tez Özetlerİsagens.erciyes.edu.tr/dergi/2018-2/pdf/tez_ozet.pdfsağlık bilimleri dergisi (journal...

TEZ ÖZETLERİ

Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2018 ; 27 (2) 42

EMBRİYONAL GELİŞİM ÜZERİNE NİKOTİNİN TERATOJENİK ETKİSİNE KARŞI B12 VİTAMİNİNİN SIÇAN ÖN (ÜST) EKSTREMİTE KEMİKLERİNİN GELİŞİMİNE ETKİSİ

THE EFFECT OF B12 VITAMIN ON RAT FRONT (UPPER) EXTREMİTY DEVELOPMENT AGAINST NICOTINE'S TERATOGENIC EFFECTS ON EMBRYONAL DEVELOPMENT

Ahmet PAYAS

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Anatomi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Mehtap NİSARİ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Anatomy M.Sc. Thesis, July 2018

Supervisor:Asst. Prof. Mehtap NİSARİ

ÖZ Çalışmamızda nikotinin gebe sıçanların fetuslarının kemik gelişimine olası etkileri ve vitamin B12’nin (Vit-B12) bu etkilere karşı teratojenik etkisi ikili iskelet sis-temi boyama yöntemi ile araştırıldı. Erciyes Üniversite-si Deneysel Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Mer-kezinde (DEKAM) üretilen ortalama ağırlığı 150 g olan 18 adet genç dişi Wistar albino cinsi sıçan kullanıldı. 2 dişi sıçana 1 erkek sıçan olacak şekilde saat 17.00’den saat 07.00’e kadar aynı kafeste tutuldu. Mikroskop al-tında vaginal smear incelenerek spermium görülen dişi sıçanlar 0.5 günlük gebe kabul edildi. Gebe sıçanlar rastgele kontrol, düşük doz nikotin (DDN), yüksek doz nikotin (YDN), düşük doz nikotin+vitamin B12 (DDN+Vit-B12), yüksek doz nikotin+vitamin B12 (YDN+Vit-B12) ve Vit-B12 olarak oluşturuldu. Gebeliğin 1-20. günleri arasında kontrol grubuna 1 ml/kg serum fizyolojik (SF), DDN grubuna 3 mg/kg nikotin, YDN grubuna 6 mg/kg nikotin, DDN+ Vit-B12 grubuna 3 mg/kg nikotine ek olarak 0.5 mg/kg Vit-B12, YDN+ Vit-B12 grubuna 6 mg/kg nikotine ek olarak 0.5 mg/kg Vit-B12, ve Vit-B12 grubuna 0.5 mg/kg Vit-B12 verildi. Gebe sıçanlardan gebeliğin 20. gününde fetuslar sezar-yenle alınarak, ağırlıkları ve baş-kıç uzunlukları ölçülüp kaydedildi. Daha sonra fetusların ikili iskelet boyama yöntemiyle kemik yapıları Alizarin Red-S ile kırmızıya, kıkırdak yapıları da Alcian Blue ile mavi renge boyandı. Fetuslara ait ön ekstremite kemikleri (scapula, humerus, ulna, radius) stereomikroskop altında incele-nerek fotoğrafları çekildi. Daha sonra Image J programı kullanılarak kemik boyu, kemikleşme uzunluğu ve ke-mikleşme yüzde oranları hesaplandı. Elde edilen veriler R 3.2.3 programında değerlendirildi. Kemik boyu değerlendirildiğinde; DDN grubu ile kont-rol grubu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı; YDN grubunun kontrol grubuna göre istatis-tiksel olarak anlamlı derecede düşük olduğu (p<0.05) görüldü. Kemik boyunun Vit-B12 verilen DDN+Vit-B12 ve YDN+Vit-B12 gruplarında DDN ve YDN gruplarına göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yükseldiği ve kont-rol grubu verilerine yakın olduğu tespit edildi. Kemik-leşme uzunluğunun DDN ve YDN gruplarında kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede azal-dığı (p<0.05), DDN ve YDN gruplarına nikotine ilaveten Vit-B12 verildiğinde ise kemikleşme uzunluğunun ista-tistiksel olarak anlamlı derecede arttığı (p<0.05) ve kontrol grubuna yaklaştığı belirlendi.

ABSTRACT In our study, the possible effects of nicotine on the bone development of fetuses of pregnant rats and the teratogenic effect of vitamin B12 (Vit-B12) on these effects were investigated by the dual skeletal system staining method. Eighteen female Wistar albino rats were used in Erciyes University Experimental Research Application and Research Center (DEKAM) with an average weight of 150 g. Two female rats were kept in the same cage as 1 male rat from 17.00 to 07.00 hrs. Under vaginal smear examination under the microscope, female rats with spermium were regarded as 0.5 day pregnant. Groups were formed as control, low dose nicotine (LDN), high dose nicotine (HDN), low dose nicotine+vitamin B12 (LDN+Vit-B12), high dose nicotine+vitamin B12 (HDN+ Vit-B12) and Vit-B12. Between 1-20 days of pregnancy 1 ml/kg of saline given for control group, 3 mg/kg of nicotine for LDN group, 6 mg/kg of nicotine for HDN, in addition 3 mg/kg nicotine 0.5 mg/kg Vit-B12 for LDN+Vit-B12 group, in addition 6 mg/kg nicotine 0.5 mg/kg Vit-B12 for HDN+Vit-B12 group and 0.5 mg/kg of Vit-B12 for Vit-B12 group. On the 20th day of the pregnancy, the fetuses were caesarean sectioned and their weights and head-to-hip lengths were measured. Subsequently dual skeletal staining was used to redirect fetal bones red with Alizarin Red-S and cartilage blue with Alcian Blue. After examination of fetal front bone (scapula, humerus, ulna, radius) under the stereomicroscope photos were taken. Then, using the Image J program, bone length, ossification length and percentage of ossification were calculated. The obtained data were evaluated with the R 3.2.3 program. When bone size was evaluated; There was no statistically significant difference between the LDN group and the control group; The HDN group was statistically significantly lower than the control group (p <0.05). Bone size; The LDN +Vit-B12 and HDN + Vit-B12 groups given Vit-B12 were statistically significantly higher than the LDN and HDN groups and were close to the control group. Length of ossification; LDN, HDN groups were statistically significantly lower than control group (p <0.05) when Vit-B12 was given in addition to LDN and HDN, the length of ossification increased statistically significantly (p <0.05) and close to the control group. In our study, it was found that nicotine used in pregnancy delayed ossification on the skeletal system,Vit-B12 is the result that it can increase ossification by reducing this teratogenic effect.

Anahtar kelimeler: Sıçan, nikotin, vitamin B12, kemikleşme, ikili iskelet boyaması

Keywords: Rat, nicotine, vitamin B12, ossification, double skeletal staining

Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences) 2018 ; 27 (2)

TEZ ÖZETLERİ

43

PLAZMA MEMBRANI KALSİYUM POMPASININ KİNETİK PARAMETRELERİNİN HİPERPARATİROİD HASTALIĞINA SAHİP KİŞİLERİN ERİTROSİT GHOST’LARINDA İNCELENMESİ

INVESTIGATION OF THE KINETIC PARAMETERS OF PLASMA MEMBRANE CALCIUM PUMP IN THE PATIENTS WITH HYPERPARATIROID DISEASE WITH ERYTHROCYTE GHOSTS

Armağan CANER

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyofizik Anabilim Dalı

Doktora Tezi, Mart 2018

Danışman: Prof.Dr. Saim ÖZDAMAR

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Depatment of of Biophysics

PhD. Thesis, March 2018 Supervisor: Prof. Dr. Saim ÖZDAMAR

ÖZ Hücre içi kalsiyum konsantrasyonunun artması veya azalması halinde hücre ölümü gerçekleşmektedir. P-tipi ATPaz’ların, tip IIB alt ailesinin üyesi olan plazma membranı kalsiyum ATPaz (PMKA) pompaları, hücre zarı boyunca Ca+2 iyonunun dışarı atılmasından sorum-lu yüksek afiniteli, ATP bağımlı pompalardır. N ve C terminallerinin ikisi de birden sitoplazma içerisinde olduğu için hücre içerisindeki Ca+2 artışına karşı has-sastır. PMKA pompaları en iyi eritrosit membranlarında incelenebilir. Paratiroid dokusundan fazla miktarda parathormon üretilmesi hiperparatiroidi olarak bilinmektedir. Çalışmada, PMKA pompasının kalsiyum iyonunu çıkar-ma hızı ve çıkardığı kalsiyum iyon miktarı hiperparatiroid hastalarından elde edilen kırmızı kan hücrelerinin membranı kullanılarak incelendi. Bunun için eritrositlerin içerisindeki hemoglobin boşaltılarak Indo 1FF AM kalsiyum indikatörü yüklendi ve floresan mikroskop altında kalsiyum iyon konsantrasyonları hesaplandı. Daha sonra pompanın Vmax ve Km değerleri hesaplandı. Kontrol grubu Km ve Vmax değerleri sıra ile

m ve Vmax

bulundu. Sonuç olarak, Hiperparatiroid hastalarının PMKA pom-pasının kalsiyum iyonlarını maksimum çıkarma hızı ile kontrol grubunun PMKA pompasının kalsiyum iyonları-nı maksimum çıkarma hızı arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05). Hiperparatiroid hasta-larının PMKA pompasından çıkan kalsiyum miktarı ile kontrol grubunun PMKA pompasından çıkan kalsiyum miktarı arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.05).

ABSTRACT If the intracellular calcium concentration increases or decreases, cell death occurs. PMCA pumps, which are members of the type IIB subfamily of P-type ATPases, are high-affinity, ATP-dependent pumps responsible for the excretion of Ca ions through the cell membrane. Because both the N and C terminals are in the cyto-plasm, they are sensitive to the Ca+2 increase in the cell. PMCA pumps can be best examined in the membranes of red blood cells. If parathyroid tissue produces a lot of parathormone, that is known as hyperparathyroidism. In this study, the removal rate of calcium ions by the PMCA pump and the amount of calcium ions released by the PMCA pump were studied using membranes of red blood cells from hyperparathyroid patients. Therefore, the hemoglobins in the erythrocytes were emptied, then the Indo 1FF AM calcium indicator was loaded and after that the calcium ion concentrations under the fluorescence microscope were calculated. Then the Vmax and Km values of the pump were calculated. The control group Km and Vmax values

respectively and the patient group Km and Vmax values

respectively. As a result, there was a statistically significant difference (p <0.05) between the maximal withdrawal rate of the calcium ions of the PMCA pump of the hyperparathyroid patients and the maximal withdrawal rate of the calcium ions of the PMCA pump of the control group. There was a statistically significant difference between the amount of calcium excreted from the PMCA pump of the hyperparathyroid patients and the amount of calcium excreted from the PMCA pump of the control group (p <0.05).

Anahtar kelimeler: PMKA, hücre içi Ca+2 iyon görüntüleme, hiperparatiroid, eritrosit kesecikler

Keywords: PMCA, intracellular Ca ion imaging, hyperparathyroid, erythrocyte ghost

TEZ ÖZETLERİ


ÖTİROİD NODÜLER GUATRLI HASTALARIN DNA HASARI VE TAMİRİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION OF DNA DAMAGE AND REPAIR IN EUTHYROID PATIENTS WITH NODULAR GOITER

Büşra DÜZGÜN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Mayıs, 2018

Danışman: Prof. Dr. Hamiyet DÖNMEZ-ALTUNTAŞ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Stem Cells M.Sc. Thesis, March 2018

Supervisor:Prof.Dr. Hamiyet DÖNMEZ ALTUNTAŞ

ÖZ Tiroid nodülleri ülkemizde ve dünyada yaygın olarak görülen her cins ve yaşta rastlanan hastalıklardan biri-dir. Tiroid nodüllerinin belli bir oranında kanser ortaya çıkmasına rağmen çoğunluğu benigndir. DNA çift zincir kırıkları (ÇZK), iyonize radyasyon, ultraviyole ışığı ve kimyasal bileşikler gibi ekzojen ajanlarla ve replikasyon hataları, deaminasyon gibi endojen ajanlar-la oluşabilir. P53 bağlayıcı protein 1 (53BP1) de, fosforlanmış H2AX’e (γ-H2AX’e) bağlanır ve DNA çift iplik kırıklarının tamirini düzenler. Bu çalışmada, ince iğne aspirasyon biyopsisi uygulanan ötiroid nodüler guatrlı hastalardaki DNA hasarı ve tamirinin araştırıl-ması amaçlanmıştır. Çalışmada, ötiroid nodüler guatrlı 33 hasta ve 52 sağ-lıklı kontrol toplam 85 kişiden EDTA’lı tüplere 3 ml periferal kan örnekleri alındı. Alınan kan örnekleri Aklides Nuk sistem protokolüne uygun şekilde hazırla-narak elde edilen preparatlar, tam otomatik Aklides okuma sistemi ile γ-H2AX ve 53BP1 fokuslarının analizi yapıldı. Elde edilen değerlerin istatistiksel karşılaştırıl-ması Mann-Whitney U testi kullanılarak yapıldı. Çalışmamızda, ötiroid nodüler guatrlı hastalardaki hüc-re başına γH2AX fokus sayısının, γH2AX pozitif hücre oranının, 53BP1 pozitif hücre oranının ve apopitotik hücre sayısının kontrol kişilere göre daha yüksek oldu-ğu bulundu (p < 0.05). Sonuç olarak bu çalışmada, ötiroid nodüler guatrlı has-taların periferal kan örneklerinde γ-H2AX ve 53BP1fokus analizleri ile DNA hasarının (ÇZK’ları) ve DNA tamir kapasitelerinin arttığını gösterdik.

ABSTRACT Thyroid nodules are one of the most common diseases of all gender and ages in our country and worldwide. Although thyroid cancer accounts for a small percentage of thyroid nodules, the majority are benign. Double strand breaks (DSB) can be caused by exogenous agents such as ionizing radiation (IR), ultraviolet radiation (UV) and chemical compounds and endogenous agents such as deamination, replication faults. P53 binding protein (53BP1) bound γ-H2AX which is a phosphorylated form of H2AX. 53BP1 was regulated DSB repair. The present study was conducted to evaluate DNA damage and repair in euthyroid patients with nodular goiter performed fine needle aspiration biopsy. In this study, 3 ml of peripheral blood samples were taken from 85 subjects (33 euthyroid patients with nodular goiter and 52 healthy subjects) to test tubes with EDTA. Blood samples were prepared in accordance with the Aklides Nuk System protocol. 53BP1 and γ-H2AX foci on slides prepared were analyzed with Aklides fully automatic system. The statistical comparisons of data were analyzed using Mann-Whitney U test. In our study the number of γ-H2AX foci per cell, γ-H2AX positive cell ratio, 53BP1 positive cell ratio and the number of apoptotic cells of euthyroid patients with nodular goiter was found to be higher than in those of control individuals (p < 0.05). In conclusion, in this study we showed that DNA damage and repair capacities were increased in blood samples of euthyroid patients with nodular goiter by using γ-H2AX and 53BP1 foci analysis.

Anahtar kelimeler: Genom Hasarı, H2AX yöntemi, 53BP1, Ötiroidi, Guatr.

Keywords: Genome damage, H2AX assay, 53BP1, Euthyroid, Goiter.


TEZ ÖZETLERİ

45

KLİMAKTERİK DÖNEMDEKİ KADINLARA EŞLERİN UYGULADIĞI SIRT MASAJININ MENOPOZAL YAKINMALAR, UYKU KALİTESİ VE EŞ UYUMUNA ETKİSİ

THE EFFECT OF BACK MASSAGE APPLIED BY THE SPOUSES OF WOMEN IN THE CLIMACTERIC PERIOD ON THE MENOPAUSAL COMPLAINTS, SLEEP QUALITY AND MARITAL ADJUSTMENT

Didem KAYA

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı Doktora Tezi, Mayıs 2018

Danışman: Prof. Dr. Mürüvvet BAŞER

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Nursing, PhD Thesis, May 2018

Supervisor: Prof. Dr. Mürüvvet BAŞER

ÖZ Araştırma klimakterik dönemdeki kadınlara eşlerin uyguladığı sırt masajının menopozal yakınmalar, uyku kalitesi ve eş uyumuna etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma Haziran-Aralık 2016 tarihleri arasında iki aile sağlığı merkezinde uygulanmıştır. Araştırma kriter-lerine uyan 33 çift müdahale ve 30 çift kontrol grubu olmak üzere 63 çift ile araştırma yürütülmüştür. Araş-tırma öncesinde müdahale ve kontrol grubundaki ka-dınlara ve erkeklere Kişisel Bilgi Formu ve kadınlara Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ), Menopoz Semptomları Değerlendirme Ölçeği (MSDÖ) ve Evlilik Uyumu Ölçeği (EUÖ), eşlerede Evlilik Uyumu Ölçeği (EUÖ) doldurulmuştur. Müdahale grubundaki kadınla-rın eşlerine sırt masajı öğretilmiş ve eşlerine haftada 2 kez olmak üzere 4 hafta boyunca uyku saatinden yarım saat önce 15 dakika süreyle sırt masajı yapmaları isten-miştir. Kontrol grubuna herhangi bir müdahale yapıl-mamıştır, 4 hafta sonra sırt masajı anlatılmıştır. Her iki gruba ölçekler 4 hafta sonra son kez doldurulmuştur. Veriler ShapiroWilk testi, Fisherexact testi, iki yönlü varyans analizi, Bonferroni testi ve Pearson korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir. p<0.05 değeri istatistik-sel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Araştırmada müdahale öncesi iki grubun MSDÖ, PUKİ, EUÖ ile eşlerin EUÖ puan ortalamaları birbirine ben-zerdir (p>0.05). Masaj sonrası ise; MSDÖ toplam puan ortalaması müdahale grubunda 15.42 puan, kontrol grubunda 0.33 puan azalmıştır (p<0.001). Müdahale grubunun PUKİ puan ortalaması yaklaşık 11 puan aza-lırken, kontrol grubunun puanında artış olmuştur (p<0.001). Müdahale grubundaki çiftlerin evlilik uyu-munun arttığı; kontrol grubundaki çiftlerin ise evlilik uyumunun azaldığı belirlenmiştir (p<0.001). Sonuç olarak, eşlerin uyguladığı sırt masajı, kadınların uyku kalitelerini ve evlilik uyumlarını artırmış, menopozal yakınmalarını azaltmıştır. Aynı zamanda erkeklerinde evlilik uyumlarını artırmıştır.

ABSTRACT The aim of this study is to determine the effect of back massage applied by the spouses of women in the cli-macteric periodon the menopausal complaints, sleep quality and marital adjustment. The study was con-ducted between June and December 2016 in two family health centers. The study was carried out a total of 63 pairs which met the research criteria, of them 33 cou-ples were intervention and 30 couples were as control group. At the beginning of the study, Personal Informa-tion Form was filled in the women and their spouses in the intervention and control group, and The Pittsburgh Sleep Quality Index (PUKI), Menopausal Symptoms Rating Scale (MSDS) and Marital Adjustment Scale (ESS) were also filled in the women in both groups. Back massage were taught the spouses of the women in the intervention group and were asked to apply half an hour before sleep over 15 minutes twice a week for 4 weeks. Women in the control group were not given any additional treatment, back massage was told after 4 weeks. The scales were implemented to both groups after 4 weeks. For statistical analysis, Shapiro-Wilk, Fisherexact, two-way analysis of variance, Bonferroni tests Pearson cor-relation analysis were used.The statistical significance levels were considered at p<0.05. Before the intervention, the mean scores of MSDS, PUKI, ESS were similar in both groups (p>0.05). After the massage, the mean total score of MSDS decreased by 15.42 points in the intervention group and by 0.33 points in the control group (p<0.001). When the inter-vention group's PUKI score average decreased by 11 points, the score of the control group increased (p<0.001). It was determined that marital adjust-mentincreased for the couples in the intervention group; but it decreased for the couples in the control group (p<0.001). As a result, back massage applied by the spouses in-creased the sleep quality and marital adjustment of the women and decreased the menopausal complaints. At the same time, marital adjustment has increased in men.

Anahtar kelimeler: Evlilik uyumu, klimakterik dönem, menopozal yakınmalar, sırt masajı, uyku kalitesi

Keywords: Marital adjustment, climacteric period, menopausal complaints, back massage, sleep quality.

TEZ ÖZETLERİ


OTOİMMÜN TİROİDTTE SERUM ESER ELEMENT DÜZEYLERİ VE OKSİDATİF STRESİN DEĞERLENDİRİLMESİ EVALUATION OF SERUM TRACE ELEMENT LEVELS AND OXIDATIVE STRESS IN AUTOIMMUNE THYROIDITIS

DNYA ALİ HASSAN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Recep SARAYMEN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Medical Biochemistry

M.Sc. Thesis, May 2018 Supervisor: Dr. Recep SARAYMEN

ÖZ Otoimmün tiroid hastalıkları (OİTH), bağışıklık sistemi-nin regülasyon bozukluğundan kaynaklanan ve tiroid bezi üzerine bir immün saldırısı başlatır. Hashimoto tiroiditi (HT) tiroid bezinin kronik bir enflamasyonudur. En sık görülen otoimmün hastalığın yanı sıra hipotiroidinin en yaygın nedeni olarak kabul edilir. Bu çalışmanın amacı, Hashimoto tiroiditi (HT) ve tiroid otoantikorları, serum selenyum eser element düzeyleri ve ötiroid ve subklinik hipotiroid aşamaların-daki oksidatif stres parametreleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmaya toplam 100 hasta dahil edil-di; Bunlardan 71'i yeni HT tanısı almış (ötiroidte 51 hasta ve subklinik hipotiroid alt grupta 20 hasta), 18 yaş üstü ve daha önce herhangi bir tedavi almayan ve 29'u sağlıklı gönüllü kişilerden oluşmaktadır. Ortalama total oksidan durum (TOS), kontrol grubuna göre daha yüksek seviyede bulundu. TAS düzeyleri ötiroid ve subklinik hipotiroid grupları arasında belirgin bir fark-lılık göstermezken, kontrol grubuna göre düşük seviye-lerde olup anlamlı bulunmuştur. Çalışma grupları ara-sında serum selenyum düzeleri arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Bulgularımız, HT'li hastalarda hipotiroidin gelişimi sırasında oksidatif stresin sürekli arttığını göstermek-tedir. Selenyum eser elementi HT hastalarında doğru-dan tiroid fonksiyonunu etkileyebilir.

ABSTRACT Autoimmune thyroid diseases (OİTH) result from a deregulation of the immune system leading to an im-mune attack on the thyroid gland. Hashimoto thyroidi-tis (HT) is a chronic inflammation of the thyroid gland. It is considered to be the most common autoimmune disease, as well as the most common cause of hypothy-roidism. The aim of this study was to study the rela-tionship between Hashimoto’s thyroiditis (HT) and thyroid autoantibodies, serum selenium trace element levels and oxidative stress parameters in euthyroid and subclinical hypothyroid stages. A total of 100 patients were included in the study; 71 of whom were newly diagnosed with HT (51 patients in the euthyroid, and 20 patients in subclinical hypothyroid subgroups), aged over 18 and had not received any prior treatment and 30 of whom were healthy volunteers. The total oxidant status (TOS) levels were higher in patient groups com-pared to controls. The mean serum selenium levels were similar between the control, euthyroid and sub-clinical hypothyroid groups. The total antioxidant status (TAS) levels were lower in Euthyroid and sub-clinical hypothyroidism patients in comparison to con-trol group. Our results suggest that oxidative stress increases con-tinuously during the development of hypothyroidism in patients with HT. Selenium trace element may directly influence the thyroid function in patients with HT.

Anahtar kelimeler: Otoimmün tiroid hastalıkları, Hashimoto tiroiditi, oksidatif stres, Selenyum

Keywords: Autoimmune thyroid diseases, Hashimoto thyroid-itis, oxidative stress, Selenium


TEZ ÖZETLERİ

47

KADINLARDA BEL ÇEVRESİ VE BEDEN KİTLE İNDEKSİ VE BECK DEPRESYON ENVANTERİ PUANLAMASI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN SAPTANMASI

DETERMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN WAIST CIRCUMFERENCE AND BODY MASS INDEX AND BECK DEPRESSION INVENTORY POINTS IN WOMEN

Elif BUNSUZ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018 Danışman: Doç. Dr. Nalan Hakime NOĞAY

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Nutrition and Dietetics

MS. Thesis, June 2018 Advisor: Assoc. Prof. Dr. Nalan Hakime NOĞAY

ÖZ

Kadınlarda beden kitle indeksi (BKİ), bel çevresi ve Beck Depresyon Envanteri (BDE) puanlaması arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılan kesitsel ve tanımlayıcı tipteki bu çalışmanın örneklemini ilaç kullanmayan, gebe olmayan, sağlıklı 245 kadın oluşturmuştur. Katılımcılara ait genel bilgiler anket formuna kaydedilmiş, antropometrik ölçümleri alınmış (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel çevresi, kalça çevresi), BKİ ve bel/kalça oranı hesaplanmıştır. Depresyona yatkınlık durumu BDE ile değerlendirilmiştir. Bireylerin % 40’ının bel çevresi 88 cm üzerinde bulunmuştur. BKİ’ye göre bireylerin % 29.8’i hafif şişman, % 27.8’i şişman olarak bulunmuştur. Hafif şişman ve şişman olan grubun BDE’den aldığı puan ve depresyona yatkınlık oranının BKİ’si normal olan gruba göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Depresyona yatkın olanların boy uzunluğu, BKİ ve bel çevresi ölçümleri depresyona yatkın olmayanlara göre anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p<0.05). Depresyona yatkınlığı olanlar, olmayanlara göre şişman olma açısından 2.43 kat daha riskli bulunmuştur. Depresyona yatkın olma riskini yaş 1.04 kat, BKİ 1.07 kat arttırmaktadır. Yaş, vücut ağırlığı, kalça çevresi ve bel çevresindeki bir birimlik artışın hafif şişman ve şişman olma riskini sırasıyla 1.15, 1.45, 1.32 ve 1.34 kat arttırdığı saptanmıştır. Sonuç olarak, obezite ve depresyon karşılıklı ilişki içerisindedir. Bu nedenle obezite tedavisi gören kadınlar tedavinin başarılı olması için mutlaka psikiyatrik açıdan değerlendirilmelidir.

ABSTRACT

The sample group of this cross-sectional and descrip-tive type research, performed to study the relationship between the body mass index (BMI), waist circumfer-ence and Beck Depression Inventory (BDI) scoring in women, consisted of 245 healthy and non-pregnant women not taking any medication. General information about the participants was recorded in the survey form. Anthropometric measurements were taken (body weight, body height, waist circumference, hip circum-ference), BMI and waist/hip ratio was calculated. Their susceptibility to depression was assessed by BDI. Ac-cording to the BMI, the waist circumference of 40% of the participants was over 88 cm. According to BMI, 29.8% of the participants were overweight and 27.8% were obese. BMI scores of the mildly obese and their susceptibility to depression were significantly higher than the group with normal BMI scores (p <0.05). Those who were susceptible to depression have signifi-cantly higher body height, BMI and waist circumference measurements compared to those who were not sus-ceptible to depression (p < 0.05). Those with suscepti-bility to depression were 2.43 times riskier in terms of obesity than those without. The risk for susceptibility to depression increased 1.04 times with age and 1.07 times with the BMI. One unit increase in age, body weight, hip circumference and waist circumference were found to increase the risk of being overweight and obese at the rate of 1.15, 1.45, 1.32 and 1.34 times, respectively. In conclusion, obesity and depression are correlated. Therefore, women undergoing obesity treatment should necessarily be evaluated in terms of psychiatric condition in order for the success of the treatment.

