tÜrkİye’de deĞerlerİn tespİtİne yÖnelİk yapilmiŞ … ahmet akcay-muhammed... ·...

53

ÖzBu araştırmanın amacı Türkiye’de değerlerin tespitine yönelik yapılmış yüksek lisans

tezlerinin incelenmesidir. Araştırmada betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırmanın evrenini Türkiye’de çeşitli eserler üzerinde değerleri tespit etmek amacıy-la hazırlanmış bütün yüksek lisans tezleri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise amaçlı örnekleme yöntemi ile seçilmiş YÖK ulusal Tez Merkezi’nde erişime açık 116 yük-sek lisans tezi oluşturmaktadır. Tezler, araştırmacılar tarafından tek tek incelenmiş ve araştırma soruları doğrultusunda tablolaştırılmıştır. Verilerin analizi için frekans, yüzde ve grafikle gösterim kullanılmıştır. Araştırma sonucunda incelenen tezlerin çoğunlukla Atatürk Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi tarafından kabul edildiği ve bu tezlerin en fazla Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalında hazırlandığı tespit edilmiştir. 2014-2015 yılları ara-sında değer tespitine yönelik çalışmalar büyük bir hız kazanmış ve tezlerin hazırlandığı alanlarda çok farklı eserler üzerinde çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Sıklıkla üzerinde ça-lışılan eserlerin ders kitapları ile 100 Temel Eser olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Değer, Değerler Eğitimi, Lisansüstü, Tez, İçerik Analizi.

An Content Analysis on Master's Thesis Prepared in Turkey to Determine ValuesAbstract

The purpose of this research is to examine the master thesis which is aimed to determine the values in Turkey. Descriptive content analysis method was used in the research. The universe of this research constitutes all master theses prepared to determine values on various works in Turkey. The sample of the study consists of 116 master theses open to access in YÖK national thesis center, which are selected with purposeful sampling method. The theses were examined individually by the researchers and tabulated in the direction of the research questions. For the analysis of the data, the frequency,

TÜRKİYE’DE DEĞERLERİN TESPİTİNE YÖNELİK YAPILMIŞ YÜKSEK LİSANS TEZLERİ ÜZERİNE BİR İÇERİK ANALİZİ

*) Yrd.Doç.Dr.,AğrıİbrahimÇeçenÜniversitesiSosyalBilimlerveTürkçeEğitimiBölümü,TürkçeeğitimiAnaBilimDalı (e-posta:[email protected]).ORCIDID:orcid.org/0000-0002-5360-2852

**)Arş.Gör.,Ağrı İbrahimÇeçenÜniversitesiSosyalBilimlerveTürkçeEğitimiBölümü,TürkçeeğitimiAnaBilimDalı (e-posta:[email protected]).ORCIDID:orcid.org/0000-0002-6427-6431

Ahmet AKÇAY (*)

Muhammed TUNAGÜR (**)

EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 21 Sayı: 71 (Yaz 2017)

54 / Yrd. Doç. Dr. Ahmet AKÇAYMuhammed TUNAGÜR EKEV AKADEMİ DERGİSİ

percentage and graphical representations among the descriptive analyses were used. As a result of the research, it was determined that most of the studied theses were accepted by Atatürk University and Gazi University and most of these theses were prepared in Turkish Education Department. Between 2014 and 2015, work on valuation has gained momentum and studies on very different works have been carried out in the areas in which the theses have been prepared. It is determined that the works studied frequently are the course books and 100 Basic Works.

Keywords: Value, Values Education, Postgraduate, Thesis, Content Analysis.

Girişİnsan,sosyalvekültürelbirçevrededünyadagelir.Buçevreyeuyumsağlamasında

toplumunsahipolduğubirtakımdavranışvedüşüncekalıplarıkendisineyardımcıolur.Birey,yaşadığıtoplumiçerisindevarlığınıveyaşamınısürdürebilmekiçinbazıkültürelöğelerlebirliktemaddi-manevideğerlereihtiyaçduyar.Değer,insanınyaşamınadoğru-danvedolaylıetkiedentoplumsalvebireyselanlayışlarbütünüdür.

Değerler,bireylerintoplumiçerisindehayatlarınıteminataltınaalmayısağlayan,on-larınyaşamlarınıkolaylaştırantoplumsaldavranışkalıplarıdır(Özkan,2010:1128).“Kişiyadatoplumunkabulettiğivarolmavehareketetmetarzıdır”(Doğan2007:309).Kluck-hohn(1951)isedeğeri,birgrubunveyabireyinözelliğinigizliveyaaçıkolarakortayakoyan,eyleminbiçim,araçveamaçlarıarasındantercihyapmayıetkileyenbirkavramolaraktanımlamıştır(Fidan,2009).

Değerler,amaçlarımızıvedavranışlarımızıbelirlemedebizeneyindoğru,neyinyanlışolduğunusöyleyenölçütlerveyatoplumsalolarakarzuettiğimizşeylerhakkındapaylaşı-lansoyutfikirlerdir.Sonuçtadeğerlerbizeiyi,kötü,güzel,çirkin,ahlakivegayriahlakişeylerhakkındaölçütlersunar(Bozkurt,2008:93).Değerlertoplumdabütünleştiricietkiyaratarak bireylerin topluma uyumunu kolaylaştırmaktadır. Değerlerin insan yaşamınıanlamlıkılanözellikleresahipolması,onudiğercanlılardanayırmaktavekendidavra-nışlarınayönvermedebirinançlarbütünüoluşturmaktadır(DilmaçveUlusoy,2015:16).Ayrıca,değerlertutumvedavranışlarınbelirlenmesindevebiçimlendirilmesindeönemliroloynar(Dilmaç,1999).

Değerkavramı,farklıdisiplinlertarafındanelealınmışvebukavramaçeşitliaçılar-dan yaklaşılmıştır. Felsefe alanında değerler çoğunlukla toplumsal olarak ele alınmış,toplumlararasındaözelliklediniveahlakideğerlerbakımındanfarklılıklarüzerineodak-lanılmıştır.Psikolojialanıisedeğerlerinbireylerüzerindekietkisiüzerineyoğunlaşmıştır.Bualandeğerleilgiliolarakdeğerlerinbireydedavranışdeğişikliğinenasılyolaçtığınıincelemeyeçalışmaktadır(Güngör,2010:31).Sosyolojialanıfelsefealanınabenzerşe-kilde,çevreselvesosyokültürelfaktörlerigözönünealaraktoplumiledeğerlerarasındabirincelemegerçekleştirmektedir.Sonyıllardadeğerkavramı,eğitimalanıiçinönplanaçıkmayabaşlamıştır.

