3.3 Kemahiran Menyoal

Penyoalan merupakan satu aspek penting yang boleh mebawa pelajar kepada

aktiviti kognitif aras tinggi. Oleh itu guru harus faham dan tahu tentang

kepentingan soalan dalam pengajaran dan pembelajaran seperti membantu

pelajar mengingat kembali fakta-fakta dan mencungkil fikiran pelajar. Soalan yang

dibentuk hendaklah dirancang dengan rapi dan mengikut kebolehan pelajar.

i. Panduan menyoal

• Pastikan soalan jelas

• Nyatakan soalan, tunggu 2-3 saat dan kemudian panggil nama pelajar yang

dikehendaki menjawab soalan berkenaan

• Tanya satu soalan pada satu masa

• Gunakan soalan aras rendah dahulu dan diikuti dengan soalan aras yang lebih

tinggi.

• gunakan teknik “probing” untuk membantu pelajar memberikan jawapan.

ii. Aras soalan

Berdasarkan taksonomi Bloom terdapat 6 aras soalan :

• Pengetahuan

• Kefahaman

• Aplikasi

• Analisis

• Sintesis

• Penilaian

TEORI PEMEROLEHAN BAHASA

2.5 Implikasi Terhadap P & P Bahasa

Sememangnya diakui teori pembelajaran banyak membantu para guru

melaksanakan aktiviti pengajaran dengan berkesan berpandukan ciri-ciri teori

yang dipilih dan diamalkan. Setiap teori membawa implikasi yang berbeza

mengikut kesesuaian waktu dan persekitaran bilik darjah. Namun, kajian ahli

linguistik telah menghimpunkan pelbagai bentuk implikasi yang dilihat seringkali

mempengaruhi aktiviti pengajaran dan pembelajaran (P &P) bahasa.

2.5.1 Teori Behaviorisme

Menurut Abdul Aziz Abdul Talib (2000:19) dalam bukunya “Pedagogi Bahasa

Melayu: Prinsip, Kaedah dan Teknik”, beliau menyatakan bahawa kumpulanB e h

a v io r is berpendapat bahasa sesuatu perlakuan itu dapat dibentuk dengan

menggunakan rangsangan yang sesuai. Perlakuan tersebut dapat dikekalkan

sekiranya ia dikukuhkan melalui ganjaran. Bagi Abdul Aziz (ibid:20), antara prinsip

daripada teori Behaviorisme ini yang dapat diterapkan dalam bilik darjah adalah

dengan guru memberi pujian apabila pelajar memberikan jawapan yang betul atau

menghasilkan kerja-kerja yang baik. Selain itu, ganjaran dalam bentuk markah

atau gred perlu digunakan. Guru atau pihak sekolah member hadiah seperti buku,

plak dan sebagainya bagi menarik minat murid. Tambah beliau, guru juga

mempamerkan hasil kerja pelajar yang baik, contohnya karangan dan karya-karya

ilmiah yang dapat memberi penghargaan kepada mereka. Di samping itu, guru

juga boleh mengadakan aktiviti bahasa seperti pertandingan pidato atau bahas,

acara berbalas pantun, membaca puisi dan sebagainya di sekolah dari semasa ke

semasa dan para pemenang akan diberikan hadiah sebagai ganjaran.

Dalam kalangan kumpulan Behavioris, E.L Thorndike merupakan ahli

linguistik yang terulung dan beliau telah mengemukakan beberapa hukum penting

yang berkaitan dengan aspek perlakuan dalam teori Behaviorisme . Hukum-hukum

ini boleh diterapkan dalam aktiviti P & P bahasa. Dalam buku Pedagogi Bahasa

tulisan Abdul Aziz Abdul Talib (2000:20), telah disenaraikan setiap hukum-hukum

tersebut besertakan contohnya.

Bagi hukum pertama iaitu hukum latihan, mengikut hukum ini, latihan amat

penting untuk membina dan mengukuhkan sesuatu perlakuan yang dikehendaki .

Dalam bidang pengajaran dan pembelajaran bahasa, misalnya, latihan diperlukan

dalam bidang lisan (sebutan, intonasi, bacaan nyaring), dan seumpamaynya.

Demikian juga halnya dalam lain-lain aspek pengajaran bahasa seperti aspek

tatabahasa atau menulis dan mengarang.

