the olive tree magazine - may 2013
DESCRIPTION
Annual magazine issued by Gozo College Zebbug Primary School.TRANSCRIPT
Mejju 2013
u għalhekk il-kwalita’ ta’ tagħlim li jirċievu t-tfal
fl-iskola tagħna. Sabiex nilħqu dan il-għan, qed
naħdmu fuq il-Pjan tal-Iżvilupp għat-
tliet snin li ġejjin. Dan il-pjan
qed jaħseb sabiex ipoġġi t-
tfal aktar fiċ-ċentru, fil-
qalba tat-tagħlim sabiex
it-tagħlim ikun aktar
relevanti għat-tfal.
Sabiex wliedkom
jirċievu edukazzjoni li
tmur ‘l hemm minn
xtutna, dan il-pjan ser ikun
msejjes fuq prinċipji u
għanijiet skont il-qafas tal-
Kurrikulu Nazzjonali.
Aħna lkoll nemmnu u għandna fiduċja fit-tfal
kollha li kapaċi jirnexxu. Kif nispjegawlhom fl-
iskola, aħna lkoll għandna kapaċitajiet jew
intelliġenzi differenti. Dan nisħqu ħafna fuqu
għaliex inħossu li l-kuraġġ fit-tfal jagħmel
differenza kbira—differenza pożittiva fit-tagħlim.
Nagħlaq b’radd ta’ ħajr ukoll lill-Kunsill tal-
Iskola, l-Kumitat EkoSkola, l-Kunsill tal-
Istudenti u n-Non Teaching Staff li flimkien
niġbdu ħabel wieħed sabiex it-tfal kollha jkomplu
jitgħallmu f’ambjent isbaħ u aktar sikur.
Frank Tabone
Kap tal-Iskola
Radd ta’ ħajr lilkom ġenituri u voluntiera kollha, Kunsill Lokali Żebbuġ, Parroċċa Santa Marija, l-għaqdiet kollha
u l-kommunita’ taż-Żebbuġ ta’ kull kooperazzjoni.
Messaġġ mill-Kap tal-Iskola
Għeżież Ġenituri /Gwardjani
G razzi! Ma nistax ma nibdiex dan il-
messaġġ b’radd ta’ ħajr
lilkom ġenituri /
gwardjani ta’
kull għajnuna li tagħtu-
na matul is-sena
skolastika. Is-
sapport tagħkom
kien wieħed li
xprunana nimxu ‘il
quddiem f’dawn ix-
xhur li għaddew.
Huwa ta’ pjaċir u sodis-
fazzjon għalina li naraw it-
tfal jiġu ħerqana fl-iskola jum
wara jum. Huwa ta’ sodisfazzjon ikbar li na-
raw it-tfal jitgħallmu, itejbu l-ħiliet tagħhom fil-
Malti u fl-Ingliż, fil-kapaċita’ matematika u dik
tal-informazzjoni teknoloġika. Iżda huwa sodis-
fazzjon akbar naraw it-tfal jiżviluppaw il-ħiliet ta’
ħsieb u modi kif isolvi problemi jew mistoqsijiet
itqal. Dan grazzi għall-għalliema, li permezz ta’
ħafna jppjanar, strateġiji u fuq kollox paċenzja,
inisslu kisba ta’ tagħlim fil-moħħ u fil-qalb tat-
tfal.
Dan kollu ma jfissirx li ma nistgħux inkunu aħjar.
F’din is-sena skolastika qed nagħmlu sforz
kollettiv sabiex flimkien inkomplu intejbu l-livell
magazine
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Paġe 2 of 12
Ms Marica Sultana (Għalliema tal-Edukazzjoni Komplimentari)
Ix-xogħol tiegħi bħala għalliema tal-
edukazzjoni komplimentari jiffoka fuq
is-smigħ, it-taħdit, il-qari u l-kitba.
L-iskop tagħna hu li nilħqu l-
bżonnijiet individwali ta’ kull tifel
u tifla. L-istejjer u l-poeżiji li
naqraw u nisimgħu, r-rakkonti ta’
kuljum minn fomm it-tfal, l-esperjenzi
li naqsmu, il-logħob, ir-rimi u l-kitba
kreattiva huma l-ħoloq f’katina mżewqa li se
twassal biex it-tfal jiksbu esperjenza fl-użu tal-lingwa orali u
stampata.
