system informacji przestrzennej administracji...

OPIS ZAŁOŻEŃ PROJEKTU INFORMATYCZNEGO

System Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej

Strona | 1



Numer projektu:

Status dokumentu

(*niepotrzebne skreślić):

roboczy/w fazie akceptacji/odrzucony/zaakceptowany/zamknięty*

Obszar projektu administracja publiczna – administracja morska

Właściciel biznesowy

projektu

Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej

Osoba kontaktowa

Kamil Rybka Adres e-mailowy [email protected]

Telefon (22) 583 85 68



Strona | 2

SPIS TREŚCI

1. INFORMACJE OGÓLNE .............................................................................................. 4 1.1 Nazwa projektu ...................................................................................................... 4 1.2 Wnioskodawca ...................................................................................................... 4 1.3 Osoba do kontaktów .............................................................................................. 4 1.4 Krótki opis projektu wraz z syntezą wyniku analiz ................................................. 4

1.5 Typ projektu ........................................................................................................... 5 1.6 Używane skróty i terminy ....................................................................................... 5

2. POWODY PODJĘCIA PROJEKTU .............................................................................. 6 2.1 Opis stanu obecnego ............................................................................................. 6

2.2 Identyfikacja problemu i potrzeb ............................................................................ 7 3. WARIANTY BIZNESOWE ............................................................................................ 8

3.1 Opis możliwych rozwiązań problemu i zaspokojenia potrzeb ................................ 8

3.2 Zakres projektu - wybrane rozwiązanie wraz z uzasadnieniem ............................. 9

4. CELE ............................................................................................................................ 9 4.1 Cele projektu ......................................................................................................... 9 4.2 Spójność celów projektu z celami organizacji i dokumentów strategicznych ....... 10

5. EFEKTY PROJEKTU .................................................................................................. 13 5.1 Korzyści wynikające z projektu ............................................................................ 13

5.2 Udostępnione e-usługi ......................................................................................... 17 5.3 Uproszczone procedury ....................................................................................... 18

5.4 Udostępnione informacje sektora publicznego ze źródeł administracyjnych/zasobów nauki/zasobów kultury ....................................................... 18

Wynik dokonanej inwentaryzacji zasobów ISP/zasobów nauki/zasobów kultury . 18

Znaczenie cyfrowo udostępnianych zasobów ISP ze źródeł administracyjnych/ zasobów nauki/zasobów kultury ................................................................................. 22

5.5 Wprowadzone innowacje ..................................................................................... 23

5.6 Możliwe niepożądane skutki (negatywne rezultaty) ............................................. 24 6. CZAS REALIZACJI PROJEKTU ................................................................................. 25

6.1 Planowany okres realizacji projektu (od-do) ........................................................ 25

6.2 Harmonogram projektu / kamienie milowe .......................................................... 25 7. KOSZTY ..................................................................................................................... 26

7.1 Koszty ogólne projektu wraz ze sposobem finansowania .................................... 26 7.2 Wykaz poszczególnych pozycji kosztowych ........................................................ 26 7.3 Koszty ogólne utrzymania wraz ze sposobem finansowania (okres 5 lat) ........... 30

8. GŁÓWNE RYZYKA ZEWNĘTRZNE I SZANSE ......................................................... 30

8.1 Ryzyka wpływające na realizację projektu ........................................................... 30 8.2 Ryzyka wpływające na utrzymanie efektów ......................................................... 31 8.3 Szanse ................................................................................................................ 32

9. ANALIZA OTOCZENIA ............................................................................................... 33 9.1 Porównanie projektowanego rozwiązania z analogicznymi w Polsce lub za granicą ........................................................................................................................... 33 9.2 Otoczenie prawne ................................................................................................ 34

9.3 Analiza interesariuszy /odbiorców projektu/ beneficjentów .................................. 35 9.4 Udział podmiotów zewnętrznych i podział zadań ................................................. 38



Strona | 3

10. ANALIZA ORGANIZACJI ........................................................................................ 41 10.1 Doświadczenie w realizacji projektów .................................................................. 41

11. METODA PROWADZENIA PROJEKTU ................................................................. 41 12. ANALIZA TECHNICZNA PROJEKTU ..................................................................... 43

12.1 Planowana architektura rozwiązania ................................................................... 43 12.2 Standardy architektoniczne i technologiczne ....................................................... 48

Informacje o API .................................................................................................. 48

Sprawdzenie zgodności z WCAG 2.0 .................................................................. 49

Standardy i technologie ....................................................................................... 55

Interoperacyjność ................................................................................................ 56

12.3 Wydajność i skalowalność planowanego systemu .............................................. 57 12.4 Komplementarność projektu ................................................................................ 57

Wykorzystanie zasobów sprzętowych, usług, systemów, platform lub repozytoriów innych podmiotów ....................................................................................................... 57

Wykorzystanie zasobów sprzętowych, usług, systemów, platform i repozytoriów własnych ..................................................................................................................... 60

12.5 Otwartość Danych ............................................................................................... 60 13. ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA ...................................................................... 61

13.1 Architektura bezpieczeństwa systemu ................................................................. 61

Zabezpieczenia systemowe ................................................................................ 61

Bezpieczeństwo danych ...................................................................................... 62

Bezpieczeństwo aplikacji ..................................................................................... 62

Testy bezpieczeństwa systemu ........................................................................... 63

13.2 Zestawienie zasobów niezbędnych do zapewnienia wymaganego poziomu bezpieczeństwa .............................................................................................................. 63

14. Załączniki ................................................................................................................ 64 14.1 Załącznik 1 - protokół z publicznej prezentacji założeń projektu.



Strona | 4

„CZY PROJEKT JEST KORZYSTNY, WYKONALNY I POTRZEBNY?”

1. INFORMACJE OGÓLNE

1.1 Nazwa projektu


1.2 Wnioskodawca


ul. Nowy Świat 6/12

00-400 Warszawa

adres skrytki ePUAP: /GospodarkaMorska/SkrytkaESP

1.3 Osoba do kontaktów

Kamil Rybka


Departament Gospodarki Morskiej

ul. Nowy Świat 6/12

00-400 Warszawa

[email protected]

(22) 583 85 68

1.4 Krótki opis projektu wraz z syntezą wyniku analiz

Głównym celem projektu jest cyfryzacja i udostępnienie danych gromadzonych przez administrację morską do ponownego wykorzystania, poprzez digitalizację zasobów analogowych, integrację i harmonizację danych oraz zbudowanie cyfrowego repozytorium, a także upowszechnienie informacji na temat zgromadzonych w systemie zasobów poprzez promocję wśród odbiorców.

Cele projektu są spójne z celami zdefiniowanymi w POPC 2014-2020. Zwiększenie dostępności danych publicznych administracji morskiej poprzez udostępnienie danych zewnętrznym użytkownikom powinno stymulować istotny z punktu widzenia PO PC czynnik jakim jest wzrost kompetencji administracji publicznej, przedsiębiorców oraz społeczeństwa.

Projekt jest wykonalny w aspekcie technicznym, a przedsięwzięcie może zostać zrealizowane przy użyciu dostępnej technologii. Realizacja projektu przyniesie korzyści społeczne zarówno administracji morskiej (Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Urząd Morski w Gdyni, Urząd Morski w Słupsku, Urząd Morski w Szczecinie), jak i szerszej społeczności - obywatelom, firmom czy instytucjom. Projekt jest wykonalny w aspekcie ekonomicznym a realizacja przedsięwzięcia przyniesie określone korzyści społeczno-gospodarcze. Projekt jest wysoce rentowny społecznie. Także analiza wskaźnika B/C, prezentującego

mailto:[email protected]



Strona | 5

stosunek zdyskontowanych korzyści społecznych do zdyskontowanych kosztów społecznych, wskazuje na wysoką opłacalność społeczną Projektu.

Projekt jest wykonalny w aspekcie prawnym, a realizacja przedsięwzięcia jest możliwa w istniejących uwarunkowaniach organizacyjnych i prawnych wnioskodawcy. Przeprowadzona analiza aktów prawnych wykazała, iż istnieje możliwość realizacji Projektu i udostępnienia danych objętych Projektem w istniejącym otoczeniu prawnym.

Projekt jest wykonalny w aspekcie operacyjnym a wnioskodawca jest w stanie przeprowadzić proces inwestycyjny i zapewnić utrzymanie produktów przedsięwzięcia w fazie eksploatacji, organizację wdrożenia i późniejszej eksploatacji projektu.

Projekt jest wykonalny w aspekcie planowym a przedsięwzięcie można w pełni zrealizować w zakładanym czasie i zasobach, przy określonym poziomie ryzyka.

1.5 Typ projektu

Projekt mieszany.

1.6 Używane skróty i terminy

Pojęcie lub skrót Znaczenie

administracja Morska (AM)

Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Urząd Morski w Gdyni, Urząd Morski w Słupsku, Urząd Morski w Szczecinie

INSPIRE Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej INSPIRE (Dz. U. UE L z 2007 r. Nr 108, poz. 1)

KPI (kluczowy wskaźnik efektywności)

finansowy i niefinansowy wskaźnik pomiaru stopnia realizacji celów. Powinien być wyrażony w liczbach, procentach itd.

MGMiŻŚ Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej

partnerzy w projekcie Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Urząd Morski w Gdyni, Urząd Morski w Słupsku, Urząd Morski w Szczecinie

POPC 2014-2020 Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014-2020

RWD (Responsive Web Design)

technika projektowania stron www w taki sposób, aby jej układ i wygląd dopasowywał się automatycznie do okna urządzenia, na którym jest wyświetlany, np. smarfonów, tabletów itd.

SIPAM System Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej

UM Urząd Morski



Strona | 6

ustawa o IIP Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz. U. nr 76, poz. 489 ze zm.)

2. POWODY PODJĘCIA PROJEKTU

2.1 Opis stanu obecnego

W chwili obecnej tylko część zbiorów z zakresu danych administracji morskiej objętych projektem znajduje się w formie cyfrowej. Dotyczy to w szczególności granic administracyjnych będących pod nadzorem organów administracji morskiej. Część dokumentów źródłowych prezentujących lokalizację tych granic stanowią akty prawne (rozporządzenia, zarządzenia) publikowane w dziennikach urzędowych województw (np. granice przystani morskich, granice pasa technicznego i pasa ochronnego) oraz dziennikach ustaw (np. granice portów morskich i ich red, granice przystani morskich, granice pasa technicznego i pasa ochronnego). Są to szczególnie istotnie informacje z punktu widzenia postępowań administracyjnych prowadzonych zarówno przez organy administracji morskiej jak i inne organy. Oprócz danych w postaci cyfrowej istnieje duża część danych przestrzennych, które gromadzone są w formie analogowej lub w postaci plików pdf i z tego powodu nie mogą zostać wykorzystane w prosty sposób (np. poprzez dostęp on-line) przez organy administracji morskiej, zainteresowane organy administracji publicznej, przedsiębiorców czy obywateli. W wyniku prac projektowych stwierdzono, że w żadnym z organów administracji morskiej nie istnieją aktualnie rozwiązania mogące służyć udostępnieniu on-line zharmonizowanych i spójnych danych administracji morskiej.

Dane przestrzenne w poszczególnych urzędach administracji morskiej są przechowywane w dedykowanych strukturach (bazach, plikach lub dokumentach papierowych) danych, które w ogólności nie są przystosowane do współpracy z pozostałymi jednostkami administracji morskiej. Stan warstwy oprogramowania w tym zakresie jest różny w każdym urzędzie, każdy z organów administracji morskiej jest w posiadaniu pojedynczych licencji oprogramowania typu GIS lub CAD, jednak standardy stosowania formatów danych, struktur danych, układów odniesień przestrzennych są tam zupełnie różne. Dominującym oprogramowaniem jest komercyjne oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI, użytkowane przez poszczególnych Partnerów projektu w różnych wersjach licencji oprogramowania oraz oprogramowanie typu open-source QGIS. Wykorzystywane jest również oprogramowanie typu CAD, tj. Microstation, Autodesk MapGuide i ZwCAD, a także oprogramowanie geodezyjne np. Ewmapa. Narzędzia te wykorzystywane są przede wszystkim przez komórki związane z geodezją oraz przez komórki zajmujące się wydawaniem decyzji administracyjnych oraz ochroną wybrzeża.

Pomimo, że niektóre dane gromadzone są w postaci cyfrowej, z uwagi na brak jednolitych standardów i procedur gromadzenia danych przez całą administrację



Strona | 7

morską, zbiory danych są gromadzone w poszczególnych urzędach morskich w różnych formatach. Utrudnia to tym samym możliwość ich szybkiego udostępnienia, efektywnego wykorzystywania, zatem w tym przypadku nie można mówić o interoperacyjności tych danych, czyli zdolności do wzajemnej ich wymiany. Na różnorodność formatów wpływ ma niejednolite oprogramowanie GIS, wykorzystywane do gromadzenia danych.

Urzędy morskie posiadają infrastrukturę techniczną (tj. między innymi pomieszczenia serwerowe, infrastrukturę sieciową) natomiast zasób tej infrastruktury w poszczególnych jednostkach jest różny. W wyniku braku zintegrowanej polityki w przedmiotowym zakresie, poszczególne jednostki administracji morskiej samodzielnie prowadziły działania modyfikacji, unowocześniania i zarządzania strukturą teleinformatyczną nie uwzględniając strategii harmonizacji infrastruktury w stosunku do pozostałych podmiotów. Skutkiem tych działań jest brak spójnego technologicznie rozwiązania na poziomie teleinformatycznym umożliwiającego zbudowanie jednolitego systemu informacji przestrzennej. Ponadto Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej nie posiada infrastruktury technicznej, która mogłaby służyć budowie systemu teleinformatycznego, który jest planowany do wdrożenia w ramach projektu. Obecnie pomieszczenia siedziby MGMiŻŚ użytkowane są na podstawie umowy najmu i nie będą wykorzystywane do osiągnięcia celów projektu. Z uwagi na ten fakt, na potrzeby projektu, część wewnętrzna SIPAM dedykowana do pracy dla MGMiŻŚ zostanie umieszczona w lokalizacji UM Gdynia.

W wyniku opracowania planów zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich, w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, nastąpi wykonanie obowiązku wynikającego z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE z dnia 23 lipca 2014 r. ustanawiającej ramy planowania przestrzennego obszarów morskich, a tym samym, w przyszłości, konieczność udostępniania nowego referencyjnego zasobu danych przestrzennych.

2.2 Identyfikacja problemu i potrzeb

Zasadniczym problemem, który występuje z powodu braku funkcjonowania SIPAM, jest brak dostępu do aktualnych i spójnych danych przestrzennych administracji morskiej, a w związku z tym brak możliwości wykorzystania potencjału tych danych przez przedsiębiorców, obywateli i administrację publiczną. Problem ten przekłada się na następujące problemy szczegółowe:

A. Brak spójności w zakresie sposobów przechowywania, przetwarzania i współdzielenia zasobów danych przestrzennych na poziomie technologicznym oraz w obszarze zarządzania danymi:

dane przestrzenne w poszczególnych urzędach administracji morskiej są przechowywane w dedykowanych strukturach (bazach lub plikach) danych,



Strona | 8

które w ogólności nie są przystosowane do współpracy z poszczególnymi jednostkami administracji morskiej oraz pozostałą administracją publiczną.

w ramach pracy poszczególnych jednostek nie zunifikowano zakresu oprogramowania typu GIS, które jest wykorzystywane w pracach bieżących.

niespójność w zakresie struktur danych, sposobu opisu, formy i miejsca składowania znacząco wydłuża procesy administracyjne prowadzone w poszczególnych jednostkach administracji morskiej.

B. Zróżnicowanie stanu infrastruktury teleinformatycznej jednostek administracji morskiej:

brak spójnego technologicznie rozwiązania na poziomie teleinformatycznym umożliwiającego zbudowanie jednolitej infrastruktury mającej na celu rozwiązanie problemów zdefiniowanych w pkt. A

C. Stan cyfryzacji zasobu danych przestrzennych

zbiory danych w formie analogowej. Obecny stan zbiorów wymagający przetworzenia (digitalizacji, opracowania atrybutów opisowych, harmonizacja) i przeniesienia (nadanie lokalizacji przestrzennej, import do bazy danych, publikacja) do SIPAM (z dokładnością do 10) został określony na podstawie ankiet i przedstawia się następująco: Urząd Morski w Gdyni: ok. 1380 dokumentów, Urząd Morski w Słupsku: ok. 1230 dokumentów, Urząd Morski w Szczecinie: ok. 1150 dokumentów, Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej: ok. 170 dokumentów.

3. WARIANTY BIZNESOWE

3.1 Opis możliwych rozwiązań problemu i zaspokojenia potrzeb

WARIANT 1 – (podstawowy) zakłada budowę Systemu Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej w oparciu o komponenty Open Source, jak i dostępne bezpłatnie w ramach Modułu SDI, którego użytkownikiem może stać się administracja morska, po podpisaniu stosownego porozumienia z Głównym Geodetą Kraju [GGK]. W proponowanej architekturze planowane jest wykorzystanie rozwiązań dostępnych w ramach Modułu SDI oraz aplikacji Edytora, Walidatora oraz Generatora metadanych i Narzędzi do Harmonizacji zbiorów danych dostępnych w systemie Geoportal.

