technik geodeta 311[10].z3.02 u · nauczania dla zawodu technik geodeta. wydawca instytut...

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

Anna Betke

Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków 311[10].Z3.02

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007


1

Recenzenci: mgr inŜ. Julitta Rosa mgr inŜ. Sylwia Mikulska Opracowanie redakcyjne: mgr inŜ. Anna Betke Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z3.02 „Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków”, zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu technik geodeta. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007


2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 4 3. Cele kształcenia 5 4. Materiał nauczania 6

4.1. Podstawy gleboznawstwa i klasyfikacji gruntów 6 4.1.1. Materiał nauczania 6 4.1.2. Pytania sprawdzające 8 4.1.3. Ćwiczenia 9 4.1.4. Sprawdzian postępów 11

4.2. Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki nieruchomościami 12 4.2.1. Materiał nauczania 12 4.2.2. Pytania sprawdzające 16 4.2.3. Ćwiczenia 17 4.2.4. Sprawdzian postępów 17

4.3. Obliczanie pól powierzchni 18 4.3.1. Materiał nauczania 18 4.3.2. Pytania sprawdzające 19 4.3.3. Ćwiczenia 19 4.3.4. Sprawdzian postępów 21

4.4. Zakładanie, modernizacja, kontrola i aktualizacja ewidencji gruntów i budynków 23 4.4.1. Materiał nauczania 23 4.4.2. Pytania sprawdzające 27 4.4.3. Ćwiczenia 27 4.4.4. Sprawdzian postępów 33

5. Sprawdzian osiągnięć 34 6. Literatura 39


3

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o prowadzeniu ewidencji gruntów i budynków.

W poradniku zamieszczono: − wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć juŜ ukształtowane,

abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, − cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, − materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki

modułowej, − zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy juŜ opanowałeś określone treści, − ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne, − sprawdzian postępów, − sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi

opanowanie materiału całej jednostki modułowej.

Schemat układu jednostek modułowych

311[10].Z3 Obsługa geodezyjna nieruchomości

311[10].Z3.01 Stosowanie przepisów prawnych

w geodezji

311[10].Z3.02 Prowadzenie ewidencji gruntów

i budynków

311[10].Z3.03 Wykonywanie prac geodezyjnych do

celów prawnych

311[10].Z3.04 Sporządzenie mapy do celów

prawnych


4

2. WYMAGANIA WST ĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: − posługiwać się podstawowymi pojęciami z prawoznawstwa, − posługiwać się aktami normatywnymi, − stosować przepisy prawa cywilnego, prawa rzeczowego i prawa administracyjnego, − określać zakres obowiązków organów SłuŜby Geodezyjnej i Kartograficznej, − określać zasady prowadzenia i przechowywania państwowego zasobu geodezyjnego

i kartograficznego, − stosować w pracach geodezyjnych i kartograficznych obowiązujące normy, standardy

techniczne oraz przepisy prawne, − wykonywać badania hipoteczne, − sprawdzać stan prawny nieruchomości w księdze wieczystej.


5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: – posłuŜyć się podstawowymi pojęciami z zakresu gleboznawstwa, – określać zasady klasyfikowania gruntów, – odczytać treść mapy klasyfikacji gruntów, – operować podstawowymi pojęciami geodezyjnymi w gospodarce nieruchomościami, – posłuŜyć się dokumentacją geodezyjną, kartograficzną i prawną do sporządzenia operatu

ewidencji gruntów i budynków, – obliczyć pole powierzchni nieruchomości róŜnymi metodami, – wyrównać pole powierzchni, – pozyskać i opracować dane do prowadzenia i aktualizacji katastru nieruchomości, – sporządzić operat ewidencji gruntów i budynków, – wykonać mapę ewidencji gruntów i budynków techniką komputerową.


6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Podstawy gleboznawstwa i klasyfikacji gruntów 4.1.1. Materiał nauczania Podstawy gleboznawstwa

Gleba jest naturalnym tworem wierzchniej warstwy skorupy ziemskiej powstałym ze zwietrzeliny skalnej w wyniku oddziaływania na tę zwietrzelinę zmiennych w czasie róŜnych czynników w określonych warunkach rzeźby terenu. Składa się ona z substancji mineralnych (skał, minerałów), składników organicznych (obumarłych części roślin i zwierząt, próchnicy), wody i powietrza.

Gleba ulega ciągłym zmianom w wyniku działania następujących czynników: − rodzaju skały macierzystej, − klimatu, − rzeźby terenu, − wód gruntowych, − wód stojących i płynących, − wód opadowych, − człowieka,

Rozwój gleby zaleŜy takŜe od róŜnorakich procesów w niej zachodzących takich, jak: − erozja fizyczna gleby, − erozja chemiczna gleby, − energia cieplna pochodząca z promieni słonecznych, − roślinność, − fauna glebowa, − uprawa ziemi.

Ta złoŜoność czynników i procesów zachodzących w glebie powoduje, iŜ w przekroju podłuŜnym kaŜdego profilu glebowego wyróŜniamy warstwy o róŜnych właściwościach. Gleby o takim samym przekroju, odzwierciedlają ten sam stan rozwoju i są zaliczane do jednego, genetycznie określonego typu gleby. Szczegółową budowę gleby opisuje się przez oznaczenie poziomów glebowych, np.: − O poziom organiczny, − A poziom próchniczny, − E poziom wymywania (eluwialny), − B poziom wzbogacania, − C poziom skały macierzystej, − G poziom glejowy, − P poziom bagienny, − D podłoŜa mineralne, − M poziom murszenia, − R podłoŜe skalne.

W zaleŜności od czynników kształtujących glebę wyróŜniamy następujące typy gleb: − gleby początkowego stadium rozwoju nie maja wykształconego profilu glebowego.

Występują głównie w górach i na terenach rekultywowanych np. piaskach wydmowych, − gleby bielicowe podzielić moŜna na słabo, średnio i silnie zbielicowane. Gleba bielicowa

ma kilkucentymetrowa warstwę próchniczą, która przechodzi w poziom wymywania


7

o zabarwieniu jasnoszarym. Zabarwienie to powstaje na skutek wymycia wodorotlenków Ŝelaza, glinu, manganu i związków próchniczych do niŜej leŜących warstw wymywania. Wymagają starannego pielęgnowania i nawoŜenia,

− gleby brunatne (i płowe) powstają w klimacie umiarkowanym, przede wszystkim pod roślinnością lasów liściastych i mieszanych. Powstają z utworów róŜnego pochodzenia geologicznego i uziarnienia, zasobnych w zasady lub skał kwaśnych (np. zwietrzeliny granitów, gnejsów), a takŜe utworów pyłowych (lessów i utworów lessopodobnych). Brunatna barwa gleb pochodzi od związków Ŝelaza, brunatnych związków próchniczych oraz kompleksów Ŝelazisto-próchniczno-ilastych, które w postaci cienkich otoczek powlekają ziarna glebowe,

− czarnoziemy to bardzo Ŝyzne gleby powstałe na podłoŜach lessowych, czasem na glinach marglistych, bogatych w związki wapnia (w warstwie ornej często obecny jest węglan wapnia) i magnezu. Czarnoziemy posiadają duŜą ilość (ok 4%) próchnicy, powstałej z butwiejących szczątków łąkowo-stepowych roślin zielnych, która nadaje tej glebie czarną barwę. Nazwa tych gleb wskazuje na barwę pochodzącą od duŜej zawartości substancji próchniczych. Do najwaŜniejszych gleb czarnoziemnych naleŜą: szare gleby leśne, czarnoziemy, czarne gleby tropikalne,

− czarne ziemie kształtują się z róŜnych skał macierzystych, najczęściej jednak z utworów zawierających węglan wapnia przy udziale roślinności łąkowo-zaroślowej lub darniowo-leśnej, na obszarach zarastających bagien, zanikających jezior lub przy obniŜonym poziomie wód gruntowych. Czarne ziemie występują równieŜ na obszarach urzeźbionych – na ich wykształcenie wpływ miała wysoka wilgotność powietrza przy jednoczesnej duŜej zwięzłości utworów. Charakterystyczną cechą budowy profilów czarnych ziem jest występowanie skały macierzystej (C) pod dobrze wykształconym poziomem próchniczym (A) mollic (często przekraczającym 40 cm) o czarnym lub ciemnoszarym zabarwieniu. Gleby te zawierają od 2 do 5% próchnicy, a odczyn ich w całym profilu jest obojętny lub zasadowy,