Anahtar kelimeler: Obezite, Depresyon, Bel Çevresi, Beck Depresyon Envanteri, Beden Kitle İndeksi

Keywords: Obesity, Depression, Waist Circumference, Beck Depression Inventory, Body Mass Index

TEZ ÖZETLERİ


BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENİ ADAYLARININ EPİSTEMOLOJİK İNANÇLARI, AKADEMİK ÖZ-DÜZENLEME VE ÖZ-YETERLİLİK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP OF THE EPISTEMOLOGICAL BELIEFS, SELF-REGULATION AND SELF-EFFICACY LEVELS OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT TEACHER CANDIDATES

Emire ÖZKATAR KAYA

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı

Doktora Tezi, Haziran 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Osman PEPE

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Physical Education And Sports

PhD,Thesis, June 2018 Supervisor: Asst. Prof.Osman PEPE

ÖZ Bu çalışmada beden eğitimi ve spor öğretmeni aday-larının epistemeolojik inançları, akademik öz-düzenleme ve öz yeterlilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesinde bulu-nan illerdeki Yükseköğretim Kurumlarına bağlı üniver-sitelerin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümleri-nin I. ve IV. sınıf öğrencileri bulunan toplam 450 öğren-ci gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmaya katılan gönüllülerin yaş, cinsiyet, sınıf, genel akademik not ortalama (GANO), öğrenim gördükleri üniversite ve yaşanılan yer olmak üzere altı soruluk demografik bilgi formunu, Chan ve Elliot (2002 ) tara-fından geliştirilen ve Aypay (2011) tarafından Türkçeye uyarlanan epistemolojik inanç ölçeğini, Manuel Martinez-Pons (2000) tarafından geliştirilen ve Kaplan (2014) tarafından Türkçeye uyarlanan akademik özdüzenleme ölçeğini ve Jerusalem ve Schwarzer (1981) tarafından geliştirilen ve Yılmaz ve Ark. (2007) tarafından Türkçeye uyarlanan akademik özyeterlilik ölçeğini doldurmaları istenmiştir. Verilerin analizinde IBM SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 20 istatistik paket programı kulla-nılmıştır. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümle-rinde öğrenim gören öğrencilerinin akademik öz dü-zenleme, akademik öz yeterlilik ve epistemolojik inanç ölçeklerinden aldığı puanların aritmetik ortalama ve standart sapma X±Sd olarak sunulmuştur. İkili karşılaş-tırmalarda bağımsız gruplarda t testi kullanılır iken, çoklu karşılaştırmalarda tek yönlü varyans analizi, olu-şan farklılıkların tespitinde ise Schefffe testinden fayda-lanılmıştır. Ölçeklerden elde edilen verilerin ilişkisini ortaya çıkarmak için Pearson Momentler Çarpımı Kore-lasyon Analizi uygulanmıştır. p<0.05 değeri anlamlı kabul edilmiştir. Sonuç olarak, beden eğitimi ve spor öğretmeni aday-larının akademik özyeterlilik düzeylerinin GANO’larına ve öğrenim gördüğü üniversiteye göre, Akademik öz-düzenleme düzeylerinin yaş, cinsiyet, GANO, yaşanılan yer ve öğrenim gördüğü üniversiteye göre epistemolo-jik inançlarının ise, yaş cinsiyet ve öğrenim görülen üniversitelere göre farklılık gösterdiği, Akademik özye-terlilik ve akademik öz düzenleme arasında negatif, epistemolojik inanç ve akademik öz-düzenleme düzey-leri arasında pozitif yönlü ilişki tespit edilmiştir.

ABSTRACT In this study, it is aimed to examine the relationship between epistemological beliefs, academic self-regulation and self-efficacy levels of physical education and sports teacher candidates. A total of 450 students who study at the 1st and 4th grades of the Physical Education and Sports Teaching Departments of the universities in the Central Anatolia Region participated in the study voluntarily. The participants were asked to fill in the demographic information form including questions of age, gender, grade, general point of average (GPA), the university they study at and the place they live in, the epistemo-logical belief scale that was developed by Chan and Elliot (2002) and adapted into Turkish by Aypay (2011), academic self-regulation scale that was devel-oped by Manuel Martinez-Pons (2000) and adapted into Turkish by Kaplan (2014) and academic self-efficacy scale that was developed by Jerusalem and Schwarzer (1981) and adapted into Turkish by Yılmaz et.al (2007). IBM SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 20 statistics package software was used for data analy-sis. The arithmetic mean and standard deviation of the scores obtained from the academic self-regulation, aca-demic self-efficacy and epistemological belief scales of the students studying at Physical Education and Sports Teaching Department were presented as X±Sd. While t test was used in independent groups for paired com-parisons, one-way analysis of variance was used for multiple comparisons and Scheffe test for the determi-nation of the differences. To reveal the relation of the data obtained from the scales, Pearson Product-Moment Correlation analysis was used. The value of p<0.05 was accepted significant. As a consequence, it was determined that the academic self-efficacy levels of the candidates of physical educa-tion and sports teachers differed depending on their GPA and the university they study at, their academic self-regulation levels differed depending on their age, gender, GPA, the place they live in and the university they study at, and their epistemological beliefs differed depending on their age, gender and the university they study at. A negative relation was found between aca-demic self-efficacy and academic self-regulation, and a positive relation between epistemological beliefs and academic self-regulation levels.

Anahtar kelimeler: Beden Eğitimi ve Spor, Epistemolojik İnanç, Akademik Öz-Düzenleme, Akademik Öz-Yeterlilik

Keywords: Epistemological beliefs, Self-regulation, Self-efficacy, Physical Education and Sport


TEZ ÖZETLERİ

49

HİPOKSİK EMBRİYO KÜLTÜRÜNDE FOLİK ASİTİN EMBRİYO GELİŞİMİ ÜZERİNE ETKİSİ EFFECT ON FOLIC ACID EMBRYO DEVELOPMENT IN HYPOXIC EMBRYO CULTURE

Ertuğrul DAĞLI

Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Anatomi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Mehtap NİSARİ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Anatomy

MS. Thesis, June 2018 Advisor: Dr. Öğr. Üyesi Mehtap NİSARİ

ÖZ Canlı organizmalarda büyüme ve bölünmenin sorunsuz devam etmesi için yeterli miktarda oksijen olmalıdır. Oksijenin yetersiz olduğu durumda hipoksi ortaya çık-maktadır. Erken embriyonik dönemde canlının hipoksiye maruz kalması birçok anomaliye veya canlı-nın ölmesine neden olmaktadır. Hipoksi neticesinde serbest radikaller birikmesi ile oksidatif stres meydana gelmektedir. Serbest radikallerin ortamda birikmesini engelleyen maddeye antioksidan denilmektedir. Folik asit metabolizmada önemli görevleri olan bir antioksi-dan maddedir. Yapılan literatür taramasında folik asit kullanımının doğumsal sorunları ve Nöral tüp defektini azalltığı görülmektedir. Bu çalışmada hipoksik embriyo kültüründe folik asit’in embriyo gelişimi üzerine etkile-ri araştırıldı. Bu çalışmada wistar albino (150-250 gr) türü gebe sıçanlar kullanıldı. Gebeliğin 9.5. gününde embriyolar anne karnından çıkarıldı. In vitro embriyo kültürü tek-niği ile embriyolar büyütüldü. 48 saatlik kültür periyo-du sonunda folik asit’in (1 mmol-2 mmol) hipoksik embriyolar üzerine etkisi morfolojik olarak değerlendi-rildi. Kontrol grubu ile hipoksi grubu morfolojik parametre-leri karşılaştırıldığında kontrol grubu gelişimini ta-mamladığı, hipoksi grubunun ise gelişiminin yeterli olmadığı görüldü. Kontrol grubu ile hipoksi grubu ara-sında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlendi (p<0.05). Hipoksi grubu ile hipoksi düşük doz folik asit ve hipoksi yüksek doz folik asit grubu karşılaştırıldığın-da istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gözlendi (p<0.05). Ayrıca Hipoksi grubu ile hipoksi düşük doz folik asit ve hipoksi yüksek doz folik asit grubunda ise hipoksi grubuna oranla daha iyi gelişim gözlendi (p<0.05). Sonuçlar, FA’nın hipoksik koşullara maruz bırakılan ve embriyonik gelişim geriliği gösteren embriyolar üzerin-de olumlu etkileri olabileceğini ortaya koymaktadır.

ABSTRACT There must be enough oxygen in the living organisms to allow growth and division to proceed smoothly. Hypoxia occurs when oxygen is inadequate. In the early embryonic period, the exposure of the living organism to hypoxia causes many anomalies or live organisms to die. As a result of hypoxia, oxidative stress occurs due to accumulation of free radicals. Antioxidant is a sub-stance that prevents free radicals from accumulating in the environment. Folic acid is an antioxidant that has important roles in metabolism. It is seen that the use of folic acid in the literature survey is congenital and the neural tube defect is reduced. In this study, the effects of folic acid on embryo development in hypoxic embryo culture were investigated. Wistar albino (150-250 gr) pregnant rats were used in this study. Embryonal dissection was performed at 9.5. days of gestation. Embryos were grown by in vitro embryo culture technique. After 48 hours of culture period, the effect of folic acid (1mmol-2mmol) on hypoxic orders was evaluated morphologically. The morphological parameters of the hypoxia group were compared with the control group. It was seen that the development of group control was complete, the development of group hypoxia was not enough. A statistically significant difference was observed between group control and group hypoxia (p<0.05). A statistically significant difference was observed between hypoxia group and hypoxic low-dose folic acid group and hypoxic high dose-folic acid group group (p<0.05). Moreover, the hypoxic low-dose folic acid and the hypoxic high dose-folic acid A group showed better development than the hypoxia group (p<0.05). The results suggest that folic acid may have positive effects on nerve development especially on embryos exposed to hypoxic conditions and showing embryonic developmental retardation.

Anahtar kelimeler: Folik Asit, Embriyo Kültürü, Sıçan, Anti-oksidan Etki, Nöral Tüp

Keywords: Folic acid, In Vitro Embryo Culture, Rat, Antioxidan Effect, Neural Tube

TEZ ÖZETLERİ


NADPH OKSİDAZIN BAZI FONKSİYONEL ANALİZ TESTLERİ VE X'E BAĞLI KRONİK GRANULOMATOZ HASTALIK TANISINDA MOLEKÜLER TESTLER İLE UYGULAMASI

SOME FUNCTİONAL ANALYSİS TESTS OF NADPH OXİDASE AND APPLİCATİON WİTH MOLECULAR TESTS İN THE DİAGNOSİS OF X-LİNKED CHRONİC GRANULOMATOUS DİSEASE

Esma BENTLİ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü İmmünoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2018 Danışman: Prof. Dr. Mustafa Yavuz KÖKER

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Immunology

MSc. Thesis, May 2018 Supervisor: Prof. Dr. Mustafa Yavuz KÖKER

ÖZ Kronik Granülomatoz Hastalık (KGH) fagositik hücrele-rin bazı bakteri ve mantarları fagosite ettikten sonra öldürememesi ile karakterize kalıtsal bir primer immün yetmezlik hastalığıdır. KGH da fagosit nikotinamid adenin dinükleotid fosfat (NADPH) oksidaz enzim yapısını oluşturan oksidaz proteinlerin-den (gp91, p22, p47, p67) birinin eksikliği nedeni ile oksijen radikallerinin öncüsü olan süperoksit üretile-mez. Bu çalışmada Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi İmmü-noloji Anabilim Dalı İmmün Yetmezlik Araştırma Laboratuvar’ına gelen 25 aileden X KGH tanısı alan 30 hasta, 29 anne, 1 büyükanne, 1 teyze ve 5 kız kardeş ten oluşan 36 X KGH taşıyıcı hasta yakınından ve 40 sağlıklı bireyin olduğu kontrol grubundan alınan periferik kan örnekleri kullanıldı. Hasta, taşıyıcı ve kontrol örnekle-rinden nötrofil fonksiyon analizi DHR 123 testi ile ger-çekleştirildi. Ayrıca taşıyıcı bireylerden gp91/p22phox spesifik antikorla sitokrom b558 ekspresyonu ölçümü akım sitometrede çalışıldı. Çalışmaya alınan 30 hasta örneğinde KGH ile uyumlu DHR123 test sonucu elde edildi. Ortalama SI: 1,15 ola-rak bulundu. Kontrol örneklerinde DHR 123 testi sonu-cu ortalama SI: 80 olarak bulundu. 36 taşıyıcının tama-mında DHR 123 testi ile iki farklı nötrofil populasyonu elde edildi. Benzer şekilde ancak stimulasyon olmadan yapılan p22/gp91phox intrasellüler antikor boyaması sonucu da bütün taşıyıcı örneklerinden iki farklı nötrofil populayonu elde edildi. Ayrıca CD11b M1/70 APC-Cy7 ve CD14 MOP9-APC-Cy7 spesifik antikorları DHR 123 testinde dihidrorodamin’e alternatif olarak kullanıldı ve benzer sonuçlar elde edildi. Sonuç: X-KGH tanısında DHR 123 yönteminin tanı ve taşıyıcılık takibinde tam doğru sonuçlar verdiği gözlen-di. Taşıyıcılık takibinde ve tanıda p22/gp91 testinin de destekleyici bir test olduğu belirlendi.

ABSTRACT Chronic Granulomatosis Disease (GHD) is a hereditary primary immunodeficiency disease characterized by phagocytic cells that can not kill certain bacteria and fungi after phagocytosis. It is not possible to produce superoxide which is the precursor of oxygen radicals due to the lack of one of the oxidase proteins (gp91, p22, p47, p67) that constitute the phagocytic nicotina-mide adenine dinucleotide phosphate (NADPH) oxidase enzyme structure in this disease. This study was con-ducted in Immunodeficiency Research Laboratory of Department of Immunology, Erciyes University Faculty of Medicine and peripheral blood samples from 30 pa-tients who were diagnosed with X CGD from 25 families, 36 X CGD carrier consisting of 29 mothers, 1 grand-mother, 1 aunt and 5 sisters and 40 healthy subjects were used. Neutrophil function analysis from patient, carrier and control samples was performed by DHR 123 test. In addition, measurement of cytocrom b558 ex-pression with gp91 / p22phox specific antibody from carrier individuals was performed by a flow cytometer. In 30 patients, DHR 123 test result was found to be compatible with CGD. The mean SI was found to be (1.15). In the control samples, result of DHR 123 test SI value found in 80. Two different neutrophil populations were obtained by DHR 123 test in all 36 carriers. Simi-larly, two different neutrophil populations were ob-tained from all carrier samples in a p22 / gp91phox intracellular antibody staining result without stimula-tion. Furthermore, specific antibodies to CD11b M1 / 70 APC-Cy7 and CD14 MOP9-APC-Cy7 were used as an alternative to dihydrorodamine in the DHR 123 test and similar results were obtained. Conclusion: It was ob-served that DHR 123 method is useful for the diagnosis of X-CGD and in follow-up of carrier stage in X-CGD. Additinally, p22 / gp91 test is also useful for identifica-tion of carrier stage in X-CGD.

Anahtar kelimeler:NADPH Oksidaz, X'e Bağlı Kronik Granülomatoz Hastalık, Nötrofil Fonksiyonu, CYBB, CD11b

Keywords: NADPH Oxidase, X-linked Chronic Granulomatous Disease, Neutrophil Function, CYBB, CD11b


TEZ ÖZETLERİ

51

VOLEYBOL OYUNCULARINDA CİNSİYET FARKLILIĞINA GÖRE VÜCUT KOMPOZİSYONU İLE AEROBİK VE ANAEROBİK PERFORMANSIN KARŞILAŞTIRILMASI

RELATIONSHIP BETWEEN AEROBIC AND ANAEROBIC PERFORMANCE WITH BODY COMPOSITION ACCORDING TO SEXUAL DIFFERENCE OF VOLLEYBALL PLAYERS

Esra COŞKUNER

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizyoloji Anabilim Dalı

Yüksek lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Prof. Dr. Sami AYDOĞAN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Physiology

MSc,Thesis, July 2018 Advisor: Prof. Dr. Sami AYDOĞAN

ÖZ Bu çalışmanın amacı kadın ve erkek voleybol oyuncularının cinsiyet farklılığına göre vücut kompozisyonun aerobik ve anaerobik performans ile ilişkisini karşılaştırmaktır. Çalışma-ya Erciyes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu voleybol öğrencileri gönüllü olarak katılmıştır. Katılan voley-bol oyuncularının 18’i kadın ve 21’i erkektir. Kadın voleybol oyuncularının yaşları 16,83±1,38 yıl, boy uzunlukları 172,83±9,31cm ve vücut ağırlıkları 63,15±6,91 kg, erkek vo-leybol oyuncularının yaşları 19,8±2,06 yıl, boy uzunlukları 180,9±7,84 cm ve vücut ağırlıkları 74,39±9,61 kg’dir. Kadın oyuncuların vücut kitle indeksi 21,21±2,41 kg/m2, yağ yüzde-si %22,35±3,89, yağ kitlesi 14,26±3,32 kg, yağsız vücut kitlesi 47,95±3,55 kg, toplam vücut suyu 35±2,55 kg erkek voleybol oyuncularının vücut kitle indeksi 22,68±2,68 kg/m2, yağ yüz-desi %10,16±4,37, yağ kitlesi 7,67±3,86 kg, yağsız vücut kitlesi 66,33±6,73 kg, toplam vücut suyu 48±4,78 kg. Vücut kitle indeksi cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Vücut yağ yüzdesi cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Yağ kitlesi cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Yağsız vücut kitlesi cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Toplam vücut suyu cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05) Kademeli artan koşu test verileri aerobik test süresi kadınlar-da 4,35±0,43 dk, erkeklerde 6,33±0,53 dk. aerobik test koşu hızı kadınlarda 110±8,4 m/dk, erkeklerde 130±9,48 m/dk. VO2max kadınlarda 38,04±5,65 ml/kg/dk erkeklerde 49,86±6,95 ml/kg/dk, anaerobik eşikteki VO2 kadınlarda 33,39±4,52 ml/kg/dk, erkeklerde 40,73±5,63 ml/kg/dk anae-robik eşiğe ulaşılan süre kadınlarda 2,10±0,30 dk, erkeklerde 3,03±0,38 dk olarak elde edilmiştir. Kademeli artan koşu tes-tinde; test süresi, aerobik test koşu hızı, anaerobik eşiğe ulaşı-lan süre, VO2 max, anaerobik eşikteki VO2, değerleri cinsiyet-ler arasında anlamlı fark bulunmuştur(p<0,05). Wingate bisik-let ergometresi test verileri ise; Wingate zirve güç/kg kadın-larda 6,17±0,79 w/kg, erkeklerde 9,97±1,72 w/kg, ortalama güç/kg kadınlarda 4,34±0,61w/kg, erkeklerde 6,95±0,94 w/kg, yorgunluk indeksi kadınlarda %67,78±5,57 erkeklerde %67,13±12,28 olarak ölçülmüştür. Wingate bisiklet ergometresi testinde yorgunluk indeksi cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p>0,05). Zirve güç,/kg, ortalama güç/kg de-ğerleri cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05).; Sonuç olarak yapmış olduğumuz kademeli artan koşu testi ve wingate bisiklet ergometresi test verileri cinsiyetler arasında vücut kompozisyonu değerleri göz önünde bulundurularak kıyasladığımızda voleybol oyuncularının performansları ob-jektif olarak değerlendirilip uygun antrenman programı hazır-lamak, yaranlama riskini azaltmak , müsabakalarda galibeyet sağlamak için önem arz etmektedir. Bu ilişkilerin saptanması başarılı elit oyuncu yetiştirilmesini sağlayacaktır.

ABSTRACT Purpose of this study is to compare relationship between aerobic and anaerobic performance of body composition according to sexual difference of man and woman voleyball players. Student of Erciyes University school of physical education and sports took part voluntarily. 18 of 39 volleybal players are women and 21 are men. Age of women volleyball players is 16,83±1,38, heights is 172,83±9,31cm and weights is 63,15±6,91 kg. And the age of man volleyball players is 19,8±2,06, heights is 180,9±7,84 cm and weights is 74,39±9,61 kg. According to tanita’s datas, Body mass index of woman players is 21,21±2,41 kg/m2, percentage of fat is 22,35±3,89 %, fat mass is 14,26±3,32 kg , lean body mass is 47,95±3,55 kg, total body water is 35±2,55 kg and bmi of man players is 22,68±2,68 kg/m2, percentage of fat 10,16±4,37 %, fat mass is 7,67±3,86, lean body mass is 66,33±6,73, total body water is 48±4,78 BMİ is insignificiant between gender(p>0,05). Body fat percentage between genders is significiant(p<0,05). Fat mass between genders is significiant(p<0,05). Lean body mass between genders is significiant(p<0,05). Total body water between genders is significiant(p<0,05). In regards of aerobic performance test’s datas, aerobic test duration of women is 4,35±0,43 mn and men is 6,33±0,53 mn. Aerobic test running speed of women is 110 ±8,4m/mn and men is 130 ±9,48 m/mn. Anaerobic threshold duration of women is 2,10±0,30 and men is 3,03±0,38. MaxVO2 of women is 38,04±5,65 ml/kg/mn and of men is 49,86±6,95 ml/kg/mn. VO2 at anaerobic thresold for woman is 33,39±4,52 ml/kg/mn and for man is 40,73±5,63 ml/kg/mn. Aerobic performance test for genders is significiant(p<0,05). Anaerobic performance tes data’s, Peak power/kg of woman is 6,17±0,79 w/kg and of man is 6,95±0,94 w/kg. Avarage power for woman is 4,34±0,61w/kg and for man is 6,95±0,94 w/kg. Index of fatigue for woman is %67,78±5,57 and for man is %67,13±12,28. In anaerobic performance test, index of fatigue is the only insignificiant between genders. In conclusion;when we compare incremental maximal exercise test on a treadmill and wingate tests via body composition we can have objective datas, and it can show us a way to make a better traninng paln and it can decrease possibility of getting injury. Tehese datas help us improve the players winning possibilities.

Anahtar kelimeler: Voleybol, wingate, aerobik performans, vücut kompozisyonu

Keywords: Volleyball, Wingate, Aerobic Performance, Body Composition

TEZ ÖZETLERİ


ERİŞKİN AKUT MİYELOİD LÖSEMİDE AKIM SİTOMETRİK MİNİMAL REZİDÜEL HASTALIK TAKİBİ FOLLOW OF MINIMAL RESIDUAL DISEASE AT ADULT ACUTE MYELOID LEUKEMIA BY FLOW CYTOMETRY

Fatih Serdar ŞAHİN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Prof. Dr. Mustafa ÇETİN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Stem Cell Sciences

M.Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Prof.Dr. Mustafa ÇETİN

ÖZ Akut miyeloid lösemi, genel olarak yaşlı bireylerde görülen malign bir hastalıktır. AML; hızlı başlar, hızlı ilerler ve hematopoetik sistemi blastik hücreler istila ederler. Tedavi sağlanmazsa, ölüme neden olabilecek bir karaktere sahiptir. Minimal rezidüel hastalık; antitümöral tedavilerden kaçan, vücutta varlığını sürdüren ancak morfolojik ola-rak tespit edilemeyen ve ileriki dönemde relapsa neden olabilecek potansiyeli olan malign hücrelerin varlığı olarak tanımlanır. AML’de fazla sayıda hücre soyu has-talıkla ilişkili olduğu için MRH takibi son derece zor ve karmaşıktır. Yapılan bu çalışmada AML hastalarında CD123,CD117,CD34,CD38 ve CD45 gibi yüzey belirteç-lerinin hastalık dönemleri içerisinde nasıl değişimler gösterdikleri araştırıldı. Çalışmamız iki ana grup (MRH görülen hasta grubu ve MRH görülmeyen hasta grubu) üzerinden değerlendirildi. Bu değerlendirme için 7’li gruplar oluşturuldu ve bu gruplardan elde edilen veri-ler değerlendirildi. Minimal rezidüel hastalık görülen hasta grubunda remisyon dönemine ulaşan hastalarda lösemik kök hücre (CD34+/CD38-) potansiyeli antitümöral tedavi-nin bir sonucu olarak tamamen azalması beklenirken, lösemik kök hücre (CD34+/CD38-) potansiyelinin an-lamsız artış ve azalışlar sergilediği gözlemlenmiştir (p>0,05). Aynı şekilde MRH dönemindeki hastalarda da lösemik kök hücre (CD34+/CD38-) potansiyelinin an-lamsız artış ve azalışlar sergilediği gözlemlenmiştir (p>0,05). Minimal rezidüel hastalık görülmeyen hasta grubunda ise remisyon dönemine doğru lösemik kök hücreler (CD34+/CD38-) potansiyelinin anlamlı ve kararlı bir azalış sergilediği gözlemlenmiştir (0.05<p<0.10 Wilcoxon) (p<0,05 Friedman). Minimal rezidüel hastalık görülen grupta CD123’ler CD45 bağımlı olduklarında anlamlı (p<0,05), lösemik kök hücre bağımlı (CD34+/CD38-CD123+) oldukların-da anlamsız değişimler sergilemektedirler (p>0,05). Bunların sonucunda MRH’nın tespiti için CD45 bağımlı CD123 belirtecinin MRH’nın takibi için fikir ifade edebi-leceği düşünülebilir. Buna ek olarak AML’nin başlatıl-ması ve bitişi lösemik kök hücre kontrolünde gerçekle-şiyor olsa dahi, MRH sürecinin öncül hücrelerin (CD123) kontrolüne seyrettiği düşünülebilir.

ABSTRACT Acute myelogenous leukemia (AML) is a malignant disease commonly seen in elderly individuals. AML starts fast, rapid advances, and blastic cells invade the hematopoietic system. If treatment can not be provided, it has a character that can cause death. Minimal residual disease (MRD); is defined as the pre-sence of malignant cells that escape from antitumoral therapies, have the potential to induce their presence in the body but are not morphologically detectable and may lead to relapse in the future. MRD tracking is extremely difficult and complex because of number of cell lines in AML are associated with disease. In this study, we investigated how surface markers such as CD123, CD117, CD34, CD38 and CD45 in AML patients show changes during disease episodes. Our study was based on two main groups (the patient group with MRD and the patient group without MRD). For this evaluation, 7 subjects were used in each group and the data obtained from these groups were evaluated. It has been observed in a group of patients with mini-mal residual disease, patients reaching the remission period were expected to the leukemic stem cell (CD34 + / CD38-) potential completely decrease as a result of antitumoral therapy, the leukemic stem cell (CD34 + / CD38-) potential exhibits meaningless increases and decreases (p>0,05). Likewise, it was observed that the leukemic stem cell (CD34 + / CD38-) potential exhibited nonsignificant increases and decreases in MRH-stage patients (p> 0.05). It was observed that in a group of patients without mi-nimal residual disease, in the remission period the leukemic stem cell (CD34 + / CD38-) potential significantly and steady decrease (0.05<p<0.10 Wilcoxon) (p<0,05 Friedman). In a group of patient with minimal residual disease, CD123 showed significant (p <0.05) changes when they were CD45 dependent (p> 0.05), CD123 exhibit meaningless changes when they are leukemic stem cell (CD34+/CD38-CD123+) dependent (p> 0.05). As a result, it can be considered that the CD45-dependent CD123 marker for detection of MRD may be an idea for the follow-up of MRD. In addition, even if the initiation and termination of AML is under control of leukemic stem cells, it can be considered that the MRD process is controlled by precursor cells (CD123).

Anahtar kelimeler: AML; CD123; Minimal Rezidüel Hastalık; Lösemik Kök Hücre

Keywords: AML; CD123; Minimal Residual Disease; Leukemic Stem Cell


TEZ ÖZETLERİ

53

OVER KANSER HÜCRELERİNDE MikroRNA-144’ün ROLÜNÜN ARAŞTIRILMASI INVESTIGATION THE ROLE OF MiR-144'in OVARIAN CANCER CELLS

Fatma Aysun TÜRÜT

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Eczacılık Biyokimya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018

Danışman: Doç. Dr. Özge ÇEVİK

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Pharmacy Biochemistry

M.Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Doç. Dr. Özge ÇEVİK

ÖZ Over kanseri kadınlarda yaygın görülen malingnent tümör kanserlerinde 7.sırada gelmektedir. Son zaman-larda yapılan çalışmalar karsinogenezde rol oynayan mikro RNA’ların, kanserde oncomir ya da tümör süpressör olarak davranış sergilediğini göstermektedir. Bu çalışmada östrojen pozitif ve negatif over kanser hücrelerinde miR-144’ün COX-2 ve apoptozla ilgili sin-yal yolağı ile ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmamızda insan over kanser hücre hatları OVCAR-3 ve SKOV-3 kullanıl-mıştır. Hücrelerde COX-2 inhibisyonu selektif bir inhi-bitör olan Celecoxib (CLX) ile yapılmış ve miR-144 dü-zeyleri Anti-miR-144 oligonükleotidi kullanılarak bas-kılanmıştır. Hücrelerde, MTT ile hücre proliferasyonları bakılmış, CA-125 düzeyi ELİSA ile ölçülmüştür. Hücre-lerde Bax, Bcl-2, COX-2, Cas-3 protein ve gen ekspres-yon düzeyleri western blotlama ve qRT-PCR ile ölçül-müştür. Hücrelerde COX-2 promoter gen aktivitesi pCOX-2-Luc plazmidi kullanılarak ekspre edilmiş ve lusiferaz aktivitesi ile ölçülmüştür. OVCAR-3 ve SKOV-3 hücrelerinde Anti-miR-144 ve CLX’in koloni oluşumuna etkisi incelenmiştir. Sonuç olarak, miR-144 inhibisyonu hücrelerin proliferasyonunu arttırır ve COX-2 proteininin ekspres-yonun artışını gerçekleştirir. MiR-144 inhibe edildiği zaman hücrelerde apoptoz mekanizması baskılanarak migrasyon artışı başlamaktadır. Over kanseri tedavisinde yeni yaklaşımların geliştiril-mesi konusunda miR-144 aktive edecek ilaçlar gelişti-rilmelidir. Ayrıca gen terapi ile miR-144, kanser hasta-ları için yeni bir tedavi yöntemi olabilir.