WARIANT 2 – (alternatywny) zakłada budowę Systemu Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej w oparciu o komercyjne rozwiązania firmy ESRI. W wariancie tym przyjęto wykorzystanie komercyjnego serwera danych przestrzennych (ArcGIS Server) jak i zakupu licencji ARCGIS Desktop Standard wraz z rozszerzeniami w zależności od Partnera: typu SpatialAnalyst, 3D Analyst.

WARIANT 3 – (zerowy) oznacza zaniechanie działań związanych z budową Systemu Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej. Oznacza to rezygnację z udostępnienia dokumentów i danych przestrzennych AM oraz uruchomienia usług



Strona | 9

zapewniających dostęp on-line do danych i dokumentów administracji morskiej, przez co tracimy korzyści społeczne w związku z brakiem realizacji projektu o wysokiej stopie zwrotu => EIRR pond 33,3%.

3.2 Zakres projektu - wybrane rozwiązanie wraz z uzasadnieniem

Dla wariantów realizacji przedsięwzięcia (Wariant 1 - podstawowy i Wariant 2 - alternatywny) dokonane zostało porównanie skutków realizacji danego wariantu w odniesieniu do kosztów i korzyści z nim związanych. Zakłada się, że korzyści społeczne w obu wariantach są identyczne. Koszty utrzymania i odtworzeniowe projektu są takie same. Harmonogramy projektu są takie same. Różnica to wydatki w kategorii sprzęt i oprogramowanie.

Wariant 1 - podstawowy – wydatki całkowite 5 971 782 zł , w tym sprzęt i oprogramowanie 3 510 700 zł.

W wariancie tym ENPV i EIRR wynoszą – ENPV 7 009 292 zł, a EIRR 33,3% Wskaźnik B/C = 2,13

Wariant 2 - alternatywny – wydatki całkowite 8 164 782,00 zł w tym na sprzęt i oprogramowanie 5 703 700,00 zł.

W wariancie tym ENPV i EIRR wynoszą – ENPV 5 079 992 zł, a EIRR 21,1% Wskaźnik B/C = 1,62

Zarówno Wariant 1 - podstawowy jak i Wariant 2 - alternatywny są społecznie opłacalne.

Jednak wariant podstawowy ma większą EIRR oraz wskaźnik B/C jest większy. Wybrano więc Wariant 1 - jako wariant optymalny.

4. CELE

4.1 Cele projektu

Głównym celem projektu jest cyfryzacja i udostępnienie danych gromadzonych przez administrację morską do ponownego wykorzystania, poprzez digitalizację zasobów analogowych, integrację i harmonizację danych oraz zbudowanie cyfrowego repozytorium, a także upowszechnienie informacji na temat zgromadzonych w systemie zasobów poprzez promocję wśród odbiorców.

Cel główny został doprecyzowany poniższą listą celów szczegółowych (CSz):

• [CSz-1] Zwiększenie dostępności zbiorów danych będących w dyspozycji administracji morskiej

• [CSz-2] Poprawa jakości, harmonizacja i zapewnienie interoperacyjności danych administracji morskiej

• [CSz-3] Zwiększenie możliwości ponownego wykorzystania danych administracji morskiej

Szczegółowe cele projektu wynikają z potrzeb interesariuszy, w szczególności: jednostek administracji publicznej współpracujących z administracją morską,



Strona | 10

przedsiębiorców i obywateli oraz realizacji zadań ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej wynikających z dyrektywy INSPIRE, która została zaimplementowana do polskiego prawa poprzez ustawę o IIP. W wyniku interwencji, dzięki zwiększonej dostępności do danych (w szczególności danych przestrzennych), zostanie usprawnione funkcjonowanie administracji publicznej, przedsiębiorstw oraz poprawiona jakość życia obywateli.

Osiągnięcie celów projektu będzie możliwe poprzez cyfryzację zasobów administracji morskiej, doprowadzenie do ich spójności, opracowanie i wdrożenie jednolitej infrastruktury informatyczno-technicznej, z wykorzystaniem której będą gromadzone, przetwarzane i udostępniane dane wykorzystywane i aktualizowane przez administrację morską oraz utworzenie interfejsów udostępniających dane.

4.2 Spójność celów projektu z celami organizacji i dokumentów strategicznych

Projekt „System Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej” dotyczy jednego z kluczowych obszarów wskazanych w POPC: prezentacja i udostępnianie danych przestrzennych i statystycznych. Działania projektu są zbieżne z potrzebami zdefiniowanymi w dokumencie „Diagnoza dla Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa 2014-2020” w zakresie udostępniania danych przestrzennych poprzez prezentację i udostępnienie online za pomocą usług przeglądania, wyszukiwania, pobierania i przekształcania danych przestrzennych rejestrów administracji morskiej, tworzących krajową infrastrukturę informacji przestrzennej prowadzonych przez organy administracji inne niż służba geodezyjna i kartograficzna. SIPAM wpisuje się w cel szczegółowy 4 programu operacyjnego Polska Cyfrowa: Cyfrowa dostępność i użyteczność informacji sektora publicznego. Cel ten zostanie zrealizowany poprzez działania spójne z POPC: opracowanie standardów dotyczących elektronicznego, bezwnioskowego udostępniania ISP, z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi, takich jak interfejsy programistyczne (API) i repozytoria on-line, opracowanie spójnego systemu metadanych dla ISP wraz z opisaniem poszczególnych zbiorów ISP metadanymi oraz doprowadzenie ISP do postaci umożliwiających odczyt maszynowy. Publikowane zbiory danych będą opisane metadanymi i dostosowane do formatów zgodnych z otwartym standardem pozwalającym na ich maszynowe przetwarzanie, odpowiadającym przynajmniej poziomowi 3 gwiazdek na skali “5 Star Open Data”, zwiększając możliwości ich ponownego wykorzystania. Projekt będzie miał bezpośredni wpływ na realizację wskaźników rezultatu strategicznego wskazanych na poziomie POPC: „Odsetek internautów pozytywnie oceniających łatwość znalezienia informacji sektora publicznego” oraz „Odsetek internautów pozytywnie oceniających użyteczność informacji sektora publicznego”, dzięki udostępnieniu ISP przez Internet w sposób otwarty, nieodpłatnie i przy braku ograniczeń dotyczących ich ponownego wykorzystania.

Dokumentem właściwym dla obszaru tematycznego objętego projektem jest „Polityka morska Rzeczypospolitej Polskiej do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku)”. Rozdział 5 dokumentu „Stworzenie warunków dla rozwoju gospodarki morskiej opartej na wiedzy i kwalifikacjach” wskazuje na potrzebę dostarczania



Strona | 11

różnorodnych danych morskich w tym zgodnie z wymaganiami Dyrektywy INSPIRE. Podrozdział 5.1.2 dokumentu „Cel i działania na rzecz wsparcia morskich badań naukowych” wskazuje na następujące działania (d.) służące realizacji celu:

d. 3. Upublicznienie zgromadzonych danych szerokiemu gronu potencjalnych odbiorców, w tym umożliwienie wielokrotnego wykorzystywania informacji sektora publicznego dotyczących tej problematyki oraz zmniejszenie kosztów dostępu do informacji;

d. 4. Stworzenie infrastruktury danych o morzu z uwzględnieniem już istniejących sieci i systemów zbierania danych, zgodnie z zasadami interoperacyjności i dyrektywą INSPIRE w ramach krajowego systemu morskiej informacji geoprzestrzennej;

d. 5. Stworzenie struktur trwałego wsparcia i zarządzania danymi dotyczącymi mórz, w tym tworzenie map w systemie GIS (Geographic Information System - System Informacji Geograficznej) dla obszarów morskich oraz strefy brzegowej w ramach jednolitego krajowego systemu morskiej informacji geoprzestrzennej.

Wyżej wymienione cele są zbieżne z celami Projektu w zakresie danych obejmujących obszary morskie jak i lądowe (przyległe do brzegu morskiego), których dysponentem jest administracja morska.

Projekt wpisuje się także w realizację celów Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego (SUE RMB). Głównym celem SUE RMB jest zacieśnienie współpracy w regionie i wykorzystanie potencjału, jaki pojawił się wraz z rozszerzeniem UE. Projekt, poprzez uporządkowanie i harmonizację zbiorów danych przestrzennych administracji morskiej, opisanie ich metadanymi wraz z ich udostępnieniem on-line, bezpośrednio przyczyni się do realizacji następujących celów strategii:

• zwiększenie bezpieczeństwa dzięki pogłębieniu współpracy między organami nadzoru morskiego poprzez skuteczniejsze dzielenie się informacjami i skoordynowane działania w celu poprawy świadomości w zakresie sytuacji na morzu i efektywności działań na morzu;

• opracowanie transgranicznych, opierających się na ekosystemach, planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich w całym regionie.

Realizacja projektu jest także zgodna z „Programem Budowy Infrastruktury Informacji Przestrzennej w etapie dwuletnim obejmującym lata 2016-2017” opracowanym przez Radę IIP i zaakceptowanym przez Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, dla tematów danych przestrzennych przyporządkowanych ministrowi właściwemu ds. gospodarki morskiej.

Projekt wpisuje się w realizację „Strategii Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna gospodarka, sprawne państwo”.

Projekt przyczyni się do realizacji „Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności”.



Strona | 12

Realizacja projektu jest zgodna z rekomendacjami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. zmieniającej dyrektywę 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego.

Projekt przyczyni się do realizacji strategii UE – Blue Growth („Niebieski wzrost”). Jest to długoterminowa strategia wspierania zrównoważonego wzrostu w całym sektorze morskim. Zwrócono w niej uwagę na fakt, że morza i oceany stanowią siłę napędową gospodarki europejskiej oraz mają duży potencjał w zakresie innowacji i wzrostu.

Poprzez otwarcie zasobów danych przestrzennych administracji morskiej, opisanie ich metadanymi i udostępnienie interfejsów API do baz danych administracji morskiej, projekt wpisuje się w Strategię Sprawne Państwo 2020, Cel 1. „Otwarty rząd”. Nastąpi usprawnienie procedur i zagwarantowanie faktycznej dostępności informacji przestrzennej administracji morskiej z wykorzystaniem wdrożenia otwartych standardów publikacji oraz Programu Otwierania Danych Publicznych, co przyczyni się do zwiększenia dostępności i poziomu wykorzystywania zasobów sektora publicznego. Zastosowane rozwiązania prawne zagwarantują możliwość ponownego wykorzystania zasobów administracji morskiej. Zaplanowano utworzenie materiałów szkoleniowych udostępnianych w Internecie, co ma na celu m .in. popularyzowanie wśród obywateli prawa dostępu do informacji publicznej.

Założenia projektu są zgodne z „Programem Zintegrowanej Informatyzacji Państwa”, który ma na celu zapewnienie obywatelom, w tym przedsiębiorcom, efektywnych e-usług publicznych. Zgodność występuje na poziomie celu strategicznego Programu jak i celu operacyjnego realizacji Programu. Realizacja Systemu Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej przyczyni się do osiągnięcia interoperacyjności rejestrów publicznych i innych systemów teleinformatycznych, implementacji wytycznych dostępności WCAG 2.0 oraz budowania kompetencji cyfrowych wewnątrz administracji oraz w społeczeństwie. Projekt wdraża e-usługi z obszaru priorytetowego udostępnianie zasobów informacyjnych administracji i nauki, w tym szkolnictwa wyższego poprzez:

udostępnienie usług danych przestrzennych, w tym usługa przeglądania, wyszukiwania, pobierania i przekształcania danych przestrzennych (usługi dostępne również w standardzie INSPIRE) w tym wyszukiwanie zbiorów i usług na podstawie metadanych;

dostęp, poprzez usługi przeglądania, wyszukiwania, pobierania i przekształcania, do danych przestrzennych z rejestrów krajowej infrastruktury informacji przestrzennej prowadzonych przez organy administracji inne niż służba geodezyjna i kartograficzna;

usługa udostępniania informacji o środowisku naturalnym w tym również o zjawiskach meteorologicznych i hydrologicznych oraz zagrożeniach hydrometeorologicznych (udostępnienie Planów ochrony przyrody Natura 2000 na obszarach).



Strona | 13

Interoperacyjne informacje sektora publicznego będą udostępnione do ponownego wykorzystywania.

5. EFEKTY PROJEKTU

5.1 Korzyści wynikające z projektu

Cel 1 Cyfryzacja i udostępnienie danych gromadzonych przez administrację morską do ponownego wykorzystania

Korzyść: W wyniku realizacji projektu zostaną udostępnione informacje sektora publicznego będące w posiadaniu administracji morskiej

KPI: Liczba podmiotów, które udostępniły on-line informacje sektora publicznego

Wartość aktualna i docelowa KPI:

wartość bazowa = 0

wartość docelowa = 4

Podstawa: Wskaźnik bazowy przyjęto na poziomie 0, ponieważ obecnie żaden podmiot biorący udział w Projekcie, nie udostępnia on-line informacji sektora publicznego, jakie będą przedmiotem przetworzenia, harmonizacji i udostępnienia ich w SIPAM. Analiza potrzeb potencjalnych odbiorców Projektu wykazana konieczność publikacji i udostępnienia on-line przez wszystkie cztery podmioty administracji morskiej biorące udział projekcie, informacji sektora publicznego. Podmiotami tymi będą: - Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, - Urząd Morski w Gdyni, - Urząd Morski w Słupsku, - Urząd Morski w Szczecinie. Dokument zarządczy: Kwartalna sprawozdawczość projektowa Częstość raportowania: Jednokrotnie

Metoda pomiaru KPI:

Protokół odbioru

Cel - 2 Zwiększenie dostępności zbiorów danych będących w dyspozycji administracji morskiej

Korzyść: W ramach realizacji przedsięwzięcia zostaną udostępnione on-line dokumenty (pozwolenia, decyzje, zarządzenia, umowy) oraz mapy, których dysponentem jest administracja morska.

KPI: Liczba udostępnionych on-line dokumentów zawierających informacje sektora publicznego


wartość bazowa= 0


Podstawa: Wskaźnik bazowy przyjęto na poziomie 0, ponieważ obecnie nie są udostępnione on-line przez organy administracji morskiej, dokumenty i mapy, które w wyniku wsparcia zostaną udostępnione on-line w SIPAM.

Projekt ma na celu zwiększenie dostępności zbiorów danych administracji morskiej oraz zwiększenie możliwości ponownego ich wykorzystania. Wartość docelową wskaźnika określono na poziomie 3638 szt., ponieważ w ramach przedsięwzięcia zaplanowano udostępnienie on-line różnymi kanałami 3638 dokumentów i map (część z nich wyłącznie dla zarejestrowanych użytkowników), następujących zasobów:



Strona | 14

- Strefy zamknięte dla żeglugi i rybołówstwa,

- System rozgraniczenia ruchu statków,

- Granica morza terytorialnego RP,

- Granica Wyłącznej Strefy Ekonomicznej RP,

- Granica morskiej strefy przyległej RP,

- Strefy bezpieczeństwa wokół sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń ustanowione przez urząd morski,

- Lokalizacja pozwoleń na inwestycje w polskich obszarach morskich,

- Osie podmorskich kabli i rurociągów,

- Granice pasa nadbrzeżnego (pas techniczny i pas ochronny),

- Granice zakresu działania dyrektorów urzędów morskich,

- Granice portów i ich red,

- Granice przystani morskich, kotwicowisk,

- Obiekty infrastruktury zapewniające dostęp do portów i przystani,

- Tory podejściowe,

- Linia brzegu,

- Linia podstawowa,

- Graniczna linia ochrony,

- Odcinki brzegu objęte programem ochrony brzegów morskich,

- Decyzje o pozwoleniu na wykorzystanie pasa technicznego do celów innych niż utrzymanie brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpieczeństwa i ochrony środowiska,

- Zgoda na zwolnienie z zakazów określonych w art. 88 l prawa wodnego,

- Umowy użytkowania,

- Decyzje o trwałym zarządzie Wm (wody morskie),

- Decyzje o trwałym zarządzie ląd,

- Plany Urządzenia Lasu Urzędów Morskich.

Wartość docelową wskaźnika określono na poziomie 3638szt., ponieważ w ramach przedsięwzięcia zaplanowanie udostępnienie on-line różnymi kanałami 3638 dokumentów i map, spośród ww. zbiorów danych.

Dokument zarządczy: Kwartalna sprawozdawczość projektowa Częstość raportowania: Jednokrotnie

Metoda pomiaru KPI:

Protokół odbioru

Cel - 3 Poprawa jakości, harmonizacja i zapewnienie interoperacyjności danych administracji morskiej

Korzyść: Realizacja przedsięwzięcia obejmuje utworzenie dedykowanych interfejsów API, które umożliwią dostęp do baz danych SIPAM uruchomionych w ramach projektu.