− gleby bagienne – typ gleb, powstający w warunkach stałej wilgotności gruntu, spowodowanej płytkim połoŜeniem zwierciadła wód podziemnych i przy obecności roślin wilgotnolubnych. Na ich kierunek rozwoju wpływa niedostatek tlenu, co hamuje rozkład resztek organicznych i powoduje powstanie torfu. W Polsce spotykane głównie na pojezierzach i na Polesiu; wraz z glebami murszowymi zajmują ok. 8% powierzchni kraju. Obszary ich występowania są wykorzystywane jako łąki i pastwiska. Gleby bagienne naleŜą do gleb śródstrefowych,

− mady – gleby powstałe w wyniku nagromadzenia się materiału niesionego przez wody i akumulowanego w wyniku wytracania energii wody. Zasadniczą cechą mad jest obecność w profilu naprzemianległych warstw o róŜnym składzie granulometrycznym. Poszczególne warstwy mogą cechować się skrajnie róŜnym składem granulometrycznym lub zbliŜonym,

Mady tworzą się wzdłuŜ dolin rzecznych w obrębie terasy zalewowej. Wylewy wód rzecznych powodują ciągłe nagromadzanie się materiału na powierzchni gleby. Jeśli z róŜnych przyczyn ten proces jest zahamowany (np. wskutek wybudowania obwałowań rzek), mogą wyraźnie zacząć rozwijać się inne procesy glebotwórcze, np. akumulacja próchnicy, brunatnienie. Kierunek tych procesów jest uzaleŜniony od szeregu czynników glebotwórczych, m.in. pokrywy roślinnej, charakteru skały macierzystej i warunków hydrologicznych. Mady tworzą zazwyczaj siedliska lasów łęgowych,

− rędzina, gleba zasobna w wapń i próchnicę, wytworzona w procesie wietrzenia skał wapniowych, węglanowych i gipsowych, nierzadko z domieszką materiału lodowcowego: piasku i gliny (rędziny mieszane), o korzystnych właściwościach fizycznych i słabo zasadowym odczynie (odczyn gleby), płytka.


8

Klasyfikacja gruntów WaŜną cechą gleby jest jej zdolność produkcyjna, ustalona na podstawie cech genetycznych. Decyduje ona o podziale gleb na klasy bonitacyjne i powstaniu gleboznawczej klasyfikacji gruntów. W polskim systemie bonitacji gleby wyróŜnia się 8 klas gleb gruntów ornych: I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI i 6 klas gleb uŜytków zielonych: I, II, III, IV, V, VI. W skali kraju gleby orne bardzo dobre i dobre (I–II) o powierzchni 3,7%, (IIIa i IIIb) zajmują 18,0%, średniej jakości (IVa i IVb) – 35,2% oraz słabe i bardzo słabe (V i VI) – 37,3% ogólnej powierzchni gruntów ornych, górskie 5%. W ogólnej powierzchni uŜytków zielonych kraju klasy najsłabsze (V i VI) stanowią aŜ 42,6%. − Gleby klasy I – gleby orne najlepsze. Są to: czarnoziemy, rędziny kredowe, gleby

brunatne (tylko te bogate w próchnicę), mady. Są to gleby najbardziej zasobne w składniki pokarmowe, łatwe do uprawy (przewiewne, ciepłe, nie zaskorupiające się).

− Gleby klasy II – gleby orne bardzo dobre. Mają skład i właściwości podobne (lub nieco grosze) jak gleby klasy I, jednak połoŜone są w mniej korzystnych warunkach terenowych co powoduje, Ŝe plony roślin uprawianych na tej klasie gleb, mogą być niŜsze niŜ na glebach klasy I.

− Gleby klasy III (a i b) gleby orne średnio dobre – Gleby brunatne, gleby bielicowe. W porównaniu do gleb klas I i II, posiadają gorsze właściwości fizyczne i chemiczne. Odznaczają się duŜym wahaniem poziomu wody w zaleŜności od opadów atmosferycznych. Na glebach tej klasy moŜna juŜ zaobserwować procesy ich degradacji.

− Gleby klasy IV (a i b) – gleby orne średnie. Plony roślin uprawianych na tych glebach są wyraźnie niŜsze niŜ na glebach klas wyŜszych, nawet gdy utrzymywane są one w dobrej kulturze rolnej. Gleby te są bardzo podatne na wahania poziomu wód gruntowych.

− Gleby klasy V – gleby orne słabe. Do tej klasy naleŜą gleby kamieniste lub piaszczyste o niskim poziomie próchnicy. Są ubogie w substancje organiczne. Do tej klasy zaliczmy równieŜ gleby orne słabe połoŜone na terenach nie zmeliorowanych albo takich które do melioracji się nie nadają.

− Gleby klasy VI – gleby orne najsłabsze. W praktyce nadają się tylko do zalesienia. Posiadają bardzo niski poziom próchnicy. Próba uprawy roślin na glebach tej klasy niesie ze sobą duŜe ryzyko uzyskania bardzo niskich plonów

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie gleba? 2. Jakie czynniki wpływają na rozwój gleby? 3. Jakie procesy wpływają na rozwój gleby? 4. Na jakiej podstawie gleby klasyfikujemy do odpowiedniego typu gleby? 5. Jakie znasz typy gleb? 6. Co określa termin gleboznawcza klasyfikacja gleb? 7. Jakie znasz klasy bonitacyjne gruntów ornych występujące w Polsce? 8. Jakie znasz klasy bonitacyjne uŜytków zielonych występujące w Polsce?


9

4.1.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Na podstawie charakterystycznej kombinacji i kolejności warstw gleby określ typ gleby.

Rysunek do ćwiczenia 1

Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) porównać rysunki zamieszczone do ćwiczenia z wzorcowymi poziomami warstw charakterystycznymi dla danego typu gleby ,

2) ustalić typ gleby zamieszczony na rysunku.


10

WyposaŜenie stanowiska pracy: − schemat z wzorcowymi poziomami warstw charakterystycznymi dla danego typu gleby , − przybory do pisania. Ćwiczenie 2 W terenie pobierz próbkę gleby i wykonaj jej badanie.



11


1) określić datę i miejsce pobrania próbki gleby, 2) określić typ gleby na podstawie jej profilu, 3) określić zawartość próchnicy, 4) określić przepuszczalność dla wody, 5) określić pH gleby przy pomocy tabeli barw, 6) określić zawartość wapnia, 7) określić zawartość azotanów, 8) zaobserwować występujące organizmy glebowe, 9) zaobserwować występujące rośliny, 10) sporządzić protokół glebowy.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − taśma pomiarowa, − szpadel, − lejek, − filtr, − pojemnik, − pręciki do pomiaru pH z tabelą barw, − 3 zakraplacze z HCl, − wskaźnik azotanu z tabelą barw, − lupa, − przybory do pisania. 4.1.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak

Nie 1) zdefiniować pojęcia gleba? � � 2) zdefiniować pojęcia gleboznawcza klasyfikacja gruntów? � � 3) rozróŜnić typ gleby na podstawie jej profilu? � � 4) określić zawartość próchnicy w glebie? � � 5) określić zawartość wapna w glebie? � � 6) określić zawartość azotanów w glebie? � � 7) określić pH gleby? � �


12

4.2. Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki nieruchomościami

4.2.1. Materiał nauczania Podstawowe pojęcia geodezyjne z zakresu gospodarki nieruchomościami

Zgodnie z zapisami aneksu nr1 do instrukcji G-5 przyjmuje się następujące definicje podstawowych pojęć geodezyjnych funkcjonujących w gospodarce nieruchomościami: 1. obiekt powierzchniowy jest to obszar ograniczony linią zamkniętą, nazywaną poligonem

i opisaną ciągiem par współrzędnych (x,y) np. jednostka ewidencyjna, obręb ewidencyjny, działka ewidencyjna, uŜytek gruntowy,

2. jednostka ewidencyjna jest to obszar gruntów połoŜonych w granicach administracyjnych gminy. W miastach, w których utworzone zostały dzielnice, jednostką ewidencyjną moŜe być obszar dzielnicy lub sąsiadujących ze sobą dzielnic,