ABSTRACT Over cancer is the 7th most common malignent tumor cancers which seen on women. In recent studies it has been seen that micro RNA which play role in carsinom-agenesys, behave as oncomir or tumor supressor in cancer. In this study it, the relation between miR-144 and COX-2 and signalic pathway related to apoptose in ostrogen positive and ostrogen negative cells is investi-gated. In our study human cancer cell lines OVCAR-3 and SKOV-3 are used. COX-2 inhibition in cells is done by Celecoxib (CLX) which is a selective inhibitor and miR-144 levels are suppressed by using Anti-miR-144 oligonucleotid. In cells, cell proliferation is observed by MTT, CA-125 level is measured by ELISA. Bax, Bcl-2, COX-2 and Cas-3 proteine and gene expression levels in cells are measured by western blotting and qRT-PCR. COX-2 promoter gene activity in cells is expressed by using pCOX-2 plasmide and luciferaz activity is meas-ured. Effect of Anti-miR-144 and CLX in colony forma-tion is investigated in OVCAR and SKOV3 cells. In conclusion, mir-144 inhibation increases prolifera-tion of cells and increases the expression COX-2 pro-tein. When miR-144 is inhibed, increase in migration is initiated in cells by suppressing apoptose mechanism. In treatment of over cancer, in order to develop new approaches, new medicine which activate miR-144 must be developed. In addition, gene therapy and miR-144 together can be a novel curing method for cancer patients.

Anahtar kelimeler: Over Kanseri, miR-144, COX-2, gen terapi Keywords: Over Cancer, miR-144, COX-2, gene therapy

TEZ ÖZETLERİ


NİKOTİNİN EMBRİYONAL KEMİK GELİŞİMİ ÜZERİNDEKİ TERATOJENİK ETKİSİNE KARŞI FOLİK ASİTİN KORUYUCU ROLÜ

THE PROTECTIVE ROLE OF FOLIC ACID AGAINST TERATOGENIC EFFECT ON NICOTININ EMBRYONAL BONE DEVELOPMENT

Kadirhan DOĞAN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Anatomi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Mehtap NİSARİ

Erciyes University, Graduate School Of Health Department of Anatomy M. Sc. Thesis, May 2018

Supervisor: Asst. Prof. Mehtap NİSARİ

ÖZ Bu çalışmada nikotinin gebe sıçanların fetuslarının kemik gelişimine olası teratojenik etkileri ve folik asitin bu etkilere karşı koruyucu etkisi ikili iskelet boyaması yöntemi ile araştırıldı. Çalışmamızda 18 adet dişi ve erişkin Wistar-Albino türü sıçan kullanıldı. 2 dişi ve 1 erkek sıçanın aynı kafeste 14 saat geçirmesinin ardın-dan yapılan vajinal smear testi ile gebe olduğu tespit edilen sıçanlar her gruba 3 tane düşecek şekilde 6 gru-ba ayrıldı. Gruplar kontrol, düşük doz nikotin (DDN), yüksek doz nikotin (YDN), düşük doz nikotin+folik asit (DDN+FA), yüksek doz nikotin+folik asit (YDN+FA) ve folik asit (FA) olarak oluşturuldu. Gebeliğin 1-20. günle-ri arasında kontrol grubuna 1 ml/kg serum fizyolojik (SF), DDN grubuna 3 mg/kg nikotin, YDN grubuna 6 mg/kg nikotin, DDN+FA grubuna 3 mg/kg nikotine ek olarak 400 µg FA, YDN+FA grubuna 6 mg/kg nikotine ek olarak 400 µg FA ve FA grubuna 400 µg FA verildi. Gebeliğin 20. gününde fetuslar sezaryenle alınarak ağırlıkları, biparietal ve baş-kıç uzunlukları ölçüldü. Daha sonra ikili iskelet boyama yöntemi kullanılarak fetusların kemik yapılarının Alizarin Red-S ile kırmızı, kıkırdak yapılarının da Alcian Blue ile mavi renge bo-yanması sağlandı. Fetuslara ait ön ve arka ekstremite kemiklerin (scapula, humerus, ulna, radius, femur, tibia, fibula) stereomikroskop altında incelenmesinin ardın-dan fotoğrafları çekildi. Daha sonra Image J programı kullanılarak kemik uzunlukları, kemikleşme sergileyen bölgenin uzunlukları ve kemikleşme yüzde oranı he-saplandı. Elde edilen veriler R 3.2.3 programı ile değer-lendirildi. Kemik boy uzunlukları değerlendirmesinde DDN uygu-lanan grup verileri ile kontrol grubu verilerinin arasın-da istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı (p<0,05); YDN verilen grubun verilerinin anlamlı dere-cede düşük olduğu (p<0,05); DDN+FA ve YDN+FA grup-larına verilen FA’nın ise DDN ve YDN gruplarına verilen nikotinin etkisini düzelterek kontrol grubu verilerine yaklaştırdığı (p<0,05) tespit edildi. Bu veriler ışığında nikotinin teratojenik etkisinin ke-mikleşmeyi azalttığı; nikotine karşı verilen FA’nın ise bu etkiyi azaltarak kemikleşmeyi arttırdığı sonucuna varıldı.

ABSTRACT In this study, the possible effects of nicotine on the bo-ne development of fetuses of pregnant rats and the protective effect of folic acid on these effects were investigated by dual skeletal staining. In our study, 18 adult female Wistar-Albino rats were used. Two female and one male rats were exposed to the same cage for 14 hours and the rats were found to be pregnant by vaginal smear test. Two female and one male rats were exposed to the same cage for 14 hours and the rats were found to be pregnant by vaginal smear test. Groups were formed as control, low dose nicotine (LDN), high dose nicotine (HDN), low dose nicotine+folic acid (LDN+FA), high dose nicotine+folic acid (HDN+FA) and folic acid (FA). Between 1-20 days of pregnancy 1 ml/kg of saline given for control group, 3 mg/kg of nicotine for LDN group, 6 mg/kg of nicotine for HDN, in addition 3 mg/kg nicotine 400 μg FA for LDN+FA group, in addition 6 mg/kg nicotine 400 μg FA for HDN+FA group and 400 μg of FA for FA group. On the 20th day of the pregnancy, the fetuses were caesarean sectioned and their weights, biparietal and head-to-hip lengths were measured. Subsequently dual skeletal staining was used to redirect fetal bones red with Alizarin Red-S and cartilage blue with Alcian Blue. After examination of fetal front and rear bone (scapula, humerus, ulna, radius, femur, tibia, fibula) under the stereomicroscope photos were taken. Then, Image J program used to evaluate, the bone lengths, the lengths of the ossifying region and the percentage of ossification. The obtained data were evaluated with the R 3.2.3 program. There was no statistically significant difference between groups of LDN applied group and control group (p<0.05); the data of the group given HDN were significantly lower (p<0.05); FA given to LDN+FA and HDN+FA groups improved the effect of nicotne given to the LDN and HDN groups to the control group (p<0.05). According this study the teratogenic effect of nicotine reduces ossification; whereas FA given against nicotine increased the ossification by reducing this effect.

Anahtar kelimeler: Sıçan, nikotin, folik asit, kemikleşme, ikili iskelet boyaması

Keywords: Rat, nicotine, folic acid, ossification, double skeletal staining.


TEZ ÖZETLERİ

55

HASTANE DIŞI TOPLUMSAL ALANLARDA ANTİBİYOTİKLERE DİRENÇLİ İNDİKATÖR MİKROORGANİZMALARIN ARAŞTIRILMASI

INVESTIGATION OF ANTIBIOTIC RESISTANT INDICATOR MICROORGANISMS IN PUBLIC AREAS Leman KARBUKAN NAYİM

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Mikrobiyoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi Nisan 2018 Danışman: Prof. Dr. Duygu PERÇİN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Microbiology

MSc Thesis, April 2018 Supervisor: Prof. Dr. Duygu PERÇİN

ÖZ Amaç: Metisiline dirençli Staphylococcus aureus, Vankomisine dirençli Enterokoklar, ESBL üreten gram negatifler, Karbepeneme dirençli Pseudomonaslar, Karbepeneme dirençli Enterobacteriaceae, çoklu ilaca di-rençli Acinetobacterler tedavi güçlüğü nedeniyle hastane enfeksiyonları etkenleri arasında en çok korkulan mikro-organizmalardır. Bu etkenlerin hastanede yayılımının ön-lenebilmesi için çok çeşitli önlemler alınmaktayken top-lumsal alanlarda yayılımları ile ilgili fazla bir veri yoktur. Bu çalışmada, indikatör mikroorganizma olarak isimlendi-rilen bu antibiyotiklere dirençli mikroorganizmaların top-lumsal alanlarda varlığının araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Şubat – Mart 2017 tarihleri arasında Kayseri il sınırı içinde çeşitli camilerin lavaboları, giriş kapıları, alışveriş merkezleri, çocuk oyun parkları, şehirle-rarası otobüs terminali, toplu taşıma araçları, bankamatik-ler ve erişkin spor aletlerinden toplam 175 sürüntü örneği knit swab ile alınarak triptik soy sıvı besiyerine ekildi ve 35 °C de bir gece inkübasyona bırakıldı. İnkübasyon sonra-sı tüm örnekler altı farklı kromojenik besiyerlerine (BioMerieux, Fransa) ekildi. Üreyen koloniler Microgen GN-ID A ve B Panel (LABM, İngiltere) kullanılarak tanımlandı. Duyarlılık testleri Kirby Bauer Disk difüzyon testi ve E-test yöntemleri ile yapılarak sonuçlar EUCAST sınır değerlerine göre değerlendirildi. Bulgular: Alınan 175 tane örneğin 47’sinde (% 26,9 ) indi-katör mikroorganizma tespit edildi. İzolasyon oranı cami-den alınan örneklerde % 23.3, bankamatiklerden alınan örneklerde % 60, alışveriş merkezlerinden alınan örnek-lerde % 35.4, toplu taşıma araçlarından alınan örneklerde ise % 18 olarak bulundu. Üreme görülen örneklerde en sık izole edilen mikroorganizma 32 örnekte (% 18.2) MRKNS, iken; 8 örnekte (% 4.5) MRSA, 2 örnekte (% 1.1), çoklu dirençli Acinetobacter haemolyticus idi. MRSA bulunan örneklerin tamamı vankomisine duyarlı bulundu. Sonuç: Sonuç olarak hastane dışı toplumsal alanlarda anti-biyotiklere dirençli indikatör mikroorganizmalaın araştı-rılması çalışmamızda özellikle alışveriş merkezleri, genel tuvaletler, şehirlerarası otobüs terminali, toplu taşıma araçları (otobüsler, tramvay), bankamatikler, paralar, eriş-kin spor aletleri vb. alanlardan antibiyotiklere dirençli indikatör mikroorganizmalar izole edilmiştir. Toplumsal alanlarda da kontroller sık sık yapılmalı, gerekli tedbirler alınmalı, hijyen eğitimlerine önem verilmelidir. Aksi tak-dirde dirençli mikroorganizmaların hastanelerde olduğu gibi hastane dışında da yayılacağı aşikardır. Toplumsal alanlarda benzer epidemiyolojik çalışmaların yapılması bu soruna farkındalık yaratmak ve küresel bir sorun haline gelmesini engellemede önemli bir basamaktır.

ABSTRACT Aim: Methicillin-resistant Staphylococcus aureus, Vancomycin-resistant enterococci, ESBL producing gram negative microorganisms, Carbepenem resistant Pseudomonas spp, Carbepenem resistant Enterobacteriaceae, multiresistant Acinetobacter spp. are the most feared microorganisms among nosocomial infections due to treatment problems. While there are a number of measures taken to prevent the spread of these microorganisms in the hospital, there is not much data on their spread in the public area. In this study, it was aimed to investigate the presence of these antibiotic resistant microorganisms, which are called indicator microorganisms, in public areas. Materials and Methods: A total of 175 samples from sinks, entrance doors of various mosques, shopping centers, children's play parks, intercity bus terminal, public transportation vehicles, cash dispensers and adult sports devices in Kayseri, were taken using knit swabs between February and March 2017. The samples were seeded on tryptic soy broth and left overnight incubation at 35 °C. After incubation all samples were seeded on six different chromogenic media (BioMerieux, France). The suspicious colonies were identified using Microgen GN-ID A and Panel B (LABM, UK). Antibiotic susceptibility tests were performed using Kirby Bauer Disk diffusion and E-test methods and the results were evaluated according to EUCAST breakpoints. Results: Indicator microorganisms were detected in 47 (26.9%) of 175 samples. The isolation rate was found to be 23.3% for samples taken from mosques, 60% from the cash dispensers, 35.4% from shopping centers and 18% from public transportation vehicles. The most frequently isolated microorganisms were MRKNS in 32 samples (18.2%), MRSA in 8 samples (4.5%) and multiresistant Acinetobacter haemolyticus in 2 samples (1.1%). All methicillin-resistant staphylococci were found to be susceptible to vancomycin. Conclusion: In conclusion, by this study, antibiotic resistant indicator microorganisms have been isolated in non-hospital public areas such as shopping malls, public toilets, intercity bus terminal, public transportation vehicles (buses, trams), cash machines. Audits should be done frequently in public areas, necessary precautions should be taken immediately and hygiene education should be given regularly. Otherwise, it is obvious that resistant microorganisms will be spreading in public areas as well as in the hospitals. Performing similar epidemiological studies in the public areas is an important step in raising awareness fort the problem and preventing it from becoming a global one.

Anahtar kelimeler: Hastane enfeksiyonu, indikatör mikroorganiz-ma, antibiyotik direnci, hijyen, toplumsal alan, epidemiyolojik yayılım

Keywords: Hospital infection, indicator microorganism, antibiotic resistance, hygiene, public area, epidemiological spread.

TEZ ÖZETLERİ


SERVİKS KANSER ŞÜPHESİ OLAN HASTALARDAN ALINAN SMEAR ÖRNEKLERİNDE İNSAN PAPİLLOMA VİRÜS (HPV) TİPLERİNİN ARAŞTIRILMASI

THE INVESTIGATION OF HUMAN PAPILLOMA VIRUS (HPV) TYPES IN SMEAR SPECIMENS FROM PATIENTS WITH CERVICAL CANCER SUSPICION

Levent GÖRÜR

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Şubat 2018 Danışman Prof.Dr. Hamiyet DÖNMEZ-ALTUNTAŞ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Medical Biology

MSc. Thesis, February 2018 Supervisors: Prof.Dr. Hamiyet DÖNMEZ-ALTUNTAŞ

ÖZ Servikal kanserlerin insan papillomavirus (HPV) ile ilişkisi kanıtlanmış olup, dünya genelinde kadınlar ara-sında en sık görülen ikinci kanserdir ve gelişmekte olan ülkelerde kansere bağlı ölümlerin önemli nedenlerin-den biridir. HPV enfeksiyonunun başlangıcı ile servikal kanser gelişimi arasında uzun bir latent döneminin bulunması nedeniyle servikal kanserler tarama prog-ramları ile erken evrelerde saptanabilmektedir. Günü-müzde servikal kanser tarama programlarının önemli bir parçası olan HPV-DNA testleri dünya genelinde yay-gın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı klinik olarak şüpheli servikal lezyonu olan kadın hastalardan alınan smear örneklerinde HPV tiplerinin belirlenmesi ve HPV tiplerinin servikal kanser öncü lezyonları ve serviks kanseri evreleriyle olan ilişkilerinin değerlendi-rilmesidir. Bu çalışmada, Multipleks Flöresans-Polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) HPV tiplendirme Kiti ile klinik olarak şüpheli servikal lezyonu olan 126 kadın hastanın servi-kal sürüntü örneğinde HPV tipleri araştırılmıştır. Bu yöntem ile HPV genomunun E6 ve E7 bölgelerine özgü flöresanla işaretlenmiş primerler kullanılarak 16 farklı HPV tipi belirlenebilmektedir. Çalışmaya dahil edilen tüm hastaların 61’inde ( %48.41) HPV pozitif ( + ) olarak bulundu. Smear testi negatif (-) olan hastalarda HPV pozitif (+) oranı %39.60 idi. Hem smear hem de HPV pozitif (+) olan hasta sayısı 21’dir (% 16.67). Bu hastalardan 12’si HGSIL (57.14%), 3’ü LGSIL (14.29%) ve 6’sı ise ASC (28.57%) grubu içersindeydi. Smear testi normal olan hastalarda HPV oranının nispeten yüksek olması, HPV’nin serviksteki sitolojik değişikliklerden sorumlu olabileceğini düşündürmektedir. Böylece, çalışmamızın sonuçları serviks kanseri erken tanısında hassas HPV belirleme testlerinin önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

ABSTRACT Cervical cancer that has been proven to be associated with human papillomavirus (HPV) is the second most common cancer in women worldwide and is a leading cause of cancer deaths in women in developing coun-tries. Cervical cancers can be detected in the early stages by screening programs since a long latency pe-riod exists between the beginning of HPV infection and the development of cervical cancer. HPV-DNA testing is widely used throughout the world and today is an im-portant part of cervical cancer screening programs. The aim of this study is to determine the type of IPV in smear specimens taken from female patients with clini-cally suspicious cervical lesions and to evaluate the association of HPV types with clinically suspicious cer-vical lesions and cervical cancer stages.

In this study, HPV types were investigated on smear specimens of 126 female patients with clinically suspi-cious cervical lesions by using Multiplex Fluorescent-Polymerase chain reaction (PCR) typing Kit. Fluorescent primers specific for E6 and E7 region of HPV genome were used and the 16 HPV types were determined by this Multiplex-PCR methods.

The HPV positive (+) ratio in all patients was %48.41 (61/126) in the study. The HPV positive (+) ratio in patients with smear negative (-) was 39.60%. The 21 (16.67%) patients with both HPV and smear positive (+) was 12 patients of HGSIL (57.14%), 3 patients of LGSIL (14.29%) and 6 patients of ASC (28.57%). The relatively high HPV positive (+) ratio in patients with normal smear was suggested that HPV positivity may be responsible for cytological changes in the cervix. Thus, our results clearly demonstrate that sensitive HPV detection tests are important in early cervical can-cer diagnosis.

Anahtar kelimeler: DNA, Çoklu Flöresans PZR, İnsan Papil-loma Virüs, Serviks.

Keywords: Cervix, DNA, Human Papilloma Virus, Multiplex Fluorescent PCR.


TEZ ÖZETLERİ

57

ANTİRADİKAL ETKİLİ STANDARDİZE MENTHA X PIPERITA L. EKSTRESİ HAZIRLANMASI ANTI-RADICAL EFFECTIVE STANDARDIZE MENTHA X PIPERITA L. EXTRACT PREPARATION

Meltem ZENĞER GENİŞER

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Farmakognozi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018 Danışman: Dr.Öğr.Üyesi Gökçe ŞEKER

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Pharmacognosy

MSc Thesis, June 2018 Supervisor: Asist. Prof. Dr. Gökçe ŞEKER KARATOPRAK

ÖZ Bu çalışmada Lamiaceae familyasının bir üyesi olan Mentha piperita L. ile çalışılmıştır. M. piperita fenolik içeriği bakımından oldukça zengindir ve bu nedenle de çok güçlü antioksidan aktiviteye sahiptir. Fakat bu özel-liğinden dolayı hazırlanmış tıbbi ürünlere rastlanama-maktadır. Bu nedenle bu çalışmada antiradikal etkisi yüksek standardize M. piperita ekstresinin hazırlanma-sı ve bu ekstrenin karakterizasyonu hedeflenmiştir. Karakterizasyonu yapılan ekstrenin nanotaşıyıcı bir sistem olan lipozomlara yüklenerek etkinliğinin uzun süre sürdürülebilirliği araştırılmıştır. Bitkinin toprak üstü kısmından ve n-hekzan ile yağı alınmış toprak üstü kısmından hazırlanan ekstrelerin antiradikal aktivitelerini belirlemek amacıyla 1,1-difenil-2-pikrilhidrazil (DPPHl) ve 2,2’- azino-bis (3-etilbenzotiazolin-6- sulfonik asit) (ABTS+l) radikal sü-pürücü etki deneyleri yapılmıştır. En yüksek aktiviteye sahip ekstrenin fenolik madde içeriği Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi (YBSK) ile analiz edilmiştir. Aktif ekstrenin L929 (fare fibroblast) hücre hattında toksisitesi 3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl)-2,5-diphenyltetrazolium (MTT) yöntemi ile belirlenmiştir. Karakterizasyonu yapılan ekstre, nanotaşıyıcı bir sis-tem olan lipozomlara yüklenmiş ve etkinliğinin uzun süre sürdürülebilirliği hedeflenmiştir. Salım çalışması-nın sonunda salınan ekstre ile yapılan DPPHl radikal süpürücü etkide % 60,8 inhibisyon elde edilmiştir.

ABSTRACT In this study, Mentha piperita L., a member of the La-miaceae family, was studied. M. piperita is very rich in phenolic content and therefore has very strong antioxi-dant activity. However, because of this feature, there are no medicinal products prepared. For this reason, the aim of this project is to prepare standardized M. piperita extract with antiradical effect and to character-ize this extract. Characterized extract was loaded in liposomes, a nanostructured system, and the long-term sustainability of the activity was investigated. In order to determine the antiradical activities of the extracts prepared from the aerial part and defatted aerial part with n-hexane, 1,1-diphenyl-2-picrylhydrazyl (DPPHl) and 2,2'-azino-bis (3-ethylbenzothiazoline-6-sulphonic acid) (ABTS+l) radical scavenging activity tests were carried out. The extract which has the highest activity was analyzed by High Pressure Liquid Chromatography (HPLC) in terms of phenolic composition. The toxicity of active extract on L929 (mouse fibroblast) cell line was determined via 3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl) -2,5-diphenyltetrazolium (MTT) method. The characterized extract is loaded onto liposomes, a nanostructure system, and its long-term sustainability is targeted. At the end of our release study, a 60.8% inhibition was obtained at the DPPHl radical scavenging effect with the extract released.

Anahtar kelimeler Lamiaceae, Mentha piperita L., antiradikal, lipozom

Keywords: Lamiaceae, Mentha piperita L., antiradical, liposome

TEZ ÖZETLERİ


KOLANJİOKARSİNOMA HÜCRE HATTINDA (TFK-1) SUBEROYLANİLİD HİDROKSAMİK ASİT'İN GROWTH ARREST SPESİFİK PROTEİN (GAS6) VE AXL ÜZERİNE ETKİSİ

EFFECT OF SUBEROYLANILIDE HYDROXAMIC ACID ON GROWTH ARREST SPECIFIC PROTEIN (GAS6 ) AND AXL IN CHOLANGIOCARCINOMA CELL LINE (TFK-1)

Neslihan HAKLIGÜR

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018

Danışman: Prof. Dr. Gülden BAŞKOL


M. Sc. Thesis, June 2018 Supervisor: Prof. Dr. Gülden BAŞKOL

ÖZ Kolanjiokarsinoma (KK), safra yollarının epitellerinden kaynaklanan malign bir tümördür. KK’nın insidansı ve mortalitesi dünya genelinde giderek artmaktadır. Asetilasyon ve deasetilasyon gen ekspresyonunun dü-zenlenmesinde önemli epigenetik mekanizmalardır. Birçok insan kanserinde, asetilasyon seviyesinde deği-şiklikler olduğu ve çeşitli HDAC’ların overekspresyona uğradığı bildirilmiştir. Kanserde meydana gelen epigenetik değişikliklerin potansiyel geri dönüşümlü olması, epigenetik tedavi seçeneğini ortaya çıkarmıştır. SAHA, bir HDAC inhibitörüdür ve çeşitli tümör hücrele-rinde antikanser aktivite gösterdiği bildirilmiştir. RTK’lar, hücre büyümesi, farklılaşması, migrasyon, apopitozis gibi çeşitli biyolojik faaliyetleri kontrol eder-ler. Reseptör tirozin kinaz yolağının, çoğu kanser türün-de anormal aktivite gösterdiği bildirilmiştir. TAM re-septör kinaz ailesinden Axl ve ligandı Gas6’nın, çeşitli insan kanserlerinde aşırı ekspresyona uğradığı, invazyon ve metastazla ilişkili olduğu belirlenmiştir. Biz bu çalışmada, kolanjiokarsinoma hücre hattında (TFK-1), SAHA' nın, Axl ve Gas6 üzerine etkisini araştır-dık. Bu amaçla, TFK-1 hücrelerine, kültür ortamında 48 saat süre ile 2 μM SAHA uygulandı ve süre sonunda hücre kültür medium süpernatantlarında Gas6 ve Axl seviyesi ELİSA yöntemi ile değerlendirildi. Deney sonu-cunda SAHA uygulamasının, kontrol grubuna göre, Axl seviyesinde istatiksel olarak anlamlı biçimde azalmaya neden olurken, Gas6 seviyesinde, istatiksel olarak an-lamlı biçimde artışa neden olduğu tespit edildi (p<0,05). Sonuç olarak, kolanjiokarsinoma hücrelerinde, SAHA’nın Axl seviyesinde azalmaya neden olması olum-lu bir etki olarak görülürken, Gas6 seviyesinde artışa yol açması, SAHA’nın Gas6/Axl mekanizması üzerinde farklı etkileri olabileceğini düşündürmektedir. Bu ko-nunun aydınlatılması için ayrıntılı çalışmalar yapılması gerekmektedir.

ABSTRACT Cholangiocarcinoma (CC) is a malignant tumor originating from the epithelium of the bile ducts. The incidence and mortality of CC has been increasing worldwide. Acetylation and deacetylation are important epigenetic mechanisms in the regulation of gene expression. Alterations in the level of acetylation in many cancers have been identified and various HDACs have been found to undergo overexpression. The potential reversibility of epigenetic changes in cancer has led to the choice of epigenetic therapy. SA-HA is an HDAC inhibitor and it has been reported to exhibit anticancer activity in various tumor cells. RTKs control a variety of biological activities such as cell growth, differentiation, migration, apoptosis. Receptor tyrosine kinase pathway has been reported to exhibit anormal activity in most cancer types. Axl, a member of the TAM receptor kinase family, and its ligand Gas6 have been found to be overexpressed in various human cancers and associated with invasion and metastasis. In this study, we investigated the effect of SAHA on Axl and Gas6 in the cholangiocarcinoma cell line (TFK-1). For this purpose, TFK-1 cells were treated with 2 μM SAHA for 48 hours in culture medium and than the level of Gas6 and Axl in cell culture medium supernatants were evaluated by ELISA method. As a result, it was determined that the SAHA application resulted in a statistically significant increase in the level of Gas6 while causing a statistically significant decrease in the Axl level when compared with the control group. (p<0,05). In conclusion, the fact that SAHA causing a decrease in Axl level in cholangiocarcinoma cells is considered to be a positive effect but the increase in Gas6 level suggests that SAHA may have different effects on the Gas6 / Axl mechanism. Furher studies are needed to clarify this issue.

Anahtar kelimeler: Kolanjiokarsinoma, SAHA, Gas6, Axl Keywords: Cholangiocarcinoma, SAHA, Gas6, Axl


TEZ ÖZETLERİ

59

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kök Hücre Bilimleri Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Aycan GÜNDOĞDU

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences

Department of Stem Cell Science Msc. Thesis, May 2018

Supervisor: Asst. Prof. Aycan GÜNDOĞDU

ÖZ İnterlökin 10 (IL-10) sitokini, immün sistemin doğal ve edinsel kollarının ikisini de doğrudan veya dolaylı ola-rak kullanıp immün yanıtları farklı düzeylerde engelle-yen güçlü bir immünsüpresiftir. IL-10 immün sistem hücreleri üzerinde düzenleyici etkisi bulunan önemli bir sitokindir ve bu nedenle IL-10 proteini terapötik etkinliği olabilecek bir ajandır. IL-10’un protein dizisi-nin kısa olması, yarılanma ömrünün az olması ve kısa mesafede etkili olması terapötik bir ajan olarak kullanı-mını zorlaştırmaktadır. İnovatif yöntemler aracılığıyla; zaman ayarlaması, multiple enjeksiyonlar ve çeşitli dozlar yapıldığı takdirde IL-10’u immün tedavide terapötik bir ajan olarak kullanmak mümkün hale gele-cektir. Bu projede amaç terapötik öneme sahip IL-10 proteini-nin üretilmesi için ön bir aşama olan IL-10 sitokin geni-nin klonlanmasıdır. Bu amaçla öncelikle bir farenin dalağından RNA izolasyonu yapılmış, elde edilen RNA’-dan cDNA elde edilmiş, cDNA'dan IL-10 primerleri kul-lanılarak PZR ile IL-10 sitokin gen amplikonu elde edil-miş. IL-10 gen amplikonu Ampicilin direnç geni taşıyan plazmid vektöre aktarılmış, IL-10 geni aktarılmış plazmid vektörün E.coli’ye transformasyonu gerçekleş-tirilmiş, E.coli kolonileri Ampicilin’e dirençli katı besiyerine ekilerek sadece Ampicilin dirençli olan kolo-niler seçilmiş, seçilen kolonilerde transformasyonun gerçekleşip gerçekleşmediğini tespit edebilmek için PZR yapılmış ve IL-10 geninin varlığı teyit edilerek DNA dizi analizi ile doğrulanmıştır. Bu çalışma sonucunda; klonlanan IL-10 geni, protein üretimi çalışmalarında, ekzojen fare IL-10’un lokal ve sistemik etkilerini gözlemleyebilmek adına in vitro ve in vivo çalışmalarda kullanılabilecektir.