Hukum keduanya ialah hukum kesan. Hukum ini menyatakan bahawa

perlakuan-perlakuan yang ingin dibina atau dibentuk itu akan berkekalan atau

terus berlaku sekiranya ia diberikan rangsangan dan ganjaran positif . Ganjaran

positif itu hendaklah deberikan secepat mungkin selepas perlakuan bahasa yang

dikehendaki itu disempurnakan pelajar. Misalnya, dalam latihan atau ujian bahasa

ganjaran dalam bentuk markah atau gred, atau pujian hendaklah diberikan serta-

merta kepada pelajar. Hukum Kesan menyatakan bahawa faktor yang paling

penting yang menentukan kesan ganjaran terhadap respons atau perlakuan yang

baik itu ialah faktor masa. Lebih singkat masa antara respons dan ganjaran, maka

lebih kuatlah pertalian antaranya. Dalam bidang pengajaran dan pembelajaran

bahasa, Politzer dan Rivers (1964) berpegang kuat pada Hukum Kesan ini dengan

mengatakan:

Languange is “behaviour”, and language behaviour can be learned by

“inducing”, the student to “behave” the way are want him to behave....”

Hukum ketiga yang diterangkan Abdul Aziz Abdul Talib (ibid:21) ialah

Hukum Tubi. Hukum ini menyatakan bahawa ganjaran memberikan

kepuasan kepada pihak yang melakukan sesuatu respons. Dalam hal ini, semakin

kerap ganjaran diberikan, maka semakin menjadilah perlakuan yang dikehendaki

itu berlaku. Dalam bidang pengajaran dan pembelajaran bahasa, ganjaran perlu

kerap diberikan berikutan dengan sesuatu aktiviti atau perlakuan bahasa yang

baik. Ini termasuklah komen positif guru yang membina, misalnya terhadap

karangan yang dibuat oleh murid. Bagi guru bahasa yang ingin membentuk

perlakuan bahasa yang baik dalam kalangan para pelajarnya, ketiga-tiga hukum

tersebut perlu diterapkan dalam proses P & P di bilik darjah.

2.2 Teori Mentalis

Teori mentalis merupakan penentang kepada teori behaviorisme. Golongan

mentalis menentang hebat golongan behavoiorisme. Hal ini kerana Juriah Long,

Raminah Hj Sabran dan Sofiah Hamid (1990:32) memetik pendapat Chomsky

bahawa teori behaviorisme tidak menghuraikan proses pemerolehan aspek

bahasa secara menyeluruh. Beliau juga menyatakan bahawa setiap pemerolehan

bahasa adalah proses mental bukan proses mekanis. Kenyataan Chomsky yang

dipetik dalam buku Perkaedahan Pengajaran Bahasa Malaysia bahawa seseorang

kanak-kanak yang lahir secara semulajadinya dapat menguasai bahasa

ibundanya. Terdapat dua unsur penting dalam teori ini iaitu kompeten (struktur

dalaman) dan performance (struktur luaran). Struktur dalaman adalah berbentuk

makna manakala bagi struktur luaran adalah ujaran bahasa yang dipertuturkan

oleh kanak-kanak semasa mereka mempelajari bahasa.

Juriah Long, Raminah Hj Sabran dan Sofiah Hamid (ibid:32) memetik

kenyataan Chomsky dan terdapat tiga sebab bagi mempertahan hipotesisi sejadi.

Menurut Chomsky, bahasa mempunyai ciri-ciri tatabahasa sejagat iaitu

kesemestaan formal dan kesemestaan substantif. Kedua-dua perkara tersebut

mempunyai maksud dan cara tersendiri. Setiap bahasa di dunia ini mempunyai

rumus-rumus dasar dan rumus-rumus transformasi supaya dapat menggambarkan

situasi bahasa itu. Ciri-ciri kedua menerangkan bahawa setiap ujaran yang

terdedah pada pendengaran mungkin sukar untuk diperolehi sekiranya kanak-

kanak tidak mempunyai keupayaan sejadi. Ciri yang ketiga, Chomsky menyatakan

bahawa kanak-kanak memperolehi sistem bahasa melalui ibunya dengan masa

yang singkat. Proses ini berlaku di antara empat hingga lima tahun.