3. obręb ewidencyjny jest to: a) podstawowa jednostka powierzchniowa, dla której zakłada się odrębny operat

ewidencyjny; tworzą go powierzchnie wszystkich działek ewidencyjnych wchodzących w skład obrębu, a jego granice powinny być zgodne z granicami wsi, miejscowości i sołectw dostosowane do podziału na rejony statystyczne i obwody spisowe,

b) część jednostki ewidencyjnej utworzona dla celów związanych z techniką zakładania i prowadzenia ewidencji gruntów i budynków, dla której sporządza się operat ewidencyjny, − działka ewidencyjna jest to ciągły obszar gruntu, jednorodny ze względu na stan

prawny, a w razie braku stanu prawnego, ze względu na stan faktyczny, − uŜytek gruntowy jest to ciągły obszar gruntu, wyodrębniony ze względu na

jednolity sposób uŜytkowania lub zagospodarowania. WyróŜniamy następujące grupy uŜytków gruntowych: 1. uŜytki rolne:

− grunty orne R, − sady S, − łąki trwałe Ł, − pastwiska trwałe Ps, − grunty rolne zabudowane B-R, B-S, B-Ł, B-Ps, − grunty pod stawami Wsr − rowy W,

2. grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione: − lasy Ls, − grunty zadrzewione i zakrzewione np. Lz-R, Lz-Ł, Lz-Ps,

3. grunty zabudowane i zurbanizowane: − tereny mieszkaniowe B, − tereny przemysłowe Ba, − inne tereny zabudowane Bi, − zurbanizowane tereny niezabudowane Bp, − tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Bz, − uŜytki kopalne K, − tereny komunikacyjne:

a) drogi dr,


13

b) tereny kolejowe Tk, c) inne tereny komunikacyjne Ti,

4. uŜytki ekologiczne E oraz symbol odpowiadający uŜytkowi gruntowemu określającego sposób zagospodarowania lub uŜytkowania terenu np. E-Ws, E-Ls,

5. nieuŜytki N, 6. grunty pod wodami:

− morskimi wodami wewnętrznymi Wm, − powierzchniowymi płynącymi Wp, − powierzchniowymi stojącymi Ws,

7. tereny róŜne Tr.

NajwaŜniejszym parametrem charakteryzującym kaŜdy obiekt powierzchniowy jest granica, czyli linia oddzielająca obiekty powierzchniowe opisana przy pomocy współrzędnych (x,y). Granica innymi słowy określa zasięg praw, a więc jaj wyznaczenie powinno odbywać się z najwyŜszą starannością zarówno na etapie pomiaru terenowego, opracowania kameralnego, jak i utrwalenia znakami granicznymi w terenie. W ewidencji gruntów i budynków występują dwa rodzaje granic: 1. granice prawne, które wyznaczają zasięg prawa własności do nieruchomości. Powstają

one w wyniku przeprowadzenia czynności geodezyjno-prawnych takich, jak: − rozgraniczenie nieruchomości, − podział nieruchomości, − scalenie i podział nieruchomości na terenach objętych działaniem ustawy

o gospodarce nieruchomościami, − scalenie i wymiana gruntów na terenach nie objętych działaniem ustawy

o gospodarce nieruchomościami, − wywłaszczenie nieruchomości,

2. granice ewidencyjne – są to granice przyjęte z pomiaru według faktycznego stanu na gruncie, niekoniecznie pokrywające się z granicą nieruchomości.

W związku z powyŜszym w czynnościach geodezyjnych naleŜy dąŜyć do określania

granic udokumentowana jest operatem pomiarowym przekazywanym do zasobu geodezyjno-kartograficznego. Przyjęcie operatu do zasobu jest warunkiem koniecznym, aby granice stały się granicami prawnymi. Warunkiem dostatecznym jest natomiast, aby w odniesieniu do wskazanych granic została wydana ostateczna decyzja administracyjna Organu Administracji Państwowej lub prawomocne orzeczenie sądu. Granice prawne nieruchomości podlegają stabilizacji w terenie i tak samo, jak punkty osnowy geodezyjnej są chronione z mocy prawa. Utrwalone w terenie granice są okazywane stronom postępowania, co znajduje potwierdzenie w protokole granicznym lub protokole okazania granic. Formy rozporządzania i korzystania z gruntów. Prawa rzeczowe Prawo własności

NajwaŜniejszą formą rozporządzania i korzystania z gruntów jest prawo własności. Własność jest najdoskonalszą formą władania, gdy właściciel w granicach prawa moŜe dowolnie rozporządzać nieruchomością. Właścicielowi wolno czynić ze swoją rzeczą wszystko co nie jest zabronione przez prawo i nie pozostaje w sprzeczności ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa. W tych granicach właściciel moŜe rozporządzać nieruchomością przez co naleŜy rozumieć zbywanie czyli sprzedaŜ, obciąŜanie


14

nieruchomości, zrzeczenie się własności, ustanowienie odrębnej własności lokalu. Właściciel nieruchomości moŜe korzystać z niej, pobierać poŜytki, wynajmować, dzierŜawić, oddawać w uŜyczenie, darować, przekazać w formie spadku . Nabycie i utrata własności następuje równocześnie. Nabycie prawa własności przez jedną osobę połączone jest z utratą własności przez dotychczasowego właściciela bowiem prawo własności jest prawem wyłącznym. Oznacza to ,Ŝe określona rzecz moŜe stanowić przedmiot tylko jednego prawa własności. Prawo własności moŜna nabyć drogą kupna, spadkobrania, zasiedzenia, przyjęcia darowizny. RóŜne są sposoby utraty własności – w oparciu o umowę sprzedaŜy, darowizny wskutek zasiedzenia tego prawa przez inną osobę.

Współwłasność

Jest to własność tej samej rzeczy, która przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną, którą regulują przepisy, dotyczące stosunków, z których ona wynika. Najczęściej występującą współwłasnością łączną jest wspólność majątkowa małŜonków.

UŜytkowanie wieczyste

UŜytkowanie wieczyste jest prawem rzeczowym pośrednim między prawem własności a ograniczonymi prawami rzeczowymi. Polega na oddaniu w uŜytkowanie nieruchomości gruntowej będącej własnością państwa, gminy lub związku gmin osobie fizycznej lub prawnej na czas określony 99 lat (wyjątkowo krócej, lecz nie mniej niŜ 40 lat). Dotyczy głównie gruntów połoŜonych w granicach administracyjnych miast. Prawo powstaje w wyniku zawarcia umowy w formie aktu notarialnego oraz wpisu do księgi wieczystej. Oddający w uŜytkowanie pozostaje właścicielem gruntu i pobiera z tego tytułu opłatę roczną od uŜytkownika. UŜytkownik ma prawa zbliŜone do właściciela. Korzysta z gruntu z wyłączeniem innych osób. MoŜe prawem swobodnie rozporządzać, czyli sprzedać je, obciąŜać, zapisać w testamencie. UŜytkownik wieczysty ma pełne prawo własności do budynków postawionych na gruncie. Przysługuje mu równieŜ prawo do Ŝądania, przed zakończeniem umowy, przedłuŜenia uŜytkowania wieczystego na kolejne okresy od 40 do 99 lat. Właściciel moŜe odmówić wyłącznie ze względu na waŜny interes społeczny. ZastrzeŜenie to ze względu na historyczną zmienność „interesu społecznego” moŜe stanowić potencjalne zagroŜenie dla prawa. Kolejnym ograniczeniem uŜytkowania wieczystego jest moŜliwość jego rozwiązania, gdy uŜytkownik wieczysty korzysta z gruntu w sposób oczywiście sprzeczny z jego przeznaczeniem określonym w umowie. Ograniczone prawa rzeczowe UŜytkowanie

UŜytkowanie polega na korzystaniu z rzeczy cudzej i powstaje wyłącznie w drodze umowy stron. UŜytkownik moŜe korzystać z rzeczy w sposób podobny (nie identyczny), jak jej właściciel. UŜytkownik nie ma prawa zbycia (sprzedaŜy) uŜytkowanej nieruchomości UŜytkowanie jest prawem ściśle związanym z osobą, na rzecz której je ustanowiono, w związku z tym wygasa ze śmiercią uŜytkownika. Ponadto uŜytkowanie wygasa, gdy uŜytkownik przez okres dziesięciu lat nie wykonuje swojego prawa. SłuŜebność

SłuŜebność – ograniczone prawo rzeczowe polegające na obciąŜeniu nieruchomości określonymi prawami w celu zwiększenia uŜyteczności innej nieruchomości (słuŜebność gruntowa), albo zapewnienie zaspokojenia określonych potrzeb osoby fizycznej (słuŜebność osobista). Przykładem słuŜebności gruntowej jest prawo przejazdu przez nieruchomość do