ABSTRACT

Interleukin 10 (IL-10) cytokine is a potent immunosuppressant that directly or indirectly uses both natural and acquired arms of the immune system and blocks immunological responses at different levels. IL-10 is an important cytokine with regulatory effects on the immune system cells and is therefore a potential agent for IL-10 protein therapeutic activity. The short protein sequence of IL-10, low half-life and short-range effect make it difficult to use as a therapeutic agent. Through innovative methods; time adjustment, multiple injections and various doses will make it possible to use IL-10 as a therapeutic agent in immunotherapy. In this project, the aim is to clone the IL-10 cytokine gene, a preliminary step for the production of the IL-10 protein with therapeutic prescription. For this purpose, first RNA isolation was performed from a pharyngeal spleen, cDNA obtained from the RNA, and IL-10 cytokine gene amplicon was obtained by PCR using the primers IL-10 from cDNA. The IL-10 gene amplicon transfected to a plasmid vector carrying Ampicillin resistance gene and this vector transfected to E. Coli. E. coli colonies were cultivated on Ampicillin-resistant solid medium and only the colonies with Ampicillin resistant were selected. PCR was performed to determine if transformation was occurring in the selected colonies and the presence of the IL-10 gene was confirmed. The presence of IL-10 gene was verified by DNA sequencing. As a result of this study; The cloned IL-10 gene can be used in in vitro and in vivo studies to observe the local and systemic effects of exogenous mouse IL-10 and IL-10 protein production studies.

Anahtar kelimeler: İmmünmodülatör 10, Sitokin, İmmünolo-ji, İmmünmodülatör

Keywords: Interleukin 10, Cytokine, Immunology, Immunmodulatory

İMMÜNMODÜLATÖR ETKİSİ OLAN İNTERLÖKİN-10 SİTOKİN GENİNİN KLONLANMASI CLONING of THE IMMUNMODULATORY EFFECST OF INTERLEUKIN-10 CYTOKINE GENE

Nimet Büşra KARARMAZ

TEZ ÖZETLERİ


D VİTAMİNİ DÜZEYİNİN İSKEMİ MODİFİYE ALBUMİN VE TİYOL İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN VITAMIN D LEVELS AND ISCHEMIA MODIFIED

ALBUMIN AND THIOL Nuran YOZGAT

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018 Danışman:Prof.Dr.Sabahattin MUHTAROĞLU

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Medical Biochemistry

M.Sc. Thesis, June 2018 Supervisor: Prof.Dr.Sabahattin MUHTAROĞLU

ÖZ D vitamini eksikliği tüm dünyada artmaktadır ve artık küresel bir salgın sayılmaktadır.Tıp fakültesi öğrencile-ri ders programlarının yoğunluğu sebebi ile günün bü-yük bir kısmını kapalı alanlarda geçirdikleri ve bu se-beple güneş ışığının faydalı etkilerinden yararlanama-dıkları için D vitamini eksikliği için yüksek riskli bir gruptur.Bu çalışmanın amacı yaz ve kış mevsimleri sonunda tıp fakültesi öğrencilerinin D vitamini düzeyle-rini tespit etmek ve D vitamininin oksidatif stres para-metreleri olan Total Antioksidan Seviye (TAS), Total Oksidan Seviye (TOS), İskemi modifiye albumin ( İMA) ve Tiyol ile ilişkisini araştırmaktır. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinden 86 kişi ( K/E: 44/42, yaş ortalaması: 19.39 ± 1.48) çalış-maya dahil edildi. Birbirini takip eden kış sonu (Şubat-Mart 2017-) ve yaz sonu (Eylül-Ekim 2017) dönem-lerinde 2 kez serum 25 (OH) D düzeyleri, TAS,TOS,İMA ve Tiyol düzeyleri ve çalışma başında rutin biyokimya parametreleri ile birlikte ,serum kalsiyum, fosfor ve PTH düzeyleri ölçüldü. Ayrıca katılımcıların cinsi-yet,yaş,boy,kilo ve vücut kitle indeksi ile ilgili bilgileri kaydedildi. Yaz sonunda kadınların %79.53’ünde, erkeklerin %30.95'inde , kış sonunda ise kadınların%92.36’sında ve erkeklerin %61.9'unda “D vitamini eksikliği” olduğu saptandı. Tüm grubun D vitamini düzeyi mevsimsel olarak değerlendirildiğinde düzeyler yaz sonunda kış sonu değerlere göre daha yüksek bulundu (p=0.001) .D vitamini düzeyi ile PTH arasında ters ko-relasyon izlendi (p=0.007) .D vitamini yaz sonu düzeyi ile İMA yaz sonu düzeyi arasında negatif korelasyon (p=0.018) izlenirken D vitamini kış düzeyi ile TAS kış düzeyi arasında pozitif korelasyon izlenmiştir (p=0.001) Mevsimsel değişikliğin ve kapalı mekanda uzun süre bulunan kişilerin D vitamini yönünden dezavantajlı olmaları ve bu durumun antioksidan sisteme aynı yön-de etki yaptığı anlaşılmıştır.Dolayısıyla bu şartlarda bulunan kişilerin ek vitamin D takviyesi yapması öneri-lebilir.

ABSTRACT Vitamin D deficiency is increasing all over the world and is now considered as a global epidemic. Medical school students are high-risk groups for vitamin D defi-ciency because they spend most of the day in closed areas due to the intensity of their curriculum and there-fore can not benefit from the beneficial effects of sunlight. The aim of this study is determine the levels of vitamin D levels of medical school students at the end of the summer and winter and to investigate the relation-ship between vitamin D and oxidative stress parame-ters Total Antioxidant Capacity (TAS), Total oxidant Capacity (TOS), Ischemied Modified Albumin (IMA) and Thiol. Eighty six healty volunteers studying at Erciyes University Faculty of Medicine (F/M:44/42, Age: 19.39 ± 1.48) were included in the study. Serum 25 (OH) D, TAS, TOS, IMA and thiol levels were measured at the end of the winter (February-March 2017) and summer (September-October 2017) consecutively, and only at the beginning of the study serum PTH, Calcium, Phosphorus and routine biochemical parameters were measured. Also, the participants' gender, age, height, weight, and body mass index were recorded. it was revealed that at the end of the summer, 79.53% of females and 30.95% of males; at the end of the winter 92.36% of females and 61.9% of male had deficiency of vitamin D. When the level of vitamin D was evaluated seasonally in the whole group, the levels were found to be higher at the end of the summer than those at the end of the winter (p=0.001). A negative correlation was viewed between Vitamin D and PTH levels (p=0.007). Also, while at the end of the summer there was a negative correlation between vitamin D and IMA levels (p=0.018), at the end of the winter there was a positive correlation between vitamin D and TAS levels (p=0.001). It has been understood that seasonal changes and the presence in the closed areas for a long time may cause lack of vitamin D and that this has the same and unfa-vorable effect on the antioxidant system. Therefore, it can be recommended that people on these conditions to have vitamin D supplement.

Anahtar kelimeler: D vitamini,oksidatif stres,iskemi modifiye albumin,tiyol

Keywords: Vitamin D, Oxidative Stress, Ischemia Modified Albumin, Thiol.


TEZ ÖZETLERİ

61

JİNEKOLOJİK KANSERLİ HASTALARDA BEDEN İMAJI, BENLİK SAYGISI VE DEPRESYON DURUMUNUN BELİRLENMESİ

DETERMINATION OF BODY IMAGE, SELF-ESTEEM, AND DEPRESSION IN PATIENTS WITH GYNECOLOGIC CANCER

Nurcan DÜZGÜN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı

Yüksek Lisans, Temmuz 2018 Danışman: Dr.Öğr.Üyesi Evrim BAYRAKTAR

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Nursing M.Sç. Thesis, July 2018

Supervisor: Assist. Prof. Dr. Evrim BAYRAKTAR

ÖZ

Bu araştırma, jinekolojik kanserli hastalarda beden imajı, benlik saygısı ve depresyon durumunun belirlen-mesi amacıyla tanımlayıcı bir çalışma olarak yapılmış-tır. Çalışmaya Erciyes Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (EÜSAUM) bünyesinde olan Nazende-Nuri Özkaya Onkoloji Gündüz Tedavi Merke-zi’ne (NNÖOGTM) başvurarak kemoterapi alan, araştır-ma kriterlerine uyan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 76 jinekolojik kanserli hasta alınmıştır. Çalışmanın verileri araştırmacı tarafından literatür taranarak hazırlanan demografik verilere ilişkin Hasta Tanıtım Formu ile Beden Algısı Ölçeği (BAÖ), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ) ve Beck Dep-resyon Ölçeği (BDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Veriler bilgisayar ortamında SPSS 21.0 (Statistical package for social sciences for windows 21.0) paket program ile değerlendirilmiş ve tanımlayıcı istatistik-ler, Independent Samples T Testi, One Way Anova Testi, Pearson Korelasyon Analizi, Tukey ve Tamhane’s T2 çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Araştırmaya katılan kadınların %94.7’sinin jinekolojik kanser ile birlikte depresyon bulguları deneyimlediği, yine %94.7’sinin olumsuz beden algısına ve %77.6’sının ise düşük benlik saygısına sahip olduğu belir-lenmiştir. Beden algısı ve benlik saygısı arasında pozitif yönde anlamlı yüksek bir ilişki olduğu bulunmuştur (r=,747;p<0.001). Beden algısı ile depresyon durumu arasında negatif yönde anlamlı çok yüksek bir ilişki olduğu (r=-,822; p<0.001), benlik saygısı ve depresyon durumu arasında ise yine negatif yönde anlamlı yüksek bir ilişki olduğu saptanmıştır (r=-,793; p<0.001). Bu araştırmanın sonucunda örneklem grubunda yer alan jinekolojik kanserli kadınların tamamına yakınının olumsuz beden algısına sahip olduğu, çoğunluğunun benlik saygısının düşük olduğu ve yine tamamına yakı-nının depresif semptomlar gösterdiği belirlenmiştir.

ABSTRACT

This descriptive study was conducted to determine body image, self-esteem, and depression in patients with gynecologic cancer. In the study, 76 patients with gynecologic cancer, who applied to Nazende-Nuri Özkaya Oncology Day Treat-ment (NNÖOGTM) within the body of Health Applica-tion and Research Center (EÜSAUM) of Erciyes Univer-sity were included. The data of the study were collected by using the Pa-tient Information Form prepared by the researcher for demographic data upon the literature review as well as Body Image Scale (BIS), Rosenberg Self-Esteem Scale (RSES), and Beck Depression Inventory. The data were assessed using SPSS 21.0 (Statistical package for social sciences for windows 21.0) packaged software in the computer program and descriptive sta-tistics, Independent Samples T Test, One Way Anova Test, Pearson’s Correlation Analysis, Tukey and Tam-hane’s T2 multiple comparison tests were used. It was determined that 94.7% of the women participat-ing in the study experienced findings of depression with gynecologic cancer, 94.7% had negative body im-age, and 77.6% had low self-esteem. A high positive significant correlation was found between body image and self-esteem (r=,747;p<0.001). While there was a very high negative significant correlation between body image and depression (r=-,822; p<0.001), there was also a high negative significant correlation between self-esteem and depression (r=-,793; p<0.001). As a result of this study, it was determined that almost all of women with gynecologic cancer in the sampling group had negative body perception, most of the women had low self-esteem, and almost all exhibited depressive symptoms.

Anahtar kelimeler Beden algısı, Benlik saygısı, Depresyon, Jinekolojik kanserler

Keywords: Body image, Self-esteem, Depression, Gynecologic Cancers

TEZ ÖZETLERİ


ERCİYES ÜNİVERSİTESİ KAMPÜSÜNDEKİ KANTİN ÇALIŞANLARININ EL HİJYEN DURUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

HAND HYGIENE PROFILE OF FOOD HANDLERS AT CANTEENS OF ERCIYES UNIVERSITY CAMPUS

Onur ÇATAR

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Besin Hijyeni ve Teknolojisi AD

Yüksek Lisans Tezi, Nisan 2018 Danışman: Prof. Dr. Yeliz YILDIRIM

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Veterinary Food Hygiene and Technology

M.Sc. Thesis, April 2018 Supervisor: Prof. Dr. Yeliz YILDIRIM

ÖZ Gıda kaynaklı bakteriyel hastalıkların büyük bir çoğunluğunun gıda çalışanlarının yanlış uygulamalarından kaynaklandığı bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı Erciyes Üniversitesi kampüsünde bulunan kantin ve kafelerde çalışan personelin elllerinde indikatör bakteri varlığının belirlenmesi ve personelin gıda güvenliği bilgilerinin değerlendirilmesidir. Bu amaçla toplam 23 kantin ve kafede gıda ile teması olan çalışanlarla görüşme yapılmış ve parmakları örneklenmiştir. Gıda güvenliği bilgileri, belirlenen anket soruları ve kontrol listeleriyle değerlendirilmiştir. Mikrobiyolojik analizler, konvansiyonel yöntemlerle yapılmış, el örnekleri Staphylococcus aureus (S. aureus), Enterobactericeace, total koliform ve Escherichia coli (E. coli) açısından incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, çalışan ellerinin %73.9’unda koliform grubu belirlenirken, bunlardan % 40,4’ünün literatürlerde belirlenen hedef değerlerin (<2.5 kob/cm2) üzerinde olduğu belirlenmiştir. E. coli, Enterobactericeace ve S. aureus ise örneklerin sırasıyla % 56.5 ve % 82.6 ve % 82.6’sında belirlenmiştir. Gıda güvenliği bilgi değerlendirme skoru genel olarak yüksek olmakla birlikte ortalama % 72.1’lik bir değer elde edilmiştir. Sonuç olarak çalışanların gıda güvenliği bilgi değerlendirme sonuçları yüksek skorlar ortaya koymuş olmasına karşın, el örneklerindeki patojen kontaminasyon yüzdeleri yüksek bulunmuştur. Gıda çalışanlarına yönelik mevcut eğitim modelinin revize edilerek etkin bir şekilde uygulanması, eğitim etkinliğinin denetlenmesi ve gıda satış yerlerinde katı ve sürekli kontrol programlarının uygulanması gerekmektedir.

ABSTRACT It is known that high number of food borne bacterial diseases still occur as a result of incorrect handling practices by food handlers. The aim this study was to evaluate food safety knowledge of food handlers and to determine the presence of indicator bacteria on the hands of food handlers in canteens and cafes in Erciyes University Campus, Kayseri. Total of 23 food handlers were interviewed and their hands were sampled. Food handlers' knowledge were evaluated by questionnaires and checklists. Conventional methods were followed for microbiological analyses. The presence of total coli-forms, Escherichia coli (E. coli), members of the family Enterobacteriaceae and Staphylococcus aureus (S. au-reus) on the hands of food handlers were analyzed. Results indicated that coliforms were present in 73.9 % of food handlers hands, compared to the literature sug-gesting a target value of ˂2.5 cfu/cm2, 40.4 % exceeded the limit. E. coli, Enterobacteriaceae and S. aureus were present in 56.52 %, 82.6 % and 82.6 % of food han-dler's hands respectively. Food safety knowledge evaluation received high scores with mean score of 72.1 %. In spite of the high scores on food safety knowl-edge, high numbers of hand samples were found to be contaminated with pathogens. It is needed to revise the current training model of food handlers, to track the effectiveness of training and to carry out stringent sur-veillance programs at point of food sale.

Anahtar kelimeler: Erciyes Üniversitesi, Gıda çalışanı, Gıda güvenliği bilgisi, İndikatör bakteri, Kantin

Keywords: Erciyes University, Food handler, Food safety knowledge, Indicator bacteria, Canteen


TEZ ÖZETLERİ

63

8 HAFTALIK ALP DİSİPLİNİ TEMEL KAYAK EĞİTİMİNİN 8-10 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARDA SEÇİLMİŞ FİZİKSEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERE ETKİSİ

EFFECT OF SELECTED PHYSICAL AND PHYSIOLOGICAL PARAMETERS OF ALPINE BASIC SKIING TRAINING IN CHILDREN OF 8-10 YEARS FOR 8 WEEKS PERIOD

Sait GÜNEŞ

Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Feyzullah KOCA

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences,

Department of Physical Education and Sports MSc. Thesis, May 2018

Supervisor: Asst.Prof. Dr. Feyzullah KOCA

ÖZ Bu çalışmanın amacı, 8 hafta süre ile devam eden alp disipilini temel kayak eğitiminin 8-10 yaş grubu çocuklarda seçilmiş fiziksel ve fizyolojik parametrelere etkisinin araştırılması; alp disiplini temel kayak eğitiminin bu yaştaki çocukların denge düzeylerine, vucut esnekliğine, pençe kuvvetine, bacak kuvve-tine ve dayanıklılıklarına etkilerini ortaya konması amaçlan-maktadır. Çalışmaya Kayseri Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü tarafından yürütülen kar fırtınaları projesinde yer alan 13 erkek, 8 kızdan oluşan toplam 21 kayak sporunu bilmeyen gönüllülere haftada 3 gün 8 hafta boyunca kayak temel eğiti-min öncesinde ve sonrasın da motorik özelliklerini takip et-mek için Euro fit test bataryası, fiziksel özelliklerin tespit etmek için antropometrik set ve kas kuvveti ölçümü için laf ayette aleti kullanılarak değerleri alınmıştır. Elde edilen verile-rin SPSS 22 istatistik paket programı kullanılmıştır. Gruplar arası verilerin karşılaştırılmasında Bağımlı Grup t testi (Paired Samples Testi) kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak alınmıştır. Erkek ve kız katılımcıların fiziksel özelliklerinin ön test- son test sonuçlarına göre VKİ, Kilo parametrelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır (p<0,05). Ancak katılımcıların fizyolojik özellikleri ön test – son test sonuçları-na göre boy ve VYY, sonuçları değerlendirildiğinde istatistik-sel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>0,05). Erkek ve kız katılımcıların antrepometrik değerler özellikleri ön test- son test sonuçlarına göre calf çevresi, biceps çevresi ve femur çapı, humerus çapı istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>0,05). Erkek katılımcıların sırasıyla motorik, fizylojik ve kas kuvveti özelliklerinin ön test- son test sonuçlarına göre flamingo, du-rarak uzun atlama, bükülü kol tutunma, pençe kuvveti, 10x5 mekik koşusu, sistolik kan basıncı ve Quardıceps kas kuvveti değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlan-mıştır (p<0,05). Ayrıca katılımcıların otur eriş testi, kol hare-keti sürati testi, mini cooper testi, diastolik kan basıncı, biseps ve calf kas kuvveti değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>0,05). Kız katılımcıların sırasıyla motorik ,fizylojik ve kas kuvveti özelliklerinin ön test- son test sonuçlarına göre, otur eriş, durarak uzun atlama, mini cooper ve bükülü kol tutunma değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlan-mıştır (p<0,05). Ayrıca katılımcıların flamingo sürat, kol hare-keti sürati, pençe kuvveti, sitolik kan basıncı, diastolik kan kasıncı, Quardıceps, calf ve bicesp kas kuvveti değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunamamıştır (p>0,05). Sonuç olarak; bu çalışmada 8-10 yaş grubundaki çocukların fiziki ve fizyolojik parametrelerinin bir kısmında anlamlı bir fark gözlenirken; özellikle kayak temel eğitiminin etkisiyle kızlarda daha belirgin bir fark ortaya çıkmıştır. Buradaki an-lamlı fark, yapılan planlı çalışmanın ve aynı zamanda kayak malzemesi ile tekniğinin ilk defa kullanıldığından kaynaklandı-ğı düşünülmektedir.

ABSTRACT This study aims at investigating the effects of alpine basic skiing training for 8 weeks on physical and physiological parameters selected in children aged 8-10 years and presenting the effects of alpine basic skiing training on equilibrium levels, body flexibility, grip strength, leg strength and durability of the children at this age A total of 21 volunteers including 13 male and 8 female that participated in the snowstorms project conducted by Provincial Directorate of Youth and Sports who are not familiar with skiing participated in the study and Euro fitness test battery was administered on them in order to monitor the motor skills before and after basic skiing training, anthropometric set was administered on them in order to determine physical characteristics and Lafayette Manual Muscle Tester was administered on them in order to measure muscular strength for three days a week during 8 weeks and the data were recorded. SPSS 22 statistical package program was used to record the data obtained. Dependent group t test (Paired Samples Test) was used to compare data between groups. Statistical significance level was taken as p <0.05. According to pre-test and post-test results of physical characteristics of male and female participants, there was a statistically significant difference in VKI, Weight parameters (p <0,05). However, no statistically significant difference was found when the results of the Height and VYY, were evaluated according to pre-test and post-test results of the physiological characteristics of the participants (p> 0,05). There was no statistically significant difference in calf circumference, biceps circumference, femur diameter and humerus diameter according to pre-test-post-test results of the anthropometric value features of male and female participants (p> 0,05). There was a statistically significant difference in flamingo, standing long jump, twisted arm grip, grip strength, 10x5 shuttle running, systolic blood pressure and quadriceps muscle strength values according to the pre-test and post-test results of the motoric, physiological and muscle strength characteristics of male participants respectively (p <0.05). However, there was no statistically significant difference in the participants' sit and reach test, arm movement speed test, mini cooper test, diastolic blood pressure, biceps and calf muscle strength values (p> 0.05). There was a statistically significant difference in, sit and reach test, standing long jump, mini cooper test and twisted arm grip values according to the pre-test and post-test results of the motoric, physiological and muscle strength characteristics of female participants respectively (p <0.05). However, there was no statistically significant difference in the flamingo, speed, arm movement speed test, arm grip, cytolytic blood pressure, diastolic blood pressure, quadriceps, calf and biceps muscle strength values of the participants (p> 0,05). Consequently, while a significant difference was observed in some of the physical and physiological parameters of children at the age group of 8-10 years in this study, a more significant difference emerged in girls, especially thanks to the basic skiing training. It is thought that the significant difference arises from the fact that the planned trainings performed and the technique together with skiing materials were used for the first time.

Anahtar kelimeler: Kayak, Alp Disiplini, Fiziksel, Fizyolojik, Motorik, Kuvvet.

Keywords: Skiing, Alpine Skiing, Physical, Physiological, Motoric.

TEZ ÖZETLERİ


STREPTOZOTOSİN İLE İNDÜKLENEN TİP II DİYABETLİ SIÇANLARDA MİKRONÜKLEUS OLUŞUMU ÜZERİNE GLİBENKLAMİD VE METFORMİN’İN ETKİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

COMPARISON OF THE EFFECTS OF GLIBENCLAMIDE AND METFORMIN ON MICRONUCLEUS FORMATION IN STREPTOZOTOCIN INDUCED TYPE II DIABETIC RATS

Sevda GÖKÇE YILMAZ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Fizyoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018 Danışman: Prof. Dr. Sami AYDOĞAN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Physiology

M.Sc. Thesis, June 2018 Supervisor: Prof. Dr. Sami AYDOĞAN

ÖZ Bu tez çalışmasında, streptozotosin (STZ) ile uyarılmış diyabetik sıçanların üzerinde diyabet tedavisinde kulla-nılan glibenklamid ve metformin etken maddelerinin in vivo genotoksik etkileri araştırılmıştır. STZ ile diyabet oluşturulmuş 3-4 aylık erkek sıçan gruplarına 5 hafta süre ile oral olarak 150 mg/kg metformin (MET), 50 mg/kg glibenklamid (GLİ) ve 50 mg/kg glibenklamid+150 mg/kg metformin uygulaması yapıl-mıştır. Bu etken maddelerinin 5 hafta süre ile verilmesi sonucu sıçanlardaki hematolojik parametre analizleri, biyokimyasal parametre analizleri ve DNA hasarının bir göstergesi olan mikronükleus (MN) analizleri, eş za-manlı olarak herbir hayvandan intrakardiyak olarak alınan kan örneklerinde yapılmıştır. Literatürde ilk defa metformin ve glibenklamid kombine uygulamasının MN oluşumu üzerine etkisi bu çalışmada araştırılmıştır. Kontrol grupları ile ilaç uygulaması yapılmış gruplar arasında incelenen kan parametreleri değerleri ve mikronükleus frekanslarındaki farklılıklar t-testi ile değerlendirilmiştir. Kontrol grubu ile metformin ve glibenklamid uygula-nan sıçanların eritrosit MN sıklığı açısından gruplar arasında istatistiksel açıdan bir fark olmadığı bulun-muştur. Kontrol grubu ile metformin+glibenklamid kombinasyonunun birlikte uygulandığı grup MN sıklığı açısından karşılaştırıldığında istatistiksel açıdan önemli artışların olduğu tespit edilmiştir (p<0,05). Yani metformin ve glibenklamid ilaç etken maddelerinin ayrı ayrı uygulanmasında genotoksik etkinin bir göster-gesi olan mikronükleus frekansında önemli bir değişme olmazken, bunların birlikte kombine kullanılması duru-munda mikronükleus frekansında artışlar bulunmuş-tur. Elde edilen veriler, metformin ve glibenklamid etken maddesinin birlikte kullanılmasının genotoksik hasara neden olduğunu göstermiştir.

ABSTRACT In this thesis study, in vivo genotoxic effects of glibenclamide and metformin agents used in the treatment of diabetes on streptozocin (STZ) stimulated diabetic rats were investigated. 150 mg/kg of metformin (MET), 50 mg/kg glibenclamide (GLI) and 50 mg / kg glibenclamide + 150 mg / kg metformin were administered orally to male 3-4 month old male rats with STZ for 5 weeks. Hematological parameter analyzes, biochemical parameter analyzes and micronucleus (MN) assays, which are indicative of DNA damage, were performed simultaneously in blood samples taken intracardiacly from the each animal at the end of 5 weeks of administration of these agents. The effect of combined metformin and glibanclamide on MN formation in the literature has been investigated in this study for the first time. Differences in blood parameters and micronucleus frequencies between control and drug-treated groups were assessed by t-test. There was no statistically significant difference between groups in terms of the erythrocyte MN frequency of the control group and the rats given metformin and glibenclamide. Statistically significant increases were found when the combination of control group and metformin + glibenclamide were compared in terms of group MN incidence (p <0,05). That is, there is no significant change in the frequency of micronucleus, which is an indicator of genotoxic effect, when metformin and glibenclamide drug agents are administered separately, but statistically significant increases in micronucleus frequency are found when they are used together. The obtained data have shown that the combined use of metformin and glibenclamide agent causes genotoxic damage.

Anahtar kelimeler: Tip II diyabet, metformin, glibenklamid, genotoksik etki, mikronükleus, sıçan.

Keywords: Type 2 diabetes, metformin, glibenclamide, genotoxic effect, micronucleus, rat.


