I N D I T N U M M E R

Marcheren

Als we het in België met iets niet eens zijn, laten we het meestal wat betijen. Tot het ons de oren uitkomt. Dan trekken we de straat op. We marcheren met z’n allen om onze stem te laten gelden. Een witte mars, een mars voor een regering, een mars pro dit en een mars con-tra dat. De organisatoren van zo’n volkstoeloop zijn jongeren, politieke groeperingen, vakbonden en noem maar op. Maar zelden is het de kerk die het voortouw neemt.

In Guatemala bestaan ze ook, die marsen. En mars voor mensenrech-ten, voor het recht op een woning en een lapje grond. Een mars tegen de mijnindustrie, die hele stukken landschap kaal pikt. Een mars tegen onderdrukking van minderheden en tegen straffeloosheid. Een mars voor de toekomst van de nieuwe gene-ratie. En de kerkleiders marcheren moedig op kop.

De kerk in Vlaanderen is door een dal gegaan, maar ze moet eruit klimmen. Ze moet durven opkomen voor de waarden waar ze voor staat. Niet door belerend een vinger op te steken. Maar door positief in de wereld te staan. We snakken mas-saal naar wat naastenliefde en soli-dariteit, een betere wereld voor de gewone mens. Als de kerk daar niet mee haar schouders onder zet, kan ze er beter een kruis over maken. Of ze kan ook even bezinnen en over de grenzen kijken. Naar Guatemala, waar kerkleiders op tafel durven slaan, woedend zijn over onrecht-vaardigheid en marcheren voor het leven. Van anderen.

Herlinde Hiele

Ontmoeting zet je op weg

Ontmoeting in Guatemala Hoe kunnen kerk en samenleving elkaar ontmoeten? Dat is de centrale vraag van de nieuwe Missio-campagne. De kerk moet in ontmoeting treden met de samenleving en echt in interactie gaan. In Guatemala neemt de kerk deze missie zeer ernstig. En er zijn ook Belgen die er zich met hart en ziel inzetten voor de goede zaak. lees verder op blz. 4 en 5

sprak met Rik TorfsRik Torfs twijfelt nooit ofte nimmer aan de basisboodschap van de kerk. Daarvoor is de kerk hem veel te lief. In dit nummer denkt hij luidop na over de betekenis van die boodschap, de toekomst van de kerk en de kracht van het geloof. Hij blikt daarbij ver over de grenzen, naar Brazilië en Suriname.

lees verder op blz. 8

© W

erel

dm

edia

thee

k, J

oh

an D

enis

49Stem van mensen wereldwijd Missio België, Vorstlaan 199, 1160 Brussel Driemaandelijkse informatiekrant van Missio

Suara

Een ketting van ontmoetingenWaar gaat het precies over wanneer we over ontmoeting spreken? Wat is typisch in de ontmoetingen die Jezus heeft? Wie ontmoet Hij? Wat gebeurt er tijdens zo’n ontmoe-ting? En wat zijn de resultaten ervan? Het zijn de herders die Hem als eerste hun liefde betuigen. Zij die als uitschot worden aanzien, ontmoeten Jezus met zijn ouders in een kribbe. Ze brengen Hem hulde en openen hun hart voor het leven, dat ze als een geschenk ervaren. Vervolgens is het de beurt aan enkele wijzen, die vanuit het Oosten een bijzonder licht gevolgd zijn en bij de nieuwgeborene uitkomen. Zij geven Hem kostbare geschenken. De ontmoeting met Christus is voor hen een bron van geluk en geeft hun leven een nieuwe wending. Wie nieuw leven ontdekt, kan niet anders dan de grootste dankbaarheid uitdrukken. Enkele jaren later, bij de opdracht in de tempel, ontmoet Jezus twee ouderlingen. Hier ontmoet Jezus de geschiedenis van een Godsvolk, dat uitkeek naar de komst van een Messias, een Bevrijder. Het is de ont-moeting met het gebeuren van het Oude Testament. De geschiedenis krijgt in deze ontmoeting een nieuwe dimensie. God zelf is mens geworden om samen met de mensen geschiedenis te schrijven, een geschiedenis die ruimte en tijd weet te overschrijden.

Tijdens de ontmoeting met Johannes de Doper, na een strijd met de duivel, wordt Jezus’ zending openbaar. De mensen moeten niet naar Hem komen, maar Hij zal naar de mensen gaan om hen te ontmoeten en nieuw leven te geven. Hij zal mensen onderdom-pelen in de Geest van zijn liefdevolle Vader.

Nog later ontmoet Jezus de farizeeën en schriftgeleerden, de religieuze en juridische leiders. Zij misbruiken de religie om aanzien en eerbetoon te verwerven. De ontmoeting met Jezus is voor hen ontnuchterend en allerminst aangenaam. Er zijn ook de ont-moetingen met de politieke leiders en met de Romeinse overheersers. Sommigen, zoals Pilatus, zien in Christus een bedreiging voor hun positie en macht. Andere Romeinse officieren openen wel hun hart voor het leven en de liefde van Jezus. Hij ontmoet ook verschillende zieke mensen: blinden, doofstommen, verlamden, mensen met hoge koorts, melaatsen en geesteszieken. Zij wor-den beschouwd als zondaars die boeten voor

