t · web view- format bilgileri : mülga bayındırlık ve İskan bakanlığının 18.08.2005 gün...

48
ZEMİN ETÜDÜ EL KİTABI

Upload: others

Post on 17-Feb-2020

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

ZEMİN ETÜDÜ EL KİTABI

Page 2: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

2

Page 3: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

İÇİNDEKİLER

Sayfa No

ÖNSÖZ.......................................................................................................................41. AMAÇ.............................................................................................52. ETÜTLERİN PLANLANMASI................................................................53. ETÜT KATEGORİLERİ........................................................................6

3.1. Kategori 1...................................................................................63.1.1. Yapı ve Bileşenlerinin Özellikleri ve Büyüklükleri Yönünden..............................63.1.2. Zemin Birimlerinin Özellikleri Yönünden..............................................................63.1.3. Civar Yapılar Yönünden.........................................................................................63.1.4. Yeraltı Suyu Yönünden...........................................................................................73.1.5. Bölgesel Deprem Özellikleri Yönünden.................................................................73.1.6. Çevre Koşulları Yönünden......................................................................................7

3.2. Kategori 2...................................................................................73.2.1. Yapı ve Bileşenlerinin Özellikleri ve Büyüklükleri Yönünden..............................73.2.2. Zemin Birimlerinin Özellikleri Yönünden..............................................................83.2.3. Civar Yapılar Yönünden.........................................................................................83.2.4. Yeraltı Suyu Yönünden...........................................................................................83.2.5. Bölgesel Deprem Özellikleri Yönünden.................................................................83.2.6. Çevre Koşulları Yönünden......................................................................................9

3.3. Kategori 3...................................................................................93.3.1. Yapı ve Bileşenlerinin Özellikleri ve Büyüklükleri Yönünden..............................93.3.2. Zemin Birimlerinin Özellikleri Yönünden..............................................................93.3.3. Civar Yapılar Yönünden.........................................................................................93.3.4. Yeraltı Suyu Yönünden.........................................................................................103.3.5. Bölgesel Deprem Özellikleri Yönünden...............................................................103.3.6. Çevre Koşulları Yönünden....................................................................................10

4. KATEGORİ-1’E GİREN YAPILAR İÇİN VERİ TOPLANMASI.....................115. KATEGORİ-2 VE KATEGORİ-3’E GİREN YAPILAR İÇİN VERİ TOPLANMASI

125.1. Ön Etütler..................................................................................135.2. Detaylı Etütler............................................................................13

5.2.1. Araştırma Çukurları...........................................................................15

3

Page 4: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

5.2.2. Sondajlar...........................................................................................155.2.3. Jeofizik Çalışmalar.............................................................................175.2.4. Arazi Deneyleri..................................................................................185.2.5. Laboratuvar Deneyleri.......................................................................19

6. ARAZİ DENEYLERİ..........................................................................196.1. Standart Penetrasyon (SPT) ve Dinamik Sondalama Deneyleri......196.2. Konik Penetrasyon Deneyi (CPT).................................................196.3. Presiyometre Deneyi..................................................................206.4. Kanatlı Kesici (Veyn) Deneyi.......................................................206.5. Kayada Dilatometre Deneyi........................................................20

7. LABORATUVAR DENEYLERİ.............................................................217.1. Zeminleri Sınıflama ve Tanımlama Deneyleri................................217.2. Zeminlerin Mukavemet Deneyleri................................................217.3. Zeminlerin Sıkışabilirlik ve Sıkıştırma Deneyleri...........................217.4. Zeminler ve Yeraltı Suyu Üzerinde Yapılan Kimyasal Deneyler......227.5. Kaya Türü Zeminlerin Fiziksel ve Mekanik Özellik Deneyleri.........22

8. RAPORLAMA.................................................................................228.1. Zemin Etüdü Veri Raporu Hazırlanması........................................228.2. Zemin Etüdü Değerlendirme Raporu Hazırlanması........................23

9. EKLER...........................................................................................27EK- 1: ARAŞTIRMA NOKTALARI VAZİYET PLANI....................................29EK-2: ARAŞTIRMA ÇUKURU KESİT ve KABUL TUTANAĞI FORMU............30EK-3: SONDAJ KUYUSU KABUL TUTANAĞI FORMU................................32EK-4: JEOFİZİK ÇALIŞMA KABUL TUTANAĞI FORMU..............................34EK-5: YERALTI SUYU NUMUNE ALMA TUTANAĞI...................................35EK-6: NUMUNE ALMA ETİKET FORMLARI.............................................36EK-7: ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ RAPORU İNCELEME VE DENETLEME FORMU........37

4

Page 5: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

ÖNSÖZ

Gerekçe: Bina ve bina türü yapılardaki eksiklikleri gidermek için

Bu bir veri raporudur.

Değerlendirme raporuna temel teşkil eder.

Diğer el kitapçıklar düşünülmektedir.

5

Page 6: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

1. AMAÇ

Bu el kitabının amacı, bina ve bina türü yapıların projelendirme, inşaat ve denetimi için yapılması zorunlu olan zemin etütlerinin planlanması, arazi ve laboratuar çalışmalarının yapılması, zemin profilinin, yeraltı suyu durumunun ve zemin profilini oluşturan bütün tabakaların mühendislik özelliklerinin belirlenerek Zemin Etüdü Veri Raporunun hazırlanmasıdır.

Zemin etüdü veri raporu, aşağıda verilen kategorilerdeki yapılar için yapı özellikleri, yerel zemin koşulları, bölgenin jeolojisi, civar yapıların durumu ve bölgesel depremsellik özellikleri dikkate alınarak hazırlanmalıdır.

2. ETÜTLERİN PLANLANMASI

Zemin etüdü planlanırken yerel zemin yapısı, bina üst yapı özellikleri, bölgenin depremselliği ve çevre koşulları ile ilgili ve yapıma ilişkin gerek inşaat sırasında, gerekse yapı ömrü boyunca ortaya çıkabilecek tüm olası sorunlar göz önüne alınmalıdır.

Etüde ilişkin verilerin toplanması, kaydı ve raporlanması ilgili ulusal ve/veya genel kabul görmüş uluslararası mevzuat, norm ve standartlara uygun olarak yapılmalı, proje mahallinin topoğrafyası, jeolojisi, yeraltı suyu özellikleri, bölgenin depremselliği hakkında bilgiler ile varsa bu alanda önceden yapılan çalışmalar planlama safhasında elde edilerek değerlendirilmelidir.

Etüt çalışması sırasında ve inşaatın devamı süresince yeni bilgiler elde edildikçe sahada yaşanabilecek zemin problemleri ve/veya üstyapı bakımından herhangi bir değişiklik olmasının öngörülmesi halinde etüdün kapsamı yeniden gözden geçirilmeli ve ve ilk belirlenen etüt kapsamının yetersiz kalması halinde ilave etütler yapılmalıdır.