Menurut Joriah Long, Raminah Hj Sabran dan Sofia Ahmad (ibid:33) yang

memetik kata-kata McNeill yang merupakan seorang penyokong kuat aliran

mentalis. Pendapat beliau,setiap kanak-kanak yang dilahirkan ke dunia

dikurniakan dengan Alat Pemerolehan Bahasa atau Sistem pemerolehan bahasa

(Language Acquisition Device). Pendapat yang dikemukakan oleh beliau

menegaskan bahawa kanak-kanak yang baru dilahirkan mempunyai ciri-ciri

linguistik sejagat iaitu kesemestaan formal dan kesemestaan substantif. Oleh

kerana unsur sejagat ini wujud dalam diri kanak-kanak maka mereka akan

memperoleh bahasa ibundanya dengan mudah.

2.5.2 Teori Mentalis

Terdapat beberapa implikasi P & P bahasa bagi teori Mentalis. Dalam buku

Zulkifley Hamid (1994) yang bertajuk Pengajaran dan Pembelajaran Bahasa,

beliau telah mengatakan pembelajaran bahasa berlaku melalui

pengalaman menggunakan bahasa. Maksudnya di sini ialah murid

mendapat pengajaran bahasa selepas melakukan komunikasi lisan sepanjang

kehidupan mereka. Selain itu, beliau juga mengatakan bahawat a ta b a h a s a

dipelajari secara tidak langsung. Hal ini membuktikan bahawa pengajaran

tersebut hendaklah menggunakan pendekatan deduktif. Misalnya serapan dan

peniruan model dalam aktiviti pengajaran bahasa yang dijalankan. Kanak-kanak

menyerap tatabahasa pertama melalui komunikasi lisan (secara intuisi), kemudian

menyesuaikan rumus-rumus yang terkandung dalam tatabahasa sejagat dengan

menggunakan nahu tatabahasa bahasa pertamanya.

Di samping itu, implikasi yang lain ialah asas tatabahasa dikuasai

dalam bentuk lisan tetapi murid tidak menghafal ayat-ayat seperti mana

yang terdapat pada Teori Behaviorisme. Selain itu, Zulkifley Hamid (1994)

juga berpendapat bahawa teori ini dapat menggalakkan pelajar

menghasilkan pertuturan baru secara kreatif berdasakan pengetahuan

rumus bahasa. Murid tidak dapat menerangkan rumus tatabahasa yang

diserapi tetapi masih boleh menggunakannya dengan cara yang betul hasil

bimbingan guru semasa aktiviti di dalam kelas. Teori ini juga menganggap

kesilapan bahasa sebagai ujian sebelum mencapai tahap kemahiran. Guru

hendaklah mengehadkan kesilapan mereka dan menggalakkan mereka

memperbaiki berdasakan pengetahuan rumus yang telah mereka pelajari.

Oleh itu dapat difahami bahawa latihan-latihan yang diberi seharusnya

membina kecekapan menggunakan rumus secara kreatif. Selain itu, teori ini juga

turut menekankan kemahiran membaca dan menulis dan tidak mengabaikan

kemahiran mendengar dan bertutur.

2.5.3 Teori Kognitif

Implikasi P & P teori pemerolehan bahasa yang ketiga iaitu teori Kognitif

dihuraikan secara ringkas berdasarkan kajian beberapa ahli linguistik. Teori ini

memang cukup sinonim dengan Jean Piaget ahli psikologi yang telah banyak

memberi sumbangan kepada bidang kajian perkembangan kognitif kanak-kanak.

Implikasi yang dapat dilihat semasa proses P & P bagi teori ini ialah pembelajaran

bahasa yang melibatkan proses mental. Pembelajaran bahasa ialah proses

berfikir. Oleh itu, kanak-kanak perlu mempunyai pengetahuan untuk memahami

bahasa (makna) bukan bergantung kepada latihan giat semata-mata. Selain itu,

teori ini memerlukan penglibatan aktif

pelajar dan sikap kebertanggungjawaban kendiri dalam aktiviti

pembelajaran bahasa. Ini bermaksud, aktiviti yang dijalankan perlulah

berpusatkan pelajar di mana guru cuma bertindak sebagai pembimbing

manakala muridlah yang melaksanakan aktiviti yang dirancang.

