teorija i analiza bilansa - analiza finansijskog polozaja preduzeca

7/14/2019 Teorija i Analiza Bilansa - Analiza Finansijskog Polozaja Preduzeca

1/19

SADRAJSADRAJ

UVODUVOD................................................................................................................................................ 2

1.1. FINANSIJSKA ANALIZAFINANSIJSKA ANALIZASTANJASTANJA.................................................................................................................................... 3

2.2. BILANSNA ANALIZABILANSNA ANALIZA

USPJEHAUSPJEHA................................................................................. 4

3.3. FINANSIJSKO IZVJETAVANJE KROZ PRIZMUFINANSIJSKO IZVJETAVANJE KROZ PRIZMUCILJNIH VELIINACILJNIH VELIINAUSPJEHAUSPJEHA.................................................................................... 4

4.4. ANALIZA USPJENOSTI POSLOVANJAANALIZA USPJENOSTI POSLOVANJAPREDUZEAPREDUZEA................................. 5

5.5. SAVREMENI ASPEKT FINANSIJSKOGSAVREMENI ASPEKT FINANSIJSKOGIZVJETAVANJAIZVJETAVANJABANAKABANAKA........................................................................................... 11

6.6. SAVREMENI IZAZOVI ZA RAUNOVOE I FINANSIJSKESAVREMENI IZAZOVI ZA RAUNOVOE I FINANSIJSKEMENADERE U SPORTSKOJMENADERE U SPORTSKOJINDUSTRIJIINDUSTRIJI......................................................... 12

ZAKLJUAKZAKLJUAK.................................................................................................................................. 13

LITERATURALITERATURA............................................................................................................................... 14

PRILOGPRILOG............................................................................................................................................ 15

1


2/19

UVODUVOD

Pregledno potpuno i vjerno prikazivanje finansijske situacijepreduzea predstavlja osnovnu pretpostavku za bilo kakvu finansijskuanalizu i jedan od osnovnih i najvanijih zadataka preduzea. Stanje najedan odreeni dan izraava mogunost finansiranja poslovanjapreduzea, rentabilnost sredstava sa kojima raspolae i upravlja uizvravnju svojih zadataka, a to je posebno vano izraava i odreenistepen sposobnosti preduzea u izmirenju svojih obaveza, po bilo komosnovu. Analizom finansijske situacije dolazi se do upotrebljivih podataka

sa viestrukom namjenom.

2


3/19

1. FINANSIJSKA ANALI1. FINANSIJSKA ANALIZA STANJAZA STANJA

U finansijskoj analizi stanja razlikujemo tri tipa analize:- investiciona analiza,- analiza finansiranja, i- analiza likvidnosti.

Uz upotrebu horizontalnih i vertikalnih pravila finansiranja izvode sezakljuci o adekvatnosti upotrebe kapitala, o podobnosti finansiranja saprocjenom rizika finansiranja i o stepenu saglasnosti izmeu potencijala iobaveza za plaanje.

Uporeenje planiranih i ostvarenih veliina bilansa stanja prethodiporeenju razvoja bilansnih pozicija.

Uporeenja razvoja finansijske strukture preduzea istih privrednihoblasti, industrijekih grana, teritorija, treba da ukau na uticaj razliitih politikainvestiranja, finansiranja i usaglaavanja izmeu potencijala i obaveza zaplaanje za kreditnu sposobnost, kao i na sposobnost zaraivanja.

Bilans stanja prua informacije o snazi preduzea, o likvidnosti i

solventnosti, kao i o kapitalnoj osnovi. Bilans stanja je podloga za sastavljanjeizvjetaja o tokovima gotovine. Korisnicima bilansnih informacija navedeneinformacije treba da indiciraju na potencijalne tekoe i probleme u odravanjulikvidnosti i izmirenju obaveza. Na prvoj strani Bilansa stanja, kao minimumzasebnih stavki koje on treba da obuhvati nalaze se:

- nekretnine, postrojenje i oprema;- nematerijalna ulaganja;- dugoroni finansijski plasmani;- uea u kapitalu drugih preduzea i kapitalu banaka;- potraivanja od kupaca i ostala potraivanja;- gotovina i gotovinski ekvivalenti;

- ostala finansijska potraivanja;- zalihe;- dobavljai i druge obaveze;- obaveze (potraivanja) za poreze;- rezervisanja;- obaveze po dugoronim kreditima;- manjinski interes;- upisani kapital i rezerve.

Stavke prezentirane na prvoj strani Bilansa stanja potrebno je ralaniti napripadajue pozicije.

3


4/19

U vezi sa kapitalom u bilansu stanja ili napomenama preduzeeprezentira:

- iznos akcinarskog kapitala;- podatke o akcijama u opticaju po vrstama, o akcijama u

emisiji, pravima po akcijama, o otkupljenim sopstvenimakcijama i sl.;

- rezerve po prirodi i namjenama;- obaveze po dividendama.

