bide-ingurunean estresa eragiten
dutenak.- Estresari lotutako egoera
emozionalak: tentsioa, antsietatea, estutasuna eta beldurra.
- Estresarekin lotutako egoera
bide-egoeretara lotzea.- Bide-ingurunean dituen estreseko
erantzunak erlazionatzea.
- Barruko nahiz kanpoko estres-
- Autoazterketaren bidez estres-egoeren aurreko indarguneak eta ahulguneak ebaluatzea.
- Autobabesa.- Autoezagutza.- Norberaren mugak onartzea.
- Lasaitasuna.- Gauzak umorez hartzea.- Baretasuna.- Segurtasuna.- Bizitza propioa balioestea.
- Autoezagutza.
Bideari lotutako egoeretan estresa kudeatzea1. maila: Badaki noiz gainditzen dituen bere mugak eta noiz doan barne-aktibazioko maila egokietatik haraindian.
3. maila: Bere egoera emozionalak erregulatzen ditu, eragin negatiboak minimizatuz eta
2. maila: Badaki eta onartzen du estresa pertsonaren eta bide-ingurunearen arteko harremanaren ondorio dela.
3. maila: Estres-egoeren aurrean, estres-sortzaileen pisua arintzen laguntzen dioten estrategiak garatzen ditu.
- Autoazterketaren bidez norberaren egoera emozionalak ebaluatzea.
- Autobabeserako estrategiak erabiltzea, emozioak kontuan hartuz edo kontuan hartu gabe.
- Estresa kontrolatzeko eta maneiatzeko teknikak erabiltzea.
- Norberari hobekien etortzen zaizkion estrategiak eta praktikak
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 3
Programazioaren eskema orokorra
1. saioa Zerk estresatzen nau? 2 ordu
1.1. jarduera Zer esaten diogu estresa? Lana talde txikietan 40’
1.2. jarduera Estresa eragiten didaten egoerak Lana talde txikian eta elkarrizketa gidatua 20’
1.3. jarduera Niri zera gertatu zitzaidan… Autokasuak 30’
1.4. jarduera Bistara dezagun egoera, eta erlaxa gaitezen... Ariketak: erlaxatzeko teknikak 30’
2. saioa Kontrola, etsai handia 2 ordu
2.1. jarduera Nire itsu-gidaria izango zara Ariketa 20’
2.2. jarduera KarratuakAriketa analogikoa eta elkarrizketa gidatua 45’
2.3. jarduera Zer-nolako kontrola dut mugikortasunean? Lana talde txikian 30’
2.4. jarduera Erlaxa zaitez... Ariketa 25’
Estresa
Programazioaren helburu orokorrak
jarrerarik ez izaten lagunduko duten estrategiak sortzea.
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak4
Helburua:
Metodoa:Lana talde txikietan.
Nola egin:Hezitzaileak lau eta sei kide arteko talde txikietan jar daitezen eskatuko die parte-hartzaileei. Talde bakoitzari papelografoko orri handi bat eta askotariko materiala
koloretako gometak, eta abar). Taldeei eskatuko die gero egingo dien galderari erantzun diezaiotela, eztabaida dezatela eta, gero, eman dien orri handian adieraz ditzatela beren ideiak, eskema baten bidez. Jarduera hori egiteko 20 minutu izango dituzte.
Talde txikietako lana bukatu eta gero, egin dituzten horma-irudi guztiak bateratuko dituzte, eta estresaren alderdi guztiak aipatuko dituzte.
Ondorioak:
-sentsazioa, balantzaren alde batek besteak baino pisu handiagoaduelako sentsazioa, tentsio-sentsazioa, bi aldeetatik tira egiten dizutelako sentsazioa.Sentsazio desatsegina da, eta barneko zein kanpoko eskakizunen eta egoerajakin batzuen aurrean egiten dugun erantzuteko ezgaitasunaren balioztatzearenarteko irakurketa okerra egitearen ondorioz sortzen da. Denbora luzean irauten du.
distortsionatua sortzen da, baina hariak gehiegizko tentsioa badu, tentsio-soinuasortzen da eta, azkenean, haria puskatu egiten da).
urdaileko mina, giharretako mina, arazo kardiobaskularrak, giharrak zurrun, sexu-nahia murriztea, eta abar.