6

Page 7: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

3. ETÜT KATEGORİLERİ

Zemin etütlerinin kapsam ve içeriğini belirleyen incelemeler ve analizler, yapı-zemin, depremsellik ve çevre koşulları; (1) az riskli, (2) normal riskli, (3) yüksek riskli olmak üzere 3 kategoride değerlendirilmelidir.

Bir yapının aşağıda tanımlanan kategorilerden hangisine gireceği etüt öncesinde kararlaştırılmalıdır. Ancak bu kategori, etütlerin herhangi bir aşamasında gerekçesi belirtilerek değiştirilebilir.

(kategoriler tablolaştırılmalı mı??)

OD: Kategoriler çok geniş, tabloya sığdırmak zor. Böyle kalması daha anlaşılma açısından daha iyi.

3.1. Kategori 1

3.1.1. Yapı ve Bileşenlerinin Özellikleri ve Büyüklükleri Yönünden

Bu kategoride; bodrumsuz, en fazla 2 katlı (toplam yüksekliği 8 m.’yi geçmeyen) ve toplam inşaat alanı 500m2 geçmeyen küçük, basit yapılar ile tarım ve hayvancılık amaçlı yapılar yer alır. Bu yapılarda can ve mal kaybı riski düşük düzeydedir.

3.1.2. Zemin Birimlerinin Özellikleri Yönünden

Plana esas jeolojik, jeolojik - geoteknik ve mikrobölgeleme etüt çalışmaları sonucu düzenlenen raporlarda yerleşim ve yapılaşmaya uygun görülen alan (UA), eğimi %5’i geçmeyen tabii sahalar bu kategori içinde değerlendirilmelidir. Ancak ; plana esas jeoloji, jeolojik-geoteknik ve mikrobölgeleme etüt raporlarında, önlem alınması suretiyle yerleşime uygun görülen Önlemli Alan (ÖA) ile tekniğine uygun olarak sıkıştırılmamış ve/veya uygun dolgu malzemesi kullanılmamış dolgu sahalar bu kategori içinde değerlendirilmemelidir.

7

Page 8: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

3.1.3. Civar Yapılar Yönünden

Komşu yapılara, yollara ve altyapı şebeke sistemlerine (metro, su, kanalizasyon, gaz, telefon, elektrik vb. gibi) zarar riski olmamalıdır.

3.1.4. Yeraltı Suyu Yönünden

Yeraltı suyu seviyesi planlanan yapının temel altkotundan itibaren 3 m. veya daha derinde olmalıdır.

3.1.5. Bölgesel Deprem Özellikleri Yönünden

Yürürlükteki Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası’na göre 1. ve 2. derece deprem bölgeleri dışında kalan ve depreme hassas olmayan yapılar bu kategoride değerlendirilmelidir.

3.1.6. Çevre Koşulları Yönünden

Yeraltı suyu, doğal bitki örtüsü, yüzeysel su rejimi ve taşkınlar, toprak kayması, zeminlerde meydana gelen çökme, şişme vb. konularda sorun olmamalıdır.

Kategori 1 - Örnek Yapılar:

Plana esas jeolojik, jeolojik-geoteknik ve mikrobölgeleme etüt raporlarında yerleşim ve yapılaşmaya uygun görülen alan (UA) içerisinde yer alan;

-basit atölye tipi yapılar,

-alt ve üst toprak seviyeleri arasında yükseklik farkının 2m.’yi geçmediği istinat yapıları,

-tarım ve hayvancılık amaçlı basit zirai yapılar,

- altyapı imalatları (kanalizasyon, temiz su, elektrik, doğalgaz vb.) bu kategoride değerlendirilmelidir.

8

Page 9: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

3.2. Kategori 2

3.2.1. Yapı ve Bileşenlerinin Özellikleri ve Büyüklükleri Yönünden

Bu kategoride;

- Bina Önem Katsayısı (I) I=1 olup Kategori 1‘e girmeyen binalar

- Bina Önem Katsayısı (I) I=1’den büyük, en çok 2 bodrum katlı olmak üzere, bodrum katlar dahil en çok 10 kata kadar olan,

- yüksek risk taşımayan, alışılmamış taşıyıcı sistem ve yükler içermeyen, analiz ve hesap gerektiren, klasik metotlarla zemin ve temel tasarımı tamamlanarak yapımı gerçekleştirilebilen yapılar yer alır.

3.2.2. Zemin Birimlerinin Özellikleri Yönünden

Plana esas jeoloji, jeolojik-geoteknik ve mikrobölgeleme etüt raporlarında yerleşime uygunluk değerlendirmesinde, yapı yapılmasında sakınca görülmeyen ve temel tasarımı için gerekli zemin parametrelerinin alışılmış sondaj, jeofizik, arazi ve laboratuvar çalışmaları ile bulunabilen sahalar bu kategori içinde değerlendirilmelidir.

3.2.3. Civar Yapılar Yönünden

Kazılar, kazıklı temel inşaatları, vb. faaliyetlerin civar yapılar üzerinde olumsuz etkisi olmamalıdır.

3.2.4. Yeraltı Suyu Yönünden

Bu kategoriye giren yapılarda, yeraltı suyu seviyesinin indirilmesi uygulamalarında meydana gelebilecek aksamalar, civar yapılar veya yük taşıyan tabakalar için herhangi bir uyarı veya önlem gerektirebilecek riskler taşımamalıdır.

3.2.5. Bölgesel Deprem Özellikleri Yönünden

Yürürlükteki Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelikte önerilen standart yöntemlerle projelendirilebilen, dinamik yapı-zemin etkileşimi analizi ve /veya sahaya özel bir sismik değerlendirme ve

9

Page 10: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

çalışma gerektiren gerektirmeyen yapıların zemin ve temel etüdü bu kategori içindedir.

3.2.6. Çevre Koşulları Yönünden

Çevreye etki açısından özel önlem gerektirmeyen, çevre ile ilgili sorunların bu konuda alışılmış yöntemlerle çözülebildiği işler bu kategori içinde değerlendirilmelidir.

Kategori 2 - Örnek Yapılar:

- yüzeysel (tekil, sürekli veya radye) temeller,

- zemin iyileştirmesi gerektiren yapılar,

- kazıklı derin temeller,

- alt-üst seviye farkı 2 m’yi geçen istinat yapıları,

- dolgular, seddeler, zemin veya kaya ankraj ve bulonları gibi yapı veya yapı kısımları bu kategoride değerlendirilmelidir.

3.3. Kategori 3

3.3.1. Yapı ve Bileşenlerinin Özellikleri ve Büyüklükleri Yönünden

Bu kategoride Kategori 1 ve 2’ye girmeyen tüm binalar, özel veya büyük risk taşıyan, çok büyük açıklıklı, özel taşıyıcı sistemli, alışılmamış ve/veya karmaşık yük durumlarına sahip yapılar ile 10 kat ve üstü yüksek yapılar yer alır.