B’riżorsi adattati għall-interessi u
għal-livell tal-istudent, nassiguraw
li kull student jilħaq il–ħiliet bażiċi.
F’ambjent interattiv, stimulanti u
ferrieħi , l-għajnuna mogħtija lit-
tfal hi avventura kontinwa biex
flimkien niskopru u niżviluppaw il-
potenzjal lingwistiku tagħhom.
Anna Marie Mifsud u Jessica Zahra
Kull sena fl-iskola tagħna ssir l-elezzjoni li fiha
jintgħażlu tfal mir-raba’, mill-ħames u mis-sitt sena
sabiex imexxu l-Kumitat EkoSkola. Fl-elezzjoni
ntagħżlet l-President mis-sitt sena li ġabet l-aktar voti.
Il-kumitat jiltaqa’ darba fil-ġimgħa.
L-EkoSkola ma hux suġġett, iżda edukazzjoni kif aħna
t-tfal nitgħallmu nuru rispett lejn l-ambjent ta’
madwarna. Bil-kelma ambjent nifhmu kull post li
nistgħu naraw jew inżuru. Fil-Kumitat, aħna nimxu
mas-seba’ taqsimiet tal-EkoSkola billi nitkellmu dwar
il-ħtiġijiet tal-iskola, nagħmlu pjan ta’ azzjoni, naraw li
kull wieħed u waħda minna jagħmel il-parti tiegħu kif
ukoll inżommu l-minuti ta’ kull laqgħa u naqrawhom
lil sħabna u l-għalliema tagħna.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 3 of 12
L-iskop tal-Kunsill tal-Istudenti huwa li jagħti leħen lill-
istudenti fl-iskola tagħna. Il-Kunsill jiġi ffurmat permezz
ta’ elezzjoni li ssir kull sentejn minn studenti tar-raba’,
tal-ħames u tas-sitt sena. L-istudenti eletti jiltaqgħu
f’ħin il-brejk biex flimkien mal-għalliema tal-Personal &
Social Development (PSD) jiddiskutu u jippjanaw
diversi bżonnijiet għall-ġid tal-iskola u tagħna l-
istudenti.
F’din is-sena, il-Kunsill tal-Istudenti huwa ffurmat minn
Antonella Vella Muskat (President), Katia Calleja (Viċi
President), Charlton Cefai (Segretarju), Maria Regina
Zahra, Mariel Vella, Abigail Borg u Eliza Zammit
(PROS).
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 4 of 12
Ms Doreen Gerardi u Ms Anna Maria Bates (Assistenti tal-Kinder)
Bla dubju, l-iktar żmien importanti għall-iżvilupp tat-tfal huma l-ewwel ftit snin ta’
ħajjithom. Dan huwa żmien fejn it-tfal l-iktar li jitgħallmu u jibdew il-bini tal-karattru
tagħhom. Il-klassijiet tal-Kinder jagħmlu parti minn dan iż-żmien sabiħ ta` l-ewwel snin
ta’ kull tifel u tifla.
L-għan tagħna hu li t-tfal jiġu l-iskola ħerqana u jibqgħu jiġu għal
qalbhom, fejn jagħmlu l-ewwel passi indpendenti tagħhom, mingħajr il-
ġenituri. Hekk ukoll jitgħallmu kif iġibu ruħhom tajjeb fl-iskola, jikkomunikaw ma’
xulxin, jaqsmu bejniethom, jagħmlu ħbieb u jgħinu lil xulxin fejn jistgħu. Dan kollu jsir
waqt li jkunu jilagħbu u jieħdu gost ma’ xulxin fl-iskola.
Ms Sarah Buttigieg (Learning Support Assistant - Kinder 2)
Din is-sena skolastika 2012-2013, sar proġett fil-Kinder 2 mill-fondi tal-Kreattiv. Dan
huwa proġett immirat lejn it-tisћiћ tal-kreattivita’ u l-kultura Maltija. Inkarigati minn
dan il-proġett kienu Ms. Maria Portelli u s-Sur Francesco Pio Attard.
Bl-gћajnuna ta’ dawn il-persuni istruwiti, t-tfal ћarġu bi storja oriġinali mill-ideat
tagћhom. Is-suġġett ta’ din s-sena kien il-możajk. It-tfal bl-gћajnuna ta’ Ms. Maria
Portelli ћolqu inkwadru bil-możajk li rrifletta l-
istorja tagћhom, kif ukoll ktejjeb bl-istorja
tagћhom bl-gћajnuna tas-Sur Francesco Pio
Attard.