hun zondig leven. Ze zijn onrein en daarom mag niemand met hen contact hebben. Toch luistert Hij naar hen, geneest ze en geeft hen een zending mee. Ook vrouwen krijgen de kans om Jezus te ontmoeten. Verschillende vrouwen verschijnen ten tonele. Zijn eigen moeder, Maria, de zussen van zijn vriend Lazarus. Verder ook een overspelige vrouw, die Hem blijft volgen en getuige is van zijn verrijzenis. Er zijn de arme weduwen en moeders die treuren om hun overleden kind. Allemaal krijgen ze aandacht van Jezus en worden ze door Hem getroost. Ze worden zijn trouwste volgelingen, die Hem zelfs bijstaan in zijn doodsstrijd aan het kruis. Verder zijn er de ontmoetingen met de tollenaars, die niet bijzonder geliefd zijn binnen de joodse samenleving. Ze worden beschouwd als collaborateurs met de gehate Romeinse bezetter. Maar de ontmoeting met Christus verandert hen. Ze krijgen berouw en willen hun fouten goedmaken. Een van hen wordt zelfs een directe volge-ling van de Zoon van God. Ten slotte zijn er de apostelen. Nadat zij Jezus ontmoet hebben, blijven ze aan zijn zijde. Door de dagelijkse ontmoetingen die ze met Jezus hebben, worden ze gevormd, zodat ze later zijn werk kunnen verder zetten. DialoogDeze ontmoetingen met christus zijn een dynamisch gebeuren. Beide partijen bewegen zich naar elkaar toe. Heel dikwijls weet Jezus welke vraag op Hem afkomt, nog voor het eerste woord gezegd is. Meestal stelt iemand een vraag aan Jezus. Soms is het Jezus zelf die zich richt tot iemand anders. Er wordt

dus gesproken en geluisterd, gevraagd en geantwoord. Er komt een dialoog op gang. Heel dikwijls wordt er in de dialoog een wens of een verlangen uitgedrukt. Christus kan de vraag van de andere steeds op een juiste manier interpreteren. Is het een authentieke wens? Of zit er iets anders ach-ter de woorden? Hij kaatst de vraag terug, om de andere aan het denken te zetten. Wie Christus iets vraagt, wordt door Hem uit-genodigd om over die vraag en over zichzelf na te denken. Christus is geen tovenaar die helpt om zomaar het begeerde te verwerven: Hij confronteert mensen met zichzelf. Die confrontatie is niet altijd leuk, de mensen zien hun grenzen en hun beperkingen. Op het moment dat mensen soms dreigen af te haken, wordt er een derde in het gesprek binnengebracht: zijn Vader. De dialoog wordt er een tussen drie partijen. Een nieuwe dimensie doet op die manier zijn intrede: de goddelijke aanwezigheid. Wat menselijk als frustrerend wordt ervaren, komt in een nieuw kader te staan: de goedheid en mens-lievendheid van God, die een barmhartige en vergevende God is. De persoon die de vraag stelde, mag zichzelf zijn en krijgt de kans om koerswijzigingen in het leven aan te brengen. De ontmoeting van mensen met Christus ver-andert beide partners. Christus geeft gehoor aan de vragen en wensen van de andere en probeert ze door te geven aan zijn Vader. De andere, die de liefde van God doorheen Christus mag ervaren, ervaart een nieuw geluk en vernieuwde energie. Hij of zij voelt zich een kind van God, wiens liefde ontvangen kan worden. Christus is solidair met de persoon die Hij ontmoet en de andere is solidair met Christus, met zijn boodschap en vooral met zijn Vader. Al wie naar Christus en zijn Vader luistert, krijgt uiteindelijk een zending. Het is een zending om anderen te ontmoeten en om binnen het goddelijk kader solidair te zijn. Gemeenschap van getuigenDe ontmoetingen met Jezus vinden plaats binnen een gemeenschap van getuigen. Zij mogen meeluisteren, meedenken en meevoelen. Aan het einde drukken ze uit wat ze van die ontmoeting en de dialoog geleerd hebben. Niet alleen aan kennis maar ook aan levenszin, aan waarden die hun leven kunnen kleuren. Bij die getuigen zijn er steeds twee groepen. Enerzijds zij die hun hart voor de bevrijdende boodschap van Christus openen. Hun ontmoeting met Christus leidt naar een diep geluk. Anderzijds zij die Hem niet willen begrij-pen of die zich door Hem bedreigd voelen.

We kunnen de ontmoetingen met Jezus afstandelijk benaderen als een historisch gebeuren zonder meer. Of we kunnen ze beschouwen als een reeks verhalen die ons ook nu nog weten te raken. Wij kunnen zelf de plaats innemen van de toeschouwers en kijken naar de ontmoetingen van Jezus met verschillende mensen. Hoe begrijpen wij die ontmoetingen? Staan wij vrijblijvend te kijken? Wat nemen wij van deze verhalen mee in ons verdere leven? Zijn wij solidair met de mensen, met Christus en zijn Vader? Voelen wij ons geroepen om ons steentje bij te dragen? Zij die de stap zetten naar een effectieve solidariteit en verbondenheid met christengemeenschappen wereldwijd, verdienen ten zeerste onze dankbaarheid.

CAMPAGNETEKST | Ontmoetingen die naar een ommekeer leiden

Dialoog

Ontmoeting

Solidariteit

Dialogue

Rencontre

Solidarité

‘Ontmoeting’ is een sleutelwoord in het leven van Jezus Christus. De evangelies zijn een reeks verhalen over hoe Jezus handelt en spreekt tijdens de vele ontmoetingen die Hij met verschillende mensen en met zijn Vader heeft. ‘Ontmoeting’ is dan ook een van de sleutelwoorden van de Blijde Boodschap.

Michel Coppin

“Wie de liefde van God doorheen Christus mag ervaren, ervaart een nieuw geluk en vernieuwde energie.”

Suara 249

De invulling van Rerum Novarum wordt sterk gekleurd door de ontwikkelingen van de 19e eeuw. Het industriële tijdperk is volledig doorgebroken. Dat brengt voor-uitgang met zich mee, maar drukt ook de arbeidersklasse in een onwaardige situatie. Paus Leo XIII pleit voor een goed loon,

voor het recht op eigendom en voor soli-dariteit met de zwakkeren. Zo gaat hij in tegen onder andere het ongebreideld kapi-talisme en een marxistische socialisme, die in opmars waren. In plaats daarvan wil de kerk een samenwerking tussen overheid en de nieuw opgerichte vakbonden.

