the irrawaddy vol 1, no 26

Upload: saw-yan-naing

Post on 07-Jul-2018

218 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    1/29

    The IrrawaddyVol.1, No.26, June 29, 2014W e e k l y J o u r n a l

     pm - 8 pm - 11 pm- 4

     tmqD,Ha&T wHqdyfqk&Sif um,Avr,fESif  h awGUqHkjcif;

    atmif &ifNid rf; tjym0w¬K a&;ovm;

    OD;qef;qifhb,f vd  kvlpm;vJ

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    2/29

    2The Irrawaddy

    Vol.1, No.26 News & Analysis

    BUSINESS

     wGrfrvifaemif;puD;&JU jref rmhc&D;pOf (od  kYr[k wf)

    jrefrmhta&; tar&duef &J U ajcvSrf;opfThe Irrawaddy

    Diplomacy

     &efukefjrpfud  k

    The IrrawaddyVol.1, No.26, June 29, 2014

    jref rmh avmifpmqD vk yfief; [lonf

     pm - 24

    PHOTO ESSAY

     pm - 20 pm - 29

    tar&duef rSmatmif  jrif wJh

     jref rmiykawGb, f awmh oef rmxGm;usKdif ;rSmvJ

     pm - 19

     pm - 46

     pm - 26

    ]]ud  k,f  h ud  k,f ud  k ,fb,f vd  k umuG ,f &vJqdk wm

    INTERVIEW

    Women

     vQyfppfpGrf;tm; 0efBuD;Xme

    jynfaxmifpk 0efBuD; OD;cifarmif pdk;ESif  h

    or®w&J Uajyma&;qd k cGih  f&S  dol OD;&JxG#fu ZGef 10 &ufaeU atyDowif; wyk'frS m 'Dudpö[mvTwfawmf&J Uwm0ef jzpfNyD; zG  JUpnf;yk  Hud k b,fvd k jyifqifoih  fw,fqd kwm jynfolwk  d Yu qH k;jzwfzd k Y 

    jzpfaMumif;? tar&duefu ylyefp&m udpör[kwf aMumif; jyefvnfwkef Ujyefajymqd kcJ hw,fvd k Y azmfjyxm;ygw,f/ 'g[m jrefrmvlxkeJ U Ed kifiHwumuvd kvm;aeonf hwdkif  a':atmifqef;pkMunfudk Ed kifiHawmfor®w&mxl;ud k  aejynfawmftkyfcsKyf a&;eJ Y wyftod kif; t0d kif;u vufrcHEd kif bl;qd k wmud k tcd kiftrm jyovd kufwmygyJ/

    odyfrMumygbl;? tar&duef Ek  difiHjcm;a&;0efBuD;Xme 'Drd kua&pD vl YtcGif hta&;eJ Y tvkyform;a&;&m vufaxmuf Ek  difiHjcm;a&;0efBuD;wGrfrvifaemif;puD; OD ;aqmifNyD; tar&duef umuG,fa&; 0efBuD;Xme? b@ma&; 0efBuD;Xmersm;rS tqih  fjrih  f ud k,fpm;vS,f tzG  J UwzG  J U jrefrmjynfa&mufvmygw,f/ vl YtcGif hta&;apmif hMunf h a&;tzG  J U (Human Rights Watch) &J U 0g&Sifwef 'g½d kufwm jzpfcJ hzl;ol wGrfrvifaemif;puD;[m

    tar&duefa&muf jrefrmtrsK d;orD;eJY tdrf axmifuszl;NyD; jrefrmhEd kifiHa&;rS m tawmf av;tuG ßrf;w0if&S  dolvnf; jzpfwmrd k Y ol Yc&D;pOf[mtd kbm;rm;tpd k;&&J U jrefrmhay:vpD a&S Uqufjzpf 

    xGef;zd k U ta&;ygygvdrh  fr,f/ZGef22 &ufrS 28 &uftxd aejynfawmf?

    &efukef? u&ifjynfe,f  bm;tHeJ U rG efjynfe,f armfvNrdKifNrdKUawGqDoG m;cJ hygw,f/ tar&duef ud k,fpm;vS,f tzG  J Y[m t&yfbuf vlxktajcjyKvlrItzG  J Utpnf;rsm; tygt0if w k  dif;&if;om;tzG  J Utpnf; toD;oD;u uk  d,fpm;vS,fawG? Ek  difiH a&; acgif;aqmifawGeJ U awG Uqk  HNyD; 2015 a&G;aumufyG  Jrsm;eJ U ywfoufNyD;¤if;? u&ifjynfe,feJ UrGefjynfe,f c&D;pOftwGif; wk  dif;&if;om;vlrsKd;pkacgif;aqmifrsm;? bmoma&; acgif;aqmifrsm;eJ UawG UqH kNyD; rwluG  Jjym;rIrsm;tMum; onf;cHrIw&m;yk  drk  d wd k;yG m;vmapa&;eJ U trsKd;om; jyefvnf oih  f jrwfa&;ud k tar&duefjynfaxmifpku taumif;qH k; taxmuftyH h tultnD ay;oG m;Ek  difzd k Uuk  d aomf¤if; aqG;aEG;cJ hygw,f/ 'g[m or®wOD;odef;

    rm twk  duftcH acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfud k or®wjzpfcGih  f uef YowfydwfyifapwJ h yk'frvd k Y ,lq&wJ h 2008 zG  J Upnf;yH kyg or®w

    t&nftcsif;qk  dif&m yk'fr 59 (p) rjyifqifzd k Y vTwfawmftwGif; zG  J Upnf;xm;wJ h zG  J Upnf;yH kjyifqifa&; aumfrwDuvnf; qH k;jzwfcJ htNyD; tar&duefEk  difiHjcm;a&;0efBuD;Xme ajymcGih  f&yk*¾  dKvf rpö  Jen Psaki u jrefrmEk  difiH om;rsm;vk  dvm;wJ holud k Ed kifiHom;wk  d Yu vGwfvyfpG ma&G;cs,fcGih  f&S  doih  faMumif;? 'grSomvmr,h  f 'Drk  dua&pD jyKjyifajymif;vJa&; ajcvSrf;rS mwnfNidrfrI &S  daprS m jzpf aMumif; ajymqk  dcJ hygw,f/

    jrefpdef&J U vdyfcJwnf;vnf;jzpfaewJ h Nid rf;csrf;a&;wnfaqmufrIvkyfief;pOfrSm tar&duefwdkU0ifa&mufulnDaqmif&Gufzd k U oEé  dXmefcsxm;NyD;NyD qd kwm jyowmygyJ/

    'ghtjyif wGrfrvifaemif;puD;[m tar&duef b@ma&; 0efBuD;Xme Ek  difiH&yfjcm; aiGESih  f yk  difqk  difrI ypönf;rsm; xdef;csKyfa&; qk  dif&m XmecG  Ju wG  Jzuf 'g½k  dufwm *RefprpfeJ Y yl;wG  JNyD; yGih  fvif;jrifomrI? wm0ef,lrI? wm0efcHrI? vl YtcGih  fta&;?obm0 ywf0ef;usif qk  dif&mudpö? wm0efod 

    &if;ES  D;jr§KyfES  HrI udpö&yfawGud k pD;yG m;a&;orm;awGeJ U

    aqG;aEG;ygw,f/ pdwf0ifpm;zd kU aumif;wmutar&duef uk  d,fpm;vS,ftzG  J U[m U.S. Speci-ally Designated National List qef&Sif pm&if;yg pD;yG m;a&;orm;awGeJ UygawG UqH kNyD; Ed kifiH h Nidrf;csrf;a&;? wnfNidrfa&;? vH kNcHKa&; qd kif&mudpöawG rS m t"dyÜ m,f&S  d&S  d yg0ifvkyfaqmifa&; wd kufwGef;aqG;aEG;w,fqd kwmyg/ 'g[m xl;jcm;ygw,f/

    aejynfawmf c&D;pOf twGif;rS mawmh wGrfrvifaemif;puD;[m tar&duef y pdzdwfa'oawmifbufeJY  ta&SUawmiftm&S ppfwyfrsm;qkdif&m vufaxmuf ppfAsL[mrSL;BuD;? vuf axmuf umuG,fa&; 0efBuD; Ak  dvfcsKyf tefaxmfeD c&wfcsfzD;wkd Yu jrefrmhwyfrawmfrS  tqihfjrihf t&m&S  dawG  tygt0if  t&yfbuftpkd;& xdyf wef;acgif;aqmifawGeJ U aw G UqHk aqG ;aEG;Muygw,f/ vl UtcGif hta&;udpövd k U xkwfjyefxm;ayr,f h 

    ESpfEd kifiH ppfwyfcsif; wd kuf½d kufqufqHa&;b,fvd k a&SUqufpcef;oGm;Ed kifrvJ csd efn§  dMuzd k U jzpfEd kif ygw,f/ oHwref owif;&yfuGufawG&J U tqd k tar&duef[m tenf;qk  H; uarÇ m'D;,m;rS m vd k jrefrmppfwyfud k obm0ab;t EÅ&m,f 'grS r[kwf y#dyu©a'oawGrS m wyfzG  J U0ifawG vlrI u,fq,fulnDa&; b,fvd kvkyf&rvJqd kwm oif wef;ay;zd k U qE&́S  daMumif; od&ygw,f/ 'gayr,f h wdkif;&if;om;vufeufudkifawGbufu 'gudk oabmrawG Uao;ygbl;/ txl;ojzif h autd kif 

    atu tar&duef oifay;? axmufyH hay;vd kufwm

    awGudk w d kif;&if;om;a'ow Gif; ppfqif&mrSmjrefrmhwyfrawmfu tok  H;jyKrS m pdk ;&drfaMumif;AdkvfcsKyf*Grfarmfu olUtar&duef c&D;pOfrSmajymcJ hygw,f/

    csKyf&&if  2015 a&G;aumufyG  JtNyD; a':atmifqef;pkMunf or®w rjzpfa&; Buh  HBuh  HcHaewJ h jrefrmppfwyfud k tar&dueftpd k;&&J U aphpyfaqG;aEG;a&;rl0g'u rkef UBuD;BuD;uwzuf wkwfao;ao;u wzufvd k U ajym&ygr,f/ &efukef-aejynf awmf-rEÅ av; tjrefvrf;rBuD; jyKjyifa&; tul tnDawGu tp ppfbufqd kif&m vlrIulnDa&;oifwef;awG ay;a&;txd rkefUxkyf yd kufvmwJ h wGrfrvifaemif;puD;eJ U tzG  JUud k aejynfawmfub,fvd k tajzjyefay;ovJ qd kwm pdwf0ifpm;p&maumif;vSygawmhw,f/

     &ef ukef-aejynfawmf-rEÅav; tjrefvrf;rBuD;jyKjyifa&; tul tnDawG utp ppfbufqdkif&m

     vlrI ulnDa&; oif wef;awG ay;a&;txd

     rkef Yxk yfyd  kuf vmwJ  h wGrf rvifaemif;puD;eJUtzG  JUud  k

    aejynfawmf u b,fvd  ktajzjyefay;ovJ . . .

     tar&d uef Ek d if iH jcm;a&; 0efBuD ;Xme 'D rd k ua&pD vl Y  tcG ifh ta&;eJ Y  tvk yform;a&;&m vuf axmuf Ek d if iH jcm;a&;0ef BuD; wG rf rvifaemif ;puD ;/

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    3/29

    4The Irrawaddy

    Vol.1, No.26   5The IrrawaddyVol.1, No.26  News & Analysis News & Analysis

    OD;qef;qihf b,fvdkvlpm;vJqvd kif;oef Ypif̂ ykodrf

    Prole

    omoema&;0ef BuD ;a[mif ; OD ;qef ;qif h/

    &efukefNrdKU urÇ mat;ukef;ajr&S  d omoema&;Xmeü 2013 ckESpf Ed k0ifbmvtwGif;u jyKvkyfcJ honh  f owif;pm&Sif;vif;yJ  GwGif OD;qef;qih  fu]]usaemh  ftaeeJ Y wyfrawmfwm0ef wd kif;jynfwm0ef ud k ESpfaygif; 40 ausmf xrf;aqmifvmcJ h&mrS mwk  dif;jynfb@mud k tvJ  GoH k;pm;vkyfcJ hjcif; r&S  dygbl;/ wyfrawmfu tusih  fpm&dwå rSwfwrf;rS mjypfrIuif;&Sif;ygw,f/ owday; qH k;rcH&jcif;yif r&S  daMumif; usaemh  f&J U uu (xl;) rSwfwrf;rS mMunh  fEdkifygw,f/ xdkacwf xd ktcgESih  f v uf&S  dtpd k;&vufxufrsm;wGif rif ;b@m ud k,h  f[m

    rSwfygqd kNyD; vkyfaewJ h olcd k;rsm;ESih  fa&mí xifa,mifxifrS m; a&;om;ajymqd kjcif;onf pme,f Zif;usih  f0wfESih  f  rnDaomvkyf&yf  jzpfygw,f/oHo,jzpfygu ppfaq;cHEd kifygw,f}} [k ajymqd k cJ hzl;aomaMumih  f tpd k;&0efBuD;rsm;xJwGif yd kifqd kifrI xkwfazmfaMunm tppfaq;cHEd kifaMumif;yxrqk  H; pdefac:ajymMum;cJ holjzpfonf/

    OD;qef;qih  fonf {&m0wDwd kif;? usHKaysmfNrdKUe,f? uGif;omaus;&G m Zmwdjzpfonf/ wuúod kvf0ifwef;ud k  a&MunfNrdKU txufwef;ausmif;rS atmifjrifcJ hNyD;aemuf &efukefpD;yG m;a&;wuúod kvf wGif 6 vcef Y ausmif;wufcJ hNyD; ppfwuúod kvfod k Uwufa&mufcJ honf/

    jyifOD;vGif&S  d  ppfwuúod kvf  tywfpOf 15ausmif;qif; wOD;jzpfonhf  OD;qef;qihfonf Ad kvftqih  frS 'kwd, Ad kvfcsKyfBuD; tqihftxd wyfrawmfü ESpfaygif; 40 ausmf wm0efxrf;aqmifcJ hNyD; wyfrS rEkwfxGufrDtcsdefwGif ppf&mxl;cef YcsKyfwm0efud k aemufqH k;xrf;aqmifcJ honf/

    2010 a&G;aumufyJ  G rusif;yrD 2 vcef Ytvd kwGif a&G;aumufyJG0if&ef wyfrSEkwfxGufcJhNyD; jynf axmifpkBuH hcd kifa&;ESih  f zG  H UNzdK;a&;ygwD ud k,fpm;jyKía&MunfNrdKUe,f wdkif;a'oBuD;vTwfawmf rJqE ́e,frS 0ifa&mufcJ h&m rnfolrQ ,SOfNydKifta&G;cHjcif;

    eyd kifaiGaMu; tvJ  GoH k;pm;vkyfonfqd kNyD; tpd k;&u omoema&;0efBuD;a[mif; OD;qef;qif hud k zrf;qD;axmifcs

    vd kufaomfvnf; {&m0wDwd kif; a'oBuD;&S  d Ed kifiHa&;orm;rsm;ESif h rJqE&́Sifrsm;url wd kif;vTwfawmf Ouú|a[mif;tay: wrsKd;jrifMuonf/ OD;qef;qih  fESih  f xdawG UqufqHcJ honh  f {&m0wDwd kif;&S  d u@toD;oD;rS vlyk*¾  dKvfwd k Y\ tjrifrsm;ud k {&m0wDu ar;jref;pHkprf;cJh&m olwd k Yu OD;qef;qih  fonf tusihfysufNyD; t*wdvd kufpm;ol? &mxl;taMumif;jyKNyD;rdom;pkaqGrsKd;wod kuf aumif;pm;a&; vkyfaqmifaeol? &mxl;tmPm&S  dwkef; &orQ cGifzefNyD; ud k,fusKd;&S m tusih  f ysufjcpm;aeol vk  H;0r[kwf[k olwd k YujrifMuonf/

    Xm

    r&S  donhftwGuf OD;qef;qihf tEd kif&cJ hNyD; vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;\ a&G;cs,fwifajr§ mufrIjzih  f {&m0wDwd kif; vTwfawmfOuú| jzpfvmcJ honf/

    OD;qef;qih  f vTwfawmfOuú| wm0efxrf;aqmifcJ honf h 2011 ckESpf rwfvrS omoema&;0efBuD;tjzpf aejynfawmf rajymif;a&T UrD 2013

    ckESpf ESpfqef;ydkif;umvtxd 2 ESpfeD;yg; umvtwGif; t*wdvk  dufpm;onh  fudpörsKd; vH k;0rMum;odcJ h&aMumif; Daily Eleven owif;pm\ ykodrf NrdKUe,f  owif;axmuf ou faqG  (ykodrf ) uajymonf/

    ]]usaemfwd k YykodrfrS m vlBuD;tdrfawGtm;vH k;ud k vlawmfawmfrsm;rsm; 0ifxGufoG m;vmNyD;awmh acwfpum;t&ajym&&if  rD;zd kacsmifuaewufwJ h vmbfay;vmbf,l udpöawGaygh/ tJvd k udpöawG &S  dwwfw,f/ 'gayr,h  f OD ;qef;qih  fuawmh ½H k;udpöawGud k t drfrS mvma&mufawG UqH k aq G;aEG;wmawGrvkyfzd k Y ol Ytdrfa&S UrS m pmuyfxm;w,f/'grsKd;udpöawGutp OD;qef;qih  fu tjywfjzwfxm;wm awG U&w,f}} [k 2009 ckESpfuwnf;uykodrfNrdKUe,f owif;axmufwm0ef xrf;aqmif aecJ hol oufaqG (ykodrf ) uajymonf/

