the european union’s project “provide a good reason for ex ...-nikolaj aleksandrović berdjajev...

DEBATNE NOVOSTI BROJ 23, MAJ 2011, IZLAZI MJESEČNO ДЕБАТНЕ НОВОСТИ БРОЈ 23, MAJ 2011, ИЗЛАЗИ МЈЕСЕЧНО

“Sva ljudska bića rađaju se slobodna i jednaka u dostojanstvu i pravima. Ona su obdarena razumom i sviješću i trebaju jedno prema drugome postupati u duhu bratstva.”

Opšta deklaracija o pravima čovjeka UN-a iz 1948. godine

„Наведи добар разлог за земљe Бивше Југославије у Европској унији“

The European Union’s Project “Provide a Good Reason for Ex Yugoslav Countries in the EU”

for Bosnia and Herzegovina, Croatia, Macedonia, Montenegro, Serbia, Slovenia

„Ova publikacija je producirana uz pomoć Evropske unije. Sadržaj ove publikacije je isključiva odgovornost Centra za kulturu dijaloga i ne može se pod bilo kojim okolnostima smatrati da odražava stavove Evropske unije.“

“This publication has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this publication are the sole responsibility of Centre of Cultivating Dialogue and can in no way be taken to reflect the views of the European Union.”

This project is funded by the European Union Delegation of The European Union In Brussels Tel:+ 32 2 29 68 407 Fax:+ 32 2 29 68 407

A project implemented By Centre of Cultivating Dialogue Contract No.: 2009/202-250

Address:Augusta Brauna 6, 71000 Sarajevo Tel:+ 387 33 203 668 Fax:+ 387 33 208 370 E-mail: [email protected] web. www.ckdbih.com

The European Commission is the EU’s executive body. “The European Union is made up of 27 Member States who have decided to gradually link togethertheir know-how, resources and destinies. Together, during a period of enlargement of 50 years, theyhave built a zone of stability, democracy and sustainable development whilst maintaining culturaldiversity, tolerance and individual freedoms. The European Union is committed to sharing itsachievements and its values with countries and peoples beyond its borders”.

RIJEČ UREDNICE

„Provide a Good Reason for EX Yugoslav Countries in EU“ Contract No. 2009/202-250 This project is funded by European Community Comission of European Communities, Brussel

2

Anja Gengo.

SADRŽAJ U OVOM BROJU

PROČITAJTE:

Riječ urednice ***

Pogled na Region ***

Vijesti iz Regiona

*** Riječi Velikana:

-Borislav Pekić -William James

-Nikolaj Aleksandrović Berdjajev

***

Posjetili smo www.debatewise.com

***

Upute za snalaženje na web stranici CKD-a

***

Planirane aktivnosti

***

Riješi slučajeve

*** Impressum

Dragi čitaoci,

Interesantno je kako jedan čovjek, uz pomoć samo jedne odluke, uzdrma strukturu društva jedne države i time, neplanirano, otkloni veo ispod kojeg su pojedinci krili svoje pravo lice. E otprilike ovako nešto slično se dogodilo prije samo par dana u Bosni i Hercegovini, tačnije u Sarajevu. Naime, novoizabrani kantonalni ministar za obrazovanje Emir Suljagić je iskoristio jedno lijepo, sunčano sarajevsko proljetno jutro da usput objelodani odluku ministarstva kojim upravlja da se ocjena iz vjeronauke neće uračunavati u ukupan prosjek ocjena. Oštre reakcije došle su prvenstveno od strane poglavara Islamske vjerske zajednice Reisu-l-uleme, Mustafe ef. Cerića. Naime, povodom objavljivanja konačne i svakako neočekivane odluke ministra Suljagića, gosp. Cerić je odmah po saznanju održao javni govor sa izrazitim elementima neprimjerene retorike – rekli bi mnogi.

Ova uvodna riječ se neće baviti opravdanošću navedene odluke ili osuđivanjem navedenog govora. Ne. U ovoj uvodnoj riječi ćemo govoriti o nekim, pa nazovimo ih, pitanjima tehničke prirode, koja, da su unaprijed odgovorena, bi zasigurno ublažila situaciju koju je prouzrokovalo donošenje ove odluke.

Krenimo redom. Analizirajmo postupke Ministra Suljagića.

Naime, kako sam naznačila u samom uvodu, Ministar Suljagić je javnost iznenadio odlukom o neuračunavanju ocjene iz vjeronauke u ukupan prosjek ocjena. Jasno je da se ova odluka odnosi na, uslovno rečeno, sve koje žive u Kantonu Sarajevo, jer se odlučuje o načinu obrazovanja njihove djece, unuka, braće, sestara... Ministar Suljagić je već u samome startu napravio „grešku u koracima“. Naime, analizirati pitanje statusa vjeronauke u školama je pitanje koje direktno potpada pod nadležnost Ministarstva obrazovanja, te je stoga Ministar imao puno pravo i poduzeti konkretne aktivnosti. Nakon preduzetih radnji i objelodanjivanja svojih namjera, gops. Suljagić je dobio mnogo medijskog prostora kako bi i objasnio svoju odluku. Međutim, prije nego što je dobio priliku da objasni, Ministar je saopštio konačan zaključak. Zastanemo li samo za trenutak i pozovemo se na bilo koju debatnu rundu, primjećujemo grešku na početku. Naime, u jednoj debati, debatanti imaju ustupljen vremenski prostor kako bi iznijeli svoje argumente i dokaze i na taj način pokazali da li je jedna teza istinita ili ne, te na kraju otkrili i konačne zaključke. Auditorij je taj koji donosi konačnu odluku: da li su debatanti uspjeli u svojoj namjeri ili ne i to na osnovu argumentacije koju su prethodno predočili. Vratimo se na slučaj Ministra Suljagića. Naime, Ministar Suljagić se ni jednoga trenutka nije zapitao šta zaista javno mnijenje misli o tome. Jer da jeste, znao bi koliko je javnost podijeljena i koliki je jaz između ove dvije grupe. Mora se priznati, nakon što je dobio priliku, Ministar je ponudio niz kvalitetnih argumenata u cilju objašnjavanja ove odluke. Međutim, postavlja se pitanje da li je ovaj put reis Cerić bio mnogo glasniji od Ministra i zahvaljujući kašnjenju objašnjenja iz Ministarstva, uspio prikazati auditoriju argumente (ili možda bolje reći izjavu) koja je masi predočila jednu stranu priče i ubijedila većinu da je istinita. A treba imati na um, mi ovdje govorimo o poglavaru vjerske zajednice, ujedno jednoj od najuticajnijih ličnosti u Bosni i Hercegovini i u krajnjoj liniju osobi kojoj vjeruje dosta ljudi jer je upravo On predstavnik njihovog spasenja. Ne zaboravimo, Bosna i Hercegovina je uvijek imala vjeru kao jak argument za opravdanost stavova. Da se Ministarstvo pozabavilo modelima poput javnih debata, istupanja u medijskom prostoru na vrijeme i argumentiranjem ovog problema, kako bi se mnijenju prikazala objektivna strana (ne)opravdanosti ovih stavova, situacija bi nesumnjivo bila mnogo jasnija nego ova sada. Ali, to je Bosna i Hercegovina: uvijek zaboravljamo korake i uvijek se dijelimo. Bez obzira da li taj luksuz smijemo sebi priuštiti ili ne!

Do sljedećeg broja, uživajte i dakako debatujte o ovome.