Sintoma psikikoak: gauzak ahaztea, kontzentrazio-falta, zalantzak eta erabakiak hartze-ko gaitasunik eza, defentsa-egoera, errudun garelako sentipena, gehiegizko kezka, se-gurtasunik eza, eta abar.
Portaera-sintomak: sumingarritasuna, lo egiteko zailtasunak, dieta desorekatua, ta-bako gehiegi erretzea, alkohol edo medikamentu gehiegi hartzea, eta abar.
1. Saioa. Zerk estresatzen nau?
Estresa
1.1. Jarduera. Zer esaten diogu estresa?
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
40 minutu
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 5
Helburua:
Metodoa:Lana talde txikian eta elkarrizketa gidatua.
Nola egin:
hartzaileei, beren ustez estresa zerk eragiten dien eztabaida dezaten. Erantzunak idatziz eman beharko dituzte, txarteletan.
Honako galdera honi erantzun behar diote:
1. Saioa. Zerk estresatzen nau?
Estresa
1.2. Jarduera. Estresa eragiten didaten egoerak
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
20 minutu
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak6
1Estresa
Parte-hartzaileek egoera bakarra idatzi behar dute txartel bakoitzean. Taldeetan 10minutuzgogoeta egin eta gero, txarteletan idatzitakoa batera dezatela eskatuko die hezitzaileak, eta txartelak begi-bistan dagoen tokiren batean itsatsiko dituzte. Gero, bozeramaileen txanda bukatzen denean, hezitzaileak parte-hartzaileei eskatuko die guztien artean «goi-
beharko da zenbait estres-sortzaile orokorrek gure mugikortasunaren segurtasunean
Txartel bat hartzen dutenean, hezitzaileak azterketa bideratuko du, egiazki zerk jartzen gaituen tentsioan ohar daitezen. Esate baterako, baldin estresa eragiten dien egoeretako bat «goizeko lehenengo orduan, lanera joaten naizenean, izan ohi den ilara luzea» bada, hezitzaileak behar bezala bideratu beharko du azterketa duten kontrol-beharraz eta/edo denboraren plangintza okerra egiten dutela ohar daitezen.
Ondorioak:
Hezitzaileak, bideratze gidatuaren bitartez, estres-sortzaileen kategorien zerrendahonetara iritsi behar du:
Aldaketa:
Zalantza:
Gehiegizko ahalegina:eta abar).
Gehiegizko eskakizuna: norberak norbere buruari egiten dizkion eskakizunak edo kanpotik datozen eskakizunak direla-eta oso errealista ez diren helburuak jartzen direnean.
Kontrola: guztia norberaren eraginpean egon dadin nahi izatea, gauzak norberak direla eta izan beharko liratekeela pentsatzen duen bezalakoak izatea.
Denbora: plangintza oker egiteari lotuta.
Lehiakortasuna: adibidez, noranzko bakoitzeko errei bakarra duen errepideanbeste ibilgailu batek aurreratu nahi zaituelako zure autoari gehiegi hurbiltzeagatikazeleragailua nahiko zenukeen baino gehiago zapaltzera behartzen zaituenean.
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 7
Helburua:
egoeretan arrisku-portaerak saihesten laguntzen baitute.
Metodoa:Autokasuak.
Nola egin:Banakako aldia:Hezitzaileak parte-hartzaileei eskatuko die gogora ekar dezatela, isilean, berriki estresa sentitu duten mugikortasun-egoeraren bat, eta orri batean azal dezatela.
Bateratze-aldia:Gero, nahi duenak bere esperientzia kontatuko du. Ariketa horren bitartez honako hauek lortu nahi dira:
takoen artetik).- Ezagutzen dituzten estresa maneiatzeko teknikak gogora ekartzea, eta pentsatzea
teknika horietatik zein izango zatekeen egokiena egoera horretan.- Estres-sortzaile bakoitza kudeatzeko askotariko moduak aipatzea.
