tasarruf eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. tasarruf sahipliği...

12
Türkİye’nİn Tasarruf Eğİlİmlerİ Araştırması 2019 4. ÇEYREK RAPORU

Upload: others

Post on 29-Nov-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

Türkİye’nİn

Tasarruf EğİlİmlerİAraştırması

20194. ÇEYREK RAPORU

Page 2: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

1. GİRİŞ/31.2 Türkiye’de Bireysel Tasarruf Eğilimleri Araştırması’nı Niçin Yapıyoruz/3

2. ELDEKİ VERİLER NE SÖYLÜYOR/4

2.1. Tasarruf Sahipliği/Nedenleri/4

2.2. Tasarruf Araçları Tercihi/14

2.3. 2019 3. Çeyrek Sonuçları/17

3. METODOLOJİ/17

3.1. Amaç ve Yöntem/17

3.2. Demografik Bilgiler/18

3.3. Tasarrufun Tanımı/20

4. EKONOMİST YORUMU/21

5. İLETİŞİM BİLGİLERİ/29

İçindekilerTürkiye’ deBİREYSEL TASARRUFEĞİLİMLERİARAŞTIRMASI’NINİÇİN YAPIYORUZ?

Ülkemizde, tasarruf oranı bakımından dünyada alt sıralarda yer alıyor. Öte yan-dan yüksek oranlı sürdürülebilir büyüme için iç tasarruf oranlarının artması ge-rektiği biliniyor. Tasarruf artışını teşvik etmek için çeşitli ekonomik tedbirler tartı-şılıyor, bazı uygulamalar devreye sokulmaya çalışılıyor.

Bu süreçte tasarruflarla ilgili veri ihtiyacı da artıyor. TÜİK’in özellikle son yıllarda ekonomik konularla ilgili istatistik üretiminde ciddi gelişmeler sağladığı açık. Bu-nunla birlikte tasarruf eğilimleri ve tasarruf düzeyi hakkında yeterince bilgi sahibi olduğunu söylemek zor.

T.C. Merkez Bankası ve BDDK tarafından yayınlanan bankacılık sistemi içindekitasarruflara ilişkin veriler önemli bir boşluğu doldurmakla birlikte, ülkemizdeki‘ortalama birey‘in geliri ve tasarrufları arasındaki ilişkiyi bir trend olarak izlemek,bu konudaki araştırmacılara ve politika yapıcılara katkı sağlayacaktır.

İşte bu araştırmayla, ülkemizdeki ‘ortalama birey‘in tasarruf yapıp yapmadığı, tasarruf yapma veya yapmama nedenleri, en çok kullanılan tasarruf araçları, bi-reysel gelirler, aylık tasarruf oranı ve nakte dönüştürülebilir tasarruf miktarı 3’er aylık bazlarda düzenli olarak incelenmektedir. Amaç, ülkemizde tasarruflarla ilgi-li bilgi ihtiyacına katkı sunmaktır.

Türkiye

Page 3: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

16,7

14,5 15,213,8

15,4 15,6

13,6

16,1 16,1

13,0

4

2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı

2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü çeyrekte 0.2 puanlık bir artış eğilimi göstererek %13.6’ya gelmiş, ancak dördüncü çeyrekte 0.6 puan gerileyerek %13’e gerilemiştir.

13,3 13,4 13,614,0

2019Ç4

2016Ç2

2016Ç3

2016Ç4

2017Ç1

2017Ç2

2017Ç3

2017Ç4

2018Ç1

2018Ç2

2018Ç3

2018Ç4

2019Ç1

2019Ç2

2019Ç3

Tasarruf Sahiplerinin Oranı (%)

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

32,3

5

Yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların oranı 2019’un 4. çeyreğinde dramatik bir yükseliş göstererek %27,7’den %34,4’e yükselmiştir (%26,4 vs. %27,7).

Yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların arasında «3 ay içerisinde» tasarruf edeceğini belirtenlerin oranı ise bir önceki çeyrekle benzer seviyede sayılabilir (%14 vs %13) .