Natuurlijk bekommerde de kerk zich al voor de 19e eeuw om mensen in moeilijk-heden. Jezus gaf zijn leerlingen de opdracht om te zorgen voor minderbedeelden: “Alles wat je voor één van mijn minste broeders hebt gedaan, heb je voor Mij gedaan.” (Mt25,31-46) De eerste christenen zet-ten deze opdracht vol overgave verder. Ook in de Middeleeuwen zijn er heel wat voorbeelden te vinden van christenen en kerkgemeenschappen die zich inzetten voor wie in nood verkeert. Wat vernieuwt met Rerum Novarum is dat de kerkelijke leiders meer gaan nadenken over wat deze mensen in verdrukking brengt en wat de rol van de kerk kan zijn om hen te bevrij-den van het juk dat zij dragen.

Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) bevestigt en versterkt deze kerkelijke betrokkenheid. De concilievaders pleiten voor een kerk die zich meer openstelt voor de problemen van de wereld. Ze reflecteren over de plaats, de taak en de missie van de kerk in de samenleving. Het is een denkoe-fening die nooit volledig voltooid is.

Ook paus Benedictus XVI begeeft zich, zoals veel van zijn voorgangers, op het terrein van de sociale leer van de kerk. In Caritas in Veritate (2009) analyseert de paus de economische systemen en de situ-atie waarin de wereld zich bevindt. Ook thema’s als solidariteit en ecologie komen aan bod. Daarbij schuwt de paus geenszins om ook het standpunt van de kerk bekend te maken, om aan te geven welk pad men volgens de kerk het best bewandelt. De ker-kelijke documenten zijn niet enkel analy-segericht, ze willen ook oplossingsgericht denken. Kerk en samenleving? Het kan dus, volgens de kerkelijke documenten!

Het citaat van de titel is terug te vinden in Rerum Novarum n° 24

Lucien Legrand: «Er zijn in India al veel din-gen ten goede veranderd met dank aan de kerken. In het dorp waar ik lang gewerkt heb, was er een tijd van grote droogte. Toen heeft de kerk het begrip ‘eten in ruil voor werk’ bedacht. Iedereen begon naar water-bronnen te graven, elk op z’n eigen veld. In ruil voor hun werk kregen ze eten van de kerk. Als iemand een bron vond, maakten we grote stukken land terug vruchtbaar. Nog een voorbeeld: in 1980 was de bevol-king van hetzelfde dorp nog totaal ongelet-terd. Er was enkel een lagere school, maar die boekte weinig resultaten. De missio-narissen zijn daar, in samenwerking met de overheid, gestart met een middelbare school. Dat heeft het dorp volledig veran-derd. De mensen kunnen een job vinden of hun land efficiënter bewerken.

Intussen hebben we een volgend stadium bereikt. Eerder dan enkel hulp geven, willen we nu mensen bewust maken. Met hulp van buitenaf is er altijd het risico dat je een bepaalde visie oplegt. Mensen moeten zelf het initiatief nemen om hun situatie te

verbeteren. Het is een vorm van ontwik-kelingssamenwerking, maar de wil voor de verandering komt van de mensen zelf.»

Missio: Religie en cultuur hebben volgens u een grote invloed op elkaar. Kan u een voorbeeld geven?Legrand: «Voor iemand die in India woont, komt religie van binnenuit. In het Westen associëren we religie met een tussenkomst van een god hierboven. Indiërs begrijpen niet goed wat theologie precies is. Zij noemen dat filosofie. God is voor hen een inwendige realiteit, terwijl religie een interne beleving is. Er is ook een verschil in religieuze expres-sie. In India is de relatie met God natuurlijk en spontaan. In Europa verbergen we het. Als in India mensen per bus een kerk pas-

seren, zullen ze met hun handen spontaan het gebaar van verering maken. Niemand kijkt daarvan op. Maar stel je eens voor dat een bus in Europa voorbij een kerk rijdt en dat een deel van de passagiers hun handen zouden vouwen. De andere mensen zouden nogal raar opkijken. (lacht)»

Missio: Is de Bijbel ook vandaag nog een relevant instrument?Legrand: «De relevantie van de Bijbel in India is enorm. India is een land van Schriften. De hindoes hebben de Veda’s, de

moslims hebben de Koran. De Bijbel past in het rijtje. Zeker het Nieuwe Testament is heel populair. Ik ken een hindoeïsti-sche dokter die al zijn vrije tijd wijdde aan de evangelies. Hij heeft zelfs een boek geschreven over de figuur van Jezus. Dat ligt anders met het Oude Testament. Dat is voor niet-christenen veel moeilijker om te begrijpen. Maar misschien voor christenen ook? De relevantie van de Bijbel gaat veel verder dan de christenen alleen.» Missio: Dankuwel voor dit gesprek.

De kerk als gemeenschappelijke moeder van arm en rijk?

LUCIEN LEGRAND | “Het Nieuwe Testament is populair”

Het samengaan van kerk en samenleving en de plaats van de kerk in de wereld is ook in de kerkelijke kringen een hot item. Deze kwestie kreeg een uitdrukkelijke plaats in kerkelijke documenten vanaf 1891. Toen publiceerde paus Leo XIII de encycliek Rerum Novarum. Hiermee kreeg de sociale leer van de kerk formeel gestalte. Deze leer wil een antwoord bieden op de concrete problemen waarmee de samenleving te kampen heeft. Op die manier wordt de betrokkenheid van de kerk getoond.

Catherine De Ryck

Lucien Legrand werd geboren in België, verhuisde op jonge leeftijd naar Frankrijk en zwaaide in 1952 Europa vaarwel, om in India op missie te gaan. Sindsdien woont en werkt hij in het land en verdiept hij zich in de Bijbel, de mix tussen het hindoeïsme en het christen- dom en de kracht van het geloof.

Catherine De Ryck & Herlinde Hiele

“Reflecteren over de taak van de kerk in de samenleving is een denkoefening die nooit volledig voltooid is.”

“Mensen moeten zelf het initiatief nemen om hun

situatie te verbeteren.”

