ten darmowy ebook zawiera fragment pełnej wersji pod ......„pierwszy dom dla wroga, drugi dla...
TRANSCRIPT
Ten darmowy ebook zawiera fragment pełnej wersji pod tytułembdquoJak budowaćrdquo
Aby przeczytać informacje o pełnej wersji kliknij tutajDarmowa publikacja dostarczona przezbdquoEcopressrdquo - Wydawnictwo internetowe
Niniejsza publikacja może być kopiowana oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez Wydawcę Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
Wydawcy Zabrania się jej odsprzedaży zgodnie z regulaminem Wydawnictwa bdquoEcopressrdquo
Copyright by bdquoEcopressrdquo amp Marcin Dziedzic rok 2011
AutorMarcin Dziedzic
TytułbdquoJak budowaćrdquo
Dane wydawcybdquoEcopressrdquo - Wydawnictwo internetowe
ul Hoża 26 05-400 Otwockwwwecopresscompl kontaktecopresscompl
Autor oraz bdquoEcopressrdquo - Wydawnictwo internetowe dołożyli wszelkich starańby zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie
ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich Autor oraz bdquoEcopressrdquo - Wydawnictwo internetowe
nie ponoszą roacutewnież żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce
Wszelkie prawa zastrzeżone All rights reserved
Bardzo dziękuję wszystkim partnerom Bez ich zaangażownia i wspoacutełpracy ta książka by nie powstała
wwwursapl
wwwinstalacjebudowlanepl
wwwogrodowiskopl
wwwferisco
wwwrekuperatorypl
wwwogrod-gardenerpl
wwwdachyorg wwwmurypl wwwoknapl
wwwwentylacjabiz
wwwmoj-ogrodnikpl
wwwekominpl
wwwogrzewnictwopl
wwwqantumpl
wwwtaniachataplwwwjak-budowacpl
wwwelewacjepl
wwwtwojekominkipl
wwwportalbudowlanypl
projekty energooszczędne wwwekohoryzontcompl
Partnerzy
wwwportalbudowlanypl Portal branżowy wwwferisco Nowoczesne ogrzewanie
wwwekohoryzontcompl Projekty energooszczędnewwwTaniaChatapl Poroacutewnaj kupuj tanio buduj
wwwekominpl Portal instalatoroacutew kominoacutewwwwbiawarcompl Producent ogrzewaczy wody pomp ciepła systemoacutew solarnych
wwwe-ogrodycom Portal ogrodniczywwwrockwoolpl Niepalne izolacje
wwwekoenergiapolska-drogaplwwwpaninstalpl Nowoczesne kotłownie wwwtwojekominkipl Portal kominkowy
wwwmiwopl Stowarzyszenia Producentoacutew Wełny Mineralnej Szklanej i Skalnejwwwstropexpl System stropowy Stropex
wwwbudujdompasywnypl Portal branżowyBartosz Chmielewski wwwartykulycompl Artykuły do przedruku
wwwpro-ventpl Producent rekuperatoroacutew oraz wymiennikoacutew gruntowychwwwartelispl Darmowe artykułu do przedruku
Ewa Libiszewskia wwwmaterialybudowlanecybrapl Portal branżowywwwdominformatorpl Informator branżowy
wwwprojektoskoppl Portal budowlany - projekty domoacutewwwwelewacjepl Portal branżowy
wwwmorizonplwwwwszystkie-projektypl
wwwmojogrodcomwwwluxmarcompl
wwwcennik-uslug-budowlanychplwwwJak-Budowacpl Portal budowlany
Knauf sp z oo Michał Mazur
Times Square Public Relations EchoPR GutPRWITEX Partnersi
wwwarmacellcom wwwstolbudpl
sfera-prAleksander Majer
Veka Polska InplusPR
WizytoacuteWki
ulotki
foldery
broszury
PROMOCJA
1000 sztuk w kolorze 169 zł brutto 500 sztuk w kolorze 99 zł brutto Papier 300g + uszlachetnienie (lakier dyspersyjny)
pr
oj
ek
t
bull
dr
uk
bull
o
pr
aw
a
wwwecopresscompl
WIZYTOacuteWEK
6
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Przedmowa
bdquoPierwszy dom dla wroga drugi dla sąsiada a trzeci dla siebierdquo Nie bez przyczyny utarło się to powiedzenie Jego wartość poznały osoby ktoacutere po raz
pierwszy bez wystarczającej wiedzy oraz doświadczenia wybudowały własny dom Nasuwa się więc pytanie czy tak musi być
Budowa budynku jednorodzinnego to coś wspaniałego ndash usłyszałem to od pewnego inwestora ktoacutery był w trakcie budowy swojego drugiego obiektu mieszkalnego Perspektywa posiadania własnego domu jest czymś przepięknym i ekscytującym dla tych ktoacuterzy zaczynają budowę
Być może Ty roacutewnież stoisz właśnie przed takim wyzwaniem Pewnie sobie myślisz jak pięknie będzie wyglądał dom Twoich marzeń Może często zastanawiałeś się jak go zagospodarować a może nawet już wiesz i masz gotowy plan oraz projekt urządzenia wnętrza
Wiele osoacuteb jest tego zdania że jeżdżenie po sklepach hurtowniach i centrach handlowych w poszukiwaniu artykułoacutew wykończeniowych do domu jest samą przyjemnością wieńczącą ciężką pracę przy budowie Warto sobie zadać kilka pytań
- Jakie kroki trzeba podjąć żeby praca przy budowie własnego domu była przyjemnością
- Co zrobić żeby dojść do etapu wykończenia budynku jednorodzinnego- A co zrobić żeby na drodze do końcowej fazy budowy nie stanęły roacuteżne
trudności i kłopoty- Jak uniknąć sytuacji w ktoacuterej problemy mogą pojawić się już na samym
początku inwestycji- Jak wybudować dom nowoczesny oraz energooszczędny- Oraz co zrobić żeby budowa nie zamieniła się w jeden wielki koszmar
spędzający sen z oczu
Na te i wiele innych pytań odpowiada ten poradnik ndash Jak budować To kompendium budowlane krok po kroku przeprowadza inwestora przez wszystkie etapy inwestycji związanej z budową sprawiając że wymarzony dom stanie się czymś realnym a cały proces budowlany zakończy się pomyślnie Książka ta jest pomocą dla początkujących osoacuteb nie mających wiedzy budowlanej choć nie tylko ponieważ jest napisana oczami inwestora a nie inżyniera budowlanego Jeżeli budujesz dom po raz pierwszy to dzięki temu poradnikowi wbrew powszechnie panującej opinii uda Ci się osiągnąć ten cel i wybudujesz wymarzony dom dla siebie a nie dla wroga
Marcin Dziedzic
7
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Spis treściA DZIAŁKA 22
A 1 Działka - od czego zacząć 22A 11 Działka budowlana - kryteria wyboru 22
A 111 Lokalizacja 22A 112 Przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego 22A 113 Wielkość działki 23A 114 Kształt działki 23A 115 Ukształtowanie terenu 23A 116 Uzbrojenie 23A 117 Dostęp do drogi publicznej 23A 118 Grunt 23
A 12 Gdy chcemy kupić działkę 24A 13 Działka siedliskowa 24
A 131 Działka siedliskowa ndash alternatywa dla budowlanej 25A 14 Jak przekształcić działkę rolną w budowlaną 26
A 141 Pierwszy etap ndash plan zagospodarowania przestrzennego 27A 142 Drugi etap ndash wniosek o zmianę planu 27A 143 Trzeci etap ndash wniosek o wyłączenie gruntu z produkcji rolnej 28
A 2 Geodeta ndash kiedy jest potrzebny 29A 21 Mapa geodezyjna 29
A 3 Projekt 30A 31 Miary powierzchnie kubatury 30A 32 Adaptacja projektu i zmiany w projekcie 32A 33 Poziom -1 (zalety i wady piwnic) 32
A 4 Obowiązki osoacuteb biorących udział w procesie budowlanym 33A 5 Pozwolenie na budowę od A do Z 35
A 51 Co i gdzie możemy budować 36A 52 Gdy planu zagospodarowania brak 37A 53 Pozwolenie na budowę 37
A 6 Pozwolenie na budowę na działce siedliskowo-zagrodowej 39A 61 Budowa bez pozwolenia 39A 62 Sześć krokoacutew aby uzyskać pozwolenie na budowę 40A 63 Dokumenty niezbędne do rozpoczęcia budowy 40
A 7 Woda i prąd na budowie 41A 71 Formalności przy podłączeniu do wodociągu budowie studni 41A 72 Przyłącze elektryczne - schemat postępowania 42
A 721 Rodzaje Przyłączy 42A 722 Procedura przyłączenia do sieci 42
A 8 Wycięcie drzew lub krzewoacutew 44B ZACZYNAMY BUDOWĘ 45
B 1 System gospodarczy - czy ekipa budowlana 45B 11 Jak wybrać wykonawcę 45B 12 Umowa o budowę obiektu mieszkalnego 46
B 2 Rozpoczynamy budowę 47B 3 Przemyślane budowanie 48
B 31 Budowa z głową 49B 32 Instalator ndash bardzo ważna osoba 50
B 4 Wydatki inwestycyjne - energooszczędność na etapie projektowania 50B 41 Właściwie wykonany indywidualny projekt architektoniczny 51B 42 Projektant wspoacutełpracuje z konstruktorem 51
B 5 Materiały budowlane ndash oszczędzamy ale nie za cenę jakości 53B 6 Zakończenie budowy - odbioacuter budynku procedura i dokumentacja 53B 7 Materiały budowlane - walory zdrowotne oraz ekologiczne 54
B 71 Drewno 54
8
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentB 72 Ceramiczne materiały budowlane 54B 73 Wyroby wapienno- piaskowe (silikaty) 55B 74 Beton komoacuterkowy 55B 75 Keramzyt 55B 76 Betony lekkie 55B 77 Metale 55B 78 Tworzywa sztuczne 56B 79 Farby 57
C FUNDAMENTY MURY 58C 1 Ściany zewnętrzne 58
C 11 Nośne ściany zewnętrzne ndash ściana jednowarstwowa 58C 12 Nośne ściany zewnętrzne ndash ściana wielowarstwowa 58
C 121 Podział ścian wielowarstwowych 59C 13 Oddziaływania na ściany zewnętrzne 59C 14 Konstrukcje budowlane i fizyka budowy - podstawowe zagadnienia 60
C 141 Co to jest przegroda budowlana 60C 142 Mostki termiczne (cieplne) 61
C 1421 Mostki termiczne w przegrodzie 61C 143 Dyfuzja - kondensacja pary wodnej 61C 144 Ustroacutej budowlany 63C 145 Opoacuter cieplny R 63C 146 Obliczeniowy opoacuter cieplny 63C 147 Wspoacutełczynnik przenikania ciepła U 63C 148 Lambda λ 64
C 2 Wilgoć 64C 21 Przyczyny występowania wilgoci 64
C 3 Ściany ndash czy one oddychają 65C 31 Udział bdquooddychaniardquo ścian w usuwaniu pary wodnej z pomieszczeń 67
C 4 Akumulacja ciepła w ścianach 71C 5 Beton i żelbet w budownictwie 72
C 51 Klasyfikacja betonu 73C 52 Żelbet i jego zastosowanie w budownictwie 73C 53 Konstrukcje żelbetowe - podział oraz zalety 74
C 6 Fundamenty 75C 61 Właściwie zbudowane fundamenty to podstawa domu 76C 62 Badanie gruntu 77C 63 Wykop 77C 64 Ściany fundamentowe i piwniczne 78
C 641 Ściany z pełnych bloczkoacutew betonowych 78C 642 Ściany z cegieł ceramicznych pełnych 79C 643 Ściany z kamienia 80C 644 Ściany monolityczne 80C 645 Ściany z pustakoacutew zasypowych 80C 646 Ściany w deskowaniu tradycyjnym 81C 647 System Silka 82
C 65 Straty ciepła a grubość ścian fundamentowych 83C 66 Jak izolować fundamenty 84
C 661 Izolacja pozioma i pionowa 84C 6611 Materiały hydroizolacyjne 85
C 66111 Masy i membrany 85C 66112 Papy asfaltowe 86C 66113 Masa bitumiczna 86C 66114 Folie hydroizolacyjne 87
C 6612 Materiały termoizolacyjne 87C 66121 Polistyren ekstrudowany a styropian 87C 66122 Polistyren ekstrudowany - zastosowanie 88
9
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentC 66123 Szkło piankowe 89C 66124 Pianka poliuretanowa 89C 66125 Keramzyt 89C 66126 Wełna mineralna i szklana 89
C 662 Izolacja przeciwwilgociowa fundamentoacutew - w praktyce 89C 6621 Izolacja przeciwwilgociowa w budynkach niepodpiwniczonych 90C 6622 Izolacja przeciwwilgociowa w budynkach podpiwniczonych 91
C 663 Przykłady izolacji fundamentoacutew 92C 67 Podłogi z keramzytu 93C 68 Zaprawy do murowania ścian fundamentowych i piwnicznych 93C 69 Fundament w praktyce ndash instrukcja krok po kroku 93C 610 Płyta fundamentowa Megatherm 95C 611 Strop grzewczy Megatherm 96C 612 System fundamentowania Sundolitt 98
C 7 Mury domu ndash technologie i materiały 99C 71 Ściany jednowarstwowe 103C 72 Ściany dwuwarstwowe 103C 73 Ściany troacutejwarstwowe 104
C 731 Ściana troacutejwarstwowa ze szczeliną powietrzną 104C 74 Murowanie pierwszych warstw 104C 75 Tradycyjne zaprawy murarskie i tynkarskie 105
C 751 Wapno 105C 752 Podział zapraw murarskich od wytrzymałości na ściskanie 106C 753 Receptury zapraw murarskich 106C 754 Zaprawy ciepłochronne (termoizolacyjne) do murowania ścian 107
C 8 Ściany zewnętrzne ndash technologie materiałoacutew 108C 81 bdquoCiepłerdquo materiały konstrukcyjne 108C 82 Przewodność cieplna materiałoacutew konstrukcyjnych 109
C 821 Wspoacutełczynnika lambda a wilgotność i ruch powietrza w przegrodzie 109C 822 bdquoOddychanierdquo ścian 111C 823 Kondensacja pary wodnej w przegrodzie 111C 824 Eksfiltracja powietrza 111
C 83 Mur warstwowy 112C 831 Mur warstwowy - rozwiązania 114
C 8311 Mur troacutejwarstwowy - ocieplenie 117C 84 Ściany muru jednowarstwowego 119
C 9 Materiał budowlany na ściany 120C 91 Beton komoacuterkowy - gazobeton 120
C 911 Akumulacja cieplna a gazobeton 121C 912 YTONG 121
C 92 Ceramiczne materiały budowlane 122C 921 Pustaki poryzowane 122
C 93 Pustak 123C 94 Silikaty 123C 95 Wyroby z keramzytobetonu 124
C 10 Ciepłe ściany 125C 11 Wznoszenie ścian zewnętrznych 126C 12 Ścianki działowe - murowane 127
C 121 Ścianka szkieletowa 128C 1211 Izolacyjność akustyczna ścian z płyt g-k 128
C 12111 Konstrukcja lekkich ścian szkieletowych 129C 13 Fermacell ndash systemy suchej zabudowy 130
C 131 Właściwości fizyki budowlanej płyty fermacell 131C 14 System YTONG 134
C 141 Alternatywa dla ściany warstwowej 134C 142 Parametry techniczne bloczkoacutew 135
10
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentC 15 Silka 135
C 151 Silka - właściwości 136C 152 Silka E 138
D STROPY 139D 1 Rodzaje stropoacutew 139
D 11 Stropy monolityczne 139D 12 Stropy gęstożebrowe 139D 13 Stropy typu Filigran 139D 14 Stropy z prefabrykowanych płyt kanałowych żerańskich 140D 15 Stropy systemu YTONG 140
D 2 Stropy Teriva ndash powszechnie stosowane budownictwie jednorodzinnym 140D 21 Właściwości 141D 22 Pustaki stropowe 141D 23 Kształtki wieńcowo-nadprożowe 142D 24 Belki stropowe 142
D 3 Zasady projektowania i wykonania stropoacutew Teriva 142D 31 Betonowanie stropu 144D 32 Wykonanie stropu Teriva ndash instrukcja krok po kroku 144
E KOMINY 146E 1 Rodzaje kominoacutew 146E 2 Warunki zabudowy kominoacutew w elementach budowlanych 146E 3 Wkłady kominowe 147
E 31 Szczelność przewodoacutew kominowych 148E 4 Komin z cegły ndash podstawowe zasady budowy 149E 5 Komin ceramiczny 149E 6 Kominy stalowe 150E 7 Kominy jednościenne 150E 8 Kominy dwuścienne 151E 9 Systemy powietrzno-spalinowe 151E 10 Kominy kondensacyjne 151E 11 Systemy kominowe - praktyczne wskazoacutewki 151E 12 Jak dobrze zamontować wkład kominowy 153E 13 Markowy produkt czy imitacja 154
E 131 Problemy i wady imitacji kominowych 154E 14 Kominy Schiedel 155
E 141 Systemowy komin ceramiczny Schiedel 155E 15 Jak zwiększyć ciąg 155E 16 Doboacuter średnic 156E 17 Nasady kominowe 157
F CHEMIA BUDOWLANA 158F 1 Farby 158
F 11 Rodzaje farb i ich zastosowanie 159F 2 Lakiery ndash rodzaje i zastosowanie 160F 3 Bejce grunty impregnaty ndash rodzaje i zastosowanie 161F 4 Kleje 162F 5 Masy i mieszanki tynkarskie 162F 6 Zaprawy murarskie 163F 7 Domieszki do betonu 163
G ELEWACJA 164G 1 Elewacje docieplające 164
G 11 Dlaczego warto ocieplać budynki 164G 111 Systemowo znaczy skutecznie 166
G 12 Materiały ociepleniowe 166G 13 Parametry i właściwości materiałoacutew izolacyjnych 168
G 131 Fizyka 168
11
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentG 132 Lambda - wspoacutełczynnik przewodzenia ciepła 169
G 14 Styropian w ocieplaniu 171G 141 Zastosowania wyroboacutew EPS wg PN-B 201322004 172
G 15 Metoda lekka mokra (BSO ndash bezspoinowy system ocieplenia) 173G 151 Metoda lekka sucha 174
G 16 Zapobieganie mostkom termicznym podczas wykonywania ocieplenia 175G 17 Błędy w ocieplaniu ścian zewnętrznych 177
G 2 Rodzaje elewacji 179G 21 Elewacje wentylowane 179G 22 Elewacje ze szkła 180
G 221 Przeszklenia strukturalne 181G 23 Elewacje kamienne 182G 24 Elewacje drewniane 183
G 241 Mocowane na rusztach elewacje z desek 184G 242 Elewacje wykonane z gontoacutew 184G 243 Rodzaje drewna na elewacje 185
G 25 Elewacje z betonu architektonicznego (prefabrykowane panele elewacyjne) 186G 26 Elewacje z cegieł i bloczkoacutew 186G 27 Elewacje na kleju 187
H TYNKI 189H 1 Tynki zewnętrzne 189
H 11 Tynki wielowarstwowe 189H 12 Tynki cienkowarstwowe 190H 13 Tynki specjalne - dekoracyjne 190H 14 Jak działają kwarcowe farby elewacyjne 192
H 141 Nano-Quarz Gitter ndash nanocząsteczki w służbie wytrzymałości 192H 142 Jaki tynk na fasadę 192
H 2 Tynki wewnętrzne - rodzaje 194H 21 Tradycyjne zaprawy tynkarskie 195H 22 Receptury zapraw tynkarskich 196
H 221 Roboty tynkarskie 196H 23 Tynki gipsowe 197
H 231 Rodzaje tynkoacutew gipsowych 198H 232 Tynki maszynowe 199
H 24 Suche tynki 199I OKNA 201
I 1 Okna naszego domu 201I 11 Minimalna powierzchnia okien 201I 12 Na cztery strony świata 202I 13 Okna typowe a robione na wymiar 203I 14 Wygoda użytkowania okna 204
I 141 Przez własności eksploatacyjne i bezpieczeństwo 204I 142 Szczelność 205I 143 Dźwiękoszczelność 206I 144 Bezpieczeństwo 206
I 2 Okna PVC ndash wady i zalety 207I 21 Profil PVC 208
I 211 Budowa profilu PCV ndash roacuteżnice między profilami 208I 22 O co pytać przy zakupie okien PCV 210
I 3 Okna drewniane 210I 31 Rodzaje okien drewnianych 211
I 311 Jakie drewno wybrać 212I 32 Na co zwroacutecić uwagę przy zakupie okien drewnianych 213
I 4 Okna aluminiowe - idealne rozwiązanie nie tylko dla firm 213I 41 Rodzaje okien aluminiowych 214
12
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentI 5 Okna z fiberglassu 215I 6 Okucia - kluczem do naszego bezpieczeństwa 216I 7 Epoka szyb zespolonych 216
I 71 Możliwości szkła okiennego ndash opis i rodzaj dostępnych na rynku szyb 217I 72 Szyba a oszczędność ciepła - wspoacutełczynnik k lub U 219I 73 Szyby ochronne - bezpieczne i antywłamaniowe 220
I 731 Klasyfikacja szyb antywłamaniowych 221I 8 Zaparowane okna 221I 9 Prawidłowy pomiar okien 222I 10 Wymagania i zasady wobec montażu okien 223I 11 bdquoInteligentnerdquo okna 224
J SCHODY DRZWI PODŁOGI 226J 1 Schody ndash normy i zastosowanie 226J 2 Podłoga w naszym domu 227
J 21 Parkiet ndash estetyka trwałość i odnawialność 227J 22 Panele podłogowe 228J 23 Posadzka do warsztatu garażu lub kotłowni 228
J 3 Drzwi w domu 229J 31 Rodzaje drzwi według materiału wykonania 229J 32 Drzwi wg polskiego prawa 230J 33 Drzwi zewnętrzne a właściwości fizyczne 230J 34 Drzwi zewnętrzne - ładne i odporne na złodzieja 232
J 341 Drzwi antywłamaniowe 232K BRAMY 235
K 1 Rodzaje bram garażowych 235K 2 Automatyka bram garażowych ndash sposoby na inteligentny garaż 236
K 21 Automatyka z wysokim IQ 237K 3 Montaż bramy garażowej 237
L DACH 239L 1 Dach naszego domu 239
L 11 Typy dachoacutew 240L 12 Więźba dachowa - silny kręgosłup dachu 240
L 121 Rodzaje więźby dachowej 241L 122 Impregnacja więźby dachowej 243
L 2 Prefabrykacja konstrukcji drewnianych 244L 3 Więźba dachowa z fabryki 245
L 31 Idea prefabrykowania konstrukcji drewnianych 245L 32 Płytka kolczasta ndash łącznik do wykonywania więźby w fabryce 245L 33 Wykonywanie więźby dachowej w fabryce a na placu budowy 245L 34 Wiązary z płytkami kolczastymi ndash nowe możliwości konstrukcyjne 246L 35 Zakup prefabrykowanej więźby dachowej 248
L 4 Uwarunkowania co do wyboru pokrycia 248L 5 Pokrycia dachowe 250
L 51 Dach z blachy 250L 511 Blachy płaskie PLX - Lindab 250L 512 Blacha na rąbek stojący - Maxi Classic RUUKKI Polska 251L 513 Dachy na listwę ndash Rheinzink 253
L 5131 Dachy w łuskę Rheinzink 253L 514 Akcesoria do dachoacutew z blachy 254
L 52 Pokrycia ceramiczne 256L 521 Dachoacutewki tłumiące dźwięki 256L 522 Klamrowanie dachoacutewek 257L 523 Dachoacutewki i ich wady 257
L 53 Pokrycia z włoacuteknocementu 258L 531 Płytki struktonit 258
13
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentL 54 Trzcina - nowoczesna tradycja 259L 55 Panele ceramiczno-metalowe 259
L 6 Izolacja dachu 260L 61 Folie paraizolacyjne membrany dachowe 261L 62 Dach w warstwach 262L 63 Stopnie izolacyjności warstw wstępnego krycia 263L 64 Jak poroacutewnywać folie 264L 65 Folia dachowa czy deskowanie 265L 66 Membrany dachowe roacuteżnych producentoacutew 266
L 661 Divoroll Universal 266L 662 Membrana dachowa Corotop 266L 663 Membrany dachowe URSA SECO 266
L 67 Czym uszczelniać membrany dachowe 267L 671 Montaż membrany dachowej 268
L 7 Izolacja cieplna dachu i poddasza 268L 71 Normy 269L 72 Wełna w budownictwie 269
L 721 Właściwości wełny skalnej Rockwool 270L 73 Izolacja termiczna pomiędzy krokwiami 271
L 731 Ocieplenie poddasza użytkowego z zastosowaniem produktoacutew Rockwool 271L 732 Przykłady ocieplenia dachu skośnego z produktami URSA 274
L 8 Wentylacja dachu 275L 81 Prawidłowy system wentylacyjny 276
L 811 Wentylacja pokryć dachowych 277L 812 Norma DIN 4108 278L 813 Wentylacja a izolacja cieplna między krokwiami 278L 814 Dach wentylowany 279
L 8141 Wentylacja pod FWK 279L 8142 Wielkość szczeliny wentylacyjnej 280L 8143 Wentylacja nad FWK 281
L 81431 Kanały wentylacyjne 281L 815 Wentylacja dachoacutew pokrytych gontem bitumicznym 281L 816 Wentylacja dachoacutew o poddaszu nieużytkowym 282L 817 Dachoacutewki wentylacyjne ndash wspomaganie wentylacji 282
L 9 Okna dachowe 282L 91 Zasady montażu okien połaciowych 283L 92 Okno o podwyższonej osi obrotu Fakro 284L 93 Okno niskoemisyjne Roto Designo R8 NE 284
L 10 ABC układania pokrycia 285L 101 Montaż blachodachoacutewki 286L 102 Montaż blach trapezowych 286L 103 Montaż blach płaskich - profil Maxi Classic RUUKKI Polska 287L 104 Układanie dachoacutewek 288L 105 Colodach do dachoacutewki Colozinc do blachy 288
L 11 Rynny 289L 111 Stalowa aluminiowa PVC drewniana 289L 112 System rynnowy ndash Galeco 290
L 1121 Narożniki 291L 12 Podbitka dachowa 292
L 121 Montaż podbitki dachowej 292L 122 Układanie podbitki z PVC 292
L 13 Dachy płaskie 293L 131 Technologia dla dachu płaskiego 294L 132 Dach tradycyjny czy odwroacutecony 294
L 1321 Technologia wykonania 295L 1322 Obroacutebka dylatacji 296
14
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentL 1323 Obroacutebka wpustu 297L 1324 Dachy odwroacutecone 298
L 13241 Izolacja termiczna 298L 132411 Izolacja dachoacutew płaskich ndash Rockwool 299
L 1325 Ogroacuted na dachu 299L 13251 Rośliny 300L 13252 Paraizolacja 300L 13253 Termoizolacja 301L 13254 Uszczelnienie dachu 301
L 132541 Uszczelnianie bituminami 301L 132542 Uszczelnianie foliami PVC EPDM OCB 302
L 13255 Warstwa drenażowa i filtracyjna 302L 13256 Sposoby montażu hydroizolacji 302L 13257 Wizualizacje dachoacutew płaskich 303
M INSTALACJA ELEKTRYCZNA 306M 1 Instalacje elektryczne 306
M 11 Bezpieczne użytkowanie instalacji elektrycznej 307M 2 Tradycyjna i nowoczesna instalacja odgromowa 308
N WENTYLACJA REKUPERACJA 309N 1 Wentylacja 309
N 11 Czym grozi brak wentylacji 310N 12 Wentylacja grawitacyjna 310N 13 Wentylacja hybrydowa 311
N 131 Wentylacja hybrydowa ndash Turbowent 312N 2 Rekuperacja 312
N 21 Zalety wentylacji centralnej z rekuperacją 313N 22 Jak działa rekuperator 314N 23 Budowa rekuperatora 314N 24 Oszczędności na etapie projektowania 315
N 241 Ograniczenie kosztoacutew ogrzewania 316N 25 Zalecenia dla domu wyposażonego w rekuperator 317N 26 Doboacuter instalacji rekuperacyjnej 318N 27 Praca letnia 320
N 271 Sposoby chłodzenia domu latem 320N 2711 Przeponowy wymiennik ciepła 321N 2712 Bezprzeponowy wymiennik gruntowy 322
N 272 By-pass w rekuperatorze 322N 28 Doboacuter rekuperatora 322N 29 Gdzie umieszczać czerpnie i wyrzutnie 323N 210 Rekuperator a kominek 325
N 2101 Sposoacuteb umieszczenia nawiewnikoacutew 327O OGRZEWANIE 330
O 1 Ogrzewanie 330O 11 Komfort cieplny a rozkład temperatur w pomieszczeniu 330O 12 Systematyka ogrzewania 331
O 2 Bilans cieplny budynku 333O 3 Ogrzewanie fazowe firmy Feris ndash nowość w ogrzewnictwie 335
O 31 Ogrzewanie za pomocą konwekcji czy promieniowania 337O 32 Kompatybilność z innymi systemami 338O 33 Komfort cieplny 338
O 331 Pionowy rozkład temperatur 340O 34 Opis panelu grzewczego 340
O 341 Zasada działania 340O 3411 Przykład zjawiska przemiany fazowej 341
O 342 Budowa 342
15
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentO 35 Elastyczność 344
O 351 Zastosowanie 344O 36 Stabilizacja temperatury 345O 37 Montaż systemu w zimie 345O 38 Ekologia 345
O 381 Klasa bdquoA++rdquo dla energooszczędności 345O 39 Walory zdrowotne 347O 310 Moc grzewcza paneli 347O 311 Oszczędności 348
O 3111 Oszczędności energetyczne ogrzewania fazowego 348O 3112 Oszczędności energetyczne związane z obniżeniem temperatury powietrza w pomieszczeniu ogrzewanym 349
O 312 Poroacutewnanie ogrzewania fazowego z innymi systemami grzewczymi 351O 313 Projektowanie ogrzewania fazowego 353
O 3131 Przykładowe rozmieszczenia paneli grzewczych 354O 314 Regulacja ogrzewania fazowego 357O 315 Opis poszczegoacutelnych elementoacutew systemu 358
O 3151 Charakterystyka paneli podtynkowych 359O 3152 Grzejniki ozdobne 361O 3153 Zasobnik Engar ndash unikatowe rozwiązanie na rynku ciepłowniczym 363
O 31531 Charakterystyka zasobnika Engar 363O 31532 Rola zasobnika Engar 364O 31533 Sprawność oraz warunki zdrowotne 364O 31534 Oszczędności 365O 31535 System Feris - Tańsza kotłownia 365
O 3154 Czujniki 366O 3155 Rozdzielacze 366O 3156 Zawory 367
O 316 Zakończenie rozdziału 367O 4 Grzejniki dla domu 367
O 41 Grzejniki ndash rodzaje 368O 42 Zakup grzejnika - porady 369O 43 Rozmieszczenie i regulacja temperatury grzejnikoacutew 370
O 431 Termostaty 371O 5 Niskotemperaturowe ogrzewanie płaszczyznowe 371
O 51 Ogrzewanie podłogowe wodne - krok po kroku 372O 511 Gwarancja i bezpieczne użytkowanie bdquopodłogoacutewkirdquo 374O 512 Ogrzewanie podłogowe wodne a posadzka 375
O 6 Kotłownia 375O 61 Jakie warunki powinno spełniać pomieszczenie kotłowni 375O 62 Jakie wybrać paliwo 376O 63 Jaki wybrać kocioł ndash charakterystyka kotłoacutew 377
O 631 Kotły kondensacyjne - szczegoacuteły 379O 632 Kotły na ekogroszek 380
O 64 Urządzenia wchodzące w skład kotłowni 380O 65 System odprowadzania spalin 381O 66 Magazyn oleju opałowego 381O 67 Przygotowanie ciepłej wody użytkowej (cwo) 382O 68 Sterowanie kotłownią 383
O 7 Kolektory słoneczne 385O 71 Energia cieplna - wykorzystanie energii słonecznej 386O 72 Budowa kolektoroacutew słonecznych 386O 73 Rodzaje kolektoroacutew 387O 74 Położenie powierzchnia oraz kąt nachylenia dachu 388O 75 Ogrzewanie wody użytkowej oraz wspomaganie ogrzewania 388
O 8 Kominek 389
16
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentO 81 Czy kominek musi grzać 390O 82 Czym się roacuteżnią wkłady kominkowe 391O 83 Konstrukcja kominkoacutew 391O 84 Moc kominka 392O 85 Kominek z płaszczem wodnym 393O 86 Działanie kominka zamkniętego - dwa obiegi powietrza 393O 87 Kominek i powietrze 394
O 871 Kanał nawiewny 394O 88 Charakterystyka rodzajoacutew drewna do palenia w kominku 395
O 881 Prawidłowe spalanie drewna w kominku 396O 89 Kominek w domu energooszczędnym 397
O 9 Pompa ciepła 399O 91 Energia za darmo - czy warto zainwestować w pompę ciepła 400
O 911 Komfort i bezpieczeństwo 401O 912 Funkcjonalność ndash dodatkowe korzyści 402