    OD;qef;qih  fonf ud k,fwd kif t*wdw&m; uif;&Sif;atmif aexd kifovd k {&m0wDwd kif;twGif;&S  d

    Xmeqd kif&mESihf vTwfawmfudk,fpm;vS,fwdkY\tusih  fysufjcpm;rIrsm;ud k  ta&;,l&ef Bud K;yrf;

    vkyfaqmifcJholjzpfaMumif; wd kif;a'oBuD; vTwf awmfud k,fpm;vS,frsm;u ajymjyonf/ Oyrmtaejzif h yef;waemfNrdKUe,f wd kif;a'oBuD; vTwf awmfudk,fpm;vS,f OD ;Nidrf;NrdKif  odrf;,lcJ honf qd kaom v,f,majrudpörsm;ud k OD ;qef;qih  fuvTwfawmfaumfrwDzJGUí ppfaq;apcJhovdk [oF mwc½d kiftwGif;&S  d wk  dif;vTwfawmf ud k,fpm;vS,fwOD;u tdrfazmfrav;tm; umrvdrfvnf&,lrI udpöwGifvnf; aumfrwDzJ  G Uí ppfaq;NyD;ta&;,lEd kif&ef BudK;yrf;rIrsm;&S  dcJ honf/

    pDrHtkyfcsKyfa&;wGifvnf; OD;qef;qif htrSwf &onf/ {&m0wDwd kif;wGif a&vkyfom; tif;om;BuD;rsm;u v,f,mpd kufysKd;rItwGuf toHk;jyKonh  f ½d k;rsm;? acsmif;ajrmif;rsm;ud k wmydwfí ig;zrf;jcif;rsm;&S  dcJ h&m v,form;rsm; v,fpd kuf&mwGif tcuftcJrsm;pG m BuHKawG UcJ h&m OD;qef;qih  fu{&m0wDwk  dif; a'oBuD; a&csKdig;vkyfief; Oya'jy|mef;cJ hNyD; touf0ifatmifBudK;yrf;cJ h&m tif;om;BuD;ESih  f v,form;wd k YtMum; txd kuftavsmuf ajyvnfoG m;cJ honf/

    {&ma&T0gukrÜPD odrf;qnf;cJ honh  f v,fajrudpörsm;? aiGaqmif? acsmif;omurf;ajc&S  d  ajrodrf;cH&rIrsm;ESih  f ykodrfpufrIZkef ajrodrf;cH&rIrsm;ud kvnf; OD;qef;qih  fu vTwfawmfaumfrwDzJ  G UíuGif;qif;ppfaq;apcJ hNyD; rlvyd kif&Sifrsm;ud k avsmf aMu;aiG (od k Yr[kwf ) ajrjyefay;&ef tpd k;&tzJ  G Utm;wd kufwGef;cJhonf/

    ]]omaygif;rSm a&awGBuD;wkef;uqdk&if yifv,fvd k jzpfaewJh ae&mrSm OD;qef;qihfuarmfawmfwpD;eJ Y vdIif;awGavawG  Mum;xJrSmae&mtES  H YoGm;NyD; 'ku©onfawGud k ud k,fwd kifvSLw,f/ raMumufzd k Y rpd k;&drfzd k Y tm;ay;pum;awG ajymcJ hw,f/ aq;tzJ  G UawGac:NyD; aq;ukay;wmawGvkyfcJ hw,f/ wcsKd U&G mawGqd k tukefa&jrKyfaevd k Y armfawmfay:uae vufud kifpyDumeJ YatmfNyD;tm;ay;pum; ajymcJ hwm/ {&m0wDwd kif;twGuf wu,ftvkyfvkyfay;cJ hwJ hyk*¾  dKvfyg}}[k ykodrfNrdKUcH owif;axmufwOD;jzpfonf h OD ;pd k;ñTef Yuvnf;ajymonf/

    'Drd kua&pD toGiful;ajymif; umvwGif 

    {&m0wDwd kif;vTwfawmfud k 'Drd kua&pD enf;vrf;usaom vTwfawmfjzpfatmif OD;qef;qih  fu OD;aqmifBudK;yrf;ay;cJ haMumif; vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;u ajymqd kMuonf/ ]]OD;qef;qih  f[mvTwfawmf&J Utcef;u@ud k jr§ih  fwifay;cJ holwOD;yg/ vTwfawmfud k wu,fyDjyifwJ h 'Drd kua&pDenf;vrf;usaom vTwfawmfjzpfatmif olu a&S UuaeOD;aqmifcJ hwmyg}} [k trsKd;om;'Drd kua&pDtzJ  G UcsKyf\ a&MunfNrdKUe,f wk  dif;a'oBuD; vTwfawmf ud k,fpm;vS,f  a'gufwm vSjrwfaoG;u ajymonf/

    OD;qef;qif hESif h ywfoufNyD; trsm;jynfol owdxm;rdonfrSm {&m0wDwdkif; 0efBuD;csKyf OD;odef;atmifESih  f vrf;yef;qufoG,fa&;0efBuD;OD;oef;xGef;wd k Ytm; {&m0wDwd kif; vTwfawmfwGif pGyfpJ  Gjypfwif tqd kwifoGif;cJ hMujcif; jzpfonf/Xmeqd kif&mrsm;taejzih  f vTwfawmftawG UtBuHK&Sif;vif;jcif;ESih  f vTwfawmfOya'qk  dif&mrsm; &Sif;

    jcif;rSty usefudpörsm;wGif vTwfawmfud k,fpm;vS,fqih  fac:vQif oG m;p&mrvk  daMumif; {&m0wDwd kif; 0efBuD;csKyf OD;odef;atmifu {&m0wDwk  dif;twGif;&S  d c½d kifESih  f NrdKUe,ftm;vH k;od k Y pmxkwfjyefcJ h &m ,if;pmonf vTwfawmfESih  f vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;\ *kPfodu© mud k xdyg;aponf[kqd kumpGyfpJ  Gjypfwif&ef tqd kwifoGif;cJ hMujcif;jzpfonf/

    aemufyd kif;wGif 0efBuD; OD;oef;xGef;u vTwf awmftwGif; w&m;0ifawmif;yefcJ honh  ftwGufpGyfpJ  Gjypfwiftqd kud k vTwfawmfud k,fpm;vS,frsm;u jyefvnf½kyfodrf;cJ honf/ pGyfpJ  Gjypfwifjyóem

    NyD;qH k;í rMumrDrS myif Ed kifiHawmfor®w OD;odef;pdef u vpfvyfaeonh  f omoema&;0efBuD;ae&mwGif OD;qef;qihfud k tpm;xd k;cef YtyfNyD; yGwfwd kufrI 

    jyif;xefaeonh  f  {&m0wDwd kif; v TwfawmfESih  f tpdk;&jyóemud k ajz&Sif;cJ honf/

    OD;qef;qih  f omoema&; 0efBuD;&mxl;jzihf aejynfawmfod k Y ajymif;a&T Urnfud k {&m0wDwd kif;a'ocHrsm;rS m0rf;romEd kifbJ {&m0wDwd kif; vTwf awmfOuú|&mxl; ae&mrS myif qufvufcef Yxm;ay;&ef Ed kifiHawmfor®wxH awmif;qd kcJ hMuonf/OD;qef;qih  fud k vTwfawmfOuú|tjzpf  {&m0wD wd kif;rS m qufxm;ay;a&;twGuf usHKaysmf? yef;waemfNrdKUrsm;wGif qE´ azmfxkwfcJhMu&m jrefrmEd kifiHwGif xl;jcm;onh  fqEj́yyJ  Grsm;tjzpf rSwfwrf;

    0ifoG m;cJ hNyD; jynfolaxmufcHaom ppfAd kvfcsKyf a[mif;wOD;tjzpf owif;rD'D,mrsm;u azmfjycJ h Muonf/

    ]]OD;qef;qih  fu vTwfawmfxJrS mvnf; b,f ygwDuyJjzpfjzpf tm;vH k;ud k vTwfawmfud k,fpm;vS,ftaeeJ YyJ qufqHygw,f/ wpnrd k Yvd k Y? NLDrd k Yvd k Y cJ  Gjcm;wmrsKd;awG r&S  dygbl;/ olud k,fwk  difvnf;vTwfawmfOuú| wOD;taeeJ YyJ tukefvH k;ud kquf qHygw,f/ OD;qef;qih  fud k {&m0wDwd kif;u qH k;½I  H;wm[m {&m0wDwk  dif;rS m&S  dwJ h jynfolvlxk&J UqH k;½I  H;rItjyif 'Drd kua&pDvrf;aMumif;ay: oG m;aewJ h tatmifjrifqH k;jzpfwJ h  {&m0wDwk  dif;vTwfawmfud k qH k;½I  H;oG m;wmeJ YtwlwlygyJ/ vlawmfwa,muf ud k ol Y&J U vlrSefae&mrSefrS mrxm;wJ h qH k;½I  H;rIyg}}

    [k  NLD  ygwD\ a&Munftrwf  a'gufwmvSjrwfaoG;u ajymonf/

    {&m0wDwd kif;ü jynfolvlxk\ cspfcifav;pm;rIudkcH&NyD; emrnfaumif; &cJhaomfvnf;aejynfawmf omoema&; 0efBuD;XmewGif OD;qef;qih  f tqifracsmcJ h? vrd kif;ruyfcJ hay/

    aejynfawmf tpdk;&tkyfcsKyfa&; ,EÅ &m;twGif; tjrifrawmfrIrsm;ud k vlod&SifMum;a0zef aecJ honf/ Oyrmwckjy&vsif  jyefMum;a&;Xmeonf tcgBuD;&ufBuD;rsm;wGif Ek  difiH h*kPfaqmif ord kif;0if a&Twd*k  HapwDawmftm; OD;pG mazmfjy&rnh  ftpm; aejynfawmf&S  d OygwoEÅ   dapwDawmfud k OD;pG mazmfjyaejcif ;rS m vlBuD;rsm;ud krsufES mvd kufívkyfaqmifaeonf[k a0zefcJ hjcif;jzpfonf/

    aemufqk  H; 0efBuD;&mxl;vufcH&,lNyD; 1 ESpfpGef;pGef;rS myif aiGaMu;tvJ  GoH k;pm;rIESih  f pGyfpJ  GcH&um tpd k;&\ zrf;qD;xdef;odrf;cHb0 a&mufcJ h&awmhonf/ Xmeyd kifaiGaMu; tvJ  GoH k;pm;vkyfonf [k wk  difMum;cH&jcif; udpörS m omoema&;XmerS 

    ñTefcsKyfwOD;ud k &mxl;avQmhum csif;jynfe,fod k Y yd k YcJ honh  ftwGuf ,if;yk*¾  dKvfu tNidK;taw;xm;wd kifMum;jcif;jzpfaMumif; OD;qef;qih  f rdom;pkESih  f eD;pyfolwOD;u {&m0wDud k ajymonf/

    ]]omoema&; ñTefcsKyfud k tajymif;ta&T UvkyfcJ hwm&S  dw,f/ csif;jynfe,f omoema&;rSL;tjzpfaygh/ tJ'DvluroG m;bJ &efukefuurÇ mat;rS myJaew,f/ NyD;rS ñTefcsKyfu rauseyfawmhum'gawGud k odef; 100 tvJ  GoH k;pm; vkyfygw,fqd kNyD;awmhwk  difwm/ wd kifwJ htcg or®wBuD;ud k wifjyw,f/ ol Y (OD;qef;qih  f ) ud ktvJ  GoH k;pm;vkyfw,f/

    vmbfpm;ygw,fqdkNyD; wdkifw,f/ or®wBuD;ol Yuk  dppfyg/ wk  difwJ hvlud kvnf;ppfyg/ ol YrS m tjypf &S  dw,fqd k&if olcHr,f/ aiGa&;aMu;a&;u olud kif wmr[kwfbl;/ 'k 0efBuD;yJ a iGud kifwmqd kwmor®wBuD;ud k ajymNyD;NyD/ 'gawGud k ppfaq;vd k Yvnf;NyD;oG m;NyD/ tckusrS tJ'Djyóemu jyefay:vmNyD;tckvd kjzpfukefwm/ b,fvd kem;vnf&rSef;awmif rodawmhbl;}} [k oluajymonf/

    qvd kif;oef Ypifonf {&m0wDowif;Xme\tBuD;wef;owif;axmufwOD;jzpfNyD;Ed kifiHa&;? vlrIa&;qd kif&mowif;rsm;a&;om;vsuf&S  donf/

     " m w  f y  H k   - p  d k  i  f ; a Z m  f  ^   T   h  e   I  r  r  a  w  a   d   d  y

     wk  dif wJh vl udk vnf; ppf yg/ olYrS m tjypf &Sd w,fqd  k&ifolcHr,f/ aiGa&;aMu;a&;u ol ud  kif wm r[k wfbl;/

     'k 0efBuD;yJ aiGud  kifwmqd  kwmor® wBuD;udk ajymNyD;NyD . . .

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    4/29

    6The Irrawaddy

    Vol.1, No.26

    xufEd kifaZmf

     (0J rS ,m) OD ;tH h armif? OD ;qef ;qif h ES if h OD ;pd k ;0if ;/

     News & Analysis

    OD;qef;qihfudk zrf;½HkeJY r[moEÅdokcta&; rNyD;Transprency

      7The IrrawaddyVol.1, No.26  News & Analysis

    Ek  difiHawmf oHCr[mem,utzG  J UeJ Y yD eef q&mawmfwk  d YtMum; r[moEd   åokcausmif;awmf BuD; yk  difqk  difrI  tjiif;yG m;ae&muae ZG efv 10&ufaeY oef ;acgif,HtcsdefrSm ausmif;wkdufuk  d pum;ajympuf uk  difxm;wJ h oHCmawG? &JawGeJ Y omoema&;0efBuD;Xme wm0ef&S  dolawG ½kwfw&uf 0ifpD;cJ hNyD; 'DpD;eif;rIud k BudKwifBuHpnfvkyf aqmifcJ hwm jzpfygw,f/

    oEÅ   dokcausmif;awmfBuD;uk  d0ifa&mufpD;eif;NyD; oHCm 5 yg;ud k vl0wfvJ zrf;qD;w&m;½k  H;wif rIrS m &efukefwk  dif;a'oBuD; tpk  d;&tzG  J UeJ Y 0efBuD;csKyf OD;jrih  faqG? Ek  difiHawmfoHCr[mem,utzG  J U?omoema&;0efBuD;XmerS m wm0ef&S  dolawG? Ek  difiH awmf or®w½k  H;tBuHay; OD;tH harmifwk  d Y yg0ifywf oufaeNyD; ausmif;wk  dufBuD;ud k 0ifa&mufrpD;eif;cif ZGefv 10 &ufaeYrS m BudKwif tpnf;ta0;w&yf jyKvkyfcJ hygw,f/ 'Dtpnf;ta0;ud k wd kif;0efBuD;csKyf OD ;jrih  faqG? e,fpyfa&;&m vk  HNcKHa&;&efukefwd kif; 0efBuD; Ad kvfrSL;BuD;wif0if;eJ Y q&mawmfBuD;rsm;? OD;tH harmifwk  d Y wufa&mufcJ hNyD; ZGef v 11 &ufrwk  difrD ausmif;awmfBuD;ud k csdwfydwf

    zk  d Y? trsm;jynfolod&S  dEk  difatmif owif;pm&Sif;vif;yG  J usif;yzd k Y qk  H;jzwfcsuf cscJ haMumif; aygufMum;vmcJ hwJ h tpnf;ta0;rSwfwrf;awGu azmfjycJ hygw,f/

    ZGefv 10 &ufaeY oef;acgif,HrS m r[moEÅ   d okcausmif;ud k &JwyfzG  J U0iftiftm;awGwif;wif;usyfusyfcsvd k Y owif;axmufawG? trsm;jynfol awGuk  d ausmif;wk  duftem;ud k tuyfrcHbJoHCm7 yg;eJ Y ausmif;wk  dufu ypönf;awGuk  d um;BuD;awGeJ Y a&T Uajymif;cJ hygw,f/ aemufwaeYrS mawmhEk  difiHa&;tok  dif;t0k  dif;? oHCmxk jynfolvlxkawGMum;rS m oEd   åokcausmif;wk  dufud k  ntcsdef 0ifa&mufpD;eif;wmeJ Yywfoufvk  d Y rausreyfoH awG? a'gooHawG awmfawmfus,fus,favmif avmifuk  d ay:xGufvmygawmhw,f/

    trsKd;bmom omoem apmih  fa&S mufa&;twGuf rsKd;apmihfOya'awG jy|mef;r,fvd k Y acif;csufr&S  d jyefvnf vTwfray;Ek  difao;wmawGaMumih  f r[moEÅ   dokcta&; ajyvnfr,h  f t&dyfta&mifawG rawG U&ao;ygbl;/

    wm

    jcif;jzpfaMumif; ZGefv 25 &ufaeYxkwf jrefrmyk  d Ypf owif;*sme,fudk xkwfazmfajymqkdcJ hygw,f/oEd  Å okcausmif;wd kufpD;eif;rI? oHCm 5 yg;ud kvl0wf vJ zrf;qD; w&m;½k  H;wifrIu 2007 a&T0ga&mif awmfvSefa&;umvu &ufpufrIawGud k oHCmxkawGMum;xJrS mawmh jyefvnftrSwf&apNyD; jynfolawGMum;rS mvnf; ppftmPm&Sifpepf raysmuf uG,fao;bl;qk  dwm wyfvSef Yvk  dufovd k jzpfapcJ h ygw,f/

    trsKd;om;0g'DwOD;taeeJ Y 2015 a&G;aumuf yG  J tvGef or®wqufvkyfcsifyk  H&S  dwJ h or®wOD;odef;pdeftaeeJ Y  vuf&S  dtajctaerS m OD;qef;qih  fudk zrf;qD;½k  H? jzKwfcs½k  HeJ Yawmh  r[moEd  Åokcta&;NyD;qk  H;r,h  ft&dyfta&mif rjrifao;ygbl;/ vwf wavmrS moEd  Å okcausmif;wk  duf 0ifa&mufpD;eif;rIud k tpk  d;&u 0efcsawmif;yefNyD; w&m;½kH;wif ppfaq;aewJ h oHCmawmfawGuk  d csufcsif;>cif;csuf r&S  d trIu vGwfajrmufapzk  d Y tpk  d;&u vkyfaqmif ay;zk  d Y vd ktyfaeygw,f/