Anja Gengo

POGLED NA REGION


3

BOSNA I HERCEGOVINA

„Bosna i Hercegovina još nije provela odluku Evropskog suda za ljudska prava i time omogućila nacionalnim manjinama kandidovanje za Predsjedništvo BiH i Dom naroda državnog parlamenta. Podsjetimo: Ustavom BiH manjine nemaju jednaka prava kao tri konstitutivna naroda i tretiraju se kao „ostali“. To je jedan od razloga zbog kojeg teže dolaze do posla, a i oni pripadnici manjina koji su u vlasti, zastupaju stranačke a ne interese zajednice iz koje dolaze. Zbog kršenja ljudskih prava, nacionalne manjine se vrlo često odlučuju da napuste BiH, zemlju u kojoj su već stotinama godina živjeli njihovi preci. O svemu ovome u intervjuu za RSE govori Boris Kožemjakin, predsjednik Jevrejske opštine u Sarajevu. RSE: Kako žive nacionalne manjine u glavnom gradu BiH? Kožemjakin: Nažalost, čini mi se ipak različito, kako koja nacionalna manjina. S aspekta jevrejske nacionalne manjine, ona živi organizovano u okviru Jevrejske zajednice BiH, odnosno tačnije - Jevrejske opštine u Sarajevu. I tu nema bitnih problema s obzirom da živimo organizovano i pokušavamo da sve probleme koje imaju pojedinci kao pripadnici nacionalne manjine da artikulišemo kroz zajedničko djelovanje unutar naše zajednice. Međutim, ono što tišti nacionalne manjine to je njihov položaj u glavnom gradu BiH, kao što je i u cijeloj državi, jeste da dovoljno nisu zastupljeni u određenim strukturama, a istovremeno i predstavnici nacionalnih manjina koji participiraju u vlasti ne artikuliraju ono što nacionalne manjine tišti kao problem, počevši od obrazovanja, finansiranja, upotrebe pisma, jezik, kulturnih manifestacija koje manjine organizuju i slično. RSE: Ono za što se nacionalne manjine nisu uspjele izboriti u BiH jesu pred Evropskim sudom za ljudska prava, ali i bh. vlasti još uvijek nisu primijenile tu odluku. Vjerujete li da će to biti uskoro? Kožemjakin: Morao bih da vjerujem, iako sve ono što se dešava nakon presude Suda u Strazburu govori u suprotnom pravcu. Naime, ovdje ne postoji politička volja da se dese ustavne promjene, koje su neminovne - ne samo zbog nacionalnih manjina kao takvih nego zbog manjina koje su na određenom terit Ovdje ne postoji politička volja da se dese ustavne promjene, koje su neminovne - ne samo zbog nacionalnih manjina kao takvih nego zbog manjina koje su na određenom teritoriju BiH na određen način u podcijenjenom položaju. Tu, recimo, mislim na Bošnjake i Hrvate u RS, odnosno Srbe u FBiH. Nacionalne manjine su, nažalost, u takvom položaju da im ustavna prepreka ne dozvoljava afirmaciju i da budu predstavljene na adekvatan način kako u Predsjedništvu BiH, tako i u Domu naroda Parlamentarne skupštine BiH, posebno na određenim izbornim funkcijama. Vlasti u BiH vrlo teško žele da zagrizu u kolač ustavnih promjena, s obzirom da tu postoje različite percepcije. Neki smatraju da treba samo primijeniti odluku Suda u Strazburu i samo dati manjinama određena, kozmetička prava, dok drugi smatraju da Ustav treba promijeniti iz temelja da bi se stvorila funkcionalnija BiH. RSE: Šta Vi mislite? Kožemjakin: Pobornik sam ove druge ideje da bi ustavne promjene morale biti radikalnije jer vidimo da 20 godina ne funkcioniše BiH na način jedne moderne, savremene države. U BiH se svi zaklinju na put u EU i u evroatlantske integracije, a sve rade da bude suprotno tome. RSE: Zapravo, može se govoriti da je sve stvar politike u BiH, pa i to da se provede odluka Evropskog suda za ljudska prava. Kožemjakin: Nažalost, u pravu ste. U BiH je jako puno politike u svim sferama društva, kulturi, sportu, pa tako i u onim segmentima u kojima su ljudska prava tretirana na odgovarajući način, zavisno od političkih interesa jedne, druge ili treće grupacije. Nažalost, manjine su na neki način u žrvnju tih dešavanja, tako da se s njima više manipuliše nego što se objektivno stvaraju pretpostavke za njihovu afirmaciju. RSE: Na početku razgovora pomenuli ste neke od predstavnika nacionalnih manjina koji su u vlasti, ali prema vašoj ocjeni dovoljno se ne brinu o nacionalnim manjinama. Kako se to može objasniti? Kožemjakin: Oni su opterećeni stranačkim interesima. Oni su delegirani ne kao predstavnici nacionalnih manjina nego su izabrani kao predstavnici stranaka u kojima oni čine članstvo...“

www.slobodnaevropa.org, 08.05.2011.god.

IZREKE MALE GRUPE

VELIKANA

„Борба слободе против силе, то је значајна

црта повеснице, с њом нас понајпре упознаје историја грчка, римска и енглеска. Слобода се звала у оно време, заштитом против насиља политичких власника. За ове

власнике мислило се онда (изузимајући неке народне владе у Грчкој)

да су по нужди супротност народу, над којим имају власт. Час је то био поглавица, час какво владајуће племе

или каста, која је изводила своју власт, или из наследства или из победе, али ју је

свакако извршавала на незадовољство

потчињених; но ове се власти то није

дотицало, а није се то ни желело, мада су се и могле оградити против

овог угњетавања. Власт ова сматраше се као да је нужна, али уједно и врло опасна; као неко оружје које су

власници могли употребити подједнако

и против својих поданика и против

спољашњих непријатеља.“

John Stuart Mil „O slobodi“

POGLED NA REGION


4

СРБИЈА

RAZNO

"Samo su dva tipa ljudi na ovom svijetu – dobri i loši. Dobri bolje spavaju,

ali čini se da loši više uživaju u satima kad su

budni.“ Woody Allen

"Najveća stvar, koju čovjek u ovom svijetu

može napraviti, je izvući najviše iz onoga što mu

je dano. Samo je to uspjeh, i ništa drugo.“ Orison Swett Marden

"Ne budi nesretan što u ovome svijetu nitko ne

zna za tebe. Zašto misliš da si toliko važan da bi te trebali poznavati? Kada budeš zaista tako važan, a da i ne misliš o tome, oni će znati za tebe.“

Konfucije

"Reci mi s kim se družiš, pa ću ti reći tko si. Znam

li čime se baviš, tad znam što možeš postati.“

Goethe

"...imamo u duši i sve ono što je ikada živelo u

ljudskim dušama. Svi bogovi i đavoli koji su

ikada postojali....svi se oni nalaze u nama, tu su

kao mogućnosti, kao želje, kao izlazi." Herman Hesse

Đurđević: Lokalne samouprave ne poštuju manjinska prava „NOVI SAD - Direktor Uprave za ljudska i manjinska prava Nenad Đurđević izjavio je da u mnogim opštinama u Srbiji nema spremnosti da se uvaži sve ono što propisi o manjinskim pravima predviđaju. "U tim lokalnim samoupravama ne preduzimaju se ni najneophodniji potezi predviđeni propisima o manjinskim pravima", rekao je Đurđević za današnji novosadski "Mađar so". Dodao je da značajan problem u ostvarivanju manjinskih prava predstavlja nedostatak novca i ocenio da je lakše uticati da se promeni odnos lokalnih samouprava prema manjinskim pravima, nego da se ublaži problem nestašice novca. Đurđević se založio za podsticanje kulture dijaloga i smirivanje napetosti između većinske i manjinskih zajednica, kao i unutar korpusa manjina. Uprava za ljudska i manjinska prava radi pri Ministarstvu za ljudska i manjinska prava, državnu upravu i lokalnu samoupravu.“

/www.blic.rs/, 12.04.2011.god.

Slobodan Uzelac: Suradnjom do boljeg ostvarivanja manjinskih prava

„Natjecanje koje će osigurati više i bolje, a ne manje i lošije uvjete za manjine – trebalo bi biti model suradnje dviju država, rekao je Slobodan Uzelac * Hrvati u Srbiji dobili potporu za rješavanje »bunjevačkog pitanja« Hrvatska manjina u Srbiji i srpska manjina u Hrvatskoj, kao tzv. novonastale manjine u ovim državama imaju slične probleme u području manjinskih prava, ocijenjeno je u utorak, 12. travnja, prigodom posjeta potpredsjednika Vlade Republike Hrvatske za društvene djelatnosti i ljudska prava i predstavnika srpske manjine u Hrvatskoj, Slobodana Uzelca, Hrvatskom nacionalnom vijeću u Subotici. S problemima u ostvarivanju manjinskih prava Hrvata u Srbiji Slobodana Uzelca su upoznali predsjednik HNV-a Slaven Bačić, predsjednik Izvršnog odbora HNV-a Darko Sarić Lukendić, predsjednik Demokratskoga saveza Hrvata u Vojvodini Petar Kuntić i ravnatelj Zavoda za kulturu vojvođanskih Hrvata Tomislav Žigmanov.“

/www.blic.rs/, 12.04.2011.god.