2. BILANSNA ANALIZA USPJEHA2. BILANSNA ANALIZA USPJEHA

Osnovni cilj bilansne analize uspjeha je dobijanje informacija za procjenuprinosne snage preduzea, pod kojom se podrazumjeva sposobnost preduzea dau perspektivi posluje sa uspjehom. Analiza uspjeha ima dvostruku funkciju, i to:funkciju utvrivanja ostvarenog rezultata u prolosti i funkciju tumaenja.

U funkciji utvrivanja prinosne snage preduzea nalazi se i analizaporijekla uspjeha, posebno zbog toga to na ukupan rezultat mogu uticatineposlovne komponente uspjeha.

Na prikazivanje i analiziranje primarnih faktora produktivnosti, kao i naostvarenje kontribucijskog dobitka ili mare pokria trokova eksploatacijeusmjerena je analiza strukture rashoda.

Kao minimum pozicija Bilans uspjeha treba da obuhvati slijedee:- prihode poslovne aktivnosti;- rashode poslovnih aktivnosti;- finansijske prihode i rashode;- uee dobitka i gubitka pridruenih preduzea, kao i efekte zajednikih

ulaganja;- poreske rashode;- dobitak ili gubitak iz redovnih aktivnosti;- vanredne stavke;- manjinski interesi;- neto dobitak ili gubitak za period.

U bilansu uspjeha ili u napomenama uz bilans uspjeha preduzeeprikazuje vrste rashoda svrstane u skladu sa prirodom rashoda ili u skladu sanjihovom finkcionalnom pripadnou.

Bilans uspjeha zajedno sa bilansom stanja daje korisnicima finansijskihizvjetaja najvanije informacije za ocjenu poslovanja preduzea, te ih u procesusastavljanja finansijskih izvjetaja treba posmatrati kao neraskidivu cjelinu.

3. FINANSIJSKO IZVJETAVANJE KROZ PRIZMU3. FINANSIJSKO IZVJETAVANJE KROZ PRIZMUCILJNIH VELIINA USPJEHACILJNIH VELIINA USPJEHA

Finansijsko izvjetavanje se manifestuje kao funkcija i kao zadatak. Pitanjenaina pripremanja finansijskih izvjetaja pokree funkcija finansijskogizvjetavanja, to zahtijeva adekvatnu informacionu podlogu. Likvidnost

4


5/19

preduzea je primarni cilj finansijskog izvjetavanja, jer je odravanjesposobnosti plaanja mjerilo za ekonomski uspjeh.

Zadatak finansijskog izvjetavanja jeste da tumai potencijal, uspjeh ilikvidnost i to svrstane u redoslijedu, potencijal- uspjeh, uspjeh likvidnost.Analiza finansijskih izvjetaja treba da potvrdi trvdnju da li je menadmentpreduzea u prethodnim periodima ostvario mjerljivu korisnu vrijednost.

Ako preduzee eli da se odri i optimalno razvija, a eksterni korisnici dazatite svoje interese, finansijsko izvjetavanje treba da zadovolji sve interne ieksterne potrebe za informacijama, i to:

- Informacija za potrebe kontrole sopstvene pozicije i razvojakako preduzea u cjelini, tako i zavisnih preduzea i pojedinih pogonaili filijala;

- Informacije o finansijskog i zaraivakoj snazi koje suneophodne za razvijanje strategije preduzea u uslovima trinekonkurencije;

- Informacije vezane za ulaganje sopstvenog kapitala u nekuformu preduzetnikog uea ili pekulativnog sticanja akcija i udjela,

to podrazujeva sistematsko ispitivanje godinjih zakljuaka odnosnihpreduzea;

- Informacije za potrebe kreditora o finansijskom poloaju,solventnosti i izgledima na ispjeh traioca zajma, jer odobravanjezajmova je naslovljeno na finansijske pokazatelje, koji su izvedeni izfinansijskijh izvjetaja, to ini analizu finansijskih izvjetajaneizbjenim instrumentom upravljanja;

- Informacije o izgledima rentabilnosti i solidnosti preduzea zauspostavljanje trajnih duniko povjerilakih odnosa na osnovuisporuka i kupovine roba i usluga, kao i za zakljuivanje radnih

ugovora;- Analiza bilansa uspjeha obezbjeuje prikazivanje i

razjanjavanje ekonomskog poloaja preduzea, to je znaajan izvorinformacija za preduzee, za savjetnike i korespodentne banke.

4. ANALIZA USPJENOSTI POSLOVANJA PREDUZEA4. ANALIZA USPJENOSTI POSLOVANJA PREDUZEA

Najee se koristi analiza indikatora po pojedinim podrujima za koje sesmatra da ukazuju na uspjenost poslovanja, a u pomenutom smislu koriste se:

podaci iz finansijskih izvjetaja konkretnog preduzea koji je predmet analize,opti iskustveni podaci koji slue kao iskustvena mjera i eksterni podaci iz drugihpreduzea srodne grupacije.

