tet 01 İnanÇ (bilgi ve İnanç, din ve İslam) 1. 3....

T e s t Ü n i t e 1 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi

www.liderplus.com.tr

01

İslam’da Bilgi Kaynakları Bilme insana özgü bir eylemdir. İnsan var-lıklar hakkında çeşitli yollarla bilgi edinir. Felsefeye göre akıl, duyu, deney ve sezgi bilginin kaynağıdır.İslam inancına göre bilginin kaynağı doğru haber (Vahiy) salim akıl ve selim duyular-dır. Varlıklar hakkında duyu organlarıyla doğrudan bilgi ediniriz. Bu bilgiler güveni-lirdir. Akıl duyulardan elde ettiklerini de işleyerek, akıl yürütme ve çıkarımlar yapa-rak yeni bilgiler meydana getirir.Doğru haber Allah’ın (c.c) melek vasıtasıy-la peygamberlere ilettikleri bilgilerdir.Dinin ilkeleri tamamıyla haber türü bil-gilere dayanır. Bu haberler, güvenilir bir melek ve peygamber tarafından getirildiği için doğru ve kesindir. Sadık haberler, mü-tevatir haber ve peygamberlerden gelen haber olmak üzere iki kısımdır. Vahiy insanın akıl ve duyularla bileme-yeceği alanlarda bizi bilgilendirir. İnanç esasları, ibadetler, ahlak ilkeleri ve sosyal ilişkiler yanında yaratılış ve ahiret hayatı hakkında da bilgiler verir. Evrenin yaratılı-şı ve varlıklar hakkında açıklamalar yapar.Ayrıca vahiy, akıl ve duyularla elde edilen bilgiler hususunda insana rehberlik eder.

Doğru bilgi; içinde şüphe barındırmayan, gerçeğe tam olarak uyan ve kesin güven duyulan bilgidir. Doğru kararlar alabilmek ve doğru davranışlar sergileyebilmek için doğru ve güvenilir bilgilere ihtiyaç vardır.

İNANÇ (Bilgi ve İnanç, Din ve İslam)

1. “Allah (c.c), sizi analarınızın karnın-dan, siz hiçbir şey bilmez durumda iken çıkardı. Şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi.” (Nahl suresi, 78. ayet.)

“Biz insanı katışık bir nutfeden ya-ratmışızdır; onu deneriz; bu yüzden, onun işitmesini ve görmesini sağlamı-şızdır.”(İnsân Suresi, 2. ayet.)

Yukarıdaverilenayetlerdeaşağıda-kilerdenhangisivurgulanmaktadır?

A) İnsanın bilmediklerini duyularıyla öğrenebileceği

B) Bilgi edinmenin duyulardan başka yollarının olduğu

C) Doğru haberin (Vahiy) bilginin insa-nüstü kaynağı olduğu

D) Duyulardan sağlanan bilginin ke-sinlikten uzak olduğu

E) Bilgi edinmenin kaynağının akıl ve duyular olduğu

2. (I) Duyularla kavranamayan, deney-sel alanın dışında kalan soyut alan hakkındaki bilgiler akıl vasıtasıyla elde edilir. (II) Akıl, insanı diğer varlıklardan ayıran bir nimet ve lütuftur. (III) Akıl, varlığın anlaşılmasının yanı sıra Allah (c.c.)-insan-evren ilişkisini anlamamızı, sorumluluğun temel şartı olan emir ve yasakları kavramamızı sağlayan önemli bir yetidir. (IV) Akılla din ve dünya işleri idare edildiği gibi yaratılışın incelikleri de anlaşılır. (V) Akıl, emir ve yasaklardaki hikmeti kavramaktan uzaklaştırır ve imanı zayıflatır.

Bu metinde numaralandırılmışcümlelerdenhangisiyanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

3. Akli bilgiler oluşumu açısından iki grupta değerlendirilir. Birincisi, de-rinliğine bir akletme ve düşünme ol-maksızın ilk yönelişte oluşan bilgidir. Kişinin açlık ve susuzluğunu ya da bir bütünün parçasından büyük oluşunu bilmesi bu bilgi için bir örnektir.

Bu açıklama aşağıdaki bilgi türle-rindenhangisineörnektir?

A) Kesbî bilgiB) Zaruri bilgiC) İlahî bilgiD) Burhani bilgiE) Felsefi bilgi

4. Bir ayette; “Ey iman edenler! Eğer bir fasık size bir haber getirirse onun doğruluğunu araştırın. Yoksa bilme-den bir topluluğa kötülük edersiniz de sonra yaptığınıza pişman olursunuz.” Hucurât suresi, 6. Ayet buyrularak ha-berlerin doğruluğunun araştırılması istenmektedir. Aksi takdirde yalan ve yanlış bilgiler sebebiyle insanlar ara-sında sevgi ve saygı kalmaz. Çeşitli adaletsizlikler ortaya çıkar ve toplu-mun huzuru bozulur.

Parçada aşağıdakilerden hangisivurgulanmaktadır?

A) Amellerin güvenilir bilgiye dayan-ması

B) Bilginin kaynaklarının çeşitli oldu-ğuna

C) Vahiy bilgisinin en güvenilir bilgi olduğu

D) Bilginin doğru yerde kullanılmasıE) Doğru bilginin akılla elde edilece-

ğine

5. “Münafıklar sana geldiklerinde: Şa-hitlik ederiz ki sen Allah’ın (c.c) pey-gamberisin, derler. Allah (c.c) da bilir ki sen elbette onun peygamberisin. Al-lah (c.c), münafıkların kesinlikle yalan-cı olduklarını bilmektedir.” (Münâfikûn suresi, 1. ayet)

Buayettealtıçizilikavramınkarşılı-ğıaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Yüce Allah’a (c.c.), Hz. Peygam-ber’e (s.a.v.) ve onun tebliğ ettikle-rine kalpten inanıp kabul eden kişi

B) İslam’ın temel esaslarından biri-ni, birkaçını veya tamamını inkâr eden kişi

C) Yüce Allah’ın (c.c.) birliğini, Hz. Pey-gamber’in (s.a.v.) peygamberliğini ve onun Allah’tan (c.c.) getirdikleri-ni kabul ettiğini söyleyip Müslüman gibi yaşadığı hâlde kalpten, inanma-yan kimse

D) Allah’ın (c.c.) varlığını inkâr etme-yen ancak onunla birlikte başka tanrılar kabul eden kimse

E) İnanmakla beraber büyük günah işlemeyi alışkanlık hâline getiren kişi

6. İslam dininde insanlar tasdik ve inkâr bakımından çeşitli şekillerde sınıflan-dırılırlar.

Aşağıdakilerdenhangisibusınıfla-maiçerisindeyeralmaz?

A) Mümin B) MünafıkC) Kaamet D) Müşrik E) Kâfir

TYT-AYT Din YPT.indd 1 26.08.2019 17:12



İslam İnanç Esaslarıİslam inanç esasları Nisa suresi 36. ayet-te ve benzeri diğer ayetlerde ve cibril hadisi diye bilinen bir hadise göre inanç esasları şöyledir:

1. Allah’a (c.c) iman2. Meleklere iman 3. Kitaplara iman4. Peygamberlere iman5. Ahirete iman6. Kaza ve kadere iman

Allah’ın (c.c.) dinine teslim olan, Hz. Pey-gamber’in din adına bildirdiklerine gö-nülden bağlanan, inandıklarını yaşamaya çalışan, ibadetlerini yerine getiren ve di-nin güzel ahlakını davranışlarına yansıtan kişiye Müslüman denir.

İslam İnanç Esaslarının Özellikleri• İslam’ın inanç esasları sade, açık ve

anlaşılabilir mahiyettedir.• İslam’ın temel kaynaklarında açık bir

şekilde ortaya konulan inanç esasları dogmatik değil vahiy kaynaklıdır.

• İslam inanç esaslarının benimsenme-sinde kişilerin hür iradeleri ve ter-cihleri gerekir.

• İslam dengeyi esas alır. Ebedî kur-tuluş için korku ve ümit arasında dengeli bir hayatı tavsiye eder.

• İslam’ın inanç esasları bir bütündür.Bu yüzden inanılması gereken şey-lerin tamamına eksiksiz bir şekilde inanmak gerekir.

İNANÇ (Allah (c.c) İnsan İlişkisi, Dünya ve Ahiret)031. • “İlahınız bir tek Allah’tır (c.c). Ondan

başka ilah yoktur. O rahmandır, ra-himdir.”( Bakara Suresi 163. ayet)

• “Allah’a (c.c) ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın.”( Nisa Suresi 36. ayet)

• “O Allah (c.c) doğunun da batının da Rabbi’dir. Ondan başka ilah yok-tur…” (Müzemmil Suresi 9. ayet)

Yukarıdaverilenayetlerdeaşağıda-kiinançbiçimlerindenhangisivur-gulanmaktadır?

A) Politeizm B) DeizmC) Tevhit D) Ateizm E) Agnostisizm

2. Evrende insan dışındaki tüm varlıklar, Allah’ın (c.c) kendileri için belirlediği kadere uygun hareket eder ve bunun dışına çıkamaz. Çünkü Allah (c.c) in-sana akıl ve irade vermiştir. İrade sa-hibi olan insan seçim yapabilmektedir. Diğer varlıklar ise kendileri için belirle-nen planın dışına çıkamazlar.

Bunagöre,aşağıdakilerdenhangisidoğrudur?

A) Her varlığın bir kaderi vardır.B) Ahirete iman dünya yaşamını den-

geler.C) Evrende tesadüflere yer yoktur.D) Kader yalnızca insan için vardır.E) Kaza kaderin gerçekleşmesidir.

3. I. Allah (c.c) inancı insanın anlam arayışına bir cevap verir.

II. Allah (c.c) inancı, ahlaki değerlere kaynaklık eder.

III. Allah (c.c) inancı sayesinde insan davranışlarına çekidüzen verir.

IV. Allah (c.c) inancı insanın dünyaya bakışını değiştirir.

V. Allah (c.c) inancı insanı tembelliğe iterek üretkenliğini düşürür.

Yukarıdaverilenbilgilerdenhangisiyanlıştır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

4. Bu dünyada hiçbir şey boş yere ya-ratılmamıştır. Her varlığın bir amacı vardır. El iş yapmaya, dil konuşmaya ve kanat uçmaya yaramaktadır. Kış mevsimi gelince C vitaminine ihtiyaç duyan insan vücudu için doğada bu vi-tamini içeren meyveler yetişir. Kur’an-ı Kerim bu gerçeği şöyle anlatır: “Göğü, yeri ve ikisi arasındakileri boş yere yaratmadık. Bu, inanmayan kimse-lerin zannıdır.” Tüm bunlar her şeyin kudretli bir yaratıcı tarafından oluştu-rulduğu fikrini desteklemektedir. O da şüphesiz Yüce Allah’tır (c.c).