POGLED NA REGION


5

CRNA GORA

RAZNO

„ Kad sam prvi put došao k ljudima, učinio sam

ludost koju čime pustinjaci, veliku ludost:

otišao sam i stao na tržište. I govoreći svima, nisam govorio nikome. Uveče pak drugovi mi

behu igrači na konopcu, i leševi; i ja sam bejah

skoro leš. Ali sa novom zorom dođe mi jedna

nova istina: tad naučih govoriti: »Šta me se tiče

tržište i pučina i graja pučine i duge uši u

pučine! « O vi viši ljudi, naučite ovo od mene: na tržištu niko ne veruje u

više ljude. Govoriti može, tamo ko šta hoće! Ali pučina sazno žmirka »svi smo mi jednaki«. »Vi viši ljudi, – tako

žmirka pučina – nema viših ljudi, svi smo mi

jednaki, čovek je čovek, pred bogom – svi smo

mi jednaki!« Pred bogom – Ali eto taj bog je umro. A pred pučinom nećemo da budemo jednaki. O vi viši ljudi, idite, idite dalje

od tržišta!“

Friedrich Niche „O nadčovjeku“

Crna Gora ratificirala sporazum o manjinama

„Crnogorski parlament potvrdio je u utorak sporazum o zaštiti prava crnogorske manjine u Hrvatskoj i hrvatske u Crnoj Gori. Hrvatska i Crna Gora sporazum su potpisale prije dvije godine, a njegovoj ratifikaciji u crnogorskom parlamentu prethodila je burna rasprava, s obzirom da se među zastupnicima stvorila dilema štite li se njime prava samo Crnogoraca ili pak i ostalih građana Hrvatske podrijetlom iz Crne Gore. Zastupnici su se složili da je ovaj sporazum zaista pravno nedorečen, ali da bi bio veliki rizik praviti bilo kakve izmjene već potpisanog međunarodnog dokumenta. Crnogorski je parlament dao naputak ministarstvu vanjskih poslova da u budućim sporazumima, osobito sa susjednim zemljama, ne ostavlja slične dvojbe. Hrvatski sabor ratificirao je sporazum krajem prosinca 2009. godine. (H)“

www.novosti.rs, 18.04.2011.god.

Crna Gora puna nepotizma „Crna Gora: Nevladina organizacija „Stop diskriminaciji“ saopštila da su stepen diskriminacije, nepoštovanja ljudskih prava i osnovnih sloboda u Crnoj Gori veoma zabrinjavajući

Upozorenje poslali Lukšiću PODGORICA - Stepen diskriminacije, nepoštovanja ljudskih prava i osnovnih sloboda u Crnoj Gori je veoma zabrinjavajuće, saopštila je nevladina organizacija „Stop diskriminaciji“. Oni su na to upozorili premijera Igora Lukšića, povodom 100 dana rada nove vlade. “Treba istaći da je vidno izražena politička diskriminacija i nepotizam u ostvarivanju prava na rad”, naveo je predsednik te NVO Darko Rašović. Prema istraživanjima, 72 odsto građana smatra da je veoma prisutna diskriminacija, a 62 odsto anketiranih smatra da je uslov za zapošljavanje političko uverenje. “Naročito je izraženo u Upravi za kadrove, ali i u organima opština kao i u javnim preduzećima, gde se potpuno zanemaruje stručna i kvalifikaciona norma, a gde je najvažnija preporuka politička pripadnost ili porodično-kumovske veze, što je odraz nepotizma koji je u Crnoj Gori na veoma visokom i zabrinjavajućem stepenu”, kaže se u saopštenju te NVO.“

www.novosti.rs, 18.04.2011.god.

POGLED NA REGION


6

HRVATSKA

RAZNO

„Smiješno je možda, bio sam čovjek s onim od juče i hoću da budem

čovjek s ovim od danas, drukčijim, možda i

suprotnim, ali me to ne buni, jer čovjek je

promjena, a zlo je ako ne poslušamo savjest

kad se javi. Lijepa riječ je kao lijepo

stablo, korijen mu je duboko u zemlji, a grane

se pod nebo uzdižu. Duša može često da

održi tijelo, ali tijelo dušu nikad; ona posrće i gubi

se sama. Teško će se

sporazumjeti dva čovjeka koja misle

različito. Lako će se sporazumjeti dva čovjeka koja misle.

Kunem se vremenom, koje je početak i

završetak svega, da je svako uvijek na gubitku. Četrdeset mi je godina,

ružno doba: čovjek je još mlad da bi imao želja, a već star da ih ostvaruje. Ljubav je valjda jedina stvar na svijetu koju ne

treba objašnjavati ni tražiti joj razlog.“

Meša Selimović „Derviš i smrt“

SAD o Hrvatskoj: Diskriminacija manjina, auto-cenzura u medijima „Izvješće Državnog tajništva SAD-a o stanju ljudskih prava u Hrvatskoj dokumentira nasilje i diskriminaciju protiv pripadnika nacionalnih manjina, zatvorskih objekata, velike zastoje u sudskom procesuiranju kaznenih i građanskih predmeta te neefikasnu istragu i sudsko procesuiranje nekih od ratnih zločina. Američko Državno tajništvo objavilo je godišnje izvješće o poštivanju ljudskih prava u gotovo dvije stotine zemalja svijeta. U poglavlju o Hrvatskoj od 38 stranica piše, među ostalim, i ovo: "Izbori za predsjednika države, održani krajem 2009. i početkom 2010. protekli su u skladu s međunarodnim standardima. Službe sigurnosti pod civilnim su nadzorom." Izvješće, prenosi Glas Amerike, dokumentira pretrpanost zatvorskih objekata u Hrvatskoj, velike zastoje u sudskom procesuiranju kaznenih i građanskih predmeta te neefikasnu istragu i sudsko procesuiranje nekih od ratnih zločina. Bilježi se i 'nedostatak napretka' u povratu imovine koja je nacionalizacijom bila oduzeta Srpskoj pravoslavnoj crkvi i Židovskoj zajednici. Izvješće američke diplomacije o ljudskim pravima u Hrvatskoj popisuje i desetke slučajeva nasilja i diskriminacije protiv pripadnika nacionalnih i etničkih manjina, pogotovo Srba i Roma. U dijelu izvješća koji se odnosi na istrage ratnih zločina opisuju se slučajevima Branimira Glavaša i Tomislava Merčepa. Izvješće također navodi i slučajeve nasilja odnosno diskriminacije žena, incidente vezane uz trgovinu ljudima, nasilje i diskriminaciju protiv homoseksualaca i lezbijki te ljudi zaraženih virusom HIV-a. Izvješće američke diplomacije također navodi da je u medijima sve prisutnija auto-cenzura, zbog - kako se navodi – sve jačeg pritiska gospodarskih odnosno trgovinskih čimbenika na pojedine novinare, urednike i publikacije.“

www.poslovni.hr. 08.04.2011.god.

Dvadeset godina Hrvatskog glasnika: Zrcalo specifičnosti hrvatske manjine u Mađarskoj

„Ovaj je list tijekom dva desetljeća bio veoma važan čimbenik u očuvanju materinskoga jezika i nacionalne svijesti Hrvata u Mađarskoj. Uredništvo Hrvatskoga glasnika, Neprofitno poduzeće Croatica i Znanstveni zavod Hrvata u Mađarskoj 5. svibnja organizirali su proslavu 20. obljetnice Hrvatskoga glasnika, tjednika Hrvata u Mađarskoj. Svečanost je održana u Budimpešti u Izdavačkoj kući Croatica, a obilježio ju je protokolarni dio, izložba pod naslovom »20 godina Hrvatskoga glasnika« te znanstveni kolokvij. Okupio se niz uglednika iz Mađarske, Hrvatske, Vojvodine i Austrije, mnoštvo kolega iz medija većinskoga naroda i manjina u Mađarskoj te hrvatskih medija u Mađarskoj, Austriji i Vojvodini.“

www.hrvatskarijec.rs, 14.05.2011.god.

POGLED NA REGION


7

SLOVENIJA

RAZNO

„How can a society that exists on instant mashed potatoes, packaged cake mixes, frozen dinners, and instant cameras teach patience to its young?“

Paul Sweeney

„Experience has taught me this, that we undo ourselves by impatience. Misfortunes

have their life and their limits, their sickness and their

health.“ Michel de Montaigne

„Anyone can carry his burden, however hard, until nightfall.

Anyone can do his work, however hard, for one day.