Masa dan aspek bahasa yang hendak diajarkan perlu bersesuaian

dengan tahap perkembangan umur dan mental pelajar. Seperti mana yang telah

dihuraikan dalam teori pemerolehan di bahagian sebelum ini, teori kognitif yang

diperkenalkan Piaget mengandungi empat peringkat iaitu deria motor, pra operasi,

operasi konkrit dan operasi formal. Oleh itu, murid perlu menyesuaikan

pengetahuan sedia ada atau skema mengikut pengalaman dan persekitaran yang

dilalui. Di samping itu, teori ini juga menggalakkan

guru menyediakan persekitaran pembelajaran yang kaya, pelbagai dan

merangsangkan untuk menimbulkan motivasi. Kesalahan yang dilakukan

bukan suatu kegagalan tetapi percubaan hipotesis (rumus) yang telah dibina.

Maksudnya, latihan yang diberikan bukan membentuk kebiasaan automatis tetapi

untuk membina kecekapan menggunakan rumus yang dibentuk.

2.5.4 Teori Interaksionalis

Bagi menjelaskan implikasi P & P bahasa dengan menggunakan teori

Interaksionalis ini, terdapat beberapa kajian yang dapat dilihat dan diambil kira.

Teori yang dipelopori oleh Halliday ini banyak dipengaruhi teori bahasa fungsional

yang melibatkan aktiviti komunikasi lisan murid. Implikasi yang pertama dapat

dilihat ialah pembelajaran bahasa untuk pelbagai tujuan interaksi. Maksudnya,

guru mengajar murid cara berkomunikasi untuk mereka mengaplikasikannya

dalam pelbagai urusan kehidupan seharian mereka. Ringkasnya, dapat difahami

aktiviti yang dijalankan di dalam kelas lebih becorakkan kontekstual. Sebagai ahli

masyarakat, mereka juga seharusnya mempunyai kemampuan menguasai

kemahiran menggambarkan pemikiran dalam bentuk bahasa yang sesuai dengan

situasi sosial.

Dalam aktiviti P & P, penyampaian makna yang tepat adalah penting untuk berinteraksi di samping struktur tatabahasa yang betul. Oleh itu, makna dan tatabahasa dapat diajar serentak. Selain itu, teori interaksionalis juga membolehkan pendedahan kepada situasi linguistik bagi melatih pelajar menggunakan bahasa yang berkesan dalam interaksi sosial mereka. Maksudnya, guru perlu mengajar aspek kecekapan komunikasi seperti linguistik, sosiolinguistik, wacana dan strategik. Bagi memperkaya aktiviti di dalam kelas, guru juga boleh merancang aktiviti tugasan bahasa iaitu task based. P & P bahasa seharusnya menarik dan dapat memberi makna kepada pelajar. Bagi aspek latihan pula, guru boleh menggunakan teknik latih tubi bermakna secara sedikit untuk mendedahkan struktur tetapi masih mengajarkan sistem bahasa dan penggunaannya secara spontan dan fleksibel. Guru tidak perlu membaiki kesilapan bahasa pelajar, cukup sekadar menyedarkan mereka sama ada bentuk atau struktur yang mereka gunakan itu betul atau salah, dan setelah mereka sedar akan kesilapan tersebut, guru digalakkan meminta murid membetulkannya sendiri. Dalam erti kata yang lain, guru boleh membenarkan kesilapan pada peringkat awal bagi membolehkan murid berkomunikasi secara spontan dan fleksibel

4.0 STRATEGI, PENDEKATAN, KAEDAH, DAN TEKNIK

4.1 STRATEGI

Untuk mencapai objektif-objektif pengajaran, seseorang guru biasanya menggunakan

gabungan berapa pendekatan serta kaedah mengajar tertentu. Rancangan gabungan

pendekatan dan kaedah serta turutan pendekatan dan kaedah itu dilaksanakan

merupakan strategi pengajaran.