TEZ ÖZETLERİ

65

METABOLİK SENDROMLU HASTALARDA SERUM NESFATİN-1 DÜZEYİ İLE BESLENME DURUMLARI VE KAN PARAMETRELERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ASSESSMENT OF RELATIONSHIP BETWEEN NUTRITIONAL STATUS AND BLOOD PARAMETERS OF SERUM NESFATIN-1 LEVEL IN PATIENTS WITH METABOLIC SYNDROME

Tuba TEKİN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Prof. Dr. Betül ÇİÇEK

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Nutrition and Dietetics

M.Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Prof.Dr. Betül ÇiÇEK

ÖZ Bu vaka-kontrol çalışması metabolik sendrom tanısı alan hastalarda serum nesfatin-1 düzeyi ile beslenme durumla-rı ve kan parametreleri arasındaki ilişkiyi incelemek ama-cıyla yapılmıştır. Çalışmaya Ulusal Kolesterol Eğitim Prog-ramı-Yetişkin Tedavi Paneli III (NCEP-ATP III) kriterlerine göre metabolik sendrom tanısı alan 30 hasta (vaka ) ve metabolik sendromlu hastalara yaş, cinsiyet ve beden kütle indeksi (BKİ) bakımından uyumlu 30 sağlıklı birey (kontrol) dahil edilmiştir. Bireylerden üç günlük (iki gün hafta içi, bir gün hafta sonu) besin tüketim kaydı alınmış-tır. Vücut ağırlığı, boy uzunluğu, bel ve kalça çevresi öl-çümleri ve biyoelektriksel impedans ile vücut bileşimi saptanmıştır. Katılımcıların açlık kan glikozu, glikozile hemoglobin (HbA1c), total kolesterol, LDL-kolesterol, HDL-kolesterol, trigliserit ve serum nesfatin-1 düzeyleri sekiz saatlik açlık sonrası ölçülmüştür. Vaka grubunun yaş orta-laması 43.20±8.59 yıl, kontrol grubunun yaş ortalaması 45.80±6.20 yıl olarak bulunmuştur (p>0.05). Ağırlık orta-laması vaka ve kontrol gruplarında sırasıyla 86.08±9.02 kg ve 78.42±9.03 kg olarak bulunmuştur (p<0.05). BKİ ortala-maları vaka grubunda 32.58±3.73 kg/m², kontrol grubun-da 31.03±3.57 kg/m²’dir (p<0.05). Vaka grubunda serum nesfatin-1 düzeyi 0.245±0.272 ng/ml, kontrol grubunda 0.528±0.987 ng/ml bulunmuştur. Serum nesfatin-1 düzeyi kontrol grubunda daha yüksektir, ancak bu fark anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Vaka grubundaki hastaların se-rum nesfatin-1 düzeyi ile vücut ağırlığı, BKİ, bel ve kalça çevresi ölçümleri arasında pozitif yönlü bir ilişki bulun-muştur (p<0.05). Kontrol grubunda serum nesfatin-1 dü-zeyi ile vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve bazal metabolizma hızları arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Vaka grubundaki hastaların HbA1c düzeyi ile serum nesfatin-1 düzeyi arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur (p<0.05), ancak kontrol grubunda anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Serum nesfatin-1 düzeyi ile enerji ve makro besin ögesi alımları incelendiğinde, vaka grubunda posa alımı ile serum nesfatin-1 düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunurken (p<0.05); kontrol grubunda enerji ve makro besin ögesi alımları ile serum nesfatin-1 düzeyi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05). Sonuç olarak, metabolik sendromlu bireylerde serum nesfatin-1 düzeyi ile antropometrik ölçümlerin ve kan parametrelerinin ilişkili olduğu görülmüştür. Serum nesfatin-1 düzeyi ile beslenme durumu arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla daha fazla klinik çalışma yapılma-lıdır.

ABSTRACT This case-control study was conducted to investigate the relationship between serum nesfain-1 levels and nutritional status and blood parameters in patients diagnosed with metabolic syndrome. Thirty patients (case) diagnosed with metabolic syndrome according to National Cholesterol Education Program-Adult Treatment Panel III (NCEP-ATP III) criteria were included. Thirty healthy subjects (control) matched with patients with metabolic syndrome in terms of age, gender, and body mass index (BMI) were included. Three-days (two days on weekdays, one day on weekends) food consumption records were obtained. Body weight, height, waist and hip circumferences were measured and body composition were by determined bioelectrical impedance. Glycosylated hemoglobin (HbA1c), total cholesterol, LDL-cholesterol, HDL-cholesterol, triglyceride and serum nesfatin-1 levels were measured after eight hours fasting. The mean age of the case and control groups were 43.20±8.59 years and 45.80±6.20 years, respectively (p>0.05). The mean weight of the case and control groups were 86.08 ± 9.02 kg and 78.42± 9.03 kg, respectvely (p<0.05). The mean BMI of the groups were 32.58±3.73 kg/m² and 31.03±3.57 kg/m² in case and control groups, respectively (p<0.05). Serum nesfatin-1 levels were 0.245±0.272 ng/ ml in the case group and 0.528±0.987 ng / ml in the control group respectively. Serum nesfatin-1 levels were higher in the control group, however the difference was not significant (p>0.05). There was a positive significant correlation between serum nesfatin-1 levels and body weight, BMI, waist and hip circumferences in the case group (p<0.05). In the control group, there was a positive significant correlation between body weight, height, basal metabolic rates and serum nesfatin-1 values (p<0.05). A significant correlation was detected between HbA1c and serum nesfatin-1 levels in the case group (p<0.05) however, no significant correlation was detected between serum nesfatin-1 levels and biochemical parameters in the control group (p>0.05). A significant relationship was detected between fiber intake and the serum nesfatin-1 levels in the case group (p<0.05). In the control group, there was no significant correlation between energy and macro-nutrient intakes and the serum nesfatin-1 levels (p>0.05). In conclusion, anthropometric measurements and blood parameters were correlated with serum nesfatin-1 levels in patients with metabolic syndrome. More clinical trials may be performed to establish the relationship between serum nesfatin-1 levels and nutritional status.

Anahtar kelimeler: Beslenme, Metabolik Sendrom, Nesfatin-1

Keywords: Nutrition, Metabolic Syndrome, Nesfatin-1

TEZ ÖZETLERİ


SİVAS YÖRESİNDE SAĞLIKLI SIĞIRLARDA ENTEROCYTOZOON BIENEUSI’NİN MOLEKÜLER PREVALANSI VE FİLOGENETİK KARAKTERİZASYONU

MOLECULAR PREVALENCE AND PHYLOGENETIC CHARACTERIZATION OF ENTEROCYTOZOON BIENEUSI IN HEALTY CATTLE IN SIVAS REGION

Tuğba BİLGİN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Parazitoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2018 Danışman: Prof. Dr. Alparslan YILDIRIM

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Veterinary Parasitology

M.Sc. Thesis, May 2018 Supervisor: Prof. Dr. Alparslan YILDIRIM

ÖZ Bu çalışmada Sivas yöresindeki sağlıklı sığırlarda Enteroytozoon bieneusi’nin moleküler prevalansının ve genotiplerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, Ekim 2017 ve Mart 2018 tarihleri arasında araştırma bölgesindeki 150 sığırdan dışkı örnekleri toplanmış ve genomik DNA (gDNA) izolasyonları yapılmıştır. gDNA izolatları E. bieneusi identifikasyonu amacıyla ITS rRNA gen bölgesini amplifiye eden Nested PCR ve SSU rRNA gen bölgesini amplifiye eden sybergreen real time PCR yöntemleri ile işlenmiştir. İncelemesi yapılan örnekler-den 29’u (%19,3) Nested PCR ile pozitif belirlenirken real time PCR ile 20 örnek (%13,3) pozitif bulunmuş-tur. E. bieneusi pozitif 29 izolatın ITS rRNA gen bölgesi amplikonları genotiplendirme ve filogenetik analizler için sekanslanmıştır. Sekans analizleri sonucu beş ayrı genotip belirlenmiştir. En yaygın genotip olarak bulu-nan ERUSS1 genotipi ile ERUSS2-4 genotipleri yakın genotipler olarak karakterize edilmiş ve dünyadan ilk kez rapor edilmiştir. İki izolatın ise Almanya’da bir sığırdan rapor edilmiş olan N genotipinde olduğu belir-lenmiş ve diğer genotiplerden daha farklı olduğu görül-müştür. Filogenetik analizler çalışmada karakterize edilen tüm genotiplerin genogrup 2’de yer aldığını orta-ya koymuştur. Sonuç olarak bu çalışma ile Türkiye’de sığırlarda E. bieneusi enfeksiyonları üzerine ilk moleküler epidemi-yolojik veriler elde edilmiştir.

ABSTRACT In this study, it was aimed to determine the molecular prevalence and genotypes of Enteroytozoon bieneusi in healthy cattle from Sivas province. Fecal samples were collected from totally 150 cattle in the research area between October 2017 and March 2018 and genomic DNA (gDNA) isolations were utilized. In order to iden-tify E. bieneusi gDNA isolates were processed by Nested PCR amplifying ITS rRNA and sybergreen real time PCR amplifying SSU rRNA gene regions. 29 (19.3%) out of totally examined samples were found positive with Nested PCR while 20 (13.3%) samples were positive in real time PCR assay. ITS rRNA region of the 29 E. bie-neusi positive isolates were sequenced in order to genotyping and phylogenetic analyzes. As a result of the sequence analyses five distinct genotypes were determined. The widest genotype ERUSS1 and the other ERUSS2-4 genotypes were characterized as close to each other and reported for the first time in the World. Two isolates were determined in N genotype that was reported from a cattle in Germany and were more distant from the other genotypes. Phylogenetic analysis revealed that all the genotypes characterized in the study were belonging to the genogroup 2. Consequently, first molecular epidemiological data on E. bieneusi in cattle from Turkey were obtained with this study.

Anahtar kelimeler: Enteroytozoon bieneusi, moleküler prevalans, filogenetik karakterizasyon, sağlıklı sığır, Sivas

Keywords: Enteroytozoon bieneusi, molecular prevalence, phylogenetic characterization, healty cattle, Sivas


TEZ ÖZETLERİ

67

ARI ÜRÜNLERİNİN (BAL, PROPOLİS, ARI SÜTÜ) LEISHMANIA TROPICA PROMASTIGOTLARI ÜZERİNE ANTİLEISHMANIAL ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

INVESTIGATION OF ANTILEISHMANIAL EFFECTS ON LEISHMANIA TROPICA PROMASTIGOTS OF BEE PRODUCTS (HONEY, PROPOLIS, ROYAL JELLY)

Tülay AKSOY

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Parazitoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Zuhal ÖNDER

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Parasitology

MSc Thesis, May 2018 Supervisor: Assist. Prof. Dr. Zuhal ONDER

ÖZ Bu çalışma, Leishmania tropica’nın neden olduğu kutanöz leishmaniasise (KL) karşı arı ürünlerinin (bal, propolis ve arı sütü) antileishmanial etkilerini in vitro hücre kültüründe araştırılması amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla bal (çam, çiçek ve kestane), propolis ve arı sütü çeşitli konsantrasyonlarda hazırlanmış ve daha önce parazit sayımı yapılmış hücre kültür ortamına eklen-miştir. İlgili ürünler eklendikten sonra hücre kültürleri 24 ve 48 saat inkübasyona bırakılmıştır. Mikroskobik ve sitotoksik etkinliğini belirlemek amacıyla inkübasyon süresince promastigotların morfoloji, hare-ketlilik ve canlı parazit yoğunluğu MTS (3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl)-5-(3-carboxymethoxyphenyl)-2-(4-sulfophenyl)-2H-tetrazolium assay) yöntemi ile in-celenmiştir. Mikroskobik incelemelerde 48. saatte çam balı 62,5 mg\ml, çiçek balı 250 mg\ml ve kestane balı ise 125 mg\ml konsantrasyonlarından itibaren antileishmanial etkinlik gösterdiği ve çam balının promastigotlar üzerine daha etkin olduğu, arı sütünün 62,5 mg\ml ve propolisin de 97,65 µg/ml konsantras-yonundan itibaren etki ettiği gözlemlenmiştir. Propolisin çok düşük konsantrasyonlarının özellikle parazitlerin morfolojik yapılarında değişmelere sebep olduğu ve bu konuda diğer arı ürünlerinden daha etkin olduğu belirlenmiştir. L. tropica hücre kültürü üzerine uygulanan arı ürünlerinin, hücre çoğalmasını engelledi-ği ve IC50 (%50 Baskılayıcı Konsantrasyon) değerlerinin zamana bağlı olarak azaldığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak; bal, propolis ve arı sütünün çeşitli kon-santrasyonlarının L. tropica promastigotları üzerine antileishmanial etkinlik gösterdiği tespit edilmiş olup bunlardan çam balının 48 saatlik inkübasyon süresi sonunda promastigotlar üzerinde daha etkin olduğu ve ayrıca propolisin çok düşük konsantrasyonlarında dahi parazitlerin hem morfolojisinde hem de sitotoksisitesinde daha etkin olduğu gözlemlenmiştir. Elde edilen bu veriler doğrultusunda arı ürünlerinin kutanöz leishmaniasis enfeksiyonlarına karşı alternatif bir tedavi yöntemi olarak kullanılabileceği düşünül-mektedir.

ABSTRACT This study was conducted to investigate the antileishmanial effects of bee products (honey, propolis and bee milk) against cutaneous leishmaniasis (CL) caused by Leishmania tropica in in vitro cell culture. For this purpose, honey (pine, flower and chestnut), propolis and royal jelly were prepared at various concentrations and added to the cell culture medium which had been previously parasite counted. After the related products have been added, the cell cultures are allowed to incubate for 24 and 48 hours. To determine the microscopic and cytotoxic activity, morphology, mobility and live parasite density of promastigotes during the incubation period were investigated by MTS (3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl)-5-(3-carboxymethoxyphenyl)-2-(4-sulfophenyl)-2H-tetrazolium assay) method. Microscopic examination of 48 hours showed antileishmanial activity from pine honey 62,5 mg\ml, flower honey 250 mg\ml and chestnut honey 125 mg\ml concentrations and pine honey was more effective on promastigotes, royal jelly 62,5 mg\ml and propolis was also observed to be effective at a concentration of 97.65 μg/ml. It has been determined that very low concentrations of propolis cause changes in the morphological structures of parasites in particular and are more effective than other bee products in this regard. It has been determined that bee products applied on L. tropica cell culture inhibit cell proliferation and IC50 (50% Suppressor Concentration) values decrease with time.

As a result; various concentrations of honey, propolis and royal jelly showed antileishmanial activity on L. tropica promastigotes, indicating that pine honey was more effective on promastigotes at the end of the 48 hour incubation period and it also was observed that parasites were more effective in both morphology and cytotoxicity, even at very low concentrations of propolis. It is thought that bee products can be used as an alternative treatment against cutaneous leishmaniasis infections in the direction of this obtained data.

Anahtar kelimeler: Leishmania tropica, Bal, Propolis, Arı Sütü, Antileishmanial Etki

Keywords: Leishmania tropica, Honey, Propolis, Royal jelly, Antileishmanial Effect

TEZ ÖZETLERİ


ADÖLESANLARDA KAN BASINCI İLE BESLENME VE DİĞER YAŞAM TARZI FAKTÖRLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

EVALUATION OF RELATIONSHIP BETWEEN BLOOD PRESSURE AND NUTRITION AND OTHER LIFE STYLE FACTORS IN ADOLESCENTS

Selma FIRAT

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018

Danışman: Doç. Dr. Nalan Hakime NOĞAY


M. Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Doç. Dr. Nalan Hakime NOĞAY

ÖZ Bu çalışma, adölesanların kan basıncı ile beslenme ve diğer yaşam tarzı faktörleri arasındaki ilişkiyi değer-lendirmek amacıyla Kayseri il merkezindeki iki okuldan 14-18 yaş arası 370 öğrenci ile yapılmıştır. Öğrencilerin sosyo-demografik bilgileri, bazı antropometrik ölçüm-leri, 24 saatlik besin tüketimleri kayıtları alınmış, kan basınçları ölçülmüş veUluslararası Fiziksel Aktivite Kısa Formu (IPAQ) veAkdeniz Diyeti Kalite İndeksi (KIDMED) uygulanmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin %45.4’ü kız, %54.6’sı er-kektir. Çalışmaya katılan erkeklerin %16.7’si hipertansif,%14.9’u prehipertansif, %68.5’u normotansiftir. Kızların ise %13.4’ü hipertansif, %23.8’i prehipertansif, %62.9’u normotansiftir. BKİ’ye göre çocukların %7’si hafif şişman %0.8’i şişman olarak saptanmıştır. Hipertansif olan grubun BKİ ortalaması, bel/boy oranı prehipertansif gruba göre anlamlı düzey-de yüksek, günlük ortalama protein, toplam yağ, potas-yum, kalsiyum ve magnezyum alımları ise normotansif gruba göre anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur. KIDMED’e göre çok düşük diyet kalitesine sahip olanla-rın oranı hipertansif grupta, normotansif ve prehipertansif gruplara göre daha yüksektir (p>0.05). İstatistiksel olarak anlamlı olmamakla beraber yeterli fiziksel aktivite yapanların oranı normotansif grupta, prehipertansif ve hipertansif gruba göre daha yüksek bulunmuştur. Hem sistolik hem de diyastolik kan basın-cı ile boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve üst orta kol çevresi arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda BKİ, bel/boy oranının yüksek olma-sı, diyetle kalsiyum, magnezyum, potasyum alımının düşük olması, yetersiz fiziksel aktivite ve düşük diyet kalitesi gibi faktörlerin kan basıncının yükselmesine neden olabileceği ortaya çıkmıştır.

ABSTRACT This study was conducted with 370 students aged 14-18 years from two different schools in Kayseri in order to evaluate the relationship between adolescents blood pressure, nutrition and other lifestyle factors. The students’s socio-demographic information, some anthropometric measurements, 24 hours food consumption records were taken, blood pressures were measured and International Physical Activity Short Form (IPAQ) and Mediterranean Diet Quality Index (KIDMED) were applied. Individuals participated to this study were 45.4% girl and 54.6% male. Of the men participating in the study, 16.7% were hypertensive, 14.9% prehypertensive and 68.5% normotensive. 13.4% of the girls were hypertensive, 23.8% were prehypertensive and 62.9% were normotensive. According to the BMI, 7% of the mildly obese and 0.8% of the obese were detected. The mean BMI of the hypertensive group was significantly higher than that of the prehypertensive group and the daily mean protein, total fat, potassium, calcium and magnesium intake was found to be significantly lower than the normotensive group. According to KIDMED, the proportion of those with very low dietary qualities is higher in the hypertensive group than in the normotensive and prehypertensive groups (p> 0.05). Although not statistically significant, the proportion of those with adequate physical activity was found to be higher in the normotensive group compared to the prehypertensive and hypertensive group. Both systolic and diastolic blood pressures were positively correlated with height, body weight, and upper middle arm circumference. Study has been shown that factors such as BMI, waist / height ratio, low intake of calcium, magnesium, potassium, inadequate physical activity and low dietary quality may cause blood pressure to rise.

Anahtar kelimeler: Adölesan, Kan Basıncı, Beslenme, Yaşam Tarzı

Keywords: Adolescent, Blood Pressure, Nutrition, Lifestyle


TEZ ÖZETLERİ

69

RATLARDA DERİ VE AĞIZ YOLUYLA ALÜMİNYUM VE MAGNEZYUM NANOPARTİKÜL MARUZİYETİNİN BEYİN DOKUSUNA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

INVESTIGATION OF THE EFFECTS OF BRAIN TISSUE THROUGH THE SKIN AND ORAL ALUMINUM AND MAGNESIUM NANOPARTICLES EXPOSURE IN RATS

Zekeriya COŞAR

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji Anabilim Dalı,

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Emre ARSLANBAŞ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Veterinary Phar, and Toxicology

MsC Thesis, July 2018 Supervisor: Dr. Emre ARSLANBAŞ

ÖZ Bu çalışmada, Al ve Mg NP’ine önemli maruziyet yolların-dan olan deri ve ağız yoluyla maruziyetin, yapısı ve görev-leri itibarıyla hayati öneme haiz beyin dokusu üzerindeki etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma, her grup-ta 8 adet olmak üzere toplam 10 grup ve 80 adet 6-9 aylık erkek Wistar-Albino rat üzerinde yapılmıştır. Deneyler; kontrol grupları (grup 1 ve grup 2), ağız yoluyla Al-NP ve Mg-NP’in 500 mg/kg ve 1500 mg/kg dozlarda uygulandığı gruplar (grup 3, grup 4, grup 5 ve grup 6) ve deri yoluyla 1000 mg/kg ve 2000 mg/kg dozlarda Al-NP ve Mg-NP’i verilen gruplarda (grup 7, grup 8, grup 9 ve grup 10) tek doz uygulamalar yapılarak gerçekleştirilmiştir. Alınan beyin dokusu örneklerinde oksidatif stres parametreleri (MDA, GPX, SOD) ile sitokin (TNF-α, IL-6) düzeylerinin belirlenmesi ve histopatolojik incelemeler, serum örnekle-rinde ise biyokimyasal parametrelerin (glukoz, kreatinin, ALT, total protein, albümin, GGT, amilaz, CK) ölçümü yapıl-mıştır. Uygulama gruplarından Mg-NP’in ağız yoluyla 1500 mg/kg dozda uygulandığı grupta beyin dokusu ve serum MDA düzeyleri ile beyin dokusu TNF-α ve IL-6 düzeyleri önemli ölçüde artarken (p˂0,05; p˂0,01), beyin dokusu GPX ve SOD düzeylerinde önemli azalmalar gözlenmiştir (p˂0,05; p˂0,01). Ağız yoluyla Al-NP’in 1500 mg/kg dozda verildiği grupta beyin dokusu SOD düzeylerinde anlamlı azalmalar (p˂0,01) ve TNF-α ve IL-6 düzeylerinde ise önemli artışlar (p˂0,05; p˂0,01) tespit edilmiştir. Diğer taraftan, deri yoluyla Mg-NP’in 2000 mg/kg dozda verildiği grubun be-yin dokusu GPX ve SOD düzeylerinde önemli bir azalma olduğu belirlenmiştir (p˂0,05; p˂0,01). Histopatolojik incelemeler de bulguları desteklemiştir. Çalışma sonucunda, özellikle Mg-NP’in ağız yoluyla 1500 mg/kg dozda uygulandığı grupta olmak üzere, ağız yoluyla 1500 mg/kg dozda Al-NP’i ve deri yoluyla 2000 mg/kg dozda Mg-NP’i verilen gruplarda beyin dokusu oksidatif stres parametrelerinde (MDA düzeyleri) artış, antioksidan potansiyelde (GPX, SOD düzeyleri) azalma ve sitokin (TNF-α, IL-6) düzeylerinde artış tespit edilmiştir. Al ve Mg NP’ine önemli maruziyet yollarından olan deri ve ağız yoluyla farklı dozlarda maruziyetin yapısı ve görevleri itibarıyla hayati öneme haiz beyin dokusu üzerindeki etki-lerinin araştırıldığı bu çalışmada, Al ve Mg NP’in etkisinin uygulama yoluna, verilen doza ve süreye bağlı olarak de-ğiştiği gözlenmiştir. Yüksek dozda maruz kalınan Al ve Mg NP’in inflamatuar yanıt, DNA modifikasyonları ve hasarı gibi istenmeyen etkilere yol açabileceği, ROS üretimi ve mitokondriyal fonksiyon bozukluğu yapabileceği, karsinojenik potansiyeli ve sitotoksik etkisi olabileceği kanaatine varılmıştır.

ABSTRACT In this study, it was aimed to investigate the effects of ex-posure to aluminum and magnesium nanoparticles through the skin and oral, on the brain tissue which is vital for its structure and functions. The study was performed on 10 groups of 8 rats in each group and 80 male Wistar-Albino rats of 6-9 months. Experiments control groups (group 1 and group 2), through the oral of Al-NP and Mg-NP 500 mg/kg and 1500 mg/kg doses was applied in groups (group 3, group 4, group 5 and group 6) and given through the skin 1000 mg/kg and 2000 mg/kg doses of Al-NP and Mg-NP groups (group 7, group 8, group 9, group 10) single-dose applications performed. Oxidative stress parameters (MDA, GPX, SOD), cytokine (TNF-α, IL-6) levels and histopathological investigations were performed in the samples of brain tissue and biochemical parameters (glucose, keratinin, ALT, total protein, albumin, GGT, amy-lase, CK) were measured in serum samples. In the group where Mg-NP was administered orally at 1500 mg/kg dose, brain tissue and serum MDA levels and brain tissue TNF-α and IL-6 levels increased significantly (p˂0,05; p˂0,01), significant decreases in brain tissue GPX and SOD levels were observed (p˂0,05; p˂0,01). In the group where Al-NP was given at 1500 mg/kg dosage orally, significant decreases in brain tissue SOD levels (p˂0,01) and significant increases in TNF-α and IL-6 levels (p˂0,05; p˂0,01) was detected. On the other hand, a sig-nificant reduction in brain tissue GPX and SOD levels was observed at the 2000 mg/kg dose of Mg-NP administered via the skin (p˂0,05; p˂0,01). Histopathological examina-tions also supported the findings. As a result of this study, the increase in oxidative stress parameters (MDA levels) and cytokine (TNF-α, IL-6) levels, the decrease in antioxidant potential (GPX, SOD levels) were determined in groups especially administered with Mg-NP at a dose of 1500 mg/kg by oral, in groups given Al-NP at a dose of 1500 mg/kg by oral and Mg-NP at a dose of 2000 mg/kg by the skin. In this study, the effects of Al and Mg NP on brain tissue which is vital to the structure and functions of exposure to different doses of Al and Mg NP by the skin and oral, which are important routes of exposure, were investigated and it was observed that the effect of Al and Mg NP has changed depending on the route of admini-stration, the dose and duration given. It has been con-cluded that Al and Mg NP exposed at high doses may cause undesirable effects such as inflammatory response, DNA modifications and damage, may cause ROS production and mitochondrial dysfunction and may be carcinogenic poten-tial and cytotoxic effect.

Anahtar kelimeler: Alüminyum nanopartikül, Magnezyum nanopartikül, Beyin toksisitesi, Deri, Rat

Keywords: Aluminium nanoparticle, Magnesium nanoparticle, Brain toxicity, Skin, Rat

TEZ ÖZETLERİ


AKCİĞER KANSERİ HASTALARINDA KANSER KÖK HÜCRESİNİN KARAKTERİZASYONU CHARACTERIZATION OF CANCER STEM CELL IN CELL LUNG CANCER PATIENTS

Esra ATAR

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Seçil YILMAZ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Stem Cells

MSc. Thesis, , July 2018 Supervisor: Assistant Professor Seçil YILMAZ

ÖZ Akciğer kanseri, dünya çapında zayıf prognoz ile kanse-re bağlı ölümlerin başlıca nedenidir ve tanıdan 5 yıl sonra hayatta kalan hastaların oranı yaklaşık % 10-20' dir. Kanser kök hücreleri (KKH) veya tümör başlatıcı hücreler; tümör biyolojisi, metastaz ve tedavi direncini anlamak için yakından ilişkilidir. Kanser kök hücreleri-nin kendini yenileme, multipotent farklılaşma, tümörijenik potansiyel, tümör küreleri (sferoid) olarak çoğalması, tedaviye direnç ve kök hücre belirteçlerinin ekspresyonu yeteneğine sahip olduğu belirlenmiştir. Akciğer kanseri kök hücresi biyolojisi hakkındaki mev-cut bilgiler sınırlı olduğundan, bu çalışmanın amacı, insan akciğer kanseri hücre kültürünün in vitro olarak oluşturulması ve geliştirilmesi ve akciğer kanseri hasta-larından akciğer kanseri kök hücrelerinin izole edilme-sidir. Bu amaçla, hematoksilen-eozin boyamasıyla belir-lenen KHDAK olan 10 hastadan alınan tümör örnekleri in vitro kültürlenmiştir. Akciğer kanseri kök hücrelerini tümör hücrelerinin heterojen karışımından izole etmek için floresansla aktive edilmiş hücre sınıflandırması (FACS) kullanılmıştır. Hastadan türetilmiş akciğer kan-seri kök hücreleri, iyi bilinen aday yüzey belirteçleri olan CD133, CD24 ve CD44, FACS yöntemi kullanılarak ayrılmıştır. Bu çalışmada, insan akciğer kanseri hücreleri için primer kültür, laboratuarımızda başarılı bir şekilde optimize edilmiştir. Akciğer kanseri araştırması ve kişi-selleştirilmiş tedavi için ideal bir model olarak kullanı-labilen, 10 hastadan elde edilen akciğer kanseri primer ve devam eden hücrelerini temin ettik. Ek olarak, her hasta için CD133 +, CD24- / düşük ve CD44 + akciğer kanseri kök hücrelerini başarılı bir şekilde izole ettik. Elde ettiğimiz bu kanser kök hücreleri, akciğer kanseri patogenezini, metastazını ve tedavi direncini anlamada önemli bir rol oynayan araştırma aracıdır ve kanser kök hücre yaklaşımı ile daha ileri çalışmalara odaklanıl-masını sağlar. Bu çalışma Türkiye Bilimsel ve Teknolo-jik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK:215S849) tarafından desteklenmiştir.

ABSTRACT Lung cancer is a major cause of cancer-related deaths worldwide with poor prognosis and approximately 10–20% of patients surviving 5 years after diagnosis. The cancer stem cells (CSC) or tumor initiating cells have been closely associated to understand the tumor biology, metastasis and therapy resistance. The cancer stem cells has been identified possessing the capability of self-renewal, multipotent differentiation, tumorigenic potential, proliferation as tumor spheres, resistance to theraphy and expression of stem cell markers. Since current knowledge on lung CSC biology is limited, the objective of this study is to establish and development of human primary lung cancer cell culture in vitro and isolate the lung cancer stem cells from lung cancer patients. For this purpose, tumor specimens from 10 lung cancer patients with NSCLC identified by hematoxylin-eosin staining were cultured in vitro. Fluorescence-activated cell sorting (FACS) is used to isolate lung cancer stem cells from heterogeneous mixture of tumor cells. Patient-derived lung cancer stem cells are seperated by using FACS with the well known candidate surface markers; CD133, CD24 and CD44. In this study, the primary culture for human lung cancer cells can be successfully optimized in our laboratory. We provide both the lung cancer primary and continous cells derived from 10 pateints which can be used as an ideal models for lung cancer research and personalized theraphy. In addition, we successfully isolated CD133+,CD24-/low and CD44+ lung cancer stem cells for each patients. These cancer stem cells we have obtained provide the research tools which play a crucial role in understanding lung cancer pathogenesis, , metastasis, and therapy resistance and have to remain in focus of further studies with the cancer stem cell approach. This study was supported by Turkish Scientific and Technical Research Council-TUBlTAK: 215S849.