Suara 349

Sommige van onze landgenoten zijn dag in dag uit begaan met Guatemala. Zij scharen zich achter de strijd om de sympathieke bewoners een rechtvaardiger bestaan te geven. Herentse heuvelGuatemala is geen officieel partnerland van de Belgische ontwikkelingssamenwerking. Maar de gemeentelijke ontwikkelingssamenwerking scheert er wel hoge toppen. Dit initiatief is ontstaan in de jaren tachtig, toen geëngageerde vrijwilligers en ngo’s aan-klopten bij hun gemeenten voor steun aan projecten en solidariteitsacties. De gemeente Herent heeft zo’n stedenband met Cobàn en Cahabòn, twee Guatemalteekse regio’s. Er wonen amper 13.000 mensen, waardoor er heel lokaal gewerkt kan worden. De banden tussen de regio’s en Herent zijn sterk. In december vorig jaar overleed de Guatemalteek Manuel Paau, een inspirerende Maya-priester die een aantal keer in Herent was geweest. Zijn overlijden gaf aanleiding tot een spirituele bijeenkomst met gezang, vuur en cacao, op de top van een Herentse heuvel. GuatebelgaEen ander voorbeeld van de betrokkenheid tussen België en Guatemala, is Guatebelga, een vzw die werd opgericht door familie en vrienden van Serge Berten en Walter Voordeckers. Deze twee jonge scheutisten waren in de jaren zeventig actief als missionaris in Guatemala. Ze engageerden zich in de strijd van de boeren tegen de grootgrondbezitters. In 1980 werd Walter Voordeckers doodgeschoten, twee jaar later werd Serge Berten ontvoerd en naar alle waarschijnlijkheid vermoord. Twintig jaar later werd Guatebelga opgericht. De vzw probeert het werk van de twee jonge priesters verder te zetten. Ze komt op voor democratie en mensenrechten in Guatemala en voert actie tegen de straffeloosheid. Ze klagen misdadigers aan en proberen hen voor de rechtbank te dagen.

MaesVerder zijn er uiteraard nog verschillende religieuze congregaties die hun steentje bijdragen. De zusters van Huldenberg, de zusters van de Jacht, Scheutisten en Fidei Donum priesters zijn actief op verschillende plaatsen in het land (zie kaart). Een van die Fidei Donum priesters die actief was in Guatemala, was Cesar Maes, een priester afkomstig uit Overmere die van 1970 tot 2003 actief was in Guatemala. Zijn werk was zodanig inspirerend dat verschillende sympathisanten na zijn dood zijn werk hebben verder gezet. Ze richtten de Fundación Padre Cesar Maes op. Die organisatie is actief in Ronse en organiseert regelmatig concerten en andere solidariteitsacties ten voordele van de Maya-bevolking in Guatemala.

SuaraStem van mensen wereldwijd

49 4

België en Guatemala: onbekend is onbemind?Guatemala is voor veel Belgen onbekend terrein. We weten amper waar we het land op de wereldkaart moeten situeren, laat staan wat de mensen er bezighoudt. Hoewel? Sommige Belgen houden er heel nauwe contacten op na met het kleine land. Guatemala is voor hen een inspirerend land of zelfs een tweede thuis, haar inwoners zijn verre buren en goede vrienden.

Herlinde Hiele

Gra

fiek:

Mis

sio

Foto

: Mis

sio

Foto

: Mis

sio

Missiodirecteur Guatemala

Missio is een van de organisaties die actief is in Guatemala. De nationale directeur vertelt:

«Ik vind dat de kerk in Guatemala heel goed werk levert. De bisschoppencon-ferentie heeft een actieplan uitgewerkt tot 2016. Dat plan gaat over wat de kerk kan doen om de mensenrechten te verdedigen. Missio heeft, als internatio-nale organisatie, al veel betekend voor de kerk in Guatemala, onder andere voor het katholiek onderwijs. Ik ben zelf nog maar sinds maart 2010 de directeur van Missio Guatemala. Samen met vier andere religieuzen werk ik op het secretariaat in Guatemala City. Met z’n vieren zouden we niet al het werk gedaan krijgen, maar gelukkig kunnen we dagelijks op heel wat vrijwilligers rekenen. Een keer per jaar komen alle Missio-directeurs van Midden– en Zuid-Amerika bijeen. We praten dan over wat ons bezighoudt. De sfeer is telkens heel gemoedelijk.»

Onderwijs is een basisrecht Hoewel lager onderwijs in Guatemala verplicht is, gaan veel kin-deren niet naar school. Om deze situatie te verbeteren, heeft de Guatemalteekse overheid veel aandacht voor gratis lager onderwijs. Maar ouders moeten het schooluniform, de boeken en het school-materiaal zelf aankopen en dus blijkt ‘gratis’ slechts een illusie. Veel kinderen gaan niet naar school door een gebrek aan geld. Ze gaan vaak werken in plaats van naar de klas te gaan. Daardoor zitten veel Guatemalteken gevangen in de vicieuze cirkel van

armoede. Zonder opleiding is het immers moeilijk om een job vinden. Bovendien zijn ongeschoolde mensen vaak onvoldoende op de hoogte van hun rechten en plichten. Missio zet dit jaar een school in Guatemala City in de kijker. Het instituut Emiliani Somascos in Guatemala City werd opgericht om in de hoofdstad ook katholiek onderwijs te voorzien. Missio hielp deze school uit de startblokken en helpt nog steeds om een goede werking te verzekeren. (cdr)

Wil je het Missio helpen deze school te steunen?

Juan Grogorio � Mendoza Arevelo

Missio: Wat doen de missionarissen in Jocatán?Jean-Marie Boxus: «Sinds ongeveer vijftig jaar zijn wij in de regio actief. We hebben scholen gebouwd en verschillende campagnes op touw gezet om de mensen te leren lezen en schrijven. Het resultaat mag er zijn: de oprichting van vakbonden en volksorganisaties komt de autonomie van de lokale bevolking ten goede. De politieke autoriteiten in Guatemala doen er alles aan om de kerk monddood te maken, want de kerk staat heel dicht bij de mensen op het platteland. Vandaag is er in het land een sterke druk om buitenlandse investeerders aan te trekken. Guatemala slaat de weg in van het kapitalisme en de gewone mensen realiseren

zich dat. Onlangs wilden de autoriteiten een groot econo-misch project uit de grond stampen, maar de daar was de lokale bevolking niet voor te vinden. Ze daagden de project-ontwikkelaar voor de rechtbank. Ik heb hen daarin gesteund. In de ogen van de autoriteiten zijn wij onruststokers die mensen aanzetten tot burgerlijke ongehoorzaamheid.»