Bu parçada aşağıdaki yargılardanhangisivurgulanmaktadır?

A) Evrendeki düzen ve amaçlılık Al-lah’ın (c.c) varlığına kanıt gösteril-mektedir.

B) Aciz bir varlık olan insanın bir yara-tıcıya inanma eğilimi taşır.

C) Evrende görünen düzen ve amaç-lılık rastlantının sonucudur.

D) İnsan iyiliğe ve kötülüğe meyilli olarak dünyaya gelmektedir.

E) Akıllı ve irade sahibi olan insan elemlerinden sorumludur.

5. “O ki birbiri ile âhenktar yedi göğü ya-ratmıştır. Rahmân olan Allah’ın (c.c) yaratışında hiçbir uygunsuzluk göre-mezsin. Gözünü çevir de bir bak, bir bozukluk görebiliyor musun? Sonra gözünü, tekrar tekrar çevir bak; göz (aradığı bozukluğu bulmaktan) âciz ve bitkin halde sana dönecektir.” (Mülk suresi, 3-4. ayetler)

“Eğer yerde ve gökte Allah’tan (c.c) başka ilahlar olsaydı kesinlikle yerin göğün düzeni bozulurdu.” (Enbiyâ su-resi, 22. ayet)

Yukarıdaverilenayetlerdevurgula-nandüşünceaşağıdakilerdenhan-gisidir?

A) İnsan aklını kullanarak iyi ve kötü-yü ayırt edebilmektedir.

B) İnsan aceleci olduğundan çabuk ve hatalı karar vermektedir.

C) İnsandaki mükemmellik düşüncesi Allah’ın (c.c) varlığına delildir.

D) Evrende işleyen mekanik kurallar bir yaratıcıyı gerekli kılmaz.

E) Evrendeki düzenin varlığı yaratıcı-nın tek olduğunu gösterir.

6. Aşağıda verilenlerden hangisi İs-laminancındaAllah’la(c.c)iletişimkurmayollarındandeğildir?

A) Kur’an okumakB) Dua etmekC) Türbelere mum yakmakD) Tövbe etmekE) İbadet etmek




Allah’ın (c.c) İsim ve SıfatlarıZâtî sıfatlar sadece Allah’ın (c.c.) zâtına has olan başka varlıklarda bulunmayan sı-fatlardır. Sübûtî sıfatlar ise Allah (c.c.) ile beraber başka varlıkların sınırlı olarak sahip olduğu sıfatlardır.

a. Zati Sıfatlar 1. Vücud: Allah’ın (c.c) var olması, yokluğu-

nun düşünülmemesidir. 2. Kıdem: Varlığının başlangıcının olmaması.3. Bekâ: Varlığının sonunun olmaması. 4. Kıyam binefsihî: Başkasına ihtiyaç duy-

madan var olmasıdır. 5. Vahdaniyet: Allah’ın (c.c) zatında, sıfat

ve fiillerinde ve ibadet edilmede tek ol-ması, eşi ve benzerinin bulunmamasıdır.

6. Muhâlefetûn li’l-Havâdis: Sonradan olan hiçbir varlığa benzememesidir.

b. Subuti Sıfatları: 1. Hayat: Diri ve canlı olmak demektir. Al-

lah (c.c.) diridir. Tüm varlıkların hayat kaynağı O’dur.

2. İlim: Allah’ın (c.c) her şeyi bilmesi de-mektir.

3. Semi: Allah’ın (c.c.) her şeyi işitmesi demektir.

4. Basar: Allah’ın (c.c) her şeyi görmesi demektir.

5. İrade: Allah’ın (c.c) dilemesi demektir. Allah (c.c.) küllî irade sahibidir. Bir şe-yin var olmasını dilerse var eder.

6. Kudret: Allah’ın (c.c.) sınırsız güç sahibi olması demektir.

7. Kelam: Allah’ın (c.c.) konuşması demektir.8. Tekvin: Yaratmak demektir. Yüce Allah

(c.c.) kudret ve tekvin sıfatıyla dilediği-ni yoktan yaratır.

İNANÇ (Dünya ve Ahiret)041. AşağıdakilerdenhangisiAllah(c.c)

inancınınkişiyekazandırdıklarıiçe-risindesayılamaz?

A) Allah (c.c) inancı sorumluluk bilinci kazandırır.

B) Bir gün Allah’ın (c.c) huzuruna çı-kıp hesap vereceğini düşünen in-san davranışlarında dikkatli olur.

C) Allah (c.c) inancı toplumun barış ve huzur içince yaşamasına katkı sağlar.

D) Allah (c.c) inancı kişiyi yalnızlık duygusundan kurtarır.

E) Allah (c.c) inancıyla kişi sadece Allah’ı (c.c) sever diğer varlıkları sevmez.

2. Bütün sırların ortaya döküleceği,kimseninkimseyefaydasınınveza-rarınınolmayacağıgünolarakifadeedilenkavramaşağıdakilerdenhan-gisidir?

A) Haşir B) KıyametC) Ba’s D) Mizan E) Mahşer

3. Sura ikinci kez üflemesiyle dünya ha-yatında yaşamış tüm canlılar tekrar di-riltileceklerdir. Bu diriliş ruh ve bedenle olacaktır. - - - - denilen yerde insanlar toplanıp dünyada iken yaptıklarından hesaba çekileceklerdir.

Yukarıdaki metinde boş bırakılanyere aşağıdakilerden hangisi geti-rilmelidir?

A) Kîramen Kâtibin B) MahşerC) Haşr D) Sırat E) Mizan

4. “İnkâr edenler, öldükten sonra tekrar dirilmeyeceklerini ileri sürerler. De ki: ‘Hayır! (Zannettiğiniz gibi değil.) Rabbime andolsun ki siz, mutlaka di-riltileceksiniz, sonra yaptıklarınız size haber verilecektir. Bu, Allah (c.c) için kolaydır.’” (Teğâbun suresi, 7. ayet)

Bu ayetten aşağıdakilerden hangi-sineulaşılamaz?

A) İnkâr edenlerin ahireti reddettikleri anlatılmıştır.

B) Herkes hesaba çekilecektir.C) Dünyada yapılanların karşılığı ahi-

rette alınacaktır.D) Ahiret bir yok oluş olarak düşünül-

melidir.E) Allah (c.c) herkesi kolaylıkla hesa-

ba çekendir.

5. “Nihayet onun canını aldı ve kabre koydu. Sonra dilediği bir vakitte onu yeniden diriltecektir.” (Abese suresi, 21-22. ayetler)

“Onların arkasında, tekrar dirilecek-leri güne kadar (devam edecek, dön-melerine engel) bir perde vardır.” (Mü’minûn suresi, 100. ayet)

Buayetlerdeahiretinsafhalarındanhangisivurgulanmıştır?

A) KıyametB) MizanC) Berzah D) MahşerE) Arafat

6. Gökyüzü yarıldığında yıldızlar dağılıp saçıldığında, denizler yükselip birbiri-ne katıldığında, kabirlerin altı üstüne getirildiğinde; her insan dünyada ne-leri yaptığını ve neleri yapmadığını açıkça bilecektir. Ey insan! Yüce Rab-bin hakkında seni yanıltıp aldatan ne oldu?” (İnfitâr suresi, 1-6. ayetler)

Yukarıdaki ayette verilmek istenenmesajhangisidir?

A) Dünyada yapılan her şeyin hesabı sorulacaktır.

B) İnsanlar muhakkak öleceklerdir.C) Cennet sonsuz mutluluk yeridir.D) Münafıklar zararda olan kimseler-

dir.E) Akıl ile kıyametin varlığı anlaşılabilir.

7. Aşağıda verilenlerden hangisi ka-der inancının insana etkileri içeri-sindeyeralmaz?A) Kadere inanan insan olaylar karşı-

sında yalnızlık, çaresizlik ve korku duygularından kurtulur.

B) Felaketler anında dirençli ve sabır-lı olur.

C) Haksızlığa göz yummaz, cesur olur.

D) Hiçbir şeyi umursamaz.E) Canlı ve cansız tüm varlıklara kar-

şı sorumluluk bilinci kazanır.




Ahiret İnancı: Ahiret, kıyametin kopma-sı ardından ölenlerin diriltilmesi ve haşirle başlayan ebedî âlemdir. Dünyadayken yaptığı iyi ve kötü davranış-ların ahirette karşılığını göreceğini bilme-lidir. Bununla ilgili olarak bir ayette şöyle buyrulur: “O, hanginizin daha güzel amel yapacağını sınamak için ölümü ve hayatı yaratandır…”Ahiret inancı insan yaşamına değer katar, anlamlı hale getirir. İnsanın yaptıklarının hesabını Allah’ın (c.c) huzurunda verece-ğini bilmesi davranışlarını kontrol etmesini ve Allah’ın (c.c) emir ve yasaklarına uygun yaşamasını sağlar. Kur’an’da “Siz cansız (henüz yok) iken sizi dirilten (dünyaya getiren) Allah’ı (c.c) nasıl inkâr ediyorsunuz? Sonra sizleri öldüre-cek, sonra yine diriltecektir. En sonunda O’na döndürüleceksiniz.” ayetiyle ahiret hayatının varlığına dikkat çekilirken, “Sizi sadece boş yere, gayesiz yarattığımızı ve sizin hakikâten huzurumuza geri getiril-meyeceğinizi mi sandınız?” ayetiyle de in-sanın yaradılış amacına dikkat çekilmiştir.Berzah: Ölümden sonra başlayıp mahşer-deki dirilişe kadar devam edecek olan ka-bir hayatına denir.Kıyamet: Dünya hayatının sona ermesi ve insanların Allah’ın (c.c) huzurunda toplan-ması anlamlarına gelmektedir. Ba’s: Öldükten sonra tekrar dirilmek de-mektir.Haşir: Allah’ın (c.c) insanları diriltip dün-yada iken yaptıkları işlerden hesaba çek-mek üzere toplamasına denir.Hesap: İnsanların dünyada iken yaptıkları amellerinden dolayı sorguya çekilmesidir.