O 92 Co wchodzi w skład instalacji związanej z pompą ciepła 403O 93 Rodzaje pomp 403O 94 Instalacja goacuternego źroacutedła 404O 95 Dolne źroacutedło 405O 96 Co należy wziąć pod uwagę przy doborze pompy ciepła 406O 97 Najefektywniejsza praca pompy 406O 98 Gruntowe pompy ciepła 407
O 981 Pompy gruntowe ndash przykłady instalacji 408O 99 Powietrzne pompy ciepła 409
O 991 Pompy powietrzne ndash przykłady instalacji 411P OCZYSZCZALNIE ŚCIEKOacuteW 412
P 1 Ekologiczna oczyszczalnia ściekoacutew 412P 11 Zasada działania oczyszczalni 412P 12 Projekt i montaż przydomowej oczyszczalni ściekoacutew 412
P 121 Ekologiczna oczyszczalnia ściekoacutew z drenażem rozsądzającym 413P 122 Przydomowa oczyszczalnia ściekoacutew z filtrem roślinnym 413P 123 Biologiczna oczyszczalnia ściekoacutew 413
P 13 Doboacuter i instalacja przydomowej oczyszczalni ściekoacutew 414P 131 Rodzaj oraz wielkość oczyszczalni 414
P 2 Szambo - wady i zalety 415P 21 Czujnik przepełnienia szamba 415
Q DOMY ENERGOOSZCZĘDNE 416Q 1 Budownictwo energooszczędne 416
Q 11 Co to jest dom energooszczędny 416Q 111 Charakterystyka domu niskoenergetycznego 417
Q 12 Podstawowe parametry cieplne dla budynku energooszczędnego 418Q 121 Wspoacutełczynnik U - podstawowe informacje 418
Q 13 Technologia domoacutew energooszczędnych 419Q 2 Dom pasywny 421
Q 21 Dlaczego dom pasywny jest wyjątkowy 422Q 22 Dom pasywny ndash idea i realizacja 422Q 23 Co oznacza określenie dom pasywny 423Q 24 Pustak ceramiczny a budownictwo energooszczędne 425Q 25 Dyrektywa UE w sprawie energii odnawialnej 425
Q 251 Białe certyfikaty - co to takiego 425R OGROacuteD 426
R 1 Ogrody zimowe - luksus dla każdego 426R 11 Przed przystąpieniem do projektowania 426
R 2 Nawierzchnia w ogrodzie 427R 21 Właściwe ułożenie kostki betonowej kamiennej brukowej 428
17
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentR 3 Zagospodarowanie deszczoacutewki 429R 4 Projektowanie ogrodoacutew 429
R 41 Samodzielne projektowanie ogrodu 429R 42 Zlecenie wykonania projektu architektowi krajobrazu 430R 43 Jak wybrać projektanta 430
R 5 Zasady projektowania ogrodoacutew 432R 6 Ogrody poacutełcienia 434
R 61 Ozdobne rośliny do poacutełcienia 435R 7 Piaskowce i wapienie 436R 8 Iglaki 436
R 81 Wybieramy rośliny 437R 82 Sadzenie 437R 83 Zabiegi pielęgnacyjne 438
R 9 Żywopłoty ndash zakładanie pielęgnacja 438R 10 Zakładamy trawnik 439
R 101 Mieszanki traw 440R 102 Jak wykonać siew 440
R 11 Trawnik z rolki ndash tworzenie idealnej murawy 441R 12 Wykorzystanie wody deszczowej 443
R 121 Zagospodarowanie wody deszczowej 443R 1211 Woda ndash niedoceniane dobro naturalne 443R 1212 Dlaczego warto gromadzić wodę deszczową 444
R 122 Systemy gromadzenia wody deszczowej 448R 1221 Podziemne systemy ogrodowe 448R 1222 Podziemne systemy domowo-ogrodowe 450
R 123 Projektowanie wielkości zbiornika 452R 13 Automatyczne nawadnianie ogrodu 454
R 131 Właściwy projekt systemu nawadniania 454R 1311 Linie nawadniające 455R 1312 Końcoacutewki do nawadniania 455R 1313 Sterowniki 455
R 14 Tworzenie oczka wodnego 455R 141 Rośliny 456
18
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragmentWSTĘP
raquo Chcesz mieć dom prawidłowo zbudowanyraquo Chcesz aby wszystkie instalacje w nim były wykonane poprawnieraquo Zakładasz zbudowanie domu energooszczędnego spełniającego wszystkie
normy budowlaneraquo Masz świadomość o tym że budynek powinien być ocieplony zaizolowany oraz
wentylowany i chcesz aby wszystkie te systemy były wykonane prawidłowo raquo Czy chciałbyś aby budynek dzięki zastosowaniu innowacyjnych rozwiązań
technologicznych był domem niskoenergetycznym a co się z tym wiąże - tanim w eksploatacji
raquo Szukasz rozwiązań dzięki ktoacuterym całkowity koszt inwestycji będzie niższy od tradycyjnych
raquo Nie masz doświadczenia i chciałbyś uzyskać pomoc na każdym etapie budowyraquo Chcesz pozyskać wiedzę ktoacutera pozwoli Ci samemu poroacutewnać wybrać i zdecydować
o dostępnych rozwiązaniach i produktach jakie oferuje dzisiejszy rynek budowlany
Jeżeli twierdząco odpowiadasz na te pytania to znaczy że ten poradnik jest dla Ciebie Książka ta udziela odpowiedzi na postawione tu pytania Pomaga zaoszczędzić dużo
cennego czasu niepotrzebnych i negatywnych emocji towarzyszących przy całym procesie oraz przede wszystkim jest pomocą w kwestii finansowej ndash dzięki zdobytej wiedzy unikniesz błędoacutew wykonawczych co mogłoby w konsekwencji prowadzić do bardzo kosztownych przeroacutebek czy zmian projektowych Dzięki zawartym tu poradom będziesz moacutegł za pierw-szym razem dokonać trafnych decyzji oraz zakupu prawidłowych materiałoacutew budowlanych
Zaoszczędzisz na eksperymentach i nieuczciwościach kryjących się w tej branży Dzięki tej wiedzy nie dasz się naciągnąć nieuczciwym podwykonawcom i stronniczym handlowcom
Poradnik ten jako pierwszy w Polsce opisuje nowy innowacyjny oraz rewolucyjny
system ogrzewania pomieszczeń bdquoOgrzewanie Fazowe ndash Ciepłociągowe Ogrzewanie Płaszczyznowerdquo Jest to samostabilizujący się system grzewczo-chłodzący ktoacutery za-pewnia oszczędności eksploatacyjne na poziomie 60 w stosunku do standardowych rozwiązań a przy tym jest dostępny dla każdego inwestora Istotą całego systemu jest to że medium grzejnym nie jest woda lecz czynnik roboczy wykorzystujący zjawisko fizyczne zachodzące w nieskończoność
Jednym z elementoacutew systemu są panele grzewcze ktoacuterych nie wypełnia woda i to nie ona ogrzewa pomieszczenia Woda podgrzana przez źroacutedło ciepła stanowi medium transmisyjne ktoacutere dostarcza ciepło do rdzenia panelu Dostarczone ciepło wywołuje zjawisko fizyczne ktoacuterego skutkiem jest zagrzanie się panelu ndash to właśnie panel grzewczy wytwarza ciepło wypromieniowując je na pomieszczenia i to za darmo
Przy zastosowaniu tego rozwiązania pojemność wodna w układzie hydraulicznym bu-dynku zmniejsza się o 5-8 razy(80) Zasadą działania dla tego systemu jest przekazanie
19
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ciepła do pomieszczenia w postaci subtelnego promieniowania bardzo przyjaznego dla mieszkańcoacutew Średnia temperatura wody w zasilaniu instalacji centralnego ogrzewania (co) wynosi 30degC System ten oszczędza wszystkie źroacutedła energii oraz stanowi magazyn niewyczerpanej energii Poprzez swoją innowacyjność oraz energooszczędność eksplo-atacyjną koszty poniesione przy zakupie tego systemu zwracają się bardzo szybko Nie jest to wydatek lecz inwestycja w przyszłość ndash żaden inny system nie jest w stanie zapewnić tak szybkiego zwrotu inwestycji
Rozwiązanie to jest przełomem w ogrzewaniu pomieszczeń może zrewolucjonizować branżę ogrzewniczą i hydrauliczno-instalacyjną oraz spowodować obniżenie kosztoacutew eksploatacyjnych poprzez zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego budynkoacutew i w ostateczności wywrzeć pozytywny wpływ na środowisko naturalne
Jeżeli myślisz o budowie własnego domu ktoacutery będzie budynkiem tanim w eksploatacji oraz będzie zapewniał komfort użytkowania ndash czyli wszystkie instalacje będą prawidłowo zaprojektowane oraz wykonane a mieszkając w nim chcesz odczuwać uczucie komfortu cieplnego oraz eksploatacyjnego przy niskich nakładach inwestycyjnych oraz systemach energooszczędnych - to ta książka jest dla Ciebie
W poradniku tym można znaleźć między innymi zagadnienia takie jakndash Jakie dokumenty są niezbędne do rozpoczęcia budowy kupna działki uzyskania wa-
runkoacutew zabudowy przekształcenia działki z rolnej w budowlaną itpndash Jak i z czego budować ndash opis technologii budowlanychndash Opis i poroacutewnanie materiałoacutew budowlanych dostępnych na rynkundash Zagadnienia fizyki budowy dyfuzja pary wodnej ściany konstrukcyjne prawidłowe
właściwości przegroacuted budowlanych akumulacja ciepłandash Budowa stanu surowego ndash od fundamentu po dachndash Prawidłowe wykonanie fundamentoacutew ścian nośnych stropoacutew i kominoacutewndash Wewnętrzne instalacje ndash opis i charakterystykandash Tynki farby chemia budowlana systemy elewacjindash Efektywne grzanie ndash urządzenie kotłownindash Poroacutewnanie metod i technologii grzewczych w budownictwie jednorodzinnymndash Charakterystyka kotłoacutewndash Opis nowej technologii ogrzewania budynkoacutewndash Systemy ogrzewania budynkoacutewndash Kolektory słonecznendash Energia odnawialna w budownictwiendash Budownictwo pasywnendash Budownictwo energooszczędnendash Certyfikat energetyczny
20
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash Dach ndash wykonanie ocieplenie izolacja wentylacjandash Okna drzwi podłoga schodyndash Systemy kominowe rekuperacja wentylacjandash Kominkindash Pompy ciepłandash Zagospodarowanie i urządzenie ogrodu
Książka zawiera informacje ktoacutere pomogą inwestorowi na wszystkich etapach budowy ndash począwszy od zakupu działki aż po odbioacuter budynku ndash i ułatwią podjęcie decyzji co do wyboru danego surowca budowlanego oraz materiału wykończeniowego Przybliżą nowe technologie w budownictwie oraz poszerzą spektrum rozwiązań technologicznych na poszczegoacutelnych etapach budowy a inwestor zaoszczędzi stresoacutew związanych z nieuczciwymi wykonawcami roboacutet budowlanych i zyska cenny czas przy poszukiwaniu rozwiązań technologii oraz materiałoacutew budowlanych Książka ta stanowi kompendium wiedzy budowlanej w budow-nictwie jednorodzinnym
Od czego zacząć budowę domuWiele osoacuteb ktoacutere posiadają własny kapitał lub mają zdolności kredytowe wychodząc
naprzeciw wysokim cenom mieszkań w centrach popularnych aglomeracji miejskich decy-dują się na ucieczkę z miasta i wybudowanie domu gdzieś na jego obrzeżach albo w jeszcze dalszych rejonach Niestety niektoacuterzy dopiero podczas ostatnich etapoacutew budowy orientują się jak dobrze trzeba taką decyzje przemyśleć niekiedy okazuje się to już zbyt poacuteźno a powzięte decyzje na tym etapie często są już nieodwracalne lub zbyt kosztowne aby je zmieniać
Badania przeprowadzone wśroacuted polskich inwestoroacutew wykazały że tylko 30 z nich jest świadomych decyzji powziętych przy budowie własnego domu Po zrealizowaniu swojej inwestycji śmiało stwierdzili że są zadowoleni z wyboroacutew jakich dokonali a dom ktoacutery zbudowali stwarza im całkowity komfort użytkowania Zatrważające jest to że aż 70 osoacuteb decydujących się na budowę własnego domu dokonuje nietrafnych decyzji spowodowanych niewiedzą dezinformacją manipulacją oraz wprowadzeniem w błąd przez nieuczciwych instalatoroacutew lub ekipy budowlane Często zdarza się że im roacutewnież brakuje wiedzy w tej dziedzinie Efektem tego oproacutecz frustracji inwestora mogą być błędy ktoacuterych konsekwencje będą odczuwalne jeszcze przez wiele lat
Co zatem zrobić żeby ustrzec się przed rozczarowaniem a droga do wykończenia własnego domu nie była drogą przez mękę
Decyzja o budowie własnego domu to tylko pierwszy malutki krok na drodze do gotowego budynku do ktoacuterego się wprowadzimy Droga jest długa i kręta w każdym jej momencie możemy przez nieuwagę zabłądzić i zejść na manowce z ktoacuterych się już możemy nie
21
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
wydostać Aby do tego nie dopuścić musimy przejść kilka etapoacutew a każdy wymaga od nas poświęcenia dużej ilości czasu i odpowiedzialności
Po pierwsze musimy wiedzieć gdzie nasz przyszły dom będzie stał Niewątpliwie budowę domu trzeba zacząć od wybrania działki Lokalizacja może ograniczyć liczbę możliwych do wybrania projektoacutew więc jeżeli nie mamy jeszcze zakupionej działki to nie warto sprawdzać ktoacutere projekty domoacutew najbardziej nam odpowiadają bo może się okazać że w miejscu gdzie będziemy budować są one niemożliwe do zrealizowania Natomiast jeżeli już mamy własną działkę możemy dostosować projekt do istniejących warunkoacutew zabudowy działki
22
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
A DZIAŁKA
A 1 Działka - od czego zacząćWiele osoacuteb ktoacutere mają już własną działkę mogą łatwiej i szybciej rozpocząć budowę
domu Dużo wcześniej można przygotować szereg dokumentoacutew oraz pozwoleń potrzebnych do rozpoczęcia budowy Tym ktoacuterzy stoją przed zakupem albo dopiero szukają odpowiedniej działki czas do rozpoczęcia budowy nieco się przedłuży Problem polega na znalezieniu odpowiedniej działki w rozsądnej cenie i lokalizacji ktoacutera spełniałaby większość naszych wymagań i kryterioacutew Działka taka powinna mieć wydane warunki zabudowy lub być objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego Jeżeli tak nie jest trzeba wystąpić o wydanie warunkoacutew zabudowy co niekiedy znacznie przeciąga się w czasie lub okazuje się niemożliwe Kupno odpowiedniej działki to nie lada wyzwanie Udany zakup takiej nieruchomości stanowi połowę sukcesu do drogi prowadzącej ku własnemu domowi
A 11 Działka budowlana - kryteria wyboruWyboacuter działki pod budowę domu ma kluczowe znaczenie Dom i jego wnętrze można
aranżować na wiele sposoboacutew natomiast błędy popełnione przy wyborze działki nie zawsze dadzą się naprawić Wybierając działkę warto sporządzić listę według ktoacuterej należy wery-fikować cechy danej działki
A 111 LokalizacjaLokalizacja ma duży wpływ na cenę działki Zasada jest prosta im bliżej centrum miasta
tym działki są droższe Za miastem natomiast ceny działek są przystępniejsze Zastanawiając się nad kupnem trzeba wziąć pod uwagę czy jest dogodny dojazd do miejsc w ktoacuterych często bywamy oraz do centrum Biorąc pod uwagę położenie działki należy zwroacutecić też uwagę na otoczenie i sprawdzić
ndash czy w niedalekiej odległości nie ma obiektoacutew uciążliwych dla mieszkańcoacutew (np dy-miących fabryk wysypisk śmieci)
ndash jakie są miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla otoczenia (czy za płotem np nie wyrośnie za kilka lat droga szybkiego ruchu)
ndash jaki jest dostęp do infrastruktury w postaci szkoacuteł przedszkoli ośrodka zdrowia sklepoacutewkomunikacji miejskiej itp ndash jaki jest dojazd do działki asfaltowy utwardzony polna droga
A 112 Przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
Pamiętajmy że nie na każdej działce otrzymamy pozwolenie na wybudowanie własnego domu W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego powinno być określone czy teren jest przeznaczony pod budownictwo jednorodzinne Czasem zdarza się że w gminie nie ma uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ani studium uwarunkowań i kierunkoacutew zagospodarowania przestrzennego (ktoacutere jest wstępem do opraco-wania planu) Stąd aby mieć pewność czy na wybranej działce można będzie w przyszłości wybudować dom należy zwroacuteci się do gminy z prośbą o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu
23
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
A 113 Wielkość działkiMinimalna wielkość działki zależy od tego jaki dom chcemy wybudować (mały czy
duży parterowy czy piętrowy) Należy pamiętać że przy budowaniu domu ograniczają nas minimalne odległości od granicy działki (4 metry do budynkoacutew zwroacuteconych w stronę granicy działki ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi oraz 3 metry do ściany bez otworoacutew) Wiąże nas też wiele innych obwarowań jak na przykład odległość domu od drogi usytuowanie śmietnika czy szamba Jeżeli nie mamy ograniczeń finansowych duża działka pozwoli nam na dowolność w wyborze projektu ułatwi stworzenie prywatności oraz umożliwi zbudowanie dodatkowo np stawu czy boiska dla dzieci
A 114 Kształt działkiDo zabudowy najbardziej odpowiednie są działki w kształcie prostokąta (zbliżonego do
kwadratu) Należy unikać działek zbyt wąskich Natomiast na działkach troacutejkątnych może być problem z usytuowaniem domu
A 115 Ukształtowanie terenuNajlepsza jest działka płaska o łagodnym południowym nachyleniu Takie ukształtowanie
umożliwi lepszy dostęp do promieni słonecznych a co za tym idzie zmniejszy się koszt ogrzewania domu Jeżeli działka leży w zagłębieniu terenu można spodziewać się zalewania wodami opadowymi
A 116 UzbrojenieNależy sprawdzić czy działka ma doprowadzony prąd wodę kanalizację oraz ewentu-
alnie gaz Działki nieuzbrojone są z reguły tańsze należy jednak przeliczyć ile będzie nas kosztowało uzbrojenie takiej działki
A 117 Dostęp do drogi publicznejNajlepiej jeżeli dostęp do drogi publicznej jest bezpośredni Zdarza się jednak że dostęp
ten jest utrudniony i wiedzie przez inną działkę Najgorsza jest sytuacja gdy nie ma dostępu do drogi publicznej Decydując się na kupienie takiej działki musimy pamiętać o wystosowa-niu pisma z prośbą o wyznaczenie drogi koniecznej co wiąże się z dodatkowymi kosztami
A 118 GruntW wydziale geodezji urzędu gminy warto sprawdzić rodzaj gruntu na wybranej przez nas
działce oraz poziom wody gruntowej Niekorzystne warunki geologiczne mogą ograniczyć a nawet uniemożliwić budowę domu
Ważne jest aby miejsce miało bdquoswoacutej klimatrdquo abyśmy czuli że może to być nasze miejsce na ziemi Gdy wybierzemy już wymarzoną działkę przed kupnem koniecznie należy sprawdzić stan prawny nieruchomości Poprośmy właściciela o okazanie wypisu aktu nabycia działki wypisu i wyrysu z ewidencji gruntoacutew Sprawdźmy roacutewnież księgę wieczystą Ponadto warto dowiedzieć się w gminie czy nie czekają nas opłaty adiacenckie
Opłata adiacencka to opłata ustalona w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym budową urządzeń infrastruktury technicznej z udziałem środkoacutew Skarbu Państwa jednostek samorządu terytorialnego środkoacutew pochodzących z budżetu Unii
24
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Europejskiej lub ze źroacutedeł zagranicznych nie podlegających zwrotowi podziałem nieru-chomości lub scaleniem i podziałemwwwmorizonpl
A 12 Gdy chcemy kupić działkę Gdy szukamy gruntu pod nasz budynek najlepiej kupić działkę ktoacutera jest objęta miejsco-
wym planem zagospodarowania przestrzennego Jeżeli mamy taką w ofercie to przed jej zakupem należy złożyć wniosek do Urzędu Gminy o wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla tej konkretnej działki Z wypisu jasno wynika jaki budynek można wybudować na tej działce czy będzie to dom jednorodzinny bliźniaczy czy wielorodzinny ile może mieć kondygnacji jaka może być maksymalna kubatura budynku jaki rodzaj dachu wysokość budynku powierzchnia zabudowy działki itp
Tak się składa że plany zagospodarowania przestrzennego w Polsce to ciągle rzadkość A jeśli gmina nie uchwaliła planoacutew zagospodarowania przestrzennego dla naszej działki to czeka nas trochę więcej formalności do załatwienia W takim wypadku trzeba się ubiegać w Urzędzie Gminy o wydanie decyzji dotyczącej warunkoacutew zabudowy i zagospodarowania terenu Taką decyzje wydaje woacutejt burmistrz albo prezydent miasta W ten sposoacuteb urząd określa co wolno a czego nie wolno wybudować na danym terenie Problem dla inwestora mogą być długie terminy oczekiwania na taką decyzję
Warto wiedzieć że o decyzje o warunkach zabudowy może się ubiegać nawet osoba ktoacutera nie jest właścicielem działki To o tyle istotne że można w ten sposoacuteb sprawdzić czy na terenie ktoacutery zamierzamy kupić (a ktoacutery nie ma planoacutew zagospodarowania przestrzennego) można wybudować wymarzony dom taki jaki wybraliśmy z projektu czy nie będzie żadnych przeszkoacuted technicznych Występując o warunki zabudowy można wcześniej sprawdzić czy gmina zgodzi się na budowę na danym terenie konkretnego budynku i czy spełnia on wszystkie kryteria np czy ma odpowiednią kubaturę lub czy ma odpowiedni kształt dachu
A 13 Działka siedliskowaJeszcze całkiem niedawno zakup działki siedliskowej był tanim sposobem na posiadanie
nieruchomości na cele budowlane Jednak od kilku lat trochę się to zmieniło niestety na niekorzyść kupujących Zostały wprowadzone ograniczenia w nowej ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Jeśli w danej gminie obowiązuje plan zagospodarowania sprzed 1995 roku albo takiego planu nie ma pozwolenie na budowę jest wydawane przez urząd na podstawie decyzji o uzyskanych warunkach zabudowy Jednak należy spełniać kilka warunkoacutew
ndash co najmniej jedna działka sąsiednia do ktoacuterej jest dostęp z tej samej drogi publicznej musi być zabudowana (Ustawa jednak zwalnia z tego warunku inwestora ktoacutery chce wybudować dom jeśli gospodarstwo rolne związane z tą zabudową przekracza średnie powierzchnie gospodarstwa rolnego w danej gminie Jeśli ktoś kupił np 3 ha ziemi a w danej gminie średnia powierzchnia gospodarstwa rolnego jest większa to będzie moacutegł wybudować dom dopiero gdy na działce sąsiedniej powstaną jakieś zabudowania Jaka średnia wielkość powierzchni gospodarstwa w danej gminie obowiązuje możemy dowiedzieć się z uchwały rady gminy w tej sprawie)
ndash teren musi mieć dostęp do drogi publicznej
25
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash istniejące lub projektowane uzbrojenie działki mają być wystarczające do rozpoczę-cia budowy
Jeżeli w danej gminie obowiązują stare plany zagospodarowania przestrzennego (sprzed 1995 roku) to mimo wygaśnięcia tych planoacutew utrzymana zostanie możliwość odrolnienia a następnie zabudowania na podstawie decyzji o warunkach zabudowy Dlatego najlepszym sposobem jest aby to osoba posiadająca grunty rolne wystąpiła o warunki zabudowy Po uzyskaniu przez tę osobę np rolnika pozwolenia na budowę warto zawrzeć z nim umowę warunkową sprzedaży działki z pozwoleniem na budowę Dlaczego umowę warunkową Ponieważ prawo pierwokupu ziemi rolnej gdy kupuje ją nie-rolnik ma Agencja Rynku Rolnego PARR Jeśli gmina ma opracowany plan zagospodarowania przestrzennego prze-ważnie określona jest w nim minimalna wielkość nieruchomości rolnych ktoacutera pozwala na staranie się o pozwolenie na budowę
A 131 Działka siedliskowa ndash alternatywa dla budowlanejWraz z wiosną rozpoczyna się sezon budowlany W pierwszym kwartale roku notuje się
najwyższy popyt na zakup gruntoacutew pod inwestycje Wśroacuted wielu ciekawych ofert można znaleźć działki nad morzem działki nad jeziorem i działki siedliskowe Ceny wymienionych działek zdecydowanie roacuteżnią się od ceny działki siedliskowej
Akty normatywne nie definiują wprost terminu bdquodziałka siedliskowardquo pomimo tego że powszechnie funkcjonuje Według orzeczenia Sądu Najwyższego (uchwała z dnia 15 grudnia 1969 r IIICZP 1269) działką siedliskową jest działka pod budynkami wchodzącymi w skład gospodarstwa rolnego Przepis art 2 ust 3 ustawy o ochronie gruntoacutew rolnych i leśnych z dnia 3 lutego 1995 roku (Dziennik Ustaw z dnia 22 lutego 1995 r) (nie wprost) moacutewi że są to grunty rolne pod wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych budynkami mieszkalnymi oraz innymi budynkami i urządzeniami służącymi wyłącznie produkcji rolniczej oraz prze-twoacuterstwu rolno-spożywczemu Sama kwalifikacja gruntu jako bdquosiedliskardquo nie wystarczy aby prawnie za niego uchodził Z działki rolnej dopiero wydziela się działkę siedliskową Toteż nie może być za nią uznawane 100 nieruchomości Areał gospodarstwa musi pozwalać na prowadzenie działalności wytwoacuterczej
bdquoDziałka siedliskowardquo to działka rolna i podlega tym samym przepisom O pozwolenie na budowę na takim ternie jest dziś trudniej niż kiedyś Tereny rolne są chronione i obwarowane prawnie Według przepisoacutew art 29 Prawo budowlane z dnia 7 lipca 1994 r (DzU Nr 89 poz 414) (Prawo budowlane Rozdział 4 ndash Postępowanie poprzedzające rozpoczęcie roboacutet budowlanych) pozwolenia na budowę odnośnie działki siedliskowej nie wymagają następujące obiekty
a) gospodarcze związane z produkcją rolną i uzupełniające zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej
b) parterowe budynki gospodarcze o powierzchni zabudowy do 35 msup2 przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 480 m
c) płyty do składowania obornikad) szczelne zbiorniki na gnojoacutewkę lub gnojowicę o pojemności do 25 msup3e) naziemne silosy na materiały sypkie o pojemności do 30 msup3 i wysokości nie większej
niż 450 mf) suszarnie kontenerowe o powierzchni zabudowy do 21 msup2
26
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
g) wolno stojące parterowe budynki gospodarcze wiaty i altany oraz przydomowe oranżerie (ogrody zimowe) o powierzchni zabudowy do 25 msup2 przy czym łączna liczba tych obiektoacutew na działce nie może przekraczać dwoacutech na każde 500 msup2 powierzchni działki
Działkę rolną może kupić każdy Jednak aby moacutec coś na niej zbudować trzeba być rol-nikiem Posiadanie takiego gruntu i bycie rolnikiem z pewnością uprawnia do postawienia zabudowy typu zagrodowego Jednak nie każdy może być rolnikiem
Ustawa bdquoo kształtowaniu ustroju rolnegordquo (dz U 6420003) definiuje termin bdquorodzinnego gospodarstwa rolnegordquo i wytyczne ktoacutere należy spełnić aby moacutec prowadzić gospodarstwo rolne Wymagane są odpowiednie kwalifikacje
ndash wykształcenie rolnicze (min zasadnicze) lubndash wykształcenie średnie albo wyższe lubndash prowadzenie samodzielnie gospodarstwa rolnego lubndash zatrudnienie w gospodarstwie rolnym co najmniej 5 latGdy osoba ktoacutera zamierza kupić działkę nie chce być rolnikiem woacutewczas wymagane
jest odrolnienie działki Działki nieodrolnione bdquow szczerym polurdquo zwane bdquodziałkami sied-liskowymirdquo są bardzo tanie Potencjalnych nabywcoacutew odstrasza perspektywa odrolnienia i starania się o pozwolenie na budowę Nawet jeśli działkę uda się odrolnić nie można mieć gwarancji otrzymania pozwolenia na budowę Teren musi mieć dostęp do medioacutew i drogi publicznej Dodatkowym warunkiem jest bezpośrednie sąsiedztwo z działką zabudowaną dostępną z tej samej drogi
Jeśli w danej gminie nie ma obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego a ostatni sporządzono przed 1995 r utrzymuje się możliwość odrolnienia i zabudowania ziemi na podstawie warunkoacutew zabudowy Najlepiej rozważyć zakup odrolnionej działki budowlanej z pozwoleniem na budowę od rolnika
