1. TEMA 3 AS FORMAS DA TERRA 1 ESO

2. INTRODUCIN No noso planeta, as terras chanse repartidas en continentes, masas de terra que emerxen dos ocanos e mares: frica, Amrica, Asia, Europa, Oceana e a Antrtida. A superficie dos continentes ten diferentes formas do relevo: chairas, mesetas, cordilleiras, vales e depresins. Os ocanos baan os continentes e modelan as sas costas: cabos, golfos, pennsulas, praias,... No medio dos ocanos e mares xorden arquiplagos e illas. 3. 1 A CAPA EXTERNA DA TERRA 4. CONTINENTES 5. A Terra est formada por tres capas concntricas de distinto grosor: Ncleo: capa mis interna da Terra composta, asemade, por das capas: ncleo interno e ncleo externo. Manto: capa intermedia, rodea o ncleo e onde est o magma. Codia: capa mis externa e delgada formada por rochas.A Codia terrestre non lisa e ten distintos grosores, emerxe en montaas (Everest, 8848 m. pico mis elevado da Terra), vales, depresins e chairas e afndese en fosas marias (Fosa das Marianas, 11022 m., lugar mis fondo da codia). O relevo da Terra cambia debido accin de axentes internos e externos A posicin actual dos continentes resulta da fractura en placas tectnicas e o posterior desprazamento dun nico continente coecido como Panxea. As placas tectnicas desprzanse devagar e a sa colisin xera elevacins (cordilleiras) ou afundimentos (fosas). Todos estes movementos tectnicos estn asociados a terremotos e mais erupcins volcnicas. (AXENTES INTERNOS) Os relevos tamn se transforman pola accin da auga, do vento, da vexetacin e da accin humana (AXENTES EXTERNOS). 6. ESTRUTURA DA TERRA 7. PLACAS TECTNICAS 8. 2 AXENTES INTERNOS DA FORMACIN DO RELEVO 9. As forzas internas da Terra provocan os terremotos e mais os volcns, que forman o relevo. Un terremoto prodcese a consecuencia do movemento de placas que se propaga desde o foco ou hipocentro en todas as direccins mediante ondas ssmicas. O epicentro o punto da superficie terrestre onde mis se manifesta o terremoto. Un tsunami un movemento con gran forza de auga do mar como consecuencia dun terremoto no fondo do mar. Pode arrasar a costa e tamn pode provocar inundacins. A forza dun terremoto mdese cun sismgrafo. A escala de intensidade mis utilizada a de Richter (0 a 10) . Un volcn unha fenda da codia terrestre pola que ascende o magma a travs da cheminea e sae polo crter cara ao exterior en forma de erupcin volcnica. Durante as erupcins volcnicas explsanse gases, cinzas, pedras e lava incandescente. Estes materiais arrefran, acumlanse e forman conos volcnicos. Os conos volcnicos erupcin maria.pdenseconverterenmontaas,ouillassea 10. TERREMOTOVOLCN 11. 3 AXENTES EXTERNOS DA FORMACIN DO RELEVO 12. Na formacin do relevo interveen axentes externos: a auga, o vento, a vexetacin e o ser humano. A auga modifica o relevo de diferentes maneiras: As correntes de auga de chuvia desgastan os vales e arrincan e transportan rochas e areas que se depositan formando deltas e chairas. A auga fltrase polas fendas das rochas, que poden chegar a romper se a auga se conxela, ou reaccionar quimicamente e disolverse dando lugar a covas e galeras. As ondas, as correntes marias e as mareas desgastan o litoral e acumulan area nas praias e golfos.O vento un axente externo moi importante que desgasta e erosiona as rochas. A vexetacin axuda a romper as rochas ou a fixar o solo dalgunhas ladeiras. O ser humano transforma o territorio e, xa que logo, modifica o relevo. 13. FORMAS DO RELEVO 14. FORMAS DO RELEVO TERRESTRE 15. FORMAS DO RELEVO COSTEIRO 16. 