Anahtar kelimeler:Akciğer kanseri kök hücresi, CD133, CD44, CD24.

Keywords: Lung cancer stem cell, CD133, CD44, CD24.


TEZ ÖZETLERİ

71

PREMATURE RETİNOPATİSİ OLAN HASTALARDA KDR GEN POLİMORFİZM TARAMASI VE BAZI HÜCRE YÜZEY RESEPTÖRLERİN EKSPRESYON DÜZEYİ

THE SCREENING OF KDR GENE POLYMORPHISM AND THE EXPRESSION LEVEL OF THE RESEPTORS OF CELL SURFACE IN PATİENT WITH RETINOPATHY OF PREMATURITY

Sevil ÖZSOY

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü İmmünoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Ağustos 2018 Danışman: Prof. Dr. Mustafa Yavuz KÖKER

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Mental Health and Immunology

MSc.Thesis, August 2018 Supervisor: Prof. Dr. Mustafa Yavuz KÖKER

ÖZ Amaç: Prematüre retinopatisi (ROP) gelişen bebeklerde vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF), vasküler endotelyal büyüme faktörü reseptörü (VEGFR) KDR- gene ekpresyon analizi ve KDR- gen polimorfizmlerinin araştı-rılması ve bu polimorfizminin hastalık gelişimine etkisini değerlendirmektir. Materyal ve Metod: Bu çalışma için 35-38 hafta aralığın-daki hasta ve kontrol grubu, Erciyes Üniversitesi Göz Has-talıkları ABD prematüre retinopatisi (ROP) polikliniğinde takip edilen ayaktan hastalar ve Pediatri ABD yenidoğan servisinde yatarak tedavi gören üç grup hasta arasından seçildi. Akım sitometri ile immatür monositer endotelyal hücre sayımı ve karakterizasyonu (markır taraması) yapıl-dı. ROP gelişen bebeklerde vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF), vasküler endotelyal büyüme faktörü re-septörü (VEGFR) KDR- gene polimorfizm ve KDR gene ekpresyon analizi taraması yapıldı. Kan VEGF düzeyleri, anti-VEGF tedavinin immatür monositer endotelyal hücre-ler ve VEGF üzerindeki etkileri ölçülemesi ile sonuçların VEGF’in etki ettiği VEGFR-2 reseptör ekspresyonu paterni ve genetiği (KDR geni) ile ilişkisi değerlendirildi. Akım sitometrik analiz ile immatür monosit hücrelerinin eks-presyonlarındaki değişimi gösterildi ve bu değişimle hüc-relerin aktivasyon düzeyi ölçüldü. Bulgular: Bu çalışmada endotel hücre öncüsü olarak CD116 hücre yüzeyi markırını akım sitometrik gen eks-presyonu analiz sonuçları hasta grubunda kontrol grubuna göre immatür monositlerin azalış gösterdiği bulundu. Ayrı-ca ROP hastalarındaki CD146 ekspresyonunun kontroller-dekine göre azalış bulundu. Real time PCR ile yapılan KDR gen polimorfizmi taraması için rs 34231037 snp’li mutas-yonunun 11 hasta grubunun tamamında KDR geninde en sık görülen p.cys482arg polimorfizmine rastlanmadı ve hasta grubunun tamamının homozigot normal allellere sahip olduğu bulundu. Ayrıca real time PCR yöntemi ile KDR geninin ekspresyonu b-aktin ekspresyonu referans alınarak ölçülmesi ile ROP hasta grubunda 11 hastadan 7’sinde KDR gen ekspresyonunun artmış olduğu ve kontrol grubunda ise 8 kişiden 3’ünde KDR gen ekspresyonu artışı gözlendi. Sonuç: Çalışmamızda bir parametre olarak daha geniş kapsamlı araştırma yapılmasının ROP hastalarının tedavi-sinin izlenmesinde katkı sağlayabileceği düşünüldü ve endotel kök hücre göstergesi olan KDR gen ekspresyonun premature bebeklerde rutin analizi, ROP hastalarının daha kolay fark edilmesine ve erken tanı ve tedavi fırsatlarına erişerek görme kaybı oluşumunu önlemeye katkı sağlaya-bileceği düşünüldü.

ABSTRACT Purpose: To investigate the expression of vascular endothelial growth factor (VEGF), vascular endothelial growth factor receptor (VEGFR) expression and CRDR gene expression in infants with premature rhegmatogenous retinopathy (ROP) and to evaluate the effect of this polymorphism on disease progression. Materials and Methods: Patients and control groups between the ages of 35-38 weeks were selected among the three patients who were followed up in the outpatient clinic of the Department of Ophthalmology of the Ophthalmology of the Erciyes University of America (ROP) and inpatient treatment in the Pediatric US Newborn Ser-vice. Immuno-monocytic endothelial cell counting and characterization (scanning of the markers) was performed by flow cytometry. In infants with ROP, vascular endothelial growth factor (VEGF), vascular endothelial growth factor receptor (VEGFR), KDR gene polymorphism, and KDR gene expression analysis screening were performed. Measurements of blood VEGF levels, anti-VEGF treatment, immune monocyte endothelial cells, and effects on VEGF were assessed in relation to VEGFR-2 receptor expression pattern and gene (KDR gene), the results of which were influenced by VEGF. Flow cytometric analysis showed the change in the expression of immune monocyte cells and the level of activation of the cells was measured by this change. Findings: In this study, the results of flow cytometric gene expression analysis of CD116 cell surface markers as endothelial cell precursors showed that immature monocytes decreased in the patient group compared to the control group. There was also a decrease in CD146 expression in ROP patients compared to controls. For the detection of the KDR gene polymorphism by real-time PCR, none of the 11 patients with rs 34231037 SNP mutation had the most common P.cys482arg polymorphism in the KDR gene, and all of the patient group had homozygous normal alleles. In addition, when the expression of the KDR gene was measured by using real-time PCR method with reference to b-actin expression, the expression of KDR gene was increased in 7 of 11 patients in the ROP group and in 3 of 8 in the control group. Conclusıon: A more extensive study as a parameter in our study was thought to contribute to the follow-up of the treatment of ROP patients and routine analysis of the KDR gene expression, endothelial stem cell markers, in premature infants, helps ROP patients to be more easily identified and early detection and treatment opportunities to prevent visual loss thought it could provide.

Anahtar kelimeler: VEGF, Endotelyal progenitor hücre, Pre-matüre retinopatisi; ROP, KDR-geni

Keywords: VGEF, Endothelial progenitor cell, Retinopaty of Prematurity, ROP, KDR gene

TEZ ÖZETLERİ


PİLİÇ BOYUN DERİSİNDE LISTERIA MONOCYTOGENES PREVALANSININ BELİRLENEREK İZOLATLARIN KARAKTERİZASYONU VE LİTİK BAKTERİYOFAJLAR İLE PİLİÇ BUT GIDA MODELİNDE BİYOKONTROLÜNÜN

ARAŞTIRILMASI A STUDY ON THE PREVELANCE AND CHARACTERIZATION OF LISTERIA MONOCYTOGENES IN CHICKEN NECK

SKIN, AND BIOCONTROL OF THE ISOLATES BY LYTIC BACTERIOPHAGES ON CHICKEN LEG FOOD MODEL Gizem ÇUFAOĞLU

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Gıda Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı

Doktora Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Prof. Dr. Aylin KASIMOĞLU-Prof.Dr.Naim Deniz AYAZ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Food Hygiene and Technology

PhD Thesis, July 2018 Supervisors:Prof. Dr. Aylin KASIMOGLU

Prof. Dr. Naim Deniz AYAZ

ÖZ Bu tez çalışmasında, Şubat 2016 – Ocak 2017 tarihleri arasında iki farklı kanatlı mezbahasından toplanan 120 piliç boyun derisi örneğinden Listeri monocytogenes, 60 mezbaha atık suyu örneğinden ise L. monocytogenes’e litik bakteriyofaj izolasyonu yapılarak, izolatların karakterizasyonlarının yapılması ve en geniş spektrum-da litik etki gösteren fajlardan oluşan bir kokteyl ile piliç butlarında L. monocytogenes’in biyokontrolünün araştırılması amaçlanmıştır. Analiz edilen piliç boyun derisi örneklerinin 20’sinden (% 16,7) 31 şüpheli L. monocytogenes kolonisi izole edilerek, izolatlar PCR ile doğrulanmıştır. Multipleks PCR ile yapılan serotiplendirmede izolatların tamamı-nın 1/2a (3a) olduğu tespit edilmiştir. Real Time RT-PCR analizi ile tüm izolatlarda L. monocytogenes’in baş-lıca virülens genlerinden olan hlyA, actA, inlA, inlB, inlC, inlJ, plcA, plcB, fbpA ve fri genleri tespit edilmiş ve virülens faktörlerinin yüksek düzeyde eksprese edildiği izolatlar genetik potansiyel açısından yüksek virülent olarak tanımlanmıştır. İzolatların DNA parmak izi anali-zi ve aralarındaki klonal ilişki ERIC-PCR ile belirlenmiş olup, 7 farklı DNA profiline sahip oldukları saptanmıştır. Çalışmada, toplanan 60 mezbaha atık suyu örneğinden L. monocytogenes’e litik etkili 5 listeriyofaj izole edilmiş-tir. Faj DNA’ları Cla1 ve Sac1 restriksiyon enzimleriyle muamele edilerek aynı DNA profiline sahip oldukları belirlenmiştir. Bu analizler göz önüne alınarak M117, M119 ve M135 kodlu fajlar kokteyl oluşturmak amacıy-la seçilmiş ve piliç butlarında L. monocytogenes’in biyokontrolü amacıyla kullanılmıştır. Faj kokteylinin piliç butlarına uygulanmasıyla 4°C muhafazada inkübasyonun 3. saatinde L. monocytogenes sayısında 3,30 log kob/ml’a varan bir redüksiyon sağlanmıştır. Sonuç olarak bu tez çalışmasında, piliç etlerinin L. monocytogenes açısından potansiyel bir risk kaynağı olabileceğinin ortaya konmasının yanı sıra, çalışmada elde edilen 3 fajdan oluşan kokteylin kanatlı mezbahala-rında son yıkama ya da soğutma aşamasında piliç kar-kasları veya parça etlerindeki L. monocytogenes’lerin dekontaminasyonunda uygulanabilir olduğu belirlen-miştir.

ABSTRACT In this thesis study, it was aimed to isolate L. monocyto-genes from 120 chicken neck samples and to isolate lytic bacteriophages from 60 slaughterhouse wastewa-ter from two different poultry slaughterhouses be-tween February 2016 and January 2017, to character-ize the isolates and to investigate the biocontrol of L. monocytogenes in broiler chicken legs with a cocktail consisting of phages that showed the broadest lytic activities. Thirty-one suspected L. monocytogenes colonies were isolated from 20 (16,7 %) chicken neck samples and the isolates were confirmed by PCR. By multiplex PCR, it has been determined that all of the isolates were be-longed to serotype 1/2a (3a). Real-time RT-PCR analy-sis revealed that all the isolates were harbored the ma-jor virulence genes of L. monocytogenes (hlyA, actA, inlA, inlB, inlC, inlJ, plcA, plcB, fbpA ve fri) and the iso-lates which expressed the virulence factors highly were identified as genetic potentially high virulent. DNA fin-gerprint analysis of the isolates and their clonal rela-tionships were determined by ERIC-PCR and were found to have 7 different DNA profiles. In the study, 5 listeriophages with lytic effect on L. monocytogenes were isolated from 60 slaughterhouse wastewater sam-ples. Phage DNAs were treated with Cla1 and Sac1 re-striction enzymes and were found to have the same DNA profiles. Taking these analyzes into consideration, phages encoded as M117, M119 and M135 were se-lected for the cocktail and used for biocontrol of L. monocytogenes in chicken legs. The application of the phage cocktail on chicken legs achieved a reduction up to 3,30 log cfu/ml in L. monocytogenes count at 3 hours of incubation at 4°C. In conclusion, this study suggests that chicken meat can be a potential risk source for L. monocytogenes, and on the other hand the use of the cocktail which consisted 3 phages obtained from this study can be applicable in chicken slaughter process at final wash or at cooling stage for chicken carcasses, as well as in decontamina-tion of chicken meat parts.

Anahtar kelimeler: L. monocytogenes; piliç boyun derisi; bakteriyofaj; piliç but; biyokontrol.

Keywords: L. monocytogenes; chicken neck skin; bacterio-phage; chicken leg; biocontrol.


TEZ ÖZETLERİ

73

KARDİYAK CERRAHİ YOĞUN BAKIM ÜNİTESİNDE ÇOCUĞU OLAN ANNELERDE ANKSİYETE, DEPRESYON, ALGILANAN SOSYAL DESTEK VE YAŞAM DOYUMU

ANXIETY, DEPRESSION, PERCEIVED SOCIAL SUPPORT AND LIFE SATISFACTION MOTHER WHO HAVE CHILDREN IN CARDIAC SURGERY INTENSIVE CARE UNIT

Fatma BOZDAĞ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı

Yüksek Lisans, Temmuz 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Öznur BAŞDAŞ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences,

Department of Nursing M.Sc. Thesis, July 2018

Advisor: Assist Prof Öznur BAŞDAŞ, MD

ÖZ Çocuklarda görülen kronik hastalıkların önemli bir kısmını konjenital kalp hastalıkları (KKH) oluşturmaktadır ve ço-cuklarda KKH görülme sıklığı %0.4-0.8 arasındadır. Tanı-sal ve cerrahi tekniklerdeki ilerlemeler, KKH olan küçük çocukların sağkalım oranlarında ve yaşam kalitesinde çarpıcı bir şekilde artış ile sonuçlanmıştır. Bununla birlikte hasta çocuk ve ailesi kronik hastalığın getirdiği psikososyal etkilere daha uzun süre maruz kalmaktadır. Bu araştırma; kardiyak cerrahi yoğun bakım ünitesinde çocuğu olan annelerde anksiyete, depresyon, algılanan sosyal destek ve yaşam doyumu düzeylerini belirlemek amacıyla planlan-mıştır. Araştırma için, etik kurul, kurum izni ve annelerin onamı alınmıştır. Veriler “Tanıtıcı Özellikler Anket Formu”, “Hastane Anksiyete ve Depresyon Ölçeği”, “Aileden ve Arkadaştan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ve “Yaşam Doyum Ölçeği” aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin değer-lendirilmesinde; tanımlayıcı istatistikler, Independent t, Mann-Whitney U, ANOVA, Kruskal-Wallis, Paired Samples t, Wilcoxon Signed Rank, Bonferroni testleri ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. Kardiyak cerrahi yoğun bakım ünitesinde çocuğu yatan annelerde anksiyete ve depresyon bulunduğu, aileden ve arkadaştan algılanan sosyal destek düzeyleri ile yaşam doyumlarının orta ve üstü düzeyde olduğu belirlenmiştir. Eşi ilkokul mezunu olan annelerde hastane anksiyete ölçe-ği puan ortalamalarının daha yüksek olduğu saptanmıştır. Çocuğu daha önce ameliyat geçiren annelerin hastane depresyon ölçeği puan ortalamalarının daha yüksek oldu-ğu bulunmuştur. Kendisi ve eşi üniversite mezunu olan, çekirdek ailede yaşayan ve çocuğu daha önceden ameliyat geçirmeyen annelerin aileden algılanan sosyal destek ölçe-ği puan ortalamalarının daha yüksek olduğu tespit edilmiş-tir. Üniversite mezunu, çalışan ve eşi memur olan annele-rin arkadaştan algılanan sosyal destek ölçeği puan ortala-malarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Kendisi lise mezunu, eşi üniversite mezunu olan ve çocuğu daha önce-den ameliyat geçirmeyen annelerin yaşam doyum ölçeği puan ortalamalarının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. KCYBÜ’sinde çocuğu olan annelerde; anksiyete düzeyi arttıkça depresyon düzeyinin de arttığı, anksiyete ve dep-resyon düzeyi azaldıkça yaşam doyumunun arttığı, aileden algılanan sosyal destek düzeyi azaldıkça arkadaştan algıla-nan sosyal destek düzeyinin de azaldığı ve algılanan sosyal destek arttıkça yaşam doyumunun da arttığı belirlenmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda; KCYBÜ’sinde çocuğu olan annelerin yaşadıkları anksiyete ve depresyon düzeyini azaltmak için sosyal destek kaynaklarının aktive edilmesi ve yaşam doyumlarının artırılmasına ilişkin çalışmaların yapılması önerilebilir.

ABSTRACT An important part of the chronic diseases seen in children is congenital heart diseases (CHD) and the incidence of CHD in children is in the range of %0.4-0.8. Progess in diagnostic and surgical techniques have resulted in a striking increase in survival rates and quality of life for young children with CHD. However, the affected child and family are exposed to the psychosocial effects of chronic illness for a longer time. This research; in mothers who have children in cardiac surgery intensive care unit planned to determine depression, perceived social support and life satisfaction levels. For the research, ethics committee, institutional permission and maternal approval were taken. Data were collected via "Introductory Characteristics Survey Form", "Hospital Anxiety and Depression Scale", "Perceived Social Support Scale from Family and Friend" and "Life Satisfaction Scale". In evaluating the data; was used descriptive statistics, Independent t, Mann-Whitney U, ANOVA, Kruskal-Wallis, Paired Samples t, Wilcoxon Signed Rank, Bonferroni tests and Pearson correlation analysis. In the cardiac surgery intensive care unit (CSICU), it was determined that the anxiety and depression were found in the mothers of the children, the level of social support perceived by family and friends and the level of life satisfaction were middle and upper level. It was determined that the average scores of hospital anxiety scale were higher in mothers whose spouse was a primary school graduate. Mothers of children who have previously undergone surgery hospital depression scale scores were found to be higher. Themselves and husbands are university graduates, who live in core families have and mother of children who do not have previously undergone surgery family perceived social support scale from scores were found to be higher. Mothers who are university graduates, employee and husbands civil servants are determined to have higher average scores of friend perceived social support scale from. Themselves higher school graduates, husbands university graduates and mothers of children who do not have previosly undergone surgery were found to have higher mean scores of life satisfaction scale. Mothers who have children in CSICU; depression level increases as anxiety level increases, as the level of anxiety and depression decreases, life satisfaction increases, the level of social support perceived by a friend decreases as the level of perceived social support from the family decreases and it has been determined that as perceived social support increases, life satisfaction also increases. In line with these results; reduce the anxiety and depression level of mothers who have children in CSICU, it may be advisable to carry out studies on the activation of social support resources and the improvement of life satisfaction.

Anahtar kelimeler: Anksiyete, depresyon, pediatrik kardiyak cerrahi, sosyal destek, yaşam doyumu.

Keywords:Anxiety, depression, life satisfaction, pediatric cardiac surgery, social support.

TEZ ÖZETLERİ


PLEVRAL EFÜZYONLARDA, TRANSUDA EKSUDA AYRIMINDA İNTERLÖKİN-6 GENİNİN ROLÜ THE ROLE OF INTERLEUKIN-6 GENE IN DISTINCTION OF TRANSUDATE EXUDATE IN PLEURAL EFFUSIONS

Müge GÜLCIHAN ÖNAL

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Genetik Anabilim Dalı

Doktora Tezi, Temmuz, 2018 Danışman: Prof. Dr. Munis DÜNDAR

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences

Department of Medical Genetics Ph.D. Thesis, July, 2018

Supervisor: Prof. Dr. Munis DÜNDAR

ÖZ Plevra adı verilen ince zarlar, akciğerlerin dışını (viseral zar) ve göğüs boşluğunun iç kısmını (pariyetal zar) kaplar. Solunum sırasında göğüs kafesi genişledikçe akciğerlerin zarlarının birbirleri üzerinde rahatça kayabilmesine yar-dımcı olmak için bu seröz zarlar arasında her zaman az miktarda sıvı bulunur. Plevral efüzyon bir hastalık değil-dir, fakat plevra hastalıklarının en sık görülen belirtisidir. Bu durum “akciğerde su” olarak da adlandırılan, akciğerler ve göğüs boşluğu arasındaki kavitede aşırı sıvı birikmesi-dir. Efüzyon oluşumuna sebep olan etiyolojiler kardiyopulmoner bozukluklardan, sistemik inflamatuar durumlara, maligniteden travmaya kadar çok geniş yelpa-zede görülür. Bu hastalıklar sonucunda plevradaki basın-cın ve mikrovasküler yapısındaki permeabilitenin bozul-masıyla aşırı sıvı birikmesi olur. Plevral efüzyon tedavi edilmesi gereken bir durumdur ve öncelikle tedavisi efüzyonu oluşturan sıvının tipini belirle-mekle başlar. Klasik bir sınıflama, LDH, glukoz ve protein miktarlarının plevra sıvısı/serum oranlarına göre yapılır. Buna göre oluşan efüzyon, transuda veya eksuda olarak kategorize edilmektedir. Fakat olguların yaklaşık % 20'sin-de tanı konulamamaktadır. Bu çalışma efüzyon sınıflaması için moleküler olarak yapı-lan ilk çalışmadır. Biz de çalışmamızda transuda ve eksuda ayrımı için, moleküler bir yaklaşımla inflamasyon cevabın-da başrol oynayan IL-6 geninin rolünü göstermeyi amaçla-dık. Bu amaç doğrultusunda; 19 transuda, 19 eksuda plevral efüzyonu olan hastaların ekspresyon seviyelerini karşılaştırdık. Bununla beraber, IL-6 geninin transkripsi-yonunda düzenleyici rol oynadığı düşünülen en kuvvetli üç promotör polimorfizmlerini -174 G/C, -572 G/C ve -597 G/A; transuda ve eksuda grupları ile 33 sağlıklı kontrol ile kıyaslayarak çıkan genotiplerin transuda-eksuda ayrımın-daki rolünü araştırdık. Eksuda grubundaki hastalarımızda transuda grubundaki hastalarımıza oranla IL-6 seviyeleri anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,001). Polimorfizmler açısından transuda-eksuda grupları arasında anlamlı bir fark bulunamadı. Fakat transuda-eksuda hasta gruplarını, kontrol grupları ile karşılaştırdığımızda -174 G/C polimorfizmi (χ2: 13,43 p=0.009 OR:0,68 %95 CI:0.17-2.70) ve -597 G/A polimor-fizmi (χ2:11,9 p=0,02 OR:0,27 %95CI:1.32-21.10) ista-tistiksel olarak anlamlı bulundu. Sonuç olarak; transuda-eksuda ayırıcı tanısında IL-6 geni-nin moleküler olarak da katkı sunabileceği bir parametre olduğu gösterilmiştir. Polimorfizm çalışmalarının anlamlı çıkabilmesi için, hasta sayılarının artırılmasının gerekli olduğu düşünülmektedir.

ABSTRACT Thin membranes called the pleura cover the outside of the lungs (visseral membrane) and the inside of the chest cav-ity (parietal membrane). As the thoracic cavity expands during respiration, there is always a small amount of fluid between these serous membranes to help the membranes of the lungs slide comfortably over each other. Pleural effusion is not a disease, but it is the most common symp-tom of the pleural disease. This is an accumulation of ex-cess fluid in the cavity between the lungs and the chest cavity, also called "water in the lungs". The etiologies that lead to the accumulation of effusions are seen in cardiopul-monary disorders, systemic inflammatory conditions, ma-lignant trauma, and in a wide variety of conditions. As a result of these diseases, there is extreme fluid accumula-tion due to impairment of the pleural pressure and the permeability of the microvascular structure. Pleural effusion is a condition that needs to be treated and the therapy begins with determining the type of fluid that primarily forms the effusion. A classical classification is based on pleural fluid / serum ratios of LDH, glucose and protein quantities. According to this, the effusion is catego-rized as transudate or exudate. However, about 20% of the cases cannot be diagnosed. This research is the first molecular study for effusion clas-sification. In our study, we also investigated the role of IL-6 gene, which plays a prominent role in response to inflam-mation, for transudate and exudate distinction with mo-lecular approach. For this goal, we compared the expres-sion levels of patients with 19 transudate and 19 exudate pleural effusions. Additionally, the three strongest pro-moter polymorphisms thought to play a regulatory role in the transcription of the IL-6 gene which are -174 G/C, -572 G/C and -597 G/A compared with transudate and exudate groups and 33 healthy controls and we investigated the role of genotypes in the distinction of transudate-exudate. IL-6 levels were found to be significantly higher in our exudate group when compared to the patients in the tran-sudate group (p <0.001). No significant difference was found between transudate-exudate groups in terms of polymorphisms. However, when we compared control group with the transudate-exudate groups, -174 G/C poly-morphism (χ2:13,43 p = 0.009 OR: 0.68% 95 CI: 0.17-2.70) and -597 G / A polymorphism (χ2:11,9 p = 0.02 OR: 0.27% 95% CI: 1.32-21.10) were statistically significant. As a result; IL-6 gene also has been shown to be a molecu-lar contributor to the transudate-exudate marker. It is considered necessary to increase patient numbers in order for polymorphism studies to be meaningful.

Anahtar kelimeler: IL-6, Plevral Efüzyon, Transuda-Eksuda, mRNA ekspresyonu, Polimorfizm

Keywords: IL-6, Pleural Effusion, Transudate-Exudate, mRNA Expression, Polymorphism


TEZ ÖZETLERİ

75

İNSAN MEZENKİMAL KÖK HÜCRELERE ETKİSİNİN GEN İFADESİ DÜZEYİNDE İNCELENMESİ INVESTIGATION OF EFFECT OF METFORMIN TREATMENT ON REPLICATIVE SENESENT HUMAN

MESENCHYMAL STEM CELLS AT GENETIC EXPRESSION LEVEL. Eda MERT GÖKDUMAN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Prof. Dr. Servet ÖZCAN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Stem Cell M.Sc Thesis, July, 2018

Supervisor: Prof. Dr. Servet ÖZCAN

ÖZ Mezenkimal kök hücreler (MKH), kendini yenileme potansiyeli ve immün modülatör özelliği sebebi ile törepatik etkiye sahiptirler. MKH’lerin törepatik amaçlı kullanılabilmeleri için in vitro olarak çoğaltılmaları gerekliliği vardır ve bu durum senesens sebebi ile kısıt-lanmaktadır. Senesens hücre bölünmesini durduran, ancak hücrelerin metabolik aktivitelerinin devam ettiği dejeneratif bir süreçtir. Metformin; glukoz, insülin ve IGF-1 seviyesini düşüren, Tip 2 diyabette sıklıkla kulla-nılan etken bir maddedir. Metforminin etki mekanizma-sı senesens mekanizmasında önemli yeri olan IGF (insülin benzeri büyüme faktörü) sinyal yolağı ile ya-kından ilişkilidir. Bu sebeple bu tez çalışmasında metformin uygulamasının senesens sürecini geciktire-ceği düşünülerek kültür ortamında replikatif senesens sürecine sokulan MKH’lere eş zamanlı olarak çeşitli dozlarda metformin uygulaması yapılmıştır. Kontrol grubu hücrelere ve metformin uygulanan hücrelere kültürün 14., 21. ve 28. günlerinde senesens ilişkili β-galaktozidaz testi, hücre döngüsü testi ve RT- qPCR çalışması yapılmıştır. RT-qPCR çalışmalarında senesens süreci ile yakından ilişkili stemness genleri ve DNA tamir yolağı ile ilişkili çeşitli genlerin ekspresyon sevi-yelerindeki değişimler incelenmiştir. Senesens ilişkili β-galaktozidaz testi ve hücre döngüsü testi sonuçları metformin uygulamasının MKH’lerin senesens sürecini özellikle 28. gün 6 mM ve 9 mM grubunda geciktirdiğini göstermiştir. Metformin uygulamasının kültürün geç safhalarında senesent hücre oranını azalttığı, hücre döngüsü testinde ise hücreleri G0/G1 fazından S fazına geçişini sağladığı gözlenmiştir. Ayrıca stemnes genle-rinden hücre döngüsünün G1- S faz geçişini sağlayan KLF4 geni ekspresyon seviyesinin kültürün geç safha-sında artması (28. gün 9 mM dozda) da hücre döngüsü testi bulgusunu desteklemiştir.