A 14 Jak przekształcić działkę rolną w budowlanąOstatnio bardzo popularne i nie bez powodu stało się w naszym kraju pojęcie bdquoodrol-
nieniardquo Coacuteż jednak ono dokładnie oznacza i jakie są przyczyny owej popularności Otoacuteż bdquoodrolnienierdquo to ndash w bardzo dużym skroacutecie ndash w miarę tani sposoacuteb na uzyskanie gruntu pod budowę własnego domu Po kolei jednak od czego należy zacząć w jaki sposoacuteb można skończyć i ile może to kosztować
Odrolnienie jak sama nazwa wskazuje polega na zmianie przeznaczenia działki gruntu w miejscowym planie zagospodarowania z rolnej na budowlaną i na wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej Powstała w rezultacie tego procesu działka budowlana jest nie tylko dużo tańsza (sama działka rolnicza jest co najmniej kilkakrotnie tańsza od budowlanej) ale jest i znakomitą lokatą kapitału nie moacutewiąc już o tym że można ją po prostu natychmiast odsprzedać z kilkakrotnym zyskiem jeśli nie planuje się w związku z nią żadnych inwesty-cji Nic więc dziwnego że aktualnie w Polsce odralnia się około trzech tysięcy hektaroacutew gruntoacutew rocznie
Nie jest to jednak aż tak proste jak mogłoby się wydawać Sam proces prowadzi przez wiele osoacuteb i instytucji wliczając w to między innymi radę gminy samorząd rolniczy woacutejta marszałka a w przypadku gruntoacutew wartościowych (ktoacutere stanowią zdecydowaną większość obecnie odralnianych gruntoacutew) także i ministra rolnictwa Trwają wprawdzie dyskusje
58
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
C FUNDAMENTY MURY
C 1 Ściany zewnętrznePodstawową funkcją ścian zewnętrznych jest ochrona budynku i jego wnętrza przedndash wychłodzeniem w wyniku dużej roacuteżnicy temperatur wewnątrz budynku i na zewnątrz
i przed bezpośrednim działaniem wiatrundash przegrzewaniem w wyniku wysokiej temperatury zewnętrznej i promieniowania sło-
necznego w ciepłej porze rokundash opadami atmosferycznymindash hałasem zewnętrznym ndash pożarem działającym od zewnątrzJednocześnie też ściany zewnętrzne spełniają zwykle funkcje konstrukcyjne Zależnie od
przyjętego schematu statycznego przenoszą bowiem obciążenia pionowe i poziome a także pełnią rolę usztywniającą konstrukcję budynku
C 11 Nośne ściany zewnętrzne ndash ściana jednowarstwowaWszystkie funkcje ochronne i konstrukcyjne są jednocześnie spełniane przez jeden rodzaj
materiału z ktoacuterego zbudowana jest ściana (np mur ceglany spoinowany lub pokrywany tynkiem zewnętrznym)
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury Dz U Nr 752002 poz 690 wspoacuteł-czynnik przenikania ciepła U dla zewnętrznych ścian jednowarstwowych w budynkach jednorodzinnych nie powinien przekraczać wartości 05 W(msup2K) Uzyskanie takiej wartości jest możliwe tylko przy zastosowaniu materiałoacutew o niskiej przewodności cieplnej takich jak np bloczki z betonu komoacuterkowego klejone cienką warstwą kleju lub murowane na specjalnej zaprawie ciepłochronnej Ze względu na relatywnie niską wytrzymałość na ściskanie takiego materiału możliwe jest wznoszenie w ten sposoacuteb tylko budynkoacutew do wysokości ok 4-5 kondygnacji Faktyczna wysokość budynkoacutew z tego materiału zależy od wielkości i rozkładu obciążeń na ściany zewnętrzne
Grubość ścian jednowarstwowych zależy od przewodności cieplnej materiału i stawianych wymagań i może wynosić od 30 do 50 cm co w znaczący już sposoacuteb zmniejsza użytkową powierzchnię budynku
C 12 Nośne ściany zewnętrzne ndash ściana wielowarstwowaPoszczegoacutelne funkcje są przejmowane przez warstwy wykonane z odpowiednich mate-
riałoacutew Warstwy te to npndash warstwa nośna jest wykonana z materiału o dużej wytrzymałości na ściskanie (mur
ceglany lub betonowy żelbet itp) i dzięki temu może mieć minimalną grubość koniecznąndash warstwa izolacji termicznej umieszczana na zewnątrz w środku ale także po wewnętrz-
nej stronie ścianyndash warstwa ochronna ktoacutera osłania materiał izolacyjny przed uszkodzeniem mechanicznym
i zawilgoceniem i w efekcie chroni przed obniżeniem jego właściwości izolacyjnych i ew destrukcją Warstwa chroniąca ścianę przed zawilgoceniem może być umieszczona
59
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash bezpośrednio na materiale termoizolacyjnym w formie tynku lub dostawiona w postaci osłonowej ścianki ceglanej
ndash z odstępem tworząc w ten sposoacuteb szczelinę powietrzną między izolacją termiczną a np ścianką osłonową lub okładziną zewnętrzną
C 121 Podział ścian wielowarstwowychDodatkowo można wprowadzić podział ścian wielowarstwowych ze względu na ochronę
przed oddziaływaniem deszczu i wiatru nandash izolowane w jednej płaszczyźnie gdzie wszystkie warstwy są ułożone jedna na drugiej
i zamocowane do muru konstrukcyjnego (warstwa zewnętrzna pełni tu rolę ochrony zaroacutewno przed deszczem jak i przed wiatrem)
ndash izolowane w roacuteżnych płaszczyznach w ktoacuterych osłona zewnętrzna wraz z warstwą powietrzną chroni przegrodę i wnętrze przed deszczem natomiast warstwy pozostałe tj izolacja termiczna i warstwa konstrukcyjna osłaniają wnętrze przed wiatrem
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunkoacutew technicznych wspoacutełczynnik U dla ścian wielowarstwowych nie powinien przekraczać Ult03 W(msup2K) Oznacza to że ściana warstwowa zaprojektowana i wzniesiona w zgodzie z polskimi prze-pisami ma wspoacutełczynnik przenikania ciepła U o 60 lepszy niż ściana jednowarstwowa Dla właścicieli budynku (użytkownikoacutew) oznacza to oszczędność energii i mniejsze kosz-ty ogrzewania
C 13 Oddziaływania na ściany zewnętrzne
Osłona przed opadamiZe względu na funkcję ochrony przed opadami określa się przegrody jednowarstwowe
jako bdquoosłonę jednostopniowąrdquo zaś dwuwarstwowe jako bdquoosłonę dwustopniowąrdquo W czasie opadoacutew deszczu połączonych z silnym wiatrem po stronie nawietrznej budynku mamy do czynienia z wciskaniem pod ciśnieniem (pa ndash pi) wody we wszystkie szczeliny lub rysy ściany na jej zewnętrznej powierzchni W przypadku osłony jednostopniowej woda może się przedostać do wnętrza przegrody i dalej jest podciągana kapilarnie przez warstwę izolacji cieplnej i warstwę nośną
W przypadku osłony dwustopniowej w szczelinie powietrznej połączonej z powietrzem zewnętrznym ciśnienie jest zbliżone do wartości działającej na osłonę od zewnątrz W efekcie więc tylko niewielkie ilości wody są tłoczone przez zewnętrzną warstwę osłonową i mogą następnie spłynąć po niej z powrotem na zewnątrz
Oddziaływania na ściany zewnętrzneŚciany zewnętrzne są poddane następującym oddziaływaniom środowiska
Wilgoć w formiendash opadoacutew atmosferycznych (deszcz śnieg grad)ndash technologicznej pochodzącej np od wilgotności materiałoacutew wody zarobowej()ndash eksploatacyjnej wywołanej wilgotnością powietrza w użytkowanym wnętrzu i wynika-
jącej stąd roacuteżnicy ciśnień pary wodnej między wnętrzem a otoczeniem budynku
60
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Temperatura zewnętrzna i zmiany temperatury zewnętrznejndash temperatura w czasie lata i w czasie zimyndash promieniowanie słonecznendash zmiany temperatury zewnętrznej sezonowe dzienne kroacutetkotrwałendash wynikające z tych zmian zmiany długości przegrody
Oddziaływania mechanicznendash budowlane podczas cyklu budowyndash użytkowe wynikające z obciążeń działających na przegrodę odkształcenia i zarysowania
spowodowane np skurczem technologicznym materiałoacutewndash zroacuteżnicowane osiadanie poszczegoacutelnych części budynku
Pozostałendash fotomechaniczne (np promieniowanie UV)ndash wypłukiwanie przez deszcz roacuteżnych substancji z powierzchni ścianyndash osadzanie się kurzu i brudu
C 14 Konstrukcje budowlane i fizyka budowy - podstawowe zagadnienia
C 141 Co to jest przegroda budowlanaPrzegroda budowlana to elementelementy konstrukcyjne W branży budowniczej używa się
tego określenia do tych części obiektu budowlanego ktoacutere służą za elementy konstrukcyjne Nie wszystkie elementy budowlane są elementami konstrukcyjnymi (np ściana działowa takim elementem nie jest) Elementy konstrukcyjne można podzielić na
Przegrody budowlane poziomepłyta fundamentowastropdachstropodachpłyta balkonowapłyta spocznikowa
Przegrody budowlane pionowefundamentściany nośneściany samonośne
Inne elementy konstrukcyjnepodporabelkasłuppodciągrygielwspornik
61
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
C 142 Mostki termiczne (cieplne)Mostki cieplne można zdefiniować jako miejsca w przegrodzie budowlanej o zwiększonych
stratach cieplnych Są to miejsca narażone na przemarzanie w wyniku złej konstrukcji przegrody budowlanej z powodu braku ciągłości izolacji czy zastosowania niewłaściwej lub niewystarczającej
Można wyroacuteżnić mostki cieplne liniowe oraz punktowe Mostki liniowe spowodowane są brakiem ciągłości lub pocienieniem warstwy izolacji cieplnej np na długości ościeży okien lub drzwi balkonowych i nadproży oraz w obszarze węzłoacutew konstrukcyjnych i wieńcoacutew w ścianach zewnętrznych Mostki punktowe spowodowane są np szpilkami wieszakami kotwami itp ktoacutere łączą przez warstwę izolacji termicznej warstwy materiałoacutew o wysokiej przewodności cieplnej np mur z cegły lub betonu
Określenie strat cieplnych spowodowanych przez mostki jest zadaniem trudnym stąd w praktyce do oszacowania tych strat korzysta się z uproszczonych metod obliczeniowych katalogoacutew mostkoacutew termicznych Źroacutedło PN-EN ISO 69461999 bdquoKomponenty budowlane i elementy budynku Opoacuter cieplny i wspoacutełczynnik prze-nikania ciepła Metoda obliczaniardquo
C 1421 Mostki termiczne w przegrodzieMostki termiczne w przegrodzie to takie miejsca w ktoacuterych na skutek specyficznego układu
właściwości materiałowych konstrukcyjnych lub geometrycznych dochodzi do większych strat ciepła niż dla typowego przekroju przegrody Rozroacuteżnia się mostki
ndash materiałowe (np słup lub rygiel betonowy w murze ceglanym)ndash geometryczne (np zewnętrzny narożnik budynku)ndash materiałowo-geometryczne (np strop betonowy oparty na murze ceglanym)Na skutek zwiększonego przepływu ciepła izotermy (tj linie łączące te same temperatury
w przekroju przegrody) ulegają ugięciu W przegrodzie o jednakowym układzie warstw na całej długości izotermy mają kształt linii prostych roacutewnoległych do powierzchni przegrody Strumienie cieplne płyną w każdym miejscu prostopadłe do izoterm a w efekcie tego adiabaty (tj linie przepływu strumieni cieplnych) ulegają roacutewnież ugięciom i miejscami są zbieżne a miejscami rozbieżne
Warstwy przegrody należy układać w takiej kolejności abyndash ich opoacuter cieplny był dla kolejnych warstw coraz większy od środka na zewnątrzndash ich opoacuter dyfuzyjny malał w tej samej kolejności
C 143 Dyfuzja - kondensacja pary wodnejKondensacja powierzchniowa pary wodnej jest to zjawisko polegające na skraplaniu
(kondensacji) pary wodnej na powierzchni przegrody od strony cieplejszej Zjawisko to jest badane w ramach działu budownictwa o nazwie Fizyka budowli i musi być uwzględniane przy projektowaniu i wykonywaniu przegroacuted budowlanych
Kondensacja pary wodnej może wystąpić na powierzchni wewnętrznej jeżeli powierzchnia przegrody ma temperaturę niższą od temperatury punktu rosy powietrza znajdującego się przy przeszkodzie To czy taka sytuacja będzie miała miejsce zależy głoacutewnie od
62
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash czynnikoacutew wewnątrz pomieszczenia temperatury wewnętrznej wilgotności powietrza czyli ciśnienia cząstkowego pary ruchu powietrza w pomieszczeniu
ndash budowy przegrody izolacyjności cieplnej czynnikoacutew na zewnątrz temperatury ze-wnętrznej ruchu powietrza na zewnątrz (wiatru)
Para wodna jest to woda w stanie gazowym Wilgoć w postaci pary wodnej znajduje się w powietrzu zawsze Im większe jest nasycenie pary wodnej (wilgotność powietrza) tym większe jest ciśnienie pary wodnej Jej zawartość w powietrzu jest tym większa im wyższa jest jego temperatura oraz wilgotność względna Stan ten reguluje ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu Para wodna zawsze przemieszcza się ignorując siłę ciężkości oraz inne siły zgodnie z gradientem ciśnienia w kierunku punktu o najniższej gęstości Ten proces przemieszczania się pary wodnej nazywany jest dyfuzją Jeżeli ciśnienie wewnątrz budynku będzie wyższe niż na zewnątrz (takie warunki panują zimą) będzie zachodzić ruch wilgoci przez przegrodę w kierunku na zewnątrz
Podczas projektowania przegrody budowlanej należy stosować zasadę poszczegoacutelne warstwy trzeba tak dobierać aby ich opoacuter dyfuzyjny w stosunku do pary wodnej był coraz mniejszy w kierunku najczęstszego ruchu tj w stronę zewnętrzną Projektanci powinni brać pod uwagę zjawisko kondensacji odwrotnej kiedy temperatura zewnętrzna jest wyższa niż zimne powietrze wewnątrz budynku (z niższą zawartością pary wodnej) Występuje wtedy przenikanie wilgoci do wnętrza budynku W takich przypadkach bariera paroszczelna musi być umieszczona pod zewnętrzną okładziną płyty warstwowej Uzyskanie niskiego wspoacuteł-czynnika U oraz ciągłości izolacji cieplnej przez cały czas użytkowania budynku można osiągnąć dzięki niezawodnej pracy izolacji cieplnej oraz zapobieganiu wystąpienia ryzyka (wynikającego z roacuteżnych przyczyn) wzrostu przewodności cieplnej materiałoacutew
W murze dwuwarstwowym na zawilgocenie narażona jest warstwa tynku elewacyjnego Warstwa ta powinna się charakteryzować niskim oporem dyfuzyjnym i jednocześnie dużą odpornością na mroacutez W murze warstwowym (z warstwą cegły elewacyjnej) aby przeciw-działać nadmiernemu zawilgoceniu muru stosuje się wentylowaną pustkę powietrzną Pustka powietrzna wentylowana jest za pomocą kratek umieszczanych w pierwszej (przy cokole) oraz ostatniej (przy okapie) warstwie cegieł elewacyjnych
Największe ryzyko występuje w przypadku tzw wilgoci technologicznej (wilgoci wbu-dowanej) ktoacutera powoduje wewnętrzną kondensację pary wodnej w materiale izolacyjnym Efektem tego jest fizyczne uszkodzenie materiału powodujące obniżenie jego izolacyjności cieplnej Systemy izolacyjnych płyt dachowych i ściennych firmy np Kingspan wykorzystu-ją izolacyjność cieplną zamkniętych komoacuterek rdzenia umieszczonego pomiędzy szczelnymi okładzinami metalowymi Metalowe okładziny zabezpieczają przedostanie się wilgoci i pary wodnej do rdzenia izolacyjnego płyty Zapewnia to długotrwałą niezawodność izolacji cieplnej (wsp U) oraz ciągłość izolacji cieplnej w przegrodzie
Jeżeli w przegrodzie budowlanej brakuje izolacji przeciwwilgociowej albo uległa ona uszkodzeniu następuje w niej zwiększenie ilości pary wodnej lub wody Skutkuje to poja-wieniem się wilgoci ndash materiałowej lub eksploatacyjnej ndash w zależności od jej źroacutedła
W budownictwie wymaga się na ogoacuteł aby tak projektować i wykonywać przegrody budowlane (stropodachy dachy ściany itp) by nie dochodziło do skraplania się pary wodnej na powierzchni wewnętrznej przegrody Taka sytuacja prowadzi bowiem do problemoacutew eksploatacyjnych w tym między innymi do
63
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash zawilgocenia przegrody lub jej elementoacutewndash powstawania zagrzybieniandash utraty izolacyjności cieplnej ściany a tym samym nasilenie zjawiska zawilgocenia
lub przemarzaniandash niszczenia ściany a w szczegoacutelności jej powierzchnindash w skrajnych sytuacjach zalewania pomieszczeńW pewnych sytuacjach szczegoacutelnie w pomieszczeniach mokrych można dopuścić skrap-
lanie się pary na powierzchni wewnętrznej przegrody pod warunkiem zabezpieczenia jej za pomocą odpowiednich warstw wykończeniowych odpornych na działanie skraplającej się i spływającej z przegrody wody
C 144 Ustroacutej budowlanyPo zestawieniu wszystkie elementy konstrukcyjne budynku tworzą pewną całość określaną
ustrojem budowlanym Każdy element konstrukcyjny w ustroju podlega wpływom roacuteżnych sił (np strop opierający się na ścianie przekazuje jej siłę swojego ciężaru obciąża ją) Dlatego siłę z tego wynikającą nazywamy obciążeniem O ścianie moacutewimy iż bdquopracuje na obciążenie ze stropurdquo Działanie elementu w ustroju budowlanym nazywamy pracą tego elementu Przy większej komplikacji ustroju budowlanego funkcja konkretnego elementu może się zmieniać np jeśli na płycie balkonowej postawimy ścianę to ona obciąży krawędź balkonu Płyta balkonowa pracuje wspornikowo Ta ściana będzie ścianą działową kiedy balkon jest wewnątrz budynku albo jeśli jest na zewnątrz ścianą samonośną (bo nie przenosi sił z innych elementoacutew) Skąd to rozroacuteżnienie Wszystkie zewnętrzne elementy budynku pracują na obciążenie wiatrem (czyli muszą przejąć siły jakie otrzymują od wiatru) Jeśli tę ścianę zadaszymy ściana stanie się ścianą nośną przenosi w doacuteł obciążenie jakie otrzymuje z dachu
C 145 Opoacuter cieplny ROpoacuter cieplny R jest to stosunek grubości danego materiału do jego wspoacutełczynnika prze-
wodzenia ciepła Im większa wartość oporu cieplnego R tym skuteczniejsze ocieplenie i bardziej energooszczędny dom Obliczeniowy wspoacutełczynnik przewodzenia ciepła to wartość uwzględniająca rzeczywiste warunki panujące w warstwie termoizolacji w konkretnej przegrodzie budowlanej (temperatura i wilgotność) Najczęściej warunki te odpowiadają warunkom przyjętym do określania lambda deklarowanego
C 146 Obliczeniowy opoacuter cieplnyObliczeniowy opoacuter cieplny jest wartością oporu cieplnego wyrobu budowlanego w okre-
ślonych warunkach wewnętrznych i zewnętrznych jakie można uważać za typowe dla właściwości użytkowej tego wyrobu wbudowanego w komponent budowlany Sposoby wy-znaczania obliczeniowego oporu cieplnego są szczegoacutełowo przedstawione w normie PN-EN ISO 69461999 bdquoKomponenty budowlane i elementy budynku Opoacuter cieplny i wspoacutełczynnik przenikania ciepła Metoda obliczaniardquo
C 147 Wspoacutełczynnik przenikania ciepła UWspoacutełczynnik przenikania ciepła U ndash def U jest to stosunek gęstości ustalonego stru-
mienia cieplnego do roacuteżnicy temperatur po obu stronach przegrody Jednostką miary jest
64
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
[Wmsup2K] Według normy PN-EN ISO 69461999 bdquoKomponenty budowlane i elementy budynku Opoacuter cieplny i wspoacutełczynnik przenikania ciepłardquo Do obliczania mocy grzejnej i sezonowego zapotrzebowania na ciepło lub do poroacutewnania z wymaganiami przepisoacutew służy wspoacutełczynnik przenikania ciepła Uk przegroacuted z mostkami cieplnymi liniowymi Wg normy PN-EN ISO 6946 1999 w projektowaniu indywidualnym dopuszcza się możliwość nie wykonywania szczegoacutełowych obliczeń wspoacutełczynnika Uk wyznaczając jego wartość w sposoacuteb uproszczony
Wspoacutełczynnik przenikania ciepła U służy do określania własności izolacyjnych całej przegrody budowlanej złożonej z kilku warstw materiałowych o znanych grubościach i wspoacutełczynnikach przewodności cieplnej Wartość ta wyraża ilość ciepła jakie ucieka przez każdy metr kwadratowy ściany w czasie jednej sekundy i przy roacuteżnicy temperatur po obu stronach ściany wynoszącej jeden stopień Jest to odwrotność oporu cieplnego R
C 148 Lambda λLambda λ ndash wspoacutełczynnik przewodzenia ciepła ndash charakterystyczna dana dla każdego
jednorodnego materiału pokazuje jaka ilość ciepła przechodzi w czasie jednej sekundy przez 1msup2 powierzchni tego materiału przenikając przez jego warstwę o grubości 1m gdy po jej obu stronach roacuteżnica temperatura wynosi 10deg Jednostka wspoacutełczynnik przewodzenia ciepła [WmK] Źroacutedło Rockwool
C 2 WilgoćRozdział ten przedstawia informacje na temat wilgoci występującej w budownictwie
Wilgoć materiałowaWilgoć materiałową można podzielić na wilgoć technologiczną (powstającą w wyniku zawil-
gocenia wbudowanych materiałoacutew i prowadzenia roboacutet mokrych) oraz wilgoć kondensacyjnąWilgoć kondensacyjna pojawia się w przegrodach w wyniku nagromadzenia pary wodnej
(wydzielanej przez człowieka powstającej podczas procesoacutew gotowania suszenia itp)Wilgoć eksploatacyjna to wilgoć powstająca na skutek nieprawidłowego użytkowania
obiektu np w wyniku braku wentylacji lub złej wentylacji budynku albo też w wyniku wprowadzenia do budynku procesoacutew mokrych takich jak eksploatacja łaźni pralni
C 21 Przyczyny występowania wilgociPrzyczyną występowania problemoacutew wilgotnościowych w pomieszczeniach przezna-
czonych głoacutewnie na cele mieszkalne i biurowe jest przede wszystkim brak dostatecznej wentylacji Powoduje to zbyt dużą wilgotność powietrza a w konsekwencji dobre warunki do rozwoju grzyboacutew i drobnoustrojoacutew oraz degradację materiałoacutew budowlanych w ścianach i sufitach Systemy suchej zabudowy wymagają sprawnie działającej wentylacji Para wodna usuwana jest z pomieszczeń roacutewnież poprzez otaczające przegrody co nie ma istotnego znaczenia ze względu na bilans pary wodnej w pomieszczeniu (jest to zaledwie 05-30 całkowitej ilości pary usuwanej poprzez wentylację) ale może prowadzić do zawilgocenia przegrody w wyniku kondensacji pary wodnej występującej w chwili przejścia pary ze
146
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
E KOMINYTen dział został poświęcony kominom oraz systemom kominowym Zawiera zbioacuter
wszelkich informacji oraz porad związanych z prawidłowym wykonaniem komina i jego eksploatacją
E 1 Rodzaje kominoacutew Komin jest podstawowym elementem instalacji wentylacyjnej budynku (tylko w przypadku
braku urządzeń spalających oraz przy zastosowaniu wentylacji mechanicznej komin jest niepotrzebny) służy do odprowadzania spalin a roacuteżnica temperatur przy wlocie i wylocie z komina tworzy ciąg ktoacutery ułatwia usuwanie spalin i zanieczyszczeń na zewnątrz Na rynku możemy spotkać trzy rodzaje kominoacutew ze względu na rodzaj odprowadzanych materiałoacutew
Kominy wyposażone w przewody spalinowe ndash umożliwiają odprowadzanie produktoacutew spalania paliw gazowych i ciekłych (gazu płynnego ziemnego opałowego) Przewody takie muszą być odporne na działanie kwasoacutew powstałych ze spalin
Kominy wyposażone w przewody dymowe ndash służą do odprowadzania dymu ktoacutery zawiera w sobie cząstki stałe Odporność przewodoacutew na kwasy nie musi być tak duża jak w przypadku spalin jednak muszą być odporne na działanie wysokich temperatur
Kominy wyposażone w przewody wentylacyjne ndash ze względu na to że mają kontakt tylko z powietrzem nie są objęte takimi restrykcjami jak wcześniej wspomniane Zaleca się żeby przewody były szczelne i niepalne wykonane z materiałoacutew akumulujących ciepło
Ze względu na rodzaj kominy dzielimy nandash kominy murowane ndash coraz rzadsze ze względu na pojawienie się na rynku gotowych
systemoacutew kominowych wspoacutełpracują z prostymi kotłami na węgiel i koks z otwartymi kominkami piecami i kuchniami kaflowymi
ndash kominy stalowe ndash rury przeznaczone do umieszczenia w obudowie z cegieł lub bloczkoacutew służą do odprowadzania spalin z kotłoacutew gazowych kondensacyjnych i olejowych
ndash kominy ceramiczne ndash zbudowane z prefabrykatoacutew mogą stanowić samodzielną kon-strukcję (komin wolno stojący jest fragmentem ściany zewnętrznej budynku) W ich skład wchodzą wewnętrzny wkład z kamionki kwasoodpornej lub ceramiki szamotowej obudowa z lekkiego betonu a także warstwa izolacyjna wewnątrz obudowy (w przypadku kominoacutew zewnętrznych) Przeznaczone są głoacutewnie do odprowadzania dymu i spalin ale istnieją roacutewnież takie ktoacutere mają dodatkowy kanał wentylacyjny
E 2 Warunki zabudowy kominoacutew w elementach budowlanych
Stropy i dachy budynkuOtwory przejścia przez stropy i dachy muszą być ze wszystkich stron o 2-3 cm większe
od zewnętrznych wymiaroacutew pustakoacutew kominowych lub wentylacyjnych Przestrzeń wolną trzeba szczelnie wypełnić płytami wełny mineralnej Nie należy stosować materiałoacutew pal-nych takich jak styropian W przypadku przejścia komina obok belki stropowej lub belki konstrukcji dachowej odległość między nimi powinna wynosić min 5 cm
147
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ŚcianyW miejscach gdzie komin sąsiaduje z dużymi powierzchniami z elementoacutew łatwopalnych
należy zapewnić odstęp min 5 cm między nimi oraz cyrkulację powietrza (np otwory wlotowe przy podłodze i wylotowe przy suficie) Przy ścianach z materiałoacutew niepalnych trzeba pozostawić szczelinę 5-10 mm a w przypadku zabudowy w ścianie zastosować zasadę braku przewiązania Szczelinę połączenia elementoacutew należy wypełnić elastyczną masą wzmocnić siatką tynkarską przykryć listwami dylatacyjnymi lub naciąć kielnią dla wykonania regularnego jej przebiegu
Przejścia czopuchoacutew przez ścianyPrzejście czopucha przez ściany z elementoacutew łatwopalnych musi być w promieniu min 15
cm zabezpieczone materiałami niepalnymi o małym wspoacutełczynniku przewodności cieplnej np beton lekki wełna mineralna Przewody spalinowe i dymowe powinny być oddalone od łatwopalnych nieosłoniętych części konstrukcyjnych budynku co najmniej o 30 cm a od osłoniętych okładziną co najmniej 15 cm Przejście czopucha przez ścianę niepalną powinno zostać oddylatowane warstwą wełny mineralnej na całej długości przejścia w celu wyeliminowania naprężeń
Łatwopalne elementy i zabudowy względem otworoacutew wyczystkowych Muszą być oddalone min 40 cm od krawędzi drzwiczek wyczystkowych W przypadku
zastosowania osłony termicznej odległość można zmniejszyć do 20 cm Podłogi z materiałoacutew łatwopalnych muszą być osłonięte przed otworem wyczystkowym materiałem niepalnym na długości min 50 cm przed otworem i min 20 cm na obie strony licząc od krawędzi otworu
E 3 Wkłady kominowe Wkłady kominowe stanowią najpopularniejszą grupę przewodoacutew spalinowych Niestety
przepisy nie określają jednoznacznie warunkoacutew stosowania i odbioru tych instalacji