Missio: Wat doet Missio in Guatemala ?Boxus: «Missio doet hier heel wat voor de kinderen in de streek. Ieder jaar brengen we de kinderen en jonge-ren samen. De slogan van zo’n bijeenkomst is altijd ‘Tu Vida es Mission’, wat ‘Jouw leven is Missie’ betekent. Wij kunnen echt dingen leren van Guatemala, dat een missionair land is. De jongeren zijn heel erg betrokken bij het parochieleven en organiseren allerlei activiteiten. Elke zondagavond zitten de kerken afgeladen vol.

Maya-priestersDe Mayabevolking is erg bezig met spiritualiteit: som-migen willen missionaris worden op basis van inheemse tradities. Er zijn trouwens al Maya-priesters. Zij vermen-gen hun traditie met religie. We proberen ze naar de katholieke godsdienst te leiden. Maar als een geloof te hard wordt opgelegd, verzet de bevolking zich.»

Missio: Welk beeld van de kerk proberen jullie over te brengen?Boxus: «Wij zijn actief in zes bisdommen in het oosten van Guatemala. Daar richtten we onlangs een aantal ’missiege-meenschappen’ op. Dat zijn gemeenschappen waar mensen samenleven en samen werken om de maatschappij ten goede te veranderen. Het geloof is er erg belangrijk. Het is een project dat vier jaar zal duren, tot Pinksteren 2014. We hopen dat de kerk tegen dan in een staat van ‘voortdu-rende missie’ is. We verwachten dat iedereen ernaar streeft om juist te handelen. We strijden ook tegen uitbuiting en willen dicht bij de mensen staan.»

�Een religieuze optocht in JocatánFoto: Jean-Marie Boxus

SuaraStem van mensen wereldwijd

49 5

Foto

: Jea

n-M

arie

Box

us

De kerk met beide voeten op de grond | deel 1: Guatemala

Missio: Waarover gaat het boek?Tom Dieusaert: «Over de cultuurkloof tussen het saaie, geordende, rechtvaardige België en het kleurrijke, passionele, wrede Guatemala. De hoofdpersoon is Michaël, een priester die naar daar wordt gestuurd. Zijn verblijf in Guatemala doet een deel van zijn per-soonlijkheid naar boven komen dat hij zelf niet kende. Het einde is niet onverdeeld gelukkig omdat de hoofdpersoon nooit de twee werelden kan verenigen.» Missio: In welke tijdsgeest speelt het boek zich af?Dieusaert: «Er worden twee tijden gebruikt, de tegenwoordige tijd en de jaren ’80. Een nichtje van Michaël gaat op zoek naar de

geschiedenis van haar oom. Deze vertel-techniek houdt het verhaal geankerd in het heden en maakt het actueel, maar zorgt wel voor tijdsprongen. De periode in de jaren tachtig, waar Michael als scheutist naar Guatemala trekt, is een flashback over de gewelddadige periode in Guatemala van de guerrilla en de bloedige repressie onder de generaals, gesteund door de VS, onder de logica van de Koude Oorlog en de regering van Reagan. De auteur gaat niet in op de politiek-ideologische dis-cussie maar bekijkt de hele situatie door de bril van een dorpspriester die zelf oog in oog komt te staan met onrechtvaar-dige situaties en vroeg of laat ziet dat hij keuzes moet maken. Maar meer dan een

politieke bewustwording gaat het boek over een persoonlijke bewustwording. Guatemala staat voor de hoofdfiguur symbool voor bevrijding: de bevrijding van een dor intellectualistisch bestaan in ‘beschermde werkplaats’ België. Maar het is ook een symbool voor de zinnelijkheid, het lichamelijk genot en de liefde. Op dat vlak is Guatemala door zijn anders-zijn een oogopener voor de hoofdfiguur die daarmee een gok waagt voor het persoon-lijk geluk. Met het risico om alles— kerk, familie, zekerheden— kwijt te spelen.» Missio: Wat vindt u speciaal aan dit boek?Dieusaert: «Ik vind het goed geschreven. De vertelstructuur en het plot zijn misschien niet helemaal af, maar het taalgebruik is direct en af en toe erg grappig. Ik vond ook dat het boek me goed meenam naar een dorpje in Guatemala waar de lokale geluiden, geuren en kleuren met smaak beschreven worden. Het boek geeft ook een introductie in de grote sociale tegen-stellingen die aanleiding gegeven hebben tot de burgeroorlog in de jaren ‘80 en de problemen tot de dag van vandaag.»

Missio: Welke gedachte uit het boek zal u nog lang bijblijven?Dieusaert: «Een deel van het boek speelt zich af in een seminarie in Vlaanderen. De verstikkende sfeer kwam me bekend voor. Het doet je beseffen dat het kloosterbestaan enkel voor speciale mensen is weggelegd.»

Missio: Aan wie zou u het boek cadeau doen en waarom?Dieusaert: «Aan wie interesse heeft in Latijns-Amerika. Het is makkelijk om lezen en leerrijk.»

Te boek gesteld | Tom Dieusaert

Pater Jean-Marie Boxus leeft in de bergen van Jocatán, een streek in Guatemala. 42 jaar geleden ruilde hij België in voor Guatemala en ging er aan de slag als missionaris. Onlangs was hij in het land om zijn vijftig- jarig jubileum als priester te vieren.