Dan, sar kollu bil-gћan li t-tfal jipparteċipaw,
jieћdu gost u jkunu kreattivi.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 5 of 12
Ms Joanne Ghirxi (Għalliema Kollaboratriċi tal-Matematika)
Jekk inħarsu sew madwarna naraw li aħna mdawrin b’kunċetti tal-Matematika. Sew jekk qegħdin insajru,
nkejlu, naraw l-ħin, nixtru mill-ħanut …… qegħdin kontinwament naħdmu l-matematika.
L-iskop ta’ l-iskola mhux biss li ngħaddu mill-eżamijiet, imma li l-istudenti jiżviluppaw ħiliet biex meta jikbru
jkunu jistgħu jgħixu u jaħdmu sew fis-soċjeta’. Għalhekk hu ferm importanti li studenti jirnexxu fil-matematika.
Biex jintlaħaq dan il-għan, irid ikun hemm kollaborazzjoni kontinwa bejn l-għalliem, l-ġenitur u l-istudent. Il-
lezzjoni tal-matematika trid issir b’tali mod li l-istudenti jieħdu gost u jifhmu x’qed jagħmlu. Dan jista’ isir billi
jintużaw ‘resources’ relevanti mal-lezzjoni, u napplikaw dak li qed jitgħallmu mal-ħajja tagħhom ta’ kuljum.
Il-ġenituri iridu jkunu konxji li l-matematika ma titgħallimhiex biss mill-iskola. Dan għandu jsir billi d-dar
jgħinu lil uliedhom jaħsbu u japplikaw dak li wliedhom ikunu tgħallmu fil-klassijiet. Bħal per eżempju,
ninvolvuhom meta qed inkejlu biex insajru, meta jsaqsuna x’ħin sar... ngħinuhom jaslu huma għall-ħin,
insaqsuhom ifittxu kemm jiswa l-oġġett eċċ.
Hemm qawl li ma naħsibx li hemm bżonn naqilbu għall-Malti:
“I hear and I forget. I see and I remember. I do and I understand”
Mela jekk ngħallmuhom il-matematika biss bil-fomm, l-istudenti jiftakru għal dak il-mument u ftit wara jinsew.
Jekk jaraw lilna l-għalliema u l-ġenituri nfehmuhom u nuruhom, hemm imnejn li jiftakru aktar. Imma jekk
japplikaw il-matematika huma stess, wisq aktar jifhmu u jiftakru.
Fl-iskola ġew organizzati attivitajiet tal-matematika marbutin mal-Għid, li fihom l-istudenti waqt li kienu qed
jilagħbu, kienu wkoll qed jitgħallmu kunċetti tal-matematika. Anke fil-maths trail li sar waqt żjara fiċ-
Ċittadella, l-istudenti ħaddmu kunċetti tal-matematika.
Fiż-żminijiet tal-lum, l-għan ewlieni tal-edukazzjoni fil-matematika hu li l-istudenti jiżviluppaw għarfien u ħiliet
li jkunu ta’ ħtieġa għalihom matul ħajjithom kollha, kemm fid-dar kif ukoll f’xogħolhom. Tkun xi tkun l-għażla
tal-karriera ta’ kull student, għarfien u ħiliet fil-matematika huma ċ-ċavetta ta’ xogħol aktar produttiv u ta’ aktar
kwalita’.
L-esperjenza tiegħi fil-Math Trail (Ylenia Xerri - Ħames Sena)
Ftit jiem ilu, l-iskola tagħna organizzat ħarġa edukattiva fiċ-Ċittadella. Din il-ħarġa kienet għalina t-
tfal tal-ħames u tas-sitt sena interessanti, għaliex fiha għamilna ħafna attivitajiet tal-Matematika. Hekk
kif wasalna fiċ-Ċittadella, l-għalliema Joanne Ghirxi tatna xi eżerċizzji fejn fihom kellna nħabblu
moħħna biex nagħtuha risposta tajba. F’din il-ħarġa ħadna ħafna gost u flimkien rajna kemm il-
Matematika huwa mportanti fil-ħajja ta’ kuljum. Jien ħadt ħafna gost f’din il-ħarġa għax tgħallimt
ħafna affarijiet ġodda.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 6 of 12
Appuntament annwali - il-kunċert tal-Milied
imtella’ mill-istudenti flimkien mal-għalliema
kollha. Fl-ispirtu sabiħ tal-Milied, it-tfal
għamlu sforz sabiħ sabiex jagħtu l-aħjar
tagħhom waqt li bosta ġenituri, qraba u
ħbieb imlew is-sala tal-iskola.