Najważniejsze założenia dotyczące systemoacutew kominowych warunkoacutew doboru stoso-wania i eksploatacji
Każdy wkład kominowy powinien zapewniać przede wszystkimndash szczelność tak w kwestii przepuszczalności spalin jak i kondensatundash odporność ogniową oraz brak odkształceń termicznych i mechanicznych w czasie pracyndash ograniczenie bezwładności cieplnej kominandash możliwość dostosowania zestawu kominowego do konkretnych wymagańndash trwałość oraz możliwość dokonywania okresowych konserwacji i przeglądoacutewndash spawanie plazmowe (w osłonie argonu) elementoacutew kominowych (zgrzewanie punktowe
czy jakiekolwiek inne połączenie blacharskie z uwagi na rozszerzalność cieplną przewodu nie zapewni szczelności elementoacutew wyjątkiem są rury elastyczne posiadające możliwości kompensacji termicznej)
ndash szczelne wykonanie elementoacutew podłączeniowych (troacutejnikoacutew złączek redukcji) i wy-czystkowych odpowiednie złożenie poszczegoacutelnych elementoacutew wkładu kominowego (mak-symalna nieszczelność nie większa niż 001msup3h przy nadciśnieniu 125 Pa)
148
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
E 31 Szczelność przewodoacutew kominowychOchronę przed nasiąkaniem już istniejących kominoacutew ceramicznych zapewniają odpo-
wiednie materiały Materiałami tymi są min specjalne kształtki i masy ceramiczne oraz elementy ze stali kwasoodpornych Produkty spalania gazu i oleju w kontakcie z parą wodną zawartą w powietrzu użytym do spalania tworzą agresywne związki siarki i azotu o wyraźnie kwaśnym odczynie Agresywność powstałych skroplin zwiększa dodatkowo ich wysoka temperatura Wobec tego zastosowane stale kwasoodporne muszą mieć skład chemiczny zapobiegający korozji stali Do produkcji wkładoacutew kominowych dopuszczono stale kwasoodporne z dodatkami chromu niklu oraz molibdenu w gatunku 00H17N14M2 (DIN 14404) oraz H17N13M2T (DIN 14571) ktoacutere muszą mieć atesty hutnicze producenta potwierdzające skład chemiczny
Odpowiednie materiały zapewniają ochronę komina przed działaniem agresywnego kondensatu w naturalnych typowych warunkach przy spalaniu czystych chemicznie paliw Niestety w procesie spalania zanieczyszczonego paliwa np śmieci lakierowanych gazet i innych odpadoacutew lub gdy do spalania dostarczane jest zanieczyszczone powietrze może zdarzyć się że pomimo znacznej odporności chemicznej użytych materiałoacutew następuje korozja wżerowa
Jak ostrzega Korporacja Kominiarzy Polskich bdquoPrzy stali kwasoodpornej zagrożeniem takim jest występowanie w spalinach chlorkoacutew i fluorkoacutew (ktoacutere w normalnych warunkach nie występują w ilości zagrażających trwałości) powodujących korozję chromianową stali ndash w postaci siatki niemal idealnie okrągłych małych otworkoacutew (średnicy od 05 do 3mm) Należy więc unikać stosowania wkładoacutew kominowych kwasoodpornych w pomieszczeniach gdzie składowane są np środki czyszczące lub używane inne chemikalia (w tym pralnie chemiczne zakłady fryzjerskie lub laboratoria chemiczne) Zabrania się roacutewnież stosowania tych wkładoacutew w świeżo tynkowanych i murowanych przewodach kominowych z uwagi na zawartość tych związkoacutew w zaprawach murarskich (montaż dopuszczalny jest po wyschnięciu zaprawy po ok 2 tygodniach) W przypadku gdy inna lokalizacja miejsca zabudowy kotła jest niemożliwa należy stosować kotły z zamkniętą komorą spalania do ktoacuterych dostarczane jest bezpośrednio czyste powietrze z zewnątrz (np przewodami podwoacutejnymi typu LAS) lub wkłady kominowe szklanerdquo
Powinniśmy stworzyć takie warunki pracy komina aby wykraplała się w nim jak naj-mniejsza ilość kondensatu Punkt rosy powinien więc tworzyć się jak najwyżej wylotu z komina a najlepiej poza nim Dlatego tak istotne jest dokładne dobranie parametroacutew pracy komina w tym odpowiedni doboacuter średnic i wysokości komina oraz zapewnienie jak najmniejszego spadku temperatury spalin na odcinku od kotła do wylotu komina Zaleca się więc izolowanie wszystkich odcinkoacutew wkładu przechodzących przez nieogrzewane pomieszczenia (np poddasza) oraz w częściach wystających ponad dach Nie mniej istotne jest roacutewnież stosowanie wkładoacutew o jak najmniejszej rozszerzalności cieplnej tj wkładoacutew wykonanych z cienkościennych blach kwasoodpornych Szybko nagrzewające się elementy komina uzyskują zakładane parametry pracy już po kilkudziesięciu sekundach od momentu załączenia się kotła
Wszystkie elementy kominoacutew i wkładoacutew kominowych muszą mieć aktualne aprobaty techniczne W myśl wydawanych aprobat producenci elementoacutew kominowych przedstawiają do zatwierdzenia swoje wyroby ktoacutere okresowo podlegają kontroli zgodności z wydawanymi
149
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
dopuszczeniami Na mocy wydanych atestoacutew producenci uzyskują prawo do wytwarzania systemoacutew kominowych oraz zobowiązani są do oznaczania w sposoacuteb trwały swoich wyroboacutew na każdym elemencie W myśl obowiązującego prawa jedynie elementy oznaczone cechą producenta mogą być montowane jako zgodne z wydanymi aprobatami
E 4 Komin z cegły ndash podstawowe zasady budowy Komin jest nieodzowną częścią systemu wentylacyjnego ktoacuterego skuteczność warunkuje
bezpieczeństwo i komfort mieszkańcoacutew domu Konieczność fachowego wykonania komina wynika z norm budowlanych ktoacutere określają między innymi jego podstawowe parametry oraz usytuowanie w całej konstrukcji budynku Zasady sztuki budowlanej roacutewnież szczegoacutełowo charakteryzują dopuszczalne materiały oraz sposoacuteb wykonania komina
Nawet rzetelne wykonanie przez dekarza obroacutebki komina nie uchroni go przed przecieka-niem gdy zdecydujemy się na wykorzystanie niewłaściwych materiałoacutew lub też pominiemy zasadę odpowiedniego spoinowania Nie ma wątpliwości co do tego że materiałem najczęś-ciej stosowanym do budowy kominoacutew jest cegła ceramiczna Warto jednak zwroacutecić uwagę na fakt że nie każdy jej rodzaj jest w tym przypadku odpowiedni Aby zapewnić optymalną szczelność oraz zabezpieczyć go przed przeciekaniem komin powinno się murować z cegły pełnej na całej jego długości także w części wystającej ponad płaszczyznę dachu
Błędem często popełnianym przez murarzy jest wykorzystanie cegieł pełnych tylko przy dolnych warstwach albo całościowe wykonanie komina z cegieł dziurawek Takie rozwiąza-nia mogą spowodować że woda deszczowa będzie się przedostawać pod pokrycie dachowe powodując zawilgocenie oraz zmniejszenie właściwości izolacji cieplnej Kolejną zasadą ktoacuterą należy wziąć pod uwagę przy budowie komina jest właściwe spoinowanie Przede wszystkim spoiny powinny być pełne szczelnie wypełniające przestrzeń pomiędzy cegłami Niewskazane jest murowanie na puste lub zagłębione spoiny ponieważ w niewypełnionych miejscach gromadzi się woda osłabiając trwałość konstrukcji komina Ważne jest roacutewnież właściwe ułożenie cegieł Ich poszczegoacutelne warstwy powinny tworzyć tak zwane wiązanie wozoacutewkowe w ktoacuterym spoiny pionowe są przesunięte względem siebie o poacuteł długości cegły
Podsumowując zastosowanie cegły pełnej szczelne wypełnienie spoiny oraz wiązanie wozoacutewkowe to podstawowe zasady budowy komina skutecznie pozwalające uniknąć prob-lemu przeciekania
E 5 Komin ceramicznyKominy ceramiczne składają się z kilku warstw W środku jest rura ceramiczna ndash kamion-
kowa z dodatkiem szamotu Na zewnątrz ndash pustak z keramzytu (lekkiego betonu) Pustak ma na zewnątrz przekroacutej kwadratowy wewnątrz ndash okrągły Zroacuteżnicowanie pojawia się natomiast pod względem warstwy izolacyjnej między rurą a pustakiem
Niektoacutere systemy mają po prostu pustkę powietrzną w tej przestrzeni inne ndash zawierają świetnie izolującą wełnę mineralną (stosowaną roacutewnież powszechnie w izolowanych komi-nach stalowych) Zazwyczaj stosowanie izolacji z wełny jest zalecane w przypadku budowy komina na zewnątrz budynku W kominach wewnętrznych często wystarcza pustka powietrz-na Zdarza się też że izolacja z wełny stosowana jest i w jednych i w drugich kominach
Bardziej zaawansowane systemy ceramiczne mają rozbudowane pustaki z przewodem wentylacyjnym przebiegającym obok spalinowego Tym przewodem od dołu komina ku
164
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
G ELEWACJA
G 1 Elewacje docieplająceRozdział poświęcony elewacjom w budownictwie jednorodzinnym a w nim stosowane
technologie rodzaje elewacji materiały oraz sposoby ich wykonania
Elewacje docieplającePrawie 40 ciepła w budownictwie mieszkaniowym jest tracone przez ściany zewnętrz-
ne Od 1998 roku obowiązują zaostrzone wymagania dotyczące izolacyjności cieplnej ścian zewnętrznych
ndash dla ścian zewnętrznych jednorodnych czyli wykonanych z jednego materiału o właści-wościach konstrukcyjnych i jednocześnie izolacyjnych wspoacutełczynnik przenikania ciepła k nie może być większy niż 05 Wmsup2K
ndash dla ścian o budowie warstwowej z izolacją cieplną z materiałoacutew o wspoacutełczynniku przewo-dzenia ciepła o wartości poniżej 005 WmK obniżono maksymalną wartość wspoacutełczynnika przenikania ciepła k do 030 Wmsup2K
Wymogi te dotyczą zaroacutewno budynkoacutew nowo wznoszonych jak i remontowanych lub przebudowywanych
G 11 Dlaczego warto ocieplać budynkiSystem ociepleń to jeden z najważniejszych elementoacutew budynku Od jego wyboru oraz
prawidłowego wykonania zależy nie tylko trwałość elewacji ale także jakość i komfort życia mieszkańcoacutew budynku oraz energooszczędność inwestycji Zakres warunkoacutew kli-matycznych w ktoacuterych człowiek może przebywać bez ryzyka uszczerbku na zdrowiu jest dosyć ograniczony Jeszcze węższy jest przedział temperatur i wilgotności powietrza ktoacutery można by uznać za komfortowy Żyjemy w klimacie umiarkowanym charakteryzującym się jednak dosyć dużą zmiennością W związku z tym budynki mieszkalne powinny zapewniać odpowiednie odizolowanie pomieszczeń od wpływoacutew klimatycznych (brak przeciągoacutew temperatury powietrza w granicach 18plusmn2degC wilgotność powietrza 50-60) tak latem jak i zimą Zimą ze względu na znacznie większą roacuteżnicę temperatur wewnątrz budynku i na zewnątrz jest to o wiele trudniejsze W ocieplonym budynku panuje odpowiedni mikroklimat Zimą powierzchnia ścian nie ulega wychłodzeniu a w upalne dni lata ndash izolacja termiczna zapewnia wnętrzom przyjemny chłoacuted Konstrukcja budynku nie jest wtedy narażona na wahania temperatury
165
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Rys Zdjęcie termograficzne budynku bez ocieplenia Ocieplanie budynkoacutew powoduje też zmniejszenie zużycia energii i tym samym przyczynia
się do ochrony środowiska naturalnego Efekt ocieplenia zewnętrznych ścian budynku wi-doczny jest na powyższym zdjęciu termograficznym Żoacutełty i pomarańczowy kolor na zdjęciu wyżej pokazuje obszary strat ciepła ktoacuterym można zapobiec Ciepło przenika z wnętrza budynku podnosząc temperaturę ścian zewnętrznych Zdjęcie niżej ukazuje budynek ktoacuterego elewacja została ocieplona Obszary są identyczne ale teraz są zaznaczone na niebiesko czyli mają znacznie niższą temperaturę z uwagi na izolację termiczną Zapobiega ona ucieczce ciepła z budynku na zewnątrz
Rys Zdjęcie termograficzne budynku po ociepleniu
166
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Ściany zewnętrzne i inne przegrody budynkoacutew mieszkalnych wykazują roacuteżne zdolności izolacyjne Istnieją jednak sposoby ktoacutere pozwalają na ogrzanie każdego budynku bez względu na izolacyjność termiczną jego ścian czy dachu Należy jedynie ustalić ilość energii potrzebną do jego ogrzania
Dochodzi jeszcze kwestia ekologiczna czyli zmniejszenie emisji gazoacutew cieplarnianych do atmosfery Wymogło to ustanowienie certyfikacji energetycznej ktoacutera poza aspektem ekologicznym może mieć duże znaczenie w ustalaniu wartości rynkowej domu im dom bardziej oszczędny lepiej ocieplony tym jest bardziej wartościowy
W dyskusji na temat ociepleń budynkoacutew poza względami ekonomicznymi i ekologicznymi warto poruszyć roacutewnież kwestie zdrowotne W pomieszczeniach w ktoacuterych przebywają ludzie do powietrza przedostają się wymierne ilości pary wodnej pochodzącej z powietrza wydychanego przez użytkownikoacutew z przygotowywanych posiłkoacutew uwalnianej podczas prania czy kąpieli Jeżeli ciepłe i wilgotne powietrze będzie miało kontakt z chłodną bo źle wyizolowaną pod względem termicznym przegrodą to na jej powierzchni dochodzić będzie do kondensacji pary i powstawania wykroplin Na początku tego procesu w strefie skraplania na powierzchni przegroacuted pojawią się zaciemnienia wywołane osadzaniem się kurzu w wilgotnych miejscach Z biegiem czasu zawarte w kurzu zarodniki grzyboacutew i pleśni przekształcają się w grzybnie Zarodniki grzyboacutew domowych i pleśni stanowią bardzo silny czynnikiem alergizujący Udowodniony jest także ich wpływ na rozwoacutej niektoacuterych schorzeń nowotworowych Dbałość o odpowiednie właściwości termoizolacyjne budynkoacutew ma zatem kilka bardzo istotnych argumentoacutew przemawiających za tym że ocieplenie to konieczność a nie kaprys
G 111 Systemowo znaczy skutecznieTrwałość i niezawodność ocieplenia ścian budynkoacutew jest efektem wspoacutełdziałania poszcze-
goacutelnych elementoacutew systemu oraz dobrego wykonawstwa W praktyce oznacza to że produkty wchodzące w skład jednego konkretnego systemu ociepleń są dobrane w taki sposoacuteb aby ich parametry techniczne się uzupełniały a wspoacutełpraca (pod warunkiem prawidłowej instalacji) gwarantowała zachowanie właściwości i bezawaryjną pracę przez wiele lat użytkowania
Zastosowanie pełnego i kompletnego systemu pochodzącego od renomowanego producenta jest zdecydowanie bardziej uzasadnione ekonomicznie niż ocieplanie wykonane przy użyciu przypadkowych materiałoacutew o nieznanych (bo nigdy nie zostały testowane) parametrach
Innym niekorzystnym rezultatem zmiany jakiegokolwiek ze składnikoacutew lub stosowanie niekompletnego układu jest utrata gwarancji udzielanej przez producenta systemu W konse-kwencji w przypadku jakichkolwiek problemoacutew i usterek wszystkie koszty naprawy ponosi wykonawca lub inwestor ktoacutery zgodził się na takie rozwiązanie Źroacutedło Stowarzyszeniu na Rzecz Systemoacutew Ociepleń (SSO) wwwsystemyocieplenpl
G 12 Materiały ocieplenioweMateriały do docieplania budynkoacutew to styropian wełna mineralna wełna szklana pianka
poliuretanowa celulozowe materiały do izolacji cieplnej Często popularność wielu mate-riałoacutew nie ma nic wspoacutelnego z dobrą jakością czy dobrymi właściwościami termicznymi a jest związana ze znacznymi nakładami finansowymi na ich reklamę
204
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Czy niższa cena okien typowych oznacza niższą jakośćW sensie jakościowym okna typowe są tak samo dobre a czasami nawet lepsze od okien
robionych na wymiar (precyzyjniejsze ustawienie maszyn automatyzacja procesu produkcji) Oczywiście okna typowe też mogą mieć wady wynikające z wad materiałowych błędu pracownika lub błędu maszyny Są to jednak wady występujące tak samo a nawet częściej przy oknach nietypowych
Ile się czeka na okna typoweNiewątpliwą zaletą okien typowych jest to że zwykle są one do natychmiastowego odbioru
podczas gdy na okna robione na wymiar czekamy co najmniej kilka tygodni Dlatego jeżeli tylko wymiary otworu na to pozwalają oraz nie ma przeciwwskazań architektonicznych warto zastanowić się na kupnem okien typowych
I 14 Wygoda użytkowania oknaWygoda użytkowania okna zależy przede wszystkim od konstrukcji okna oraz zasto-
sowanych okuć Obecnie najbardziej popularne są okna jednoramowe (nierozbieralne) z szybami zespolonymi i wielofunkcyjną klamką Okna te łatwo się otwiera i myje (tylko dwie powierzchnie szyb) Wspoacutełczesne okna mogą mieć jedno lub kilka skrzydeł rozwie-ralnych (otwieranych do wewnątrz pomieszczenia) uchylnych i rozszczelnianych Funkcje te mogą być niezależne lub zintegrowane czyli występujące roacutewnocześnie i sterowane za pomocą kilku ustawień klamki Można roacutewnież wybrać okna ze słupkiem (mają mocniejszą konstrukcję a skrzydła otwierają się niezależnie) lub bez niego ndash o większej powierzchni szyb Jednak wtedy jedno skrzydło jest otwierane jako pierwsze a to może mieć znaczenie w pomieszczeniach niewielkich lub wąskich
W wielu projektach spotyka się okna ze szprosami Okna ze szprosami konstrukcyjnymi są eleganckie ale drogie i kłopotliwe do utrzymania w czystości Umieszczone wewnątrz szyb powodują obniżenie ich izolacyjności cieplnej i wykraplanie się pary wodnej w tych miejscach Dlatego zapewne najrozsądniejszym rozwiązaniem są szprosy zawieszane ktoacutere dobrze imitują konstrukcję okna a jednocześnie łatwo je zdemontować dzięki czemu nie utrudniają mycia
I 141 Przez własności eksploatacyjne i bezpieczeństwoEnergooszczędność w wymiarze globalnym oraz w wymiarze każdego gospodarstwa
domowego oznacza szukanie sposoboacutew na zmniejszenie zużycia nośnikoacutew energii Jedną z droacuteg do osiągnięcia tego celu jest stosowanie odpowiednich okien Okno energooszczędne w ogoacutelnym pojęciu jest oknem o dobrej izolacyjności termicznej Ta cecha fizyczna stolarki okiennej oznaczana wspoacutełczynnikiem Uw podawana jest w informacjach marketingowych jako wyroacuteżniająca prezentowany produkt spośroacuted wyroboacutew konkurencji Przy obecnym po-ziomie techniki i własnościach komponentoacutew stosowanych do produkcji stolarki osiągnięcie termoizolacjności okna na poziomie Uw=07 lub 05 W(msup2K) nie stanowi żadnego problemu
Wymagania eksploatacyjne dla okien w powiązaniu z ich izolacyjnością termiczną pozwo-liło na określenie cech fizycznych i mechanicznych stolarki dla okien energooszczędnych Jakie są to cechy Najistotniejsze to szczelność na przepuszczalność powietrza i temperatura na powierzchni wewnętrznej profilu przy określonej roacuteżnicy temperatury zewnętrznej oraz wewnętrznej Okno energooszczędne to okno o własnościach eksploatacyjnych odpowiednich
205
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
dla strefy obciążenia wiatrem oraz wysokości obiektu okno bezpieczne w użytkowaniu ktoacuterego własności mechaniczne są potwierdzone badaniami Wreszcie okno wykonane z komponentoacutew o cechach zapewniających jego wieloletnią eksploatację oraz o zgodnej z wymaganiami użytkownika izolacyjności termicznej i akustycznej
I 142 Szczelność Ważnym czynnikiem ktoacutery często decyduje o wyborze okna jest jego szczelność Mogłoby
się wydawać że im jest ona większa tym lepiej ale to niestety tylko obiegowa opinia Zbyt szczelne okna bywają bowiem przyczyną zawilgocenia pomieszczeń i rozwoju grzyboacutew
Dopływ świeżego powietrza do mieszkania powinien być zapewniony zaroacutewno przez sprawny system wentylacyjny jak i przez zamknięte okno Takie przenikanie określa się wspoacutełczynnikiem infiltracji powietrza a [msup3mhdaPa23] Stwierdzono że właściwy mikro-klimat w pomieszczeniach zapewnia a = 05 - 10 (w przypadku wentylacji grawitacyjnej) Większa wartość wspoacutełczynnika to zbyt intensywna wymiana powietrza w mieszkaniu (straty ciepła) natomiast mniejsza oznacza zbyt mały przepływ i prowadzi do duchoty w pomieszczeniach
Wspoacutełczesne okna (zaroacutewno drewniane jak i z PVC) mają często bardzo niski wspoacutełczyn-nik infiltracji powietrza Przeważnie przyjmuje on wartości rzędu 01-03 Jest to wartość wystarczająca przy wentylacji mechanicznej ale stanowczo zbyt mała w przypadku rozwią-zania grawitacyjnego Z tego też powodu większość nowoczesnych okien wyposażona jest w funkcje tzw rozszczelnienia lub mikrouchylania ktoacutere umożliwiają okresowe zwiększanie przepływu powietrza
Stosuje się roacutewnież nawiewniki powietrza montowane nad szybą w ościeżnicy a także krat-ki wentylacyjne zastępujące fragment skrzydła okiennego Nawiewniki mogą być sterowane ręcznie (ustawienie przepustnicy powietrza reguluje użytkownik) lub mieć automatyczne higrosterowanie Strumień powietrza regulowany jest automatycznie w zależności od ilości pary wodnej w pomieszczeniu Na ogoacuteł nawiewniki pracują w zakresie od 30 do 70 wilgot-ności względnej Przy wilgotności do 30 nawiewnik jest przymknięty (doprowadzany jest minimalny strumień powietrza) Wraz ze wzrostem zawartości pary wodnej rośnie szerokość rozwarcia urządzenia i strumień napływającego powierza
Obecnie przy szczelnych budynkach normą jest stosowanie mechanicznej wenty-lacji więc przy tego typu systemie nie ma potrzeby rozszczelniania okien ndash jest to nawet niewskazane
Ponieważ okna mają często dosyć dużą powierzchnię bardzo ważnym elementem decy-dującym o ich atrakcyjności jest zdolność do zabezpieczenia pomieszczenia przed niepożą-danymi stratami ciepła Producenci okien zobowiązani są podawać na swoich produktach informacje o wspoacutełczynniku przenikania ciepła U Ważne jest aby załączone dane dotyczyły całego okna a nie tylko szyby gdyż tylko woacutewczas jesteśmy w stanie należycie ocenić rzeczywiste straty energii cieplnej
Można przyjąć zasadę że im więcej komoacuter znajduje się w profilu plastikowym tym lepsze są jego właściwości termoizolacyjne Przykładowo okna z profilem trzykomorowym mają
206
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
wspoacutełczynnik przenikania ciepła na poziomie 16 (Wmsup2K) natomiast pięciokomorowym tylko 12 (Wmsup2K)
Z racji właściwości materiału okna wykonane z drewna mają na ogoacuteł niższe U niż pla-stikowe Najczęściej jego wartość wynosi 13 W(msup2K) W przypadku obu rodzajoacutew okien niebagatelną rolę odgrywa doboacuter odpowiedniej szyby
W przeważającej części okien U ma wartość 13-17 W(msup2K) Dostępne są jednak roacutewnież wyroby z U = 05-07 W(msup2K) a nawet U = 03 Generalnie więc produkowane obecnie okna mają znacznie niższe wspoacutełczynniki przenikania ciepła niż przewidują to normy dla stref klimatycznych w naszym kraju W najzimniejszych regionach wymagają one bowiem zastosowania okien o U = 20 W(msup2K)
I 143 DźwiękoszczelnośćRoacutewnie ważnym czynnikiem decydującym o jakości okna jest jego zdolność do zatrzymy-
wania dźwiękoacutew pochodzących spoza budynku Warto zwroacutecić uwagę na ten problem gdyż bardzo często hałaśliwe sąsiedztwo może stać się prawdziwym utrapieniem
Podobnie jak w przypadku izolacyjności cieplnej informacja o klasie akustycznej powinna być podana dla całego okna Jest ona określana wskaźnikiem Rw (wskaźnik ważony izo-lacyjności akustycznej właściwej ndash stara norma) albo RA2 (wskaźnik oceny izolacyjności akustycznej przegrody w stosunku do hałasu o widmie charakterystycznym dla hałasoacutew zewnętrznych pochodzących od komunikacji drogowej w mieście niskoczęstotliwościowym) RW powinno się zawierać w przedziale 30-35 dB a RA2 ndash 25-32 dB Warto zaznaczyć że okna drewniane mają często lepsze parametry dotyczące ochrony akustycznej Wynika to z ich większej sztywności oraz gęstości materiału Izolacyjność akustyczną okna mogą w znaczącym stopniu podnieść specjalne szyby dźwiękochłonne ktoacutere tłumią hałas oraz odpowiednie uszczelnienia (uszczelki przylgowe w oknie i uszczelki między oknem a mu-rem ndash od sztywnej pianki poliuretanowej znacznie lepiej sprawdzają się elastyczne taśmy rozprężające) Standardowy zestaw szybowy ma izolacyjność na poziomie 32 dB Należy jednak pamiętać że w niektoacuterych przypadkach może być to wartość niewystarczająca W przypadku okien wychodzących bezpośrednio na ulicę warto zamoacutewić zestaw o izola-cyjności akustycznej 36-46 dB
I 144 BezpieczeństwoZaroacutewno okna drewniane jak i z PVC można wyposażyć w szereg zabezpieczeń anty-
włamaniowych (specjalne okucia wzmocnione szyby itp) Ich liczba oraz rodzaj zależy od zasobności portfela osoby kupującej Cena okien antywłamaniowych jest wprawdzie wyższa ale wszelkie inne zabezpieczenia (kraty żaluzje itp także są sporym wydatkiem)
Dla zabezpieczenia domu jednorodzinnego można stosować szyby klas od P1 do P4 Wykonuje się je z dwoacutech tafli szklanych (grubości 3-4 mm) pomiędzy ktoacuterymi znajduje się folia o wysokiej wytrzymałości na rozerwanie (od jednej do czterech warstw) Okna zabez-pieczone tego rodzaju szybami mogą chronić czasowo przed proacutebą włamania podjętego bez przygotowania (P1 i P2) lub nawet stanowić odpowiednik kraty z prętoacutew stalowych o oczku 150 mm i grubości 10 mm (P3 i P4) W przypadku zastosowania szyb antywłamaniowych należy się liczyć z podniesieniem ceny okna o około 200 zł netto za msup2
239
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
L DACH
L 1 Dach naszego domuDach jest jednym z najtrudniejszych do wykonania elementoacutew budynku Aby przez długie
lata chronił mieszkańcoacutew przed deszczem i zimnem nie wystarczy bowiem prawidłowo zbudowana więźba i dobry materiał pokryciowy W połaci dachu jest kilka punktoacutew ktoacutere wymagają szczegoacutelnie starannego wykonania Warto o tym pamiętać przy wyborze materiału pokryciowego oraz ekipy dekarskiej
Zanim wybierzemy konkretny projekt i wymarzony kształt dachu sprawdźmy warunki zabudowy na naszej działce ktoacutere określają między innymi wysokość kalenicy dachu w sto-sunku do poziomu terenu rodzaj i kształt dachu (na przykład płaski lub stromy dwuspadowy lub kopertowy) oraz czy dom może mieć poddasze użytkowe
Jeżeli zamierzamy budować dom według projektu indywidualnego możemy swoje pro-pozycje co do kształtu dachu i rodzaju pokrycia przedstawić architektowi Jeżeli natomiast wybierzemy projekt gotowy to kształt dachu oraz rodzaj pokrycia dachowego będzie już w nim określony przez autora projektu
Dach może stanowić lwią cześć kosztoacutew wykonania stanu surowego budynku Często o ostatecznej wysokości wydatkoacutew potrzebnych do wykonania tego elementu dowiadujemy się już podczas realizacji a w rezultacie założony przez nas budżet na budowę domu zostaje przekroczony Jak więc dokładnie obliczyć koszty budowy dachu