3.3.2. Zemin Birimlerinin Özellikleri Yönünden

Mühendislik tasarımı için problemli zemin koşulları, tasarıma ilişkin özel deneyler, özel hesap, irdeleme ve yorum gerektiren işler bu kategori içindedir.

10

Page 11: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

3.3.3. Civar Yapılar Yönünden

Civar yapılar yönünden risk olasılığı yüksek olan yapılar.

3.3.4. Yeraltı Suyu Yönünden

Yeraltı suyu içinde yapılan veya yeraltı suyundan kaynaklanan risk ve etkilerine maruz yapılar bu kategori içinde değerlendirilir.

3.3.5. Bölgesel Deprem Özellikleri Yönünden

Yürürlükteki Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmeliğe göre dinamik yapı-zemin etkileşimi analizi ve /veya sahaya özel bir sismik değerlendirme ve çalışma gerektiren yapıların zemin ve temel etüdü bu kategori içindedir.

3.3.6. Çevre Koşulları Yönünden

Çevre yönünden zor ve karmaşık sorunlara neden olabilecek yapılar bu kategori içerisinde değerlendirilmelidir.

Genel kural olarak, Kategori 1 ve Kategori 2’ye girmeyen tüm yapılar bu kategori içinde ele alınmalıdır.

Kategori 3 - Örnek Yapılar:

- 10 kat ve üzeri yüksek yapılar,

- yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu yumuşak kalın alüvyon, gevşek kum, yumuşak kil ve kontrolsüz yapay dolgu tabakaları üzerine inşa edilecek yapılar,

- yerleşim bölgelerinde civar yapıları etkileyebilecek çok bodrumlu derin kazı gerektiren yapılar,

- ağır dinamik yük etkisi altındaki makine temelleri,

- zararlı kimyasal maddeler içeren ve depolayan tesisler, silolar, bu kategoriye giren yapılara örnektir.

11

Page 12: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

Arazi araştırmaları, yapıdan etkilenecek 3 boyutlu zemin ortamı (yapı etki bölgesi) ve yeraltı suyuna ilişkin tüm özellikleri tanımlamalı, proje hesaplarında kullanılacak gerekli parametre ve karakteristik verileri güvenli bir şekilde sağlamalıdır. Bu amacın gerçekleştirilmesi için yukarıda tanımlanan etüt kategorileri baz alınarak aşağıda tanımlanan çalışma yöntemlerinden gerekli olanlarını içerecek şekilde planlama yapılmalıdır.

4. KATEGORİ-1’E GİREN YAPILAR İÇİN VERİ TOPLANMASI

OD: Her yeni açıklama için yeni bir paragraf olmalı. Kısa paragrafları okumak daha kolay.

Binanın planlandığı alanda temel taban kotunun en az 3 metre aşağısına veya inşa edilmesi planlanan üstyapı açısından yeterli taşıyıcı niteliğe haiz zemin tabakasına inilecek ve zeminde iki boyutlu kesit alınmasını sağlayacak (üç ve daha fazla sayıda) biçimde planlanmalıdır. Planlanan araştırma çukurları; arazide yapılan muayene, numune alma ve deneye tabi tutma işlemini gerçekleştirmek için yeterli büyüklükte olmalı, vaziyet planı veya vaziyet planının bulunmaması halinde ise plankote üzerine işlenmelidir. Araştırma çukurlarında, zemin birimlerinin cins ve özellikleri, yatay ve düşeydeki dağılımı, yeraltı suyunun bulunup bulunmadığı hususundaki bilgiler gözlemlenmeli, laboratuar araştırmaları için araziyi temsil edecek nitelikte ve yeter sayıda örselenmiş ve örselenmemiş (UD) deney numuneleri alınmalıdır. Araştırma çukurlarının yerleri ve büyüklükleri üstyapı temel zeminini örselemeyecek ve bir zayıf zon oluşturmayacak şekilde planlanmalı ve gerekli incelemeler yapıldıktan sonra aynı gün içinde kapatılmalıdır. Lokasyon ve boyutu itibariyle temel zemininde zafiyet yaratabilecek araştırma çukurları sorumlu mühendisin görüşleri doğrultusunda uygun malzeme ile doğru teknik uygulanmak suretiyle doldurulmalı ve bu durum Zemin Etüdü Veri Raporu’nda açıkça belirtilmelidir. (Kuyu içinde yapılacak deneyler ilave edilecek, el penetrometresi/el veyni)

Araştırma çukurlarının açıldığı ortamlarda göçme riski yüksek olan birimler ile karşılaşma riski gözetilerek çukur kenarından veya çukur içersinden

12

Page 13: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

yapılacak çalışmalarda (numune alma, deney yapma…) ekstra iş güvenliği tedbirlerinin alınması gerekmektedir.

Araştırma çukurları zemin birimlerinin yatay ve düşeydeki tabakalanmasını alınan zemin numunelerinin yer, adet ve derinliklerini gösterecek şekilde Ek-2’de verilen kroki, çizim ve kesitlere uygun biçimde kayıt altına alınmalıdır. Düzenlenen bu kroki, çizim ve kesitler ile arazi araştırmaları sırasında çekilen fotoğraflar raporun içinde sunulmalıdır. Yürürlükteki Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik kapsamında “mevcut binaların değerlendirilmesi ve güçlendirilmesi” amacıyla yapılacak araştırmalar sırasında açılan araştırma çukurları; zemin birimlerinin özelliklerinin belirlenmesinin yanında, binanın temel derinliği, temel boyutu, temel tipi ile temel altında bir iyileştirmenin yapılıp yapılmadığı gibi parametrelerin belirlenmesine hizmet edecek şekilde bina kenarlarında olacak şekilde planlanmalıdır.

Kategori-1’de yer alan yapılar için yapılacak etütlerin kapsamı aşağıda belirtilmiştir:

Yapı alanı ve çevresinde gözlem yapmak ve yerel bilgileri toplamak,

Yapı etki bölgesini kapsayacak şekilde (en az temel taban kotunun 3 m. altına inecek şekilde) ve yeter sayıda araştırma çukurları açtırmak suretiyle zemin birimlerinin düşeyde ve yataydaki dağılımı ile özelliklerini incelemek,

Araştırma çukurları ile yeterli veri elde edilememesi halinde, sondaj veya sondalama yöntemlerine başvurmak,

Açılan araştırma çukurlarından numuneler alarak gerekli laboratuar deneylerini gerçekleştirmek

13

Page 14: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

5. KATEGORİ-2 VE KATEGORİ-3’E GİREN YAPILAR İÇİN VERİ TOPLANMASI

Kategori-2 ve Kategori-3’e giren yapılar için gerekirse ilk etapta bir ön etüt ve ön etüdün sonuçları doğrultusunda planlanmış bir detaylı etüt yapılmalıdır.