15

nieruchomości sąsiedniej w przypadku braku drogi dojazdowej. SłuŜebność przypisana jest do nieruchomości co oznacza, Ŝe w przypadku jej zbycia nowy właściciel nabywa nieruchomość obciąŜoną słuŜebnością. Jak kaŜde ograniczenie prawo rzeczowe słuŜebność ogranicza moŜliwość dysponowania obciąŜoną nieruchomością przez jej właściciela. Przykładem słuŜebności osobistej moŜe być doŜywocie. Powstaje ona, jeŜeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiąŜe się zapewnić zbywcy (dotychczasowemu właścicielowi) doŜywotnie utrzymanie. SłuŜebność moŜe powstać w drodze umowy, której stroną musi być właściciel nieruchomości, która ma zostać obciąŜona, w wyniku orzeczenia sądowego, lub teŜ na skutek zasiedzenia. SłuŜebność wygasa na skutek upływu terminu określonego w umowie, niewykonywania jej przez lat 10 bądź zrzeczenia się uprawnionego. SłuŜebność osobista wygasa przez śmierć uprawnionego. Zastaw

Zastaw jest to ograniczone prawo rzeczowe ustanawiane w celu zabezpieczenia wierzytelności (np. poŜyczki). NajwaŜniejszą cechą zastawu jest to, Ŝe moŜe być ustanowiony jedynie na rzeczach ruchomych (oraz na niektórych prawach zbywalnych np: akcjach, obligacjach). Podstawową róŜnicą między hipoteką a zastawem jest to, Ŝe hipotekę ustanawia się na rzeczach nieruchomych w przeciwieństwie do zastawu. Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Spółdzielcze prawo do lokalu uŜytkowego.

Własnościowe prawo do lokalu jest zbywalne, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji . Umowa zbycia (sprzedaŜy) własnościowego prawa do lokalu uŜytkowego powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Jednak moŜliwość sprzedaŜy, czy teŜ dziedziczenia tego ograniczonego prawa rzeczowego jest obwarowana następującymi warunkami: − nabywca musi zostać przyjęty w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej, − sprzedaŜ prawa do części lokalu jest niewaŜne. Prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

Występuje ono tylko w tych spółdzielniach mieszkaniowych, które budują domy jednorodzinne w celu przeniesienia ich własności na członków. Jest to prawo zbywalne i dziedziczne. Prawo do domu jednorodzinnego gaśnie z chwilą przeniesienia własności domu na członka. Hipoteka

Hipoteka ograniczone prawo rzeczowe, w potocznym rozumieniu hipoteka to „zastaw” na nieruchomości – działce, domu, mieszkaniu. Hipoteka, czyli obciąŜenie nieruchomości prawem, na mocy którego wierzyciel moŜe dochodzić swoich roszczeń z nieruchomości dłuŜnika. Jest ono zapisywane w dziale IV Księgi Wieczystej, prowadzonej przez sąd rejonowy odpowiedni dla danej nieruchomości. Posiadanie

Posiadanie jest instytucją prawa rzeczowego. Jest to stwierdzenie stanu faktycznego, polegającego na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza. MoŜe ono dotyczyć właściciela nieruchomości posiadającego dokumenty potwierdzające prawo własności do nieruchomości, ale równieŜ osoby nie posiadającej takiego prawa. MoŜemy wyróŜnić dwa


16

rodzaje posiadania: samoistne, polegające na tym, Ŝe posiadacz moŜe władać rzeczą jak właściciel, oraz zaleŜne, jeŜeli posiadacz włada rzeczą jak uŜytkownik, zastawnik, najemca, itp. Struktury terenowe

Obszar działki wyznaczony poprzez jej granice, wraz z uŜytkami i konturami klasyfikacyjnymi tworzy strukturę przestrzenną działki. Z kolei strukturę przestrzenną powierzchniowych obiektów ewidencyjnych tworzą: obręb oraz działki zawarte w obrębie wraz z ich strukturą przestrzenną. 4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie obiekt powierzchniowy? 2. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie jednostka ewidencyjna? 3. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie obręb ewidencyjny? 4. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie działka ewidencyjna? 5. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie uŜytek gruntowy? 6. Jak znasz grupy uŜytków gruntowych? 7. Jakie znasz uŜytki rolne? 8. Jakie znasz grunty leśne? 9. Jakie znasz grunty zabudowane i zurbanizowane? 10. Jakie znasz uŜytki ekologiczne? 11. Jakie znasz grunty pod wodami? 12. Co określa termin granica? 13. Jakie znasz rodzaje granic? 14. Jakie czynności geodezyjno-prawne naleŜy przeprowadzić w celu zdefiniowania granic

prawnych? 15. Jaki jest warunek dostateczny zaistnienia granic prawnych? 16. Jaki jest warunek konieczny zaistnienia granic prawnych? 17. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie struktury przestrzennej działki? 18. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie struktury powierzchniowych obiektów ewidencyjnych? 19. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie własność? 20. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie współwłasność? 21. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie uŜytkowanie wieczyste? 22. Jakie znasz ograniczone prawa rzeczowe? 23. Co określa termin uŜytkowanie? 24. Co określa termin słuŜebność? 25. Kiedy wygasa uŜytkowanie? 26. Kiedy wygasa słuŜebność? 27. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie słuŜebność czynna? 28. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie słuŜebność bierna? 29. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie zastaw? 30. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie hipoteka? 31. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie posiadanie? 32. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie posiadanie samoistne? 33. Jak moŜna wyjaśnić pojęcie posiadanie zaleŜne


17

4.2.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Posługując się podstawowymi pojęciami z zakresu geodezji w gospodarce nieruchomościami ułóŜ krzyŜówkę, której ostatecznym rozwiązaniem będzie hasło „ewidencja gruntów i budynków”.


1) przygotować definicje podstawowych pojęć z zakresu geodezji w gospodarce nieruchomościami,

2) zaprojektować formę graficzną krzyŜówki ze wskazaniem połoŜenia hasła głównego, 3) ułoŜyć polecenia do krzyŜówki, 4) wpisać do krzyŜówki odpowiedzi na poszczególne polecenia w celu sprawdzenia

poprawności.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − kartka papieru, − linijka, − ołówek ewentualnie długopis. 4.2.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz: Tak Nie 1) zdefiniować pojęcie obiekt powierzchniowy? � � 2) definiować pojęcie jednostka ewidencyjna? � � 3) zdefiniować pojęcie obręb ewidencyjny? � � 4) zdefiniować pojęcie działka ewidencyjna? � � 5) zdefiniować pojęcie uŜytek gruntowy? � � 6) rozróŜnić pojęcia uŜytki gruntowe, uŜytki rolne, grunty leśne? � � 7) rozróŜnić pojęcia uŜytki ekologiczne, grunty pod wodami, grunty

zabudowane i zurbanizowane? � � 8) określić róŜnicę między granicą prawną a granicą według stanu

faktycznego? � � 9) określić róŜnicę między warunkiem dostatecznym a koniecznym

zaistnienia granicy prawnej? � � 10) zdefiniować pojęcia struktura przestrzenna działki? � � 11) zdefiniować pojęcia struktura przestrzenna powierzchniowych

obiektów ewidencyjnych? � � 12) zdefiniować pojęcie własność? � � 13) zdefiniować pojęcie współwłasność? � � 14) zdefiniować pojęcie słuŜebność? � � 15) zdefiniować pojęcie uŜytkowanie? � � 16) zdefiniować pojęcie posiadanie? � � 17) zdefiniować pojęcie hipoteka? � � 18) zdefiniować pojęcie zastaw? � �


18

4.3. Obliczanie pól powierzchni 4.3.1. Materiał nauczania Metody obliczania pól powierzchni i ich przydatność do określonych celów

W geodezji do obliczania pól powierzchni stosuje się następujące metody: − analityczną polega ona na wykorzystaniu współrzędnych punktów załamania granic lub

miar kątowych i liniowych pochodzących z pomiarów terenowych. Jest to metoda najdokładniejsza obliczania pól powierzchni. Obarczona jest tylko błędami pomiaru elementów terenowych. Stosuje się ją do określania pól jednostek ewidencyjnych, obrębów, kompleksów i działek ewidencyjnych;