    'ghtjyif tmPm&SifqefwJ h tzG  J Utpnf;awG?ausmif;wkdufpD;eif;rIrSmyg0ifwJh tmPmykdif awGuk  dtajymr[kwfwJ h vufawG UuswJ h ta&;,l rIawG? EkdifiHa&;&nf&G,fcsuf&S  dwJh  bmoma&;?omoema&; yH hyd k;rIawGud k &yfwef Yzd k YeJ Y Ek  difiHa&;eJY bmoma&;ra&maxG;apzk  d Y ta&;,laqmif&Guf rSomvQif o Ed  Åokcausmif;wk  dufpD;eif;rIvd krsKd;rw&m;wJ h jzpfpOfrsKd;awG &yfwef YNyD; 'Drk  dua&pD ta&; qufvuf c&D;qufEk  difygvdrh  fr,f/

    xufEd kifaZmfonf{&m0wD\ tBuD;wef;owif;axmufwOD;jzpfNyD; Ed kifiHa&;? vTwfawmfa&;&m?ppfrIa&;&mrsm;ESif h e,fpyfa&;&mrsm;txl;jyKa&;om;vsuf&S  donf/

    tmPm&Sifp½d kuf raysmufao;ol&,fvk  d Y uifyGef;wyfvmMuwJ htjyif or®w OD;odef;pdeftpkd;&uoHCmuk  d  zrf;qD;axmifcs? ausmif;wk  dufukd ntcsdef 0ifa&mufpD;eif;cJhwJ h ppftmPm&Sif tpk  d;&&,fvd k Y owfrSwfrIawGud kvnf; cHvm&ygw,f/ 2007 a&T0ga&mifawmfvSefa&;umvaoG;xGufoH,d krIawGud kvnf; oHCmeJ Y vlxkujyeftrSwf&p&m jzpfoG m;w,f/ OD;jrif haqGeJ Y OD;tH h armifwd k Y[m 2007 wkef;uvnf; oHCmawGud kES  dyfuGyf&mrS m OD;aqmifcJ holawGyg/

    ZGefv 19 &ufaeYrS m or®wOD;odef;pdefuomoema&;0efBuD; OD;qef;qih  fud k aiGusyfodef;w&m tvG  Jok  H;pm;rIeJ Y trIzGih  fNyD; zrf;qD;vd kufNyDqk  dwJ h owif; xGufay:vmNyD; ZGefv 20 &ufaeYrS mawmh OD;qef;qih  fud k wm0efu&yfpJaMumif;w&m;0if trdef YxkwfjyefcJ hygw,f/ OD;qef;qih  fud kvnf;&rnf;oif;axmif yd k YcJ hwJ htjyif rdom;pkud kvnf;tus,fcsKyf xdef;odrf;cJ hygw,f/

    or®wOD;odef;pdefu ol&JUusqif;oG m;wJh  *kPfodu© meJ Y yk  H&dyfuk  d csufcsif;qk  dovd k OD;qef;qih  f ud k jzKwfcszrf;qD;zk  d Y jyefvnf tzwfq,fzkd Y BudK;

    pm;cJ hayr,h  f r[moEÅ   dokcta&;rS m wm0eft&S  d 

    qk  H;olu OD;qef;qih  f wOD;wnf;r[kwfygbl;/r[moEÅd okcausmif;wk  dufpD;eif;rIrS m 0k  dif;&Hay;cJhMuwJ h &efukefwk  dif;tpk  d;&tzG  JUeJ Y jynfxJa&;0efBuD;Xme xdyfyk  dif;acgif;aqmifawGud k bmrS ta&;r,lao;ygbl;/

    or®wOD;odef;pdefeJ Y OD;qef;qih  fuk  dyJ t"duta&;,lcJ hwJ h taMumif;t&if;uawmh or®wtrdef YremcHvk  d Y qk  dayr,h  f tpd k;&tzG  J UeJY  tap;ruyfjzpfaecJ h&mu r[moEå  dokcta&;rS m jzKwfxkwfcJ hzd k Y tcGif h&oG m;jcif;yg/ trsdK;om;vTwfawmf trwf OD;vSaqGu ]]'DrS mu 0g;wD;zGih  fcsif&ifzGih  f or®wudkawmh oGm;cHrajymeJ Y / ol(OD;qef;qih  f )uawmh bmrSrpm;bJeJ Y axmfavmfuef Yvef Ywd kufvd k Y jyKwfoG m;wm/ olu tpd k;&tzG  J UxJrS m pkef;jyL;wa,mufvd k jzpfae[ef wlw,f/ tck[mujyKwf vd kUrEl;&if aumufNyD; vTih  fypf&rSmyJ/ or®waemufud k uwÅ   Dygom;eJ Yvd kuf&rS m x,fxd k;NyD;vd kuf [efwlw,f/ tJ'gaMumih  f or®wu xm;cJ hwm}}vd k Y aumufcsufcsygw,f/

    trSefwu,fvnf; OD;qef;qif h[m or®wOD;odef;pdef&J U jyKjyifajymif;vJa&; vkyfief;pOfawG tygt0if NrdKUe,ftqih  fupNyD; txuftqih  f qih  f&J U tkyfcsKyfa&;? w&m;pD&ifa&; tzG  JUtpnf;awG&J U rormrIawG &S  daMumif;? tpd k;&wm0ef&S  dol awG&JU tusihfysufjcpm;wJh udpöawGtwGuf taxmuftxm;awG&S  daMumif; OD;qef;qih  fuowif;rD'D,mawGuwqih  f ajymqd kcJ hygw,f/

    tpk  d;&bufuawmh OD;qef;qih  fud k ta&;,l &wmu tpk  d;&jcpm;rIawG? rormrIawGuk  d xkwf azmfrS m aMumufvk  d Yr[kwfbJ or®w&J U trdef Yuk  d remcHrI? tpkd;&ud k xdcd kufatmif vkyfvmvd k Y jzpf w,fvd k Y qk  dygw,f/ or®wOD;odef;pdef&J U ajymcGih  f&yk*¾Kdvf  jyefMum;a&; 'k0efBuD;OD;&JxG#fu ]]OD;qef;qih  fud k r[moEÅ   dokcausmif;udpötwGufxd k;auR;wm r[k kwfygbl;/ OD;qef;qih  fu ol&J U twÅ rmersm;twGuf omoema&;0efBuD;&J U vkyfief;wm0ef awGud k tvJ  GoH k;pm; vkyfvmwJ htwGuf? oHCtzG  J Utpnf;awGeJ Y tpd k;&ud kyg xdk;auR;zd k Y vkyfvmwJ h twGufta&;,l&wm jzpfygw,f/ tJ'Dvk kyfaqmif csufrsm;ud k qufrvkyfzd k U or®wBuD;u tBudrf Budrfowday;cJhNyD; jzpfygw,f/ r[moEd  Å okkcjzpfpOfuawmh rjzpfrae ta&;,lzd k Yjzpfvm&wJ h aemufqH k k; jzpfpOfjzpfygw,f}} vd k Y qk  dygw,f/

    oEd   åokcausmif;wk  duf pD;eif;rIrS m jynfol awGeJ Y oHCmawG txl;pdwf0ifpm;wmu Ek  difiH awmf or®w½k  H;tBuHay; OD;tH harmifygyJ/ ZGefv11 &ufaeYrS m usif;yjyKvkyfcJ hwJ h owif;pm&Sif;vif;yG  JrS m rD'D,mawGuk  d rmrmwif;wif;eJ Y quf qHNyD;atmfaigufcJ hwJ h OD;tH harmifuowif;pm&Sif;vif;yGJrS m t"duwm0ef,l &S if;vif;cJ holvnf;jzpfw,f/ olu Ek  difiHawmf or®wtBuHay;jzpf w,fvk  d Y qk  dcJ hNyD; ]]rw&m;bl;xif&if BudKufwJ hae&moG m;}} qk  dwJ h cufxefrmausmwJ h pum;tok  H;tEIef;awG ajymqk  dpdefac:cJ hygw,f/ tJ'Dvk  d ajymqk  dcJ h 

     " m w  f y  H k   - a & T  t i  f ; o m ;  c i  f a r m i  f 0 i  f ;

    oEdÅokcausmif;wdk uf pD;eif;rI? oHCm 5 yg;ud  kvl 0wf vJ zrf;qD; w&m;½k  H;wifrI u 2007 a&T 0ga&mif awmf vSefa&; umvu &ufpuf rIawGud  k oHCmxkawGMum;xJrS mawmh 

    jyefvnf trS wf&apNyD; jynfolawGMum;rS mvnf; ppftmPm&Sif pepf raysmuf uG,fao;bl;qk  dwm wyfvSef Yvkd ufovd  k jzpfapcJ  hygw,f . . .

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    5/29

    8The Irrawaddy

    Vol.1, No.26 News & Analysis

     tmqD,H a&TwHqdyfqk&Sif  um,Avr,fat;at;pdk;ESifh awGUqH  kjcif;

    rD;

    Women

    The Irrawaddy

    'gaMumif   h tmqD ,Hwef ;0if  jref rmh yxrqH  k;umvAvr,f  a&TwHqd yf qk&Sif uk d  {&m0wD owif ;

     Xme tBuD ;wef ; owif ;axmuf arppfyd   kif utrsKd ;orD ; tm;upm;orm;rsm;&J  U tcef ;u@?wef ;wl nD rQrI tcGif   hta&;? um,Avr,f wa,muf&JU tawGUtBuKHudpö  pwmawGeJY  ywfouf  NyD ;awG Uqk Har;jref ;xm;ygw,f / 

     {&m0wD  / / rat;at;pd k ; taeeJY   pif umyl Ed k if iH NUS center rS mvk yf wJ h trsKd ;orD ; um,AvNyd Kif yJ G rS m wjcm;Ek d if iH awG ud k ausmf jzwf  NyD ; a&T qk&cJ h wJ h  tawG UtBuKHeJ Y   ywfouf NyD ;od yg&ap/at;at;pd k; / / 'DwacgufNydKifyJ  Gu jynfytaeeJ Y av;BudrfajrmufyJ  Gyg/ yxrqd kwJ ha&Tqkud k usr arQmfvif hrxm;bl;? NydKifbufjzpfwJ h tdrf&Sif pifumylEk  difiHu r,fuvnf; t&rf;aumif;w,f/uk  d,f hxufpDeD,muswJ h upm;orm;awG&Sdw,f/'DrS mavhusif hoG m;w,fqk  dayr,f h usr ravhusif h 

    cJ hwJh  tuGufrsKd;ud k pif ay:rS m jyoG m;wmawG &S  dw,fqd kawmh olwd k Yud kMunf hNyD; igvnf; 'Dvd krsKd;vkyfvd kuf&ifqd kwJ h pdwfud kjyeftm;arG;NyD; pifay:

    rS m vkyfjzpfcJ hwmawG&S  dw,f/ uk  d,f hEkdifiHtwGuf *kPfaqmifcGif h&vd k Yvnf; yDwdjzpf&w,f/ NydKif&wmu Athletic qd kawmh NydKifyJ  G0ifawGu

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    6/29

      11The IrrawaddyVol.1, No.2610

    The IrrawaddyVol.1, No.26 News & Analysis News & Analysis

    Sa Yar Htunn Linn Aung(MC-BTech)

    7, 8 wef; Eng;/Math;9, 10 wef; Bio/Eco

    (Repeater)

    bmompHk tdrfvd kufoifonf/

     qufoG ,f&ef zkef ; - 0943026829? 09-31549056

    atmif&ifNidrf; tjym0w¬K a&;ovm;Society

    tif; … trS mpm a&;ay;olawGuvnf;ES,fES,f&&awG r[kwfygbl;/ 'Drd kua&pDa&;?vlYtcGifhta&; eJY Ek  difiHwum a&;&mawGudk bmomjyefavh&S  dwh  J pma&;q&m ]]rif;cuf&J}} eJ Y pma&;q&m ]]rav;}} yg/ 'D pmtkyftaMumif;bmvdkY ajymjycsifwmvJ/ pmtkyfa0zefa&;a&;rvd k Yvm;/ pmtkyf  aBumfjim vkyfrvd k Yvm;/r[kwfygbl;/ pme,fZif; vGwfvyf cGif h &vmwJ h ou fwe f ; 2 E S p fwm umvtwGi f ;a&;om;azmfjyvmrIawGeJ Y ywfoufNyD; aqG;aEG;rvd k Yyg/ vGwfvyfpG m a&;om;xkwfa0cGif heJ Y vl Y tzJ  G Utpnf; tquftpyftaMumif; aqG;aEG;rvd k Yyg/ tjym (tjymqefqefr[kwf ) 'grSr[kwf npfnrf;w,fvd k Y vl UtzJ  G Utpnf;u owfrSwfxm;wJh  ½kyfyHkawG? pmom;awGud k yH kESdyfxkwfa0cGif hjyKoif haeNyDvm; pwmawG aqG;aEG;oG m;zd k Yyg/

    0w¬Kqd kawmh j'yfrJ h 0w¬Kawmh r[kwfygbl;/Zmwfaumif &S  dovdk Zmwfvrf;vnf; &S  dygw,f/Zmwfvrf;&J U t"du Zmwfaumifu ½d kref;abmhxf vd k Yac:wJ h vlwyd kif; pufwyd kif; vl? ol Y ywf0ef;usifuawmh ol Uud k vltjzpfyJ owfrSwfxm;wJ h oabm/ rdef;r&zl;w,f? uav;&zl;NyD; uJ  GaewJ h ol? rdef;rawG wpfa,mufNyD; wpfa,mufeJ Y vd kuf vH tdyfpuf vdifqufqHaewJ hol/ tJ'DtxJrS m½dk;½d k; trsKd;orD;awG  ygovd k 17 E Spft&G,f?t&G,fra&mufao;olvnf; yg? toufBuD;BuD;a,muf sm; eJ Y uav;awG &xm;wJ h tdrfaxmif onf  trsKd;orD;eJ Yvnf; tdyf&J U/ tJ… t dyfwJ h tcef;? aqm&D; oluawmh vdifqufqHwJ h tcef;vd k YyJ &Sif;&Sif;ac:w,f/ tJ'Dtcef;awGud k taotcsm a&;jyxm;av&J U/ aemufNyD; umryd kif&SdwJ h rdef;reJY wdwfwqdwf vdifqufqHMuwm[m

    trSm;usL;vGefwm r[kwfbl;qdkwmrsK d;vnf;taotcsm w&m;a[mxm;av&JU/ aemufqH k;ed*H k;usrSom wefzd k;ta[mif;awG tawG;tac:ta[mif;awG NydKusNyD; wefbd k;opf tawG;tjrif opfawG ajymif;vJrSKawGud k jrifawG U&r,f bmnm om&um ed*H k;csKyfxm;av&J U/

    'Dae&mrSm 0w¬Kudk wefqmqifxm;wJh ½d kref;abmhxf&J U vdifqufqHyH ktaMumif; azmfjyxm;wmawGud k xkwfEkwf udk;um;&if aumif;rvm; raumif;bl;vm; pOf;pm;&ygw,f/ tapmqH k; azhbkwf pmrsufES mwifol wa,mufuawmh rsufES mzH k; ESpfckud kyJwifNyD; a0zefygw,f/ twGif;u pmom;awG  azmfjy&if ol Ua0g npfnrf;rS mpd k;vd k YwJ h/ 'gayr,f h a0zefaqG;aEG;olawGuvnf;renf;ygbl;/ aqG;aEG;Muygw,f/ tar&dum;a&mufaewJ h 'g½d kufwm csKdwl;aZmf wd k Yawmif ygvd kufao;&J U/ cufwmuolwd k YawGu 'D 0w¬KxJrS m

    b,fvk  d a&;om;az mfjyxm;rS ef; rodMubl;/usaemfuawmh touf 50 t&G,f&S  dNyD/ usaemfh wouf w&m;0if yH kES  dyfazmfjywJ h pmtkyfpmwrf;awGrS m wBudrfrS rawG Ubl;wJ h ta&;tom;awG azmfjyxm;w,fqd kwm odapcsifwJ htwGuf bmyJ ajymajym erlem wcsKd U xkwfEkwfazmfjyygr,f/