İNANÇ (Kur’an’da Bazı Kavramlar, İnançla İlgili Meseleler)051. Tanrı’nın varlığıyla birlikte, O’nun ya-

ratıcılığını, gerçek, şuurlu ve iradeli bir varlık olduğunu kabul etmektir. Bu düşüncede Tanrı’nın vahiy göndere-rek insanlarla iletişime geçtiği, âleme ve insana daima müdahil olduğu be-nimsenir. Başka bir ifadeyle, Tanrı’nın sonsuz güç ve kudret sahibi olduğuna, her şeyi bildiğine, gördüğüne, duydu-ğuna ve takdir ettiğine, adalet ve hayır sahibi olduğuna inanmaktır.

Yukarıdaanlatılan inançla ilgili fel-sefiyaklaşımhangisidir?

A) Deizm B) PanteizmC) Ateizm D) Teizm E) Agnostisizm

2. Tanrı’nın varlığını ve âlemin yaratıcısı olduğunu kabul ederler. Fakat O’nun âleme, insana müdahil oluşunu kabul etmezler, vahyi ve nübüvveti redde-derler. Bu yönüyle özellikle Tanrı’nın diriltme, rızıklandırma, cezalandırma ve affetme gibi sıfatlarını yok sayar-lar. O’nu yaratılış sonrasında evrenle ilgilenmeyen bir Tanrı olarak görürler. Onlara göre kâinat; Tanrı tarafından tasarlanan, hareketi başlatılan, fakat dışarıdan müdahale olmadan doğa kanunlarına uygun şekilde işleyen bir bütünlük olarak kabul edilmektedir.

Yukarıdaverilenaçıklamahangifel-sefiyaklaşımaaittir?

A) Pragmatizm B) Teorik ateizmC) Deizm D) Dualizm E) Panteizm

3. “Hiççilik” şeklinde Türkçeye tercüme edilen felsefi akım, hayatın anlamını boşluk, hiçlik, anlamsızlık gibi kav-ramlara indirger. Bu bakış açısının et-kisiyle varlık, bilgi ve değer alanında olumsuz yaklaşımları öne çıkarır. An-lam, değerler, inançlar, ahlak, siyaset, düzen gibi kavramları yerinden ede-rek bunları geçersiz kılmaya çalışan; felsefi, sosyal, siyasi, ahlaki tutumları ifade eden yönelişe bu isim verilmiştir.

Yukarıdaverilenaçıklamaaşağıda-kilerdenhangisineaittir?

A) Nihilizm B) Darwinizm C) Freudizm D) Ateizm E) Septisizm

4. “O; yaratan, yoktan var eden, şekil ve-ren Allah’tır (c.c)…” (Haşr suresi, 24. ayet)

“… ol der ve o da hemen oluverir.” (Âl-i İmrân suresi, 47. ayet)

“İnsan başıboş bırakılacağını mı sa-nır?” (Kıyâme suresi, 36. ayet)

Bu ayetler aşağıdaki felsefi yakla-şımlardan hangisine cevap niteliğitaşımaz?

A) Deizm B) MateryalizmC) Ateizm D) Pozitivizm E) Teizm

5. Kur’an-ı Kerim’de Al-i İmran suresi 60. Ayette “Gerçek, Rabbinden ge-lendir. Öyleyse şüphecilerden olma.” buyurulmuştur.

Bu ayet hangi felsefi akıma cevapniteliğindedir?A) Teizm B) AgnostisizmC) Dualizm D) Sihizm E) Monoteizm

6. Günümüzde dinler içerisinde birçok yeni dinî hareket ortaya çıkmıştır. I. Modernleşme süreci ile birlikte hız-

lı şehirleşme,II. İnsandaki dünyevileşme arzusu,III. Bireyci düşüncenin hâkim olması,IV. Dinî sorumluluklardan kaçma eğilimi,V. Aile kurumunun güçlenmesi ve di-

nin doğru öğretilmesi gibi nedenler yeni dinî hareketlerin or-

taya çıkmasına sebep olmaktadır. Yukarıdaki numaralanmış ifadeler-

denhangisiyanlıştır?A) I B) II C) III D) IV E) V

7. “Allah’ın (c.c) ayetlerini basit bir men-faate değiştiler, böylece insanları Al-lah (c.c) yolundan engellediler. Bakın, onların yapageldikleri ne kötü!” (Tevbe suresi, 9. ayet)

Buayetteeleştirilendavranışaşağı-dakilerdenhangisidir?

A) TaassupB) TevekkülC) DiğergâmlıkD) Din istismarıE) İç güdümlü dindarlık


TEST


06

İslam’da İbadetin Amacı ve Önemi

İbadet etmenin amacı Allah’ın (c.c) rıza-sını kazanmaktır. İnsan Allah’a (c.c.) olan şükür borcunu yerine getirebilmek, O’na olan sevgi ve saygısını gösterebilmek için ibadetlere ihtiyaç duyar. İbadetler, in-sanın ruhunu yüceltir, onu kötülüklerden arındırır.

İbadetler insanın yaşamını, ahlakını gü-zelleştirir. Namaz, günde beş vakit insanı Allah’ın (c.c.) huzurunda boyun eğdirerek kibirden ve her türlü kötülükten alıkoyar. Zekât insandaki mal hırsını terbiye eder, toplumsal dayanışmayı arttırır. Hac zor-luklarla mücadeleyi ve kardeşlik bilincini öğretir.

İbadet, inanan insanı Allah’a (c.c.) yaklaş-tırır, sıkıntılardan korur. İbadet insanı iyiliklere sevk eder, kötülüklerden uzak-laştırır.

İBADET (İslam ve İbadet)7. İnsan farz ve vacip ibadetleri yeri-

ne getirmek; haram ve mekruh olan davranışlardan kaçınmak suretiyle Al-lah’ın (c.c) hoşnutluğunu kazanmakta-dır. İnsan, Sünnet ve müstehap olan ibadetleri de yaparak, Hz. Muham-med’in (s.a.v) şefaatine erişmek iste-mektedir. Çünkü insan yanlışa düşen bir varlıktır, hesap günü hesabının ko-lay olması için Peygamber efendimizin şefaatine ihtiyacımız olacaktır.

Bunagöre,

I. İbadetler Allah’ın (c.c) hoşnutluğu-nu kazanmak için yapılır.

II. Nafile ibadetler insanın kurtuluşu-na vesile olmaktadır.

III. İbadet etmek insana dünyada say-gınlık kazandırmaktadır.

yargılarındanhangilerineulaşılabi-lir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

8. - Yüce Allah ’ın (c.c.) mükelleflere yapılmasını açık ve kesin bir şekil-de emrettiği fiillere denir.

- Namaz, oruç, zekât, haç, anne ba-baya iyilik etmek, yoksula yardımcı olmak yapılması emredilen ibadet-lerdir.

- Bu ibadetlerin yapılmasında büyük sevaplar vardır. Özürsüz yere terk edilmesi günahtır ve ahirette ceza-sı vardır.

Bu özellikler aşağıdakilerden han-gisiyleilgilidir?A) Haram B) MekruhC) Farz D) Sünnet E) Mübah

9. I. Farzlar ikiye ayrılır. Bunlar “farz-ı ayn” ve “farz-ı kifaye”dir.

II. “Farz-ı ayn”, mükellef olan her Müslümanın kendisinin yerine ge-tirmesi gereken farzlardır.

III. Kur’an-ı Kerim’i ezberlemek, ce-naze namazı kılmak gibi ibadetler “farz-ı ayn”dır.

IV. “Farz-ı kifaye”, bir kısım Müslü-manların yerine getirmesiyle di-ğerlerinden sorumluluğun kalktığı farzlardır.

V. Günde beş vakit namaz kılmak ve ramazan orucunu tutmak “farz-ı ki-faye”dir.

Yukarıdakinumaralanmışcümleler-deverilenbilgilerdenhangileriyan-lıştır?

A) Yalnız IB) Yalnız IVC) III ve VD) III, IV ve VE) II, III, IV ve V

10. Yüce Allah (c.c.) ve Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından mükelleflerden yapıl-ması istenen ancak dayanağı farz kadar kesin olmayan fiillere vacip denir.

Bunagöre,aşağıdakilerdenhangisiyapmakvacipdeğildir?

A) Kurban kesmekB) Fıtır sadakası vermekC) Vitir namazı kılmakD) Zekât vermekE) Bayram namazı kılmak

11. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) devamlı yaptığı ancak çok az terk ettiği farz ve vacibin dışındaki fiillerdir. Abdest alırken ağza su vermek, sabah, öğle ve akşam namazlarının sünnetlerini kılmak ve cemaatle namaz kılmak bu fiillere örnek gösterilebilir.

Yukarıdaaçıklanankavramhangisi-dir?

A) Sünnet-i MüekkedeB) Sünnet-i gayr-ı MüekkedeC) Tahrîmen MekrûhD) Tenzîhen MekrûhE) Âdet Sünnet

12. Yüce Allah’ın (c.c.) ve Hz. Peygam-ber’in (s.a.v.) mükellefi yapıp yapma-makta serbest bıraktığı fiillere denir. Gezmek dolaşmak bu türdendir. An-cak bu tür fiillerin kişinin esas sorum-luluklarını yerine getirmesine engel olmamasına da dikkat etmek gerekir. Örneğin; yenilmesi caiz olan yiyecek-lerden istenilen yenilebilir. Ancak isra-fa kaçmak uygun değildir. Bu fiillerin yapılıp yapılmamasında sevap veya günah yoktur.

Bu açıklamalar aşağıdaki kavram-lardanhangisiileilgilidir?