55TÜRKİYE’DE DEĞERLERİN TESPİTİNE YÖNELİK YAPILMIŞ YÜKSEK LİSANS TEZLERİ ÜZERİNE BİR İÇERİK ANALİZİ

Bireylerve toplumlardünyanınneresindeolursaolsun iyi bir yaşamsürmeyi arzueder. İyibiryaşamveniteliklibir toplumunvarlığı iyibireğitimebağlıdır.Bueğitimsürecindeyaşamsalbilgilervepratiklerinyanısırakültürelöğelervedeğerlerdebilinçlibirşekildebireylertarafındankazanılır.Bukazanımlardanenönemliolanlardanbiridedeğerlerdir.Değerlerinaktarımındaenbaşatyoliseeğitimdir.

“Değerlereğitimi,insanaözgüolanakları,insanıinsanyapanvediğercanlılardanayı-ranolanaklarıbaşkabirdeyişleinsanaözgübütünetkinlikleriinsancıletkinliklerleamaç-larınauyguntarzdagerçekleştirebilecekdurumagelmelerineyardımcıolmaktır”(DilmaçveUlusoy,2015:7).Bireyinkimliğinikazanmasındavetoplumdabirbireyolarakyeralmasındaönemlibirişlevesahipdeğerlerinaktarımındadeğerlereğitimibüyükbirrolesahiptir.Yaman’a(2014:17)göredeğerlereğitimi,hayatboyudevamedenvetemelindedeğerlerinbireylereaktarımıolanbirsüreçtir.Kaymakçı(2014:370)isedeğerlereğitimi-ni,bireylerinyaşamlarındanmemnunolmalarınısağlamakvedeğerleraracılığıylaedin-dikleri niteliklerinin topluma fayda sağlaması amacıyla düzenlenen eğitim faaliyetleriolarakelealmaktadır.Tanımlardanhareketledeğerlereğitimininhayatboyudevamedenbirsüreçolduğusöylenebilir.

Bireyin çevresi ile olan ilk etkileşimi, bireyin kişilik ve karakter kazanımında sondereceönemlidir.Bunedenledeğereğitimininilkbaşladığıyerailedir.Aileortamındabaşlayansüreç,okulhayatıilebirlikteplanlıveprogramlıbiryapıyabürünmektedir.Aileortamıveokulhayatındakazanılandeğerlerinbirbirinitamamlamasıvedesteklemesiilebireyler,değerleridahakolayözümservedeğerleringönüllü,isteklibirtaşıyıcısıveakta-rıcısıolurlar(Tunagür,2016:30).

Değerlereğitimi,toplumunyapısı,değeryargıları,yıllariçerisindebiriktirerekgetir-diğihayatabakışaçısıilebireylerinilgiveihtiyaçlarınınharmanlanmasınıgereklikılar.Çünküdeğerlereğitimiileöğrencileringelişimleridoğrultusunda,toplumunsahipolduğuahlakiveyakültüreldeğerleröğrencilereverilmeyeçalışılır(Çağlayan,2013).“Değerlereğitimindeöğrencilerinilgisinincanlıtutulması,konununözelliğinegöreçeşitliyöntem-lerden faydalanılması, bu değerler verilirken örnek etkinlikler verilmesi gerektiğinde,mümkünolduğuncaolumluörneklerdenhareketedilmesi,öğrencilerinyaş,beceri,yete-nekvebulunduklarıçevrenindikkatealınması,belirlibirmesafedebuçocuklarladostlukvearkadaşlıkkurulması,öğretmeninörnekmodeldavranışlariçindebulunmasıhususlarıdeğerlerinöğretimindeönemlivedikkatedilmesigerekennoktalardır” (Aktepe,2010:77).Değerlerinbireylereaktarılmasındavebireylerinsergileyecekleridavranışlarınarka-sındakorkudançokdeğerolmalıvebireysahipolduğudeğerdenhareketledavranışlarınıyansıtmalıdır.Bunun içinbireyindeğerleri içselleştirmesigerekmektedir (Kaymakcan,2010:11;Tahiroğlu,2014:364).Bilişselsüreçtençokduyuşsalalanahitapedendeğereğitimi,niteliklivesistematikbirşekildegerçekleştirildiğindebireyvetoplumaçısındankabulgöreceğigibibaşarıyadaulaşacaktır.

Değerlereğitimi,bireyvetoplumayaptığıkatkılardanötürüeğitimsistemimizedâhiledilmiştir.MilliEğitimBakanlığıTalimTerbiyeKuruluBaşkanlığıtarafındanyayınla-


nan2010/53sayılıgenelgeiledeğerlereğitimininöneminevurguyapılmışvebukonudaöğretimkurumlarınınyapmasıgerekenetkinlikleredikkatçekilmiştir.Öğretimprogram-larındavebuprogramlaragörehazırlanmışderskitaplarındabireylerekazandırılabilecekveçeşitlikategorilereayrılmış(evrensel,bilimsel,ahlakivs.)değerlereyerverilmiş,budeğerlerinkazandırılmasınadönükçeşitlietkinliklerhazırlanmayabaşlanmıştır.Ayrıca,araştırmacılartarafındançeşitlieserlerincelenerek,bueserlerdeyeralandeğerlertespitedilmeyeçalışılmışvebudeğerlerinöğrencilereaktarılabilmesiiçinöğretimprogramlarıvederskitaplarıiçinönerilerdebulunmuşlardır.Budoğrultudaülkemizdeçeşitlieserler-dedeğertespitineyönelikhazırlananvehazırlanmayadevamedençokçalisansüstüçalış-mabulunmaktadır.Buçalışmalarıntekbirçatıaltındatoplanaraksonuçlarınınortakola-rakdeğerlendirilmesineihtiyaçvardır.BukapsamdayapılanbirçalışmaElbirveBağcı(2013)tarafındangerçekleştirilmiştir.Çalışmadasadece21yükseklisansvedoktorateziyeralmıştır.Yükseklisansçalışmalarındakiortakbulgununortayaçıkarılmasıiçinörnek-lemindahageniştutularakdahafazlasayıdaçalışmaüzerindearaştırmayapılmalıdır.

