sÜgdgm

TÜRKİYE CUMHURİYETİBİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞISanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ ÜRÜN REHBERLERİ-II

“ Bu rehber Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü çalışanları tarafından hazırlanmıştır.”

Mayıs 2014

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü | PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ ÜRÜN REHBERLERİ - II2

İÇİNDEKİLERI. ASANSÖR VE TELEFERİK GRUBU ............................................................................................4 I.1 ELEKTRİKLİ ASANSÖR .............................................................................................................5 I.2 FÜNİKÜLER .............................................................................................................................17 I.3 HIZ REGÜLATÖRÜ ..................................................................................................................19

II. ATEX VE KİMYASALLAR GRUBU .............................................................................................21 II.1 HOPARLÖR ………………………………………………………………… .................................22 II.2 BİLGİSAYAR ………………………………………………………………. ...................................33 II.3 DİNAMİT …………………………………………………………………… ..................................41

III. BASINÇLI EKİPMANLAR GRUBU ............................................................................................45 III.1 DALIŞ TÜPÜ ................................................................................................ .........................46 III.2 SİLİNDİRİK BUHAR KAZANI...................................................................................................49

IV. ELEKTRİK-ELEKTRONİK GRUBU............................................................................................51 IV.1 ANİ SU ISITICISI (ŞOFBEN) ……………………………………………... ...................................52 IV.2 DALGIÇ POMPA …………………………………………………………. ...................................53 IV.3 ELEKTRİKLİ KIYMA MAKİNASI………………………………………. .......................................56 IV.4 ELEKTRİKLİ PİŞİRME CİHAZI…………………………………………. ......................................61 IV.5 ELEKTRİKLİ YAĞLI RADYATÖRLER………………………………… ........................................63 IV.6 SICAK SU ÜRETİMİ İÇİN GÜNEŞ ENERJİSİ KOLLEKTÖRLERİ…...........................................68 IV.7 EL FENERLERİ (ŞARJ EDİLEBİLEN)…………………………………… ....................................69 IV.8 EMAYELİ (ÜZERİ VERNİKLİ) TELLER......................................................................................71

V. GAZ YAKAN CİHAZLAR GRUBU .............................................................................................77 V.1 GAZLI IZGARALAR………………………………………………………. ....................................82 V.2 PASTA BÖREK FIRINI……………………………………………………. ....................................89

VI. MAKİNA GRUBU ........................................................................................................................97 VI.1 EKMEK DİLİMLEME MAKİNASI………………………………………. ......................................98 VI.2 SANAYİ TİPİ KURUTUCULAR………………………………………… ....................................104 VI.3 FREZE TEZGAHLARI……………………………………………………. ..................................108

VII. OTOMOTİV GRUBU ……………………………..…………………………... ...............................128 VII.1 DİKİZ AYNALARI………………………………………………………. ....................................129 VII.2 EMNİYET CAMLARI …………………………………………………… ...................................129 VII.3 KORUYUCU BAŞLIKLAR (KASKLAR) ………………………………. ....................................130 VII.4 AYDINLATMA VE IŞIKLI SİNYAL CİHAZLARI (L3 SINIFI TAŞITLAR)………………………………………….……………… ..................................132 VII.5 AYDINLATMA VE IŞIKLI SİNYAL CİHAZLARI (TEKERLEKLİ TARIM VEYA ORMAN TRAKTÖRLERİ)..…………………. .....................................133

Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü | PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ ÜRÜN REHBERLERİ - II 3

ÖNSÖZBu rehber, 2014 yılı için ilk kez uygulanan risk analizi yöntemi ile belirlenmiş en riskli 100 ürün kapsamında hazır-lanan ve Aralık 2013’te yayımlanan Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürün Rehberleri-I kitabının devamı niteliğindedir.

Bu kitapta, Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü koordinasyonunda Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlükleri tarafından gerçekleştirilmesi hedeflenen piyasa gözetimi ve denetimi (PGD) faaliyetleri kapsamında denetlenecek olan 25 riskli ürüne ilişkin teknik bilgiler yer almaktadır.

Kitapta yer alan rehberlere konu olan ürünler Genel Müdürlük tarafından uygulanmış olan risk analizi yöntemi ile belirlenmiştir. Bu yöntem ile her bir ürünün riskinin ayrı ayrı hesaplanması yoluna gidilerek ürünlerin insanlara, hayvanlara ve çevreye verebilecekleri olası zararlar belirlenmeye çalışılmıştır. Riskin hesaplanmasında ise ürüne ait önceki yıllara ait aykırılık verileri, ürüne ait risk şiddeti, ürünün piyasadaki yaygınlık durumu ve denetim zorluğu değerlendirmeye alınmıştır. Yapılan değerlendirme sonucunda ürünler, elde edilen verilere göre yüksek risk içeren-lerden düşük risk içerenlere doğru sınıflandırılmıştır.

Ürün rehberleri kitabı temel olarak dört ana bölümden oluşmaktadır. Her rehberde öncelikle ürüne ait tanımlara, ürüne ilişkin teknik mevzuata, ürünün teknik düzenlemeye uygunluğunu ve güvenliğini tespit edebilmek için gerekli kriterleri içeren bir kontrol listesine yer verilmiştir. Ayrıca her ürüne ait numune alma planı ile alınan numunelerin test/muayene için gönderilebileceği laboratuvarlara ait bilgiler de ürünlere ait rehberlerde yer almaktadır.

Hazırlanan bu rehberlerle, öncelikle Bakanlığımızın PGD faaliyetleri kapsamındaki idari ve teknik kapasitesinin daha da gelişmesine katkı sağlanması, denetim süreçlerinin iyileştirilmesi ve kalitesinin yükseltilmesi, ürün güvenliği de-netiminden sorumlu personelin eğitim faaliyetlerinde ve denetimlerde başvuracağı bir kaynak olarak kullanılması amaçlanmaktadır.

Bu çerçevede, bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen tüm mesai arkadaşlarıma çalışmalarından ötürü teşekkür edi-yor; hazırlanan bu kitabın yol gösterici olması temennisiyle ülkemizin 81 ilinde etkili ve verimli PGD faaliyetlerinin yürütül-mesine katkı sağlayan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı personeline çalışmalarında kolaylıklar ve başarılar diliyorum.

Muhsin DERESanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü

Genel Müdür


I. ASANSÖR VETELEFERİK GRUBU


I.1 ELEKTRİKLİ ASANSÖR

Giriş

Türk asansör sektörü, inşaat sektörü ile sürekli etkile-şim halinde olan bir sektördür. Geniş halk kitleleri tara-fından dikey ulaşım aracı olarak yaygın bir şekilde kulla-nılmaları sebebiyle ülke ekonomisi açısından önemli bir faaliyet alanıdır. Türkiye’nin her bölgesinde mevcudiyet göstermesinden dolayı denetim altında tutulması gere-ken önemli bir sektördür.

Riskli ürün grubunda yer alması dolayısıyla asansörlere Makina Emniyeti Yönetmeliği’nden (2006/42/AT) ayrı bir düzenleme getirilmiştir. Asansörler tahrik sistemle-rine göre elektrikli, hidrolik ve makine dairesiz olmak üzere üç grupta toplanmaktadır. Proje kapsamında yer alan asansörler, Türkiye’de %90 oranında montajı ger-çekleştirilen elektrikli asansörlerdir.

Bakanlığımız tarafından piyasa gözetimi ve deneti-mi faaliyeti gerçekleştirilen asansörler ayrıca birçok paydaş grubunun da etkileşimi altında bulunan ürün-lerdir. Söz konusu paydaş grubu; sektör, onaylanmış kuruluş, belediye/valilik, A tipi muayene kuruluşları olarak sıralanabilir. Paydaş grupları ile doğru etkile-şim, piyasa gözetimi ve denetimi sürecini de olumlu etkileyecektir.

Şekil 1: Elektrikli Asansör

Makine Odası Giriş KapısıHavalandırma Penceresi

Kumanda Panosu

Tahrik Kasnağı

Yardımcı Kasnak

Yardımcı Kasnak Yatağı

Fleksibil Kablo

Kabin Süspansiyonu

Aşırı Yük Ünitesi

Kabin

Paraşüt

Ağırlık Şasesi

Karşı Ağırlık Rayı

Kabin Rayı

Ray Desteği

Çarpma Tamponları

Hız Regülatoru Alt Makarası

Acil Durum Havalandırma Penceresi

Tahrik Makine Motor

Hız Regülatörü

Revizyon Kutusu

Kapı Operatörü

Kapı Elektrik Tesisatı

Kabin Kapısı

Kabin Etek Sacı

Otomatik Kat Kapısı Mekanizması

Otomatik Kat Kapısı

Kuyu Sonu Sınır Şarteli

Yarı Otomatik Kat Kapısı

Ürünün Tanımı

Elektrikli asansörler, makine dairesi, asansör kuyusu, kabin üstü, kabin içerisi ve bir bütün olarak ilgili mev-zuat gerekliliklerini sağlaması gereken ürünlerdir. Söz konusu mevzuat, Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) ve TS EN 81-1 olarak tanımlanabilir. Şekil 1’de model bir elektrikli asansör görülmektedir.

Kapsam

Kullanıma açılmış olan elektrikli asansörlere yönelik pi-yasa gözetimi ve denetimi faaliyeti, Asansör Yönetme-liği (95/16/AT) ve TS EN 81-1 standardı kapsamında gerçekleştirilecek olup gerektiğinde test ve muayene prosedürleri başlatılacaktır. Söz konusu test ve mua-yene sonucunda sunulan raporun değerlendirilmesi neticesinde ürünün taşımış olduğu riske göre uygunluk seviyesi belirlenecektir.

Amaç

Elektrikli asansörlere yönelik gerçekleştirilecek olan pi-yasa gözetimi ve denetimi faaliyetinin amacı öncelikle piyasada güvenli asansörlerin kullanılmasını sağlamak-tır. Aynı zamanda çok sayıda bulunan paydaş grubu-nun işleyişini doğru şekilde sürdürmesine yol gösterici olmaktır.

Risk Değerlendirme Prensipleri

Asansörler, ilgili mevzuat doğrultusunda monte edilme zorunluluğu olan riskli ürünlerdir. Aksi durumda, güven-


liği doğrudan etkileyecek uygunsuzlukların oluşması dolayısıyla yüksek risk faktöründen söz edilecektir.

Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) ve TS EN 81-1 stan-dardında elektrikli asansörlerin yapım ve montajı için güvenlik kuralları ve ilgili tedbirler yer almaktadır. Özel-likle, Asansör Yönetmeliği’nin (95/16/AT) temel güven-lik gereklerini karşılamayan asansörlerin güvenliği ile ilgili riskten söz etmek mümkündür. Bu durumda söz konusu asansörün test ve muayeneye tabi tutulması gerekmektedir.

Piyasada Bulunan Asansör Montaj Firmaları

Türkiye’de mevcut asansör montaj firmalarının sayısı-nın yaklaşık 1.000 civarında olduğu tahmin edilmek-tedir. Asansör firmalarının 81 ilde faaliyet göstermesi dolayısıyla söz konusu asansör denetimi, 81 il müdür-lüğünden asansör konusunda uzman denetim perso-neli tarafından gerçekleştirilecektir.

Test ve Muayene Aşaması

Denetime tabi asansöre yönelik test ve muayene fa-aliyeti, Türk Standardları Enstitüsü tarafından asansör montaj mahallinde gerçekleştirilecektir.

Kontrol Listesi

Kontrol listesi (19 sayfa) ekte yer almaktadır.

Test ve Muayene Kuruluşu:

Türk Standardları Enstitüsü Gözetim Muayene Merkezi Başkanlığı

ASANSÖR MONTE EDENE AİT İLETİŞİM BİLGİLERİ

Monte Edenin Unvanı : Monte Edenin Açık Adresi : Telefon Numarası :

ASANSÖRE AİT BİLGİLER

Montaj Adresi

Türü, Tipi ve Serisi

İmal Yılı

Seyir Mesafesi (m)

Durak Sayısı

Durak Kapısı Tipi

Beyan Yükü (kg)

Beyan Hızı (m/sn)

Makine Dairesi var mı yok mu?

MaddeDurumu

AçıklamalarUygun Uygun Değil

CE işareti ve O.K. numarasıCE işareti ve yanına gözetimden sorumlu onaylanmış kuruluşun kimlik numarasının yazılmış olması gerekmektedir. (95/16/AT Asansör Yönetmeliği Ek III)

Montajcı firmanın adresi ve diğer iletişim bilgileri(EN 81-1 madde 15.2.2)

Kullanıcılara yönelik kullanma talimatıBütün etiketler, ikaz levhaları ve işletme talimatı (gerekirse işaret ve semboller yardımıyla) silinmez, okunaklı ve kolay anlaşılabilir olmalıdır. Bunlar kolay görülebilir konumda, yırtılmaz dayanıklı bir malzemeden yapılmalı ve asansörün tesis edildiği ülke dilinde (veya gerekirse birkaç dilde) yazılmış olmalıdır. (EN 81-1 madde 15.1)

Beyan yükü “…kg, … kişi” bilgisi Kabinde, asansörün beyan yükünün kg ve taşıyacağı insan sayısı olarak kolayca görülebilen bir plakada belirtilmesi gerekmektedir. (95/16/AT Ek I madde 5.1, EN 81-1 madde 15.2.1)

Kabin aydınlatması Kabin, döşeme seviyesinde ve kumanda aksamı üzerinde en az 50 lüks şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak sabit bir elektrikli aydınlatma ile donatılması gerekmektedir. Asansör işletmeye hazır durumda iken kabin sürekli olarak aydınlatılmalıdır. (95/16/AT Ek I, 4.8, EN 81-1 madde 8.17.1, EN 8.17.3 )

Kabin havalandırması Deliksiz yüzeyli kapıları olan kabinlerde alt ve üst kısımlarda havalandırma menfezleri bulunmalıdır. (95/16/AT Ek I, 4.7, EN 81-1 madde 8.16)

KABİN


MaddeDurumu


Haberleşme sistemiKabinden yardım talebinde devreye giren zil veya başka bir tertibat bulunması ve “asansör alarmı” yazısıyla açıkça işaretlenmesi gerekmektedir. Gerektiğinde dışarıdan yardım istemek için, kabin içinde kolaylıkla fark edilebilir ve erişilebilir bir tertibat bulunmalıdır. Bu tertibat, yardım edecek kişinin bulunduğu mahal ile sürekli iki yönlü haberleşmeyi sağlamalıdır. Haberleşme sisteminin çalıştırılmasından sonra, kabinde mahsur kalan kişinin başka bir işlem yapmasına gerek olmamalıdır. (Seyir mesafesinin 30 metreyi aştığı durumlarda acil durum kaynağından beslenen bir dâhili telefon sistemi bulunmalıdır )(95/16/AT Ek I, 4.9, EN 81-1 madde 15.12, EN 81-1 madde 14.2.3.1, EN 81-1 madde 14.2.3.3, EN 81-1 madde 14.2.3.4)

Acil AydınlatmaNormal aydınlatmanın yapılamadığı durumlarda devreye girmek üzere, 1 W gücündeki bir lâmbayı en az 1 saat süreyle besleyebilecek kapasitede, otomatik şarjlı bir acil durum aydınlatma düzeni bulunmalıdır. Bu aydınlatma, normal elektriğin kesilmesiyle otomatik olarak devreye girmelidir.

Kabin yapısıKabin havalandırma açıklıkları haricinde sabit tavan ve taban dâhil olmak üzere tam boy duvarlarla tamamen kapalı olmalıdır. Kabin içi ve girişi serbest yüksekliği en az 2 m olmalıdır.(95/16/AT Ek I madde 3.1, EN 81-1 madde 8.1.1)

Kabin alanıEn büyük kabin alanı Çizelge 1’de ve en küçük kabin alanı Çizelge 2’de verilmiştir. (EN 81-1 madde 8.2.1 ve 8.2.3)

Kapanmakta olan kapının tekrar açılması Makina gücü ile otomatik çalışan kapılarda, kapanmakta olan kapının tekrar açılmasını sağlayan bir tertibat diğer kabin kumandalarının yanında bulunmalıdır.(EN 81-1 madde 8.8)

Acil durum kilit açma tertibatıDurak kapılarından her biri, kilit açma üçgenine uyacak bir anahtar yardımıyla dışarıdan açılabilmelidir. Bu tür bir anahtar ancak sorumlu bir kişiye verilmelidir. Anahtarla birlikte, kilidin açılmasından sonra tekrar kapama işleminin tam olarak yapılmamasından kaynaklanabilecek kazaları engellemek için alınması gereken başlıca önlemleri içeren yazılı bir talimat verilmelidir.(EN 81-1 madde 7.7.3.2)

Yerel aydınlatmaKapıyı açıp kabine girmek isteyen bir kullanıcı, kabin aydınlatması arızalı olsa dahi, önünde ne olduğunu görebilecek şekilde, durak kapıları civarındaki tabii ve sunî aydınlatma döşeme seviyesinde en az 50 lüks olmalıdır. (EN 81-1 madde 7.6.1)

Aşırı yük önleme ikaz sistemi Asansör kabininin aşırı yüklenmesi durumunda otomatik seviyeleme dâhil kabinin normal harekete geçmesini önleyen bir tertibatla donatılmış olması ve kullanıcıların kabin içindeki sesli ve/veya görünür bir sinyal ile bilgilendirilmesi gerekmektedir.(95/16/AT Ek I madde 1.4.1, EN 81-1 madde 14.2.5)

KABİN


MaddeDurumu


Otomatik kapılarda fotoselin varlığı Durak kapıları ve kabin kapıları veya her iki kapı beraberce motorla çalıştırılıyorsa, hareket ederken olabilecek ezilme riskini önleyici bir cihazla donatılmalıdır. Bu tertibat boy fotoseli olarak tanımlanmaktadır.(95/16/AT Ek I madde 4.1)

Kabin eşiği ile durak kapısı arasındaki yatay açıklıkKabin eşiği ile durak kapısı eşiği arasındaki yatay açıklık 35 mm’yi aşmamalıdır. (EN 81-1 madde 11.2.2)

Durak kapılarının yangına karşı dayanımı Durak kapılarının en az 30 dakika (E30) duman sızdırmazlığı olması gerekmektedir. (95/16/AT Ek I madde 4.2, EN 81-1 madde 7.2.2) (TS-EN 81-58 testleri)

Kabin etek sacı Her kabin eşiğinin altında, karşısındaki durak kapısının genişliğinde bir kabin eteği monte edilmiş olmalıdır. Düşey bölümün ucu, aşağıya doğru, yatay düzlemle en az 60°‘lik bir açı yapacak şekilde eğik bir kısımla uzatılmalıdır. Bu kısmın yatay düzlemdeki izdüşümü 20 mm’den az olmamalıdır. Eteğin düşey bölümünün yüksekliği en az 0,75 m olmalıdır. (EN 81-1 madde 8.4.1 ve EN 81-1 madde 8.4.2)

Beyan yükü (kütle) (kg)Kullanılabilir en büyük

kabin alanı (m²)Beyan yükü kütle) (kg)

Kullanılabilir en büyük kabin alanı (m²)

100 * 0,37 900 2,20

180 ** 0,58 975 2,35

225 0,7 1000 2,4

300 0,9 1050 2,5

375 1,1 1125 2,65

400 1,17 1200 2,80

450 1,3 1250 2,9

525 1,45 1275 2,95

600 1,60 1350 3,10

630 1,66 1425 3,25

675 1,75 1500 3,40

750 1,90 1600 3,56

800 2,00 2000 4,20

825 2,05 2500*** 5,00 * Bir kişilik asansör için en küçük beyan yükü. ** İki kişilik asansör için en küçük beyan yükü. *** 2500 kg üzerindeki yükler için her 100 kg ilave yük başına 0,16 m² eklenmelidir. Beyan yükünün ara değerleri için kabin alanları

doğrusal enterpolasyonla bulunur.

Çizelge 1

KABİN


Kabindeki insan sayısıKullanılabilir en küçük

kabin alanı (m²)Kabindeki insan

Kullanılabilir en küçük kabin alanı (m²)

1 0.28 11 1,87

2 0,49 12 2,01

3 0,60 13 2,15

4 0,79 14 2,29

5 0,98 15 2,43

6 1,17 16 2,57

7 1,31 17 2,71

8 1,45 18 2,85

9 1,59 19 2,99

10 1,73 20 3,13

20 kişinin üstündeki insan sayıları için şahıs başına 0,115 m² ilave edilir.

Çizelge 2

MaddeDurumu


Kuyu dibi temizlik ve rutubetKılavuz raylar, tamponlar, ara bölmeler vb. montajından sonra dahi kuyu alt boşluğuna su sızması engellenmiş olmalıdır.(EN 81-1 madde 5.7.3.1)

Asansör kuyusu duvarlarıYangının yayılmasına karşı korunmak için asansör kuyusuna ihtiyaç olunan bina bölümlerinde, asansör kuyusu, deliksiz duvarlar, taban ve tavan ile tamamen kapatılmalıdır. Kuyunun yapısı imar mevzuatına uygun şekilde sıvalı olmalı en azından; tahrik makinasından, güvenlik düzeninin çalışması sırasında kılavuz raylardan, dengesiz yüklerden, tamponların çalışmasından veya dengeleme halatı gergi tertibatından, kabinin yükleme ve boşaltılmasından vb. kaynaklanan yüklere dayanabilecek şekilde olmalıdır.(EN 81-1 madde 5.2.1.1, EN 81-1 madde 5.3)

Kuyu dibine inmek için merdivenYetkili kişilerin kuyu alt boşluğuna güvenlik içinde girişi için, durak kapısından kolayca erişilebilen sabit bir tertibat bulunmalıdır. Bu tertibat, asansörün hareketli parçalarının çalışma sahasına taşmamalıdır.(EN 81-1 madde 5.7.3.2)

Kuyu dibi durdurma butonuKuyu alt boşluğunda aşağıdakiler bulunmalıdır:

a) Kuyu alt boşluğuna giriş kapısından ve kuyu döşemesinden erişilebilen bir durdurma anahtarı bulunmalıdır. Durdurma anahtarı üstünde veya yakınında, durdurma konumunun karıştırılması riski olmayacak bir şekilde “DUR” kelimesi bulunmalıdır.

b) Bir elektrik prizi.

c) Kuyu dibine giriş kapısı açılınca erişilebilen, kuyu aydınlatmasını açıp kapamaya yarayan bir anahtar.

(EN 81-1 madde 5.7.3.4, madde 5.10, madde 14.2.2, madde 15.7, madde 13.6.2, madde 5.9)

KUYU


MaddeDurumu


Regülatör kasnağı üzerinde muhafaza var mı?Makinelerin hareketli parçaları bir kazaya neden olabilecek temas etme risklerini önleyecek biçimde tasarlanmalı ve imal edilmeli veya riskin devam ettiği durumlarda, muhafazalar veya koruyucu tertibatla teçhiz edilmesi gerekmektedir.(2006/42/AT Ek I madde 1.3.7)

Kuyu dibi aydınlatması var mı?Kuyu alt boşluğunda bir elektrik prizi ve kuyu dibine giriş kapısı açılınca erişilebilen, kuyu aydınlatmasını açıp kapamaya yarayan bir anahtar bulunmalıdır. Asansör kuyusunda, durak kapıları kapalı olsa dahi kabin tavanının ve kuyu dibi döşemesinin 1 m üstünde en az 50 lüks şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak sabit bir aydınlatma tesisatı bulunmalıdır. Kuyu aydınlatmasının kuyunun tavanı ve tabanından en çok 0,5 m mesafede konulan birer adet lamba ve bunların arasına konulacak lamba veya lambalardan oluşması gerekmektedir. (EN 81-1 madde 5.7.3.4, madde 5.9)

Aydınlatma ve priz besleme devreleri için anahtar (şalter)Asansör kuyusu aydınlatmasının, her iki yerden de kumanda edilebilmesini teminen hem ana anahtara yakın( makine dairesi) bir yerde hem de kuyu dibinde birer anahtar (veya benzeri) bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 13.6.3.2)

Seperatör var mı?Karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının hareket sahası, kuyu tabanından en fazla 0,3 m’den başlayıp en az 2,5 m yüksekliğe kadar uzanan sert bir ayırıcı bölme ile korunmalıdır. Genişliğin en az karşı ağırlık veya dengeleme ağırlık genişliğinin her iki yanına 0,1 m ilaveli genişlikte olması, bu bölme delikli malzemeden yapılmışsa deliklerin parmak geçmeyecek yapıda olması gerekmektedir. (EN 81-1 madde 5.6.1, EN 294 madde 4.5.1)

Kuyu içerisinden asansöre ait olmayan teçhizatAsansör kuyusu sadece asansöre ait olmalı, burada asansöre ait olmayan kablo, tertibatlar vb. bulunmamalıdır. Bununla beraber kuyu içinde, buharlı ve yüksek basınçlı sıcak su ısıtma teçhizatı olmamak kaydıyla, asansör kuyusuna ait ısıtma teçhizatı bulunabilir. Ancak ısıtma cihazlarının kumanda ve ayar tertibatı kuyu dışında yerleştirilmiş olmalıdır. (EN 81-1 madde 5.8)

Elektriksel denetimRegülatör halatının kopması veya aşırı uzaması durumunda uygun bir elektrik güvenlik tertibatı asansörün motorunu durdurmalıdır. (Hız regülatörü “switch” inin çalışıp çalışmadığının kontrolü) (EN 81-1 madde 9.9.11.3)

Kuyu alt yaşam boşluğuKabin tam kapanmış tampon üzerinde otururken, kuyu alt boşluğunda bir yüzü üzerinde duran 0,5 x 0,6 x 1,0 m olan bir blok oluşmalıdır. (EN 81-1 madde 5.7.3.3)

KUYU


MaddeDurumu


Makine dairesinin yapısı ve donanımıMakina daireleri, maruz kalacakları yük ve kuvvetlere dayanacak şekilde inşa edilmelidir. Bu hacimler, toz oluşturmayan dayanıklı malzemeden yapılmalıdır.(EN 81-1 madde 6.3.2.1)

Makina dairesine erişimMakina veya makara mekânlarına erişim sağlayan herhangi bir kapıya/kapağa komşu geçiş yolları aşağıdaki şekilde olmalıdır:

a) Sabit olarak tesis edilmiş aydınlatma armatürü/armatürleri ile yeterli şekilde aydınlatılabilmedir.

b) Özel mekânlardan geçmeye gerek kalmadan, her zaman rahat ve güvenilir bir şekilde kullanılabilmelidir.

(EN 81-1 madde 6.2.1)

Giriş kapılarıGiriş kapıları en az 0,6 m genişlikte ve en az 1,8 m yükseklikte olmalıdır. Kapılar, makina dairesinin içine doğru açılmamalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.4.1)

Kapı üzerindeki uyarı levhası“Asansör Makine Dairesi- Tehlikeli – Yetkili Olmayan Giremez” ifadesinin makine dairesi kapısında yazılı olması gerekir. Döşeme kapaklarının bulunması durumunda döşeme kapaklarını kullananları ikaz etmek için “Düşme tehlikesi - Kapağı Kapatınız” şeklinde sürekli olarak görülebilir bir ikaz levhası bulunmalıdır.(EN 81-1 madde 15.4.1)

Makina dairesinde kanallar, kablolar ve diğer cihazlar Makina daireleri asansör dışında bir amaç için kullanılmamalıdır. Buralarda asansöre ait olmayan kanallar, kablolar ve diğer cihazlar bulunmamalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.1.1)

Mekanik dayanım, döşeme yüzeyiMakina dairesi döşemesi, şap atılmış beton, baklavalı sac gibi kaymayan bir yüzeye sahip olmalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.2.2)

Durdurma anahtarı (şalteri)Makara dairelerinde giriş veya girişlere yakın bir yerde, durdurma anahtarı bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 6.7.1.5)

Kurtarma talimatının varlığı Makina dairesinin içinde, makina dolabında veya acil durum ve deney panosunda/panolarında asansörün beklenmedik bir şekilde durması durumunda özellikle; elektrikli veya elle acil durum hareket ettirme tertibatı ve durak kapılarının kilit açma anahtarının kullanımı ile ilgili ayrıntılı talimat bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 15.4.3)

Farklı asansörlerin isimlendirilmeleriFarklı asansörlerin parçaları aynı makina ve/ veya makara dairesinde bulunuyorsa, her asansör numara veya harf ile işaretlenmelidir. Bu işaretler asansörün bütün parçaları için kullanılmalıdır (makina, kumanda panosu, hız regülatörü, elektrik anahtarları vb.). Bakım çalışmalarını kolaylaştırmak için, kabin üstünde, kuyu dibinde veya gerekli başka yerlerde aynı tanıtma işaretleri kullanılmalıdır. (EN 81-1 madde 15.15)

MAKİNA DAİRESİ


MaddeDurumu


Doğal havalandırmanın durumuMakina daireleri uygun bir şekilde havalandırılmalıdır. Asansör kuyusu makina dairesi kanalıyla havalandırılacaksa bu hesaba katılmalıdır. Binanın diğer bölümlerinden gelen pis havanın, makina dairesine doğrudan girmesi önlenmelidir. Bu havalandırma motorlar, kumanda cihazları ve elektrik kablolarını yeterince iyi biçimde toz, zararlı duman ve nemden koruyacak şekilde yapılmalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.6)

Çalışma alanları üzerindeki serbest yükseklikMakina dairelerinin boyutları, cihazlarda ve özellikle elektrik aksamında kolay ve güvenlik içinde çalışılmasına imkân verecek yeterlilikte olmalıdır. Özellikle çalışma alanları üstünde en az 2 m serbest yükseklik olmalı ve hareketli parçaların bakım ve kontrolü için gerekli olan yerlerde ve elle acil durum çalışmasının gerekli olduğu durumlarda en az 0,50 m x 0,60 m’lik bir serbest yatay alan bulunmalıdır.(EN 81-1 madde 6.3.3.1)

Geçiş yollarının yüksekliğiHareket için serbest yükseklik en az 1,80 m olmalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.3.2)

MerdivenMakina dairesindeki farklı seviyedeki döşemeler arasında 0,50 m’den fazla bir yükseklik farkı varsa, korkulukları olan merdiven veya basamaklar bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.3.4)

Topraklama hattıMakine mekânlarındaki topraklama klemensi ile arıza durumunda gerilim altında kalabilecek çeşitli asansör parçaları arasındaki iletken bağlantı olmalıdır. (EN 81-1 Ek D.2.f.2)

Ana anahtarlar (şalterler)Her bir asansör için, gerilim altındaki tüm iletkenlerde beslemeyi kesebilecek bir ana anahtar bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 13.4.1) Bu anahtar aşağıdaki akım devrelerini kesmemelidir (EN 81-1 madde 13.4.1.1):- Kabin aydınlatması veya kabin havalandırması- Kabin üstünde bulunan priz- Makine dairesinin aydınlatması- Makina dairesi ve kuyu dibinde bulunan priz- Asansör kuyu aydınlatması- Alarm tertibatı

Makine dairesinin aydınlatması ve prizlerMakina dairesinde, döşeme seviyesinde en az 200 lüks şiddetinde bir aydınlatma sağlayacak sabit elektrik tesisatı bulunmalıdır. Bu tesisata, makina dairesi içinde giriş veya girişlere yakın, uygun yükseklikteki bir anahtar ile kumanda edilmelidir. Makina dairesinde en az bir priz bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.7)

Elektrik anahtarlarının etiketlenmesiAna anahtar veya anahtarlar ile ışık anahtarının kolaylıkla fark edilmesini sağlayacak ikaz levhaları bulunmalıdır. Bir ana anahtarın açılmasından sonra bazı kısımlar gerilim altında kalıyorsa (asansörler arasındaki bağlantılar, ışık devreleri vb.) bu belirtilmelidir. (EN 81-1 madde 15.4.2)

Elektrik tesisatının yalıtım direnciNötr iletkeni ve koruma iletkeni daima ayrı olmalıdır. Koruma iletkeni (toprak hattı) sarı/yeşil renkle ve nötr iletken açık mavi renkle belirtilmelidir. (EN 81-1 13.1.5)

MAKİNA DAİRESİ


MaddeDurumu


Asansör parçaları için kaldırma araçlarıYük kaldırmak için konulan kiriş veya kancaların üstünde müsaade edilen en büyük yük belirtilmelidir. (EN 81-1 madde 15.4.5)Makinanın bulunduğu platforma çıkışın durumuMakina ve makara mekânlarına erişim şahıslar için güvenli olmalıdır. Bu erişim tercihan merdivenlerle sağlanmalıdır. Sabit merdiven konulmasının mümkün olmadığı durumlarda, aşağıdaki kuralları yerine getiren portatif dayama merdivenler kullanılabilir:Merdivenin serbest genişliği en az 0,35 m, basamakların derinliği en az 25 mm, düşey duran merdiven olması durumunda basamaklar ile duvar arasındaki mesafe en az 0,15 m olmalıdır. Merdivenin üst ucuna yakın bir yerde, elin kolayca ulaşabileceği mesafede en az bir adet tutamak bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 6.2.2)Elektrik tesisatındaki işaretlemelerKumanda panolarındaki kontaktör, röle, sigorta ve bağlantı klemensleri, kumanda şemasına uygun olarak işaretlenmelidir. Sigorta tutucularının üstünde veya yakınında, tip ve değer gibi gerekli sigorta özellikleri belirtilmelidir. (EN 81-1 madde 15.10)Kaçak akım rölesiÖzellikle kuvvet panosunda metal gövde veya toprağa elektrik kaçağı durumlarında devreye girmek üzere 30 mA’lik kaçak akım rölesi kullanılmalıdır. (EN 81-1 madde 14.1.1.1.d, Elektrik tesislerinde topraklamalar yönetmeliği) Kar’ın test tuşuna basılır ve “on” konumunda olan butonun “off” konumuna geçmesi beklenir.Makine kasnağında halatların yuvadan çıkmasını önleyici tertibatın varlığıGevşek halatların veya zincirlerin kasnak veya makaralardan çıkmasını önleyici tertibatın bulunması gerekmektedir. (EN 81-1 madde 9.7)Dönen aksamların dönüş yönünün gösterilip gösterilmediğiKabinin hareket yönü, makina üzerinde elle kata getirme çarkı yakınında açıkça belirtilmelidir. Sökülemeyen tipte elle kata getirme çarkı kullanılması durumunda bu işaretler çarkın üstüne de konulabilir. (EN 81-1 madde 15.4.3.1) Elektrikli elle kumanda butonlarının üstünde veya yanında hareket yönünü gösteren işaretler bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 15.4.3.2)Dönen aksamların uygun kafesli muhafaza ile kapatılıp kapatılmadığıMakinelerin hareketli parçaları bir kazaya neden olabilecek temas etme risklerini önleyecek biçimde tasarlanmalı ve imal edilmeli veya riskin devam ettiği durumlarda, muhafazalar veya koruyucu tertibatla teçhiz edilmesi gerekmektedir.(2006/42/AT Ek I madde 1.3.7, EN 81-1 madde 12.11)Dönen cisimler üzerinde serbest yükseklikTahrik makinasının dönen parçalarının üstünde en az 0,30 m yüksekliğinde bir serbest düşey mesafe bulunmalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.3.3)Diğer açıklıklarMakina platformu ve makina dairesi döşemesindeki delikler kullanım amacına uygun olarak en küçük boyutta olmalıdır. Malzemelerin düşme tehlikesini önlemek için, kuyu üzerindeki delikler ve kablo geçişlerinin çevresinde platform veya bitmiş döşemeden en az 50 mm yükseklikte engelleyici çıkıntılar yapılmalıdır. (EN 81-1 madde 6.3.5)Seviyeleme hassasiyeti ***(+-) 20 mm’lik seviyeleme hassasiyeti korunmalıdır. Kabinin örneğin yükleme ve boşaltma safhaları sırasında 20 mm aşılırsa bu düzeltilmelidir.(EN 81-1 madde 12.12)*** 01/01/2012 tarihi ve sonrası monte edilmiş asansörlerde aranacaktır.

MAKİNA DAİRESİ


MaddeDurumu


Kabin üstü teçhizatAsansörün kontrol ve bakım çalışmalarını kolaylaştırmak üzere kabin üstünde kolay erişilebilir bir kumanda tertibatı, priz, asansörü durdurmak için ve makine gücü ile çalışan kapılar dâhil hizmet dışında tutan bir durdurma tertibatı ve tertibatın üzerinde, “DUR”, “NORMAL”, “BAKIM” kelimelerinin ilgili buton üzerine yazılmış olması gerekmektedir. ( EN 81-1 madde 8.15, madde 14.2.1.3, madde 14.2.2, madde 15.3, madde 13.6.2)

Kabinin asılma şekliHalat veya zincir sayısı en az 2 adet olmalıdır. Halatların anma çapları en az 8 mm olmalıdır.(EN 81-1 madde 9.1.2 ve 9.1.3)

Regülatör halatıKabin asma halatlarından bağımsız ve minimum 6 mm. çapında regülatör halatı bulunmalıdır.(EN 81-1 madde 9.9.6)

Halat şişe bağlantılarıHalat uçları kabine, karşı ağırlığa veya dengeleme ağırlığına veya palangalı sistemlerde askı noktalarına, kurşun dökülmüş soketler, kendinden sıkıştırmalı konik soketli halat kilitleri, en az üç uygun halat klemensiyle bağlanan kurt gözü, presle sıkıştırılmış boru veya aynı derecede güvenli başka bir sistemle bağlanmalıdır.(95/16/AT Ek I madde 1.3, EN 81-1 madde 9.2.3.1)

Bakım kumandasıAsansörün kontrol ve bakım işlemlerini kolaylaştırmak üzere, kabin üstünde kolay erişilebilir bir kumanda tertibatı bulunmalıdır. Bu tertibat, bakım kumandası anahtarı ile devreye alınmalıdır. Bu anahtar, iki konumlu olmalı ve yanlışlıkla çalıştırmaya karşı korunmuş olmalıdır. İkiden fazla bakım kumandası tesis edilmemelidir. (EN 81-1 madde 14.2.1.3)

Durdurma tertibatıAşağıda belirtilen yerlerde asansörü durdurmak ve asansörü, makina gücü ile çalışan kapılar dâhil, hizmet dışında tutan bir durdurma tertibatı bulunmalıdır: Kuyu alt boşluğunda, Makara dairesinde, Kabin üstünde, Bakım kumandası tertibatında.(EN 81-1 madde 14.2.2.1)

Kabin üzerinde korkulukKabin üstünün dış kenarından itibaren, bu kenara dik olarak ölçülen yatay düzlemdeki serbest mesafe 0,3 m’den fazla ise kabin üstü buralarda korkulukla donatılmalıdır. Genişliği veya yüksekliği 0,3 m’den küçük olan girintiler hesaba katılmaksızın, bu serbest mesafe kuyunun duvarına kadar ölçülmelidir. Korkuluk, bir el tutamağı, 0,1 m yükseklikte bir ayak koruyucu ve korkuluğun yarı yüksekliğinde yerleştirilmiş bir ara çubuktan meydana gelmelidir. Korkuluğun yüksekliği, el tutamağının dış kenarından itibaren yatay düzlemdeki serbest mesafeyi göz önüne alarak:

a) 0,85 m serbest mesafeye kadar en az 0,7 m,

b) 0,85 m’den büyük serbest mesafe için en az 1,1 m olmalıdır.(EN 81-1 madde 8.13.3)

Kabin üzeri korkuluk uyarısıKorkuluk varsa bunun üzerinde uygun bir yere, korkuluğun üzerinden sarkmanın tehlikesini belirten bir uyarı işareti veya uyarı yazısı konulmalıdır. (EN 81-1 madde 8.13.4)

KABİN ÜSTÜ


MaddeDurumu


Karşı ağırlık ve dengeleme ağırlığıKarşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı, üst üste dizilen bloklardan oluşuyorsa, bunların yerinden çıkmasını önlemek için gerekli tedbirler alınmalıdır. Bu amaç için:

a) Ağırlık bloklarını sıkıca tutan bir iskelet veya

b) Ağırlığın, metal bloklardan oluşması ve asansörün beyan hızının 1 m/s’yi aşmaması durumunda, en az iki adet olmak üzere bağlantı tijleri kullanılmalıdır. (EN 81-1 madde 8.18.1)

Kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı arasındaki açıklıkKabin ve kabine bağlı parçalar ile karşı ağırlık veya (varsa) dengeleme ağırlığı ve bunlara bağlı parçalar arasındaki açıklık en az 50 mm olmalıdır. (EN 81-1 madde 11.3)Sınır güvenlik kesicileriAsansörde sınır güvenlik kesicileri bulunmalıdır. Sınır güvenlik kesicileri, son durak seviyelerinin aşılması durumunda mümkün olabildiğince çabuk çalışacak bir şekilde yerleştirilmeli, ancak normal işletmeyi aksatmamalıdır. Bunlar, kabin veya karşı ağırlık tamponlara değmeden çalışmalıdır. Sınır güvenlik kesicileri, tüm tampon stroku boyunca devrede kalmalıdır.Kuyu üst yaşam boşluğuKabin üzerinde 0,5 x 0,6 x 0,8 m boyutlarından küçük olmayan bir blok oluşmalıdır. (EN 81-1 madde 5.7.1.1)

MaddeDurumu


Kısmen kapalı asansör kuyusuBir binanın içinde, yangının yayılmasına karşı korunmak için asansör kuyusu gerekli değilse, (mesela, büyük galeri veya avlulardaki, kulelerdeki panorama asansörleri), bu kuyu tamamen kapalı olmak zorunda değildir. Ancak Asansörün hareketli kısımları, şahıslar için tehlike yaratmamalıdır. Şahısların doğrudan veya elde tutulan cisimlerle asansörün güvenli çalışmasına müdahale etmesi engellenmelidir. Duvarlar deliksiz olmalıdır. Başka cihazların, asansörün çalışmasını etkilememesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Bina dış cephesinden tırmanan asansörler gibi dış hava etkilerine açık olan asansörlerde özel önlemler alınmalıdır. Kısmen kapalı kuyusu olan asansörler, ancak yerleşim ve çevre şartları iyice incelendikten sonra yapılmalıdır. ( EN 81-1 madde 5.2.1.2)

MaddeDurumu


Bir kuyuda birden fazla asansör bulunmasıAsansör kuyusunda birden fazla asansör varsa, farklı asansörlere ait hareketli parçalar arasında ayırıcı bölme bulunmalıdır. Bu bölme en az, kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığının en alt hareket noktasından başlayıp, en alt durak seviyesinden en az 2,5 m yüksekliğe kadar uzanmalıdır. Kabin tavanı kenarının, bitişik asansörün hareketli kısmına (kabin, karşı ağırlık veya dengeleme ağırlığı) olan yatay uzaklığı 0,5 m’den az ise, ayırıcı bölme, tüm kuyu yüksekliğinde yapılmalıdır. Ayırıcı bölmenin genişliği en az, hareketli parçanın veya bunun korunması gereken kısımlarının genişliğinin her iki yanına 0,1 m ilavesiyle elde edilen genişlik kadar olmalıdır. ( EN 81-1 madde 5.6.2, EN 81-1 madde 5.6.2.1, EN 81-1 madde 5.6.2.2)

KABİN ÜSTÜ

PANORAMİK KUYU

BİR KUYUDA BİRDEN FAZLA ASANSÖR


Asansör Güvenlik Aksamının Adı CE İşaretiSertifika

NumarasıOnaylanmış Kuruluş

Kimlik Numarası

Var Yok

Durak Kapısı Kilitleme Tertibatı

Kabinin Düşmesini Engelleyen Tertibat (Çift Yönlü Fren)

Aşırı Hızı Sınırlayıcı Tertibat(Hız Regülatörü)

Tampon

Elektronik Aksamları İçeren Güvenlik Şalterleri Şeklindeki Elektrikli Güvenlik Ekipmanları

Belgeler Durumu Açıklamalar

Uygun Uygun Değil

Teknik Dosya *

AT Uygunluk Beyanı **

CE Uygunluk Belgesi

Kullanma Kılavuzu

Bakım Sözleşmesi

Yıllık Kontrol Faaliyeti

* Teknik Dosya İçeriği ** AT Uygunluk Beyanı İçeriği

KABİN ÜSTÜ

KABİN ÜSTÜ


I.2 FÜNİKÜLERGiriş

Füniküler sistemler, raylı taşıma araçlarıdır. Hem asan-sör hem de demiryolu teknolojilerinden oluşur. Eğimli – engebeli arazilerde, halatlarla yukarıya çekilerek çalışır. Çekme halatı, elektrikli motorlar ve redüktörlerle çalı-şan bir makara tarafından çekilir. Germe halat sistemi ise alt istasyonda yer alır. Böylece araçlar, hat boyunca belirlenen sınırlar içinde hareket ederler. Füniküler sis-temlerde, hat ortasında paralel iki ray bulunur. Araçlar hat ortasında yan yana geçip belirli bir mesafe kat ettik-ten sonra bu iki hat tek bir hatta birleşerek istasyonlara ulaşır.

Füniküler sistemler İnsan Taşımak Üzere Tasarımla-nan Kablolu Taşıma Tesisatı Yönetmeliği’nde (2000/9/AT) belirlenmiş olan temel güvenlik gerekleri ve ilgili standartları karşılama zorunluluğu bulunan taşıma sis-

temleridir. Füniküler sistemler, yaygın kullanılan eğimli asansörlerle benzer teknik karakteristiklere sahiptir.

Ülkemizde ilk uygulaması 29 Haziran 2006 yılında hiz-mete açılan Taksim-Kabataş arasındaki Füniküler sis-temdir.

Ürünün Tanımı

Her füniküler sistem, enerji sisteminin motora bağlı re-düktör ve volanı harekete geçirmesiyle çalışmaktadır. Taşıma işlemi, araca istikamet veren kılavuz tekerlere sahip vagonlar aracılığıyla gerçekleştirilmektedir.

Füniküler sistemler Şekil 2’de de bir örneği verilen tünel yolu boyunca hareket etmektedir. Vagonların çelik ha-latlar yardımıyla çekilerek iki nokta arasında gidip gel-me hareketinin sağlandığı füniküler sistemlere bir örnek de Şekil 1’de yer almaktadır.

Şekil 1: Füniküler Sistem

Şekil 2: İki Kabinli Tünel’in Şematik Görünümü


Kapsam

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyeti kapsamında, bel-ge/doküman odaklı piyasa gözetimi ve denetimi faali-yeti gerçekleştirilecektir. Söz konusu denetim esnasın-da İnsan Taşımak Üzere Tasarımlanan Kablolu Taşıma Tesisatı Yönetmeliği (2000/9/AT) ve İnsan Taşımak İçin Tasarımlanan Halatlı Hat Tesisleri İçin Güvenlik Kuralları - İşletmeye Alma Öncesi Muayene, Bakım, İşletme ile İlgili Muayene Kontrol Standardı olan TS EN 1709 esas alınacaktır.

Amaç

Füniküler sistemlere yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimi faaliyeti ile

- Füniküler sistemlerin tanınması,

- Füniküler sistemlerin güvenliğine yönelik kontrol me-kanizmaları hakkında bilgi sahibi olunması,

- Füniküler sistemler ile ilgili teknik mevzuat hakkında bilgi sahibi olunması,

- Füniküler sistemlerin çeşitli kontrollerini gerçekleşti-ren kurum/kuruluşlar hakkında bilgi sahibi olunması,

- Gerçekleştirilen denetim sonucunda net bir müdaha-le politikası oluşturulması,

- Füniküler sistem esas yapımcıları hakkında bilgi sahi-bi olunması sağlanacaktır.


Füniküler sistemlerin, İnsan Taşımak Üzere Tasarımla-nan Kablolu Taşıma Tesisatı Yönetmeliği (2000/9/AT) temel gereklerini ve TS EN 1709 İnsan Taşımak İçin Tasarımlanan Halatlı Hat Tesisleri İçin Güvenlik Kuralları – İşletmeye Alma Öncesi Muayene, Bakım, İşletme ile İlgili Muayene ve Kontroller ile ilgili standardını karşıla-ması gerekmektedir.

Füniküler sistemlerin İnsan Taşımak Üzere Tasarımla-nan Kablolu Taşıma Tesisatı Yönetmeliği’nin (2000/19/AT) Ek II temel gerekleri ve TS EN 1709 ile uyumlu ol-ması gerekmektedir.

Anılan Yönetmelikte, emniyet prensiplerinin neler oldu-ğu, tesisatın bütünlüğü, emniyet tertibatlarında aran-ması gerekenler, altyapı gerekleri, hat boyundaki istas-yonlar ve yapılarda aranması gereken özellikler, yedek tahrik sisteminin bulunması gereken şartlar, frenleme sisteminin mevcudiyeti, iletişim cihazlarının varlığı, araçlar ve çekme tertibatlarının özellikleri hükme bağ-lanmıştır.

Aynı zamanda, TS EN 1709 İnsan Taşımak İçin Tasa-rımlanan Halatlı Hat Tesisleri İçin Güvenlik Kuralları – İş-letmeye Alma Öncesi Muayene, Bakım, İşletme ile İlgili Muayene ve Kontroller ile ilgili standard gereği füniküler sistemlerin, işletme ile ilgili kısıtlamalarda dâhil olmak üzere servis gözetimi, ayarlama ve bakım ile ilgili ge-rekli şartları karşılayıp karşılamadığının ve tam ayrıntıları belirten belgelerin mevcudiyetinin sorgulanması önem-lidir. Aksi halde sistemin riskli olduğuna dair şüpheler oluşacaktır.

Kontrol Listesi

Kontrol listesi, tüm ürünler için doğru kontrolün yapıl-masını, gerçekleştirilen denetimlerin birbirleriyle tutarlı olmasını ve yaptırım uygulanması gereken aşamada uygulanacak olan yaptırımın “oransallık” ilkesiyle uyum-lu olmasını sağlamaktadır.