Strona | 15

KPI: Liczba baz danych udostępnionych on-line poprzez API


wartość bazowa= 0


Podstawa: Wskaźnik bazowy przyjęto na poziomie 0, ponieważ obecnie żadna baza danych MGMiŻŚ oraz Urzędu Morskiego: w Gdyni, Słupsku i Szczecinie, nie jest udostępniana za pomocą interfejsów API.

W ramach Projektu zaplanowano utworzenie interfejsów API, które będą umożliwiały uzyskanie dostępu do 16 baz danych MGMiŻŚ oraz urzędów morskich odpowiednio w: Gdyni, Słupsku i Szczecinie, umożliwiając pobieranie i ponowne wykorzystanie udostępnianych danych. Bazy danych planowane do udostępnienia autoryzowanym użytkowników za pomocą API są następujące:

1. Lokalizacja pozwoleń na inwestycje w polskich obszarach morskich,

2. Osie podmorskich kabli i rurociągów,

3. Wraki statków w polskich obszarach morskich oraz inne obiekty zabytkowe,

4. Granice pasa nadbrzeżnego (pas techniczny i pas ochronny),

5. Granice portów i ich red,

6. Granice przystani morskich, kotwicowisk,

7. Obiekty infrastruktury zapewniające dostęp do portów i przystani,

8. Tory podejściowe,

9. Plany ochrony przyrody Natura 2000 na obszarach morskich,

10. Linia brzegu,

11. Zgoda na wykorzystanie terenów położonych w granicach pasa technicznego do celów innych niż wymienione w art. 37 ust 1 (ustawa o obszarach morskich i administracji morskiej RP),

12. Zgoda na zwolnienie z zakazów określonych w art. 88 l prawa wodnego,

13. Umowy użytkowania,

14. Decyzje o trwałym zarządzie Wm (wody morskie)

15. Decyzje o trwałym zarządzie ląd,

16. Plan Urządzenia Lasu Urzędów Morskich.

Dokument zarządczy: Kwartalna sprawozdawczość projektowa Częstość raportowania: Jednokrotnie

Metoda pomiaru KPI:

Protokół odbioru

Cel - 4 Zwiększenie możliwości ponownego wykorzystania danych administracji morskiej

Korzyść: Uwzględniając charakter projektu, który ma na celu zwiększenie dostępności zbiorów danych administracji morskiej oraz zwiększenie możliwości ich ponownego wykorzystania, kluczowe staje się udostępnienie on line informacji sektora publicznego, w tym danych przestrzennych przez Beneficjenta i Partnerów Projektu.

Uwaga: Ze względu na spójność tematyczną w zakresie udostępniania ortofotomap i danych LIDAR należy uzgodnić i zapewnić spójność działań z działaniami



Strona | 16

realizowanymi obecnie przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii w projekcie Centrum Analiz Przestrzennych Administracji Publicznej (CAPAP).

KPI: Rozmiar udostępnionych on-line informacji sektora publicznego


wartość bazowa= 0

wartość docelowa = 14,77 TB

Podstawa: Wskaźnik bazowy przyjęto na poziomie 0, ponieważ obecnie nie są udostępnione on-line przez organy administracji morskiej, dokumenty i mapy, które w wyniku wsparcia zostaną udostępnione on-line w SIPAM.

Projekt ma na celu zwiększenie dostępności zbiorów danych administracji morskiej oraz zwiększenie możliwości ponownego ich wykorzystania. W ramach przedsięwzięcia zaplanowano udostępnienie on-line informacji sektora publicznego (dokumentów, danych przestrzennych), obejmujących następujące zbiory danych administracji morskiej:

- Granica morza terytorialnego RP;

- Granica Wyłącznej Strefy Ekonomicznej RP;

- Granica morskiej strefy przyległej RP;

- Strefy bezpieczeństwa wokół sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń -ustanowione przez urząd morski;

- Lokalizacja pozwoleń na inwestycje w polskich obszarach morskich;

- Osie podmorskich kabli i rurociągów;

- Wraki statków w polskich obszarach morskich oraz inne obiekty zabytkowe;

- Granice pasa nadbrzeżnego (pas techniczny i pas ochronny);

- Granice zakresu działania dyrektorów urzędów morskich;

- Granice portów i ich red;

- Granice przystani morskich, kotwicowisk;

- Obiekty infrastruktury zapewniające dostęp do portów i przystani;

- Tory podejściowe;

- Linia brzegu;

- Linia podstawowa;

- Graniczna linia ochrony;

- Odcinki brzegu objęte programem ochrony brzegów morskich;

- Dane batymetryczne;

- Dane z systemu LIDAR;

- Ortofotomapy;

- Decyzje o pozwoleniu na wykorzystanie pasa technicznego do celów innych niż utrzymanie brzegu w stanie zgodnym z wymogami bezpieczeństwa i ochrony środowiska;

- Zgoda na zwolnienie z zakazów określonych w art. 88 l prawa wodnego;



Strona | 17

- Umowy użytkowania;

- Decyzje o trwałym zarządzie Wm (wody morskie);

- Decyzje o trwałym zarządzie ląd;

- Plan Urządzenia Lasu Urzędów Morskich.

Wartość docelową wskaźnika określono na poziomie 14,77 TB, ponieważ w ramach przedsięwzięcia zaplanowano udostępnienie on-line dla wszystkich potencjalnych chętnych danych publicznych administracji morskiej, których rozmiar wynosi 14,77 TB.

Dokument zarządczy: Kwartalna sprawozdawczość projektowa Częstość raportowania: Kwartalnie.

Metoda pomiaru KPI:

Protokół odbioru

5.2 Udostępnione e-usługi

Lp. Nazwa e-usługi wraz z krótkim opisem

Typ e-

usługi

Zakres oddziaływania

Poziom dojrzałości e-usługi

1

(nie dotyczy procesów

back-office)

RWD (Respon

sive Web

Design)

Aplikacje na urządz

enia mobiln

e

Korzyść z wdrożenia e-usługi

1 Dostęp do danych

administracji

morskiej – wyszukiw

anie i

pobieranie danych (usługi

realizowane przede wszystkim

przez standardy:

WMS, WMTS, WFS, CSW)

-A2C -A2B -A2A

Odbiorcy: administracja

morska, administracja publiczna (np.

gminy nadmorskie),

obywatele (pas nadbrzeżny), inwestorzy

(pas nadbrzeżny,

polskie obszary morskie)

Roczna ilość użytkowników

została oszacowana na 20 000

1- informacja Tak

Nie

Skuteczne wyszukiwanie

i pobieranie danych administracji morskiej.

Korzyść tę można skwantyfikować

dzięki wskaźnikowi rezultatu dla projektu

„Liczba pobrań/ odtworzeń

dokumentów zawierających

informacje sektora publicznego”,

który docelowo wynosić będzie 50 000 rocznie.

1 Pięciostopniowa e-dojrzałość usług określona w badaniach „Digitizing Public Services in Europe: Putting ambition into

action”, prowadzonych na zlecenie KE przez firmę Cap Gemini.



Strona | 18

5.3 Uproszczone procedury

5.4 Udostępnione informacje sektora publicznego ze źródeł administracyjnych/zasobów nauki/zasobów kultury

Wynik dokonanej inwentaryzacji zasobów ISP/zasobów nauki/zasobów kultury

Rodzaj i ilość zbiorów objętych projektem określono w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji. Zidentyfikowano 34 zbiory danych:

Strefy zamknięte dla żeglugi i rybołóstwa;

Strefy niebezp. dla żeglugi i rybołówstwa (wraz z określen. terminów uznania strefy za niebezpiecz.);

System rozgraniczenia ruchu statków;

Ustanowione trasy przepływu i drogi morskie;

Granice morskich wód wewnętrznych

Granica morza terytorialnego RP

Granica Wyłącznej Strefy Ekonomicznej RP

Granica morskiej strefy przyległej RP

Lp. Nazwa procesu/procedury


Stan obecny Stan projektowany Korzyść z uproszczenia

procedury

1 Poprawa dostępu do informacji

sektora publicznego administracji

morskiej i możliwości ich

ponownego wykorzystania.

Odbiorcy: administracja

morska, administracja publiczna (np.

gminy nadmorskie),

obywatele (pas

nadbrzeżny), inwestorzy

(pas nadbrzeżny,

polskie obszary morskie)

Roczna ilość użytkowników

została oszacowana na 20 000

Brak udostępnianych danych w takiej postaci. Dane

udostępniane na żądanie.

Zainteresowane instytucje będą miały możliwość samodzielnego wyszukiwana, przeglądania i

pobierania danych administracji

morskiej.

Oszczędność czasu dla pracowników

administracji morskiej.

Zwiększenie skuteczności

działania administracji

morskiej. Zwiększenie skuteczności

działania administracji publicznej,

współpracującej z administracją

morską (np. gminy nadmorskie).



Strona | 19

Strefy bezpieczeństwa wokół sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń ustanowione przez urząd morski;

Lokalizacja pozwoleń na inwestycje w polskich obszarach morskich

Osie podmorskich kabli i rurociągów

Wraki statków w polskich obszarach morskich oraz inne obiekty zabytkowe;

Granice pasa nadbrzeżnego (pas techniczny i pas ochronny)

Granice zakresu działania dyrektorów urzędów morskich;

Granice portów i ich red;

Granice przystani morskich, kotwicowisk;

Obiekty infrastruktury zapewniające dostęp do portów i przystani;

Tory podejściowe;

Kilometraż wybrzeża morskiego;

Numeracja wejść na plażę;

Plany ochrony przyrody Natura 2000 na obszarach morskich;

Linia brzegu

Linia podstawowa

Graniczna linia ochrony

Odcinki brzegu objęte programem ochrony brzegów morskich

Dane batymetryczne

Dane z systemu LIDAR

Ortofotomapy

Zgoda na wykorzystanie terenów położonych w granicach pasa technicznego do celów innych niż wymienione w art. 37 ust 1 (ustawa o obszarach morskich i administracji morskiej RP)

Zgoda na zwolnienie z zakazów określonych w art. 88 l prawa wodnego

Umowy użytkowania

Decyzje o trwałym zarządzie Wm (wody morskie)

Decyzje o trwałym zarządzie ląd

Plan Urządzenia Lasu Urzędów Morskich



Strona | 20

Inwentaryzacja zbiorów zawiera wykaz zasobów (nazwę i format danych tworzących zasób), szacowaną ilość obiektów i dokumentów tworzących zasób, informację czy zasób będzie publicznie udostępniony, czy zawiera dane osobowe (zwykłe) oraz planowany zakres cyfrowego udostępnienia (w postaci danych surowych, usług dostępu w standardzie OGC, interfejsów API), rodzaj udostępnianych danych (opisowe, przestrzenne) oraz informację czy dany zbiór danych będzie posiadał opracowane i udostępnione metadane. Ilości określono w podziale na poszczególne organy administracji morskiej. Na tej podstawie określono liczbę dokumentów wymagających skanowania wynoszącą 3410.

Aktualny i planowany w ramach projektu zakres cyfrowego udostępnienia został określony na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji danych. Aktualnie żaden ze zbiorów wymienionych w zestawieniu nie jest kompleksowo udostępniany publicznie wraz z danymi przestrzennymi. Wyjątkiem są jedynie pojedyncze skany dokumentów np. pozwoleń, czy zarządzeń z załączonymi mapami w formie plików pdf. Są to cząstkowe udostępnienia zbiorów danych, które nie są dostępne dla całego obszaru działania wszystkich urzędów morskich. Projektowany SIPAM będzie umożliwiał udostępnienie kompletnych zbiorów danych, a nie cząstkowych będących pod jurysdykcją jednego urzędu morskiego. Liczba udostępnionych on-line w ramach projektu dokumentów zawierających informacje sektora publicznego została określona na 3638. Z wymienionych wyżej 34 zbiorów danych tylko 5 nie będzie udostępnianych publicznie:

Zgoda na wykorzystanie terenów położonych w granicach pasa technicznego do celów innych niż wymienione w art. 37 ust 1 (ustawa o obszarach morskich i administracji morskiej RP)

Zgoda na zwolnienie z zakazów określonych w art. 88 l prawa wodnego

Umowy użytkowania

Decyzje o trwałym zarządzie Wm (wody morskie)

Decyzje o trwałym zarządzie ląd.

Zbiory te będą dostępne on-line dla autoryzowanych użytkowników jak np. gminy nadmorskie.

W ramach projektu zostanie łącznie udostępnione 14,77 TB danych administracji morskiej.

Stopień unikalności:

Przeprowadzona inwentaryzacja zbiorów danych objętych projektem wykazała, że:

o 28 spośród 34 zbiorów danych objętych projektem jest unikalna,



Strona | 21

o 2 spośród 34 zbiorów danych objętych projektem jest częściowo unikalna,

o 4 spośród 34 zbiorów danych objętych projektem jest powielona (AM nie jest jedynym dysponentem danych) – administracja morska uczestniczy w procesie wydania decyzji administracyjnych, tworzących te zbiory.

Dysponentem wszystkich zbiorów danych objętych projektem jest administracja morska. Zbiory danych objęte projektem są unikalne w ramach administracji morskiej, tzn. nie dublują się między MGMiŻŚ a urzędami morskimi. Aktualnie żaden ze zbiorów wymienionych w zestawieniu nie jest kompleksowo udostępniany publicznie wraz z danymi przestrzennymi. Wyjątkiem są jedynie pojedyncze skany dokumentów np. pozwoleń, czy zarządzeń z załączonymi mapami w formie plików pdf. Są to cząstkowe udostępnienia zbiorów danych, które nie są dostępne dla całego obszaru działania wszystkich urzędów morskich. Projektowany SIPAM będzie umożliwiał udostępnienie kompletnych zbiorów danych, a nie cząstkowych będących pod jurysdykcją jednego urzędu morskiego.

Informacje nt. podstaw prawnych dla udostępniania i wykorzystywania zasobów (w tym praw własności intelektualnej):

Dla żadnego zbioru danych objętego projektem SIPAM nie mają zastosowania prawa własności intelektualnej, regulowane przez: ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawę – Prawo własności przemysłowej oraz ustawę o ochronie baz danych. Wszystkie zbiory danych planowane do udostępnienia są danymi publicznymi, wytworzonymi w wyniku realizacji zadań publicznych (dokumenty i materiały urzędowe).

Jedynie w odniesieniu do części publikowanych i udostępniających treści o charakterze utworu (np. zdjęcia, opisy) umieszczone w publicznym portalu informacyjnym zostaną udostępnione na zasadzie wolnej licencji Creative Commons (Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Na tych samych warunkach 3.0 Polska (CC BY-NC-SA 3.0 PL)).

W geoportalu publicznym publikującym zbiory AM nie będące przedmiotem praw autorskich zostanie umieszczony Znak Domeny Publicznej Creative Commons.

Wszystkie zbiory danych administracji morskiej udostępniane cyfrowo w publicznym portalu SIPAM lub centralnym repozytorium informacji, dane udostępniane publicznie za pomocą dedykowanego interfejsu API oraz dane surowe udostępnione z repozytorium SIPAM są informacją publiczną i będą mogły być ponownie wykorzystywane do innych celów niż komercyjne bez ograniczeń, natomiast do celów komercyjnych pod poniższym warunkiem:

„Odbiorca powinien poinformować o źródle, czasie wytworzenia i pozyskania informacji od podmiotu zobowiązanego (dysponenta danych)”.



Strona | 22

Ze względu na spójność tematyczną w zakresie udostępniania ortofotomap i danych LIDAR, należy uzgodnić i zapewnić spójność działań z działaniami realizowanymi obecnie przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii w projekcie Centrum Analiz Przestrzennych Administracji Publicznej (CAPAP).

Znaczenie cyfrowo udostępnianych zasobów ISP ze źródeł administracyjnych/ zasobów nauki/zasobów kultury

Realizacja projektu SIPAM przyniesie następujące długofalowe korzyści:

o Poprawa dostępu do informacji sektora publicznego administracji morskiej i możliwości ich ponownego wykorzystania.

o Zwiększenie skuteczności działania administracji morskiej.

o Zwiększenie skuteczności działania administracji publicznej.

Poprawa dostępu do informacji sektora publicznego administracji morskiej i możliwości ich ponownego wykorzystania.