Pozitivne karakteristike analize odnosa bilansnih pozicija i pozicijau raunu dobitka i gubitka Ratio Analysis mogle bi se sistematizovati nanaine da:

- menaderima slui za planiranje, kontrolu i donoenjeodluka;

- pomae u definisanju smjerova menaderskih aktivnosti idonoenju optimalnih o izboru strategije poslovanja ubudunosti;

5


6/19

- sumira kljune odnose i rezultate koji govore ofinansijskim performansama preduzea; i

- pomae u definisanju indikatora uspjenosti.

Strukturu analize odnosa bilansnih pozicija i pozicija u raunudobitka i gubitka sainjava:

- analiza profitabilnosti,- analiza obrta aktive,- analiza solventnosti i likvidnosti,- analiza investicionog potencijala,- izraunavanje ukupnog izraza uspjenosti, i- analiza dodatne vrijednosti.

4.1. ANALI4.1. ANALIZA PROFITABILNOSTIZA PROFITABILNOSTI

Analiza profitabilnosti se smatra najvanijom primarnom analizomodnosa. U njoj su dvije veliine najrairenije: profitna mara i povrat nainvestirano, koji se dobija iz odnosa izmeu dobitka i prihoda od prodaje.

Razlikujemo slijedee kategorije profitne mare: bruto profitna mara,profitna mara prije oporezivanja, neto profitna mara i mara netopreostalog profita. Za razliku od podataka za izraunavanje profitabilnosti,prilikom izraunavanja mare neto preostalog profita neophodno je uvestitrinu cijenu kapitala, tj. podatak eksternog karaktera. Iznos netopreostalog profita predstavlja razliku izmeu profita i trine cijenesopstvenog kapitala. Za izraunavanje povratka na uloeni kapital koristese razliite definicije koritenog kapitala, kao to su: ukupni kapital,dugoroni kapital, alternativno neto koriteni kapital i ukupni dioniarskiili sopstveni kapital.

ANALIZA PROFITABILNOSTI PREDUZEA CENTROTRANS-TRANZIT D.D.SARAJEVO za 2005. godinu

Odnos izmeu bruto dobitka i prihoda od prodaje

R.br. OPIS IZNOS

1. Bruto dobitak 971.3112. Prihod od prodaje 974.771

3.Bruto profitna mara 0,9964

Tabela pokazuje da u preduzeu od ostvarene bruto profitne marenakon pokria proizvodnih trokova ostaje 99,64 % prihoda za pokrie

trokova njegove uprave i prodaje, trokove finansiranja, te za ostvarenjedobitka.

Odnos izmeu operativnog dobitka i prihoda od prodaje

R.br. OPIS IZNOS

1. Operativni dobitak 46.1502. Prihod od prodaje 974.771

3.Operativna profitna

mara0,0473

6


7/19

Operativna profitna mara pokazuje koliko bi dobitka prijeoporezivanja ostvarili ako bi se preduzee finansiralo iz sopstvenih izvora.Iz tabele se vidi da preduzeu ostvaruje operativnu maru od 4,73% toznai da preduzeu po podmirenju svih trokova, izuzev trokovafinansiranja, ostaje 4,73% prihoda za pokrie trokova finansiranja idobitak.

Odnos izmeu dobitka prije oporezivanja i prihoda od prodaje

R.br. OPIS IZNOS

1.Dobitak prije oporezivanja 10.872

2. Prihod od prodaje 974.771

3.Profitna mara prije

oporezivanja0,0112

Nakon podmirenja svih trokova preduzeu ostaje tek 1,12% prihoda za

dobitak koji e tek biti oporezovan.

Odnos izmeu dobitka nakon oporezivanja i prihoda od prodaje

R.br. OPIS IZNOS

1.Dobitak nakon

oporezivanja7.610

2. Prihod od prodaje 974.7713. Neto profitna mara 0,0078

Neto profitna stopa od 0,78% pokazuje koliko preduzeu od ukupnevrijednosti posla ostaje dobitka sa kojim moe da slobodno raspolae.

Neto preostali profit = Dobit Trina cijena uloenog kapital (7,5% x5.658.900,00)Neto preostali profit = 10.872 424417,5 upuuje na to se efekatinvestiranja nije pozitivan, odnosno bio bi bolje da je novac uloen u nekidrugi posao.

Odnos izmeu dobitka nakon oporezivanja i ukupnog sopstvenog kapitala

R.br. OPIS IZNOS

1.Dobitak nakon

oporezivanja7.610

2. Ukupni vlastiti kapital 5.658.9003.

Povrat na ukupni vlastitikapital

0,0013

Na 100 novanih jedinica (KM) sopstvenog kapitala ostvaruje se tek 0,13novanih jedinica dobitka.

4.2. ANALIZA OBRTA AKTIVE4.2. ANALIZA OBRTA AKTIVE

Analizu obrta ukupne imovine predstavlja analizu odnosa izmeuprihoda i aktive, a moe se izraunavati za svaki pojedinani dio aktive.