    ]]ol UaygifESpfzufMum;xJ acgif;0ifNyD; ypönf;ud k vQmeJ Y erf;zd kY [efjyifvdkufawmh bmrSrvkyf&ao;yJ  t&nfawG pd k&J  Taewm awG U&w,f? ol  vdifpdwf Edk;Mum;jyif;xefaewJh oabmygyJ/vQmeJ Y p erf;vd kufwJ h tcsdefrS m ol Uud k,fvH k;av;wpfcsuf wG ef UoG m;jyD; terf;cH&wJ h  t&omud k cg;aumh cHpm;aeygw,f}}/

    ]]ol U&ifom;ESpfzufudk vuf eJ Y  qkyfud kifNyD;usaemf hypönf;ud k ol Yypönf;xJ xd k;oGif;vd kufwJ h 

    tcsdefrS m ol YaygifwH ESpfzufum;vd k Y usaemf hvuf awGud k qkyfud kifxm;ygw,f/” (pm- 38)

    ]]tdyf&may:u acgif;axmifx? vufacsmif;awGeJ Y usaemf h yg;ESpfzufud k ud kifNyD; ud k,fcE¨ mud kol UqD twif;qJ  G,laew,f/ usaemf h ypönf;ud kMunf hvd kufawmh ieJutaMumNydKif;NydKif;xaxmif rwfvd k Y? 'l;axmifum;xm;wJ h ol UaygifwH ESpfzuf ud k tvd kufoif h wGef;wifNyD; ol Yypönf;xJ usaemh  f ypönf; xd k;oGif;zdk Y [efjyifvd kufw,f}}/ (pm- 63)

    ]]olu vdifrqufqHjzpfwm 4 ESpfausmf Mumjrif haevdk Y  xifyg&J U/ olYypönf;u wu,f h q,fausmfouf tysdKpifvd k jyefjzpfaeNyD; usaemf h ypönf;u ol UtxJrS m jynf husyf n§yfaew,fvd k Yxifrdw,f/ oluvnf; b0rS m arhavsmhxm;&wJ h vdift&omud k tjynf ht0 cHpm;vd k Y}}/ (pm- 137)

    tif; ]]awmfavmufNyDxifw,f/ pmtkyfxJrS m 'Dxuf yd krsm;ygw,f/ tr,f … tJvd k pmom;

    awGud k a'gufwmcsufBuD; 0ufbfqd kufrS m azmfjyxm;wJh Zmwfvrf;awGvdk  omrefum vQHumxnfhoGif;xm;wmrsKd;awmh r[kwfygbl;/ bmx&ef &yfqJvf? qDrGef'DAl;AG m;? td k½S  dK;? rd kufu,fzlud k;pwJ h u rÇ mh  'dwf'dwfBuJ  'óeynm&SifawG&J Ubmomjyef pmvH k; pmyd k'fawGeJ Y wtkyfvH k; rGrf;rH cs,frIef;xm;wm jzpfygw,f/

    jrefrmEkdifiH[m ppftmPm&SifawGvuf atmuf ESpfaygif; 60 eD;yg; aecJ h&ygw,f/ vGwfvyfrIrSeforQ eif;ajc cHcJ h&ygw,f/ tck tpd k;&opf oufwef; 3 ESpfwm umv twGif;rS mvnf;vl UtcGif hta&;? wk  dif;&if;om; tcGif hta&; r&Mu

    ao;ygbl;/ tmPmt&yf&yfud k ppfAd kvfcsKyfawGeJ YppfAd kvfcsKyfa[mif;awGu NrJNrJNrHNrH csKyfud kifxm;NrJ &Sdygao;w,f/ 'DMum;xJ NyD;cJhwJ h 2 ESpfurS pme,fZif; vGwfvyfcGif h &vmwmyg/ pme,fZif;vGwfvyfcGifh &vmwmeJYtrQ ta&;tom;aygif;pH k ay:xGufvmcJ hwmrS m tck azmfjyyg 0w¬Kuvnf; wtkyf tygt0ifyg/

    aumif;ygNyD/ 'g[m tEkynmeJ Y azmfusL;wJ h 0w¬Kwpfyk'fvm;/ vdifudpöqd kwmuawmh wu,f h vl Ub0xJrS m &S  daeavawmh 'gud k wenf;enf;eJ Y a&;om; azmfjyMuwmygyJ/ Ed kifiHwumrS m &S  dcJ h ovd k jrefrm0w¬KawGrS mvnf; &S  dcJ hwmygyJ/ pma&;q&mBuD; odef;azjrif h&J U ta&S Uu ae0ef;xGufonf h yrmvd k *E¦0ifajrmuf txifu& 0w¬KBuD;rS mvnf;ygwmygyJ/ 'gayr,f h  'Dvd k azmfjywmrsKd;awmh r[kwfygbl;/ qH k;yg;oG m;NyDjzpfwJ h pma&;q&mBuD;ewfEG,fuvnf; ]]wHcGefwd kifarmifESrrsm;}} &mZ0if 0w¬KrS mvnf; 'Dvd k Zmwf0ifcef; ygwmygyJ/'gayr,f h ]] ZD;jzLoD; qefaumxJ vS  drf hovd k? vrf;Murf;Murf;rS m vSnf;pD;&ovd k}} qd kwmrsKd ;avmufyJ 

    a&;cJ hygw,f/ 'gawmif n pfnrf;w,f  qd kNyD;tjyif;txef a0zefvd k Y q&mewfEG,f pdwfqd k;cJ hygao;w,f/ jyifopfrS mvnf; ]]av'DcsufwmvD&J Ucspfol}} rS mvnf; tJvd k tcef;rsKd; ygwmygyJ/ tJ'D twGuf  umvwck ydwfyifwmawmif cH cJ h&ygw,f/ 'gayr,f h tck 0w¬KrS m a&;ovd krsKd; r[kwf ygbl;/

    tJawmh 'Dpmtkyfud k b,fjcif;awmif;xJ xnf h&rS mygvJ/ tEkynmeJ Y zefwD;wJ h 0w¬Kpm&if;xJ xnf h&ifawmh wu,f h &o0wÅ Ka&;q&mawG vufcHMurS m r[kwfygbl;/ tbd"r® m pmtkyfxJ xnfh&avmufatmifvJ bmtopfrS rawG U&ygbl;/ aq;ynm pmtkyfxJvnf; xnf hvd k Y r&ygbl;/ ajym&&if Ek difiHrS m rk 'drf;rI jzpfyG m;rIEIef;jrif hwufaecsdef? tJ'DtxJurS vlrqefwJ h ouf i,f  rk'drf; trIawGu &mcd kifEIef; tcsKd;tpm;trsm;BuD; yg0ifaecsdef jynfolawG ylyefaomu

    a&mufaecsdef 'D0w¬Kxkwfa0vmwmyg/'Dvd k npfnrf;wmrsKd;awG azhbkwfvd k? tif 

    wmeuf 0ufbf qd kufvd krsKd;awGrS m vG,fvG,fulul &S mzwfEd kifwmyJ/ "mwfjym;awGvnf; atmvyHk 0,fvd k Y &Ek  difwmyJ r[kwfbl;vm;/ bmrsm; xdef;csKyfcsifovJ ar;cGef;ar;Edkifygw,f/ [kwfygw,f/ npfnrf;rIawG[m ol Uae&meJ Y ol &S  daeMuygw,f/ 'gayr,f h b,fwk  dif;jynfrS mrS tdrfOD;cef;xm;avhr&S  dygbl;/ vGwfvyfpG m a&;om;cGif h vGwf vyfpG m azmfxkwfcGif hud k vH k;0 rydwfyifvd kygbl;/vGwfvyfpGm a&;om;yg/ NyD;&if vGwfvyfpGma0zefwmud kvnf; cH,l&ygr,f/ 'Dae&mrS m vGwf vyfpG m xkwfazmfajymqk  drIaMumif h trkef;w&m;awGyG m;NyD; vlrsKd;wk  H; owfMu jzwfMuwJ h tjzpf rsKd;a&mufoG m;rS mrsKd;ud k  a0zefwm;qD;&rS m jzpfovd k vl YtzJ  G Utpnf;uowfrSwfxm;wJ h usif h0wf wefzd k; ysufpD;atmif? &mZ0wfrSK usL;vGefrSKud k tm;ay;ovd k jzpfvmrS mrsdK;awGud kawmh a0zef&ygr,f/ vd ktyf&if wm;qD;&ygr,f/

    ta&;BuD;qH k; tcsufu 'DEk  difiH[m t&if ppftmPm&SifawGu zsufqD;xm;cJ hvd k Y? ynma&;

    [m [d k;acsmufxJtxd edrf husaewJ h Ed kifiHwEk  difiH yg/ tJvd k tajctaeatmufu jynfolawGudk bmvGwfvyfrI? nmvGwfvyfrIqd kNyD; ckvd k 0w¬ Kwpftkyf xnf hay;wmuawmh roif havsmfygbl;/pmtkyfa&mif;aumif;csifvd k Y? nd  §KUr*¾Zif;wkef;uvd k aiGaMu; tjrwftpGef;&csifvdkY qdk&ifawmh cifAsm;wd k Y oabmygyJ/

    npfnrf;wJ h taMumif;ajymvd k Y npfnrf;wJh tjymum;wum; eJ YyJ ed*H k;csKyfygr,f/ Ek  difiHjcm;tjym AD'D,d k Zwfum; wpfckyg/ Zwfvrf;tprSmvlwpfa,muf[m trsK d;orD; ESpfa,mufudk ajrwd kufxJ zrf;ac:vmygw,f/ aemuf ]] tJ'D ajrwd kufxJrS m csKyfaES mifxm;NyD; trsKd;rsKd; jyKusif h ygw,f/ wum;vH k; tJ'D tcef;ygyJ/ Zmwfvrf;NyD;cgeD;rS m &Ju ajrwk  dufxJ xd k;azmuf0ifa&mufNyD;jypfrIusL;vGefolud k zrf;ygw,f/ NyD;awmh pmwef;xk  d;ygw,f/ &mZ0wfab; ajy;rvGwfwJ h/ tck atmif&ifNidrf;&J U 0w¬K[mvnf; tJ'D AD'D,d k Zmwf um;vd k jzpfavrvm;yJ/ usaemf uGefqmaA;wpf 

    r[kwfygbl;/ 'gayr,f h tJ'D 0w¬Kud k tJvd kyJ jrif ygw,f/ a[m ]]ajym&if;qd k&if; 'Daqmif;yg;awmif npfnrf;aqmif;yg; jzpfrSef;rod  jzpfoG m;avNyD vm; rajymwwfawmhygbl;/

    pnfolatmifjrif h

    cJ hwJ h  &ufyd kif;u 0w¬Kopf wtkyfxGufNyD; qk  difawGay: a&mufygw,f/ a&;olu atmif&ifNidrf;? 0w¬Kemrnfu]]½d kref;abmhxfawG&J U urÇ m}} wJ h/ pmtkyfrsufES mzH k; tay:bufrS mawmh  NC 18 qd kNyD;vnf; azmfjyxm;ygw,f/ 18

    ESpfatmuf rzwf& qd kwmrsdK;aygh/ 'D  NC 18 qd kwJ h toH k;tEIef;av;ud kawmh 'D*spfw,f "mwfjym;pepfawG ray:cif t&if AD'D,d k acGiS m;wJ h acwfu tjym um;awG (w&m;r0if vdifqufqHrIacGawG ) ud k ac:a0:cJ hzl;ygw,f/ aemufpmvH k;wvH k;u

     Not For Conservatives ygwJ h? t,ltqta[mif;orm;awGtwGuf r[kwfbl;ayghAsm/

    NyD;

    pnfolatmifjrif honf &efukeftajcpd kuf owif;pmq&m wOD;jzpfonf/vwfwavm Ed kifiHa&;? pD;yG m;a&;ESih  f vlrIa&;tjzpftysufrsm;tay: a0zefok  H;oyfcsuf aqmif;yg;rsm;ud k tywfpOfxkwf owif;*sme,frsm;wGif a&;om;vsuf&S  donf/

     um,Av upm;zd k Y  twG uf b,f avmuf  txd Bud K;pm;&vJ/

    'Dtm;upm;enf;u upm;ae½k  HeJ Yvnf; r&bl;? avhusif hcef;vkyfcsdefrSm ukefoG m;wJ htm;awG ud k jyefjznf hzd k Y vkyf&wmawG&S  dw,f? wckrS vpf [if;vd k Yr&bl;/ tdyfcsdef xcsdefutp t&rf;uk  d BudK;BudK;pm;pm; vkyf&w,f/ t"du u Diet vkyf zd k YyJ? bmrSt&omr&S  dwJ h tpm;taomufawGud k Nrdefa&&Sufa&xd kifpm;ae&w,f/ Diet u t&rf;

    ta&;BuD;w,f? b,favmufyJ acR;xGufatmif tm;upm;vkyfvkyf tpm;taomufrS m xdef;csKyf rI&S  dzdk Yu um,Av tm;upm;enf;rS m t&rf ;ta&;BuD;w,f/

     um,Avr,f qd k wm&JU tm;omcsuf u bmjzpf rvJ/

    Ed kifiHwumrS mqd k&if tm;upm;vkyfxm;wJ h?BuH hcd kifwJ h rdef;rwa,muf&J Uyk  HpHu yd kvSw,f? tJ'D vdkrdef;uav;awGu toufBuD;vmwJhtxd cE¨ muk  d,ftvSty rysufpD;bl;/ cE¨ mud k,fay:rS mtqDr&S  dawmh rdef;ri,fav; twk  dif;yJjzpfaerS myg/

     um,Avr,f tm;upm;enf;u 'DrSmodyfacwfrpm;ao;awmh b,favmuftxd 

     Bud K;pm;&rvJ/wjcm;Ek  difiHawGrS mu trsKd;orD; um,Av

    Page 8 -  tmqD ,H a&TwHqd yfqk &Sif . . .

    r,fawG NydKifaeMuwm ESpfaygif;rsm;pG m &S  daeNyD/usrwd k YEk  difiHrS mu 2012 ckESpfrS pNyD; ,SOfNydKifcGif h ay;wmqd kawmh wjcm;Ek  difiHawGeJ Y ,S Ofvd kuf&if t&rf;aemufusaew,f/ olwd k YwawG 2 qBudK;pm;csdef usrwd k Y  5 qBudK;pm;rS&r,f/ t&ifujynfyrS m oG m;NydKifcGif h r&cJ hMuayr,f h tckaemuf yd kif;rS m upm;&if upm;ovd k oG m;NydKifcGif h&vmNyD qd kawmh Ek  difiH h*kPfaqmifzd k YtcGif hta&;awG &vmygNyD/

     rdom;pk&J U tm;ay;rI  twk d if ;twmu b,f avmuf txd&S d vJ/

    t&ifuqd k&ifawmh tm;ray;bl;? jrefrmh tjrift& a&S;vlBuD;awGqd kawmh 'Dvk  dupm;enf;ud k olwd k YrBudKufMubl;? uef YuGufcJ hw,faygh/ tck aemufyd kif;rS mawmh usrtwGuf tm;ay;rIawG trsm;BuD;&S  dvmNyD/

     tjyif buf u a0zefoH awG ud k a&m b,f vd k  Mum;ovJ/

    um,Avarmif avmuuawmh tm;upm;enf;pdwf0ifpm;wJ h a,muf sm;av;awGu 'Dupm;enf;uk  d em;vnfayr,f h rdef;uav; um,Avr,fqd kwmusawmh [maMumufp&mBuD;? AvBuD;eJ Y a,muf sm;BuD;vm; qd kwmrsKd;&S  dw,f/ 'gaMumif hraMumufbJeJ Y tm;ay;Muygvd k Y ajymcsifw,f/

     qD ;*d rf ;wkef ;uNydKif cJ h wJ h tm;upm;orm; wcsd KUu wm;jrpf aq;awGok H ;vd k Y  qkwH qd yf awG jyefod rf ;cH&w,f vdk Y  od&awmh upm;orm;awG wm;jrpf aq;ok H ;wm b,f vd k jrif vJ/

    Ek  difiHwumrS mvnf; tJ 'Dvd kok  H;Muygw,f/NydKifyJ  G0iftqif hrS mwif r[kwfbJ wjcm;Ek  difiHawG rS m 0goemt&ok  H;MuwmygyJ/ 'DwacgufqD;*drf;rS m um,Avarmif ud krif;aZmfOD;u wm;jrpfaq;rdw,fvd kYawmhMum;ygw,f/ tJ'Daq;qd kwmuvnf; umvtwk  dif;twm wcktxd cE¨ muk  d,frS m usefaewwfwm/ 'DaeY 'DtcsdefrS m aq;ppf&if 

    ray:atmifvd k Y b,fvd kvkyf&rvJqd kwJ h enf;ynmrsKd;&S  dw,f/ 'DrS mvnf;vd kygw,f/ upm;orm;awG u cE¨ muk  d,fxJrS m omrefa[mfrkef;yJ&S  d&if wjcm;Ek  difiHawGeJ Y ,SOfNydKifzd k YrvG,fbl;/ ud k,fawGEk  difiHu

    vnf; &S  dwJ htiftm;eJ Y NydKifwmxuf wjcm;Ek  difiH awGud k tEk  dif&atmif ,SOfNydKifzd k Yqk  d&if orm;½k  d;usenf;eJ Y roG m;bJ enf;ynmawG trsm;BuD;vd kao;w,f/

     jref rmtrsKd;orD ;awG rSm trsKd ;om;awGeJY   wef ;wl tcG if h ta&;awG &vmNyD vd k Y  jrif vm;/

    rdef;uav;awG trsm;pku a,musf m;av;eJ Y ,SOfvd kuf&if pdwfaysmhMuwmawmh rsm;w,f?'gayr,f hvnf; b,fae&mud kMunh  fMunh  f wu,f xufjrufwJ h rdef;uav;awG jrefrmjynfrS mtrsm;

    BuD;&Sdvmwm awG U&ygw,f/trsKd;orD;awGud k ae&may;vmwmawmht&if 

    uxuf &S  dvmw,f/

     AvawG tBuD;BuD;jzpfvmrvm;? rdef;rqefygawmh rvm;qkdNyD; aMumufMuw,f/ wu,fawmh tJ 'Dvd  kr[kwf ygbl;/b,favmufyJ jyif;jyif;xefxef upm;ygap rdef;uav;u rdef;uav;yk  HpH rsKd;yJ jzpf rSmyg . . .