Denetim esnasında;

1- Emniyet analizi raporunun bulunup bulunmadığı,

2- Emniyet analizi raporunda listelenmiş güvenlik aksamlarına, CE işareti, onaylanmış kuruluş kim-lik numarası ve iki haneli üretim tarihinin iliştirilmiş olup olmadığı,

3- Emniyet analizi raporunda listelenmiş güvenlik ak-samı ve alt sistemlerinin AT Uygunluk Beyanının bulunup bulunmadığı,

4- Güvenlik aksamlarına yönelik kullanma kılavuzu-nun ve içerisinde planlı muayenesine yönelik za-man aralığının bulunup bulunmadığı,

5- Tesisatta meydana gelebilecek yangının yolcuların ve çalışanların güvenliğini tehlikeye atmaması için gereken önlemleri içeren yazılı prosedürlerin oluş-turulmuş olup olmadığı,

6- Tesisatın acil bir durumda el ile durdurulabilmesi için bir sistemin bulunup bulunmadığı,

7- Kurtarma prosedürlerinin tanımlanmış olup olma-dığı,

8- Tesisatta enerji beslemesi ana tahrik sisteminden bağımsız yedek bir tahrik sisteminin bulunup bu-lunmadığı, yedek bir tahrik sistemi olmasa dahi insanların araçları kolaylıkla ve güvenli bir şekilde terk etmesi mümkünse bunun emniyet analizi ra-porunda belirtilip belirtilmediği,

Denetime başlanması (füniküler sistem montaj

mahalli)

Tesisat işletmecisi nezaretinde işaret/etiket/dokümantasyon/ teknik inceleme

Müdahale politikasının belirlenmesi ve uygulanması

Uygunluk teyidiUygun mu?

Proje Planı Akış Diyagramı


9- Tesisi durdurabilecek ve verimin yetersiz kaldığı durumlarda otomatik olarak aktif sistemin yerine geçebilecek şekilde koordine edilmiş iki veya daha çok frenleme sisteminin bulunup bulunmadığı,

10- Tesisin zamansız yeniden çalışması durumuna karşı etkili kelepçe ve kilitleme mekanizmasının bulunup bulunmadığı,

11- İşletme personelinin birbiri ile her zaman haberleş-mesini ve acil durumda kullanıcılara haber verme-sini sağlayacak iletişim cihazlarının bulunup bulun-madığı,

12- Araçların öngörülen çalışma koşullarında kimsenin düşme ya da herhangi bir başka risk ile karşılaş-masına imkân vermeyecek şekilde (araç kapıları-nın kapanabilir ve kilitlenebilir şekilde olması vs.) tasarlanmış olup olmadığı,

13- Araçların hareket ve duruşlarına göre biniş yerleri-ne giriş, iniş yerlerinden çıkış ve düşme riski olan

alanların kişilerin güvenliğini sağlayacak şekilde düzenlenip düzenlenmediği,

14- Tesisat işletmecisi tarafından TS EN 1709 stan-dardı kapsamında, tesisatın günlük muayeneleri-nin yaptırılıp yaptırılmadığı,

15- Tesisat işletmecisi tarafından tesisatın aylık mua-yenelerinin yaptırılıp yaptırılmadığı,

16- Tesisat işletmecisi tarafından tesisatın yıllık mu-ayenelerinin (mekanik tertibat kontrolü, elektrik tertibat kontrolü, güvenlik, izleme ve sinyalizas-yon tertibatlarının kontrolü ve taşıyıcıların kontrolü) yaptırılıp yaptırılmadığı,

17- Tesisat işletmecisi tarafından tesisatın çok yıllık özel muayenelerinin (en az beş yılda bir) yaptırılıp yaptırılmadığı sorgulanacaktır.

I.3 HIZ REGÜLATÖRÜGiriş

Hız regülatörü, Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) (Ek IV Madde 3) kapsamında güvenlik ekipmanlarından ve TS EN 81-1+A3 (Madde 9.9) standardı kapsamında bu-lunması gerekliliği belirtilmiş bir asansör aksamıdır.

Hız regülatörleri, Asansör Yönetmeliğince belirlenmiş güvenlik ekipmanlarından biri olması nedeniyle onay-lanmış kuruluş ile çalışılıp CE işareti taşıması gereken çok önemli bir güvenlik tertibatıdır.

Söz konusu ürünle ilgili Bakanlığımıza ulaşmış olan şikâyet dilekçeleri, Türkiye’de üretilen ve ithal edilen hız regülatörlerinin uygunluk seviyelerini araştırma ihtiyacı-nı ortaya koymuş bulunmaktadır.

Ürünün Tanımı

Hız regülatörü, asansör belli bir hıza ulaştığında tahrik tertibatını devre dışı bırakan ve gerektiğinde güvenlik tertibatını çalıştıran bir düzen olarak tanımlanmaktadır. Hız regülatörü asansör için bir güvenlik sistemidir. Ge-nel olarak üst regülatör, alt regülatör ve regülatör hala-tından oluşmaktadır. Asansör kabinin herhangi bir se-bepten ötürü aşırı hızlanması durumunda (Asansör iniş hızı nominal değerini %25 aştığı takdirde) devreye girer ve frenleme sistemini kumanda ederek kabini durdurur. Şekil 1’de örnek bir hız regülatör sistemi görülmektedir.

Hız regülatörü, asansör makine dairesinde zemine vi-dalanarak bağlanır ve kabine bağlı halat ile dönerek kabin hızını denetler. Üst regülatör sistemin kontrolsüz hızlarında halatın hareketinin durdurulması için alt re-gülatör ise halatlarda gerekli olan gerginliği sağlamak için kullanılır.

Kapsam

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyeti kapsamında, pi-yasada bulunan yerli ve ithal hız regülatörlerinden mar-

Şekil 1: Hız Regülatör Sistemi Genel Görünümü

ka - model bazında gerektiğinde numune alınacak ve bu numuneler, TS EN 81-1 + A3 Ek F.4 standardı kap-samında test ve muayeneye tabi tutulacaktır. Söz ko-nusu test ve muayene sonucunda ve sunulan raporun değerlendirilmesi neticesinde ürünün taşımış olduğu riske göre uygunluk seviyesi belirlenecektir.



Kabin güvenlik tertibatını çalıştırmak için hız regülatörü, beyan hızının % 115’ine eşit bir hızdan önce devreye girmemelidir. Ayrıca regülatör halatının anma çapı en az 6 mm olmalıdır.

Regülatör halatı, bir gergi makarasıyla gerilmeli ve bu makara veya bunun gergi ağırlığı kılavuzlanmalıdır.

Asansör Yönetmeliği’nin (95/16/AT) Ek IV’ünde yer alan güvenlik aksamları listesinin 3’üncü maddesinde hız regülatörüne “aşırı hız sınırlayıcı tertibatlar” şeklinde atıfta bulunulmaktadır. Ayrıca Ek I’in 1.4 numaralı pa-ragrafın alt maddesinde asansörlerin bir aşırı hız sınır-layıcı ile teçhiz edilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.

Kontrol Listesi

Kontrol listesi, tüm ürünler için doğru kontrolün yapıl-masını, gerçekleştirilen denetimlerin birbirleriyle tutarlı olmasını ve yaptırım uygulanması gereken aşamada uygulanacak olan yaptırımın “oransallık” ilkesiyle uyum-lu olmasını sağlamaktadır.

Denetim esnasında;

•Hızregülatörününambalajında,etiketindeveyaüze-rinde CE işareti ve ayrıca 4 haneli onaylanmış kuruluş kimlik numarasının bulunup bulunmadığı,

•HızregülatörününTSEN81-1+A3EkF.4standar-dı doğrultusunda gerekli testlere tabi tutulup tutul-madığı,

•Ürüne yönelikATUygunlukBeyanınınbulunupbu-lunmadığı,

•Ürünilebirliktedolaşankullanmakılavuzununbulu-nup bulunmadığı sorgulanacaktır.

Numune Alma Planı

Numune alınmasının gerekli olduğu durumda;

•Numuneler, üretici ve ithalatçıların faaliyet alanındabelirlenen sayıda alınacaktır.

•Hız regülatörü üreticilerinin ve ithalatçılarının bulun-duğu iller, denetimi gerçekleştirme ve takip etme so-rumluluğuna sahiptir.

Test ve Muayene Kuruluşuna Gönderilecek Malzeme-ler:

- Bir hız regülatörü,

- Deneye tabi regülatörde kullanılacak cinsteki halat,

- Deneye tabi hız regülatörüne uygun komple bir gergi makarası ve ağırlığı.

Yukarıdaki malzemelere ek olarak:

- Hız regülatörü ile çalıştırılacak olan güvenlik tertibatı-nın tipi,

- Hız regülatörünün kullanılacağı asansörlerin en bü-yük ve en küçük beyan hızları,

- Devreye girdiğinde hız regülatörü tarafından regüla-tör halatında oluşturulması öngörülen çekme kuvve-tibilgileri de ilgili test ve muayene kuruluşuna gönde-rilecektir.

NOT: Söz konusu bilgiler üreticiden yazılı olarak alınacaktır.

Test ve muayene TS EN 81-1 + A3 Ek F.4 standardı doğrultusunda gerçekleştirilecektir.


II. ATEX VE KİMYASALLAR GRUBU


II.1 HOPARLÖRGiriş

Ex-proof hoparlör; acil iletişimlerde uyarı ve anons gibi konuşmanın iletilmesi gereken durumlarda, yüksek ve-rimli ses sağlamak üzere patlama riski yüksek olan teh-likeli bölgeler, ağır çevre şartlarının hakim olduğu yerler ve gürültülü alanlarda kullanılan cihazlardır. “Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)’’ kapsamında, patlama ve yanma riski olan yerlerde kullanılan cihazla-rın bu ortamlara uygun olması gerekmektedir.

Ex-proof hoparlör; enerji üretim tesisleri, tahıl işleme fabrikaları, kömür madenleri, kimya tesisleri, petrol ra-finerileri, havacılık saha merkezleri, nükleer tesisleri gibi ağır çevre şartlarına sahip patlama ve yanma tehlikesi yüksek bölgelerde kullanılmak üzere tasarlanmak du-rumundadır.

Ex-proof hoparlörün; Zone 1, Zone 2, Zone 21, Zone 22 bölgeleri için farklı tasarım ve özellikte olanları mev-cuttur. Gövde ve aksamların üretildikleri malzemelerin farklılıklarına göre iç ve dış ortamlarda kullanılmak üze-re tasarlanmış olanları bulunmaktadır (Resim 1).

Amaç

Patlayıcı ve yanıcı ortamlar olarak bilinen tehlikeli sa-halarda kullanılan 94/9/AT kapsamındaki ürünlerden Ex-proof hoparlörlerin piyasadaki mevcut durumlarının “Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)’’ kap-samında değerlendirilerek, belirtilen standartlar doğrul-tusunda uygunluk denetimlerinin (etiket, test ve mua-yenelerinin) yapılması ve sonuçların tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda yapılacak faaliyetler;

- Piyasada bulunan Ex-proof hoparlörün marka/model bazında tespit edilmesi,

- Yönetmeliğe uygunluk seviyelerinin belirlenmesi,

- Denetim mekanizmalarının sorunsuz işletilebilmesi için gereken faaliyetlerin planlanması,

- Risk teşkil eden ürünler için gerekli önlemlerin alın-ması,

- Gerektiğinde laboratuvar test imkânlarından yararla-nılması,

- Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatistiksel veriye dönüştürülmesi,

- İlgili kuruluşların bilgilendirilerek konuyla ilgili bilinçlen-menin artırılmasıdır.

Ürünün Tanımı

Ex-proof hoparlör; patlayıcı ortamlarda kullanılmak üzere geliştirilmiş, elektrik akımı değişimlerini ses titre-şimlerine çevirerek gerektiğinde sesleri yükseltip duy-mamızı sağlayan cihaz olarak tanımlanabilir.

Ürünün Teknik Bilgisi

Ex-proof hoparlör, belli bir uzam içinde ses dalgaları üretmek için yapılmış elektrostatik dönüştürücüdür. Elde edilen ses gücü aygıtın aldığı elektriksel gücün dönüşümünden kaynaklanmaktadır. Bu dönüşüm, ge-nellikle, sürücü denilen bir titreşim sistemi yardımıyla gerçekleştirilir; söz konusu sistem, yakınındaki hava tabakalarının hareketini sağlar ve gerçek bir ses kay-nağı oluşturur. Ex-proof hoparlörün ebat, şekil, renk ve özellik yönünden farklı tipleri bulunmaktadır (Resim 2).

Ex-proof hoparlör; genellikle üç bileşenden oluşmak-tadır. Bunlar:

a) Sürücü (dönüştürücü ve iletici)

b) Ses yayıcı koni

c) Montaj halkasıdır.

Ex-proof hoparlörün bileşenleri Resim 3’te verilmiştir. Ex-proof hoparlör; alüminyum, metal döküm, antistatik polyamid, cam lifleriyle güçlendirilmiş polyester, poli-karbonat gibi malzemelerden üretilebilmektedir. Montaj halkası ve diğer metal aksamları genellikle paslanmaz çelikten yapılmaktadır. Montaj halkası U şeklinde ve ayarlanabilir özelliğe sahiptir.

Resim 2: Farklı tipte Ex-proof hoparlör örnekleri.

Resim 1: Ex-Proof Hoparlör.


Ex-proof hoparlörün sürücü kısmının ses yayıcı koniye bağlantısı Resim 4’ün (1) numaralı kısmında gösteril-mektedir. Sürücü gövde bileşenleri Resim 4’ün (2) nu-maralı kısmında verilmektedir. Resim 4’ün (3) numaralı kısmında belirtildiği gibi Ex-proof hoparlörün mühürlü kasa (sürücü bileşeni) içerisinde kablo girişleri bulun-maktadır. Ex-proof hoparlöre kablo girişi, hoparlörün kullanılacağı grup ve sınıfın bölgesel kodlarıyla uyumlu yapılmalıdır.

Artırılmış güvenlik “e” ye göre terminalin bağlantı böl-mesi Resim 5’te belirtildiği gibidir.

Ürününün Denetimi Sürecinde Gerekli Olacak Mevzuat Listesi

Kanun:

- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazır-lanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

Yönetmelikler:

- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği

- Muhtemel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koruyucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)

İlgili Standartlar:

Proje ürününün denetlenmesinde kullanılacak stan-dartlar Tablo 1’de verilmiştir.

Resim 3: Ex-Proof Hoparlör ve Bileşenlerinin Görünümleri.

Resim 4: Ex-Proof Hoparlörün Bileşenlerinin Yapısal Birleşimi.

Sürücü (Dönüştürücü ve İletici)

Ex-proof hoparlör (Montaj halkası eklenmiş hali)

Ses Yayıcı Koni

Resim 5: Ex-Proof Hoparlörün Bağlantı Bölmesinin “e” ye Göre Bulunuşu.

Ses yayıcı koninin sürücüye bağlantısı

Sürücü gövdesinin bileşenleri

Kablo bağlantısı durumu


Koruma Sınıfı Standart Numarası Standart Adı

Genel özellikler TS EN 60079-0: 2009Elektrikli cihazlar - Patlayıcı ortamlarda kullanılan- Bölüm 0

“d” Tipi Aleve Dayanıklı Mahfazalar Tarafından Korunan Cihazlar

TS EN 60079-1: 2008Elektrikli cihazlar - Patlayıcı ortamlarda kullanılan- Bölüm 1

“e” Tipi Arttırılmış Güvenlik Tarafından Korunan Cihazlar


“m” Tipi Kapsül İçine Alma ile Teçhizatın Korunması

TS EN 60079-18: 2011Elektrikli Cihazlar - Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan - Bölüm 18

“t” Tipi Mahfaza Tarafından Toz Tutuşmasına Karşı Korunan Cihazlar


Not: Ex-proof hoparlörün etiket beyanında hangi standartlar bulunuyorsa, test ve muayenelerde bu standartların istenmesi gerekmektedir. Ex-proof hoparlörde bütün standartların bulunması gerekmemektedir. Hangi koruma tiplerini içeriyorlarsa ona göre testleri yaptırılmalıdır.

Tablo 1: Proje Ürününün Denetlenmesinde Kullanılacak Standartlar

“d” tipi alev sızdırmaz koruma seviyesi:

Bu tip korumada; patlayıcı bir ortamı ateşleyebilecek bütün parçalar kapalı bir muhafazaya yerleştirilir. Yerleştirildikleri ka-palı yerde oluşacak herhangi bir patlamadan doğacak basınca dayanabilmeli, aynı zamanda da patlamayı kapalı alanın dışındaki ortama taşımamalıdır.

“e” tipi yükseltilmiş emniyet seviyesi:

Yükseltilmiş emniyet seviyesi “e”; normal servis sırasında aşırı sıcaklık veya ark ya da kıvılcımları üretmeyen elektrikli cihazların iç ya da dış bölümlerinde bunların meydana gelme ihtimalini daha yüksek bir güvenlik seviyesi ile önleyecek şekilde uygulandığı koruma tipidir. Bu koruma tipi “e” harfi ile gösterilmektedir.

“t” tipi mahfaza tarafından toz tutuşmasına karşı koruma:

Toz girişine karşı koruma ve yü-zey sıcaklıklarını sınırlamak için bir düzen sağlayan bir mahfaza ile elektrikli teçhizatın donatıldığı durumda patlayıcı toz ortamları için koruma tipidir. “t” koruma tipinde koruma seviyesi; üç ko-ruma seviyesine ayrılır. Her bir koruma tipi için teçhizat koruma seviyesi (EPL) tehlikeli bir ortamdaki bir tutuşma kaynağı olan bu teçhizatın riskine bağlı olarak belirlenmiştir. “t” tipi mahfaza ta-rafından toz tutuşmasına karşı korumalı olan teçhizat aşağıdakilerden birisi olmalıdır:

1 “ta” koruma seviyesi (EPL “Da”)

2 “tb” koruma seviyesi (EPL “Db”)

3) “tc” koruma seviyesi (EPL “Dc”)

IP Koruma Tipi

Ex-proof hoparlör, IP koruması koruma tipine bağlı ola-rak, IP56, IP65, IP66, IP67 gibi giriş koruma değerle-rinde tercih edilebilmektedir.

IP patlama veya yanma riski yüksek olan yerlerde kulla-nılan cihazların mekanik koruma derecelerini gösteren ve giriş koruması olarak da belirtilen bir koddur. IP de-ğerlerinde, ilk rakam katı cisimlere karşı koruma, ikinci rakam sıvılara karşı koruma değerini göstermektedir (Tablo 2).

“m” tipi koruma:

Patlayıcı bir atmosferi kıvılcım veya ısıtma yolu ile ateşleyebi-lecek parçaların, bu atmosferin ateşlenmeyeceği şekilde bir bi-leşiğin içerisine yerleştirildiği ko-ruma tipidir. Bu koruma tipi “m” harfi ile gösterilmekte ve kısaca kapsül içine alma şeklinde ifade edilmektedir. Bu tip koruma şeklinde; ateşlemeyi yapabilecek parçalar, dış atmosfere karşı yeterince mukavim bir reçine içine öyle kapatılır ki; patlayıcı atmosfer ne kıvılcımla ne de ısıy-la bu kapalı kısımdan ateşlenemez. Zone 1 veya Zone 2 bölgeleri için uygulanmaktadır. Yalıtımı uygun şeffaf izolasyonlu malzemeler içerisindeki elektrik-elektronik sistemler, sensör devre kartları, küçük kapasiteli ku-

manda elemanları, gösterge elemanları ve sensörler “m” tipi korumaya örnek olarak verilebilir. Kapsül içine alma “m” koruma tipli elektriksel teçhizat aşağıdakiler-den birisi olmalıdır:

a) “ma” koruma seviyesi (EPL “Ma, Ga, Da”)

b) “mb” koruma seviyesi (EPL “Mb, Gb, Db”)

c) “mc” koruma seviyesi (EPL “Gc, Dc”)


IP MEKANİK KORUMA (GİRİŞ KORUMASI)

Katı Cisimlere Karşı Korumaİlk

RakamSıvılara Karşı Koruma

İkinci Rakam

Koruma yok 0 Koruma yok 0

50 mm’den büyük maddelere karşı koruma

1

Dikey olarak düşen damlalara karşı koruma

1


2

15 açı ile gelen su damlalarına karşı

koruma2

2.5 mm’den büyük maddelere karşı koruma

3

60 açıya kadar yağmura karşı koruma

3


4

Herhangi bir yönden püskürtülen suya karşı

koruma4

Toz girmesine karşı korumalı 5

Su jetine karşı korunmuştur.

5

Toz kesinlikle giremez. 6

Her yönden gelen su jetine karşı korunmuştur.

6

Suya daldırmaya karşı korunmuştur.

7

Uzun süre su altında kalmasına göre korunmuştur.

8

Tablo 2: IP (Mekanik Koruma) Değerleri ve Anlamları.

CE İşaretinin Ürünlere İliştirilmesi

CE işaretinin ürünlere iliştirilmesinde izlenecek yol aşa-ğıda verilmiştir.


Ekipman Grubu II

Kategori 3

Ekipman Grubu I ve II

Bağımsız Koruyucu Sistemler

İÇ ÜRETİM KONTROLÜ

(Ek VIII)

BİRİM DOĞRULAMA

(Ek IX)

CE İŞARETİNİN EKLENMESİ (94/9/AT madde 7)

Ekipman Grubu I ve II Kategori M1 ve 1


CE İŞARETİNİN İLİŞTİRİLMESİ (94/9/AT madde 7)

AT TİPİ İNCELEMESİ

(EK III)


(EK III)

ÜRETİM KALİTE GÜVENCESİ

(EK IV)

TİPE UYGUNLUK

(EK VI)

ÜRÜN KALİTE GÜVENCESİ

(EK VII)


(EK VIII)

DOSYAYI BİR ONAYLANMIŞ KURULUŞA

İLETİN

ÜRÜN

DOĞRULAMA

(EK V)



Evet Hayırve

ve

ya

ya

ya da

ya da

İÇTEN YANMALI MOTOR VEYA ELEKTRİKLİ

EKİPMAN MI?


Ürünlerin İşaretlenmesi (94/9/AT, EK II, 1.0.5)

Tehlikeli alanlarda kullanılan bütün ekipmanlar EN 60079-0’da tanımlandığı gibi işaretlenmelidir. Genel bir kural olarak aşağıdaki bilgileri içermelidir:

- Şirket/Üretici Adı ve Adresi,

- Tehlikeli Alan Sertifika Numarası,

- Koruma Kapsamı (Gaz veya toz için)

- Sıcaklık Sınıfı

- Ortam Sıcaklık Değeri

ATEX sertifikası kapsamında sıcaklık sınıflandırması T1, T2, T3, T4, T5, T6 olarak yapılmaktadır (Tablo 3).

Ex-proof hoparlörde kullanılan etiket örneği Resim 7’de verilmiştir. Bu etiket örneğinde; Ex işareti, koruma tipleri, ortam tipleri (gaz ve toz), IP değeri, Zone sınıfı, cihaz kategorisi ve sıcaklık değerleri verilmiştir.

- Ürün Adı

- Seri Numarası,

- Üretim Yılı,

- Elektrik Parametreleri,

- ATEX Kodu-IP Kodu

ATEX Yönetmeliği kapsamında patlayıcı veya yanıcı ortamlarda kullanılan cihazların işaretlemelerinin etiket üzerinde açıklamaları Resim 6‘da verilmiştir.

Tablo 3: Sıcaklık Değerlerinin Sınıflandırılması

Isı Sınıfı (T4 135)Gaz Grubu d: Alev Sızdırmaz Muhafazac: Arttrılmış Emniyetd: Kapsül içine alınarak korumae: Toz tutuşmasına karşı korumaEx KorumalıBulunacağı Ortam ( G Gazlı/ D Tozlu)

Ortam Sınıflandırması

Ekipman Grubu

Sertifka Kuruluşu Kodu

Ex İşareti

0031 II 2 G-D Ex d II C T4

Sıcaklık Sınıfı T1 T2 T3 T4 T5 T6

Sıcaklık °C 450 300 200 135 100 85

Resim 6: ATEX Kapsamında Etiket Örneği


Resim 7: Ex-Proof Hoparlör Etiketi Örneği.

Denetim Uygulamalarında Kullanılacak Kontrol Listeleri

Denetimlerde kullanılacak olan kontrol listesi Ek-1 ola-rak verilmiştir. Denetimlerde kullanılacak kontrol liste-leri;

- Denetim yeri bilgileri,

- İşaretleme ve etiketleme,

- Talimatlar,

- AT uygunluk beyanı,

- AT tip inceleme belgesi,

- Teknik dosya içeriği,

- Uygunluk değerlendirme prosedürleri kısımlarından oluşmaktadır.

Ex-proof hoparlör üzerinde bulunan işaretlerde; “Muh-temel Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Teçhizat ve Koru-yucu Sistemler ile İlgili Yönetmelik (94/9/AT)” kapsamın-da TS EN 60079-0, TS EN 60079-1, TS EN 60079-7, TS EN 60079-18 ve TS EN 60079-31 standartlarında belirtildiği şekilde, üretici/satıcısının ismi, seri numara-sı, üretim yılı, Ex işareti, teçhizat grubu, sıcaklık değeri gibi bilgilerin olması gerekmektedir. Ürünlerin kullanım amaçları değerlendirilerek ürün işaretlemelerinin doğ-ruluğu da test edilecektir. TSE Ex İzmir laboratuvarında sadece TS EN 60079-0, TS EN 60079-1 standartları kapsamında belirtilen testler yapılabilmektedir.

Test ve Muayene Hizmetleri

Numune miktarı/adedi üç takımı geçmeyecek şekilde alınacak olup, bir takımda kaç adet numune alınacağı ürünle ilgili hangi standartları kapsadığı tespit edildikten sonra belirlenecektir.

Ülkemizde Ex-proof hoparlörde yapılması gereken bazı testler (TS EN 60079-0, TS EN 60079-1, TS EN 60079-7 ve TS EN 60079-31’in bazı deneyleri ) için laboratuvar imkânı bulunmamaktadır.

TSE Ex Laboratuvarı (İZMİR) Müdürlüğü tarafından Ex-proof hoparlörlerine, IP mekanik koruma testle-ri, TS EN 60079-0, 60079-1, TS EN 60079-7 ve TS EN 60079-31 standartları kapsamındaki bazı deneyler yapılabilmektedir. Bu nedenle proje kapsamında ger-çekleştirilecek çalışmalarda destek ve hizmet alınacak test ve muayene kuruluşu olarak TSE’den hizmet alı-nacaktır. Bu kapsamda numuneye uygulanacak testler belirlenerek yeterli sayıda alınan numuneler;

TSE Ex Laboratuvar Teknik Şefliği - TSE Ex Laboratu-varı Müdürlüğü 8780/1 Sokak No:5 Küçük Çiğli Mah. Çiğli-İZMİR adresinde faaliyet gösteren TSE Ex Labo-ratuvarına gönderilecektir.

CE işareti

Patlayıcı ortam tipi

Ex işareti

Ekipman grup ve kategorisi

Koruma tipi

Patlama grubu

T sıcaklık değeri

Ortam sıcaklığı

ATEX sertifika no

GNExS2

0518

4 eG

GNExS2AC230.........Voltage Ranga 100 - 260V ac

115/ ac 230V ac.......mA ......mA

Nominal VollegeNominal Curnet

Ex d IIC T4 Gb Ta. -600C to + 500C

Ex d IIB T6 Gb Ta. -600C to + 500C

Ex d IIC T3 Gb Ta. -600C to + 580C

Ex d IIB T5 Gb Ta. -600C to + 580C

Year/ Serial No:13/1GS23000001

WARNINGS-00 NOT OPEN WHEN AN EXPLOSIVE ATMISPHERE MAY BE PRESENTELECTROSTATIC HAZARD-OLEAN ANLY WITH A DAMP CLOTH M20X1.5 ENTRIES-IF TEMPERATURE EXCEEDS 700C AT ENTRY OR 800C

SIRA 13ATEX1139X

IP66

IP değeri


Denetim Yeri Bilgileri

Denetlenen YerÜretici ( ) İthalatçı ( ) Satıcı ( ) Kullanıcı ( )

Denetlenen İşyerinin Adı ve Adresi

Denetime Katılan İşyeri Temsilcisinin Adı ve Soyadı

Ürün Bilgileri

Ürünün Adı

Kullanım Yeri

Kullanım AmacıTeçhizat ( ) Koruyucu Sistem ( )Aksam ( ) Cihaz ( ) Ayarlama Donanımı ( )

İşaretleme ve Etiketleme

İmalatçının Adı ve Adresi

CE İşareti (Ek X, Bölüm A)(Diğer direktiflerce zorunlu olmadığı sürece bileşenlerde CE işaretine gerek yoktur.)

Onaylanmış Kuruluş Kimlik Numarası (Onaylanmış Kuruluş üretim kontrolünde yer almış ise)(Bileşenlerde sadece kimlik no yeterlidir)

Seri ve Tip İşaretlemesi

Varsa Seri Numarası (TS En 60079-1 uygun olarak)

İmal Yılı

İşareti

Grup Simgesi I(Maden Ocakları )

II (Gaz ve Toz)

Kategori Simgesi M1 M2 1 2 3

Patlayıcı Ortam Tipi (Sadece Grup II için) G (Gaz) D (Toz)

CE UYGUNLUK İŞARETİNE İLAVETEN, DİĞER İŞARETLEMELER

Etiket üzerindeki işaretleme

Ex; Gaz ortamı (EN 60079 Serisi) 60079-0, 60079-1, 60079-7, 60079-18 ve TS EN 60079-31

Koruma Tipi;“d” tipi (da, db, dc)“e” tipi (eb, ec)“m” tipi (ma, mb, mc)“t” tipi (ta, tb, tc)

Gaz Ortam Grubu (Gaz Ortam İçin);I – Patlama Grubu I ( I – Metan )II—Patlama Grubu II(IIA – Propan, II B—Etilen, IIC – Hidrojen )

Ex-Proof Hoparlör Kontrol Listesi


Sıcaklık Sınıfı (Gaz Ortam İçin); Tx (T1, T2, T3, T4, T5, T6)veyaMaksimum yüzey sıcaklığı T1>450, 300<T2<450, 200<T3<300, 135<T4<200, 100<T5<135, 85<T6<100*Sıcaklık cihazdan kaynaklanmıyorsa belirtilmez.

Cihaz Koruma Seviyesi (EPL)EPL Atex KategoriGa - 1GGb - 2GGc - 3G

X - Özel koşul gerektirirU - Bileşen- CE işareti gerektirmez

TALİMATLAR(A) Tüm teçhizat ve koruyucu sistemlerle birlikte talimatlar bulunmalıdır, bu talimatlar en az aşağıdaki ayrıntıları

içermelidir.(B) Talimatlar, imalatçı ve Türkiye ‘de yerleşik temsilcisi tarafından Türkçe hazırlanmalıdır.(C) Talimatlar, özellikle emniyetle ilgili olmak üzere, tüm faydalı talimatlarla birlikte, hizmete sunma, bakım,

muayene, düzgün çalışma kontrolü, gerektiğinde teçhizatın veya koruyucu sistemin onarımı için gerekli çizim ve şemaları içermelidir.

Evet (Uygun)

Hayır(Uygun değil)

Açıklama

Bakımı kolaylaştıracak ilave bilgiler (ithalatçının, tamircinin vs. adresi)Ürün üzerinde işaretli bulunan bilgilerEmniyet talimatlarıHizmete sunma ve kullanım talimatlarıMontaj ve de-montaj bilgileriBakım (servis ve geçici tamir bilgileri)Tesisat ve ayar bilgileriElektrik ve basınç parametreleri, maksimum yüzey sıcaklıkları ve diğer kriterlerBelli bir kategorideki teçhizatın veya koruyucu sistemin istenen alanda kullanılıp kullanılamayacağına dair detaylarYanlış kullanım detaylarını içeren özel kullanım şartlarıTeçhizat ve koruyucu sisteme takılabilecek araçların asgari özellikleri

AT Uygunluk Beyanı(AT Uygunluk Beyanı aşağıdaki hususları içermelidir)

Evet (Uygun)


Açıklama

İmalatçı veya Türkiye’ de yerleşik yetkili temsilcisinin adı veya tanıtıcı işareti ve adresi Teçhizat, koruyucu sistem veya cihazın açıklaması, (Emniyet, kumanda cihazları ve ayarlama donanımları dâhil)Uygun olduğunda, Onaylanmış Kuruluşun, tanıtım numarası ve adresi ile AT Tip inceleme belgesinin numarasıUygun olduğunda, uyumlaştırılmış standartlara, kullanılan standartlara ve teknik talimatnamelere yapılan atıflarUygun olduğunda, uygulanan diğer Yönetmeliklere yapılan atıflarİmalatçı veya Türkiye’ de yerleşik yetkili temsilcisi adına imza atmaya yetkili şahsın kimlik bilgileri


AT TİP İnceleme Belgesi(AT Tip İnceleme Belgesi aşağıdaki hususları içermelidir)

Evet (Uygun)


Açıklama

İmalatçının adı ve adresiÜrün ve tipin tanımlanmasıÜrünün teknik özellikleriİlgili yönetmeliğe atıfOnaylanmış Kuruluşun adı, kimlik numarasıSertifika numarası ve yayım sayısıSertifika onay tarihi ve geçerlilik süresiUygulanan standartlar ve teknik dokümanlara yapılan atıflarATEX işaretlemesinin içeriğiTeknik dosyanın önemli bölümlerinin listesiİlave onay listesi (değişiklik yapılmış ise)Bileşenlerin listesi ve sertifika bilgileriUygunsa uygulanan testlerin listesiKullanım sırasındaki özel koşullar (X işareti var ise)

TEKNİK DOSYA İÇERİĞİEvet

(Uygun)Hayır

(Uygun değil)Açıklama

Ürünün tasarımı, üretimi ve çalışmasına ilişkin bilgilerGenel bir tip açıklamasıGrup ve Kategori tanımlarıParçaların, aksamların, devrelerin vs. tasarım ve imalat resimleri ile yerleşim planlarıTamamen veya kısmen uygulanan standartların bir listesiBileşenlerin listesi ve sertifikaları Standartların uygulanmadığı durumlarda bu Yönetmeliğin temel gereklerini karşılamak için kullanılan çözümlerin açıklamalarıYapılan tasarım hesaplamalarının, gerçekleştirilen incelemelerin vs. sonuçlarıTest raporlarıÜrünlerin kullanma/bakım/montaj kılavuzları

UYGUNLUK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRLERİGrup I veya II

Belge-Doküman KontrolüZone Kategori Modüller Uygun Uygun Değil

0 veya 20 M1 veya 1

Modül D Üretim Kalite Uygunluk (Ek IV)

AT Tip inceleme sertifikasıO.K. Üretim Kalite Güvence OnayıAT Uygunluk BeyanıTeknik Dosya

Modül F Ürün Doğrulama (Ek V)

AT Tip inceleme sertifikası


UYGUNLUK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRLERİGrup I veya II

Belge-Doküman Kontrolü

Zone Kategori Modüller Uygun Uygun Değil

0 veya 20M1 veya 1

Modül F Ürün Doğrulama (Ek V)

O.K. Üretim Kalite Güvence OnayıAT Uygunluk BeyanıTeknik Dosya

Modül GAT Birim Doğrulama

(Ek IX)

O.K. Birim Doğrulama sertifikasıAT Uygunluk BeyanıTeknik Dosya

1 veya 21

M2 veya

2

Elektrikli içten

yanmalı

Modül B AT TİP

İnceleme (Ek III)

Modül E Ürün Kalite Uygunluk (Ek VII)

AT Tip inceleme sertifikasıO.K. Ürün Kalite Güvence OnayıAT Uygunluk BeyanıTeknik Dosya

Modül C Tipe Uygunluk (Ek VI)

AT Tip inceleme sertifikasıO.K. Tipe Uygunluk sertifikasıAT Uygunluk BeyanıTeknik Dosya


(Ek IX)


1 veya 21

M2 veya

2

Elektrikli olmayan

Modül A İç Üretim kontrolü

(Ek VIII)

AT Uygunluk Beyanı (Self Deklarasyon)Teknik Dosya


(Ek IX)


2veya 22

3Modül A

İç üretim kontrolü (Ek VIII)

Modül A İç Üretim Kontrolü

(Ek VIII)

AT Uygunluk Beyanı (Self Deklarasyon)Teknik Dosya


(Ek IX)



II.2 BİLGİSAYARGiriş

Piyasa gözetimi ve denetimi kapsamında hazırlanan bu rehberin amacı, Ex-proof bilgisayarlarda belirlenen uygunsuzlukların saptanıp test ve muayeneye tabi tu-tulmasıdır. Bu testler TS EN 60079-0, TS EN 60079-1, EN 60079-2, TS EN 60079-11, TS EN 60079-15, TS EN 60079-31 standartları kapsamında olup bu doğ-rultuda aşağıdaki unsurlar amaç dâhilinde değerlendi-rilmiştir:

- Ürünlerin uygunluk seviyelerinin tespiti

- Piyasada bulunan ürünlerin iyileştirilmesi konusunda adımlar atılması

- Riskli ürünlerin ve risk teşkil eden firmaların belirlen-mesi

- Geniş kapsamlı bir taramanın yapılarak piyasanın ta-nınması

- Üretici envanterinin oluşması

- Test imkânlarının belirlenmesi

- Denetim sırasındaki problemlerin aşılması


“i” tipi kendinden koruma seviyesi: Ex i

Kendinden yani doğuştan em-niyet anlamına gelir. Bir elektrik devresinin tamamı veya belir-li bir kısmında normal çalışma veya arıza anında çıkan ark veya ısı patlayıcı ortamı ateşleyecek güçte değil ise bu devreye ken-dinden emniyetlidir denir. Burada söz konusu olan yal-nızca aygıt değil, aygıtın bağlı olduğu elektrikli devrenin tümüdür. Elektrik arkının çıkaracağı enerjinin çok düşük olması gerektiğinden bu tip koruma ancak kumanda, ölçü ve otomasyon devreleri gibi düşük voltajda çalışan aygıt ve devrelerde uygulanabilir.

Koruma Sınıfı Standart Numarası Standart Adı

Genel özellikler TS EN 60079-0Elektrikli cihazlar - Patlayıcı ortamlarda kullanılan- Bölüm 0

“d” Tipi Aleve Dayanıklı Mahfazalar Tarafından Korunan Cihazlar

TS EN 60079-1Elektrikli cihazlar - Patlayıcı ortamlarda kullanılan- Bölüm 1

“p” Tipi Basınçlı Mahfazalar İle Korunan Cihazlar

TS EN 60079-2Elektrikli cihazlar – Patlayıcı gaz ortamları-Bölüm 2

“i” Tipi Kendinden Korumalı Cihazlar TS EN 60079-11 Patlayıcı Gaz Ortamları - Bölüm 11

“n” Tipi Koruma İle Teçhizatın Korunması TS EN 60079-15Elektrikli Cihazlar – Patlayıcı OrtamlardaKullanılan - Bölüm 15

“t” Tipi Mahfaza Tarafından Toz Tutuşmasına Karşı Korunan Cihazlar

TS EN 60079-31Elektrikli cihazlar - Patlayıcı ortamlarda kullanılan- Bölüm 31

Tablo 1: Proje Ürününün Denetlenmesinde Kullanılacak Standartlar

“d” tipi alev sızdırmaz koruma seviyesi: Ex d

Bu tip korumada; patlayıcı bir ortamı ateşleyebilecek bütün parçalar kapalı bir muhafazaya yerleştirilir. Yerleştirildikleri ka-palı yerde oluşacak herhangi bir patlamadan doğacak basınca dayanabilmeli, aynı zamanda da patlamayı kapalı alanın dışındaki ortama taşımamalıdır.

“p” tipi basınçlı koruma seviyesi: Ex p

Basınçlı koruma anlamına gelir. Patlayıcı gaz veya buharın gir-mesi istenmeyen bölge dışarıya karşı basınç altında tutularak patlayıcı gazın tehlikeli bölge-ye girmesi önlenir. Çok dar bir kullanım sahası vardır. Ex-d tipi korumanın uygulanamadığı yer-lerde tatbik edilir.

“n” tipi koruma seviyesi: Ex n

Tablo: n-tipi korumanın alt grupları

İşareti AnlamıKıyaslanabilir Bilinen Koruma Şekli

Koruma MetoduI. Grup Gazlarda Dağılımı

nA Ark çıkarmaz aletler Ex-eArk ve kıvılcım çıkarmaz, yüzeyi fazla ısınmaz

yok

nC Ark çıkaran aletler Ex-dKapalı kontak tertibatı Kıvılcım çıkarmayan elemanlar Tam kapalı, kapsül içine gömülü

IIA, IIB, IIC

nR Patlayıcı gazların girmesi sınıflandırılmıştır yok

nL Enerjisi sınırlı aletler Ex-iHerhangi bir ark veya aşırı ısınmanın ortamı patlatmaması için enerjinin sınırlanması

IIA, IIB, IIC

nPBasitleştirilmiş Basınçlı koruma

Ex-pFazla basınç veya üfleme ile batlayıcı gazın iç kısma girmesinin önlenmesi, elektrik kesilmeden de kontrol edilebilir

yok


“t” tipi mahfaza tarafından toz tutuşmasına karşı koruma: Ex t

Toz girişine karşı koruma ve yüzey sıcaklıklarını sınırla-mak için düzen sağlayan bir mahfaza ile elektrikli teç-hizatın donatıldığı durumda patlayıcı toz ortamları için koruma tipidir. “t” koruma tipinde koruma seviyesi; üç koruma seviyesine ayrılır. Her bir koruma tipi için teç-hizat koruma seviyesi (EPL) tehlikeli bir ortamdaki bir tutuşma kaynağı olan bu teçhizatın riskine bağlı olarak belirlenmiştir. “t” tipi mahfaza tarafından toz tutuşma-sına karşı korumalı olan teçhizat aşağıdakilerden birisi olmalıdır:

1) “ta” koruma seviyesi (EPL “Da”)

2) “tb” koruma seviyesi (EPL “Db”)

3) “tc” koruma seviyesi (EPL “Dc”)

IP Koruma Tipi

IP koruması, koruma tipine bağlı olarak IP56, IP65, IP66, IP67 gibi giriş koruma değerlerinde tercih edile-bilmektedir.

IP patlama veya yanma riski yüksek olan yerlerde kulla-nılan cihazların mekanik koruma derecelerini gösteren ve giriş koruması olarak da belirtilen bir koddur. IP de-ğerlerinde, ilk rakam katı cisimlere karşı koruma, ikinci rakam sıvılara karşı koruma değerini göstermektedir.

IP MEKANİK KORUMA (GİRİŞ KORUMASI)

Katı Cisimlere Karşı Korumaİlk

RakamSıvılara Karşı Koruma

İkinci Rakam

Koruma yok 0 Koruma yok 0


1

Dikey olarak düşen damlalara karşı koruma

1


2

15 açı ile gelen su damlalarına karşı koruma

2

2.5 mm’den büyük maddelere karşı koruma

3

60 açıya kadar yağmura karşı koruma

3


4

Herhangi bir yönden püskürtülen suya karşı koruma

4

Toz girmesine karşı korumalı 5

Su jetine karşı korunmuştur.

5

Toz kesinlikle giremez. 6

Her yönden gelen su jetine karşı korunmuştur.

6

Suya daldırmaya karşı korunmuştur.

7

Uzun süre su altında kalmasına göre korunmuştur.

8


Evet Hayırve

ve

ya

ya

ya da

ya da



CE İŞARETİNİN İLİŞTİRİLMESİ (94/9/AT madde 7)


(EK III)


(EK III)

ÜRETİM KALİTE GÜVENCESİ

(EK IV)

TİPE UYGUNLUK

(EK VI)

ÜRÜN KALİTE GÜVENCESİ

(EK VII)


(EK VIII)

DOSYAYI BİR ONAYLANMIŞ KURULUŞA

İLETİN

ÜRÜN

DOĞRULAMA

(EK V)



İÇTEN YANMALI MOTOR VEYA ELEKTRİKLİ

EKİPMAN MI?

Ekipman Grubu II

Kategori 3

Ekipman Grubu I ve II



(Ek VIII)

BİRİM DOĞRULAMA

(Ek IX)

CE İŞARETİNİN EKLENMESİ (94/9/AT madde 7)


Ürünlerin İşaretlenmesi (94/9/AT, Ek II, 1.0.5)

Ürün denetimleri yapılırken ürün işaretlemeleri, gaz için aşağıda belirtilen hususlar dâhilinde incelenmesi ge-rekmektedir. Örnek etiket aşağıda belirtilmiştir.

- İmalatçının adı ve adresi,

- CE işareti,

- Seri veya tip işaretlemesi,

- Varsa, seri numarası,

- İmal yılı,

1. CE İşareti

2. Onaylanmış Kuruluş Numarası

3. Ex Amblemi

4. Grup Kategorisi

5. Cihaz Kategorisi

6. Ex-proof İşareti

7. Koruma Tipi

8.Gaz/Toz Ortam Sınıfı

9.Sıcaklık Sınıfı

10.Ortam Sıcaklığı


Numune miktarı/adedi üç takımı geçmeyecek şekilde alınacak olup bir takımda kaç adet numune alınacağı ürünle ilgili hangi standartları kapsadığı tespit edildikten sonra belirlenecektir.

EX Laboratuvar Teknik Şefliği (İzmir)

ADRES : 8780/1 Sokak No:5 Küçük Çiğli Mahallesi Çiğ-li/İZMİR

TELEFON : +90 (232) 376 24 25

FAX : +90 (232) 386 15 10

E-Posta : [email protected]

NOT: TSE Ex İzmir laboratuvarında sadece TS EN 60079-0, TS EN 60079-1 standartları kapsamında belir-tilen testler yapılabilmektedir.

Denetim Yeri Bilgileri

Denetlenen Yer Üretici ( ) İthalatçı ( ) Satıcı ( ) Kullanıcı ( )

Denetlenen İşyerinin Adı ve Adresi

Denetime Katılan İşyeri Temsilcisinin Adı ve Soyadı

Ürün Bilgileri

Ürünün Adı

Kullanım Yeri

Kullanım AmacıKoruyucu Sistem ( ) Ayarlama Donanımı ( )Aksam ( ) Cihaz ( ) Teçhizat ( )

İŞARETLEME VE ETİKETLEME

İmalatçının adı ve adresi

CE işareti (Ek X, Bölüm A)(Diğer direktiflerce zorunlu olmadığı sürece bileşenlerde CE işaretine gerek yoktur.)

Onaylanmış Kuruluş kimlik numarası (Onaylanmış Kuruluş üretim kontrolünde yer almış ise)(Bileşenlerde sadece kimlik no yeterlidir)

Seri ve Tip işaretlemesi

Varsa Seri numarası (TS EN 60079-1 uygun olarak)

94/9/AT Kapsamında Kullanılan Ürün Kontrol Listesi

II 2G Ex d IIC T6 -40 °C ≤ Ta ≤ +60 °CII 2G Ex d IIIC T80 °C Db IP6X

1

3 4 5 6 7 8 9 10

2

-20 °C ≤ Ta ≤ +60 °C

U1 690 V

xxxx


İmal Yılı

İşareti

Grup Simgesi I(Maden Ocakları )

II (Gaz ve Toz)

Kategori Simgesi M1 M2 1 2 3

Patlayıcı Ortam Tipi (Sadece Grup II için) G (Gaz) D (Toz)

CE UYGUNLUK İŞARETİNE İLAVETEN, DİĞER İŞARETLEMELER

Etiket üzerindeki işaretleme

Ex; Gaz ortamı (EN 60079 Serisi) 60079-0, 60079-1, 60079-7, 60079-18 ve TS EN 60079-31

Koruma Tipi;“d” tipi (da, db, dc)“e” tipi (eb, ec)“m” tipi (ma, mb, mc)“t” tipi (ta, tb, tc)

Gaz Ortam Grubu (Gaz Ortam İçin);I – Patlama Grubu I ( I – Metan )II—Patlama Grubu II(IIA – Propan, II B—Etilen, IIC – Hidrojen )

Sıcaklık Sınıfı (Gaz Ortam İçin); Tx (T1, T2, T3, T4, T5, T6)veyaMaksimum yüzey sıcaklığı T1>450, 300<T2<450, 200<T3<300, 135<T4<200, 100<T5<135, 85<T6<100*Sıcaklık cihazdan kaynaklanmıyorsa belirtilmez.

Cihaz Koruma Seviyesi (EPL)EPL Atex KategoriGa - 1GGb - 2GGc - 3G

X - Özel koşul gerektirirU - Bileşen- CE işareti gerektirmez

TALİMATLAR(A) Tüm teçhizat ve koruyucu sistemlerle birlikte talimatlar bulunmalıdır, bu talimatlar en az aşağıdaki ayrıntıları

içermelidir.(B) Talimatlar, imalatçı ve Türkiye ‘de yerleşik temsilcisi tarafından Türkçe hazırlanmalıdır.(C) Talimatlar, özellikle emniyetle ilgili olmak üzere, tüm faydalı talimatlarla birlikte, hizmete sunma, bakım,

muayene, düzgün çalışma kontrolü, gerektiğinde teçhizatın veya koruyucu sistemin onarımı için gerekli çizim ve şemaları içermelidir.