Peranan strategi pengajaran adalah amat penting lagi jika kita mengajar pelajar-

pelajar yang berbeza dari segi kebolehan, pencapaian, kecenderungan serta minat

yang berbeza-beza. Guru perlu rancangkan pendekatan dan kaedah yang digunakan

untuk mengajar kumpulan-kumpulan yang berbeza-beza itu. Contohnya, dalam bilik

darjah biasanya terdiri daripada kumpulan lemah, kumpulan serdahana serta kumpulan

cergas. Guru terpaksa memikirkan strategi pengajaran yang terdiri daripada pelbagai

kaedah mengajar untuk memenuhi keperluan semua kumpulan. Di samping itu, setiap

bilik darjah mempunyai halangan serta rintangan-rintangan yang tersendiri seperti

keadaan fizikal, kemudahan bilik darjah, nilai, norma serta latar belakang sekolah dan

murid. Lantaran itu, seseorang guru bukan sahaja mesti menguasi berbagai-bagai

kaedah mengajar tetapi yang lebih penting lagi ialah bagaimana mengintegrasikan serta

menyusun kaedah-kaedah itu untuk membentuk strategi pengajaran yang paling

berkesan dalam pengajarannya.

Oleh yang demikian, adalah amat penting bagi setiap guru mengaplikasikan

strategi pengajaran supaya pelajar dapat menimba segala isi pelajaran yang hendak

disampaikan. Terdapat tiga strategi pengajaran bahasa iaitu;

i. Berpusatkan guru

ii. Berpusatkan pelajar

iii. Berpusatkan bahan

(Pedagogi untuk Asas Pendidikan, 2003: 115)

4.1.1 Berpusatkan Guru

Strategi di mana guru mengawal keadaan dan berperanan sebagai ketua. Fokus

pengajaran atau aktiviti dimonopoli oleh guru. Mengikut Brophy (1978), pendekatan ini

merupakan suatu pendekatan yang mudah dirancang dan diurus. Contoh strategi atau

teknik pengajaran yang berpusatkan guru ialah syarahan, demonstrasi dan bercerita

(guru sebagai pencerita). Antara ciri-ciri strategi pengajaran pemusatan guru adalah

seperti:

i.Guru berperanan utama dalam prose pengajaran dan pembelajaran

ii.Komunikasi sehala

iii.Murid pasif dan mendengar sahaja

iv.Guru mengarah dan mengawal pembelajaran

v.Guru berkuliah

vi.Kepimpinan bercorak autokratik

vii.Murid kurang berminat terhadap penerangan guru

viii.Kepimpinan

ix.Bercorak autokratik

x. Mementingkan pencapaian objektif pendidikan guru

xi. Menekankan ujian sumatif untuk penggredan

xii. Sifat-sifat sosial kurang dipupuk

4.1.2 Berpusatkan Pelajar

Strategi pemusatan pelajar bermaksud pelajar mengambil alih sedikit tanggungjawab

untuk apa yang diajar dan bagaimana la dapat dipelajari. Ada sedikit kecenderungan

terhadap pembelajaran eksperiential dan membuat pemuan untuk mereka. pengajaran

yang berpusatkan murid adalah pembelajaran secara aktif berpusatkan pelajar dan

meningkatkan penglibatan pelajar (Orlich et al., 2007). Dalam strategi ini, tumpuan

diberikan kepada pelajar dalam melaksanakan aktiviti pengajaran. Pelajar memiliki

kebebasan untuk melakukan aktiviti bersama guru dan proses pembelajaran berbentuk

penerokaan idea-idea dan konsep-konsep baru.

Strategi berpusatkan pelajar dapat menggalakkan pelajar bertanggungjawab dan

melibatkan diri bagi membantu mereka memahami bagaimana untuk belajar .Kaedah ini

boleh dilakukan dengan mewujudkan iklim bilik darjah yang dapat memperkembangkan

kreativiti pelajar. Melalui strategi ini, pelajar dapat menyertai aktiviti pengajaran dan

pembelajaran secara aktif. Komunikasi berbentuk dua hala serta berlakunya soal jawab

antara guru dengan pelajar. Pendekatan ini sesuai digunakan apabila maklumat tidak

disampaikan secara berkesan berbanding dengan strategi berpusatkan guru dan

matlamatnya adalah untuk mengembangkan kemahiran pemikiran kreatif serta kritis.