Fid-29 ta’ Jannar, il-Kumitat EkoSkola
organizza Jum is-Siġar jew kif inhu magħruf
madwar id-dinja bħala Arbor Day. It-tfal bl-
għajnuna tal-għalliema tellgħu programm
qasir iżda ħelu fejn l-edukazzjoni lejn l-
iżvilupp sostenibbli ġiet mogħtija spinta ‘l
quddiem.
Ma jonqos qatt li niċċelebraw il-Jum Dinji tal-
Annimali sewwasew fl-4 ta’ Ottubru, f’jum
il-festa tal-qaddis San Franġisk t’Assisi. Bi
stejjer li xi kultant nisimgħu fuq il-mezzi tax-
xandir fejn annimali jiġu maħqura, l-iskola
ma tistax tibqa’ lura... U għalhekk tkompli
tħeġġeġ lit-tfal juri rispett lejn il-kreaturi
ħelwin li għandna fi djarna bħala pets.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 7 of 12
Din is-sena flimkien ħloqna programm ta’
attivitajiet ta’ ferħ, mistrieħ iżda wkoll
kreattivita’. Grazzi għal diversi volontarji,
ħloqna numru ta’ workgroups li fihom it-tfal
ħadmu flimkien u ħolqu oġġetti diversi
marbuta mal-jiem tal-Karnival.
Il-qari hu element importanti fl-iżvilupp
edukattiv ta’ kull tifel u tifla. Fl-iskola aħna
lkoll nisħqu li kull tifel u tifla jkunu kapaċi
jikkomunikaw tajjeb kemm bil-Malti kif ukoll
bl-Ingliż billi jkunu tħarrġu biżżejjed fl-erba’
ħiliet bażiċi lingwistici: tal-kitba, tal-kelma,
tas-smigħ u tal-qari. Il-litteriżmu hu l-ewwel
priorita’ fil-Pjan tal-Iżvilupp tal-iskola 2013-
2016.
Minn meta nitwieldu, ma nieqfu qatt
nitgħallmu. It-tfal jitgħallmu fil-klassi, il-qafas
li fih l-għalliem/a tibni jum wara jum, il-ħsieb,
l-idea, l-ordni u s-sens ta’ kunfidenza u fiduċja
fit-tfal. Madankollu t-tfal jitgħallmu wkoll lil ‘l
hemm mill-klassi u l-ambjent tal-iskola. It-tfal
qed jikbru u jiskopru ambjenti differenti li
jġibu magħhom tagħlim komplimentari
f’ħajjithom. Biex nilħqu dan l-iskop, jiġu
organizzati diversi ħarġiet edukattivi.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 8 of 12
Josianne Cauchi (Raba’ sena)
Fl-iskola li nattendi jien, is-surmast u l-għalliema dejjem jagħmlu emfasi fuqna l-istudenti biex l-iskola
dejjem nieħdu ikel li jkun tajjeb għal saħħitna. Għall-brejk nieħdu ħobż, frotta u ilma. Spiss norganizzaw
xi attivitajiet biex jgħinuna aktar nidraw nieklu dan l-ikel bħal per eżempju kolazzjon li jkun jikkonsisti
f’ħalib, ċereali mingħajr zokkor, jowgurt u frott frisk. Minn meta bdejt niekol ikel li huwa tajjeb għal
saħħti dejjem qegħda nħossni ħafna aħjar biex nagħmel l-eżerċizzju.
Jessica Grech (Raba’ sena)
L-eżerċizzju fiżiku huwa mportanti ħafna fil-ħajja tagħna. L-iskola xi drabi jkollna xi lezzjonijiet dwar l-
eżerċizzju fiżiku. Dan l-eżerċizzju fiżiku jgħin biex insaħħu l-muskoli, intejbu ċ-ċirkolazzjoni tad-demm u
nevitaw l-obeżita’. Ftit eżerċizzju fiżiku kuljum jgħinna ngħixu b’saħħitna u aktar fit-tul.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 9 of 12
Radd il-ħajr
lil Ministeru
għal Għawdex
u EkoGħawdex
ta’ kull
għajnuna.