Araştırmanın AmacıBuaraştırmanınamacıTürkiye’dedeğerlerintespitineyönelikyapılmışyükseklisans

tezleriningerçekleştirildiğiüniversite,yürütüldüğüalan,yıllaragöredağılımları,alanlaragöredağılımlarıve inceleneneserlerbakımından incelenmesidir. “Değerlerin tespitineyönelikçalışmalar,alanlara,yıllaraveeserleregörenedurumdadır?”sorusuaraştırmanınanaprobleminioluşturmaktadır.Buanaproblemdoğrultusundaaraştırmanınaltproblem-lerişuşekildedir:

1. Değerlerintespitineyönelikyapılançalışmalarhangiüniversitelerdegerçekleşti-rilmiştir?

2. Değerlerintespitineyönelikyapılançalışmalarhangialanlardayürütülmektedir?3. Değerlerintespitineyönelikçalışmalaryıllaragörefarklılıkgöstermektemidir?4. Değerlerintespitiiçininceleneneserlerinalanlaragöredağılımınasıldır?5. Değerlerin tespiti içinhazırlananyüksek lisans tezlerindehangi eserler sıklıkla

incelenmiştir?

YöntemDeğerlerintespitikonusundayapılanyükseklisanstezleriniincelemekamacıylaiçe-

rikanaliziyöntemikullanılmıştır.İçerikanalizisözel,yazılıvediğermateryallerinnesnelvesistematikbirşekildeincelenmesineolanaktanıyanbilimselbiryaklaşımdır(Tavşan-cılveAslan,2001:22).İçerikanalizi,verilerintanımlanmasıveeldeedilenverileriniçin-deyeralansaklıgerçeklerinortayakonmasıamacıylagerçekleştirilir(GülbaharveAlper,2009).Buyöntemde,herhangibirdokümandaneldeedilenveriöncekodlanır,ardındanortayaçıkankavramlardüzenlenirveyorumlanır(YıldırımveŞimşek,2006).İçerikana-lizleriniÇalıkveSözbilir(2014)meta-analiz,metasentezvebetimseliçerikanaliziol-maküzereüçeayırmıştır.Araştırma,değerlerüzerinehazırlanmışyükseklisanstezlerinin


incelenmesiniiçerdiğindenbetimseliçerikanaliziniteliğitaşımaktadır.“Betimseliçerikanalizi;belirlibirkonuüzerindeyapılançalışmalarınelealınıpeğilimlerininvearaştırmasonuçlarınıntanımlayıcıbirboyuttadeğerlendirilmesiniiçerensistematikçalışmalardır.”(ÇalıkveSözbilir,2014). Budoğrultudagerçekleştirilençalışma,ülkemizdedeğerleritespitetmekamacıylahazırlanmışyükseklisanstezlerininincelenerek,bualandaçalış-maktaolanaraştırmacılaraverisağlamasıbakımındanönemlidir.

Evren ve ÖrneklemBuçalışmanınevreniniTürkiye’deçeşitlieserlerüzerindedeğerleritespitetmekama-

cıyla hazırlanmış bütünyüksek lisans tezleri oluşturmaktadır.ÇalışmanınörnekleminiiseamaçlıörneklemeyöntemiileYÖKulusalTezMerkezi’ndeerişimeaçık116yükseklisanstezioluşturmaktadır.Amaçlıörneklemeyöntemi,değerlereğitimiüzerinegerçek-leştirilentezleriniçindensadecedeğertespitiüzerinehazırlanmıştezleribulupçıkarmakvebutezlerdekiortakveriyiortayakoymakamacıylatercihedilmiştir.

Verilerin ToplanmasıAraştırmadaverilerintoplanmasıiçinöncelikle,2017yılınakadarülkemizdedeğer-

leribelirlemekamacıylahazırlanmışyüksek lisans tezleri tespitedilmeyeçalışılmıştır.BununiçinTürkiye’detümtezlerintoplanarakyayınlandığıveçoğunluklaerişimeaçıkolaraksunulduğuYÖKUlusalTezMerkezi’ndeyeralantezlerincelenmiştir.Tezlereula-şabilmekamacıyla“değer”kelimesibumerkezinwebsitesindeyeralanaramasekmesiaracılığıylataranmıştır.Taramasonucundadeğertespitiamacıylahazırlanmıştezlerdenerişimeaçıkolanlarıaraştırmayadâhiledilmiştir.Erişimeaçıkolmayantezleriniseyazar-larınaulaşılarakkendilerindentezleriaraştırmakapsamındadeğerlendirilmeküzeretalepedilmiştir.7yüksek lisans tezininbuşekildeeldeedildiğiçalışmadaerişimeaçıkolantezlerlebirliktetoplam116yükseklisanstezininverisibuaraştırmayadâhiledilmiştir.Tezler,araştırmacılartarafındantektekincelenmişvearaştırmasorularıdoğrultusundatablolaştırılmıştır.

Verilerin AnaliziVerilerinanalizi için tanımlayıcı istatistik tekniklerindenfrekans,yüzdevegrafikle

gösterimkullanılmıştır.

BULGULARDeğerlerin tespitine yönelik yapılan yüksek lisans tez çalışmalarının üniversite-

lere göre dağılımına ilişkin bulgularDeğerlereğitimiüzerinehazırlanan116tezinbüyükçoğunluğu,Tablo1’degörüldü-

ğü üzereAtatürkÜniversitesi’nde hazırlanmıştır (%12.93).AtatürkÜniversitesi’ni isesırasıylaGaziÜniversitesi (%8.62), İnönüÜniversitesi (%8.62) veUşakÜniversitesi(%7.75)izlemektedir.


Tablo 1. DeğerlerinTespitiAmacıylaYapılanYüksekLisansÇalışmalarının ÜniversitelereGöreDağılımı

Üniversite f %AtatürkÜniversitesi 15 12.93GaziÜniversitesi 10 8.62İnönüÜniversitesi 10 8.62UşakÜniversitesi 9 7.75MarmaraÜniversitesi 8 6.89NecmettinErbakanÜniversitesi 7 6.03YüzüncüYılÜniversitesi 6 5.17DokuzEylülÜniversitesi 5 4.31SelçukÜniversitesi 5 4.31AfyonKocatepeÜniversitesi 4 3.44MevlanaÜniversitesi 4 3.44ÇanakkaleOnsekizMartÜniversitesi 4 3.44SakaryaÜniversitesi 3 2.58KaradenizTeknikÜniversitesi 3 2.58AbantİzzetBaysal 3 2.58AkdenizÜniversitesi 2 1.72OndokuzMayısÜniversitesi 2 1.72CelalBayarÜniversitesi 2 1.72MehmetAkifErsoyÜniversitesi 2 1.72UludağÜniversitesi 1 0.86YıldırımBeyazıtÜniversitesi 1 0.86NiğdeÜniversitesi 1 0.86DüzceÜniversitesi 1 0.86HasanKalyoncuÜniversitesi 1 0.86FıratÜniversitesi 1 0.86HacettepeÜniversitesi 1 0.86MuğlaÜniversitesi 1 0.86AnkaraÜniversitesi 1 0.86ErciyesÜniversitesi 1 0.86GaziosmanpaşaÜniversitesi 1 0.86NiğdeÜniversitesi 1 0.86Toplam 116 100


Değerlerin tespitine yönelik yapılan yüksek lisans tez çalışmalarının alanlara göre dağılımına ilişkin bulgularEdebieserlerüzerindedeğerlerintespitiniyapmaküzereçeşitlialanlardayüksekli-

sanstezlerihazırlanmıştır.Butezlerinyüzde%52.58’iTürkçeEğitimiAnaBilimDalındahazırlanmıştır.Türkiye’debualandahazırlananyükseklisanstezlerininortalamayarısıTürkçeEğitimiAnaBilimDalındahazırlanırken,diğeryarısı10farklıAnaBilimDalındahazırlanmıştır.