Anyone can live sweetly, patiently, lovingly, purely, till the sun goes down. And this

is all life really means.“ Robert Louis Stevenson

„Have courage for the great sorrows of life and patience

for the small ones; and when you have laboriously

accomplished your daily task, go to sleep in peace. „

Victor Hugo

„Pick battles big enough to matter, small enough to win.„

Jonathan Kozel

Koruški Slovenci dobivaju 164 dvojezičnih natpisa svijet

„Austrijska vlada, pokrajina Koruška i slovenska manjina u Koruškoj postigle su u Klagenfurtu povijesni kompromis o dvojezičnim natpisima naselja u toj južno-austrijskoj pokrajini. Čelnik Savjeta slovenske manjine u Koruškoj Valentin Inzko. (Foto: Zoran Grizelj/Arhiva VL) Čelnik Savjeta slovenske manjine u Koruškoj Valentin Inzko. (Foto: Zoran Grizelj/Arhiva VL) KLAGENFURT – Nakon više od pola stoljeća prijepora oko dvojezičnosti slovenske manjine u Koruškoj, austrijska vlada, pokrajina Koruška i slovenska manjina u Koruškoj postigle su u utorak navečer u Klagenfurtu povijesni kompromis o dvojezičnim natpisima naselja u toj južno-austrijskoj pokrajini, čime se po prvi ostvaruju odredbe o dvojezičnosti iz austrijskog Državnog ugovora iz 1955. godine, kojim je utemeljena moderna Austrija. Nakon osmosatnog sastanka, koruški pokrajinski poglavar i nasljednik pokojnog ultradesničara Jörga Haidera, Gerhard Dörfler, čelnik Savjeta slovenske manjine u Koruškoj Valentin Inzko i austrijski državni tajnik Josef Ostermayer su objavili da su postigli dogovor o postavljanju 164 dvojezičnih natpisa na ulazima u naselja u 24 općine u Koruškoj u kojima žive koruški Slovenci i govori se slovenskim jezikom, što je dvostruko veći broj nego do sada. Kompromis još treba do ljetne stanke potvrditi austrijsko Ministarsko vijeće te potom Nacionalno i Savezno vijeće austrijskog parlamenta. „Vjerujem da smo postigli kreativno rješenje“, rekao je Inzko, ujedno i visoki predstavnik međunarodne zajednice u Bosni i Hercegovini. Dodao je da je „jedan kapitel koruške povijesti zaključen, te novi može i treba početi“. Austrijski državni tajnik Ostermayer izrazio je zadovoljstvo da je nakon 56 godina postignut kompromis kojim bi se u Koruškoj trebao zaključiti taj višedesetljetni prijepor. Čelnik pokrajine Koruške Dörfler je rekao da je „sretan, da je jedan maraton došao do cilja“ i da će austrijski Državni ugovor biti ispoštovan. Ustvrdio je kako u postignutom kompromisu „nema dobitnika niti gubitnika“. Uz 164 dvojezičnih natpisa, koruški su Slovenci u manjinskom paketu također postigli dogovor o upotrebi slovenskog kao službenog jezika u Koruškoj te državnoj potpori za slovenske Glazbene škole i Dječje vrtiće u toj austrijskoj pokrajini. Austrijski kancelar Werner Faymann čestitao je pregovaračima na „razumnom okončanju“ dugotrajnog sukoba i obećao punu potporu savezne Vlade provedbi postignutog dogovora. Postavljanje dvojezičnih topografskih natpisa zajamčeno je austrijskim nacionalnim manjina Državnim ugovorim iz 1955. godine, no nikada nije bilo u potpunosti primijenjeno u Koruškoj, posebno zbog snažnog protivljenja bivšeg koruškog poglavara i čelnika krajnje desnice Haidera, koji je 2008. godine poginuo u automobilskoj nesreći. Autor: Snježana Herek/VLM“

www.vecernji.hr, 26.04.2011.god.

POGLED NA REGION


8

MAKEDONIJA

RAZNO

„And now, the end is near, And so I face the final

curtain. My friends, I'll say it clear; I'll state my case of which

I'm certain. I've lived a life that's full - I've travelled each and

every highway. And more, much more

than this, I did it my way.

Regrets? I've had a few, But then again, too few to

mention. I did what I had to do

And saw it through without exemption. I planned each

charted course - Each careful step along

the byway, And more, much more

than this, I did it my way.

Yes, there were times, I'm sure you knew,

When I bit off more than I could chew,

But through it all, when there was doubt,

I ate it up and spit it out. I faced it all and I stood tall AI've loved, I've laughed

and cried, I've had my fill - my share

of losing. But now, as tears subside, I find it all so amusing.nd

did it my way.“

Frank Sinatra „My Way“

Соживот, толеранција и почитување на малцинските права побара претседателот Иванов од Бамир Топи

„Повикувајки се на Уставот и мегународните конвенции, тоа што македонското малцинство не е опфатено со пописот во посебна графа Македонец, било со законска основа и во согласност со ставовите на ЕУ-вели Топи.Иванов побара почитување на малцинските права. Никој не го оспорува правото на саомопределување на македонското малцинство во Албанија, тврди албанскиот претседател Бамир Топи. Повикувајки се на Уставот и мегународните конвенции, тоа што македонското малцинство не е опфатено со пописот во посебна графа Македонец, било со законска основа и во согласност со ставовите на ЕУ. Според Топи, најавениот бојкот на пописот , бил од одредени ултра националистички кругови што вршеле притисок врз процесот. Соживот, толеранција и почитување на малцинските права, ова му го порача претседателот Иванов на својот албански колега. На тет а тет средба, Иванов ги отвори прашањата за македонското малцинство во Албанија, за отворање на Катедра на македонски јазик во Тирана и за отворање на нов граничен премин кај Голо Брдо за што од македонска страна нема никаков проблем. Инфраструктура не постои од албанска страна. -Ние сме подготвени во секој момент да го отвориме граничниот премин, се надевам дека тоа ќе биде многу брзо, за да се реши проблемот на жителите од Голо Брдо, истакна Иванов. Двајцата претседатели разговараа и за политичката состојба во двете земји и нејзината важност за евроатланските интеграциони процеси. Од Тирана, Иванов упати порака и до домашните политичари. -Доста е политичарите да се однесуваат балкански, време е да се однесуваат европски, порача Иванов. Претпладнето тој се сретна и со премиерот Сали Бериша, а имаше и свое обраќање во Парламентот. Албанија и Македонија потпишаа и Спогодба за соработка и поддршка на планот на интеграциите со ЕУ.“

www.kanal5.com.mk, 17.03.2011

Грците во САД им објаснуваат на Бајден и Клинтон зошто Македонија не заслужува во НАТО „Грчката заедница во САД со писмо испратено до американскиот потпретседател, Џозеф Бајден, и државниот секретар, Хилари Клинтон, си зеле задача пред посетата на премиерот Никола Груевски да ги потсетат американските власти зошто Македонија не заслужува да влезе во Македонија. Во писмото, испратено денеска до првите луѓе на САД се упатуваат остри и сериозни критики за Македонија со обвинувања за ирендитизам, непочитување на малцинските права и извртување на историјата. Грчката заедница, во писмото напишано на четири страници, повикувајќи се на професорот Тед Гален Карпентер, потпретседател на Като Институтот, наведува дека НАТО не може да има бенефит од членството на Македонија, туку спротивно од тоа може да се внесе повеќе проблеми во Алијансата. “Мистерија е зошто поддржувачите на НАТО се држат до идејата дека воведувањето на мал, воен и незначителен сојузник ја прави Алијансата посилна и поспособна. Уште поголема мистерија зошто лидерите на мислење во надворешната политика на САД веруваат дека таков сојузник ќе придонесе за безбедноста и благосостојбата на Америка. Спротивното е точно. Таква НАТО членка е стратешка обврска, не средства, и многу од нив носат со себе политички, дипломатски и воен багаж што може да се покаже неповолен за САД“, се вели во цитатот на проф. Карпентер, наведен во писмото од Пан-Македонската Асоцијација во САД. Во писмото се наведува дека Македонија не ги исполнува критериумите и поради наводното непочитување на малцинските права. Грците наведуваат дека најголемата етничка заедница во земјава морала преку војна да ги добие своите права. не го решава. ..“

www.netpress.com.mk, Февруари 2011. год

RIJEČI VELIKANA: Borislav Pekić, „Besjeda o demokratiji“


9

O AUTORU

Borislav Pekic is considered one of the most important literary figures of

the 20th century, continually attracting the

attention of literary scholars and the public at large. His thorough knowledge of the long tradition of European

thought from Plato to Friedrich Nietzsche,

Sigmund Freud and Martin Heidegger, together with the artistic affiliation with

his literary peers—Thomas Mann, James Joyce,

Aldous Huxley, Samuel Beckett, George Orwell,

and Alexander Solzhenitsyn—has greatly helped reintegrate Serbian

literature into major European trends.