Podstawą do obliczenia dokładnych kosztoacutew dachu powinien być projekt domu Z goto-wym szczegoacutełowym planem dachu najlepiej poacutejść do firmy handlowej w ktoacuterej będziemy chcieli kupić pokrycie Dokona ona dokładnej wyceny inwestycji Z projektem dachu dobrze też zwroacutecić się do ekipy wykonawczej Dobra firma dekarska uwzględni koszt robocizny oraz dokładnie wyliczy ilość materiałoacutew składających się na kompletny system dachowy
Koszty dachu zależą w dużym stopniu od projektu domu a zwłaszcza stopnia skomplikowa-nia połaci dachowej Im więcej załamań połaci oraz elementoacutew ozdobnych tym dach będzie droższy Na co więc powinniśmy zwroacutecić uwagę przy projektowaniu domu Podstawowe zagadnienie to płaszczyzna dachu Dach może być jedno- dwu- lub wielospadowy Im więcej takich płaszczyzn tym większe koszty Wielopłaszczyznowy dach wiąże się bowiem z koniecznością zakupu odpowiedniej liczby elementoacutew potrzebnych do wykończenia kalenic (goacuternych krawędzi) oraz koszy (wykończeń załamań połaci służących odwadnianiu dachu) Droższe będzie także zainstalowanie systemu rynnowego ndash zużyjemy więcej kształtek (na przykład w narożnikach) W przypadku blachy czeka nas dużo obroacutebek blacharskich a w rezultacie wiele odpadoacutew Dachoacutewki ceramiczne i cementowe mają tę zaletę że duży wyboacuter dachoacutewek kształtowych oraz elementoacutew systemowych umożliwia prawidłowe wykonanie większości trudnych miejsc bez obroacutebek dekarskich Dachoacutewki specjalne są nieco droższe od podstawowych oszczędzamy jednak na robociźnie i stratach materiału przy przycinaniu elementoacutew (tak się dzieje w przypadku pokryć wielkoformatowych jak na przykład blacha)
Pamiętajmy że dojdą dodatkowe koszty jeśli dach ma dużo krawędzi skośnych (grzbietoacutew) Wymagają one wielu obroacutebek (przycinania dachoacutewek zastosowania taśm uszczelniających klamerek utrzymujących przycięte elementy) Bardzo dużo grzbietoacutew ma też dach typu
240
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
kopertowego Płaszczyznę dachu komplikują roacutewnież lukarny czy wykusze Wymagają one oddzielnych systemoacutew odwadniających Uważajmy także na wszelkie niestandardowe rozwiązania ndash nietypowe załamania połaci będą trudne do wykończenia
Na podstawie projektu dachu ocenimy także koszty robocizny Zasada jest dość prosta im bardziej skomplikowany dach tym więcej pracy wymaga jego prawidłowe wykonanie Najbardziej pracochłonne są kosze oraz ozdobne bdquowole okardquo (rodzaj poacutełokrągłej lukarny)
System dachowy ndash co to jestSystem dachowy to pochodzący od jednego producenta zestaw elementoacutew pozwalających
na wykonanie całości pokrycia dachowego Zawiera dachoacutewki podstawowe i kształtowe (np gąsiory dachoacutewki szczytowe) materiały podkładowe oraz elementy wykończeniowe uszczelniające i odwadniające Taki zestaw nie tylko zapewnia wysoką jakość dachu ale gwarantuje jednolite i fachowe jego wykończenie ndash wszystkie elementy systemu są dopa-sowane zaroacutewno pod względem technologicznym jak i kolorystycznym
L 11 Typy dachoacutew Kształt dachu zależy od kształtu budynku założeń architektonicznych rodzaju pokrycia
przewidywanego sposobu użytkowania oraz położenia geograficznego Na formę dachu duży wpływ mają roacutewnież tradycje regionalne i moda oraz trendy architektoniczne Wśroacuted skomplikowanych form dachu można rozroacuteżnić podstawowe rodzaje kształtoacutew Dach spa-dzisty (stromy) może być
ndash jednospadowy inaczej pulpitowy gdy ma 1 połać 1 okap 1 kalenicęndash dwuspadowy siodłowy gdy ma 2 połacie 2 okapy 1 kalenicęndash czterospadowy kopertowy gdy ma 4 połacie 4 okapy 1 kalenicę 4 narożandash mansardowy o połaciach dachowych łamanych w ten sposoacuteb że goacuterne są mniej strome
a dolne bardziej (dach mansardowy może być dwu- lub czterospadowy)ndash namiotowy gdy ma tyle połaci i okapoacutew ile budynek bokoacutew tyle samo naroży zbiega-
jących się w jednym punkcie bez kalenicy
L 12 Więźba dachowa - silny kręgosłup dachuWięźba dachowa to konstrukcja nośna na ktoacuterej opiera się cały dach Drewno jest wciąż
materiałem najchętniej wykorzystywanym do konstrukcji więźby Swoich zwolennikoacutew zyskują też materiały drewnopochodne oraz drewno klejone zastępujące tradycyjną tarcicę
Tradycyjna więźba dachowa to drewniana konstrukcja ciesielska ktoacuterą można nazwać bdquoszkieletemrdquo dachu Podstawowym elementem więźby są wiązary dachowe wśroacuted ktoacuterych najczęściej spotyka się wiązary krokwiowe jętkowe i płatwiowo-kleszczowe Dach składa się z kilku wiązaroacutew na ktoacuterych spoczywa pokrycie przytwierdzone do łat (wąskich desek lub szerokich listew) kontrłat lub na deskowaniu Wiązary opiera się na belkach stropu poddasza na murze za pośrednictwem murłaty lub na ścianie szkieletowej (na belce oczepowej) W kierunku podłużnym konstrukcja dachu usztywniona jest za pomocą ukośnie przybijanych desek nazywanych wiatrownicami
Drewno wykorzystywane na elementy więźby dachowej powinno być odpowiednio wysuszone najlepiej w specjalnie przygotowanej suszarni (jego wilgotność nie powinna przekraczać 20) zabezpieczone przed działaniem czynnikoacutew biologicznych oraz ognia
241
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
czyli zaimpregnowane Konstrukcje więźby dachowej wykonywane są przez cieśli Obecnie nie stosują oni klasycznych złączy ciesielskich tylko wykonują połączenia poszczegoacutelnych elementoacutew przy użyciu śrub gwoździ lub płytek kolczastych
Najważniejsze dla prawidłowego funkcjonowania dachu jest odpowiednie zaprojektowanie więźby czyli obliczenie jej koniecznej wytrzymałości Przekroje poszczegoacutelnych elementoacutew więźby dachowej dobiera się na podstawie obliczeń statyczno-wytrzymałościowych Istotne są następujące parametry
ndash odległość między ścianami zewnętrznymi domu oraz ich układndash sposoacuteb zagospodarowania poddasza (czy będzie użytkowe czy nie)ndash kąt nachylenia połaci dachundash rodzaj zastosowanego pokrycia dachowegondash warunki klimatyczne w danym regionie (jakie występują opady śniegu i jak silne wie-
ją wiatry)Te wszystkie parametry wpływają na konstrukcję więźby dachowej a więc i na zużycie
drewna Najczęściej sugerujemy się głoacutewnie ciężarem pokrycia dachowego sądząc że tzw lekkie pokrycia (jak blacha czy papa) potrzebują dużo lżejszej więźby
Pokrycie tylko w niewielkim stopniu wpływa w rzeczywistości na konstrukcję więźby Znacznie ważniejsza jest tu suma obciążeń własnych dachu ocieplenia i wykończenia oraz warunki atmosferyczne Więźba musi wytrzymać nawet silne podmuchy wiatru oraz ciężar zalegającego w zimie śniegu (w polskich warunkach ciężar śniegu jaki musi utrzymać więźba wynosi ok 100-150 kgmsup2 a w okolicach podgoacuterskich nawet powyżej 200 kgmsup2) Dlatego standardowo projektuje się więźby na ktoacuterych można położyć dowolne pokrycie ndash od blachy do dachoacutewek ceramicznych i cementowych O rodzaju więźby w dużym stopniu decyduje też to czy budujemy dom parterowy czy z użytkowym poddaszem Wykorzystanie pomieszczeń poddasza a nawet strychu jako mieszkalnych powoduje konieczność ich ocie-plania co decyduje o wymiarach elementoacutew więźby (np wysokość krokwi)
L 121 Rodzaje więźby dachowej
Więźba krokwiowaJest to najprostsza konstrukcja dachowa stosowana gdy rozpiętość między zewnętrznymi
ścianami nośnymi nie przekracza 7 m Podstawowym elementem nośnym jest para krokwi połączonych ze sobą w kalenicy o długości 45-6 m rozstawionych w odstępach od 80 do 120 cm Ich dolne końce mogą być mocowane do poziomej belki ściągowej stanowiącej jednocześnie konstrukcję nośną stropu do murłat ułożonych na stropie lub na wierzchu ścian kolankowych Przy tego typu konstrukcji dachowej zaroacutewno mocowanie krokwi do murłat jak i murłat do konstrukcji budynku musi być bardzo solidnie wykonane ponieważ od solidności tych połączeń zależy stabilność i bezpieczeństwo dachu
Więźba krokwiowo-jętkowaStosowana jest tam gdzie rozpiętość między ścianami zewnętrznymi jest większa niż 7 m
stosowanie więźb krokwiowych przestaje być ekonomiczne (dla zapewnienia odpowiedniej sztywności konstrukcji więźby należałoby stosować krokwie o bardzo dużych przekrojach) Zatem tego projektuje się więźby w ktoacuterych każda para krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie ich długości poziomym elementem zwanym jętką Dzięki takiemu rozwiązaniu
242
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
można wykonywać dachy o rozpiętości nawet 11 m o przekroju krokwi podobnym do dachoacutew o konstrukcji krokwiowej W więźbach krokwiowo-jętkowych podobnie jak w krokwiowych wszystkie obciążenia są przekazywane na ściany zewnętrzne budynku
Więźba płatwiowo-kleszczowaWięźbę płatwiowo-kleszczową stosuje się wtedy gdy rozpiętość dachu przekracza 11
m W tej konstrukcji podpory dla krokwi nie tworzą tylko murłaty ale dodatkowo krokwie podparte są w połowie rozpiętości na płatwiach goacuternych a płatwie podparte są słupkami stojącymi na płatwiach stopowych lub bezpośrednio na stropie Cała konstrukcja podpierająca krokwie składająca się z płatwii i słupoacutew nosi nazwę ściany stolcowej Całość więźby dachowej usztywniają poziomo kleszcze ndash podwoacutejne belki wiążące końce słupoacutew z opartymi na nich krokwiami Kleszcze montuje się co trzecią lub czwartą parę krokwi i takie wiązary noszą nazwę wiązaroacutew głoacutewnych w odroacuteżnieniu od pośrednich w ktoacuterych krokwie opierają się jedynie na płatwiach W dachach o konstrukcji płatwiowo-jętkowej większe obciążenia przekazywane są na strop ostatniej kondygnacji a nie na ściany zewnętrzne Takie rozwią-zanie wpływa korzystnie na stabilność i wytrzymałość dachu ale wymaga zaprojektowania odpowiednio wytrzymałego stropu
Praktycznie każdą z wyżej wymienionych więźb można odeskować i pokryć papą
Wyboacuter drewnaW domach jednorodzinnych więźba wykonana jest zwykle z drewna sosnowego świerko-
wego lub jodłowego ktoacutere mają bardzo dobre właściwości mechaniczne są łatwo dostępne a przy nie są drogie Drewno stosowane do budowy konstrukcji więźby dachowej powinno być odpowiednio przygotowane ndash wysuszone oraz zabezpieczone przed działaniem czyn-nikoacutew biologicznych ognia i wilgoci
Najbardziej skuteczną metodą zabezpieczenia drewna jest przemysłowa impregnacja proacuteżniowo-ciśnieniowa Jednak na małych budowach stosuje się zazwyczaj impregnację powierzchniową polegającą na malowaniu natryskiwaniu lub kąpieli elementoacutew w roz-tworze z impregnatem Do zabezpieczenia konstrukcji więźby dachowej przed wilgocią owadami grzybami oraz ogniem używa się przede wszystkim impregnatoacutew solnych ktoacutere zmniejszają łatwopalność drewna a przy tym nie powodują powstawania toksycznych oparoacutew Są bezbarwne więc dodaje się do nich barwnik umożliwiający sprawdzenie ktoacutere elementy zostały zabezpieczone i jak głęboko impregnat wniknął w zabezpieczane drewno
Drewno przeznaczone do impregnacji powinno być odpowiednio wysuszone (o wilgotności poniżej 20) oraz oczyszczone z kory i zabrudzeń Na elementy konstrukcyjne więźb dachowych powinno stosować się drewno suszone przemysłowo w specjalnych suszarniach Tylko w ten sposoacuteb możemy uzyskać wymaganą wilgotność oraz doprowadzić do wygi-nięcia obecnych w nim zarodnikoacutew grzyboacutew oraz larw owadoacutew Jakość drewna określają odpowiednie klasy Wskazują jaką drewno ma wilgotność i jakie są dopuszczalne pęknięcia określają też ile może być sękoacutew na jednym metrze bieżącym gotowego elementu oraz w jaki sposoacuteb powinno być zaimpregnowane Najpopularniejszą i zarazem najczęściej stosowaną klasą drewna w budownictwie jest klasa C-30 Jest to europejskie oznaczenie drewna W tartakach można czasem jeszcze spotkać wyższą klasę drewna o symbolu C-33 ale jest to materiał bardzo drogi
243
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
L 122 Impregnacja więźby dachowejImpregnacja drewna zwłaszcza użytkowanego na zewnątrz lub w miejscach trudno dostęp-
nych jest zabiegiem niezbędnym a sposoacuteb jej przeprowadzenia w przypadku drewnianych konstrukcji dachoacutew decyduje o ich bdquożywotnościrdquo Drewno nie jest odporne na działanie wody Poddawane przez dłuższy czas zawilgoceniu i pozbawione możliwości naturalnego oddania nadmiaru wilgoci stanie się doskonałą pożywką dla mikroorganizmoacutew i w niedługim czasie utraci swoją wytrzymałość Zwłaszcza w obiektach inwentarskich gdzie warunki są wyjątkowo niesprzyjające
Rozroacuteżniamy kilka rodzajoacutew i sposoboacutew zabezpieczenia drewna Może to być impregna-cja proacuteżniowa lub zanurzeniowa (można stosować impregnaty solne rozcieńczalnikowe oraz barwiące)
Najpopularniejszym sposobem impregnacji i najczęściej stosowanym na wsi jest im-pregnacja zanurzeniowa Wykonuje się ją na placu budowy w wykopanym w ziemi rowie wyłożonym grubą folią i wypełnionym odpowiednim impregnatem Czas moczenia poszcze-goacutelnych elementoacutew więźby nie powinien być kroacutetszy niż 25 godziny Wtedy mamy pewność że impregnat zostanie dobrze wchłonięty Dla odroacuteżnienia zabezpieczonych elementoacutew od niezabezpieczonych impregnat jest barwiony (na zielono czerwono lub brązowo)
Lepszym i skuteczniejszym sposobem zabezpieczenia jest impregnacja proacuteżniowa Tej niestety nie wykonamy we własnym zakresie Odbywa się ona w specjalnych zakładach Jest to sposoacuteb kosztowny ale bardzo skuteczny
Środki zabezpieczająceNajbardziej popularnym środkiem zabezpieczającym jest impregnat solny Chroni on
elementy konstrukcyjne dachu przed owadami i rozwojem grzyboacutew a także zwiększa ich ognioodporność Oproacutecz substancji czynnych impregnaty solne zawierają niekiedy roacutewnież barwnik ułatwiający kontrolę dokładności impregnacji Drewno zabezpieczone impregnatem solnym po wyschnięciu nie jest szkodliwe dla otoczenia
Kolejnym środkiem jest impregnat wodorozcieńczalny Wykorzystuje się go zaroacutewno do impregnacji drewna metodami przemysłowymi jak i przy użyciu natrysku lub pędzla Może skutecznie chronić drewno użytkowane na zewnątrz budynku gdyż po wyschnięciu staje się odporny na wymywanie Ten rodzaj impregnatu najlepiej kłaść natryskowo np zwykłym opryskiwaczem ogrodniczym Zabezpiecza się tak konstrukcje dachowe zaimpregnowane wcześniej preparatami solnymi i miejsca pozbawione impregnacji gdzie drewno było np przycinane Zabieg przeprowadza się przy dobrej bezdeszczowej pogodzie
Do impregnacji drewna stosuje się też impregnaty rozcieńczalnikowe ale nie zaleca się ich w przypadkach więźb dachowych Są bowiem silnie toksyczne i mogą szkodzić ludziom i zwierzętom
W budynkach inwentarskich gdzie powietrze jest bardzo wilgotne i zawiera dużo żrących związkoacutew chemicznych należy wykonać podwoacutejne zabezpieczenie drewnianych konstrukcji dachowych Takim zabezpieczeniem dodatkowym może być np struganie drewna Jest to dobry sposoacuteb na ochronę przeciwogniową
244
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
L 2 Prefabrykacja konstrukcji drewnianych Wykonując konstrukcję więźby dachowej najwięcej problemoacutew napotyka się przy złączach
Złącza muszą być wytrzymałe trwałe i dokładne bo od nich zależy nośność całej konstrukcji i jej geometria Firma MiTek proponuje rozwiązanie (znane już od 1952 roku sprawdzone i bardzo popularne w USA Kanadzie i krajach skandynawskich)ndash płytki kolczaste
Płytka kolczastaPłytka kolczasta (wielokolcowa kolczatkowa gwoździowa ang nail plate) jest nowoczes-
nym elementem łączenia konstrukcji drewnianych Jest to płyta z blachy stalowej (ocynkowa-nej lub nierdzewnej) z wytłoczonymi w niej kolcami Podstawową zaletą kolczastych płytek łącznikowych jest ich zdolność łączenia elementoacutew tarcicy w jedną płaszczyznę gwarantując przy tym dużą siłę połączeń o niezmiennej i przewidywalnej wytrzymałości O nośności tarcicy jako materiału konstrukcyjnego nie stanowi jej wytrzymałość ale siła połączeń jakie można uzyskać z niej przy wykonywaniu konstrukcji (płytki kolczaste pozwalają na efektywniejsze wykorzystanie tego materiału a przez to na znaczne oszczędności)
Płytki łącznikowePłytki łącznikowe roacutewnomiernie przejmują obciążenie z jednego elementu i przenoszą je
przez łącznik na stykający się z nim drugi element Stosowanie systemu prefabrykacji ma liczne zalety Zmniejsza się zakres roboacutet montażowych na obiekcie co znacznie przyspiesza czas budowy Gotowe elementy są dostarczane na miejsce budowy a ich montaż jest szybki i łatwy i może być prowadzony także w zimie Nie występują także liczne problemy ktoacutere towarzyszą tradycyjnym pracom ciesielskim (odpady robocizna cieśli okucia ciesielskie impregnaty itp)
Projektem więźby na podstawie określonej przez konstruktora geometrii obrysu wiązara i warunkoacutew obciążeniowych zajmuje się zakład prefabrykacji co wpływa na niższą cenę w stosunku do klasycznych konstrukcji (20-40 mniej) Lepsze wykorzystanie materiału pozwala na jego znaczne oszczędności proces projektowania i wykonywania elementoacutew jest połączony w jedną całość ktoacutera ma na celu optymalizację zużycia tarcicy Technologia daje możliwość tworzenia znacznych rozpiętości dźwigaroacutew (do 30 m przy elementach prostych i do 40 m w elementach łukowych) przez co lite drewno zastępuje znacznie droższe materiały jak stal żelazobeton czy drewno klejone Prosty system eliminuje konieczność podzlecania wykonywania dachoacutew specjalistycznym firmom (można nabyć wiązary do samodzielnego montażu lub zrobi to ich producent)
Duże oszczędności przynosi stosowanie dolnego pasa jako konstrukcji stropu (zaroacutewno w konstrukcjach poddaszy użytkowych jak i nieużytkowych) przez co można wyeliminować kosztowny ciężki strop np żelbetowy i znacznie odciążyć konstrukcję
Konstrukcja wykonana w zakładzie prefabrykacji w systemie płytek kolcowych nadaje się pod każdy rodzaj pokrycia dachowego Dzięki jej lekkości i wytrzymałości można uniknąć stosowania licznych elementoacutew konstrukcyjnych wymaganych w konstrukcjach tradycyjnych i ograniczających przestrzeń użytkową poddaszy i strychoacutew
309
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
N WENTYLACJA REKUPERACJA
N 1 WentylacjaNowoczesne budownictwo to budownictwo przede wszystkim ciepłe i szczelne skoncen-
trowane na doborze takich materiałoacutew budowlanych ktoacutere ograniczają straty energetyczne budynku do minimum Szczelne okna ciepłe szyby nowoczesne materiały wznoszeniowe grube warstwy ocieplenia i doskonale zaizolowane ściany ndash to wszystko znacznie ogranicza zapotrzebowanie energetyczne budynku a co za tym idzie koszty
Domy pasywne ale także niskoenergetyczne potrzebują minimalne ilości energii do zapew-nienia komfortowej temperatury właśnie z powodu użycia supernowoczesnych materiałoacutew ktoacutere przewodzą minimalne ilości ciepła Przebywanie ludzi w takich budynkach oznacza przede wszystkim zapewnienie regularnej wymiany powietrza do ktoacuterej ndash właśnie z powodu owej szczelności ndash nie dojdzie samoczynnie Zapewnia ją system wentylacji mechanicznej Dodatkowo aby odzyskać ciepło ktoacutere zostaje zużyte na ogrzanie powietrza wewnątrz domu niezbędny stał się montaż specjalnych urządzeń zwanych centralami wentylacyjnymi z odzyskiem ciepła
Uzyskanie tak niskich parametroacutew zapotrzebowania energetycznego tych budynkoacutew na energię cieplną nie byłoby w ogoacutele możliwe bez tych systemoacutew gdyż straty energii ciep-lnej budynku przez kominy wentylacji grawitacyjnej sięgają nawet 60 (im szczelniejszy budynek tym są one wyższe) Już dawno okazało się że jedynym rozwiązaniem dla no-woczesnego szczelnego domu jest system wentylacji nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła ktoacutery znacznie ogranicza straty energetyczne powstające w wyniku wentylowania zapewniając przy tym dostęp do świeżego powietrza
Człowiek na dobę potrzebuje około 1 kg pożywienia 3 kg wody i około 30 kg powietrza Powietrze w odroacuteżnieniu od wody i pożywienia jest najsłabiej przez człowieka percepowane Być może dlatego że go nie widać nie można nadać mu atrakcyjnej formy ani koloru nie można go wypić posmakować najczęściej też nie pachnie To jednak od niego przede wszystkim zależy dobre samopoczucie i zdrowie
Zanieczyszczone powietrze może być bardzo niebezpieczne gdyż zawarte w nim bakterie wirusy roztocza pleśnie grzyby oraz toksyny przedostają się do organizmu podczas oddy-chania i mogą być przyczyną powstawania wielu schorzeń w obrębie układu oddechowego np bardzo niebezpiecznych alergii Wspoacutełczesny mieszkaniec miasta ponad 90 swojego życia przebywa w pomieszczeniach gdzie powietrze zanieczyszczone jest dodatkowo przez powszechnie stosowane tam materiały tapety wykładziny farby środki czyszczące Do tego dochodzi kurz ktoacutery jest doskonałym źroacutedłem zakażeń gdyż mikroorganizmy i wi-rusy przemieszczają się za pomocą jego cząsteczek Nie zapominajmy też o podwyższonej wilgotności ktoacutera przy braku dostatecznej wentylacji występuje niemal zawsze co stanowi idealne warunki do rozwoju drobnoustrojoacutew Powietrze w pomieszczeniach jest 8-10 razy bardziej zanieczyszczone niż powietrze na zewnątrz Jedynym ratunkiem na pozbycie się zanieczyszczonego powietrza z domu jest regularne wietrzenie pomieszczeń Najczęściej jednak tego unikamy szczegoacutelnie zimą słusznie zresztą obawiając się podwyższonych rachunkoacutew za ogrzewanie
310
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
N 11 Czym grozi brak wentylacjiDzięki maksymalnie uszczelnionym oknom i doskonałej izolacji budynkoacutew udaje się
znacznie zmniejszać koszty eksploatacyjne związane z ogrzewaniem Uszczelniając dom i myśląc jedynie o obniżeniu kosztoacutew ogrzewania pomijając przy tym kwestię dopływu świeżego powietrza narażamy się na szereg niebezpieczeństw pojawiających się wszędzie tam gdzie funkcjonowanie wentylacji przestaje być skuteczne
Poniżej kroacutetkie zestawienie zagrożeń wynikających z zaniedbania tak zdawałoby się banalnego problemu jakim jest skuteczna wentylacja w domu
SBSSick Building Syndrome (Syndrom Chorego Budynku) to zespoacuteł objawoacutew takich jak zmę-
czenie nudności powtarzające się boacutele i zawroty głowy zaburzenia pamięci i koncentracji zaburzenia w oddychaniu podrażnienie błon śluzowych gardła nosa i krtani w skrajnych przypadkach nawet omdlenia pojawiające się u osoacuteb przebywających w pomieszczeniach w ktoacuterych panują szkodliwe warunki środowiskowe w szczegoacutelności w pomieszczeniach źle wentylowanych Często objawy te są podobne do objawoacutew astmy lub przeziębienia znikają jednak szybko po uzyskaniu dostępu do świeżego powietrza lub po opuszczeniu zbyt szczelnego budynku SBS jest reakcją organizmu na złą wentylację i wynikającego z niej nadmiaru nagromadzonych w powietrzu takich czynnikoacutew jak
ndash zanieczyszczenia pyłowe chemiczne i biologicznendash tlenek węgla dwutlenek węglandash nadmiar pary wodnej oraz niedomiar tlenuPewne znaczenie na powstawanie objawoacutew SBS u ludzi ma także jonizacja powietrza czy
promieniowanie elektromagnetyczne
N 12 Wentylacja grawitacyjnaGrawitacyjny system wentylacji mieszkań polega na usuwaniu zużytego powietrza za
pomocą kanałoacutew Aby wentylacja grawitacyjna działała poprawnie niezbędne jest spełnienie kilku warunkoacutew
ndash temperatura wewnątrz domu musi być wyższa niż na zewnątrzndash na zewnątrz powinien wiać lekki wiatrndash okna i drzwi powinny być rozszczelnione aby zapewnić dopływ świeżego powietrzandash konstrukcja kanałoacutew wentylacyjnych na dachu powinna być tak zaprojektowana aby
ograniczyć możliwości wstecznego wdmuchiwania powietrzaGdy temperatura na zewnątrz jest niższa niż wewnątrz budynku wzrasta intensywność
wentylacji w sposoacuteb liniowy (np dwukrotny wzrost roacuteżnicy temperatury wewnątrz i na zewnątrz powoduje dwukrotny wzrost wentylacji)
Gdy na zewnątrz zaczyna wiać silny wiatr to dwukrotny wzrost prędkości wiatru powoduje czterokrotny wzrost intensywności wentylacji
Powyższe zależności nasuwają istotne spostrzeżeniaZimą gdy chcemy a nawet powinniśmy ograniczyć wentylację zachodzi ona w sposoacuteb
niekontrolowany gdy okna są rozszczelnione Szczegoacutelnie podczas mrozoacutew i silnych wiatroacutew następuje ogromna ucieczka ciepła co powoduje szybkie wychłodzenie mieszkania i co gor-
311
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
sze nadmierne wysuszenie Natomiast latem proces wentylowania mieszkań zachodzi tylko podczas wietrznej pogody Gdy nie wieje wiatr i jest ciepło naturalna wentylacja zawodzi zupełnie Wilgoć nieprzyjemne zapachy nie są praktycznie wcale usuwane Konstrukcja i budowa dawnych domoacutew (np miejskich) była tak przemyślana aby częściowo niwelowała niekorzystne skutki braku czy nadmiernej niekontrolowanej wentylacji Grube pełne mury wapienne tynki drewniane okna a przede wszystkim bardzo wysokie kondygnacje ndash wszyst-ko to działa jak swoisty akumulator ciepła zapewniając korzystny mikroklimat panujący wewnątrz domu Niestety ogrzewanie takich mieszkań bywa niezwykle kosztowne
Zaletami wentylacji grawitacyjnej (naturalnej) jest niska cena eksploatacji i komfort wynikający z jej bezgłośnej pracy
N 13 Wentylacja hybrydowaŁącząc siły natury (wentylacja grawitacyjna) z mechaniką powstał system wentylacji
hybrydowej System taki działa naprzemiennie wykorzystując siły natury lub mechanikę pracy wirnika wentylatora Wentylacja hybrydowa działa więc naprzemiennie w sposoacuteb mechaniczny lub naturalny Jeśli dodamy do tego układ automatyki sterującej otrzymamy system ktoacutery w zależności od wybranego sposobu kontroli będzie nadzorował poziom i kierunek przepływu powietrza w kanale wentylacyjnym lub poziom wilgotności względnej w pomieszczeniach w ktoacuterych będzie zamontowany czujnik