A) HaramB) MübahC) MekruhD) Sünnet-i gayri müekkedeE) Vacip

1.C 2.E 3.D 4.E 5.B 6.E 7.C 8.C 9.C 10.D 11.A 12.B


T e s t Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi


Haram: Allah’ın (c.c) kesin olarak yasak-ladığı söz ve davranışlar demektir. Cana kıymak, iftira atmak, yalan söylemek, ku-mar oynamak vb.Haramlar ayetlerle veya hadislerle belir-lenmiştir. Haram işlemek, Allah (c.c) ka-tında büyük günahtır. Müslümanın haram-lardan kaçınması gerekir. Haramlardan kaçınmak sevap kazandıran bir ibadettir.Mekruh: İslam’a göre haram olmadığı hâlde istenmeyen, hoş görülmeyen söz ve davranışlardır.

İslam’da İbadetlerde Temel İlkelerKur’an ve Sünnete uygunluk: İbadetler yalnızca Yüce Allah’ın (c.c) emir ve yasakla-rıyla belirlenmiştir ve kişilerin yorumlarına açık değildir. İbadetlerin geçerli olabilmesi için Kur’an ve sünnete uygun olması gere-kir. Bu sebeple ibadetlerin yalnızca Allah’ın (c.c.) emrettiği ve Hz. Peygamber’in açıkla-yıp gösterdiği tarzda yapılması esastır. Bu konuda Hz. Muhammed (s.a.v) Hac ile ilgili ibadetinizi benden gördüğünüz gibi yapın demiştir.Niyet: İbadet eden kimsenin niyeti iba-deti yalnız Allah (c.c.) için yapmak olmalı-dır. İnsan ibadetlerini yalnızca Allah (c.c) için yapar. Allah’ın (c.c) hoşnutluğunu ka-zanmanın dışında bir niyetle örneğin dün-yevi bir kazanç elde etmek için yapılan ibadetler geçersizdir.

08 İBADET (İslam ve İbadet, Kur’an’da Bazı Kavramlar)Ü n i t e 2

1. Dinin emirlerini yerine getirmek ve yasaklarından kaçınmakla sorumlu tutulan kimseye mükellef denir. Kişinin ibadetlerden mükellef olması için akıl ve hür iradeye sahip olması gerek-mektedir. Unutma, uyku, baskı altında kalma durumlarında kişi sorumlu tutul-maz.

Bunagöremetinde;

I. Mükellefin anlamı, II. Mükellef olmanın şartları, III. İbadetlerin hükmü niceliklerinden hangilerine değinil-

miştir?

A) Yalnız I B) Yalnız IIIC) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

2. Allah’ın (c.c.) kesin olarak yasakladığı söz ve davranışlar demektir. Yasakla-nan davranışları yapmak insana gü-nah kazandırır. Yasaklardan kaçınmak da insana sevap kazandırır. Örneğin cana kıymak, yalan söylemek günah-tır, bunları yapmamak da sevaptır.

Bu açıklama aşağıdaki kavramlar-danhangisiyleifadeedilmektedir?

A) Mekruh B) MendupC) Mübah D) Haram E) Vacip

3. İbadetlerin yalnızca Allah’ın (c.c) em-rettiği ve Hz. Peygamberin açıklayıp gösterdiği tarzda yapılması esastır. Bu konuyla ilgili olarak Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Kim Resul’e itaat ederse, Allah’a (c.c) itaat etmiş olur…” buyurulmaktadır. Hz. Peygam-ber “Namazı benden gördüğünüz şekilde kılın.” buyurularak ibadetlerin nasıl yapılacağını belirtmektedir.

Bunagöre,ibadetleriyaparkendik-kat edilecek ölçülerden hangisineyerverilmiştir?

A) İhlas B) NiyetC) Samimiyet D) İstekE) Kur’an ve sünnete uygunluk

4. “Ey iman edenler! Amellerinizi sırf Al-lah (c.c) rızası için yapınız. Çünkü Al-lah (c.c) sırf kendisi için yapılan ibadeti kabul eder…”

“Dinde zorlama yoktur. Artık doğruluk-la eğrilik birbirinden ayrılmıştır…” ayet

“Allah (c.c) sizin dış görüşünüze ve mallarınıza bakmaz. Ancak amellerini-ze ve kalplerinize bakar.”

Yukarıdaverilenayetvehadislerde;

I. niyet,II. kolaylık,III. ihlasölçülerinden hangilerine değinil-miştir?

A) Yalnız I B) Yalnız IIIC) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

5. İslam inancına göre kişi sırf Allah (c.c) rızası için ibadet ettiğini bilmeli, onun rızasını kazanmaya çalışmalıdır. Baş-ka bir maksat için ibadet etmemelidir. Bu durum Kur’an’da, “Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki onlar namazla-rını ciddiye almazlar. Onlar gösteriş yapanlardır; hayra da mâni olurlar.” Mâûn suresi, 4-7. Ayetleri ile dile ge-tirmektedir.

Bumetindeaşağıdakilerdenhangi-sivurgulanmaktadır?

A) İbadetlerde ihlaslı olmakB) İbadet iman ilişkisiC) İbadetlerde kolaylaştırıcı olmaD) İbadetlerin kapsamınaE) İbadetlerde istekli olmak

6. • Hasta olan kişiler ramazan oruçla-rını erteleyebilir, iyileştikten sonra tutabilirler.

• Abdest almak için su bulunmayan durumlarda teyemmüm ile namaz kılınabilir.

• Yola çıkan kişiler o gün oruçlarını tutmaz ramazandan sonra bir gün-de tutarlar.

Yukarıdaverilenbilgileregöre,aşa-ğıdakilerdenhangisisöylenebilir?

A) İbadet sırf Allah (c.c) için yapılma-lıdır.

B) İbadetlerde dünyevi amaç gözetil-memelidir.

C) İbadetler de kolaylaştırıcı olmak temel olmalıdır.

D) İbadet hükümlerine göre ayrış-maktadır.

E) İbadetlerde süreklilik esas olmalıdır.


TEST


Hz. Muhammed (S.A.V) (Hz. Muhammed (s.a.v) ve Gençlik)09

Kâbe’nin tamirinde bulunmuş, Ha-cer’ül-Esved’in yerine konulması sırasında ortaya çıkan anlaşmazlığın giderilmesinde hakem olmuştur.Hz. Muhammed (s.a.v.) gençliğinde ölçü-lü ve dengeli tutuma sahip, sözü dinle-nir, herkes tarafından sevilen ve takdir edilen, doğruluğundan ve samimiyetinden şüphe edilmeyen karaktere sahipti.

Hz. Muhammed (s.a.v) ve GençlerHz. Muhammed (s.a.v) gençlere önem vermiş onların iyi yetişmesi için eğitmeye önem vermiştir. Bu amaçla gençleri hür düşünmeye, yararlı şeylerden çekinme-den istifade etmeye ve sonucu ne olursa olsun doğru bildiğini cesaretle ifade et-meye teşvik etmiştir.Gençlere şefkatli davranması, onlara değe vermesi gençlerin etrafında top-lanmasına ve Müslüman olmalarında etkili olmuştur. Bu gençlerden bazıları Zeyd b. Hârise 15, Erkam b. Ebû’l-Erkam, 19, Mus’ab b. Umeyr 20 yaşlarında idiler.Hz. Muhammed (s.a.v) gençlerin dina-mizminden yararlanmış onlara görev ve sorumluk vermiştir. Bu çerçevede, 25 ya-şında bir genç olan Mus’ab b. Umeyr’i Me-dine’ye öğretmen olarak göndermiş, Muaz b. Cebel’i ise henüz 21 yaşında iken hem yönetici hem de öğretmen olarak Yemen’e tayin etmiştir. Rumlarla savaşması için hazırladığı ordunun başına da 18 yaşında olan Üsâme b. Zeyd’i getirmiştir.

6. Gençler, içinde bulundukları gelişim döneminin özellikleri sebebiyle mev-cut sosyokültürel yapıyı, değerleri tenkit etmeye ve sorgulamaya meyilli olurlar. Örneğin, putperest bir kavmin içinde olmalarına rağmen Allah’ın (c.c) varlığına ve birliğine inanmış, bu inançlarını açıkça dile getirerek içinde bulundukları topluma karşı çıkmışlar-dır. İnançlarından ötürü taşlanarak öldürülmekten veya dinlerini zorla de-ğiştirmekten kurtulmak için mağaraya sığınmışlardır. Kur’an-ı Kerim’de bu gençlerden “Rab’lerine inanmış genç-ler” şeklinde söz edilmektedir.

ParçadaKur’an’daövülengençler-denhangisinedeğinilmiştir?

A) Hz. Süleyman’aB) Hz. İbrahim’eC) Ashâb-ı Kehf’eD) Hz. İsmail’eE) Hz. Yusuf’a

7. Genç bir peygamber olarak özellikle emaneti koruma, iffetli ve namuslu kal-ma, söz ve davranışlarında dürüstlük, hakka ve hukuka riayet, görevi hak-kıyla yerine getirme, affetme ve sevgi açısından Kur’an’da gençlere örnek olarak sunulmaktadır.

Parçada Kur’an’da özellikleriylegençlereörnekgösterilenPeygam-beraşağıdakilerdenhangisidir?

A) Hz. SüleymanB) Hz. İbrahimC) Hz. MusaD) Hz. İsmailE) Hz. Yusuf

8. Hz. Muhammed (s.a.v) Mekke’de doğ-muş ve burada büyümüştür. Gençliği burada geçmiştir. Gençlik döneminde de yaşantısıyla dikkatleri üzerine çek-miş birçok konuda insanlara örnek ol-muştur.

Aşağıdaki gelişmelerden hangisiHz. Muhammed’in (s.a.v) gençlikdönemiyle ilgili bir gelişme değil-dir?

A) Amcası Ebu Talip’in koyunlarını ot-latması

B) Erdemliler topluluğuna katılmasıC) Kabe’de kabileler arasında yaşa-

nan anlaşmazlığa hakemlik yap-ması

D) Hz. Hatice’nin ticaret kervanına başkanlık yapması

E) Medine’de yaşayan kabilelerle me-dine sözleşmesini imzalaması

9. Hz. Muhammed (s.a.v) İslam toplu-munun şekillenmesinde, İslami değer-lerin yaşanmasında ve yayılmasında gençlere büyük görevler vermiştir.