Throughout his life as a writer, Pekić often worked

on several novels at a time, but kept his commentaries

well organized with bibliographical references pertaining to the work in

question. Very seldom has this kind of documentation,

recording the creative process of a writer, been

preserved.

www.borislavpekic.com

BESEDA O DEMOKRATIJI,CIVILIZACIJI I KULTURI „Demokratija je, ma koliko je smatrali najboljim od svih rđavih vidova ljudske zajednice, istovremeno i njen najneprirodniji oblik. U prirodi, koja čini genetsku osnovu našeg postojanja, bili vernici ili nevernici, demokratije nema. U čoporu majmuna, zna se ko je gazda. Tigar ne treba saglasnost koze da je pojede, niti se zmija s mišem sporazumeva oko toga ko će čiji ručak biti. Između mungosa i kobre obed se odlučuje očajničkun ratom, koji ne poznaje konsenzus, ni pravo veta. A jedno od najbitnijih demokratskih načela, obezbeđenje prava manjine, jer većina je već i brojem zaštićena, u prirodi nije poznato. Orao, u apsolutnoj manjini prema jatu jarebica, ne podleže zakonu većeg broja, i ne pristaje da ga one pojedu, iako mu demokratija to izričito nalaže. Pravo zajemčuje sila, pravda je uvek za jačeg. U humanoj civilizaciji, demokratija se protivi urođenim svojstvima ljudskog bića, kako je stvoreno i kroz stoleća naopakom povešću formirano. Takvom biću, već i po dominatnom dejstvu naslednih egoističnih faktora, više odgovara autoritarnost nego demokratija. Da ne govorimo koliko totalitarizam više odgovara totalnim uslovima nove tehnologije života i organizaciji proizvodnje dobara, nužnih prividno za njegovo održanje, a stvarno jedino za proizvodnju, pri čemu se pre misli na ekonomičan spoj kapitalizma i totalitarizma, nego spoj ovog poslednjeg s poslovično neefikasnim socijalizmom. Takvo stanje stvari može biti žalosno, ali se ne sme prevideti ako iskreno želimo da nam zajednica sledi neprirodan, a ne prirodan put razvoja i tako se spase paralele sa čoporom tigrova ili brlogom divljih svinja, u kojima odnose među jedinkama određuje isključivo snaga kandži i kljova. Demokratija zahteva odricanje od prirodnih instikata, žrtvo-vanje osionog ubeđenja da smo od drugih vredniji, sposobniji, pa prema tome zaslužniji da od tih drugih budemo bogatiji, moćniji, srećniji, žrtvovanje suverenog ega neistinitoj ideji ravnopravnosti svih ljudi i njihovom neubedljivom pravu na svoj deo sreće, slobode i blagostanja. Izvestan stepen običajne demokratije mogao se razviti u plemenskom varvarstvu, ali je, u okolnostima zamršenog savremenog života, njen razvijeniji građanski oblik nemoguć bez stanovitog nivoa kulture i civilizaci-je. Civilizacija je u suštini višestruko preoblikovanje smisla za kompromis u način života koji dopušta da u njega svi stanemo, gurajući se što manje i što manje jedan drugome na žulj stajući. Totalita-rizam, koji je uvek i necivilizovan, jer mu se stalno nekud žuri, premda u krajnjem ishodu uvek kasni, ne mari mnogo za naše žuljeve. Počesto ni noge. Ni kako i gde gazi, dok ide, dok nekuda gazi. Dru-gi bitan uslov za demokratiju je kultura, ono što građanskoj civilizaciji daje duhovni smisao. Ako, kao što veli Berđajev, i ekonomija ima svoj duhovni supstrat, ako njena uloga nije samo u tome da nas nahrani, odene, snabde izlišnim predmetima i život nam učini udobnim, nego da nam omogući oslo-bođenje od materijalnih briga i posveti duhovnim, pogotovo takav smisao ima demokratija kojoj je misija i dužnost da različite, protivurečne, prirodne egoistične ambicije i interese organizuje u nepri-rodan ali podnošljiv egzistencijalan sklad. Bez civilizacije i kulture, demokratije nema. Zato je i nema tamo gde se pod civilizacijom podrazumeva samo elektrifikacija, a pod kulturom isključivo ateizam. Ali ni tamo gde hladan frižider i vrela vera zamenjuju sve ostalo. Svestan sam toga da izmedu poje-dinaca ili grupa s jedne strane i zajednice s druge, dolazi do sukoba interesa. Svestan sam da za-jednica mora sprovoditi i mere koje idu na štetu pojedinaca i njihovih grupa. Dužnost vlade je staran-je o celini. Ali i te grupe, i ti pojedinci, u istinskoj demokratiji, puno pravo imaju da se za uže interese bore. I da se za njih bore bez obzira jesu li u pravu ili nisu, jesu li u manjini ili većini. U vidu imam ra-nije štrajkove u Velikoj Britaniji i sadašnje u Jugoslaviji. Smatram ih suverenim izrazom građanske i industrijske demokratije. A da se vojska na ulice izvede, kao što se neoprezno obećava, da se načini prestup ravan gluposti, uvek ima vremena. U vidu takođe imam izvesna mišljenja koja se ne slažu sa zvaničnom politikom. Pa šta? Sa tom politikom počinju da se ne slažu i njeni zvaničnici. Po-litika time ne postaje ni bolja ni gora. Tek – demokratska. I tek demokratska kad postane, moze pokušati i bolja da bude. Pre toga, ostaće ista ili gora. U tom svetlu sa simpatijama slušam glasove razuma iz Slovenije. (Namerno zaboravljain one među njima koji razum žele samo za sebe.) Kroz te glasove obraća nam se Evropa i njena demokratska tradicija. Obraća nam se njena civilizacija, nje-na kultura. Obraća se nama – Evropljanima. Ako ove tendencije budu pobeđene silom, bojim se da će ubrzo doći dan kada će današnji pobednici morati reći kao nekada nesrećni trijumfator Pir: „Još jedna ovakva pobeda i mi smo izgubljeni!“ Samo Pir je to mogao reći, jer još nije sve izgubio. Naši pobednici neće imati više šta da izgube.“

Borislav Pekić, „Besjeda o demokratiji“, preuzeto sa: www.borislavpekic.com, objavljeno: April 2010.godine

RIJEČI VELIKANA: William James „The will to believe“


10

„It is only our already dead hypotheses that our willing nature is unable to bring to life again. But what has made them dead for us is for the most part a previous action of our willing nature of an antagonistic kind. When I say 'willing nature,' I do not mean only such deliberate volitions as may have set up habits of belief that we cannot now escape from,--I mean all such factors of belief as fear and hope, prejudice and passion, imitation and partisanship, the circumpressure of our caste and set. As a matter of fact we find ourselves believing, we hardly know how or why. Mr. Balfour gives the name of 'authority' to all those influences, born of the intellectual climate, that make hypotheses possible or impossible for us, alive or dead. Here in this room, we all of us believe in molecules and the conservation of energy, in democracy and necessary progress, in Protestant Christianity and the duty of fighting for 'the doctrine of the immortal Monroe,' all for no reasons worthy of the name. We see into these matters with no more inner clearness, and probably with much less, than any disbeliever in them might possess. His unconventionality would probably have some grounds to show for its conclusions; but for us, not insight, but the prestige of the opinions, is what makes the spark shoot from them and light up our sleeping magazines of faith. Our reason is quite satisfied, in nine hundred and ninety-nine cases out of every thousand of us, if it can find a few arguments that will do to recite in case our credulity is criticised by some one else. Our faith is faith in some one else's faith, and in the greatest matters this is most the case. Our belief in truth itself, for instance, that there is a truth, and that our minds and it are made for each other,--what is it but a passionate affirmation of desire, in which our social system backs us up? We want to have a truth; we want to believe that our experiments and studies and discussions must put us in a continually better and better position towards it; and on this line we agree to fight out our thinking lives. But if a pyrrhonistic sceptic asks us how we know all this, can our logic find a reply? No! certainly it cannot. It is just one volition against another,--we willing to go in for life upon a trust or assumption which he, for his part, does not care to make. ./As a rule we disbelieve all facts and theories for which we have no use. Clifford's cosmic emotions find no use for Christian feelings. Huxley belabors the bishops because there is no use for sacerdotalism in his scheme of life. Newman, on the contrary, goes over to Romanism, and finds all sorts of reasons good for staying there, because a priestly system is for him an organic need and delight. Why do so few 'scientists' even look at the evidence for telepathy, so called? Because they think, as a leading biologist, now dead, once said to me, that even if such a thing were true, scientists ought to band together to keep it suppressed and conccaled. It would undo the uniformity of Nature and all sorts of other things without which scientists cannot carry on their pursuits. But if this very man had been shown something which as a scientist he might do with telepathy, he might not only have examined the evidence, but even have found it good enough. This very law which the logicians wou]d impose upon us--if I may give the name of logicians to those who would rule out our willing nature here--is based on nothing but their own natural wish to exclude all elements for which they, in their professional quality of logicians, can find no use. Evidently, then, our non-intellectual nature does influence our convictions. There are passional tendencies and volitions which run before and others which come after belief, and it is only the latter that are too late for the fair; and they are not too late when the previous passional work has been already in their own direction. Pascal's argument, instead of being powerless, then seems a regular clincher, and is the last stroke needed to make our faith in masses and holy water complete. The state of things is evidently far from simple; and pure insight and logic, whatever they might do ideally, are not the only things that really do produce our creeds.