Wśród zbiorów informacji przestrzennej administracji morskiej, oprócz danych wynikających z obowiązujących aktów prawnych regulujących granice administracyjne obszarów morskich, znajdują się dane zawierające płaską lokalizację przestrzenną, pozyskiwane i gromadzone na potrzeby realizacji różnych obowiązków administracji morskiej np. wydawania decyzji zezwalających na realizację przedsięwzięć w polskich obszarach morskich, zarządzania strefą przybrzeżną czy potrzeby związane z bezpieczeństwem żeglugi. Oprócz tego administracja morska gromadzi dane wysokościowe, w tym pochodzące ze skaningu laserowego czy nalotów fotogrametrycznych. Są to takie dane jak zdjęcia lotnicze, ortofotomapy, numeryczne modele terenu, LIDAR, dane batymetryczne. Ponieważ dane te gromadzone są w różnych okresach czasu dostępne są dane aktualne jak i archiwalne. Administracja morska jako zamawiający posiada zarówno surowe dane z pomiarów jak i końcowe produkty, opracowane na podstawie danych źródłowych. Planuje się nieodpłatnie udostępnić także ww. zbiory danych (wraz z odpowiednimi metadanymi) do ponownego wykorzystania. Udostępniane dane będą mogły służyć dowolnym celom np. komercyjnym lub naukowym, dzięki temu że mają charakter informacji sektora publicznego (dane publiczne wytworzone w ramach realizacji zadań publicznych przez administrację morską) i nie podlegają ochronie praw własności intelektualnej. Dla obywateli, uczelni czy przedsiębiorstw pozyskanie takich danych związane jest z wysokimi nakładami finansowymi, co dodatkowo wpływa na atrakcyjność danych będących w posiadaniu administracji morskiej.

KE określiła zasoby informacyjne sektora publicznego jako „kopalnię złota” oraz wskazała, że znaczna część tych danych nie jest ponownie wykorzystywana przez podmioty spoza administracji lub służy tylko ograniczonym celom. Administracja publiczna wytwarza i gromadzi ogromne ilości danych. Dostęp osób zainteresowanych do danych czy – szerzej – do informacji jest podstawowym instrumentem kontroli społecznej nad działalnością państwa, zwiększa odpowiedzialność i transparentność działań administracji. W procesie tym ważnym



Strona | 23

aspektem jest otwartość danych. Potencjał gospodarczy i społeczny otwartych danych został dostrzeżony i policzony. Komisja Europejska oszacowała korzyści ekonomiczne płynące z rynku otwartych danych. Przewiduje się, że w 2016 r. bezpośrednia wielkość rynku otwartych danych wyniesie 55,3 mld euro dla UE 28+. W latach 2016–2020 oczekuje się, że wielkość rynku otwartych danych wzrośnie o 36,9%, do wartości 75,7 mld euro w 2020 r., uwzględniając korekty inflacyjne. Zatem w okresie 2016–2020 bezpośrednia wielkość ww. rynku wyniesie 325 mld euro. Dlatego też KE zaleciła również państwom członkowskim, aby zwiększyły wartość ponownego ich wykorzystania („re-use”) poprzez m.in. udostępnianie surowych danych w odczytywalnych maszynowo formatach oraz uruchamianie portali typu data.gov.

Udostępnienie danych publicznych wpłynie na poprawę wymiany informacji pomiędzy jednostkami administracji oraz w kontaktach z obywatelami. Dane będą mogły być wykorzystywane przez inne podmioty publiczne do tworzenia innowacyjnych usług dla przedsiębiorców i obywateli. Wpłynie to pozytywnie na ocenę administracji jako bardziej przyjaznej i efektywnej, ukierunkowanej na potrzeby obywatela. Wartością dodaną jest również redukcja kosztów i obciążeń biurokratycznych po stronie administracji publicznej, wynikających z przygotowania danych – od momentu ich wytworzenia w postaci umożliwiającej ponowne wykorzystywanie, zamiast wtórnego ich przekształcenia do otwartych formatów.

Dane administracji morskiej są wykorzystywane przez podmioty gospodarcze (inwestorów) oraz zwykłych obywateli, w następujących procesach :

o uzgadnianie wszelkich działań związanych z zagospodarowaniem pasa nadbrzeżnego w tym uzgadnianie lokalizacji inwestycji i warunków zabudowy,

o wydawanie decyzji administracyjnych dla obszarów objętych kompetencją poszczególnych jednostek terenowych administracji morskiej np. wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń czy ułożenie i utrzymywanie kabli lub rurociągów,

o uzgadnianie projektów aktów planowania przestrzennego.

Potencjał wykorzystywania danych administracji morskiej jest bardzo wysoki i ma zasięg krajowy, a obecnie (stan na grudzień 2016 r.) administracja morska ze względu na brak środków finansowych nie udostępnia on-line żadnych interoperacyjnych danych przestrzennych.

5.5 Wprowadzone innowacje

Lp. Nazwa innowacji, zmiany


Stan obecny Stan projektowany

Korzyść z wprowadzenia

innowacji, zmiany

1 uruchomienie nowego systemu

administracja morska

obecnie administracja

dla wszystkich zbiorów danych

szybki dostęp poprzez Internet



Strona | 24

5.6 Możliwe niepożądane skutki (negatywne rezultaty)

teleinformatycznego morska nie prowadzi

wspólnej polityki gromadzenia,

przetwarzania i udostępniania

danych przestrzennych i

decyzji administracyjnych

wymienionych w projekcie zostanie

zaprojektowana jednolita

struktura dla zbiorów danych przestrzennych, która zostanie

zasilona danymi. Po wdrożeniu

projektu zbiory te będą

prowadzone w opracowanym

systemie.

do interoperacyjnych zbiorów danych przestrzennych

całej administracji morskiej i decyzji administracyjnych

Lp. Nazwa niepożądanego

skutku

Opis niepożądanego

skutku

Zakres oddziaływania Sposoby uniknięcia lub minimalizacji negatywnych

skutków

1 Brak interoperacyjności

zbiorów danych udostępnianych

przez administrację

morską

Administracja morska

współpracuje z innymi organami w zakresie wymiany danych. Przede

wszystkim z Biurem

Hydrograficznym Marynarki

Wojennej RP w zakresie danych

batymetrycznych, z Głównym Geodetą Kraju w zakresie

danych pochodzących z Państwowego

rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów

terytorialnych kraju. Jest to

proces które w dużym stopniu

można zautomatyzować,

jednak w przypadku braku

Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej,

Główny Geodeta Kraju

Podjęcie współpracy z Biurem Hydrograficznym Marynarki Wojennej RP i

Głównym Geodetą Kraju na etapie realizacji projektu w

zakresie danych wymienianych z tymi

organami.



Strona | 25

6. CZAS REALIZACJI PROJEKTU

6.1 Planowany okres realizacji projektu (od-do)

Projekt planowany jest do realizacji od 2017-07-31 do 2020-04-28

6.2 Harmonogram projektu / kamienie milowe

Kamienie milowe Data

rozpoczęcia Data zakończenia

Data punktu krytycznego

Data punktu ostatecznego

Uruchomienie Projektu SIPAM 31.07.2017 09.05.2018 09.05.2018 09.05.2018

Rozbudowa infrastruktury technicznej

10.05.2018 13.08.2018 13.08.2018 13.08.2018

Sprzęt teleinformatyczny i oprogramowanie systemowe

11.06.2018 10.09.2018 10.09.2018 10.09.2018

Oprogramowanie licencyjne GIS

11.09.2018 06.11.2018 06.11.2018 06.11.2018

Zakup terminali klienckich 10.05.2018 12.07.2018 12.07.2018 11.09.2018

Digitalizacja dokumentów administracji morskiej i włączenie ich do SIPAM

06.11.2018 05.09.2019 05.09.2019 12.11.2019

Przetworzenie, harmonizacja i udostępnienie istniejących zbiorów danych przestrzennych AM

14.01.2019 12.11.2019 12.11.2019 12.11.2019

Udostępnienie zbiorów ISP objętych projektem na poziomie 4 gwiazdek skali „5 Star Open Data”

13.11.2019 24.02.2020 24.02.2020 24.02.2020

Budowa i dostawa dedykowanego oprogramowania

10.05.2018 28.05.2019 28.05.2019 28.08.2019

Wdrożenie IIP 06.09.2019 17.02.2020 17.02.2020 17.02.2020

Opracowanie dokumentacji powdrożeniowej systemu i odbiór Projektu

21.01.2020 28.04.2020 28.04.2020 28.04.2020

Promocja Projektu 31.07.2017 28.04.2020 28.04.2020 28.04.2020

Zarządzanie projektem i utrzymanie

31.07.2017 28.04.2020 28.04.2020 28.04.2020

współpracy z ww. organami usługi udostępniane w ramach SIPAM mogą nie być w pełni zgodne z

potrzebami tych organów.



Strona | 26

7. KOSZTY

7.1 Koszty ogólne projektu wraz ze sposobem finansowania

Całkowity koszt projektu (netto oraz brutto)

brutto: 5 971 782,00 zł netto: 4 370 839,02 zł

Podział całkowitego kosztu projektu na poszczególna lata (netto oraz brutto)

I rok brutto: 178 182,00 zł netto: 71 489,43 zł

II rok brutto: 3 234 800,00 zł netto: 2 453 821,14 zł

III rok brutto: 2 156 600,00 zł netto: 1 577 235,77 zł

IV rok brutto: 402 200,00 zł netto: 268 292,68 zł

Kwota dofinansowania z funduszy zagranicznych (netto oraz brutto)

współfinansowanie UE brutto: 5 053 919,11 zł współfinansowanie UE netto: 3 699 041,06 zł współfinansowanie pochodzące ze środków Budżetu Państwa brutto: 917 862,89 zł współfinansowanie pochodzące ze środków Budżetu Państwa netto: 671 797,96 zł

Programy operacyjne, w ramach których projekt ubiega się o dofinansowanie

Program Operacyjny Polska Cyfrowa na lata 2014-2020

Wysokość środków z budżetu państwa (netto oraz brutto)

współfinansowanie pochodzące ze środków Budżetu Państwa brutto: 917 862,89 zł współfinansowanie pochodzące ze środków Budżetu Państwa netto: 671 797,96 zł

Przewidywany roczny koszt utrzymania trwałości projektu (netto oraz brutto)

brutto: 114 767,50 zł netto: 93 306,91 zł

7.2 Wykaz poszczególnych pozycji kosztowych

Nazwa pozycji kosztowej: Przewidywany koszt netto i brutto:

Uzasadnienie pozycji kosztowej

(przeznaczenie):

Przewidywany czas dostarczenia:

Uruchomienie Projektu SIPAM

kwota netto: 162 450,00 zł kwota brutto: 162 450,00 zł

w ramach kwoty brutto: rok 2017 - 90 250,00 zł rok 2018 -72 200,00 zł

W celu skutecznej realizacji projektu niezbędne jest pozyskanie wparcia dla administracji morskiej w zakresie usług konsultacyjnych w zakresie GIS/IT, nadzoru nad projektem jak i rozliczeń finansowych.

II kwartał 2018 roku

Rozbudowa infrastruktury technicznej


Rozbudowa/przebudowa istniejących pomieszczeń serwerowych będących

III kwartał 2018 roku



Strona | 27

w ramach kwoty brutto: rok 2018 - 473 250,00 zł

na wyposażeniu poszczególnych jednostek administracji morskiej oraz zakup, instalacja i konfiguracja sprzętu teleinformatycznego (z wyłączeniem zakupu serwerów SIPAM) w poszczególnych urzędach morskich jest niezbędne w celu dostosowania istniejącej infrastruktury IT do potrzeb SIPAM.

Sprzęt teleinformatyczny i oprgramowanie systemowe

kwota netto: 1 629 674,80 zł kwota brutto: 2 004 500,00 zł

w ramach kwoty brutto: rok 2018 - 2 004 500,00 zł

Zakup serwerów dla węzłów systemu oraz ich wdrożenie i konfiguracja w środowisku docelowym SIPAM oraz dostawa/konfiguracja/instalacja licencji na oprogramowanie systemowe serwerów SIPAM są niezbędne w celu uruchomienia SIPAM.


Oprogramowanie licencyjne GIS



Zadanie to przewiduje koszty dostawy, konfiguracji i instalacji licencji na oprogramowanie serwerowe typu GIS dla węzłów SIPAM. oraz dostawę konfigurację i instalację licencji na oprogramowanie użytkowe typu GIS dla terminali klienckich systemu SIPAM. Jest niezbędne w celu uruchomienia SIPAM.

IV kwartał 2018 roku

Zakup terminali klienckich do systemu IIPdlaAM

kwota netto: 257 317,07 zł kwota brutto: 316 500,00 zł w ramach kwoty brutto: rok 2018 - 316 500,00 zł

Dostawa, konfiguracja i instalacja terminali klienckich dla administracji morskiej ma na celu dostarczyć wydajne narzędzia do pracy z SIPAM.




Strona | 28

Digitalizacja dokumentów administracji morskiej i włączenie ich do SIPAM

kwota netto: 939 640,24 zł kwota brutto: 1 044 750,00 zł

w ramach kwoty brutto: rok 2018 - 36 100,00 zł rok 2019 - 1 008 650,00 zł

Przeniesienie dokumentów z wersji papierowej do wersji cyfrowej i włączenie zdigitalizowanych dokumentów do opracowanego systemu SIPAM .


Przetworzenie, harmonizacja i udostępnienie istniejących zbiorów danych przestrzennych AM

kwota netto: 115 125,61 zł kwota brutto: 129 150,00 zł w ramach kwoty brutto: rok 2019 - 129 150,00 zł

Zadanie to jest niezbędne ma na celu wypracowanie jednego modelu danych administracji morskiej oraz przetworzenia danych i ich publikacji w zgodzie z założonym modelem. W rezultacie dane zostaną zharmonizowane.

IV kwartał 2019 roku

Udostępnienie zbiorów ISP objętych projektem na poziomie 4 gwiazdek skali „5 Star Open Data”


w ramach kwoty brutto: rok 2019 - 18 050,00 zł rok 2020 - 95 000,00 zł

W ramach systemu zaplanowano udostępnienie danych (możliwych do konwersji) na czwartym poziomie dostępności w skali „5 Star Open Data”. Aby zrealizować powyższe niezbędna jest konwersja danych ISP do modelu RDF i publikacja plików w modelu RDF, konwersja danych ISP do postaci HTML i publikacja stron HTML + RDF oraz zasilenie danymi repozytorium.

I kwartał 2020 roku

Budowa i dostawa dedykowanego oprogramowania



W celu profesjonalnej realizacji projektu zgodnie z założeniami niezbędne jest: • Przeprowadzenie analizy przedwdrożeniowej • Opracowanie planu wdrożenia wraz z harmonogramem realizacji przedmiotu Zamówienia • Opracowanie projektu




Strona | 29

technicznego systemu • Budowa dedykowanego oprogramowania – do wprowadzania decyzji administracyjnych do budowanego systemu przez pracowników nie będących profesjonalistami GIS • Dostarczenie, instalacja i konfiguracja oprogramowania • Utworzenie interfejsów programowania API

Wdrożenie SIPAM, testy i szkolenia



Zadanie niezbędne w celu wdrożenia węzła publicznego SIPAM, przeprowadzenia testów funkcjonalnych i wydajnościowych w środowisku docelowym. Także przeprowadzenie szkoleń z zakresu posługiwania się i administrowania (tylko administracja morska) opracowanym SIPAM.

I kwartał 2020 roku

Opracowanie dokumentacji powdrożeniowej systemu i odbiór Projektu



Zadanie niezbędne w celu stworzenia dokumentacji powdrożeniowej systemu oraz wykonania prac odbiorowych Projektu.


Promocja projektu




Zarządzanie projektem i rozliczenie finansowe

kwota netto: 445 528,45 zł kwota brutto: 548 000,00 zł w ramach kwoty brutto: rok 2017 -

Usługi wybrane w drodze przetargu publicznego na wsparcie dla administracji morskiej w realizacji projektu. Wsparcie obejmować będzie monitorowanie,




Strona | 30

53 000,00 zł rok 2018 - 212 000,00 zł rok 2019 - 212 000,00 zł rok 2020 - 71 000,00 zł

raportowanie i nadzór nad stanem realizacji poszczególnych zadań w okresie trwania projektu oraz rozliczanie finansowe projektu.

Przygotowanie projektu - Studium Wykonalnosci

kwota netto: 28 400,00zł kwota brutto: 34 932,00zł

rok 2016 – odbiór 16 grudnia rok 2017 – prace na wnioskiem o dofinansowanie

SW dla projektu jest obligatoryjnym załącznikiem do wniosku o dofinansowanie

Odbiór SW nastąpił 16 grudnia 2016

roku.