YAKIN GELECEKTE TASARRUF YAPMAYIPLANLAYANLAR

34,434,0

29,831,2

33,232,0

28,326,1 26,4 27,7

29,924,6 28,8

2016Ç2

2016Ç3

2016Ç4

2017Ç1

2017Ç2

2017Ç3

2017Ç4

2018Ç1

2018Ç2

2018Ç4

2018Ç3

2019Ç1

2019Ç2

2019Ç3

Tasarrufu Olmayanlar için Yakın Gelecekte Tasarruf Yapmayı Planlayanlar (%)

2019 4.Çeyrek için Evet, diyenler

2083 2071 2034 2077 2029 2017 2036 2017 2061 2080 2076 20922066 2003 2055

Baz:

Yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanlar ara-sında önümüzdeki 3 ay için tasarruf yapmayı düşünen-lerin oranı (%)

3 aydan sonra3 ay içinde

87

13720Baz:

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

30,5

14,2

2404

2019Ç4

Page 4: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

Başka yatırımlarım var 1

1

2

6

TASARRUFU OLMAYANLARIN TASARRUFEDEMEME GEREKÇELERİ

Tasarruf edecek yeterli gelirim olmadığı için

Borçlarımdan dolayı

Tasarrufa ihtiyacım olmadığı / yeterli varlığa sahip olduğum için

Özel harcamalarım çok

Maaşımı çocuklarım / başkası alıyor

Bankalara güvenmiyorum

Tasarrufa ayıracağım parayı nasıldeğerlendireceğimi bilmediğim için

Tasarruf yapma çabasınagirmek istemediğim için

8181

1111

3

1

1

1

1

4

0

0

0

0

0

2019 Ç4 2019 Ç3

2019’un son çeyreğinde tasarrufu olmayanların, majör tasarruf edememe gerekçelerinde bir değişim yaşanmamış; ancak “tasarrufa ihtiyacı olmadığı / yeterli varlığa sahip olduğu” gerekçesi 2 puan yükselerek %3’e, “maaşımı çocuklarım / başkaları alıyor” bir puan artışla %1’e yükselmiştir. Öte yandan “tasarruf yapma çabasına girmek istemediğim için” 2 puan düşerek %2’ye gerilemiştir.

2092Baz: 2076Baz:

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu 7

ÇOCUKLU VE ÇOCUKSUZ BİREYLERDEKİTASARRUF SAHİPLİĞİ

Tasarruf Sahiplerinin Oranı (%)

12 1114 13 13 13 12 1211

13

1815

1918 18 19 1919 1921 21

17 16 16

21

1411

1415

2017Ç4

2018Ç1

2018Ç2

2018Ç3

2018Ç4

2019Ç1

2019Ç2

2019Ç3

2019Ç4

2016Ç2

2016Ç3

2016Ç4

2017Ç1

2017Ç2

2017Ç3

2019’un son çeyreğinde, çocuklu ve çocuksuz bireylerin tasarruf sahipliği oranlarında bir yol ayrımı göz-lenmektedir. Çocuksuz bireylerde tasarruf etme durumu ivme yapmış, 2 puan kazanarak %18’e yükselmiştir. Öte yandan, çocuklu bireylerde tasarruf sahibi olanların oranı %12’den %11’e düşmüştür. Diğer bir deyişle, çocuksuz ve çocuklu bireylerin tasarruf sahipliği arasında 3. çeyrekte 4 puanlık bir aralık bulunurken, bu fark son çeyrekte 7 puana çıkarak 2017 yılına benzer bir portre ortaya ortaya koymuştur.

Çocuklu Çocuksuz

1698 1614 1606 1565 1542 1517 1609 1551 1420 15681483 1626 1628 1617 1615

Çocuğu olanlar için baz

705 789 797 838 860 886 794 852 938 835920 778 775 787 787

Çocuksuz olanlar için baz

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

11

Page 5: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

89

11

84

16

8

YAKIN GELECEKTE TASARRUF YAPMAYIPLANLAYANLAR / ÇOCUKLU & ÇOCUKSUZ

Tasarrufu Olmayanlar (Çocuğu olanlar)

Öte yandan, tasarrufu olmayan çocuklu bireylerin yakın gelecekte tasarruf yapma niyetinde +11 puanlık önemli bir artış mevcut (%22 vs. %33). Tasarrufu olmayan çocuksuz bireylerin de tasarruf yapma niyetlerinde 1 puan artış söz konusu (%36 vs %37).