ABSTRACT

Mesenchymal stem cells (MSC) have therapeutic effect due to their self-renewal potential anda ımmun modulator effect. MSCs need to be replicated in vitro in order to be used for therapeutic purposes, and this is restricted by the cause of senescence. Senescence is a degenerative process that arrast cell division but continues the metabolic activities of the cells. Metformin is an active ingredient which is decrase glucose, insulin and IGF-1 levels and frequently used in Type 2 diabetes. The mechanism of action of metformin is closely related to the insulin-like growth factor (IGF) signaling pathway, which plays an important role in the senescence mechanism. In this manner, we hypothesis that treatment with metformin would delay the senescence. Metformin was administered at various doses on ongoing culture of MSCs. Control group and the metformin treated group were subjected to senescence-related β-galactosidase test, cell cycle test and RT-qPCR test on days 14, 21 and 28 of the culture. Alterations in gene expression of stemness and DNA damage repair (DDR) genes to the related with senescence process were investigated by using RT-qPCR. Results of senescence-related β-galactosidase test and cell cycle test showed that metformin treatment delayed the senescence process of MSCs. It has been observed that 6 mM and 9 mM metformin treatment reduced the senescent cell ratio in the late cultures. In the cell cycle test, it was observed that, metformin provided the transition of the cells from the G0 / G1 phase to the S phase. In addition, the increase in the late phase of the expression of KLF4 gene, which is one of the stemness genes, which provides G1-S phase transition of the cell cycle( 9 mM dose,day 28) supports the findings.

Anahtar kelimeler: Metformin, gen ekspresyonu, mezenkimal kök hücre, senesens.

Keywords: Metformin, gene expression, mesenchymal stem cell, senescence.

TEZ ÖZETLERİ


MULTİPOTENT STROMAL HÜCRELER ÜZERİNE METFORMİNİN ETKİLERİNİN ANALİZİ ANALYSIS OF EFFECT OF METFORMIN ON MULTIPOTENT STROMAL CELLS

Fatih ÖMERLİ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Prof. Dr. Servet ÖZCAN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Stem Cell

M.Sc Thesis, July 2018 Supervisor: Prof. Dr. Servet ÖZCAN

ÖZ

Hücresel senesens, hücre bölünmesini durduran, hüc-rede fonksiyon kaybına neden olan ancak hücrelerin metabolik aktivitelerine devam ettiği dejeneratif bir süreçtir. Metformin, tip-2 diyabette sıklıkla kullanılan ve hücrelerin insülin direncini azaltarak, kan şekerinin düzenlenmesine yardımcı olan etken bir maddedir. Ayrıca, AMP-activated protein kinase (AMPK) aktivasyo-nunda da rol aldığı bilinmektedir. AMPK aktivasyonu yaşlanma, hücresel senesens ve yaşlanma ile ilgili has-talıklarla bağlantısı olduğu bilinen mTOR’u baskılamak-tadır. Bu çalışmada MSH’lerine kültür boyunca metformin verilmiş ve bu hücrelere olan apoptoz, hüc-resel döngü, proliferasyon ve senesens gibi biyolojik etkileri incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre metformin uygulanan MSH’lerin senesense girme oranı azalmış, hücre döngüleri ve proliferasyonlarını daha uzun süre devam edebilmiştir. Bu durum tedavi amaçlı kültür için kullanılabileceği, canlıya ömür uzunluğu sağlanabileceği, yaşlılık ve buna bağlı olan kanser ve diğer dejeneratif hastalıklara karşı kullanılabilecek potansiyeli olduğunu da işaret etmektedir.

ABSTRACT Cellular senescence is a degenerative process that stops cell division, causes loss of function in the cell, but in this process, the cells are metabolically active. Metformin is an active agent that is frequently used in Type-2 diabetes and helps regulate blood sugar by reducing the insulin resistance of cells. Metformin is also known to be involved in the activation of AMP-activated protein kinase (AMPK). AMPK activation suppresses mTOR, which is known to be linked to aging, cellular senescence and diseases related to aging. In this study, metformin were given to cultured MSHs and biological effects such as apoptotsis, cellular cycle, proliferation and senescence on these cells were examined. According to the obtained findings, metformin-administered MSHs has shown decreased senescence, cell cycles continued longer and proliferations continued for a longer time. This sug-gests metformin may be used for culture for therapeu-tic purposes and potentially usable against aging and aging related cancer and other degenerative diseases in order to ensure the life span of the organism.

Anahtar kelimeler: Metformin, senesens, multipotent stromal hücre

Keywords: Metformin, senescence, multipotent stromal cell


TEZ ÖZETLERİ

77

YUMURTALIK KANSERİNDE LC3B VE BEKLİN-1 PROTEİNLERİNİN HÜCRE ÇOĞALMASI VE KLON OLUŞTURMASINA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

INVESTIGATION OF LC3B AND BECLIN-1 PROTEIN IN OVARIAN CANCER CELLS OF PROLIFERATION AND CLON FORMATION

Nesrin DELİBAŞI

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Doç. Dr. Zuhal HAMURCU

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Medical Biology

M.Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Assoc. Prof. Zuhal HAMURCU

ÖZ Yumurtalık kanserleri jinekolojik kanserler arasında en yaygın ikinci sırayı alan kanserler olarak bilinmektedir. Dünyada her yıl 200.000’den daha fazla kadını etkile-mektedir. Bu yüzden bu kanserlerin erken teşhisi ve gelişimini takip edebilmek için yeni tedavi yöntemleri-ne ihtiyaç vardır. Otofaji hücre ölümü ve yaşaması gibi farklı sonuçlar doğurabilen iki yönlü etkiye sahiptir. Bazı çalışmalar kanser hücrelerinde otofajinin hücre ölümüne yol aça-rak tümör süpressör olarak davrandığını, bazıları ise otofajinin tümör hücrelerini yaşamaya ve çoğalmaya teşvik ederek onkogen olarak davrandığını ortaya koy-muşlardır. Dolayısıyla kanser hücrelerinde otofajinin rolü ile ilgili bir çelişkili vardır. Bu çelişkiden dolayı, sunulan tez çalışmasında, yumur-talık kanser hücrelerinde otofajinin rolünü açıklığa kavuşturulması amaçlandı. Bu amaç için öncelikle, yu-murtalık kanser hücre hücre hattı olan SKOV3 hücrele-rinde, hem siRNA’lar aracılığı ile otofaji baskılanması, hem de açlıkla otofajinin tetiklenmesi sağlandı. Daha sonra bu hücrelerde, hücre canlılığı, klon oluşumu ve apoptoz oranı analiz edildi. Analiz verilerimize göre, LC3 ve Beklin-1 siRNA aracılı otofajinin baskılanması-nın ve açlıkla otofajinin indüklenmesinin SKOV3 hücre-lerinin canlılığını/proliferasyonunu, klon oluşumunu ve apopitoz oranını bir katkısının olmadığı bulundu. Sonuçlarımız, otofajinin SKOV3 hücrelerinin klon olu-şumu ve apoptoza direnç kazanmasında bir rol oyna-madığını ve yumurtalık kanser hücrelerinin tedavisi için bir hedef olmadığını işaret etmektedir.

ABSTRACT Ovarian cancer is the second most common cancer among gynecological cancers. Every year in the world, more than 200,000 women are affected. Therefore, new treatment methods are needed to follow the early diagnosis and development of these cancers. Autophagy has a bi-directional effect which can lead to different consequences such as cell death and survival. Some studies have shown that autophage in cancer cells acts as a tumor suppressor by causing cell death, while others have shown that autophagy behaves as oncogen by encouraging tumor cells to survive and multiply. Therefore, there is a contradiction in the role of autophagy in cancer cells. Because of this controversy, the proposed thesis was intended to clarify the role of autophagy in ovarian cancer cells. For this purpose, primarily in ovarian cancer cell line SKOV3 cells, both autophagy suppression through siRNAs and starvation of autophagy were induced. Cell viability, clonality and apoptosis rate were then analyzed in these cells. Based on our data, we found that suppression of LC3 and Bek-lin-1 siRNA mediated autophagy and induction of fasting autophagy did not contribute to viability / proliferation of SKOV3 cells, clonal formation and apoptosis rate. Our results indicate that autophagy does not play a role in clonogenesis and apoptosis resistance gain of SKOV3 cells and that ovarian cancer cells are not a target for treatment.

Anahtar kelimeler: Otofaji, Yumurtalık kanseri, LC3, Beklin-1, siRNA, apoptoz, hücre proliferasyonu, klon oluşumu

Keywords: Autophagy, Ovarian Cancer, LC3, Beclin-1 ,siRNA, apoptosis, cell proliferation, clonal formation

TEZ ÖZETLERİ


MİKROBİYOMU OLUŞTURAN TAKSONOMİK ÜNİTELERİN AĞ ANALİZİ İLE İNCELENMESİ

A STUDY OF TAXONOMIC UNITS FORMING MICROBIOLOGY BY NETWORK ANALYSIS

Burak TAYLAN

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyoinformatik Sistemler Biyolojisi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Özkan Ufuk

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Bioinformatics and Systems Biology

M.Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Assistant Professor Ozkan Ufuk

ÖZ Dizileme teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte üretilen verilerin analizi için hesaplama metodları da hızla geliş-me göstermiştir. Biyoinformatik alanındaki çalışmalar-da gen düzenleyici ağ metodları yaygın olarak kullanıl-maktadır. Gen düzenleyici ağ metodları hastalık tanı ve tedavisi, ilaç tasarımı gibi birçok biyoloji alanında kullanımaktadır. Söz konusu ağları oluşturmak için çok sayıda yazılım bulunmaktadır. Açık kaynaklı bir yazılım olan Cytoscape bu alandaki en yaygın yazılımdır. Cytoscape yazılımındaki uygulama modülleri sayesinde oluşturulan bir ağın detaylı analizi yapılabilmektedir.

Bu tez çalışmasında, öncelikli olarak hastalıklı ve sağ-lıklı grupların Lasso Regresyon yöntemi ile korelasyon analizi yapıldı ve Cytoscape programında ağ oluşturul-du. Cytoscape uygulamaları olan Mcode ve cytoNCA modülleri ile oluşturulan ağların içsel yapıları elde edildi. Yapılan analizler sonucunda sağlıklı ve hastalıklı guruplardaki mikroorganizmaların kendi içlerinde bir-birleri ile yüksek derecede etkileşimli ve farklı oldukla-rı tespit edildi. Bu farklılık korelasyon, histogram, temel bileşenler analizi ile görselleştirilerek gösterildi. Bu çalışmada Lasso regresyon yöntemini uygulayarak mikrobiyom ağ yapılarının ortaya konulabileceği ve bu yapıların hastalık-sağlık fenotiplerinde farklı özellikler-de ağ modelleri oluşturduğu gösterilmiştir.

ABSTRACT Along with the development of sequencing technologies, the computational methods for the analysis of high-troughput generated data is in a trend of rapid development. In the field of bioinformatics, gene regulatory network methods are widely used. Gene regulatory network methods are used in disease diagnosis and treatment, drug design, and in many other biological fields. There are several software packages to generate an interaction network. Cytoscape, an open source software, is the most widely used software in this area. The application modules of Cytoscape software enable a detailed analysis of a net-work created.

In this thesis study, primarily diseased and healthy groups were analyzed by Lasso Regression method and their interaction networks were created in Cytoscape program. The intrinsic properties of these networks were explored using Cytoscape applications, Mcode and cytoNCA modules. As a result of the analyzes conducted, it was determined that microbial organisms were highly interacting in healthy and diseased microbiota and they form distinct dynamics. These differences were visualized by correlation, histogram, principal components analysis representations. This study shows that Lasso regression is capable of revealing microbiome interaction networks, and these networks exhibit distinct characteristics in healthy and disease phenotypes.

Anahtar kelimeler: Metagenomik, mikrobiyota, ağ analizi, LASSO algoritması

Keywords: Metagenomics, microbiota, network analysis, LASSO algorithm


TEZ ÖZETLERİ

79

ÇOCUK VE YETİŞKİN HASTALARIN KAN KÜLTÜRLERİNDEN İZOLE EDİLEN ÇOKLU DİRENÇLİ ESCHERICHIA COLI KÖKENLERİNİN VİRÜLANS GEN VARLIĞI VE FİLOGENETİK GRUP BAKIMINDAN KARŞILAŞTIRILMASI

COMPARISON OF VIRULENCE GENE AND PHYLOGENETIC GROUP OF MULTIPLE RESISTANT E. COLI STRAINS ISOLATED FROM BLOOD CULTURES OF CHILDREN AND ADULT PATIENTS

İrem ŞEN


Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Prof. Dr. Hüseyin KILIÇ -Doç. Dr. Aycan

GÜNDOĞDU

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Microbiology

M.Sc. Thesis, july 2018 Supervisor: Prof. Dr. Hüseyin KILIÇ- Asst. Prof. Aycan

GÜNDOĞDU

ÖZ Bakteriyemiler nozokomiyal enfeksiyonlar içerisinde önemli bir grubu oluşturmaktadırlar. Tüm nozokomiyal bakteriyemil-erin %5-27’sinde etken olarak E. coli tanımlanmıştır. Bu çal-ışma ile hastanemizde yatan çocuk ve yetişkin hastaların kan kültürlerinden izole edilen bir grup dirençli E. coli suşunun virülans gen özelliklerinin ve dahil oldukları filogenetik gru-pların ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışmaya 15 çocuk ve 55 yetişkin hastanın kan kültürlerinde üreyen 70 E. coli izolatı dahil edilmiştir. Konvesiyonel yöntemler ile yapılan izolasyon ve identifikasyonun ardından her bir izolat için uspA geni üzerinden PZR ile E. coli doğrulaması yapılmıştır. Suşların antibiyotik duyarlılıkları 11 farklı antibiyotik üzerin-den disk difüzyon ile belirlenmiştir. Kolistin duyarlılığı sıvı mikrodilüsyon yöntemi ile çalışılmıştır. Moleküler çalışma-larda kullanılmak üzere, her bir suşa ait genomik DNA kay-natma metodu ile elde edilmiş, suşların filogenetik grupları (A, B1, B2 ve D) chuA, yjaA genleri ve TSPE4 DNA parçasının var-lığına/yokluğuna göre PZR ile belirlenmiştir. Bütün suşlar 16 farklı virülans gen (papAH, fimH, papEF, iutA, papG allel III, kpsMT K1, hlyA, kpsMT II, papC, papG allel II, univcnfi, iroN E.coli, VT1, VT2, ve VT2e) varlığı bakımından PZR ile test edilmiştir. Üretilen amplikonlar Sanger teknolojisi ile dizilenerek test edilen genler için doğrulama yapılmıştır. Çalışmaya dahil edilen çocuk suşlarının %87’si (13/15) yeti-şkin suşlarının ise % 96.4’ü (53/55) çoklu ilaç dirençli olarak raporlanmıştır. Yetişkin suşlarının genel olarak daha dirençli olmasının yanında, her iki grupta da imipenem (çocuk%0-yetişkin%7), ertapenem (%0-%14.5), sefoksitin (%6,7-%18) ve kloromfenikole (%6,7-%20) karşı direnç oranları diğer antimikrobiyallere göre düşük bulunmuştur. Tüm suşlar ko-listine karşı duyarlı olarak raporlanmıştır. Filogenetik gruplandırma çalışmalarına göre, çocuk suşlarının %60’ının A, %6.7’sinin B1, %26.6’sının B2, %6.7’sinin D, yetişkin suşlarının ise %36.3’ünün A, % 3.6’sının B1, %49’unun B2 ve %11.1’inin D filogenetik grubuna ait olduğu belirlenmiştir. Virülans gen varlığı bakımından çocuk grubundaki suşlar fimH (%20), papEF (%6.7), iutA (%13) ve papG allele III (%13) genleri için pozitif bulunmuştur. Yetişkin grubu için papAH (%20) ile birlikte benzer olarak fimH (%46), papEF (%23.6), iutA (%16,3) ve papG allele III (%33) için pozitif sonuçlar elde edilmiştir. Test edilen diğer virülans genler bakımından bütün suşlar PZR negatif bulunmuştur. Bu çalışma ile yatan hasta-larda bakteriyemiye sebep olan E. coli suşlarının antimikrobi-yal direnç durumları, taşıdığı virülans genler ve bağlı olduk-ları filogenetik gruplar çocuk/yetişkin hasta bazında karşı-laştırılmalı olarak ortaya konulmuştur. Her ne kadar küçük bir örneklem kümesi ile çalışılmış olsa da, söz konusu çalışma virülans genler ve filogenetik gruplar üzerinden nozokomiyal bakteriyemi etkeni çoklu ilaç dirençli E. coli için patojenite ve köken (çevresel suş/kommensal flora elamanı/patojen suş) değerlendirmesine olanak sağlaması bakımından önemlidir.

ABSTRACT Bacteremias are an important group of nosocomial infections. E. coli was identified as the causative agent in 5-27% of all nosocomial bacteremias. In this study, we aimed to reveal the virulence gene characteristics and phylogenetic groups of a group of resistant E. coli strains isolated from blood cultures of children and adults in our hospital. Included in the study were 70 E. coli isolates grown in blood cultures of 15 children and 55 adult patients. Following isolation and identification by means of conventional methods, E. coli was confirmed by PCR amplification of the uspA gene for each isolate. Antibiotic susceptibilities of strains were determined by disk diffusion over 11 different antibiotics. Colistin sensitivity was tested by broth microdilution. Chromosomal DNAs were obtained by the boiling method, the phylogenetic groups of strains (A, B1, B2 and D) were determined by PCR according to the presence/absence of chuA, yjaA genes and TSPE4 DNA fragment. All strains were tested by PCR for the presence of 16 different virulence genes (papAH, fimH, papEF, iutA, papG allel III, kpsMT K1, hlyA, kpsMT II, papC, papG allel II, univcnfi, iroN E.coli, VT1, VT2, ve VT2e). The produced amplicons were sequenced with Sanger technology and verified for the tested genes. In the study, 87% (13/15) of the child strains and 96.4% (53/55) of adult strains were reported to be multidrug resistant. Besides the adult strains being generally more resistants, resistance rates against to imipenem (0% - adult 7%), ertapenem (0- 14.5%), cefoxitin (6.7-18%) and chloramphenicol (6.7% - 20%) were found to be lower in both groups than in other antimicrobials. All strains were reported as susceptible to colistin. According to phylogenetic grouping studies, 60% of the child strains is A, 6.7% is B1, 26.6% is B2, 6.7% is D belong to phylogenetic group. For adult strains 36.3% is A, 3.6% is B1, 49% is B2 and 11.1% is D belong to phylogenetic group. In terms of virulence gene, the strains in the children group were positive for fimH (20%), papEF (6.7%), iutA (13%) and papG allele III (13%). Similarly to children group, phimH (46%), papEF (23.6%), iutA (16.3%) and papG allele III (33%) were obtained positive results in adult group. Just papAH (20%) was obtained positive for adult group aside from children group. Tested all strains were PCR negative for the according to other virulence genes. In this study, E. coli strains that cause blood circulation infection in inpatients are compared for antimicrobial resistance status, virulence genes, and phylogenetic groups in terms of child/adult patient. Although worked with a small sample set, the study is important in that it allows for the evaluation of pathogenicity and origin (environmental strain / commensal flora element/pathogen strain) for multidrug-resistant E. coli that affects the nosocomial bacteremia via virulence genes and phylogenetic groups.

Anahtar kelimeler: E. coli, virülans genler, filogenetik grup, bakteriyemi

Keywords: E. coli, virulence genes, phylogenetic group, bacteraemia

TEZ ÖZETLERİ


YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDEKİ ÇEVRESEL MİKROBİYOMUN YENİ NESİL DİZİLEME TEKNOLOJİSİ İLE ARAŞTIRILMASI

INVESTIGATING THE ENVIRONMENTAL MICROBIOME IN INTENSIVE CARE UNITS BY NEXT GENERATION SEQUENCING TECHNOLOGY

Ezgi ASLAN GÜLPINAR


Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Doç. Dr. Aycan GÜNDOĞDU

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Microbiology

M. Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Assist. Prof. Aycan GÜNDOĞDU

ÖZ Sağlık hizmeti ilişkili (nozokomiyal) enfeksiyonlar yük-sek prevalansı, mortalite oranları ve sebep olduğu eko-nomik yük göz önüne alındığında çözüm aranan başlıca sorunlardan biri olagelmiştir. Nozokomiyal enfeksiyon etkenlerinin büyük bir kısmının çevresel mikrobiyomdan kaynaklandığı düşünülmektedir. Fakat mevcut konvansiyonel yöntemler ile çevresel mikrobiyota elamanları yeterli duyarlılıkta tanımlana-mamaktadır. Bu tez çalışması ile 16s rRNA hedefli yeni nesil dizileme teknolojisi kullanılarak, yoğun bakım üniteleri özelinde nozokomiyal patojenlerin potansiyel kaynağı olabilecek çevresel mikrobiyomun araştırılma-sı amaçlanmıştır. Bu tez çalışması için Erciyes Üniversitesi Gevher Nesibe Hastanesi Dahiliye Yoğun Bakım Ünitesi'nde belirlenen 25 noktadan 3 set sürüntü örneği alınmıştır. Birinci set örnekler için kanlı ve EMB agara direk, ikinci set örnek-ler için 24 saat zenginleştirmenin (TSB) ardından kanlı ve EMB agara ekimler yapılmıştır. Gözlenen pozitif üre-meler için konvansiyonel/otomatize sistemler üzerin-den mikroorganizma izolasyonları ve identifikasyonları yapılmıştır. Üçüncü set örneklerden total bakteriyel DNA izolasyonu ve ardından Illumina-MiSeq platfor-munda 16S rRNA dizilemesi yapılmıştır. Dizileme anali-zi için QIIME programı kullanılmıştır. Bu çalışma sonuçlarına göre direk ekimde örneklerin % 40'ında (10/25), zenginleştime sonrası % 96'sında (24/25) Stafilokok türleri baskın olmak üzere üremeler saptanmıştır. 16s rRNA dizileme sonuçlarına göre çalış-maya dahil edilen YBÜ'nün içerisinde patojen türlerin de olduğu zengin bir mikrobiyoma sahip olduğu gözlen-miştir.

ABSTRACT Healthcare- associated (nosocomial) infections are considered to be one of the major problem in medical world in view of the high prevalence, mortality rates and the economic burden of the causes. It is thought that, the most of pathogens causing nosocomial infectious originate from the environmental microbiome. However, the environmental microbiota are not adequately defined by conventional microbiological methods. In this thesis, it was aimed to investigate the environmental microbiome which could be a potential source of nosocomial pathogens, especially in intensive care units, by using the 16S rRNA sequencing technology. For this thesis study, 3 sets of swab samples were taken from 25 points determined at Erciyes University Gev-her Nesibe Hospital Internal Medicine Intensive Care Unit. For the first set of samples bloody and EMB agar directly and for the second set of samples bloody and EMB agar were cultured after enrichment (TSB) process. Microorganism isolations and identifications have been made on conventionel/automated systems for growing microorganisms which observed in agar plate. For the third set of samples 16S rRNA targeted amplicon sequencing was performed on the Illumina-MiSeq platform after total bacterial DNA isolation with the commercial kit. The QIIME program was used for the sequencing analysis. According to the results of this study, staphylococcus species dominantly were observed for 40% (10/25) of the specimens in the direct culturing and 96% (24/25) after the enrichment process. It was observed that the intensive care unit which was included to the study according to the 16s rRNA sequencing results have a rich microbiome including pathogenic species.

Anahtar kelimeler: Hastane Mikrobiyomu, Nozokomiyal Enfeksiyonlar, Yoğun Bakım Ünitesi, Çevresel Mikrobiyom

Keywords: Hospital Microbiome, Nosocomial Infections, Intensive Care Unit, Environmental Microbiome


TEZ ÖZETLERİ

81

ÇOCUKLARDA DİJİTAL OYUN BAĞIMLILIĞI VE OBEZİTE ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ASSESMENT OF RELATIONSHIP BETWEEN DIGITAL GAME ADDICTION AND OBESITY IN CHILDREN

Emine KURTBEYOĞLU


Yüksek Lisans Tezi, Temmuz 2018 Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Neşe KAYA


M.Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Asst. Prof. Neşe KAYA

ÖZ Bu çalışma; çocuklarda dijital oyun bağımlılığı ve obezite arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amacı ile Kayseri ili merkezinde bulunan üç farklı devlet ortao-kulunda eğitim gören yaşları 12-14 yıl arasında olan 795 adölesan birey üzerinde yürütülmüştür. Bireylere “Dijital Oyun Bağımlılığı Ölçeği”, “Çocuk Fiziksel Aktivi-te Anketi” besin tüketim sıklığı kaydı uygulanmış ve antropometrik ölçümleri alınmıştır. Bireylerin %48.2’si erkek (383), %51.8’i kız (412), yaş ortalamaları 12.8±0.6 yıldır. Erkeklerin vücut ağırlığı, boy uzunluğu, beden kütle indeksleri (BKİ), bel çevresi uzunlukları-nın, dijital oyun puanları ve fiziksel aktivite puanlarının ortanca değerlerinin kızlara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Bireylerin dijital oyun bağımlığı ölçek puanları ile vücut ağırlıkları, BKİ ve bel çevresi uzunlukları arasında istatistiksel olarak önemli bir iliş-ki bulunamamıştır (p>0.05). Dijital oyun bağımlılığı derecesine göre değerlendirildiğinde erkeklerin dijital oyun bağımlılığının daha fazla olduğu (erkek: %32.1 riskli grup, %8.4 bağımlı grup, kız: %9.2 riskli grup, %2.4 bağımlı grup) saptanmıştır (p<0.05). Oyun oynama sırasında atıştırma yapan grubun dijital oyun bağımlılı-ğı ölçek puanı ve bağımlılık derecesinin, atıştırma yap-mayan ve bazen yapan bireylere göre daha yüksek ol-duğu saptanmıştır (p<0.001). Dijital oyun bağımlılığı ölçek puanlarına göre vücut ağırlığı normal olan birey-lerin %23’ünün riskli, %3.4’ünün bağımlı grupta oldu-ğu, hafif şişman ve obez olan bireylerin ise %16.8’inin riskli, %7.7’sinin bağımlı grupta olduğu bulunmuştur (p=0.006). Dijital oyun bağımlılığı ile antropometrik ölçümler arasında pozitif, fiziksel aktivite düzeyi ile negatif yönlü korelasyon olduğu görülmüştür (p>0.05). Bağımlılığın artmasının ve devam etmesinin uzun za-manda fiziksel aktivitenin azalmasına ve beslenme alış-kanlığının değişmesine yol açabileceği düşünülmekte-dir. Çocuk ve adölesanların dijital oyun araçlarını kulla-nımının azaltılması, düzenli fiziksel aktivite yapmaya yönlendirilmesi, ayrıca ebeveynlerin de bu konuda bilgilendirilmesi önemlidir.

ABSTRACT This study has been undertaken with the purpose of evaluating the relationship between children's digital game addiction and obesity in children on 795 adoles-cent individuals aged 12-14 years in three different public secondary schools located in Kayseri city center. “Digital Game Addiction Scale”, “Child Physical Activity Survey” food consumption frequency records were applied on participants and their anthropometric meas-urements were taken. 48.2% of the individuals are male (383), 51.8% are female (412) and the average age is 12.8±0.6 years. The average values of body weight, height, body mass index (BMI), waist circum-ference, digital game scores and physical activity scores of males were determined higher than female (p<0.05). Statistically significant relationship was not deter-mined between the digital game addiction scale scores of individuals and body weights, BMI and waist circum-ference (p>0.05). When evaluated due to digital game dependency level, males were found to have more digi-tal game dependency (male: 32.1% risk group, 8.4% dependent group, female: 9.2% risk group, 2.4% de-pendent group) (p<0.05). It was determined that the score of the digital game addiction scale and the addic-tion level of the group having snacks during game were higher than those who do not have snacks (p<0.001). According to digital game addiction scale scores, 23% of the participants with normal body weight were de-termined risky, 3.4% were in dependent group, 16.8% of the over weighted and obese individuals were found to be at risk and 7.7% were in the dependent group (p=0.006 ). A positive correlation was determined be-tween digital game addiction and anthropometric measurements and negative correlation with physical activity level (p>0.05). Increasing and continuing de-pendence is thought to lead to a decrease in physical activity and a change in eating habits in long term. It is significant for children and adolescents to reduce the use of digital game devices, directing to regular physi-cal activity, and to inform parents on the issue.