Bunagöre;

I. 25 yaşında bir genç olan Mus’ab b. Umeyr’i Medine’ye öğretmen olarak göndermiştir.

II. Muaz b. Cebel’i ise henüz 21 ya-şında iken hem yönetici hem de öğretmen olarak Yemen’e tayin et-miştir.

III. Rumlarla savaşması için hazırladı-ğı ordunun başına da 18 yaşında olan Üsame b. Zeyd’i getirmiştir.

uygulamalarındanhangileriHz.Mu-hammed’in (s.a.v)gençlereverdiğiönemigöstermektedir?

A) Yalnız I B) Yalnız IIIC) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

10. Hz. Peygamber’in amcası Ebû Talib’in en küçük oğludur. Mekke’de baş gös-teren kıtlık üzerine Hz. Peygamber, onu himayesine almıştır. İlk Müslüman olanlardandır. Hz. Peygamber’e kâtip-lik ve vahiy kâtipliği yapmış, Hudeybi-ye Antlaşması’nı yazmıştır. Mekke’nin fethinden sonra Kâbe’deki putları imha etme görevi ona verilmiştir. İlim, takva, samimiyet, fedakârlık, kahra-manlık vb. pek çok yüksek ahlaki de-ğere sahip olması bakımından İslam dünyasında ayrı bir yere sahiptir.

Yukarıda tanıtılan sahabe aşağıda-kilerdenhangisidir?

A) Cafer b. Ebû TâlibB) Mus’ab Bin UmeyrC) Hz. AliD) Üsame b. ZeydE) Hz. Ömer

11. Zengin ve asil bir ailenin çocuğudur. Müslüman olunca annesi vazgeçirmek için çok uğraşır ancak o vazgeçmez. Ailesini de servetini de terk edip Ha-beşistan’a hicret etti. Hz. Peygamber onu Medine’ye öğretmen olarak tayin etti. Mütevaziliği, sabrı ve anlayışıyla gönüllerde taht kurmuş, pek çok saha-benin İslam’la şereflenmesine vesile olmuştur. Uhud Savaşı’nda şehit düş-müş genç bir sahabiydi.

Yukarıda tanıtılan sahabe aşağıda-kilerdenhangisidir?

A) Cafer b. Ebû TâlibB) Mus’ab Bin UmeyrC) Erkam b. Ebü’l-ErkamD) Üsame b. ZeydE) Muaz b. Cebel

1.A 2.C 3.A 4.D 5.A 6.C 7.E 8.D 9.E 10.C 11.B




Hz. Muhammed’in (s.a.v) ŞahsiyetiYüce Allah (c.c), Hz. Muhammed’e(s.a.v) hitaben “Sen elbette yüce bir ahlaka sa-hipsin.” buyurmuştur.

• Güler yüzlüydü. Yavaş yavaş konuşurdu. • Konuşmada önemli yerleri birkaç kez

tekrarlardı.• Cömertti. Kendisinden isteği olanın is-

teğini geri çevirmezdi.• Herkes huzuruna rahatlıkla çıkabilir-

di, mütevazıydı. • Bütün canlılara merhametli olmuş ve

merhametli olunmasını emretmiştir. • Sabırlıydı. İslam’ı tebliğ etmede kar-

şılaştığı birçok sıkıntılı olaya sabret-miştir.

• Affedicidir. Kendisine yapılan zulüm-ler karşısında intikam peşinde olma-mış onların affı için Allah’a (c.c) dua etmiştir.

• Adildi. Herkese eşit davranır kimseyi ayırmazdı. Daime haksızlıklar karşı-sında olmuştur.

• Hz. Peygamber’in kulluğu samimiyet ve ihsan mertebesindeydi.

• İbadetteki ilkesi, huşû, devamlılık ve ölçülü olmaktı.

• Güvenilirlik, peygamberimizin kişili-ğiyle bütünleşmiştir. Güvenilirliği do-layısıyla “Emin” lakabıyla tanınmıştır.

Hz. Muhammed’in (s.a.v) Peygamberlik YönüTebliğ Görevi: “Ey örtünüp bürünen (Peygamber)! Kalk ve (insanları) uyar.” ayeti Hz. Muhammed’in (s.a.v) tebliğ gö-revine dikkat çekmektedir. Hz. Muham-med (s.a.v) Allah’tan (c.c) aldığı vahiy ile insanları uyarmış onlara hak ve hakikati anlatmıştır.

11 Ü n i t e 3Hz. Muhammed (S.A.V) (Kur’an’a Göre Hz. Muhammed (s.a.v))

1. “Yine onlar (o müminler) ki emanet-lerine ve ahidlerine riayet ederler.” (Mü’minun suresi, 8. ayet)

“Onlar, yalancı şahitlik etmeyen, fay-dasız boş şeyle karşılaştıkları zaman vakar ve hoşgörüyle geçip gidenler-dir.” (Furkan suresi, 72. ayet)

Yukarıdaki ayetlerde aşağıda veri-lenmüminlerinözelliklerindenhan-gisinedeğinilmemiştir?

A) Emanetlerine riayet ederler.B) Müminler dengeli harcama yaparlar.C) Müminler vakar sahibidirler.D) Yalan şahitlik etmezler.E) Müminler faydasız işlerle ilgilen-

mezler.

2. AşağıdaverilenayetlerdenhangisiHz. Muhammed’in (s.a.v) Peygam-berlikle ilgili temsil görevi olduğu-nuifadeeder?

A) “And olsun Allah’ın (c.c) Resulü’n-de sizin için Allah’a (c.c) ve ahiret gününe kavuşmayı uman, Allah’ı (c.c) çok anan kimseler için güzel bir örnek vardır.”

B) “Muhammed, sizden herhangi biri-nin babası değil fakat Allah’ın (c.c) Resulü ve nebilerin sonuncusu-dur.”

C) “Sen elbette yüce bir ahlak üzere-sin.”

D) “(Ey Muhammed!) Şüphesiz sen de öleceksin, onlar da ölecekler.”

E) “Biz, gerçekten insanı en güzel bir biçimde yarattık.”

3. “Hz. Muhammed (s.a.v) şöyle buyur-muştur: Münafığın (ikiyüzlünün) be-lirtisi üçtür: Konuştuğu zaman yalan söyler, söz verdiği zaman sözünde durmaz, bir emanet kendisine bırakıl-dığında ihanet eder.” (Buhari, İman, 24)

Yukarıdaverilenhadisleilgiliolarakaşağıdakilerden hangisi söylene-mez?

A) Yalan söylemek Müslüman’a ya-kışmaz.

B) Sözünde durmamak ikiyüzlülük belirtilerindendir.

C) Emanete ihanet etmemek gerekir.D) Mümin söz vermemelidir.E) Müslüman güvenilir olan insandır.

4. Ebu Sufyan ticaret için gittiği Suriye’de Bizans İmparatoru Herakliyus’un Pey-gamber hakkındaki sorularına cevap verirken Hz. Muhammed’in (s.a.v) asil bir aileden geldiğini ve hiç yalan söy-lemediğini ifade etmiştir.

Yukarıda verilen bilgi Hz. Muham-med’in (s.a.v)hangiözelliğinevur-guyapmıştır?

A) MerhametiB) GüvenilirliğiC) Sevgi dolu oluşuD) Çok ibadet edişiE) Adil oluşu

5. Hz. Muhammed (s.a.v), huzurunda konuşurken korkup titreyen bir şahısa “Sakin ol! Ben bir kral değilim. Ben sa-dece kurutulmuş et yiyen bir kadının oğluyum.” demiştir.

Yukarıdaki hadiste Hz. Muham-med’in (s.a.v)hangiözelliğinevur-guyapılmıştır?

A) Peygamber oluşuB) Sabırlı oluşuC) Kararlı oluşuD) Cesur oluşuE) Mutevazı oluşu

6. Hz. Muhammed (s.a.v) tebliğde bulu-nurken birçok zorlukla, direnişle, sı-kıntıyla karşılaşmış olmasına rağmen Allah’tan (c.c) gelen mesajları insanla-ra ulaştırmak için çaba göstermekten vazgeçmemiştir.

Parçada Hz. Muhammed’in (s.a.v)kişiliğiileilgiliaşağıdakilerdenhan-gisinedeğinilmiştir?

A) HoşgörüsüneB) AdaletineC) Cesaretine D) CömertliğineE) Sabır ve kararlılığına

7. “Ev halkı anlamına gelmektedir. Hz. Peygamber’in abası altına aldığı eşleri, çocukları, torunları ve Hz. Ali’nin için-de bulunduğu topluluk için kullanılır.” Yukarıda açıklanan kavram aşağı-dakilerdenhangisidir?

A) Ehl-i Beyt B) Ehl-i İslam C) Muhâcir D) Aile E) Peygamber sülalesi


TEST


12

Temel DeğerlerToplumun ayakta durması için gerekli bazı değerler vardır. Adalet, iffet, şecaat ve hikmet bu değerlerin başında gelmekte-dir.

Adalet: Adalet, karakter özelliği olarak dengeli olmak ve aşırılıktan uzaklaşıp her şeye hakkını vermek anlamlarını içerir. “Ey iman edenler! Allah (c.c) için hakkı titizlikle ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluma olan kini-niz sizi adaletsizliğe itmesin. Adil olun. Bu, Allah’a (c.c) karşı gelmekten sakınmaya daha yakındır...”Yüce Allah (c.c) “Allah (c.c) size, emanet-leri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emrediyor...” ayetleriyle yalnızca inananlar için değil tüm insanlar için adaletin gerçekleştirilmesi gerektiği-ni bildirmiştir.

Hikmet: Hikmet kavramının, fıkıh, adalet ve ilim kavramlarıyla yakından ilgisi vardır. Hikmet, derin anlayış sahibi olma, dinin inceliklerini bilme anlamı bakımından fıkıh kavramıyla alakalıdır. Her şeyi yerli yerine koyma anlamı yönünden adalet kavramıyla, bilmek manası açısından da ilim kavramıyla ilişkilidir.Hikmetli davranmak; doğru inanç, doğru bilgi ve doğru davranış sahibi olmayı, anla-yışlı, ölçülü ve ilkeli olmayı gerektirir. Hik-metin zıttı olan cehalet ise anlayışsızlık, bilgisizlik, dengesizlik, kabalık gibi erdem-sizliklere sebep olur.