7


8/19

Koeficijent obrta ukupne imovine ukazuje koliko jedna novana jedinicaukupne imovine stvara novanih jedinica prihoda. Ovdje postoje jo ikoeficijent obrta tekue aktive, koeficijent obrta fiksne aktive, koeficijentuinkovitosti i koeficijent obrta neto potraivanja.

ANALIZA OBRTA AKTIVE PREDUZEA CENTROTRANS-TRANZIT D.D.SARAJEVO za 2005. godinu

Odnos izmeu prihoda od prodaje i ukupne aktive

R.br. OPIS IZNOS

1. Prihod od prodaje 974.7712. Ukupna aktiva 6.853.649

3.Koeficijent obrta tekue

aktive0,14

U tabeli se vid da jedna novana jedinica aktive pokazuje ostvarenje0,14 jedinica prihoda na tritu.

Odnos izmeu prihoda od prodaje i tekue aktive

R.br. OPIS IZNOS

1. Prihod od prodaje 974.7712. Tekua aktiva 925.930

3.Koeficijent obrta aktive 1,053

Odnos izmeu prihoda od prodaje i fiksne aktiveR.br. OPIS IZNOS

1. Prihod od prodaje 974.7712. Fiksna aktiva 5.927.719

3.Koeficijent obrta fiksne

aktive0,1644

Odnos izmeu prihoda od prodaje i zaliha

R.br. OPIS IZNOS

1. Prihod od prodaje 974.7712. zalihe 140.679

3. Koeficijent uinkovitostizaliha 6,93

Odnos izmeu prihoda od prodaje i neto potraivanja

R.br. OPIS IZNOS

1. Prihod od prodaje 974.771

2.Potraivanja od kupaca-obaveze ka dobavljaima 509.377

3.Koeficijent obrta neto

potraivanja1,91

8


9/19

4.3. ANALIZA LIKVIDNOSTI I SOLVENTNOSTI4.3. ANALIZA LIKVIDNOSTI I SOLVENTNOSTI

Analiza likvidnosti i solventnosti - Sposobnost preduzea da upredvienom roku podmiri svoje tekue obaveze predstavlja likvidnost zarazliku od solventnosti koja predstavlja sposobnost preduzea da upredvienom roku podmiri svoje dugorone obaveze. Mjere koje se koriste

za analizu likvidnosti svrstaemo u dvije osnovne grupe: mjere koje sebaziraju na odnosu izmeu tekue aktive i tekue pasive i mjere kojeindiciraju na mogunost transformisanja tekue nenovane aktive u novac.

Prvi indikator za mjerenje likvidnosti je tekui odnos koji se dobijaiz odnos tekue aktive i tekue pasive, a on pokazuje u kojoj mjeri jetekua aktiva dovoljna za pokrie pasive ili u kojoj mjeri radno raspoloivikapital daje garancije da e sve tekue obaveze biti izmirene. Izmeutekue aktive i tekue pasive ne postoji idealan odnos. S ciljemodobravanja robnih ili finansijskih kredita, kreditori esto zahtjevaju ianalizu radno raspoloivog kapitala. Drugu grupu mjera koje suneophodne za analizu likvidnosti predstavljaju mjere koje ukazuju namogunost transformisanja tekue nenovane aktive u gotovinu.Sposobnost preduzea da pretvori zalihe u novac kroz obavljanjenormalnih poslovnih aktivnosti pokazuju dvije glavne veliine i to: brojobrta zaliha u vremenu, i prosjeno vrijeme unovivosti potraivanja.

U analizi solventnosti najvaniji su slijedei indikatori: odnosizmeu dugoronih obaveza i ukupnog dugoronog kapitala, stepenzaduenosti, predstavljen odnosom izmeu ukupnih obaveza i ukupneaktive ili odnos dioniarske glavnice i ukupne aktive; odnos izmeuukupnih obaveza i glavnice; odnos pokria kamata, odnos dugotrajneaktive i dioniarske glavnice i kumulativni odnosi izmeu pozicija aktive ipasive.

ANALIZA LIKVIDNOSTI I SOLVENTNOSTI PREDUZEACENTROTRANS-TRANZIT D.D. SARAJEVO za 2005. godinu

Odnos izmeu tekue aktive i tekue pasive

R.br. OPIS IZNOS

1. Tekua aktiva 925.9302. Tekua pasiva 1.054.336,003. Tekui odnos 0,878

Ovdje ne bi trebalo biti potekoa u izmirenju tekuih obaveza jer jetekui odnos iznad normale 0,878:1.

Odnos izmeu brze aktive i tekue pasive

R.br. OPIS IZNOS

1. Brza aktiva 785.2512. Tekua pasiva 1.054.336,003. Brzi odnos 0,745

Brza aktiva = tekua aktiva- zalihe

Koeficijent ubrzane likvidnosti zahtjeva odnos 1:1 ili bar 0,8:1 toukazuje da dobijeni odnos je blizu granica prihvatljivog.