Ondorioak:
- Aldaketa: malgutasuna eta egokitzeko gaitasuna, ingurunearen irakurketa.- Zalantza: informazioa biltzea, egoerari jarraitzea.- Gehiegizko ahalegina: zereginak egiteko laguntza eskatzea, bat edo besteri ezetz
- Gehiegizko eskakizuna: emozioak adieraztea, umorea.- Kontrola: arnasketa, erlaxazioa, bistaratzea eta egoerari jarraitzea.- Denbora: plangintza, errealitatearen azterketa objektiboa.- Lehiakortasuna: arnasketa, erlaxazioa.
- Egoerari aurrea hartzea: esate baterako, egun horretan garraio publikoa erabiltzea, autoa hartu ordez.
1. Saioa. Zerk estresatzen nau?
Estresa
1.3. Jarduera. Niri zera gertatu zitzaidan…
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
30 minutu
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak8
Helburua:.
Metodoa:Ariketak: erlaxatzeko teknikak.
Nola egin:Jarduerak hartuko duen ordu erdian, hezitzaileak hainbat teknika proposatuko ditu, oro har eguneroko bizitzan eta, bereziki, gidatzean estresak dituen ondorioak murrizteko.
Interesgarria izango litzateke hezitzaileak ondoen ezagutzen dituen teknikak azaltzea, edo espezialistaren baten laguntza izatea. Hona hemen zenbait adibide:
Uzkurtze-erlaxatze teknika, Jakobsonena
Erlaxazioan, lau denbora errepikatu behar dira gorputzeko gihar guztiekin:
1. Giharra ahalik eta gehien tenkatu, gutxi gorabehera lau segundoz.2. Giharraren tentsioaz ohartu.3. Giharra ahalik eta gehien lasaitu zortzi segundoz, gutxi gorabehera.4. Sortzen ari zaizun erlaxazio-sentsazio atseginaz jabetu.
bizkarra, sorbaldak, bularra, lepoa, ezpainak, hortzak, begiak, kopeta eta, amaitzeko, besoak: ukabila, besaurrea eta besoa.
Azkenik, landutako gihar guztiak batera tenka ditzatela proposatuko die hezitzaileak.
1. Saioa. Zerk estresatzen nau?
Estresa
1.4. Jarduera. Bistara dezagun egoera, eta erlaxa gaitezen...
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
30 minutu
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 9
Schultzen teknika
1. urratsa: prestaketaOso toki lasai bat bilatu behar da, ezerk eta inork ez molestatzeko modukoa. Ziur izan behar gara ez gaituela inork eragotziko, eta ez gaituztela kanpotik ikusiko, interferentziarik egon ez dadin.Jarraian, ahalik eta jarrera erosoenean jarri: etzanda edo eserita jar gaitezke.
2. urratsa: lasaitasuna ezartzea«Guztiz lasai nago».
hitzok, esan ahala, hobeto sentiarazi behar gaituzte: hobeto, lasaiago eta sosegatuago. Garrantzitsua da hurrengo urratsera ez pasatzea lasai eta sosegatuta egon arte. Horretarako, arnasketa oso lagungarri izango da.
3. urratsa: astuntasun-aldia«Hankak astun ditut».
Horrek zera esan nahi du: hitz horiek esaten ditugun edo hitzotan pentsatzen dugun heinean, gorputzak hitzak bereganatzen ditu eta benetako astuntasun-sentsaziobihurtzen ditu. Prozesu hori gorputzeko atal guztiekin egin behar da. Gomendagarri da behetik gorako ordenari jarraitzea, gal ez gaitezen. Ez jo hurrengo urratsera, hitzak gorputz osoan benetako astuntasun-sentsazio bihurtu arte.
4. urratsa: beroaren aldiaHona hemen aldi honetako hitz gakoa: «Eskuineko hanka bero dut».
ere benetako sentsazio bihurtuko ditugu hitz horiek gure gorputzean. Prozesu hori gorputzeko atal guztiekin egin behar da. Gomendagarri da behetik gorako ordenari jarraitzea, ez dezagun gorputzeko atalik ahatz. Ez jo hurrengo urratsera, hitzak gorputz osoan benetako bero-sentsazio bihurtu arte.