Evet (Uygun)


Açıklama

Bakımı kolaylaştıracak ilave bilgiler (ithalatçının, tamircinin vs. adresi)Ürün üzerinde işaretli bulunan bilgilerEmniyet talimatlarıHizmete sunma ve kullanım talimatlarıMontaj ve de-montaj bilgileri


Bakım (servis ve geçici tamir bilgileri)Tesisat ve ayar bilgileriElektrik ve basınç parametreleri, maksimum yüzey sıcaklıkları ve diğer kriterlerBelli bir kategorideki teçhizatın veya koruyucu sistemin istenen alanda kullanılıp kullanılamayacağına dair detaylarYanlış kullanım detaylarını içeren özel kullanım şartlarıTeçhizat ve koruyucu sisteme takılabilecek araçların asgari özellikleri

AT Uygunluk Beyanı(AT Uygunluk Beyanı aşağıdaki hususları içermelidir)

Evet (Uygun)


Açıklama

İmalatçı veya Türkiye’ de yerleşik yetkili temsilcisinin adı veya tanıtıcı işareti ve adresi Teçhizat, koruyucu sistem veya cihazın açıklaması, (Emniyet, kumanda cihazları ve ayarlama donanımları dâhil)Uygun olduğunda, Onaylanmış Kuruluşun, tanıtım numarası ve adresi ile AT Tip inceleme belgesinin numarasıUygun olduğunda, uyumlaştırılmış standartlara, kullanılan standartlara ve teknik talimatnamelere yapılan atıflarUygun olduğunda, uygulanan diğer Yönetmeliklere yapılan atıflarİmalatçı veya Türkiye’ de yerleşik yetkili temsilcisi adına imza atmaya yetkili şahsın kimlik bilgileri

AT TİP İnceleme Belgesi(AT Tip İnceleme Belgesi aşağıdaki hususları içermelidir)

Evet (Uygun)


Açıklama

İmalatçının adı ve adresiÜrün ve tipin tanımlanmasıÜrünün teknik özellikleriİlgili yönetmeliğe atıfOnaylanmış Kuruluşun adı, kimlik numarasıSertifika numarası ve yayım sayısıSertifika onay tarihi ve geçerlilik süresiUygulanan standartlar ve teknik dokümanlara yapılan atıflarATEX işaretlemesinin içeriğiTeknik dosyanın önemli bölümlerinin listesiİlave onay listesi (değişiklik yapılmış ise)Bileşenlerin listesi ve sertifika bilgileriUygunsa uygulanan testlerin listesiKullanım sırasındaki özel koşullar (X işareti var ise)


1

veya

21

M2

veya

2

Elektrikli olmayan

Modül A

İç Üretim kontrolü

( Ek VIII)

AT Uygunluk Beyanı (Self Deklerasyon)

Teknik Dosya

Modül G

AT Birim Doğrulama

(Ek IX)

O.K Birim Doğrulama Sertifikası

AT Uygunluk Beyanı

Teknik Dosya

2

veya

22

3

Modül A

İç Üretim Kontrolü

(Ek VIII)

Modül A


( Ek VIII)


Teknik Dosya

Modül G

AT Birim Doğrulama

(Ek IX)


AT Uygunluk Beyanı

Teknik Dosya

1

veya

21

M2

veya

2

Elektrikli içten

yanmalı

Modül B

AT TİP

İnceleme

(Ek III)

Modül E

Ürün Kalite Uygunluk

(Ek VII)

AT Tip İnceleme Sertifikası

O.K Ürün Kalite Güvence Onayı

AT Uygunluk Beyanı

Teknik Dosya

Modül C

Tipe Uygunluk

(Ek VI)

AT Tip İnceleme Sertifikası

O.K Tipe Uygunluk Sertifikası

AT Uygunluk Beyanı

Teknik Dosya

Modül G

AT Birim Doğrulama

(Ek IX)


AT Uygunluk Beyanı

Teknik Dosya


II.3 DİNAMİTÜrünün Tanıtımı

Dinamit, nitrogli-serinin diatomite soğu ru lmas ı y l a üretilen bir pat-layıcı türüdür. Genellikle 20 cm uzunluğunda ve 2,5 cm çapında çomaklar halin-de satılır ancak başka boyları da mevcuttur. Dina-mitin ana kullanım alanları inşaat, madencilik ve yı-kımdır. Son yıllarda daha üstün özelliklere sahip pat-layıcıların piyasaya sürülmesiyle kullanımı azalmıştır. Şu anda, su altı yıkımlarında asıl patlayıcı ve diğer alanlarda da ek patlayıcı olarak kullanılmaktadır. Di-namit, 3 ölçü nitrogliserin, 1 ölçü diatomit ve küçük bir miktar sodyum karbonatın karıştırılmasıyla elde edilir. Hamur halinde olan karışım klasik çomak şek-line getirilir ve kâğıda sarılır. Başlıca, jelatinit dinamit (en yaygın kullanılan klasik dinamit), Grizu güven-li (anti grizu) dinamit, Gom IIA-1 Dinamit (çok sert kayaların patlatılmasında kullanılan), Elbar-1 Dinamit (kanal patlatmaları ve kontrollü yıkım patlatmalarında kullanılan) ve Sismik dinamit gibi tipleri mevcuttur.

Gerekçe

- “Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Belgelen-dirilmesi Piyasaya Arzı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik (93/15/AT)” kapsamındaki ürünlerden olan dinamitlerin piyasadaki mevcut durumları hak-kında yeterli verinin bulunmaması

- Patlayıcı ve yanıcı ortam olarak bilinen sahalarda kul-lanılan dinamitlerin temel emniyet şartları konusun-daki algılamanın ve farkındalık eşiğinin düşük olması

- Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözeti-mi ve Denetimi Yönetmeliği hükümlerinin, “Sivil Kul-lanım Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Belgelendirilmesi Piyasaya Arzı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik (93/15/AT)” kapsamındaki ürünlere uygulanmasında söz konusu ürünlerin kararsız yapıda olmaları nede-niyle yaşanan problemler

- Denetim sırasında ortaya çıkması muhtemel özel uz-manlık isteyen bir alan olmasından kaynaklanan so-runlar

- Sivil patlayıcılar kapsamındaki ürünlerin denetimin-de gerekli olan laboratuvar ve test imkânlarının be-lirsizliği

Amaç

- Günden güne gelişen inşaat sektöründe kullanım-larının gittikçe yaygınlaşması ve kullanımlarının bü-yük risk içermesi nedeniyle piyasada bulunan dina-

1

veya

21

M2

veya

2

Elektrikli olmayan

Modül A


( Ek VIII)


Teknik Dosya

Modül G

AT Birim Doğrulama

(Ek IX)


AT Uygunluk Beyanı

Teknik Dosya

2

veya

22

3

Modül A

İç Üretim Kontrolü

(Ek VIII)

Modül A


( Ek VIII)


Teknik Dosya

Modül G

AT Birim Doğrulama

(Ek IX)


AT Uygunluk Beyanı

Teknik Dosya


mitlerin Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Belgelendirilmesi Piyasaya Arzı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik’te (93/15/AT) öngörülen Te-mel Güvenlik Şartlarını karşılama seviyelerinin tes-pit edilmesi

- Gerçekleştirilecek denetimler sonucunda risk taşıyan güvensiz ürünlerin tüketiciye ulaşmasının önlenmesi ve Temel Güvenlik Şartlarını sağlayan dinamitlerin pi-yasaya sürülmesinin sağlanarak çevre / insan sağlı-ğının korunması

- Denetimle görevli personelin eğitilmesi, ilgili kurum-ların bilgilendirilmesi suretiyle alınan önlemler ve ger-çekleştirilen denetimlere ilişkin piyasada farkındalık oluşturulması

- Piyasada satılan ürünlerin uygunluklarının sağlanarak haksız rekabetin önlenmesi

- Denetim sonuçlarının değerlendirilerek istatiksel veri-ye dönüştürülmesi

Kapsam

Üretici ve ithalatçılarda denetim yapmak, satış ve kul-lanım yerinde yapılacak olan denetimlerden daha kolay görülmektedir. Bu nedenle öncelikle üretici ve ithalatçı bazında denetimler yapılarak uygunsuzlukların başlan-gıçta tespit edilmesi çalışması yapılacaktır. Üretici ve ithalatçıda belirlenen eksikliklere göre dağıtıcı ve satıcı nezdinde hazırlanacak denetim programları yine iller-deki kapasiteye göre yapılacaktır. 3763 Sayılı Türki-ye’de Harp Silah ve Mühimmatı Yapan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hakkında Kanun kapsamın-da bulunan askeri amaçlı barut ve patlayıcı maddeler, kolluk kuvvetlerinin kullanımına tahsis edilmiş patlayıcı maddeler, piroteknik maddelerin incelenmesi projenin kapsamı dışındadır.

Ürünün Taşıdığı Başlıca Riskler

Nitrogliserin kendi başına çok kuvvetli bir patlayıcıdır ve saf hali şoka duyarlıdır. Yani ani hareketler patlamasına sebep olabilir. Nitrogliserin, üretimi üzerinden zaman geçtikçe daha da kararsız maddelere dönüşür ve ta-şınmasındaki tehlike artar. Diatomite adsorbe edildiği zaman nitrogliserinden doğan tehlike azaltılmış olur. Bu riskler patlamaya, yanmaya ve hatta ölümlü kazaya sebebiyet vererek insan sağlığı, can ve mal güvenliği, hayvan / bitki yaşam ve sağlığı, çevre ve tüketicinin ko-runması açısından cana, mala ve çevreye zarar verici niteliğe sahip olabilmektedir. Bu sebeple söz konusu risklerin önceden dikkatli bir biçimde ve ayrıntıları ile ta-nımlanıp değerlendirilmesi, kullanım ve taşınma sırasın-da bu riskleri minimize edecek veya tam olarak ortadan kaldıracak önlemlerin alınması gerekmektedir. Dinamit-lerin nakli, muhafazası ve depolanmasına ilişkin kural-lar ve alınması gerekli önlemler, 29/09/1987 tarihli ve 19589 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 87/12028 Karar sayılı Tekel Dışı Bırakılan Maddelerle Av Malze-mesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşınması, Satı-şı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına ilişkin Tüzük’te belirtilmiştir.

87/12018 Sayılı Tüzük Gereğince Ambalajlamada Genel Esaslar

Patlayıcı maddelerin parça, koli, sandık ve benzeri am-balaj birimleri tek tip patlayıcı maddeyi içerecek biçim-de olur ve patlayıcı maddelerin herhangi biri bir diğeri ile aynı ambalaj içerisinde kesinlikle bulundurulmaz. Patlayıcı maddelerin sarsıntı ve sallantıya meydan ver-meyecek biçimde boşluk bırakılmadan ambalajlarına yerleştirilmeleri zorunludur.

Patlayıcı maddelerin ambalajlarının iki tarafına kolayca görülebilecek biçimde, sıcak damgayla veya şablon kullanarak kolay silinmeyecek boyayla içindeki patla-yıcı maddenin türüne göre “PATLAYICI MADDE”, “GÜ-VENLİKLİ MÜHİMMMAT”, veya “GÜVENLİKSİZ MÜ-HİMMAT” sözcükleri yazılır. Ambalaj varilse, bu yazılar varillerin alt ve üst yüzeyleri ile yan yüzeylerine de yazılır.

Bakanlar Kurulu 14.05.2001 tarih ve 2001/2443 sayılı Karar. Ek Değişik Madde

“Patlayıcı madde ambalajlarının üzerine patlayıcı mad-de üreten işyerinin adı, yeri, üretilen maddenin cinsi, net ve brüt ağırlığı, grizu güvenli olup olmadığı, üretim tarihi, seri numarası, Birleşmiş Milletler numarası ile CE işareti yazılır. Dinamitlerin donar veya donmaz tip ol-dukları da ambalaj üzerinde belirtilir. Ayrıca, patlayıcı madde sınıf ve uyum grubunu gösteren etiket yapıştırı-lır.” Yukarıda belirtilen hükümler ithal edilecek patlayıcı maddeler hakkında da uygulanır.

87/12018 Sayılı Tüzük Gereğince Dinamitlerin Ambalajı

Dinamit hamuru sağlam ve neme dayanıklı, parafinlen-miş kâğıt, plastik ya da ince antistatik madensel sargı-dan yapılmış kartuş içinde bulundurulur. Kartuşlar kap-sül veya ateşleyici maddelerle birleştirilmez, üzerlerine okunaklı harflerle dinamitin ticari adı, ağırlığı ve üretim yılı yazılır.

Kartuşlar, en az iki buçuk kilogram en çok on kilogram ağırlığında, en az dört milimetre kalınlığında ve patlama direnci en az beş kilogram/santimetrekare olan oluklu mukavvadan kutulara yerleştirilir Gerektiğinde kartuşla-rın sallanmaması ve kusma halinde nitrogliserinin emil-mesi için kartuş aralarına kuru testere talaşı veya buna benzer toz maddeler yerleştirilir. Kutuların içine Kullan-ma ve Güvenlik Talimatı konur. Kutu kapaklarının üstü-ne dinamitin üretildiği fabrikanın adı ve yeri, ticari adı, miktarı, üretim tarihi, donar ya da donmaz tipte olduğu, grizu güvenlikli olup olmadığı yazılı bir etiket yapıştırılır. Kutuların kapakları yapıştırıcı bir bantla kapatılır. Kutular hava ve su sızdırmayacak biçimde parafinle kaplanır veya sağlam polietilen, ya da uygunluğu Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca onaylanmış başka madde-lerden yapılmış torbalara yerleştirilir ve torbaların ağzı hava ve su geçirmeyecek biçimde bağlanarak kapatılır. Bu kutu ve torbaların iki buçuk kilogramlık olanlarından sekiz adedi, beş kilogramlık olanlarından dört adedi ve on kilogram olanlarından iki adedi az 7 mm kalınlığın-da patlama direnci en az on kilogram /santimetreka-re doppel-doppel oluklu mukavvadan yapılmış sandık


içerisine, torba ağızları karşılıklı birbirlerine ve içe doğru gelecek biçimde yerleştirilir.

Sandık tek parça oluklu mukavvanın kıvrılmasıyla ya-pılır. Sandığın birleştirilen yan kenarı en az onda dokuz milimetre kalınlıkta galvanizli tel ile dikilir ve sandığın ta-ban ve kapak kısımları ayrıca gerekli sağlamlığı ve ya-pıştırmayı sağlayacak bir bantla kapatılır. Her sandığın içindeki dinamitin net ağırlığı 2 kg’ı geçemez. Sandık-ların üzerine dinamitin üretildiği fabrikanın adı ve yeri, ticari adı, net ve brüt miktarı, üretim tarihi, kafile numa-rası şablon kullanarak kolay silinmeyecek bir boyayla yazılır.

Denetim Sürecinde Gerekli Olacak Mevzuat

Kanun

- 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlan-ması ve Uygulanmasına Dair Kanun

Yönetmelikler


- Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Belgelen-dirilmesi Piyasaya Arzı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik (93/15/AT)

93/15 /AT Yönetmeliği Kapsamı Dışında Kalan Patlayıcılar

- 3763 Sayılı Türkiye’de Harp Silah ve Mühimmatı Ya-pan Hususi Sanayi Müesseselerinin Kontrolü Hak-kında Kanun kapsamında bulunan askeri amaçlı ba-rut ve patlayıcı maddeler,

- Kolluk kuvvetlerinin kullanımına tahsis edilmiş patla-yıcı maddeler

- Piroteknik maddeler.

Teknik Dosya Kontrolü

Üretici, CE işareti ile ilgili olarak teknik dosyayı hazır-lamakla yükümlüdür. Hazırlanan teknik dosyanın bir nüshası üreticinin kendisinde bir nüshası belgelendi-rilmiş ise Onaylanmış Kuruluşta, bir nüshası da yetkili temsilcisinde veya ithalatçısında yetkili kuruluş (Bakan-lık) tarafından istenildiğinde ibraz edilmek üzere hazır bulundurulmalıdır. Teknik dosyada yeni yaklaşım direk-tiflerinde öngörülen belgeler, deney raporları ve diğer bazı dokümanlar aranır. Teknik dosya içerisinde bulun-ması önerilen dokümanlar aşağıda verilmektedir.

Teknik Dosya Muhteviyatı

- Ürüne ait genel tanımlama,

- Tasarıma ve imalat ait çizimler, aksamların, parçaların, devrelerin vb. şemaları ve çalışma prosedürüne ilişkin bilgiler,

- Ürünün üretiminde kullanılan, standartların bir listesi (standart uygulanmış ise),

- Standart/standartların uygulanmadığı durumlarda, ilgili direktifte öngörülen temel emniyet gereklerine uyum için kabul edilen çözümler,

- Tasarım sonuçları vb.

- Test belge ve raporları,

- AT tip inceleme belgesi (onaylanmış kuruluş tarafın-dan düzenlenen),

- Kalite güvence sistem belgesi (varsa),

- AT uygunluk beyanı

Söz konusu bilgi ve belgeler, direktife göre farklılık gös-terebilir. Bu durum üreticinin CE işareti ile ilgili seçtiği modüle göre de değişebilir.

(93/15/AT) Temel Emniyet Gerekleri

- Genel Kurallar

- Özel Kurallar olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

Genel Kurallar

1- Her patlayıcı madde, kullanıldığı ana kadar olmak üzere özellikle emniyet kuralları ve standart uygula-maları açısından normal, önceden tahmin edilebilir koşullarda, insan hayatı ve sağlığına yönelik tehlike-leri en az düzeye indirecek, mülke ve çevreye zarar verilmesini önleyecek şekilde tasarımlanmalı, imal edilmeli ve temin edilmelidir.

2- İmalatçı tarafından belirlenen özelliklere sahip olma-lıdır.

3-Uygun teknikler kullanılarak etkisiz hale getirilebile-cek şekilde tasarımlanmalı ve üretilmelidir.

Özel Kurallar:

1- En azından, aşağıdaki bilgiler ve özellikler uygun durumlarda dikkate alınmalıdır. Her patlayıcı madde gerçekçi şartlarda test edilmelidir. Bunun bir labora-tuvarda yapılması mümkün değil ise testler, patlayı-cının kullanılacağı şartlarda yapılır.

(a) Kimyasal bileşim, karışım oranı ve gerektiğinde ebat ve tane büyüklüğü dağılımı dâhil olmak üzere yapı-sal ve kendine özgü (karakteristik) özellikleri,

(b) Patlayıcı maddenin, maruz kalabileceği tüm çevre koşullarında, fiziksel ve kimyasal kararlılığı,

(c) Darbe ve sürtmeye karşı duyarlılığı,

(d) Bütün bileşenlerinin, fiziksel ve kimyasal kararlılıkları bakımından uygunlukları,

(e) Patlayıcı maddenin kimyasal saflığı,

(f) Patlayıcı maddenin, nemli veya ıslak ortamlarda kullanılması durumunda, emniyet veya güvenirliliği-nin sudan olumsuz etkileneceği durumlarda, suyun etkilerine karşı direnci,

(g) Patlayıcı maddenin, düşük veya yüksek sıcak-lıklarda muhafaza veya kullanılması durumunda, emniyet veya güvenirliliğinin, patlayıcı maddenin bir parçasının veya tamamının soğutulması ya da ısıtılmasından olumsuz yönde etkilenebileceği durumlarda düşük ve yüksek sıcaklıklara karşı di-renci,


(h) Tehlikeli ortamlarda (örneğin: grizu (metan hava karışımı) , sıcak cisimler tarafından tehdit edilen bir çevre) kullanılmak üzere imal edilmiş patlayıcı mad-denin bu ortamlarda kullanıma uygunluğu,

(i) Zamansız veya dikkatsiz başlatma ya da ateşlemeyi önlemeye yönelik emniyet önlemleri,

(j) Amacına uygun olarak kullanıldığında patlayıcı maddenin doğru yüklenmesi ve işlem görmesi,

(k) Alıcı ülkenin resmi dili veya dillerinde hazırlanmış, emniyetli taşıma, depolama, kullanma ve elden çı-karma (imha) için gerekli talimatlar ve işaretleri,

(l) Üretici tarafından belirlenen son kullanım tarihine kadar, depolama esnasında patlayıcı maddenin, ambalajının veya diğer bileşenlerinin bozulmaya karşı dayanaklılığı,

(m) Patlayıcı maddenin, güvenilir ve emniyetli kullanımı için gerekli bütün cihaz ve aksesuarların özellikleri-nin bilinmesi gerekmektedir.

93/15/AT Sivil Kullanım Amaçlı Patlayıcı Maddelerin Belgelendirilmesi, Piyasaya Arzı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik

1 – İŞARET VE BELGE KONTROLÜUygun Uygun Değil Açıklama

CE işareti kontrolüÜreticinin adı ve adresiSeri veya tipin tanımlanmasıGerektiğinde seri numarasıİmal edildiği yılÜrünün son kullanma tarihiPatlayıcı madde, kullanıldığı ana kadar olmak üzere özellikle emniyet kuralları ve standart uygulamaları açısından normal, önceden tahmin edilebilir koşullarda, insan hayatı ve sağlığına yönelik tehlikeleri en az düzeye indirecek, mülke ve çevreye zarar verilmesini önleyecek şekilde tasarlanmış, imal edilmiş mi?Patlayıcı madde imalatçı tarafından belirlenen özelliklere sahip mi? (AT Tip belgesi ekinde yer alan ürüne ait özellikleri karşılıyor mu?)Türkçe hazırlanmış, emniyetli taşıma, depolama, kullanma ve elden çıkarma (imha) için gerekli talimatlar var mı?Patlayıcı maddenin ambalajında yer alan bilgiler ürüne ait doküman bilgileri ile örtüşüyor mu?Depolama esnasında patlayıcı maddenin, ambalajının bozulmaya karşı dayanaklılığı uygun mu?AT Uygunluk Beyanı Türkçe olmalı, orijinali İngilizce ise Türkçeye çevrilmelidir. (Noter tasdikli olmasına gerek yoktur)Uygulanan YönetmeliklerUygulanan Uyumlaştırılmış Standartlar (varsa)Uygulanan Diğer Standartlar (varsa)AT Tip İnceleme Belgesi (üretici ve üreticinin yurtdışında olduğu durumlarda ithalatçı)Onaylanmış Kuruluş BilgileriYetkili kişi imzasıUygunluk Beyanının ürün tipini yansıtıp yansıtmadığının kontrolü

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol Listesi


III. BASINÇLI EKİPMANLARGRUBU


III.1 DALIŞ TÜPÜÜrünün Tanıtımı

Dalış setinin bir parçası olan yüksek basınçlı nefes alma tüpüdür. Sık rastlanan hacimler 10-12-15-18 lt’dir. Fa-kat 4-6-7 lt’lik tüplere de rastlanır. En çok kullanılan

Çelikten Üretilen Dalış Tüpleri

TS EN ISO 9809-1 standardına göre üretilen çelik da-lış tüpleri malzeme yapısından kaynaklı olarak batar bir cisim olduğundan dalıcıların suyun altına daha rahat inmesine yardımcı olur. Dolu ve boş olmalarından do-ğan yüzerlik farkı dalıcıya büyük bir sorun yaşatmaz. Çeliğin malzeme olarak sağlamlığı emniyet faktörünün yüksek olmasına izin verir. Bunlara karşılık çelikteki korozyon (paslanma) materyalin derinlerine işleyecek tabiattadır. Bakımı zordur, çelikteki paslanma sürekli takip edilmeli ve tüpler olabildiğince kuru ortamlarda bulundurulmalıdır. Bu tüplerin içi paslanmayı önlemek için kaplama malzemeleri ile kaplanabilmektedir; fa-kat bu yöntem rutubetin oluşturabileceği korozyonu gizleyeceğinden dolayı bu yöntem tercih edilmemek-tedir. Ayrıca yine materyalden ve imalat yönteminden kaynaklanan gerilmeler (stresler) tüpün kullanılması yani doldurulup boşaltılması ile metal yorulmasına daha fazla sebep olur. İmalat yöntemlerinden dolayı çelik tüplerin dipleri küreseldir ve bir tüp altlığına ge-reksinim duyulur.

Alüminyumdan Üretilen Dalış Tüpleri

TS EN 1975 standardına göre üretilen alüminyum da-lış tüpleri, alüminyumun çeliğe oranla daha az yoğun olmasından dolayı aynı hacimdeki alüminyum tüp çe-lik tüpten daha büyük ve ağırdır. Bu sebepten daha çok 12 lt ve altındaki hacimlerde alüminyum tüplerle

karşılaşılmaktadır. 15 ve 18 lt`lik Alüminyum tüplere pek sık rastlanmaz. TS EN 1975 standardına göre gaz tüpleri, en az % 99,5 saflıktaki alaşımsız alüminyum-dan imal edilebilir. Tabanları düz olarak imal edildikle-rinden tüp altlığına ihtiyacı yoktur. Boşaldıkları zaman dalıcıya yüzerlik sorunu yaratabilirler. Bunlara karşılık alüminyum tüpün uğradığı korozyon (paslanma) yü-zeysel ve koruyucudur materyalin derinlerine işlemez. Ayrıca çeliğe oranla metal yorulması çok daha azdır. Bu nedenle bakımı çelik tüplere oranla daha kolaydır. Ancak malzeme sağlamlığı daha düşük olduğundan kullanım esnasında çarpmalara karşı çelik tüpün sağ-ladığı güvenliği sağlamaz.

Kompozit Dalış Tüpleri

İki veya daha fazla malzemenin bir araya getirilmesiyle oluşan tüplerdir. Çelik ve alüminyum tüpe göre daha hafiftir, ancak suya batmama özelliğinden dolayı dalış-larda zorluk oluşturduğundan nadiren kullanılır.

Manifoldlu Dalış Tüpü

Bir manifold yardımıyla birden fazla tüpün daha uzun dalış süreleri elde etmek amacıyla bir araya geldiği sis-temdir. Profesyonel dalışlarda kullanımı daha yaygın olmakla birlikte, dalış sırasında girilen dar bölgelerde manifold kısmı tehlike oluşturacağından, bağlantı dik-katli yapılmalı ve profesyonel dalgıçlar tarafından kul-lanılmalıdır.

12 lt’lik tüplerdir. Çünkü 12 lt’lik tüpler ne az hava ta-şıyacak kadar küçük ne de dalgıcı rahatsız edebilecek kadar büyüktür. Malzeme çeşidine göre çelik, alümin-yum ve kompozit olmak üzere üç farklı dalış tüpü üre-tilmektedir.

Resim 1: Dalış Tüpü


Türkiye’de Kullanılan Dalış Tüpü Çeşitleri

Çelikten üretilmiş dalış tüplerinin, darbelere karşı sağ-lamlığı ve suya daha kolay batma özelliği nedeniyle kullanım esnasında kolaylıklar sağlamasına karşın ko-rozyona uğrama olasılığının alüminyuma göre çok daha fazla oluşu ve bakımının zorluğu nedeniyle çelik tüplerin yanı sıra alüminyum tüpler de kullanılmaktadır. Ancak denetimler sonucu periyodik muayenelerin zamanında yapılmasıyla çelik tüplerde oluşacak korozyon kontrol altına alınmaya başlanmış ve Türkiye Dalış Federasyo-nu’ndan alınan bilgilere göre Türkiye’de çelik dalış tüp-leri kullanımı alüminyum tüplere göre daha fazla hale gelmiştir. Ancak Mısır gibi ülkelerde bakım kolaylığı nedeniyle halen alüminyum dalış tüpü kullanımı daha popülerdir. Kompozit dalış tüpleri ise içindeki gaz bo-şaldıkça yüzerliği arttığından ve yüksek maliyetinden dolayı nadiren kullanılmaktadır.

Çelik veya Alüminyum Kullanılarak İmal Edilen Dalış Tüplerinin Ayırt Edilmesi

Tüplerin boyun kısmındaki işaretlemelerden hangi standarda göre üretildiği, dolayısıyla hangi malzeme-den üretildiği anlaşılabilir. İşaretlemelere bakmaksızın ilk bakışta çelikten yapılan ve alüminyumdan yapılan dalış tüpleri taban şekillerine bakılarak ayırt edilebilir. Çelikten imal edilen dalış tüplerinin taban kısmı imalat yöntemi nedeniyle yuvarlaktır ve dik durabilmesi ama-cıyla tüp ayaklığı kullanılır. Alüminyum tüpler ise düz bir tabana sahip olup kendiliğinden dik durabilir. Alümin-yum ve çelik dalış tüpleri arasındaki bir diğer fark ise boyutlarıdır. Çelik daha yoğun bir malzeme olduğu için aynı hacimdeki alüminyum dalış tüpü, çelik tüpe göre daha büyük görünmektedir.

Mevzuat Bilgisi

Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (97/23/AT)

Yapı itibarı ile portatif özellik taşımasına karşın içerdiği gaz sınıfından dolayı dalış tüpleri Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (97/23/AT) kapsamına girmekte ve bu Yö-netmelik gereğince CE işareti bulundurmalıdır.

Resim 2: Manifoldlu Dalış Tüpü Basınçlı Gaz Tüplerinin Periyodik Muayene, Deney, Ba-

kım ve Tamiri Yeterlilik Belgesi Verilmesine İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: SGM-2011/4)

Dalış Tüpleri 2011/4 Tebliğ kapsamında olup, periyodik muayeneleri tebliğde belirtilen standartlara göre belir-lenen tarih aralıklarında, yeterlilik belgesine sahip ku-ruluşlar tarafından yapılacaktır. Ancak, dalış tüplerinin dolumunu yapan dalış kulüplerinde ve tesislerde teb-liğin gerektirdiği yeterlilik belgesine sahip olma şartı aranmayacaktır. Dalış tüplerinin 2,5 yılda bir gözle iç muayenesi, 5 yılda bir ise tam periyodik muayenesinin yapılması gerekmektedir (TS EN 1968).

İlgili Standartlar

Çelikten üretilen dalış tüpleri, alüminyumdan üretilen dalış tüpleri ve kompozit dalış tüplerinin her biri için 3 ayrı üretim standardı ve 3 ayrı periyodik muayene stan-dardı bulunmaktadır.

Standart Bilgisi Kabul Tarihi

1TS EN ISO 13769Gaz tüpleri - Damga işaretleri

Ocak 2004

2

TS EN ISO 9809-1 Gaz tüpleri - Tekrar doldurulabilir dikişsiz çelik gaz tüpleri - Tasarım, yapım ve deneyler - Bölüm 1: Çekme dayanımı 1100 mpa’dan küçük sertleştirilmiş ve temperlenmiş çelik tüpler

Nisan 2011

3

TS EN 1975 Taşınabilir gaz tüpleri - Yeniden doldurulabilir - Dikişsiz - Alüminyum ve alüminyum alaşımlı - Su kapasitesi 0,5 litreden 150 litreye kadar - Tasarım ve imalat özellikleri

Nisan 2006

4

TS EN 12257 (İngilizce Metin)Gaz tüpleri-Taşınabilir-Dikişsiz, çember sarımlı kompozit tüpler

Ocak 2004

5

TS EN 1968Taşınabilir gaz tüpleri - Dikişsiz - Çelik gaz tüpleri için periyodik muayene ve deney

Nisan 2006

6

TS EN 1802Gaz tüpleri - Taşınabilir - Dikişsiz alüminyum alaşımlı gaz tüpleri için periyodik muayene ve deney

Şubat 2006

7

TS EN ISO 11623Gaz tüpleri - Taşınabilir - Kompozit gaz tüpleri için periyodik muayene ve deney

Aralık 2012

Tablo 1: Standartlar Listesi


Numune Planı

Dalış tüplerinde bir “parti”; aynı potada eritilen malze-meden imal edilen, aynı sürede aynı ısıl işlem sürecin-den geçen, aynı fiziksel özelliklere sahip, birbiri ardı-na imal edilmiş tüplerden oluşan miktarı gösterir. Bir partiden kaç adet numune alınacağı uygunsuzluğun durumu ve denetimin amacına göre değişiklik göste-rebilmekle birlikte mümkün olması halinde en az üç numune alınması sağlanacaktır. Bu sayı parti büyüklü-ğüne göre artırılabilir.

Ancak, pratikte bu planı uygulamak çoğunlukla müm-kün görünmemektedir. Çünkü tüpler tek tek satılmak-ta, aynı yerde onlarca farklı tüpe rastlanmaktadır. O ne-denle denetim yapılan yerlerde mümkün olduğu kadar her tüpe bakılmaya çalışılacaktır. Numune alma ihtiyacı

Güvenlik Şartları Uygun Uygun Değil Doğrulanamadı

1Çelik Dalış Tüpleri üzerinde genel veya lokal olarak aşırı derecede korozyon mevcut olmamalıdır.

2Tüplerin üzerinde çatlak, çıkıntı, göçükler ve diğer önemli mekanik hasarlar mevcut olmamalıdır. (TS EN 1919)

3Tüplerin periyodik muayene tarihi geçmemiş olmalıdır. (TS EN 1919)

4Tüpler üzerinde belirgin yanıklar veya yangın hasarları mevcut olmamalıdır. (TS EN 1968)

5 Vana dolum bağlantısına doğru olarak bağlanabilir olmalıdır.6 Vana çıkış vidaları ve gövdede hasar olmamalıdır.

GÜVENSİZLİK ŞÜPHESİ MEVCUT MU? Evet Hayır* Tüpler güneşe maruz kalacak şekilde bırakılmamalıdır.* Tüp tabanının oval olduğu durumlarda tüp ayağı kullanılmalıdır.

PGD TUTANAK NO:DENETİM TESPİTİ Var Yok Okunamıyor Açıklama

KİMLİK BİLGİLERİ

Üreticinin adı:Mülkiyet Sahibinin Adı:İmalat TarihiSeri No:

FİZİKSEL KUSURLAR

Şişkinlik, Oyuk, Çatlak, Korozyon vb.

KULLANIM İŞARETLERİ

Gazın CinsiEn Küçük Et Kalınlığı(mm)Tüpün Boş Kütlesi(kg)Deney Basıncı (DB), (bar)İşletme Basıncı (İB), (Pascal)CE + O.K. Numarası (2005 Tarihinden sonra)

MUAYENE DAMGASIPeriyodik Muayene Tarihi ve Muayene Damgası

halinde ise parti yapmak mümkünse (tip, marka, hacim vs. üzerinden) partiyi temsilen eden sayıda değilse uy-gunsuzluğun derecesine göre uygun sayıda (gerekirse her tüpten) numune alınacaktır.

Test Laboratuvarları

Dalış tüplerinin test ve muayene işlemleri Türk Stan-dardları Enstitüsü Gebze Makina Laboratuvarı tarafın-dan yapılabilmektedir. İhtiyaç duyulması halinde teste tabi ürünün uygunluk değerlendirmesinde yer almamış herhangi bir onaylanmış kuruluş imkânından da fayda-lanılabilecektir.

Tüplerin periyodik muayeneleri ise sınai gaz tüpleri gibi 2011/4 Tebliği kapsamında Bakanlığımız tarafından ye-terlilik belgesi verilmiş tesisler tarafından yapılmaktadır.


III.2 SİLİNDİRİK BUHAR KAZANIÜrün Tanıtımı

İçinde su bulunan gövdenin içerisinde yer alan ve terti-batın parçasını oluşturan boruların içinden alevlerin ve/veya sıcak gazların geçtiği kapalı kaplardır. Bu rehber kapsamında incelenecek silindirik kazanlar hacimleri 2 L’den fazla olup 110 ºC’tan yüksek bir sıcaklıkta ve 0,5 bar’dan daha büyük bir basınçta buhar üretimi için kullanılan kazanlardır. Kazan sistemleri şekil ve boyut olarak farklılık gösterseler de tipik olarak bir buhar ka-zanı, yakıcı sistemi, su besleme sistemi ve su hazırlama ünitelerinden oluşur.

Sıcaklığına Göre Buhar Kazanları

Doymuş Buhar Kazanları

Doymuş buhar kazanlarında buhar, verilen bir basınçta o basınca karşılık gelen doyma sıcaklığında olup, suyun tamamın buhar fazındadır. Buhar yoğuşma sınırındadır.

Kızgın Buhar Kazanları

Verilen bir basınçta buharın sıcaklığı o basınçtaki doy-ma sıcaklığından daha yüksek ise buhar kızgın buhar-dır. Bir kızdırıcı yardımıyla doymuş buhar sıcaklığının üzerinde buhar üretimi yapılabilir.

Yakıt Çeşidine Göre Buhar Kazanları

Sıvı Yakıtlar

Buhar üretimi için en yaygın kullanılan sıvı yakıt, yakıt yağı (fuel-oil)’dir. Sıvı yakıtlar genelde ham petrolün da-mıtılmasıyla elde edilen ürünlerdir.

Gaz Yakıtlar

Gaz yakıtlar, kontrol kolaylığı, hemen hemen hiç katı atık bırakmayışı ve çok az hava fazlalığına gerek duyul-ması sebebiyle ideal yakıtlardır. Bu yakıtların en önemli bilinmesi gereken özellikleri, bileşimleri, ısıl değerleri ve yoğunluklarıdır. Eğer kullanım yerinde var ise; denetim kolaylıkları, hiç katı atık bırakmayışları, çok az hava faz-lalık katsayısına gerek duymaları, kullanım yerlerinde kükürt içermeyişleri gibi nedenlerden dolayı en uygun yakıttır. Hava gazı, su gazı gibi yapay olanları ile ham petrolün damıtılmasından üretilen sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ve doğal gaz çeşitleri vardır.

Katı Yakıtlar

Antrasitler, taş kömürleri, linyitler, turbalar, odunlar katı yakıtlara örnek olarak gösterilebilirler.

Atık Isı Kazanları

Atık ısı kazanları doymuş buhar üretimi için yanma iş-lemlerinde oluşan baca gazlarındaki veya endüstriyel süreçlerdeki sıcak tahliye havasındaki atık ısıyı kullanır-lar. İki farklı tipte atık ısı kazanı mevcuttur. Bunlardan birincisi atık ısı haricinde ek bir yakıt da kullanan kazan-lar, ikincisi ise yalnızca atık ısı kullanarak buhar üreten kazanlardır.

Buhar Kazanlarının Kullanım Alanları

Günümüzde modern imalat ve malzeme teknolojileri sayesinde çok geniş aralıklarda üretilebilen buhar ka-zanları, ısıl süreçlerin söz konusu olduğu imalatlarda en fazla kullanılan enerji transfer aracı olmaktadır.

Buhar kazanının amacı; ısıtma, elektrik üreten türbin-lerin çevrimi, sterilizasyon, sıcak su elde etmek gibi süreçlerin çeşitli aşamalarında kullanılmak üzere buhar üretmektir.

Petrokimyada, sterilizasyon amacı ile ilaç ve gıda en-düstrisinde, buharlı ısıtma sistemlerinde, inşaat mal-zemeleri endüstrisinde, kimyasal süreçlerde, gıda endüstrisinde, sterilizasyon işlemlerinde, gübre en-düstrisinde, kâğıt endüstrisinde ve daha birçok alanda kullanılabilmektedir.

Buhar kazanları, yüksek enerji ve basınca sahip ekip-manlardır. Bu nedenle buhar kazanlarının güvenlik ge-reksinimlerinin çok yakından takip edilmesi gerekmek-tedir.

Numune Planı

Silindirik buhar kazanları genel olarak piyasada pera-kende olarak bulunan bir ürün olmadığından standart numune alma usulü kullanılmayacaktır. Denetim sonra-sı ihtiyaç duyulan test ve muayene işlemleri genel ola-rak kazanın bulunduğu yerde yapılacaktır.


Silindirik buhar kazanlarının test ve muayene işlemleri kısmen TSE tarafından Tuzla Enerji Teknolojileri Labo-ratuvarları Müdürlüğü’nde yapılabilmektedir. Test mua-yene ihtiyacı duyulan buhar kazanları için öncelikle TSE ilgili laboratuvarı ile iletişime geçilerek işlem başlatıla-


caktır. TSE’nin yapamadığı test ve muayene işlemleri için ürünün uygunluk değerlendirme sürecinde yer al-mamış onaylanmış kuruluşlarının imkânlarından da ya-rarlanılabilecektir.

Bu tür ürün denetimlerinde daha çok “yerinde” mua-yene ve test işlemi gerekeceğinden ilgili muayene ku-ruluşu ile irtibata geçilerek yürütülecek işlemler belirle-necektir. Herhangi bir tereddüt halinde Sanayi Ürünleri Güvenliği ve Denetimi Genel Müdürlüğü Basınçlı Ekip-manlar Şubesi ile irtibata geçilecektir.

Mevzuat Bilgisi

Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği

Silindirik Buhar Kazanları basınç ve hacim özellikle-ri olarak Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği (97/23/AT) kapsamına girmektedir. Denetlenecek olan kazanlar için bu yönetmeliğe göre CE işareti taşıma zorunluluğu bulunmaktadır.

İlgili Standartlar

Kazanların üretimi, test işlemleri, işletimi ve diğer özel-likleri ile ilgili birçok standart bulunmakla beraber silindi-rik buhar kazanları ile doğrudan ilgili görülen standart-lar genel bilgi olarak Tablo 1’de verilmiş olup, ürünün özelliğine ve denetimin amacına göre bu standartlar değişebilecektir.

TS EN 12953-1 Silindirik kazanlar-Bölüm 1:GenelTS 377-5 EN 12953-5 Silindirik kazanlar - Bölüm 5: Kazanların basınçlı kısımlarının imalâtı, dokümantasyonu ve işaretlenmesi esnasında muayeneTS EN 12953-2 Silindirik boylar- Bölüm 2: Boylar ve yardımcı donanımlarının basınçlı kısımlarının malzemeleriTS EN 12953-13 Silindirik kazanlar- Bölüm 13: Çalıştırma talimatlarıTS EN 12953-6 Silindirik kazanlar - Bölüm 6: Kazan donanımı için özelliklerTS 377-11 EN 12953-11 Silindirik kazanlar - Bölüm 11: Kabul deneyleriTS 377-4 EN 12953-4 Bölüm 4: Kazanın basınçlı kısımlarının işçiliği ve imalâtıTS 377-3 EN 12953-3 Silindirik kazanlar - Bölüm 3: Basınçlı kısımların tasarımı ve hesabıTS 377-8 EN 12953-8 Silindirik kazanlar - Bölüm 8: Aşırı basınca karşı güvenlik tertibatlarının özellikleriTS 497 Kazanlar - Çelik malzemeden (kaynaklı)

İŞARETLEME KONTROL LİSTESİ

VAR (kutucuğa bilgileri yazınız)

YOK

CE İşaretiÜretildiği Standartİmalâtçının Adı ve Adresiİmalât YılıSeri NumarasıMüsaade Edilen En Yüksek Basınç (Bar)En Yüksek Buhar SıcaklığıEn Yüksek Isı Çıkışı (kW)Hidrostatik Deney Basıncı (Bar)Deney TarihiBasınç Vanası Ayar Basıncı (Bar)

Tablo 1: İlgili Standart Listesi

Kontrol Listeleri ve Dokümantasyon

Kazanların kontrolleri çoğunlukla üreticilerde gerçek-leştirileceğinden doküman kontrolü önemlidir. İmalâtçı, imalât esnasında parçaların tasarımları ve boyutlarının uygun olarak kontrol edilmesi için gerekli olan bütün resimlere ve hesaplamalara yetkili kuruluşun tamamen ulaşabilmesine imkân sağlamalıdır.

İmalâtçı, en az 10 yıl süre ile kendisi tarafından muha-faza edilecek bir tasarım ve imalât veri dosyası hazır-lamalıdır.

Bu dosyanın içinde 97/23/AT sayılı yönetmelikte Onay-lanmış Kuruluş tarafından yapılan uygunluk değerlen-dirme için istenen teknik dokümanlar, test muayene raporları, AT uygunluk beyanı gibi belgelerin bulunması gerekmektedir.

Radyografik filmler, kazanın bitirilme tarihinden itibaren en az 10 yıl süre ile imalâtçı tarafından muhafaza edil-melidir.

Her bir kazan, kazan üzerine kalıcı ve okunaklı bir şe-kilde veya sabit olarak monte edilmiş bir isim plâkası ile işaretlenmelidir.

Genel Müdürlük Basınçlı Ekipmanlar Şubesi tarafından denetimler öncesi gerekli ayrıntılar denetim yapacak il-lere verilecektir.


IV. ELEKTRİK-ELEKTRONİK GRUBU


IV.1 ANİ SU ISITICISI (ŞOFBEN)Giriş

Ani su ısıtıcıları (Şofben), “4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun”, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Pi-yasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği” ve “Belirli Ge-rilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)” hükümleri uyarınca denetlenmektedir. Bu çerçe-vede; güvensizlik şüphesi ile alınan numuneler, test ve muayene laboratuvarlarına gönderilerek “TS 6844 EN 60335-2-35 Güvenlik Kuralları - Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin – Bölüm 2-35: Anî Su Isıtıcıları İçin Özel Kurallar” ve “TS EN 60335-1 Güven-lik Kuralları - Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Bölüm 1: Genel Kurallar” standartları kap-samında test ve muayeneye tabi tutulmaktadır.

Söz konusu şofbenlerin çok yaygın olarak kullanılma-sından ve riskli olmasından dolayı denetiminin sıklıkla yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Ürünün Tanımı

Konutlarda çok kullanılan ve beyan gerilimi 250 V’dan daha fazla olma-yan ani su ısıtıcıları (şofben) elektrik-le çalışan ekipmandır.

Mevcut Durum Analizi

Bakanlığımız sorumluluk alanında bulunan 2006/95/AT Alçak Gerilim Yönetmeliği kapsamındaki şofbenlerde 2011 - 2014 yılları arasında 50 ilde 40’a yakın markada 170 denetim yapılmıştır. 42 ürün uygunsuz, 1032 ürün uygun bulunmuştur. Uygunsuz olan bu ürünlere toplam olarak 31.067 TL idari para cezası kesilmiştir.

Amaç

Şofbenlere yönelik gerçekleştirilecek piyasa gözetimi ve denetimindeki amaç;

- Geniş kapsamlı bir taramanın yapılarak marka/model bazında ürünlerin tespiti

- Tespit edilen ürünlerin uygunluk seviyelerinin belirlen-mesi

- Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi

- Haksız rekabetin önlenmesi,

- Üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaş-masının sağlanması,

- Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulmasıdır

Hedef

Proje kapsamında uygunsuzlukların kontrol altına alı-narak piyasaya arz edilmiş/edilecek olan şofbenlerin uygunluk seviyelerinin artırılması ayrıca piyasada bu-lunan güvensiz ürünlerin toplatılarak düzeltilmesi veya piyasaya arzının yasaklanmasıdır.

Kapsam

Bakanlığın veri tabanında bulunan daha önceden de-netlenmiş ürünlerin marka/model bazında uygunluk seviyelerinin araştırılması ve internet üzerinden yapı-lan satışların incelenerek piyasaya yeni giren yerli/ithal ürünlerin marka-model bazında tespit edilmesidir. De-netimlerin öncelikle satıcılarda gerçekleştirilmesi, ulaşı-labildiği kadar çok ve çeşitli miktarda ürüne ulaşılarak başlangıçta etiket ve işaret denetimi yapılması, güven-sizlik şüphesi duyulan ürünlerden numune alınarak test ve muayene laboratuvarlarında performans testlerinin yaptırılması, bu kapsamda güvensizlik tespiti yapılanla-rın piyasadan toplatılmasının sağlanmasıdır.

Denetim Sürecinde Gerekli Olacak Mevzuat Lis-tesi

Kanun


Yönetmelikler


- Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Ta-sarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)

Denetimlerde Kullanılacak Kontrol Listeleri ile İl-gili Bilgilendirme

Denetimlerde kullanılacak olan kontrol listesi Ek-1 ve-rilmiştir.

Test ve Muayene Hizmetleri:

Numuneler 3 takımı geçmeyecek şekilde alınacak olup bir takımda 2 adet numune bulunacaktır.

4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazır-lanması ve Uygulanmasına Dair Kanun çerçevesinde Bakanlığımız tarafından yürütülen “Piyasa Gözetimi ve Denetimi” faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan test ve muayene hizmetlerinin TSE tarafından bedelsiz ola-rak yapılacağına dair protokol yenilenerek 19.04.2013 tarihinde imzalanmıştır. TSE Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanlığı Elektrik Laboratuvarı Müdürlüğü (Ankara) tarafından ürüne ait güvenlik deneyleri ger-çekleştirilmektedir. Bu nedenle Proje kapsamında ger-çekleştirilecek çalışmalarda test ve muayene kuruluşu olarak TSE’den hizmet alınacaktır.

Standart numarası Standard adı

TS 6844 EN 60335-2-35

Güvenlik Kuralları - Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin – Bölüm 2-35: Anî Su Isıtıcıları İçin Özel Kurallar

TS EN 60335-1

Güvenlik Kuralları - Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Bölüm 1: Genel Kurallar


IV.2 DALGIÇ POMPAGiriş

Elektrikli dalgıç pompa cihazları “4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanma-sına Dair Kanun”, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği”, “Belirli Ge-rilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış

GÖVDE ÜZERİNDEKİ İŞARETLER SONUÇ

TS

684

4 E

N 6

0335

-2-3

5 T

S E

N 6

0335

-1 CE işareti kontrolüİmalâtçı veya yetkili satıcının adı, ticarî markası veya tanıtma işaretiBeyan akımı ve beyan gerilim değerleri Seri veya tipin tanımlanmasıVarsa seri numarası Kullanıcıya yönelik uyarı/bilgilendirme Kalıcı ve kolayca okunabilir İşaretlemeCihaz üzerinde birimi “Amper” olan akım şiddeti sembolü “A” gösterimiCihaz üzerinde birimi “Volt” olan gerilim şiddeti sembolü “V” gösterimiCihaz üzerinde birimi “Alternatif Akım” olan alternatif akım sembolü “~” gösterimiCihaz üzerinde nötr “N” sembol gösterimi

Cihaz üzerinde koruma topraklaması “ ” sembolü gösterimi

ANİ SU ISITICISINA (ŞOFBEN) AİT BELGE VE TEKNİK DOSYA KONTROLÜ NOT: Üreticide yapılan denetimde kullanılacaktır.

DEĞERLENDİRME

Bel

irli

Ger

ilim

S

ınır

ları

Dâh

ilind

e K

ulla

nılm

ak Ü

zere

Ta

sarl

anm

ış

Ele

ktri

kli T

eçhi

zat

İle İl

gili

Yö

netm

elik

(L

VD

) (20

06/9

5/A

T)

kap

sam

ınd

a

1.Tasarım ve İmalat Çizimleri

2.Mekanik Mukavemet Hesapları

3.Muayene ve Deney Raporları

4.Kullanma/Bakım/Montaj Kılavuzları

5.CE işareti ve AT Uygunluk Beyanı

6. İzlenebilirlik kayıtları

Sonuçların Kontrolü ve Değerlendirilmesi ile Ön-lemler ve Bildirimlerin Belirlenmesi:

Proje kapsamı içerisinde yer alan ürünlerin 2006/95/AT yönetmeliği ve standartlara uygunluklarının doğrulan-masına dair yapılan test ve muayene sonuçları değer-lendirilerek raporlanacaktır.

ANİ SU ISITICISI (ŞOFBEN)

PİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ KONTROL LİSTESİ

DENETİM TARİHİ :

FİRMA ADI :

FİRMA ADRESİ :

ÜRÜNÜN MARKASI/MODELİ :

EK-1

Yönetmelik kapsamında yapılan denetim ve test so-nuçlarında karşılaşılan uygunsuzluklar risk değerlendir-mesi sonrasında, 4703 sayılı kanun hükümleri çerçeve-sinde yapılacak işlemler belirlenecektir.

Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (2006/95/AT)”, “Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği(2004/108/AT)” hükümleri uyarınca denetlenmekte olup bazı mo-delleri “Makina Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT)” kapsamına da dâhil olmaktadır.


Ürün Tanımı

Dalgıç pompa, elektriksel bölümü normal kullanım es-nasında tamamen veya kısmen sıvıya batırılan pom-padır. Sıcaklığı 90°C’yi aşmayan sıvılar için kullanılan, ev ve benzeri yerlerde kullanılması amaçlanan, beyan gerilimi tek fazlı cihazlarda 250 volttan diğer cihazlar-da 480 volttan yüksek olmayan, ev ve benzeri yerler-de kullanılan ya da normal ev tipi kullanımı için amaç-lanmamış ancak bununla beraber insanlar için tehlike kaynağı olması ihtimali bulunan dükkânlarda, küçük sanayide ve çiftliklerde sıradan kişiler tarafından kul-lanılacağı düşünülen, dalgıç pompa cihazları denetim konusu ürünlerdir. Bu ürünlere örnek olarak aşağıda listelenen ürünleri gösterebiliriz.