Brigitte Jorissen

Een kamer zonder boeken is een lichaam zonder ziel, liet Cicero zich twee millennia geleden ontvallen. In deze rubriek snuistert Missio telkens rond in iemands bibliotheek en vragen we om tekst en uitleg bij een bijzonder boek. Tom Dieusaert, voormalig Latijns-Amerikacorrespondent voor de Standaard, koos een boek van Guido De Schrijver, die in een vorig leven missionaris was.

Herlinde Hiele

“De politieke autoriteiten in Guatemala doen er alles aan om de kerk monddood te maken.”

Jean-Marie Boxus.

«Iedereen neemt op zijn eigen manier deel aan het sociale leven in de regio. Vier priesters die lesgeven in het semi-narie, doen iedere zondag de mis in een andere parochie. De seminaristen zelf zijn ook betrok-ken bij de parochie waar het semina-rie is gevestigd. Ze zingen er in het koor. In de advent en in de veertigda-gentijd besteden ze speciale aandacht aan caritatieve werken in de omge-ving. In de buurt van het seminarie

zijn ook twee grote ziekenhuizen gevestigd. Daar dragen de studenten hun steentje bij door te helpen op de

dienst palliatieve zorg. Ze staan ze de mensen bij in hun laatste momenten. Patiënten die nood hebben aan een luisterend oor, kunnen ook op de seminaristen rekenen. De seminaris-ten geven ook regelmatig bloed, zodat het ziekenhuis over een voldoende grote voorraad bloed beschikt. Uiteraard heeft deze sociale bewogen-heid een impact op de seminaristen zelf. De studenten vinden de weg naar een spirituele bevrijding en worden goed omkaderd. Ze krijgen huisves-ting, oefenen om met de computer te leren werken en leren hoe ze een weten-schappelijk werk moeten schrijven. Dat in een notendop hoe ons seminarie betrokken is bij de stad Isiro.»

Strijd tegen valse medicijnen en landonteigening

Dialoog

Ontmoeting

Solidariteit

Dialogue

Rencontre

Solidarité

Sinds 2011 heeft het CMI, het Comité van de Missionerende Instituten, onderdak gevonden bij Missio. Met het Missio-CMI-Fonds steunen we kleine pastorale projecten van congregaties in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Het Missio-CMI-Fonds financierde onder andere de vormingssessie in Bamenda, een intiatief van het Africa Europe Faith and Justice Network (AEFJN). Het AEFJN, met zetel in Brussel, telt veertien antennes: twaalf in Europa, een in Kameroen en een in Ivoorkust. Geïnspireerd door het christelijke geloof en op initiatief van een vijftigtal congregaties strijdt de internationale organisatie tegen onrecht en ijvert ze voor een recht-vaardige samenleving. Om tegemoet te komen aan de behoeften van de bevolking zet de Kameroense antenne de komende jaren de strijd voor goede maar goedkope geneesmiddelen en voor voedselsoevereiniteit centraal. In 2011 en 2012 organiseerde het AEFJN in Kameroen vijf

vormingssessies van telkens drie dagen om de bevolking te sensibiliseren, strategieën te ontwikkelen en het netwerk over het hele land te versterken. Zo’n zeventig personen van verschillende congregaties namen deel. De deelnemers leerden er valse van goede medicijnen te onderscheiden. Ze keken naar een film over de productie van deze geneesmiddelen in India en bespraken verschil-lende mogelijke acties. Na de bespreking van een case study over landonteigening in Kameroen, de vertoning van de film Planet to Sell en een uiteenzetting over de wettelijke aspecten van landonteigening, ontwikkelden ze strategieën om het recht op voedselsoevereiniteit af te dwingen. Met deze bagage kunnen de deelnemers hun omgeving sensi-biliseren en aanzetten tot actie. Want goede geneesmiddelen en voldoende voedsel zijn een recht voor iedereen!

CampagnekalenderDe oktobercampagne ‘Ontmoeting zet je op weg’ wordt naar goede gewoonte op verschil-lende plaatsen in het land afgetrapt.

Wat? Meer dan tweeduizend jongeren palmen de stad in om er te proeven van de rijkdom van het geloof. De hele dag zijn er workshops en activiteiten. Locatie: Binnenstad Mechelen.

onthaal vanaf 8.30u, begin werkwinkels om 9.45u, einde rond 16u.

Alle vormelingen van het vicariaat Vlaams-Brabant & Mechelen.

! 7 / ! 17 (vervoer inbegrepen). Inschrijven via www.ijd.be

Sfeermoment en degustatie van de over(h)eerlijke Missiopralines

10.30u tot 11.30u en 14.30u tot 15.30u, in het Theologisch en Pastoraal Centrum, Groenenborgerlaan 149, Antwerpen

Een bezinningsmoment, gevolgd door een gezellig samenzijn rond een kopje koffie met de Missio-pralines.

17.00u, in Centrum Missio-Kontinenten, Doorniksesteenweg, 149, Kortrijk

Mgr. Luc Van Looy geeft om 17.00u een conferentie over ‘Missionaris zijn in onze gemeenschap vandaag’, in het bedevaart-huis naast de basiliek. Om 18.00u is er een eucharistie met de bisschop in de basiliek van Oostakker-Lourdes.

Wat? Bisdom Antwerpen blikt terugop een rijk verleden aan missionarissen. Tijdens de slotweek van het jubeljaar viert het bisdom het engagement van de duizenden vrouwen en mannen, leken en religieuzen.

18.00u: plechtige eucharistieviering, voorgegaan door Mgr. Bonny, in de kathe-draal van Antwerpen. Speciale aandacht gaat in de liturgie uit naar de 18 martelaren van ons bisdom. 20.00u: conferentie met Mgr. Jan Dumon, in de in de parochiezaal. Locatie: Parochiecentrum, Heilige Geeststraat 21, Antwerpen

Wat? We roepen de parochies op om tijdens de zondagsviering met het thema van Missio aan de slag te gaan. De collecte wordt opgedragen aan Missio. Hoe? De liturgiemap is een handig werkinstru-ment, te verkrijgen via onthaal@missio.be

Parochies organiseren een Driekoningentocht voor de kinderen uit de buurt. Met deze actie tonen kinderen dat ze solidair zijn met leeftijdsgenoten elders in de wereld.