5. urratsa: arnasa doitze-aldiaGiharrak lasaitu eta bihotzaren jarduera doitu eta gero, arnasketa normalizatuko dugu, orain. Horretarako, «Arnasa lasai hartzen ari naiz» hitz gakoak erabiliko ditugu.Oraingo honetan ere, hitzak ideia soil izateari utzi eta benetako sentsazio bihur daitezen lortu behar dugu. Uneren baten arnasa sakon hartzeko beharra badugu, nahi dugunean egin dezakegu. Gomendatzen da begiak ez irekitzea arnasketa erritmo lasai eta naturalean egin arte.
1Estresa
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak10
Helburua:
Metodoa:Ariketa.
Nola egin:Hezitzaileak binaka jar daitezen eskatuko die parte-hartzaileei. Bikotekide batek begiak estaliko ditu zapi batekin. Itsuarena egingo du, eta itsu-gidariak gidatuko du.
Bikote bakoitzak nahi duen ibilbidea egingo du, erabilgarri dagoen espazioa nahi erara baliatuz.
Itsuari honako galdera hauek egingo zaizkio:
Itsu-gidariari honako galdera hauek egingo zaizkio:
Ondorioak:
ez eta ongi eta segurtasunez egingo duelako uste osorik ere.
eta, nolabait esatearren, goza dezaket. Gauzak nola hartzen ditudan, horren arabera.
dadin lortzen du, eta guztia hainbeste kontrolatzeko beharra murrizten dio. Hortaz, enpatia oso garrantzitsua da.
2. Saioa. Kontrola, etsai handia
Estresa
2.1. Jarduera. Nire itsu-gidaria izango zara
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
20 minutu
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 11
Helburua:
gogoeta egitea.
Metodoa:Ariketa analogikoa eta elkarrizketa gidatua.
Nola egin:Talde-dinamikako jolas tipiko bat da. Honako honetan, jolasa gure beharretara egokituko dugu.
Hezitzaileak gutxienez sei laguneko taldeak egin ditzatela eskatuko die.
Talde bakoitzean rolak banatuko dituzte:
- Bost taldekidek jarduera egingo dute.- Taldekide bat behatzailea izango da, eta hezitzaileak ezarritako arauak betetzen dituz-
tela zaintzea izango du eginkizun. Horretarako, jarduera egiten hasi aurretik, hezitzai-leak behatzaile guztiak bilduko ditu, eta jolasa nola egin behar den eta ebazpena zein den azalduko die.
2. Saioa. Kontrola, etsai handia
Estresa
2.2. Jarduera. Karratuak
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
45 minutu
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak12
Jolasa nola egin:- Jolasaren helburua karratuak eraikitzea dela esango die hezitzaileak parte-hartzaileei.
DVDa, edo liburuxka honetako 14. orrialdea)
- Jolasa amaituko da bost jokalariek neurri bereko karratuak egiten dituztenean.
ARAUAK:
Hezitzailearentzako oharra:
Karratuen jolasaren ebazpena da parte-hartzaileak jolasten ari diren espazioan edo
Jolasa egiteko behar duten denbora erregistratuko da. 20 minutu igaro eta gero, ezbadute jolasa amaitu, jarduera bukatutzat joko da eta jolasaren azterketa egingo da.
2Estresa
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 13
Behatzaileari:
Parte-hartzaileei:
erantzuna?
2Estresa
Ondorioak:
Gertatzen zaizkigun gauzak kontrolatzeko dugun aukera hiru mailatan sailka daiteke:Nire kontrolpean, zuzenean: nik neuk egiten dudana, neure buruaren kudeaketa
Beste pertsonarengan eragiteko gaitasuna garatzea, lankidetzaren, negoziazioaren,
bilatzea, beste pertsona mehatxatuta sentitu gabe).
Talde osoari:Jolasa ebaztea lortu EZ duten taldeei: zuen ustez, non gelditu zarete?