- Bahçe havuzu pompaları

- Çamur pompaları

- Drenaj pompaları

Uygunsuz Üretilen Dalgıç Pompaların Kullanımı-nın Sonuçları

- Elektrik çarpmasına maruz kalma riski

- Firmalar arası haksız rekabet oluşması

Amaç





- Üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması

- Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulmasıdır.

Hedef

Proje kapsamında uygunsuzlukların kontrol altına alına-rak piyasaya arz edilmiş/edilecek olan elektrikli dalgıç pompaların uygunluk seviyelerinin artırılması ve piyasa-da bulunan güvensiz ürünlerin toplatılarak düzeltilmesi veya piyasaya arzının yasaklanmasıdır.

Kapsam

Bakanlığın veri tabanında bulunan daha önceden de-netlenmiş ürünlerin marka/model bazında uygunluk seviyelerinin araştırılması ve internet üzerinden yapı-lan satışların incelenerek piyasaya yeni giren yerli/ithal ürünlerin marka-model bazında tespit edilmesidir. De-netimlerin öncelikle satıcılarda gerçekleştirilmesi, ulaşı-labildiği kadar çok ve çeşitli miktarda ürüne ulaşılarak başlangıçta etiket ve işaret denetimi yapılması, güven-sizlik şüphesi duyulan ürünlerden numune alınarak test ve muayene laboratuvarlarında gerekli testlerin yaptı-rılması, bu kapsamda güvensizlik tespiti yapılanların piyasadan toplatılmasının sağlanmasıdır.

Denetim Sürecinde Gerekli Olacak Mevzuat Lis-tesi

Kanun

- 4703 Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

Yönetmelikler


- 2006/95/AT (LVD) Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik

Uygulanan Standartlar

- TS EN 60335-2-41 Güvenlik Kuralları - Ev Ve Ben-zeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin-Bölüm 2-41: Pompalar İçin Özel Kurallar


Numune alınmak istenen dalgıç pompadan her takım-da 1 adet olmak üzere toplamda 3 takım numune alı-nacaktır.

4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazır-lanması ve Uygulanmasına Dair Kanun çerçevesinde Bakanlığımız tarafından yürütülen “Piyasa Gözetimi ve Denetimi” faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan test ve muayene hizmetlerinin TSE tarafından bedelsiz ola-rak yapılacağına dair protokol yenilenerek 19.04.2013 tarihinde imzalanmıştır. Proje kapsamında gerçekleşti-rilecek çalışmalarda test ve muayene kuruluşu olarak TSE’den hizmet alınacaktır. Bu kapsamda numuneye uygulanacak testler belirlenerek yeterli sayıda alınan numuneler;

Türk Standardları Enstitüsü Elektroteknik Laboratu-varı Müdürlüğü Cumhuriyet Mah. 2258 Sokak No:10 41410 Gebze/KOCAELİ adresine gönderilecektir.


Piyasa Gözetimi ve Denetiminde Dikkat Edilecek Hususlar

Elektrikli dalgıç pompalar kısmen ya da tamamen sıvı içerisine batırılarak çalışan ürünlerdir. Bu proje kapsa-mında denetimi yapılacak olan EN 60335-2-41 kapsa-mına giren dalgıç pompalar, sıcaklığı 90°C’u aşmayan sıvılar için kullanılan, ev ve benzeri yerlerde kullanılma-sı amaçlanan, beyan gerilimi, tek fazlı cihazlarda 250 volttan, diğer cihazlarda 480 volttan yüksek olmayan, ev ve benzeri yerlerde kullanılan ya da normal ev tipi kullanımı için amaçlanmamış ancak bununla beraber insanlar için tehlike kaynağı olması ihtimali bulunan dükkânlarda, küçük sanayide ve çiftliklerde sıradan ve profesyonel eğitim almamış kişiler tarafından kul-lanılabileceği ya da muhatap olunabileceği düşünülen cihazlardır. Park, bahçe ve süs havuzlarında kullanılan fıskiye pompaları, yüzme havuzu pompaları, jakuzi ve banyolarda kullanılan dalgıç pompalar da denetim kap-samı ürünlerdir.

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde öncelikle denetlenen ürünün bu kapsama girip girmediği belir-lenmelidir. Bu belirleme işlemi, dalgıç pompanın kulla-

nım kılavuzundan, ilgili broşürlerinden ve AT Uygunluk Beyanından yararlanılarak gerçekleştirilir.

Güvensizlik şüphesi üzerine numune alınacak olan pompanın AT Uygunluk Beyanı, kullanım kılavuzları ve ilgili tüm broşürlerinin de tedarik edilerek pompa ile bir-likte test laboratuvarına gönderilmesi gerekmektedir.

Pompalar üzerine yapılan piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde Genel Müdürlüğümüz tarafından e-pos-ta grubu vasıtasıyla tarafınıza sağlanacak listede mar-kaları bulunan pompalardan numune alınmasıyla ilgili olarak talimatlar verilmiş olup söz konusu markalarla ilgili olarak devam eden bir test süreci bulunmaktadır.

Pompalar üzerine yapılan denetim çalışmalarında mümkün olan en geniş kapsamlı marka taraması ya-pabilmek ve olası mükerrer test yapılmasını engellemek adına test süreci devam eden 32 pompa markası ile ilgili olarak ciddi güvensizlik riski tespit edilemediği sü-rece bu markalardan numune alınmaması gerekmekte olup numune alma işleminin bu listede yer almayan markalar üzerine yapılması gerekmektedir.

VAR YOK AÇIKLAMALAR

1 Ürün üzerinde ya da ambalajında CE işareti var mı?

2Ürün üzerinde, ambalajında ya da ürünle birlikte sağlanan dokümanda ürün adı mevcut mudur? Varsa ürün adını yazınız.

3Ürün üzerinde, ambalajında ya da ürünle birlikte sağlanan dokümanda üreticisinin adı mevcut mudur? Varsa üretici adını yazınız.

4

Ürünün kablosunda, iletken uçların kullanıcıya temas riskini doğurabilecek şekilde aşınma ya da deformasyon var mı? Not: Kablodaki deformasyon, kullanıcılara elektrik çarpmasına sebebiyet verebilir.

5 Ürünle birlikte tüketiciye sağlanan kullanma kılavuzu var mı?6 Ürünün EN 60335-2-41 kapsamına giriyor mu?

7Ürün üzerinde, ambalajında ya da ürünle birlikte sağlanan dokümanda ya da ürünün AT Uygunluk Beyanında EN 60335-2-41 standardına referans var mı?

8

Beyan giriş gücü 50 Watt’ı aşan pompalar için; ürün üzerinde ya da ürünle birlikte sağlanan dokümanda en azından 1 m olmak üzere metre cinsinden en büyük çalışma derinliği belirtilmiş midir?

9

Bina dışı fıskiyeler, bahçe havuzları ve benzeri yerlerde kullanılması amaçlanan pompaların montaj talimatlarında, pompanın, beyan artık çalışma akımı 30 mA’i aşmayan bir artık akım düzeni (RCD) üzerinden beslenmesi gerektiği talimatı mevcut mudur?

10

Yüzme havuzu içinde kullanılan ve havuzda insanlar bulunduğunda kullanılacak yüzme havuzu pompaları için beyan gerilimi 12 Voltu aşıyor mu? [Aşıyorsa numune alarak teste gönderiniz.]

KONTROL LİSTESİ


IV.3 ELEKTRİKLİ KIYMA MAKİNASIGiriş

Elektrikli Kıyma Makinesi, “4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun”, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği” ve “Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elekt-rikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)” ve Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (2004/108/AT) hükümleri uyarınca denetlenmektedir. Bu çerçevede; güvensizlik şüphesi gerekçesi ile alınan numuneler, test ve muayene laboratuvarlarına gönderilerek “TS EN 60335-2-14” kapsamında değerlendirilir.

“TS EN 60335-2-14” Güvenlik kuralları - Ev ve Benzeri yerlerde kullanılan Elektrikli cihazlar için - Bölüm 2-14: Mutfak makineleri için özel kurallar” ve “TS EN 60335-1 Güvenlik Kuralları - Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Bölüm 1: Genel Kurallar” stan-dartları kapsamında ürünün test ve muayeneleri yap-tırılmaktadır.

Sanayi amaçları için tasarımlanmış mutfak makineleri, TS 2005 EN 60335-2-14 standartlar kapsamı dışında-dır. (İlgili Standart KAPSAM, NOT: 104)

Ürünün Tanımı

Daha çok evlerdeki mutfakta yaygın olarak kullanılan Elektrikli Kıyma Makinelerinin yapısı ve işlevi nedeniyle riskli olmasından dolayı denetiminin sıklıkla yapılması-na ihtiyaç duyulmaktadır. Evlerde kullanılan taşınabilir kıyma makineleri, kıyma makinası özelliğinin yanında blender, katı meyve sıkacağı, narenciye sıkacağı, kre-ma, içli köfte, sosis ve sucuk yapımı, hamur karıştırıcı, rendeleme diskleri aparatı ile vb. özelliklerinin yanında çok fonksiyonlu olarak imal edilmekte ve özellikleri ge-liştirilmektedir. Cihazın aparatları paslanmaz malze-meden oluşmaktadır. Örneğin gücü 1400 W olan bir kıyma makinesinin et işleme kapasitesi 2 kg/dk olabil-mektedir.

Küçük ev gereçleri kapsamında yaygın olarak kullanı-lan, Elektrikli Kıyma Makineleri 220-240 Volt (V) A.C. gerilimli ve genellikle 1500-2500 Watt (W) gücünde 50/60 Hz. frekansta çalışan sabit ve taşınabilir elekt-rik motorlu cihazlardır. Motorların gücünün yanında verimliliği ve ses seviyesi de (70 db’ altına) önem arz etmektedir.


Bakanlığımızın sorumluluk alanında bulunan, Belirli Ge-rilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili (2006/95/AT) (LVD) Yönetmeli-ği kapsamındaki taşınabilir “Elektrikli Kıyma Makineleri” 16.03.2011 – 30.01.2014 tarihleri arasında (3 yılda) 19 ilde 27 markada 63 adet ürünün denetimi yapılmıştır. Bu kapsamda, 2 ürün uygunsuz (teknik düzenlemeye aykırılık), 61 ürün uygun bulunmuştur.

Amaç

- Geniş kapsamlı bir taramanın yapılarak marka/model bazında ürünlerin tespiti,

- Tespit edilen ürünlerin uygunluk seviyelerinin belirlen-mesi,

- Tüketicinin korunması amacıyla riskli ürünlerin belirle-nerek bu ürünlerin piyasaya arzının bertaraf edilmesi-nin sağlanması,

- Riskli ürünleri piyasaya arz eden firmalar ile riskli ürün analiz raporlarının veri tabanına alınması,



Proje Süresi

3 Ay

Proje Ekibi

1) Ömer SARITAŞ (Şb. Md. V.)

2) Cemalettin TURAN (Araştırmacı-Elektrik Müh.)

3) Denetim için belirlenen İl Müdürlükleri denetim ela-manları

Proje ekibi, proje süreçlerini takip edecek, ihtiyaç halin-de destek vererek projenin zamanında tamamlanması-nı sağlayacaktır.

Proje ekibinde yer alan İl Müdürlüğü denetim elemanla-rı, projenin denetim aşamasında; projede belirtilen do-kümantasyon incelemesi neticesinde söz konusu ge-rekliliklere sahip olmayan ürünlerden test ve muayene amacıyla numune alacak ve test kuruluşuna gönderil-mesi işlemlerini gerçekleştirecek, sonuçların değerlen-dirilmesi ve takibinde görev alacaktır.

Numune alınırken mutlaka veri tabanından ürüne ait yakın tarihlerde denetim yapılıp yapılmadığı ve numune alınıp alınmadığı sorgulanacak, gerektiğinde projede yer alan diğer illerle irtibata geçilecek ve aynı markadan numune kesinlikle alınmayacaktır.

Denetime Katılacak İller

Elektrikli Kıyma Makinesi üreticileri/ithalatçıları genelde İstanbul, Kayseri, Konya, Manisa illerinde kümelendi-ğinden ve ticaret potansiyeli yüksek olan Afyonkara-hisar, Çanakkale, Edirne, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Kocaeli, Mardin, Ordu, Şanlıurfa ve Tekirdağ illeri proje kapsamındaki iller olarak tespit edilmiştir. (Ek-2)

- Üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaşmasının sağlanması,


Hedef

Proje kapsamında uygunsuzlukların kontrol altına alına-rak piyasaya arz edilmiş/edilecek olan elektrikli kıyma makinelerinin uygunluk seviyelerinin artırılmasıdır. Ay-rıca piyasada bulunan güvensiz ürünlerin toplatılarak düzeltilmesi veya piyasaya arzının yasaklanmasıdır.

Kapsam


Denetim Sürecinde Gerekli Olacak Mevzuat Listesi

Kanun Yönetmelikler

4703 Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi YönetmeliğiBelirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (2006/95/AT) (LVD)Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (2004/108/AT)

Standart numarası Standardı

TS EN 60335-2-14

Güvenlik kuralları - Ev ve Benzeri yerlerde kullanılan Elektrikli cihazlar için - Bölüm 2-14: Mutfak makineleri için Özel kurallar

TS EN 60335-1



➝➝

➝

➝➝

➝

➝

➝

➝➝

➝➝

Üretici/İthalatçı/Satıcıda denetim

Denetim Süreci İle İlgili Akış Şeması

Uygun Değil

Uygun

Uygun

Uygun

Aykırılık Giderilmemiş

Güvensizlik Belirtisi

Duyusal inceleme (ürünün incelenmesi)/ürüne ilişkin bilgi, belge ve işaretlerin incelenmesi,

Uygunluk teyidi

Teknik Düzenlemeye Aykırılık Güvensizlik şüphesi (gözle görülen tesp-

itler ile ilgili terddüt, vs.)

Üreticiye aykırılığın düzeltilmesi için süre verilmesi

Numune alınması

Verilen süre sonunda tekrar denetim yapılması

Mevzuat çerçevesinde işlen yapılması

Test ve muayeneye gönderilmesi

Uygunluk teyidi

Uygunluk teyidi

Test sonuçlarının değerlendirilmesi

(4703 sayılı Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen idari para cezası uygulanır. Ayrıca ürünün piyasadan

toplatılması kararı verilir.)

Mevzuat çerçevesinde işlem yapılması


(4703 sayılı Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen idari para

cezası uygulanır)


Denetim Süreci ile İlgili Açıklamalar

Faaliyet planı aşağıdaki gibi yürütülecektir:

- Ön araştırma yapılması (Piyasada bulunan ürünlerin marka/model bazında tespiti ile veri tabanından bu ürünlere ait daha önce denetim yapılıp yapılmadığı araştırılarak özellikle daha önce denetim yapılmamış ve teste hiç gönderilmemiş marka/model ürünler tes-pit edilmesi)

- Denetimin gerçekleştirilmesi

- Denetimin sonucunda yapılan / yapılacak olan işlem-lerin değerlendirilmesi ve denetimlerin tamamlanma-sından sonra sonuçların aşağıdaki hususlara dikkat edilerek veri tabanına aktarılması;

•Uygunluk tespiti yapılan ürünlere yönelik, denetimsonuçlarının

•Aykırılık tespiti yapılanürünlereyönelikdenetimso-nuçlarının en fazla 6 ay süre verilecek şekilde veri ta-banına “açık” konumunda girilmesi ve sürenin takip edilmesi.

•Güvensizlik tespiti yapılan ürünlere yönelik test vemuayene sürecinin başlatılması, veri tabanına “açık” konumunda girilmesi ve test ve muayene raporuna istinaden verilen karar neticesinde denetime ait bel-gelerin Bakanlık proje koordinatörlerine iletilmesi.

•Projenin bir bütün olarak değerlendirilip sonuçlarınraporlanması neticesinde denetim raporlarının Ba-kanlık proje koordinatörlerine iletilmesi



Piyasa Denetim ve Gözetimi, Numune Alma ve Test Muayene Yöntemlerinin Belirlenmesi

Numune, biri şahit numune olmak üzere üç takımı (her numune 2 adet, toplam numunede 6 adet) geçmeye-cek miktarda bedeli ödenmeden [PGD. Madde 1.-(1)] üretici veya dağıtıcıdan piyasa gözetimi ve denetimi tu-tanağın ilgili bölümü doldurularak alınacaktır.


Yukarıdaki tabloda belirtilen 4703 sayılı Kanun ve ilgi-li Yönetmelikler çerçevesinde Bakanlığımız tarafından yürütülen “Piyasa Gözetimi ve Denetimi” faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan test ve muayene hizmet-lerinin TSE tarafından bedelsiz olarak yapılacağına dair protokol yenilenerek 19.04.2013 tarihinde imzalan-mıştır. TSE Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanlığı Elektroteknik Laboratuvarı Müdürlüğü (ANKARA) veya GEBZE tarafından ürüne ait güvenlik deneyleri gerçek-leştirilmektedir. Bu nedenle Proje kapsamında gerçek-leştirilecek çalışmalarda test ve muayene kuruluşu ola-rak TSE’den hizmet alınacaktır.

S.NO TSE TEST MERKEZLERİ ADRES NUMUNE SAYISI

1 Ankara Elektroteknik Lab. Müd.Necatibey Cad. No:112 06100 Bakanlıklar - Çankaya/ANKARA

2 adet

2 Gebze Elektroteknik Lab. Müd.TSE Kalite Kampüsü Cumhuriyet Mah. 2258 Sk. No:10 A-Blok, Çayırova Tren İstasyonu Yanı- Gebze/KOCAELİ

Sonuçların Kontrolü ve Değerlendirilmesi Önlem-ler ve Bildirimlerin Belirlenmesi

Proje kapsamı içerisinde yer alan ürünlerin 2006/95/AT (LVD) Yönetmeliği ve standartlara uygunluklarının doğrulanmasına dair yapılan test ve muayene sonuçla-rı değerlendirilerek raporlanacaktır. Yönetmelik kapsa-mında yapılan denetim ve test sonuçlarında karşılaşılan uygunsuzluklar risk değerlendirmesi sonrasında 4703 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yapılacak işlem-lerle belirlenecektir.

Denetim Sonuçlarının Raporlanması

Faaliyetin sonuçları, denetim sayısı, incelenen ürünlerin sayısı, laboratuvar test sayısı, gönüllü toplatma sayısı, piyasadan toplatılan ürün sayısını ve süreç tamamla-nıncaya kadar geçen süre bilgilerini içerecek şekilde raporlanmalıdır.



TS

200

5 E

N 6

0335

-2-1

4

T

S E

N 6

0335

-1

CE işareti kontrolüİmalâtçı veya yetkili satıcının adı, ticarî markası veya tanıtma işaretiSeri numarası-seri veya tipin tanımlanmasıBeyan akımı (A) veya beyan gerilim değerleri (V) / Frekansı (Hz)Cihazın gücü (Watt) Ürünün garanti belgesi var mı?Cihazın aksesuarları paslanmaz malzeme özellikli mi?Cihazda güvenlik için et iticisi var mı?Kullanıcıya yönelik uyarı/bilgilendirme kılavuzu. Cihaz çok fonksiyonlu ise cihazla ile birlikte verilenler dışındaki aksesuarların güvenle kullanılması için bu aksesuarlara ait kullanım talimatları/güvenlik uyarıları var mı?

Kalıcı ve kolayca okunabilir İşaretleme ile Cihazın üzerinde Açma/Kapama anahtarı

ANİ SU ISITICISINA (ŞOFBEN) AİT BELGE VE TEKNİK DOSYA KONTROLÜ NOT: Üreticide yapılan denetimde kullanılacaktır.

DEĞERLENDİRMEB

elir

li G

erili

m

Sın

ırla

rı D

âhili

nde

Kul

lanı

lmak

Ü

zere

Ta

sarl

anm

ış

Ele

ktri

kli

Teçh

izat

İle

İlgili

Y

öne

tmel

ik (L

VD

) (2

006/

95/A

T)

kap

sam

ınd

a

1.Tasarım ve İmalat Çizimleri

2.Mekanik Mukavemet Hesapları

3.Muayene ve Deney Raporları

4.Kullanma/Bakım/Montaj Kılavuzları

5.CE işareti ve AT Uygunluk Beyanı


ELEKTRİKLİ KIYMA MAKİNESİPİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ KONTROL LİSTESİ

DENETİM TARİHİ :.........../........./...201......FİRMA ADI :FİRMA ADRESİ :ÜRÜNÜN MARKASI/MODELİ :

EK-1

Projeye Katkı Sağlayacak Olan İl Müdürlükleri

NOT: Sanayi amaçları için tasarımlanmış mutfak makineleri, TS 2005 EN 60335-2-14 standartlar kapsamı dışında-dır. (İlgili Standart KAPSAM, NOT: 104)

SIRA NO İL MÜDÜRLÜĞÜ DENETÇİ SAYISI1 AFYONKARAHİSAR İL BSTM 32 ÇANAKKALE İL BSTM 33 EDİRNE İL BSTM 34 ELAZIĞ İL BSTM 35 ERZURUM İL BSTM 26 ESKİŞEHİR İL BSTM 37 KAYSERİ İL BSTM 38 KOCAELİ İL BSTM 49 KONYA İL BSTM 410 MANİSA İL BSTM 311 MARDİN İL BSTM 312 ORDU İL BSTM 313 İSTANBUL İL BSTM 214 ŞANLIURFA İL BSTM 215 TEKİRDAĞ İL BSTM 3


IV.4 ELEKTRİKLİ PİŞİRME CİHAZIGiriş

Elektrikli pişirme cihazı, beyan gerilimi 250 V’dan daha fazla olmayan, fırında pişirme, kızartma ve ızgara yap-ma gibi bir pişirme fonksiyonu olan, ev tipi amaçlar için öngörülen taşınabilir elektrikli cihazlardır. Söz konusu ürün grubu; “4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mev-zuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun”, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözeti-mi ve Denetimi Yönetmeliği”, “(2006/95/AT) (LVD)” “Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik” ve “(2004/108/AT) (EMC)” “Elektromanyetik Uyumluluk ile İlgili Yönetmelik” hükümleri uyarınca denetlenmektedir. Bu çerçevede güvensizlik şüphesi gerekçesi ile alınan numuneler, test ve muayene laboratuvarlarına gönde-rilerek;

- TS 2005 EN 60335-2-9: Güvenlik kuralları – Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar için – Bö-lüm 2-9: Kızartıcılar, ızgaralar ve benzeri taşınabilir pişirme cihazları için özel kurallar

- TS EN 60335-1: Güvenlik Kuralları – Ev ve Benze-ri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Bölüm 1: Genel Kurallar

- TS EN 61000-3-2: Elektromanyetik Uyumluluk (EMU) - Bölüm 3-2: Sınır Değerler Harmonik Akım Emisyonları İçin Sınır Değerler (Cihazın Faz Başına Giriş Akımı ≤16 A)

- TS EN 61000-3-3: Elektromanyetik Uyumluluk (EMU) – Bölüm 3-3: Sınırlar – Faz Başına Beyan Akı-mı ≤ 16 A Olan Ve Şartlı Bağlantıya Tabi Olmayan Donanım İçin Genel Alçak Gerilim Besleme Sistem-lerindeki Gerilim Değişiklikleri, Gerilim Dalgalanmaları Ve Kırpışma İle İlgili Sınırlama

- TS EN 55014-1: Elektromanyetik Uyumluluk – Ev Ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Aletler Ve Ben-zeri Cihazlar İçin Özellikler – Bölüm 1: Yayılım

- TS EN 55014-2: Elektromanyetik uyumluluk - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan cihazlar, elektrikli el aletleri ve benzer cihazlar Bölüm 2: Bağışıklık - Mamul aile-si standartları kapsamında ürünün test ve muayene yaptırılmaktadır.

Genel

Elektrikli pişirme cihazı kategorisine giren cihazlara ör-nekler,

Ortalama gücü 700W-2200W arasında olup, beyan gerilimi 250 V’dan daha fazla olmayan, paslanmaz çe-lik gövde, çıkarılabilir plakalar, ısı ayarlı ve güvenlik için kilitleme özelliğine sahip, kızartma, gevretme ve pişir-me işlemlerinde kullanılan, ev tipi amaçlar için öngörü-len, taşınabilir durumda olan bir elektrikli cihazdır.

Barbekü

Elektrikli Pişirme Ocağı

Tost Makinası

Ekmek Kızartıcıları

Temaslı Izgara

Elektrikli Pişirme TavasıDöner ızgara

Gözleme Tavası

Amaç



- Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,





Hedef

Proje kapsamında uygunsuzlukların kontrol altına alına-rak piyasaya arz edilmiş/edilecek olan elektrikli pişirme cihazlarında uygunluk seviyelerinin artırılması ve piya-sada bulunan güvensiz ürünlerin toplatılarak düzeltil-mesi veya piyasaya arzının yasaklanmasıdır.

Kapsam

- Bakanlığın veri tabanında bulunan daha önceden denetlenmiş ürünlerin marka/model bazında uygun-luk seviyelerinin araştırılması,

- İnternet üzerinden yapılan satışların incelenerek pi-yasaya yeni giren yerli/ithal ürünlerin marka-model bazında tespit edilmesi,

- Denetimlerin öncelikle satıcılarda gerçekleştirilmesi,

- Ulaşılabildiği kadar çok ve çeşitli miktarda ürüne ulaşılarak başlangıçta etiket ve işaret denetimi ya-pılması,

- Güvensizlik şüphesi duyulan ürünlerden numune alınarak test ve muayene laboratuvarlarında perfor-mans testlerinin yaptırılması,

- Güvensizlik tespiti yapılanların piyasadan toplatılma-sının sağlanmasıdır.

Denetim Sürecinde Gerekli Olacak Mevzuat Lis-tesi Kanun


Yönetmelikler


- 2006/95/AT (LVD) Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat İle İlgili Yönetmelik

- 2004/108/AT (EMC) Elektromanyetik Uyumluluk Yö-netmeliği




Numune miktarı, 1 takımda 2 adet ürün olacak şekilde üç takımı geçmeyecek (biri şahit numune olmak üze-re ) şekilde bedeli ödenmeden üretici veya dağıtıcıdan alınacaktır.

Alınan numuneler, TSE Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanlığı Elektroteknik ve Makine Laboratuvar Grup Başkanlığı Necatibey Cad. No:112 06100 Bakanlıklar Çankaya- ANKARA adresine gönderilecektir.

Standart Numarası Standard Adı

TS 2005 EN 60335-2-9Güvenlik kuralları – Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar için – Bölüm 2-9: Kızartıcılar, ızgaralar ve benzeri taşınabilir pişirme cihazları için özel kurallar

TS EN 60335-1Güvenlik Kuralları – Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Bölüm 1: Genel Kurallar

TS EN 61000-3-2Elektromanyetik Uyumluluk (EMU)- Bölüm 3-2: Sınır Değerler Harmonik Akım Emisyonları İçin Sınır Değerler (Cihazın Faz Başına Giriş Akımı ≤16 A)

TS EN 61000-3-3

Elektromanyetik Uyumluluk (EMU) – Bölüm 3-3: Sınırlar – Faz Başına Beyan Akımı ≤ 16 A Olan Ve Şartlı Bağlantıya Tabi Olmayan Donanım İçin Genel Alçak Gerilim Besleme Sistemlerindeki Gerilim Değişiklikleri, Gerilim Dalgalanmaları Ve Kırpışma İle İlgili Sınırlama

TS EN 55014-1Elektromanyetik Uyumluluk – Ev Ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Aletler Ve Benzeri Cihazlar İçin Özellikler – Bölüm 1: Yayılım

TS EN 55014-2Elektromanyetik uyumluluk - Ev ve benzeri yerlerde kullanılan cihazlar, elektrikli el aletleri ve benzer cihazlar Bölüm 2: Bağışıklık - Mamul ailesi standardı


İŞARETLEMELER VE BİLGİLENDİRME KONTROLÜ UygunUygun Değil

Açıklama

Kullanıcıya yönelik uyarı / bilgilendirmeKalıcı ve kolayca okunabilir işaretlemeCihaz üzerinde imalatçı veya yetkili satıcının adı, ticari markası veya tanıtıcı işaretiCihaz yüzeyi mekanik hasarları, olabildiğince önleyecek biçimde imal edilmiş olmalıCihazın pişirme plakaları, akım taşıyan bölümler ve diğer metal bölümler, normal kullanma şartlarında bir tehlikenin oluşmasına yol açan korozyona veya paslanmaya karşı dayanıklı olmalıCihaz üzerindeki gerilimli bölümlere temas mümkün olmamalıCihaz, kullanıcı için tehlike oluşturabilecek pürüzlü veya keskin kenarlara sahip olmamalıCihaz, normal kullanımda konulduğu zemin üzerinde yeterli dengeye sahip olmalıCihazların alt kısımlarında, küçük parçaların içeriye girmesine ve gerilimli bölümlere temas etmesine müsaade edecek delikleri olmamalıCihazın erişilebilir yüzeyleri, pişirme plakaları ve tutma sapları normal kullanımda aşırı sıcaklık artışlarına dayanıklı yapıda olmalı.Cihaz fişi ve besleme kordonu normal kullanma sırasında maruz kalabileceği kuvvetlere dayanıklı yapıda olmalı.Cihaz besleme kordonu kullanım sırasında oluşabilecek aşırı bükülmeye karşı yeterince koruma sağlayacak biçimde imal edilmiş olmalı

ELEKTRİKLİ PİŞİRME CİHAZINA AİT BELGE VE TEKNİK DOSYA KONTROLÜ(Not: Üreticide yapılan denetimde kullanılacaktır.)

Değerlendirme

Ürünün çalışma prensibi, gerekli tanımlar ve açıklamalar

Kullanma Talimatının Kontrolü(Kullanıcıya yönelik uyarılar, cihaz temizlik, arıza, bakım, teknik servis bilgileri, vb.)

CE işareti, AT Uygunluk Beyanı ve ürün tasarımında uygulanan standartlar ve yönetmelikler

DENETİM TARİHİ :FİRMA ADI :FİRMA ADRESİ :ÜRÜNÜN MARKASI/MODELİ :

EK-1

IV.5 ELEKTRİKLİ YAĞLI RADYATÖRLERGiriş

Elektrikli Yağlı Radyatörler, “4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun”, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği” ve “Belirli Gerilim Sınırları Dâhilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elekt-rikli Teçhizat ile İlgili Yönetmelik (LVD) (2006/95/AT)” hükümleri uyarınca denetlenmektedir. Bu çerçevede; güvensizlik şüphesi gerekçesi ile alınan numuneler, test ve muayene laboratuvarlarına gönderilerek “TS EN 60335-2-30” kapsamında değerlendirilecektir.

“TS EN 60335-2-30” Güvenlik kuralları – Ev ve ben-zeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar için- Bölüm

2-30: oda ısıtıcıları için özel kurallar ve “TS EN 60335-1 Güvenlik Kuralları - Ev ve Benzeri Yerlerde Kullanılan Elektrikli Cihazlar İçin Bölüm 1: Genel Kurallar” stan-dartları kapsamında ürünün test ve muayeneleri yap-tırılmaktadır.

Ürünün Tanımı

İş yerleri ve evlerde bulunan odaların ısıtılması amacıyla yaygın olarak kullanılan “Elektrikli Yağlı Radyatörler” in yapısı ve işlevi nedeniyle riskli olmasından dolayı dene-timinin sıklıkla yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.

Yaygın olarak işyerleri ve konutlardaki odaların ısıtılması için kullanılan Elektrikli Yağlı Radyatörler 220-240 Volt (V) A.C. gerilimli ve genellikle 1000-2500 Watt (W) gü-cünde 50/60 Hz. frekansta çalışan ısı kademeli ve ter-mostat ayarlı taşınabilir (tekerlekli) cihazlardır.


Radyatör dilimlerinin (8-14 dilim) içerisinde ısıyı iyi ile-ten özel bir yağ ve bu yağın ısınmasını sağlayan re-zistanslar vardır. Dilimler arasındaki termal aralıklar da sıcak havanın yayılımını hızlandırır. Üreticiler bu tür ci-hazlarla ortalama 60-75 m3’lük hacmi ısıtmayı amaç-lamaktadırlar. Kontrol panelinin üzerindeki sinyal lam-baları, kademeli ısı ayar tertibatı, zaman sayacı hangi elemanların devrede olduğunu göstermek için kullanılır. “Güvenlik termostatı cihazın aşırı ısınması ve devrilmesi gibi olumsuz koşullar da göz önüne alındığında bu ci-haz için ayrı bir önem arz etmektedir.


Bakanlığımız sorumluluk alanında bulunan 2006/95/AT Alçak Gerilim Yönetmeliği kapsamındaki taşına-bilir elektrikli yağlı radyatörlere ilişkin 20.01.2011 – 10.02.2014 tarihleri arasında 18 ilde 28 markada 109 denetim yapılmıştır. 8 ürün uygunsuz (teknik düzenle-meye aykırılık), 101 ürün uygun bulunmuştur.

Amaç





- Üretici ve ithalatçıların belirli uygunluk seviyesine ulaş-masının sağlanması,


Hedef

Proje kapsamında uygunsuzlukların kontrol altına alına-rak piyasaya arz edilmiş/edilecek olan “Elektrikli Yağlı Radyatörler” in uygunluk seviyelerinin artırılması ve pi-yasada bulunan güvensiz ürünlerin toplatılarak düzeltil-mesi veya piyasaya arzının yasaklanmasıdır.

Kapsam


Standart numarası Standardı

TS EN 60335-2-30

Güvenlik kuralları – Ev ve benzeri yerlerde kullanılan elektrikli cihazlar için- Bölüm 2-30: oda ısıtıcıları için özel kurallar

TS EN 60335-1



➝➝

➝

➝➝

➝

➝

➝

➝➝

➝➝



Uygun Değil

Uygun

Uygun



Uygun


Uygunluk teyidi




Numune alınması




Uygunluk teyidi

Uygunluk teyidi













•Projenin bir bütün olarak değerlendirilip sonuçlarınraporlanması neticesinde denetim raporlarının Ba-kanlık proje koordinatörlerine iletilmesi.

Denetimlerde Kullanılacak Kontrol Listeleri ile İl-gili Bilgilendirme:




Test ve Muayene Hizmetleri:

Yukarıdaki tabloda belirtilen 4703 sayılı Kanun ve Yönetmelikler çerçevesinde Bakanlığımız tarafından


Proje kapsamı içerisinde yer alan ürünlerin 2006/95/AT (LVD) Yönetmeliği ve standartlara uygunluklarının doğrulanmasına dair yapılan test ve muayene sonuçla-rı değerlendirilerek raporlanacaktır. Yönetmelik kapsa-mında yapılan denetim ve test sonuçlarında karşılaşılan uygunsuzluklar risk değerlendirmesi sonrasında 4703 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yapılacak işlem-lerle belirlenecektir.



S.NOTSE TEST

MERKEZLERİADRES

1TSE Ankara Elektroteknik Lab.Müd.

Necatibey Cad. No:112 06100 Bakanlıklar - Çankaya/ANKARA

2TSE Gebze Elektroteknik Lab.Müd.

TSE Kalite Kampüsü Cumhuriyet Mah. 2258 Sk. No:10 A-Blok, Çayırova Tren İstasyonu Yanı- Gebze/KOCAELİ

ELEKTRİKLİ YAĞLI RADYATÖRLER AİT BELGE VE TEKNİK DOSYA KONTROLÜNOT: Üreticide yapılan denetimde kullanılacaktır.

DEĞERLENDİRME

Bel

irli

Ger

ilim

S

ınır

ları

Dâh

ilind

e K

ulla

nılm

ak Ü

zere

Ta

sarl

anm

ış

Ele

ktri

kli

Teçh

izat

İle

İlgili

Y

öne

tmel

ik (L

VD

) (2

006/

95/A

T)

-Ele

ktro

man

yeti

k U

yum

lulu

k Y

öne

tmel

iği

1.Tasarım ve İmalat Çizimleri2.Mekanik Mukavemet Hesapları3.Muayene ve Deney Raporları4.Kullanma/Bakım/Montaj Kılavuzları5.CE işareti ve AT Uygunluk Beyanı


yürütülen “Piyasa Gözetimi ve Denetimi” faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan test ve muayene hizmet-lerinin TSE tarafından bedelsiz olarak yapılacağına dair protokol yenilenerek 19.04.2013 tarihinde imzalan-mıştır. TSE Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanlığı Elektroteknik Laboratuvarı Müdürlüğü (ANKARA) veya GEBZE tarafından ürüne ait güvenlik deneyleri gerçek-leştirilmektedir. Bu nedenle Proje kapsamında gerçek-leştirilecek çalışmalarda test ve muayene kuruluşu ola-rak TSE’den hizmet alınacaktır.



TS

E E

N 6

0335

-2-3

0 T

S E

N 6

0335

-1

CE işareti kontrolüİmalâtçı veya yetkili satıcının adı, ticarî markası veya tanıtma işareti var mı?Seri veya tipin tanımlanması, seri numarası var mı?Cihazda yağ sızıntısı var mı?Kullanıcıya yönelik uyarı/bilgilendirme (Kullanma kılavuzu) var mı?Kalıcı ve kolayca okunabilir İşaretlemeTermostat veya cihazın çalıştığını gösteren ışık göstergesi var mı?Cihaz beyan gerilimi AC (V) ve/veya frekans (Hz) gösterimi var mı?Cihaz üzerinde birimi “Amper” olan akım şiddeti sembolü “A” ve/veya “Watt” olan cihazın güç sembolü “W” gösterimi var mı?(*)-“TS EN 60335-2-30 Madde:7.12 NOT: 101”’e göre aşağıdaki hususlar belirtilmiş midir?“Yağla doldurulmuş radyatörlerin kullanma talimatlarında aşağıda belirtilen hususlar yer almalıdır:- Bu ısıtıcı, belirli bir miktarda özel bir yağ ile doldurulur. Yağ kaçağının olması durumunda yağ kabının açılmasını gerektiren onarımlar, sadece imalatçı tarafından veya temas sağlanabilen servis acentesi tarafından yapılmalıdır,- Isıtıcı hurdaya çıkarılacağı zaman, yağın elden çıkarılması ile ilgili yönetmelikler takip edilmelidir”(**)-Taşınabilir cihazın kullanma kılavuzunda “Bu ısıtıcıyı banyo, duş veya yüzme havuzunun yakın çevresinde kullanmayınız.” ibaresi var mı?(**)-Cihazın üzerinde ÖRTMEYİNİZ sembolü var mı? Şayet bu uyarı/sembolü varsa, kullanma kılavuzunda “UYARI Aşırı ısınmayı önlemek için ısıtıcının üzerini örtmeyiniz”, ayrıca kullanma talimatlarında, “ısıtıcının prizin hemen altına yerleştirilmemesi gerektiği” ibaresi belirtilmiş midir? (*) TS EN 60335-2-30 Madde:7.12 NOT: 101(**) TS EN 60335-2-30 Mad. 7. 6(***) TS EN 60335-2-30 Mad. 7.12

TAŞINABİLİR ELEKTRİKLİ YAĞLI RADYATÖRLERPİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ KONTROL LİSTESİ

DENETİM TARİHİ :.........../........./...201......FİRMA ADI :FİRMA ADRESİ :ÜRÜNÜN MARKASI/MODELİ :

EK-1

Projeye Katkı Sağlayacak Olan İl Müdürlükleri

SIRA NO İL MÜDÜRLÜĞÜ DENETÇİ SAYISI1 ADANA İL BSTM 33 ANTALYA İL BSTM 42 AYDIN İL BSTM 24 BURSA İL BSTM 35 DENİZLİ İL BSTM 37 DİYARBAKIR İL BSTM 36 ESKİŞEHİR İL BSTM 28 GAZİANTEP İL BSTM 39 HATAY İL BSTM 210 İSTANBUL İL BSTM 511 İZMİR İL BSTM 412 KAYSERİ İL BSTM 213 MERSİN BSTM 414 MUĞLA İL BSTM 315 SAMSUN İL BSTM 516 TRABZON İL BSTM 3


IV.6 SICAK SU ÜRETİMİ İÇİN GÜNEŞ ENERJİSİ KOLLEKTÖRLERİMevzuat

Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimine Dair Yönet-melik

Standartlar

TS EN 12975-1+A1: Isıl Güneş Enerji Sistemleri ve Bi-leşenleri-Güneş Enerjisi Kollektörleri - Bölüm 1: Genel Kurallar İçin Standart

TS 13594: Borosilikat Cam Tüpten İmal Edilen Vakum-lu Güneş Kollektörleri İçin Standart

TS EN 12976-1: Isıl Güneş Enerji Sistemleri ve Bileşen-leri – Seri Üretilmiş Sistemler - Bölüm 1: Genel Özelikler İçin Standart

Kapsam

Ev ve benzeri yerlerde sabit olarak monte edilen seri üretilmiş ısıl güneş enerji sistemlerinde kullanılan güneş

kollektörlerinin dayanıklılığını, güvenilirliğini ve emniyeti ile ilgili özellikleri kapsar.

Tanım

Güneş ışınımını faydalı enerji şekline dönüştüren gereç-lere Güneş Kollektörü (Toplayıcıları) denir. Uygulamada kullanılan kollektörlerde, güneş ışınımı önce bir yatay düzlem tarafından yutulur. Sonra da bir akışkana ak-tarılarak iç enerjisi aktarılır. İç enerjinin artışıyla sıcak-lığı artan su kullanıma verilir. Uygulamada ısı taşıyıcı akışkanın hava (gaz) veya sıvı (su) olduğu iki tip güneş kollektörleri mevcuttur. Havalı güneş kollektörleri genel olarak Düzlemsel veya Hacimsel tiplerde imal edilmek-tedirler. Sıvılı güneş kollektörleri düzlemsel veya kon-santrik tiplerde imal edilmektedirler. Uygulamada düz-lemsel güneş kollektörleri sıcak su, konsantrik güneş kollektörleri ise buhar üretimi için kullanılmaktadır.

Ürün ve Etiket Bilgileri UygunUygun Değil

Açıklama

Kollektör üzerinde; kalıp, damga ya da kazıma şeklinde yer alan etikette aşağıdaki bilgiler yer almalıdır. İmalatçının/tedarikçinin/ithalatçının adı ve adresiMenşeiCE İşaretiTip/Model Seri Numarası İmal yılıKollektör brüt alanıKollektör ölçüleriAzami çalışma basıncıKollektörün kütlesiIsı transfer akışkanı hacmiKollektörler; depolama ve nakliyede kolektörde hasar oluşturmayacak şekilde ambalajlanmalıdır.Montaj/bakım talimatları, garanti belgesi ve yetkili servislere ait her türlü bilgi ve belgeler ürün ambalajları içerisinde bulunmalıdır.Kollektörün tasarımında kullanılan malzemeler, mor ötesi ışımaya, ısınmaya, donmaya ve diğer hava şartlarına dayanıklı olmalıdır. Kollektör, yıldırıma karşı koruma sağlayacak yapıda olmalıdır.

TEKNİK DOSYA KAPSAMI(Denetçinin ihtiyaç duyduğu durumlarda)

UygunUygun Değil

Açıklama

Kollektörün genel tanımı ve işleviTeknik çizimlerKollektör test ve deney raporlarıMontaj için gereken asgari bilgiler Kollektörün yerleşim planı

Ürün Kontrolü

İlgili Yönetmelik Kapsamındaki Teknik Dosya


TEKNİK DOSYA KAPSAMI(Denetçinin ihtiyaç duyduğu durumlarda)

UygunUygun Değil

Açıklama

Bütün haricî bağlantıların yerleri ve anma çaplarıÇalışma sınırları: müsaade edilen sıcaklıklar, basınçlar, vb.Kollektördeki tüm akışkan devrelerinin en yüksek çalışma basıncıKorozyona karşı korumanın tipiIsı aktarım akışkanının tipiMontaj yüzeyleriKollektörün çatıya entegre edilmesi (uygunsa)Emniyet ve güvenlik cihazlarının tipleri, büyüklükleri ve boşaltma kapasiteleriKollektör düzlemi üzerine gelmesi gereken güneş ışıması veya sistemin aşırı sıcaklığa karşı korunması bilgileriMüsaade edilebilir rüzgâr ve kar yük değerleriPerformans verileri Kollektörün donmaya karşı dayanabildiği en düşük sıcaklık Kollektörün güvenlik bilgileri

NOT: Denetim sonucunda test ve deneye ihtiyaç duyulursa, kollektörlerden 1 takım (3 adet ürün) numune alınmalıdır.


1 TSE Güneş Enerjisi Sitemleri Müdürlüğü Ostim/ANKARA

2) TSE Elektrik Laboratuvarı Müdürlüğü – ANKARA

IV.7 EL FENERLERİ (ŞARJ EDİLEBİLEN)Mevzuat


- 2004/108/AT (EMC) Elektromanyetik Uyumluluk ile İlgili Yönetmelik

Standartlar

- TS EN 60598-1 Aydınlatma Armatürleri - Bölüm 1 Genel Özellikler ve Deneyler

- TS EN 60598-2 Aydınlatma armatürleri- Bölüm 2: İlgili Özellikler- Kısım 8: Elektrikli El Lambaları (IEC 60598-2-8:2013)

- TS EN 61204-7:2007 Doğru Akım Çıkışlı Düşük Ge-rilimli Güç Kaynakları için Standard

Kapsam

Elektrik ışık kaynakları ile birleşik, 1000 V’a kadar olan besleme gerilimleri ile çalışan aydınlatma armatürleri (şarj edilebilen el fenerleri) kapsar.

Genel

Giriş/Çıkış Gerilimi: Tek ya da çoklu olarak belirtilen çı-kış beyan gerilimi ya da gerilimleridir. Birimi (V) Volt’tur. Alternatif akımda AC ya da ac, doğru akımda DC ya da dc sembolleri ile kullanılır.

Giriş/Çıkış Akımı: Tek ya da çoklu olarak belirtilen çıkış beyan akımı yada akımlarıdır. Birimi (A) Amper’dir. Al-ternatif akımda AC ya da ac, doğru akımda DC ya da dc sembolleri ile kullanılır. Frekans: Frekans sadece al-ternatif akımı için kullanılır ve birimi (Hz) Hertz’dir. Güç: Şarj cihazının verdiği maksimum elektrik gücünü belir-tir. (VA) Volt-Amper ya da (W) Watt birimleri ile kullanılır.

Toplam Işık Gücü: Lümen olarak ölçülür. Fener tüm açısal çıkışı dikkate alındığında, yayılan ışık enerjisinin toplam miktarını ifade eder.

Çalışma Süresi: Fenerin ürettiği ilk ışık çıkış değeri fe-nerin normal çalışması sırasında ürettiği ışığın % 10’u olarak tanımlanır.

Işık Menzili: 0,25 lux ışık menzili fener ile fener ışığının aydınlattığı yer arasında ölçülen mesafedir.


İşaretlemeler ve Bilgilendirme Uygun Uygun Değil AçıklamaKalıp, damga ya da kazıma şekillerinde şarj aleti gövdesinde ya da gövdeye monte edilmiş bir ürün tanımlama etiketi üzerinde aşağıdaki bilgi ve/veya semboller açıkça okunabilir şekilde yer almalıdır. İmalatçı adı, adresi ve/veya ithalatçı adı adresiMarkasıModeli veya tip referansıSınıfıCE işaretiGiriş ve çıkış beyan gerilimi (gerilimleri) Volt (V) Giriş ve çıkış beyan akım (akımları) miliamper (mA) veya amper (A) Aydınlatma Gücü Üretim yılı (varsa)MenşeiDoğru Akım -------------- sembolü (varsa) - - - - - - - - Ampülle mi yoksa led lemi çalışıyor, eğer ledle çalışıyorsa kaç ledli ve her bir ledin koruma yalıtımı var mı?

Topraklama akım sembolü (varsa) Yüksek güçteki el fenerleri ve şarj aletlerinde; elektrik çarpmalarına karşı el feneri gövdesi üzerinde ve şarj aleti gövdesinde kolayca görülebilir ve okunabilir bir elektrik şoku uyarı etiketi yer almalıdır. El feneri dış gövdesi; elektrik şokuna, ısıya ve mekanik darbelere dayanıklı sağlam bir malzemeden yapılmış olmalıdır.El feneri ana elektrik prizinden şarj edilebilen dâhili bir ünite ile donatılmışsa elle teması mümkün olmamalıdır.Koruyucu ampul kapağı gibi ek yalıtım hizmeti gören parçalar erişime açık olmamalıdır.Yerleşik fiş uygun dizayn edilmiş midir?Şarj aleti fiş boyutları elektrik arklarına yol açmayacak boyutlarda olmalıdırEl feneri gövdesi üzerinde açma-kapama ve mod değiştirme anahtarı varsa güvenli ve konumları belirtir şekilde olmalıdır.El feneri şarj kablosu içerisindeki iletkenlerin kesit alanı besleme gerilimini karşılamalı, aşırı ısınmaya neden olmayacak boyutlarda olmalıdır.El feneri şarj kablosu esnek ve bükülebilir olmalıdır. Gövdeye monteli olduğu durumlarda kablo burkulma, çekme ve gövdeye birleştiği noktada bükülmelere karşı mukavemetli ve yeterli uzunlukta olmalıdır. El feneri şarj kablosu içerisindeki elektrik akımını taşıyan iletken iç bölümlere metal bir cisimle veya parmakla erişilememelidir.Şarj cihazı gövdesi üzerinde veya içinde sigorta (düşük güçteki sigortasız güç kaynakları hariç) varsa; H,L,F,T, E, sigorta sembolleri olmalıdır. Bu semboller; (L,F:hızlı kesen sigorta - T:ileri teknik kesen sigorta - E: normal kesen sigortayı - H :hızlı kesen sigorta)’dır. Bu durumda güç kaynağı gövdesinde F 3 A veya H 200 mA gibi akım bilgisi yer almalıdır. Çoklu beyan akımları veya akım aralıkları varsa, zaman, bunlar bir kesme (/) işareti ile ayrılmalıdır.Çoklu beyan gerilimleri veya gerilim aralıkları varsa, bunlar bir kesme (/) işareti ile ayrılmalıdır.

İlgili Yönetmelikler ve Standard Kapsamında İşaretleme ve Bilgilendirme Kontrolü


NOT 1: Denetim sonucunda teste ihtiyaç duyulursa, el fenerinden 1 takımda 1-3 ürün olacak şekilde numune alınmalıdır.

NOT 2: İmalatçı veya yetkili temsilcisi, teknik dosya ile birlikte CE uygunluk beyanının bir kopyasını muhafaza etmelidir.