Zadaniem takiego układu jest zapewnienie norm higienicznych wymiany powietrza w pomieszczeniach
ndash kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchenkę gazową lub węglową ndash 70 msup3hndash kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchenkę elektryczną ndash w mieszkaniu do 3 osoacuteb ndash 30 msup3h ndash w mieszkaniu powyżej 3 osoacuteb ndash 50 msup3hndash kuchnia bez okna zewnętrznego wyposażona w kuchenkę elektryczną ndash 50 msup3hndash kuchnia bez okna zewnętrznego wyposażona w kuchenkę gazową obowiązkowo z me-
chaniczną wentylacją wywiewną ndash 70 msup3hndash łazienka z wc lub bez - 50 msup3hndash oddzielny wc - 30 msup3hndash pomieszczenie bez okien (np garderoba) ndash 15 msup3hndash pokoacutej mieszkalny oddzielony od pomieszczeń kuchni łazienki i wc więcej niż dwojgiem
drzwi lub pokoacutej znajdujący się na wyższym poziomie w wielopoziomowym domu jednoro-dzinnym lub w wielopoziomowym mieszkaniu domu wielorodzinnego ndash 30 msup3h
Wymiana powietrza w ciągu godziny powinna być roacutewna co najmniej kubaturze pokoju
Wentylatory hybrydowe są urządzeniami energooszczędnymi dwubiegowy silnik wen-tylatora Fenko zużywa odpowiednio 95 W lub 62 W w zależności od wybranego biegu pracy silnika i zapewnia dla jednego pomieszczenia wydajność na poziomie 180 msup3h]lub odpowiednio na niższym biegu 120 msup3h Proste przeliczenie cen moacutewi że nawet w przy-padku gdyby wentylator pracował ciągle na wyższym biegu łączny koszt zużytej energii elektrycznej wynosiłby nieco ponad 30 zł rocznie Niebagatelna zaletą jest roacutewnież jego cicha praca 41 dBA lub 33 dBA bezpośrednio przy nim co powoduje że w pomieszczeniu jest praktycznie niesłyszalny
312
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
N 131 Wentylacja hybrydowa ndash TurbowentWentylacja hybrydowa stanowi połączenie prostoty wentylacji grawitacyjnej ze stabilnością
wentylacji mechanicznej co ma na celu przede wszystkim ograniczenie kosztoacutew eksploatacji (wydatkoacutew na energię elektryczną)
Turbowent hybrydowy firmy Darco to nowa jakość na rynku wentylacji hybrydowej Obrotowa nasada Turbowent dodatkowo wyposażona jest w cichobieżny sterowany mi-kroprocesorowo silnik małej mocy (5W) Nasada ta działa dwubiegunowo Gdy wieje wiatr iwarunki naturalne umożliwiają uzyskanie żądanej wydajności nasady silnik nie pracuje a nasada działa jak zwykły Turbowent Gdy jednak prędkość wiatru jest niewystarczająca dla działania wentylacji grawitacyjnej włącza się silnik i napędza turbinę do zadanej prędkości zapewniając tym samym pożądaną wydajność Gdy wiatr wieje ze zbyt dużą prędkością co powodowałoby nadmierne zwiększenie podciśnienia w przewodzie kominowym i zbyt duży strumień usuwanego powietrza silnik nasady hamuje turbinę do zadanej prędkości obrotowej Niezależnie od warunkoacutew zewnętrznych Turbowent hybrydowy obraca się zawsze z prawie jednakową prędkością 60 obrmin Histereza (roacuteżnica między wartościami skrajnymi) wynosi 60 obrotoacutew na minutę dlatego jeśli np prędkość na sterowniku wynosi 180 obrmin to od 150 obrmin silnik nie pracuje a hamowanie rozpoczyna się od prędkości 210 obrmin Sterowanie mikroprocesorowe pozwala na płynną regulację żądanej prędkości obrotowej turbiny a tym samym na regulację wydajności procesu wentylacji
Turbowent hybrydowy napędzany jest silnikiem elektrycznym małej mocy pobierającym tylko 5 W i to tylko w sytuacji gdy siła wiatru jest nieodpowiednia (co zdarza się rzadko) koszty energii elektrycznej są minimalne i wynoszą około 5 gr za dobę użytkowania (zużycie 012 kWhdobę)
Nasada kominowa umożliwia swobodny dostęp do przewodu kominowego w celu jego oczyszczenia Zalety nasady
ndash połączenie prostoty wentylacji grawitacyjnej z niezawodnością mechanicznejndash możliwość płynnej regulacji prędkości obrotowej nasady a tym samym jej wydajnościndash łatwy dostęp do przewodu kominowego w celu jego czyszczenia poprzez odchyle-
nie nasadyndash cicha praca duża niezawodność i bezpieczeństwondash dzięki wykorzystaniu energii wiatru bardzo niskie koszty eksploatacji (zużycie prądu)ndash estetyczny wyglądndash łatwość instalacji (wszystkie niezbędne komponenty w zestawie)
N 2 RekuperacjaJest to wentylacja mechaniczna z odzyskaniem ciepłego powietrza Instalacja wentylacyjna
wyposażona w rekuperator zapewnia przede wszystkim zmniejszenie kosztoacutew ogrzewania budynku Nie można jednoznacznie powiedzieć ile mniej zapłacimy za ogrzewanie po założeniu rekuperatora jednak jedno jest pewne centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła zapewni zmniejszenie strat ciepła powodowanych przez sprawnie działającą wentylację grawitacyjną nawet o 60-80 (przy dobrze wykonanej instalacji oraz sprawnie działającej centrali z rekuperatorem)
Należy pamiętać że odzysk ciepła dla danej instalacji rekuperatora można poroacutewnać jedynie z sytuacją gdzie w identycznym budynku zostanie zastosowana wentylacja grawi-
313
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
tacyjna odpowiadająca polskim normom i przepisom I będzie ona roacutewnież funkcjonowała odpowiednio do ustalonych w normach założeń Skraplanie się pary wodnej na wewnętrznych stronach szyb to ewidentny przykład na brak dostatecznej wentylacji
Producenci systemoacutew wentylacyjnych przy ich sprzedaży pomijają zazwyczaj milczeniem zaroacutewno skuteczność wentylacyjną centrali (czyli spręż generowany przez jej wentylatory) jak i koszty uboczne (zużycie prądu koszt eksploatacyjne itp)Są i tacy producenci ktoacuterzy oferują rekuperatory BEZ wentylatoroacutew Klient skuszony sprawnością centrali rzędu nawet ponad 90 kupuje wymiennik oraz najtańsze wentylatory ktoacutere zazwyczaj nie mają siły na przepchnięcie powietrza przez samą centralę nie wspominając o instalacji wentylacyjnej ktoacutera też generuje opory No i pojawia się rozczarowanie rekuperacją
Dlatego warto poroacutewnać nie tylko sprawności central podawane zresztą często dla wa-runkoacutew idealnych panujących jedynie w laboratoriach ale także wiele innych czynnikoacutew wpływających na skuteczną pracę całej wentylacji spręż central jakość usług oferowanych przez firmę instalującą system zaplecze serwisowe itp
Instalacja wentylacyjna z odzyskiem ciepła nie jest więc modnym gadżetem W przypadku budowy domu z nowoczesnych materiałoacutew wentylacja mechaniczna jest wręcz koniecznością wynikającą ze specyfiki tychże właśnie materiałoacutew Zapewnia ona nie tylko wymierne zmniejszenie kosztoacutew ogrzewania ale przede wszystkim świeże powietrze niezbędne do zdrowego normalnego funkcjonowania
N 21 Zalety wentylacji centralnej z rekuperacjąNajważniejszymi zaletami wentylacji centralnej z rekuperacją jest zapewnienie odczucia
komfortu ochrona zdrowia i oszczędność energii cieplnej Dostarczane świeże powietrze jest dodatkowo filtrowane co zapobiega dostawaniu się pyłoacutew i alergenoacutew do pomieszczeń W okresie zimowym dzięki nawilżaczowi parowemu można w razie potrzeby podnieść wilgotność latem nadmiar pary wodnej jest usuwany Dzięki temu mamy zapewniony optymalny dla zdrowia klimat wnętrz W przypadku zmieniającego się zapotrzebowania na świeże powietrze wystarczy włączyć odpowiedni poziom pracy ktoacutery często można jeszcze regulować Co mniej więcej kwartał należy wymienić filtry Centrala wentylacyjna może wspoacutełpracować z gruntowym wymiennikiem ciepła co umożliwia chłodzenie po-mieszczeń latem
19 POWODOacuteW DLA KTOacuteRYCH WARTO MIEĆ REKUPERACJĘ
Oszczędności1 Niższe koszty ogrzewania domu (nawet o 50)2 Możliwość zmniejszenia rozmiaroacutew grzejnikoacutew i mocy pieca grzewczego (nawet o 45
mniejsze zapotrzebowanie budynku na ciepło)3 Budynek jest energooszczędny (lepszy wspoacutełczynnik energooszczędności w świade-
ctwie energetycznym)4 Możliwość rezygnacji z budowy drogich kominoacutew do wentylacji grawitacyjnej5 Możliwość rezygnacji z droższych okien z nawiewnikami i mikrowentylacją6 Podwyższenie standardu budynku (łatwiejsza poacuteźniejsza sprzedaż)
314
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Zdrowie1 Brak niebezpiecznych dla zdrowia przeciągoacutew (nie ma potrzeby przewietrzania poprzez
naprzeciwległe otwarcie okien)2 Budynek z wentylacją mechaniczną jest przewietrzany w każdych warunkach (nieza-
leżnie od warunkoacutew atmosferycznych)3 Nawiewane powietrze jest filtrowane (mniej alergenoacutew i pyłoacutew)4 Lepsze samopoczucie przez całą dobę dzięki mniejszej zawartości CO2 w powietrzu5 Niższa emisja CO2 do atmosfery (ochrona środowiska)
Komfort klimatyczny1 Oddychamy tylko świeżym powietrzem rekuperacja dostarcza świeże powietrze i usu-
wa zużyte2 Rekuperacja obniża zawartość wilgoci w powietrzu wewnętrznym3 Możliwość montażu gruntowego wymiennika ciepła (dodatkowe chłodzenie latem
i jeszcze większa sprawność rekuperatora zimą)
Wygoda1 Brak zaparowanych okien i luster (nawet podczas kąpieli)2 Możliwość aktywnego przewietrzenia domu roacutewnież w trakcie przygotowywania in-
tensywnie pachnących potraw3 Brak komaroacutew much i innych insektoacutew oraz zdecydowanie mniej kurzu w domu4 Ciągły dostęp do świeżego powietrza (roacutewnież zimą) bez wychładzania domu5 Możliwość odcięcia się od hałasu panującego na zewnątrz (nie ma konieczności ot-
warcia okien)
N 22 Jak działa rekuperatorWymiana powietrza w pomieszczeniach z zastosowaniem rekuperatora polega na usunięciu
powietrza zużytego i dostarczeniu świeżego o odpowiednich parametrach Zużyte powietrze systemem kanałoacutew jest transportowane do rekuperatora gdzie podlega filtrowaniu i przez kanał wylotowy jest wyrzucane na zewnątrz budynku Świeże powietrze kanałem wlotowym jest zasysane do wnętrza urządzenia gdzie przechodzi przez filtry ktoacutere wyłapują drobiny kurzu oraz alergeny pyłki traw i drzew Następnie powietrze przechodząc przez wymiennik ciepła jest ogrzewane ciepłem oddanym przez powietrze usuwane (ALE SIĘ Z NIM NIE MIESZA) Podgrzane powietrze następnie jest tłoczone do wentylowanych pomieszczeń Ilość powietrza nawiewanego i wywiewanego jest jednakowa
N 23 Budowa rekuperatora Obudowa rekuperatora bez znaczenia z jakich materiałoacutew jest wykonana powinna cha-
rakteryzować się doskonałymi właściwościami tłumienia drgań hałasu od 200 do 10000 Hz dużą sztywnością niewielkim ciężarem oraz odpornością na warunki atmosferyczne i promieniowanie UV Rekuperatory mają szczelne pokrywy inspekcyjne służące do okre-sowych przeglądoacutew urządzenia czyszczenia i wymiany filtroacutew Wnętrze obudowy często jest ocieplone termicznie i wygłuszone akustycznie
330
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
O OGRZEWANIE
O 1 OgrzewanieKoszt ogrzewania w rocznym bilansie użytkowania domu stanowi największą kwotę
Dlatego warto już na samym początku dobrze przemyśleć oraz zaplanować system ogrze-wania domu poacuteźniejsze przeroacutebki zawsze są dużo bardziej kosztowne
Do wyboru jest dużo roacuteżnych systemoacutew grzewczych Wymogi unijne narzucają producen-tom coraz większe wymagania pod tym względem energooszczędności i ekologii Inwestorzy natomiast przy zastosowaniu nowoczesnych ekologicznych oraz energooszczędnych sy-stemoacutew grzewczych mogą liczyć na korzystne dofinansowania lub kredyty preferencyjne
Wciąż jest jeszcze spora liczba osoacuteb ktoacutera pozostaje przy standardowym ogrzewaniu konwekcyjnym czyli grzejnikach Kolejną grupą produktoacutew jest ogrzewanie niskotempera-turowe zamieszczane w podłodze i ścianie Nowością jest system ogrzewania fazowego Jest to zupełnie odmienne ogrzewanie od dotychczas stosowanego Dzięki swojej innowacyjności zapewnia duży komfort cieplny a zarazem niespotykane dotąd oszczędności w ogrzewaniu na poziomie 60
O 11 Komfort cieplny a rozkład temperatur w pomieszczeniuW Polsce zużycie energii elektrycznej na jednego mieszkańca jest o połowę mniejsze niż
w innych rozwiniętych państwach europejskich Krajowa energetyka jest w stanie wytwarzać więcej energii niż aktualnie sprzedaje Dziedziną w ktoacuterej istnieje możliwość większego wykorzystania energii elektrycznej jest ogrzewanie ndash zaroacutewno pomieszczeń jak i wody do celoacutew użytkowych
Komfort cieplny ndash parametryndash temperatura powietrza w pomieszczeniundash średnia temperatura powierzchni przegroacuted budowlanychndash prędkość przepływu powietrzandash wilgotność względna powietrzandash stopień aktywności ruchowej użytkownikoacutew od ktoacuterej zależy ilość ciepła wydzielanego
przez organizm człowiekandash opoacuter przewodności cieplnej odzieży od ktoacuterej zależy szybkość wymiany cieplnej po-
między ciałem ludzkim a otoczeniemTemperatura powietrza powinna być dostosowana do aktywności ruchowej osoacuteb prze-
bywających w pomieszczeniu Jeżeli osoby te nie są aktywne ruchowo za optymalną przyjmuje się temperaturę w granicach od 18 do 21degC Dla poczucia komfortu ważne jest aby temperatura była roacutewnomierna w całym wnętrzu zaroacutewno w pionie jak i w poziomie W sytuacji z grzejnikiem zamieszczonym pod oknem ciepłe powietrze unosi się ku goacuterze a zimne napływa od dołu
Rozkład najbardziej zbliżony do optymalnego fizjologicznego rozkładu można uzyskać przy zastosowaniu ogrzewania fazowego (umieszczanego pod tynkiem glazurą terakotą) ktoacutere jest typem ogrzewania niskotemperaturowego Panele grzewcze delikatnie promieniują ciepłem bezpośrednio na użytkownikoacutew oraz przedmioty a nie ndash jak w przypadku tradycyj-nego ogrzewania ndash nagrzewane jest powietrze a dopiero potem mieszkańcy
331
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Panele przekazują ciepło do pomieszczenia w postaci subtelnego promieniowania bardzo przyjaznego dla mieszkańcoacutew Jest to rodzaj ciepła w swojej istocie najbardziej zbliżony do ciepła słonecznego naturalnego dla ludzi Zapewnia roacutewnomierny rozkład temperatur w całej kubaturze pomieszczeń nie występują miejsca z przegrzanym powietrzem a także utrzymana jest stała wilgotność powietrza
O 12 Systematyka ogrzewania
Ogrzewanie centralneTo przede wszystkim ogrzewanie wodne w mieszkaniach biurach i w innych podobnych
obiektach oraz ogrzewanie parowe stosowane w halach fabrycznych Źroacutedłem ciepła mogą być roacuteżne paliwa
Ogrzewanie indywidualneOgrzewanie indywidualne z punktu widzenia oddawania ciepła można podzielić naKonwekcyjne ndash ciepło jest przekazywane przez grzejnik bezpośrednio do powietrza
w pomieszczeniu Przepływające wokoacuteł grzejnika powietrze ogrzewa się i rośnie jego tem-peratura Ciepłe powietrze krążąc po pomieszczeniu nagrzewa ściany i wyposażenie Wadą konwekcji jest unoszenie wraz z ciepłym powietrzem cząsteczek kurzu Z tego względu nie należy stosować tego typu ogrzewania w pomieszczeniach użytkowanych przez alergikoacutew
Promiennikowe ndash używane są płyty grzejne o roacuteżnej konstrukcji nisko- średnio- i wy-skokotemperaturowe Grzejnik promiennikowy ma płytę stalową z wkomponowanym ele-mentem grzejnym
Powierzchniowe ndash dzielimy na podłogowe ścienne i sufitowe
Ogrzewanie akumulacyjne elektrycznePunktowe ndash realizowane przy użyciu punktowych stałych lub przenośnych grzejnikoacutew
rozmieszczonych w ogrzewanych pomieszczeniach Wyposażone są one we wkłady z ma-teriałoacutew akumulujących ciepło
Podłogowe ndash stosuje się przewody i maty grzejne ułożone w podłożu stanowiącym ele-ment akumulujący ciepło Podstawową cechą ogrzewania akumulacyjnego jest możliwość magazynowania energii cieplnej ktoacutera pobierana jest w okresie nocnym oraz w czasie tzw doliny dziennej pomiędzy 13 a 15 wtedy gdy opłata za energię elektryczną jest niższa
OGRZEWANIE FAZOWE ndash ogrzewanie niskotemperaturowe ktoacutere jest umieszczone pod tynkiem w ścianach lub ewentualnie w podłodze Panele grzewcze delikatnie promieniują ciepłem bezpośrednio na ludzi a nie ndash jak w przypadku tradycyjnego ogrzewania ndash na-grzewane jest powietrze a dopiero potem mieszkańcy Ogrzewanie fazowe wykorzystuje termodynamiczne zjawisko przemiany fazowej dzięki czemu zawdzięcza swoją nazwę
Niskowrzący czynnik roboczy zawarty w panelu powoduje jego błyskawiczne nagrzewanie potem się skrapla a następnie ponownie wrze Ten proces jest wielokrotnie powtarzany a czynnik się nie zużywa gdyż jest hermetycznie zamknięty Dzięki temu temperatura zasilania jest niska a powierzchnia grzania bardzo dużawwwferisco
332
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Ogrzewanie bezpośrednieEnergia cieplna przekazywana jest do otoczenia sukcesywnie w trakcie jej wytwarzania
Pod względem sposobu przekazywania ciepła rozroacuteżniamy ogrzewaniendash konwekcyjne naturalne ndash ciepłe powietrze unosi się ku goacuterze a zimne napływa od dołundash konwekcyjne wymuszone ndash ogrzewane powietrze jest tłoczone przez wentylator wbu-
dowany w grzejnik i wpływa dołem a od goacutery zasysane jest powietrze zimnendash przez promieniowanie ukierunkowane ndash możliwe jest dowolne kształtowanie strumienia
ogrzanego powietrzandash przez promieniowanie płaszczyznowe ndash zapewnia roacutewnomierne oddawanie ciepła
z całej powierzchni elementu grzejnego a jego przepływ zależy od miejsca umieszczenia tego elementu
Ogrzewanie nadmuchoweWdmuchiwanie gorącego powietrza do pomieszczeń to bardzo efektywny sposoacuteb ich
ogrzewania Utrzymanie odpowiedniej temperatury w pomieszczeniach jest bardzo ważne lecz aby uzyskać pełny komfort należy roacutewnież zapewnić ich wentylację System ogrzewania powietrznego ndash rozwiązanie ktoacutere łączy w sobie obie te funkcje ndash jest bardzo popularny w USA i Kanadzie W Polsce cieszy się coraz większym zainteresowaniem
W systemie ogrzewania powietrznego źroacutedłem ciepła jest piec nadmuchowy z czerpnią po-wietrza filtrem i nawilżaczem do ktoacuterego podłącza się kanały powietrzne Piec jest zasilany gazem ziemnym propanem technicznym lub olejem opałowym Powietrze przefiltrowane i podgrzane w piecu jest rozprowadzane układem przewodoacutew nawiewnych do poszczegoacutelnych pomieszczeń Odgałęzienia sieci są zakończone kratkami nawiewnymi lub nawiewnikami z regulacją przepływu Powietrze ogrzane do temperatury 35degC miesza się z powietrzem w pomieszczeniu podnosząc jego temperaturę Roacutewnocześnie z wdmuchiwaniem powietrza taka sama jego ilość jest usuwana z pomieszczenia To powietrze zasysane jest do przewodu powrotnego Zanim ponownie trafi do pieca jest mieszane z powietrzem zaczerpniętym z zewnątrz i filtrowane Część powietrza usuwana jest z pomieszczeń przewodami wentylacji grawitacyjnej
Ideą ogrzewania powietrznego (znanego roacutewnież jako ogrzewanie nawiewowe) jest pod-grzewanie bezpośrednio powietrza Rozwiązanie takie pozwala na ominięcie podgrzewania czynnikoacutew pośrednich takich jak woda i grzejniki w ogrzewaniu tradycyjnym lub podłoga w ogrzewaniu podłogowym Wytworzone ciepło oddawane jest więc do otoczenia w sposoacuteb najbardziej efektywny Bezpośredni nadmuch ciepłego powietrza umożliwia szybkie i roacutew-nomierne nagrzewanie pomieszczeń
Zalety ogrzewania nadmuchowegoNawiew powietrza odbywa się przez kratki sufitowe Ogrzewanie powietrzne jest znacznie
mniej zawodne od wodnego Można je na przykład wyłączyć zimą na pewien czas bez obawy uszkodzenia Sama instalacja bez grzejnikoacutew zaworoacutew złączek jest roacutewnież mniej narażona na niebezpieczeństwo wystąpienia nieszczelności A jeśli mimo to zdarzą się to i tak nie są tak groźne dla domu jak wypływająca z nieszczelnej instalacji gorąca woda Ogrzewanie powietrzne można zainstalować w każdym domu o powierzchni powyżej 100 m bez względu na technologię budowy
333
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
W tradycyjnych budynkach murowanych jest to nieco bardziej skomplikowane Przewody powietrzne ktoacutere podwiesza się pod stropami lub układa w kanałach pod podłogą mają niekiedy znaczne rozmiary a przy tym nie mogą kolidować z innymi instalacjami w budynku Aby je ułożyć czasami trzeba wykonać w ścianach i stropach otwory i bruzdy Jeśli nie zostały wcześniej uwzględnione w projekcie domu trzeba uważać by nie naruszyć jego konstrukcji warto więc powierzyć instalację systemu profesjonalnej firmie z dużym doświadczeniem ktoacutera tak zaprojektuje trasę kanałoacutew że są one niemal niewidoczne
O 2 Bilans cieplny budynkuW celu utrzymania temperatury w pomieszczeniu na założonym poziomie nadwyżka strat
nad zyskami musi być kompensowana ciepłem dostarczanym przez instalację ogrzewaniaW bilansie cieplnym pomieszczenia uwzględnia sięndash straty ciepła związane z jego przenikaniem przez obudowę i wentylacją pomieszczeńndash zyski ciepła od docierającego do pomieszczenia promieniowania słonecznego i we-
wnętrzne od ludzi i wyposażeniaUdziały ww składnikoacutew w bilansie cieplnym budynku zależą odndash jego lokalizacji i usytuowania względem kierunkoacutew geograficznych i sąsiedniej zabudowyndash wielkości i kształtu bryły budynkundash ilości i rozmieszczenia okien i innych elementoacutew przezroczystych w przegro-
dach zewnętrznychndash izolacyjności cieplnej obudowyndash przepuszczalności promieniowania słonecznego części przezroczystych obudowyndash intensywności i sposobu wentylacji pomieszczeńndash częstości i sposobu eksploatacji pomieszczeńW budynkach z nieszczelną obudową powodującą nadmierną infiltrację największe straty
ciepła są związane z nadmierną wymianą powietrza w pomieszczeniach W większości istniejących budynkoacutew mieszkalnych z wentylacją naturalną jej intensywność w znacznym stopniu jest kształtowana przez użytkownikoacutew ktoacuterzy ją ograniczają w okresie najniższych temperatur aby zmniejszyć napływ mroźnego powietrza i oszczędzać ciepło
W jednorodzinnym budynku mieszkalnym o powierzchni użytkowej 250 msup2 i wartości wskaźnika sezonowego zapotrzebowania na ciepło około 140 kWhmsup2a przy przyjęciu najwyższych dopuszczanych wartości (zgodnie z obowiązującymi przepisami) wspoacutełczyn-nikoacutew przenikania ciepła w odniesieniu do ścian stropoacutew i okien udziały ww składnikoacutew bilansu cieplnego kształtują się na zbliżonym poziomie Największe straty ciepła powstają w wyniku jego przenikania przez ściany i stropy (ze względu na największą powierzchnię)
We wspoacutełcześnie wznoszonych budynkach mieszkalnych przegrody na ogoacuteł charakteryzują się lepszymi niż wymagane wartościami wspoacutełczynnika ciepła zwłaszcza okna Wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło zwykle nie przekracza 100 kWhmsup2rok
Podobnie jest w przypadku jednorodzinnego budynku charakteryzującego się sezonowym zapotrzebowaniem na ciepło do ogrzewania na poziomie o około 25 niższym niż określony w aktualnych przepisach budowlanych ktoacutery osiągnięto przez zastosowanie grubszej warstwy izolacji cieplnej i energooszczędnych okien przy zwiększonych lecz akceptowanych przez inwestoroacutew kosztach Dalsze obniżenie wskaźnika sezonowego zapotrzebowania na ciepło
334
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
335
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
do ogrzewania pomieszczeń wymaga ograniczenia wentylacyjnych strat ciepła Stosuje się w tym celu wstępne podgrzanie dostarczanego powietrza w wymienniku gruntowym oraz odzysk ciepła z usuwanego powietrza w rekuperatorze
Wybrane normy w ktoacuterych określa się bilans cieplnyPN-EN ISO 137902006 Cieplne właściwości użytkowe budynkoacutew ndash obliczanie zużycia
energii do ogrzewaniaPN-EN 128312006 Instalacje ogrzewcze w budynkach ndash metoda obliczania projektowego
obciążenia cieplnegoPN-B-020252001 Obliczanie sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania
budynkoacutew mieszkalnych i zamieszkania zbiorowegoPN-EN 8322001 Właściwości cieplne budynkoacutew ndash obliczanie zapotrzebowania na energię
do ogrzewania (budynki mieszkalne)
O 3 Ogrzewanie fazowe firmy Feris ndash nowość w ogrzewnictwieBudując dom zastanawiamy się nad wyborem ogrzewania Najlepiej by było bezobsłu-
gowe bez widocznych grzejnikoacutew a jednocześnie oszczędne i nowoczesne zapewniające znakomity komfort cieplny oraz eksploatacyjny
Jest już na rynku bezobsługowy system grzewczo-chłodzący ktoacutery ogrzeje dom o pow 300 msup2 za 200 zł miesięcznie w okresie zimowym a w okresie letnim za darmo go schłodzi do zadanej temperatury
To nowy innowacyjny system grzewczy (ogrzewanie fazowe) wynik 15 lat badań i do-świadczeń polskich konstruktoroacutew
To co grzeje oraz chłodzi to nie woda jak we wszystkich systemach grzewczych Woda wywołuje reakcje (zjawisko fizyczne) i to właśnie reakcja (zachodząca w nieskończoność) grzeje i chłodzi W systemie tym zmniejsza się pojemność wodna w układzie hydraulicznym budynku o ponad 80
System ogrzewania fazowego jestEkonomiczny - Pozwala ograniczyć koszty ogrzewania nawet do 60Wydajny - Roacutewnomiernie i szybko nagrzewa pomieszczenie Zdrowy - Korzystny mikroklimat brak cyrkulacji kurzu i alergenoacutewUniwersalny - Budynki jedno i wielorodzinne obiekty publiczne i przemysłoweKompatybilny ndash System wspoacutełpracuje z każdym źroacutedłem ciepła dostępnym na rynkuBezobsługowy - Ogrzewanie fazowe Feris zapewnia komfort użytkowy Eksploatacja jest
bezobsługowa ndash przy zmiennych warunkach atmosferycznych system sam się stabilizuje
Ogrzewanie to można stosować w ścianach podłodze i suficie Zasadą działania dla tego systemu jest przekazanie ciepła do pomieszczenia w postaci subtelnego promieniowania bardzo przyjaznego dla mieszkańcoacutew Ogrzewanie pomieszczeń w drodze promieniowania podczerwieni jest najbardziej przyjazne dla organizmoacutew żywych a jednocześnie naturalne Zapewnia roacutewnomierny rozkład temperatur w całej kubaturze pomieszczeń - nie występują miejsca z przegrzanym powietrzem a także utrzymana jest stała wilgotność powietrza Ogrzewanie fazowe podobnie jak słońce - nagrzewa ludzi przedmioty nie nagrzewając