5.1. Ön Etütler

Ön etütler; seçilen yapı yerinin genel uygunluk değerlendirmesi veya gerekiyorsa alternatif yapı yerlerinin belirlenmesi, yapılacak çalışmanın çevrede sebep olabileceği değişikliklerin tahmin edilmesi ve yapı davranışı üzerinde önemli etkiye sahip olacak zemin özelliklerinin gözlenmesi ile detaylı etüt çalışmalarının planlanması amacıyla yapılır. Ön etütler kapsamında toplanabilecek veriler;

Arazinin topografik durumu,

Bölgenin jeolojisi hakkında literatür bilgileri,

Yeraltı suyu koşulları,

Komşu yapılar ve kazıların incelenmesi,

Varsa önceden yapılmış zemin etüdü çalışmaları (civar yapılar için yapılmış zemin etüt çalışmaları, imara yönelik çalışmalar vb.)

Uydu ve hava fotoğrafları,

Eski haritalar,

Jeofizik çalışmalar (sorumlu mühendisin gerekli görmesi halinde)

Bölgesel deprem davranışları,

Diğer ilgili bilgiler,

vb. olarak sıralanabilir.

OD: Ön etütlere hızlı yapılabilecek arazi çalışmaları ilave edilmeli (araştırma çukuru, Dinamik Sondalama, ...)

14

Page 15: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

5.2. Detaylı Etütler

Detaylı etütler, inşa edilecek yapının etki bölgesindeki zemine ait bütün veri ve mühendislik özelliklerinin tespiti ve tanımlanması amacıyla yapılmalıdır.

Detaylı etütler kapsamında ön etütte elde edilecek verilere ek olarak yapılacak çalışmalar;

Zemin birimlerinin litolojik özelliklerinin belirlenmesi (zemin cinsi, tabaka kalınlıkları vb. belirlenmesi)

Zemin birimlerinin mukavemet özelliklerinin belirlenmesi,

Zemin birimlerinin deformasyon özelliklerinin belirlenmesi,

Yeraltı su seviyesi, niteliği (yeraltı su tablası, mercek/askı suyu vb…) ve olası zararlı etkilerinin tespiti,

Zeminin betona olası zararlı etkilerinin tespiti,

Zemin birimlerinin permeabilitesinin belirlenmesi,

Zemin birimlerinin sıkışabilirliğinin belirlenmesi,

Bölgesel don derinliğinin belirlenmesi,

vb. olarak sıralanabilir.

Detaylı etütlerin yapı etki bölgesindeki bütün zemin formasyonlarını kapsadığından emin olunmalı ve bu kapsamda; kayalarda erime boşlukları, yeraltı suyu etkileri, faylar ve süreksizliklerin durumu, zemin veya kaya kütlelerindeki krip (sünme) durumu, zemin ve kaya birimlerinin şişme ve göçme potansiyeli ile arazi üzerinde atık veya yapay dolgu bulunup bulunmadığı gibi bilgilerin toplanmasına önem verilmelidir.

Detaylı Etütlerde Uygulanacak Yöntemler;

Detaylı etütlerde uygulanacak yöntemler standartlaşmış ve genel kabul gören; “araştırma çukurları, jeofizik veriler (sismik kırılma/yansıma, elektrik özdirenç, mikrotremör vb.), sondajlar, arazide yerinde deneyler ve laboratuvar deneylerini” kapsamalıdır.

15

Page 16: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

Arazide yapılacak araştırma çukuru, sondaj, yeraltı suyu gözlemleri ile yapı ve zemin koşulları dikkate alınarak seçilen arazi deneyleri (Standart Penetrasyon Deneyi (SPT), Konik Penetrasyon Deneyi (CPT), Kanatlı Kesici Deneyi, Presiyometre Deneyi, vb. deneyler), ilgili norm ve standartlara uygun olarak sorumlu mühendisin denetiminde yapılmalıdır.

5.2.1. Araştırma Çukurları

Araştırma çukurları Kategori-1’de belirtildiği şekilde yapılacak olup, derinlik ve sayısına sorumlu mühendis tarafından karar verilmelidir.

5.2.2. Sondajlar

OD: Sondaj derinlikleri ve sayısı gibi bilgiler için tablolar oluşturulmalı.

Yapı etki bölgesinde bina oturum alanının büyüklüğü, temel derinliği, temel boyutları ve zemin birimlerinin özellikleri dikkate alınarak yeter sayıda ve derinlikte sondajların yapılması planlanmalıdır.

Sondaj çalışmalarının sonunda, zemin tabakalarının yatay ve düşeydeki dağılımı, endeks ve mühendislik özellikleri belirlenmeli, yeraltı suyunun en yüksek ve en düşük seviyesi tespit edilmeli ve laboratuvar deneyleri için yeterli nitelik ve nicelikte zemin numuneleri alınmalıdır.

Sondaj çalışmaları, aşağıda belirtilen hususlar göz önüne alınarak programlanmalı ve sonuçları rapor edilmelidir.

Sondaj yerleri vaziyet planı ve plankote üzerine kot ve koordinat verilerek işlenmeli ve rapor içinde sunulmalıdır.

Sondajlar, zemin birimlerinin arazideki dağılımı, planlanan yapının temel boyutları, derinliği ve aktardığı yükler ile çevre yapılar vb. unsurlar dikkate alınarak sayısı üçten az olmamak üzere belirlenmeli, yapının önemine göre 500 m2 ve üzerindeki taban alanına sahip yapılarda bina taban alanının her 500 m2 artışında bir sondaj ilave edilecek şekilde planlanmalıdır. Ancak bina taban alanının 1000 m2 ‘yi

16

Page 17: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

geçmesi durumunda sondajlar birer adet bina köşe noktalarında ve bir adet de orta noktasında olmak üzere en az 5 adet olacak şekilde planlanmalıdır.

Sondajlar, dilatasyonla ayrılmış geniş oturum alanına sahip yapılarda, dilatasyonla ayrılan her blok altına en az bir adet gelecek şekilde planlanmalıdır.

Sondaj derinliklerinin, yapı etki bölgesini kapsadığından emin olunmalıdır. Sondajlar, yürürlükteki “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik” gereğince binanın temel taban kotundan en az 15 m., sıvılaşabilir zeminler için 20 m., kazıklı temel gerektiren yapılar için kazık çapının 5 katı veya kazık ucunun soketleneceği derinlikten az olamayacağı kabulü ile planlanmalı ve yapılmalıdır. Bu kriterler en az 2 sondaj için geçerlidir. Diğer sondajlar ise inşa edilmesi planlanan üstyapı açısından yeterli taşıyıcı niteliğe sahip zemin tabakasına girecek şekilde planlanmalı ve yapılmalıdır. Ancak hedeflenen sondaj derinliklerinden önce kaya birimler ile karşılaşılması durumunda ayrışmış kayalar içinde 5m., sağlam kayalar içinde ise 3m. ilerledikten sonra sondaj bitirilmelidir.

Sondaj sırasında çıkan numuneler üzerinde yapılan gözlemler, alınan deney numuneleri ile arazi deney sonuçları Ek-3’de belirtilen sondaj logu formuna işlenerek rapor içerisinde sunulmalıdır.