Mevzuat ve Standart Bilgileri

Yönetmelikler


- 2004/108/AT (EMC) Elektromanyetik Uyumluluk ile İlgili Yönetmelik

Standartlar

- TS EN 60598-1 Aydınlatma Armatürleri - Bölüm 1 Genel Özellikler ve Deneyler

- TS EN 60598-2 Aydınlatma armatürleri- Bölüm 2: İlgili özellikler- Kısım 8: Elektrikli el lambaları (IEC 60598-2-8:2013)

- TS EN 61204-7 : 2007, Doğru Akım Çıkışlı Düşük Gerilimli Güç Kaynakları için Standard

IV.7 EMAYELİ (ÜZERİ VERNİKLİ) TELLERGiriş

Vernikli Teller, “4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mev-zuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun”, “Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği (PGD)” hükümleri uyarınca denetlenmektedir. Bu çerçevede; güvensizlik şüphesi gerekçesi ile alınan numuneler, test ve muayene labo-ratuvarlarına gönderilerek “TS EN 60335-2-30” kapsa-mında değerlendirilecektir. Bu çerçevede; güvensizlik şüphesi gerekçesi ile alınan numuneler, test ve muaye-ne laboratuvarlarına gönderilerek;

- TS 8561 EN 60317-20 Sargı telleri-Özellikler bölüm 20: Poliüretan emay kaplı yuvarlak kesitli lehimlene-bilir bakır sargı teli, 155 sınıfı

- TS 8564 EN 60317-23 Sargı telleri-Özellikler bölüm 23: Polyesterimid emay kaplı yuvarlak kesitli lehimle-

nebilir

- ****TS 8533 EN 60317-13- Sargı telleri-Özellikler bö-lüm 13-Poliamid imid örtülü poliester veya poliesteri-mid emay kaplı yuvarlak kesitli bakır tel, 200 sınıfı

- TS 8530 EN 60317-8 Sargı telleri- Özellikler- Bölüm 8: Polyesteremid emay kaplı yuvarlak kesitli bakır tel 180 sınıfı

- TS 8495 EN 60317-4 Sargı telleri- Özellikler- Bölüm 4: Poliüretan emay kaplı yuvarlak kesitli lehimlenebilir bakır tel, 130 sınıfı standartları kapsamında ürünün test ve muayenesi yaptırılmaktadır.

Ürünün Tanımı

Emayeli (üzeri vernikli) teller çapları genellikle 0,02 ile 5 mm kalınlığında, kesitleri ise 0,00031416 ile 19,63495 mm2 arasında olup yaygın olarak iletkenliği iyi kalite-de olan bakır iletkenin vernik gibi yüksek ısıya dayanıklı kimyasallarla yalıtılmış yumuşak kıvam özellikli ve bobin oluşturulması için tasarlanmış iletkenlerdir. Bobin telle-rinin yaşlanma faktörlerinden en önemlisi ısı ve devre-den geçen akım şiddetidir.

Motorlar, yağlı tip transformatörler, hermetik motor sar-gıları, alternatör ve statör sargılarındaki bobin tellerinin mükemmel ısı direnci kadar mekanik baskı, solventlere (kimyasal çözücü) yüksek dayanımları için theic modi-fiyeli polyesterimid bazlı (200C) ya da iki farklı emaye film ile kaplı (Thic polyesterimid + poliamidimid -220C) emaye tel olarak üretilmektedir.

Bobin ise, izoleli bir iletken telin üst üste veya yan yana sarılması ile üretilen devre elemanı olup genellikle bakır, gümüş tel veya litz teli denilen ipekle yalıtılmış tel ile sarılırlar. Bobinler, makara, madren veya karkas olarak adlandırılan yalıtkanlar üzerine (plastik, seramik, sert

Teknik Dosya Kapsamı(Denetçinin ihtiyaç duyduğu durumlarda)

Uygun Uygun Değil Açıklama

El fenerinin genel tanımıDevre şemaları ve montaj planı vs.El feneri çalışma ve şarj edilme prensibi, gerekli tanımlar ve açıklamalar.El fenerinin tasarımında ve imalatında uygulanan standard(lar) standardların uygulanmadığı durumlarda LVD ve EMC Yönetmeliklerinin emniyet hükümlerini sağlamak üzere uygulanan yöntemler. El feneri test ve deney raporları

İlgili Yönetmelik Kapsamındaki Teknik Dosya


kâğıt) spiral, helezon, düz, petek şeklinde sarılı teller-den (sargı şekli) oluşan devre elemanıdır.

Bobinlerin Alternatif (AC) Ve Doğru Akımda (DC) Davranışı

Bobinler doğru akıma sadece telin direnci kadar zorluk gösterirken alternatif akımda frekansa bağlı olarak ar-tar. Elektrik akımı uygulanan bir iletkende manyetik alan ve manyetik kuvvet meydana gelmektedir.

Emayeli Tellerde Isı ile Yaşlanma

Araştırmalar sonucu, elektrikli aletlerin çalışma sıcak-lıkları akım taşıyıcı sargılarının termal yaşlanma dere-celerine göre sınıflandırılmaktadır. Her bir sıcaklık sını-fının maksimum çalışma derecesinde bağımsız olarak 20.000 çalışma saatinde yapılan bu testler ile termal yaşlandırma hakkında bir sonuca varıldığı bilinmektedir.

Kullanıldığı Yerler

Bobinler doğru akımda (DC), daha çok elektro mıkna-tıs olarak kullanılırlar. Makaraya sarılmış olan telden bir akım geçirildiği takdirde bobinin etrafında bir manyetik alan oluşur, bu manyetik alandan rölelerde yararlanı-lır. Doğru akımda bobinlerden sadece elektro mıknatıs olarak yararlanılmaz. Bobinler birçok devrede çeşitli şekillerde kullanılırlar. Mesela radyo devreleri, besleme kaynakları, anten yükselteçleri, TV devreleri, otomobil bobinleri, haberleşme alanı gibi.

Alternatif akımda (AC) ise bobinlerden çok çeşitli alan-larda yararlanılır. AC’de akım/gerilim yükseltici veya dü-şürücü transformatörler, balastlar, büyük güçlü akım-lar için yapılan kontaktör bobinleri, elektrik üretiminde kullandığımız mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çeviren jeneratörler ve elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevir-mek için kullandığımız motorlarda da bobinler kullanılır. Bu tip makinalarda bobinin kullanılmasının esası yine manyetik alana dayanır.

Genel olarak özetlerse emaye kaplı bobin tellerinin özellikleri;

- Yüksek termik dayanım

- Yüksek mekanik dayanım

- Yüksek ısı şoku

- Yükek termal stabilite ek voltaj yüklemelere karşılık dayanıklılık

- Çeşitli gazlara direnç ve dayanıklılık

- Sürtünmeler karşı yüksek mukavemet- sarım kolaylığı

- Yumuşaklık

- Çözücülere ve trafo yağına karşı dayanım

- Yüksek frekans direnci

- Düşük ısıda lehimleme

- Yüksek izolasyon

- Yüksek elastikiyet

- Pinhol dayanımı

- Yumuşaklıktır.

NOT: Pinhol, yaş boya içinde oluşan gaz kabarcıklarının, fil-min kuruması sürecinde filmi terk etmesi ve yükselen visko-zitesi nedeniyle kabarcıkların çıkışı sırasında oluşan yırtılma izlerinin yayılmayla kapanmaması sonucunda oluşan bir boya film kusurudur.

Amaç



- Yapılan tespitler ışığında riskli ürünler ve risk teşkil eden firmaların belirlenmesi,




Hedef

Proje kapsamında uygunsuzlukların kontrol altına alı-narak piyasaya arz edilmiş/edilecek olan Emayeli (üzeri vernikli) Tellerin uygunluk seviyelerinin arttırılması ve pi-

Emaye Bobin ve TeliMagnetik Alanda Akım Geçen Tele Etki Eden Kuvvet

Sağ elih başparmağı akım yönünü,

Dört parmak manyetik alanın yönünü,

Avuç içinde çıkan dikme manyetik kuvvetin yönünü gösterir.


yasada bulunan güvensiz ürünlerin toplatılarak düzeltil-mesi veya piyasaya arzının yasaklanmasıdır.

Kapsam

Bakanlığın veri tabanında bulunan daha önceden de-netlenmiş ürünlerin marka/model bazında uygunluk seviyelerinin araştırılması ve internet üzerinden yapı-lan satışların incelenerek piyasaya yeni giren yerli/ithal

ürünlerin marka-model bazında tespit edilmesidir. De-netimlerin öncelikle satıcılarda gerçekleştirilmesi, ulaşı-labildiği kadar çok ve çeşitli miktarda ürüne ulaşılarak başlangıçta etiket ve işaret denetimi yapılması, güven-sizlik şüphesi duyulan ürünlerden numune alınarak test ve muayene laboratuvarlarında performans testlerinin yaptırılması, bu kapsamda güvensizlik tespiti yapılanla-rın piyasadan toplatılmasının sağlanmasıdır.

DENETİM SÜRECİNDE GEREKLİ OLACAK MEVZUAT LİSTESİKANUN YÖNETMELİKLER

4703 Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun

-Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği (PGD) .

EMAYE BOBİN TELİ MAKARASINDAKİ ETİKET ÖRNEĞİ


➝➝

➝

➝➝

➝

➝

➝

➝➝

➝➝



Uygun Değil

Uygun

Uygun

Uygun




Uygunluk teyidi




Numune alınması




Uygunluk teyidi

Uygunluk teyidi


(4703 sayılı Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen idari para cezası uygulanır. Ayrıca ürünün piyasadan

toplatılması kararı verilir.)



(4703 sayılı Kanunun 12. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen idari para

cezası uygulanır)










•Projenin bir bütün olarak değerlendirilip sonuçlarınraporlanması neticesinde denetim raporlarının Ba-kanlık proje koordinatörlerine iletilmesi.

Denetimlerde Kullanılacak Kontrol Listeleri ile İl-gili Bilgilendirme:




Numune alımında telin ezilmemesine, verniğinin zarar görmemesine ve telin çekilerek uzamama-sına dikkat edilmelidir.


Yukarıdaki tabloda belirtilen 4703 sayılı Kanun ve ilgi-li Yönetmelikler çerçevesinde Bakanlığımız tarafından yürütülen “Piyasa Gözetimi ve Denetimi” faaliyetleri kapsamında ihtiyaç duyulan test ve muayene hizmet-lerinin TSE tarafından bedelsiz olarak yapılacağına dair protokol yenilenerek 19.04.2013 tarihinde imzalanmış-tır. TSE Deney ve Kalibrasyon Merkezi Başkanlığı Elektroteknik Laboratuvarı Müdürlüğü (ANKARA) veya GEBZE tarafından ürüne ait güvenlik deneyleri gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle Proje kapsamında gerçekleştirilecek çalışmalarda test ve muayene kuru-luşu olarak TSE’den hizmet alınacaktır.


Proje kapsamı içerisinde yer alan ürünlerin standartla-ra uygunluklarının doğrulanmasına dair yapılan test ve muayene sonuçları değerlendirilerek raporlanacaktır. Yönetmelik kapsamında yapılan denetim ve test so-nuçlarında karşılaşılan uygunsuzluklar risk değerlendir-mesi sonrasında 4703 sayılı Kanun hükümleri çerçeve-sinde yapılacak işlemlerle belirlenecektir.



S.NOTSE TEST

MERKEZLERİADRES

NUMUNE SAYISI

1Ankara Elektroteknik Lab. Müd.

Necatibey Cad. No:112 06100 Bakanlıklar - Çankaya/ANKARA

2 adet2

Gebze Elektroteknik Lab. Müd.

TSE Kalite Kampüsü Cumhuriyet Mah. 2258 Sk. No:10 A-Blok, Çayırova Tren İstasyonu Yanı- Gebze/KOCAELİ



EM

AY

E B

OB

İN T

ELİ

Etiketinde belirtilen standardı?İmalâtçı veya yetkili satıcının adı, ticarî markası veya tanıtma işaretiSeri numarası veya tipin tanımlanmasıSınıfı (class)?Emaye telin çapı (mm) veya kesiti (mm2)Ürününün garanti belgesi var mı?Emaye tel yumuşak bobin teli kıvamında mı? (Sert kıvamda olmaması gerekir. Tel makarada serbest bırakıldığında çelik tel gibi birkaç sipir-tur atmaması gerekir)

Emaye telin rengi kahverengi mi?(Emayenin rengi siyahlaşmış veya beyazlaşmış olmamalıdır)

Telin üzerinde homojen olmayan, her tarafı düzgün emaye ile dağılmış olmayan emaye birikintisi (damlama) yani pütür var mı?

EMAYELİ (ÜZERİ VERNİKLİ) TELLERPİYASA GÖZETİMİ VE DENETİMİ KONTROL LİSTESİDENETİM TARİHİ :.........../........./...201......FİRMA ADI :FİRMA ADRESİ :ÜRÜNÜN MARKASI/MODELİ :

EK-1

SIRA NO İL MÜDÜRLÜĞÜ DENETÇİ SAYISI1 ADANA İL BSTM 32 ANKAR İL BSTM 33 BURSA İL BSTM 34 ESKİŞEHİR İL BSTM 35 GAZİANTEP İL BSTM 26 ISPARTA İL BSTM 17 İSTANBUL İL BSTM 38 İZMİR İL BSTM 39 KAYSERİ İL BSTM 310 KOCAELİ İL BSTM 311 KONYA İL BSTM 212 SAMSUN İL BSTM 313 ŞANLIURFA İL BSTM 2

PROJEYE KATKI SAĞLAYACAK İL MÜDÜRLÜKLERİ


V. GAZ YAKANCİHAZLAR GRUBU


Giriş

Denetimlerde ürünlerin işaret, etiket, duyusal inceleme, kullanma kılavuzları ve gerektiği durumlarda üreticilerde teknik dosya ve tasarım incelemesi denetimi yapılacak ve hazırlanan kontrol listelerinin ilgili bölümleri doldu-rulacaktır. Kontrol listeleri çerçevesinde karşılaşılan uygunsuzluklarda, rehberde yer alan akış şemalarına göre işlem yapılacaktır. Test için numune alınması ge-rektiğinde ürünlerden birer adet 3 takım olacak şekilde numune alınarak test ve muayeneler öncelikle TSE la-boratuvarlarında aksi halde aşağıda verilen test kuru-luşlarında yaptırılacaktır.

Denetimlere ürünlerin satış noktalarında başlanacak, piyasada yer alan ürünler ve üreticileri tespit edilecek, uygunsuzluk tespit edilen üretici veya ithalatçı firmala-rında teknik dosya incelemesi yapılacaktır.

Test ve Muayene Kuruluşları- TSE ENERJİ SİSTEMLERİ OSTİM ŞEFLİĞİ,- KİWA MEYWER BELGELENDİRME HİZMETLERİ

A.Ş.,- İNTEGRA 96 ULUSLARARASI BELGELENDİRME,- S&Q MART,- ELDAŞ ELEKTRIK ELEKTRONIK A.Ş.- SZUTETS

Satış Noktalarında Denetimler

Satış noktalarındaki denetimlerde dört bölüm olarak hazırlanmış olan kontrol listelerinin ilk üç bölümü kul-lanılacaktır.

•Birinci Bölüm ürünlerin üzerinde, ambalajında veyaetiketinde bulunması gereken işaret, etiket ve uya-rıları içermekte olup kontrol sırasında yönetmeliğin

gerekli kıldığı CE işaretlemesi ile ilgili hususlarda tes-pit edilen uygunsuzluklar (CE işaretinin bulunmaması vb.) güvensizlik şüphesi olarak telakki edilerek ürün-den numune alınacak ve teste gönderilecektir. Diğer tali uygunsuzluklar için denetimin üreticide devam ettirilmesi sağlanarak düzeltilmesi yoluna gidilecektir.

•İkinci Bölüm ürün üzerinde yapılacak olan duyusalincelemeyi içermekte olup güvensizlik şüphesine yol açacak tespitlerde üründen numune alınarak teste gönderilecektir. Ürünlerde alev izleme tertibatının bu-lunmadığı tespit edilirse; bu durum “güvensizlik belir-tisi” olarak değerlendirilecektir.

•ÜçüncüBölümkullanımkılavuzuiçeriğiileilgiliolup,bu bölümde tespit edilecek olan uygunsuzluklar eğer diğer bölümlerde herhangi bir uygunsuzluğa rast-lanmadığı takdirde, teknik mevzuata aykırılık olarak değerlendirilecek ve denetimin üreticide devam etti-rilmesi sağlanarak düzeltilmesi yoluna gidilecektir.

Üretici/İthalatçı Firmalarda Denetimler

•Satışnoktalarındayapılandenetimlerneticesindeuy-gunsuzluk tespit edilen numunelerin etiket ve fatura bilgileri üzerinden izlenebilirliklerinin takibi yapılarak üretici veya ithalatçı firmalarda belge, doküman ve teknik dosya kontrolü yapılacak ve yönetmelik çer-çevesinde uygunlukları denetlenecektir.

•Denetimlerde,satışnoktalarında ilgili kontrol listele-rinde tespit edilmiş uygunsuzlukların yanı sıra kontrol listelerinin dördüncü ve beşinci bölümleri kullanılarak uygunluk değerlendirme, teknik dosya ve tasarım in-celemesi yapılacak ve tespit edilen aykırılığın duru-muna göre işlem yapılacaktır.


Kontrol Listelerinde Karşılaşılan Uygunsuzluklarda Takip Edilecek İşlemler için Akış Şemaları

Kontrol Listesi Bölüm 1- İşaret Etiket

CİHAZ

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 1-İŞARET ETİKET

CE İŞARET YOK

ÜRETİCİ

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 4

DİĞER UYGUNSUZLUKLAR

NUMUNE ALINIR TESTE GÖNDERİLİR

TEST SONUCU

UYGUNSUZ

DÜZELTİCİ FAALİYET


NUMUNE ALINIR

TOPLATMA

TEKNİK MEVZUATA AYKIRILIKTIR

UYGUNSUZLUKSADECE

ETİKETTEKİ EKSİKLİK

Teknik Mevzuata Uygunsuz Güvensiz

Yok

Var

Uygun

TEKNİK DOSYAUYGUNSUZ

GÜVENSİZLİKŞÜPHESİ

ÜRETİCİ TESPİTİ YAPILIR/BELGE DOKÜMAN

İNCELEMESİ İHTİYACI OLUR/ TEKNİK DOSYA İNCELEMESİ

YAPILIR/


Kontrol Listesi Bölüm 2- Duyusal İnceleme (Satıcı/Dağıtıcı/Kullanıcılarda)

ÜRÜN

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 2- DUYGUSAL İNCELEME

ALEV İZLEME TERTİBATI YOK

KONUT DIŞI KULLANILMASINA DAİR

UYARI YOK

UYGUNSUZLUK SADECE UYARI İŞARETİ

TEKNİK DOSYA UYGUNSUZLUK

ÜRETİCİ TESPİT EDİLİR

TOPLATMA


NUMUNE ALINIR

KONUT DIŞI KULLANILMASINA DAİR

UYARI VARGÜVENSİZLİK ŞÜPHESİ

ÜRETİCİ TESPİT EDİLİRGÜVENSİZLİK ŞÜPHESİ

UYARILARGÜVENSİZLİK BELİRTİSİ

ŞAHİT NUMUNE

ALINIR

TEST İÇİN NUMUNE

ALINIR ÜRETİCİ

TEST İÇİN NUMUNE

ALINIR

UYGUN

SÜREÇ DEVAM EDER

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 4SÜREÇ DEVAM EDER

UYGUNSUZ

YOK

VAR

DİĞERLER UYGUNSUZLUKLAR


ÜRETİCİ TESPİTİ YAPILIR/BELGE DOKÜMAN

İNCELEMESİ İHTİYACI OLUR/ TEKNİK DOSYA İNCELEMESİ

YAPILIR/


Kontrol Listesi Bölüm-3 Kullanma ve Montaj Kılavuzları

NUMUNE ALINIR

SÜREÇ DEVAM EDER

YOK

VAR

ÜRÜN

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 3- KULLANIM VE MONTAJ KILAVUZU

UYGUNSUZLUK

TEKNİK MEVZUATA AYKIRILIK

ÜRETİCİ

ÜRETİCİ TESPİTİ YAPILIR/ BELGE DOKÜMAN İNCELENMES İİHTİYACI OLUR/

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 4

TEKNİK DOSYA UYGUNSUZ

UYGUNSUZLUK SADECE KILAVUZDA



NUMUNE ALINIR


V.1 GAZLI IZGARALAR

Üretici/İthalatçılarda Yapılan Denetimler

Kontrol Listesi Bölüm-4 Uygunluk Değerlendirme-Teknik DosyaKontrol Listesi Bölüm-5 Tasarım ve Duyusal İnceleme

ÜRETİCİ/İTHALATÇI

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 4-SERTİFİKA VE TASARIM DOKÜMANTASYONU

SERTİFİKALAR

(TİP İNCELEME) SERTİFİKASI

YOK

ÜRETİM AŞAMASINDAKİ SERTİFİKA YOK

TEKNİK MEVZUATA AYKIRILIK

GÜVENSİZLİK ŞÜPHESİ

GÜVENSİZLİK ŞÜPHESİ

SÜREÇ DEVAM EDER

SÜREÇ DEVAM EDER


NUMUNE ALINIR

NUMUNE ALINIR

DİĞER UYGUNSUZLUKLAR TASARIM UYGUNSUZLUKLARI

KONTROL LİSTESİ BÖLÜM 5-TASARIM VE DUYGUSAL İNCELEME (TEMEL GEREKLİLİKLER)


ÖZELLİKLER MUAYENE VE DENEY METODU

Malzeme-tasarımMadde 5.1.2 Madde 5.1.3Madde 6.8

Gaz bağlantıları Madde 5.1.4

SızdırmazlıkMadde 5.1.5 Madde 6.1

Yanma, Yanma havası beslemesi ve yanma ürünlerinin tahliyesi

Madde 5.1.6Madde 5.1.7Madde 6.6.1Madde 6.7

Elektrik DonanımıMadde 5.1.8Madde 6.9

Gaz devresi Madde 5.2

Çalışma güvenliğiMadde 6.3 Madde 6.4Madde 6.5

TS EN 203-2-9 Standardı kapsamındaki testlerMadde 6.3.2.101Madde 6.3.2.102Madde 6.3.2.103

TS EN 203-1+A1 Standardına Göre Yapılacak Testler

Bölüm 1- İşaret/Etiket Evet Hayır Açıklama1. Cihazın üzerine veya cihazda bulunan bilgi plakasına kolayca

görülebilir, okunabilir, kalıcı, sağlam, dayanıklı ve silinmez bir şekilde ve yeniden kullanılamayacak şekilde

2. CE işareti (en az 5 mm ) (****)3. Onaylanmış Kuruluş Kimlik Numarası (Üretim aşaması Uygunluk

Değerlendirilmesinde yer alan)4. CE uygunluk işaretinin iliştirildiği yılın son iki rakamı5. Üretici / ithalatçı bilgileri6. Üreticinin adresi7. Cihazın ticari markası 8. Cihazın modeli veya seri numarası( veya imal yılı)9. Cihaz kategorisi 10. Cihazın piyasaya arz edileceği ülke/ülkeler11. Cihazın ayarlandığı gaz besleme basıncı ve gaz tipi12. Bütün Bek veya Brülörlerinlerin toplam anma ısıl girdisi(kilowatt ve

gram/saat)13. Eğer kullanılıyorsa elektrik besleme tipi14. “Bu cihaz mevcut kurallara uygun olarak kurulmalı” ve cihaz üzerinde

“sadece iyi bir şekilde havalandırılan yerde kullanılır “ yazısı var mı? 15. Cihaz üzerinde “ Cihazı monte etmeden önce teknik talimatları

okuyun”, “Cihazı ateşlemeden önce kullanıcı talimatlarını okuyun” uyarısı var mı?

Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT)Piyasa Gözetim ve Denetimi Kontrol Listesi


Bölüm 2 – Duyusal İnceleme (Satıcı/Dağıtıcı/Kullanıcılarda) Evet Hayır AçıklamaCihazın dayanıklılık özelliği uygun mu?(Herhangi bir parçanın yerinden çıkması, çarpılma, bükülme, bozukluk, çürümeye karşı) Cihazın köşe ve kenarları yaralanmaya sebep vermeyecek (keskin köşe ve kenarların olmaması) şekilde midir?Alev izleme tertibatı mevcut mu?Cihazın temizlenme ihtiyacı olan herhangi bir parçası kolayca ulaşılabilir ve sökülüp tekrar yerine takılabilir nitelikte midir?Yiyeceklerle teması muhtemel olan malzemelerin yüzey durumu ve yapısı, yiyeceklerin kalitesini düşürmeyecek veya yiyeceklere bulaşmayacak özellikte mi?Aşırı ısınmayı sınırlayan bir tertibatı (Termostatı) var mı?Cihaz normal kullanımda dengeli olacak şekilde mi? Isınan parçaların kullanım sırasında kazara hareket etmesi engellenmiş midir? Gaz muslukları, kullanımları sırasında maruz kalacakları hareketlerden hasar görmeyecek şekilde yerleştirilmiş midir?Kontrol tutamakları (musluk vana), yanlış konumda takılmayacak şekilde veya kendi kendilerine hareket etmeyecek şekilde midir?Düğmeler, beke yapılan gaz beslemesinin basit bir el hareketiyle kapatılmasını sağlıyor mu?Cihaza gaz sağlayan hortumun ucu belirtilen ulusal şartlara göre bir it-tak bağlantısı ile kolayca takılabiliyor mu?Gaz giriş bağlantısının ucu, esnek hortum bağlantısının serbest hareketine müsaade edecek şekilde konumlandırılmış mı?Cihazda konumu işaretlenmiş musluk bulunduğu durumlarda; kapalı, açık ve uygulanabilirse kısılmış debi konumları görülebilir, okunaklı ve kalıcı biçimde işaretlenmiş midir?

1. Genel Evet Hayır Açıklama1.1Talimatlar Türkçe mi?1.2 Kılavuz, kontrolü yapılan cihaza ait mi?1.3 Montaj elemanı için tasarımlanmış Teknik El kitabı mevcut mu?1.4 Kullanıcı için tasarımlanmış kullanıcı Servis El kitabı mevcut mu?1.5"ÖNEMLİ: Özenli kullanmak için, cihazı gaza bağlamadan önce cihazı tanımak amacıyla bu talimatları dikkatli okuyunuz. Bu talimatlar, daha sonra başvurmak amacıyla muhafaza edilmelidir" ibaresi var mı?

2. Giriş Evet Hayır2.1 İmalatçı (veya dağıtıcının) unvanı, logosu ve adresi belirtilmiş mi? 2.2 Cihazın adı belirtilmiş mi? 2.3 Bütün beklerin toplam anma ısıl girdisi bilgileri var mı? (Kilowatt ve gram/saat olarak ifade edilir)2.4 Kullanılabilecek gazların tipi ve karşılık gelen besleme basınçları belirtilmiş mi?

2.5 “Cihazı yerleştirmeden önce, yerel dağıtım şartlarında ( gaz cinsi ve gaz basıncı) ve cihaz ayarının uygun olduğundan emin olun” uyarısı var mı?2.6“Cihazların kategorisi/kategorileri etikette belirtilmiş mi?( veya veri plakasında)2.7 “Bu cihaz mevcut kurallara uygun olarak kurulmalı ve sadece iyi bir şekilde havalandırılan yerde kullanınız” uyarısı var mı?

Gazlı Izgaralar (TS EN 203-1+A1 ve TS EN 203-2-9)Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol Listesi

Piyasa Gözetim ve Denetimi Kontrol Listesi


2.8 “Cihazın kurulması ve kullanılması öncesinde talimatlara müracaat ediniz” uyarısı var mı?2.9 Varsa, kullanılan elektrik besleme tipi belirtilmiş mi?

3. Cihazın Fonksiyonel Kısımlarının Montajı Evet Hayır3.1 Cihazı kurmak üzere kalifiye bir montaj elemanının çağrılması gerekliliğine işaret ediyor mu?3.2 İmalâtçı tarafından korunan kısımların montaj elemanı tarafından ayarlanmaması gerektiğini belirtilmiş mi?3.3 Montaj için gerekli tüm parçalar imalatçı tarafından sağlanması gerektiği belirtilmiş mi?3.4 Gaz debisi ayarlayıcılarının bulundurulması ve ayarlanmasına ilişkin özel kurallar, imalâtçının kurulum talimatlarında belirtilmiş mi?3.5 Montaj elemanı, Alev görünürlüğünü bütün beklerin ateşlenmesini gözle veya bekin performansını olumsuz yönde etkilememesi şartıyla alev akımının ölçülmesi gibi bazı diğer yollarla kontrol edebiliyor mu?3.6 İmalâtçı, cihaz ve komşu duvarlar arasındaki en kısa mesafeleri ve yanabilir yüzeylerin korunması için kurulum sırasında alınacak tedbirleri talimatlarda ayrıntılı olarak verilmiş mi? 3.7 Gaz tipi, karşılık gelen cihazın ayarlandığı basınç ve/veya basınç kombinasyonu, cihazın kategorisini belirtmiş mi?3.8 Cihaza takılı olmaksızın temin edilen parçaların montajı tarif edilmiş mi? (Örneğin, davlumbaz yönlendiricisi)3.9 Talimatlar aynı zamanda, cihazın uygun şekilde havalandırılan bir odaya kurulması gerektiği belirtmiş mi?3.10 Talimatlar, imalâtçı tarafından korunan (mühürlenen) kısımların montaj elemanı tarafından ayarlanmaması gerektiğini belirtmiş mi?3.11 İmalâtçının kurulum talimatları gaz tüpü bölmesi içinde ve etrafında her zaman doğru havalandırma yapılmasını, bir başka deyişle sürekli taze hava beslemesi yapılması ve yanmamış gaz birikimi olmamasını sağlaması gerekliliğini açıkça belirtmiş mi?3.12 Kurulum talimatları: gaz besleme borusu veya hortumunun yürürlükte olan ulusal kurallarla uyumlu olmasını ve periyodik olarak kontrol edilmesini ve gerektiğinde değiştirilmesi gerekliliğini açıkça belirtmiş mi?

4- GAZ TÜPÜ BAĞLANTISI ŞARTLARI EVET HAYIR4.1 Kullanılacak tüp/tüplerin tipi/tipleri, boyutları ve konumu/konumları; tarif edilmiş mi? (bilgiler şema ile resmedilmeli)

4.2 Cihaz bir gaz tüpü bölmesi içerdiğinde, bu bölme en fazla 20 kg’lık kapasiteye sahip tek bir tüp barındıracak şekilde tasarımlandığı belirtilmiş mi?4.3 Bir regülatörün takılı olduğu tüp, bölümden kolaylıkla çıkartılması ve yerleştirilmesi gerektiği tarif edilmiş mi?4.4 Vana ve regülatör çoğunlukla üstte kalacak şekilde, tüp dikey konumda kolaylıkla yerleştirilebilmesi gerektiği belirtilmiş mi?4.5 Kullanılacak regülatörün tipi ve ilgili EN standardı belirtilmiş mi?4.6 Cihazın gaz tüpü bölmesi içinde ve etrafında her zaman doğru havalandırma yapılması gerektiği ve yanmamış gaz birikimi olmamasını sağlanması gerekliliği açıkça belirtmiş mi ?4.7 Cihazın gaz tüpüne doğru bir şekilde takılması tarif edilmiş mi? 4.8 Cihazın gaz tüpüne sağlam biçimde takıldığının kontrol edilme şekli tarif edilmiş mi?4.9 Esnek hortumun yönü, konumu, uzunluğu ve tipini ve gaz bağlama adaptörünün kullanım detayı ve eğer varsa kılavuzların nasıl kullanılacağı belirtilmiş mi?



5- GAZ DEVRESİNİN MONTAJI VE AYARI, EMNİYET BİLGİLERİ EVET HAYIR5.1 Bağlantı noktası kolaylıkla erişilebilir olmalı ve sıkma takımlarının serbestçe hareket etmesine izin vermesi gerekliliği belirtilmiş mi?5.2 Giriş bağlantılarını taşıyan boru, cihazın gövdesine sağlam şekilde tutturulması gerektiği belirtilmiş mi?5.3 Sızdırmazlık bileşenleri, gaz ile temasa ve maruz kaldıkları mekanik ve ısıl koşullara uygun özellikte olması gerekliliği belirtilmiş mi?5.4 Gaz taşıyanların dışında kalan bileşenlerin montajı için tasarlanmış olan vidalar, saplamalar ve benzerlerinin delikleri gaz yollarına açılmaması gerekliliği belirtilmiş mi?5.5 “Contaları hasar görmüş veya yıpranmışsa cihazı kullanmayınız”, sızdıran, hasar görmüş veya düzgün çalışmayan bir cihazı kullanmayınız” uyarısı, var mı?5.6 “Cihazda bir sızıntı varsa ( sızıntıyı belirlemek için ateş kullanmayı denemeyiniz bu işlem için sabunlu su kullanınız)” uyarısı var mı?5.7 Gaz devreleri, uygulamadan sonra erime noktası aralığı sınırı 450 ºC ‘ın altında olan lehimleme ile monte edilmemesi gerektiği belirtilmiş mi?5.8 İmalâtçı veya bayi tarafından kurulan veya ayarlanan ve kullanıcı veya montaj elemanı tarafından ayarlanmayacak olan bir cihazın bütün kısımları uygun bir şekilde korunması gerekliliği belirtilmiş mi?

6- DİĞER GAZLARA DÖNÜŞÜM EVET HAYIR6.1 Diğer bir tip gaza veya basınca dönüştürmek için tasarlanmış kısımların teslimatında, imalâtçı, kısımların değiştirilmesi ve temizlenmesi, cihazın ayarlanması ve deneye tabi tutulması ve dönüştürme sonrasında mühürlerin yeniden oluşturulması için yeterli ve açık talimatlar verilmiş mi?6.2 Cihazın daha önce ayarlanmış olduğundan farklı bir diğer gaza veya basınca dönüştürüldüğünde, daha önceki işaretlerin yerine, yenilemeden sonra cihazın durumunun açıkça tanınmasını sağlayacak şekilde yeni ayarlamanın işaretleri verilmiş mi? (Bu kuralı karşılamak için yeni bir plaka veya etikete ihtiyaç duyuluyorsa, dönüştürme parçaları ile birlikte tedarik edilmeli gerektiği belirtilmiş mi?)6.3 Uygunsa, cihazın yeni ayar durumuna bağlı olarak Türkçe olarak yazılı talimatlar verilmiş mi?

7- KULLANICI TALİMATLARI EVET HAYIR7.1 Cihazın günlük bakımı, temizliği ve normal çalışması için gerekli işlemler tarif edilmiş mi?

7.2 Cihazın kurulması ve gerekirse, diğer gazlarla kullanım için dönüştürme yakmak üzere kalifiye bir montaj elemanının çağrılması gerekliliğine de işaret ediyor mu?7.3 Yanma ürünlerini tahliye etmek için sağlanan açıklıklar, cihazla temas halindeki bir duvar tarafından kazara engellenmemesi gerektiği belirtilmiş mi?7.4 Gaz sızıntısı olması durumunda yapılacak işlem (gaz beslemesinin kapatılması) belirtilmiş mi?

7.5 Varsa tüp bölmesinin havalandırma açıklıklarının kapanmamasının gerektiği, belirtilmiş mi?7.6 Gaz tüpünün değiştirilmesinin her hangi bir ateşleme kaynağından uzakta gerçekleştirilmesi için alınacak önlemler belirtilmiş mi?7.7 Yakma ve yeniden ateşleme işlemleri tarif edilmiş mi?7.8 Cihazın kullanımı sırasında yenilenmesine ihtiyaç duyulan parçaların listesi verilmiş mi?7.9 İmalâtçı veya temsilcisi tarafından montaj için gerekli tüm parçaları sağlanması gerektiği belirtilmiş mi?7.10 İmalâtçı veya temsilcisi tarafından mühürlenmiş parçaların kullanıcı tarafından değiştirilmeyeceğine dair uyarı var mı?



UYGUNLUK DEĞERLENDİRME EVET HAYIR AÇIKLAMA1-Geçerli AT Tip İnceleme Sertifikası Mevcut mu? (****)2- Geçerli Üretim Aşaması Uygunluk Değerlendirme Sertifikası veya Ara Kontrol Değerlendirme Raporları Mevcut mu? (****)3- CE işareti ile birlikte bulunan Onaylanmış Kimlik Numarası Üretim Aşamasının Uygunluk Değerlendirilmesinde yer alan Kuruluşa ait mi?(****) Mevcut olmadığı durumda güvensizlik şüphesiyle numune alınacaktırTEKNİK DOSYA1-Cihazın genel açıklaması belirtilmiş mi? 2- Tasarım ve üretim teknik resimleri, çizimler; parçaların, devrelerin ve yarı- mamullerin cihaz içinde yerleşim şemaları vb. bilgileri verilmiş mi?

3- Cihazın çalıştırılması ve yukarıdakilerin anlaşılması için gereken açıklama ve tanımlamalar belirtilmiş mi?4-Temel kurallar ve bunları sağlamak için kullanılan gereçler, verilmiş mi?5-Üreticinin kullandığı güvenlik aksamlarının AT uygunluk bildiriminin bir kopyası, verilmiş mi?6-Ürünün seri imalatında teknik düzenlemesine uygun olmasını temin etmek için imalat aşamasında alınan tedbirler verilmiş mi?7- Standartların tamamı veya gerekli bölümünün listesi ve standartlar uygulanmadığında temel gereksinimleri karşılamada kullanılan çözümlerle ilgili açıklamalar, bilgileri verilmiş mi?8- Test rapor bilgileri ve üretici tarafından yapılan her bir deneyin ve hesapların sonuçları, verilmiş mi?9- Tesisat (kurulum) ve kullanım kılavuz bilgileri verilmiş mi?10- Cihazın parçası olan ekipmanların sertifika bilgileri verilmiş mi?11- Cihazın üretim denetimi veya gözetim yöntemleri ile ilgili sertifika ve belge bilgileri verilmiş mi?12- Yetkili kuruma denetimler için gerekli olacak diğer olası belgeleri var mı?

AT UYGUNLUK BEYANI EVET HAYIR AÇIKLAMABeyanı düzenleyen üreticinin veya yetkili temsilcisinin adı ve adresiÜrünün tanımı (adı, tipi veya model numarası ve grup veya seri numarası, kaynaklar ve parça numaraları gibi tamamlayıcı bilgiler)Uygulanan tüm hükümler (direktif ve varsa eş zamanlı uygulanan direktifler)Atıfta bulunulan standartlar ve öteki normatif dokümanlar (ulusal teknik standartlar ve spesifikasyonlar vb.)Mümkünse, sağlanabilecek bütün tamamlayıcı bilgiler(örneğin; cins, kategori),Beyanın düzenlenme tarihi,Yetkili kişinin imzası, unvanı veya eşdeğer bir işareti,Beyanın sadece üretici veya icabında yetkili temsilcinin sorumluluğunda düzenlendiğini belirten bir ifade,Onaylanmış kuruluşun adı, adresi ve kimlik numarası,Teknik dosyayı saklayacak olan kişinin adı ve adresi.

Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT)Piyasa Gözetim ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 4: Uygunluk Değerlendirme-Teknik Dosya - AT Uygunluk Beyanı (Üreticide)


EVET HAYIR AÇIKLAMACihaz yapımında kullanılan malzemeler maruz kalacakları öngörülen koşullara karşı dayanım bakımından yeterli niteliklere sahip midir?Gıda ile teması muhtemel olan malzemelerin yüzey durumu ve yapısı, yiyeceklerin kalitesini düşürmeyecek veya yiyeceklere bulaşmayacak özellikte mi? (mekanik, kimyasal ve ısıl şartlara dayanıklılığı)Cihazın köşe ve kenarları yaralanmaya sebep vermeyecek (keskin köşe ve kenarların olmaması) şekilde midir?Cihazın dayanıklılık özelliği uygun mu?(Herhangi bir parçanın yerinden çıkması, çarpılma, bükülme, bozukluk, çürümeye karşı)Ateşleme, yeniden ateşleme, çapraz ateşleme ve alev kararlılığı diğer beklerin etkilenmeyecek şekilde tasarımlanmış mı?Alev izleme tertibatı mevcut mu? Alev izleme tertibatı bütün beklere takılmış mı? Alev izleme tertibatı, kolaylıkla erişilebilir ve hatalı monte edilmesi mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Termostat tertibatı var mı?Herhangi bir termoelektrik alev izleme tertibatı EN 125’e uygun olacak şekilde tasarımlanmış mı?Gaz devresinin açık/ kapalı konumu teşhis edilir özellikte tasarımlanmış mı?Kumanda düğmeleri ve diğer tutamakların yüzey sıcaklığı operatörü yakmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Gaz muslukları, kullanımları sırasında maruz kalacakları hareketlerden hasar görmeyecek şekilde yerleştirilmiş midir?Kontrol tutamakları (musluk vana), yanlış konumda takılmayacak şekilde veya kendi kendilerine hareket etmeyecek şekilde midir?Düğmeler, beke yapılan gaz beslemesinin basit bir el hareketiyle kapatılması ile çalıştırılabilecek şekilde tasarımlanmış mı?Bekler, cihazın esaslı bir şekilde sökülmesine gerek duyulmaksızın erişilebilir olacak şekilde tasarımlanmış mı?Bir bek çıkartılabilir ise, konumu ve takılma metodu, kolaylıkla doğru bir şekilde ve yanlış konumlandırılması mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Hava girişleri veya hava ayarlayıcıları, kazara tıkanma mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Isınan parçaların kullanım sırasında kazara hareket etmesi engellenmiş midir?Cihaza gaz sağlayan hortumun ucu belirtilen ulusal şartlara göre bir it-tak bağlantısı ile kolayca takılabiliyor mu?Kullanıcı tarafından sökülmemesi istenilen cihaz parçaları, sökülmesi emniyeti etkileyecekse (örneğin memeler) sadece alet yardımı ile sökülebilir özellikte mi?

Bölüm 5 –Tasarım ve Duyusal İnceleme Kontrol Listesi (Üreticilerde)


V.2 PASTA BÖREK FIRINI

ÖZELLİKLER MUAYENE VE DENEY METODU

Malzeme-tasarımMadde 5.1.2 Madde 5.1.3Madde 6.8

Gaz bağlantıları Madde 5.1.4

SızdırmazlıkMadde 5.1.5 Madde 6.1

Yanma, Yanma havası beslemesi ve yanma ürünlerinin tahliyesi

Madde 5.1.6Madde 5.1.7Madde 6.6.1Madde 6.7

Elektrik DonanımıMadde 5.1.8Madde 6.9

Gaz devresi Madde 5.2

Çalışma güvenliğiMadde 6.3 Madde 6.4Madde 6.5

TS EN 203-2-2 Standardı kapsamındaki testler

Madde 5.1.6.101Madde 5.2.3.101Madde 5.3.2.101Madde 5.3.1Madde 6.3.101Madde 6.3.102Madde 6.7Madde 6.8.1.101Madde 6.8.101Madde 6.10

TS EN 203-1+A1 Standardı Kapsamında Yapılacak Testler

Not: Test ve muayenelerin deney şartları ve metotları standartta Madde 7’de bulunmaktadır.


VAR YOK AÇIKLAMA1-Cihazın üzerine veya cihazda bulunan bilgi plakasına kolayca görülebilir, okunabilir, kalıcı sağlam, dayanıklı ve silinmez bir şekilde ve yeniden kullanılamayacak şekilde 2-CE işareti (en az 5 mm ) (****)3- Onaylanmış Kuruluş Kimlik Numarası(Üretim aşaması Uygunluk Değerlendirilmesinde yer alan)4-CE uygunluk işaretinin iliştirildiği yılın son iki rakamı5- Üretici /ithalatçı bilgileri 6- Üreticinin adresi 7- Cihazın ticari markası 8-Cihazın modeli veya seri numarası( veya imal yılı)9- Cihaz kategorisi 10-Cihazın piyasaya arz edileceği ülke/ülkeler11- Cihazın ayarlandığı gaz besleme basıncı ve gaz tipi12- Bütün Bek veya Brülörlerinlerin toplam anma ısıl girdisi (kilowatt ve gram/saat)13- Eğer kullanılıyorsa elektrik besleme tipi14-“Bu cihaz mevcut kurallara uygun olarak kurulmalı” ve cihaz üzerinde “sadece iyi bir şekilde havalandırılan yerde kullanılır “ uyarıları var mı? 15- Cihaz üzerinde “ Cihazı monte etmeden önce teknik talimatları okuyun”, “Cihazı ateşlemeden önce kullanıcı talimatlarını okuyun” uyarısı var mı?

EVET HAYIR AÇIKLAMACihaz yapımında kullanılan malzemeler dayanım bakımından yeterli niteliklere sahip midir? (Herhangi bir parçanın yerinden çıkması, çarpılma, bükülme, bozukluk, çürümeye karşı)Cihazın köşe ve kenarları yaralanmaya sebep vermeyecek (keskin köşe ve kenarların olmaması) şekilde midir?Cihazın hareket etmesini sağlayacak tekerlek gibi tertibatları var ise; normal kullanım sırasında hareket etmesini engelleyecek bir sabitleme veya dengeleme tertibatı var mı?Düşmeli kapaklı cihazlar için, kapağın kontrol edilemeyen düşüşü operatörün zarar görmesine sebep olmayacak şekilde mi?Cihazın kapakları açıldığında bir yüke maruz kaldığında yana yatmayacak şekilde mi?Fan varsa; Fanın dönen kısımlarına doğrudan erişim önlenmiş mi? Fırın ve ızgara aksesuarları dayanıklı ve kullanımında dengeli durabilecek şekilde mi?

Alev izleme tertibatı mevcut mu?Alev izleme tertibatı bütün beklere takılmış mı?Aşırı ısınmaya karşı termostat tertibatı var mı?Gaz pilotu ateşleme konumu, yanlış anlamaya sebep olmayacak bir şekilde gösterilmiş mi?Ateşleme tertibatı yoksa; fırın ve ızgara beklerinin elle yakılması her bir noktada kolay ve emniyetli bir şekilde, bölme kapısı açık iken mümkün olacak şekilde mi?Beklerin ateşlemesi kullanıcı tarafından gözlemlenebilir mi?Gaz muslukları, kullanımları sırasında maruz kalacakları hareketlerden hasar görmeyecek şekilde yerleştirilmiş mi?

Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT) Piyasa Gözetim ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 1- İşaret/Etiket

Pasta Börek Fırını ( TS EN 203-1+A1 ve TS EN 203-2-2) Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 2 – Duyusal İnceleme (Satıcı/Dağıtıcı/Kullanıcılarda)


EVET HAYIR AÇIKLAMAKontrol tutamakları (musluk vana), yanlış konumda takılmayacak şekilde veya kendi kendilerine hareket etmeyecek şekilde mi?Düğmeler, bek veya brülöre yapılan gaz beslemesinin basit bir el hareketiyle kapatılmasını sağlıyor mu?Isınan parçaların kullanım sırasında kazara hareket etmesi engellenmiş mi?Cihaza gaz sağlayan hortumun ucu belirtilen ulusal şartlara göre bir it-tak bağlantısı ile kolayca takılabiliyor mu?Gaz giriş bağlantısının ucu, esnek hortum bağlantısının serbest hareketine müsaade edecek şekilde konumlandırılmış mı?Cihazda konumu işaretlenmiş musluk bulunduğu durumlarda; kapalı, açık ve uygulanabilirse kısılmış debi konumları görülebilir, okunaklı ve kalıcı biçimde işaretlenmiş midir?Tek bir cihaz üzerindeki bütün musluklar için işaretleme aynı mı?

1. Genel EVET HAYIR AÇIKLAMA1.1Talimatlar Türkçe mi?1.2 Kılavuz, kontrolü yapılan cihaza ait mi?1.3 Montaj elemanı için tasarımlanmış Teknik El kitabı veya bölümü mevcut mu?1.4 Kullanıcı için tasarımlanmış kullanıcı Servis El kitabı veya bölümü mevcut mu?1.5"ÖNEMLİ: Özenli kullanmak için, cihazı gaza bağlamadan önce cihazı tanımak amacıyla bu talimatları dikkatli okuyunuz. Bu talimatlar, daha sonra başvurmak amacıyla muhafaza edilmelidir" ibaresi var mı?

2. Giriş EVET HAYIR AÇIKLAMA2.1 İmalatçı (veya dağıtıcının) unvanı, logosu (adresi) belirtilmiş mi? 2.2 Cihazın adı belirtilmiş mi? 2.3 Bütün beklerin toplam anma ısıl girdisi bilgileri var mı?(kilowatt ve gram/saat olarak ifade edilir) 2.4 Kullanılabilecek gazların tipi ve karşılık gelen beslemebasınçları belirtilmiş mi? 2.5 “Cihazı yerleştirmeden önce, yerel dağıtım şartlarında (gaz cinsi ve gaz basıncı) ve cihaz ayarının uygun olduğundan emin olun” uyarısı var mı?2.6“Cihazların kategorisi/kategorileri belirtilmiş mi?2.7 “Bu cihaz mevcut kurallara uygun olarak kurulmalı ve sadece iyi bir şekilde havalandırılan yerde kullanınız” uyarısı var mı?2.8 “Cihazın kurulması ve kullanılması öncesinde talimatlara müracaat ediniz” uyarısı var mı?2.9 Varsa, kullanılan elektrik besleme tipi belirtilmiş mi?

3. Cihazın Fonksiyonel Kısımlarının Montajı EVET HAYIR AÇIKLAMA3.1 Cihazı kurmak üzere kalifiye bir montaj elemanının çağrılması gerekliliğine işaret ediyor mu?3.2 İmalâtçı tarafından korunan (mühürlenen) kısımların montaj elemanı tarafından ayarlanmaması gerektiğini belirtilmiş mi?3.3 Montaj için gerekli tüm parçalar imalatçı tarafından sağlanması gerektiği belirtilmiş mi?3.4 Gaz debisi ayarlayıcılarının bulundurulması ve ayarlanmasına ilişkin özel kurallar, imalâtçının kurulum talimatlarında beyan edilmiş mi?