336
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
powietrza Oznacza to że względnie niskie temperatury powietrza są rekompensowane przez promieniowanie cieplne zapewniając pożądany komfort termiczny
Średnia temperatura wody w zasilaniu instalacji centralnego ogrzewania (co) wynosi 30degC Ze względu na niską temperaturę zasilania ten typ ogrzewania można zaliczyć do ogrzewania niskotemperaturowego Ma jednak nad nimi znaczną przewagę - pojemność wodną układu Przy ogrzewaniu podłogowym powierzchnia grzania jest bardzo duża oraz taka sama jak pojemność wodna układu W panelu grzewczym ogrzewania fazowego skraplacz grzeje ale woda przepływa tylko przez kolektor (dolną rurkę) Zwiększa to kilkukrotnie powierzchnię grzewczą w stosunku do pojemności wodnej
Zanim przejdziemy do dalszego opisu zilustrujmy sposoacuteb działania tej innowacji pro-stym przykładem
Wyobraźmy sobie jeden z elementoacutew systemu ndash podtynkowy panel grzewczy składający się z rurek ciepła w ktoacuterych znajduje się czynnik roboczy wrzący w temperaturze od 15oC Po włożeniu tego elementu np do naczynia z ciepłą wodą już po kilku sekundach panel grzeje promieniuje ciepłem I właśnie to co grzeje to zjawisko fizyczne ndash w panelach nie ma wody a cały proces zachodzi w nieskończoność
Rys Panele grzewcze podczas montażu Źroacutedło wwwferisco
Ogrzewanie fazowe poprzez promieniowanie zapewnia roacutewnomierny rozkład temperatury w całej kubaturze pomieszczenia Nie ma konwekcji a więc ruchu kurzu i alergenoacutew oraz zachowana jest korzystna ujemna jonizacja powietrza Te i jeszcze inne elementy wpły-wają na korzystny komfort termiczny Przy tego rodzaju ogrzewaniu mamy dużo mniejsze straty ciepła ponieważ nie potrzeba tu nośnika energii w postaci powietrza do ogrzewania
337
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
pomieszczeń Przy wietrzeniu nie tracimy ciepła ponieważ ono tam jest i nie ucieknie wraz z powietrzem
Coraz wyższe ceny paliw energetycznych oraz szukanie najnowszych rozwiązań sprawią że ogrzewanie fazowe będzie coraz bardziej popularne w naszych domach
O 31 Ogrzewanie za pomocą konwekcji czy promieniowaniaOto kilka faktoacutew z zakresu fizyki na temat ogrzewaniandash każdy człowiek zwierzę roślina skała budynek czy inny obiekt podlega zasadzie stałej
wymiany ciepła z otoczeniemndash jeśli występuje roacuteżnica temperatur to energia przepływa z obiektu o wyższej tempera-
turze do obiektu o niższej temperaturze dopoacutety dopoacuteki obydwa obiekty nie osiągną takiej samej temperatury
ndash energia cieplna może być dostarczona na 2 sposoby a) promieniowanie np słońce b) konwekcję (czyli ruch powietrza) np kaloryferySystemy grzewcze oparte na konwekcji potrzebują powietrza jako nośnika energii
Kaloryfer nagrzewa powietrze ktoacutere krąży po pomieszczeniu oddając energię Następnie ochładza się i opada w doacuteł potem ponownie nagrzewa się i unosi się do goacutery Proces cyrkulacji powtarza się dopoacuteki temperatura się nie wyroacutewna Do konwekcji jest zatem potrzebna roacuteżnica temperatur czyli wykorzystuje ona zasadę termodynamiki
Promieniowanie termiczne wykorzystuje zupełnie inne zasady Nie potrzebuje ono żadnego nośnika i nie zależy od temperatury otoczenia Jest to promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie podczerwieni (np słońce) Promieniowanie cieplne nagrzewa bezpośrednio ciała stałe będące w jego zasięgu (np ludzie meble itp) natomiast całkowicie przenika przez powietrze i nie nagrzewa go Powietrze nagrzewa się pośrednio ndash od nagrzanych uprzednio promieniowaniem powierzchni
Co oznacza dla użytkownika zastosowanie ogrzewania wykorzystującego promienio-wanie termiczne
Jest to najzdrowsza forma ogrzewaniaCzłowiek od zawsze był wystawiony na promieniowanie słoneczne przez jego skoacuterę
potrafi przeniknąć prawie 100 promieniowania cieplnegoNajlepsze rozwiązanie dla alergikoacutew Przy ogrzewaniu konwekcyjnym kurz i alergeny
krążą razem z powietrzem po pomieszczeniu ndash tutaj nie ma cyrkulacji powietrza więc system nie wzbija kurzu
Korzystny mikroklimat ndash to ogrzewanie nie wysusza powietrzaKorzystna jonizacja powietrza ndash brak metalowych urządzeń np kaloryferoacutew powoduje
wzrost jonoacutew ujemnych (korzystnych)
Daje duże oszczędnościPodczas wymiany powietrza np przy wietrzeniu nie dochodzi prawie do żadnej utraty
ciepła gdyż nagrzane są głoacutewnie przedmioty a nie powietrze
338
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Temperatura odczuwalna jest większa niż przy ogrzewaniu konwekcyjnym Powala to na obniżenie temperatury zasilania o kilka stopni przy zachowaniu takiego samego komfortu termicznego a tym samym obniżenie kosztoacutew ogrzewania
Zabezpiecza budynek przed zawilgoceniemW tym systemie jest ogrzewana cała powierzchnia pomieszczeń a temperatura podłoacuteg
ścian czy sufitu zawsze będzie wyższa niż przy ogrzewaniu konwekcyjnym Powoduje to naturalną barierę dla rozwoju grzyboacutew i pleśni
O 32 Kompatybilność z innymi systemamiNa ten system ktoacutery zapewnia oszczędności składa się przede wszystkim panel grzewczy
Oproacutecz paneli w skład systemu wchodzi zasobnik rozdzielacze z zaworami oraz sterowanieWszystkie komponenty tego systemu zostały zaprojektowane i wykonane tak aby zużywać jak najmniej energii ograniczyć czynności obsługowe oraz osadzanie się kamienia Pomimo tego że każdy z tych elementoacutew jest częścią systemu to jednak jest kompatybilny z rozwią-zaniami dostępnymi na rynku
Ten nowy system ogrzewania jest oparty na przemianie fazowej zapewniając oszczędności eksploatacyjne na poziomie 60 w stosunku do standardowych rozwiązań (ogrzewanie podłogowe konwekcyjne ndash grzejniki)
Rys Rozchodzenie się promieni przy ogrzewaniu ściennym
O 33 Komfort cieplnyZasadniczą kwestią nie poruszaną zazwyczaj przy innych typach ogrzewania jest komfortTermiczny Jest to stan w ktoacuterym człowiek czuje że jego organizm znajduje się w sta-
nie zroacutewnoważonego bilansu cieplnego tzn nie odczuwa ani uczucia ciepła ani zimna Dodatkowo komfort termiczny oznacza że nie występuje żadne niepożądane nagrzewanie lub chłodzenie poszczegoacutelnych części ciała
Na komfort mają wpływ roacutewnież takie czynniki jakndash wydatek energetyczny (ilość ciepła wytworzonego w organizmie)ndash opoacuter przewodzenia ciepła przez odzieżndash temperatura powietrzandash średnia temperatura promieniowania
339
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash prędkość przepływu powietrzandash wilgotność powietrzaŚrednia wartość temperatury powietrza i przeciętnej temperatury powierzchni wszystkich
otaczających przegroacuted budowlanych stanowi odczuwaną przez człowieka temperaturę oto-czenia Zależności te przedstawia wykres Koumlniga na rysunku poniżej
35
30
25
20
15
10
5
00 5 10 15 20 25 30 35
Średnia temperatura powierzchni ścian [ordmC]
Śred
nia
tem
pera
tura
pow
ietr
za w
pom
iesz
czen
iu [ordm
C]
za chłodno
za gorąco
przyjemnie
Rys Wykres KoumlnigaWzględnie niskie temperatury powietrza są rekompensowane przez promieniowanie
cieplne zapewniając pożądany komfort termiczny Optymalna temperatura powietrza w pomieszczeniu powinna wynosić 16divide18ordmC a średnia
temperatura przegrody budowlanej 24divide30ordmC
Takie warunki komfortu cieplnego zapewnia ogrzewanie fazoweStosując ten rodzaj ogrzewania przy temperaturze powietrza 18ordmC uzyskujemy taki sam
komfort cieplny jak przy 22ordmC korzystając z ogrzewania standardowego ndash konwekcyjnegoDodatkowo wykorzystując wentylację mechaniczną dzięki systemowi rekuperacji uzy-
skamy w bilansie cieplnym dodatkowe 4oC co oznacza 15 oszczędności energii potrzebnej na ogrzanie powietrza zaczerpniętego do systemu
Ogrzewanie fazowe zapewnia ten sam komfort cieplny przy temperaturze o 4ordmC niższej od temperatury uzyskanej w wyniku działania tradycyjnych systemoacutew grzewczych
340
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
O 331 Pionowy rozkład temperatur
20ordmCgrzejniki konwekcyjne umieszczone przy ścianach zewnętrznych
grzejniki konwekcyjne umieszczone przy ścianach wewnętrznych
ogrzewanie powietrzne
ogrzewanie podłogowe
ogrzewanie ścienne Feris (temperatura odczuwalna)
16 18 20 22 24 26ordmC
18 m
01 m
Rys Pionowy rozkład temperaturWykres ten przedstawia poroacutewnanie roacuteżnych systemoacutew grzewczych w stosunku do ogrze-
wania fazowego Prawie pionowa kreska wskazuje że temperatura odczuwalna jest prawie taka sama na każdej wysokości w przeciwieństwie do innych systemoacutew grzewczych Linia ogrzewania ściennego odnosi się do temperatury odczuwalnej a nie temperatury powietrza (w tym przypadku temperatura była by 3ndash4degC niższa) jak pozostałe krzywe
O 34 Opis panelu grzewczego
O 341 Zasada działaniaIstotą całego systemu jest to iż medium grzejnym nie jest woda lecz czynnik roboczy
wykorzystujący zjawisko fizyczne zachodzące w nieskończonośćSystemy grzewcze oparte na konwekcji potrzebują powietrza jako nośnika energii Kaloryfer
nagrzewa powietrze ktoacutere krąży po pomieszczeniu oddając energię Następnie ochładza się i opada w doacuteł potem ponownie nagrzewa się i unosi się do goacutery Proces cyrkulacji powtarza się dopoacuteki temperatura się nie wyroacutewna
Nowe ogrzewanie wytwarza promieniowanie termiczne ktoacutere wykorzystuje zupełnie inne zasady Nie potrzebuje ono żadnego nośnika i nie zależy od temperatury otoczenia Jest to promieniowanie elektromagnetyczne w zakresie podczerwieni Promieniowanie cieplne nagrzewa bezpośrednio ciała stałe będące w jego zasięgu (np ludzie meble itp)
341
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
natomiast całkowicie przenika przez powietrze i nie nagrzewa go Powietrze nagrzewa się pośrednio ndash od nagrzanych uprzednio promieniowaniem powierzchni
To ciepło jest najbardziej zbliżone do ciepła słonecznego naturalnego dla ludzi Ogrzewanie pomieszczeń w drodze promieniowania podczerwieni jest naturalne i bardzo przyjazne dla organizmoacutew Zapewnia dokładnie pionowy idealny dla człowieka rozkład temperatur Żaden inny system grzewczy nie zapewnia takiego komfortu
O 3411 Przykład zjawiska przemiany fazowej
Pobieranie ciepła z otoczenia (dolnego źroacutedła) i poprzez pary czynnika bdquonaturalne przenoszenie ciepłardquo do drugiego końca rurki ciepła (strefy skraplacza)
Czynnik pobiera ciepło z dowolnegoźroacutedła (np pompa ciepła kolektory słoneczne itd) wrze i zmieniając się wparę transportuje energię do strefy skraplacza
Pary czynnika oddając ciepło skraplają się i powracają do strefy parownika
Odbieranie ciepła w trakcie przemiany fazowej w bdquostree skraplaczardquo i dostarczenie do przestrzeni użytkowej budynku
MECHANIZM DZIAŁANIA RURKI CIEPŁA
STRE
FA P
ARO
WN
IKA
STRE
FA S
KRA
PLA
CZA
Rys Zasada działania rurki ciepłaPanele grzewcze wykorzystują do przekazywania ciepła jedną z form przemiany fazowej
czyli zamiany pary w ciecz kiedy wyzwalana jest największa jednorazowa ilość energii Każda przeszkoda na jej drodze pokrywa się natychmiast kroplami wody i robi się gorąca Zjawisko to w ściśle określonych warunkach wykorzystane jest w panelach ciepłociągowych do łagodnego przekazywania ciepła do pomieszczeń zaś pośredniczący w tym procesie mur w ktoacuterym są zamontowane pełni rolę katalizatora
342
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
W panelu ciepłociągowym oferowanym przez firmę Feris energia dostarczona za pomocą paliwa tj ogrzanej wody przekazywana jest w kolektorze do znajdującej się w panelu odpowiednio dobranej cieczy Regulacja następuje przez zmianę wielkości strumienia i temperatury wody zasilającej co wpływa na dynamikę przekazywania ciepła do danego pomieszczenia ułatwiając uzyskanie pożądanych w nim warunkoacutew cieplnych
O 342 BudowaPanel grzewczy systemu jest zbudowany z dwoacutech części parowacza (podstawa) i skrap-
lacza Parowacz jest to kolektor dolny przez ktoacutery przepływa woda kotłowa Oddaje ona ciepło hermetycznie zamkniętemu czynnikowi roboczemu ktoacutery paruje już w temperaturze 15degC Po dostarczeniu ciepłej wody kotłowej do kolektora panelu następuje wywołanie zjawiska fizycznego (skraplanie pary wodnej wewnątrz panelu i wydobycie się energii cieplnej) Powstała para dynamicznie wypełnia całą przestrzeń części panelu grzewczego gdzie w wyniku roacuteżnicy temperatur następuje kondensacja pary Czynnik grzewczy umiesz-czony w panelach osiąga temperaturę doprowadzonej do niego wody Drugą część panelu stanowi skraplacz będący emiterem ciepła Jest on zbudowany z przewodoacutew rurowych przeplecionych siatką z materiału o dużej przewodności cieplnej Taka konstrukcja pozwala na uzyskanie roacutewnomiernego rozkładu ciepła na powierzchni ściany oraz pełnego wykorzystania dynamiki przemiany fazowej Powstała wcześniej para tutaj się skrapla oddając ciepło na zewnątrz a skropliny spływają z powrotem do parownika Proces parowania i skraplania jest ciągle powtarzany całkowicie bezpieczny i długowieczny
rurki cieplne
skropliny
pary czynnika
czynnik roboczykolektor
Rys Przekroacutej panela grzewczegoCzas całego zjawiska od momentu dostarczenia ciepłej wody kotłowej do kolektora dolnego
panelu grzewczego a osiągnięciem przez niego temperatury jaką ma woda w systemie centralnego ogrzewania (co) trwa kilka sekund ndash czyli panel osiąga zadaną temperaturę już po upływie 5 sekund Zjawisko to zachodzi w nieskończoność czyli trwa tak długo jak długo doprowadzamy ciepłą wodę z układu co do paneli grzewczych Poza tym czynnika roboczego umieszczonego wewnątrz panelu nigdy się nie wymienia ani nie uzupełnia
343
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
emiter ciepła
ściana
warstwa tynku
panel grzewczy
Rys Schemat montażu ogrzewania fazowego
Podtynkowe miedziane panele grzewcze PMPG Bardzo mała pojemność wodna ogrzewania ciepłociągowego umożliwia płynną reakcję
systemu na zmieniające się warunki bytowe w pomieszczeniach W rurkach cieplnych peł-niących rolę nośnikoacutew ciepła do przekazywania energii cieplnej wykorzystane jest zjawisko przemiany fazowej Dzięki temu uzyskujemy dużą gęstość przekazywanego strumienia ciepła w przewodzie rurowym PMPG
Siatka przeplatająca rurki cieplne nie tylko rozprowadza roacutewnomiernie ciepło ale roacutewnież służy jako szkielet nośny dla tynku w ktoacuterym będą zatopione panele grzewcze Warstwa tynku nakładana na panele staje się integralną częścią ściany grzewczej ktoacutera na całej powierzchni ma jednakową temperaturę jaką wypromieniowuje na pomieszczenie
Materiał z ktoacuterego są wykonane elementy grzewcze zapewniają długą żywotność syste-mu oraz dużą skuteczność wymiany ciepła Producent daje piętnastoletnią gwarancję na swoje produkty
344
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Rys Panel grzewczy Feris
O 35 ElastycznośćSystem ten jest w pełni kompatybilny z istniejącymi rozwiązaniami i wspoacutełpracuje z każ-
dym źroacutedłem ciepła (pompy ciepła kolektory słoneczne kominek z płaszczem wodnym ogrzewanie elektryczne kocioł kondensacyjny gazowy olejowy oraz na paliwa stałe)
Technologia ta jest wynikiem wielu lat badań oraz doświadczeń i nie będzie pierwszą wprowadzoną na rynek przez firmę Feris
O 351 ZastosowanieOgrzewanie fazowe można instalować praktycznie wszędzie ndash niezależnie od konstrukcji
i przeznaczenia obiektundash budownictwo jedno i wielorodzinne w każdym standardziendash obiekty użyteczności publicznejndash hotele pensjonatyndash szkoły przedszkola żłobkindash szpitale przychodnie gabinety lekarskie itpndash obiekty handlowendash obiekty sakralne historycznendash obiekty o podwyższonych wymogach sanitarnych np przemysł farmaceutyczny lokale
gastronomiczne biurowce itpndash baseny ndash powierzchnie szklane
345
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Suszenie ścianPrawidłowo zamontowane i zatynkowane panele ścienne wypromieniowują 90 ciepła
do wnętrza pomieszczenia a 10 zostawiają w ścianie susząc ją tworzą z niej aktyw-ną przegrodę
Mur ciepły od wewnątrz i suchy w przekroju staje się optymalną przegrodą termiczną
O 36 Stabilizacja temperaturyJest to kolejne innowacyjne rozwiązanie zastosowane w tym systemie przez producenta
Dzięki użyciu własnej konstrukcji zaworoacutew oraz sterownikoacutew system hydrauliczny w bu-dynku sam się stabilizuje Co to oznacza Innowacyjne sterowanie wyroacutewnuje (stabilizuje) temperaturę w każdym pomieszczeniu do wartości zadanej W przypadku nagłych zmian warunkoacutew klimatycznych system jest w stanie sam się dostroić w ciągu 40 minut
Stabilizacja temperatury ma za zadanie roacutewnież chłodzenie pomieszczenia Jest to kolejna nowość ktoacutera będzie wprowadzona przez firmę Feris Dla przykładu ndashw miejscach gdzie występują znaczne przeszklenia i w czasie nasłonecznienia dochodzi do przegrzewania pomieszczeń system sam będzie je chłodził a tam gdzie jest chłodniej (np w piwnicy) będzie dogrzewał Jednym słowem profesjonalna bezobsługowa stabilizacja grzewczo--chłodząca do zadanej temperatury
O 37 Montaż systemu w zimie Kolejną zaletą paneli grzewczych systemu Feris jest to że można je montować w okresie
zimowym Mając tylko tzw robocze źroacutedło ciepła można bez przeszkoacuted instalować panele wewnątrz budynku oraz ogrzewać pomieszczenia ktoacutere mogą służyć do kolejnych prac i etapoacutew inwestycyjnych Czyli wykorzystując ten system nawet prowizorycznie można ogrzewać pomieszczenia w okresie zimowym i kontynuować dalsze prace bez przestojoacutew technologicznych Gdy inwestor nie ma jeszcze źroacutedła ciepła (kotła grzewczego ani instalacji w kotłowni) można posłużyć się najbardziej prymitywną metodą W tym celu wystarczy kilkunastolitrowy zbiornik z wodą grzałka elektryczna i jedna pompka co Po doprowadzeniu podgrzanej wody przez grzałkę do podłączonych paneli PMPG mamy już ciepło w budynku
O 38 EkologiaSystem ten oszczędza wszystkie źroacutedła energii wywiera pozytywny wpływ na środowisko
naturalne poprzez zmniejszenie zapotrzebowania energetycznego budynkoacutew i w konsekwen-cji powoduje obniżenie kosztoacutew eksploatacyjnych Jest to alternatywa dla ciągle rosnących cen paliw energetycznych
O 381 Klasa bdquoA++rdquo dla energooszczędności
Ogrzewanie Fazowe ndash ciepłociągowe ogrzewanie ścienneJeszcze do niedawna tylko niektoacuterzy inwestorzy budując dom interesowali się jego para-
metrami zapotrzebowaniem na ciepło i kosztami eksploatacyjnymi Wybudowanie domu można poroacutewnać do kupna samochodu Rosnące ceny paliw zmuszają nabywcę aby zawczasu pomyślał o kosztach eksploatacji auta Budynku wprawdzie nie tankujemy ale żebyśmy mogli w nim wygodnie żyć potrzebujemy paliwa do jego ogrzania Ograniczenie zużycia energii
346
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
osiągamy dzięki wysokiej sprawności urządzeń i redukcji strat przesyłu ciepła zapewniając komfort cieplny przy minimalnych kosztach eksploatacyjnych Powyższe wartości spełnia energooszczędne niskotemperaturowe ogrzewanie fazowe
Rys Panele grzewcze systemu ogrzewania fazowego Źroacutedło wwwferisco
Obecnie obserwuje się bardzo duże zainteresowanie tym sposobem ogrzewania Cały szereg zalet komfort zdrowotny korzystna jonizacja powietrza doskonałe warunki higieniczne sprawiają że ten system grzewczy zyskuje coraz większą popularność a w najbliższym czasie stanie się jednym z dominujących systemoacutew stosowanych w budownictwie Jego małe wymagania energetyczne pozwalają na stosowanie odnawialnych źroacutedeł energii co znacznie obniża koszty eksploatacji a także przyczynia się do ochrony środowiska przez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń w cyklu życia czy zużycia energii pierwotnej
Każdy przymierzając się do budowy domu patrzy na inwestycję ze swojej perspekty-wy finansowej Większość koncentruje się tylko na tej fazie i patrzy pod kątem będących w zasięgu na to środkoacutew To jednak wciąż najczęściej planowanie z reguły długoletniego obciążenia finansowego mimo bdquojednorazowegordquo wydatku Dlaczego tak dużo osoacuteb używa żaroacutewek energooszczędnych Dlatego że są tanie oraz rachunki za elektryczność są wtedy mniejsze Coraz więcej urządzeń domowych ma określoną klasę energetyczną a coraz trudniej znaleźć takie ktoacutere nie jest oznaczone klasą bdquoArdquo
Czy kupującemu samochoacuted obojętne są jego dane techniczne - Jak szybko się rozpędza Jaki komfort jazdy zapewnia Jakie zapewnia bezpieczeństwo Jak zachowuje się w warun-kach ekstremalnych Co jeszcze potrafi
Klasa bdquoA++rdquo dla ogrzewania to właśnie oferowane przez firmę Feris panele grzewcze o następującej charakterystyce
ndash najmniejsza z możliwych ilość wody w instalacji ndash tyle co w typowej rurze biegnącej po bdquoobwodzie pokojurdquo
ndash wszystkie elementy instalacji ukryte pod tynkiem glazurą lub terakotą
347
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash stale ogrzewanej ścianie obojętne są mroacutez czy wilgoć nie wspominając o grzybie ndash to dostosowująca się do warunkoacutew zewnętrznych niezwykle mobilna bariera
ndash 30ordmC to średnia temperatura wody zasilającej ndash komfort ciepła mimo bdquochłodurdquo na termometrze pokojowym ndash to efekt promieniowania
ścian tak jak opalanie się zimą na ośnieżonym stoku w słoneczny dzień Ten system pozwoli bdquoodczućrdquo roacuteżnicę między temperaturą mierzalną i odczuwalną w dwojaki sposoacuteb najpierw na własnej skoacuterze potem w portfelu
ndash ciepło ciągnie się w panelach po ścianie stąd też nazwa systemu bdquociepłociągowerdquo ndash nieobecność wszędobylskiego kurzu brak ruchu powietrza szukającego źroacutedła ciepła
ktoacutere tam po prostu jest wystarczy wejść ndash zdrowe odpowiednio zjonizowane powietrze do oddychania ndash zbędne są tu nawilżacze
czy inne sztuczne dodatki ndash parametry pracy systemu umożliwiają swobodny wyboacuter źroacutedła jego zasilania ndash nie potrzeba podgrzewać wody w układzie cwu do 80 degC ndash dla instalacji grzejnikowychndash nie jest konieczne rozgrzewanie podłogi przez 4 godziny ndash w przypadku standardowej
instalacji ogrzewania podłogowego W przypadku panelu grzewczego ściana robi się ciepła już po kilku minutach
O 39 Walory zdrowotne
bdquoKilka faktoacutew o powietrzu jakie wdychamyrdquondash 27 000 000 000 000 000 000 Tyle jest cząsteczek w 1msup3 powietrzandash 20 000 Tyle jest ujemnych jonoacutew powietrza w 1cmsup3 czystego zjonizowanego powietrza
w goacuterach Abchaskich (gdzie żyje większość długowiecznej populacji Ziemi)ndash 600 To minimalne stężenie ujemnych jonoacutew powietrza w pomieszczeniach dozwolone
przez Ministerstwo Zdrowia Publicznego Federacji Rosyjskiejndash 300 To stężenie ujemnych jonoacutew powietrza na 1cmsup3 naszych miastndash 60 To stężenie ujemnych jonoacutew na 1cmsup3 powietrza w naszych domachndash 0 To stężenie ujemnych jonoacutew powietrza na 1cmsup3 powietrza w pobliżu ekranoacutew i mo-
nitoroacutew Myszy oddychające takim powietrzem umierają po 14 dniachOgrzewanie fazowe jest ogrzewaniem ktoacutere emituje jony ujemne tworząc przyjazny
zdrowy mikroklimat zachowując jednocześnie wymierne korzyści eksploatacyjne Badania wpływu jonizacji na organizmy żywe pokazały że poprawę samopoczucia i uczucie świeżości powodują jony ujemne natomiast pyły i bakterie zawierają jony dodatnie W pomieszczeniach z ogrzewaniem grzejnikowym wzrasta liczba jonoacutew dodatnich co powoduje odczucie dusz-ności i wysuszenia droacuteg oddechowych Stwierdzono także że przetłaczanie powietrza przez metalowe przewody wentylacyjne i metalowe nagrzewnice powoduje zmniejszenie liczby jonoacutew ujemnych proporcjonalnie do prędkości przepływu temperatury płaszczyzn grzejnych i wilgotności powietrza Naturalnym dla człowieka jest powietrze zjonizowane ujemnie zapewniające jednocześnie komfort cieplny To wszystko zapewnia ogrzewanie fazowe
O 310 Moc grzewcza paneli System ogrzewania fazowego zapewnia obniżenie temperatury rzeczywistej nastawionej
na sterowniku do odczuwalnego komfortu cieplnego poroacutewnywalnego z innymi systemami
348
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
grzewczymi o 4degC Czyli dla temperatury nastawionej np 18degC przy tym systemie odczu-wamy takie same uczucie ciepła jak dla temperatury 22degC przy innym systemie ogrzewania
Biorąc pod uwagę największy panel dostępny w ofercie firmy Feris oraz temperaturę mierzalną jaką ustawiamy dla tego systemu ogrzewania czyli 18degC ndash odczuwalna 22degC przy temperaturze zasilania w układzie CO od 20degC do 40degC otrzymujemy moc grzewczą od 100 do 440W ndash dla 1msup2 panela wynosi ona od 50 do 220W Jest to moc startowa
Po ustabilizowaniu się warunkoacutew cieplnych w pomieszczeniu ogrzewanym gdy ściana pełni już role akumulatora ciepła najwyższe moce nie są wykorzystywane Dla maksymalnej prze-widywanej temperatury zasilania 50degC moc panela wyniesie 530W W praktyce maksymalne temperatury zasilania nie przekraczają 35degC i mocy rzędu 330W dla uzyskania komfortu temperaturowego Odczuwalne 22degC dla większości osoacuteb to i tak za wysoka temperatura
O 311 Oszczędności System ten zapewnia oszczędności w ogrzewaniu pomieszczeń gdyż diametralnie zmniej-
sza się pojemność wodna w układzie centralnego ogrzewana budynku Woda podgrzana przez źroacutedło ciepła (pompa ciepła kominek kocioł grzewczy) w kotłowni nie ogrzewa domu czyli nie wypełnia panelu grzewczego tylko stanowi medium transmisyjne ktoacutere dostarcza ciepło do rdzenia panelu przez zwykłą rurkę hydrauliczną Dostarczone ciepło wywołuje zjawisko fizyczne ktoacuterego skutkiem jest zagrzanie się panelu ndash to właśnie panel grzewczy wytwarza ciepło w domu i to za darmo Średnia temperatura wody w zasilaniu instalacji centralnego ogrzewania (co) wynosi 30degC Pojemność wodna w układzie zasilającym co jest zmniejszona o 80