AHLAK VE DEĞERLER (Gençlik ve Değerler)7. Adaletin gereği olarak bir kimsenin

işlediği suç dolayısıyla onun eş, dost ve yakınları sorumlu tutulamaz. İşle-nen suç kime aitse ceza da onun için olmalı, suçsuz olan kimseler yalnızca akrabalık ve yakınlıkları dolayısıyla zulme uğratılmamalıdır. Konuyla ilgili olarak Yüce Allah (c.c) Kur’an-ı Ke-rim’de “Kim doğru yola gelirse ancak kendi lehine yola gelmiş ve kim de sa-parsa ancak kendi aleyhine sapmıştır. Kimse kimsenin günahını çekmez. Biz peygamber göndermedikçe kimseye azap etmeyiz.” buyurarak kimsenin başkasının işlediği suç nedeniyle ce-zalandırılamayacağını bildirmiştir.

Yukarıdaki metinde vurgulananaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Suçun şahsiliği ilkesiB) Adaletin toplum için önemiC) Herkese adil davranılmasıD) Hakimlerin dengeli olmasıE) Adaletin akrabaya yanıltılmaması

8. “İnsanın güzelliği sözlerinin doğrulu-ğunda, olgunluğu dürüstlüğündedir.”

Hacı Bektaş-ı Veli

Hacı Bektaş-ı Veli’ye ait bu sözdeaşağıdakiahlakidavranışlarınhan-gisindenkaçınmakgerektiğivurgu-lanmaktadır?

A) Gıybet B) YalanC) Hile D) Öfke E) Tecessüs

9. Toplumları ayakta tutan temel değer adalettir. Adalet herkese hak ettiğini vermeyi gerektirir. Bir toplumda in-sanlar suç işleyebilir ve suç işleyen bir yaptırımla karşılaşabilir. Böyle bir durumda nasıl davranmak gerektiğine Nahl suresi 126. Ayette şöyle dikkat çekmektedir: “Eğer ceza verecekseniz size yapılanın misliyle cezalandırın. Eğer sabrederseniz, elbette bu, sab-redenler için daha hayırlıdır.”

Bu parçada vurgulanan düşünceaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Ceza ve suç dengeli olmalıdır.B) Affetmek adaletin gereğidir.C) Cezalandırmada haddi aşmak zu-

lümdür.D) Suçun şahsiliği korunmalıdır.E) Toplumsal barış korunmalıdır.

10. Terim olarak haramdan uzak durma, kötü söz ve işlerden kaçınma anlam-larına gelir. İslam dininin önem verdiği değerlerden biri olarak çeşitli boyutları bulunmaktadır. İnsanların ahlak kural-larına bağlı kalarak namusunu, şere-fini ve haysiyetini koruması yanında nefsin aşırı istekleri karşısında ölçülü davranması anlamını da içermektedir.

Yukarıdaki metinde açıklaması ve-rilen ahlaki değer aşağıdakilerdenhangisidir?

A) İffet B) AdaletC) Hikmet C) Şecaat E) Doğruluk

11. İslam dini, Müslümanların canlarını, mallarını, namuslarını, vatanlarını ve dinlerini korumak için cesur davranma-larını ister. Bu konuda verilen mücade-leyi över. Çünkü insanın canını, malı-nı, namusunu, vatanını koruması var olmanın insanca yaşamanın gereğidir. Kur’an’da bir ayette; “Onlar öyle kimse-lerdir ki, halk kendilerine, ‘İnsanlar size karşı ordu toplamışlar, onlardan korkun’ dediklerinde, bu söz onların imanını ar-tırdı ve ‘Allah (c.c) bize yeter, O ne gü-zel vekildir!’ dediler.” sözleriyle cesaretli olma vurgulanmıştır.

Parçadadeğinilenahlakideğeraşa-ğıdakilerdenhangisidir?

A) Adalet B) ŞecaatC) İffet D) Cömert E) Dürüstlük

12. “Rabbin, sadece kendisine kulluk et-menizi, anne babanıza da iyi davran-manızı kesin bir şekilde emretti. Onlar-dan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine ‘öf!’ bile deme, onları azarlama, ikisine de güzel söz söyle. Onlara merhametle ve alçak gönüllülükle kol kanat ger. ‘Rabbim! Onlar nasıl küçükken beni şefkatle eğitip yetiştirdilerse şimdi sen de on-lara merhamet göster’ diyerek dua et. “Kalplerinizdekini en iyi bilen rabbiniz-dir. Eğer iyi olursanız bilesiniz ki Allah (c.c) kendisine yönelenleri bağışlayıcı-dır. (İsra sures, 23-24. ayetler)

Yukarıdaki ayetlerde aşağıdakiler-denhangisinedeğinilmemiştir?

A) Anne ve babaya karşı sorumluluğaB) Tevhit ilkesineC) Anne ve babaya iyi davranmanın

önemineD) Anne ve babaya iyi davranmak affa

vesile olduğunaE) Verilen sözde durmanın önemine

1.C 2.C 3.E 4.E 5.C 6.A 7.A 8.B 9.A 10.A 11.B 12.E




İslam Ahlakının Konusu ve GayesiAhlak, insanda yerleşmiş bulunan bir ka-rakter yapısına işaret etmektedir. İnsa-nın düşünce ve eylemlerini büyük çapta şekillendiren ahlak insanın sahip olduğu karakter yapısıdır.Ahlak kurallarının bir kısmı çoğu insan ta-rafından evrensel doğrular olarak kabul görmüştür. Bazı ahlaki kurallar ise top-lumların kendi inanç, gelenek ve anlayışı-na göre şekillenmiştir. Utanma duygusu, ahlakın vicdanlara yerleşmesinde önemli bir işlev görür. Hz. Peygamberin; “Haya etmediğin takdirde dilediğini yap” ifadesi bu ahlaklı olmada önemli bir ölçüdür.

İslam Ahlakının Kaynaklarıİslam ahlakının kaynağı Kur’an-ı Kerim ve Hz. Peygamber’in sünnetidir. Nitekim Yüce Allah (c.c): “Sen elbette yüce bir ahlâk üzeresin.’’ buyurarak Hz. Peygam-berin ahlakının üstün bir ahlak olduğu-nu belirtmiştir. Bu üstün ahlakın model olarak alınması gerektiğini “Andolsun ki Resûlullah, sizin için, Allah’a (c.c) ve ahi-ret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı (c.c) çok zikredenler için güzel bir örnek-tir.’’ ayetiyle açıklamıştır.

Ahlak ile Terbiye Arasındaki İlişkiİnsanın ahlaki özellikleri, terbiye sonu-cunda değişebilir. İslam ahlak anlayışında insanın peygamberler vasıtasıyla kötülük-lerden temizlenerek iyilik sahibi olacağı ifade edilmiştir.

15 Ü n i t e 4AHLAK VE DEĞERLER (Ahlaki Tutum ve Davranışlar, Güncel Dinî Meseleler)

1. İnsanlar arasında küskünlük, kin ve huzursuzluğa neden olur. Bir ortamda bulunmayan kişinin arkasından kötü biçimde konuşmak kişinin onurunu ze-deler. Bu açıdan İslam ahlakında son derece yakışıksız bir tutum olarak gö-rülür. Yüce Allah (c.c) bu davranışı şu dikkat çekici benzetmeyle yasaklamış-tır: “… Birbirinizin gıybetini yapmayın; herhangi biriniz, ölmüş kardeşinin eti-ni yemekten hoşlanır mı? Bak bundan tiksindiniz!...”

Parçada yerilen davranış aşağıda-kilerdenhangisidir?

A) Dedikodu yapmakB) Haset etmekC) Yalan söylemekD) Hile yapmakE) Kibirlenmek

2. Gerçek dışı söz söylemek, asılsız bil-gi ve haber vermektir. Gerçeğe uygun beyan insanlar arasında güvenin oluş-masını sağlayarak toplumsal barışa katkı yapar. Gerçeğe uygun olmayan, asılsız sözler ise yıkıcıdır, sosyal iliş-kilerin bozulmasına, ailenin, toplu-mun parçalanmasına sebep verir. Bu hakikat Kur’an’da “Ey iman edenler! Allah’a (c.c) karşı gelmekten sakının ve doğru söz söyleyin.” Ayetiyle ifade edilmiştir.

Parçada yerilen davranış aşağıda-kilerdenhangisidir?

A) Cimri olmakB) Haset etmekC) Yalan söylemekD) Hile yapmakE) Kıskanç olmak

3. Kıskançlık ve çekememezliktir. Bir kimsenin sahip olduğu imkanları kıs-kanmak, bu imkanların ortadan kalk-masını istemek anlamına gelir. Ya da ‘Onda olmasın bende olsun.’ şeklinde bir tutum takınmaktır. Bencillik duygu-su dengelenmediği zaman ortaya çı-kar. Kişinin ruh sağlığını bozabileceği gibi sosyal ilişkilerini de olumsuz et-kiler. İnsanı, sevilmeyen, istenmeyen biri haline getirir. Eşler, kardeşler ve arkadaşlar arasındaki iletişimi bozarak huzursuzluk ve güvensizliğe neden olur. Kur’an-ı Kerim “Kıskandığı va-kit kıskanç kişinin şerrinden sabahın Rabb’ine sığınırım.” ifadesiyle duruma dikkat çekilmiştir.

Parçada Müslümanların uzak dur-malarıgerekenveyerilendavranışaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Dedikodu yapmakB) Haset etmekC) Yalan söylemekD) Hile yapmakE) Kibirlenmek

4. “Eksik ölçüp tartanların vay haline! Onlar, insanlardan ölçerek bir şey al-dıklarında tam ölçerler. Kendileri baş-kalarına vermek için ölçüp tarttıkların-da ise haksızlık ederler.” (Mutaffifîn suresi, 1-3. ayetler)

Yukarıdaverilenayetteyerilendav-ranışaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Yalan söylemekB) Haset etmekC) İftira etmekD) Hile yapmakE) İsraf etmek

5. “İslam dini kişiye ve topluma zarar veren alışkanlıkları yasaklamıştır. İçki de bunlardan biridir. Hz. Peygamber ‘Her sarhoşluk edici haramdır. Çoğu içildiği zaman sarhoş eden şeyin azı-nın içilmesi de haramdır.’ buyurarak içkinin yasak olduğunu ifade etmiştir.” Bunagöre,aşağıdakilerdenhangisizararlı alışkanlıkların başlama ne-denlerindensayılamaz?