Pasta Börek Fırını ( TS EN 203-1+A1 ve TS EN 203-2-2) Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 2 – Duyusal İnceleme (Satıcı/Dağıtıcı/Kullanıcılarda)

Pasta Börek Fırını ( TS EN 203-1+A1 ve TS EN 203-2-2) Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 3 Kullanma Kılavuzu


3.5 Montaj elemanı, Alev görünürlüğünü bütün beklerin ateşlenmesini gözle veya bekin performansını olumsuz yönde etkilememesi şartıyla alev akımının ölçülmesi gibi bazı diğer yollarla kontrol edebiliyor mu?3.6 Tip A cihazlar için talimatlar; cihazın kurulduğu odada sağlığa zararlı maddelerin kabul edilmez konsantrasyonlarda bulunmasını engellemek için bu cihazların yeterli havalandırma ile birlikte kurulacağını ifade etmiş mi?3.7 Tip B cihazlar için imalâtçı cihaza; takılı olan baca bağlantısının en büyük basınç kaybını, baca bağlantıları kütle akışını ve baca bağlantı gazlarının en yüksek sıcaklığını belirtmiş mi?3.8 Tip B1BS cihazlar için talimatlar; yanma ürünleri tahliyesi güvenlik tertibatının hizmet dışı bırakılmasından kaynaklanan tehlikeyi ikaz ederek, tertibatın ve arızalı parçaların değiştirilme talimatlarını vermiş mi? (sadece orjinal parçaların kullanılması gerektiği ve cihaz durmadan kapanıyorsa, teknik servise bildirmesi gerektiğini açıkça belirtilmiş mi?)3.9 Tip B2 cihazlar için,; talimatlar, cihazın ilgili olduğu havalandırma sistemine bağlanması gerektiğini belirtilmiş mi?3.10 Tekerleri olan cihazlar için, kullanma ve manevra uyarısı ve/veya kısıtlamaları, cihazın sabitlenmesi gerektiği belirtilmiş mi?3.11 İmalâtçı, cihaz ve komşu duvarlar arasındaki en kısa mesafeleri ve yanabilir yüzeylerin korunması için kurulum sırasında alınacak tedbirleri talimatlarda ayrıntılı olarak vermiş mi?3.12 Gaz tipi, karşılık gelen cihazın ayarlandığı basınç ve/veya basınç kombinasyonu, cihazın kategori endeksine göre herhangi bir basınç gösterimi açıklanmış mı?3.13 Kullanılan gazın tipine ve kalorifik değerine bağlı olarak beklerin kW olarak anma ısı yükü ve/veya m3/h olarak veya g/h olarak anma debisi, belirtmiş mi?3.14 Kullanılan gazın Wobbe indisinin bir fonksiyonu olarak basınç deney noktasında ölçülen gerekli basınç değerleri, belirtmiş mi?3.15 Cihaza takılı olmaksızın temin edilen parçaların montajı tarif edilmiş mi? (örneğin, davlumbaz yönlendiricisi)3.16 Talimatlar uygun olduğu yerde, cihazın elektrik kablolama şemasını ve baca bağlantısı soket çıkışı ile ilgili bilgileri içeriyor mu?3.17 Talimatlar aynı zamanda, cihazın uygun şekilde havalandırılan bir odaya kurulması gerektiği belirtmiş mi?3.18 İmalâtçının kurulum talimatları gaz tüpü bölmesi içinde ve etrafında her zaman doğru havalandırma yapılmasını, bir başka deyişle sürekli taze hava beslemesi yapılması ve yanmamış gaz birikimi olmamasını sağlaması gerektiğini açıkça belirtmiş mi?3.19 Kurulum talimatları: gaz besleme borusu veya hortumunun yürürlükte olan ulusal kurallarla uyumlu olmasını ve periyodik olarak kontrol edilmesini ve gerektiğinde değiştirilmesi gerekliliğini açıkça belirtmiş mi?3.20 Kurma ve ayarlama talimatlarında, gerektiğinde, üç fazlı motorlarda, karıştırma fanının dönüş yönü açıkça gösterilmelidir

Gaz Tüpü Bağlantısı Şartları EVET HAYIR AÇIKLAMA4.1 Kullanılacak tüp/tüplerin tipi/tipleri, boyutları ve konumu/konumları; tarif edilmiş mi? (bilgiler şema ile resmedilmeli)

4.2 Tüpün doğru bir şekilde bağlanmasına dair gerekli olan boru veya hortum uzunluğu talimatlarında verilmiş mi?4.3 Cihaz bir gaz tüpü bölmesi içerdiğinde, bu bölme en fazla 20 kg’lık kapasiteye sahip tek bir tüp barındıracak şekilde tasarımlandığı belirtilmiş mi?4.4 Bir regülatörün takılı olduğu tüp, bölümden kolaylıkla çıkartılabilmeli ve yerleştirilmelidir tarif edilmiş mi?4.5 Vana ve regülatör çoğunlukla üstte kalacak şekilde, tüp dikey konumda kolaylıkla yerleştirilebilmesi gereği belirtilmiş mi?



4.6 Tüp yerindeyken, tüp vanası erişilebilir ve kolaylıkla kumanda edilir durumda mı?4.7 Gaz tüpü tam yerinde yerleştirildiğinde, bölümün havalandırma açıklıklarını kazara tıkamak veya engellemek mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?4.8 Kullanılacak regülatörün tipi ve ilgili EN standardı belirtilmiş mi?4.9 Cihazın gaz tüpü bölmesi içinde ve etrafında her zaman doğru havalandırma yapılması gerektiği ve yanmamış gaz birikimi olmamasını sağlanması gerekliliği açıkça belirtmiş mi?4.10 Cihazın gaz tüpüne doğru bir şekilde takılması tarif edilmiş mi? 4.11 Cihazın gaz tüpüne sağlam biçimde takıldığının kontrol edilme şekli tarif edilmiş mi?4.12 Esnek hortumun yönü, konumu, uzunluğu ve tipini ve gaz bağlama adaptörünün kullanım detayı ve eğer varsa kılavuzların nasıl kullanılacağı belirtilmiş mi?

5-Gaz Devresinin Montajı ve Ayarı, Emniyet Bilgileri EVET HAYIR AÇIKLAMA5.1 Bağlantı noktası kolaylıkla erişilebilir olmasını ve sıkma takımlarının serbestçe hareket etmesine izin vermesi gerektiği belirtilmiş mi?5.2 Giriş bağlantılarını taşıyan boru, cihazın gövdesine sağlam şekilde tutturulması gerektiği belirtilmiş mi?5.3 Sızdırmazlık bileşenleri, gaz ile temasa ve maruz kaldıkları mekanik ve ısıl koşullara uygun özellikte olması gerektiği belirtilmiş mi?5.4 Gaz taşıyanların dışında kalan bileşenlerin montajı için tasarlanmış olan vidalar, saplamalar ve benzerlerinin delikleri gaz yollarına açılmaması gerekliliği belirtilmiş mi?5.5 “Contaları hasar görmüş veya yıpranmışsa cihazı kullanmayınız”, sızdıran, hasar görmüş veya düzgün çalışmayan bir cihazı kullanmayınız” uyarısı, var mı?5.6 “Cihazda bir sızıntı varsa ( sızıntıyı belirlemek için ateş kullanmayı denemeyiniz bu işlem için sabunlu su kullanınız)” uyarısı var mı?5.7 Gaz devreleri, uygulamadan sonra erime noktası aralığı sınırı 4500C ‘ın altında olan lehimleme ile monte edilmemesi gerektiği, belirtilmiş mi?5.8 İmalâtçı veya bayi tarafından kurulan veya ayarlanan ve kullanıcı veya montaj elemanı tarafından ayarlanmayacak olan bir cihazın bütün kısımları uygun bir şekilde korunması gerektiği belirtilmiş mi?

6-Diğer Gazlara Dönüşüm EVET HAYIR AÇIKLAMA6.1 Diğer bir tip gaza veya basınca dönüştürmek için tasarlanmış kısımların teslimatında, imalâtçı, kısımların değiştirilmesi ve temizlenmesi, cihazın ayarlanması ve deneye tabi tutulması ve dönüştürme sonrasında mühürlerin yeniden oluşturulması için yeterli ve açık talimatlar verilmiş mi?6.2 Cihazın daha önce ayarlanmış olduğundan farklı bir diğer gaza veya basınca dönüştürüldüğünde, daha önceki işaretlerin yerine, yenilemeden sonra cihazın durumunun açıkça tanınmasını sağlayacak şekilde yeni ayarlamanın işaretleri verilmiş mi?(Bu kuralı karşılamak için yeni bir plaka veya etikete ihtiyaç duyuluyorsa, dönüştürme parçaları ile birlikte tedarik edilmeli gerektiği belirtilmiş mi?)6.3 Uygunsa, cihazın yeni ayar durumuna bağlı olarak Türkçe olarak yazılı talimatlar verilmiş mi?

7-Kullanıcı Talimatları EVET HAYIR AÇIKLAMA7.1 Cihazın Kurulu olduğu ülkede geçerli olan kurallara göre tavsiye edilen sıklıkta periyodik servis yapılması, temizliği ve normal çalışması için gerekli işlemler tarif edilmiş mi?7.2 Kullanıcı tarafından erişilebilir olan hareketli kısımlar (fan, türbin, kol, döner fırın tabanı, döner tepsi arabası vb.) temizlik de dâhil olmak üzere normal kullanımda yaralanma risklerine karşı uyarılar var mı?



7.3 Bu cihazın sadece profesyonel kullanım için olduğunu ve kalifiye kişiler tarafından kullanılması gerektiğini belirtmiş mi?7.4 Cihazın kurulması ve gerekirse, diğer gazlarla kullanım için dönüştürme yakmak üzere kalifiye bir montaj elemanının çağrılması gerektiği belirtilmiş mi?7.5 Tip B cihazlar için; Cihazın kurulu olduğu ülkede geçerli olan kurallara göre tavsiye edilen sıklıkta baca bağlantısının periyodik temizlenmesine dikkat edilmesi gerektiği belirtmiş mi?7.6 Tip B11BS cihazlar için; Yanma ürünlerinin tahliyesinde herhangi bir problem karşısında alınacak tedbirler belirtilmiş mi? (Kesintiler devam ettiğinde bir uzmanın çağrılması gerekliliği tavsiye ediyor mu?)7.7 Yanma ürünlerini tahliye etmek için sağlanan açıklıklar, cihazla temas halindeki bir duvar tarafından kazara engellenmemesi gerektiği belirtilmiş mi? 7.8 Gaz sızıntısı olması durumunda yapılacak işlem (gaz beslemesinin kapatılması) tarif edilmiş mi?7.9 Varsa tüp bölmesinin havalandırma açıklıklarının kapanmamasının gerektiği, belirtilmiş mi?

7.9 Gaz tüpünün değiştirilmesinin her hangi bir ateşleme kaynağından uzakta gerçekleştirilmesi için alınacak önlemler belirtilmiş mi?7.10 Yakma ve yeniden ateşleme işlemleri tarif edilmiş mi?7.11 Cihazın kullanımı sırasında yenilenmesine ihtiyaç duyulan parçaların listesi verilmiş mi?7.12 İmalâtçı veya temsilcisi tarafından montaj için gerekli tüm parçaları sağlanması gerektiği belirtilmiş mi?7.13 İmalâtçı veya temsilcisi tarafından mühürlenmiş parçaların kullanıcı tarafından değiştirilmeyeceğine dair uyarı var mı?7.14” Pişirme bölmesi sıcakken fırın kapağının açılmaması gerektiğine dair “UYARI” var mı?

UYGUNLUK DEĞERLENDİRME EVET HAYIR AÇIKLAMA1-Geçerli AT Tip İnceleme Sertifikası Mevcut mu? (****)2- Geçerli Üretim Aşaması Uygunluk Değerlendirme Sertifikası veya Ara Kontrol Değerlendirme Raporları Mevcut mu ? (****)3- CE işareti ile birlikte bulunan Onaylanmış Kimlik Numarası Üretim Aşamasının Uygunluk Değerlendirilmesinde yer alan Kuruluşa ait mi?(****) Mevcut olmadığı durumda güvensizlik şüphesiyle numune alınacaktırTEKNİK DOSYA1-Cihazın genel açıklaması belirtilmiş mi? 2- Tasarım ve üretim teknik resimleri, çizimler; parçaların, devrelerin ve yarı- mamullerin cihaz içinde yerleşim şemaları vb. bilgileri verilmiş mi?

3- Cihazın çalıştırılması ve yukarıdakilerin anlaşılması için gereken açıklama ve tanımlamalar belirtilmiş mi?4-Temel kurallar ve bunları sağlamak için kullanılan gereçler, verilmiş mi?5-Üreticinin kullandığı güvenlik aksamlarının AT uygunluk bildiriminin bir kopyası, verilmiş mi?6-Ürünün seri imalatında teknik düzenlemesine uygun olmasını temin etmek için imalat aşamasında alınan tedbirler, verilmiş mi?7- Standartların tamamı veya gerekli bölümünün listesi ve standartlar uygulanmadığında temel gereksinimleri karşılamada kullanılan çözümlerle ilgili açıklamalar, bilgileri verilmiş mi?

Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT) Piyasa Gözetim ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 4: Uygunluk Değerlendirme -Teknik Dosya - AT Uygunluk Beyanı (Üreticide)


EVET HAYIR AÇIKLAMACihaz yapımında kullanılan malzemeler maruz kalacakları öngörülen koşullara karşı dayanım bakımından yeterli niteliklere sahip midir?Cihaz hareket etmesine izin veren tekerlek gibi tertibatları sahip ise, bu tertibat normal kullanımda cihazın istenmeyen hareketine karşı, bir sabitleme veya dengeleme tertibatına sahip olacak şekilde tasarımlanmış mı?Gıda ile temas etmesi muhtemel olan malzemelerin yapısı ve yüzey şartları gıdayı kirletemeyecek veya bozamayacak şekilde mi?Düşmeli kapaklı cihazlar için, kapağın kontrol edilemeyen düşüşü operatörün zarar görmesine sebep olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Cihazın köşe ve kenarları yaralanmaya sebep vermeyecek (keskin köşe ve kenarların olmaması) şekilde tasarımlanmış mı?Cihaz, kapaklar açıldığında bir yüke maruz kaldığında yana yatmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Bekler, karıştırma fanı, kapaklar kapalı olmadıkça çalışmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Cihaz, döküntü ve muhtemel taşmalar için, zayıf yanmaya sebep olmayacak veya yangın riski oluşturmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Ateşleme, yeniden ateşleme, çapraz ateşleme ve alev kararlılığı, diğer beklerin etkilenmeyecek şekilde tasarımlanmış mı?Alev izleme tertibatı mevcut mu?Alev izleme tertibatı bütün beklere takılmış mı?Alev izleme tertibatı, kolaylıkla erişilebilir ve hatalı monte edilmesi mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Aşırı ısınmaya karşı termostat tertibatı var mı?

Gaz Yakan Cihazlara Dair Yönetmelik (2009/142/AT) Piyasa Gözetim ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 4: Uygunluk Değerlendirme -Teknik Dosya - AT Uygunluk Beyanı (Üreticide)

Pasta Börek Fırını ( TS EN 203-1+A1 TS EN 203-2-2) Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol ListesiBölüm 5 –Tasarım ve Duyusal İnceleme Kontrol Listesi (Üreticilerde)

8- Test rapor bilgileri ve üretici tarafından yapılan her bir deneyin ve hesapların sonuçları, verilmiş mi?9- Tesisat (kurulum) ve kullanım kılavuz bilgileri verilmiş mi?10- Cihazın parçası olan ekipmanların sertifikaları bilgileri verilmiş mi?11- Cihazın üretim denetimi veya gözetim yöntemleri ile ilgili sertifika ve belge bilgileri verilmiş mi?12- Yetkili kuruma denetimler için gerekli olacak diğer olası belgeleri var mı?

AT UYGUNLUK BEYANI EVET HAYIR AÇIKLAMABeyanı düzenleyen üreticinin veya yetkili temsilcisinin adı ve adresiÜrünün tanımı (adı, tipi veya model numarası ve grup veya seri numarası, kaynaklar ve parça numaraları gibi tamamlayıcı bilgiler)Uygulanan tüm hükümler (direktif ve varsa eş zamanlı uygulanan direktifler)Atıfta bulunulan standartlar ve öteki normatif dokümanlar (ulusal teknik standartlar ve spesifikasyonlar vb.)Mümkünse, sağlanabilecek bütün tamamlayıcı bilgiler(örneğin; cins, kategori),Beyanın düzenlenme tarihi,Yetkili kişinin imzası, unvanı veya eşdeğer bir işareti,Beyanın sadece üretici veya icabında yetkili temsilcinin sorumluluğunda düzenlendiğini belirten bir ifade,Onaylanmış kuruluşun adı, adresi ve kimlik numarası,Teknik dosyayı saklayacak olan kişinin adı ve adresi.


Herhangi bir termoelektrik alev izleme tertibatı EN 125’e uygun olacak şekilde tasarımlanmış mı?Gaz devresinin açık/ kapalı konumu teşhis edilir özellikte tasarımlanmış mı?Gaz muslukları, kullanımları sırasında maruz kalacakları hareketlerden hasar görmeyecek şekilde tasarımlanmış mı?Kontrol tutamakları (musluk vana), yanlış konumda takılmayacak şekilde veya kendi kendilerine hareket etmeyecek şekilde midir?Beklerin ateşlemesi kullanıcı tarafından gözlemlenebilir mi?Bek alev deliklerinin olduğu bölüm ayarlanabilir olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Bekler, cihazın esaslı bir şekilde sökülmesine gerek duyulmaksızın erişilebilir olacak şekilde tasarımlanmış mı?Elle kumanda edilen kesme tertibatları musluklar/kumanda kolları EN 1106 standardını karşılıyor mu?Kontrol tutamakları dönerek çalışıyorsa kapatma yönü saat yönünde midir?Fan varsa; Fanın dönen kısımlarına doğrudan erişim önlenmiş olacak şekilde tasarımlanmış mı? Fırın ve ızgara aksesuarları dayanıklı ve kullanımında dengeli durabilecek şekilde tasarımlanmış mı?Ateşleme tertibatı yoksa fırın ve ızgara beklerinin elle yakılması her bir noktada kolay ve emniyetli bir şekilde, bölme kapısı açık iken mümkün olacak şekilde tasarımlanmış mı?Hava girişleri veya hava ayarlayıcıları, kazara tıkanma mümkün olmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Isınan parçaların kullanım sırasında kazara hareket etmesi engellenmiş midir?Güvenlik kumanda veya düzenleme tertibatının arızası, emniyetsiz bir duruma yol açmayacak şekilde tasarımlanmış mı?Cihaza gaz sağlayan hortumun ucu belirtilen ulusal şartlara göre bir it-tak bağlantısı ile kolayca takılabiliyor mu?Gaz giriş bağlantısının ucu, esnek hortum bağlantısının serbest hareketine müsaade edecek şekilde konumlandırılmış özellikte mi?Ateşleme tertibatının bütün parçaları, normal kullanımda kazara yer değiştirmeyecek ve hasardan korunacak şekilde tasarlanmış mı?Cihaz yedek elektrik enerjisi ile beslenecek şekilde tasarımlanırsa, tasarımı, hiç bir tehlikeli durumun ortaya çıkamayacağı şekilde tasarımlanmış mı?Cihazda konumu işaretlenmiş musluk bulunduğu durumlarda; kapalı, açık ve uygulanabilirse kısılmış debi konumları görülebilir, okunaklı ve kalıcı biçimde işaretlenmiş midir?Kullanıcı tarafından sökülmemesi istenilen cihaz parçaları, sökülmesi emniyeti etkileyecekse (örneğin memeler) sadece alet yardımı ile sökülebilir özellikte mi?


VI. MAKİNA GRUBU


VI.1 EKMEK DİLİMLEME MAKİNASIAmaç

- Ürünlerin kullanımının gittikçe yaygınlaşması ve riskli ürün grubunda bulunmaları nedeniyle piyasada yer alan ve hizmete sunulan ürünlerin yönetmelik kapsa-mında uygunluk seviyelerini tespit edilmesi,

- Piyasada yer alan ürünlerin uygunluklarının sağlana-rak büyük risk taşıyan güvensiz ürünlerin kullanım ve satışlarının önlenmesi ile çevre ve insan sağlığının ko-runması,

- Ürün/üretici/ithalatçı envanterinin oluşturulması,

- Denetimler ve alınan önlemler ile piyasada farkındalık oluşturulması.

Kapsam

Bu kontrol listesi, manuel veya otomatik olarak çalışan ek-mek dilimleme makinalarının tasarım ve üretiminde uyul-ması gereken güvenlik ve hijyen gereklerini belirtmektedir.

Ekmek dilimleme makinalarında normal kullanım, piş-miş ekmeğin kesilerek dilimlere ayrılması olarak tanım-lanmaktadır.

Bu kontrol listesinde, ekmek dilimleme makinalarında ekmeğin makineye yerleştirilmesinde, kesiminde, di-limlenen ekmeğin makinadan alınmasında, makinanın temizlenmesinde, ekmek kırıntılarının temizlenmesinde ve makinanın bakımında uyulması gereken kurallara işaret edilmektedir.

Öte yandan bu kontrol listesi;

•Testvedeneyselamaçlıüretilenmakinaları,

•Evdekullanılanmakinaları,

•Yataydaireselkesicisistemlimakinaları,

•Panelkesmekamaçlıkullanılanmakinalarıkapsama-maktadır.

Ekmek dilimleme makinaları, çalışma prensiplerine göre;

Tip 1. Düşey konumlu ve ileri-geri hareketli bıçak gru-bundan oluşan yatay beslemeli makinalar,

Tip 2. Yatay konumlu döner bıçaklı yatay beslemeli makinalar olmak üzere 2 grupta incelenecektir.

Dayanak

Ürünün Kapsamında Yer Aldığı Yönetmelik:

- 2006/42/AT Makina Emniyeti Yönetmeliği (MEY)

- 2004/108/AT Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği

Ürün ile İlgili Standartlar:

- TS EN 13954+A1 Gıda İşleme Makinaları-Ekmek Di-limleyiciler-Güvenlik ve Hijyen Şartları

Ekmek Dilimleme Makinaları ile İlgili Genel Bilgi-lendirme

Ekmek dilimleme makinaları, pişmiş ekmeğin cins ve kalınlığına göre çabuk ve simetrik biçimde dilimlenebil-mesi maksadıyla tasarlanmış makinalardır.


Tehlikeler

A) Mekanik Tehlikeler

1 inci Tip Ekmek Dilimleme Makinalarında Mekanik Tehlikeler

1.1 Kesilme tehlikesi > 1-2-3 üncü Bölgelerde

1.2 Kapma veya yakalanma tehlikesi > 3-4 üncü Bölgelerde

1.3 Koparılma tehlikesi > 3-4 üncü Bölgelerde

1.4 Denge kaybı

2 nci Tip Ekmek Dilimleme Makinalarında Mekanik Tehlikeler:

2.1 Çarpma tehlikesi > 1-6-7-8 inci Bölgelerde

2.2 Koparılma tehlikesi > 1-6 ncı Bölgelerde

2.3 Sıyrılma veya ayrılma tehlikesi > 1-2-3-4-5 inci Bölgelerde

2.4 Dolanma/dolaşma tehlikesi > 2-3-5-7 nci Bölgelerde

2.5 Kesilme tehlikesi > 1-2-3-4-5 inci Bölgelerde

2.6 Kapma veya yakalanma tehlikesi > 6-7 nci Bölgelerde

2.7 Denge kaybı


B) Elektrikle İlgili Tehlikeler

B.1 Doğrudan veya dolaylı elektrikle temas

B.2 Elektrostatik olaylar

B.3 Isıl radyasyon veya kısa devreler, aşırı yüklemeler vb.den kaynaklanan ergimiş metallerin sıçraması ve kimyasal etkileri gibi diğer olaylar

B.4 Elektrikli donanımlardaki dış etkileşimler

C) Makina Tasarımında Ergonomik Prensiple-rin İhmalinin (İnsan Özellikleri ve Kabiliyetlerinin Makina ile Uyum Sağlamamasının) Sebep Olduğu Tehlikeler

C.1 Sağlıksız duruşlar veya aşırı güç sarfı

C.2 İnsan el kol veya ayak bacak anatomisine yeterin-ce önem verilmemesi

C.3 Kişisel koruma teçhizatının kullanımının ihmali

C.4 Yetersiz saha aydınlatması

C.5 Aşırı zihinsel meşguliyet veya aşırı gevşeme, stres vb.

C.6 İnsan hatası

Test ve Muayene Süreci

Piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetleri kapsamında güvensizlik şüphesi duyularak numunesi alınan ürünle-re yönelik yapılacak test ve muayeneler, Bakanlığımızla TSE arasında yapılan protokol çerçevesinde TSE tara-fından bedelsiz olarak yapılabilecektir.

Elektroteknik ve Makine Laboratuvar Grup Başkanlığı

Makine Laboratuvarı Gebze Müdürlüğü & Elektroteknik Laboratuvarı Gebze Müdürlüğü

Adres: TSE Kalite Kampüsü Cumhuriyet Mah. 2258 Sok. No:10 A-Blok Çayırova Tren İstasyonu Yanı Geb-ze/KOCAELİ

Deney Laboratuvarları İletişim Bilgileri: http://lys.tse.org.tr/Lab/labiletisim/

D) Enerji Besleme Arızası, Makina Parçalarının Bozulması ve Diğer Fonksiyonel Bozuklukların Sebep Olduğu Tehlikeler

D.1 Enerji besleme arızası (enerji ve/veya kumanda devrelerinin)

D.2 Makina parçalarının beklenmeyen fırlaması

D.3 Kumanda sistemi arızası/bozukluğu (beklenme-yen çalışma, beklenmeyen hızlı çalışma)

D.4 Bağlantı hataları

D.5 Devrilme, makina kararlılığının beklenmeyen kaybı

E) Diğer Tehlikeler (Hijyen, Temizlik, Bakım, Gü-rültü Tehlikeleri)

1.1 ÜRÜN ÜZERİNDE İŞARET VE BİLGİ KONTROLÜUygun

(✔)Uygun Değil

(X)Açıklamalar

1.1.1 İmalatçının ve ilgili olduğunda, yetkili temsilcisinin ticari unvanı ve tam adresi1.1.2 Makinanın tanımı1.1.3 CE işaretlemesi1.1.4 Seri veya tip tanımlanması1.1.5 Varsa seri numarası (ürünün modeline ilişkin seri üretim olması durumunda)1.1.6 İmalat yılı (imalat işleminin tamamlandığı yıl)1.1.7 Talimatlar (Türkçe mi?)

Ekmek Dilimleme Makinası Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol Listesi1. İşaret ve Belge Kontrolü



1.1.8 Talimatların genel ilkelere uygunluğu1.1.9 Tanıtım plakası1.1.10 İşaretleme bilgileri uyarı levhaları1.1.11 Güç bilgileri (elektroteknik ürünlerde gerilim, frekans, güç, vs.)1.1.12 Tehlikelere karşı uyarı işaretleri, piktogramlar

1.2 ÜRÜN BERABERİNDEKİ BELGELERUygun

(✔)Uygun Değil

(X)Açıklamalar

1.2.1 Kullanıcıya yönelik hazırlanmış el kitabı1.2.2 İmalatçının ve yetkili temsilcisinin adı ve tam adresi1.2.3 Makinenin tanımı & genel tarifi1.2.4 AT Uygunluk Beyanı veya AT Uygunluk Beyanı içeriğini gösteren makinanın özelliklerini veren ve seri numarası ve imzanın bulunmasının gerekli olmadığı bir belge1.2.5 Makinanın kullanım, bakım ve onarımı ve doğru çalışıp çalışmadığının kontrolü için gerekli çizimler, şemalar, tarifler ve açıklamalar1.2.6 Operatörlerin bulunacakları muhtemel iş istasyonlarının tarifi1.2.7 Makinanın kullanım amacının tarifi1.2.8 Makinanın deneyimlerle ortaya çıkması muhtemel olduğu tespit edilen yanlış kullanım şekilleri ile ilgili uyarılar1.2.9 Çizimler, şemalar ve bağlantı araçları dâhil montaj, takma ve bağlama talimatları ile makinanın monte edileceği tesisat veya şasinin tanımlaması1.2.10 Gürültü veya titreşimlerin azaltılmasına yönelik kurulum ve montaj ile ilgili talimatlar1.2.11 Makinanın hizmete sunulmaları ve kullanılmaları ile ilgili talimatlar ve gerekli ise, operatörlerin eğitimi ile ilgili talimatlar1.2.12 Yapısal olarak güvenli tasarım tedbirleri, koruma ve uygulanan tamamlayıcı koruyucu tedbirlere rağmen giderilemeyen riskler hakkında bilgilendirme1.2.13 Uygun olan durumlarda kişisel koruyucu ekipman da dahil olmak üzere, kullanıcı tarafından alınması gereken koruyucu tedbirler hakkında talimatlar1.2.14 Makinaya takılabilecek takımların temel karakteristikleri1.2.15 Makinanın kullanım, nakliye, montaj, hizmet dışı iken sökme, test etme ve öngörülebilir arızalar sırasında kararlılık şartını karşıladığı koşullar1.2.16 Taşıma, elleçleme ve depolama işlemlerinin güvenli bir şekilde yapılmasını teminen, makinanın ve varsa ayrı olarak taşınması gereken parçalarının kütlesini veren talimatlar1.2.17 Kaza veya arıza durumunda izlenecek çalıştırma yöntemi; blokaj oluşumu muhtemel ise, ekipmanın güvenli bir şekilde blokajdan kurtarılması için izlenecek çalıştırma yöntemi1.2.18 Kullanıcı tarafından yapılacak olan ayarlama ve bakım çalışmalarının ve uyulması gereken koruyucu bakım tedbirlerinin tarifi1.2.19 Ayarlama ve bakım çalışmalarının güvenli bir şekilde yapılması amacıyla tasarlanmış, bu işlemler sırasında alınacak koruyucu tedbirleri içeren talimatlar1.2.20 Operatörün sağlık ve güvenliğini etkilediği durumlarda, kullanılacak yedek parçaların özellikleri1.2.21 Satış dokümanının makinanın talimatlarına uygunluğu (ayrı ayrı veya birleşimli olarak kullanılan metin, kelimeler, amblemler, işaretler veya diyagramlardan oluşabilir)


1.3 BEYANLAR1.3.1 Makinanın AT Uygunluk Beyanı1.3.1.1 İmalatçının veya varsa yetkili temsilcisinin ticari unvanı ve açık adresi1.3.1.2 Teknik dosyayı hazırlamakla yetkili olan kişinin adı ve adresi1.3.1.3 Makinaların tarifi ve tanıtımı1.3.1.4 Makinaların MEY ile ilgili hükümlerini karşıladığını doğrudan bir şekilde beyan eden bir ifade ve uygun durumlarda, makinanın uygun olduğu diğer yönetmelikler ve/veya ilgili hükümlere uygunluğu beyan eden benzer bir cümle1.3.1.5 Uygun olan durumlarda, MEY Ek IX’da belirtilen AT Tip İncelemesini yapan Onaylanmış Kuruluşun adı, adresi ve kimlik numarası ile AT Tip İnceleme Belgesi numarası1.3.1.6 Uygun durumlarda, MEY Ek X’da belirtilen Tam Kalite Güvence Sistemini onaylayan Onaylanmış Kuruluşun adı, adresi ve kimlik numarası1.3.1.7 Uygun durumlarda, MEY’in 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtildiği şekliyle, kullanılan uyumlaştırılmış standartlara atıf1.3.1.8 Uygun durumlarda, kullanılan diğer teknik standartlara ve şartnamelere atıf1.3.1.9 Beyanın yeri ve tarihi1.3.1.10 İmalatçı ya da yetkili temsilcisi adına beyanı hazırlama yetkisi verilmiş olan kişinin kimlik bilgileri (adı & pozisyonu) ve imzası1.3.2 Teknik Dosya (Denetim “İmalatçıda” Gerçekleştiriliyorsa)1.3.2.1 Aşağıdakileri içeren bir imalat dosyası1.3.2.1.1 Makinanın genel bir tarifi1.3.2.1.2 Makinanın işleyişini anlamak için uygun tarifler ve açıklamaların yanı sıra ilgili makinanın genel bir çizimi ile kumanda devrelerinin çizimleri1.3.2.1.3 Makinanın temel güvenlik ve sağlık gereklerine uygunluğunu teyit etmek için gerekli olan hesaplamalar, deney sonuçları, belgelerle birlikte tam ayrıntılı çizimler1.3.2.1.4 Takip edilen işlemleri gösteren risk değerlendirmesi hakkında aşağıdakileri içeren belgeler1.3.2.1.4.1 Makinaya uygulanan temel sağlık ve güvenlik gerekliliklerinin listesi1.3.2.1.4.2 Tanımlanmış tehlikeleri ortadan kaldırmak veya riskleri azaltmak için uygulanan koruyucu önlemlerin tarifi veya uygun olan durumlarda, makina ile ilgili giderilemeyen risklerin belirtilmesi1.3.2.1.5 Kullanılan standartlar ve diğer teknik şartnameler ve bu standartların kapsadığı temel sağlık ve güvenlik kurallarının gösterimi1.3.2.1.6 İmalatçı tarafından veya imalâtçı ya da yetkili temsilcisince seçilmiş olan bir kuruluş tarafından yapılan testlerin sonuçlarını içeren her türlü teknik rapor1.3.2.1.7 Makine için talimatlarının bir kopyası1.3.2.1.8 Uygun olan durumda, kısmen tamamlanmış makinalar için İmalatçı Beyanı ile bu tip makinalar için ilgili montaj talimatları1.3.2.1.9 Uygun olan durumlarda, makine ile bu makinaya takılan diğer ürünler için AT Uygunluk Beyanlarının kopyaları1.3.2.1.10 AT Uygunluk Beyanının bir kopyası1.3.2.2 Seri üretim için, makinaların MEY hükümlerine uygunluğu güvenceye almak amacıyla yürütülecek dâhili tedbirler




1.3.2.2.1 Tasarımı ve yapımı itibarıyla güvenli bir şekilde monte edilip hizmete sunulma kabiliyetine sahip olduğuna karar verebilmek amacıyla tamamlanmış makina, aksamlar veya teçhizatlar üzerinde gerekli araştırma, deney rapor ve sonuçları

1.4 İŞLETME EL KİTABINDA OLMASI GEREKENLERUygun

(✔)Uygun Değil

(X)Açıklamalar

1.4.1 Kullanma, taşıma, depolama ve çalıştırma talimatları1.4.2 Montaj ve bakım talimatları1.4.3 Temizlik talimatları1.4.4 Makinanın kapasitesi1.4.5 Sabitleme noktalarındaki kuvvet değerleri (makine sabit konumlandırıldıysa)1.4.6 Makinanın değiştirilebilir parçalarına ilişkin bilgiler1.4.7 Bıçakların güvenli bir şekilde değiştirilebilmesi için gerekli talimatlar1.4.8 Aşırı akım koruma röle değeri (kullanılması durumunda)

BULGULAR/SAPTAMALARUygun

(✔)Uygun Değil

(X)Açıklamalar

2.1 Gıda ürünleri ile temas halinde olan veya temas etmesi amaçlanan malzemeler ilgili Yönetmeliklerde düzenlenen koşulları karşılamalıdır2.2 Gıda maddeleri ile birlikte kullanılması amaçlanan makinalar enfeksiyon, hastalık veya bulaşıcı hastalık riskini önleyecek şekilde tasarlanmalı ve imal edilmelidir.2.3 Makinaların tasarımı ve imali, gıda ürünleri ile temas halinde olan veya temas etmesi amaçlanan malzemelerin her kullanımdan önce temizlenebileceği şekilde gerçekleştirilmelidir. Bu durum mümkün değil ise, tek kullanımlık parçalar kullanılmalıdır.2.4 Tek kullanımlık parçaların yüzeyleri dışında, gıda ile temas halinde olan bütün yüzeyler:2.4.1 Ek yerleri de dâhil olmak üzere, pürüzsüz olmalı ve organik maddelerin yerleşebileceği çıkıntı ve oyuk bulunmamalı2.4.2 Aksamlarının çıkıntıları, kenarları ve girintileri asgari düzeyde olacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmeli2.4.3 Gerektiğinde kolay sökülebilen parçalar söküldükten sonra kolayca temizlenebilmeli ve dezenfekte edilebilmeli; iç yüzeyler, bütünüyle temizlemeye imkân verecek yeterli bir yarıçapta kavislere sahip olmalıdır2.5 Gıdalar ve bunların yanı sıra temizleme, dezenfektasyon ve yıkama sıvılarından çıkan sıvı, gaz ve aerosol makinadan tamamıyla makinadan boşaltılabilmelidir (mümkün ise ‘temizleme’ konumunda)2.6 Makinalar her türlü maddelerin veya özellikle böcekler olmak üzere canlı varlıkların temizlenemeyecek bölgelere girmesini veya organik maddelerin bunların içerisinde birikmesini engelleyecek şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir2.7 Makinalar, kullanılan yağlayıcılar dâhil olmak üzere sağlığa zarar verecek hiçbir yardımcı madde, gıda ürünü ile temas halinde olmayacak şekilde tasarlanmalı veya imal edilmelidir. Makinaların tasarımı ve imali, gerektiğinde bu şarta uygunluk kontrolünün sürekli yapılabileceği şekilde yapılmalıdır

2. Ekmek Dilimleme Makinalarının Duyusal Muayenesinde Dikkat Edilecek Hususlar


VI.2 SANAYİ TİPİ KURUTUCULARÜrünün Kapsamına Girdiği Yönetmelik

- 2006\42\AT Makina Emniyeti Yönetmeliği (MEY)

Ürün ile İlgili Standartlar

- TS EN ISO 10472-4 Endüstriyel Çamaşır Makinelerin-de Güvenlik Kuralları –Bölüm 4: Havalı Kurutucular.

- TS EN ISO 10472-1 Sanayi Tipi Çamaşır Yıkama Te-sislerinde Kullanılan Makinalara Ait Güvenlik Kuralları -Bölüm 1: Genel Kurallar

- TS EN 60204-1 Makinalarda Güvenlik - Makinaların Elektrik Donanımı - Bölüm 1: Genel Kurallar.

- TS EN ISO 12100:2010 Makinalarda Güvenlik – Ta-sarım İçin Genel Prensipler – Risk Değerlendirilmesi ve Risk Azaltılması.

Sanayi Tipi Kurutucular ile İlgili Genel Bilgilen-dirme

Kontrol listesi, (ürüne yönelik “C” tipi standart olan TS EN ISO 10472-4 standardı temel alınarak yapılmıştır) havalı kurutucular, özellikle net kullanılabilir hacmi >160 litre olan merdaneli kurutucular ve ilgili taşıyıcı ve kabin kurutucuları içeren tünel tipi son kurutucularında mey-dana gelen en önemli tehlikeleri kapsar. Kurutucular üçe ayrılır:

1. Tamburlu Kurutucu

Nemli tekstil malzemesi yükünden ıslaklığı yok etmek için, dönen bir kafeste, tamburlu kurutucu tarafından üretilen sıcak hava atmosferi ile kullanılan makinedir. Kendi içinde dört çeşittir.

Not: Bu makine aynı zamanda sıcak hava olmadan yükleri mekanik olarak çalkalamak için de kullanılabilir.

a) Ön Yüklemeli Tamburlu Kurutucu

Yükleme kapısı düzleminin, kafesin dönme eksenine sağ açı yaptığı tamburlu kurutucu.

b) Yükün İçerisinden Geçtiği Tamburlu Kurutucu

Yükleme ve boşaltma kapıları karşıt taraflarda olan tamburlu kurutucu.

c) Yana Yatmalı Tamburlu Kurutucu

Yükleme veya boşaltma için yana yatırılan tamburlu ku-rutucu.

d) Otomatik Yana Yatmalı Tamburlu Kurutucu

Otomatik kumanda altında yükleme, boşaltma, kapıla-rın açılması ve kapanması için yana yatma hareketine sahip, yana yatmalı tamburlu kurutucu.

Tamburlu kurutucular çalışma prensibi olarak üçe ay-rılır:

- Gaz ısıtıcılı kurutucular.

- Elektrik ısıtıcılı kurutucular

- Buhar ısıtıcılı kurutucular.

2. Tünel Tipi Son Kurutucu

Şekillendirilmiş elbiselerin kurutulması ve sonlandırıl-ması için, askılar üzerine yerleştirilmiş ıslak elbiselerin makine boyunca önce yüksek nemde ki bir atmosfer-den, takiben sıcak kuru hava atmosferinden bir aktarıcı üzerine yüklenerek taşındığı makinedir.

3. Kabin Kurutucu

Şekillendirilmiş elbiselerin kurutma amacıyla askılara asılarak kurutma döngüsünde taşınmaksızın kurutul-duğu ısıtılmış kabin.

1.1 ÜRÜN ÜZERİNDE İŞARET VE BİLGİ KONTROLÜ Uygun Uygun Değil Açıklamalar

1.1.1 CE işareti kontrolü.

1.1.2 Üreticinin adı ve adresi.1.1.3 Makinanın tanımı.1.1.4 Seri veya tip tanımlaması.1.1.4.1 Varsa seri numarası. 1.1.4.2 Gerektiğinde seri numarası (Seri üretim için).1.1.5 İmal edildiği yıl.1.1.6 Azami çalışma yükü makina üzerine belirgin bir şekilde işaretlenmelidir.1.1.7 Girişe karşılık uyarı(Tünel tipi son kurutucular için).1.1.8 Makinanın toplam kütlesi, kaldırma noktaları ve ağırlık merkezi açıkça işaretlenmelidir.1.1.9 Sıcak yüzey tehlikesi işareti (İşaret 1).1.1.10 Elektrik çarpma tehlikesi işareti (İçinde elektrik çarpma riski yüksek olan elektrik donanımının bulunduğu başka bir şekilde açıkça gösterilmeyen muhafazalar için; bu uyarı işareti mahfazanın kapısında veya kapağında açıkça görülmelidir) (işaret 2).

1. İşaret ve Belge Kontrolü



1.1.11 Talimatlar (Türkçe mi?)1.1.12 Toprak hattı işareti.1.2 ÜRÜN BERABERİNDEKİ BELGELER1.2.1 Üreticinin adı ve adresi.1.2.2 İmalatçının ve yetkili temsilcisinin adı ve tam adresi.1.2.3 Makinenin tanımı & genel tarifi.1.2.4 Kullanıcı tarafından yapılacak olan ayarlama ve bakım çalışmalarının ve uyulması gereken koruyucu bakım tedbirlerinin tarifi.1.2.5 Makinanın kullanım, bakım ve onarımı ve doğru çalışıp çalışmadığının kontrolü için gerekli çizimler, şemalar, tarifler ve açıklamalar.1.2.6 Makinanın kullanım amacının tarifi1.2.7 Çizimler, şemalar ve bağlantı araçlarına dair montaj, takma ve bağlama talimatları.1.2.8 Yapısal olarak güvenli tasarım tedbirleri, koruma ve uygulanan tamamlayıcı koruyucu tedbirlere rağmen giderilemeyen riskler hakkında bilgilendirme.1.2.9 Uygun olan durumlarda kişisel koruyucu ekipman da dahil olmak üzere, kullanıcı tarafından alınması gereken koruyucu tedbirler hakkında talimatlar.1.2.10 AT Uygunluk Beyanı veya AT Uygunluk Beyanı içeriğini gösteren makinanın özelliklerini veren ve seri numarası ve imzanın bulunmasının gerekli olmadığı bir belge.1.3 KULLANIM VE BAKIM EL KİTABINDA OLMASI GEREKENLER1.3.1 El kitabının kontrolü yapılan kurutucuya ait olup olmadığı.1.3.2 El kitabının aşağıdaki hususları taşıyıp taşımadığı:1.3.2.1 İmalatçı, kullanıcı el kitabında, işin tıkanması durumunda temizleme için doğru prosedürü ve makine içerisine giriş için güvenli prosedürü aşağıdaki gibi belirtmelidir.Enerji kaynağı kapatılır ve kapatma cihazı kilitlenir.1.3.2.1 İmalatçı, kullanıcı el kitabında, işin tıkanması durumunda temizleme için doğru prosedürü ve makine içerisine giriş için güvenli prosedürü aşağıdaki gibi belirtmelidir.Enerji kaynağı kapatılır ve kapatma cihazı kilitlenir.

- Diğer enerji kaynakları kapatılır (buhar, basınçlı hava vb.) ve kapatma cihazları kilitlenir.

- Gerekliyse öngörülmüş yerçekimi kaynaklı hareketi engellemek için araçlar yüklenir.

- İmalatçı tarafından özel prosedürler için verilmiş komutlar takip edilir (tıkanmaları temizlemek ve makine içerisine girmek için yöntem)

(Döner kafesli Tamburlu kurutucular için).1.3.2.2 Kullanım amacına ilişkin bilgi.1.3.2.3 Sıkışan personelin kaçması ve kurtarılması için güvenlik tedbirleri (Yana yatmalı tamburlu kurut. için).1.3.2.4 Kullanım el kitabında, sabit koruyucular yerine doğru bir şekilde yerleştirilene kadar makinanın çalıştırılmaması ile ilgili bir ifade yer almalıdır.1.3.2.5 Kullanıcı el kitabı, ayrıntılı tasarım (ayrı ayrı her bir yükleme için geliştirilmiş tasarım) kılavuzunu içermelidir (Yan yatmalı tamburlu kurutucular için).


1.3.2.6 Temel civatalanması alaborayı önlemek için alınan tedbirlerden biri olduğundan imalatçı kullanıcı el kitabında cıvataları ve temel kurallarını belirtmelidir (Yan yatmalı tamburlu kurutucular için).1.3.2.7 Hata bulma, temizlik veya bakım için metotları içermelidir.1.3.2.8 Kullanım el kitabı, kullanıcı tarafından tedarik edilen ve her makinaya bağlanacak uzağa konumlu acil durdurma cihazı çalışma prensibini açıklamalıdır.1.3.2.9 Isıl tehlikeler bilgisi içermelidir (Kullanım el kitabı, koruyucular veya kalkanların kaldırılması durumunda ısıl tehlikeye maruz kalma konusunda bakım personelinin dikkatini çekmelidir).1.3.2.10 İmalâtçı, makinanın montajı ve sökülmesi esnasında uygulanacak emniyetli metodu açıklamalıdır.1.3.2.11 Ara sıra yüksek sıcaklıklarda çalışan makinalar için, imalâtçı kullanım el kitabı bu özel durumları açıklamalı ve personel eğitimi ve güvenlik talimatlarının hazırlanması konusunda tavsiyelerde bulunmalıdır.1.3.2.12 Kullanım el kitabı, koruyucular veya kalkanların kaldırılması durumunda ısıl tehlikeye maruz kalma konusunda bakım personelinin dikkatini çekmelidir.1.3.2.13 Kullanıcı el kitabı, kullanıcının fan oluğunun gürültüsünü azaltabileceği yöntemlerin ayrıntılarını ve örneklerini içermelidir.1.3.2.14 İmalatçı, kullanıcı el kitabında, tamburlu kurutucuların özel olarak bir patlayıcı atmosfer üreten işler için tasarımlanmadığına ve bu amaç için kullanılmaması gerektiğine atıfta bulunmalıdır.1.3.2.15 İmalâtçı, kullanım el kitabında çiğ gazlar ve atık çıkışında kalan kurumlardan kaynaklanan muhtemel tehlikeleri belirtmeli ve çıkış borusunun tasarımına bağlı olarak kullanıcı tarafından alınması gerekli tedbirleri açıklamalıdır (Tamburlu kurutucular için).1.3.2.16 Kullanıcı el kitabı, ekzotermik malzemeler içeren işin, bu makinelerde yangın çıkarma ihtimali olduğuna dair bir uyarı içermelidir (Tünel tipi son kurutucular ve kabin kurutucular için).1.3.2.17 Tamburlu kurutucular, özellikle direkt gaz ısıtmalı tiplerinde kullanıcı el kitabı, kimyasal madde içeren yüklerin makinede hasara neden olabileceği ve zararlı duman oluşturabileceği hakkında bir uyarı içermelidir.1.4 MAKİNANIN AT UYGUNLUK BEYANI VE TEKNİK DOSYASI1.4.1 Makinanın AT Uygunluk Beyanı Kontrolü1.4.1.1 İmalatçının veya varsa yetkili temsilcisinin ticari unvanı ve açık adresi.1.4.1.2 Teknik dosyayı hazırlamakla yetkili olan kişinin adı ve adresi.1.4.1.3 Makinaların tarifi ve tanıtımı.1.4.1.4 Makinaların MEY ile ilgili hükümlerini karşıladığını doğrudan bir şekilde beyan eden bir ifade ve uygun durumlarda, makinanın uygun olduğu diğer yönetmelikler ve/veya ilgili hükümlere uygunluğu beyan eden benzer bir cümle.1.4.1.5 Uygun olan durumlarda, MEY Ek IX’da belirtilen AT Tip İncelemesini yapan Onaylanmış Kuruluşun adı, adresi ve kimlik numarası ile AT Tip İnceleme Belgesi numarası.1.4.1.6 Uygun durumlarda, MEY Ek X’da belirtilen Tam Kalite Güvence Sistemini onaylayan Onaylanmış Kuruluşun adı, adresi ve kimlik numarası.1.4.1.7 Uygun durumlarda, MEY’in 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtildiği şekliyle, kullanılan uyumlaştırılmış standartlara atıf.1.4.1.8 Uygun durumlarda, kullanılan diğer teknik standartlara ve şartnamelere atıf.




2.Sanayi Tipi Kurutucuların Fiziksel Muayenesinde Bakılması Gerekenler

1.4.1.9 Beyanın yeri ve tarihi.1.4.1.10 İmalatçı ya da yetkili temsilcisi adına beyanı hazırlama yetkisi verilmiş olan kişinin kimlik bilgileri ve imzası.1.4.2 Teknik Dosya Kontrolü (Denetçinin ihtiyaç duyduğu durumlarda)1.4.2.1 Aşağıdakileri içeren bir imalat dosyası:1.4.2.1.1 Makinanın genel bir tarifi.1.4.2.1.2 Makinanın işleyişini anlamak için uygun tarifler ve açıklamaların yanı sıra, ilgili makinanın genel bir çizimi ile kumanda devrelerinin çizimleri.1.4.2.1.3 Makinanın temel güvenlik ve sağlık gereklerine uygunluğunu teyit etmek için gerekli olan hesaplamalar, deney sonuçları, belgelerle birlikte tam ayrıntılı çizimler.1.4.2.1.4 Takip edilen işlemleri gösteren risk değerlendirmesi hakkındaki aşağıdakileri içeren belgeler.1.4.2.1.5 Kullanılan standartlar ve diğer teknik şartnameler ve bu standartların kapsadığı temel sağlık ve güvenlik kurallarının gösterimi.1.4.2.1.6 İmalatçı tarafından veya imalâtçı ya da yetkili temsilcisince seçilmiş olan bir kuruluş tarafından yapılan testlerin sonuçlarını içeren her türlü teknik rapor.1.4.2.1.7 Makine için talimatlarının bir kopyası.1.4.2.1.8 Uygun olan durumda, kısmen tamamlanmış makinalar için İmalatçı Beyanı ile bu tip makinalar için ilgili montaj talimatları.1.4.2.1.9 Uygun olan durumlarda, makine ile bu makinaya takılan diğer ürünler için AT Uygunluk Beyanlarının kopyaları.1.4.2.1.10 AT Uygunluk Beyanının bir kopyası.1.4.2.2 Seri üretim için, makinaların MEY hükümlerine uygunluğu güvenceye almak amacıyla yürütülecek dâhili tedbirler.1.4.2.2.1 Tasarımı ve yapımı itibariyle güvenli bir şekilde monte edilip hizmete sunulma kabiliyetine sahip olduğuna karar verebilmek amacıyla tamamlanmış makina, aksamlar veya teçhizatlar üzerinde gerekli araştırma, deney rapor ve sonuçları.