O 3111 Oszczędności energetyczne ogrzewania fazowegoOszczędności energetyczne ogrzewania ściennego uzyskiwane są dzięki wykorzystywaniu
szeregu czynnikoacutewndash zmniejszeniu pojemności wodnej układundash niskiej temperaturze zasilania wody (20divide50degC)ndash niskim oporom przepływu czynnika obiegowegondash mniejszym stratom związanym z transportem ciepła z uwagi na niższą temperaturę wodyndash zmniejszeniu zapotrzebowania ciepła na podgrzanie powietrza wentylacyjnego ze wzglę-
du na niższą temperaturę powietrza w pomieszczeniundash obniżeniu temperatury powietrza w pomieszczeniu ogrzewanym o ok 3divide4degC (oszczęd-
ność do 24 energii)
Wentylacja z rekuperacją zmniejsza zapotrzebowanie budynku na ciepło o 30Badania mikroklimatu wykazały że przy ogrzewaniach płaszczyznowych jakim jest
ogrzewanie ścienne temperatura komfortu cieplnego jest niższa niż przy ogrzewaniach konwekcyjnych Dla ogrzewań podłogowych i ściennych wynosi 16divide17degC
Wynika z tego że zapotrzebowanie na ciepło przy ogrzewaniu ściennym jest o 15 mniej-sze niż przy ogrzewaniach konwekcyjnych Dodatkowe oszczędności przynosi obniżenie parametroacutew czynnika grzejnego
ndash przy tradycyjnych źroacutedłach ciepła ndash 5ndash przy kotłach kondensacyjnych ndash 15
349
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash przy pompie ciepła ndash 40Stosując w układach grzewczych (CO i CUW) zasobniki ciepła uzyskujemy dodatkowe
korzyści w postacindash redukcji włączeń i wyłączeń jednostki grzewczej o 13 w sezonie grzewczymndash zastosowanie kolektoroacutew słonecznych daje dodatkowo 10ndash znacznego obniżenia emisji zanieczyszczeń do atmosfery zawartych w spalinach
W bardzo znaczący sposoacuteb na zmniejszenie zapotrzebowania na ciepło wpływa reku-peracja w połączeniu z ogrzewaniem ściennym
O 3112 Oszczędności energetyczne związane z obniżeniem temperatury powietrza w pomieszczeniu ogrzewanym
Przykład Stała temperatura odczuwalna 194degC ktoacutera została obliczona dla pomieszczenia z ogrze-
waniem tradycyjnym grzejnikowym z przegrodami o wspoacutełczynniku przenikania U= 03 Wmsup2 K powierzchni ogrzewana A= 173msup2 kubatury ogrzewana V= 446msup3
Średnia temperatura powierzchni grzewczych dla ogrzewania ściennego T śr= 245degC wynikająca z zapewnienia temperatury odczuwalnej 194degC
BudynekU Ti Tśr Qp Qwew Qo E Qf Qv ΔQo ΔE
[Wmsup2] [degC] [degC] [W] [W] [W] [GJrok] [Wmsup2] [Wmsup3] [] []
1) Ogrzewanie grzejnikowe ndash
temp w pomieszc-zeniu 20degC
030 20 191 6450 4521 10971 9327 635 246 0 0
2) Ogrzewanie ścienne ndash temp
w pomieszczeniu 16degC + straty ciepła
030 16 151 6924 3249 10173 7104 588 228 7 24
3) Ogrzewanie ścienne ndash temp
w pomieszczeniu 16degC - straty ciepła
030 16 151 5621 3249 8870 6346 513 199 19 32
Oszczędności energetyczne w wyniku obniżenia temperatury wewnętrznej o 4degC przy tej samej temperaturze odczuwalnej 194degC liczone są względem budynku nr 1
OznaczeniaU- wspoacutełczynnik przenikania ciepła [Wmsup2K]Ti- temperatura powietrza w pomieszczeniu [degC]Tśr- temperatura średnia w pomieszczeniach ogrzewanych [degC]Qp- zapotrzebowanie ciepła na pokrycie strat przez przegrody zewnętrzne [W]Qwew- zapotrzebowanie ciepła na podgrzanie powietrza wentylacyjnego [W]Qo- sumaryczne zapotrzebowanie ciepła [W]E- zapotrzebowanie na energię cieplna [GJrok]Qf- wskaźnik zapotrzebowania na ciepło [Wmsup2]
350
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Qv- wskaźnik zapotrzebowania na ciepło [Wmsup3]ΔQo- oszczędność mocy grzewczej []ΔE oszczędność energii cieplnej []
Temperatura w pomieszczeniu [ordmC]
Wykresy słupkowe- oszczędność mocy cieplnej- oszczędność energii cieplnej
Wykresy liniowe- moc cieplna [kW]- energia cieplna [GJrok]
Zapo
trze
bow
anie
moc
y [k
W]
Zapo
trze
bow
anie
ene
rgii
[GJ
a]
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
020 19 18 17 16
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Rys Wykres przedstawiający oszczędności mocy i energii cieplnej
Wskaźnikowe zapotrzebowanie na energię cieplną kWh(msup2 a)kWh (m2 a)
200
150
100
50
A B C D
A ndash dom tradycyjny z ogrzewaniem grzejnikowym (lata 80)
B ndash dom tradycyjny z ogrzewaniem ściennym
C ndash dom spełniający normy budowlane z klasycznym ogrzewaniem grzejnikowym
D ndash dom spełniający normy budowlane z ogrzewaniem ściennym
Rys Wykres zapotrzebowania na ciepło w zależności od systemoacutew grzewczych
351
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
O 312 Poroacutewnanie ogrzewania fazowego z innymi systemami grzewczymi
Opisując nowy i działający odmiennie od innych system grzewczy nie sposoacuteb jednak uciec od poroacutewnań Oto kroacutetkie zestawienie poszczegoacutelnych cech
Źroacutedło zasilania
System fazowyndash mała pojemność układundash niska temperatura zasilaniandash ogrzewanie poprzez promieniowanie
Źroacutedło zasilania
System podłogowyndash bardzo duża pojemność układundash średnia temperatura zasilaniandash długi czas nagrzewania się podłogindash reakcje alergiczne ndash unoszenie się kurzundash ogrzewanie poprzez konwekcjęakumulację
Źroacutedło zasilania
System kaloryferowyndash duża pojemność układundash wysoka temperatura zasilaniandash ogrzewanie poprzez konwekcję
352
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Czym się roacuteżni ogrzewanie fazowe od tradycyjnego
Temperatura ściany 25-28 ordmC
Temperatura powietrza 18 ordmCOdczuwalna temperatura 21 ordmC
Rys Rozkład temperatur w pomieszczeniu z ogrzewaniem fazowym
Ogrzewanie fazowendash oddawanie ciepła głoacutewnie przez promieniowanie ndash rozkład temperatury ciepło roacutewnomiernie rozłożone na całej wysokości pomieszczeniandash temperatura zasilania 35degC-55degC ndash przeciętna temperatura powietrza w pomieszczeniu ndash 18degC ndash temperatura powierzchni grzejnej 25-40degC ndash nie powoduje niekorzystnej jonizacji powietrza ndash nie powoduje niekorzystnej cyrkulacji kurzu i alergenoacutew ndash idealne rozwiązanie przy zastosowaniu techniki kondensacyjnej i solarnej
Temperatura grzejnikoacutew 50-70 ordmC
Temperatura powietrza 21 ordmCOdczuwalna temperatura 18 ordmC
Rys Rozkład temperatur w pomieszczeniu z ogrzewaniem kaloryferowym
Ogrzewanie tradycyjnendash oddawanie ciepła głoacutewnie na drodze konwekcji (czyli ruchu powietrza)
353
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
ndash rozkład temperatury ciepło u goacutery zimno na dole w przypadku ogrzewania podłogowego ciepło na dole zimno na goacuterze
ndash temperatura zasilania stare instalacje 90degC nowe 55degCndash przeciętna temperatura powietrza w pomieszczeniu 20degCndash temperatura powierzchni grzejnej stare instalacje 60degC nowe 45-50degCndash dodatnia a więc niekorzystna jonizacja powietrzandash cyrkulacja kurzu i alergenoacutew
O 313 Projektowanie ogrzewania fazowegoWarianty projektowe ogrzewania ściennego
Ogrzewanie wyłącznie ściennePomieszczenia z podłogami o dobrej izolacyjnościPomieszczenia o podwyższonych wymaganiach sanitarnychPokoje gościnne sypialnie jadalniePomieszczenia szpitalne biurowePomieszczenia produkcji lekoacutew żywności elektroniki
Ogrzewanie ścienne i podłogowePomieszczenia nad przestrzeniami nieogrzewanymiPomieszczenia wilgotne łazienki wejścia do budynkoacutew kuchnie garderoby basenyGdy dostępna powierzchnia ścian jest za mała projektujemy dodatkowe powierzch-
nie grzewczePodłogowe lub sufitoweSugerujemy docieplenie budynku
SALON17 (20) ˚C
POKOacuteJ17 (20) ˚C
ŁAZIENKA20 (22) ˚C
GARAŻ10 (13) ˚C
(OPCJONALNIE)
POKOacuteJ17 (20) ˚C
KUCHNIA JADALNIA16 (20) ˚C
PRZEDPOKOacuteJ17 (20) ˚C
WIATROŁAP16 (19) ˚C
Rozkład temperatur w założeniu projektowym dla pomieszczeń mieszkalnych
(w nawiasach wartości temperatur dla ogrzewania tradycyjnego)
Rys Rozkład temperatur do celoacutew projektowych
354
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Sposoacuteb postępowania przy projektowaniu ogrzewania ściennegoZachowując komfort cieplny przy ogrzewaniu ściennym temperatura powietrza może być
obniżona o 2divide4 K Uwzględniając założenia obliczeniowe że dla ogrzewania tradycyjnego temperatura w pomieszczeniu wynosi 20degC to przy ogrzewaniu ściennym może być obniżona do 16degC
Parametry pracy ogrzewania ściennegoDla ogrzewania ściennego należy przyjąć temperaturę zasilania maks do 50degCDla piecoacutew kondensacyjnych i pomp ciepła w układzie bez zasobnika maks 45degCRoacuteżnica temperatury między zasileniem a powrotem Δt=5 K
Ustalenie powierzchni ścian przeznaczonych do montażu paneli grzewczych PMPGNależy uzgodnić z inwestorem lub architektem ktoacutere ściany można przeznaczyć do za-
montowania paneli grzewczych Do montażu paneli wybieramy przede wszystkim ściany zewnętrzne ale można roacutewnież montować na ścianach wewnętrznych
W kuchni z zabudowanymi ścianami należy zastosować panele grzewcze podłogowe Dopuszczalne jest stawianie wysokich mebli na ścianie grzewczej jednak należy zostawić przestrzeń ok 10 cm od podłogi i 15 cm od ściany Niskie szafki komody i regały nie mają znacznego wpływu na wydajność cieplną powierzchni grzewczych
Określenie doboru paneliNa podstawie dostępnej powierzchni i mocy należy dobrać typy i liczbę paneli grzew-
czych W pierwszej kolejności należy ustalić wysokości i długości ścian z uwzględnieniem minimalnych odległości od narożnikoacutew okien i drzwi (około 5 cm) oraz mieć na uwadze ściany zewnętrzne i powierzchnie podokienne
W układzie montażu w ścianach zewnętrznych powinny one mieć wspoacutełczynnik przeni-kania ciepła U zgodny z normą W przeciwnym wypadku należy uwzględnić dodatkową izolację zewnętrzną aby ograniczyć straty ciepła Przy określaniu miejsca montażu należy kierować się zasadą zapotrzebowanie ciepła pokrywamy tam gdzie powstają straty ciepła
Montaż zestawoacutew grzewczychZestawy paneli grzewczych należy tak projektować aby łączna powierzchnia modułoacutew
nie przekraczała 10 msup2 w jednej pętli Zestawy możemy projektować w dowolnym systemie rozdzielaczowym Tichelmana etażowym
Panele grzewcze PMPG (Podtynkowe Miedziane Panele Grzewcze) możemy z powodze-niem stosować w starym budownictwie z pionami grzewczymi
O 3131 Przykładowe rozmieszczenia paneli grzewczych Panele grzewcze możemy rozmieszczać na ścianie i w podłodze w roacuteżnych wariantachndash na ścianach (np pokoacutej salon gabinet)ndash w podłodze (np kuchnia przeszklony salon przedpokoacutej)ndash na ścianach i w podłodze (np salon pokoacutej na poddaszu)ndash na ścianach z podłogoacutewką na powrocie (np przedpokoacutej hall wiatrołap łazienka)
416
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Q DOMY ENERGOOSZCZĘDNE
Q 1 Budownictwo energooszczędneBudowa domu energooszczędnego to nie tylko moda W 2009 r Polska wdrożyła postano-
wienia Dyrektywy 200291WE z 16 grudnia 2002 r w sprawie charakterystyki energetycznej budynkoacutew W uproszczeniu dom energooszczędny to taki ktoacutery zużywa 2-3-krotnie mniej energii do ogrzewania niż budynek typowy Zapotrzebowanie na ciepło w domach standar-dowych spełniających wspoacutełczesne normy wyrażane tzw wspoacutełczynnikiem sezonowego zapotrzebowania na ciepło wynosi EA średnio 120 kWhmsup2rok Jeśli chodzi o domy ener-gooszczędne to 15-70 kWhmsup2rok
Domy energooszczędneOszczędności jakie zyskujemy budując dom energooszczędnyRachunki za energię do ogrzewania budynku i przygotowania ciepłej wody użytkowej
będą od 2 do 8 razy niższeWyższa wartość rynkowa domuW nadchodzących latach na ceny nieruchomości będzie miała wpływ energooszczędność bu-
dynku ktoacuterą kupujący zweryfikuje na podstawie obowiązkowego certyfikatu energetycznegoWyższy komfort użytkowania Świeże powietrze doświetlone pomieszczenia bez wyso-
kich rachunkoacutew Według kierunkoacutew jasno zdefiniowanych przez UE koszty energii będą lawinowo rosły
Spokoacutej i bezpieczeństwoWłasny wkład w ochronę naszej planetyNowoczesny dom Jeżeli budujemy dom wg obowiązujących obecnie standardoacutew ener-
getycznych to za 5 lat będzie on przestarzały
Po wprowadzeniu rozwiązań energooszczędnych można zredukować koszty strat energiina wentylacji do 90na izolacji cieplej ścian zewnętrznych do 40na izolacji cieplej dachu do 40na izolacji cieplej ścian do 40na izolacji stolarki okiennej do 35na izolacji podłogi na gruncie do 35na architekturze do 10na izolacji mostkoacutew cieplnych do 80Efektywne gospodarowanie energią to wymoacuteg naszych czasoacutew i ma charakter globalny
W Polsce powyższy postulat realizowany jest od początku 2009 roku ponieważ obowiązuje już unijny przepis dotyczący energetycznej klasyfikacji budynkoacutew
Q 11 Co to jest dom energooszczędnyBudowa domu energooszczędnego zaczyna się już od wyboru działki oraz projektu Aby
maksymalnie wykorzystać źroacutedła energii z natury potrzebne jest min odpowiednie usytu-owanie budynku wobec stron świata ukształtowanie bryły budynku w sposoacuteb eliminujący
417
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
mostki cieplne zaplanowanie funkcji zaprojektowanie przeszkleń a także ukształtowanie zieleni ogrodowej
Najpoważniejszym problemem w domu energooszczędnym są straty ciepła spowodowane jego przenikaniem przez przegrody zewnętrzne (czyli ściany okna dach i podłogę) a także otwieraniem drzwi wejściowych czy istnieniem roacuteżnego rodzaju niepożądanych nieszczel-ności Poza tym ciepło wydatkowane jest na podgrzewanie powietrza ktoacutere napływa do domu na skutek działania wentylacji Chcąc zmniejszyć zapotrzebowanie domu na ciepło trzeba zminimalizować jego straty
Domy stają się energooszczędne poprzez zastosowanie w nich lepszej izolacji przegroacuted zewnętrznych i wyższej jakości okien oraz wymiennikoacutew ciepła z wentylacji
Dom pasywny czy energooszczędny to taka konstrukcja ktoacutera ma na celu maksymalne wykorzystanie dostępnej energii ndash zaroacutewno produkowanej wewnątrz jak i na zewnątrz budynku Dom taki skonstruowany jest tak aby maksymalnie wykorzystać energię słonecz-ną Rozwiązanie takiego usytuowania domu ktoacutery jest maksymalnie otwarte na południe doskonale sprawdza się zimą kiedy staramy się zaabsorbować dużą ilość energii jednak latem ndash o ile nie zabezpieczymy takiego budynku w odpowiedni sposoacuteb ndash może spowodować bardzo silne przegrzewanie się domu Nastawienie się więc wyłącznie na takie usytuowanie domu ktoacutere w sposoacuteb maksymalny stara się wykorzystać słońce może spowodować latem efekt szklarni ktoacutery trudno będzie opanować Niestety zastosowanie odpowiednich szyb czy osłon wewnątrz domu redukuje ten problem zazwyczaj tylko częściowo Na zachodzie domy energooszczędne rozpoznać można między innymi po zewnętrznych roletach żaluzjach markizach czy okiennicach odcinających latem nadmiar słońca Decydując się na dom energooszczędny czy pasywny należy pamiętać o kontroli nadmiaru słońca
Dom energooszczędny powinien być dużo lepiej zaizolowany niż dom standardowy Oznacza to w praktyce izolację ścian o grubości ok 30 cm oraz izolację dachu o grubo-ści powyżej 25 cm Dom pasywny często ma izolację ścian przekraczającą nawet 40 cm W praktyce budynek taki to doskonale zaizolowany termos maksymalnie wykorzystujący przyjazne dla środowiska źroacutedła energii Warto pamiętać że nawet 40 cm izolacji ścian czy dachu nie zda się na wiele jeśli w budynku pozostaną mostki termiczne w postaci niewłaściwie dobranych i osadzonych okien czy nadproży niechlujnie wykonanej izolacji czy niewłaściwie zaizolowanej podłogi
Q 111 Charakterystyka domu niskoenergetycznegoObiekty wznoszone w standardzie domu niskoenergetycznego mają dobrą izolację przegroacuted
zewnętrznych i okna o niskim wspoacutełczynniku przenikania ciepła Szczegoacutelną uwagę poświęca się miejscom w ktoacuterych na skutek przerwania ciągłości izolacji cieplnej mogą tworzyć się tzw mostki termiczne Stosunek powierzchni przegroacuted zewnętrznych do kubatury budynku jest z reguły niższy niż w tradycyjnych obiektach Pomieszczenia są tak usytuowane by można było korzystać z energii słonecznej do ich dogrzewania i oświetlania System wen-tylacji jest tak dobrany aby wykorzystywać ciepło w powietrzu usuwanym na zewnątrz
Aby obniżyć zużycie energii w domach nieskoenergetycznych podobnie jak w domach pa-sywnych powszechnie stosuje się kolektory słoneczne pompy ciepła rekuperatory czy grun-towe wymienniki ciepła służące do pozyskiwania energii termalnej ze źroacutedeł odnawialnych
418
Marcin Dziedzic bdquoJak budowaćrdquo - darmowy fragment
Zapotrzebowanie energetyczne nowoczesnych domoacutew energooszczędnychEnergooszczędny o EA do 70 kWhmsup2rokNiskoenergetyczny o EA do 40 kWhmsup2rokPasywny o EA do 15 kWhmsup2rokBudynek tradycyjny wzniesiony zgodnie z obowiązującymi przepisami ndash wartość EA
wynosi od 90 do 120 kWhmsup2rok
Wyboacuter działki i usytuowanie domu względem stron świataNa znaczną część kosztoacutew eksploatacji domu mamy wpływ już na etapie wyboru działki
Wybierając działkę należy zwroacutecić uwagę na jej położenie Teren powinien być płaski lub lekko pochylony na południe z dojazdem od strony poacutełnocnej wschodniej lub zachodniej wolny od drzew iglastych od południa i zachodu Na takiej działce można najlepiej wyko-rzystać ciepło promieni słonecznych Warto też od strony południowej wygospodarować staw ktoacutery odbijając wiosną i jesienią promienie słoneczne doświetli dom
Dobry projektBudynek energooszczędny powinien mieć zwartą bryłę i wnętrza rozplanowane tak by
nasłonecznione były salon i pokoje dziecinne a ocienione ndash kuchnia sypialnie łazienka spiżarnia i część gospodarcza Pięknymi i dobrymi wzorami takiego budownictwa są za-roacutewno dwory polskie jak i dawne wiejskie chałupy Powstawały bowiem w czasach gdy oszczędność energii ndash wobec jej deficytu ndash nie była wyborem lecz koniecznością
Q 12 Podstawowe parametry cieplne dla budynku energooszczędnegoPodstawowe zalecenia dla budynku energooszczędnego gdzie zapotrzebowanie na ciepło
wynosi 40-30 kWh (msup2rok)1 Fundamenty oraz podłoga na gruncie ndash wspoacutełczynnik U = 015 [Wmsup2K]2 Strop nad piwnicą ndash wspoacutełczynnik U = 030 [Wmsup2K]3 Ściany zewnętrzne ndash wspoacutełczynnik zalecany Umax = 025 [Wmsup2K]4 Dach i stropodachy ndash wspoacutełczynnik U zalecany 02-015 [Wmsup2K]5 Stolarka okienna ndash zalecane wspoacutełczynniki U = 14-08 [Wmsup2K]Należy zwroacutecić uwagę na parametry cieplne ram okiennych i szklenia Dla kompletnych
okien parametr powinien wynosić 08 [Wmsup2K]6 Stolarka drzwiowa zewnętrzna ndash zalecany wspoacutełczynnik Umax = 20 [Wmsup2K]7 Wentylacja ndash zalecana wentylacja z odzyskiem ciepła
Q 121 Wspoacutełczynnik U - podstawowe informacjeWspoacutełczynnik U to wspoacutełczynnik przenikania ciepła ktoacutery jest podstawowym parametrem
oceniającym izolacyjność termiczną przegroacuted budynku ścian dachoacutew podłoacuteg i posadzek Izolacyjność ściany zależy od rodzaju i grubości materiału z jakiego jest wykonana rodzaju i grubości użytej zaprawy oraz izolacyjności tynku wewnętrznego i zewnętrznego Im niższy wspoacutełczynnik U tym wyższa izolacyjność ściany
Aby wyznaczyć wspoacutełczynnik przenikania ciepła trzeba znać wspoacutełczynniki przewodności cieplnej dla materiałoacutew tworzących ścianę oraz dla warstw ocieplających a także grubości poszczegoacutelnych warstw Wspoacutełczynnik przewodności cieplnej jest oznaczony jako W(mK) Obliczony wspoacutełczynnik przenikania ciepła U powinien być zawsze niższy od wartości
Niedostępne w wersji demonstracyjnej
Zapraszamy do zakupu
pełnej wersji książki
w serwisie
- A DZIAŁKA
-
- A 1 Działka - od czego zacząć
-
- A 11 Działka budowlana - kryteria wyboru
-
- A 111 Lokalizacja
- A 112 Przeznaczenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
- A 113 Wielkość działki
- A 114 Kształt działki
- A 115 Ukształtowanie terenu
- A 116 Uzbrojenie
- A 117 Dostęp do drogi publicznej
- A 118 Grunt
-
- A 12 Gdy chcemy kupić działkę
- A 13 Działka siedliskowa
-
- A 131 Działka siedliskowa ndash alternatywa dla budowlanej
-
- A 14 Jak przekształcić działkę rolną w budowlaną
-
- A 141 Pierwszy etap ndash plan zagospodarowania przestrzennego
- A 142 Drugi etap ndash wniosek o zmianę planu
- A 143 Trzeci etap ndash wniosek o wyłączenie gruntu z produkcji rolnej
-
- A 2 Geodeta ndash kiedy jest potrzebny
-
- A 21 Mapa geodezyjna
-
- A 3 Projekt
-
- A 31 Miary powierzchnie kubatury
- A 32 Adaptacja projektu i zmiany w projekcie
- A 33 Poziom -1 (zalety i wady piwnic)
-
- A 4 Obowiązki osoacuteb biorących udział w procesie budowlanym
- A 5 Pozwolenie na budowę od A do Z
-
- A 51 Co i gdzie możemy budować
- A 52 Gdy planu zagospodarowania brak
- A 53 Pozwolenie na budowę
-
- A 6 Pozwolenie na budowę na działce siedliskowo-zagrodowej
-
- A 61 Budowa bez pozwolenia
- A 62 Sześć krokoacutew aby uzyskać pozwolenie na budowę
- A 63 Dokumenty niezbędne do rozpoczęcia budowy
-
- A 7 Woda i prąd na budowie
-
- A 71 Formalności przy podłączeniu do wodociągu budowie studni
- A 72 Przyłącze elektryczne - schemat postępowania
-
- A 721 Rodzaje Przyłączy
- A 722 Procedura przyłączenia do sieci
-
- A 8 Wycięcie drzew lub krzewoacutew
-
- B ZACZYNAMY BUDOWĘ
-
- B 1 System gospodarczy - czy ekipa budowlana
-
- B 11 Jak wybrać wykonawcę
- B 12 Umowa o budowę obiektu mieszkalnego
-
- B 2 Rozpoczynamy budowę
- B 3 Przemyślane budowanie
-
- B 31 Budowa z głową
- B 32 Instalator ndash bardzo ważna osoba
-
- B 4 Wydatki inwestycyjne - energooszczędność na etapie projektowania
-
- B 41 Właściwie wykonany indywidualny projekt architektoniczny
- B 42 Projektant wspoacutełpracuje z konstruktorem
-
- B 5 Materiały budowlane ndash oszczędzamy ale nie za cenę jakości
- B 6 Zakończenie budowy - odbioacuter budynku procedura i dokumentacja
- B 7 Materiały budowlane - walory zdrowotne oraz ekologiczne
-
- B 71 Drewno
- B 72 Ceramiczne materiały budowlane
- B 73 Wyroby wapienno- piaskowe (silikaty)
- B 74 Beton komoacuterkowy
- B 75 Keramzyt
- B 76 Betony lekkie
- B 77 Metale
- B 78 Tworzywa sztuczne
- B 79 Farby
-
- C FUNDAMENTY MURY
-
- C 1 Ściany zewnętrzne
-
- C 11 Nośne ściany zewnętrzne ndash ściana jednowarstwowa
- C 12 Nośne ściany zewnętrzne ndash ściana wielowarstwowa
-
- C 121 Podział ścian wielowarstwowych
-
- C 13 Oddziaływania na ściany zewnętrzne
- C 14 Konstrukcje budowlane i fizyka budowy - podstawowe zagadnienia
-
- C 141 Co to jest przegroda budowlana
- C 142 Mostki termiczne (cieplne)
-
- C 1421 Mostki termiczne w przegrodzie
-
- C 143 Dyfuzja - kondensacja pary wodnej
- C 144 Ustroacutej budowlany
- C 145 Opoacuter cieplny R
- C 146 Obliczeniowy opoacuter cieplny
- C 147 Wspoacutełczynnik przenikania ciepła U
- C 148 Lambda λ
-
- C 2 Wilgoć
-
- C 21 Przyczyny występowania wilgoci
-
- C 3 Ściany ndash czy one oddychają
-
- C 31 Udział bdquooddychaniardquo ścian w usuwaniu pary wodnej z pomieszczeń
-
- C 4 Akumulacja ciepła w ścianach
- C 5 Beton i żelbet w budownictwie
-
- C 51 Klasyfikacja betonu
- C 52 Żelbet i jego zastosowanie w budownictwie
- C 53 Konstrukcje żelbetowe - podział oraz zalety
-
- C 6 Fundamenty
-
- C 61 Właściwie zbudowane fundamenty to podstawa domu
- C 62 Badanie gruntu
- C 63 Wykop
- C 64 Ściany fundamentowe i piwniczne
-
- C 641 Ściany z pełnych bloczkoacutew betonowych
- C 642 Ściany z cegieł ceramicznych pełnych
- C 643 Ściany z kamienia
- C 644 Ściany monolityczne
- C 645 Ściany z pustakoacutew zasypowych
- C 646 Ściany w deskowaniu tradycyjnym
- C 647 System Silka
-
- C 65 Straty ciepła a grubość ścian fundamentowych
- C 66 Jak izolować fundamenty
-
- C 661 Izolacja pozioma i pionowa
-
- C 6611 Materiały hydroizolacyjne
-
- C 66111 Masy i membrany
- C 66112 Papy asfaltowe
- C 66113 Masa bitumiczna
- C 66114 Folie hydroizolacyjne
-
- C 6612 Materiały termoizolacyjne
-
- C 66121 Polistyren ekstrudowany a styropian
- C 66122 Polistyren ekstrudowany - zastosowanie
- C 66123 Szkło piankowe
- C 66124 Pianka poliuretanowa
- C 66125 Keramzyt
- C 66126 Wełna mineralna i szklana
-
- C 662 Izolacja przeciwwilgociowa fundamentoacutew - w praktyce
-
- C 6621 Izolacja przeciwwilgociowa w budynkach niepodpiwniczonych
- C 6622 Izolacja przeciwwilgociowa w budynkach podpiwniczonych
-
- C 663 Przykłady izolacji fundamentoacutew
-
- C 67 Podłogi z keramzytu
- C 68 Zaprawy do murowania ścian fundamentowych i piwnicznych
- C 69 Fundament w praktyce ndash instrukcja krok po kroku
- C 610 Płyta fundamentowa Megatherm
- C 611 Strop grzewczy Megatherm
- C 612 System fundamentowania Sundolitt
-
- C 7 Mury domu ndash technologie i materiały
-
- C 71 Ściany jednowarstwowe
- C 72 Ściany dwuwarstwowe
- C 73 Ściany troacutejwarstwowe
-
- C 731 Ściana troacutejwarstwowa ze szczeliną powietrzną
-
- C 74 Murowanie pierwszych warstw
- C 75 Tradycyjne zaprawy murarskie i tynkarskie
-
- C 751 Wapno
- C 752 Podział zapraw murarskich od wytrzymałości na ściskanie
- C 753 Receptury zapraw murarskich
- C 754 Zaprawy ciepłochronne (termoizolacyjne) do murowania ścian
-
- C 8 Ściany zewnętrzne ndash technologie materiałoacutew
-
- C 81 bdquoCiepłerdquo materiały konstrukcyjne
- C 82 Przewodność cieplna materiałoacutew konstrukcyjnych
-
- C 821 Wspoacutełczynnika lambda a wilgotność i ruch powietrza w przegrodzie
- C 822 bdquoOddychanierdquo ścian
- C 823 Kondensacja pary wodnej w przegrodzie
- C 824 Eksfiltracja powietrza
-
- C 83 Mur warstwowy
-
- C 831 Mur warstwowy - rozwiązania
-
- C 8311 Mur troacutejwarstwowy - ocieplenie
-
- C 84 Ściany muru jednowarstwowego
-
- C 9 Materiał budowlany na ściany
-
- C 91 Beton komoacuterkowy - gazobeton
-
- C 911 Akumulacja cieplna a gazobeton
- C 912 YTONG
-
- C 92 Ceramiczne materiały budowlane
-
- C 921 Pustaki poryzowane
-
- C 93 Pustak
- C 94 Silikaty
- C 95 Wyroby z keramzytobetonu
-
- C 10 Ciepłe ściany
- C 11 Wznoszenie ścian zewnętrznych
- C 12 Ścianki działowe - murowane
-
- C 121 Ścianka szkieletowa
-
- C 1211 Izolacyjność akustyczna ścian z płyt g-k
-
- C 12111 Konstrukcja lekkich ścian szkieletowych