Tablo 2. DeğerlerinTespitiAmacıylaYapılanYüksekLisansÇalışmalarının AlanlaraGöreDağılımı

Bölüm f %TürkçeEğitimiABD 61 52.58TürkDiliveEdebiyatıABD 11 9.48İlköğretimABD 10 8,61DinKültürüveAhlakBilgisiABD 8 6.89DinEğitimiBilimDalı 7 6.03EğitimProgramlarıABD 6 5.17SosyalBilgilerABD 4 3.44OkulÖncesiABD 4 3.44FelsefeveDinBilimleriABD 3 2.58TemelİslamiBilimlerABD 1 0.86MüzikEğitimiABD 1 0.86Toplam 116 100

Değerlerin tespitine yönelik yapılan yüksek lisans tez çalışmalarının alanlara ve yıllara göre dağılımına ilişkin bulgularDeğerlerüzerineyapılançalışmalar2010yılındanitibarenbüyükbirhızlaartmıştır.

2010yılıöncesindebualandayapılanyükseklisanstezleribirkaçadetilesınırlıikensonyıllardabusayıçifthaneleresayılaraulaşarakyaklaşık20olmuştur.Değerlerintespitineyönelik yapılan yüksek lisans tezlerinin yıllara ve bölümlere göre dağılımıTablo 3’tesunulmuştur.


Tablo 3. Değertespitineyönelikyapılanyükseklisanstezlerininyıllarave bölümleregöredağılımı

Bölüm

Yıl

Türkçe

Edebiyat

İlköğretim

OkulÖ

ncesi

DKAB

DinEğitim

i

SosyalBilgiler

Eğitim

Programı

Müzik

Felsefeve

DinBilimleri

Temelİslam

Bilimleri

Toplam

2005 1 12006 02007 2 22008 3 32009 1 12010 3 2 1 1 3 1 112011 7 1 2 1 1 122012 9 3 1 1 1 1 162013 4 1 4 1 4 1 2 1 182014 9 2 4 1 1 1 1 1 1 212015 15 2 1 1 1 202016 8 1 1 1 11Toplam 61 11 10 4 8 7 4 6 1 3 1 116

Araştırmaçerçevesindeincelenenyükseklisanstezlerininyıllaragöredağılımıince-

lendiğindetezlerinsayısındasüreklibirartışınyaşandığıgörülmektedir.Şekil1incelen-diğindebuartış2016yılındaazalmayabaşlamışgörünmektedir.Buyıldayapılanyükseklisans tezlerinin erişime kapalı olması nedeniyle bu sayı düşük olarak görünmektedir.2016yılındahazırlanarakerişimeaçılacakve2017yıllarıarasındabualandahazırlana-caktezlerinsayısındabüyükbirartışyaşanacağıdüşünülmektedir.


Şekil 1. Değertespitineyönelikyapılanyükseklisanstezlerininyıllaragöredağılımı.

Değerlerin tespitine yönelik yapılan yüksek lisans tezlerinde üzerinde çalışılan eserlerin alanlara göre dağılımına ilişkin bulgularDeğerleritespitedebilmekamacıylahazırlananyükseklisanstezleriincelendiğinde

alanlaragöre,inceleneneserlerarasındafarklılıklarolduğubazıalanlararasındadaben-zerliklerolduğugözeçarpmaktadır.EnfazlatezinhazırlandığıalanolanTürkçeEğitimialanında54farklıeserüzerindedeğertespitiyapılmıştır.Üzerindeenfazladurulaneser,Tablo4’tegörüldüğüüzereTürkçederskitaplarıdır(%8.19).Derskitaplarınınardından100TemelEser(%4.91)veMehmetAkifErsoy’unSafahat’ı(%3.27)gelmektedir.AynıeserlerüzerindebirdenfazlaçalışmanınyapıldığıdaTablo4’tedikkatçekenbirdiğerdurumdur.

Tablo 4. TürkçeEğitimiAlanındaYapılanYüksekLisansTezÇalışmalarında İncelenenEserler

İncelenen Eser f %TürkçeDersKitapları 5 8.19100TemelEser 3 4.91MehmetAkifErsoy’unSafahatİsimliEseri 2 3.27YavuzBahadıroğlu’nunÇocukRomanları 2 3.27GültenDayıoğlu’nunÇocukÖyküleri 1 1.63GökhanAkçiçek’inÇocukŞiirleri 1 1.63İbrahimZekiBurdurlu’nunEserleri 1 1.63EdebiÇocukDergisiKırmızıfare’dekiMetinler 1 1.63

10

2005 1 1 2006 0 2007 2 2 2008 3 3 2009 1 1 2010 3 2 1 1 3 1 11 2011 7 1 2 1 1 12 2012 9 3 1 1 1 1 16 2013 4 1 4 1 4 1 2 1 18 2014 9 2 4 1 1 1 1 1 1 21 2015 15 2 1 1 1 20 2016 8 1 1 1 11 Toplam 61 11 10 4 8 7 4 6 1 3 1 116

Araştırma çerçevesinde incelenen yüksek lisans tezlerinin

yıllara göre dağılımı incelendiğinde tezlerin sayısında sürekli bir artışın

yaşandığı görülmektedir. Şekil 1 incelendiğinde bu artış 2016 yılında

azalmaya başlamış görünmektedir. Bu yılda yapılan yüksek lisans

tezlerinin erişime kapalı olması nedeniyle bu sayı düşük olarak

görünmektedir. 2016 yılında hazırlanarak erişime açılacak ve 2017

yılları arasında bu alanda hazırlanacak tezlerin sayısında büyük bir artış

yaşanacağı düşünülmektedir.

Şekil 1. Değer tespitine yönelik yapılan yüksek lisans tezlerinin

yıllara göre dağılımı.