A) MerakB) Çevresel faktörlerC) Sağlıklı düşünebilmekD) Dertlerini unutma isteğiE) Sorunlardan kaçma isteği

6. “Eli sıkı olma, büsbütün eli açık da olma. Sonra kınanır ve çaresiz kalır-sın.”

“Söz ve davranışlarında ileri gidip haddi aşanlar helâk oldular.”

“Dostunu severken ölçülü sev, zira günün birinde düşmanın olabilir. Düş-manına da ölçülü bir şekilde buğzet, çünkü günün birinde dostun olabilir.”

Yukarıda verilen ayet ve hadisler-denhareketleaşağıdakilerdenhan-gisisöylenebilir?

A) Müslüman dengeli bir yaşam sür-melidir.

B) İbadetler Allah (c.c) rızası için ya-pılmalıdır.

C) Evrende her şey bir ölçüye göre yaratılmıştır.

D) İnsanlar hayır yapmakta birbirleriy-le yarışmalıdır.

E) Ahlak ancak kişisel çabayla güzel-leştirilebilir.


TEST


18

Şâfiîlik: Muhammed b. İdris eş-Şafii’nin dinî yorum ve görüşlerini esas alır. “er-Risâle” Şa-fii’nin fıkıh usulü ilminin temel ilkelerini orta-ya koyduğu eseridir.Eğer bir mesele hakkında hüküm Kur’an ve sünnette varsa başka delile başvurulmaz, yok-sa önce icma ardından da kıyas deliline gidilir.

Hanbelilik: Hadis ve fıkıh âlimi Ahmed b. Hanbel’in görüşlerini esas alır. Hanbeli mez-hebinin, dinî konularda hüküm verirken önce-likli kaynağı Kur’an, sonrasında ise Hz. Pey-gamber’in sünneti olmuştur.

Caferilik: İmam Cafer-i Sâdık’ın inanç, iba-det ve muamelat konusundaki görüşlerini esas alan bir oluşumdur. Caferilik, on iki imama inanmayı dinin aslında var olan bir hüküm ola-rak kabul eder.

İslam Düşüncesinde TasavvufTerim olarak ise; İslam’ı, kulluğun gerektirdiği şekilde ahlak esasları ve nefis terbiyesi üze-rinde yoğunlaşarak yaşama biçimi olarak ta-nımlanır. Tasavvufu kalbe yalnızca Allah (c.c.) sevgisini yerleştirmek ve nefsi kötü duygular-dan arındırma olarak tanımlayan mutasavvıflar da vardır. Mutasavvıflar, tasavvufun asli kay-nağının Kur’an-ı Kerim, Hz. Peygamber ve sa-habenin örnek yaşantısı olduğunu belirtirler.Tasavvuf düşüncesinin ilk dönemini züht ikin-ci dönemini tasavvuf üçüncü dönemini tarikat oluşturmaktadır.

VAHİY VE AKIL (İslam Düşüncesinde Siyasi, İtikadi ve Fıkhî Mezhepler)7. • İnsanın, akıl yoluyla Allah’ın (c.c)

varlığına ulaşması mümkündür. Çünkü Allah (c.c), insandan aklını kullanmasını, düşünmesini ve ibret almasını istemektedir.

• Allah (c.c) her şeyi bir hikmet üze-re yaratır. Hiçbir şeyi boşuna yarat-mamıştır.

• İnsanın fiilleri yaratma bakımından Allah’a (c.c) kesb (kazanma) yö-nünden insana aittir.

• İnsana cüz’î irade verilmiştir. Bun-dan dolayı da insan tüm fiillerinden sorumlu olan bir varlıktır.

Yukarıdakigörüşleraşağıdakimez-heplerdenhangisineaittir?

A) İmamiye B) MalikilikC) Mâturîdilik D) Zeydilik E) Eş’arilik

8. • Allah’ın (c.c) ahirette müminler ta-rafından görülmesi mümkündür ve görülecektir.

• İyi ve kötü, güzel ve çirkin akıl ile değil ancak vahiy yoluyla bilinebilir.

• Büyük günah işleyen dinden çık-maz. Günahı karşılığında cehen-nemde kalır sonra cennete gider veya Allah (c.c) isterse onu affeder.

• Allah (c.c) insana gücünün yetme-yeceği şeyler yükleyebilir.

Yukarıdakigörüşleraşağıdakimez-heplerdenhangisineaittir?

A) İmamiye B) MalikilikC) Mâturîdilik D) Zeydilik E) Eş’arilik

9. I. Büyük günah işleyen dinden çık-maz.

II. İnsan fiillerinde hür olduğundan sorumludur.

III. İman kalp ile tasdik dil ile ikrardır. IV. Dini tebliğ olmasa da kişi akılla Al-

lah’ı (c.c) bulabilir. Yukarıdaki görüşlerden hangileri

Eş’arilik ve Mâturîdilik mezhepleritarafındansavunulmaktadır?

A) I ve II B) II ve IIIC) I ve IV D) I, II ve III E) I, III ve IV

10. Hz. Ali ve Hz.Hüseyin soyundan gelen on iki imama inanmak mezhebin temel anlayışıdır. Ehl-i beyt’e mensup kişile-rin hadis rivayetini kabul eder. İlk üç halifenin yöneticiliğini meşru görmez. Bu mezhebe göre dinin temel esas-ları tevhit, nübüvvet, imamet, ahiret ve adalet olmak üzere beştir. İman esasları içinde yer alan imamet inan-cına göre imamların sayısı on ikidir ve on ikinci imam halen sağdır ve günü geldiğinde tekrar taraftarları arasına dönecek ve yeryüzünü adaletle yöne-tecektir.

Metinde görüşlerine yer verilenmezhep aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) İmamiye B) MalikilikC) Mâturîdilik D) Zeydiye E) Eş’arilik

11. İmamet olmanın ölçüsü ilim ve takvadır. Bu özelliklere sahip olup ve Hz. Ali’nin soyundan gelen kişiler devlet başkanı olabilirler. Hz. Ali’den önce devlet baş-kanlığı yapan Hz. Ömer, Hz. Ebubekir ve Hz. Osman’ın devlet başkanlığını kabul ederler. Devlet başkanlarının ma-sum olduğu fikrine karşı çıkarlar.

Metinde görüşlerine yer verilenmezhep aşağıdakilerden hangisi-dir?

A) İmamiye B) MalikilikC) Mâturîdilik D) Zeydiye E) Eş’arilik

12. İslam düşüncesinde ortaya çıkanmezheplerdenhareketle;

I. İslam’ın fikir hürriyetine çoğulculuğa verdiği değerin bir göstergesidir.

II. Yorum farklılıkları başta tefsir, hadis, kelam olmak üzere birçok ilim dalı-nın ortaya çıkmasını sağlamıştır.

III. İnsanların kendi zamanlarına ait problemlere çözüm bulmalarını kolaylaştırarak İslam’ı yaşamayı kolaylaştırmıştır.

sonuçlarından hangilerine ulaşıla-bilir?

A) Yalnız I B) Yalnız IIC) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

1.C 2.C 3.B 4.D 5.D 6.E 7.C 8.E 9.D 10.A 11.D 12.E




Astronomi: Bu alanda Birûnî (ö.1061) astrono-mi ile ilgili yaklaşık yetmiş kitap yazmış, Ko-pernik’ten yaklaşık beş yüz yıl önce Dünya’nın döndüğünü söylemiş ve elips şeklinde hareket ettiğini iddia etmiştir. Birûnî aynı zamanda ki-taplarında Güneş ve Ay tutulmasını çizimlerle açıklamıştır.

Kimya: Zekeriya er-Râzî (ö.925) gliserin, soda, sirke asidi ve nitrik asit gibi maddeleri keşfe-den önemli bir Müslüman kimyacıdır. Kimyayı teoriden pratiğe geçirdiği için bu ilmin kurucu-larından kabul edilmektedir.

Fizik: Bu alanda İbnu’l Heysem (ö.1039) fizik-sel optik, meteorolojik optik, yakıcı aynalar, gözün fizyolojisi ve algısal psikoloji alanlarında araştırmalar yapmıştır. Görme olayının gözden çıkan ışınlarla değil, cisimlerden gelen ışınların göze ulaşmasıyla meydana geldiğini keşfetmiş-tir. Eserleri Latinceye çevrilmiş ve yaklaşık 600 yıl boyunca Avrupa’yı etkilemiştir.

Matematik: Harizmî (ö.847), bugün de kullanı-lan logaritmayı geliştirmiş ve sıfırlı ondalık sa-yıyı bulmuştur. Cebir ilminin kurucusudur.

Tıp: Bu alanda İbn Sîna (ö.1037), El-Kânûn Fi’t Tıbb (Tıbbın Kanunu) adlı eseriyle 19. yüzyı-lın başına kadar tıp dünyasında otorite kabul edilmiştir. Kitapta bahsedilen tıbbi prensipler, bugün hala tıp fakültelerinde, tıp tarihi kapsa-mında öğretilmektedir.

Ü n i t e 6DİN, KÜLTÜR VE MEDENİYET (İslam ve Bilim, Anadoluda İslam)22

1. Arap harfleri kullanılarak yazılan güzel yazı yazma sanatıdır. Belli kurallar ve ölçüler içerisinde yapılan bu sanat, kâğıt üzerinde tablolar oluşturmanın yanı sıra el yazması kitaplarda, fer-manlarda, diplomalarda, yazıtlarda, mezar taşlarında, özellikle cami, mes-cit, kütüphane, saray gibi yapıların dış duvarlarında, giriş kapılarının üstün-de, kubbelerde, iç detay süslemele-rinde, levhalarda ve ahşap kısımlarda kullanılmıştır.

Bu metinde aşağıdaki sanat türle-rindenhangisiaçıklanmıştır?

A) Musiki B) TezhipC) Minyatür D) Hat E) Edebiyat

2. İslam dininde cemaat ile namaz kılın-masının teşvik edilmesiyle cami, ilme verilen değer dolayısıyla medrese, temizliğe verdiği önem nedeniyle ha-mam, yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik etmesi nedeniyle de aşevi, da-rüşşifa, köprü, kervansaray, hastane, çeşme gibi mimari yapılar inşa edil-miştir.