Sondaj loglarındaki tanımlamalarda TSE standartlarında belirlenmiş semboller kullanılacak, sondaj yerlerinin kot ve koordinatları, sondaj makinesinin türü, trafik tescil veya ruhsat tarihi, sondörün adı ve soyadı, sondajın yapıldığı tarihler, hava durumu, yeraltı suyuna ilişkin en az 7 günlük gözlemler, zemin birimlerinin düşey yöndeki değişimleri, zemin tanımlamaları, alınan örselenmiş ve örselenmemiş örneklerin derinlikleri, örselenmemiş örneğin türü ve arazide yapılan deneyler logu hazırlayan sorumlu mühendis tarafından imzalı olarak sunulmalıdır.

17

Page 18: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

Sondaj kuyularının tabanına kadar alt kısmı delikli PVC boru indirilerek sondaj deliğinin çeperlerindeki göçmeler ve yüzeyden düşebilecek parçalar nedeniyle kuyunun kapanması önlenmeli, kuyu ağzına beton kapak yapılmalı, böylece uzun süreli yeraltı suyu ölçümü yapılmasına olanak sağlanmalıdır.

Sondajlar sırasında alınan numune veya karotlarının TSE Standartlarına göre alınması, muhafaza edilmesi ve fotoğraflarının çekilmesi gerekli olup, yapılan bu işlemler rapor içerisinde sunulmadır.

Tabakalar kesitte farklı renklerde verilmeli, yeraltı suyu seviyesinin en düşük ve en yüksek kotları açık bir şekilde gösterilmelidir.

5.2.3. Jeofizik Çalışmalar

Özellikle Kategori-3’e giren yapılar için, etütten sorumlu mühendisin uygun göreceği aşağıdaki yöntemlerden biri veya birkaçı kullanılmalıdır.

Yapılacak yerel jeofizik çalışmaların amaçları tam olarak belirlenmeli, alınan tüm kayıtlar ve yapılan hesaplamalar ayrıntılı bir şekilde yorumlanarak verilmelidir.

Yanal ve düşey yöndeki değişimler ve zemin birimlerine ait parametreler belirlenmelidir.

Ölçü noktaları ve serim hatlarının seçimi, alanı maksimum derecede yansıtacak şekilde ve gürültü kaynaklarından en az derecede etkilenecek şekilde seçilmelidir.

Yapılan her bir ölçüm yeri vaziyet planı ve plankote üzerinde gösterilmeli ve her noktanın koordinatı tablo olarak verilmelidir.

Her ölçü noktası için serim hattının proje alanındaki genel konumunu açık şekilde gösteren fotoğrafları (tarihli) çekilip ekte verilmelidir.

Çalışmaların amacı, yöntemi, kullanılan araçların adı, özellikleri, alınan ölçüm sonuçları, tüm tablo ve grafikler yorumlarıyla birlikte verilmelidir. Jeofizik çalışmalar ayrıca sondaj loglarıyla birlikte

18

Page 19: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

yorumlanmalı, ölçüm yerlerinin koordinatları tablo halinde verilmelidir.

Raporda;

Uygulanan yöntem bilgisi,

Kullanılan araçlar ve özellikleri,

Ölçülerin ham değerleri,

Ulaşılabilen araştırma derinliği,

Örnekleme aralığı,

Kullanılan süzgeçler,

Veriyi etkileyen gürültünün kaynak bilgisi ve neden engellenemediği,

Uygulanan yöntem açısından önemli bilgiler,

Veri işlem aşamasında kullanılan program,

Ölçüm sonuçları ve bu sonuçlardan elde edilen tüm harita, tablo, kesit ve grafikler yorumlarıyla birlikte basılı ve sayısal olarak (CD, DVD vb.) verilmelidir.

Sismik Kırılma Yöntemi

Sismik Yansıma

Elektrik Özdirenç

Mikrotremör Çalışmaları

Yüzey Spektral Analiz Yöntemleri

Yer Altı Radarı Yöntemi (GPR)

19

Page 20: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

5.2.4. Arazi Deneyleri

Yapılan tüm deneylere ait veriler tablolar halinde raporda yer almalı, deneyler sırasında belirlenen aşırı farklı değerler, parametrelerdeki sapmalar ve nedenleri açıklanmalıdır. Deneyler esnasındaki olumsuz etkenler nedenleri ile belirtilmelidir. Arazi deneyleri ile ilgili açıklamalar ve deneylerin yapılması sırasında uyulacak esaslar Bölüm-6’da detaylı olarak verilmiştir.

5.2.5. Laboratuvar Deneyleri

Zemin birimlerinin indeks, mukavemet ve kimyasal özellikleri Bölüm-7’de tanımlanan laboratuvar deney setlerinden ilgili olanları yaptırılarak belirlenmelidir.

6. ARAZİ DENEYLERİ

Zemin etüdleri kapsamında en yaygın olarak yapılan arazi deneyleriyle ilgili açıklamalar ve deneylerin yapılması sırasında uyulacak esaslar aşağıda belirtilmiştir. Deneyler bu konuda yeterli deneyim sahibi diplomalı ?? teknik personel tarafından proje sorumlu mühendisinin denetiminde yapılmalıdır.

OD: Arazi deney programı hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususlar belirtilmeli.

6.1. Standart Penetrasyon (SPT) ve Dinamik Sondalama Deneyleri

Deneyin amacı,Deney düzeneği (Deneyin tipi), Deneyin yapılışı,Deney verilerinin sunumu (Yeraltı suyu etkisi, derinlik etkisi, taş, iri çakıl mevcudiyeti)

20

Page 21: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

(....... detaylar eklenecek ...........)

6.2. Konik Penetrasyon Deneyi (CPT)

Bu yöntemin kullanılması durumunda incelenen zemin özelliklerinin daha iyi ortaya konulması için CPT sonuçları ek laboratuvar veya arazi deneyleri, ya da sondajlarla desteklenmelidir.

Deneyde kullanılan aletin markası, mekanik veya elektronik olup olmadığı, penetrometrelerin açık veya kapalı uçlu olup olmadığı gibi özellikleri rapor içerisinde mutlaka sunulmalıdır. Ölçüm cihazından kaynaklı hatalar rapor içerisinde verilmelidir.

(....... detaylar eklenecek ...........)

6.3. Presiyometre Deneyi

Bu deneyin hangi yönteme göre yapıldığı, kullanılan cihazların tipi, kalibrasyonuna ait bilgileri, eşdeğer net limit basınç ile presiyometre modülünün bulunmasında kullanılan formüllerin hangi kaynaklardan alındığı belirtilerek verilmeli, deney sonuçları tablo ve grafik halinde raporda yer almalıdır.

(....... detaylar eklenecek ...........)

6.4. Kanatlı Kesici (Veyn) Deneyi

Deney sonuçlarına ek olarak kullanılan cihazın özellikleri rapor içerisinde belirtilmelidir.