Missio is sterk verbonden met de regio van de Grote Meren in Midden-Afrika. De jaarlijkse Afrikadag staat in het teken van die verbonden-heid. De collecte wordt opgedragen aan Missio.

Ook in Kameroen draagt de kerk haar steentje bij aan een rechtvaardige samenleving. Het Africa Europe Faith and Justice Network trekt sinds 2010 ten strijde tegen de handel in valse medicijnen en landonteigening in Kameroen. Missio zet haar schouders mee onder dit initiatief.

Caroline Medats

GROETEN UIT HET SEMINARIE | Seminaristen helpen waar nodig

Het team van AEFJN in Kameroen Bezoek van de coördinatrice

In Isiro, in het Noordoosten van Congo, hebben de Anaolieten een seminarie. De seminaristen proberen er zoveel mogelijk betrokken te zijn in de gemeenschap. Pater Georges Talizo, de rector van het seminarie, licht toe:

“De seminaristen geven regelmatig bloed, zodat het ziekenhuis over een voldoende grote voorraad beschikt.”

Suara 49 6

ColumnMichel Coppin

Tijdens een deugddoende vakantie in ons klooster aan de Bodenzee, las ik in de Osservatore Romano, de krant van het Vaticaan, een bijdrage van Mgr. Müller. Als pasbenoemde prefect voor de Congregatie voor de Geloofsleer schrijft hij: “Hoe kunnen we spreken van de liefde en de barmhartigheid van God als er zoveel mensen lijden? Mensen die geen voedsel of water heb-ben en niet weten hoe zij een toekomst kunnen bieden aan hun kinderen, daar waar menselijke waardigheid met voeten getreden wordt en de rechten van de mens miskend worden door de machthebbers?” In hetzelfde stuk breekt Mgr. Müller een lans voor de bevrijdingstheologie, die vooral in Latijns-Amerika ingang vond. Volgens hem moet elk theologisch denken leiden naar concrete vormen van bevrijding. God wil al zijn kinderen tot vrijheid leiden. Zijn Woord werkt fundamenteel bevrijdend voor wie er voor open staat. Maar het roept ons allen ook op om ons voor deze vrijheid in te zetten. Hij voegt er wijselijk aan toe dat een exclusieve marxis-tische lezing van de samenleving niet de meest geschik-te is. Vanuit mijn terreinkennis kan ik hem bijtreden. Maar het ontslaat ons niet van de taak om de samen-leving te analyseren. Die analyse moet gebeuren binnen het kader van de verschillende menswetenschappen. Met enkel vrome woorden ontdek je de negatieve gevolgen van onrechtvaardige machts- en bezitsstruc-turen niet. Maar pure sociologische, psychologische of economische analyses volstaan al evenmin. De resultaten van de analyses moeten aan het licht van de Blijde Boodschap en de sociale leer van de kerk getoetst worden. Vanuit deze interactie kunnen er plan-nen ontstaan die mensen naar een sociale en innerlijke bevrijding leiden. De diepste wens van God is dat we als vrije mensen met elkaar kunnen samenleven. Of dat we op zijn minst wegen zoeken die deze droom deels verwezenlijken. Luisteren naar de Blijde Boodschap geeft bevrijding aan hen die onvrij zijn. Dit is de weg die Missio wil bewandelen. We willen mensen vanuit een bevrijdende Boodschap begeleiden naar de uitbouw van levensgemeenschappen waar iedereen zich thuis voelt. We willen dat doen met gebed en met financiële en wetenschappelijke ondersteuning. Onze projecten proberen Gods droom werkelijkheid te maken en plaatsen te creëren waar mensen samen-leven. Zo bouwen we mee aan een maatschappij waar onderdrukking en angst geen plaats krijgen.

COLOFON Jaargang 12

Suara is het Indonesische woord voor ‘stem’. Suara, stem van mensen wereldwijd. Suara, stem van God in vele talen. Hoofdredactie: Kenny FrederickxEindredactie: Herlinde HieleMedewerkers: Michel Coppin, Catherine De Ryck, Brigitte Jorissen en Caroline MedatsFoto’s: Herlinde Hiele, Erik Törner, Missio, Xavier VankeirsbulckDruk- en zetwerk: Halewijn

Printing & PublishingNationaal directeur: Michel CoppinV.U.: Michel Coppin, Vorstlaan 199, 1160 Brussel Missio is een internationale kerkorga-nisatie die de wereldwijde solidariteit bevordert en ontmoetingen met andere culturen en religies promoot. Een 130-tal landen zijn in deze Missio-beweging ver-bonden. Missio steunt zo meer dan 1000 lokale gemeenschappen en bisdommen.

Rekeningnummer van Missio vzw Vorstlaan 199, 1160 Brussel:IBAN : BE19 0000 0421 1012 BIC : BPOTBEB1 Missio nationaal secretariaatVorstlaan 199, 1160 BrusselTel: 02 679 06 30info@missio.bewww.missio.be

Missio AntwerpenGroenenborgerlaan 149, 2020 AntwerpenTel: 03 287 35 87antwerpen@missio.be Missio BruggeDoorniksesteenweg 149, 8500 KortrijkTel: 056 23 15 60 brugge@missio.be

Missio BrusselVlasfabriekstraat 14, 1060 BrusselTel: 02 533 29 80brussel@missio.be Missio GentBiezekapelstraat 2, 9000 GentTel: 09 245 20 74gent@missio.be

Missio HasseltTulpinstraat 75, 3500 HasseltTel: 011 24 90 62hasselt@missio.be Missio MechelenVorstlaan 199, 1160 BrusselTel: 02 679 06 30mechelen@missio.be

LEZERSBRIEVEN | Reacties op Suara 48Suara is telkens interessant maar vandaag zeker, met de achtergrondinformatie over de Arabische Lente en het ingewikkelde kluwen in het Midden-Oosten.