Anahtar kelimeler: Obezite, Dijital oyunlar, Beslenme, Sedanter yaşam, Oyun bağımlılığı

Keywords: Obesity, Digital games, Nutrition, Sedantary life, Game addictionf

TEZ ÖZETLERİ


TİP 2 DİYABETİK BİREYLERDE SERUM VİSFATİN İLE BİYOKİMYASAL PARAMETRELER VE BESLENME DURUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

EVALUATION OF THE ASSOCIATION BETWEEN SERUM VISFATIN WITH BIOCHEMICAL PARAMETERS AND NUTRITIONAL STATUS IN TYPE 2 DIABETIC INDIVIDUALS

Nurefşan KONYALIGİL




M.Sc.Thesis, July 2018 Supervisor: Prof. Dr. Betül ÇİÇEK

ÖZ Bu vaka-kontrol çalışması tip 2 diyabet tanısı almış bireylerde serum visfatin düzeyi ile biyokimyasal bul-gular ve beslenme durumu arasındaki ilişkiyi incele-mek amacıyla yapılmıştır. Çalışma, Temmuz 2017-Ocak 2018 tarihleri arasında yaşları 19-64 yıl arasında deği-şen Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Gevher Nesibe Hastanesi Endokrinoloji Polikliniği’ne başvuran tip 2 diyabet tanısı almış, gönüllü 30 hasta ile herhangi bir kronik hastalığı olmayan, yaş, cinsiyet ve beden kütle indeksi (BKİ) bakımından hasta grubuyla uyumlu gö-nüllü 30 sağlıklı birey üzerinde yürütülmüştür. Çalış-maya katılan bireylere genel özelliklerini, beslenme alışkanlıklarını içeren anket formu, fiziksel aktivite düzeylerini belirlemek için Uluslararası Fiziksel Aktivi-te Anketi uygulanmış olup, bireylerin antropometrik ölçümleri, biyokimyasal bulguları ve besin tüketim kayıtları alınmıştır. Tip 2 diyabetlilerin yaş ortalaması ortalaması 47.5±6.61 yıl, sağlıklı bireylerin yaş ortala-ması 46.0±5.87 yıl olarak bulunmuştur (p>0.05). BKİ ortalamaları tip 2 diyabetli bireylerde 31.36±4.37 kg/m², sağlıklı bireylerde 29.80±3.53 kg/m²’dir (p>0.05). Tip 2 diyabetli bireylerin vücut ağırlığı (kg), bel çevresi (cm), kalça çevresi (cm), bel/kalça oranı, visseral yağ oranı, açlık kan glikozu (mg/dL), HbA1c, açlık insülin (µU/mL), C-reaktif protein (CRP) (mg/L), HOMA-IR düzeyleri sağlıklı bireylere göre anlamlı düzeyde daha yüksek bulunmuştur. Ortalama serum visfatin düzeyi, tip 2 diyabetli bireylerde 2.8 ng/dL, sağlıklı bireylerde 1.7 ng/dL olarak bulunmuştur (p>0.05). Tip 2 diyabetli bireylerin serum visfatin düzeyi ile günlük alınan kar-bonhidrat miktarı ve çoklu doymamış yağ asitleri ara-sında anlamlı ve pozitif bir ilişki saptanmıştır (p<0.05). Çalışmanın sonucunda tip 2 diyabetli bireylerde serum visfatin düzeyi ile biyokimyasal parametreler arasında bir ilişki gözlenmezken, bazı besin ögeleri arasında anlamlı bir ilişki gözlenmiştir. Visfatinin tip 2 diyabetin tanı ve tedavisinde ne ölçüde katkısının olduğunu ve visfatin ile diğer parametreler arasındaki ilişkinin anla-şılabilmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

ABSTRACT This case-control study was conducted in order to evaluate the association between serum visfatin levels with biochemical findings and nutritional status among individuals diagnosed with type 2 diabetes. The study was conducted on 30 voluntary patients diagnosed with type 2 diabetes, at 19-64 years of age, admitted to Erciyes University Faculty of Medicine, Gevher Nesibe Hospital, Endocrinology Outpatient Clinic between July 2017 and January 2018, and 30 voluntary healthy individuals with no chronic disease, consistent with the patient group in terms of age, gender and body mass index (BMI). Individuals participated in the study were filled a questionnaire form including general characteristics and nutritional habits, and, in order to determine their physical activity levels, an international physical activity questionnaire was applied, and anthropometric measures, biochemical findings and food consumption records were obtained. The mean age of the type 2 diabetic and healthy individuals were 47.5±6.61 and 46.0±5.87 years, respectively (p>0.05). The mean BMI were 31.36±4.37 kg/m² for type 2 diabetic individuals and 29.80±3.53 kg/m² for healthy individuals, respectively (p<0.05). The mean body weight (kg), waist circumference (cm), hip circumference (cm), waist/hip ratio, fasting blood glucose (mg/dL), HbA1c, fasting insulin, C-reactive protein (CRP) (mg/L) and HOMA-IR of the type 2 diabetes group were significantly higher than healthy individuls (p>0.05). The mean serum visfatin levels were 2.8 ng/dL in the type 2 diabetic and 1.7 ng/dL in the healthy individuals, respectively. Serum visfatin levels were higher in the type 2 diabetes (p>0.05). A statistically significant and positive association was determined between serum visfatin levels and the amount of carbohydrates and polyunsaturated fatty acids in type 2 diabetic individuals (p<0.05). In conclusion, while no association between serum visfatin levels and biochemical parameters was detected in type 2 diabetic individuals, a significant association was observed with some nutrients. Further studies are required for understanding of the extent to which visfatin contributes to diagnosis and treatment of type 2 diabetes, and of the association of visfatin with other parameters.

Anahtar kelimeler: Visfatin, tip 2 diyabet, biyokimyasal para-metreler, beslenme durumu

Keywords: Visfatin, type 2 diabetes, biochemical parameters, nutritional status


TEZ ÖZETLERİ

83

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE SEZGİSEL YEME ÖLÇEĞİ-2 İLE YEME TUTUM TESTİ-26 VE ANTROPOMETRİK ÖLÇÜMLER ARASINDAKİ İLİŞKİ

THE RELATIONSHIP BETWEEN THE INTUITIVE EATING SCALE-2 AND EATING ATTITUDE TEST-26 AND ANTHROPOMETRIC MEASUREMENTS IN UNIVERSITY STUDENTS

Yağmur YAŞAR




M.Sc. Thesis, July 2018 Supervisor: Prof. Dr. Betül ÇİÇEK

ÖZ Bu kesitsel çalışmada üniversite öğrencilerinin Sezgisel Yeme Ölçeği-2 (SYÖ-2) puanları ile Yeme Tutum Testi-26 (YTT-26) puanları ve antropometrik ölçümleri ara-sındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştır-ma Ekim 2017-Nisan 2018 tarihleri arasında Nuh Naci Yazgan Üniversitesi’nde öğrenim gören, yaş ortalaması 20.81±1.85 yıl olan 1708 öğrenci üzerinde yürütülmüş-tür. Öğrencilere yüz yüze görüşme yöntemi ile uygula-nan ankette öğrencilerin sosyo-demografik özellikleri, SYÖ-2, YTT-26 ve Fiziksel Aktivite Kısa Formu (IPAQ) puanları ve besin tüketim sıklığı ve miktarı sorgulan-mıştır ve araştırmacı tarafından öğrencilerin vücut ağırlığı, boy uzunluğu ve bel çevresi ölçümleri alınmış ve beden kütle indeksi (BKİ) değerleri hesaplanmıştır. Bel çevresi ve BKİ değerleri Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) referans değerlerine göre sınıflandırılmıştır. Tüketim sıklıklarından öğrencilerin Sağlıklı Yeme İndeksi-2010 (SYİ-2010) puanları hesaplanıp, diyet kaliteleri belir-lenmiştir. Öğrencilerin %52.6’sı kadın, %47.4’ü erkek-tir. SYÖ-2 puanı erkeklerde (3.84±0.82) kadınlara (3.77±0.60) göre anlamlı bir şekilde yüksek bulunur-ken (p<0.05), istatistiksel olarak anlamlı olmasa da YTT-26 puanı kadınlarda (13.27±6.91) erkeklere (12.70±6.99) göre daha yüksek olarak bulunmuştur (p>0.05). Bel çevresi normal olan ve bel/boy oranı uy-gun olan öğrencilerde sezgisel yeme puanı anlamlı ola-rak daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Fiziksel aktivi-te düzeyi yüksek olanlarda sezgisel yeme puanı anlamlı bir şekilde daha yüksek bulunmuştur (p<0.001). SYİ-2010’a göre diyet kalitesi yüksek olanlarda sezgisel yeme puanı daha yüksektir, ancak istatistiksel olarak anlamlı değildir (p>0.05). SYÖ-2 ile YTT-26 arasında negatif yönlü ve anlamlı bir korelasyon bulunurken, SYÖ-2 ile yürüme zamanı ve boy uzunluğu arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir korelasyon bulunmuştur (p<0.05). Bu sonuçlar doğrultusunda, yeme bozuklukla-rı açısından riskli grupta yer alan üniversite öğrencile-rinin yeme davranışlarının değerlendirilip, gerekli eği-timin sağlanması gerektiği ortaya konmuştur.

ABSTRACT In this cross-sectional study, it was aimed to examine the relationship between the Intuitive Eating Scale-2 (IES-2) and Eating Attitudes Test-26 (EAT-26) scores and anthropometric measurements of university students. This study was conducted on 1708 students attending to Nuh Naci Yazgan University between October 2017 and April 2018 with a mean age of 20.81± 1.85 years. A questionnaire questioned sociodemographic characteristics, the IES-2, the EAT-26 and the International Physical Activity Short Form (IPAQ) scores and food consumption frequency and amount of the students were obtained by face-to-face interview method. Body weight, height and waist circumference of the students were measured by researcher and body mass index (BMI) was calculated. Waist circumference and BMI were classified according to the World Health Organization (WHO) references. The Healthy Eating Index-2010 (HEI-2010) scores were calculated from food consumption amount and frequency of the students and dietary quality was determined. Of the students; 52.6% were women and 47.4% were men. While the IES-2 scores were significantly higher in men (3.84±0.82) than in women (3.77±0.60) (p<0.05), the EAT-26 scores were significantly higher in women (13.27±6.91) than in men (12.70±6.99) (p<0.05). IES-2 were significantly higher in the students whose waist circumferences were normal and their waist-to-height ratio was appropriate (p<0.05). IES-2 scores were significantly higher in the students whose physical activity levels were higher (p<0.001). IES-2 scores were higher in the students whose dietary quality was high according to the HEI-2010, however not statistically significant (p>0.05). A negative and significant correlation was detected between the IES-2 and the EAT-26, and a positive and significant correlation was found between IES-2 and walking time and height (p<0.05). In conclusion, it has been revealed that the eating behaviors of the university students should be evaluated and the necessary education should be provided.

Anahtar kelimeler: Yeme bozuklukları, sezgisel yeme, Sezgi-sel Yeme Ölçeği-2,Yeme Tutum Testi-26, üniversite öğrencileri

Keywords: Eating disorders, intuitive eating, Intuitive Eating Scale-2, Eating Attitudes Test-26, university students.

TEZ ÖZETLERİ


HEMATOLOJİK HASTALIKLARDA UZUN KODLAMAYAN RNA HOTAIR’IN PROGNOSTİK ÖNEMİ PROGNOSTIC IMPORTANCE OF LONG NON-CODING RNA HOTAIR IN HEMATOLOGICAL DISEASES

Esma BENTLİ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kök Hücre Bilimleri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ağustos 2018 Danışman: Prof. Dr. Yusuf ÖZKUL


M.Sc. Thesis, August 2018 Supervisor: Prof. Dr. Yusuf ÖZKUL

ÖZ HOTAIR epigenetik düzenleme, apoptoz ve hücre dön-güsü dahil çeşitli biyolojik süreçlerde rol oynayan uzun kodlamayan ribo nükleik asittir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda HOTAIR‘ın kanser olmayan komşu doku-larla karşılaştırıldığında insanda görülen çeşitli kanser-lerde yüksek oranda eksprese edildiği rapor edilmiştir. Literatürde hematolojik hastalıklarda HOTAIR’ın ifade profili ve prognostik önemi hakkında yeterli bilgi bu-lunmamaktadır. Bu çalışmada, HOTAIR ve HOXD genlerinin AML ve KML gibi lösemilerle olan ilişkisi ve bu genlerin prognostik önemini araştırmak amaçlanmıştır. Çalışmamızda Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Gevher Nesibe Hastanesi Tıbbi Genetik Laboratuvarına gelen 30 AML ve 30 KML hastası ve kontrol grubu olarak da 20 sağlıklı bireyin periferik kan örnekleri kullanılarak total RNA izole edildi ve cDNA elde edildi. Real Time PCR yöntemi ile HOTAIR ve HOXD genlerinden HOXD8, HOXD9 ve HOXD11 genlerinin ifade seviyeleri belirlen-di. AML hasta grubunda HOTAIR geninin ifade düzeyi kont-rol grubu ile karşılaştırıldığında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark görülmedi (p>0.05). KML hasta gru-bunda; HOTAIR geninin ifade düzeyinde kontrol grubu-na göre istatistiksel yönden anlamlı bir artış olduğu görüldü (p<0.05). AML ve KML hasta gruplarında HOXD9 ve HOXD11 genlerinin ifade düzeylerinde kont-rol grubuna göre istatistiksel yönden anlamlı bir azal-ma olduğu görüldü (p<0.05). Sonuç olarak; HOTAIR geninin, KML hastalarında HOXD9 ve HOXD11 genlerinin ifadesini baskılayarak onkojenik faaliyet gösterdiği, HOTAIR’ın ifade profilleri-nin KML hastalarının prognostik olarak sınıflandırılma-sında ve ilaç direncinin öngörülmesi ve izlenmesinde potansiyel bir biyomarkır olabileceği, daha fazla hasta sayısı içeren protein düzeyindeki çalışmalarla da des-teklenerek söylenebilir.

ABSTRACT HOTAIR is a long non-coding ribonucleic acid that plays a role in various biological processes including epige-netic regulation, apoptosis and cell cycle. In recent years studies have reported that HOTAIR is highly ex-pressed in various human cancers when compared to non-cancer adjacent tissues. There is not enough infor-mation about HOTAIR's expression profile and prognos-tic value in hematologic diseases in the literature. In this study, we aimed to investigate the relationship of HOTAIR and HOXD genes with leukemia such as AML and CML and the prognostic significance of these genes. In our study, total RNA was isolated from peripheral blood samples of 30 patients with AML and 30 patients with CML who came to the Medical Genetics Laboratory of Erciyes University Medical Faculty and 20 healthy individuals as a control group and cDNA was obtained. Expression levels of the HOXD8, HOXD9 and HOXD11 genes from the HOTAIR and HOXD genes were deter-mined by the Real Time PCR method. When the expression level of the HOTAIR gene in the AML patient group was compared with the control group, there was no statistically significant difference (p> 0.05). In the CML patient group; there was a statis-tically significant increase in the expression level of the HOTAIR gene compared to the control group (p<0.05). The expression levels of HOXD9 and HOXD11 genes in AML and CML patient groups were found to be statisti-cally significantly lower than control group (p<0.05). As a result; It can be said that the HOTAIR gene is supported by also protein level studies that include oncogenic activity by suppressing the expression of HOXD9 and HOXD11 genes in CML patients, the classification of HOTAIR expression profiles as prognostic for CML patients, and the possibility of a potential biomarker in anticipating and monitoring drug resistance.

Anahtar kelimeler: HOTAIR, lnc RNA, AML, KML, Prognoz Keywords: HOTAIR, lncRNA, AML, CML, Prognosis


TEZ ÖZETLERİ

85

KEDİLERDE ENFEKTE YARALARIN SAĞALTIMINDA MANUKA BALI (Manuka ND, G) VE ETAKRİDİN LAKTAT (Rivanol) UYGULAMALARININ KARŞILAŞTIRILMASI

COMPARISON OF MANUKA HONEY (Manuka ND, G) AND ETHACRIDON LACTATE (Rivanol) APPLICATIONS IN THE TREATMENT OF INFECTED WOUNDS IN FELINES

Ebru KEMİKSİZ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Veteriner Cerrahi Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018 Danışman: Doç. Dr. Nusret APAYDIN

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Veterinary Surgery

M.Sc. Thesis, June 2018 Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Nusret APAYDIN

ÖZ Bu çalışmanın amacı; Kedilerde enfekte yaraların sağal-tımında Manuka balı ve Etakridin Laktat (Rivanol) nin etkilerinin karşılaştırılması, yaraya uygulanması açısın-dan avantaj ve dezavantajlarının değerlendirilmesi, ülkemizde yeni kullanılmaya başlanmış olan Manuka balının etkinliğinin belirlenmesi amaçlandı. Enfekte yara sağaltımlarında Rivanol çok eski tarihler-den bu yana kullanılmaktadır. Manuka balı ise insan hekimliğinde kullanılmasına rağmen veteriner hekim-likte yeni kullanılmaya başlanmış bir topik ilaçtır. Çalışmada, değişik bölgelerinde enfekte yara oluşmuş 32 adet kedi yer aldı. Kediler iki gruba ayrıldı. Rivanol grubunu (n=16) 4±3 yaş aralığında, değişik ırk ve ağır-lıkta 6 dişi, 10 erkek kedi oluşturdu. Manuka grubunu (n=16) ise 4±2 yaş aralığında, değişik ırk ve ağırlıkta 7 dişi, 9 erkek kedi oluşturdu. Birinci gruba Rivanol (Etakridin laktat), diğer gruba ise Manuka balı uygu-lamaları yapılarak yara iyileşme süreçleri takip edildi. Yaralara 3 er gün aralıklarla 4 kez pansuman uygulandı ve yaraların büyüklükleri (boy- en) ölçülerek kaydedildi. Yapılan istatistiksel değerlendirme de; tüm ölçüm günlerinde en, boy ve yara büyüklüklerinin Rivanol ve Manuka grupları arasındaki farkları istatistik olarak önemli bulunmadı (P>0,05). Yaraların en, boy ve büyüklükleri, ölçüm günlerinde doğrusal bir azalış gösterdi. Bu azalışlar Rivanol ve Manuka grubunda benzer özellikte oldu. İyileşme süresi üzerinde de Rivanol ve Manuka grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (P>0,05). Sonuç olarak; Rivanol ve Manuka balının kedilerde enfekte yara sağaltımlarında kullanılabileceği, Manuka balının uygulama kolaylığına sahip olduğu, iyileşme süresi yönünden aralarında fark olmadığı ve Rivanole alternatif olarak Manuka balının kullanılabileceği belir-lendi.

ABSTRACT The purpose of this study is to comparison treatment of infected wounds in feline using Manuka honey and Rivanol. This comparison was performed in two as-pects. Advantages and disadvantages in turns of appli-cation, evaluation of Manuka honey’s which has be-come recently and option effectiveness. It is commonly known Rivanol has been used for treat-ment of infections since very old history. But usage of Manuka honey is relatively new in veterinary practice although it is commonly used in medical practice as topical medicine. This study was performed on thirty-two cats with wounds in different locations. We had two control groups. Rivanol group (n=16) consisted of six female, ten male cats in the 4±3 age range of various breed and weight. Manuka group (n=16) consisted of seven fe-male, nine male cats in the 4±2 age range of various breed and weight. First group was treated with Rivanol (Ethacridine lactate) and the other group was treated with Manuka honey and healing process was observe and recorded. Wounds treated for times a day with three days inter was and their size was measure, both width and height. During statistical evaluation; differences between Rivanol and Manuka groups size, width and height of the wounds for each measurement day were not found to be statically significant (P>0,05). The size of width and height of the wounds displayed a linear decrease for each measurement day. This decrease was similar in property for both Rivanol and Manuka groups. In terms of healing time there was no significant statisti-cal difference (P>0,05). As a result, Both Rivanol and Manuka honey can be used for treatment of infected wounds on cats. Manuka honey is easier to apply on wounds than Rivanol but does not provide a significant difference of healing time. Manuka honey can be used as an alternative to Rivanol.

Anahtar kelimeler: Enfekte yara, Kedi, Manuka balı, Rivanol, Yara iyileşmesi

Keywords: Infected wounds, Feline, Manuka honey, Rivanol, Wound healing

TEZ ÖZETLERİ


FUTBOLCULARDA SAKKADİK GÖZ HAREKETİ PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ AN EXAMINATION OF SACCADIC EYE MOVEMENT PARAMETERS IN FOOTBALL PLAYERS

Baki Serkan AKDENİZ

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hareket ve Antrenman Bilimleri Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Haziran 2018

Danışman: Doç. Dr. Alpaslan YILMAZ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences Department of Training and Movement Sciences

M.s.D. Thesis, July 2018 Supervisor: Doç. Dr. Alpaslan YILMAZ

ÖZ Sakkadlar gözün bir pozisyondan başka bir pozisyona, keskin hareketlerle, en kısa sürede hareket etmesi ile ortaya çıkmaktadır. Sakkadik göz hareketleri, literatür-de farklı spor branşları ya da sporcu olmayan bireyler üzerinde araştırma konusu olmuştur. Görmenin ve görsel takibin birçok sporda önemli olduğu aşikar oldu-ğu gibi futbolcularda da sakkadik göz hareketinin ince-lenmesi önemlidir. Ancak futbolcularda mevkiler arası böyle bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışma futbolcular-da sakkadik göz hareketlerinin mevkilere göre farklılık-larının olup olmadığını ortaya çıkarmak amacıyla yapıl-dı. Bu araştırmaya yaşları 18-30 arasında değişen Erciyes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulunda öğrenim gören 40 futbolcu gönüllü olarak katıldı. Önce-likli olarak değerlendirme yapılırken katılımcılar mev-kilerine göre kaleci, defans, orta saha ve forvet olmak üzere 10’ ar kişiden oluşan gruplara ayrıldı. Daha sonra yaşa ve spor yaşına göre de karşılaştırma yapmak için gruplar oluşturuldu. Ölçüm esnasında katılımcılardan kullanılan görsel uyarım düzeneği aracılığıyla yanan ışığa bakması istendi. Katılımcıların horizontal sakkadik göz hareketleri laboratuvarımız da bulunan Biopac Mp30 cihazı kullanılarak kayıt ve analiz edildi. Sakkadik göz hareketleri oluşturmada, katılımcıların horizontal sakkadik göz hareketlerinin 10° ve 20° lik açılarda latans, sakkad süresi ve ortalama hız değerleri hesaplandı ve SPSS 21 programı ile istatistiksel değer-lendirmeye alındı. Verilerin analizi sonucunda futbolcularda mevkilere ve spor yaşına göre oluşturulan gruplar arasında (p>0.05) anlamlı bir farklılık bulunamadı. Ancak yaşa göre ayrı-lan grupların sakkadik göz hareketleri parametreleri-nin karşılaştırılmasında bazı sakkad değerlerinde (p<0.05) anlamlı bir farklılık bulundu.

ABSTRACT Saccades appear when eyes shift from one position to another, with sharp movements, as soon as possible. Saccadic eye movements have been the subject of research in the literature on different sports branches or non-athletic individuals. Just as visual and visual tracking are obviously important in many sports branches, the examination of saccadic eye movements in footballers is also important. However, such a study has never been made in terms of player positions. This study was carried out in order to find out whether there are differences between the saccadic eye movements in terms of player positions. Forty footballers attending Erciyes University Physical Education and Sports High School, whose ages ranged from 18 to 30, participated in this research voluntarily. When evaluating, firstly, the participants were divided into groups consisting of 10 footballers separated according to their positions as a goalkeeper, defender, midfielder and striker. During the measurement, participants were asked to look at the light coming through the visual stimulation mechanism used. Horizontal saccadic eye movements of participants were recorded and analyzed using the Biopac Mp30 instrument in our laboratory. Latency, saccade and mean velocity values of the horizontal saccadic eye movements at 10 ° and 20 ° angles were calculated and statistically evaluated with SPSS 21 program in creating saccadic eye movements. As a result of the analysis of the data, no significant difference could be found between the groups created by the positions of the footballers and their sports age (p>0.05). However, there was a significant difference in some saccade values (p<0.05) in comparing the parameters of saccadic eye movements of age-separated groups.

Anahtar kelimeler: Futbol, Futbolda Mevki, Sakkadik Göz Hareketi

Keywords: Football, Positions in Football, Saccadic Eye Movement


TEZ ÖZETLERİ

87

ZAMANLAMA BECERİSİ GEREKTİREN SPORLARDA SPORCULARIN ANTİSAKKAD PARAMETRELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

THE ASSESSMENT OF ANTI SACCADIC PARAMETERS IN THE SPORT BRANCHES THAT REQUIRE TIMING SKILL

Ahmet KARAKAYA

Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hareket ve Antrenman Bilimleri Anabilim Dalı

Yüksek Lisans Tezi, Mart 2018 Danışman: Doç. Dr. Alpaslan YILMAZ

Erciyes University, Graduate School of Health Sciences, Department of Motion and Training Science

M.s.D. Thesis, July, 2018 Supervisor: Assist. Doc. Dr. Alpaslan YILMAZ

ÖZ Bu çalışmanın amacı, zamanlama becerisinin önemli olduğu spor dalları sporcuları ile diğer spor dalları sporcuları ve hiç spor yapmayan kişilerin antisakkad göz hareketlerinin karşılaştırılmasıdır. Çalışma grubu-nu yaşları 18-25 arasında değişen 48 gönüllü katılımcı oluşturmuştur. Sporcular için en az 3 yıl ilgili spor dalı-nı yapmış ya da yapıyor olma şartı aranmıştır. Zaman-lama becerisi sporları grubu olarak 10 tenis sporcusu ve 10 masa tenisi sporcusu olmak üzere toplam 20 gö-nüllü katılımcı oluşturmuştur. Zamanlama becerisi gerektirmeyen spor dalları grubunu 9 kros sporcusu ve 9 yüzme sporcusu olmak üzere 18 gönüllü katılımcı oluşturmuştur. Spor yapmayan kişiler grubunu 10 kişi oluşturmuştur. Katılımcıların göz hareketleri ölçümleri Erciyes Üniversitesi BESYO laboratuvarında ölçüldü. Ölçümler biopac mp30 cihazı ile kayıt edilmiştir. Latans, sakkad süresi ve ortalama hız verileri BSL lessons 3.7.3 programı ile elde edilmiştir. Elde edilen verilerin ortalaması SPSS 20.0 paket programına işle-nerek analiz edilmiştir. Normallik durumunun belirlen-mesi için normal dağılım eğrilerine, çarpıklık-basıklık katsayılarına ve Kolmogorov-Smirnov testi sonuçlarına bakılmıştır. İlişkisel analizlerin yapılması için; ANOVA scheffe testi, bağımsız gruplar t-testi uygulanmıştır. Analizler sonucunda, katılımcıların zamanlama becerisi gerektiren spor dalları grubu, zamanlama becerisi ge-rektirmeyen spor dalları grubu ve spor yapmayan grupların antisakkad latans, sakkad süresi ve ortalama hız değerleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmamış-tır. Analiz sonuçlarına göre, tüm grupların karşılaştırıldı-ğında latans, sakkad süresi ve ortalama hız değerleri arasında anlamlı farklılık bulunamamıştır. Katılımcıların cinsiyete göre antisakkad latans, sakkad süresi ve ortalama hız verilerinde anlamlı fark buluna-mamıştır. Katılımcıların antisakkad hata değerleri yüz-delik olarak hesaplanmıştır.

ABSTRACT The aim of this study is to compare anti saccadic eye movements of sporters in the branches in which timing skill is important, of sporters in the other branches and of those who don’t sport at all. The participants of the study was composed of 48 volunteers aged between 18-25 years. Sporters were required to have done or have been doing the related sport for at least three years. For the timing skill sports group 20 sporters - 10 tennis players and 10 table tennis players- volunteered. For the other sports group 18 sporters – nine cross-country runners and nine swimmers- volunteered. Non-sports group was composed of 10 volunteers. Eye movements of the volunteers were recorded by biopac mp30 system in Erciyes University, School of Physical Education and Sports laboratory. The data of latency, saccad duration and average speed were collected by BSL Lessons 3.7.3 program. To examine the means, the data was analyzed on SPSS 20.0. Normality plots, skewness and kurtosis values and Kolmogorov-Smirnov results were assessed for the normality assumptions. One-way analysis of variance test (ANOVA), scheffe test and t-test for independent groups were run for correlational analysis. The results of the analysis showed that there weren’t significant differences in latency, saccad duration and average speed, among the three groups i.e. timing skill sports group, other sports group and non-sports group. Likely, there weren’t significant differences among the tennis players, table tennis players, cross-country runners, swimmers, timing skill sports group and the non-sports group in all the three parameters. No significant differences were observed between male and female participants in the three parameters. Anti-saccadic error values were calculated as percentages.

Anahtar kelimeler: Sakkad, antisakkad, zamanlama, aralık zamanlaması

Keywords: Saccade, antisaccade, timing, interval timing.

tez Özetlerİsagens.erciyes.edu.tr/dergi/2018-2/pdf/tez_ozet.pdfsağlık bilimleri dergisi (journal...

Documents