9


10/19

Odnos izmeu trokova za prodate zalihe i prosjenog stanja zaliha

R.br. OPIS IZNOS

1.Trokovi za prodate zalihe 3.460

2.Prosjeno stanje zaliha 135664

3. Obrt zaliha 0,026

Tabela pokazuje da se zalihe transformiu u potraivanja veomabrzo, a kako je rije o uslunom preduzeu, moe se rei da naplataizvrene usluge odmah i realizuje.

Odnos izmeu ukupnih obaveza i ukupne aktive

R.br. OPIS IZNOS

1. Ukupne obaveze 1.161.4602. Ukupna aktiva 6.853.6493. Stepen zaduenosti 0,1694

Stepen zaduenosti preduzea iznosi 16,94% , a on ukazuje da jepreduzee sposobno da izmiri svoje obaveze.

Odnos izmeu vlastitog kapitala i ukupne aktive

R.br. OPIS IZNOS

1. Vlasnika glavica 5.658.9002. Ukupna aktiva 6.853.649

3.Odnos vlastitog kapitala i

aktive0,8257

Odnos od 0,83 je zadovoljavajui i govore nam da preduzee nije

prezadueno kada se posmatraju obaveze u kumulativu.Odnos izmeu operativnog dobitka i trokova kamata

R.br. OPIS IZNOS

1. Operativni dobitak 46.1502. Trokovi kamata 15.315 3. Odnos pokria kamata 3,01

Kako je operativni dobitak 3,01 puta vei od plaenih kamata,preduzee je sposobno da podmiruje svoje obaveze prema kreditorima.

Odnosi izmeu pozicija na dan 31.12.2005. godine

AKTIVA PASIVA

Tekua imovina 925.930(13,51%)

Tekue obaveze 1.054.336(15,38%)

Dugotrajna imovina 5.927.719(86,49%)

Dugorone obaveze 1.161.460(16,95%)

Sopstveni kapital 5.658.900(82,57%)

Kako dugotrajna imovina premauje sopstveni kapital vidimo da jejedan dio finansiran iz dugoronih obaveza, to je naruilo likvidnost.

10


11/19

4.4. INDIKATORI EFIKASNOSTI INVESTIRANJA DIONIARA4.4. INDIKATORI EFIKASNOSTI INVESTIRANJA DIONIARA

U osnovne indikatore efikasnosti investiranja se ubrajaju: zarada podionici, dividende po dionici, povrat na dioniarsku glavnicu redovnih,odnosno obinih dionica, prinos po dividendi i odnos cijene i zarade podionici. Ovi indikatori pruaju razliitim korisnicima informacije o

efektima investiranja u redovne dionice dioniarskog drutva.

4.5. IZRAUNAVANJE UKUPNOG IZRAZA USPJENOSTI4.5. IZRAUNAVANJE UKUPNOG IZRAZA USPJENOSTI

Izraunavanje ukupnog izraza uspjenosti (Zeta Score) - Uformiranju izraza "Zeta Score" autori su se sluili poznatim normama uodnosima izmeu pozicija bilansa stanja i pozicija rauna dobitka igubitka, kao i iskustvenim normama do kojih su doli u sopstvenimistraivanjima. Osvrnuemo se na rad amerikog profesora Altmana koji jesa grupom istraivaa razvio izraz uspjenosti pod nazivom "Z" ili "Zeta

Score". Radi se o tehnici raunanja ukupnog izraza uspjenostiprededuzea koja se bazira na malom broju indikatora koji se nalaze ukauzalnom odnosu i koji razliitim intenzitetom utiu na ukupnuuspjenost.

4.6. DODATA VRIJEDNOST KAO INDIKATOR4.6. DODATA VRIJEDNOST KAO INDIKATOR PRODUKTIVNOSTIPRODUKTIVNOSTI

Dodatna vrijednost predstavlja razliku izmeu prihoda i kupljenih dobara iusluga. Novoostvarena vrijednost ne ukljuuje troak dugotrajne imovine despresijaciju, dok dodatna vrijednost ukljuuje i despresijaciju, jer se polazi odpretpostavke da predstavlja interni, a ne eksterni troak.

Karakteristine mjere produktivnosti zasnovane na konceptudodatne vrijednosti su: odnos dodatne vrijednosti dugotrajne aktive,odnos dodatne vrijednosti tekue aktive, odnos dodatne vrijednostiukupne aktive, odnos dodatne vrijednosti po zaposlenom i odnos dodatnevrijednosti po novanoj jedinici direktne plate. Indikatori i informacijekoje baziraju na konceptu dodatne vrijednosti se upotrebljavaju zapraenje produktivnosti.

5. SAVREMENI ASPEKT FINANSIJSKOG IZVJETAVANJA5. SAVREMENI ASPEKT FINANSIJSKOG IZVJETAVANJA

BANAKABANAKA

Pred finansijsko izvjetavanje banaka nalazi se kao izvor posebnih zahtjevaspecifinosti njihovog poslovanja kao finansijskih institucija, s jedne strane, kao injihov znaaj za stabilnost privrednog sistema zemlje, s druge strane.