Pengajaran di dalam bilik darjah yang berpusatkan pelajar selalunya kurang eksplisit

atau kurang tepat dan jelas. Walaupun strategi berpusatkan pelajar kurang eksplisit,

guru tidak membiarkan pelajar untuk melakukan aktiviti tanpa pemantauan. Guru

bertindak sebagai fasilitator dan bertanggungjawab terhadap pelajar. Guru juga

bertindak secara autoritatif dengan mengagihkan sedikit kuasanya kepada pelajar.

Kajian menunjukkan bahawa strategi berpusatkan pelajar mempunyai kelebihan

untuk memperkembangkan kebolehan pelajar dalam mengaplikasikan konsep sikap

yang positif, mewujudkan motivasi serta memperkembang peribadi dalam

menggalakkan kemahiran sosial kumpulan termasuklah memupuk nilai kerjasama

antara pelajar. Bilik darjah yang berpusatkan pelajar juga menunjukkan perkembangan

kognitif di peringkat yang tinggi dalam kalangan pelajar dimana aktiviti yang dijalankan

memerlukan pelajar untuk menggunakan minda bagi menjawab soalan guru.

Pembelajaran menekankan kepada pembelajaran kendiri, arahan kendiri dan inkuiri

penemuan. Contoh strategi pemusatan pelajar ialah induktif, lakonan, permainan, main

peranan, sumbang saran dan sebagainya. Antara ciri pengajaran berpusatkan murid

ialah :

i. Murid aktif dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran

ii. Pemindahan pembelajaran

iii. Komunikasi dua hala berlaku

iv. Naluri ingin tahu dikembangkan

v. Kepimpinan bercorak demokratik

vi. Mementingkan perkembangan jasmani, emosi, rohani dan intelek

vii. Murid minat dalam pelajaran

viii. Disiplin tidak terkawal

ix. Menekankan pencapaian objektif pembelajaran murid

x. Pembelajaran bercorak pengarahan kendiri

xi. Murid lebih kreatif

xii. Sifat-sifat sosial yang positif seperti bekerjasama, tolongmenolong

xiii. Murid aktif dalam aktiviti pengajaran dan pembelajaran

4.1.3 Strategi Berasaskan Sumber/Bahan

Strategi berpusatkan bahan bermaksud guru menggunakan banyak bahan seperti buku,

blok-blok binaan, bahan lukisan, peralatan saintifik, komputer, pusat sumber, pusat

akses kendiri dan lain-lain untuk menjalankan pengajarannya. Strategi berpusatkan

bahan meliputi cara yang luas bagi pelajar yang dibimbing oleh guru hingga yang

belajar secara individu dapat belajar.

Penekanan diberikan kepada penggunaan bahan-bahan untuk meningkatkan

pengajaran dan pembelajaran. Penggunaan bahan-bahan harus berasaskan kepada

beberapa faktor seperti objektif pengajaran, keperluan pelajar, strategi pengajaran clan

kebolehan pelajar. Kepelbagaian media akan meningkatkan proses pengajaran dan

pembelajaran serta meningkatkan pemikiran kritikal dan kemahiran mental. Bentuk

penyampaian juga akan dipelbagaikan. Antara sumber pengajaran dan pembelajaran

ialah:

(a) Slaid dan jalur filem.

(b) Projektor lutsinar dan lutsinar.

(c) Pita rakaman dan televisyen.

(d) Model-model tiga dimensi seperti glob dan rangka manusia.

(e) Modul terancang.

(f) Pakej pembelajaran dengan penggunaan komputer.

Komputer di bilik darjah boleh digunakan untuk latihan, latih tubi dan permainan

pendidikan. Contohnya dalam pengajaran Matematik, Bahasa dan pengajaran interaktif

melalui CD-ROM (Compact Disk). Di samping itu, penggunaan internet juga

membolehkan pelajar memfokus kepada isu-isu global. Penggunaan slaid dan

transparensi turut membantu pelajar memahami sesuatu dengan lebih mudah, cepat

serta tepat penanggapan. Hal ini membolehkan pembelajaran lebih bermakna dan

menyeronokkan.

Gambar, peta dan carta juga dapat membantu pelajar memahami dengan lebih

jelas. Gambar yang besar dan berwarna-warni dapat menarik minat serta dapat

meningkatkan penumpuan pelajar dalam pelajaran. Carta pula memudahkan

pemahaman pelajar dari segi mudah diingati seperti carta pai, histogram dan graf.