− graficzna polegająca na obliczaniu pól powierzchni na podstawie miar graficznych wielkości zdjętych z mapy. Powierzchnię określaną najczęściej dzieli się na figury proste (trójkąty, kwadraty, równoległoboki, trapezy) i traktuje się je jako składowe szukanej powierzchni. Dokładność uzyskiwana tą metodą to błąd względny zawarty w przedziale od 1:100 do 1:300. Obarczona jest ona błędami graficznymi mapy. . Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni uŜytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek;

− mechaniczna wykorzystuje przyrządy mechaniczne tzw. planimetry wodzikowe. Po obwiedzeniu konturu powierzchni szukanej przy pomocy kółka całkującego umieszczonego na ramieniu wodzącym i stałych planimetru moŜna obliczyć powierzchnię. Dokładność tej metody jest podobna do dokładności metody graficznej, choć niewiele mniej dokładna od wspomnianej metody. Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni uŜytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek;

− kombinowana inaczej analityczno-graficzna wykorzystuje zarówno miary terenowe jak i graficzne zdjęte z mapy. Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni uŜytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek;

− automatyczna wykorzystuje mapy numeryczne i urządzenia elektroniczne takie, jak digitizery, planimetry elektroniczne oraz komputery z odpowiednim oprogramowaniem. Ze względu na niską dokładność wykorzystuje się ją do obliczania jedynie pól powierzchni uŜytków gruntowych i konturów klasyfikacyjnych w granicach działek.

Zasady wyrównania pól powierzchni

Określając powierzchnię kaŜdą z metod naleŜy pamiętać o przestrzeganiu podstawowych zasad: − wykonywania czynności „od ogółu do szczegółu”. Zgodnie z tą zasadą kolejność

obliczania powierzchni jest następująca: najpierw obliczamy powierzchnię jednostki ewidencyjnej, obrębu, kompleksu, działki, uŜytku gruntowego. Kompleks nie jest przedmiotem ewidencji gruntów, a jedynie obszarem pomocniczym wprowadzonym dla usprawnienia obliczeń. Granice kompleksów pokrywają się z liniami naturalnymi tj.: drogami, ulicami, ciekami, itp. Suma powierzchni mniejszych konturów powinna być równa całkowitej powierzchni konturu, z którego zastały wydzielone mniejsze obszary, w granicach dokładności danej metody obliczania powierzchni,

− wykonywania obserwacji nadliczbowych. Obliczenie powierzchni naleŜy wykonywać dwukrotnie korzystając za kaŜdym razem z innych danych,

− powierzchnię naleŜy obliczać z dokładnością do 1 m2,


19

− za powierzchnię bezbłędną przyjmuje się powierzchnię uzyskaną metodą analityczną. W przypadku wykorzystania innych metod do obliczenia powierzchni, niŜ metoda analityczna obliczenia naleŜy wykonać dwukrotnie przestrzegając zasady, Ŝe dopuszczalne róŜnice dwukrotnego obliczania powierzchni, jak równieŜ między powierzchniami wyrównanymi a obliczonymi nie powinny przekraczać wartości podanych poniŜej: − dla skali 1:10 000 ∆P = 0, 002P + 2,0 √P, − dla skali 1:5 000 ∆P = 0, 002P + 1,0 √P, − dla skali 1:2 000 ∆P = 0, 002P + 0,4 √P, − dla skali 1:1 000 ∆P = 0, 002P + 0,2 √P, − dla skali 1:500 ∆P = 0, 002P + 0,1 √P.

gdzie: P – powierzchnia wyraŜona w metrach kwadratowych, ∆P – róŜnica dopuszczalna.

Po sprawdzenie, Ŝe róŜnice są dopuszczalne, naleŜy je rozrzucić proporcjonalnie do poszczególnych powierzchni. 4.3.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Jakie znasz metody obliczania pola powierzchni? 2. Na czym polega metoda analityczna obliczania powierzchni? 3. Na czym polega metoda graficzna obliczania powierzchni? 4. Na czym polega metoda kombinowana obliczania powierzchni? 5. Na czym polega metoda mechaniczna obliczania powierzchni? 6. Jakimi błędami obarczone są poszczególne metody obliczani powierzchni? 7. Jakie zasady obowiązują przy obliczaniu powierzchni? 8. Jaką metodą naleŜy obliczyć powierzchnię działki ewidencyjnej? 9. Jaką metodą naleŜy obliczyć powierzchnię uŜytku gruntowego? 10. Jaka jest odchyłka dopuszczalna obliczenia powierzchni wykonanego inną metodą niŜ

analityczną dla skali 1:1000 i 1: 500? 4.3.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Oblicz powierzchnię trójkąta, w którym dana jest długość jednego boku a=121,95 m oraz dwa kąty przyległe do tego boku α=42˚ 30′ 15″ i β=30˚ 18′ 00″.


1) nazwać metodę obliczenia powierzchni, 2) przypomnieć wzór:

3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię szukaną.


20

WyposaŜenie stanowiska pracy: − kalkulator, − kartka. Ćwiczenie 2

Oblicz powierzchnię sześcioboku znając współrzędne jego wierzchołków:

Nr punktu X Y 1 157,12 418,26 2 361,52 250,93 3 558,50 301,45 4 650,18 541,82 5 507,23 694,18 6 289,72 721,50


1) nazwać metodę obliczenia powierzchni, 2) przypomnieć wzory:

2P = Σxi(yi+1 – yi-1) 2P = Σyi(xi+1 – xi-1)

3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię szukaną.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − kalkulator, − kartka.

Ćwiczenie 3

Stosując zasadę „od ogółu do szczegółu” oblicz powierzchnie działki oraz występujących w działce uŜytków mając dane współrzędne załamania granic działki i uŜytków.

Tabela do ćwiczenia 3. Współrzędne punktów załamania granic działki i uŜytków

Nr punktu X Y 1 500,00 500,00 2 721,68 873,46 3 690,68 1355,68 4 177,25 1389,50 5 105,76 574,11 6 602,09 671,98 7 456,51 954,60 8 708,85 1073,05 9 146,68 1040,84 10 284,66 998,67 11 352,58 527,71


21



1) nazwać metodę obliczenia powierzchni, 2) przypomnieć wzory:

2P = Σxi(yi+1 – yi-1) 2P = Σyi(xi+1 – xi-1)

3) podstawić dane i obliczyć powierzchnię ogólną działki, 4) obliczyć powierzchnie poszczególnych uŜytków ze współrzędnych załamania ich granic, 5) obliczyć sumę powierzchni wszystkich uŜytków, 6) otrzymaną sumę powierzchni uŜytków porównać z powierzchnią całej działki obliczoną

ze współrzędnych załamania granic działki, 7) obliczyć róŜnicę między powierzchnią uŜytków a powierzchnią działki, 8) wyrównać powierzchnie uŜytków do powierzchni działki.

WyposaŜenie stanowiska pracy: − kalkulator, − kartka.


22

4.3.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak

Nie 1) rozróŜnić pojęcia metoda analityczna, graficzna, kombinowana,

mechaniczna obliczania pól powierzchni? � � 2) określić błędy występujące w metodzie analitycznej obliczania pól

powierzchni? � � 3) określić błędy występujące w metodzie graficznej obliczania pól

powierzchni? � � 4) określić błędy występujące w metodzie kombinowanej obliczania pól

powierzchni? � � 5) określić błędy występujące w metodzie mechanicznej obliczania pól

powierzchni? � � 6) sklasyfikować metody obliczania pól powierzchni od metody

najdokładniejszej do najmniej dokładnej? � � 7) obliczyć powierzchnię metodą analityczną z wykorzystaniem

pomierzonych w terenie wielkości kątowych i liniowych? � � 8) obliczyć powierzchnię metodą analityczną z wykorzystaniem

współrzędnych punktów załamania granic? � � 9) określić dopuszczalną odchyłkę obliczonego pola powierzchni

w zaleŜności od skali mapy? � �


23

4.4. Zakładanie, modernizacja, kontrola i aktualizacja ewidencji gruntów i budynków

4.4.1. Materiał nauczania Zakładanie ewidencji gruntów i budynków

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków załoŜenie ewidencji polega na wykonaniu czynności technicznych i administracyjnych mających na celu: − utworzenie komputerowych baz danych ewidencyjnych oraz operatu ewidencyjnego, − uruchomienie systemu komputerowego umoŜliwiającego:

a) aktualizację baz danych ewidencyjnych, b) tworzenie raportów obrazujących dane ewidencyjne, c) udostępnianie danych ewidencyjnych.