Raunovoe u bankama imaju u obavezi sastavljanje vie finansijskihizvjetaja od raunovoa koji rade u preduzeima. Sastavljanje takvih izvjetajapredstavlja sutinsko poznavanje materije koja je predmet izvjetavanja.

Da bi raunovodstveni izvjetaji u bankama bili uporedivi i da bi seomoguila lojanlna konkurencija Bazelski Odbor za regulaciju i sprovoenje

11


12/19

nadzora nad bankama donio je Sporazum o kapitalu s namjerom harmonizacijenacionalnih propisa kojima regulie pitanje adekvatnosti kapitala banaka.Sporazumom o kapitalu definisani su: elementi kapitala, sistem pondera rizika iminimalan nivo indikatora adekvatnosti kapitala.

Adekvatnost kapitala banaka, koji se smatra indikatorom solventnosti isigurnosti, te indikatorom kreditnog i poslovnog rejtinga ima nekoliko prednosti:

omoguava uporedivost izmeu banaka koje potiu iz razliitihbankarskih sistema;

rizike koji potiu iz vanbilansnih aktivnosti uzima u obzir najednostavniji nain;

ne sprijeava banke da dre likvidnu aktivu ili neku drugu vrstu aktivekoja ima nizak stepen rizika.

Stopa adekvatnosti kapitala se dobija kada se u odnos stave kapital banke iukupna rizina bilansna i vanbilansna aktiva, a za potrebe utvrivanjaadekvatnosti kapital se dijeli na bazian (uplaeni akcijski kapital i rezerve) i

dopunski (neobjavljene rezerve, revalorizacione rezerve, opta rezervisanja zapotencijalne gubitke, hibridne obaveze i subordinirane obaveze) kapital.

6. SAVREMENI IZAZOVI ZA RAUNOVOE6. SAVREMENI IZAZOVI ZA RAUNOVOEI FINANSIJSKE MENADERE U SPORTSKOJ INDUSTRIJII FINANSIJSKE MENADERE U SPORTSKOJ INDUSTRIJI

Za adekvatnu realizaciju sportskog biznisa neophodan je sljedei nizpretpostavki: vrhunski sportski rezultati, mediji, publika, trite, dobra korelacijai ponuda vrijednosti. Sportska industrija je globalna i zahtijeva lidere koji mogu

da unapreuju uspjeh industrije, kao i da je odre konkurentnom sa drugimindustrijama. Jedna od bitnih promjena vezanih za sportski biznis nalazi se u sveveem profesionalizmu sporta.

U sportskoj industriji, menader ima zadatak da obezbijedi finansijskustabilnost sportske organizacije, a to je mogue obezbijediti realizacijom sljedeihprograma: program sponzorstva, oficijelni snabdjevai, licence za suvenire iopremu, advertajzing, TV prenosi i TV spotovi, publika, i usluge.

Do finansijskog naina razmiljanja dolo je zbog naprednih koncepcija oraunovodstvu, odnosno javili su se zahtjevi za tretiranjem finansija preduzeakao posebne funkcije od stvaralakog znaaja. Dolo je do razvoja oblastiposlovnih finansija sa finansijskim upravljanjem, finansijskim poslovanjem i

finansijskim informisanjem.U praksi se pojavljuju posebni finansijski organi koji vre finansijskufunkciju u preduzeu odvojeno od raunovodstvenih organa koji kontroliuposlovanje i informiu itav niz korisnika.

12


13/19

ZAKLJUAKZAKLJUAK

Informativnu podlogu za finansijsku analizu ine svi finansijski izvjetaji(bilans stanja, bilans uspjeha i izvjetaji o tokovima gotovine i kapitala).Finansijska analiza u uem smislu, obuhvata podruje analize bilansa sa tzv.finansijskom analizom bilansa i bilansnom analizom uspjeha. U irem smislu,finansijska analiza obuhvata podruje dinamike likvidnosti, zasnovane na Cashflow izvjetaju ili na Funds flow izvjetaju.

Da bi korisnici finansijskih izvjetaja mogli da prave razliku izmeuinformacija koje su pripremljene u skladu sa Meunarodnim raunovodstvenimstandardima, od drugih informacija, treba napomenuti da se MRS odnose samona raunovodstvene finansijske izvjetaje, a ne i na druge informacijeprezentirane u godinjim izvjetajima i drugim dokumentima.

Finansijski izvjetaji se sainjavaju sa stanje na dan 31. decembra iobuhvataju period od jedne godine. Ako to nije sluaj, onda se to mora objaviti,navodei obuhvaen period, datum bilansiranja i razlog za takvo sastavljanjefinansijskih izvjetaja, uz napomenu da se takvi podaci ne mogu uporeivati sapodacima finansijskih izvjetaja za prethodnu godinu.

13


14/19

LITERATURALITERATURA

- Prof. dr Vidakovi V. Slobodan-

Finansijsko izvjetavanje Novi Sad, 2005.- Prof. dr Vidakovi V. Slobodan

-Analiza poslovanja preduzea u trinoj privredi Beograd 2001.