Öte yandan, çocuklu bireylerden tasarruf etmeyi planlayanlar arasında önümüzdeki 3 ay içinde tasarruf etmeyi planlayanların oranı geçen döneme göre 8 puan düşüş gerçekleşti (%19 vs %11). Bu durumun aksine, çocuksuz ve tasarrufu olmayan, ancak planlayan bireyler arasında gelecek 3 ay içinde tasarruf planlayanların oranında ise bir önceki döneme göre 6 puan artış gerçekleştir (%10 vs %16). Yukarıdaki portre, her iki kesimin de geleceğe dair bir umudu olduğunu işaret ediyor, ancak çocuksuz bireylerin yakın vadede tasarruf yapabilme ihtimali daha yüksek denebilir.

Tasarrufu Olmayanlar (Çocuğu olmayanlar)

Yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlıyor musunuz? (%)

Yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlıyor musunuz? (%)

Hayır

Hayır

Evet

Evet

Evet diyenler

Evet diyenler

3 ay içinde mi, 3 aydan sonraki dönemde mi planlı-yorsunuz? (%)

3 ay içinde mi, 3 aydan sonraki dönemde mi planlı-yorsunuz? (%)

3 aydan sonra

3 aydan sonra

3 ay içinde

3 ay içinde

89

11

84

16

1402Baz:

689Baz:

462Baz:

258Baz:

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu 9

ÇOCUKLU BİREYLERDE ÇOCUK YAŞLARI

Toplam Çocuklular

Tasarruf Sahibi Olmayan Çocuklular

Tasarruf Sahibi Çocuklular

Toplam çocuklu bireylerin çocuklarının yaş grubu dağılımında geçen çeyrekte 6-10 yaş grubu çocukların oranında 7 puan artış gerçekleşmiş ve %38’e ulaşmıştı, ancak son çeyrekte bu oran 2 puan gerileyerek %36’ya düştü.

Tasarruf sahibi olan çocuklu bireylerin çocuklarının yaş grubu dağılımında ise 0-5 yaş çocukların oranı %29’dan %33’e, 11-18 yaş grubu %38’den %43’e çıktı. Ancak, 19-25 yaş %32’den %28’e düştü.

Tasarrufu olmayan çocuklu bireylerin çocuklarının yaş gruplarında düşüş gözlenenler 6-10 yaş grubunda (%38 vs %36), 0-5 yaş yaş grubunda (%35 vs %34) iken; yükseliş gözlenenler 11-18 yaş grubunda (%42 vs %43) ve 26 yaş üstü grubundadır (%19 vs %22).

0-5 Yaş

0-5 Yaş

11-18 Yaş

11-18 Yaş

6-10 Yaş

6-10 Yaş

19-25 Yaş

19-25 Yaş

26+ Yaş

26+ Yaş

%34

%34

%43

%43

%36

%36

%30

%30

%21

%22

0-5 Yaş

11-18 Yaş

6-10 Yaş

19-25 Yaş

26+ Yaş

%43

%37%33

%28

%17

1538Baz:

166Baz:

1403Baz:

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

Page 6: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

26

13 21

2218

10

ÇOCUKLARINYAŞ DAĞILIMI

Toplam çocuklu bireylerin çocuklarının yaş dağılımı

Tasarruf sahibi olmayan çocuklu bireylerde çocukların yaş dağılımı

Toplam çocuklu bireylerin çocuk yaş dağılımında önceki döneme kıyasla major bir değişim gö-rülmemektedir. En büyük değişim, 26+ yaş grubundadır (%11 vs %13).

Tasarruf sahibi olmayan çocuklu bireylerin çocuk yaş dağılımında da minimal farklılaşmalar mevcut: 0-5 yaş (%22 vs %21), 6-10 yaş (%23 vs %22), 26+ yaş (%11 vs %13).

Tasarruf sahibi olan çocuklu bireylerde neredeyse tüm çocuk yaş gruplarının dağılımında birkaç puanlık farklılaşma söz konusu: 0-5 yaş (%19 vs %21), 6-10 yaş (%25 vs %23), 11-18 yaş (%25 vs %27), 19-25 yaş (%20 vs %18).