10

23

1

1112

1618

2120

11

0

5

10

15

20

25

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016


ReşatEkremKoçu’nunÇocuklarİçinYazdığıEserler 1 1.63ReşatNuriGüntekin’inRomanları 1 1.63Muzafferİzgü’NünRomanları 1 1.63Atasözleri 1 1.63EmineIşınsu’nunRomanları 1 1.63ZiyaGökalp’inŞiirleri 1 1.63NasreddinHocaFıkraları 1 1.63CahitUçuk’unMasalKitapları 1 1.63ÜzeyirGündüz’ünEserleri 1 1.63KırkVezirHikâyeleri 1 1.63Mantıku’t-Tayr 1 1.63Nurİçözü’nünEserleri 1 1.63HasanNailCanat’ınEserleri 1 1.63TarıkBuğra’nınHikâyeleri 1 1.63PeyamiSafa’nınRomanları 1 1.63SaraGürbüzÖzeren’inEserleri 1 1.63Lutfiyye-iVehbî 1 1.63FatmaKarabıyıkBarbarosoğlu’nunÖyküleri 1 1.63HacıBektaş-ıVeli'ninEserleri 1 1.63Seyahatnâme 1 1.63EtfalGazetesi 1 1.63Mehâsin-İHayât 1 1.63MustafaRuhiŞirin’inMasalları 1 1.63CengizAytmatovRomanları 1 1.63AylaÇınaroğlu’nunÇocukRomanları 1 1.63İsmayılHakkıBaltacıoğlu’nunTiyatroEserleri 1 1.63ÇocukKitapları 1 1.63YalvaçUral'ınÇocukKitapları 1 1.63MehmetEminYurdakul'unŞiirleri 1 1.63Mevlânâ'nınEserleri 1 1.63AyşeYamaç'ınÇocukRomanları 1 1.63YabancıDilOlarakTürkçeÖğretimiKitapSetleri 1 1.63ÂşıkFuatÇerkezoğlu’nunŞiirleri 1 1.63MustafaKutlu'nunHikâyeleri 1 1.63ÖğretmenKonuluHikâyeler 1 1.63MihriHatunDivanı 1 1.63RakımÇalapala’nınEserleri 1 1.63


FazılHüsnüDağlarca’nınÇocukŞiirleri 1 1.63ÂşıkMustafaRuhani’ninŞiirleri 1 1.63Kabusname 1 1.63CumhuriyetDönemi’ninİlkYıllarındaYayımlananÇocukDergileri 1 1.63NecdetNeydim'inEserleri 1 1.63MemduhŞevketEsendal'ınHikâyeleri 1 1.63YavuzBahadıroğlu’nunÇocukHikâyeleri 1 1.63Hz.AliCenknâmeleri 1 1.63Toplam 61 100

EdebiyatEğitimialanındahazırlananyükseklisanstezleri10farklıeserüzerindeçalı-

şılarakhazırlanmıştır.Tablo5’tegörüldüğüüzereenfazlainceleneneserler,TürkçeEği-timialanınabenzerşekildeTürkEdebiyatıiledilveanlatımderskitaplarıdır(%18.18).Safahatve100TemelEserdeTürkçeEğitimialanı ileortakolarak incelenmişeserlerarasındagörülmektedir.

Tablo 5. EdebiyatEğitimialanındayapılanyükseklisanstezçalışmalarında inceleneneserler

İncelenen Eser f %TürkEdebiyatıİleDilveAnlatımDersKitapları 2 18.18Mesneviler 1 9.09YağmurDergisi’ndekiHikâyeler 1 9.09Safahat 1 9.09GülsümCengiz’inEserleri 1 9.09YüzTemelEser 1 9.09SevinçÇokum’unHikâyeleri 1 9.091920-1930YıllarıArasındaYayımlanmışTürkRomanları 1 9.09DedeKorkutHikâyeleri 1 9.09ÂşıkŞerefTaşlıova’danDerlenenHalkHikâyeleri 1 9.09Toplam 11 100

İlköğretimEğitimi alanında üzerinde en fazla yüksek lisans tezlerinin hazırlandığıeserTablo6’dagörüldüğüüzere,Türkçederskitaplarıdır(%20)TürkçeEğitimiveEde-biyatEğitimialanlarındaolduğugibi,İlköğretimEğitimialanındaderskitaplarıyükseklisanstezkonusuolaraktercihedilmiştir.Dikkatiçekenbirdiğerhususise100TemelEserüzerindebualandadayükseklisanstezihazırlanmışolmasıdır.


Tablo 6. İlköğretimEğitimiAlanındaYapılanYüksekLisansTezÇalışmalarında İncelenenEserler

İncelenen Eser f %TürkçeDersKitapları 2 20ÇocuklarİçinYazılmışEserler 1 10OsmanYalçın’ınHayvanHikâyeleri 1 10ÇizgiFilmler 1 10NeşetErtaş 1 10AyselGürmen’inEserleri 1 10DedeKorkutHikâyeleri 1 10Mevlâna’nınMensurEserleri 1 10100TemelEser 1 10Toplam 10 100

DinKültürüveAhlakBilgisiEğitimialanında8adetyükseklisanstezihazırlanmıştır.Tablo7’degörüldüğüüzereenfazlayükseklisansteziderskitaplarıüzerinehazırlanmış-tır(%25)

Tablo 7. DinKültürüveAhlakBilgisiEğitimiAlanındaYapılanYüksekLisans TezÇalışmalarındaİncelenenEserler

İncelenen Eser f %Derskitabı 2 25İlköğretimDinKültürüveAhlakBilgisiProgramı 1 12.5Sahîh-iMüslim’dekiHadisler 1 12.5ÇocuklaraMahsusGazete 1 12.5TürkAtasözleri 1 12.5BillurköşkMasalları 1 12.5NurettinTopçu’nunEserleri 1 12.5Toplam 8 100

DinEğitimi alanındahazırlanan7yüksek lisans tezinin2’siTablo8’degörüldüğüüzereHadislerüzerinedir.Ayrıca,DinKültürüveAhlakBilgisiEğitimialanındaolduğugibibualandadaÇocuklaraMahsusGazeteüzerineyükseklisanstezihazırlanmıştır.