- Informacije sa Sarajevske berze www.sase.ba

14


15/19

P R I L O G

15


16/19

Prilog 1:Prilog 1:

Bilans stanja za emitenta: CENTROTRANS-TRANZIT D.D. SARAJEVOza 2005. godinu

BILANS / BILANCA STANJA

OpisAO

2004. godina 2005. godina

A. UPISANI A NEUPLACENI KAPITAL 101 0,00 KM 0,00 KM

B. STALNA SREDSTVA - Svega(103+111+119)

1026.033.931,00 KM5.927.719,00

KM

1. Nematerijalna sredstva (Svega 104 do110)

103 0,00 KM 0,00 KM

Patenti,licence i koncesije 104 0,00 KM 0,00 KM

Osnivacki izdaci 105 0,00 KM 0,00 KM

Izdaci za razvoj 106 0,00 KM 0,00 KM

Goodwili 107 0,00 KM 0,00 KM

Negativni goodwili 108 0,00 KM 0,00 KM

Ostala nematerijalna sredstva 109 0,00 KM 0,00 KM

Avansi za nematerijalna sredstva 110 0,00 KM 0,00 KM

2. Materijalna sredstva (Svega 112 do 118) 1115.924.224,00 KM5.826.241,00

KM

Zemljiste i sume 112 654.587,00 KM 654.587,00 KM

Gradjevine 1134.888.429,00 KM 4.858.571,00KM

Oprema 114 367.048,00 KM 313.083,00 KM

Visegodisnji zasadi i stado 115 0,00 KM 0,00 KM

Stambene zgrade i stanovi 116 0,00 KM 0,00 KM

Ostala materijalna sredstva 117 14.160,00 KM 0,00 KM

Avansi za materijalna sredstva 118 0,00 KM 0,00 KM

3. Finansiska sredstva (Svega 120+128) 119 109.707,00 KM 101.478,00 KM

Udjeli u pravnim licima u grupi 120 0,00 KM 0,00 KM

Udjeli u pridruzena i ostala povezana pravnalica

121 0,00 KM 0,00 KM

Krediti pravnim licima u grupi 122 0,00 KM 0,00 KM

Krediti pridruzenim i ostalim porezanim

pravnim licima123 0,00 KM 0,00 KM

Ostali vrijednosni papiri drzani kao stalnasredstva

124 0,00 KM 0,00 KM

Ostali krediti 125 0,00 KM 0,00 KM

Ostala dugorocna ulaganja 126 0,00 KM 0,00 KM

Ostala dugorocna potrazivanja,depoziti ikaucije

127 0,00 KM 0,00 KM

Dugorocna razgranicenja 128 109.707,00 KM 101.478,00 KM

C. TEKUCA SREDSTVA (Svega130+136+142+151)

129 906.973,00 KM 925.930,00 KM

1. Zalihe (Svega 131 do 135) 130 130.694,00 KM 140.679,00 KM

Sirovine i materijal,rezervni dijelovi i sitan 131 104.269,00 KM 113.964,00 KM

16


17/19

inventar

Proizvodnj u toku 132 0,00 KM 0,00 KM

Gotovi proizvodi 133 0,00 KM 0,00 KM

Trgovacka roba 134 26.425,00 KM 26.715,00 KM

Avansi za zalihe 135 0,00 KM 0,00 KM

2. Potrazivanja (Svega 137 do 141) 136 729.777,00 KM 760.106,00 KM

Potrazivanja od kupaca - pravnih lica iz

grupe 137 0,00 KM 0,00 KM

Potrazivanja od kupca - ostalih povezanihpravnih lica

138 0,00 KM 0,00 KM

Ostali kupci 139 700.327,00 KM 718.679,00 KM

Ostala potrazivanja,depoziti i kaucije 140 29.450,00 KM 41.427,00 KM

Kratkorocna razgranicenja 141 0,00 KM 0,00 KM

3. Ulaganja (Sega 143 do 150) 142 10.522,00 KM 10.522,00 KM

Udjeli u pravna lica u grupi 143 0,00 KM 0,00 KM

Udjeli u pridruzena i ostala povezana pravnalica

144 0,00 KM 0,00 KM

Ostala ulaganja u vrijednosne papire 145 0,00 KM 0,00 KM

Krediti dati pravnim licima u grupi 146 0,00 KM 0,00 KM

Krediti dati pridruzenim i ostalim povezaimpravnim licima

147 0,00 KM 0,00 KM

Ostali kratkorocni krediti 148 10.522,00 KM 10.522,00 KM

Vlstite dionice 149 0,00 KM 0,00 KM

Ostala tekuca ulagaja 150 0,00 KM 0,00 KM

4. Gotovina i ekvivalenti gotovine 151 35.980,00 KM 14.623,00 KM

D. GUBITAK IZNAD VISINE KAPITALA 152 0,00 KM 0,00 KM

UKUPNO AKTIVA (SREDSTVA) (Svega101+102+129+152)