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    7/29

    Diplomacy

     [,fvm&D uvifwefESif  hcufcJaom a&G;cs,frIrsm;

      13The IrrawaddyVol.1, No.2612

    The IrrawaddyVol.1, No.26 News & Analysis News & Analysis

    tar&duef EkdifiHjcm;a&;0efBuD;a[mif;a'gufwm [ife&Dupfqif*sm&J U pmtkyfawG avmuf Ed kifiHjcm;a&; rl0g'qk  dif&m oabmw&m;awGud k zGif h[rxm;ayr,h  f acwfNydKifacgif;aqmifwcsKd Uud k yH kazmfwJ h ae&mrS mawmh &oajrmufwm upfqif *sm&J U pmtkyfawGud k jyefajymif; trSwf&p&m jzpf Muw,f/ pdwfxJ&S  dwJ htwk  dif; yGif hyGif hvif;vif;ajymwwfwJ h ESpfvd kzG,f jyifopfor®w eDud kvwfqmud kZDtaMumif;? Oa&mywk  dufBuD;ud k yck  H;ay:xrf;xm;wJ h av;pm;zG,f *smref0efBuD;csKyf tef*svmrmuJvf taMumif;? ESpfaygif;rsm;pG m pdwfxJrS m&if;ES  D;cJ h&wJ h jrefrmhtwk  duftcH acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunfeJ Y awG UqH kcef;rsKd;awG yg0if ygw,f/

    txl;jcm;qH k;uawmh  vuf&S  d ½k &S m;or®wAvm'Drmylwif&J U Zmwfvrf;jzpfr,f xifygw,f/'kwd,urÇ mppf a&S Uwef; ppfajrjyifuae pdef YyDwmpbmh*fu tdrfqDud k cP jyefvmwJ h ylwif&J Utazu ZeD;onfaewJ h wk  dufcef;tem;ta&muf rS m vrf;ab;rS m vlaotavmif;awGud k awG UcJ h&w,f/ vlaotavmif;yH kawGMum;xJrS m zdeyfw&H ud k awG Uawmh olUZeD;zdeyfvd k U rSwfrdoG m;w,f/'geJ Y tavmif;ud k apmih  faewJ h tapmif hud k tusKd;

    taMumif;ajymNyD; ZeD;onf tavmif;ud k wjcm;tavmif;awGxJu qGJxkwfw,f/ aemufqHk;taeeJ Y ayG Uzufvd kufawmhrS toufaiGUaiG Uusef aeao;wmud k odvk  duf&w,fwJ h/ 'Dtjzpftysuf tNyD; aemufxyf &SpfESpfavmuf tMumrS m om;i,f ylwifudk arG;cJ hw,faygh/

    'Db0ZmwfaMumif;udk  ylwifudk,fwkdifu

    [,fvm&D uvifwefud k ajymjycJ hwmyg/ [,f vm&D uvifwefu wqif hjyefazmufonfcswJ h ylwifhb0Zmwfvrf;udk zwf&wJhtcg ylwifh p½k  duf? pdwfxm;ud k em;vnfzd k Y rcJ,Of;awmhygbl;/[,fvm&D ud k,fwk  difuvnf; ylwifvufatmuf u ½k&S m;eJ Y qufqHa&;ud k owd&S  dzd k Y &mxl;uaerxGufcifrSm or®w td kbm;rm;ud k tBuHay;cJ h w,f/ 'DaeY ,lu&def; ta&;vd krsKd;rS m vlrd kufqef wJ h ylwifeJ Y xdyfwd kufawG UEd kifwmud k [,fvm&DuBudKwifcef YrSef;Ed kifcJ hygw,f/

    ]]cufcJaomaeY&ufrsm;u a&S UrS m BudKESih  faeonf/ armfpud kESih  f qufqHa&;u yd kaumif;zk  d Yxuf yd kqk  d;p&m taMumif;&S  donf/ ½k&S m;u tar&dum;ud k v k  dtyfwmxuf  usrwd kY  tar&duef  jynf axmifpku ½k&S m;ud k yd kNyD; vk  dtyfaeonf[k ylwif 

    u xifrSwfrS m;aeonf}} vk  d Y a&;xm;w,f/wcsKd UEk  difiHwum a&;&mawGrS m [,fvm&D

    [m tk  dbm;rm;eJ Y wjcm; vkyfazmfud kifzufawGxuf tdrfpmaMuNyD; tuJjzwfcsufawGuvnf; yk  dNyD;rSefuefwm awG U&w,f/ Oyrm tk  dprmbifvm'if &S  daewJ h NcH 0if;udk US Navy Seals wyfzG  J UawG 0ifpD;oif hw,fvdk Y [,fvm&Du td kbm;rm;ud k 

    tBuHay;wJ h tcsdefrS m umuG,fa&;0efBuD; a&mbwf*dwfvd k yk*¾dKvfrsKd;u pGef Upm;vGef;w,fvd kY xifNyD; csDwH kcswH k jzpfaecJ hw,f/ tD*spf ta&;rS mtk  dbm;rm;u rlbm&wfacwfud k  jrefjref tqH k;owf oG m;apcsifayr,h  f [,fvm&D uvifwefutpDtpOfwus tajymif;tvJudk  tBuHay;cJ h w,f/ ]] tD*spfjynfol? a'owGif;ESif h  usrwd k Y twGuf tvGefcufcJaom taetxm;jzpfonf}}qdkwJ htwkdif;yJ  aemufydkif; tD*spfrSm BuHK&wJ h 0½kef;okef;um; tajctaeawGud k jrif&wJhtcg[,fvm&Du tD*spfEk  difiH&J U tajctaerSefud kem;vnfcJ hw,fvd k Y qk  d&rS myg/

    qD;&D;,m; ta&;rSmvnf; u d kzDtmeefuMum;0ifaphpyfay;wJ h *sDeDAm aqG;aEG;yG  J ysufoG m;wJ h tcsdef (2012 tv,f ) uwnf;u tv,f 

    tvwf oabmxm;&S  dwJ h qD;&D;,m; twk  duftcH awGudk v ufeuf  axmufyHhzd kYvdkw,fqk  dwmud kem;vnfcJ hw,f/ qD ;&D;,m; ta&;ud k woD ;woef Y jyóemtaeeJ Y b,fwkef;urS rwGufcJ hbl;vd k Y [,fvm&Duqk  dw,f/ 'gayr,h  f tckaemuf yd kif;rS m tD&wfeJ Y qD;&D;,m;Mum;u e,fpyfrsOf;ud k zsufypfNyD; tpövmr®pf Ek  difiHxlaxmifvd kwJ h ISIS jyóemay:NyD; tD&wfNrdKUawGud k o drf;wJ htxd jzpfr,fvd kY  rxifcJ hwmud kvnf; aemufyd kif;rS m0efcHxm;ygw,f/

    2013 Ed k0ifbmrS m tD&efeJ Y EsLuvD;,m;udpö ,m,DoabmwlnDcsuf&wJ htcsdefrS m [,fvm&D uvifwef  &mxl;uae tem;,loG m;NyD qk  dayr,f h ol Yud k trSwfray;vd k Y r&ygbl;/ tD&efta&;eJ YywfoufvdkY [,fvm&D BudK;yrf;csufawGu[ife&D upfqif*sm&J U usdwf0k  dif;awGud k jyeftrSwf & p&myg/ tD&efud k csOf;uyfzd k Y td krefu wqih  f BudK;yrf;cJ h&yH kud k pmtkyfxJrS m a&;om;xm;ygw,f/2011 Zefe0g&DvrS m td kref apmfbGm;u tD&ef udpö tultnDay;Ek  difygw,f? rsufES mcsif;qk  dif aqG;aEG;Ed kifatmif pDpOfay;Ek  difygw,fvd k Y ajym&muae pwifcJ hygw,f/ 2012 Zlvk  difrS m td krefud k twGif;vl Jake Sullivan ud k vTwfNyD; tD&ef a&S Uajy;udk,fpm;vS,ftzG  J U vQKd U0Suf aqG;aEG;ck  dif; NyD;awmhrS tk  drefud k aemufwacgufoGm;NyD; tajctaeud k penf;em? aemufqH k;rS m vufaxmufjzpf wJ h Bill Burnsud kapvTwfNyD; wu,f h tay;t,l udpö nd  §EI  dif;wJ h aqG;aEG;yG  JpwifEk  difcJ hwJ h um;vdyf aemufuG,fu oHcif;wrefcif; BudK;yrf;csufawG yg0ifygw,f/

    [,fvm&DuvifwefeJ Y cG  Jjcm;r&wJ h Ek  difiHjcm;

    nDapmvGif

    vm&Duvifwef&J U aemufqH k;pmtkyf  ]]cufcJaom a&G;cs,frIrsm;}} (Hard Choices) pmtkyf[m [,fvm&D uvifwef&J U 2016 or®w tdyfruftwGuf wrif&nf&G,fNyD; pepfwus jyKpkxm;wJh pmtkyfvd k Y oH k;oyfMu

    w,f/ [,fvm&Duvifwefqk  dwm or®wa[mif;uvifwef&J U opö m&S  dNyD; oabmxm;BuD;wJ h ZeD;oufouf r[kwf?or®w td kbm;rm;&J U EkdifiHjcm;a&;0efBuD; qk  dwmxuf yd kwJ h tawG UtBuHKvnf;rsm;? tajrmftjrifvnf;BuD;wJ h wk  dif;jyKjynfjyKEk  difiHa&;orm; (Statesmanlike) qkdwmud k pmtkyfeJ Y oufaocHxm;w,f/

    [,fa&; rl0g'u tm&Sr@dKifjyKrl0g' (Pivot toAsia) jzpfygw,f/ 2009 ckESpf azazmf0g&DvrS mtm&Sud k yxrqH k; c&D ;xGufNyD; rl0g'ud k pwif taumiftxnfazmfcJ hw,f/ tcktcsdeftxd aemufyd kif;ESpfawGrS m tk  dbm;rm;tpd k;&u tm;pd kuf  taumiftxnfazmfcJ hwJ h rl 0g'jzpf vmw,f/ 'Day:vpDaemufcHrS m tar&duefu q,f pkESpfaygif;rsm;pG m tqufjzwfxm;wJ h jrefrmtpd k;&ud k jyefvnftodtrSwfjyKqufqHzd k Y yxrqH k; ajcOD;jyefvSnh  fvmwJ h tar&duef Ek  difiHjcm;a&;0efBuD;uvnf; [,fvm&D uvifwefygyJ/jrefrmjynfqkdif&m tar&duef oHtrwfBuD;udk jyefcefY? aemufawmh td kbm;rm;ud k,fwk  dif jrefrmjynfuk  da&mufvm? aemufxyfvnf;vmzk  d Y &S  daeygao;w,f/

    'DtjzpftysufawG[m [,fvm&Duvifwef vufxufrS m pwifusif hoH k;wJ h rl0g'eJ Y qufpyfaeygw,f/ tJ'guawmh  Smart Power yg/ Ed kifiH jcm;a&;0efBuD;tjzpf &mxl;vufcHwJhaeYrSmyJ tar&duef Ed kifiHjcm;a&;rl0g'rS m yg0gtaysmheY  J Y yg0gtrmud k vdr® mpG m a&maESm usif hoHk;r,fvk  d Y aMunmcJ hygw,f/ Ek  difiHjcm;a&;rl0g'rS m usih  f0wf (Principles) eJ Y vuf awG U0g' (Pragmatism)ud k aygif;pyf&r,fvk Y  d twdtvif;yJ aMunmcJ hygw,f/ cufcJaom a&G;cs,frIrsm; pmtkyfrS mvnf;'DtaMumif;ud k tus,fw0if h a&;xm;ygw,f/

    ]] usrwd k Y wk  dif;jynf\ ck  difrmaom tiftm;ESif h &nfrSef;csufrsm;tay:,H kMunfpG mjzif h wm0ef rsm;ud k xrf;aqmif oGm;ygrnf / usrwdkY em;vnfEk  difpGrf;? xdef;csKyfEk  difpGrf;\ [d krSmbufrSmb,fíb,frQ &Sdaeao;oenf;[k qif jcifNyD;oumv ES  drf hcsrIvnf; xm;ygonf/ tar&duef Ek  difiHjcm;a&;rl0g'ud k usrtac: Smart Powerjzif h yH kazmfcJ hygonf/ 21 &mpkwGif atmifjrifrI 

    twGuf Ek  difiHa&;rl0g'? oHcif;wrefcif;? zG  H UNzKd;a&;tultnD? ppftiftm;paom orm;½dk;us enf;vrf;rsm;ud k aygif;pyf&efvd ktyfonf/ wNydKifwnf;wGif yk*¾vdu u@rS pGrf;tm;ESif h pdwful;pdwfoef;

    rsm;udkvnf; aygif;pyf&ygrnf/ Ed kifiHom;rsm;ud kpGrf;&nfjr§if hwifay;jcif;? wuf

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    8/29

    a'gufwm ausmfoef;xGef;

    Environment

    jyifOD;vGifudk 'k u©ay;vmrnfh  ,luvpfawm

    Special Report  15

     tpd  k;&ydkif ajrae&m? 0efBuD;Xmeyd  kif ajrae&mESif  h ,cif u odrf;qnf;xm;onf  h ajrae&mrsm;wGif ,luvpf yif rsm;

     vT rf;rdk;vmjcif;rS m tHhMop&mjzpfonf/ tpd  k;&Xmeyd  kifajrrsm;ud  k w½k wf wd  kYu ES pf &Snf pmcsKyfjzifh

    iSm;&rf;um ,l uvpfyif rsm; pd  k ufysKd;aeMujcif; jzpfaMumif; od &onf/

    rMumao;cifu jyifOD;vGifawmifpcef;NrdKUod k Y vkyfief;udpöESifh  a&mufoG m;cJ honf/ rEÅav;-jyifOD;vGif um;vrf;rBuD;wavQmuf vufaumif;?ausmufrD;? xH k;zd k? tkef;acsm? ausmufacsm &G mrsm;rSm a&S;uESifhrwlbJ  &GmBuD;rsm; jzpfaeonf/vrf;ab;wzufwcsuf wd kufwm taqmuftOD rsm;rS mvnf; a'oaygufaps; odef;&maxmifcsDaeonf/ tkef;acsmtvGef  Toll Gate wGif 'D*spf w,f rD;pdrf;u 320 usyf jyaeaomfvnf; *dwf pma&;u 350 usyf awmif;onf/

    ,cifu ausmufacsm tvGef rd kifwd kif 16^4 a&mufvQif obm0 avEkat;ud k ½SL½d  IufcGif h &aeus jzpfaomfvnf; ,cktcg vrf;rsm;u

    us,fvmNyD; ajrrIef Y? zk efrIef Yygaom ajraiG Uud k ½SL½d  Iufae&onf/ 21 rd kifta&mufwGif at;jrvm&rnf htpm; awmifeH&Hab;wGif uyfaygufaeonf h csKHEG,f yifjywfrsm; rD;avmifuRrf;xm;onf h taiG Utouf jymeH Yrsm; a&m>yrf;aeonf havomvTrf;NcHKaeonf/ vrf;ab;wzufwcsufwGif obm0 opfyifwd k Ytpm; wd kufwmtdrfajcrsm;uae&m,lxm;MuNyD; tyift&dyfwd kY  vH k;0r&Sd?obm0 tvSw&m;wdk Y qH k;½H  I;aeonf/

    tylxJrS tat;? tedrf hxJrS tjrif h jyifOD;vGifwGif tajccsaexd kifvd konf h rsufES mpdrf; {nf h onfrsm;u OD;pm;ay; a&G;cs,faeMuonf/ wcsKd Uu rEÅ av;txd rqif;awmhbJ ud k,fyd kifum;ESif h 

    vmvQif rEÅ av;rS  wem&DcGJomom a0;aomjyifOD;vGifud k rsufpdusvmMuonf/ txl;ojzif h&moDOwk yljyif;onf h'Pfud k rcHEd kifonf h ta&S Uajrmuft&yf ,l eefa'orS *E¨ mv&mZfom;wd k Y tBudKufjzpfaeonf/

    w½kwfrdwfaqGwOD;\ ajymjycsuft&olwd k YwGif aiGaMu; taxmuftul ausmaxmuf aemufcH&S  dNyD; jzpfonf/ olwd k Yud k tpd k;&u &if;ES  D;aiG pd kufxkwfay;NyD; tdrfeD;csif;Ed kifiHrsm;u ae&maumif;rsm; 0,f,lEd kif&ef pDpOfay;xm;onf[kqdkonf/ aiGaMu;vJvS,fEIef;t& usyfaiG 1axmifrS m olwdk YaiG 6 ,Grf 0ef;usifom&S  donf/

    txl;ojzif h ,leefe,fpyf xdefcsHK; (Teng

    Chong) NrdKUrS rEÅ av;ESif h jyifOD;vGifwGif tajccs&ef tkyfpkvd kuf qif;vmMuonf[k od&onf/rEÅ av;wGif yk*¾vdu aq;½H kBuD;rsm;? BuH oMum;puf½H k? opfcG  Jom; tacsmudkifpuf½H krsm; yd kifqd kif MuNyD; jrefrmtrnfcH,l? jrefrmtrsKd;orD;rsm;ESif hvufxyfMuonf/ oufqd kif&m a'otmPmyd kif rsm;ud k um;? ajrae&m? taqmuftOD? aiGaMu;rsm;jzif h vmbfaumif;aumif; xd k;xm;Muonf[k qd konf/

    jrefrmEdkifiH vl0ifrIBuD;Muyfa&;ESif h jynfol Y tiftm;0efBuD;Xmeu jynfya&muf jrefrmrsm;ud k ESpfEd kifiHom;tjzpf cH,lcGif h rjyKqdkaomfvnf;w½kwf-jrefrm rSwfyH kwif udkifxm;olrsm;ud krl ta&;,lrnf hol r&Sdyg/ jrefrmpum;a&m &Srf;pum;yg vHk;0rwwfonf h w½kwftrs Kd;orD;wOD;onf w½kwfjynf? ayguf,Sef (Bao-Sheng)a'owGif  aeonf/ xdktrsKd;orD;uJ hod k Y  jrefrmrSwfyH kwif ud kifxm;ol w½kwftrsKd;om;? trsKd;orD; trsm;tjym;&S  donf/

    jyifOD;vGif a'o0ef;usif&S  d awmifqG,fawmif xGwf  ½Icif;aumif;ae&mrSeforQ w½kwfwd kYu