Tablo 8. DinEğitimiAlanındaYapılanYüksekLisansTezÇalışmalarındaİncelenen Eserler

İncelenen Eser f %Hadisler 2 28.57Mevlana’nınEserleri 1 14.28Derskitabı 1 14.28YusufİleZüleyhaKıssası 1 14.28SafiyeErol’unEserleri 1 14.28ÇocuklaraMahsusGazete 1 14.28Toplam 7 100

Tablo9’abakıldığındaEğitimProgramlarıalanındahazırlanmışyükseklisanstezleri-ninTürkçeEğitimiveEdebiyatEğitimialanlarıilebenzerlikgösterdikleriifadeedilebilir.Enfazlaüzerinetezhazırlananeser100TemelEser’dir(%33.3).Ayrıca,diğeralanlardadasıklıklaüzerineyükseklisanstezihazırlananderskitaplarıileilgilibualandadatezhazırlanmıştır.

Tablo 9. EğitimProgramlarıAlanındaYapılanYüksekLisansTezÇalışmalarında İncelenenEserler

İncelenen Eser f %100TemelEser 2 33.3Derskitabı 2 33.3DeğerEğitimiKonuluDersÖrnekleri 1 16.6MehmetAkifErsoy’unŞiirleri 1 16.6Toplam 6 100

OkulÖncesiEğitimialanındahazırlanantezlerdahaçokgörseleserlerüzerinedir.Tab-lo10’dagörüldüğüüzereresimliçocukkitapları,resimlihikâyekitaplarıveçizgifilmlerüzerineyükseklisanstezlerihazırlanarak,bueserlerdekideğerlertespitedilmeyeçalışıl-mıştır.OkulöncesieğitimialanındabirteziseDeğerlerEğitimiProgramıüzerinedir.

Tablo 10. OkulÖncesiEğitimiAlanındaYapılanYüksekLisansTezÇalışmalarında İncelenenEserler

İncelenen Eser f %ResimliÇocukKitapları 1 25ResimliHikâyeKitapları 1 25ÇizgiFilmler 1 25DeğerlerEğitimiProgramı 1 25Toplam 4 100


SosyalBilgilerEğitimialanındayapılantezler,dahaçokMevlana’nınMesneviadlıeseri(%50)üzerinedir.Ayrıca,sıklıklaüzerineyükseklisanstezihazırlanmışolan100TemelEser’deyeralandeğerlerleilgilibualandada1taneyükseklisanstezihazırlan-mıştır.

Tablo 11. SosyalBilgilerEğitimiAlanındaYapılanYüksekLisansTez ÇalışmalarındaİncelenenEserler

İncelenen Eser f %Mevlana’nınMesneviadlıeseri 2 50ÖmerSeyfettin’inHikâyeleri 1 25100TemelEser 1 25Toplam 4 100

Felsefe veDinBilimleri alanında 3 tane yüksek lisans tezi hazırlanmıştır.Bu tez-lerTablo 11’de görüldüğü üzereKuran-ıKerim,Mesnevi ve öğretimprogramı üzeri-nedir.Tablo12’deTemelİslamiİlimleralanındayapılanyükseklisanstezindeKuran-ıKerim’degeçenHz.NuhKıssasıincelenirken,tablo13’deMüzikEğitimialanındaya-pılantezdeiseTRTRepertuvarındaBulunanDeyişveSemahlarüzerindedeğerlertespitedilmeyeçalışılmıştır.

Tablo 12. FelsefeveDinBilimleriAlanındaYapılanYüksekLisansTez ÇalışmalarındaİncelenenEserler

İncelenen Eser f %Kuran-ıKerim 1 33.3Mesnevi 1 33.3ÖğretimProgramı 1 33.3Toplam 3 100

Tablo 13. TemelİslamiBilimlerAlanındaYapılanYüksekLisansTez ÇalışmalarındaİncelenenEserler

İncelenen Eser f %Kuran-ıKerim’degeçenHz.NuhKıssası 1 100Toplam 1 100


Tablo 14. MüzikEğitimialanındayapılanyükseklisanstezçalışmalarında inceleneneserler

İncelenen Eser f %TrtRepertuvarındaBulunanDeyişveSemahlar 1 100Toplam 1 100

Değerlerin tespitine yönelik yapılan yüksek lisans tezlerinde sıklıkla incelenen eserlerin dağılımına ilişkin bulgular

Değerleri tespit etmek amacıylahazırlanmışyüksek lisans tezlerinde sıklıkla ince-leneneserlerinbaşındaTablo14incelendiğindederskitaplarınıngeldiğigörülmektedir.Derskitaplarınınardındansıklıklainceleneneserise100TemelEser’dir.

Tablo 15.DeğerlerinTespitineYönelikYapılanYüksekLisansTezlerindeSıklıkla İncelenenEserler

Eser/Kitap f %Derskitapları 14 12100TemelEser 8 7MehmetAkifErsoy/Safahat 5 4Mesnevi 4 3Dergiler 3 2Hadisler 3 2ÖğretimProgramları 3 2Atasözleri 2 1Mevlana 2 1Dedekorkut 2 1Kuran-ıKerim 2 1Çizgifilmler 2 1Çocuklaramahsusgazete 2 1

Tartışma, Sonuç ve ÖnerilerTürkiye’dedeğerlerintespitineyönelikyapılmışyükseklisantezlerininincelenmesi

amacıylahazırlananbuçalışmaile116yükseklisanstezideğerlendirilmiştir.Değerlen-dirilen 116 tezin büyük çoğunluğununAtatürkÜniversitesi veGaziÜniversitesi tara-fındankabuledildiği,butezlerinyüzde%52.58’ininTürkçeEğitimiAnaBilimDalındahazırlandığı,2014-2015yıllarıarasındadeğertespitineyönelikçalışmalarınbüyükbirhızkazandığı,tezlerinhazırlandığıalanlardaçokfarklıeserlerüzerindeçalışmalargerçekleş-


tirildiğitespitedilmiştir.Ayrıcasıklıklaüzerindeçalışılaneserlerinderskitaplarıile100TemelEserolduğubuaraştırmaneticesindeortayakonandikkatedeğerbulgulardır.

DeğerlerüzerinehazırlanantezlerdahaçokAtatürkÜniversitesiveGaziÜniversitesitarafındanhazırlanmıştır.BenzerşekildeElbirveBağcı(2013)tarafındanyapılançalış-madadaGazi,HacettepeveSelçukÜniversitelerinindeğerlerüzerineenfazlayükseklisanstezihazırlananüniversitelerolduğubelirlenmiştir.Buüniversitelerinortaközellik-leriyüksekvedoktoraprogramlarınasahipolmalarıvekuruluşyıllarıitibariyleülkemiz-dekiöncüüniversitelerarasındayeralmalarıdır.Dolayısıylasadecedeğerlerüzerinediğeralanlardahazırlanantezlerinbüyükbirkısmıyinebuüniversitelertarafındanyürütüldü-ğünüsöylemekmümkündür.