Değer- Sonuç/Değerlendirme

2.1 Net kullanılabilir hacmi <1000 litre ve kafes durdurma zamanı anma ıslak yükleme koşulları < 6 sn. olduğu durumda, el ile açılabilen otomatik kilit yeterlidir. Diğer tüm makineler için emniyet kilitli otomatik kilitleme gereklidir, örneğin bir zaman ertelemeli kombinasyon (Döner kafesli Tamburlu kurutucular için).2.2 Yükün kendiliğinden yanmasını engellemek için enerji kaynağının çalışmaması durumunda, kapı her durumda açılabilir olmalıdır. Emniyet kilitli otomatik kilide sahip kurutucular için de bu işlem mümkün olmalıdır, örneğin özel bir araç yardımıyla (Döner kafesli Tamburlu kurutucular için).

Not: Teknik dosya, makinanın üretimi tarihini ya da seri üre-tim halinde son ünitenin üretim tarihini takip eden en az 10 yıl boyunca, Bakanlığın denetimine hazır tutulmalıdır.

Teknik dosyanın Türkiye’de ve/veya Topluluk sınırları içinde bulunması gerekmediği gibi, sürekli olarak so-mut biçimde mevcut olması da zorunlu değildir.

Bununla birlikte teknik dosya, AT Uygunluk Beyanında belirtilen kişi tarafından, makinanın karmaşıklığıyla orantılı bir süre zarfında, derlenip hazır duruma getirilebilmelidir.

Yetkili ulusal kuruluşların gerekçeli talebine karşılık ola-rak teknik dosyanın sunulmaması, söz konusu maki-nanın temel sağlık ve güvenlik gereklerine uygun olma-dığından şüphelenmek için yeterli sebep teşkil edebilir.


2.3 Operatör tarafından kumanda edilen yan yatmalı tamburlu kurutucularda, işletecek kişinin (operatörün) rahatça görebileceği ancak tehlike alanına ulaşamayacağı bir yerde bulunan basarak çalıştırma kumanda cihazıyla çalıştırılmalıdır. Alternatif olarak bir gezinme (trip) cihazı (örneğin basınca hassas korucuyu cihaz), yan yatma fonksiyonunu, işletecek kişi tehlike alanına girdiğinde durdurmalıdır.2.4 Makinalar, aksamları ve bağlantıları taşıma, montaj, demontaj ve makinalarla ilgili herhangi diğer eylemlerde devrilmeye, düşmeye veya kontrolsüz hareketlere engel olacak şekilde yeterli kararlılığa sahip olmalı (Yan yatmalı tamburlu kurutucular için).2.5 Otomatik yan yatmalı tamburlu kurutucular için, makinenin veya bina yapısının sabit ve hareketli elemanları arasında çarpışma kesilme ve sıkışma tehlikeleri, imalatçı tarafından eklenen sabitlenmiş korumalar tarafından önlenmelidir (Yan yatmalı tamburlu kurutucular için)(Kullanıcıda yapılan kontrollerde).2.6 Kapı açılışı ve kafes dönme hareketinden kaynaklı tehlike bölgesi, makine hareketi ve boşaltım periyodu boyunca giriş olmayacak şekilde çevrilmelidir. Bu koruma, bir gözlem çiti ve elektro-duyarlı koruma cihazlarının, yük arabalarının girişine izin verecek ancak tehlike periyodu boyunca tehlike alanını gözleyecek şekilde bir kombinasyonu olabilir (Yan yatmalı tamburlu kurutucular için).2.7 Acil durdurma cihazı olmalı (Bu acil durdurma cihazı bozuk para, jeton veya benzer kullanım işlemleri ile kendi kendine çalışan makinalar için ihmal edilebilir; bu tür durumlarda, kullanım el kitabı, kullanıcı tarafından tedarik edilen ve her makinaya bağlanacak uzağa konumlu acil durdurma cihazının düzenlemesini açıklamalıdır) (Net kullanılabilir kafes hacmi ≥ 350 litre olan makineler için elektriksel tasarım).2.8 Bir makina, yanık tehlikesi yaratabilecek parçalar ihtiva ettiği zaman, donanım yüksek sıcaklıklarda makinaya temas veya yakınına gelme nedeni ile yanık yaralanması tehlikesini en aza indirecek şekilde tasarımlanmalıdır (mesela yalıtım vb. gibi).2.9 Geniş gaz ve yağ yakmalı net kullanılabilir kafes hacimleri > 3500 litre olan tamburlu kurutucular için püskürtücüler makineye bağlanmalıdır.2.10 Makinelere, potansiyel yangını tespit edebilmek için duyulabilir sinyal üreten ısı algılayıcı cihazlar eklenmelidir (Tünel tipi son kurutucular ve kabin kurutucular için).2.11 İç kapasitesi 200 elbiseden fazla olan gaz yanmalı makineler eklenmiş bir su püskürtme sistemiyle donatılmalıdır (Tünel tipi son kurutucular ve kabin kurutucular için).

2.Sanayi Tipi Kurutucuların Fiziksel Muayenesinde Bakılması Gerekenler

İŞARETLER

İşaret 1 İşaret 1

VI.3 FREZE TEZGÂHLARIÜrünün Tanımı

Kendi ekseni etrafında dönmekte olan çok ağızlı geo-metrik kesici takımlar yardımıyla doğrusal hareket ha-lindeki metal iş parçasından düz ve kavisli yüzeylerin, kanalların, helisel kanalların, dişlilerin ve vida dişlerinin vb. imal edilmesi için talaş kaldırılarak şekillendirme iş-leminin gerçekleştirildiği tezgâhlar, freze tezgâhları ola-rak adlandırılırlar.

Metal sektörünün vazgeçilmez bölümü olan talaşlı ima-lat endüstrisinde en çok kullanılan ve bu nedenle he-

men hemen her imalat ortamında kullanım alanı bulu-nan tezgâh çeşitlerinden biridir.

Teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte üretime esnek-lik, parça başına düşük maliyet, istenilen tolerans ve kalitede parça üretimi gibi konularda büyük kolaylıklar sağlayan sayısal kontrollü ve bilgisayar destekli freze tezgâhları sanayide gittikçe artan sayıda kullanılmaya başlamıştır.

Kapsam

Bu rehber, delik büyütme işlemlerini yapabilen tezgâh-ları da kapsayan freze tezgâhlarının tasarım, imalat ve tedarikinden sorumlu (taşıma ve bakım ile ilgili dü-zenlemeler ile birlikte kurma ve sökme de dâhil) kişiler tarafından kabul edilen teknik güvenlik kurallarını ve tedbirlerini kapsayan TS EN 13128 +A2 (C tipi) stan-dardı kapsamında yer alan freze tezgâhlarının piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır. Otomatik takım değiştirme özelliğine sa-hip freze tezgâhları (işleme merkezleri) bu rehber kap-samında değildir.

Freze tezgâhları için TS EN ISO 12100:2010 Makina-larda Güvenlik - Tasarım İçin Genel Prensipler - Risk Değerlendirilmesi Ve Risk Azaltılması harmonize stan-


dardına göre yapılan tehlike tanımları ve risk değerlen-dirmesi sonucu ortaya çıkan önemli tehlikeler ile bu tehlikelerin başlıca kaynakları aşağıda tablo halinde sunulmuştur. Bu tehlikelerin giderilmesi, azaltılması ve giderilemeyen tehlikelerle ilgili koruyucu tedbirlerin alınması ve güvenli kullanım için işaretleme ve sem-bol ve uyarıların belirlenmesi ile ilgili hususlara ise ürün için hazırlanan kontrol listelerinde yer verilmiştir. TS EN 12417 A2-Takım tezgâhları - Güvenlik - İşleme mer-kezleri kapsamında yer alan otomatik takım değiştirme özelliğine sahip freze tezgâhları bu rehber kapsamında incelenmemiştir. Anılan ürünler ileriki bir dönemde; ayrı bir rehber hazırlanmak ya da mevcut rehberde kapsam genişletilerek revizyon gerçekleştirilmesi suretiyle ele alınacaktır.

Tornalamada malzeme eksenel hareket, takım doğ-rusal hareket yaparken frezelemede ise durum bunun tam tersidir. Tornada yer alan 2 eksenden farklı olarak frezede 3 eksen bulunur. Bunlar; iş parçasını ya da onu bağlayan parçayı taşıyan tabla, tablayı taşıyan araba ve arabayı üzerinde bulunduran konsoldur. Genellikle iş parçası sabitse de helis dişli, sonsuz vida gibi parçalar-da hem çakı hem de iş parçası hareketlidir. Vargel baş-lığı gibi başlıklar takılarak çakı kendi ekseninde değil de boyuna hareket edilerek de kullanılabilir.

Freze tezgâhları işleme yöntemleri, takımın bağlandığı miller, takım ve iş tablasının konumu, imal edilen yüze-yin durumu, yapıları ve kullanım alanlarına göre değişik şekillerde sınıflandırılırlar.

Frezeler işleme yöntemi bakımından çevresel ve alın olmak üzere ikiye ayrılır:

- Çevresel Frezeleme: Takımın çevresindeki kesici dişler talaş kaldırır ve meydana gelen yüzey, çakının dönme yüzeyine paraleldir.

- Alın Frezeleme: Kesme işlemi alındaki kesici ağızlar vasıtasıyla sağlanır ve dönme ekseni iş parçasının iş-lenen yüzeyine dik konumda çalışır.

Freze tezgâhları yapılarına göre dört ana başlık altında incelenirler:

1. Sütunlu ve konsollu tip freze tezgâhları

- Yatay freze tezgâhları

- Düşey freze tezgâhları

- Üniversal freze tezgâhları

- Kalıpçı freze tezgâhları

2. İmalat ve gövde tipi freze tezgâhları

3. Planya tipi freze tezgâhları

4. Özel freze tezgâhları

- Kopya freze tezgâhları

- Elektronik ve hidrolik kumandalı freze tezgâhları

Yatay Freze Tezgâhları: Freze çakısının bağlandığı tezgâh mili (malafa mili) ile iş tablası birbirine paraleldir.

Tezgâhın tablası el veya otomatik olarak aşağı yukarı ve sağa sola hareket ettirilir. Büyük tezgâhlarda tabla hareketi için ayrıca elektrik motoru da bulunur.

Düşey Freze Tezgâhları: Freze çakısının bağlandığı tezgâh mili ile iş tablası birbirine diktir. Bazı türlerinde dikey olan bu başlığa belirli derecelerde açı verilerek açılı frezeleme işlemleri de yapılabilir.

Üniversal Freze Tezgâhları: Tezgâh mili dikey ve ya-tay olarak konumlandırılabilen, tablası sağ ve sola da belirli açılarda döndürülebildiğinden her türlü dişli çark imalatına imkân sağlayan tezgâhlardır.

Kalıpçı Freze Tezgâhları: Özellikle kalıp imalatında kullanılmak üzere üretilen bu tezgâhlar, karmaşık iş parçalarının yüksek devir ve kesme hızlarında işlenmesi için kullanılırlar. Kalıp plakalarının tüm yüzeyleri, havuz açma işlemleri, kalıp çekirdeklerinin, kalıp maçalarının ve deliklerin işlenmesi bu tezgâhlarda daha seri ve hassas olarak yapılabilmektedir. Kalıpçı freze tezgâhla-rında 360° dönebilen freze çakısının bağlandığı başlık, bir matkap gibi aşağı yukarı hareket ettirilebilmektedir. Yapısal olarak kaba ve fazla talaş kaldırma işlemlerinde tercih edilmezler.

İmalat ve Gövde Tipi Freze Tezgâhları: Sabitleş-tirilmiş bir tabla desteği veya gövdesi bulunan, tabla-sı ileri geri hareket edebilen, freze çakısının içeri/dışarı hareketinin özel bir kutu biçimli araba içine başlanmış fener mili ile sağlandığı ve seri üretim yapan fabrikalar-da kullanılan tezgâhlardır.

Planya Tipi Freze Tezgâhları: İşlenmesi zor büyük ve uzun iş parçaları üzerine eş zamanlı pek çok işlemi uygulamak için kullanılan, planya tezgâhına benzeyen ancak yatay ve yan sütunları üzerine bağlanmış başlık-ları bulunan tezgâhlardır.

Kopya Freze Tezgâhları: Bir şablon veya pimle hid-rolik güç yardımı ile orijinal (mastar) bir iş parçasını kop-yalayarak belli profilde çok sayıdaki iş parçasını özdeş olarak işleyebilmek için kullanılan, çift tabla ve çift tez-gâh miline sahip tezgâhlardır.

Elektronik Ve Hidrolik Kumandalı Freze Tezgâh-ları: Kumanda işlevlerinde dişli çark sistemlerinin yerini büyük ölçüde elektronik ve hidrolik kumandaya bırak-tığı tezgâhlardır.

Azdırma Dişli Tezgâhları: Hassas ve seri olarak dişli çark açmak için kullanılan özel tip freze tezgâhlarıdır. Üniversal freze tezgâhlarında açılan dişliler çok hassas olmadıkları için bu tür tezgâhlar hassas dişlilerin ima-latı için vazgeçilmez tezgâhlardır. Boyutları ve modül-leri büyük olan dişli çarkların açılmasında vazgeçilmez tezgâhlardır. Kesici takım olarak azdırma freze çakıları kullanılır.

Döner Tablalı Freze Tezgâhları: İş tablasının 360o dönebilmesi sayesinde delik büyütme ve bir merkez etrafında dairesel kanal açma işlemlerinin yapılabildiği tezgâhlardır.


CNC Freze Tezgâhları: Bilgisayar kontrollü freze tez-gâhlarıdır. Dik işleme merkezli takım tezgâhları olarak da adlandırılırlar. Frezeleme işlemlerinin yanında pek çok işlem de yapabilen bu tezgâhlara işleme merkezi adı da verilir. (TS EN 12417+A2-Takım tezgâhları - Gü-venlik - İşleme merkezleri)

Yatay Freze Tezgâhları

Kalıpçı Freze Tezgâhları

Azdırma Dişli Tezgâhları

Düşey Freze Tezgâhları

Üniversal Freze Tezgâhları


Tanımlar

- Freze tezgâhı: Dönen kesici bir takımı kullanarak, soğuk metali biçimlendirmek için tasarımlanan maki-na.

•El ileçalışan freze tezgâhı: Programlanan çoklu eksen hareket özelliği olmaksızın, eksen hareketi bir el çarkının harekete geçirilmesiyle kumanda edilen veya mekanik, elektrikli veya diğer vasıtalarla kuman-da edilen tek eksende tahrikli makina.

•Otomatik freze tezgâhı: Programlanan çoklu ek-sen hareketlerini gerçekleştirme özelliğine sahip ma-kina.

•Delik büyütme tezgâhı: Delik büyütme işlemleri-ni gerçekleştirmek için tasarımlanan makine. Bu tür makinalar normalde frezeleme işlemlerini yapabilme özelliğine sahiptir.

•Nümerik kontrol (NC) (Bilgisayarlı Nümerik Kontrol (CNC)): İşlemin gerçekleştirilmesi sırasında nümerik bilgilerin kullanılmasını sağlayan bir tertibat vasıtasıyla uygulanan otomatik kontrollü çalışma.

Döner Tablalı Freze Tezgâhları

Çift Sütunlu Planya Tipi Freze Tezgâhları

CNC Freze Tezgâhları

Kopya Freze Tezgâhları


•İş parçası değiştirme tertibatı: Makinaya önceden yüklenen iş parçasının son işlemi yapılmış iş parçası ile değiştirilmesinde besleme işini yaparak makinayı tamamlayan bir mekanizma (örneğin, paletli değiştir-me tertibatı).

•Delikbüyütmeişlemi: Normalde güç tahrikli ekse-nel besleme ile dönen tek uçlu kesici bir takımın kul-lanılmasıyla, soğuk metalde önceden açılan deliklerin ölçüye getirilmesinde son işlem uygulaması.

•Çalışma bölgesi: Metal kesme işleminin yapıldığı yer.

•Elektronik el çarkı: Döndürülmesi sırasında, nü-merik kumandaya darbe jeneratörü girdisinin ulaş-masıyla bir eksen hareketini başlatan ve sürdüren el ile çalışan kumanda tertibatı.

•Çalışmamodları:

•Mod1-Otomatikçevrim:Otomatik imalat

•Mod2-Ayarlama: Operatör tarafından yapılan mü-teakip makina işlemlerinin ayarlanmasındaki çalışma modudur. Örneğin, bir sonda veya takım ile iş parça-sına dokunarak takımın veya iş parçasının konumu-nun değerlendirilmesi ve program sıralama kontrolü, ayar modunun kapsamındadır.

•Mod3-Sınırlı çalışma şartlarında el ile çalışmaya ara verilmesi için isteğe bağlı moddur.

•Durdurmakategorisi1: Durmayı gerçekleştirmek üzere makina harekete geçiricilerin gücü ile kontrol edilen durdurma ve durma gerçekleştirildikten sonra gücün kesilmesi. (TS EN 60204-1-Madde 9.2.2)

Tehlike adı/tanımı/tipi (muhtemel sonuç)

Tehlike unsuru kökeni/ çıkış noktası

Tehlike ile karşılaşılan faaliyet/işlem

Tehlike ile karşılaşılan bölge

1. Mekanik Tehlikeler

1.1 Ezilme

Hareketli eksenler, iş parçası ve takımın bağlanması

Yükleme/boşaltma, bakım, ayarlama

Makinanın sabit ve hareketli parçaları arasında

Hareketli eksenler Bakım Girintiler içindeÇalışma platformlarının hareketi Normal çalışma, bakım Makinada veya yakınında

1.2 Makaslama Hareketli eksenler Makinanın çalışmasıTakım/iş mili ile tabla/iş parçası arasında

1.3Kesilme ve bölme

İş mili veya takımın çalışması veya kesilme

İş milinin çalışması İş mili veya takımda

1.4Takılma çekilme

Dönen iş mili veya kesici takımın çıkardığı talaş/çapaklar

İş parçasının yüklenmesi/boşaltılması, konum olarak ayarlama, el ile talaş/çapakların çıkarılması, işleme sıvısı uygulaması

İş mili veya takımda

Diğer dönen parçalar (örneğin, konveyörler, iletme elemanları)

Ayarlama, temizleme, bakım

Talaş/çapakların toplanması ve boşalma bölgeleri, iletme elemanları

1.5İçine çekme veya kaptırma

Tablanın veya iş mili kafasının hızlı hareketi kafasının hızlı hareketi

Tabla üzerinde iş parçasının veya iş milindeki takımın güç tahrikli hareketi

Tabla eksenlerinde iş parçası hareketinin görülemeyen bölgesi, iş mili kafasındaki takımın hareketinin görülemeyen bölgesi

Dönen güç iletme mekanizmaları

BakımMakinanın içinde veya etrafında

1.6 Darbe

Hareket eden/dönen takım İş milinin çalışması İş mili veya takımda

Otomatik iş parçası değişimi (örneğin, paletli yükleme sistemi)

Güç tahrikli iş parçası değişimi

İş parçası ve iş parçası değiştirme mekanizmaları hareketinin görülemeyen bölgesi

1.7Zımbalama veya saplama

Hareket eden/dönen takım (özellikle eksantrik takımlar)

İş akışı kontrolü İş milindeki takımda

Takımların taşınmasıEl ile takım değiştirme esnasında

Keskin kesici takımın yüzeylerinde

Talaş/çapakların taşınmasındaYükleme/boşaltma ve temizleme sırasında

İş parçası, tabla ve talaş/çapak toplama ve boşaltma bölgeleri

Freze Tezgâhları ile İlgili Tehlike/Risk Tablosu






2. Elektrik ile ilgili tehlikeler

2.1Elektrikli parçalarla kişilerin teması (doğrudan temas)

Elektrikli parçalarla ve bağlantılarla temas

İşletmeye alma, bakım, arıza bulma sırasında

Makina da elektrikli kabin, dağıtım kutuları, kumanda panelleri

2.2

Arıza durumunda elektrik taşıyan parçalarla kişilerin teması (dolaylı temas)

Elektrikli parçalarla ve bağlantılarla temas

Makinanın çalışması, muayenesi ve bakımı sırasında

Makina veya arızalı parçada

3. Gürültüden kaynaklanan tehlikeler

3.1

İşitme kaybı (sağırlık), diğer fizyolojik rahatsızlıklar (örneğin, denge kaybı, bilinç kaybı)

Güçlü iletim elemanlarının hareketi, kesme işlemleri ve akışkanlı güç sistemleri

Makinanın çalışma çevrimi sırasında

Makinanın yakınında

3.2

Konuşma ile iletişimin engellenmesi ve sesli sinyaller

Takımların, paletin veya iş parçası yerlerinin temizliği için basınçlı havanın kullanılması


Makinanın yakınında

4. Işınımdan kaynaklanan tehlikeler

4.1 LazerlerLazer ışınımına doğrudan veya yansıması yolu ile maruz kalma

Lazer geri besleme konumlandırman sisteminin bakımı

Makina içinde

5. Maddeler ve malzemeden kaynaklanan tehlikeler

5.1

Zararlı akışkan, gaz, buhar, duman ve tozların teması veya solunmasından kaynaklanan tehlikeler

İş malzemesinden parçacıkların fırlaması, işleme sıvısının damlaması veya metal işleme sıvılarından kaynaklanan buharın sebep olduğu makinanın yakınındaki durumlar


Makinada veya yakınında

5.2Yangın veya patlama

Tutuşabilir iş malzemesi, tutuşabilir (düşük parlama noktası) metal işleme sıvıları



5.3

Biyolojik veya mikrobiyolojik (virüs veya bakteri) tehlikeler

Döküntü ve bakteri ihtiva eden sıvı veya buhar gibi metal işleme sıvısı veya hidrolik ile temas

Çalışma, işlem kontrolü ve bakım sırasında


6. Tasarım aşamasında ergonomik prensiplerin ihmalinden kaynaklanan tehlikeler

6.1

Sağlıksız duruşlar ve aşırı efor sarf etmenin tekrarlanması

İş parçası, takım veya makina parçalarının taşınması/yerleştirilmesi sırasında kaldırma ve erişmeye çalışma

Yükleme/boşaltma, işlem kontrol ve bakım sırasında

Yükleme/boşaltma ve takım yerleştirme konumları, bakım yapılan yerler

6.2

El-kol veya ayak- bacak anatomisinin yeterince dikkate alınmaması

Kumandaların uygun olmayan yerleşimi

Yükleme/boşaltma, işlem kontrol ve bakım sırasında

Yükleme/boşaltma ve takım yerleştirme konumları, bakım yapılan yerler

6.3Bölgesel aydınlatmanın yetersizliği

İş malzemelerinin ve kesicilerinin değiştirilmesi/ konumlandırılması sırasında el ile yapılan gerçekleştirilemeyen işlemlere karar verilmesi ve doğruluğu

Yükleme/boşaltma, işlem kontrolü, takım değiştirilmesi sırasında

Yükleme/boşaltma, takımın yerleştirilmesi konumlarında







6.4İnsan hataları, insan davranışı

Muhtemel orta dereceli hatalı kullanım, kumandaların istem dışı çalışması, uygun olmayan iş malzemesi ve kesicinin değiştirilmesi ve ayarı

Yükleme/boşaltma, işlem kontrolü, takım değiştirilmesi sırasında

Yükleme/boşaltma, takımın yerleştirilmesi konumlarında

6.5

El kumandalarının yetersiz tasarımı, yerleşimi ve tanımlanması

Kumandaların istem dışı çalışması

Ayar ve çalışma çevrimi sırasında

Makinada ve yakınında

6.6

Görsel ekran ünitelerinin yetersiz tasarımı veya yerleşimi

Ekranda verilen bilginin yanlış yorumlanması

Ayar ve çalışma çevrimi sırasında


7. Beklenmeyen çalışma, beklenmeyen aşırı çalışma/aşırı hız

7.1Kumanda sisteminin arızası/düzensiz çalışması

Seçilen makina hareketi ile ilgili mekanik tehlikeler

Ayar ve temizleme sırasında

Makinada

7.2Enerjinin kesilmesi sonrasında tekrar beslenmesi

Makinanın beklenmeyen hareketleri

Ayar, temizleme veya bakım sırasında


7.3Elektrik donanımı üzerindeki dış etkiler

Elektromanyetik girişim sebebi ile elektronik kumandaların tahmin edilemeyen davranışı

Makinanın ayar veya çalışma çevrimi sırasında


8Güç besleme arızası

Depolanmış enerji veya gücün yanlış uygulaması sonucu kumandanın hatalı çalışması. Güç tahrikli iş parçası tutucusunun arızası, motorun aşırı devri. Parça kırılmalarının, kalıcı kuvvetler altındaki (atalet, yer çekimi, yay/enerji depolama vasıtaları) elemanlara hareket vererek dış elemanların beklenmeyen şekilde hareketine sebep olma.

Çalışma, işlem kumandası ve bakım sırasında

Güç veya akışkan basıncının uygulanmasıyla güvenli bir durumda kalan makine elemanlarının bulunduğu makinada

9Kumanda devresi arızası

Makinanın beklenmeyen hareketleri

Ayar, temizleme veya bakım sırasında


10 Bağlantı hatalarıMakina elemanlarının arızası veya beklenmeyen salınımı

İşlem kumandası, takım yerleştirme veya bakım sırasında

Makinada

11

Nesnelerin düşmesi veya fırlaması, akışkanların fışkırması

Sıkma tertibatının, kumanda sistem arızalarının veya veri hataları sebebi ile çarpışma ile ortaya çıkan, makina parçalarının, iş parçalarının veya takımların fırlaması


Makinada

12

Dengenin kaybolması, makinanın devrilmesi

Serbest makina veya makina parçasının (yerçekimi ile konumu muhafaza edilen) düşmesi veya devrilmesi

Ağır/hantal iş parçalarının yüklenmesi/boşaltılması ve işlem kumandası sırasında, bakım sırasında (sökme/yeniden yerleştirme)

Makinada







13Kişilerin kayması, tökezlemesi ve düşmesi

Metal işleme sıvılarının ve yağlayıcıların (kullanıldığında hidrolik akışkanlarda) fışkırması veya dökülmesi, yüksek yerlerde çalışma

İş parçasının yüklenmesi/ boşaltılması, ayarı, işlem kumandası ve bakımı sırasında yüksek yerlerde çalışma, akışkanların (örneğin, yağlayıcılar) doldurulması ile ilgili çalışma

Makina tablası, makina ve iş parçası etrafındaki zemin alanı, makinaya kalıcı erişim vasıtaları

“TS EN 349 + A1: Makinalarda Güvenlik-İnsan Vücut Azalarını Ezilmeye Karşı Korumak İçin Asgari Açıklıklar” standardından alınan insan vücut azalarının ezilmesine engel olmak için gerekli asgari açıklık değerleri aşağı-daki çizelgede verilmiştir.

Vücudun belirli kısımlarının ezilme bölgesine girmesi durumları:

- Sabit ve hareketli parçalar arasında veya iki hareketli parça arasındaki (a) aralığı,

- Ezilme bölgesinin (b) derinliği,

- Koruyucu yapıdaki açıklığın (c) boyutu ve ezilme böl-gesinden olan (d) mesafesi.

Boyutlar mm’dir.

TS EN ISO 13857: Makinalarda güvenlik - kol ve ba-cakların ulaşabileceği bölgelerde tehlikenin önlenmesi için güvenlik mesafeleri aşağıda belirtilmiştir.



1 Tehlike bölgesi

2 Referans düzlemi

h Tehlike bölgesinin yüksekliği

h: düşük riskli tehlike bölgelerinde 2500mm veya faz-lası, yüksek riskli tehlike bölgelerinde 2700 mm veya daha fazla olmalıdır.

1 Tehlike bölgesi (en yakın nokta)

2 Referans düzlemi

3 Koruyucu yapı

a Tehlike bölgesinin yüksekliği

b Koruyucu yapı yüksekliği

c Tehlike bölgesine yatay güvenlik mesafesi

Height of hazard zoneb

a

Height of profective structuresa

b1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400 2500

Horizontal safety distance to hazard zone c2500 0 0 0 0 0 0 0 0 02400 100 100 100 100 100 100 100 100 02200 600 600 500 500 400 350 250 0 02000 1100 900 700 600 500 350 0 0 01800 1100 1000 900 900 600 0 0 0 01600 1300 1000 900 900 500 0 0 0 01400 1300 1000 900 800 100 0 0 0 01200 1400 1000 900 500 0 0 0 0 01000 1400 1000 900 300 0 0 0 0 0800 1300 900 600 0 0 0 0 0 0600 1200 500 0 0 0 0 0 0 0400 1200 300 0 0 0 0 0 0 0200 1100 200 0 0 0 0 0 0 00 1100 200 0 0 0 0 0 0 0a Protective structures less than 1000mm in height are not included because they donot sufficlentiy restrict movement of the body.b For hazard zones above 2500mm, refer to 4.2.1

Table 1: Reaching over protective structures-Low risk


Height of hazard zoneb

a

Height of profective structuresa,b

b1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400 2500 2700

Horizontal safety distance to hazard zone c2700 0 0 0 0 0 0 0 0 0 02600 900 800 700 600 600 500 400 300 100 02400 1100 100 900 800 700 600 400 300 100 02200 1300 1200 1000 900 800 600 400 300 0 02000 1400 1300 1100 900 800 600 400 0 0 01800 1500 1400 1100 900 800 600 0 0 0 01600 1400 1400 1100 900 800 500 0 0 0 01400 1500 1400 1100 900 800 0 0 0 0 01200 1500 1400 1100 900 700 0 0 0 0 01000 1500 1400 1000 800 0 0 0 0 0 0800 1500 1300 900 600 0 0 0 0 0 0600 1450 1300 800 0 0 0 0 0 0 0400 1400 1200 400 0 0 0 0 0 0 0200 1200 900 0 0 0 0 0 0 0 00 1100 500 0 0 0 0 0 0 0 0a Protective structures less than 1000mm in height are not included because they donot sufficlentiy restrict movement of the body.b For hazard zones above 2500mm, refer to 4.2.1c For hazard zones above 2700mm, refer to 4.2.1

Table 2: Reaching over protective structures-High risk

Şekil c.1 Yatay iş mili klasik tip freze tezgahı örneği

Şekil c.2 Düşey iş mili freze tezgahı örneği

Şekil c.3 Düşey iş mili profil ve çerçeve freze tez-gah örneği

Şekil c.4 Düzlemsel (giriş tipi) Freze tezgahı (köprülü profil işleme)


Şekil c.5 Köprülü tip düzlemsel freze tezgahı (köprülü profil işleme)

Şekil c.7 Yatay iş mili freze ve delik büyütme tezgahı (a) Yatay makina koruyucusu

(b) Yatay makina koruyucusu (c) Düşey makina koruyucusu

(d) Düşey makina koruyucusu

Şekil c.6 Yatay iş mili profil ve çevre freze tezgahı


(a) Tam açılmalı menteşeli koruyucular (Not: Arka koruyucu gösterilmemiştir)

Koruyucu açık

Koruyucu kapalı

Şekil C.8 – El ile çalışan freze tezgâhları için ayar-lanabilir kesici koruyucu örneği İlerleme hızı 2 m/min’yı geçmeyenler (Madde 3.1)

Şekil C.9 – El ile kumandalı freze tezgâhları için ara kilitlemeli koruyucu örnekleri İlerleme hızı 2 m/min’yı geçenler (Madde 3.2)

(b) Menteşe kapalı tip koruyucu

(c) Kayar kapılı tip koruyuclar


Şekil C.10 (a) – Otomatik freze tezgâhı için ara kilitlemeli koruyucu örnekleri

Şekil C.10 (c) – Bütün çalışma bölgesi güvenli ko-ruyucu altına alınmış hareketli büyük tablalı oto-matik freze tezgahı için örnek (Madde 3.3)

Şekil C.10 (d) – Çevresi güvenli koruyucu altına alınmış ve çalışan korumalı büyük köprülü tip otomatik freze tezgahı için örnek (Madde 3.3)

Şekil C.10 (b) – Otomatik freze tezgâhı için ara kilitlemeli koruyucu örnekleri

Açıklama1. Makine sütunu ve tahrikili ilerlemeli Y ekseni,2. Düşey tablalı çapraz kızak ve tahrikli ilerlemeli X ek-seni,3. İş tablası-rijit veya döner tabla, Z ekseni 4. Kesme sıvısı sistemi, soğutucu sistem5. Kabin6. Düşey iş mili frezeleme kafası7. Elektrikli kabin8. Düşey iş mili iş mili kafası ve tahrikli ilerlemeli 9. Ana Tahrik10. CNC paneli

Açıklama1. Ara kilitlemeli erişim2. Hareketli köprü3. Teleskopik çelik kapaklar4. Yardımcı eleman5. Kesici6. üç tarafı kapatılmış çalışma istasyonu. Köprü ile bir-likte hareket eder.7. Makina tablası8. Kızaklar üzerinde kapaklar9. Siperli tip koruyucu10. Koruyucu engeli

Açıklama1,8,10,15-Sabit Koruyucu2,7- Tabla ucuna sabitlenmiş hareketli koruyucu3- Çalışanın erişimi için ara hareketli koruyucu4- Çalışanın alternatif konumları5,9- Çelik teelskopik kapaklar

6- Kesici1,13 Katlanmalı kapılar (ara Kilitlemeli12- Makine tablası14- Tabla yüklendiğinde katlamalı kapıların konumu

Denetimin Gerçekleştirileceği Yerler

Denetimler öncelikli olarak ithalatçı ve üretici firmalarda gerçekleştirilecek olup, satış noktaları ve kullanım yer-lerinde tespit edilecek üretici/ithalatçı firma ve marka/model bilgileri denetimin gerçekleştirileceği ilgili il mü-dürlüğüne (üretici/ithalatçının bulunduğu il) denetim bil-gileri piyasa gözetimi ve denetimi (PGD) veri tabanına işlendikten sonra iletilecektir.

İthal ürünlerde ürüne isabet eden GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) numarası dışında GTİP ile gerçek-leştirildiğine şahit olunduğunda, konu ilgili makamlara iletilmek üzere Genel Müdürlüğe ulaştırılacaktır.

Denetimde Kullanılacak Deney Laboratuvarı

Freze tezgâhları ebat itibariyle büyük makinalar oldu-ğundan numune alınmak suretiyle test ve muayene yoluna gidilmesi ve numune alım usulüne göre hareket edilmesi (3 takım ürün) oldukça zordur.


Bu nedenle gerçekleştirilecek denetimlerde kontrol lis-tesi üzerinden hareket edilerek, özellikle hareketli par-çalardan korunma tedbirleri ve ürünün tehlikeleri ile ilgili olarak ürün üzerinde yer alması gereken uyarıcı işaret-lemelerin ve ürünün güvenli kullanımı, montajı, ayar ve bakımı kapsamındaki yönlendirmelerin titizlikle incelen-mesi, takip edilmesi gerekmektedir. Anılan bu hususla-rın, ürünün güvenliği/güvensizliği ile ilgili belirtiler olarak değerlendirilmesi uygun olacaktır.

Elektroteknik ve Makine Laboratuvar Grup Başkanlığı,

Makine Laboratuvarı Gebze Müdürlüğü &Elektroteknik Laboratuvarı Gebze Müdürlüğü

Adres: TSE Kalite Kampüsü Cumhuriyet Mah. 2258 Sk. No:10 A-Blok, Çayırova Tren İstasyonu Yanı Gebze/KO-CAELİ

Deney Laboratuvarları İletişim Bilgileri: http://lys.tse.org.tr/Lab/labiletisim/

Denetimde Dikkat Edilecek Hususlar

- Denetim kayıtları veri tabanına işlenirken mutlaka ürün için açılmış odaklı faaliyet başlığı seçimi yapılacaktır.

- Denetimlerde kontrol listesinde yer alan teknik dos-ya incelemesi bölümü tüm denetimlerde olduğu gibi ihtiyaç duyulduğunda ve üretici/ithalatçı/yetkili tem-silcide gerçekleşecektir.

Freze Tezgâhları

Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kontrol Listesi

Ürünün Kapsamına Girdiği Yönetmelik

- 2006/42/AT Makina Emniyeti Yönetmeliği

- 2004/108/AT Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği

Ürün ile İlgili Standartlar- TS EN 13128+A2: Takım Tezgâhlarında Güvenlik -

Freze Tezgâhları (delik büyütme tezgâhları dâhil)

- TS EN ISO 12100:2010: Makinalarda güvenlik - Ta-sarım için genel prensipler - Risk değerlendirilmesi ve risk azaltılması

- TS EN 953+A1: Makinalarda güvenlik - Koruyucular - Sabit ve hareketli koruyucuların tasarımı ve yapımı için genel özellikler

- TS EN 1088+A2: Makinalarda güvenlik-Koruyucular ile beraber olan ara kilitleme tertibatları-Tasarım ve seçim için prensipler

- TS EN 60204-1: Makinalarda güvenlik - Makinaların elektrik donanımı - Bölüm 1 Genel kurallar

- TS EN ISO 13857: Makinalarda güvenlik- Kol ve ba-cakların ulaşabileceği bölgelerde tehlikenin önlenme-si için güvenlik mesafeleri

- TS EN 1037+A1: Makinalarda güvenlik - Beklenme-yen çalışmanın önlenmesi

- TS EN ISO 15641: Yüksek hızlı işleme için freze bı-çakları - Güvenlik kuralları

- TS EN 349+A10: Makinalarda güvenlik - İnsan vücut azalarını ezilmeye karşı korumak için asgari açıklıklar

- TS EN 626-1+A1: Makinelerde güvenlik-Makineler-den yayılan tehlikeli maddelerin sağlığa zararlı olma rizikolarının azaltılması-Bölüm 1: Makine imalatçıları için prensipler ve özellikler

- TS EN 983+A1: Makinelerde güvenlik- Akışkan güç sistemleri ve bileşenleri için güvenlik kuralları-Pnö-matik

- TS EN ISO 4413: Hidrolik akışkan güç- Sistemler ve bileşenleri için güvenlik kuralları ve genel kurallar

- TS EN 61000-6-2: Elektromanyetik uyumluluk (emu) - Bölüm 6-2: Genel standartlar - Endüstriyel çevreler için bağışıklık

- TS EN 61000-6-4: Elektromanyetik uyumluluk (emu)-Bölüm 6-4 Genel standartlar-Endüstriyel or-tamlar için emisyon standardı

- TS EN ISO 13849-1: Makinelerde güvenlik- Kuman-da sistemlerinin güvenlikle ilgili kısımları- Bölüm 1: Tasarım için genel prensipler

- TS EN ISO 14122-2: Makinalarda güvenlik-Makina-lara daimi erişme vasıtaları-Bölüm 2 Çalışma plat-formları ve yürüme yolları

- TS EN ISO 14122-3: Makinalarda güvenlik-Makina-lara daimi erişme vasıtaları-Bölüm 3 Normal merdi-venler, basamaklı merdivenler ve korkuluklar

- TS EN ISO 7731: Ergonomi - Kamu alanları ve iş yer-leri için tehlike sinyalleri - Sesli tehlike sinyalleri

- TS EN 574 A1: Makinalarda güvenlik - iki el kumanda tertibatları - Fonksiyonel özellikler - Tasarım prensip-leri

- TS EN ISO 13855: Makinelerde güvenlik- Vücut kı-sımlarının yaklaşım hızına göre koruyucu teçhizatın yerleştirilmesi

Bu kontrol listesi; delik büyütme işlemlerini yapabilen tezgâhları da kapsayan freze tezgâhlarının tasarım, imalat ve tedarikinden sorumlu (taşıma ve bakım ile ilgili düzenlemeler ile birlikte kurma ve sökme de dâ-hil) kişiler tarafından kabul edilen teknik güvenlik ku-rallarını ve tedbirlerini kapsayan TS EN 13128 +A2 (C tipi) standardı kapsamında yer alan aşağıda listelenmiş ürünlerin piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinde kullanılmak üzere hazırlanmıştır.

- Klasik kızaklı ve sütunlu tip freze tezgâhları,

- Büyük tablalı freze tezgâhları,

- Çok iş milli freze tezgâhları,

- Çok düzlemli freze tezgâhları,

- Profil ve çevre freze tezgâhları,

- Frezeleme ve delik büyütme tezgâhları vb.

Bu kontrol listesi aynı zamanda, makinanın tamamlayı-cı bir parçası olduğunda, iş parçası nakil tertibatlarına da uygulanır.

Otomatik takım değiştirme özelliğine sahip freze tez-gâhları (işleme merkezleri) bu kontrol listesi kapsamın-da değildir.


1.1 ÜRÜN ÜZERİNDE İŞARET, BİLGİ VE PİKTOGRAM&YAZILI UYARI (İKAZ) KONTROLÜ

Uygun Uygun Değil Açıklamalar

1.1.1 CE işareti1.1.2 Üreticinin adı ve adresi (varsa yetkili temsilcisinin ticari unvanı ve tam adresi)1.1.3 Makinanın tanımı1.1.4 Seri veya tipin tanımlanması1.1.5 Varsa seri numarası1.1.6 İmal edildiği yıl1.1.7 Makinanın kütlesi1.1.8 Elektrik ve gerektiğinde hidrolik ve pnömatik sistemler için (örneğin, asgari pnömatik basınç) besleme değeri1.1.9 Taşıma için ve uygulanabildiğinde kurma amacına yönelik olarak kaldırma yerleri1.1.10 Uygulanabildiğinde, hız aralığı1.1.11 Makinanın kısa gösterilişi, serilerinin veya tipinin kısa gösterilişi1.1.12 Koruyucular, koruyucu tertibatlar ve makinanın takılı olmayan diğer parçaları, tanıtma bilgisi ile işaretlenmelidir.1.1.13 Bağlantı için ihtiyaç duyulan diğer her türlü bilgi sağlanmalıdır. (Madde 1.2.2.2)1.1.14 Güvenli Kullanım için İşaretlemeler: (TS EN 12100:2010)1.1.14.1 Dönen parçaların max. hızı belirtilmelidir.1.1.14.2 Maksimum çalışma yükü belirtilmelidir.1.1.14.3 Muayene bakım periyodu belirtilmelidir.1.1.14.4 Kullanıcı için gerekli kişisel koruyucu donanımlar işaretlerle belirtilmelidir.1.1.14.5 Koruyucu (mahfaza) ayarlama işaretleri bulunmalıdır.1.1.15 Doğrudan makine üzerinde yer alması gereken işaret ve bilgiler makinanın kullanım ömrü boyunca kalıcı ve okunabilir kalacak biçimde olmalıdır.1.1.16 Tüm işaret ve yazılı uyarılar kolayca anlaşılabilir ve belirsizliğe mahal vermeyecek şekilde olmalıdır.1.1.17 Kolayca anlaşılabilen semboller-piktogramlar yazılı uyarılara nazaran tercih edilmelidir.1.1.18 Yazılı bilgi ve uyarılar Türkçe olmalıdır.1.1.19 Kişilerin sağlık ve güvenliğinin tehlikeye girebileceği durumlarda operatör ve diğer kişiler tarafından algılanabilecek ve diğer tüm uyarı ve seslerden açıkça ayırt edilebilecek sesli ve/veya ışıklı sinyaller bulunmalıdır (Ürün tasarımı ve risk değerlendirmesine bağlı).1.2 ÜRÜN BERABERİNDE BULUNMASI GEREKEN BELGELER, DOKÜMANLAR VE TALİMATLAR&İÇERİKLERİ1.2.1 AT Uygunluk Beyanı1.2.1.1 Üreticinin veya varsa yetkili temsilcisinin ticari unvanı ve açık adresi1.2.1.2 Teknik dosyayı hazırlamakla yetkili olan kişinin adı ve adresi1.2.1.3 Jenerik kodlaması, işlevi, modeli, tipi, seri numarası ve ticari adı dâhil olmak üzere; makinaların tarifi ve tanıtımı1.2.1.4 Makinanın, kapsamında olduğu yönetmelikler ve/veya ilgili hükümlere uygunluğu beyan eden ifade1.2.1.5 Uygulanan uyumlaştırılmış standartlar1.2.1.6 Uygulanan diğer standartlar1.2.1.7 İmalatçı ya da yetkili temsilcisi adına beyanı hazırlama yetkisi verilmiş olan kişinin kimlik bilgileri ve imzası



1.2.1.8 Beyanın yeri ve tarihi1.2.1.9 Uygunluk beyanının ürün tipini yansıtıp yansıtmadığının kontrolü1.2.1.10 Uygun durumda, AT Tip İncelemesini yapan veya Tam Kalite Güvence Sistemini onaylayan Onaylanmış Kuruluşun adı, adresi ve kimlik numarası1.2.1.11 Türkçe olmalıdır. Orijinal beyan başka dilde ise beraberinde Türkçe çevirisi yer almalıdır.1.2.2 Talimat El Kitabı: Türkçe olmalıdır. Orijinal talimatlar başka dilde ise beraberinde Türkçe çevirisi yer almalıdır.1.2.2.1 İmalatçı/tedarikçinin adı ve adresi1.2.2.2 Makinanın ve koruyucu sisteminin (örneğin, döşeme şartları, çalışma şartları, titreşim önleyici bağlantılar, koruyucu takılması) güvenli bir şekilde yerine montajı için gerekli her bilgi1.2.2.3 Ürüne ilişkin teknik resimleri ve şemaları ihtiva etmelidir.1.2.2.4 Makinanın, koruyucuların, koruyucu tertibatların ve diğer kritik güvenlik parçalarının (örneğin, iş mili frenleme elemanlarının) periyodik bakımı, deney ve muayenesi ile ilgili talimatlar1.2.2.5 Çalışanları arzu edilen beceri seviyesine getirmek için gerekli güvenli çalışma uygulamaları ve eğitimi kapsayan güvenli çalışma, ayar ve bakım ile ilgili talimatlar1.2.2.6 Keskin takım/bileşenlerden ortaya çıkan tehlikeler ve uygun kişisel koruyucu donanımın giyilmesi gerekliliği için ikazlar1.2.2.7 İş parçası ve iş parçası tutma düzeneğinin ağırlık merkezinin yeri, hareket alanı, azami kütlesi için sınırları tanımlayan bilgi1.2.2.8 Elektrikli, hidrolik ve pnömatik sistemler için devre şemalarını kapsayan kumanda sistemleri hakkında talimatlar1.2.2.9 Belirlenen gürültü seviyeleri1.2.2.11 Yağlama, fren veya güç aktarma sistemlerinde kullanılan her sıvı için açıklama1.2.2.12 Metal işleme sıvısının ve/veya yağlayıcıların doğru seçimi, hazırlanması, uygulanması ve bakımına dair kılavuz1.2.2.13 Makinada sıkışan kişilerin kurtulması için vasıtalar konusunda kılavuz bilgi1.2.2.14 Kalıcı riskler hakkında açıklayıcı bilgi (örneğin, gürültü seviyelerinin 80 dB'i muhtemelen aşması durumları, keskin veya sıcak takımlar ve bileşenlerden ortaya çıkabilecek tehlikeler)1.2.2.15 En büyük kütle, atalet momenti, devrilme momenti ve takımların hareket alanı için sınırları tanımlayan bilgi1.2.2.16 Özellikle, el ile çalışan makinalar için (örneğin, el ile besleme ve iş parçası yükleme/boşaltma), iş parçasının güvenli metotlarla tutulması konusunda talimatlar ve kılavuz sağlanmalıdır. Bu bilgi, uygun sıkma tertibatlarının doğru kullanımı ve uygun frezeleme düzeneklerinin kullanımı konusunda yol göstermelidir.1.2.2.18 İlave koruyucu tedbirler (örneğin, kişisel koruyucu donanım) konusunda tavsiyeler



Uygun Uygun Değil Açıklamalar

2.1 Aşağıdakileri içeren bir imalat dosyası:

2.1.1 Makinanın genel bir tarifi2.1.2 Makinanın işleyişini anlamak için uygun tarifler ve açıklamalar2.1.3 Makinanın genel bir çizimi2.1.4 Makinanın kumanda devrelerinin çizimleri2.1.5 Makinanın temel güvenlik ve sağlık gereklerine uygunluğunu teyit etmek için gerekli olan hesaplamalar, deney sonuçları, belgelerle birlikte tam ayrıntılı çizimler2.1.6 Takip edilen işlemleri gösteren risk değerlendirmesi hakkındaki aşağıdakileri içeren belgeler:2.1.6.1 Makinaya uygulanan temel sağlık ve güvenlik gerekliliklerinin listesi2.1.6.2 Tanımlanmış tehlikeleri ortadan kaldırmak veya riskleri azaltmak için uygulanan koruyucu önlemlerin tarifi veya uygun olan durumlarda, makina ile ilgili giderilemeyen risklerin listesi2.1.7 Kullanılan standartlar ve diğer teknik şartnameler ve bu standartların kapsadığı temel sağlık ve güvenlik kurallarının gösterimi2.1.8 Yapılan testlerin sonuçlarını içeren her türlü teknik rapor2.1.9 Makina için talimatlarının bir kopyası2.1.10 Uygun olan durumda, kısmen tamamlanmış makinalar için İmalatçı Beyanı ile bu tip makinalar için ilgili montaj talimatları2.1.11 Uygun olan durumlarda, makina ile bu makinaya takılan diğer ürünler için AT Uygunluk Beyanların kopyaları2.1.12 AT Uygunluk Beyanının bir kopyası2.2 Seri üretim için, makinaların ilgili yönetmeliğin hükümlerine uygunluğu güvenceye almak amacıyla yürütülecek dâhili tedbirler


Değer – Sonuç/Değerlendirme

3.1 El ile çalışan makinalarda mekanik tehlikeler: 3.1.1 Çalışma bölgesi, sabit ve/veya ara kilitlemeli hareketli koruyucular ile korunmalıdır.3.1.2 Makina hareketleri, sadece ara kilitlemeli hareketli koruyucular (varsa) kapalı olduğunda mümkün olmalıdır. 3.1.3 Bir ara kilitlemeli hareketli koruyucunun açılması, tehlikeli hareketlerin durdurulmasına ve engellenmesine sebep olmalıdır.3.1.4 Bütün makinalarda, bir koruyucu ile ara kilitlemesine (varsa) bağlantı yapmak üzere elektrikli ara yüz bulunmalıdır.( Bazı uygulamalar kullanıcının ara kilitlemeli hareketli koruyucu bulundurmasını gerektirdiğinden)3.3 Otomatik makinalarda mekanik tehlikeler:3.3.1 Otomatik makinaların çalışma bölgeleri; tehlikeli durumlara erişimi engelleyecek şekilde tasarımlanmış güvenlik koruyuculu olmalıdır. 3.3.1.1 Çalışma bölgesi, imalat işlemi sırasında mümkün olduğunca sabit ve/veya ara kilitlemeli hareketli koruyucular ile çevrilmelidir.3.3.1.2 Mahfaza uygulanabilir olmadığında (örneğin, iş parçasının büyüklüğü, geometrisi ve makinanın diğer özel karakteristikleri veya uygulaması) çalışanlar ve diğer maruz kalan kişiler, diğer vasıtaların birleşimi ile (örneğin, korunmuş çalışan konumu (kabin), çevre koruyucusu ve diğer koruyucu tertibatlar) güvenli koruma altına alınmalıdır.3.3.1.3 Çalışma bölgesi koruyucusu, makinaya sabitlenmelidir. (uygulanabilir olan yerde)

2.TEKNİK DOSYA KONTROLÜ (Denetçinin ihtiyaç duyduğu durumlarda)

3. Freze Tezgâhları için Duyusal İncelemede Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar


3.3.1.4 Çalışan tarafından normal (sabit) çalışma konumunda çalışma bölgesine erişim, bölgesel koruyucu (tipik olarak oluşturulan bir kabin) ile engellenmelidir.3.3.1.4.1 Kabine erişim, çevre koruması veya diğer koruyucu tertibatlar ile çevrilen tehlikeli bölgeye girişi gerektirmemelidir. 3.3.1.4.2 Makina çalışanı ayar amacıyla veya işlem kontrolü için korunmuş (sabit) çalışma konumundan (kabin) çalışma bölgesine erişmesi gerektiğinde; kabin içerisinden bir ara kilitlemeli hareketli koruyucu ile erişim sağlanacak şekilde tasarımlanmalıdır.3.3.1.5 Makina elemanlarının herhangi bir güç tahrikli hareketi, sadece uygun çalışma modunun seçimi ile başlamalıdır.3.3.1.6 Makina çalışanı dışında diğer kişilerin çalışma bölgesine erişimi, çevre koruması ve/veya diğer vasıtalarla engellenmelidir.(örneğin, elektro duyarlı koruyucu donanım EDKD), aktif-görsel elektronik koruyucu tertibatlar (AGKT) ve basınca duyarlı koruyucu tertibatlar (BDKT)) 3.3.1.6.1 Erişme noktaları (örneğin kapı) bulunuyorsa bunlar ara kilitlemeli olmalıdır.3.3.1.6.2 Makinada ara kilitlemenin mümkün olmadığı yerde, her ara kilitlemesiz erişim noktası, normal çalışma konumundan çalışanların görüş alanı içerisinde olmalıdır.3.3.1.7 Tek bir makinada birden fazla çalışma bölgesi bulunuyorsa, güvenlik koruyucuları çalışanları bitişik aktif çalışma bölgesi tehlikelerinden korumalıdır.(örneğin, aktif olmayan iş bölgesinde iş parçalarının yüklenmesi veya boşaltılması ve temizlik sırasında)

3.3.1.9 Koruyucu karakteristikleri: Ürün tasarımında üretici tarafından tercih edilen koruyucuya ilişkin gereklilikler takip edilecektir.