Pembelajaran berpusatkan bahan juga penting bagi membantu guru memenuhi

keperluan pelajar yang pelbagai. Pembelajaran ini dapat menunjukkan cara untuk

belajar mengikut kadar sendiri, pada bila-bila lokasi yang tidak menyulitkan mereka.

Selain itu, la juga dapat membantu pelajar yang tidak hadir.

4.1.4 Banding Beza Strategi

Berpusatkan Guru Berpusatkan Murid Berpusatkan Sumber

1) Guru mengawal

keadaan dan

berperanan sebagai

ketua.

2) Guru mengarah

dan mengawal

pembelajaran.

3) Mementingkan

pencapaian

objektif pendidikan

guru.

1) Pelajar mengambil

alih sedikit

tanggungjawab

untuk apa yang

diajar dan

bagaimana ia dapat

dipelajari.

2) Dapat

menggalakkan

pelajar

bertanggungjawab

dan melibatkan diri

bagi membantu

mereka memahami

bagaimana untuk

belajar.

1) Menggunakan

banyak bahan

seperti buku, blok-

blok binaan, bahan-

bahan lukisan,

peralatan saintifik,

komputer, pusat

sumber, pusat akses

kendiri dan lain-lain

untuk menjalankan

pengajarannya.

2) Penekanan diberikan

kepada penggunaan

bahan-bahan untuk

meningkatkan

pengajaran dan

pembelajaran.

(Pedagogi untuk Asas Pendidikan, 2003: 115)

4.2 Konsep Pendekatan

Di dalam konteks pendidikan, konsep pendekatan bermakna cara mendekati sesuatu,

misalnya objektif pelajaran yang ditentukan untuk pengajaran sesuatu mata pelajaran.

Dengan perkataan lain, pendekatan merujuk kepada cara bagaimana sesuatu mata

pelajaran diajarkan berdasarkan objektifnya.

Menurut Edward M. Anthony (1963), pendekatan ialah satu set andaian yang

saling berkait dengan proses pengajaran dan pembelajaran serta mempunyai unsure

aksiomatik.

Berdasarkan kepada huraian Edward M. Anthony, kita boleh merumuskan

bahawa :

1. Pendekatan harus berlandaskan kepada model, prinsip atau teori pembelajaran

misalnya :

a) Daripada konkrit kepada abstrak

b) Daripada mudah kepada kompleks

c) Daripada keseluruhan kepada bahagian

d) Daripada umum kepada spesifik (deduktif)

e) Daripada spesifik kepada umum (induktif)

f) Daripada dekat kepada jauh

g) Daripada diketahui kepada belum diketahui

2. Pendekatan adalah aksiomatik, iaitu kenyataan dianggap benar tanpa

memerlukan sebarang bukti atau alasan.

Jika kita menggunakan cara-cara melaksanakan model, prinsip atau teori

pembelajaran terhadap sesuatu pelajaran, maka model, prinsip atau teori

pembelajaran boleh dijadikan sebagai suatu pendekatan dalam pelajaran yang

berkenaan.

Pendek kata, pendekatan di dalam bidang pendidikan merujuk kepada

satu set teori pembelajaran yang beraksiomatik dan diamalkan dalam

pengajaran sesuatu mata pelajaran berdasarkan kepada objektifnya.

(Pedagogi 2, Mok Soon Sang, 1991, Kumpulan Budiman SDN.BHD)

4.3 Konsep Kaedah

Berlainan dengan pendekatan, kaedah merujuk kepada satu siri tindakan guru

yang sistematik dengan tujuan mencapai objektif pelajaran spesifik dalam jangka

pendek. Dengan perkataan lain, kaedah mengajar ialah cara mendekati sesuatu

objektif pelajaran dengan langkah-langkah penyampaian yang tersusun.

Mengikut Edward M. Anthony (1963), kaedah merujuk kepada satu ikhtiar

keseluruhan dikehendaki dalam satu set prosedur yang tersusun, berlandaskan

kepada sesuatu pendekatan yang dipilih. Huraian ini bermakna kaedah-kaedah

yang dipilih untuk proses pengajaran dan pembelajaran harus berdasarkan kepada

suatu pendekatan yang berkaitan dengan model, prinsip atau teori pembelajaran.