AraştırmakapsamındaincelenentezlerinbüyükçoğunluğuTürkçeEğitimiAnaBilimDalındahazırlanmışvebuçalışmalarınkonualanlarıçoğunluklaTürkçederskitaplarıüzerineyoğunlaşmıştır.Türkçedersi;doğruvegüzelokumayı/yazmayı,etkilidinlemeyi,dilbilgisikurallarınıuygulatmayıyadaetkilikonuşmayıamaçlamanınyanında;bireyinmillî,ahlaki,sosyalveevrenseldeğerleresahipolmasınıdaamaçlayanbirderstir(Şen,2008).Türkçedersihemanadiliöğretiminiiçerenhemdeedebimetinleraracılığıylabi-reylereaktarımdabulunanbirdersolduğuiçintoplumhayatındaaktifbirroloynadığıvebudersteelealınankonu,konularınişlenişivekullanılanyöntemlerdikkatealındığındasosyalyönüağırbasanbirdersolduğuifadeedilmektedir(TulumcuveTulumcu,2015).Derskitaplarıüzerindeçalışmalaryapılmasında,TürkçeDersiÖğretimProgramlarıdoğ-rultusunda hazırlananTürkçe ders kitaplarında değerlere yer verilme durumunu belir-lenereköğrencileredeğerlerinkazandırılmasıiçindüzenleneceketkinliklereyönvermeçabasınınpayıbüyüktür(BeletveDeveci,2008).Derskitaplarındakimetinleraracılığıylaöğrenenlerintoplumdakiçeşitlisosyalrollerlekarşılaşmasıvebumetinlerdeyeralanmil-lîveevrenseldeğerlerinsezdirilmesi/iletilmesiileiyivekötüyü,doğrudüşünebilmeyivedoğrudavranmanınnasıl olmasıgerektiğinigörmelerinin sağlanması; değer aktarı-mındavedeğerleriniçselleştirilmesindeönemlibirrolesahipolduğuiçinderskitapla-rıüzerindesıklıklaçalışmalargerçekleştirilmiştir(ÇelikpazuveAktaş,2011;DoğanveGülüşen,2011;Kaygana,YapıcıveAytan,2013).Yapılançalışmalardoğrultusundaderskitaplarında değerlerin aktarımına yönelik etkinliklere yer verilmesi gerekliliği ortayakonmuştur.MilliEğitimBakanlığı’nınhazırlamışolduğuTürkçeDersiÖğretimTaslakProgramı(2017)’ndadadeğerleryeralmışvedeğerlerinaktarımınadikkatçekilmiştir.

Derskitaplarınınardındanüzerineenfazlatezinhazırlandığıeser,100TemelEser’dir.100TemelEser,MilliEğitimBakanlığıtarafından2005/70sayılıgenelgeileogünküeği-timsistemininbirparçasıolanilköğretimveortaöğretimkademelerindeöğrenimgörenöğrencilerinTürkçeileTürkDiliveEdebiyatıderslerineparalelolarakokumalarıayrıcaöğrencilerinboşzamanlarınıdeğerlendirmeleriamacıylatavsiyeedilenedebieserlerdir.Herbireğitimkademesinde100eserbelirlenmişveöğrenimsüreçleriboyuncabueser-leriokumalarıöğrencilerdenbeklenmiştir.Öğrencilereönerilecekokumakitaplarınınöğ-rencilerinokumabilincigeliştirmesininyanısıraonlaradeğerkazandırmaveonlarayeni


ufuklaraçmasıbeklenmektedir(AktanveKılıç,2015;KılıçveAktan,2015).Buaçıdan100TemelEser,farklıanabilimdallarıtarafındaniçeriğindebulunandeğerlerin,değerleriaktarabilmedurumlarınınvekitaplardabulunanfarklıveortakdeğerlerintespitedilmesiamacıylasıklıklaüzerindeçalışılaneserlerarasındayeralmıştır.

Değerlerüzerinehazırlananyükseklisanstezlerininsayısı,2010yılısonrasındahızlaartmıştır.MilliEğitimBakanlığı(2010)’nınsosyalbilgilerdersiiçinhazırlamışolduğuöğretimprogramındadeğerlerinaktarımınıayrıntılıbirbiçimdeelealması,hangideğer-lerinöğrencilereaktarılmasıgerektiğiniaçıklamasıvedeğeraktarımındakullanılabileceketkinliklerisıralaması ilehemsosyalbilgileralanındahemdediğeralanlardadeğerlereğitimiüzerineçalışmalaryürütülmüştür.Buçalışmalarçoğunluklasosyalbilgilerprog-ramındayerverilmişolanadilolma,ailebirliğineönemverme,bağımsızlık,barış,bilim-sellik, çalışkanlık, dayanışma, duyarlılık, dürüstlük, estetik, hoşgörü,misafirperverlik,özgürlük,sağlıklıolmayaönemverme,saygı,sevgi,sorumluluk,temizlik,vatanseverlik,yardımseverlikgibideğerlerüzerineşekillenmiştir.Bunarağmensosyalbilgileralanındadeğereğitimiileilgilitezleroldukçaazsayıdadır.

MilliEğitimBakanlığı’nın2010yılındaki“İlkDers”konulugenelgesindeküresel-leşmekarşısındatoplumsalyaşantınıntemelinioluşturanmilli,manevi,sosyal,ahlakivekültürel değerlerin (yardımlaşma, dayanışma, hoşgörü,misafirperverlik, vatanseverlik,doğruluk, iyilik, temizlik, çalışkanlık, dürüstlük, sevgi, saygı, duyarlı olma, adil olmavepaylaşımcıolma)öğrencilereaktarımıkonusundaetkinlikleryapılmasıgerektiğininvurgulanması,değerlereğitimiçalışmalarınaolanilgiyiartırmıştır.Sözkonusugenelgedeöğretmenleredeğeraktarımıkonusundabüyüksorumluluklardüştüğüdebelirtilmiştir.Bu doğrultuda değerler üzerine yapılan çalışmalardan bir kısmı öğretmenler üzerindegerçekleştirilmiştir.Yapılanbirçalışmada,değerlereğitimininbilincindeolanöğretmen-ler,karaktergelişiminde,bireyintoplumiçindekiyerinianlamasında,toplumundevamınısağlamada,toplumsalbirliğidesteklemede,toplumdakideğerlersisteminipekiştirmedevetoplumunkalkınmasınakatkısunmadadeğerlereğitimininönemliişlevlertaşıdıklarınıbelirtmişlerdir(BalcıveYanparYelken,2013).