    0,f,lum NcHpnf;½d k;cwf? MuufNcHBuD;rsm; aqmuf xm;Muonf/ wcsKd Uurl  ajr{u axmifcsDNyD;,luvpfyifrsm; axmifaomif;ru pd kufysKd;aeMuonf/

    cs,f&D? pdefyef;jym? xif;½SL;? ,rae? uRef;ponf h ESpf&SnfyifBuD;rsm; ZD0defta>ccHcJ h&NyD; ,luvpf uJ hod k Yaom a&pkyftm;aumif;onf h tyif rsm;ud k opfaysmhzwfvkyf&ef BuD;jrefopfyiftjzpf pk  dufysKd;aeMuonf/ ,if;od k Y  a&pkyftm;aumif;tyifrsm;ud k pk  dufysKd;jcif;jzif h obm0 a&xGufprf;acsmif;rsm;? pdrf;pd konf h ywf0ef;usifa'owd k Y cef;ajcmufapjcif;jzif h jyifOD;vGifonf h awmajymifíawmifacgif;wH k;tjzpf vsifjrefpG m ajymif;vJapEd kif onf/ ,ckyif ajcmufaoG Uaom ywf0ef;usifESif h ylaEG;rIqDod k Y ajymif;vJvsuf&S  donfud k awG Ujrif&onf/

    e0w? etz ppftpd k;&rsm;vufxu fu

    OD;vGifonf rEÅ av;NrdKUESif h ,cifu 42 rd kif a0;cJ haomfvnf; ,aeYumvwGif 38 rd kifom a0;awmhonf/ rSwfwrf;rsm;t& ukef;abmifrif;quf yk*Hrif;vufxuf 1850 jynf hESpfwGif rif;rIxrf; OD;armifarmifa'G;u a&TBudK;owf

    e,fajr tjzpf &Srf;? "Ekwd k Y aysmfpH&m þa'ood k Y tr&yl& aejynfawmfrSwqifh ta&S Upl;pl; awmifay:a'ood k Y a&mufvmcJ honf/ tdrfajc 14? 15 tdrfom &S  donf/ &G muav;tm; jyifpm? ysOfyH kBuD;wd k Y enf;wl  jyifOD;vGif[k ac:wGifapcJ honf/NAdwdoQ ud kvd keDacwfwGif aEG&moD tyef;ajz&m awmifay:pcef; jzpfvmNyD; tkyfcsKyfol Colonel May ud k tpG  JjyKíarNrdKU[k ac:wGifcJ honf/ rlvtrnf jyifOD;vGifjzpfNyD; &wemyH ka&TNrdKUawmfxuf NrdKUoufwrf;&SnfMumcJ honf/

    jyif

    pdwful;,Of r[mpDrHudef;BuD;rsm;tjzpf aumfzD ESifh yd k;pm pd kufcif;BuD;rsm; jyKvkyf&ef jyifOD;vGif a'orS ajrtajrmuftjrm; odrf;,lcJ honf/ pyg;?*sHK? ajymif;zl;? vufzufpd kufcif;rsm;? arNrdKUyef;?*Er̈myef; ponf h yef;refrsKd;pH kud k pd kufysdK;a&mif;cs&yfwnfaeMuaom &Srf;? "Ek wd kif;&if;om;rsm;b0ysufcJ hMuonf/

    aumfzD? yd k;pm pDrHudef;rsm;ud k tpd k;&u aiG xkwfacs;NyD; vkyfaqmifapcJ haomfvnf; rnfonf h pDrHudef;rQ ratmifjrifbJ Aef;jyaumif;½H kompd kufysKd;jycJ hMuonf/ odrf;qnf;xm;onf h usefajr{ursm;ud k aiGaMu; odef;&maxmifcsD a&mif;cscJ h Mu&m ajraps;rsm; jrif hwufonf h  jyóemomawG UBuHKMu&onf/

    þod k Yjzif h jyifOD;vGifwGif odrf;qnf;xm;onf h ajrae&mrsm;pGmudk tuGuf½kdufum aps;wif a&mif;csvmcJ hMuonf/ jrefrmaiGud k w½kwfaiGESif h aygaygrsm;rsm; vJvS,f0,f,laeMuolrsm;udk  vnf; awGUjrif&onf/ jyifOD;vGif ajrae&m

    tawmfrsm;rsm;rS m rsuf ESmpdrf;rsm; vufxJod k Ya&mufoG m;Muonf/

    tpdk;&yd kif ajrae&m? 0efBuD;Xmeyd kif  ajrae&mESif h ,cifu odrf;qnf;xm;onf h ajrae&mrsm;wGif ,luvpfyifrsm; vTrf;rdk;vmjcif;rSmtHh Mop&mjzpfonf/ tpdk;& Xmeydkifajrrsm;udk  w½kwfwd k Yu ESpf&SnfpmcsKyfjzif h iS m;&rf;um ,luvpfyifrsm; pd kufysKd;aeMujcif; jzpfaMumif; od&onf/

    jyifOD;vGifNrdKUe,f? teD;pcef;tausmf  'd k;uGifNcHteD;wGif yd k;csnfpuf½H k&S  donf/ wcsdefutqd kyg yd k;csnfpuf½H k\ ab;xGufypönf; (Coco-on) xJ&S  d ysLyg (Pupa) ukefMurf;rsm;rS qD&Dqif;(Serecin) y½d kwif;xkwfí qD&Drd k*sif yd k;pmtm;wd k;aq; (Seremogintonic) tjzpf *sifqif; (Gin-seng) ydk;pmtjrpf  (Mulberry root)? tqd kygqD&Dqif;y½d kwif; (Serecin Protein)ESif h twltm;aq;wrsKd;ud k pma&;olud k,fwd kif xkwfvkyfay;cJ hzl;onf/ 1996 ckESpfrsm;u &efukefNrdKU NrdKUr

    tm;upm;uGif;wGif ukefpnfjyyG  JBuD; usif;ycJ hzl;onf/ 0gESif h yd k;csnfvkyfief;XmepkatmufrS tqd k yg qD&Drd k*sif ydk;pmtm;wd k;aq;ud k jyoa&mif;cscJ h&m *syef? ud k&D;,m;ESif h e,fomvefEd kifiHwd k Yuodrf;usHK; 0,f,loG m;onftxd emrnfBuD;cJ honf/

    xd kpOfu v,f,mpd kufysKd;a&;ESif h qnfajrmif;0ef BuD;Xme 0efBuD;rS m Ad kvfcsKyfjrif hatmif jzpfonf/

    ,cktcg yd k;csnfpuf½H ktwGif; yd k;pmpd kufcif;rsm;ESif h ½ku©caA' uefawmfBuD; O,smOfteD;&S  d yd k;csnfvkyfief; Xmepk0if; tygt0if yd k;csnfXmeajr tm;vH k; {u 360 ausmf &S  dcJ h&m ae&mtm;vH k;\ av;yH k oH k;yH konf ,luvpfyifrsm; rif;rl BuD;pd k;aeaMumif; tNidrf;pm;t&m&S  dBuD; wOD;u ajymMum;onf/ rsufjrif awG U&S  dcsufrsm;rS m pd k;&drfylyefp&mrsm; jzpfonf/

    trSefwu,fwGif a&0yfa&vQHaom ae&m?a&ab; tEÅ &m,f usa&mufEd kifonf h ae&mwd k Y wGifom ,luvpfyifrsm;ud k a&xdef;onf h oabmjzif h pd kufysKd;&ef oif havsmfonf/ awmifay: a'o?a&&Sm;yg;onf h a'owd k YwGif a&ESif h "mwfqm;wd k Y ud k tvQHy,f pkyf,lavh&S  daom ,luvpfyifrsm;ud k vH k;0 (vH k;0) pd kufysKd;&ef roif havsmfay/

    vGefcJ honf h tESpf 40 ausmfu rH k&GmNrdKU&S  d ay 120 _ 80 &S  d NcHxJwGif ,luvpfyif pd kufysKd;cJ hzl;onf/ qD;yif? oeyfcg;? py,fESif h jrwfav;

    yifwd k Yvnf; &S  donf/ ,luvpfyif jzpfxGef;vmavav ,luvpfyifESif h teD;qH k;jzpfaom tkef;yif?a&S mufyif? ovJyifwd k Yu ajcmufaoG Uvmavavjzpfonf/ ,luvpfyif  tjrif h  10 aycef YwGifteD;&Sd  a&BudKufaom tkef;yifu OD;pG myxrajcmufaoG Uum aooG m;onf/ aemuf wjcm;tyifrsm;vnf; ajcmufaoG U ysufpD;oG m;Muonf/

    ½ku©aA' ynmt& ,luvpfyif pd kufysKd;aom a'owd kif; a&cef;ajcmufoG m;í a&&S m;yg;jcif;rsm;? uEÅ  m&qefaom ajrrsm;tjzpf ajymif;vJoG m;NyD; a*[pepf (Ecosystem) rsm; vH k;0ajymif;vJoG m;avh&S  daMumif; od&S  d&onf/ rH k&G mwGif pd kufysKd;zl;onf h tawG UtBuHKt& ,luvpfwyif aMumif h NcHwGif;&S  d pm;yif oD;yifrsm; qH k;½H  I;oG m;cJ hMuonf/ ,ck jyifOD;vGif awmifay:a'owGif ,luvpfyifrsm; trsm;tjym; pd kufysKd;aeayonf/

    ,luvpfyifwd k Y\ oabmobm0rS m BuD ;jref opfyiftrsKd;tpm;jzpfonf/ tyifjzpfxGef;vG,fonf/ tpm;taomuf avmbBuD;pG m pm;oH k;olESif h wlonf/ ,luvpfonf ol Y teD;wGif 

    &S  daom a&ESif h "mwfqm;wd k Y &Ed kifrnf hae&mwd k Yud k tjrpfrsm;? jrpf̀ rT mrsm;jzif h ajrvTmatmufwGif cufjzmí tpm&S  d&mwd k;oG m;onf/ tpma&pmwd k Y ud k vk,lpm;oH k;onf/ ,luvpftyifu zG  H UNzdK;jrif h rm;vmaomfvnf; teD;&S  d wjcm;aom tyifrsm;u a&? "mwfqm; vk,lpm;oH k;jcif;cH&í ajcmuf aoG UysufpD;oG m;avh&S  donf/

    ,ck  jyifOD;vGifa'owGif ,luvpfyifrsm;vTrf;rdk;tkyfpd k;p jyKvmonf / jyifOD;vGif  t0if 'd k;uGifrS m&S  donf h yd k;pmNcHxJwGif ,luvpfyifrsm;jrifae&onf/ uefawmfBuD;teD; y d k;pmNcHwGif vnf; ,luvpfyifrsm; ae&m,laeMuonf/ydk;pmyifwdk Y ysufpD;udef ;qd kuf½Hkru ,luvpf t&Gufrsm; a

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    9/29

    The Irrawaddy The IrrawaddyVol.1, No.26 Vol.1, No.26Special Report Special Report16 17

    BudK;wkduf #Dum  tyd  kif; 10

    vif;oef Y

    Solitary Connement

    axmif wGif; wk  duf yGJ rsm;eJY zdES  d yfrI

    vif;oef Yonf &Spfav;vH k; umvwGif AuojyefvnfzG  JUpnf;a &; aumfrwD0i f jzpfcJ hNyD;jrefrmEd kifiHvH k;qd kif&mausmif;om;rsm;'Drd ku&ufwpfwyfOD; ABSDF tzG  J U0ifwOD; jzpfcJ honf/&efukefNrdKUwGif zrf;qD;cH&NyD;aemuf ao'PfcsrSwfcH&NyD; tif;pdefaxmifwd k YESif h o&ufaxmif wd k YwGif 19 ESpfMum aexd kifcJ h&onf/

    usaemfuawmh BudK;wk  dufxJu ]]BudK;wk  d}} vd k Y ac:wJ h tjcrf;bufuk  d jyefyd k YcH&w,f/ tJ'Duae

    aemufwaeY eHeufapmapmrS m usaemf tygt0if BudK;orm; 20 ud kacgif;pGyfpGyf? ½k  dufESufNyD; ppfacG;wk  duf&S  d&mokd Y rdausmif;wG m;oG m;&wJ h yH kpHtwk  dif;rd kif0ufavmufa0;wJ h  10 cef;wG  J ppf acG;wk  duf tcef;eHygwf 10 &S  d&mud kta&muf oG m;ck  dif;cJ hw,f/wvrf;vH k;vnf; ½d kufESufoGm;ygao;w,f/

    ppfacG;wk  duf wm0efus wyfMuyfBuD; uHxGef;ac: Ak  dvfuHu ]]ppfacG;wk  duf 0ifaMu;}} atmfvk  duf w,f/ ppfacG;wk  duf0ef;xJu *0Hvrf;wavQmuf 2 vufrtcsif;&S  d wkwf&SnfawGeJ Yvnf; 0k  dif;½d kuf vd kufMuw,f/

    ppfacG;wk  dufqk  dwm tusOf;cef; 10 cef;&S  d

    wk  dufjzpfNyD; nuif;ywfppfacG;rsm;uk  dxdef;ausmif;oifMum;ay;wJ h ae&mjzpfw,f/ acG;oHrsm;eJ YqlnH 

    aeNyD; ppfacG;wk  dufwGif; ½k  dufESuf n§Of;yef;oHrsm;uk  d axmifwGif; b,fae&murS rMum;Ed kifygbl;/

    tcef;wGif; a&mufwJ htcg ppfacG;wk  dufyH kpH xk  difenf;ud k ½d kufESufoifay;w,f/ ppfacG;wk  duf&J UyH kpHxk  difenf;qkdwm wifysOfacGxd kif? Murf;jyifeJ Y rsufES meJ Y &ifbwfud k xduyfae&NyD; vufESpfzuf a&S Uud kqef Yxm;&w,f/ tJ'DtcsdefrS m 0g,mBudK;awG? opfom;wkwfawGeJ Y ½d kufMuawmhwmygyJ/

    axmif0efxrf;awGu tm;&atmif usaemfud k ½d kufESufyH kpHay;NyD; jyefxGufoG m;um tcef;wHcg;ud k ydwfoG m;w,f/

    2 &ufeD;yg;avmuf tqufrjywf ½k  dufESuf 

    rIawG cPtqH k;owfoG m;csdef 'Pf&mawGaMumif h xk  dif&cuf? vS  J&cuf jzpfaeayr,f h trSwfrxiftcef;wGif;eH&Hay:u pmwcsKd Uud k oG m;zwfrdvd kuf w,f/ tJ'Dpmu xH k;okwfxm;wJ heH&Hay: vlaoG;eJ Ya&;xm;wJ hpmyg/

    ]]igwk  d YawmfvSefa&; rNyD;ao;bl;}} wJh/pm&J Uatmufem;rS m a&;xk  d;xm;wJ h emrnfud k 

    Munf hvd kufawmhrS NyD;cJ hwJ hem&Dyd kif;uyJ 'Dtcef;xJ 

    wifbm 25 tif;pdefaxmifwGif; zdES  dyfrIBuD;rS m tpmiwfcH qEj́yol? Ek  difiHa&;tusOf;om;? BudK;orm; pkpkaygif; 400 avmuf½k  dufESuf 