IV OUR next duty, having recognized this mixed-up state of affairs, is to ask whether it be simply reprehensible and pathological, or whether, on the contrary, we must treat it as a normal element in making up our minds. The thesis I defend is, briefly stated, this: Our passional nature not only lawfally may, but must, decide an option between propositions, whenever it is a gennine option that cannot by its nature be decided on intellectual grounds; for to say, under such circumstances, " Do not decide, but leave the question open," is itself a passional decision,-just like deciding yes or no,--and is attended with the same risk of losing the truth. The thesis thus abstractly expressed will, I trust, soon become quite clear. But I must first indulge in a bit more of preliminary work.

V It will be observed that for the purposes of this discussion we are on 'dogmatic' ground,--ground, I mean, which leaves systematic philosophical scepticism altogether out of account. The postulate that there is truth, and that it is the destiny of our minds to attain it, we are deliberately resolving to make, thongh the sceptic will not make it. We part company with him, therefore, absolutely, at this point. But the faith that truth exists, and that our minds can find it, may be held in two ways. We may talk of the empiricist way and of the absolutist way of believing in truth...“

„The will to believe“ , William James, page 98/99. www.historytools.org/sources/will-to-believe.pdf

O AUTORU

William James (January 11, 1842 – August 26, 1910) was a

pioneering American psychologist and philosopher

who was trained as a physician. He wrote influential books on the

young science of psychology, educational psychology, psychology of religious

experience and mysticism, and on the philosophy of pragmatism.

He was the brother of novelist Henry James and of diarist Alice

James.

William James was born at the Astor House in New York City.

He was the son of Henry James Sr., an independently wealthy

and notoriously eccentric Swedenborgian theologian well acquainted with the literary and intellectual elites of his day. The

intellectual brilliance of the James family milieu and the

remarkable epistolary talents of several of its members have

made them a subject of continuing interest to historians, biographers, and critics. James interacted with a wide array of

writers and scholars throughout his life, including his godfather

Ralph Waldo Emerson, his godson William James Sidis, as well as Charles Sanders Peirce, Bertrand Russell, Josiah Royce, Ernst Mach, John Dewey, Walter Lippmann, Mark Twain, Horatio Alger, Jr., Henri Bergson and

Sigmund Freud.

www.wikipedia.com

RIJEČI VELIKANA: Николај Берђајев „О демократији“


11

„ Демократија се јавља кад се распада органско јединство народне воље, кад се друштво атомизира, кад гину народна веровања која су сједињавала народ у једну

целину. Идеологија која признаје врховност и апсолутизам народне воље, јавља се кад народне воље већ нема. Демократија је идеологија критичке, а не органске епохе у животу човечијих друштава. Карактер демократије је формалан: Она сама не познаје свој садржај и у границама по њој утврђиваног принципа, нема никаквог садржаја.

Демократија неће да зна, у име чега се изјављује воља народа и неће предложити вољу народа никаквом вишем циљу. У тај моменат, кад демократија спозна циљ, којему треба да стреми воља народа, кад нађе достојни предмет за своју вољу, напуни се позитивним садржајем, мораће тај циљ, тај предмет, тај садржај поставити више самог формалног принципа изјаве воље, положити га у основу друштвеног поретка. Но демократија

познаје само формалан принцип изјаве воље, који цени изнад свега и који неће ничему подложити. Демократија се не брине за правац и садржај народне воље и нема у себи

никаквих критеријума за одређење истинитости или лажности правца, у којему се изјављује народна воља, за одрђење каквоће народне воље. Народна власт је

беспредметна. Она није управљена ни на какав објекат. Демократија остаје равнодушна према добру и злу. Она је толерантна јер је индиферентна, јер је изгубила веру у истину, и нема снаге да изабере истину. Демократија је скептична, она се јавља у скептичном

веку, веку безверја, кад су народи изгубили сталне критеријуме истине и кад су немоћни, да исповедају било макар какву апсолутну истину. Демократија је крајњи релативизам, порицање свега апсолутног. Демократија не очајава због губитка истине. Она верује да изјава воље већине, механички број гласова, мора увек водити до добрих резултата. Баш формална изјави воље народи води к некој истини, рађа некакво благо. У основи демократије лежи оптимистичка претпоставка о природној доброти и благости човечје природе. Демократија има секуларни карактер и она је супротна сваком сакралном друштву, јер је формална, без садржине и скептична. Истина је сакрална и друштво

утемељено на истини не може бити искључиво секуларно друштво. Секуларна демократија значи отпад од онтолошких основа друштва, отпад друштва човечјега од

Истине. Она хоће политички уредити човечије друштво тако као да истине не би ни било; то је темељна претпоставка чисте демократије. И у том је корен идејне лажи

демократије. У основи демократске идеје лежи хуманистичко потврђивањс човеково, а то ће рећи, да човечја воља мора управљати човечја друштва, и да треба одстранити све што смета изјављењу те човечије воље и коначном њеном господству. Тиме се

поричу духовни темељи људског друштва који леже дубље од формалне изјаве човечје воље те се строваљују сав хијерархиски поредак људског друштва. Демократија је психологизам, супротан сваком онтологизму. емократија не зна истине и због тог она

препушта већини гласова да реши шта је истина. Признање власти множине, метанисање свеопштем праву гласа, могуће је тек при неверовању у истину и незнању

истине. Онај који верује у истину и који зна истину не предаје је на растрзавање квантитативној већини. Као претпоставка демократије указује се крајњи оптимизам. Скептицизам демократског друштва је оптимистички а не песимистички скептицизам.

Демократија не очајава због губитка истине. Она верује да изјава воље већине, механички број гласова, мора увек водити до добрих резултата. Баш формална изјава воље народа води к некој истини, рађа некакво благо. У основи демократије лежи оптимистичка претпоставка о природној доброти и благости човечје природе.

Демократија неће да зна за радикално зло човечје природе. Она као да не предвиђа да се воља народа може управити на зло, да већина може стајати за неправду и лаж, док истина и правда може остати благо незнатне мањине. У демократији нема никаквих гаранција да ће воља народа бити управљена на добро, да ће воља народа пожелети

слободу, а неће пожелети да уништи сваку слободу без остатка.„

Николај Берђајев „О демократији“, стp. 15/16. http://www.eparhijazvornickotuzlanska.org/bib.php?link=290

Nikolaj Aleksandrovič Berdjajev

(18. ožujka 1874. – 24. ožujka 1948.) ruski filozof, kršćanski egzistencijalist i personalist. Studirao je u

Sankt Peterburgu i Heidelbergu. Progonila ga je jednako ruska carska kao i

sovjetska vlast. Tijekom 1920. bio je profesor na

Moskovskom sveučilištu, ali je već 1922. osuđen na

progonstvo iz Rusije. Nakon nekoliko godina u Berlinu, do kraja života živio je i djelovao

u Francuskoj. U brojnim filozofskim spisima Berdjajev je zaokupljen temom osobe, slobode i objektivacije. Po njemu je glavno obilježje kršćanskoga religioznog iskustva osoba, sloboda i ljubav. Pad je duhovni i

kozmički događaj, pripada praiskonu i trajan je. Sloboda je iracionalna i iskonska, izvor

je čovjekova stvaralaštva, punine i tragedije. Povijesno kršćanstvo suprotstavilo je

Boga čovjeku, moderna misao čovjeka Bogu.

Budućnost kršćanstva vidi u bogočovječanskom jedinstvu

u Duhu.

O AUTORU

POSJETILI SMO WWW.DEBATEWISE.COM


12

Terorizam je smišljena uporaba nezakonitog

nasilja ili prijetnje nezakonitim nasiljem radi

usađivanja straha, s namjerom prisiljavanja ili

zastrašivanja vlasti ili društva kako bi se postigli

ciljevi koji su općenito politički, vjerski ili

ideološki.