Częściami składowymi operatu ewidencyjnego są:

− operat geodezyjno-prawny, który jest zbiorem dowodów prowadzonym dla kaŜdego obrębu ewidencyjnego, uzasadniających wpisy do komputerowych baz danych ewidencyjnych,

− operat opisowo-kartograficzny, który składa się z: d) komputerowych wydruków raportów, które obrazują dane ewidencyjne w momencie

zakładania ewidencji, e) kopii odpowiedniego fragmentu mapy ewidencyjnej. Na podstawie baz danych ewidencyjnych przy wykorzystaniu informatycznego systemu

komputerowego tworzy się dla poszczególnych obrębów następujące podstawowe raporty obrazujące dane ewidencyjne: 1) rejestr gruntów, 2) rejestr budynków, 3) rejestr lokali, 4) kartotekę budynków, 5) kartotekę lokali, 6) mapę ewidencyjną.

Rejestr gruntów jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych, o wszystkich działkach ewidencyjnych w granicach obrębu, zebranych według ich przynaleŜności do poszczególnych jednostek rejestrowych gruntów. Zawiera on ponadto: a) dane określające:

− podmioty ewidencyjne, − dzierŜawców gruntów,

b) oznaczenia odpowiednich jednostek rejestrowych budynków oraz odpowiednich pozycji kartoteki budynków, związanych z poszczególnymi działkami zabudowanymi.

Rejestr budynków jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,

dotyczących budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności, zebranych według ich przynaleŜności do poszczególnych jednostek rejestrowych budynków. Rejestr budynków zawiera ponadto: a) dane określające właścicieli budynków, b) dane określające osoby:

− uŜytkowników wieczystych gruntów,


24

− jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami, − państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego

nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych, − organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami

wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,

− uŜytkowników, c) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, pozycji kartoteki budynków i jednostek

rejestrowych lokali, związanych z poszczególnymi budynkami. Rejestr lokali jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych,

dotyczących lokali stanowiących odrębne nieruchomości, zgrupowanych według ich przynaleŜności do poszczególnych jednostek rejestrowych lokali. Rejestr lokali zawiera ponadto: a) dane określające właścicieli lokali, b) dane określające osoby:

− uŜytkowników wieczystych gruntów, − jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami, − państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego

nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych, − organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami

wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,

− uŜytkowników, c) oznaczenia jednostek rejestrowych budynków i pozycji kartoteki budynków związanych

z poszczególnymi lokalami.

Kartoteka budynków jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych o budynkach, zebranych w pozycjach kartoteki budynków. Kartoteka budynków zawiera ponadto: a) dane określające podmioty ewidencyjne oraz innych władających budynkami w całości

lub w części, b) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów lub jednostek rejestrowych budynków

związanych z poszczególnymi budynkami, c) pozycję kartoteki budynków tworzą dane o budynkach wybudowanych na gruntach

wchodzących w skład jednej jednostki rejestrowej gruntów.

Kartoteka lokali jest raportem sporządzonym na podstawie danych ewidencyjnych o lokalach, zebranych w pozycjach kartoteki lokali. Kartoteka lokali zawiera ponadto: a) dane określające właścicieli lokali oraz innych władających lokalami, b) oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, jednostek rejestrowych budynków oraz

w przypadku lokali stanowiących odrębne nieruchomości – oznaczenia jednostek rejestrowych lokali związanych z poszczególnymi lokalami,

c) pozycję kartoteki lokali stanowią dane o lokalach znajdujących się w jednym budynku.


25

Treść mapy ewidencyjnej stanowią następujące elementy: 1. granice: państwa, jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego

państwa (gmin, powiatów i województw) jednostek ewidencyjnych, obrębów, działek, 2. oznaczenia punktów granicznych, z wyróŜnieniem punktów, których połoŜenie określone

zostało w odpowiednim trybie i z wymaganą dokładnością, a spośród nich – punktów trwale stabilizowanych w terenie,

3. kontury uŜytków gruntowych i ich oznaczenia, 4. kontury klas gleboznawczych i ich oznaczenia, 5. kontury budynków, 6. numery działek ewidencyjnych, 7. granice rejonów statystycznych i ich oznaczenia, 8. dane opisowo-informacyjne, a w szczególności:

a) nazwy jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, b) oznaczenia jednostki ewidencyjnej i obrębu, c) nazwy ulic, placów, uroczysk, cieków, zbiorników wodnych i innych obiektów

fizjograficznych, d) numery dróg publicznych nadane na podstawie przepisów o drogach publicznych, e) numery porządkowe i ewidencyjne budynków,

8) nazwy zespołów urbanistycznych, przysiółków i niw. Mapę ewidencyjną, w zaleŜności od stopnia zurbanizowania terenu i struktury władania

gruntów, sporządza się w skalach: 1:500, 1:1.000, 1:2.000 lub 1:5.000. Jej edycję stanowią mapy obrębowe. Do opracowania mapy ewidencyjnej stosuje się odpowiednie standardy techniczne dla mapy zasadniczej, ustalone odrębnymi przepisami. Przy edycji mapy, szczególnie w skali 1:2.000 lub 1:5.000, jej dane opisowo-informacyjne dotyczące budynków oraz numery punktów granicznych nie muszą być wykazywane. Modernizacja ewidencji gruntów i budynków

Modernizacja ewidencji to zespół działań technicznych, organizacyjnych i administracyjnych podejmowanych przez starostę w celu: 1. uzupełnienia bazy danych ewidencyjnych i utworzenia pełnego zakresu zbiorów danych

ewidencyjnych zgodnie z wymogami rozporządzenia, 2. modyfikacji istniejących danych ewidencyjnych do wymagań określonych

w rozporządzeniu, 3. poprawy funkcjonowania informatycznego systemu obsługującego bazę danych

ewidencyjnych. Działania modernizacyjne wykonuje się:

1. w sposób ciągły, w ramach bieŜącej aktualizacji operatu ewidencyjnego, 2. kompleksowo.

Modernizacja kompleksowa moŜe być wykonywana etapami dostosowanymi do tworzenia poszczególnych raportów: − rejestr gruntów, − rejestr budynków, − rejestr lokali, − kartotekę budynków, − kartotekę lokali, − mapę ewidencyjną.

Etapy modernizacji określa się w projekcie modernizacji ewidencji, który sporządza starosta dla całej jednostki ewidencyjnej lub jej części. Częścią składową projektu modernizacji ewidencji jest mapa przeglądowa w skali 1:10 000 lub 1: 25 000.


26

Kontrola ewidencji gruntów i budynków Starosta zapewnia przeprowadzenie okresowych weryfikacji danych ewidencyjnych

w zakresie: − zgodności tych danych z treścią dokumentów źródłowych stanowiących podstawę wpisu

do ewidencji, − zgodności treści mapy ewidencyjnej ze stanem faktycznym w terenie.

Weryfikację przeprowadza się w kaŜdym obrębie co najmniej raz na 10 lat, obejmując nią co najmniej 10% dokumentów źródłowych, które stanowiły podstawę dokonanych zmian w operacie ewidencyjnym. Starosta zarządza sprawdzenie wszystkich danych ewidencyjnych obrębu, jeŜeli w wyniku weryfikacji wyjdą na jaw istotne nieprawidłowości w prowadzeniu ewidencji. Weryfikację przeprowadza się w kaŜdym obrębie co najmniej raz na 15 lat, obejmując nią cały obszar obrębu. Właściwy miejscowo wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu operatu ewidencyjnego moŜe zarządzić przeprowadzenie okresowych weryfikacji w krótszych odstępach czasowych. Niezgodności stwierdzone w wyniku weryfikacji podlegają usunięciu w trybie przewidzianym dla aktualizacji operatu ewidencyjnego.