Gabriella Mallia (Ħames Sena)
Fl-iskola tagħna aħna nitgħallmu nirrispettaw l-ambjent ta’ madwarna u kien
għalhekk li fid-29 ta’ Jannar iċċelebrajna Jum is-Siġar. It-tfal kollha flimkien mal-
Kumitat EkoSkola u xi mistednin ħawwilna divesi tipi ta’ siġar bħal siġar taċ-ċitru, taż-
żebbuġ u siġar Maltin. Matul is-sena żrajna diversi tipi ta’ żrieragħ ġol-ġnien u fil-
klassijiet sabiex ikollna skola aktar sabiħa u b’arja aktar nadifa. Is-siġar jieħdu l-arja
maħmuġa u jagħtuna arja nadifa u għalhekk għandna nieħdu ħsiebhom u ma
nagħmlux vandaliżmu fuqhom.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 10 of 12
It-teknoloġija saret parti essenzjali minn ħajjitna. Daħlet fi djarna, fi bwietna permezz
tal-telefonija ċellulari, kompjuters ta’ kull qies u saħħa kif ukoll mitt elf gadget ieħor.
Dan jgħodd ukoll għall-iskola…. Iżda dan jgħodd biss b’differenza. Fl-iskola, l-użu tat-
teknoloġija li jibda sewwasew mill-eta’ ta’ 3 snin fl-ewwel ġranet bikrin tal-Kinder 1, it-
tfal jibdew jimirħu fl-użu tat-teknoloġija tal-kompjuters u l-Interactive Whiteboard. Dan
sabiex aktar ma jikbru u jaslu fl-ewwel u fit-tieni sena tal-Primarja, l-użu tat-teknoloġija
jservihom bħala għodda utli u effettiva sabiex permezz tagħha jitgħallmu u jissaħħu fil-
qari, kitba, smigħ u l-matematika fost l-oħrajn.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013 Page 11 of 12
Matul din is-sena skolastika, għamilna diversi xogħlijiet ta’ tiswija, tindif u rranġar fl-iskola sabiex direttament
u indirettament intejbu l-ambjent tat-tagħlim fl-iskola—fil-klassijiet u barra mill-klassijiet. Fix-xhur sajfin, sar
ġibjun fil-bitħa tal-iskola –ġibjun li llum qed nużaw l-ilma tax-xita li jinġabar fih għall-flushings tat-toilets tal-
iskola kollha. Waħħalna wkoll submeter sabiex it-tfal stess ikunu konxji mill-użu u l-importanza tal-ilma.
Proġett kbir li bdejna f’Jannar li għadda jirrigwardja l-ġonna tal-iskola. Grazzi għall-għajnuna kbira mill-
Uffiċċju tal-Edukazzjoni u l-kumpanija Gozo Cottage, naddafna l-ġonna kollha u ħawwilna tletin siġra taċ-ċitru
u taż-żebbuġ. Il-ħsieb hu wieħed ċar - il-potenzjal tal-ġonna jintużaw għal aktar tagħlim akkademiku u ta’
edukazzjoni sostenibbli fost it-tfal.
Proġett ieħor hu l-ftuħ tal-ġim tal-iskola li ser nagħmlu nhar il-Ġimgħa 14 ta’ Ġunju 2013 fit-8.30 ta’ filgħodu u
li intom lkoll mistednin għalih. Dan grazzi għall-fondi ta’ €3000 li EkoGħawdex ta lill-iskola tagħna. B’dawn
il-fondi ser jitpoġġa interlocking rubber tiling u nxtara apparat sportiv għall-istudenti għal-lezzjonijiet tal-P.E.
Fil-ġranet li ġejjin wkoll, bi ftehim bejn il-Ministeru għal Għawdex u Żebbuġ Rovers FC, ser jitpoġġa t-terf
sintetiku fil-bitħa tal-iskola sabiex it-tfal ikollhom ambjent isbaħ u aktar sikur fejn jitgħallmu u jistrieħu.
Gozo College Żebbuġ Primary ● The Olive Tree Magazine ● May 2013