6-10Yaş

11-18Yaş

26+Yaş

0-5Yaş

19-25Yaş

6-10Yaş

11-18Yaş

26+Yaş

0-5Yaş

19-25Yaş

2111

23

27

18

6-10Yaş

11-18Yaş

26+Yaş

0-5Yaş

19-25Yaş26

13 21

2218

Tasarruf sahibi çocuklu bireylerde çocukların yaş dağılımı

1568Baz:

166Baz:

1403Baz:

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu 11

TASARRUF YAPMAK ASLINDA BİR ALIŞKANLIK

15,413,6

14,0

16,1 16,1

14,215,2

16,7

14,5

13,3

13,815,6

13

Genel tasarruf sahipliği (%)

Düzenli tasarruf yapma oranı (tasarruf sahipleri içinde)

29

71

30

70

33

67

33

67

32

68

32

68

38

62 64 66 6663 63

2019Ç4

40

60

2017Ç1

2019Ç2

2019Ç3

2017Ç2

2017Ç3

2017Ç4

2018Ç1

2018Ç2

2018Ç3

2018Ç4

2019Ç1

2016Ç2

38

62

2016Ç3

41

59

2016Ç4

Hayır, düzenli tasarrufum yokEvet, düzenli tasarrufum var

2404Baz:

321 332 369 326 375 386 366 386 342 323 328 311338 401 348

Baz:

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

36 34 3437 37

13,4 13,6

Page 7: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

12

2019 yılı son çeyreğinde düzenli tasarruf yapanların oranı yalnızca 1 puan artarak %67’ye yüksel-miştir.

Düzenli tasarruf yapmayanlar arasında; son 3 ay içinde tasarruf yapmış olanların oranında 3 puanlık artış gözlenirken (%41 vs %44), gelecek 3 ay içerisinde tasarruf yapmayı planlayanların oranında dramatik bir düşüş oluşmuştur (%53 vs. %38).

Düzenli Tasarruf Yapmayanlar için 3 ay içinde veya daha sonra tasarruf yapma eğilimi (%)

48 4236

46

23

4457 45

37

53

36 36 4043 41

2019Ç4

2019Ç3

2016Ç2

2016Ç3

2016Ç4

2017Ç1

2017Ç2

2017Ç3

2017Ç4

2018Ç1

2018Ç2

2018Ç3

2018Ç4

2019Ç1

2019Ç2

383143

4246

4549

4359

39

5059

4853

Son 3 ay içinde tasarruf yapma oranı (%)

Gelecek 3 ay içinde tasarruf yapacak olma eğilimi (%)

104 142 138 126 143 125 97 112 102128 165 140 94 110 118

Baz:

60

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu 13

2019’un son çeyreğinde tasarruf yapma gerekçelerinin sıralamasında bir değişim olmasa da, oran-larında bir profil değişimi söz konusu. “Harcama yapmak için toplu para biriktirmek / ileriki dönemde planladığım özel bir harcama için” gerekçesi %8’den %14’e yükselirken; “çocuklarım için” %23’ten %20’ye, “beklenmedik durumlara karşı güvence olması için” %21’den %18’e düşmüştür.

TASARRUFU OLANLARIN TASARRUFYAPMA GEREKÇELERİ

Beklenmedik durumlara karşı güvence olması için

Çocuklarım için 2023

Geleceğe yatırım 4748

Harcama yapmak için toplu para biriktirmek / İlerikidönemde planladığım özel bir harcama için

Bilmiyorum / Fikrim yok0

Toparlanmak / Maddi durumu düzeltmek için

0

2019 Ç3 2019 Ç2311Baz:

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

1821

148

10

Page 8: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

14

2.2. Tasarruf Araçları Tercihi

ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

Not: ‘Bu soru çoklu cevap’ olduğu için bu kalemlerin toplamları %100’ü geçmektedir. Karşılaştır-malı analiz için hepsi toplam %100 olacak şekilde yeniden ağırlıklandırılmıştır.

Son çeyrekte “bireysel emeklilik fonları” (%27 vs. %24) ve “yastık altı altın ve nakit” (%18 vs. %17) enstrümanlarının tercihindeki düşüş devam ederken, “sistem içi altın” (%14 vs %15), “vadesiz hesap” (%8 vs %11) ve “hisse senedi” (%2 vs %5) eğiliminde artış ortaya çıkmıştır. “Fonlar”da da 2 puan düşüş gerçekleşmiştir (%5 vs %3).

BU DÖNEM ALTIN SEVİYELERİ ÖNCEKİ DÖNEMLE BENZER SEVİYELERDE KALMIŞTIR

15ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

Yılın son çeyreğinde “yastık altı döviz veya TL” 2 puan (%7 vs %9), «sistem içi altın» ise 1 puan (%14 vs %15) artış göstermiştir. Öte yandan, “sistem dışı (yastık altı) altın” ise gerileme göstermiştir (%10 vs %8).