1536.940.904,00 KM6.853.649,00

KM

Vanbilansna evidencija 154 0,00 KM 0,00 KM

A. KAPITAL (Svega 156 do 160-161-162) 1555.684.578,00 KM5.692.189,00

KM

Upisani kapital 1565.658.900,00 KM5.658.900,00

KMDionicarska premija 157 0,00 KM 0,00 KM

Revolarizacione rezerve 158 0,00 KM 0,00 KM

Druge rezerve 159 0,00 KM 0,00 KM

Akumulirana dobit 160 25.678,00 KM 33.289,00 KM

Akumulirani gubitak 161 0,00 KM 0,00 KM

Vlastite dionice koje drzi preduzece 162 0,00 KM 0,00 KM

B. OBAVEZE (Svega 164+170) 1631.256.326,00 KM1.161.460,00

KM

1. Dugorocne obaveze (Svega 165 do 169) 164 191.045,00 KM 107.124,00 KM

Obaveze prema pravnim licima u grupi 165 0,00 KM 0,00 KM

Obaveze prema pridruzenim i ostalimpovezanim pravnim licima

166 0,00 KM 0,00 KM

Obaveze za ostale kredite 167 191.045,00 KM 107.124,00 KM

Ostale dugorocne obaveze 168 0,00 KM 0,00 KM

Dugorocna razgranicenja i rezervisanja 169 0,00 KM 0,00 KM

2. Tekuce obaveze (Svega 171 do 179) 1701.065.281,00 KM1.054.336,00

KM

Krediti od pravnih lica u grupi 171 0,00 KM 0,00 KM

Krediti od pridruzenih i ostalih povezanihpravnih lica

172 0,00 KM 0,00 KM

Drugi krediti 173 181.146,00 KM 299.304,00 KM

Obaveze prema dobavljacima - pravnimlicima u grupi

174 0,00 KM 0,00 KM

Obaveze prema dobavljacima - pridruz. i 175 0,00 KM 0,00 KM

17


18/19

ostal.povez.pravnih lica

Ostali dobavljaci 176 252.803,00 KM 250.729,00 KM

Porezi 177 297.459,00 KM 184.096,00 KM

Druge obaveze 178 322.647,00 KM 308.491,00 KM

Kratkorocna razgranicenja i rezervisanja 179 11.226,00 KM 11.716,00 KM

UKUPNO PASIVA (KAPITAL I OBAVEZE)(Svega 155+163)

1806.940.904,00 KM6.853.649,00

KM

Prilog 2:Prilog 2:

Bilans uspjeha za emitenta: CENTROTRANS-TRANZIT D.D.

SARAJEVO za 2005. godinuBILANS / BILANCA USPJEHA

OpisAO

2004. godina2005.

godina

Prihod od prodaje 1821.035.313,00

KM

974.771,00

KM

Troskovi prodaje 183 0,00 KM 3.460,00 KM

Uskladjivanje vrijednosti zaliha 184 0,00 KM 0,00 KM

Bruto dobit (Svega 182-183-184) > 0 1851.035.313,00

KM

971.311,00

KM

Bruto gubitak (Svega 182-183-184) < 0 186 0,00 KM 0,00 KM

Troskovi distribucije 187 33.865,00 KM 0,00 KM

Troskovi administracije 188 981.672,00 KM925.161,00

KM

Dobit od aktivnosti (Svega 185-187-188) > 0 189 19.776,00 KM 46.150,00 KM

Gubitak od aktivnosti (Svega 185-187-188) < 0ili (186+187+188)

190 0,00 KM 0,00 KM

Prihodi od povezanih pravnih lica 191 0,00 KM 0,00 KM

Prihodi od ulaganja u druga pravna lica 192 0,00 KM 0,00 KM

Prihodi od ostalih ulaganja 193 0,00 KM 0,00 KM

Prihodi od otuenja ulaganja 194 0,00 KM 0,00 KM

Prihodi od finansiranja 195 7.969,00 KM 9.663,00 KM

Ostali prihodi 196 17.432,00 KM 10.856,00 KM

Rashodi od otudjenja ulaganja197 0,00 KM 0,00 KM

Rashodi od otpisivanja ulaganja 198 0,00 KM 0,00 KM

Rashodi od finansiranja 199 26.691,00 KM 15.315,00 KM

Ostali rashodi 200 5.814,00 KM 40.482,00 KM

Dobit prije poreza(189+191do196-197do200)>0ili(191do196-197do200-190)


19/19

Vanredni rashodi 207 0,00 KM 0,00 KM

Dobit od vanrednih stavki (206-207) 208 0,00 KM 0,00 KM

Gubitak od vanrednih stavki (207-206) 209 0,00 KM 0,00 KM

Porez na dobit od vanrednih stavki 210 0,00 KM 0,00 KM

Neto dobit od vanrednih stavki (208-210) 211 0,00 KM 0,00 KM

Neto dobit za period (204+211) ili (204-209) >0 ili (211-205) > 0

212 8.870,00 KM 7.610,00 KM

19

teorija i analiza bilansa - analiza finansijskog polozaja preduzeca

Documents