Bu parçaya göre, aşağıdakilerdenhangisisöylenebilir?

A) İslam mimarisi diğer kültürlerden izler taşımaktadır.

B) Mimari yapıların çeşitliliğinde dini değerler etkili olmuştur.

C) Mimari yapılarda işlevsellik ön planda tutulmuştur.

D) İslam sanat anlayışında inançla ters düşmeme amaçlanmıştır.

E) İslam medeniyetinde her türlü sa-natsal faaliyete izin verilmiştir.

3. “O, geceyi, gündüzü, güneşi ve ayı sizin hizmetinize verdi. Yıldızlar da Allah’ın (c.c) emri ile hareket ederler. Şüphesiz ki bunlarda aklını kullanan-lar için pek çok deliller vardır. Yeryü-zünde sizin için rengârenk yarattık-larında da öğüt alan bir toplum için gerçek bir ibret vardır.” (Nahl suresi, 12-13. ayetler)

Yukarıdaki ayette vurgulanan aşa-ğıdakilerdenhangisidir?

A) Çevrenin kişiliğin oluşmasını etki-lediği

B) Çevrenin insanın hizmetine sunul-duğu

C) Çevrenin korunmasının önemiD) Bilimsel çalışma yapmanın önemiE) Bilimsel bilgiye araştırmaya verilen

değer

4. “Birinizin elinde bir hurma fidanı var-ken kıyamet kopuyor olsa bile derhal onu diksin.”

“Siz yeryüzünde olanlara merhametli olunuz ki göktekiler de size merhamet-li olsunlar.”

“Ağaç diken kişiye ağaç meyve verdik-çe sevap yazılacağını müjdelemesi.”

Yukarıdaki hadislerden hareketleaşağıdaki sonuçlardan hangisineulaşılabilir?

A) İslam sanatında resim gelişmemiştir.B) İslam çevreye önem vermektedir.C) İslam ahlakı güzelleştirir.D) İslam üretim yapmaya önem verir.E) İslam helal kazancı tavsiye etmek-

tedir.

5. I. Türklerin Göktanrı inançları ile İs-lam’ın Allah (c.c) inancı arasında yakın benzerliklerin bulunması,

II. İslam dininin Türklerin karakterleri, düşünce ve ideallerine uygun ol-ması,

III. Türklerin ahiret inancına sahip ol-ması

Yukarıda verilen öncüllerden han-gileriİslamdinininTürklerarasındayayılmasındaetkiliolmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız IIC) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

6. İslam medeniyetinde yüksek seviyede ilmî araştırmalar ve tercüme faaliyet-lerinin yapıldığı eğitim kurumlarıdır. İslam dünyasında farklı bilimlere karşı erken dönemlerde başlayan ilgi, Ab-basî halifeleri Harun Reşid ve Me’mun Dönemlerinde artarak devam etmiştir. Yunanca eserlerin Arapçaya tercüme edilmesi ile ilgili ilk geniş çaplı çalış-malar burada gerçekleştirildi. Bu yapı zamanla Orta Çağ’ın ilimler akademi-si kimliğine kavuştu. Burada her türlü dinî, sosyal ve fen bilimleri okutuluyor-du. Fıkıhtan felsefeye, matematikten astronomiye kadar farklı dersler vardı. Bu bilim kuruluşunun bir rasathanesi, bir de büyük kütüphanesi vardı.

Parçada değinilen eğitim kurumuaşağıdakilerdenhangisidir?A) Daru’l-Hadis B) MedreseC) Beytü’l-hikme D) Daru’l-kurra E) Kütüphane


TEST


24

KonfüçyanizmKonfüçyüs’ün öğretilerine dayanır. Çin’de yaygın olan ve “Şangti” diye adlandırılan yüce Tanrı inancı Konfüçyanizm’de de de-vam etmiştir. Konfüçyüs bu yüce varlığı ifade etmek için “T’ien” kelimesini kul-lanmayı tercih etmiştir. Ona göre T’ien, tabiat düzeninin yöneticisi, her şeyin üs-tündeki varlık ve yaratıcı kudrettir.Çin geleneğinde ibadet, ruhani varlıkları memnun etmek ve insanların dünyevi men-faatlerini sağlamak amacı taşımaktadır.

TaoizmTaoizm, Çin’de Lao Tzu (MÖ 604) tara-fından kurulmuştur. Taoizm, Çin, Japon-ya, Kuzey ve Güney Kore’de yaygın bir dindir Taoizm, ismini kısaca “Yol” anlamı-na gelen Çince kelime Tao’dan almıştır. O, Tao’yu somut bir varlık olarak düşünme-miştir.Tao’yu, gizemlerin gizemi ve tanımla-namaz bir güç olarak ifade etmiştir. O; isimsizdir, görülemez, işitilemez ve kav-ranılamaz.Taoist ibadetin amacı, gerçek mutluluğun elde edilmesi ve bu dünyada hayatın ebe-di olarak sürdürülmesidir.Savaş tanrısı Kvan-Ti ile zenginlik tanrısı Shin meşhur olan tanrılardır.Lao Tsu’nun Tao Te King (Yol ve Onun Gücü) kitabı bugüne kadar, bütün Taoizm düşüncesinin kaynağı olmuştur.

DİN, KÜLTÜR VE MEDENİYET (Yahudilik ve Hristiyanlık, Hint ve Çin Dinleri)7. Lao-Tzu’ya göre Tao, yaratıcı prensip

olmasına rağmen, yaratıcı değildir. O, Tao’yu somut bir varlık olarak düşün-memiştir. Tao’yu, gizemlerin gizemi ve tanımlanamaz bir güç olarak ifade etmiştir. O; isimsizdir, görülemez, işiti-lemez ve kavranılamaz. Yaratılmış ve yaratılmamış her şeyin kaynağıdır.

Her şey Tao’dan meydana çıkmasına rağmen o, her şeyin dışındadır.Tao, hem varlığın hem de yokluğun temelini teşkil eden ezelî güçtür.

Metinde verilen anlayış aşağıdakifelsefi akımlardanhangisiyle para-lellikgösterir?

A) Septisizm B) Nihilizm C) İdealizm D) Varoluşçuluk E) Kritisizm

8. Hinduizm’leilgiliolarakaşağıdave-rilenlerdenhangisiyanlıştır?A) Hinduizm’de inek, bütün varlıkların

anası sayıldığı için kutsaldır.B) Kast sistemi 1947 yılında kaldı-

rılmıştır. Ancak bazı insanlar bu inancı sürdürmektedir.

C) Hindular ruhun ölümsüzlüğüne inandıkları için ölüleri gömmezler.

D) Hinduizm’de ölülerin cesetleri ya-kılıp kutsal nehir olan Ganj nehrine atılır.

E) Hinduizm’de hac mekânı Suda’nın mezarıdır.

9. Lao-Tzu’ya göre, insanların bu dün-yada acı, yoksulluk, üzüntü içerisinde olmasının sebebi yaptıklarının karşılı-ğıdır. O, insan ömrünün giderek kısal-masını, insanın kötülüklerinden dolayı yıldızlar tarafından saldırıya uğrama-sına bağlamaktadır. İnsanın kendini kurtarabilmesi herkese ve her şeye kayıtsız kalması ve hiçbir şey yap-maması ile mümkündür. Akıllı insan, bencilliği reddeden, maddi isteklerden ve boş şeylerden kaçınandır. Zengin-lik, başarı, şöhret gibi şeyler, insanın Tao’yu takip etmesine ve kurtuluşa ulaşmasına engel teşkil etmekte ve felaketini hazırlamaktadır.

Metindeki görüşleri savunan dinaşağıdakilerdenhangisidir?

A) Hinduizm B) TaoizmC) Budizm D) İsevilik E) Konfüçyanizm

10. Aşağıda verilenlerden hangisi Bu-dizm’leilgilideğildir?A) Buda’nın doğduğu, öldüğü, ilk vaa-

zı verdiği yer incir ağacının altıdır.B) İncir ağacı ve Buda heykelleri kut-

saldır.C) Defalarca dünyaya gelme döngü-

sünden (tenasuh) kurtulmak için Nirvana’ya ulaşma inancı oluş-muştur.

D) Budizmin en temel hedefi insanı tek kurtuluş ve mutluluk noktası olan Nirvana’ya eriştirmektir.

E) Tapınaklarda oruç tutarak ibadet ederler.

11. Budizm’leilgiliolarakaşağıdaveri-lenlerdenhangisiyanlıştır?

A) Kurucusu Buda’dır.B) Kendisine ilham geldiğine inanıl-

ması dolayısıyla Buda ismini al-mıştır.

C) Hayatı boyunca putlarla mücade-le etmiştir. Ancak tanrılaştırılarak heykelleri yapılmıştır.

D) Budizm’de yaratıcı tanrı anlayışı açık değildir.

E) Budizm Hinduizm’deki gibi teslis inancına sahip bir dindir.

12. “Buda öğretilerini insanlara vaazlarıy-la sözlü bir şekilde iletmiş, kutsal bir kitap bırakmamıştır. Ancak Buda’nın sözleri daha sonra yazılmıştır. Bu şe-kilde oluşan Budizm kutsal metinlerine ‘üç sepet’ anlamına gelen sözcük kul-lanılmıştır.”

“Üç sepet” anlamına gelen Budizmkutsal metinlerinin adı aşağıdaki-lerdenhangisidir?A) Nonak B) Tipitaka C) Nirvana D) Hulûl E) Ramayana

13. “MÖ VI. yüzyılda Hindistan’da ortaya çıkmıştır. Günümüzde yaşayan beş büyük dinden biridir. İnancın temelini ‘Buda’ya sığınırım, Dhamma’ya sığı-nırım ve Sangha’ya sığınırım.’ cümlesi oluşturur. Hindistan, Çin, Mançurya, Moğolistan ve Japonya gibi birçok ül-kede inananları olan dindir.”

Yukarıdaözellikleriverilendinaşa-ğıdakilerdenhangisidir?A) Hinduizm B) Taoizm C) Budizm D) Sanghaizm E) Sihizm

1.B 2.D 3.D 4.D 5.C 6.D 7.B 8.E 9.B 10.E 11.E 12.B 13.C


tet 01 İnanÇ (bilgi ve İnanç, din ve İslam) 1. 3....

Documents