    ES  dyfpuf cHcJ hMu&w,f/ tJ'Daemuf wcsKd Uud k ppfacG;wk  dufud kyd k Y? wcsKd Uud kwk  duf0if;xJu wjcm;wk  dufawGud kajymif;? wcsKd Utaqmifajymif; pojzih  f vlpkcG  Jyd k YaepOfrS mvnf; ½k  dufNrJ½k  dufvsufygyJ/

    puf

    uae o&ufaxmifud k ajymif;a&T Uwm cHvk  duf&wJ husaemf htrIwG  J ud kjrif haqGa&;oG m;wmrSef; odvd kuf &w,f/

    uk  djrih  faqG[m 1996 ckESpf? ZGefv 18 &uf aeYu o&ufaxmifrS m axmiftmPmyd kif wcsKd U&J U ya,m*eJ Y pdwfa&m*gonf tcsKyfom;u xrf;yd k;eJ Y ½d kufvk  d Y uG,fvGefoG m;cJ hygw,f/

    aeYv,fpmpm;csdefavmufrS m axmif0efxrf;wcsKd U tcef;a&S Ua&mufvmNyD; wmvayg[if;&nf avmif;xnfhxm;wJh  xrif;yef;uefudk  tcef;oHwk  dif wHcg;atmufu xk  d;oGif;vmNyD; ]]pm;}} vk  d Y ajymoG m;w,f/

    usaemfu ]]rpm;bl;}} vd k YajymNyD; yH kpHxrif;yef;uefud k  jyefxkwfay;vkdufw,f/ 'geJYwcg

    tcef;xJu usaemf hud kxkwfNyD; ½d kufjyefw,f/tJ'DtcsdefrS m usaemf[m tpmrpm;&wm

    3 &ufxJa&mufvmcJ hNyD/ wuk  d,fvH k; 'Pf&mrsm;ESif h/ arS muftdyfvk  d Yvnf; r&/ yufvuftdyfvk  d Y vnf; r&/ apmif;tdyfvk  d Yvnf; r&/ xk  difvk  d Yvnf;r&/ cE¨ mud k,fwGif;uvnf; wzspfzspf jrnfovk  d pwifcHpm;ae&NyD/

    'Pf&memusifrIawG? qmavmifrGwfodyfrI awGud k vH k;axG;cHpm;&if; touf&Sifcsdef w&uf csif;ausmfjzwfum aojcif;twGuf tqifoif hjzpf apzkY  d 0d yóem owdy|mefw&m; BudK;pm;tm;xkwf&if; aecJ hw,f/

    tcef;azmfu tpmpm;zd k Y tBudrfBudrf em;cswk  dufwGef;cJ hw,f/ ppfacG;wk  duf wm0efcHwyfMuyf BuD; Ad kvfuHu usaemf hud k tpmrpm;vk  d Y eHeufwk  dif;ppfacG;yH kpHxk  difcd kif;um opfom;wkwfeJ Y ½k  dufavh 

    &S  dw,f/axmifouf&if holawGqDu wqih  fMum;od 

    xm;wJh  axmifwGif;'Pf&m aq;ukoenf;ud kowd&vd kufw,f/ cE¨ mud k,fud k qD;*efzvm;xJuqD;awG vufeJ Y,lNyD; wud k,fvH k;ud k qkyfe,fw,f/yGef;&Sxm;wJ h 'Pf&meJ Y qD;eJ YawG Uawmh tawmf pyfzsOf;zsOf;jzpfw,f/

    twGif;'Pf&mawG  aMuatmif? oufomatmif  eHeufapmapm ud k,fpGefYxm;wJ h  qD;uk  d yvwfpwpftdwfeJ Y cHNyD;aomufw,f/ wu,fyJ 'Pf&mawGeJ Y emusifrIawG oufomovk  d cHpm;&w,f/

    tJ'Dvd keJ Y ppfacG;wk  dufrS m 5 &uf ajrmufaeY eHeuftdyf&mxcsdefu pwifNyD; vef;qef;vmovk  d 

    cHpm;vm&w,f/'gayr,f h tJ'DaeYrS myJ axmiftmPmyd kifawG 

    u tcef;a&S Uu a&td k;xJu a&ud k 1 a,mufpmtwGuf 1500 pDpDavmufyJ w&ufpmxm;cJ hNyD;usefwJ ha&ud k tcef;a&S UrS myJ oGefypfw,f/

    tJ'Dwkef;u ppfacG;wkduf tcef;eHygwf 10rS m usaemfeJ YtwlaecJ h&wJ h tcef;azmf&J Uemrnfupdef0if;/ olu 1988 ckESpf ta&;awmfyH kumvajrmufOuúvmyNrdKUe,fu &JowfrIeJ Y  ao'Pf uscHae&oljzpfw,f/

    BudK;wk  dufqEj́yrIrS m wufwuf

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    10/29

     um;rsm;jym;vmonf ES if h trQ avmif pmqD 0,f vdk tm; yd kjrif h rm;vmonf/

    Business tar&dum;rSm atmifjrif wJ  h jref rm ql &S  D pm-20

    aZmwdu ukrÜ PDu bGJ UESif  h atmif pm&if; vuf rS wfrl &if;odrf;,lrI . . . pm-22

      19

    jrefrmjynf avmifpmqD wifoGif;rI jrihfwufvmzavm&ef YpfwefESif h atmifvSxGef;^ Reuters

    Fuel

    jrefrmEd kifiHwGif a&eHcsuf puf½H ki,f 3 ck&S  d onh  fteuf 2 cku tjynh  ft0 vnfywfEd kifjcif;r&S  day/ xd k YaMumih  f Ed kifiHjcm;rS wifoGif;rIud k rSDcd kae&onf/

    jrefrmEd kifiHu vlrod olrod a&eHvkyfief;ukrÜPDi,frsm;rStp Tragura ESih  f Vitolwd k YuJ h od k Yaom urÇ mhtqih  fa&eHukrÜPDrsm;txd avmif pmqD  axmufyH hrnf hol tajrmuftjrm;ud k qG  J aqmifcJ honf/ TraguraESih  f Vitol wd k Yonf urÇ mh xdyfwef;a&eH vk yfief;BuD;rsm;jzpfaom w½kwf Ed kifiHrS  PetroChina \ ukefoG,fa&; ukrÜPD ChinaoilESih  f pifumylEd kifiHrS Hin Leong ponf wd k Yud k trDvd kufaeonh  f ukrÜPDrsm;jzpfonf/

    puf½H krsm; wd k;yG m;vmjcif;ESih  f owåKwl;azmf a&;vkyfief; zG  H UNzdK;vmonh  ftwGuf puf,EÅ &m;ESihf ukefwif,mOfrsm;twGuf  'DZ,fqDvk  dtyfrI wd k;vmjcif;wd k Yuvnf; avmifpmqD vdktyfrIjrih  fwufvm&jcif;ud k yH hydk;ay;aeonf/

    odkYaomfvnf; jrefrmEd kifiHonf tajccH taqmuftOD  csKdUwJhrIrSonf 0, f,lolrsm;uavmifpmqD\ta&mifud k w&m;ao owfrSwf xm;jcif;rsm;txd tqifrajyrIrsm; &ifqd kifae&ojzih  f cufcJaom aps;uGufwck jzpfonf[k ukefonfrsm;u ajymMuonf/ avmifpmqDud k ykvif;ESih  fxnh  fNyD; vrf;ab;wGif a&mif;csMuonf/

    jrih  fwufvmonh  f 0,fvd ktm;ud k jznh  fqnf;

    rmEd kifiH  pD;yG m;a&;ud k  wHcg;zGih  fvd kuftNyD; *syefEd kifiHvkyf wywf&pfum;rsm; yd kifqd kifrIESih  f0,fvd ktm; jrih  frm;oG m;onfESif htwl avmifpmqDwifoGif;rIvnf; rvG  JraoGjrih  fwufvm\/ &v'ftaejzih  f NyD;cJ honh  fb@ma&;ESpftwGif;

    avmif pmqDvd ktyfrI 4 yH k 1 yH krQ jrih  fwufoG m;NyD; qDukefonfrsm;twGuf aps;uGufopfwck jzpfvmcJ honf/

    jref

    ay;Ed kif&eftwGuf od kavS mifueftopfrsm; wnf aqmuf&efESih  f "mwfqDqd kifrsm;wGif &if;ES  D;jr§KyfES  H&ef pDpOfaeMuonf/

    ppftpd k;& vufatmufwGif&S  dpOfu qDjznh  fEd kif&eftwGuf tpd k;&ydkif "mwfqDqd kifwGif em&DESih  fcsDí apmihfqd kif;cJhMu&onf/ ,cktcsdefwGifrlum;wef;BuD;rsm;u tvGefw&m ½IyfaxG;jynh  fusyf aeaom &efukefNrdKUu rnDrnm vrf;rsm;ay:wGif om wef;pDoG m;aeMu&onf/

    rwfvwGifNyD;qH k;cJ honh  f ,cifb@ma&;ESpf twGif; avmifpmqD0,fvd ktm;u 5 &mcd kifEIef;ausmfwd k;vmcJ hNyD; waeYvQif pnfaygif; 40700cef Ytxd&S  donf[k jrefrmEd kifiH pGrf;tif0efBuD;Xme

    rS xkwfjyefonh  f owif;tcsuf tvufrsm;t&od&onf/ od k Yaomfvnf; pm&if;r0ifonh  favmif pmqD pD;qif;rIrsm; &S  daeonf[k ukefonfrsm;uajymMuonf/ txl;ojzih  f tdrfeD;csif; xd kif;Ed kifiHrS avmifpmqD arS mifcd k0ifa&mufrI 20 rS 25 &mcd kif EIef;txd jrih  fwufvmcJ honf[kvnf; od&onf/xd kif;Ed kifiHrS vpOf 'DZ,fqDum; 10 pD;rS 15 pD;od k Yr[kwf wefcsdef 6000 (44700 pnf ) cef Y 0if a&mufaeonf[k Reuters owif;Xmeuqd konf/

    jrefrmtrsm;pku q,fpkESpfrsm;pG m tBudrf BudrfjyifqifNyD; cufcufcJcJ armif;ESifvmcJhMu&onh  f um;a[mif;rsm;ud k Ed kifiHjcm;rS wifoGif;vmaom wywf&pfum;rsm;jzih  f vJvS,fvd kufMuonf/trsm;pkrS m *syefEd kifiHrS ESpfEd kifiH oabmwl ukef oG,frIjzih  f wifoGif;vmonh  f um;rsm;jzpfonf/

    tpd k;&rS xkwfjyefonh  f pm&if;rsm;t& c&D;onfwifum; wifoGif;rIonf 2012-13 b@ma&;ESpftwGif; 331468 pD;txd 4 yH k 1 yH krQ ckef wufoG m;NyD; ukefwif,mOf wifoGif;rIu 10&mcd kifEIef; jrih  fwufoG m;NyD; tpD;a& 74546 pD;txd &S  donf[k od&onf/

    jrefrmEdkifiHwGif  2008 ckESpfu em*pf qd kifuvkef;rkefwd kif;aMumih  f avmifpmqD axmuf

     " m w  f y  H k   -   R  e  u   t  e  r  s

    yH ha&; tcuftcJ BuHKawG UcJ h&onh  ftwGuf yk*¾vd u ukrÜPDrsm;ud k avmifpmwifoGif; cGih  fjyKvd kufNyD;aemufyd kif; avmifpmqDwifoGif;rI jrih  fwufvmcJ h onf/ od k Yaomfvnf; wifoGif;olrsm;bufu vd k tyfcsufrsm;ESih  f tajccHtaqmuftOD qd k;&G m;rI u Chinaoil ESih  f Hin Leong wd k YtwGuf wzuf wvrf;rStultnDjzpfcJ honf/ olwd k Yu aps;uGuf &S,f,m w0ufausmfud k &&S  dcJ hNyD; xdyfwef;ae&mwGif cd kifcd kifrmrm xdef;xm;Ed kifcJ hMuonf/

    tjcm;aom avmifpmqD a&mif;csay;onh  f ukrÜPDrsm;rS m xd kif;Ed kifiHrS PTT? rav;&S m;Ed kifiHrS Petronas? ud k&D;,m;rS Daewoo International?Swiss Singapore?  Tragura ESih  f Vitol wdk Y jzpfMuonf/

    vuf&S  dtcsdefwGif avmifpmwifyd k YrI rsm;jym;vmaomfvnf; ao;i,faeqJjzpfonh  f aps;uGuf wcktwGif;od k Y t avmwBuD; wifoGif;aerIud k tcsKd Uu owday;Muonf/ ]]2020-2030 txd awmifrS (jrefrm[m) tvGefao;i,fwJ haps;uGufwcktjzpfyJ &S  daeOD;r,fvd k Y a,bk,stm;jzih  fqd kEd kif ygw,f}} [k FGE twd kifyifcH ukrÜPDrS avhvmtuJcwfolwOD;jzpfaom Alex Yap u ta&S Uawmiftm&SwGif avmifpmqD trsm;qH k;oH k;pG  Jonh  f Ed kifiHjzpfaom tif'dkeD;&Sm;Ed kifiHESihf Ed Iif;,SOfíajymonf/ NyD;cJ honh  fESpftwGif; tif'd keD;&S m;Ed kifiH 

    u waeYvQif "mwfqD 325000 pnfESih  f 'DZ,f 115000 pnf wifoGif;cJ honf/

    ud k,fyd kifavmifpmqDyd k Yaqmifa&; a&aMumif;vd kif;jzpfonh  f Ocean Tankers vd kif;ud k yd kifqk  dif xm;onh  f Hin Leong onf jynfwGif; yk*¾vduavmifpmqD wifoGif;olrsm;twGuf tBuD;qH k;axmufyH holjzpfaMumif; ukefonfrsm;uajymonf/qDvufcH&ef wnfaqmufxm;onh  f &efukefESih  f oDv0g qdyfurf;rsm;ud k a&muf&S  d&ef a&wdrfonh  f &efukefjrpf0ud k  jzwfoef;&efvd kNyD; avmifpmqD wefcsdef 6000rS 10000 twGif;om o,faqmif Ed kifaom a&eHwif oabF mi,frsm;om 0ifa&muf Ed kifonf/

    ,cktcsdeftxd jrefrmEd kifiHwGif Ed kifiHwumuJ hod k Y  a&eHyd kufvdkif;jzif h  avmifpmqD  csufvkyf a&mif;cs wifyd k Yonf h pepfvnf; r&S  dao;yg/

    tajccH taqmuftOD; tcuftcJrsm;tjyif ay;yd k Ycsdef w&ufaemufusygu 'Pf½d kuf onh  ftaejzih  f 0,f,lolrsm;u aps;EIef; 5 &mcd kif EIef; jzwfawmufonf[kvnf; ukefonfwd kYu

    ajymonf/ x d kyrmPu ukefonfrsm;bufuarQmfvih  fxm;aom 1 &mcd kifEIef;rS 2 &mcd kifEIef;twGif; &&S  drnh  f tjrwftpGef;ud k qH k;½H  I;Ed kifonf [kvnf; od&onf/

    ]]ukrÜPDwd kif; jrefrmEd k  fifiHeJ Y tvkyfrvkyfEd kifzd k UrvG,fbl;/ tpyd kif;awmh olwd k Y jrefrmEd kifiHxJud k pdwftm;wuf

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    11/29

    The IrrawaddyVol.1, No.26

     tar&duefrS m atmifjrifwJh jrefrmql&SDEntrepreneurship

     ql&S D vk yf ief ;jzih f atmif jrif aeonf h OD ;zd vpf armif/

    Business20

     {&m0wD / / tar&d uef ud k rvmcif  wkef ;u jref rmEd k if iH rS m bmtvk yf vk yf ygovJ/

    OD;zdvpfarmif/ / usaemfu ausmif;om;yg/ rdbawG&J U pD;yG m;a&;ud k 0d kif;ulvkyfay;&ygw,f/

     ql&S D vk yf ief ;ud k b,f wkef ;u b,f ae&mrS m pNyD ;vk yf cJ h ygovJ/ uk rÜPD emrnf&J U t"d yÜ m,f ud k od yg&ap/

    ajrmufum½d kvd kif;em;u csm;avmhrS m 1998ckESpf {NyDvu pwifcJ hygw,f/ ]] Hissho}} qd kwm

    *syefpum; vHk;yg/ aocsmwJh  atmifjrifrIvdk Y t"dyÜ m,f&ygw,f/

     jref rmEd k if iH rS mwkef ;u bmawG avh vmcJ h ygovJ/

    usaemf yxr aq;ausmif; wufcJ hygao;w,f/ aemufawmh  taMumif;aMumif;aMumifh "mwkaA' t"duud k ajymif;vd kuf&w,f/ 'gayr,f h "mwkaA'eJ Uvnf; aemufqH k;ESpfrS m ausmif;xGufvd kuf&w,f/ usaemf hu q&m0efjzpfzd kY uHrygbl; xifw,f/ usaemfu tNrJwrf; vlawGud kulnDcsifcJ hwm/ tck usaemf vltrsm;tjym;ud k tvkyfay;NyD; ulnDEd kifaeNyD/ usaemfh&J U tv kyf orm;awGeJY vu fcG  Jqd kif&Sif trsm;pku jrefrmvlrsKd;awGyg/

     tck ql&S D qd k if b,f ES qd k if&S d ygNyD vJ/ tvk yf orm; b,f avmuf&S d ygovJ/

      jynfe,f 34 cku ae&m 500 ausmfrS mHissho qd kifawG&S  dygw,f/ usaemfwd kY ukrÜPDufranchise  vkyfcGif h  ay;wJ htwGuf Hissho &J UtwGuf tvkyfvkyfwJ h oltm;vH k;uawmh usaemf wd k Y 0efxrf; r[kwfygbl;/ 'gayr,f h olwd k Y rygbJ tm;vH k; 500 eD;yg; &S  dygw,f/