(....... detaylar eklenecek ...........)

21

Page 22: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

6.5. Kayada Dilatometre Deneyi

Bu deneyin hangi yönteme göre yapıldığı, kullanılan cihazların tipi ve kalibrasyonuna ait bilgiler ile deney sonuçları tablo ve grafik halinde raporda yer almalıdır.

(....... detaylar eklenecek ...........)

7. LABORATUVAR DENEYLERİ

Zemin birimlerinin indeks, mukavemet ve kimyasal özellikleri aşağıda tanımlanan laboratuvar deney setlerinden ilgili olanları yaptırılarak belirlenmelidir.

OD: Labaoratuvar deney programı hazırlanırken dikkat edilmesi gereken hususlar belirtilmeli.

7.1. Zeminleri Sınıflama ve Tanımlama Deneyleri

Boşluk Oranı veya Porozite

Su İçeriği ve Doygunluk Derecesi

Birim Hacim Ağırlık (tabii, doygun ,kuru, batık)

Tane boyu dağılımı(Elek ve Hidrometre/Pipet Analizleri)

Kıvam Limitleri (Atterberg Limitleri)

Rölatif sıkılık

Şişme potansiyeli

Dona karşı hassasiyet

22

Page 23: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

7.2. Zeminlerin Mukavemet Deneyleri

Serbest Basınç

Üç Eksenli Basınç

Kesme Kutusu

7.3. Zeminlerin Sıkışabilirlik ve Sıkıştırma Deneyleri

Odeometrede şişme ve çökme deneyleri

CBR deneyleri

Konsolidasyon

7.4. Zeminler ve Yeraltı Suyu Üzerinde Yapılan Kimyasal Deneyler

Organik madde içeriği

Karbonat içeriği

Sülfat içeriği

pH değeri(asitlik ve alkalite)

Klorit içeriği

7.5. Kaya Türü Zeminlerin Fiziksel ve Mekanik Özellik Deneyleri

Kaya sınıflaması

Su muhtevası ve yoğunluk

Gözeneklilik

Şişme

Tek Eksenli Basma Dayanımı

23

Page 24: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

Nokta Yük Dayanım İndeksi veya disk makaslama dayanım indeksi (kaya zeminlerin mukavemet özelliklerinin belirlenmesinde nokta yük dayanımı tek başına kullanılmayıp, diğer deneysel çalışmalara yardımcı bir yöntem olarak kullanılmalıdır)

Yarmada çekme (Brazilian) deneyi

Üç eksenli basınç deneyi

8. RAPORLAMA

8.1. Zemin Etüdü Veri Raporu Hazırlanması

Etüt kapsamında yapılan arazi gözlemleri, sondajlar, araştırma çukurları, arazi ve laboratuvar deneyleri vb. bütün çalışmalar daha sonra hazırlanacak olan Zemin Etüdü Değerlendirme Raporuna esas olacak şekilde ilgili standartlardan yararlanılarak Zemin Etüdü Veri Raporu halinde düzenlenmelidir.

Zemin Etüdü Veri Raporu;

Sismik refraksiyon, sismik refleksiyon, jeofizik rezistivite, mikrotremör, karşıt kuyu, jeofizik log alımı gibi zeminin dinamik özelliklerini belirlemeye yönelik arazi deneylerinin yapılması ve raporlanması işlerinin jeofizik mühendislerince,

Genel jeoloji ve mühendislik jeolojisi (kayaçların eklem-çatlak sistemleri, tabaka doğrultu ve eğimleri, ayrışma, kıvrımlanma vb. özelliklerinin tespit edilmesi, kaya kazılarında şev açılarının ve gerekli şev koruma önlemlerinin belirlenmesi, kayaların duraylılığı ve geçirimliliği gibi mekanik özelliklerinin belirlenmesi), kayada temel araştırma ve enjeksiyon sondaj kuyularının açılması, karot alınması, dilatometre, presiyometre, basınçlı ve basınçsız su testleri ile hidrolik çatlatma gibi özel deneylerin ve kaya mekaniği laboratuvar deneylerinin yapılması ve raporlanması işlerinin jeoloji mühendislerince,

Kaya dışındaki zeminlerde temel araştırma sondaj kuyularının açılması, örselenmiş ve örselenmemiş numune alınması, SPT, CPT, DPT,

24

Page 25: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

Presiyometre, Veyn, Plaka Yükleme gibi yerinde (in-situ) arazi deneylerinin yapılması, zemin mekaniği laboratuvar deneylerinin yapılması ve raporlanması, zemin klaslarının belirlenmesi, zeminlerin duraylılığı ve geçirimliliği gibi mekanik özelliklerin belirlenmesi işlerinin inşaat ve jeoloji ve Jeofizik mühendislerince,

mühendislik hizmetleri standartlarına uygun, detaylı olarak hazırlanan ve parselin bulunduğu zeminin durumunu yukarıda belirtilen çalışmalar ve analizler ile açıklayan, ilgili mühendislik disiplinlerine mensup mühendislerce, Bakanlıkça belirlenen formata göre hazırlanan ve imzalanan belgedir.”

8.2. Zemin Etüdü Değerlendirme Raporu Hazırlanması

Zemin Etüdü Değerlendirme Raporunda aşağıda verilen bilgiler yer almalıdır:

İnşaat alanının konumu, ada-parsel vb. bilgileri, yapımcı firmanın, mimari-statik proje bürolarının isimleri, hangi belediye sınırları içinde olduğu vb. bilgiler

Etüt kapsamında yapılan ve detayları, zemin etüdü veri raporunda verilen çalışmalar hakkında bilgiler (sondaj adedi ve derinlikleri, varsa uygulanan Jeofizik yöntemlerin türü ve adedi, yapılan arazi deneyleri, laboratuvar deneylerinin neler olduğu vb.)

Raporun konusu ve amacı, ele alınan konular hakkında bilgiler (taşıma gücü, oturma stabilite vb.)

İnşaat alanının boyutları, köşelerin kot ve koordinatları, kenar uzunlukları, arazinin eğim durumu, yan parsellerde mevcut yapıların özellikleri (kaç katlı oldukları, bodrum kat sayısı, oturum alanı vb.). İnşaat alanı ve çevre yapıları/yolları ve bu yapıların inşaat alanına uzaklıklarını gösteren kroki şeklinde bir yerleşim planı, varsa çevredeki altyapılar ile ilgili bilgiler (konumları, inşaat alanına uzaklıkları vb.)