4 OS CONTINENTES 17. Os continentes son grandes masas de terra emerxidas sobre os ocanos. Existen seis continentes de extensins e formas diferentes: frica: Est separada de Europa polo mar Mediterrneo e de Asia polo mar Vermello o seu relevo bastante chan mais con algunhas reas montaosas e zonas de grandes depresins ou cubetas. O seu litoral rectilneo e regular. Amrica: Separa o ocano Atlntico e o Pacfico. estndese polos dous hemisferios e divdese en: Amrica do Norte, Amrica do Sur e Amrica Central. Asia: o maior continente da Terra; nel atpanse as cordilleiras mis altas, extensas chairas, grandes pennsulas e numerosos arquiplagos. Europa: un continente de dimensins reducidas, que se considera unha gran pennsula de Asia. As cordilleiras dos Urais e do Cucaso e os mares Caspio e Negro marcan as fronteiras entre ambos os dous continentes. Oceana: constitena por un conxunto de illas; destacan Australasia, Melanesia, Micronesia e Polinesia. Antrtida: continente situado no Polo Sur. Est despoboado debido s sas temperaturas extremas. 18. 5 UN MUNDO DE MONTAAS E CHAIRAS 19. A superficie terrestre presenta distintas formas de relevo: montaas, chairas, mesetas, vales, depresins As principais cadeas montaosas son: as Montaas Rochosas e os Andes, que atravesan Amrica de Norte a Sur; os Alpes e o Cucaso en Europa; e a cordilleira do Himalaia, no centro de AsiaAs mesetas reprtense por todos os continentes, pero destaca a do Tbet, en Asia, por ser a mis elevada.As chairas ms importantes atopmolas nas cuncas dos grandes ros, como o Mississipi (Amrica do Norte) e o Amazonas (Amrica do Sur).A depresin ms profunda (395 m. baixo o nivel do mar) a do Mar Morto. 20. FORMAS DO RELEVO TERRESTREMONTAACHAIRACORDILLEIRADEPRESINMESETAVAL 21. 6 UN MUNDO DE ILLAS, PENNSULAS E GOLFOS 22. Na zona martima da Terra e no litoral distnguense diferentes formas de relevo: Illas: son porcins de terra que emerxen do mar ou dos ocanos, rodeadas polas augas: Australia, Groenlandia e Nova Guinea.Arquiplagos: son un conxunto de illas relacionadas entre si: Antillas, Filipinas, Indonesia,....Cabos: Parte da costa que penetra no mar.Pennsulas: Anaco de terra rodeado de auga por todas as partes menos por unha: Arbiga, Indostn, Indochina,...Golfos: Entrada de mar na costa: Golfo de Mxico, golfo de Bengala,...Ras: Forma de penetracin maria en terra que ocupa o ltimo tramo dun val fluvial: ras galegas.Fiordes: Forma de penetracin maria en terra que ocupa o ltimo tramo dun val glaciar: fiordes de Noruega. 23. FORMAS DE RELEVO MARTIMO E COSTEIROCABOGOLFOPENNSULAITSMO RAFIORDE ILLA ARQUIPLAGO 24. 7 O RELEVO DE EUROPA 25. Europa un continente bastante pequeno, ocupa 5000 km de Leste a Oeste e 4000 km de Norte a Sur. Est rodeada de mares e ocanos: ocano Glacial rtico, ocano Atlntico e o mar Mediterrneo. Os seus lmites son os Montes Urais, o Cucaso e os Mares Caspio e Negro afstana de Asia e de frica. Destacan tres grandes conxuntos de relevo: Cordilleiras novas no sur de Europa: (Alpes, Pireneos, Balcns, Crpatos, Apeninos, Cucaso,...) cun relevo elevado.Cordilleiras e mesetas antigas (Cordilleira Escandinava, Macizo Central Francs, Meseta castel, Montes Grampianos, Peninos): son montaas desgastadas e de pouca altitude.Gran Chaira Europea: dende Blxica ata Rusia. 26. RELEVO DE EUROPA 27. ROS DE EUROPA 28. 8 O RELEVO DE ESPAA 29. A Pennsula Ibrica est no Suroeste de Europa, limita co Cantbrico, o Mediterrneo e o Atlntico. As sas costas, ags as galegas, son pouco accidentadas, e alternan as altas coas baixas e areosas. As principais unidades que configuran o relevo peninsular espaol son: As cordilleiras interiores da Meseta: Sistema Central e Montes de Toledo.As montaas que rodean a Meseta, que son: os Montes de Len, a Cordilleira Cantbrica, o Sistema Ibrico e Serra Morena.As cordilleiras exteriores: Macizo Galaico, Pireneos, Cordilleiras Bticas, Cordilleiras Costeiras Catals. A Meseta castel, que ocupa a meirande parte do interior peninsular.Depresins: a Depresin do Ebro e a Depresin do Guadalquivir.O Relevo insular: O arquiplago balear: situado no mar Mediterrneo: Mallorca, Menorca e Eivisa, Formentera e Cabrera.O arquiplago canario: situado no ocano Atlntico e fronte s costas do Shara, est composto por sete illas principais: Lanzarote, Fuerteventura, Gran Canaria, Tenerife, Gomera, Hierro e A Palma. 30. ROS DE ESPAA 31. FIN