Aktualizacja ewidencji gruntów i budynków Aktualizacja operatu ewidencyjnego następuje poprzez wprowadzanie

udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu lub na wniosek strony. Z urzędu wprowadza się zmiany wynikające z: − prawomocnych orzeczeń sądowych, aktów notarialnych, ostatecznych decyzji

administracyjnych, aktów normatywnych, − opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu

geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych, − dokumentacji architektoniczno-budowlanej gromadzonej i przechowywanej przez organy

administracji publicznej. Wykaz zmian powstały w wyniku aktualizacji powinien zawierać następujące dane

ewidencyjne: − identyfikatory jednostki ewidencyjnej i obrębu, − numer odpowiedniej jednostki rejestrowej gruntów, budynków lub lokali, − numer odpowiedniej pozycji kartoteki budynków lub lokali, − numer księgi wieczystej, − oznaczenie obiektu bazy danych ewidencyjnych, którego dane ewidencyjne uległy

zmianie, − dane ewidencyjne, które uległy zmianie, z wyszczególnieniem danych dotychczasowych

oraz danych aktualnych, − datę sporządzenia wykazu, − nazwisko, imię oraz podpis osoby, która sporządziła wykaz.

Aktualizacji operatu ewidencyjnego dokonuje się niezwłocznie po uzyskaniu przez starostę odpowiednich dokumentów określających zmiany danych ewidencyjnych i na ich podstawie dokonuje się aktualizacji rzeczowych praw związanych, a w szczególności: − prawa uŜytkowania wieczystego gruntu oraz własności wzniesionych na tym gruncie

budynków, − własności lokalu oraz udziału we współwłasności gruntu, − własności lokalu oraz udziału w uŜytkowaniu wieczystym gruntu, − własności lokalu oraz udziału we współwłasności budynku.

O dokonanych zmianach w danych ewidencyjnych starosta zawiadamia: − organy podatkowe,


27

− wydział ksiąg wieczystych właściwego miejscowo sądu rejonowego, − właściwe miejscowe jednostki statystyki publicznej, − osoby i jednostki organizacyjne, na których wniosek lub zgłoszenie zmiana została

wprowadzona. Dane ewidencyjne, które utraciły swą aktualność podlegają archiwizacji.

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 1. Na czy m polega załoŜenie operatu ewidencji gruntów i budynków? 2. Jakie są części składowe operatu ewidencyjnego? 3. Jaka jest zawartość części geodezyjno-prawnej operatu ewidencyjnego? 4. Jaka jest zawartość części opisowo-kartograficznej operatu ewidencyjnego? 5. Jakie raporty podstawowe są tworzone dla poszczególnych obrębów? 6. Jakie informacje zawiera rejestr gruntów? 7. Jakie informacje zawiera rejestr budynków? 8. Jakie informacje zawiera rejestr lokali? 9. Jakie informacje zawiera kartoteka budynków? 10. Jakie informacje zawiera kartoteka lokali? 11. Jakie informacje zawiera mapa ewidencyjna? 12. Jaki jest szereg skalowy mapy ewidencyjnej? 13. Co określa termin modernizacja ewidencji gruntów i budynków? 14. Jaka jest róŜnica między modernizacją ciągłą a okresową? 15. W jakich obszarach danych ewidencyjnych starosta przeprowadza kontrolę ewidencji

gruntów i budynków? 16. Jak często przeprowadza się kontrolę ewidencji? 17. W jakim przypadku okres weryfikacji danych operatu ewidencyjnego moŜe być krótszy

niŜ przewiduje to instrukcja techniczna? 18. Na czyj wniosek dokonuje się aktualizacji operatu ewidencyjnego? 19. W jakim przypadku następuje aktualizacja z urzędu? 20. Jakie dane ewidencyjne powinien zawierać wykaz zmian powstały na skutek

aktualizacji? 21. W jakim terminie naleŜy dokonać zmian aktualizacyjnych operatu ewidencyjnego? 22. Jakie organy naleŜy powiadomić o aktualizacji operatu ewidencyjnego? 4.4.3. Ćwiczenia Ćwiczenie 1

Dla dowolnie wybranego budynku sporządź jego rejestr. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formularz „Rejestr budynku”, 2) zebrać informacje zgodnie z zasadami tworzenia rejestru budynku:

− dane określające właścicieli budynków, − dane określające osoby:

a) uŜytkowników wieczystych gruntów,


28

b) jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami,

− państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych,

− organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami wchodzącymi w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości,

− uŜytkowników, − oznaczenia jednostek rejestrowych gruntów, pozycji kartoteki budynków i jednostek

rejestrowych lokali, związanych z poszczególnymi budynkami, 3) wypełnić rejestr budynku.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

− formularz „Rejestr budynków”, − przybory do pisania.


29

Województwo:............................................... Powiat: .......................................................... Gmina: .......................................................... Miejscowość: …............................................ Jednostka ewidencyjna:................................. Obręb: ...........................................................

(Nazwa organu wydającego dokument) Nr kancelaryjny:..........................................

REJESTR BUDYNKÓW Nr jednostki rejestrowej budynków: .......................... KW: ............................ Pozycja kartoteki budynków: ..................................... Właściciel: ................................................................. Siedziba: .................................................................... Udział: .......................................................................

Liczba lokali

Pow. uŜytkowa w m2

Nr

ewid

ency

jny

budy

nku

BU

D

Numer AM

działka

Adres budynku

Funkcja budynku

Licz

ba

kond

ygna

cji

Pow

ierz

chni

a za

bud

.w m

2

Sporządzono według stanu z dnia: ......................... Sporządził(a): ........................................................

(pieczęć urzędowa) (imię i nazwisko osoby reprezentującej organ)

Data i podpis


30

Ćwiczenie 2 Na mapie ewidencyjnej w skali 1: 5 000 wybierz działkę i sporządź jej wyrys.


1) przygotować fragment mapy ewidencyjnej z zaznaczoną działką ewidencyjną, 2) przygotować kalkę techniczną, 3) przygotować pisaki kreślarskie, 4) przygotować linijk ę, ekierkę, 5) przygotować część opisową wyrysu z mapy ewidencyjnej, 6) wykreślić wyrys fragmentu mapy ewidencyjnej.


− mapa ewidencyjna w skali 1: 5 000, − przybory kreślarskie, − kalka techniczna. Ćwiczenie 3

Wykonaj badanie ksiąg wieczystych korzystając z Protokołu badania ksiąg wieczystych. Sposób wykonania ćwiczenia Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) pójść do Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego, 2) odnaleźć w katalogu rzeczowym konkretną księgę, 3) przekazać numer księgi archiwiście, 4) wykonać badanie księgi według zamieszczonego poniŜej wzoru.


− księga wieczysta, − protokół badania ksiąg wieczystych.


31

Województwo: ............................. Powiat: ......................................... Jednostka ewidencyjna: ................. Obręb: – nazwa: ............................ ........... – numer .............................

PROTOKÓŁ badania ksiąg wieczystych (dla nieruchomości gruntowych) w Sądzie Rejonowym w ...........................................................

Data ....................................................

Dział I Dział II Dział III

1. właściciel 2. wieczysty uŜytkownik

Rodzaj ograniczonych

praw rzeczowych

Nr K

W lub

Zd

Lp.

Nazw

a m

iejscowości

Num

er działki

Pole pow

ierzchni

PołoŜenie nieruchom

ości i inne inform

acje o sposobie wykorzystania

Rodzaj nieruchom

ości

Informacje o m

apach Imię

i nazwisko, imiona

rodziców lub nazwa

osoby prawnej,

adres

Podstawa ustalenia danych wym.

w kol.8 Podstawa

wpisu

Uwagi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Ćwiczenie 4

Dla dowolnie wybranego budynku sporządź arkusz danych ewidencyjnych budynku. Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) przygotować formularz „Arkusz danych ewidencyjnych budynku”, 2) zebrać informacje zgodnie z arkuszem.


− arkusz danych ewidencyjnych budynku, − przybory do pisania.


32

Powiat: ………………………….......... Jednostka ewidencyjna: ……………… Obręb ewidencyjny: ………………….. Numer: …………………………............ Ulica:……………………………………

ARKUSZ DANYCH EWIDENCYJNYCH BUDYNKÓW Informacja o materiale

Ilość lokali Ilość kondygnacji

nieruchomości

inne

Identyfikator budynku

Nr porządkow

y budynku

Nr działki

Kod funkcji uŜytkow

ej

Rok budow

y

Pow

ierzchnia zabudowy

N

P m

ur

drewno

Inne materiały

liczba

numer

liczba

numer

∑ pow

.lokali w m

2

Pow

. pom. przynaleŜ w

m

2

Rejestr zabytków

Uw

agi

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

Data sporządzenia: …………………,……… Sporządził: ………………………………….