Osama bin Laden, bio je jedno od 52 djece

Muhameda bin Ladena, jednog od najbogatijih

građevinskih poduzetnika u Saudijskoj Arabiji i neke

od njegovih nebrojenih žena. 1999. FBI ga je uvrstio među deset

najtraženijih osumnjičenika zbog

njegove umješanosti u napade na američka

veleposlanstva u Keniji i Tanzaniji u 1998. Vrhunac

je dosegnut 11. rujna 2001. kada su teroristi oteli četiri aviona na

komercijalnim letovima i s dva aviona zaletjeli se u Svjetski trgovački centar.

http://hr.wikipedia.org

Ubistvo Bin Ladena znači kraj terorizmu?

DA NE

Bin Laden je bio jedan od najvećih terorista koji je svijet ikada zapamtio. Bio je lider jedne od najvećih terorističkih organizacija, i sama činjenica da on ne postoji znači da ne postoji centralna ličnost te organizacije koja nije obraćala pažnju na cijenu svojih postupaka već je željela ostvariit svoj cilj ne birajući sredstva. Da je to bilo nemoguće dokazuje i njegova smrt. Drugi neće biit spremni platiti jednaku cijenu.

Ubistvo jednog čovjeka ne znači i ubistvo konkretne ideje. Ideje koje je zastupao Bin Laden još uvijek postoje. On nije djelovao sam u svojoj organizaciji, već je imao vrlo sposobne ljude koje je podučavao i koji su mu pomagali. Najave od strane Bin Ladenovih učenika su već došle u javnost. Terorističke aktivnosti se nastavljaju. Koliko će biti uspješne, to će vrijeme pokazati.

Ubistvo Bin Ladena znali definitivno kraj terorizmu. Prvenstveno, kako smo i naveli, ovo će svakako poslužiti kao primjer svim ostalim koji imaju slične namjere. Sama činjenica da se i oni najzaštićeniji mogu pronaći samo je konkretno upozorenje svim potencijalnim sljedbenicima Bin Ladena. Ujedno, Bin Ladenove terorističke aktivnosti su bile dobar nauk za globalne vojne i policijske snage da budu na oprezu i da uspostave sistem praćenja prije nego što se oforme konkretni planovi.

Mentor uvijek ostavi učenike iza sebe. Nerijetko ti učenici nadvladaju mentora. Bin Laden je samo pokazao na koji način se mogu proći čak i najosiguranije državne granice i ostvariti terorističke namjere. Njegovi sljedbenici su učili na njegovim greškama koje neće ponoviti. Samim time što su poučeni iskustvom, oni mogu predvidjeti korake bezbjednosnih snaga, izbjeći činjenje pogrešnih koraka u uspijeti u svojoj namjeri.

Definišimo pojmove

AKTIVNOSTI


13

IZVJEŠTAJ: 8. REGIONALNI SEMINAR ODRŽAN U MAKEDONIJI U sklopu Projekta: „Provide a Good Reason for Ex YU Countries in the EU“, održan je trodnevni seminar u periodu od 06.05. do 09.05.2011. godine, u SKOPJU. Ukupan broj učesnika bio je 26, od toga: muških učesnika: 6; debatanata 3; trenera 1; predavača 2; ženskih učesnika: 20; debatanata 13; trenera 3; predavača 4. Prva aktivnost bila je javna debata koja je održana u EU Info Centru. Tema javne debate: „Evropski vs. Balkanski identitet – Balkan kao model multikulturalizma“. Učesnici javne debate bili su predstavnici zemalja Regiona: Haris Dudević (BiH), Nina Rašljanin (Srbija), Rialda Kurgaš (Crna Gora), Elena Micajkova i Tijana Katuševska (Makedonija). Pored debatanata iz Regiona učesnici su bili i: Nadina Balagić (BiH, predstavniK CKD) i Xhabir Memedi Deralla (Makedonija, NGO – Civil). Javnu debatu je otvorila Brankica Georgievska, koordinator Projekta za Makedoniju. Naglašeno je da je svaki proces težak, ali da zemlje Balkana trebaju težiti integraciji. U petak je održano i Predavanje 1: Uvod u EU. Predavači je bio Lazar Pop Ivanov, Vanja Petruševska. Tokom predavanja obrađene su slijedeće teme:

- Šta je EU? - Ideja Evrope i historijski aspekt - EU institucije - Razvoj i širenje EU - Globalni izazovi i zajedničke vrijednosti

U subotu je održano Predavanje 2: Lisabonski sporazum Predavač je bila Katarina Kočkovska. Tokom predavanja obrađene su slijedeće teme:

- Šta je Lisabonski sporazum? - Historijska pozadina - Ciljevi i vrijednosti sporazuma - Tačke sporazuma

U nedjelju održano je Predavanje 3: EU sa ekonomskog aspekta Predavači je bila Katarina Kočkovska. Tokom predavanja obrađene su slijedeće teme:

- Definiranje osnovnih ekonomskih pojmova - Regionalna integracija - Zajednički budžet i zajednička valuta - Jedinstveno tržište - Poštivanje 4 slobode (sloboda kretanja ljudi, roba, usluga i kapitala)

Predavanje 4 odnosilo se na temu : Multikulturalnost Predavači su bili Lazar Pop Ivanov i Vanja Petruševska. Tokom predavanja obrađene su slijedeće teme:

- Definicija multikulturalizma - Različite kulture i običaji - Manjine i poštivanje manjina - Kritike multikulturalizma - Multikulturalnost u EU

Nakon uvodnog izlaganja predavanja su pretvorena u debatu na temu „Da li je EU multikulturalna?“. Zaključeno je da jeste EU multikulturalna, ali da je mnogo više tolerantna nego uistinu multikulturalna. Ostvareni su sljedeći predviđeni ciljevi

- Mladi su međusobno razgovarali o temama relevantnim za Projekat u vezi sa pravima manjina, položaju u EU, značaju integracija u EU za sve zemlje Regiona…

- Mladi su proširili znanje o funkcioniranju EU, ekonomskim politikama EU, Lisabosnkom sporazumu i multikulturalnosti

- Mladi su učestvovali EU simulacijama kroz temu „Prihvatanje Turske u EU“ - Podignuta svijest mladih o značaju integracije u EU

Inače, seminar je bio i medijski propraćen od strane velikog broja medijskih kuća kao što su: Alfa TV, Kanal 5, Večer, Forum, Utrinski vesnik, Netpress, E-reporter, time.mk.

PROJEKTNE AKTIVNOSTI


MAJ 2011.

1. Seminar/trening za učesnike projekta (8) Skopje 06. – 08. 05.2011.

2. Međunarodne debatne novosti br. 23 Sarajevo Maj 2011.

3. Printanje materijala i brošura „Svi isti - Svi različiti - Zajedno u Evropi“

Sarajevo Maj 2011.

4. Klupske aktivnosti BiH, Crna Gora,

Hrvatska, Makedonija,

Slovenija, Srbija Maj 2011.

JUNI 2011.

5. Seminar/trening za učesnike projekta (9) Beograd 03. – 05.06.2011.

6. Regionalni sastanak (9) Belgrade 04.06.2011.

7. Seminar/trening za učesnike projekta (10) Sarajevo 10. – 12.06.2011.

8. Regionalni sastanak (10) Sarajevo 10.06.2011.

9. Klupske aktivnosti BiH, Crna Gora,

Hrvatska, Makedonija,

Slovenija, Srbija Juni 2011.

10. Međunarodne debatne novosti br. 24 Sarajevo Juni 2011.

NAJAVLJUJEMO SEMINAR U SRBIJI

Nakon održanog seminara u Skopju, sljedeća aktivnost kojoj će prisustvovati debatanti iz partnerskih zemalja Projekta „Provide a Good Reason for Ex YU Countries in the EU“ je seminar u Srbiji. Iz Bosne i Hercegovine još u aprilu mjesecu su odabrani predstavnici koji će imati privilegiju da bude na baš ovom seminaru. Naime, kriterij je bio da tri debatanta finalista Supefinalnog takmičenja koja se nisu plasirala na Svjetsko debatno takmičenje kao nagradu dobivaju pravo na aktivno učešće na ovom seminaru, a to su:

1. Ljubica Bakić 2. Nedim Štrbo 3. Milica Drašković

Već je planiran niz aktivnosti za učesnike. Napominjemo da će debatanti imati priliku da ih treniraju vrsni debatni treneri te da nauče dosta toga zahvaljujući kvalitetnim predavačima. Do sljedećeg broja, kada ćemo objaviti i zvanični izvještaj sa ovog takmičenja, želimo vam ugodne dane a svim učesnicima seminara puno sreće i uspjeha.