7.3 Koszty ogólne utrzymania wraz ze sposobem finansowania (okres 5 lat)

Całkowity koszt utrzymania trwałości projektu (netto oraz brutto)

538 081,70 zł brutto 437 464,77 zł netto

Źródło finansowania

Podział całkowitego kosztu utrzymania trwałości projektu na poszczególna lata (netto oraz brutto)

I rok 79 011,70 zł brutto Rok 2020

budżet państwa

II rok 114 767,50 zł brutto Rok 2021

budżet państwa

III rok 114 767,50 zł brutto Rok 2022

budżet państwa

IV rok 114 767,50 zł brutto Rok 2023

budżet państwa

V rok 114 767,50 zł brutto Rok 2024

budżet państwa

8. GŁÓWNE RYZYKA ZEWNĘTRZNE I SZANSE

8.1 Ryzyka wpływające na realizację projektu

Nazwa ryzyka Siła oddziaływania Sposób zminimalizowania ryzyka

Ryzyko formalno-prawne

Zmiany prawne wymagające zmian procedur i zakresów tematycznych działań wspomaganych przez SIPAM

Średnie Obecny system prawny można uznać za stosunkowo stabilny. Mimo to można przewidywać, że będą następowały zmiany. Elastyczność proponowanego systemu uwzględnia jednak możliwość efektywnej adaptacji do zmian.



Strona | 31

Ryzyko techniczne i środowiskowe Niedoszacowanie kosztów projektu w związku z infrastrukturą sprzętową i/lub konieczność jego rozbudowy zwiększająca koszty

Niskie Przedstawiona analiza zakłada znaczny margines wydajnościowy dla zaproponowanego sprzętu. O takim marginesie można mówić zarówno w stosunku do wyspecyfikowanych potrzeb wydajnościowych w związku z potrzebami wewnętrznymi jak i prognozowanych potrzebach wydajnościowych w związku z zapotrzebowaniem zewnętrznym.

Ryzyko społeczne Niski poziom wykorzystania danych AM udostępnionych on-line za pomocą SIPAM

Niskie/Średnie Obecnie brak jest zbiorów danych przestrzennych udostępnianych on-line przez jednostki AM. Pojawienie się możliwości korzystania z danych przestrzennych w formie elektronicznej jak i narzędzi SIPAM powinno skłonić interesariuszy posiadających wystarczającą wiedzę techniczną do skorzystania z nowych danych jakie zostaną udostępnione przez AM, jak i funkcjonalności systemu.

Coraz więcej osób oczekuje możliwości dostępu do danych poprzez Internet, jak i wykorzystywania dostępnych narzędzi i funkcjonalności. Najlepszym przykładem są powstające cyfrowe repozytoria danych, jak i geoportale.

8.2 Ryzyka wpływające na utrzymanie efektów

Nazwa ryzyka Siła oddziaływania Sposób zminimalizowania

ryzyka

Niska liczba odbiorców rezultatów Projektu.

Mała Wnioskodawca przeprowadzi zintensyfikowane działania informacyjno-promocyjne dotyczące rezultatów Projektu. Działania na ten cel zostały zapewnione w budżecie.

Budżet państwa jako jedyne źródło finansowania kosztów utrzymania systemu

Mała Wnioskodawca będzie monitorował urzędy morskie w tym zakresie. Środki budżetowe w przypadku administracji



Strona | 32

morskiej są rezerwowane z rocznym wyprzedzeniem, dlatego realny roczny koszt utrzymania systemu powinien być oszacowany i zgłoszony odpowiednio wcześnie do planu budżetowego. Ryzyko określono jako małe, ponieważ infrastruktura IT, powstała w wyniku projektu, zostanie włączona w istniejące infrastruktury IT w poszczególnych urzędach morskich, gdzie będą zarządzane i utrzymywane całościowo.

8.3 Szanse

Szansa płynąca z otoczenia

zewnętrznego

Czy projekt przewiduje

wykorzystanie szansy?

Sposób jej wykorzystania Prawdopodobieństwo jej wykorzystania

Podniesienie świadomości potencjału jaki znajduje się w informacjach przestrzennych i możliwości jego wykorzystania

Tak

Promocja Projektu. Średnie

Podniesienie zaufania do danych przestrzennych poprzez udostępnienie najwyższej jakości zbiorów i usług danych przestrzennych

Tak

Promocja Projektu. Małe

Pozytywny wpływ na wizerunek administracji morskiej poprzez podniesienie efektywności oraz przyspieszenie realizacji zadań

Tak Promocja Projektu. Duże

Podniesienie bezpieczeństwa i dostępności informacji przestrzennych administracji

Tak

Przechowywanie danych w dedykowanym systemie zaprojektowanym zgodnie z właściwymi normami krajowymi.

Średnie



Strona | 33

morskiej

Obniżenie kosztów działalności jednostek administracji poprzez zapewnienie dostępu do analiz z wykorzystaniem danych przestrzennych.

Nie

Średnie

Wsparcie Unii Europejskiej we wprowadzaniu działań mających na celu zwiększenie dostępu do informacji dla przedsiębiorców i obywateli

Tak

Raportowanie i sprawozdawczość do organów UE w zakresie realizacji poszczególnych polityk, dyrektyw itp.

Małe

Efekt synergii w zakresie różnorodności źródeł danych dotyczących obszarów morskich poprzez włączenie materiałów gromadzonych przez podmioty zewnętrzne

Tak

Nawiązanie współpracy z podmiotami niebędącymi obecnie partnerami w ramach Projektu w zakresie danych przestrzennych dotyczących polskich obszarów morskich

Duże

9. ANALIZA OTOCZENIA

9.1 Porównanie projektowanego rozwiązania z analogicznymi w Polsce lub za granicą

Projekt SIPAM jest kolejnym krokiem związanym z szeregiem działań podejmowanych na poziomie ogólnokrajowym jak i lokalnym dotyczących wdrażania dyrektywy INSPIRE oraz jej implementacji poprzez ustawę o IIP. Rozwiązanie techniczne zastosowane w projekcie, a wynikające wprost z Dyrektywy INSPIRE, sprawiają, że projekt SIPAM będzie interoperacyjny na poziomie różnych projektów realizowanych zgodnie z tą dyrektywą w Polsce jaki i krajach Unii Europejskiej. Zastosowanie otwartych standardów OGC jak np. WMS, WFS czy CSW pozwoli na wymianę danych także z innymi systemami typu GIS lub geoportalami.

Projekt SIPAM jest komplementarny ze zrealizowanym projektem GEOPORTAL 2 współfinansowanym z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 w ramach 7 osi priorytetowej „Społeczeństwo informacyjne – budowa elektronicznej administracji”, którego Beneficjentem był Główny Geodeta Kraju.



Strona | 34

Geoportal jest punktem dostępu, który łączy różne źródła informacji geograficznej kraju, będąc centralnym węzłem krajowej Infrastruktury Informacji Przestrzennej, udostępniającym krajowe dane przestrzenne. Uruchomiony Geoportal udostępnia obywatelom, przedsiębiorcom oraz administracji publicznej, informacje przestrzenne z urzędowych rejestrów gwarantujących jej jakość, aktualność i wiarygodność, a także usługi związane z informacją przestrzenną.

Opracowanie cyfrowych, spójnych i zharmonizowanych zbiorów danych przestrzennych administracji morskiej, umożliwi włączenie ich i udostępnienie w Geoportalu, za pomocą usług OGC np. metadane udostępnianych zbiorów danych zostaną także zaimportowane do katalogu metadanych Geoportalu. W ten sposób SIPAM przyczyni się do utworzenia kolejnego węzła zawierającego dane administracji morskiej, jaki zostanie włączony do Geportalu. Wszystkie zasoby wektorowych danych przestrzennych zorganizowane zostaną w relacyjnej bazie danych zgodnej z modelem Simple Feature Access, dane rastrowe w formie plików GeoTIFF, a dane LIDAR w formie plików LAS.

9.2 Otoczenie prawne

Najważniejsze akty prawne realizowane pod kątem projektu SIPAM to:

Dyrektywa 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. ustanawiająca infrastrukturę informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) (Dz. Urz. UE L 108 z 25.4.2007) oraz przepisy wykonawcze do ww. Dyrektywy.

Ustawa z dnia 4 marca 2010 r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz. U.

z 2010r. nr 76 poz. 489) oraz przepisy wykonawcze do ww. ustawy.

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2015r.

poz. 520);

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 stycznia 2012 r. w sprawie państwowego

rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju (Dz. U. z

2012r. poz. 199);

Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów

realizujących zadania publiczne (tekst jednolity: Dz. U. z 2014r. poz. 1114);

Ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i

administracji morskiej (tekst jednolity: Dz. U. z 2013r. poz. 934);

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 7 października

1991 r. w sprawie utworzenia urzędów morskich, określenia ich siedzib oraz



Strona | 35

terytorialnego zakresu działania dyrektorów urzędów morskich (Dz. U. z 1991r. nr

98 poz. 438);

Statut Urzędu Morskiego w Gdyni, stanowiący załącznik do zarządzenia nr 13

Ministra Infrastruktury z dnia 21 marca 2011 r. (Dz. Urz. MI Nr 3, poz. 17);

Statut Urzędu Morskiego w Szczecinie stanowiący załącznik do Zarządzenia Nr 12

Ministra Infrastruktury Dz. Urz. MI.11.3.16 z dnia 21 marca 2011 r. w sprawie

nadania statutu Urzędowi Morskiemu w Szczecinie (Dz. Urz. MI z dnia 29 marca

2011 r.);

Statut Urzędu Morskiego w Słupsku stanowiący załącznik do Zarządzenia Nr 11

Ministra Infrastruktury Dz. Urz. MI.11.3.16 z dnia 21 marca 2011 r. w sprawie

nadania statutu Urzędowi Morskiemu w Słupsku (Dz. Urz. MI z dnia 29 marca 2011

r.);

Regulaminy organizacyjne urzędów morskich;

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2015 r. w sprawie utworzenia

Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej (Dz. U. z 2015r. poz.

2078);

Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2015 r. w sprawie

szczegółowego zakresu działania Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi

Śródlądowej (Dz. U. z 2015r. poz. 1909);

Przeprowadzona analiza aktów prawnych wykazała, iż Projekt SIPAM jest przygotowany do realizacji pod względem zgodności z otoczeniem prawnym, co oznacza iż istnieje możliwość realizacji Projektu i udostępnienia danych objętych Projektem w istniejącym otoczeniu prawnym. Należy jednak pamiętać o obowiązkach wynikających z ustawy o IIP po zakończeniu realizacji projektu, tzn. po utworzeniu zbiorów i usług danych przestrzennych objętych IIP. Niezbędne będzie zgłoszenie przez organy administracji morskiej (urzędy morskie) zbiorów oraz usług danych przestrzennych objętych IIP do ewidencji zbiorów oraz usług danych przestrzennych objętych infrastrukturą, którą prowadzi Główny Geodeta Kraju. Art. 13 ust. 3 ustawy o IIP mówi, że organ administracji zgłasza do ewidencji, zbiory oraz usługi danych przestrzennych objętych infrastrukturą, niezwłocznie po utworzeniu tych zbiorów lub uruchomieniu tych usług, powiadamiając o zgłoszeniu właściwy organ wiodący – ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej. Dla żadnego zbioru danych objętego projektem



Strona | 36

SIPAM nie mają zastosowania prawa własności intelektualnej, regulowane przez: ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawę – Prawo własności przemysłowej oraz ustawę o ochronie baz danych. Wszystkie zbiory danych planowane do udostępnienia są danymi publicznymi, wytworzonymi w wyniku realizacji zadań publicznych (dokumenty i materiały urzędowe).

9.3 Analiza interesariuszy /odbiorców projektu/ beneficjentów

Interesariusz Krótka charakterystyka (2-3 zdania)

Szacowana wielkość grupy

Wpływ Nastawienie

Pracownicy administracji morskiej: MGMiŻŚ oraz urzędów morskich

Pracownicy administracji morskiej

korzystający bezpośrednio z

produktów projektu do codziennej pracy, w tym wprowadzania danych

do systemu, jak również korzystający z

produktów projektu wyłącznie w przypadku

potrzeby.

Ok. 2 tys. osób Duży Pozytywne

Jednostki administracji publicznej

M. in. gminy nadmorskie, urzędy

wojewódzkie, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Biuro Hydrograficzne

Marynarki Wojennej) i inne podmioty, które są

uprawnione do pozyskiwania danych i informacji na podstawie

przepisów prawnych, m.in. ustawy o informatyzacji

działalności podmiotów realizujących zadania

publiczne.

Ok. 20 tys. osób. Średni Pozytywne

Przedsiębiorcy, inwestorzy związani z gospodarką morską oraz pasem nadbrzeżnym

Główną potrzebą dla tej grupy odbiorców docelowych jest

lokalizacja przestrzenna będąca przedmiotem

postępowań administracyjnych

dotyczących wydawania pozwoleń oraz innych

decyzji

Ok. 9 tys. podmiotów.

Mały Pozytywne



Strona | 37

administracyjnych dot. granic portów i przystani

morskich, w pasie nadbrzeżnym oraz w obszarach morskich.

Kolejną grupą są podmioty

zainteresowane ponownym

wykorzystaniem danych typu GIS

udostępnianych przez administrację morską. Są to takie dane jak:

zdjęcia lotnicze, orotofotmapy, skaning

laserowy. Konsumentami danych wśród przedsiębiorców będą przedstawiciele

różnych grup branżowych, które do

realizacji swoich zadań potrzebują aktualnych i wiarygodnych danych

przestrzennych w szczególności z przedsiębiorstw działających w następujących

dziedzinach gospodarki: • Budownictwo, • Obsługa rynku nieruchomości, • Administrowanie i działalność wspierająca. W szczególności odbiorcami usług projektu będą firmy z branży energetyki i telekomunikacja, firmy z branży nawigacji, z branży budowlanej i hydrotechnicznej, firmy z branży turystycznej. firmy geodezyjno-kartograficzne, geomatyczne, firmy geomarketingowe, firmy świadczące usługi projektowe (doradztwo techniczne), wydawnictwa kartograficzne,

Obywatele Społeczeństwo ze Wielkość grupy Mały Pozytywne



Strona | 38

szczególnym uwzględnieniem osób

zamieszkujących tereny nadmorskie i

przyportowe oraz tereny w sąsiedztwie pasa

nadbrzeżnego, zainteresowane będzie ostatecznymi efektami

związanymi z udostępnieniem

aktualnych, zharmonizowanych i wiarygodnych danych administracji morskiej

oraz wynikami przeprowadzanych analiz w geoportalu.

Wśród obywateli będą to przedstawiciele

społeczeństwa zainteresowani szeroko pojętym dostępem do aktualnej informacji

przestrzennej, głównie osoby w wieku produkcyjnym.

trudna do oszacowania.

9.4 Udział podmiotów zewnętrznych i podział zadań

Ustawa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2013 r., poz. 934 z późn. zm) w Art. 38 wskazuje, że organami administracji morskiej są:

1) minister właściwy do spraw gospodarki morskiej - jako naczelny organ administracji morskiej;

2) dyrektorzy urzędów morskich - jako terenowe organy administracji morskiej. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej sprawuje nadzór nad działalnością dyrektorów urzędów morskich w zakresie uregulowanym w ustawie o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej oraz w przepisach odrębnych. Nadzór ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej nad urzędami morskimi oraz współpraca pomiędzy poszczególnymi organami administracji morskiej wymaga szybkiego dostępu do aktualnych, jednolitych i spójnych informacji przestrzennych z zakresu działania tych organów. Do osiągnięcia celów projektu niezbędny jest udział w projekcie partnerów z administracji morskiej, ponieważ tylko wówczas możliwe jest stworzenie jednolitej



Strona | 39

infrastruktury informatyczno-technicznej, z wykorzystaniem której będą gromadzone, przetwarzane i udostępniane on-line zbiory danych, m.in. dane przestrzenne, których dysponentem jest administracja morska. Wdrażanie wyodrębnionego systemu przez Beneficjenta bez udziału partnerów z administracji morskiej nie ma uzasadnienia prawnego i byłoby sprzeczne z obowiązkiem przeprowadzenia procesu harmonizacji danych przestrzennych, czyli uporządkowania danych i doprowadzenia do ich zgodności i spójności.

Podmiot Krótka charakterystyka (2-3 zdania)

Rola w projekcie

Urząd Morski w Gdyni Urząd Morski w Gdyni stanowi wyodrębniony organizacyjnie zespół ludzi i środków powołany do realizacji kompetencji Dyrektora Urzędu Morskiego – organu administracji niezespolonej, tj. terenowego organu administracji rządowej ds. gospodarki morskiej, jak również jako terenowego organu administracji morskiej, podlegającego Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Realizacja zadań merytorycznych, takich jak np. udostępnienie zasobu danych źródłowych, dokumentów do skanowania, akceptacja funkcjonalności budowanego systemu w tym wspólnego dla całej administracji morskiej schematu danych, testy systemu z poziomu użytkownika, umożliwienie realizacji prac związanych z rozbudową infrastruktury teleinformatycznej, udział w odbiorach poszczególnych produktów projektu, uzyskanie wiedzy z administrowania systemem oraz jego użytkowania.