% 2016 Ç3

2016 Ç4

2017 Ç1

2017 Ç2

2017 Ç3

2017Ç4

2018Ç1

2018 Ç2

2018 Ç3

2018 Ç4

2019 Ç1

2019 Ç2

2019 Ç3

2019 Ç4

Sistem dışı ve sistem içi altın +sistem dışı nakit (TL veya döviz) 25 24 25 27 23 28 26 29 30 27 33 31 31 32

Altın veya diğer değerli taş ve metal(sistem dışı) 6 8 10 14 5 13 10 11 13 12 12 9 10 8

Altın veya diğer değerli taş ve metal hesabı (sistem içi)

6 4 9 5 7 5 7 9 8 7 9 12 14 15

Yastık altı döviz veya TL (nakit)

13 12 6 8 11 10 9 8 10 8 12 10 7 9

2016Ç1

2016Ç2

2016Ç3

2016Ç4

2017Ç1

2017Ç2

2017Ç3

2017Ç4

2018Ç1

2018Ç2

2018Ç3

2018Ç4

2019Ç1

2019Ç2

2019Ç3

2019Ç4

Yastık altı altın ve nakit (TL + döviz) 22 22 19 20 16 22 16 23 19 19 22 20 24 19 18 17Sistem içi altın 12 14 6 4 9 5 7 5 7 9 8 7 9 12 14 15Hazine bonosu / Devlet tahvili 1 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 1 0 1 2 1Hisse senedi 3 2 3 1 3 3 3 4 2 2 3 2 2 2 2 5Fonlar 2 5 5 2 1 3 2 3 3 2 1 2 1 3 5 3Vadesiz hesap 9 10 8 13 10 6 11 9 11 12 9 15 10 8 8 11Döviz vadeli hesap 13 5 6 7 7 9 10 6 9 8 6 6 6 13 9 9TL vadeli hesap 20 18 27 22 26 23 18 15 15 15 16 17 14 15 16 16Bireysel emeklilik fonları 18 23 26 30 29 28 32 34 34 32 34 30 32 28 27 24

0

25

50

Page 9: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

2.3. 2019 4. Çeyrek Sonuçları

2019 4. ÇEYREK SONUÇLARI

2018 yılının son çeyreğinde %16.1 olan tasarruf sahipliği oranı, 2019 son çeyrekte %13’e düşmüştür. Enflasyon sebebiyle artan tüketim harcamalarının, tasarruf yapma tutumu üzerinde olumsuz etkisi olduğu söylenebilir. Nitekim, tasarruf yapamayanların %81’i “tasarruf edecek gelirinin olmadığını” belirtmiştir. Bu-nun da alt gerekçelerinin başını %86 ile “temel giderlerden kaynaklı gelir yetersizliği” oluşturmaktadır.

Tasarruf sahiplerinin yaş dağılımı incelendiğinde en büyük değişim 18-24 yaş grubunda gözlenmek-tedir. İkinci çeyrekte %14 olan payı, üçüncü çeyrekte %17’ye, son çeyrekte ise %19’a yükselmiştir. Bu yaş grubunda tasarruf tutumunun gelişmesini tetikleyen etkenler ayrı bir çalışma ile incelenebilir. Öte yandan, 25-34 yaş grubunda da tasarruf sahipliği oranındaki dalgalanmalar dikkat çekicidir (Ç1 %28; Ç2 %30; Ç3 %25; Ç4 %25).

Yakın gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların oranı, yılın son çeyreğinde dramatik bir yükseliş gös-termiştir: üçüncü çeyrekte %27,7 olan bu oran, son çeyrekte %34,4’e ulaşmıştır. Öte yandan «gelecek 3 ay içerisinde» tasarruf yapacağını belirtenlerin oranı %13 ile önceki döneme benzer seviyededir. Bu durum bize, insanların tasarruf yapma konusunda çok istekli olduğunu, ama bunun çok yakın gelecek için elverişli olmadığını işaret etmektedir.