    'D vk yf ief ;rS m tcuf tcJ qH k ; tyd k if ;u bm ygvJ/ aemuf NyD ;awmh bmjzpf vd k Y  ql&S D vk yf ief ; vk yf zd k Y  qH k ;jzwf cJ hwmvJ/

    wu,fvd k Y vH kavmufwJ h t&if;tES  D; r&S  dbl;qd k&if pD;yG m;a&;vkyfief;wckud k pwifwJ hae&mrS mtNrJwrf; cufcufcJcJ BudK;pm;&ygw,f/ usaemf h rS m axmufcHay;r,f holvnf; r&S  d? vkyfief;rSwfwrf;vnf;r&S  dawmh b Pfacs;aiG vn f;r&Edkif ygbl;/ aiG0if aiGxGuf xdef;odrf;&wmuvJ tNrJ wrf;pdefac:rI wckygyJ/ 'gayr,fh ckcs defrSm

    tenf;qH k; usaemfajymEd kifwmuawmh bPfawGu usaemf h qDvmaeygNyD/ usaemf Hissho ud k zGif hvSpfcJ h&wmu pD;yG m;a&;b,fvd kvkyf&r,f qd kwm usaemfoif,lcJ hovd k usaemf'gud k yd kaumif;atmifvkyfEd kifw,fvd k Y trSefwu,f ,H kMunfcJ h vd k YygyJ/

     tpyd k if ;rS m b,f avmuf&if ;ES D ;cJ h&ygovJ/Credit CardawGu acs;vd k Y&wJ h yd kufqH&,f?

    usaemfpkxm;wJ h yd kufqHenf;enf;&,f? usaemf h rdom;pku acs;aiG&,fpwJ h yd kufqH enf;enf;av;eJ Y  Hissho ud kpwifcJ hygw,f/ vufqkyfvufud kifbmrS r&S  dbJeJ Y pwifcJ hwmyg/ 'gayr,f h 'DESpfrS m0ifaiG tar&duefa':vm oef; 60 ausmfatmif usaemfwd k Y vkyfygr,f/

     tar&d uef Ed k if iH rS m ql&S D pm;wJ h  tavh tx b,f vd k zG H UNzd K;vmcJ h wmygvJ/

    wDxGifqef;opfrIeJ Y t&om&S  dwJ h taemuf wd kif;qefwJ h zefwD;rIawGaMumif h ql&S  D ,Ofaus;rI qufvuf zG  H UNzdK;vmaeygw,f/ usaemfwd k Yuvnf;okawoeawG qufvkyfaeNyD;awmh pdwful;opf awG &S mazGaeygw,f/ jynfolawGeJ Yvnf; yd kNyD;xdawG UrIrsm;vmNyD;awmh i,f&G,fwJ h uav;awG u usaemfwd k Y aps;uGufypfrSwf jzpfygw,f/ olwd k Y u ta&mifawG? tqif'DZd kif;awGeJ Y usef;rma&;eJ Y nDñGwfwJ h xkwfukefawGud k oabmusMuygw,f/uav; awGu olwd k Y rdbawGud k ql&S  D0,fay;zd k Y qG  Jac:vm wwfMuygw,f/ olwd k Y bmomvnf;

    'DtaMumif;ud k yd kodatmif avhvmMuygw,f/'gayr,f h ql&SDqdkwm ig;tpdrf;vd k Y trsm;pkuxifaeMuqJjzpfwJ htwGuf jynfolvlxkud k tod ynmay;a&;u qufvkyfae&ygw,f/

     tBuD ;qH k ; azmufonf awG u b,fol awG yg vJ/

    vwfwavmrS mwif wuúod kvfeJ Y aumvdyf e,fajrawGrS m qd kifawGpwifzGif hvSpfcJh ygw,f/atmifjrifrIvnf; tBuD;tus,f &&S  dcJ hygw,f/xyfNyD; zGif hzd k Yvnf; tpDtpOfawG&S  dygw,f/

     t"d u Nyd Kif buf awG u b,fol awGygvJ/usaemfwdk YrS m Nyd KifbufawG trsm;BuD;&S  dyg

    w,f/ wcsKd Uu BuD ;w,f/ wcsKd Uu i,fw,f /'gayr,f h rSefuefwJ h ukefypönf;eJ U 0efaqmifrIud k ,H kMunfygw,f/ wd k;wufzd k Y tNrJwrf;tm;xkwfygw,f/ pm;oH k;olwd kif;u b0twGuf rdwfaqGjzpf w,f? usaemfwd k Y  jznf;jznf;rSefrSefeJ Y qufvufzH  G UNzdK;vmr,fvd kY ,H kMunfxm;ygw,f/ usaemfwdk Y t&nftaoG;udkyJ  pdwf0ifpm;ygw,f/ ta&twGuf r[kwfygbl;/

     ql&S D&J U t&nf taoG ;ud k b,f vd k xdef ;od rf ; ygovJ/

    qufvuf&yfwnf aeEd kifzd kY tav;xm;wJ htaeeJ Y aps;uGufrS m &Ed kifwJhxJu taumif;qH k;ukefMurf; ypönf;awGud k qufvuftoH k;jyKygw,f/pm;zdkrSL;awGud kvnf; csm;avmhu ½H k;csKyfrS m avh 

    ausmfqkrGef̂ The Irrawaddy

    0opfwckud k xlaxmif&ef &nf&G,fcsuf jzif h 1989 ckESpfwGif jrefrmEd kifiHrSxGufcG mNyD; tar&duefEd kifiHod k Y OD;zdvpfarmif 

    a&muf&S  dvmcsdefu ol YtdwfxJrS m ydkufqH 13 a':vmomygonf/ tcktcsdefrS mawmh tar&duef plygrm;uufBuD;rsm;wGifa&mif;aom ql&S  D vkyfief;wGif xdyfwef;ukrÜPDwckjzpfonf h  Hissho Sushi \ trIaqmif t&m&S  dcsKyf jzpfaeNyD/ql&S  Dvkyfief;\ oabmw&m;tm;vH k;ud k ESpfrsm;pG mavhvmNyD;onf haemuf 1998 ckESpfwGif OD;zdvpfarmifESif h ZeD;wd k Yuolwd k Yyd kifqd kiforQ aiGaMu;tm;vH k;ud k olwd k Yrdom;pk\ xrif;pm;cef;rS pD;yG m;a&;vkyfief;wGif jr§KyfES  Hvd kufMuonf/ {&m0wDt*Fvdyfyd kif;rS tBuD;wef;owif;axmuf ausmfqkrGefu OD;zdvpfarmiftm; ol\ ukrÜPDord kif;aMumif;ESif h atmifjrifatmifvkyfEd kifcJ honf h tpDtpOfrsm;taMumif; ar;jref;cJ hygonf/

    b usif h oifwef;ay;ygw,f/ tqif h twef;jrif hwJ h pm;oH k;ol0ef aqmifrI? wDxGifqef;opfxm;wJh ql&S  DvdyfawG? pdwful;opfawGud k xdef;odrf;xm;ygw,f/ pm;oH k;olud k tNrJwrf; yxrxm;ygw,f/

     tar&d uef or®w td k bm;rm;eJ Y awG UcJ hwJ h  taMumif ;av;ajymygOD ;/

    or®wuawmf rpf&S  Jvftd kbm;rm;u tdrfjzLawmfud k vmzd k YeJ U or®w&J U uGef*&ufvTwfawmfrS mrdef YcGef; ajymyG  Jud k wufa&mufzd k Y zdwfMum;cJ hygw,f/or®w td kbm;rm;u ti,fpm; pD;yG m;a&;vkyfief;awG&J U at mifjrifrI eJ Y  2008 ckESpf pD ;yG m;a&;tusyftwnf;uae vGwfajrmufatmif tar&d uef Ed kifiHud k 'Dvd k pD;yG m;a&; vkyfief;awGu ulnD cJ hwm[m tjzpfrSefyJvd k Y ajymcJ hygw,f/

    usaemf tJ'Dud ka&mufcJ hwJ h oufa&mufrIuawmh? usaemfu cef;rxJu a&S UqH k;wef; or®wuawmf&J U ab;rS mxd kif&ygw,f/ csufcsif; ouf a&mufrIuawmh usaemf hud k tar&duefu t"durD'D,mawGeJ Y tm&S rD'D,m tm;vH k;u tifwmAsL;vkyfMuawmhwmygyJ/

    'Dvdk  owdxm;cH&rIrsKd; t&ifu usaemf t&ifu wcgrS  rBuHKzl;ygbl;/ jrefrmEd kifiHrS mqif;qif;&J&J BuD;jyif;cJhol wa,muftaeeJY waeYrS m tar&duefor®w eJ Y or®w uawmfwd k YeJ Y twl&S  dzd k Y rjyifqifcJ hbl;av/

     jref rmEd k if iH rS m vk yf ief ;wd k ;csJ Uzd k Y  tpD tpOf&S d ygovm;/

    ckcsdeftxdawmh tpDtpOfr&S  dao;ygbl ;/'gayr,f h waeY rS mawmh  wu,fjzpfvmr,fvd k Y arQmfvif hygw,f/

     jref rmEd k if iH rS m &if ;ES D ;jr§ Kyf ESH zd k Y  pd wf 0if pm;wJ h  Ed k if iH jcm; pD ;yGm;a&;vk yf ief ;&S if awG twG uf &if  qd k if&r,f h t"d u pdefac:rI awG u bmawG vk d Y   xif ygovJ/

    tajccH  taqmuftODuawmh  tBuD;qH k;twm; tqD;aygh/ uRrf;usif tvkyform;&S m;yg;wmuvnf; BuD;rm;wJ h pdefac:rIyg/ tajccH taqmuftODeJ Y wG  JaewJh axmufyHha&;uvnf;pdefac:rI jzpfvmygvdrf hr,f/

     jref rmEd k if iH u xG uf roG m;cJ h bl ;qd k&if b0 tajctaeu b,fvd k rsKd ;jzpf r,f vd k Y  awG ;zl ;ygovm;/

    awG;zl;wmaygh/ 'gayr,f h usaemf hrS m pGef YOD;wDxGifcsifwJh  p dwfxm;&SdaewmaMumif h tajctaeqd k;rS m r[kwfbl;vdk Yxifygw,f/ usaemf tar&duefud k rvmcJ h&if bmjzpfvmr,fqd kwmud k awmh rrSef;wwfbl;/ vrf;ay:rS m? 'grS r[kwf ,kZeyvmZmrS m wckcka&mif;csifvnf; a&mif;aer,f? 'grSr[kwf zuf&Sifqd kifvnf; zGifhcsifzGif haer,fayghAsm/

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    12/29

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    13/29

    24 25Photo Essay

     &efukefjrpf udk jzwfoef;jcif;

    jrefrmEk  difiH&J U vlOD;a& txlxyfqH k; pD;yG m;a&;tcsuftcsmNrdKUjzpfwJ h  &efukeftwGuf &efukefjrpf[mESpfaygif;rsm;pG muwnf;u ta&;ygcJ hw,f/ 'Djrpfudk tajcjyKNyD; &efukef&J U Ed kifiHa&;? pD;yG m;a&;wd k Y jzpfxGef;vmcJ h w,f/ 'Djrpfud k tajcjyKNyD; &efukef[m urÇ mud k vrf;yGif hcJ hw,f/ ' Djrpfud k tajcjyKNyD; &efukefeJ Y teD ;w0d kufuvlawG b0&yfwnf&Sifoef&w,f/ yx0Dt&ta&;ygNyD;ord kif;0ifwJ h &efukefjrpfxJu vIyf&S m;aewJ h yHk&dyfawGud k {&m0wD  "mwfyHkowif;axmuf  aomf[def;xufurSwfwrf;wifcJ hw,f/

    "mwfyH k - aomf[def;xuf^The Irrawaddy

    aomf[def;xufonf {&m0wDowif;Xme\"mwfyk  Howif;axmufwOD;jzpfonf/

  • 8/18/2019 The Irrawaddy Vol 1, No 26

    14/29

    Electricity

    Interview w½k wfbuf u vk yf wmrsm;w,f ajymw,f/ rSef w,f/ olwdk YuyJ vmwmud  k;/ ta&SUbuf rS m tdEd  ´ ,uvnf; vmrvk yfbl;/ taemufEd  kifiHuvnf; vmrvk yfbl;/ 'Dawmh a&mif;&if teD;pyfqH  k; w½k wfyJ a&mif;&r,f/ 'DtwG uf w½k wfeJ Yvkyfwm rsm;w,f/

      27

    vQyf

     vQyf ppfpGrf;tm; 0efBuD;Xme jynfaxmif pk 0efBuD; OD;cifarmif pd  k; ESifh awG UqH  kjcif;]]vQyf ppf ydkvQHvdkY a&mif;&wm r&Sdao;ygbl;}}The Irrawaddy

    ppfrDwm oH k;pG  J&mwGif  0efaqmifc jrif hrm;vmaomfvnf; vQyfppfrD;jzef YjzL;rIyd kif; tm;enf;jcif;? rD;tm; rrSefjcif;? cHEd kif0ef rrQonf htwGuf 

    rD;avmifuRrf;rIwd k Yud k jynfolrsm;cHpm;ae&ygw,f/ 'Dvd kjyóemawGtjyif vQyfppf 0efBuD;Xmeu pDrHudef;rsm; aqmif&Guf&mrS m yGif hvif;jrifomrI tm;enf;jcif;wd k YaMumif h pDrHudef; tusKd;tjypfrsm;ud k jynfolrsm; od&S  drI enf;yg;aewmudkvnf; awG Ujrif&ygw,f/

    a&tm;vQyfppf pDrHudef;rsm;ESif h ywfoufNyD;vnf; obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;rItay:

    0efBuD;Xmeu aqmif&GufaerIrsm;? vQyfppf xkwf vkyfa&;yd kif;rS mvnf; jynfolbufu ueY  fuGufrI rsm; jzpfay:aevsuf&Sd&mrS m 'Dvd kudpö&yfawGud k vQyfppfpGrf;tif 0efBuD;Xmeu ajz&Sif;aqmif&Guf aeyH krsm;eJ Y ywfoufNyD; {&m0wD owif;XmeutBuD;wef; owif;axmuf arcu vQyfppf pGrf;tm;0efBuD;Xme jynfaxmifpk0efBuD; OD ;cif armifpd k;eJ Y awG UqH kar;jref;xm;ygw,f/

     {&m0wD / / tck vuf&S d jref rmEd k if iH&J U vQyf ppf rD ;oH k ;pG J rI tajctaeeJ Y  ywfouf NyD ; 0ef BuD ; taeeJ Y  bmrsm;ajymcsif ygovJ/

    OD;cifarmifpd k; / / 'guawmh usaemfwd k Y qDrS m vQyfppfrD;u vd ktyfaewkef;ygyJ/ vuf&S  d jrefrmEdkifiHrS m vQyfppfrD; oH k;pG  Jaeol yrmPuvlOD;a&&J U 30 &mcd kifEIef;yJ &S  dygao;w,f/ usef 70 &mcd kifEIef;u vQyfppfrD; r&ao;ygbl;/ jynf oltwGuf vQyfppfrD;u aemufxyf vd ktyfaeOD;rSmyg/ tJ'DtwGuf  usaemfwd k YtaeeJ Y b, fvdk 

    ajz&Sif;Ed kifrvJ qd kwmud k vkyfaqmif aeygw,f/'Djyóemu a&&SnftwGufyg pOf;pm;&ygr,f/usaemfwdk Y taeeJ Y aemufxyfESpfawGrS m vQyfppf rD; vd ktyfcsufu jrif hrm;vmOD;r,f/ tckcsdeftxd wEd kifiHvH k;ud kawmif jynf hrDatmif ray;Ed kifao;bl;vd k Y ajym&rS mqd kawmh 'Dtcsufud k usaemfwd k Yajyvnfzd k Y awmfawmfav; vkyfaqmif&rS myg/

     jref rmEd k if iH rS m vuf&S d tajctaet& vQyf ppf rD ;u vd k tyf aewkef ;yJ vd k Y  0ef BuD ;wd k Y  ajymcsif wm vm;/ yd k vQH vd k Y  a&mif ;w,f qd k wJ h pum;awG xG uf  cJ h awmh 'D tay:rS m 0ef BuD ;wd k Y  b,f vd k rsm;ajymcsif  ygao;vJ/

    ryd kvQHygbl;/ vd kaewkef;yg/ ESpfwESpfud k 15&mcd kifEIef; vd ktyfcsuf &S  daeygw,f/ xkwfvkyfrIutckcsdefxd vuf&S  d oHk;pGJaerIud kawmif jynf hrD atmif rxkwfEd kifao;ygbl;/ ryd kvQHwJ htwGuf 

    vQyfppf"mwftm; a&mif;cs&wmr&S  dygbl;/ usaemfwd k Y vk yfaqmifrIrS m tusKd ;wlvkyfief;awG vkyf 

    aqmifNyD; vQyfppf xkwfvkyfwmyJ & S  dygw,f/vQyfppfyd kvQHvd k Y a&mif;&wm r&S  dao;ygbl;/

     vQyf ppf rD ; yd k vQH w,f? ryd k vQH bl ; qd k wJ h tay: rS m jynfol awG taeeJ Y  vQyf ppf pG rf ;tm; 0ef BuD ; Xmetay: ,H k MunfrI tm;enf ;aewmawG &S d ae wkef ;ygyJ/ 'D tay:ud k bmrsm;ajymcsif ygao;vJ/ vQyf ppf rD ; jynf h rD atmif&zd k Y  bmawG rsm; cuf cJ ae ao;w,f qd k wm od yg&ap/

    vlxk vd kcsifaewJ h vQyfppfrD; usaemfwd k Y