Misalnya di dalam pendekatan daripada spesifik kepada umum, guru boleh

menggunakan kaedah inkuiri-penemuan yang mengandungi lima prosedur yang

disusun seperti berikut :

1) Prosedur pertama : Mengenal pasti masalah

2) Prosedur kedua : Merancang penyelesaian

3) Prosedur ketiga : Mengumpul maklumat

4) Prosedur keempat : Membuat tafsiran

5) Prosedur kelima : Membuat kesimpulan

Di dalam sesuatu pendekatan, terdapat banyak kaedah mengajar yang

boleh digunakan. Oleh itu, selain kaedah inkuiri-penemuan, guru juga boleh

menggunakan kaedah Socrates, kaedah induktif, kaedah penyiasatan, kaedah

kerja praktis, kaedah dapatan dan sebagainya dalam pendekatan ‘daripada

spesifik kepada umum’.

(Pedagogi 2, Mok Soon Sang, 1991, Kumpulan Budiman SDN.BHD)

4.4 Konsep Teknik

Di bawah konteks pendidikan, teknik mengajar boleh ditakrifkan sebagai

kemahiran guru dalam pengelolaan dan pelaksanaan kaedah mengajar dalam

sesuatu aktiviti pengajaran dan pembelajaran.

Mengikut pandangan Edward M. Anthony (1963), teknik mengajar merujuk

kepada satu muslihat atau strategi atau satu teknik yang digunakan oleh guru

dengan tujuan untuk mencapai objektif pelajaran secara optimum.

Di antara teknik-teknik mengajar yang biasanya digunakan oleh guru ialah

teknik bercerita, bersyarah, penyoalan, sosiodrama, main peranan, simulasi,

penyelesaian masalah, sumbangsaran dan permainan.

Kaedah mengajar boleh membentuk teknik mengajar apabila kaedah itu

dilaksanakan dengan suatu teknik yang sesuai. Misalnya, prosedur kaedah

bercerita boleh digunakan sebagai teknik menyampaikan cerita yang berkenaan.

Demikian juga bagi prosedur-prosedur kaedah penyoalan, kaedah syarahan dan

sebagainya.

Tujuan menggunakan berbagai-bagai teknik mengajar dalam situasi

pengajaran ialah untuk menarik minat murid, mengekalkan perhatian serta

membangkitkan rasa ingin tahu murid supaya mencapai objektif pengajaran guru.

Oleh itu, teknik mengajar yang dipilih haruslah berdasarkan kepada umur,

kecerdasan, kebolehan dan minat murid. Dalam hal ini, pemilihan bahan pelajaran

yang sesuai hendaklah berkait rapat dengan teknik mengajar. Misalnya, mengikut

kajian Piaget, dalam perkembangan kognitif kanak-kanak yang berumur 6-11

tahun, teknik mengajar yang sesuai digunakan untuk menyampaikan sesuatu

konsep ialah bercerita dan permainan dengan menggunakan pelbagai bahan

konkrit.

Pemilihan teknik yang sesuai juga berhubung rapat dengan aras kemahiran

objektif pelajaran. Jadual 4.41 menunjukkan penggunaan teknik mengajar

mengikut aras kemahiran objektif pelajaran.

Aras Kemahiran Teknik Mengajar

Pengetahuan Latih tubi dan hafazan

Kefahaman Syarahan

Aplikasi Tunjukcara (Demonstrasi)

Analisis Penyoalan

Sintesis Perbincangan

Penilaian Sumbangsaran

Jadual 4.4.1: Perhubungan aras kemahiran objektif pengajaran dengan teknik

mengajar.

Teknik mengajar boleh diklasifikasikan kepada kategori-kategori yang

menegaskan isi kandungan atau proses. Setengah-setengah teknik mengajar pula

dikendalikan oleh guru dan setengah-setengah pula dikendalikan oleh murid-murid

sendiri.

Rajah 4.4.2 Perhubungan konsep pendekatan, kaedah, teknik, aktiviti dengan strategi

pengajaran.

Pendekatan

Kaedah-Kaedah

Teknik-teknik

mengajar

Aktiviti

Model prinsip dan teori pembelajaran

Strategi Pengajaran