« 2019’un son çeyreğinde, çocuksuz ve çocuklu bireylerin tasarruf sahipliği oranlarında fark daha da artmıştır (4 puan vs 7 puan). Şöyle ki, çocuksuz bireylerde tasarruf etme durumu yükselirken (%16 vs %18), çocuklu bireylerde tasarruf sahipliği oranı düşüş seyrini devam ettirmektedir (%12 vs %11). Farkın açılması durumu, 2017 yılına benzer bir portre ortaya ortaya koymaktadır.

«Tasarruf sahibi olanlar içerisinde düzenli tasarruf yapanların oranında yıl boyunca gözlenen dalga-lanma son çeyrekte nispeten durulmuş, sadece 1 puan artış tespit edilmiştir (%66 vs %67). Öte yandan, düzenli tasarruf yapmayanlar arasında son 3 ay içinde tasarruf yapanların oranında 3 puanlık artış gözlenir-ken (%41 vs %44), gelecek 3 ay içerisinde tasarruf yapmayı planlayanların oranındaysa dramatik bir düşüş oluşmuştur (%53 vs. %38).

Tasarruf yapma gerekçeleri arasında «geleceğe yatırım» unsuru, ilk sıradaki yerini benzer oranda koru-maktadır (%48 vs %47). «Çocuklarım için» unsurunda gerileme eğilimini devam ederken (Ç2 %25; Ç3 %23; Ç4 %20), «harcama yapmak için toplu para biriktirmek / ileriki dönemde planladığım özel bir harcama için» gerekçesi atak yapmıştır (%8 vs %14).

“Geleceğe yatırım” gerekçesinin alt gerekçeleri içerisinde dikkat çekici bir değişim söz konsudur: “kim-seye muhtaç olmamak için” unsurunun toplam değerinde 16 puanlık bir artış gerçekleşmiştir (%49 vs %65). “Kariyerimi geliştirmek için” unsuru da 5 puan yükselmiştir (%8 vs %13). Öte yandan “ev alacağım/aldım” unsurunda 4 puanlık gerileme söz konusu (%24 vs %18). Geleceği yatırımın alt gerekçelerinde sözü edilen değişim, 18-24 yaş grubunun tasarruf sahipliği payının yükselmesiyle oluşmuş olabilir.

16 ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

“Beklenmedik durumlara karşı” gerekçesinin alt unsurlarında da önemli farklılıklar gözlenmektedir: “ani sağlık sorunları” (%23 vs %38) ve “zor zamanlar için” (%24 vs %37) gerekçeleri büyük bir yükseliş göste-rip parite seviyeye ulaşırken, “aniden çıkabilecek ufak ihtiyaçlar” 22 puan gerileyerek son çeyrekte dördüncü sıraya düşmüştür (%40 vs %18). Bu manzara, insanların geleceğe yönelik kritik endişelerinin olduğunu dü-şündürmektedirTasarruf araçları içerisinde ilk sırasını koruyan «bireysel emeklilik fonları» (%28 vs. %27) ve «yastık altı nakit ve altın» (%19 vs. %18) hafif düşüş gösterirken, “sistem içi altın” (%12 vs %14) ve “fon” (%3 vs %5) enstrümanlarının tercih eğiliminde artış sürmektedir.

“Çocukları için tasarruf yapanların” alt gerekçeleri arasında, «çocuklarının eğitim masrafları için» unsu-ru çok büyük bir ivme kazanarak son çeyrekte ilk sıraya yükselmiştir (%37 vs %64). Diğer tüm unsurların toplam değerlerinde düşüş gözlenirken, yalnızca «çocuklarımın geleceğine yatırım» için diyenlerin oranında nispi bir artış gerçekleşmiştir (%52 vs %56).

Tasarruf araçları içerisinde son çeyrekte de «bireysel emeklilik fonları» (%27 vs. %24) ve «yastık altı nakit ve altın» (%18 vs. %17) tercihi düşüş eğilimini sürdürürken, “sistem içi altın” (%12 vs %14) ve “fon” (%3 vs %5) enstrümanlarının tercih eğiliminde yükseliş devam etmektedir.

Tasarrufu olmayan bireyler arasında daha önce tasarruf yapmayı denemiş olanların oranı, son çeyrekte 6 puan artmıştır (%46 vs. %52). Önceden tasarruf yapan, ancak şu an yapamayan bireylerin %66’sı ‘şu an istese de tasarruf yapamacağını’ dile getirmektedir.