25

Page 26: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

İnşaat alanında yapılması planlanan yapıya ait özellikler, kat adedi, bodrum kat sayısı, yapının mimari projedeki boyutları (mimari kesitler ve plan rapor ekinde verilmeli), yapının kullanım amacı (konut, hastane vb.), yapı temelini etkileyecek yüklerin yaklaşık değerleri

Proje alanında yapılan etüt sonucunda belirlenen zemin/kaya formasyonları ve bu formasyonların kalınlıkları (alt ve üst kotları), indeks ve mühendislik özellikleri, taşıma gücü, zemin büyütmesi, sızma, sıvılaşma, oturma, stabilite vb. geoteknik değerlendirme ve hesaplarda kullanılacak zemin profili ve parametreleri (zemin kesitleri üzerine parametreler işlenmiş şekilde)

Analizlerde kullanılmak üzere arazideki zemin yapısına göre bir veya birkaç idealize zemin profili, şematik bir biçimde sunulan idealize zemin parametreleri, kesit/kesitler

Yeraltı suları hakkında yorumlar, varsa yeraltı su tablası derinliğiZemin yapı rezonans tahkiki

Yeraltı suyunun, beton ve diğer imalatlar üzerinde muhtemel olumsuz etki yaratabilecek sülfat içeriği, pH değeri vb. özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmış olan laboratuvar deneylerinin sonuçları ve bununla ilgili yorum ve değerlendirmeler

İnşaat alanının yer aldığı deprem bölgesi, zemin grubu, yerel zemin sınıfı ve yürürlükteki Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik uyarınca alınması önerilen etkin yer ivmesi katsayısı ve spektrum karakteristik periyotları, sorunlu zeminlerde zemin büyütme etkisi var ise, buna ilişkin öneriler

2. kitap

Taşıma Gücü ve Oturmalar

26

Page 27: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

Üstyapının statik ve dinamik hesapları sonucunda elde edilen yükler kullanılarak öncelikle yüzeysel temel sistemi değerlendirilmeli, sırasıyla tekil, mütemadi ve radye temel tipleri için yapılacak ön hesaplara göre farklı temel boyut ve derinlikleri için literatürde kabul görmüş yöntem ve standartlara (TS, ASTM, Eurocode vb.) göre taşıma güçleri hesaplanıp tablo halinde verilmelidir.

Önerilen temel sistemi için hesaplanan net emniyetli taşıma gücü, yapıdan dolayı oluşacak net zemin gerilmeleri ile karşılaştırılarak taşıma gücü açısından önerilen temel sisteminin uygunluğu teyit edilmelidir.

Taşıma gücü açısından uygun görülen yüzeysel temellerin üstyapıdan gelen yaklaşık yükler altındaki oturmaları hesaplanmalıdır. Hesaplanan bu oturmalar değişik temel tipi ve yapılar için izin verilen oturma limitleri ile karşılaştırılmalı, maksimum oturmaların (toplam ve farklı oturma değerleri olarak) yüzeysel temeller için izin verilen değerlerin altında olduğu gösterilmelidir.

Eğer yüzeysel temel sistemi taşıma gücü ve/veya oturmalar açısından yeterli güvenliği sağlayamıyor ise, derin temel sistemi veya zemin iyileştirmesi önerilmelidir. Seçilen derin temel sisteminin tek ve grup taşıma kapasiteleri, oturma miktarı hesaplanmalıdır, bir iyileştirme yöntemi öneriliyorsa iyileştirilmiş zeminde taşıma gücü ve oturma hesaplanmalıdır.

Diğer Hususlar

Temellerle ilgili olarak şişme, sıvılaşma, göçme, karstik boşlukların etkisi, eriyebilen jips vb. birimler, kontrolsüz yapay dolgu, drenaj vb. gibi karşılaşılabilecek özel problemler irdelenmeli ve ilgili problemler hakkında çözüm önerileri sunulmalıdır.

Yapı bodrumlarının teşkili için yapılacak temel kazılarında iksa gerekip gerekmediği belirtilmeli, iksa gerekmesi durumunda, alternatif iksa sistemleri değerlendirilmelidir. Zemin şartlarından dolayı özel bir iksa sisteminin gerekliliği halinde, bu hususa rapor içinde mutlaka yer verilmelidir. (temel

27

Page 28: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

seviyesi üzerinde yeraltı su tablası varlığı nedeniyle kesişen kazıklı duvar veya diyafram duvar gerekliliği vb.). İksa yerine açık kazı önerilmesi durumunda, kazı şev eğimleri stabilite açısından değerlendirilerek verilmelidir.

Sonuç ve Öneriler bölümünde rapor içerisinde detaylı olarak anlatılan zemin koşulları, yeraltı su seviyesi, temel tipi, iksa önerileri vb. gibi hususlar özetlenmelidir. Bu bölümde ayrıca eğer gerekiyorsa iksa projelendirilmesi, derin temel hesapları, zemin iyileştirme alternatifleri, yer altı suyuna karşı tecrit ve drenaj tedbirleri vb. hususlar için gerekli görülen/önerilen ek çalışmalara değinilmelidir.

Rapor içeriğinde yapılan alıntılar ve atıflar ile kullanılan abak, tablo, denklem, formül, şekil, grafik vb. her türlü verinin kaynağı, kaynağın adı, yazarı, basım tarihi ve numarası, sayfa numarası ile birlikte, alfabetik ya da metin içerisinde geçiş sırasına göre verilmelidir.

Rapor metninde geçiş sırasına göre tüm ekler sunulmalıdır.

Zemin Etüdü Değerlendirme Raporu;

Tasarlanacak yapının türüne, tipine, önemine, büyüklüğüne vb. özelliklerine göre geoteknik etütlerinin programlanması, sondaj ve laboratuar çalışmaları ile elde edilen parametreler kullanılarak yapı yüklerinden gelecek gerilmeler sonucu zeminlerin gerilme-şekil değiştirme davranışlarının belirlenmesi, yapı yüklerine göre oturmaların (ani oturma, konsolidasyon oturması) hesaplanması, yatak katsayısı, yapıların özelliklerine göre taşıma gücünün (zemin emniyet gerilmesinin) belirlenmesi, sıvılaşma, çökme, şişme, stabilite ve sızma vb. analizlerin yapılması; zemin iyileştirme, her türlü (derin veya yüzeysel) temel, iksa, kazı ve drenaj projelerinin hazırlanması; zemin kazılarında şev açılarının ve gerekli şev koruma önlemlerinin belirlenmesi, tünel, dolgu yapılar, istinat duvarları gibi her türlü zemin yapılarının statik ve dinamik çözümlemelerinin yapılarak tasarlanması gibi, uygulamaya ve imalata esas mühendislik hizmeti gerektiren işler inşaat mühendislerince,

28

Page 29: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

mühendislik hizmetleri standartlarına uygun, detaylı olarak hazırlanan ve parselin bulunduğu zeminin durumunu yukarıda belirtilen çalışmalar ve analizler ile açıklayan, ilgili mühendislik disiplinlerine mensup mühendislerce, Bakanlıkça belirlenen formata göre hazırlanan ve imzalanan belgedir.”

9. EKLER

Araştırma Noktaları Vaziyet Planı (Her araştırma çukuru için ayrı vaziyet planı gerekmemektedir.)