Yukarıdakibilgilerışığındadeğerlerintespitiveyadeğereğitimiüzerineçalışmayap-mayıdüşünenaraştırmacılaraşuönerilersunulabilir:

1. Değerlerintespitineyönelikpekçokeserdefalarcaincelenmiştir.Araştırmacılarınliteratürüdikkatlibirşekildetarayarakdahaönceüzerindeçalışılmamışbireseriinceleyerekfarklıçalışmalarhazırlayabilirler.

2. DeğerlerüzerineçalışmalarTürkçeveTürkDiliveEdebiyatıAnabilimdallarındayoğunlaşmıştır.Bualanlarındışındakiaraştırmacılarkendialanlarınıdoğrudanil-gilendireneserlerüzerindeçalışarakbueserlerdekideğerleritespitedebilirler.

3. Çalışmayapılacakeserlerleilgilibirölçütoluşturulmalıdır.4. Yapılançalışmalarsadecedeğerlerintespitineyönelikolmamalı;inceleneneser-

lerdekideğerlerinöğrenenlerenasılaktarılacağınadairipuçlarıyadabilgilersu-nulmalıdır.


5. Yapılançalışmalardanhareketleöğrencilerinseviyelerineuygunmetinveetkinlikönerilerisıralanarakderskitaplarındabunlarınyeralmasısağlanmalıdır.

KaynakçaAktan,O.veKılıç,A.(2015).Sosyalbilgileröğretimprogramındakideğerleri100te-

mel eserdebulunandeğerlerindesteklemedurumu.Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30),7-68.

Aktaş,EveÇelikpazuEkinci,E.(2011).MEB6,7ve8.sınıfTürkçederskitaplarındayeralanmetinlerindeğer iletimiaçısından incelenmesi.Turkish Studies, 6(2),413-424.

Aktepe,V.(2010).İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde yardımseverlik değerinin etkinlik temelli öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi.Yayımlanmamışdok-toratezi.GaziÜniversitesi,Ankara.

Bağcı,C.veElbir,B.(2013).Değerlereğitimiüzerineyapılmışlisansüstüdüzeyindekiçalışmalarındeğerlendirilmesi.Turkish Studies, 8(1),1321-1333.

Balcı,F.A.veYanparYelken,T.(2013).İlköğretim sosyal bilgiler programında yer alan değerler ve değer eğitimi uygulamaları konusunda öğretmen görüşleri. Ahi Ev-ran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1),195-213.

BeletD.veDeveciH.(2008).Türkçe ders kitaplarının değerler bakımından incelenmesi. ÇanakkaleOnSekizMartÜniversitesi,VII.UlusalSınıfÖğretmenliğiEğitimiSempozyumu,2-4Mayıs,Çanakkale.

Bozkurt,V. (2008).Değişen dünyada sosyoloji: temeller, kavramlar, kurumlar.Bursa:EkinYayınevi.

Çağlayan,A.(2013).Ahlâk pusulası ahlâk ve değerler eğitimi.İstanbul:DEMYayınları.

Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174),33-38.

Dilmaç,B.Ulusoy,K(2015).Değerler Eğitimi.Ankara:Pegemyayıncılık

Dilmaç,B.(1999).İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitiminin verilmesi ve eği-timin ahlaki olgunluk ölçeği ile sınanması.Yayımlanmamışyükseklisanstezi.MarmaraÜniversitesi,İstanbul.

Doğan,B.veGülüşen,A.(2011). Türkçederskitaplarındaki(6–8)metinlerindeğerlerbakımından incelenmesi.Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2),75-102.

Doğan,İ.(2007).Sosyoloji: kavram ve sorunlar.Ankara:PegemAYayıncılık.

Fidan,N.K.(2009).Öğretmenadaylarınındeğeröğretimineilişkingörüşleri.Kuramsal Eğitimbilim, 2(2),1-18.


Gülbahar,Y.veAlper,A.(2009).Öğretimteknolojilerialanındayapılanaraştırmalar.An-kara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi,42(2),93-111.

Güngör,E.(2010).Değerler psikolojisi üzerinde araştırmalar ahlak psikolojisi, ahlakî değerler ve ahlakî gelişme.İstanbul:ÖtükenNeşriyat.

Kaygana,M.,Yapıcı,Ş.veAytan,T.(2013).Türkçederskitaplarındadeğereğitimi.The Journal of Academic Social Science Studies, 6(7),657-669.

Kaymakcan,R.(2010).Değerkavramıvegençlerindinideğerleri.Eğitime Bakış Eğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 6(18),10-15.

Kaymakçı,S.(2014).Farklı yönleriyle değerler eğitimi.R.TuranveK.Ulusoy(Ed.)Ha-yatBilgisindeDeğerlerEğitimiiçinde(s.367-388).Ankara:PegemAkademi.

Kılıç,A.veAktan,O.(2015).İlköğretimokulları içintavsiyeedilen100temeleserdevurgulanandeğerler.İlköğretim Online, 14(1),243-275.

MEB(2010).Sosyal bilgiler dersi (4-5, 6-7. sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu.An-kara:MEBYayınları.

Özkan,R. (2010).Türkeğitimsistemindehimayecideğerler: ilköğretimderskitaplarıörneği.Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,7,1124-1141.

Özensel,E.(2003).Sosyolojikbirolguolarakdeğer.Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3),217-239.

Şen,Ü.(2008).AltıncısınıfTürkçederskitaplarındakimetinlerinilettiğideğerleraçısın-danincelenmesi.Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(5),763-780.

Tahiroğlu,M. (2014).Farklı yönleriyle değerler eğitimi.R.Turan veK.Ulusoy (Ed.)İlkokul4. sınıf sosyalbilgilerdersindedeğereğitimietkinlikörnekleri içinde(s.340-366).Ankara:PegemAkademi

Tavşancıl,E.veAslan,A.(2001).İçerik analizi ve uygulama örnekleri.İstanbul:EpsilonYayınları.

Tulumcu,F.İ.veTulumcu,F.M.(2015).İlköğretimikincikademeTürkçedersiprogram-larındayeralandeğerler.Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29),535-560.

Tunagür,M.(2016).Mustafa Kutlu’nun hikâyelerinin Türkçe öğretiminde değer iletimi açısından önemi.Yayımlanmamışyükseklisanstezi.YüzüncüYılÜniversitesi,Van.

Yaman,E.(2014).Değerler eğitimi eğitimde yeni ufuklar.Ankara:AkçağYayınları.Yıldırım,A.veŞimşek,H.(2006).Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri.Ankara:

SeçkinYayıncılık.

tÜrkİye’de deĞerlerİn tespİtİne yÖnelİk yapilmiŞ … ahmet akcay-muhammed... ·...

Documents