Urząd Morski w Słupsku

Urząd Morski w Słupsku stanowi wyodrębniony organizacyjnie zespół ludzi i środków powołany do realizacji kompetencji Dyrektora Urzędu Morskiego – organu administracji niezespolonej, tj. terenowego organu administracji rządowej ds. gospodarki morskiej, jak również jako terenowego organu administracji morskiej, podlegającego Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Realizacja zadań merytorycznych, takich jak np. udostępnienie zasobu danych źródłowych, dokumentów do skanowania, akceptacja funkcjonalności budowanego systemu w tym wspólnego dla całej administracji morskiej schematu danych, testy systemu z poziomu użytkownika, umożliwienie realizacji prac związanych z rozbudową infrastruktury teleinformatycznej, udział w odbiorach poszczególnych produktów projektu, uzyskanie wiedzy z administrowania systemem oraz jego



Strona | 40

użytkowania.

Urząd Morski w Szczecinie

Urząd Morski w Szczecinie stanowi wyodrębniony organizacyjnie zespół ludzi i środków powołany do realizacji kompetencji Dyrektora Urzędu Morskiego – organu administracji niezespolonej, tj. terenowego organu administracji rządowej ds. gospodarki morskiej, jak również jako terenowego organu administracji morskiej, podlegającego Ministrowi Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.

Realizacja zadań merytorycznych, takich jak np. udostępnienie zasobu danych źródłowych, dokumentów do skanowania, akceptacja funkcjonalności budowanego systemu w tym wspólnego dla całej administracji morskiej schematu danych, testy systemu z poziomu użytkownika, umożliwienie realizacji prac związanych z rozbudową infrastruktury teleinformatycznej, udział w odbiorach poszczególnych produktów projektu, uzyskanie wiedzy z administrowania systemem oraz jego użytkowania.



Strona | 41

10. ANALIZA ORGANIZACJI

10.1 Doświadczenie w realizacji projektów

Nazwa projektu Czas trwania Koszt Źródło finansowania

Krajowy System Bezpieczeństwa Morskiego

(KSBM) Etap I

2011-02-28 do 2015-12-31

112 674 893,83 zł Program Operacyjny Infrastruktura i

Środowisko 2007-2013

Krajowy System Bezpieczeństwa Morskiego

(KSBM) Etap II a

2012-12-20 do 2015-12-31


Środowisko 2007-2013

Modernizacja wejścia do portu wewnętrznego (w

Gdańsku). Etap II – przebudowa szlaku

wodnego na Martwej Wiśle i Motławie

2007-05-15 do 2015-12-31

(wydatki kwalifikowane)


Środowisko 2007 – 2013

Odbudowa i rozbudowa umocnień brzegu

morskiego w Kołobrzegu km 330,4-333,4

2009-12-14 do 2012-11-06



Ochrona brzegów morskich na wschód od Portu

Darłowo

2010-10-01 do 2015-05-26

205 408 422,21zł Program Operacyjny Infrastruktura i


11. METODA PROWADZENIA PROJEKTU

Do zarządzania Projektem wybrano metodykę PRINCE2. Metodyka ta jest powszechnie stosowana w branży geoinformatycznej i administracji publicznej. Zgodnie z Umową partnerską Lider Partnerstwa (Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej) jest odpowiedzialny za zarządzanie Projektem i utrzymanie go w okresie realizacji Projektu. Pełna obsługa (organizacyjno-finansowa, prawna, informatyczna, itp.) projektu zostanie zlecona firmie zewnętrznej (wsparcie projektu). Firma, wybrana w drodze przetargu nieograniczonego będzie brała udział w organizacji zamówień publicznych w trybie ustawy PZP i innych trybach konkurencyjnych, w celu realizacji zadań określonych w Projekcie. Do zadań Wsparcia projektu będzie należało: nadzór i koordynacja realizacji Projektu, kontrola jakości realizacji Projektu, doradztwo techniczne i organizacyjne, przekazywanie Liderowi Partnerstwa wszystkich informacji i dokumentów niezbędnych do zarządzania projektem i jego obsługi, zapewnienie obsługi prawnej oraz udział w kontrolach Projektu.

Najważniejszymi narzędziami efektywnego zarządzania projektem SIPAM będą:

1. Struktura projektu w tym Komitet Sterujący, Kierownik Projektu, Zespoły zadaniowe, Wsparcie Projektu.

2. Szczegółowy harmonogram, który specyfikuje zadania projektowe, osoby odpowiedzialne za ich wykonanie, terminy realizacji, a także zależności i powiązania pomiędzy poszczególnymi zadaniami.



Strona | 42

3. Zestaw produktów, ich zależności oraz kryteria akceptacji (odbioru).

4. Rejestr ryzyk.

5. Plan komunikacji i raportowania.

Na czele Projektu stanie Komitet Sterujący, która będzie prowadził regularne monitorowanie postępu prac na bazie sprawozdań przygotowywanych przez Kierownika projektu, będzie podejmował strategiczne decyzje dotyczące realizacji projektu oraz rozwiązywał ewentualne problemy pojawiające się w trakcie jego wykonania a przekraczające uprawnienia decyzyjne Kierownika Projektu.

Kierownik Projektu odpowiedzialny będzie za codzienne monitorowanie i kontrolę Projektu, tak aby został on skutecznie zakończony w terminie oraz by zostały osiągnięte rezultaty i wskaźniki projektu. Bieżąca praca Kierownika Projektu będzie obejmowała w szczególności planowanie i kontrolę terminowości wykonywania zadań, zarządzanie zasobami niezbędnymi do prowadzenia projektu, dobieranie członków zespołu projektowego i zapewnienie przepływu informacji między nimi, organizowanie formalnych spotkań, na których omawiany będzie stan realizacji projektu.

Plany projektowe będą tworzone w formie diagramów czynności (wykresy Gantt’a) i kontrolowane przez Kierownika Projektu. W trakcie konstruowania projektu dokonane zostanie optymalne przydzielenie zasobów do jego realizacji.

Na etapie aplikowania zidentyfikowane zostaną zagrożenia/ryzyka, które znajdą się w rejestrze ryzyk i będą na bieżąco monitorowane i kontrolowane.

Na początku realizacji projektu przygotowana będzie dokumentacja Inicjująca Projekt. W dokumencie tym, uwzględniając zapisy studium wykonalności projektu, zawarte będą w szczególności:

• Definicję Projektu przedstawiającą:

o Tło projektu – kontekst projektu;

o Cele projektu i pożądane rezultaty, które projekt powinien osiągnąć;

o Zakres projektu;

o Znane ograniczenia i przyjęte założenia do realizacji projektu;

o Listę potencjalnych użytkowników oraz strony zainteresowane projektem;

o Punkty styku projektu z innymi projektami;

• Formułę realizacji projektu – założenia dotyczące sposobu realizacji projektu;

• Uzasadnienie Biznesowe – podsumowanie informacji o powodach realizacji projektu, oczekiwanych korzyściach, terminach, kosztach, itp., a także plan aktualizacji uzasadnienia biznesowego,

• Strukturę zespołu zarządzania projektem – przedstawienie schematu zarządzania projektem wraz ze wskazaniem odpowiedzialności poszczególnych ról projektowych;



Strona | 43

• Strategię zarządzania jakością – informacje o sposobie zarządzania jakością w projekcie i procesie wytwórczym, w tym wykorzystywane procedury, narzędzia oraz wymagane zapisy;

• Strategię zarządzania konfiguracją - informacje o sposobie zarządzania konfiguracją w projekcie, w tym miejsce i sposób przechowywania produktów, sposób zarządzania zagadnieniami;

• Strategię zarządzania ryzykiem – informacje o sposobie zarządzania ryzykiem w projekcie, w tym procedury zarządzania ryzykiem, narzędzia oraz wymagane zapisy;

• Strategię zarządzania komunikacją – informacje o sposobie zarządzania komunikacją w projekcie w tym wykaz interesariuszy, wymagane zapisy;

• Plan Projektu – opis sposobu i terminu osiągnięcia celów, poprzez wskazanie produktów, harmonogramu i zasobów wymaganych do zrealizowania zakresu planu.

• Mechanizmy sterowania – mechanizmy sterowania wykorzystywane w zarządzaniu projektem.

W ramach sprawozdawczości w projekcie tworzone będą następujące dokumenty:

o Raport na koniec każdego etapu prac

o Ustalenia Komitetu Sterującego co miesiąc lub na żądanie

o Kwartalna sprawozdawczość projektowa i rozliczeniowa

o Rejestr Ryzyk.

Dzięki zastosowaniu metodyki PRINCE 2 przebieg realizacji Projektu zapewni

przekazywanie znacznej części funkcjonalności w trakcie realizacji, etapami,

w formie pozwalającej na ich testowanie przez przyszłych użytkowników.

Prowadzenie dokumentacji technicznej i użytkowej będzie się odbywać zgodnie

z metodyką PRINCE 2 oraz wymaganiami związanymi z finansowania Projektu

z funduszy unijnych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa na lata

2014-2020 – jest to rozwiązanie wystarczające, biorąc pod uwagę skalę projektu,

jego charakter oraz sposób finansowania.

Dokumentacja Projektu będzie przechowywana w siedzibie Wnioskodawcy –

Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, ul. Nowy Świat 6/12,

00-400 Warszawa.

12. ANALIZA TECHNICZNA PROJEKTU

12.1 Planowana architektura rozwiązania

Projekt zakłada budowę Systemu Informacji Przestrzennej Administracji Morskiej w oparciu o komponenty Open Source, jak i komercyjne rozwiązania firmy Hexagon Geospatial, dostępne bezpłatnie w ramach Modułu SDI, którego



Strona | 44

użytkownikiem może stać się Administracja Morska, po podpisaniu stosownego porozumienia z Głównym Geodetą Kraju. W proponowanej architekturze planowane jest wykorzystanie części rozwiązań dostępnych w ramach modułu SDI, w szczególności aplikacji geoportalu i komponentów Desktop GIS.

Najważniejsze standardy branżowe z dziedziny geodezji i kartografii to standardy i wytyczne ustanawiane przez Komisję Europejską jako akty wykonawcze do Dyrektywy INSPIRE oraz wytyczne i standardy ustanawiane przez konsorcjum OGC. Projekt SIPAM będzie realizowany w zgodzie z następującymi wytycznymi i standardami branżowymi:

• Wytyczne i standardy OGC i INSPIRE:

o WMS http://www.opengeospatial.org/standards/wms

o WMTS http://www.opengeospatial.org/standards/wmts

o WFS http://www.opengeospatial.org/standards/wfs

o CS-W http://www.opengeospatial.org/standards/cat

o WCS http://www.opengeospatial.org/standards/wcs

o ATOMhttp://inspire.ec.europa.eu/documents/Network_Services/Technical_Guidance_Download_Services_v3.1.pdf

o Simple Feature Access http://www.opengeospatial.org/standards/sfa

• Standardy związane z formatem danych

o GeoTIFF http://web.archive.org/web/20160403164508/http://www.remotesensing.org/geotiff/spec/geotiffhome.html

o LAS http://www.asprs.org/wpcontent/uploads/2010/12/LAS_1_3_r11.pdf

o GML http://www.opengeospatial.org/standards/gml

• Standardy związane z danymi RDF

o RDF https://www.w3.org/standards/techs/rdf#w3c_all

o SPARQL https://www.w3.org/TR/rdf-sparql-protocol/

o GEOSPARQL http://www.opengeospatial.org/standards/geosparql

• Standardy użyte do budowy API

o SOAP https://www.w3.org/TR/soap/

Wszystkie zasoby wektorowych danych przestrzennych zorganizowane zostaną w relacyjnej bazie danych zgodnej z modelem Simple Feature Access, dane rastrowe w formie plików GeoTIFF, a dane LIDAR w formie plików LAS. Pozwoli to udostępnić dane rastrowe i wektorowe w formie usług sieciowych OGC, dzięki czemu dane przechowywane w systemie będzie można wykorzystać bezpośrednio w aplikacja Desktop GIS oraz wdrażanych w ramach budowy



Strona | 45

Krajowej Infrastruktury Informacji Przestrzennej geoportali. Możliwe będzie również pobranie danych w formie źródłowej, z wykorzystaniem usługi ATOM, organizującej dane przestrzenne w zdefiniowane w ramach usługi „paczki danych”, które pobrać można za pomocą przeglądarki internetowej z użyciem protokołu http lub FTP lub poprzez podłączenie usługi ATOM bezpośrednio w aplikacjach Desktop GIS. Dane udostępniane do pobrania zapisane zostaną z wykorzystaniem ogólnie stosowanych standardów zapisu danych, tj. GML, GeoTIFF oraz LAS. Zastosowanie powyższych standardów zapisu danych pozwoli w maksymalnym stopniu zwiększyć prawdopodobieństwo możliwości zastosowania danych przez użytkowników różnego rodzaju oprogramowania.

Ponieważ dane przestrzenne i opisowe gromadzone w systemie mają być dostępne również w formie danych Linked Data, do ich reprezentacji w tym modelu zastosowany zostanie najbardziej popularny standard – RDF. Zastosowanie standardu RDF pozwoli na uruchomienie usługi SPARQL, która jest najczęściej stosowanym standardem związanym z publikowaniem danych Linked Data. Dodatkowo, ze względu na charakter publikowanych danych, usługa SPARQL zgodna będzie z rozszerzeniem GeoSPARQL, rozszerzającym możliwości wykonywania zapytań do usługi z zastosowaniem operatorów przestrzennych.

Należy zaznaczyć, że większość elementów oprogramowania, jakie użyte zostanie do budowy systemu to oprogramowanie gotowe, jednak część komponentów będzie musiała zostać wytworzona bezpośrednio dla potrzeb realizacji projektu. Komponenty, które wytwarzane będą podczas realizacji projektu to:

• Publiczny portal informacyjny

• Aplikacje do obsługi rejestrów publicznych

Podczas projektowania wszystkich budowanych w ramach projektu aplikacji i portali zastosowane zostanie podejście projektowania zorientowanego na użytkownika. Dzięki temu aplikacje zbudowane w ramach projektu będą w maksymalnym stopniu intuicyjne, a do poprawnego działania wymagać od użytkownika będą minimalnego zestawu informacji. Pozwoli to na efektywniejsze wykorzystanie zasobów systemu, skróci czas realizacji spraw prowadzonych przez administrację morską oraz przyczyni się do popularyzacji wykorzystania systemu przez użytkowników zewnętrznych.



Strona | 46

Dostęp do informacji przestrzennej tworzonej przez administrację morską:

Ogólny diagram architektury systemu:



Strona | 47

Diagram komponentów składających się na lokalny węzeł SIPAM:



Strona | 48

Diagram komponentów składających się na publiczny węzeł SIPAM:

12.2 Standardy architektoniczne i technologiczne

Informacje o API

Większość danych publikowanych przez system SIPAM udostępniana będzie za pomocą standardowych usług dostępu do danych, umożliwiających korzystanie z nich w wielu różnych aplikacjach zgodnych ze stosowanymi standardami. W systemie zaimplementowany zostanie dedykowany interfejs API, pozwalający zewnętrznym systemom uzyskać dostęp do danych informacji opisowych rejestrów (m.in. danych decyzji) oraz pozwoli na pobranie załącznika w formie skanu dokumentu papierowego. Udostępnianie danych opisowych o dokumentach papierowych możliwe będzie dzięki przeprowadzonej w ramach projektu cyfryzacji dokumentów, a wszystkie wydane w przyszłości decyzje, dzięki rejestracji



Strona | 49

w dedykowanym oprogramowaniu obsługi rejestrów publicznych będą automatycznie dostępne za pomocą API. Dostęp do API będzie publiczny, w zakresie danych jawnych, dzięki czemu z informacji udostępnianych przez API korzystać będą mogli wszyscy, łącznie z obywatelami i przedsiębiorcami. W celu zabezpieczenia danych osobowych zastosowane zostaną odpowiednie zabezpieczenia, uniemożliwiające nieautoryzowany dostęp do API. Dostęp do API w zakresie danych niejawnych odbywać się będzie za pomocą szyfrowanego protokołu HTTPS oraz będzie wymagał podania danych dostępowych w postaci loginu hasła oraz klucza API, które udostępniane zostaną przez administratorów SIPAM innym uprawnionym organom administracji publicznej, które wyrażą chęć skorzystania z API systemu SIPAM. Do budowy dedykowanego API systemu, w ramach którego udostępniane będą dane gromadzone w oprogramowaniu do obsługi rejestrów publicznych, wykorzystany zostanie standard SOAP. Pozwoli to na wdrożenie API z zastosowaniem protokołu http, co z kolei przekłada się na uproszczenie implementacji interfejsów po stronie systemów zewnętrznych, które z API mają korzystać, pozwoli na zabezpieczenie komunikacji za pomocą TLS oraz pozwoli na wykorzystanie dostępnych w serwerach WWW mechanizmów autoryzacji, które pozwolą zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa danych wrażliwych, udostępnianych przez API uprawnionym użytkownikom.