3.3.1.9.1 Yükseklik ve konum:3.3.1.9.1.1 Koruyucular döşemeye yerleştirildiğinde güvenli bir şekilde sabitlenmeli ve tehlike bölgesinden en az 1,4 m yüksekliğe sahip olmalıdır. (Çevre koruması şeklinde)3.3.1.9.1.2 Koruyucunun tabanı ile döşeme arasındaki herhangi bir açıklık 300 mm'yi geçmemelidir.3.3.1.9.2 Engelleme:3.3.1.9.2.1 Koruyucular, boşaltılan veya fırlatılan talaş/çapak, akışkanlar ve parçaları tutacak ve (aynı buğu ve buhar, akışkan buharları, fırlatma ve zeminin kirlenmesi) maruz kalınmayı engelleyecek şekilde tasarımlanmalıdır.3.3.1.9.3 Gözlem: 3.3.1.9.3.1 Makina çalışmasının rutin gözlemi gerektiğinde, herhangi çalışma bölgesi koruyucusunu veya diğer koruyucu tertibat(lar)ı açmak, çıkarmak veya asmaya gerek kalmayacak şekilde vasıtalar (örneğin pencereler) sağlanmalıdır.3.3.1.9.4 Ara kilitleme: 3.3.1.9.4 1 Çalışma bölgesine sık erişim için gerekli bütün hareketli koruyucular, ara kilitlemeli olmalıdır. (her vardiyada birden fazla erişim)3.3.1.9.4.2 Mod 1'de (otomatik çevrim) bir koruyucunun açılması veya bir koruyucu tertibatın çalışması, tehlikeli hareketlerin durdurulmasına ve daha fazla hareketin de engellenmesine sebep olmalıdır.3.3.1.9.5 Çalışma modları: 3.3.1.9.5.1 Her bir makina, en az iki çalışma moduna sahip olmalıdır.3.3.1.9.5.2 Çalışma modunun seçimi, anahtarla, erişim şifresi veya eşdeğer güvenli vasıtalarla olmalı ve bu seçime sadece çalışma bölgesinin dış tarafından müsaade edilmelidir. Modun seçimi, tehlikeli durumları başlatmamalıdır.3.3.1.9.6 Sıkışan kişilerin serbest kalması:


Acil durumlar bakımından makina eksenlerinin hareketi için tedbirler düşünülmelidir (örneğin, sıkışan kişinin serbest kalması) 3.4 Tüm freze tezgâhları için diğer tehlikeler için güvenlik kuralları ve koruyucu tedbirleri ile ilgili hususlar: Mekanik tehlikeler:

3.4.1 İş parçası değiştirme tertibatları:

(Örneğin, paletli değiştirme ter-tibatları, otomatik iş parçası de-ğiştirme tertibatları): Tasarımda varsa.

3.4.1.1 İş parçası değiştirme tertibatlarında çalışanlar için yükleme/boşaltma konumları, çalışma bölgesinin dışında ve diğer tehlikeli mekanizmalardan uzakta olmalıdır.3.4.1.2 Tehlikeli hareket/hareketlere erişim, sabit ve/veya ara kilitlemeli hareketli koruyucular vasıtasıyla engellenmeli veya tehlikeli hareketler, koruyucu tertibatların çalıştırılması ile durdurulmalı veya engellenmelidir.3.4.2 Talaşın/çapağın toplanması ve atılışı: 3.4.2.1 Talaşın/çapağın toplanması ve atılması sistemlerinin tehlike oluşturan hareketli parçalarına erişim, sabit koruyucular vasıtasıyla engellenmelidir.3.4.3 Güç aktarma mekanizmaları: (örneğin, tahrik milleri, kayışlar, kasnaklar ve dişliler)3.4.3.1 Tehlike oluşturan güç aktarma parçalarına (örneğin, kayışlar, zincirler, dişliler, kasnaklar, miller) erişim, sabit koruyucular vasıtasıyla engellenmeli ancak, çalışanların her vardiyada birden fazla sıklıkta erişime ihtiyaç duydukları yerlerde ara kilitlemeli hareketli koruyucular sağlanmalıdır.3.4.4 Girinti yerleri:3.4.4.1 Makinanın içinde ve etrafındaki girintiler kapatılmalı (örneğin, zemin ızgaraları) veya bunların içerisine kişilerin düşmesini engellemek için aşağıdakilerle güvenlik altına alınmalıdır:

- Parmaklıklar,- Toplama tertibatlı kablolar,- Düşme konumunun 1 m ön tarafında bir ikaz işaretli zincir (kırmızı/beyaz,

siyah/sarı).3.4.4.2 Gözlem, bakım veya ayar amacıyla girintilere erişmenin gerekli olduğu yerlerde, girintiye giriş, makina hareketini engelleyen ara kilitlemeli erişim kapıları vasıtasıyla yapılmalıdır.3.4.4.3 Hareketli makina elemanları ile girinti duvarları veya diğer sabit parçalar arasındaki güvenlik mesafeleri, EN 349'a uygun olmalıdır ( Anılan mesafe çizelgelerine ürün rehberinde yer verilmiştir.)3.4.6 Elektrik ile ilgili tehlikeler:3.4.6.1 Makinayı elektrik enerji kaynaklarından yalıtmak için vasıtalar bulunmalıdır.3.4.6.2 Bütün elektrikli bölümler, doğrudan temasa karşı korunmalıdır.3.4.7 Meydana gelen gürültü ve azaltma metodları:3.4.7.1 Freze tezgâhlarının ana gürültü kaynaklarında gürültüyü azaltmak amacıyla teknik tedbirler alınmalıdır. 3.4.7.2 Kaynağında tasarım ile giderilebilenler dışındaki gürültü seviyelerinin azaltılması gerekli ise, makinada koruyucu tedbirler alınmalıdır (örneğin, gürültü koruyucuları, makinaya takılı perdeler, susturucular).3.4.8 Işıma tehlikesi: 3.4.8.1 Donanım içerisindeki lazer geri beslemeli sistemler, ışın demetlerine veya ayna vb. yansımalara maruz kalmayı engelleyecek şekilde tasarımlanmalıdır.3.4.9 Malzemelerden veya işlenen maddelerden kaynaklanan tehlikeler:3.4.9.1 Sistem tasarımı, metal işleme sıvısının sıçramasını, sızıntısını ve taşmasını engellemelidir.


3.4.9.2 Çalışma bölgesinde, zararlı yoğun buğu, buhar veya duman oluşumu görüldüğünde, bunların ortama çıkışlarının engellenmesi ve içten veya dıştan ilave hava emici donanımın sağlanması ile ilgili vasıtalar olmalıdır.3.4.9.3 Çalışanların ellerini çalışma bölgesine koymaları gerekli olduğunda (yükleme/boşaltma işlemleri ve ayar sırasında), metal işleme sıvısı otomatik olarak durdurulmalı veya yönü değiştirilmelidir.(Koruyucu açık olduğunda, ayar işlemlerinde metal işleme sıvısını el ile açmak için vasıtalar sağlanmalıdır.)3.4.9.4 Metal işleme sıvısı tanklarında, yabancı madde girişini engelleyecek şekilde kapaklar bulunmalıdır.3.4.11 Ergonomi:Makinalar, kulanım sırasında aşırı efor sarf etme, sağlıksız duruş veya yorulmayı engelleyecek şekilde ergonomik prensiplere uygun tasarımlanmalıdır:3.4.12 Beklenmeyen çalışma, aşırı çalışma/aşırı devir:3.4.12.1 Beklenmeyen makina hareketleri (örneğin, iş milinin dönmesi, eksen hareketi, iş milinden takımın serbest kalması) önlenmelidir.3.4.12.3 Elektromanyetik uyumluluk-Bağışıklık: Elektronik kumanda sistemleri, elektromanyetik girişimlerden korunacak ve EN 61000-6-2'ye uygun olarak elektrik sistem çalışmasına veya arızaya maruz kaldığında kararlılığını sürdürecek şekilde tasarımlanman ve kurulmalıdır.3.4.12.4 Elektromanyetik uyumluluk-Emisyon: Elektrik/elektronik tasarımda, elektromanyetik emisyonları sınırlamak üzere teknik bilgiler ve fiziki tedbirler uygulanmalıdır.3.4.13 Güç beslemesi arızası:3.4.13.1 Sistem, herhangi bir devredeki bir hattın kopması (örneğin, tel, boru veya hortum kopması) güvenlik işlevi kaybına yol açmayacak şekilde tasarımlanmalıdır.3.4.13.2 Enerji beslemesindeki herhangi bir kesilme veya arıza, bir tehlikeye yol açmamalıdır. Yetersiz basınç veya gerilim belirlenmeli ve makina çevrimi kesilmeli veya durdurulmalıdır.3.4.14 Kumanda devresi arızası:3.4.14.1 Her makina bir veya daha fazla acil durdurma kumanda tertibatına sahip olmalıdır.3.4.15 Düşen veya fırlayan nesneler veya fışkıran sıvılar:3.4.15.1 İşlenen malzemenin öngörülebilen fırlaması ve metal işleme sıvısının fışkırmasına engel olacak veya tutacak şekilde koruyucular sağlanmalıdır. (Bunlar, işlenen malzeme/metal işleme sıvısını toplanma alanlarına yönlendirmek için iş mili kafasına sabitlenen ayarlanabilen bir saptırma koruyucusu veya fırlama alanını tamamıyla kapatan sabit bir koruyucu şeklinde olabilir.)3.4.15.2 Koruyucular, normalde fırlamaları beklenebilen makina parçaları ve/veya bileşenlerinin enerjisini sönümleyecek veya kişileri bunlardan koruyacak şekilde sağlanmalıdır.3.4.16 Dengenin bozulması/makinanın devrilmesi: 3.4.16.1 Makinalar, öngörülen çalışma şartları altında devrilme, düşme veya beklenmeyen hareket riskleri olmaksızın dengede kalacak şekilde tasarımlanmalı ve imal edilmelidir.3.4.16.2 Devrilmeyi önlemeye yardımcı olmak için zemin cıvatalama tedbirlerden biri olarak kullanıldığında, imalatçılar cıvataları ve gerekli zemin özelliklerini belirtmelidir.

EDKD: Elektro duyarlı koruyucu donanım

AGKT: Aktif-görsel elektronik koruyucu tertibatlar

BDKT: Basınca duyarlı koruyucu tertibatlar


VII. OTOMOTİV GRUBU


VII.1 DİKİZ AYNALARIİki Tekerlekli Motorlu Araçların Dikiz Aynalarının, Dikiz Aynalarının Gidona Takılması Hususunda Onayı ile İlgili Teknik Düzenleme

Genel Özellikler

Dikiz aynası, arka tarafın net bir görüntüsünü veren ay-nadır ve sürücünün aynadan yansıyan görüntü ile ara-cın arka tarafını kolaylıkla görmesini sağlayan bir taşıt parçasıdır. Arkada trafikte seyreden aracı ve geri ge-lirken arka tarafı kontrol etmekte faydalıdır. Aracın sa-ğında ve solunda bulunan herhangi bir yayayı ya da bir nesneyi ve yine geri gelirken arka kısmı kontrol etmeyi sağlar.

Arka dikiz aynalarının tümü ayarlanabilir olmalıdır. Taşıt üzerine yerleştirilen arka dikiz aynaları bu yönetmeliğe göre tasdik edilmiş sınıf L tipi olmalıdır, normal kullanım şartları altında hareketsiz kalacak şekilde yerleştirilmelidir.

İşaretlemeler

Dikiz aynası, imalatçının ticari adını ve işaretini taşımalı-dır; bu işaret açık bir şekilde okunaklı ve silinmez olma-lıdır. Her arka dikiz aynası, imalatçı onay numarasının yerleştirileceği yeterli bir yere sahip olmalı ve taşıt üzeri-ne yerleştirildiğinde onay numarası okunabilmelidir. Bir daire ile çevrili E harfi ve aynı daire içinde E harfinden sonra, onayı tasdik eden ülkeyi temsil eden numara, bir onay numarası, ”L“ harfi formunda bir ek sembol olmalıdır.

Bir arka dikiz aynasına takılan yukarıdaki onay işareti, aynanın L tipinde ve arka dikiz aynası olduğunu, onay numarası 002439 olarak Hollanda’da (E4) tasdik edil-diğini gösterir. Onay numarasının ilk iki rakamı, Yönet-melik No 81’in orijinal formundaki özelliklere göre onay işareti tasdikinin yapıldığını gösterir.

VII.2 EMNİYET CAMLARIEmniyet Camları ve Cam Malzemelerin Onayı ile İlgili Hükümler

Kapsam

Bu yönetmelik; aydınlatma ve ışıklı sinyal tertibatları ve cihaz panel camları, özel kurşungeçirmez camlar hariç olmak üzere güç tahrikli taşıtlar ve römorklarında ön cam, diğer camlar veya bölme camı olarak takılması tasarımlanan emniyet camlarına ve cam malzemelere uygulanır.

Bu yönetmelik, güç tahrikli taşıtlar ve römorkları veya çift camlı pencereler üzerine emniyet camlarının ve cam malzemelerinin takılmasını kapsamaz.

Özellikler

Ön cam olarak imal edilen camlar dâhil bütün camlar kırıldıkları takdirde yaralanma tehlikesini mümkün oldu-ğunca azaltacak şekilde olmalı ve cam normal trafik içinde meydana gelebilecek olumsuzluklara ve atmos-ferik ve sıcaklık şartlarına, kimyasal etki, yanma ve aşınmaya karşı yeterince dayanıklı olmalıdır.

Emniyet camı ayrıca saydam olmalı, ön camdan bakıldı-ğında nesnelerde herhangi bir önemli bozulmaya ve trafik ışık ve işaretlerinde kullanılan renklerde herhangi bir karı-şıklığa neden olmamalıdır. Ön camın kırılması durumunda bile sürücü taşıtı emniyetli şekilde frenleyebilecek ve dur-durabilecek yeterlikte yolu rahatlıkla görebilmelidir.

Yapılan Deneyler

Çarpma deneyi ve gövdeye bağlı tutamak üzerine uy-gulanan eğme deneyi.

Test Kuruluşu ve Numune Planı

4 adet numune alınmalıdır fakat onay deneylerini yap-maktan sorumlu teknik servisler isteğine bağlı olarak ek numunelere ihtiyaç duyulabilir.

YÖNETMELİK / REGÜLASYON NUMARASI VE İSMİ

YETKİLİTEKNİKSERVİS

BM/AEK R-81

Sepetli Olsun Olmasın İki Tekerlekli Motorlu Araçların Dikiz Aynalarının, Dikiz Aynalarının Gidona Takılması Hususunda Onayı ile İlgili Teknik Düzenleme

TSE


Emniyet Camları, imalat şekline göre başlıca ikiye ay-rılır:

1-Temperlenmiş (Toklaştırılmış) Camlar, ısıl işleme (ısıtma ve ani soğutma) tabi tutularak düz ve bombeli olarak şekillendirilir. Otomotiv, inşaat ve beyaz eşya sek-törlerinde kullanılır. Özelliği temperleme işlemi ile verilen mekanik dayanımdır. Mekanik dayanımı arttırmak ve kı-rıldıktan sonra küçük parçalara ayrılmasını sağlamak için özel işleme tâbi tutulmuş tek bir tabaka camdan oluşur.

2-Lamine camlar, iki cam arasına yerleştirilen plas-tik ara tabaka (genellikle PVB “polivinilbutiral” kullanıl-maktadır) ısıtılarak basınç altında tatbik edilir. Düz ve bombeli olarak inşaat ve otomotiv sektörlerinde kulla-nılmaktadır.

Yapılan Deneyler

Parçalanma Deneyi; Cam levhanın kırılması ile olu-şan cam kırık ve parçaların yaralama riskini en aza in-direcek şekilde doğrulanması ve ön camda kırılmadan sonra kalan görüşün kontrolü.

Mekanik Dayanım Deneyi; Kafa deneyi ve bilye çarp-ma deneylerinden oluşur.

Ortama Dayanım Deney; Aşınma dayanım deneyi, yük-sek sıcaklığa dayanım deneyi, ışınıma dayanım deneyi, neme dayanım deneyi, sıcaklık değişikliklerine dayanım deneyi, benzeştirilmiş hava şartlarına dayanım deneyi, çapraz kesme deneylerinden oluşur.

Optik Kaliteler Deneyi; Optik bozulma deneyi, ikincil imaj ayırım deneyi, renklerin tayini deneyi, yanma dav-ranışı (yangın direnci) deneyi, kimyasallarla dayanım deneyi, esneklik ve katlanma deneyi.İşaretlemeler

Her emniyet camı levhası, imalâtçının ticarî ismini veya markasını uygun şekilde taşımalıdır. İmal edilen par-çalar, asıl imalâtçısına ayrılan ECE Yönetmelik No. 43 numarasını taşımalıdır. İşaretleme açıkça okunabilir ve silinmez olmalıdır.

Plâstik malzemeden yapılmış yüzü olan toklaştırılmış bir ön cama iliştirilen yukarıdaki aksam tip onayı işareti, bu yönetmelik uyarınca 002439 numaralı tip onayına göre ilgili aksamın Hollanda’da (E4) onaylandığını gös-terir. Onay numarası, onayın Yönetmelik 43’ün şartları-na uygun olarak verildiğini gösterir.

Plâstik malzemeden yapılmış yüzü olan adî lâmineli bir ön cama iliştirilen yukarıdaki aksam tip onayı işareti, Yönetmelik 43 uyarınca 002439 numaralı tip onayına göre ilgili aksamın Hollanda’da (E4) onaylandığını gös-terir. Onay numarası, onayın Yönetmelik 43’ün şartları-na uygun olarak verildiğini gösterir.

Test Kuruluşları ve Numune Alımı

Yapılacak her bir deney için, farklı sayıda numune alın-ması gerekmektedir.

Şekil 1-Plâstik Malzemeden Yapılmış Yüzü Olan Toklaştırılmış Ön Camlar

Şekil 2-Plâstik Malzemeden Yapılmış Yüzü Olan Adî Lâmineli Ön Camlar

YÖNETMELİK / REGÜLASYON NUMARASI VE İSMİ


BM/AEK R-43

Güvenlik Camlarının ve Bunların Araçlara Takılmasının Onayı ile İlgili Teknik Düzenleme

TSE

TÜV SÜD

VII.3 KORUYUCU BAŞLIKLAR (KASKLAR)Mopedler ve Motosikletlerin Sürücüleri ve Yolcu-ları için Koruyucu Başlıklar (Kasklar) ve Bunların Siperliklerinin Onayı ile İlgili Hükümler

Kask Nedir ve Ne İşe Yarar?

Mopedler veya motosikletlerin sürücüleri ve yolcuları için, giyen kişinin başının darbelere karşı korunması için tasarımlanmış bir başlıktır. En öncelikli koruma aracıdır. Aynı zamanda seyir esnasında hava şartlarından ve rüz-gârın neden olacağı kulaklardaki uğultuyu, rüzgârın yüze ve gözlere çarpmasını engelleyerek, başı çeşitli böcek ve diğer nesnelerden koruyup sürüş konforu sağlar.


Sabitleme sistemi ya da çene kayışı çok önemlidir. Kaza anında kaskın kafada kalmasını sağlar. Kayış, kaskın her iki yanına bağlıdır. Kaskı her taktığınızda mutlaka kayışı da güvenli bir şekilde bağlamak gerek-lidir. Bu işlem sadece birkaç saniye alır. Kayışı bağla-madan kask takmak, emniyet kemeri takmadan araba kullanmaya benzer.

Motosiklet kaskları çok komplikedir ve özel tasarlan-mıştır. Yıllar süren bilimsel araştırmaların neticesinde geliştirilmiştir. Bir motosiklet kaskında 4 temel parça bulunur: dış yüzey, darbe emici iç yüzey, konforlu ped ve iyi bir sabitleme sistemi.

Dış Yüzey; genellikle aynı aileden olan güçlendirilmiş fiber bileşimi ya da termoplastikten (polikarbonat gibi) yapıl-mıştır. Bu çok güçlü bir maddedir ve sert bir şeye çarp-tığında korumak üzere tasarlanmıştır. Darbe ile oluşan enerjiyi kafaya ulaşmadan dağıtmayı sağlar. Ancak bu, korumak için tek başına yeterli değildir. Dış yüzeyin içinde aynı derecede önemli, genellikle geliştirilmiş polistren’den (çoğunlukla strofor gibi olduğu düşünülen) yapılmış darbe emici bir iç yüzey vardır. Bu yoğun tabaka, kafa hareket etmeye devam etmek isterken oluşan darbeyi emer. Her iki yüzey ve astar, sert darbelerde oluşan basıncı tama-men dağıtır. Bazı kaskların dış yüzeyleri şiddetli darbelerde çatlayabilir ya da kırılabilir. Bunun nedeni kaskın darbeyle oluşan basıncı emmesidir. Bir kaza sonrasında kullanılan kask hasar görmemiş gibi görünebilir. Ancak koruma et-kisi azalmış olabileceğinden değiştirilmelidir.

Konforlu ped, yumuşak köpük ve kumaştan oluşan kafanızı saran tabakadır. Sizi rahat tutar ve kaskın tam olarak kafanıza oturmasını sağlar. Bazı kasklarda bu kı-sım temizlik için sökülüp takılabilmektedir.

Kaskların kısımları ise geniş anlamda şu bileşen-lerden oluşur;

Koruyucu başlık, kabuk, rahatlık yastığı, çene kayışı, çenelik, üst kenar, alt yüz örtüsü, siperlik, koruyucu gözlük ve kullandıktan sonra atılabilir koruyucu film.

Kaskta Yer Alan Etikette Bulunanlar

Kask, minimum güvenlik standartlarını karşılamalıdır. Kaskın bu özelliklere sahip olup olmadığını, içinde ya da dışında yer alan onay belgesi etiketinden anlaşılabilir. Bu etikette, kaskın beden numarası, ağırlığı, markası, mo-deli bulunur. ECE kaskın güvenlik testlerinden geçtiğini gösterir. Kask ECE22-05 standardına sahip olmalıdır.

Bu organizasyonlar, kaskları aşağıdaki testlerden ge-çirirler:

Darbe – kaskın darbe emme kapasitesi,

Kaskın rüzgâra karşı direnci deneyi,

Sabitleme – kayışın esnemeden ve kopmadan bağlı kalması,

Görüş açısı – kask, her iki yönden en az 105 de-recelik görüş açısı sağlamalı (Pek çok insan her iki taraftan yalnızca 90 derecelik görüş açısı kullanır).

Kaskı Yenileme

Kask, bir kaza yapıldığında muhtemelen darbe emme özelliğini kaybettiğinden yenisinin alınması gerekmek-tedir. Pek çok kask üreticisi, 2 ila 4 yılda bir kaskın değiştirilmesini önermektedir. Çünkü koruma kalitesi zamana ve kullanıma bağlı olarak azalmaktadır.

Kaskın çene kayışı aşınabilir ya da sabitleme noktası ar-tık tutmayabilir; dış yüzeyi aşınmış ya da zarar görmüş olabilir. Kask yenilemenin en iyi nedenlerinden birisi de kaskların sürekli geliştirilmesidir. Birkaç yıl sonra alınan kask, şu an kullanılan kasktan daha iyi (daha güçlü, daha hafif, daha rahat) olacaktır. Kaskın görüş açısının

Yapılan birçok araştırmada, ölümle sonuçlanan motosik-let kazalarında kask kullanılmadığı ortaya çıkmıştır. Kas-kın sadece yasaların bir gereği olarak değil, motosiklet sürüşünde sürücünün ayrılmaz bir parçası olarak gö-rülmesi gerekmektedir. Diğer koruyucu giysilerle birlikte kask, kaza anında yaralanmayı en aza indirir. Arabadaki emniyet kemeri gibi, kask da güvenlik için kaçınılmazdır.

Kaskın Kısımları

Konforludestek pedi

Motor ve rüzgar gürültüsünü keser

Dış yüzey enerji dağıtırken iç yüzey darbeyi emerek kafayı koruru

Gözleri ve Yüzü Rüzgardan ve havada uçuşan nesnelerden korur; iyi bir görüş sağlar

Sabitleme sistemi kaskın kafada kalmasın sağlar

Yumuşak yastıkKabuk

Koruyucuyastık

Uç ayarı

Yastıklama

YastıklamaBağlama sistemi

Ense örtüsü

Sert dış yüzey

Darbe emici yüzey

Konforlu destek pedi

Vizör

Çene koruyucu

Sabitleme sistemi

Temel Yapı

Koruma / Konfor Özellikleri


geniş ve ses yalıtımı ile konforunun iyi olması gerek-mektedir. Kaskın ön camı (Vizör) kısmının buğulanmaya karşı folyosunun olmasına özen gösterilmelidir. Vizörün UV ışıklarına karşı hassasiyeti test edilmiş olmalıdır. Gözü yoracak ve güneş ışıklarını direk alacak, plastik vizörlerden kaçınılmalı ve vizör için ayrıca uluslararası standart ibaresi bulunması tercih sebebi olmalıdır.

Onay ve İşaretlemeler

Uygun olarak sunulan koruyucu başlıklara ve varsa si-perliklere, bu Regülasyonun özelliklerini sağladığı tak-dirde onay verilmelidir.

Onaylanmış her tip koruyucu başlık üzerinde uluslara-rası bir onay işareti bulunur. “E” harfi ve takiben onayı veren ülkenin ayrım numarasını birlikte çevreleyen bir daire ve onay numarası ile birlikte;

-Bir kısa çizgi (tire) ve sembol,-Başlıkta alt yüz örtüsü yoksa “J”,-Başlıkta alt yüz örtüsü varsa “P” veya-Başlıkta koruyucusuz alt yüz örtüsü varsa “NP”.

Başlık ve uygunsa alt yüz örtüsü üzerindeki işaretleme açıkça okunabilir, silinmez ve aşınmaya karşı dayanıklı olmalıdır. Piyasaya arz edilmiş olan her koruyucu başlık ulusal lisanda veya ürünün gönderildiği ülkenin lisanla-rından birine göre aşağıdaki işaretlemeleri içeren açık-ça görülebilir bir etiketi taşımalıdır.

I. Koruyucu Başlık Diyagramı

Siperliksiz veya Bir veya Daha Fazla Tipte Siperlikli Koru-yucu Başlık İçin Onay İşaretinin Düzenlenmesine Ait Örnek

Bir koruyucu başlığa tutturulan yukarıdaki onay işareti ilgili başlık tipinin 051406/J onay numarasına göre Hol-landa’da (E4) onaylanmış olduğunu göstermektedir. Onay numarası, bu onayın alt yüz örtüsüne (J) sahip olmayan bir başlıkla ilgili olduğunu ve onay sırasında hâlihazırda 05 serisi değişiklikleri birleştiren 22 numa-ralı Regülasyonun şartlarına uygun olarak verildiğini ve imalât seri numarasının 1952 olduğunu gösterir.

Not: Onay numarası ve imalât seri numarası daireye ya-kın ve “E” harfinin üstüne veya altına veya bu harfin so-luna yahut sağına yerleştirilmelidir. Onay numarasının ve imalât seri numarasının rakamları “E” harfi ile aynı tarafta olmalı ve “E” harfi ile aynı yöne bakıyor olmalıdır. Diğer sembollerle herhangi bir karışıklığı önlemek amacıyla Ro-men rakamlarının kullanımından kaçınılmalıdır.

II. Siperlik

Koruyucu Başlığa Takılan Bir Siperlik İçin Onay İşaretinin Düzenlenmesine Ait Örnek

Bir siperliğe tutturulan yukarıdaki onay işareti, ilgili si-perliğin FX2 referansına göre Hollanda’da (E4) onay-lanmış olduğunu ve onaylı başlığın bütünleyici bir par-çasını oluşturduğunu göstermektedir.

Test Kuruluşu ve Numune Planı

Test ve muayene hizmeti TSE VE TÜV-SÜD tarafından yapılmaktadır. Numune sayısı bütün deneylerin yapıla-bileceği kadar yeterli, çeşitli boyuttaki 20 numuneden daha az olmamalıdır.

VII.4 AYDINLATMA VE IŞIKLI SİNYAL CİHAZLARI (L3 SINIFI TAŞITLAR)Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazlarının Yerleştiril-mesi Konusunda L3 Sınıfı Taşıtların Onayı ile İlgili Hükümler

Kapsam

Bu Yönetmelik, azamî tasarım hızı 50 km/h ve/veya si-lindir hacmi 50 cm3’ü aşan, yan sepetsiz, iki tekerlekli güç tahrikli taşıtların onayını kapsar.

Genel Özellikler

Aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazları, normal kullanımla-rı esnasında maruz kalabilecekleri titreşimlere rağmen çalışmalarına tatminkâr bir şekilde devam edecek ve bu Yönetmelikte belirtilen karakteristiklerini sürdürecek şekilde tasarımlanmalı ve yapılmalıdır. Özellikle lâmba-ların istem dışı olarak ayarsız olmaları mümkün olma-malıdır. Aydınlatma lâmbaları, yönlendirmelerinin doğru ayarı kolayca yapılabilecek şekilde yerleştirilmelidir.

Motosikletlerde bulunan far çeşitleri; uzun huzme farı, kısa huzme farı, yön belirtici lâmba, fren lâmbası, arka tescil plâkası lâmbası, ön konum lâmbası, arka konum lâmbası, üçgen olmayan arka geri yansıtıcı, üçgen ol-mayan yan geri yansıtıcı, taşıt tehlike ikaz sinyali, ön sis lâmbası, arka sis lâmbasıdır.

YÖNETMELİK / REGÜLASYON NUMARASI ve İSMİ


BM/AEK R-22

Motosiklet ve Moped Sürücüleri ve Yolcuları İçin Koruyucu Başlıklar ve Gözlüklerinin Onayı ile İlgili Teknik Düzenleme

TSE

TÜV SÜD


VII.5 AYDINLATMA VE IŞIKLI SİNYAL CİHAZLARI (TEKERLEKLİ TARIM VEYA ORMAN TRAKTÖRLERİ)Tekerlekli Tarım veya Orman Traktörlerinin Aydın-latma ve Işıklı Sinyal Cihazları ile İlgili Aksam Tip Onayı Yönetmeliği (2009/68/AT)

Kapsam

Bu Yönetmelik, havalı lastik tekerlekli ve azami tasarım hızı 6 ila 40 km/saat olan tarım veya orman traktörle-rine yerleştirilmek üzere imal edilen, aşağıda belirtilen aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarının aksam tip onayı işareti taşımasına ilişkin hususları kapsar.

sinyal cihazlarının takılması bakımından Hollanda’da (E4), 01 serisi değişikliklerle değiştirilmiş Yönetmelik No: 53’e uygun olarak onaylandığını göstermektedir. Onay numarası, onayın Yönetmelik No: 53’teki şartlara uygun olarak verildiğini belirtmektedir.

Yapılan Deneyler

Lâmbaların konumu, lâmbaların görünebilirliği, kısa huzme farlarının öne doğru hizalanması, elektrik bağ-lantıları ve ikaz düzenleri, ışık yoğunlukları deneyleri. Ayrıca lâmbaların mevcudiyeti, sayısı, rengi, düzenlen-mesi ve varsa sınıfı, lâmbalar ve işaretleri görsel mua-yene edilerek kontrol edilmelidir.

Test Kuruluşu

İşaretler

YÖNETMELİK / REGÜLASYON NUMARASI ve İSMİ


BM/AEK R-53

Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazlarının Yerleştirilmesi Hususunda L3 Kategorisi Araçların Onayı ile İlgili Teknik Düzenleme

TSE

Tarım veya orman traktörü: Tarım veya ormancılıkta kullanılan, ana işlevi çekme gücü sağlamak olan, aletleri çekmek, itmek, taşımak veya belirli araçları, makineleri veya römorkları tahrik etmek için özel olarak tasarlanmış, en az iki dingilli, lastik tekerlekli veya sonsuz paletli, yük ve yolcu taşımak için donatılabilen motorlu araçlardır.

Aydınlatma ve Işıklı Sinyal Cihazları ile İlgili Ta-nımlamalar

1) Uzun huzme ve/veya kısa huzmeli far olarak görev yapan farlar veya bu farlarda kullanılan elektrik filamanlı lambalar: AT aksam tip onay işa-reti, uzun huzme ve/veya kısa huzmeli far görevi yapan motorlu araç farları ve bu farlarda kullanılan elektrik fila-manlı lambaları kapsayan, 11/9/2000 tarihli ve 24167 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların Uzun Huzme ve/veya Kısa Huzme Olarak Çalışan Far-ları ve Motorlu Araçlar ve Römorklarının Onaylanmış Lamba Ünitelerinde Kullanılan Işık Kaynakları (Filaman-lı Lambalar ve Diğerleri) ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/761/AT)’nde belirtildiği gibidir.


Motorlu Araçların Uzun Huzme ve/veya Kısa Huzme Olarak Çalışan Farları ve Motorlu Araçlar ve Römork-larının Onaylanmış Lamba Ünitelerinde Kullanılan Işık Kaynakları (Filamanlı Lambalar ve Diğerleri) ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/761/AT)’nin hükümleri, aşağıda-ki değişikliklerle birlikte tarım veya orman traktörleri için hem uzun huzme hem de kısa huzmeli far vazifesi gö-ren ve D çapı 160 mm’den az olan özel farların aksam tip onayına da uygulanmalıdır.

a) Motorlu Araçların Uzun Huzme ve/veya Kısa Huz-me Olarak Çalışan Farları ve Motorlu Araçlar ve Rö-morklarının Onaylanmış Lamba Ünitelerinde Kullanılan Işık Kaynakları (Filamanlı Lambalar ve Diğerleri) ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/761/AT)’nin Ek 2’den Ek-6’ya kadar eklerde ve Ek-7, Ek-9’da yer alan, madde 2.1’de belirtilmiş olan asgarî aydınlatma değerleri aşa-ğıdaki orantıya göre azaltılır.

((D – 45)/(160 – 45))2

Ancak, aşağıdaki hususlar mutlak alt limitlere tabidir:

- 3 lüks, sağ 75 ya da sol 75 noktasında,

- 5 lüks, sağ 50 ya da sol 50 noktasında,

- 1,5 lüks, Bölge IV’te.

Not: Geri yansıtıcının görünen yüzeyi yuvarlak değilse, çap, geri yansıtıcının görülen faydalı yüzeyi kadar bir alana sahip olan dairenin çapıdır.

b) Motorlu Araçların Uzun Huzme ve/veya Kısa Huz-me Olarak Çalışan Farları ve Motorlu Araçlar ve Rö-morklarının Onaylanmış Lamba Ünitelerinde Kullanılan Işık Kaynakları (Filamanlı Lambalar ve Diğerleri) ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/761/AT)’nin Ek 1, Madde 5.2.3.5’inde belirtilmiş olan CR sembolü yerine, fara ters bir üçgen içinde M sembolü yapıştırılır.

2) Uç hat işaret lambaları, ön konum (yan) lamba-lar, arka konum (yan) lambalar ve stop lambaları: AT aksam tip onay işareti, motorlu araçlar ve bunların römorklarına dair uç hat işaret lambaları, ön konum (yan) lambalar, arka konum (yan) lambaları ve stop lambalarını kapsayan, 13/11/2001 tarihli ve 24582 sayılı Resmî Ga-zete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorklarının Uç Hat İşaret Lambaları, Ön Konum (Yan) Lambaları, Arka Konum (Yan) Lambaları, Fren Lambaları, Gündüz Yakılan Lambaları ve İşaret Lambaları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/758/AT)’nde belirtildiği gibidir.

3) Yön belirtme (sinyal) lambaları: AT aksam tip onayı işareti, motorlu araçlar ve bunların römorkları için yön belirtme lambalarını kapsayan, 14/3/2001 tarihli ve 24342 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorklarının Sinyal Lambaları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/759/AT)’nde belirtildiği gibidir.

4 ) Geri yansıtıcılar: AT aksam tip onay işareti, mo-torlu araçlar ve bunların römorkları için geri yansıtıcıları kapsayan, 13/5/2001 tarihli ve 24401sayılı Resmî Ga-zete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorklarının Geri Yansıtıcıları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/757/AT)’nde belirtildiği gibidir.

5) Arka tescil plâka lambaları: AT aksam tip onay işareti, motorlu araçlar ve bunların römorkları için arka tescil plaka lambalarını kapsayan, 24/3/2001 tarihli ve 24352 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorklarının Arka Tescil Plaka Lambaları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/760/AT)’nde belirtil-diği gibidir.

6) Ön sis lambaları ve bunlarda kullanılan filaman-lı lambalar: AT aksam tip onayı işareti, motorlu araçlar için ön sis lambalarını ve bunlarda kullanılan filamanlı lambaları kapsayan, 14/8/2000 tarihli ve 24140 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların Ön Sis Lambaları ile ilgili Tip Onayı Yönetmeliği (76/762/AT)’n-de belirtildiği gibidir.

7) Arka sis lambaları: AT aksam tip onayı işareti, mo-torlu araçlar ve bunların römorkları için arka sis lamba-larını kapsayan 21/8/2000 tarihli ve 24147 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorkla-rının Arka Sis Lambaları ile ilgili Tip Onayı Yönetmeliği (77/538/AT)’nde belirtildiği gibidir.

8) Geri vites lambaları: AT aksam tip onayı işareti, motorlu araçlar ve bunların römorkları için geri vites lambalarını kapsayan, 15/8/2000 tarihli ve 24141 sa-yılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorklarının Geri Vites Lambaları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (77/539/AT)’nde belirtildiği gibidir.

9) Park lambaları: AT aksam tip onayı işareti, motor-lu araçlar ve bunların römorkları için park lambalarını kapsayan, 8/5/2001 tarihli ve 24396 sayılı Resmî Ga-zete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Römorklarının Park Lambaları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (77/540/AT)’nde belirtildiği gibidir.

Ürünle İlgili İşaretlemeler

Bakanlığımız, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanun’un 29’uncu maddesinde yer alan “Araçların yapım ve kul-lanım bakımından karayolu yapısına ve trafik kurallarına uyması zorunludur. Yapım safhasında, araçların Tip Ona-yı Yönetmeliği ile buna bağlı diğer yönetmeliklerin çıka-rılmasına Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkilidir.” hükmüne göre Onay Kuruluşu olmuştur. Bakanlığımız, bu yetkisini kullanarak piyasaya güvenli ürün arzını sağ-lamak için araç, sistem, aksam ve ayrı teknik ünitelerin gerekli düzenlemelerini sağlamaktadır. Bu düzenlemeler, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM/AEK) (UN-ECE) tarafından yayımlanan Teknik Düzenle-meler (Regülasyon) ve Avrupa Birliği Ekonomik Komis-yonu (EC) tarafından yayımlanan AB yönetmeliklerdir.

Tekerlekli tarım veya orman traktörü imalatçıları, aşa-ğıda belirtilen işaretlerden birisini taşıyan traktörlere ait aydınlatma ve sinyal cihazlarını Tekerlekli Tarım veya Orman ve Işıklı Sinyal Cihazlarının Yerleştirilmesi ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (2009/61/AT) hükümlerine uy-gun olarak traktöre yerleştirmek zorundadır.

a) Bu Yönetmelik ekinde yer alan motorlu araçlar ve rö-morklarının aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarına ilişkin yönetmeliklere göre verilen “e” AT aksam tip onayı işareti,


b) Bu Yönetmelik ekinde yer alan yönetmelikler içeri-sinde atıfta bulunulan, bu Yönetmelik kapsamındaki aydınlatma ve ışıklı sinyal cihazlarına ilişkin Birleşmiş Milletler/Avrupa Ekonomik Komisyonu (BM/AEK) Tek-nik Düzenlemelerine (Regülasyonlara) göre verilen ve eşdeğer olarak kabul edilen “E” aksam tip onayı işareti.

4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlan-ması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 5’inci madde-sinde “Üretici, piyasaya sadece güvenli ürünleri arz etmek zorundadır” hükmü yer almaktadır.

AT Yönetmeliklerine (“e”) göre onay almış araç, aksam, sistem ve ayrı teknik üniteler ile Birleşmiş Milletler Tek-nik Düzenlemelerine (“E”) göre onay almış aksam, sis-tem ve ayrı teknik üniteler güvenli ürün sayılır. Aksam, sistem ve ayrı teknik ünitelerin satışı veya hizmete gir-mesi için ilgili düzenleyici mevzuatın şartlarına uyması ve usulüne uygun bir şekilde işaretlenmiş “e” veya “E” işaretleri olması yeterlidir.

Teknik Düzenleme

NoYönötmelik Adı

Resmi Gazete Tarih ve Numarası

İlgili Teknik Servis

R-1Motorlu taşıtların asimetrik uzun huzme ve/veya kısa huzme yayan ve R2ve/veya HS1 kategorilerindeki filaman lambaları ile donatılmış farların onayı

9/8/2000-24135 TSE

R-5Motorlu taşıtlar avrupa tip asimetrik uzun huzme veya kısa huzme veya her ikisini yayan (SB) atom farlarının onayı

9/8/2000-24135 TSE

R-6 Motorlu taşıtların sinyal lambalarının onayı 9/8/2000-24135 TSER-7 Motorlu taşıtların lambalarının (yan, arka, stop) onayı 9/8/2000-24135 TSER-8 Motorlu taşıtların Halojen filamanlı farların onayı 9/8/2000-24135 TSER-19 Motorlu taşıtların ön sis lambalarının onayı 8/3/2000-23987 TSER-20 Far 11/5/1998-23339 TSER-23 Motorlu taşıtların geri vites lambalarının onayı 8/3/2000-23987 TSE

R-31Simetrik olmayan geçiş hüzmesi ve/veya sürüş hüzmesi yayan motorlu araç halojen atom farlarının onayı

28/3/2002-24709 TSE

R-37 Motorla taşıtların ampüllerinin onayı 9/3/2000-23988 TSER-38 Motorla taşıtların arka sis lambalarının onayı 9/3/2000-23988 TSER-77 Motorla taşıtların park lambalarının onayı 9/3/2000-23988 TSER-87 Motorla taşıtlar için gündüz yakılan lambalarının onayı 3/1/2003-24982 TSE

R-91Motorlu taşıtların ve Römorkların yan işaret lambalarının onayı

20/7/2000-24115 TSE

R-98Gaz boşalmalı ışık kaynakları ile donatılan motorlu taşıt farlarının onayı

26/4/2000-24031 TSE

R-99Güç tahrikli taşıtların onaylanmış gaz boşalmaları lamba birimlerinde kullanılacak olan gaz boşalmalı ışık kaynaklarının onayı

26/4/2000-24031 TSE

R-112Asimetrik kısa huzme yada uzuh huzme ve ikisinide yayan ve filamanlı lambalarla donatılmış, motorlu taşıt farlarının onayı

3/1/2003-24982 TSE

R-113Simetrik kısa huzme ya da uzun huzme veya ikisini de yayan ve filamanlı lambalarla donatılmış, motorlu taşıt farlarının onayı

3/1/2003-24982 TSE

Mevzuat ve Yetkili Test Kuruluşları


Teknik Düzenleme

NoYönötmelik Adı

Resmi Gazete Tarih ve Numarası

İlgili Teknik Servis

2007/46/ATMotorlu araçları tip römorkları tip onay yönetmeliği (MARTOY)

28.06.2009/27272

76/759/AT

Motorlu araçlarının ve römorklarının uç nat işaret lambaları, ön konum (yan) lambaları, arka konum (yan) lambaları, fren lambaları, gündüz yakılan lambaları ile ilgili tip onay yönetmeliği

31.11.2001/24582 TSE

76/759/ATMotorlu araçlarının ve römorklarının sinyal lambaları ile ilgili tip onay yanatmeliği

14.3.2001/24342 TSE

76/761/AT

Motorlu araçların uzun hüzme ve/veya kısa huzme olarak çalışan farları ve motorlu araçlar ve römorklarının onaylanmış lamba ünitelerinde kullanılan ışık kaynakları ile ilgili tip onay yönetmeliği

11.9.2000/24167 TSE

76/762/ATMotorlu araçların ön sis lambaları ile ilgili tip onay yönetmeliği

14.8.2000/24140 TSE

77/538/ATMotorlu araçların ve römorklarının arka sisi lambaları ile ilgili tip onayı

21.8.2000/24147 TSE


15.8.2000/24141 TSE


8.5.2001/24396 TSE

76/757/ATMotorlu Araçların Ve Römorklarının Geri Yansıtıcıları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği

13.5.2001/24401 TSE

76/760/ATMotorlu Araçların ve Römorklarının Arka Tescil Plaka Lambaları ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği

24.3.2001/24352 TSE

1 Almanya 8 Çek Cumhuriyeti 19 Romanya 29 Estonya 2 Fransa 9 İspanya 20 Polonya 32 Letonya 3 İtalya 11 Birleşik Krallık 21 Portekiz 34 Bulgaristan

4 Hollanda 12 Avusturya 23 Yunanistan 36 Litvanya

5 İsveç 13 Lüksemburg 24 İrlanda 37 Türkiye 6 Belçika 17 Finlandiya 26 Slovenya 49 GKRY 7 Macaristan 18 Danimarka 27 Slovakya 50 Malta

2. Konu ile İlgili AB Teknik Mevzuatı

Denetim Sırasında Dikkat Edilecek Hususlar

1. Denetlenen ürünlerde, ürünün Aksam Tip Onay Belgeli olduğunu kanıtlayan “E” veya “e” işareti olmalıdır.

2. Ürün üzerinde herhangi bir işaret görülmüyor veya görülen işaretlerin de taklit olduğu düşünülüyorsa ürün için Tip Onay Belgesi üretici/satıcı veya ithalat-çıdan istenilmelidir. (Örnek tip onaylar belgeleri, ilgili regülasyon metinlerinde ve tip onay yönetmelikleri eklerinde bulunmaktadır)

3. Ayrıca; piyasaya arz edilen bir motorlu araç üzerinde ithal veya yerli olsun Tip Onay Belge numarası yer almalıdır. Kontrollerde bu hususa da dikkat etmek gerekir.

Bununla birlikte motorlu araç imalatçıları tip onay belgesi alırken tam araç için gerekli olan direktif veya regülas-yonlara göre Aksam Tip Onay Belgelerini alması gerekir. Tüm bu Aksam Tip Onay Belgeleri mevcut ise araca ait Tip Onay Belgesi verilmektedir. Bu itibarla Tip Onay Bel-ge numarasının araç üzerinde olması da aksam onayla-rının tamam olduğunu gösterir.

“Bu kitapta yer alan rehberler, ürünlere ilişkin standartlardan önemli görülenler göz önünde bulundurularak hazır-lanmıştır. İşbu Rehber Bakanlığımız PGD faaliyetlerine esas olmak üzere hazırlanmış olup, üreticinin Rehberde yer almamakla birlikte teknik düzenlemede bulunan diğer yükümlülüklerini ortadan kaldırmaz.”

sÜgdgm

Documents