Araştırma Çukuru Kroki, kesiti ve denetim formu

Sondaj kuyu logu formu

Numune alma formu

Araştırma Çukuru ve Sondaj kabul ve teslim tutanağı formu

Rapor İnceleme ve Denetim formu

29

Page 30: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

EK- 1: ARAŞTIRMA NOKTALARI VAZİYET PLANI

OD: Plan ölçeği belirtilmeli, noktalar arası mesafeler verilmeli.

30

Page 31: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

EK-2: ARAŞTIRMA ÇUKURU KESİT ve KABUL TUTANAĞI FORMU

OD: Araştırma çukuru kesiti BS5930 ve diğer uluslararası normlara uygun hale getirilmeli.

31

Page 32: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

32

Page 33: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

EK-3: SONDAJ KUYUSU KABUL TUTANAĞI FORMU

OD: Sondaj logu BS5930 ve diğer uluslararası normlara uygun hale getirilmeli.

33

Page 34: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

34

Page 35: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

EK-4: JEOFİZİK ÇALIŞMA KABUL TUTANAĞI FORMU

35

Page 36: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

EK-5: YERALTI SUYU NUMUNE ALMA TUTANAĞI

36

Page 37: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

EK-6: NUMUNE ALMA ETİKET FORMLARI

37

Page 38: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

EK-7: ZEMİN VE TEMEL ETÜDÜ RAPORU İNCELEME VE DENETLEME FORMU

38

Page 39: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

AÇIKLAMALAR :

1 .BÖLÜM :

- İşin adı : Yatırım programında yer alan şekliyle yazılmalıdır

- Ada,parsel no: Ekteki mülkiyet bilgileri kontrol edilerek yazılmalıdır

- Yatırımcı kuruluş: Yatırım programında yer alan şekliyle yazılmalıdır

- Raporu hazırlayan: Rapor müellifi, sicil numarası ve firma adı yazılmalıdır

- Raporu onaylayan kurum: Ön onay alınan resmi kurum varsa yazılmalıdır

2.BÖLÜM :

- Blok sayısı-kat adedi : Taslak projelere göre bodrum ve zemin kat belirtilmelidir

( Örn: 2 blok / B+Z+3)

- Temel tipi-derinliği: Sığ / derin temel ayrımı yapılmalıdır ( Örn:Sığ/radye - 5,0 )

- Oturum alanı : Taslak projelere göre verilmelidir.

- Bina yükü : Taslak projelere göre verilmelidir.

- Kategori: Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 28.06.1993 gün ve 373 sayılı

“Zemin ve Temel Etüdü Raporunun Hazırlanmasına İlişkin Esaslar” genelgesine

göre kategoriler belirlenmelidir. Ayrıca uygulamada kolaylık ve birliktelik sağlamak

maksadı ile aşağıdaki kriterler baz alınabilir.

Kategori 1 -

Kategori 2 -

Kategori 3 -

- İmar planı durumu : Plana esas jeolojik rapora göre imar planında hangi bölgede

kaldığı belirtilmelidir

- Plankote, vaziyet planı: Raporun ekine konacak, varsa vaziyet planı değişikliği

önerileri nedenleri ile belirtilmelidir.

39

Page 40: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

3. BÖLÜM :

- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847

sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı ve

rapor bu formata uygun hale getirilmelidir.

4. BÖLÜM :

- Sondaj / Araştırma çukuru : Sayı ve derinlik belirtilmelidir ( Örn: 5 adet sondaj /

toplam 80 metre)

- Jeofizik çalışmalar: Sayısı ve türü belirtilmelidir ( Örn:2 adet sismik kırılma )

- SPT / UD : Yapılan Standart Penetrasyon Deneyi ve alınan örselenmemiş numune

sayısı belirtilmelidir

- Karot : Sondaj sırasında toplam karotiyerli ilerleme uzunluğu belirtilmelidir

- CPT : Yapılan Konik Penetrasyon sayısı belirtilmelidir

- Laboratuvarda yapılan indeks ve mukavemet deneyleri adet olarak belirtilmelidir

5. BÖLÜM :

- Taşıma gücü : Temellerin teşkil edildiği seviyeler için sondaj ve varsa jeofizik

değerlendirme yazılmalı, uyumsuz ise nedeni belirtilmelidir

- Zemin Grubu, Yerel Zemin Sınıfı, Spektrum Karakteristik Periyotları, Etkin Yer

İvmesi Katsayısı vb. değerleri Afet Bölgelerinde

Yapılacak yapılar Hakkında Yönetmelik doğrultusunda değerlendirilmelidir

- Tasarım parametrelerinde temellerin oturacağı seviyeler baz alınmalı, sondaj

verileri ile jeofizik veriler uyumsuz ise nedeni ile belirtilmelidir.

6. BÖLÜM :

- Muhtemel zemin sorunlarına yönelik yapılan analizler ve güvenlik sayılarının düşük

çıkmasına bağlı sorunlar belirtilmelidir

7. BÖLÜM :

- Muhtemel zemin sorunlarına yönelik zemin iyileştirme yöntemleri belirtilmelidir.

40

Page 41: T · Web view- Format bilgileri : Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 18.08.2005 gün ve 847 sayılı Zemin ve Temel Etüdü Raporu Genel Formatına göre inceleme yapılmalı

8. BÖLÜM :

- Kazı klas oranlarının raporda yazılması sağlanmalı ve uygunluğu denetlenerek

belirtilmelidir.

- Kazıdan çıkan malzemenin dolguda kullanılıp kullanılmayacağı uygun yöntemlerle

belirlenmeli ve belirtilmelidir

9. BÖLÜM :

- Rapordaki eksik ve çelişkili yönler belirtilmelidir.

- Raporun sonuç ve önerilerinde belirtilen maddelerin mevzuat ve kabul görmüş

literatür doğrultusunda incelemesi yapılarak düzeltilmesi gereken hususlar varsa

belirtilmelidir.

10. BÖLÜM :

- Özellikle temelllerin etki sahasında yer alan seviyeye yönelik ortalama SPT , RQD

değerlerini de içeren zeminin korele edilebiliri idealize kesiti çıkarılmalıdır. Temel altı

seviyesinde farklı birimler varsa belirtilmelidir.

EKLER :

- Sondaj loğları, laboratuvar föyleri, taslak vaziyet planı, sondaj lokasyon haritası,

mülkiyet belgeleri, imar durumu, enine kesitler vs eksiksiz verilmelidir.

- Numuneler ve sondaj kuyuları ile arsanın genel görüntüsünü içeren fotoğrafların

anlaşılır tarzda konması gerekmektedir

-

NOTLAR :

- Hazırlanan raporlar ve ekleri kitap cildi şeklinde ciltlenmelidir ( Spıral veya telli

dosya kabul edilmemelidir)

- Sondaj ve jeofizik veriler tek bir rapor halinde verilmeli ve sonuçların uyumlu olup

olmadığı belirtilmelidir.

41