Sprawdzenie zgodności z WCAG 2.0

Części publiczne projektowanego systemu SIPAM, czyli portal informacyjny oraz geoportal będą zapewniały poziom dostępności co najmniej na poziomie wskazanym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych. Portale te będą uwzględniały międzynarodowy standard w dziedzinie budowania stron internetowych przyjaznych dla niepełnosprawnych użytkowników Web Content Accessibility Guidelines 2.0 (WCAG 2.0) na poziomie zgodności AA. Wybrane rozwiązania budowy portalu informacyjnego oraz geoportalu będą spełniać najwyższy poziom dostępności WCAG 2.0 AAA.

W obszarze architektury aplikacji przyjęte zostało pryncypium odnoszące się do łatwości użycia, zgodnie z którym rozwiązania mają być łatwe w użyciu i przyjazne, a projektowany portal powinien być wykonany w sposób intuicyjny, maksymalnie spójny i minimalizujący czas potrzebny do wykonania większości zadań przez użytkowników systemów informatycznych.



Strona | 50

Weryfikacja zgodności ze standardem WCAG 2.0

Lp. Zasada Wymaganie Pozycja WCAG 2.0

Poziom

Sprawdzane w SIPAM

Przykład zastosowania

1. Zasada 1 - Postrzeganie

1.1 Alternatywa w postaci tekstu

1.1.1 Treść nietekstowa

A TAK Dostarczenie tekstów alternatywnych dla treści nietekstowych, np. obrazy statyczne.

2. 1.2 Media zmienne w czasie

1.2.1 A Nie dotyczy

3. 1.2.2 A Nie dotyczy

4. 1.2.3 A Nie dotyczy

5. 1.3 Możliwość adaptacji

1.3.1 Informacje i relacje

A TAK Możliwość odczytania informacji, struktury oraz relacji między treściami przez czytnik ekranowy.

6. 1.3.2 Zrozumiała kolejność

A TAK Kolejność treści jest zrozumiała, nie zaburza sensu merytorycznego. Program komputerowy jest w stanie odczytać treść w kolejności przedstawionej na stronie.

7. 1.3.3 Właściwości zmysłowe

A Nie dotyczy

8. 1.4 Możliwość rozróżnienia

1.4.1 Użycie koloru

A TAK Nie stosuj wyłącznie kolorów do oznaczania słów, zwrotów lub informacji kluczowych. Przykładowo, nie jest właściwym używanie zwrotów typu „więcej informacji w żółtej ramce”.

9. 1.4.2 Kontrola odtwarzania dźwięku

A TAK Jeżeli portal informacyjny będzie zawierał automatycznie odtwarzany dźwięk trwający powyżej 3 sek., wówczas uwidocznione zostaną



Strona | 51

mechanizmy umożliwiające zatrzymanie, odtwarzanie i skok do przodu i do tyłu nagrania.

10. 1.4.3 Kontrast (minimalny)

AA TAK Wizualne przedstawienie tekstu, lub obrazu tekstu posiada kontrast wynoszący przynajmniej 4,5:1 poza wyjątkami określonymi w wymaganiu WCAG 2.0

11. 1.4.4 Zmiana rozmiaru tekstu

AA TAK Portal informacyjny oraz geoportal mają możliwość powiększania standardowej wielkości tekstu do 200% bez użycia właściwości przeglądarki lub innych technologii wspomagających

12. 1.4.5 Obrazy tekstu

AA TAK Zgodnie z opisem w wymaganiu WCAG 2.0

13. 1.4.6 wzmocniony kontrast

AAA TAK Użytkownik uruchamia tryb wysokokontrastowy, w którym spełnione są wymagania z niniejszego punktu WCAG 2.0

14. 1.4.8 Prezentacja wizualna

AAA TAK Użytkownik ma możliwość zmiany kolorów pierwszego planu i tła poprzez uruchomienie trybu wysokiego kontrastu. W prezentacji treści zachowane są też pozostałe zasady opisane w wymaganiu.

15. Zasada 2 – Funkcjonalność

2.1 Dostępność z klawiatury

2.1.1 Klawiatura

A TAK Zgodnie z treścią wymagania w niniejszym punkcie WCAG 2.0

16. 2.1.2 Brak pułapki na klawiaturę

A TAK Zgodnie z treścią wymagania w niniejszym punkcie WCAG 2.0

17. 2.1.3 Klawiatura (bez wyjątków)

AAA TAK Cała treść oraz wszystkie zawarte w niej funkcjonalności dostępne są z interfejsu klawiatury.

18. 2.2 2.2.1 A TAK Animacja lub film traci limit



Strona | 52

Wystarczająca ilość czasu

Możliwość dostosowania czasu

czasowy na pokazanie konkretnego stanu animacji, po naciśnięciu przez użytkownika spacji.

19. 2.2.2 Wstrzymywanie (pauza), zatrzymywanie, ukrywanie

A TAK Animacja lub film ma możliwość wstrzymania i ukrycia.

20. 2.3 Ataki padaczki

2.3.1 Trzy błyski lub wartości poniżej progu

A TAK Portal informacyjny nie zawiera w swojej treści niczego, co migocze częściej niż trzy razy w ciągu jednej sekundy, lub też błysk nie przekracza wartości granicznych dla błysków ogólnych i czerwonych.

21. 2.3.2 Trzy błyski

AAA TAK Portal informacyjny nie zawiera w swojej treści niczego, co migocze częściej niż trzy razy w ciągu jednej sekundy.

22. 2.4 Możliwość nawigacji

2.4.1 Możliwość pominięcia bloków

A TAK Zastosowano mechanizm skrótów do poszczególnych bloków na portalu informacyjnym.

23. 2.4.2 Tytuły stron

A TAK Portal informacyjny i Geoportal posiadają tytuły, które opisują ich cel lub przedstawiają ich temat.

24. 2.4.3 Kolejność fokusa

A TAK Zgodnie z opisem wymagań specyficznych dla Geoportalu i portalu informacyjnego.

25. 2.4.4 Cel linku (w kontekście)

A TAK Zgodnie z opisem wymagań specyficznych dla Geoportalu i portalu informacyjnego.

26. 2.4.5 Wiele dróg

AA TAK Każda z podstron portalu informacyjnego jest dostępna z poziomu np. menu w stopce i menu głównego. Nie dotyczy to



Strona | 53

podstron będących częścią lub wynikiem określonego procesu.

27. 2.4.6 Nagłówki i etykiety

AA TAK Treść portalu informacyjnego zawiera nagłówki i etykiety, które opisują temat lub cel treści.

28. 2.4.7 Widoczny fokus

AA TAK Zgodnie z opisem wymagań specyficznych dla Geoportalu i portalu informacyjnego

29. 2.4.8 Lokalizacja

AAA TAK Portal informacyjny zawiera element typu „breadcrumbs” - sekwencję odnośników informujących w którym miejscu witryny aktualnie użytkownik się znajduje.

30. 2.4.9 Cel linku (z samego linku)

AAA TAK Opis odnośnika jest przedstawiany na podstawie samego linku, bez konieczności łączenia odnośnika z kontekstem.

31. 2.4.10 Nagłówki sekcji

AAA TAK Treść portalu informacyjnego są podzielone na sekcje, które służą do porządkowania treści.

32. Zasada 3 – Zrozumiałość

3.1 Możliwość odczytania

3.1.1 Język strony

A TAK Zgodnie z opisem wymagania WCAG 2.0

33. 3.1.2 Język części strony

AA TAK Zgodnie z opisem wymagania WCAG 2.0

34. 3.2 3.2.1 Po oznaczeniu fokusem

A TAK Zaznaczenie odnośnika nie wywołuje akcji przejścia do innej podstrony.

35. 3.2.2 Podczas wprowadzania danych


36. 3.2.3 Konsekwe




Strona | 54

ntna nawigacja

37. 3.2.4 Konsekwentna identyfikacja


38. 3.2.5 Zmiana na żądanie

AAA TAK Zmiany kontekstu występują na wyraźne polecenie użytkownika.

39. 3.3 Pomoc przy wprowadzaniu informacji

3.3.1 Identyfikacja błędu


40. 3.3.2 Etykiety lub instrukcje


41. 3.3.3 Sugestie korekty błędów


42. 3.3.4 Zapobieganie błędom (kontekst prawny, finansowy, związany z podawaniem danych)

AA TAK Użytkownik ma możliwość zapoznania się z błędami, jakie popełnił przy wypełnianiu formularza wprowadzające dane, o ile taka funkcjonalność będzie dostępna.

43. Zasada 4 – Solidność

4.1 Kompatybilność

4.1.1 Parsowanie


4.1.2 Nazwa, rola, wartość




Strona | 55

Wymagania wykraczające ponad te, które zostały określone w rozporządzeniu, które zostaną uwzględnione w projektowanym systemie to:

1.4.6 Wzmocniony kontrast,

1.4.8 Prezentacja wizualna,

2.1.3 Klawiatura (bez wyjątków),

2.3.2 Trzy błyski,

2.4.8 Lokalizacja,

2.4.9 Cel linku (z samego linku),

2.4.10 Nagłówki sekcji,

3.2.5 Zmiana na żądanie.

Standardy i technologie

Najważniejsze standardy branżowe z dziedziny geodezji i kartografii to standardy i wytyczne ustanawiane przez Komisję Europejską jako akty wykonawcze do Dyrektywy INSPIRE oraz wytyczne i standardy ustanawiane przez konsorcjum OGC. Projekt SIPAM będzie realizowany w zgodzie z następującymi wytycznymi i standardami branżowymi:

• Wytyczne i standardy OGC i INSPIRE:

o WMS http://www.opengeospatial.org/standards/wms

o WMTS http://www.opengeospatial.org/standards/wmts

o WFS http://www.opengeospatial.org/standards/wfs

o CS-W http://www.opengeospatial.org/standards/cat

o WCS http://www.opengeospatial.org/standards/wcs

o ATOM http://inspire.ec.europa.eu/documents/Network_Services/Technical_Guidance_Download_Services_v3.1.pdf

o Simple Feature Access http://www.opengeospatial.org/standards/sfa

• Standardy związane z formatem danych:

o GeoTIFF http://web.archive.org/web/20160403164508/http://www.remotesensing.org/geotiff/spec/geotiffhome.html

o LAS http://www.asprs.org/wp-content/uploads/2010/12/LAS_1_3_r11.pdf

o GML http://www.opengeospatial.org/standards/gml

• Standardy związane z danymi RDF:

o RDF https://www.w3.org/standards/techs/rdf#w3c_all



Strona | 56

o SPARQL https://www.w3.org/TR/rdf-sparql-protocol/

o GEOSPARQL http://www.opengeospatial.org/standards/geosparql

• Standardy użyte do budowy API:

o SOAP https://www.w3.org/TR/soap/

Wszystkie zasoby wektorowych danych przestrzennych zorganizowane zostaną w relacyjnej bazie danych zgodnej z modelem Simple Feature Access, dane rastrowe w formie plików GeoTIFF, a dane LIDAR w formie plików LAS. Pozwoli to udostępnić dane rastrowe i wektorowe w formie usług sieciowych OGC, dzięki czemu dane przechowywane w systemie będzie można wykorzystać bezpośrednio w aplikacja Desktop GIS oraz wdrażanych w ramach budowy Krajowej Infrastruktury Informacji Przestrzennej geoportali. Możliwe będzie również pobranie danych w formie źródłowej, z wykorzystaniem usługi ATOM, organizującej dane przestrzenne w zdefiniowane w ramach usługi „paczki danych”, które pobrać można za pomocą przeglądarki internetowej z użyciem protokołu http lub FTP lub poprzez podłączenie usługi ATOM bezpośrednio w aplikacjach Desktop GIS. Dane udostępniane do pobrania zapisane zostaną z wykorzystaniem ogólnie stosowanych standardów zapisu danych, tj. GML, GeoTIFF oraz LAS. Zastosowanie powyższych standardów zapisu danych pozwoli w maksymalnym stopniu zwiększyć prawdopodobieństwo możliwości zastosowania danych przez użytkowników różnego rodzaju oprogramowania.

Interoperacyjność

Cześć zagadnień związanych z interoperacyjnością została w sposób ogólny opisana w części dot. „Sprawdzenia zgodności z WCAG 2.0”.

Wszystkie wytwarzane i rozbudowywane w ramach Projektu SIPAM systemy teleinformatyczne będą wdrażane zgodnie z wymaganiami dotyczącymi interoperacyjności wynikającymi m.in. z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych.

Wszystkie wytwarzane i rozbudowywane systemy teleinformatyczne oparte będą na modelu usługowym. Konieczność zastosowania takiego modelu dla systemów informatycznych wynika z architektury systemu, która zakłada współdziałanie kilku niezależnych jednostek przetwarzania danych – węzłów lokalnych oraz węzła publicznego.

W ramach budowanego systemu udostępnionych zostanie szereg interfejsów usług sieciowych (Web Services) świadczących usługi zarówno dla użytkowników wewnętrznych jak i publicznych. Do opisu protokołów i struktur wymiany danych usług sieciowych zastosowany zostanie język Web Services Description Language (WSDL). Szczególnym przypadkiem usług sieciowych będą usługi danych



Strona | 57

przestrzennych zgodne z Dyrektywą INSPIRE, które zdefiniowane i opisane zostaną zgodnie z wytycznymi Dyrektywy w oparciu o standardy OGC.

Na potrzeby zasilenia Państwowego Rejestru Granic informacjami wchodzącymi w zakres kompetencji administracji morskiej uruchomiona zostanie dedykowana usługa sieciowa udostępniające aktualne dane z zakresu PRG będące w kompetencji administracji morskiej. Uruchomiona usługa pozwoli na integrację systemu SIPAM oraz systemu PRG z wykorzystaniem modelu usług sieciowych.

12.3 Wydajność i skalowalność planowanego systemu

W związku z występowaniem w systemie różnych elementów logicznych, obsługujących poszczególne funkcjonalności SIPAM, zgodnie z potrzebami zidentyfikowanych grup użytkowników, analizę wydajności i skalowalności systemu przeprowadzono zgodnie z podziałem na elementy logiczne systemu:

Usługi danych przestrzennych i metadanych (od 54 500 do 60 000 zapytań o dane przestrzenne za pomocą usług sieciowych - podana wartość charakteryzuje ilość unikalnych pobrań zbioru danych)

Serwer danych przestrzennych (Jeden serwer danych przestrzennych jest w stanie obsłużyć jednocześnie 8 żądań użytkowników, jeden użytkownik korzysta z usługi 2 godziny, użytkownicy korzystają z usług 5 dni w tygodniu, 8 godzin dziennie, średni czas przetwarzania trwania żądania to 3 sekundy, 1 użytkownik w trakcie sesji (2 h) wykona 3000 żądań o dane pojedynczej warstwy)

Serwer metadanych (5000 pobrań w ciągu roku)

Usługi SPARQL (900 żądań w ciągu roku)

Aplikacje obsługi użytkowników wewnętrznych - wykorzystanie API

Portal publiczny (Roczna ilość użytkowników odwiedzających stronę to 20 000, przeciętnie użytkownik otwiera 15 stron/podstron, jedno otwarcie strony/podstrony to 50 żądań, Jedno otwarcie strony to transfer ok 1 MB)

Geoportal SIPAM (Roczna ilość użytkowników odwiedzających stronę to 20 000, jedno otwarcie geoportalu to 170 żądań, jedno otwarcie geoportalu to transfer 7 MB)

12.4 Komplementarność projektu

Wykorzystanie zasobów sprzętowych, usług, systemów, platform lub repozytoriów innych podmiotów

W zakresie stosowanych rozwiązań technologicznych i standardów, projekt będzie w pełni komplementarny z istniejącymi systemami informacji przestrzennych, wdrażanych w ramach INSPIRE i Krajowej Infrastruktury Informacji Przestrzennych. Możliwe będzie to przede wszystkim dlatego, iż do udostępniania danych przestrzennych stosowane będą te same standardy wymiany danych, które stosowane są w innych wdrożeniach tego typu. Dzięki temu możliwa będzie dwukierunkowa komunikacja między projektowanym systemem, a systemami



Strona | 58

zewnętrznymi, jak np.: geoportal.gov.pl czy systemy wojewódzkie, powiatowe i gminne.

Jako przykład możliwej komunikacji można przytoczyć sytuację, w której w geoportalu publicznym projektowanego systemu podłączone zostaną zewnętrzne zasoby publikowane przez geoportal.gov.pl, stanowiące doskonałe dane referencyjne, takie jak baza danych obiektów topograficznych BDOT10K, ortofotomapa całego kraju, Państwowy Rejestr Granic, Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych czy Ewidencja Miejscowości Ulic i Adresów. Dane SIPAM również będą mogły zostać włączone do zasobu geoportal.gov.pl jako kolejny węzeł w ramach krajowej IIP, dzięki czemu zasób prezentowanych w geoportalu zbiorów danych będzie zostanie znacząco zwiększony. Podobny scenariusz możliwy będzie do realizacji na lokalnym poziomie, to znaczy na poziomie województw zachodniopomorskiego i pomorskiego oraz powiatów i gmin leżących we wskazanych województwach również możliwa będzie wymiana danych przestrzennych między systemami, dzięki zastosowaniu ogólnodostępnych standardów.