-CKD tim-

NAJAVLJUJEMO SEMINAR U SARAJEVU

U periodu od 10.-12.06.2011. godine održaće se 10. po redu regionalni seminar u okviru projekta „Provide a Good Reason for Ex YU Countries in the EU“ u Sarajevu. Nakon IX javne debate o maloljetničkom prestupništvu, mladi iz Regiona će kroz argumentiranu raspravu pokušati osmisliti prijedlog akcija za rješavanje problema, a na osnovu onoga što su čuli tokom debate. Također, to će biti jedinstvena prilika za razmjenu iskustava i ideja o stanju maloljetničkog prestupništva u drugim zemljama Regiona i koje se aktivnosti preduzimaju na prevazilaženju problema npr. u Sloveniji. Do narednog broja, kada donosimo detaljan izvještaj, istražite i vi ovaj fenomen i pišite nam ☺

-CKD tim-

NAJAVLJUJEMO Kada je riječ o radu u klubovima u Bosni i Hercegovini, ali i u svim ostalim širom regiona, moramo uputiti čestitke, i zahvalnicu svim klubovima, na uloženom trudu pri pomaganju organizovanja seminara. Nažalost, još jedna generacija debatanata nas napušta, ali s druge strane, imajmo na umu da naš još jedna generacija debatanata očekuje već u septembru, spremna da se upozna sa svim čarima i koristima koje debata omogućava. Mjesec maj i juni svakako su naporniji mjeseci za debatante, s obzirom da je to period finalnih priprema za zadatke koje ih očekuju kako bi ostvarili što bolji uspjeh u školama. No, bez obzira na to, u debatnim klubovima se vrijedno radi. Organizuju se debate i vrše se istraživanja za potrebe raznoraznih debatnih aktivnosti. Jedna od značajnijih jeste i ODRŽAVANJE IX JAVNE DEBATE povodom maloljetničkog prestupništva. Kao i na prethodnih osam javnih debata i na ovoj ćemo pokušati odgovoriti na pitanja u vezi sa ovim problemom neki od najviših funkcionera u vlasti. Debata je planirana za 10.06.2011. godine.

RIJEŠI SLUČAJEVE


• „IGRANJE ULOGA“ Situacija: Treba riješiti važan državni problem: separacija male regije „Duge Uši“, u kojoj su se stanovnici pobunili i žele autonomiju od države „Velika glava“. Na sastanku su prisutne važne ličnosti, predstavnici važnih institucija, predstavnik „Duge Uši“ koji objašnjava da je glavni razlog separacije što „Velika Glava“ (država) ne ulaže ništa u „Duge uši“ i konstantno crpi i zagađuje najveće bogatstvo regije „Duge Uši“. Poziva se na povijesne činjenice samostalnosti regije „Duge Uši“, ali sada žele svoju autonomiju. Predstavnici “Velike Glave“ čvrsto negiraju situaciju, novinar postavlja provokativna pitanja, predstavnik NVO daje potporu ljudskim pravima stanovnika „Dugih Ušiju“, predstavnici kulture (slikar, muzičar) žele održati promotivni nastup ili izložbu u cilju pomirenja. Ostala dešavanja su stvar vaše kreativnosti, ali sa napomenom da trebate ući u ulogu i pokušati biti što ubjedljiviji.

• „SPLAV“

Devet ljudi plove na splavu na otvorenom moru. Oni ne znaju gdje se tačno nalaze. Splav je premali za sve njih. Četvero njih mora biti bačeno u more. Vi odlučujete ko neće preživjeti. Radite ovu vježbu u grupi, pa individualno. Nakon što riješite slučaj komentirajte pred grupom, a zatim ponovite vježbu grupno odlučujući. Ko će to biti i zašto? Ljudi na splavu: 1.) 35-godišnji stranac, neoženjen, aktivan u radikalnim političkim pokretima iz drugog entiteta, 2.) Rom koji je upravo izašao iz zatvora, 3.) HIV-pozitivna prostitutka, 4.) Starica, udovica koja je u teškoj depresiji, putuje u rodnu zemlju sa svojom ušteđevinom kako bi ponovo vidjela svog sina koji

je u prošlom ratu bio vojnik neprijateljske vojske, 5.) Mladić sa gitarom koji ima zadivljujući talent, sin generala neprijateljske vojske, 6.) Dobitnik važne književne nagrade, 5 godina nakon nagrade primljen je u bolnicu za mentalno zdravlje zbog ratnih trauma, 7.) Mlada majka sa slomljenom nogom, rana blizu slomljene kosti, ima infekciju.

DA Ll SU PRIMJERI PRAVA KOJA SLIJEDE UTEMELJENA? Dileme: • Država odbija da dopusti četrnaestogodišnjem dječaku da napusti školu i radi na porodičnoj farmi, uprkos tome što njegovi

roditelji podržavaju njegovu odluku. • Država odlučuje da prisili romskih narod na rad.

IMPRESUM


CENTAR ZA KULTURU DIJALOGA

Augusta Brauna 6, 71 000 Sarajevo, BiH Tel: +387 33 208-370 Fax: +387 33 203-668 Email: [email protected], [email protected] Kontakt osoba: Sanja Vlaisavljević Web stranica: www.ckdbih.com ACCD – CENTAR ZA KREATIVNU KOMUNIKCIJU I DEBATU Svetozara Markovića 6 11 000 Beograd, Srbija Telefon: +381 11 334 560 Faks: +381 11 334 560 E-mail: [email protected]; [email protected] Kontakt osoba: Zorica Ražić, Emira Dubarić HRVATSKO DEBATNO DRUŠTVO Kralja Držislava 12, 1000 Zagreb, Hrvatska Telefon: +385 99 231 7601 Email: [email protected]; [email protected]; [email protected] Kontakt osoba: Melina Mohorić, Ana Salapić Web stranica: www.hdd.hr MLADINSKI OBRAZOVEN FORUM Vodnjanska 35/1 - 1, 1000 Skopje, Makedonija Telefon: +389 23 139 692 Faks:+389 23 139 692 E-mail: [email protected]; [email protected] Kontakt osoba: Brankica Georgievska Web stranica: www.mof.org.mk ZAVOD ZA KULTURO DIALOGA „ZA IN PROTI“ Svetosavska 24, 1000 Ljubljana, Slovenija Email: [email protected]; [email protected] Telefon: +386 41 42 33 77 Kontakt osoba: Bojana Skrt Web stranica: www.zainproti.com CENTAR ZA KREATIVNU KOMUNIKACIJU „LOGOS“ Jadrnaksi put bb, 85 310 Budva, Crna Gora Telefon: +382 67 396 262 Faxks: +382 33 451 260 (SMŠ „Danilo Kiš“) Email: [email protected]; [email protected]; Kontakt osoba: Krsto Vuković, Andrej Šepelj

Сања

Влаисављевић Зоран

Марчетa Јасмин Чечо,

IDEA BOARD of DIRECTORS

Анеса Вилић

Надина Балагић

Дин Херџелаш

Тијана Љубоје

Сеад Боровина

Амела Ибрахимагић

GA Member

Ања Генго

ЗА «ЦЕНТАР ЗА КУЛТУРУ ДИЈАЛОГА»: Сања Влаисављевић ИЗВРШНE УРЕДНИЦE И РЕДАКТОРКE: Тијана Љубоје и Ања Генго РЕДАКЦИЈА: Тијана и Ања ДТП: Анеса Вилић ИЗДАЈЕ И УМНОЖАВА: Центар за културу дијалога BЕБ ИНФО: Сеад Боровина

ЦЕНТАР ЗА КУЛТУРУ ДИЈАЛОГА

САРАЈЕВО, БиХ Извршни директор: Сања Влаисављевић ЦКД теам: Зоран Марчета Сeдиkа Церић Анеса Вилић Надина Балагић Тијана Љубоје Јасмин Чечо Дин Херџелаш Ања Генго Амела Ибрахимагић

Седика Церић

IMPRESUM

17

“This publication has been produced with the assistance of the European Union. The contents of this publication are the sole responsibility of Centre of Cultivating Dialogue and can in no way be taken to reflect the views of the European Union.”

„Ova publikacija je producirana uz pomoć Evropske unije. Sadržaj ove publikacije je isključiva odgovornost Centra za kulturu dijaloga i ne može se pod bilo kojim okolnostima smatrati da odražava stavove Evropske unije.“

Project „Provide a Good Reason for EX Yugoslav Countries in the EU“ Project funded by European Community, Commission of the European Communities,

Brussels

the european union’s project “provide a good reason for ex ...-nikolaj aleksandrović berdjajev...

Documents