DVDEranskina: Karratuak
Jolasaren azterketarako galderak:
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak14
Eranskina. Karratuak
2Estresa
Ebazpena: 5 karratuak bukatuta.
Honako lan honetan inspiratutako jarduera: Klaus Antons, Práctica de la dinámica de grupos: ejercicios y técnica,
Pieza bakoitzean letra bat dago, eta hezitzaileak piezak gutun-azaletan bana ditzan balio dute letrek. Honela
1. i, h, e2. a, a, a, c3. a, j4. d, f5. g, b, f, c
d
c
e
f
j
i
a
f
c
b
a
a
h
g
a
Mugikortasun segururako hezkuntza-programazioak 15
Helburua:
egoera nire eragin-gaitasunetik kanpo dagoenean.
Metodoa:Lana talde txikian.
Nola egin:Hezitzaileak talde txikietan jar daitezela eta beren mugikortasunean pentsa dezatela eska-tuko die parte-hartzaileei: zein egoeraren gainean duten zuzeneko kontrola, zein egoera-tan duten egoeraren zati baten gaineko kontrola eta zein egoera ezin duten kontrolatu.
Hiru egoera-blokeetako bakoitzerako erantzun egoki posibleak zein izango liratekeen ere adierazi behar dute. Alegia, lehen azaldutako teoria beren eguneroko mugikortasun-egoeretan aplika dezaten eskatuko die hezitzaileak.
Ondorioak eta adibideak:
garraio-aukera bat hautatzea edo helmugara joateko beste bide bat hartzea, denbora kudeatzea, eta abar.
2. Saioa. Kontrola, etsai handia
Estresa
2.3. Jarduera. Zer-nolako kontrola dut mugikortasunean?
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
30 minutu
Segurtasunerako gaitasunak, bizitzarako gaitasunak16
Helburua:
sentsazioa bizitzea.
Metodoa:Ariketa.
Nola egin:Hezitzaileak binaka jar daitezen eskatuko die. Interesgarria izango da esperientzia hori bi bikotekideek bizitzea. Hortaz, 10 minutu emango zaizkio pertsona bakoitzari, eta 5 minu-tu baliatuko dira ondorioak ateratzeko eta ariketari amaiera emateko.
Musika lasaigarria jarriko du hezitzaileak, bare-bare egoteko modukoa. Lehenengo parte-
behar ditu, nahi duen bezala. Honako metafora hau erabil daiteke: lehenengo pertsona musika-tresna da, eta, bigarrena, musikaria. Musika-tresna erresistentziarik egin gabejotzen utzi behar da. Musikariak musikari jarraikiz mugitu behar du musika-tresna, eta ondo zaindu behar du.
10 minutu igaro eta gero, hezitzaileak rola alda dezatela esango die.
Hezitzailearentzako oharra:
Berriz egin daiteke lehenengo jardueran egindako itsu-gidariaren esperientzia, baina le-hen itsu-gidari izan direnak itsu izan daitezke orain, eta alderantziz.
Oraingo honetan, itsuarena egingo dutenei saioan zehar bizi izan dituzten esperientzia eta ezagutza guztiak erabil ditzatela eskatuko die hezitzaileak. Halaber, zuzenean kon-trola dezaketena kontrola dezatela eta itsu-gidariarengan zeharkako kontrolaren bidez eragin dezatela ere esango die, esate baterako, beren beharrak, beldurrak, sentsazioak eta bestelakoak adieraziz. Kontrolatu ezin dituzten gauzetan egoerari jarrai diezaietela esango die, halakoak ezin direlako inolaz ere kontrolatu.
Itsu-gidariei eskatuko die arreta jar dezatela bikotekideen beharretan, bikotekideak erra-zago izan dezan egoerari jarraitzea eta kontrolatzeko beharrik izan ez dezan.
2. Saioa. Kontrola, etsai handia
Estresa
2.4. Jarduera. Jarrai iezaiozu egoerari...
1 2edukiak, gaitasunenarabera
helburuak etaeskema orokorra
informazioorokorra
25 minutu