Poza komunikacją na poziomie usług sieciowych, do projektowanego systemu włączone zostaną dane Ewidencji Gruntów i Budynków oraz mapy zasadniczej, które na podstawie zawartych odpowiednich porozumień (pomiędzy organami AM a Starostami lub Prezydentami Miast) będą cyklicznie pozyskiwane i importowane z systemów powiatowych w celu wzbogacenia funkcjonalności aplikacji obsługi rejestrów publicznych. Dane te będą stanowić podstawę do wielu rodzajów analiz przestrzennych, które są konieczne do przeprowadzenia wielu procedur administracyjnych, realizowanych przez urzędy morskie.

W wyniku realizacji projektu planowana jest także publikacja w serwisie DanePubliczne.gov.pl zbiorów danych przetworzonych i udostępnionych w SIPAM. Serwis realizuje cel Centralnego Repozytorium Danych Publicznych. Dane udostępniane w repozytorium danych publicznych będą opisane zgodnie z wymogami Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej (Dz.U. 2014 poz. 361). Zbiory danych administracji morskiej zostaną udostępnione w centralnym repozytorium danych publicznych w otwartych formatach danych GML, CSV, za pomocą usług udostępniających dane przestrzenne oraz za pomocą udokumentowanego interfejsu API.

Projekt SIPAM jest komplementarny z już realizowanymi projektami w ramach Programu Operacyjnego polska Cyfrowa tj.:

CAPAP - Centrum Analiz Przestrzennych Administracji Publicznej,

ZSIN - Budowa Zintegrowanego Systemu Informacji o Nieruchomościach - Faza II,

K-GESUT - Krajowa baza danych geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu;



Strona | 59

Projekt CAPAP stanowi naturalną kontynuację działań realizowanych wcześniej przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii w ramach, których powstały narzędzia umożliwiające wypełnienie zapisów INSPIRE m.in. w zakresie tworzenia i udostępniania brokerów usług, a także zadań, w ramach których wytwarzane były dane dziedzinowe dla tematów INSPIRE oraz budowane i rozbudowywane były systemy informatyczne do zarządzania tymi danymi.

Projekt ZSIN ma na celu zwiększenie efektywności pracy urzędów w zakresie rejestrów związanych z nieruchomościami oraz podniesienie poziomu obsługi obywateli i przedsiębiorców w zakresie działań związanych z pozyskiwaniem informacji o nieruchomościach.

Celem projektu K-GESUT jest tworzenie spójnej, aktualnej i zharmonizowanej informacji przestrzennej o sieciach uzbrojenia terenu poprzez usprawnienie procesów organizacyjnych, technicznych oraz technologicznych.

Projekt SIPAM jest komplementarny ze zrealizowanymi projektami takimi jak:

GEOPORTAL 2 – geoportal.gov.pl,

ISOK - Informatyczny System Osłony Kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami,

GBDOT - Georeferencyjna Baza Danych Obiektów Topograficznych,

TERYT 2 i TERYT 3.

Do realizacji i zapewnienia funkcjonalności systemu SIPAM użyty zostanie standardowy sprzęt teleinformatyczny oraz wielokrotnie wdrażane wcześniej oprogramowanie. W Polsce dokonano już wiele tego typu podobnych wdrożeń z zakres GIS-u (Systemów Informacji Geograficznej), czego przykładami są liczne geoportale serwujące dane przestrzenne pochodzące z różnych instytucji (np. geoportal.gov.pl – w ramach projektu Geoportal 2, geoserwis GDOŚ, GIOŚ INSPIRE, geoportal statystyczny GUS, ISOK).

Opracowanie cyfrowych, spójnych i zharmonizowanych zbiorów danych przestrzennych administracji morskiej, umożliwi włączenie ich i udostępnienie w Geoportal2, za pomocą usług OGC. Opisane metadanymi udostępniane zbiory danych, zostaną także zaimportowane do katalogu metadanych Geoportalu. W ten sposób SIPAM przyczyni się do utworzenia kolejnego węzła, zawierającego dane administracji morskiej, jaki zostanie włączony do Geportalu. Komplementarność projektu SIPAM w stosunku do Geoportal2 obejmuje także harmonizację zbiorów danych przestrzennych dla tematu 3.16 ustawy o IIP, których dysponentem jest administracja morska.

Projekt GBDOT miał na celu budowę zharmonizowanej bazy danych zawierającej informacje o lokalizacji obiektów przestrzennych i zjawisk na obszarze całego kraju.

Rozbudowa systemów do prowadzenia rejestrów adresowych - TERYT 3. polegającego na rozbudowie istniejących systemów do prowadzenia rejestrów



Strona | 60

adresowych, obejmujących ewidencję miejscowości, ulic i adresów oraz państwowy rejestr Granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju (PRG). Przedsięwzięcie to stanowi kontynuację zakończonego projektu TERYT2, w ramach którego wdrożono nowe rozwiązania związane z prowadzeniem rejestrów adresowych oraz udostępniono on-line dane z państwowego rejestru granic i powierzchni jednostek podziałów terytorialnych kraju.

Dla ww. projektów administracja morska jest źródłem części danych przestrzennych lub jest zainteresowana wykorzystaniem produktów projektów.

Wykorzystanie zasobów sprzętowych, usług, systemów, platform i repozytoriów własnych

Ze względu na możliwą tymczasowość wykorzystywanych przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej pomieszczeń (obecnie na podstawie umowy najmu), w ramach projektu zaplanowano wykorzystanie serwerowni i infrastruktury zlokalizowanej w Urzędzie Morskim w Gdyni na potrzeby wdrożenia i funkcjonowania oprogramowania standardowego GIS i dedykowanego SIPAM węzła lokalnego Beneficjenta. Zobowiązanie w zakresie udostępnienia MGMiŻŚ infrastruktury przez UM Gdynia zostało określone w zawartej Umowie partnerskiej.

Na potrzeby realizacji projektu wdrożona zostanie nowa infrastruktura informatyczna, która zakupiona zostanie w ramach projektu. Zasoby sprzętowe jakie zostaną zakupione, to przede wszystkim wyposażenie serwerowni w urzędach morskich oraz stacje robocze do aktualizacji danych systemu. Wyposażenie serwerowni to serwery, niezbędna infrastruktura sieciowa, macierze dyskowe, rozwiązania backup, oprogramowanie wirtualizacyjne oraz licencje na systemy operacyjne i inne oprogramowanie standardowe.

Z dostępnych obecnie zasobów, będących w posiadaniu jednostek administracji morskiej wykorzystana zostanie infrastruktura sieciowa, w tym sieci i urządzenia obsługi sieci wewnętrznej oraz infrastruktura zapewniająca dostęp do sieci Internet oraz rozwiązania umożliwiające nawiązanie bezpiecznych połączeń VPN. Nowo zakupione elementy sprzętowe zostaną włączone do rozwiązań domenowych obsługujących dane jednostki, włączając je tym samym w istniejącą infrastrukturę sieciową i sprzętową.

12.5 Otwartość Danych

W projektowanym systemie duży nacisk położony został na opisanie udostępnionych danych za pomocą metadanych. W zakresie wszystkich danych przestrzennych jak i usług danych przestrzennych przygotowane zostaną metadane, które następnie opublikowane zostaną w formie usług wyszukiwania zgodnych ze standardem OGC CS-W. Pliki metadanych dla zbiorów danych objętych projektem zostaną przygotowane zgodnie z normą ISO 19139. Dodatkowo, metadane zbiorów danych zostaną opracowane zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) Nr 1205/2008 z dnia 3 grudnia 2008 r. w sprawie



Strona | 61

wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie metadanych, do ich opracowania wykorzystany zostanie profil metadanych ISO 19115, a w przypadku usług danych przestrzennych ISO 19119.

W zakresie opracowania metadanych dla pozostałych danych, takich jak dokumenty cyfrowe, przygotowane zostaną metadane opisujące dane z zastosowaniem standardu DublinCore. Jeżeli zakres atrybutów dostępnych w standardzie okaże się niewystarczający, zostanie on rozszerzony na etapie opracowania systemu o dodatkowe pola pozwalające w lepszym stopniu oddać zawartość danych w plikach metadanych.

Dane udostępniane w ramach projektu (GML, GeoTIFF, LAS, HTML, CSV) należy sklasyfikować na trzecim poziomie klasyfikacji „5 Star Open Data”.

Ostatnim rodzajem udostępnianych danych są dane w formie zbiorów RDF. W związku z faktem, iż wszystkie dane wektorowe i dane opisowe, np. atrybuty obiektów geometrycznych czy dokumenty przygotowane w oprogramowaniu dedykowanym zapisane będą w usystematyzowanej strukturze bazy danych, możliwe będzie odtworzenie logiki powiązań zdefiniowanych w modelu bazy danych w strukturze ontologii danych RDF. Dzięki temu możliwe będzie udostępnienie szerszemu gronu użytkowników logiki zawartej w wewnętrznych powiązaniach zbiorów danych przechowywanych w systemie. Dzięki temu użytkownicy systemu poza dostępem do samych zbiorów danych będą mogli pozyskać nową wiedze w zakresie ich wewnętrznych powiązań i lepiej wykorzystać udostępniane w systemie dane. Zastosowane formatu RDF pozwoli także na osiągnięcie poziomu czwartego klasyfikacji „5 Star Open Data” dla tych zbiorów danych, dla których przygotowane zostaną zbiory RDF. Do udostępnienia zbiorów danych AM w modelu RDF zostało wytypowanych minimum 18 spośród wszystkich 34 zbiorów danych przetwarzanych w ramach projektu, co oznacza że większość zbiorów będzie dostępna na poziomie 4 gwiazdek w skali “5 Star Open Data”.

Ponadto należy zaznaczyć, iż 100 % danych publikowanych w systemie SIPAM dane dostępnych będzie nieodpłatnie.

13. ZAPEWNIENIE BEZPIECZEŃSTWA

13.1 Architektura bezpieczeństwa systemu

Zabezpieczenia systemowe

W ramach wdrożenia systemu SIPAM zaplanowano oparcie logicznych komponentów poszczególnych węzłów IIP o środowiska wirtualne, uruchomione w ramach trzech niezależnych środowisk technicznych, znajdujących się w poniżej przedstawionych lokalizacjach: • Urząd Morski w Gdyni • Urząd Morski w Słupsku • Urząd Morski w Szczecinie



Strona | 62

Z dostępnych obecnie zasobów, będących w posiadaniu jednostek administracji morskiej wykorzystana zostanie infrastruktura sieciowa, w tym sieci i urządzenia obsługi sieci wewnętrznej oraz infrastruktura zapewniająca dostęp do sieci Internet oraz rozwiązania umożliwiające nawiązanie bezpiecznych połączeń VPN. Nowo zakupione elementy sprzętowe zostaną włączone do rozwiązań domenowych obsługujących dane jednostki, włączając je tym samym w istniejącą infrastrukturę sieciową i sprzętową. Wszystkie moduły systemu chronione będą firewallami sieciowymi. Wszelkie elementy systemu informatycznego będą objęte systemem monitorowania, reagowania, zgłaszania i raportowania incydentów.

Bezpieczeństwo danych W przypadku danych nieudostępnianych publicznie (np. skany decyzji administracyjnych zawierających dane osobowe), w zakresie dostępu do portalu przy wykorzystaniu sieci Internet dla użytkowników zewnętrznych połączenie z systemem przez użytkowników zabezpieczone będzie certyfikatem TLS. Użytkownik zewnętrzny posiadający konto na platformie może mieć dostęp do danych, do których ma przydzielone uprawnienia (na podstawie złożonego wniosku o udostępnienie danych).

Systemy teleinformatyczne przetwarzające dane wdrożone w ramach Projektu SIPAM oraz przetwarzane w nich dane, objęte zostaną Politykami Bezpieczeństwa Informacji wdrożonymi w urzędach morskich oraz MGMiŻŚ. W odniesieniu do danych osobowych przetwarzanych przez systemy teleinformatyczne wdrożone w SIPAM, objęte one zostaną Politykami Ochrony Danych Osobowych. Wspomniane dokumenty, są rozwiązaniami formalnie wdrożonymi wśród instytucji będących uczestnikami projektu i są zgodne z następującymi normami prawnymi.

Projektowany system informatyczny będzie zabezpieczony przed oprogramowaniem szkodliwym oraz utratą danych spowodowaną awarią zasilania lub zakłóceniami w sieci zasilającej. Dane przetwarzane w systemie należy zabezpieczyć wykonując kopie zapasowe – zarówno bazy i zbiorów danych, jak i oprogramowania. Kopie należy przechowywać w miejscach zabezpieczonych przed nieuprawnionym przejęciem, modyfikacją, uszkodzeniem lub zniszczeniem. Dane przechowywane w systemie zostaną zabezpieczone na urządzeniach wykonujących kopie zapasowe oraz serwerach zewnętrznych jako kopia zapasowa aktualizowana na bieżąco w celu przywrócenia wszystkich danych w przypadku wystąpienia nieoczekiwanego problemu. W ramach projektu przewidziano wykorzystanie sprzętu i oprogramowania, które w szybki sposób mają zminimalizować ryzyko utraty danych oraz umożliwić ich szybkie odtworzenie w przypadku ich utraty.

Bezpieczeństwo aplikacji

Systemy teleinformatyczne przetwarzające dane wdrożone w ramach Projektu SIPAM oraz przetwarzane w nich dane, objęte zostaną Politykami Bezpieczeństwa Informacji wdrożonymi w urzędach morskich oraz MGMiŻŚ. W odniesieniu do



Strona | 63

danych osobowych przetwarzanych przez systemy teleinformatyczne wdrożone w SIPAM, objęte one zostaną Politykami Ochrony Danych Osobowych. Wspomniane dokumenty, są rozwiązaniami formalnie wdrożonymi wśród instytucji będących uczestnikami projektu i są zgodne z następującymi normami prawnymi.

W zakresie dostępu do portali przy wykorzystaniu sieci Internet dla użytkowników zewnętrznych połączenie z systemem przez użytkowników zabezpieczone będzie certyfikatem TLS. Użytkownik zewnętrzny posiadający konto na platformie może mieć dostęp do danych, do których ma przydzielone uprawnienia (na podstawie złożonego wniosku o udostępnienie danych). Ochrona sieci zostanie zapewnioną dzięki użyciu firewalli. Ochrona aplikacji Web zostanie zapewniona za pomocą loadbalancerów i firewalli. Ochrona połączenia aplikacji Web z bazami danych zostanie zapewniona poprzez:

wydzielone segmenty chronione firewallem,

brak dostępu z internetu/do internetu z tych segmentów sieci;

odpowiednie uwierzytelnianie, autoryzację i inspekcję połączeń.

Testy bezpieczeństwa systemu

Testy bezpieczeństwa zostaną przeprowadzone przez podmiot świadczący usługi wsparcia w ramach projektu, w siedzibie Wnioskodawcy i partnerów podczas realizacji Projektu. Sposobem na przeprowadzenie testów bezpieczeństwa będzie przeprowadzenie testów penetracyjnych w celu dokonania praktycznej oceny poziomu bezpieczeństwa zasobów informatycznych systemu pod kątem szczelności i odporności na nieupoważnione ingerencje w jego działaniu z obszaru sieci wewnętrznej i Internetu. Zakres testów obejmie zarówno etap testów penetracyjnych zewnętrznych, jak i wewnętrznych.

13.2 Zestawienie zasobów niezbędnych do zapewnienia wymaganego poziomu bezpieczeństwa

Systemy teleinformatyczne przetwarzające dane wdrożone w ramach Projektu SIPAM oraz przetwarzane w nich dane, objęte zostaną Politykami Bezpieczeństwa Informacji wdrożonymi w urzędach morskich oraz MGMiŻŚ.

Projekt uwzględnia przeprowadzenie szkoleń dla administratorów i innego personelu IT dotyczących zasad bezpieczeństwa, w tym tworzenia kopii zapasowych. Wymagane kwalifikacje dla personelu bezpieczeństwa będą obejmować znajomość i umiejętność zastosowania zasad bezpieczeństwa systemów informatycznych oraz ochrony przed włamaniami złośliwym oprogramowaniem, zagrożeniami aplikacji itp.

Lista urządzeń i oprogramowania niezbędnego do zapewnienie bezpieczeństwa obejmuje m. in.:

firewalle aplikacji,

firewalle sieciowe,

zasoby dyskowe i biblioteki taśmowe.



Strona | 64

Gdzie jest to możliwe planuje się korzystać z technologii wirtualizacji serwerów, aplikacji, zabezpieczeń i pamięci masowej. Dodatkowo, właściwe środowisko testowe zostanie udostępnione w celu przeprowadzenia testów bezpieczeństwa systemu.

14. ZAŁĄCZNIKI

14.1 Załącznik 1 - protokół z prezentacji założeń projektu.

system informacji przestrzennej administracji...

Documents