33

4.4.4. Sprawdzian postępów Czy potrafisz:

Tak Nie

1) wyjaśnić pojęcie ewidencja gruntów i budynków? � � 2) określić części składowe operatu ewidencyjnego? � � 3) elementy części geodezyjno-prawnej operatu ewidencyjnego? � � 4) rozróŜnić elementy części opisowo-kartograficznej operatu

ewidencyjnego? � � 5) określić zawartość raportów podstawowych? � � 6) określić szereg skalowy mapy ewidencyjnej? � � 7) wyjaśnić pojęcie modernizacja ewidencji gruntów i budynków? � � 8) rozróŜnić pojęcia modernizacja ciągła i kompleksowa? � � 9) określić obszary danych ewidencyjnych podlegających kontroli? � � 10) wyjaśnij pojęcie aktualizacja danych ewidencyjnych? � � 11) określić na czyj wniosek przeprowadza się aktualizację operatu

ewidencyjnego? � � 12) określić zawartość wykazu zmian danych ewidencyjnych po

aktualizacji? � � 13) sporządzić kartotekę budynku? � � 14) sporządzić rejestr gruntów? � � 15) sporządzić rejestr uŜytków? � � 16) wykonać wyrys z mapy ewidencyjnej? � �


34

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ INSTRUKCJA DLA UCZNIA 1. Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Test zawiera 22 zadania. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa. 5. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Zadania wymagają prostych obliczeń, które powinieneś wykonać przed wskazaniem poprawnego wyniku.

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 8. Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 9. Na rozwiązanie testu masz 60 min.

Powodzenia! ZESTAW ZADA Ń TESTOWYCH 1. Powierzchnię działki ewidencyjnej obliczamy metodą

a) analityczną. b) graficzną. c) kombinowaną. d) mechaniczną.

2. Metoda analityczna obliczania powierzchni obarczona jest błędem

a) skurczu mapy. b) kartowania współrzędnych. c) pomiaru. d) zdejmowania graficznego miar z mapy.

3. Uporządkuj kolejność metod obliczania powierzchni od metody najdokładniejszej do najmniej dokładnej a) analityczna, mechaniczna, graficzna, kombinowana. b) mechaniczna, kombinowana, graficzna, analityczna. c) mechaniczna, graficzna, kombinowana, analityczna. d) analityczna, kombinowana, graficzna, mechaniczna.

4. Wzór na odchyłkę dopuszczalną obliczenia powierzchni dla skali 1:1000 to

a) ∆P = 0,002P + 0,2 √P. b) ∆P = 0,002P + 0,4 √P. c) ∆P = 0,002P + 2,0 √P. d) ∆P = 0,002P + 1,0 √P.


35

5. Dopuszczalna odchyłka powierzchni ∆P = 0,002P + 0,1 √P, jeŜeli skala jest 1:500, a powierzchnia wynosi 0,1450 ha ma wartość a) 6,5 m2. b) 6,7 m2. c) 7,0 m2. d) 7,5 m2.

6. Przy obliczaniu powierzchni obowiązuje zasada od ogółu do szczegółu

a) oraz przyjmowania za bezbłędną powierzchnię z metody analitycznej. b) oraz wykonywania obserwacji nadliczbowych. c) wykonywania obserwacji nadliczbowych oraz przyjmowania za bezbłędną

powierzchnię z metody analitycznej. d) wykonywania obserwacji nadliczbowych, przyjmowania za bezbłędną powierzchnię

z metody analitycznej oraz określania powierzchni do 1 m2.

7. Działka ewidencyjna jest to obszar gruntu a) ciągły i jednorodny ze względu na stan prawny. b) jednorodny ze względu na stan faktyczny. c) ciągły i jednorodny ze względu na stan prawny oraz na stan faktyczny. d) jednorodny ze względu na stan prawny, a w razie braku stanu prawnego, ze względu

na stan faktyczny.

8. UŜytek gruntowy jest to obszar gruntu a) wyodrębniony ze względu na jednolity sposób uŜytkowania lub zagospodarowania. b) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób uŜytkowania lub

zagospodarowania. c) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób uŜytkowania lub władania. d) ciągły i wyodrębniony ze względu na jednolity sposób władania lub

zagospodarowania.

9. Ograniczonym prawem rzeczowym jest a) uŜytkowanie. b) własność. c) posiadanie. d) uŜytkowanie wieczyste.

10. WskaŜ, w którym dziale Księgi Wieczystej zapisuje się ograniczone prawo rzeczowe

„Hipoteka” a) I dziale. b) II dziale. c) III dziale. d) IV dziale.

11. W celu zdefiniowania granic naleŜy przeprowadzić

a) wskazanie granic. b) wznowienie granic. c) wywłaszczenie nieruchomości. d) wycenę nieruchomości.


36

12. Symbol E-Ws oznacza uŜytki ekologiczne pod a) wodami. b) wodami wewnętrznymi. c) wodami płynącymi. d) wodami stojącymi.

13. Prawo rzeczowe „posiadanie” jest to instytucja prawa rzeczowego oznaczająca a) uŜytkowanie rzeczy cudzej na podstawie umowy stron. b) prawo do uŜytkowania nieruchomości przez określony czas, nie krótszy niŜ 40 lat. c) stan faktyczny, polegający na władaniu określoną rzeczą przez osobę posiadacza. d) obciąŜenie jednej nieruchomości określonymi prawami w celu zwiększenie

uŜyteczności drugiej nieruchomości. 14. Symbol Bz oznacza

a) tereny przemysłowe. b) inne tereny zabudowane. c) zurbanizowane tereny niezabudowane. d) tereny rekreacyjno-wypoczynkowe.

15. Gleboznawcza klasyfikacja gruntów jest to

a) przynaleŜność gleby do danego typu w zaleŜności od rodzaju skały macierzystej. b) zdolność produkcyjna, ustalona na podstawie cech genetycznych. c) zawartość próchnicy w profilu glebowym zaleŜna od cech genetycznych. d) zdolność produkcyjna oraz zawartość próchnicy, ustalona na podstawie cech

genetycznych. 16. Mapa ewidencyjna tworzona jest w skali

a) 1:5 000. b) 1:5 000 i 1:1 000. c) 1:5 000, 1:1 000 i 1:2 000. d) 1:500, 1:1 000, 1:2 000 lub 1:5 000.

17. Treścią mapy ewidencyjnej jest

a) kontur budynku. b) uzbrojenie terenu. c) rzeźba terenu. d) mała architektura.

18. Aktualizacja operatu ewidencji gruntów i budynków jest to wprowadzanie

a) zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu. b) udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych na wniosek strony. c) udokumentowanych zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu lub na wniosek

strony. d) zmian do bazy danych ewidencyjnych z urzędu i na wniosek strony.


37

19. Aktualizacji operatu ewidencji gruntów i budynków dokonuje a) geodeta uprawniony. b) kaŜdy, kto posiada dokumenty potwierdzające zaszłe zmiany. c) właściciel składając wniosek o wprowadzenie zmiany. d) starosta poprzez pracownika ośrodka geodezyjno-kartograficznego.

20. Obiektem powierzchniowym ewidencji gruntów i budynków jest a) mapa ewidencyjna. b) jednostka ewidencyjna. c) mapa zasadnicza. d) rejestr gruntów.

21. Operat ewidencji gruntów i budynków składa się z operatów

a) geodezyjno-kartograficznego i opisowo-prawnego. b) geodezyjno-kartograficznego lub opisowo-prawnego. c) geodezyjno-prawnego i opisowo-kartograficznego. d) geodezyjno-prawnego oraz w szczególnych przypadkach opisowo kartograficznego.

22. Raportem podstawowym operatu ewidencji gruntów i budynków jest

a) rejestr lokali. b) wykaz lokali. c) wykaz budynków. d) wykaz gruntów.


38

KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ...............................................................................

Prowadzenie ewidencji gruntów i budynków Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d 21 a b c d 22 a b c d

Razem:


39

6. LITERATURA 1. Śmiałowska-Uberman Z.: Kompendium wiedzy prawnej dla geodetów. Gall,

Katowice 2003 2. Jagielski A.: Przewodnik do ćwiczeń z Geodezji I. Stabil, Kraków 2004 3. Instrukcja techniczna G-5 4. Wytyczne techniczne G-5.1 5. Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca

2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków

technik geodeta 311[10].z3.02 u · nauczania dla zawodu technik geodeta. wydawca instytut...

Documents