Genel olarak tasarrufu olmayan bireylerin, şayet tasarrufu olsaydı tercih edecekleri araçların başını, daha da yükselerek “yastık altı altın ve nakit” (%30 vs %32) çekmektedir. “Sistem içi altın” tercihinde ise gerileme gözlenmektedir (%28 vs %26).

17ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

Page 10: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

3.1. Demografik Bilgiler

DEMOGRAFİK BİLGİLER (%) - 2019 3. ÇEYREK

18-24 25-34

45-54

35-44

55+

64

24

10

1

19 17 21 25 17

YAŞ

CİNSİYET SOSYO-EKONOMİK STATÜ

EĞİTİM

İlkokul, Ortaokul / İlköğretim

Ortaöğretim / Lise ve dengi

Yüksekokul / Üniversite

Yüksek Lisans / Doktora

Kadın Erkek

51 49

C2; 29

AB; 15

DE; 31

C1; 25

2404Baz:

2404Baz:

2404Baz:

2404Baz:

3. MetodolojiAMAÇ VE YÖNTEM

Tasarruf Eğilimleri Araştırması’nın amacı Türkiye’de kentsel yerleşim yerlerinde 18 yaş ve üzerindeki bi reylerin tasarruf eğilimlerini izlemektir.

Bu araştırma çerçevesinde;

18 ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

NUTS2 bölgelerinde seçilen 26 ilde her ay tesadüfi olarak seçilen 800 kişi ile görüşülüyor. 3 aylık (çey-rek) bazda görüşme sayısı 2400 olarak gerçekleşiyor ve raporlanıyor.

Bilgisayar destekli telefon görüşmesi yöntemi (CATI) kullanılıyor.

Yaş, cinsiyet, çalışma durumu ve meslek kontrol kotası olarak uygulanıyor.

19ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

Page 11: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

3.3. Tasarrufun Tanımı

HANEHALKI TİPİ

MEDENİ DURUMU KONUT TİPİ

Yalnız yaşıyor

Anne babasıyla birlikte yaşıyor

Evli, çocuklu vekayınvadeli ile

Evli ve çocuksuz

Evli değil, partneriyle yaşıyor / Çocuklu

Evli değil, partneriyle yaşıyor / Çocuksuz

Tek ebeveyn ve çocuklu

Evli ve çocuklu

9

11

4

61

0

0

0 Çocuklu : %65 Oranı

Ortalama : 2,3 Çocuk Sayısı

73

Evli

22

Bekar

5

Dul / Boşanmış

Kira 43

Lojman / Geniş ailenin evi - Kira ödemiyoruz 4

Kendi evimiz 53

2404Baz:

2404Baz: 2404Baz:

3.2. Demografik Bilgiler

DEMOGRAFİK BİLGİLER (%) - 2019 3. ÇEYREK TANIM

Tasarruf, sözlük anlamı itibariyle “sarf edilmeyen” anlamına gelmektedir.

Bu araştırma kapsamındaki TASARRUF ise şu kalemleri içermektedir: 

Araştırmaya katılanlara, bu tanıma uygun olarak tasarrufları olup olmadığı soruluyor.

Bankalarda duran TL veya döviz cinsinden vadeli hesaplar

Bankalarda ve/veya aracı kurumlarda duran hisse senedi, hazine bonosu, devlet tahvili gibi menkul değerlerin parasal tutarı

Bankalarda duran yatırım hesapları ve katılım fonları

Bireysel emeklilik fonları

Bankalarda vadesiz hesapta / likit fonda TL veya döviz cinsinden duran miktarın o ay içinde harcanma-yan/harcanmayacak bölümü

Cüzdan, kasa, yastık altında duran paranın (döviz, altın dahil) o ay içinde harcanmayan/harcanmayacak bölümü

20 ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu 21ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

15

Page 12: Tasarruf Eğİlİmlerİ16,7 14,5 15,2 13,8 15,4 15,6 13,6 16,1 16,1 13,0 4 2.1. Tasarruf Sahipliği Oranı 2019 başından itibaren düşüşte olan tasarruf sahipliği, üçüncü

20194. ÇEYREK RAPORU

23 ING Türkiye 2019 3. Çeyrek Raporu

[email protected]

ING Türkiye girişimi ile hayata geçirilen “Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması“, Bilkent Üniversitesi gözetiminde yürütülmekte, saha araştırması IPSOS tarafından yapılmaktadır.

ÖNEMLİ AÇIKLAMA:“Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu

görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.“

4. İletişim Bilgileri