- Mia Huybrechts

***

Ik neem aan dat u zich terdege hebt geïnformeerd over de huidige situatie in Syrië alvorens uw visie erover ten beste te geven. Ik stel vast dat uw visie naadloos aansluit bij deze die al gedurende lange tijd in de westerse media en daarbij aansluitende andere (oosterse) nieuwskanalen. Toch lijkt het mij nuttig u het hierna vermelde bericht door te sturen, afkomstig van pater Daniël Maes, die in Syrië verblijft: “Er had een aanslag plaatsgevonden op de officiële nieuwszender van Syrië in Damascus, met enkele doden en een gedeeltelijke verwoesting van het station tot gevolg. Diezelfde zender gaf hierover ‘s avonds een uitgebreid

verslag met getuigenissen van mensen die dit eensgezind veroordeelden. De leugenachtige Al Jazeera uit Qatar gaf in puur Amerikaanse propagandastijl ook een kort verslag hierover, met een verzonnen verhaal over een aanslag vanwege de lijfwachten van de president zelf. Bovendien werd er nog bijgevoegd dat er gefolterd werd. Kortom, alles wat volgens westers plan over Syrië, de regering en de president telkens weer moet verteld worden om van buitenaf te kunnen ingrijpen en nieuwe machtsverhou-dingen te kunnen vestigen. Al Jazeera geeft altijd weer hetzelfde potsierlijk vertoon. Onwillekeurig denk ik terug aan een voordracht van de gekende Vlaamse mevrouw die zichzelf heeft uitgeroepen tot Midden-Oosten spe-cialiste. De voordracht eindige ze met een dia over haar nieuwsbronnen. Het was haar laatste dia die niets anders vermeldde dan: Al Jazeera! Arm Vlaanderen!”

- Herman Buys

Campagnegebed

Elke dag ontmoet ik heel wat mensen.Sommigen ontmoet ik heel oppervlakkig,met anderen kom ik dan weer tot een dieper contact.Sommigen ontmoet ik in werkverband,anderen als een goede vriend.Sommige ontmoetingen zijn sporadisch,andere mensen blijf ik geregeld terugzien.Sommigen wonen dichtbij, anderen veraf. Soms stel ik mij de vraag of onze leefwereldons wel de kans geeft om mensen dieper te leren kennen.Is er voldoende tijd om naar lief en leed van anderen te luisteren?Heb ik de energie om de andere te leren kennen,die ver van mijn bed ook probeert zijn leven op te bouwen? En dan vraag ik me af of ik Jou nog weet te vinden?Jij die iedereen ten volle leven wilt geven.Vind ik nog de tijd om de verhalen te lezen en te mediteren,die het hebben over je Zoon Jezus Christus en zijn vele ontmoetingen?Verhalen die me leren hoe Jij ons wilt ontmoetenen me duidelijk maken hoe ik mensen dichtbij en veraf kan benaderen,met een solidaire liefde zonder grenzen. Amen.

Michel Coppin

Alle reacties zijn ten persoonlijken titel. De redactie behoudt zich het recht voor om teksten te redigeren.

Suara 49 7

Missio: De slagzin van onze nieuwe campagne is ‘Ontmoeting zet je op weg’, omdat we geloven dat de kerk mensen op weg kan zetten. Gaat u akkoord met die gedachte?Rik Torfs: «Ja, toch wel. Ik denk dat we op dit moment met bisschoppen zitten die absoluut niet moet onderdoen voor de vorige generatie. Ze moeten wel werken in een andere context en vooral proberen om het instituut recht te houden. Naast de kerkstructuren zijn er uiteraard ook de gelo-vigen en de mensen die op de een of andere manier in die traditie zitten. Alles tezamen is de hele kerk iets dat inspirerend werkt.» Missio: Is de kerk nog voldoende betrokken?Torfs: «De kerk als instituut moet veel moeite doen om zichzelf in stand te hou-den. Het is dus logisch dat daar aandacht aan wordt besteed. We zitten met een wan-verhouding tussen de logge structuren van de kerk en de weinige mensen die er nog zijn. Er zijn wel goede diakens en er zijn redelijk wat pastorale werkers. Maar het aantal priesters is dramatisch geslonken en daar is voorlopig geen remedie tegen. Het is dus begrijpelijk dat de kerk zo hard bezig is met haar structuren en dat er minder tijd overblijft om naar buiten te treden.

We wisten in Vlaanderen allemaal dat er op korte termijn bijna geen priesters meer zouden zijn. We zagen de cijfers van de zondagsmissen jaar na jaar achteruit gaan. En toch is er nauwelijks iets gebeurd. In de faculteit theologie waren in de jaren tachtig massa’s studenten theologie. Als die toen professioneel ingeschakeld waren, dan zou de situatie nu anders geweest zijn. Maar dat is dus niet gebeurd. Dat doet mij altijd den-ken aan de Falklandoorlog. Engeland kwam met een aantal oorlogsboten van de andere kant van de oceaan. De Argentijnen wisten dat ze gingen komen, waren niet goed voor-bereid en verloren na een korte strijd. Ik vind dat ongelofelijk, hoe de kerk de ramp zo goed voelt aankomen en niets doet.» Missio: U bent al in Brazilië en Suriname geweest. Hoe betrokken is de kerk daar?Torfs: «In Brazilië is de katholieke kerk zeer belangrijk, hoewel haar macht wordt onder-graven door verschillende evangelische en pinksterbewegingen. In steden als Rio is de meerderheid van de mensen intussen niet meer katholiek. De katholieke kerk stelt zich wel kritischer op tegenover de machthebbers dan de andere evangelische groepen.

In Suriname is de situatie totaal anders. Daar wonen een half miljoen mensen, waarvan 20% katholiek is. Je hebt er dus een kleine, overzichtelijke groep van onge-veer 100.000 gelovigen. Op Goede Vrijdag ben ik naar een viering gegaan in een dorp waar iedereen katholiek was. Later zag ik de bisschop en ik zei hem hoe fantastisch ik het vond dat er zoveel volk in de mis zat. Maar volgens hem mochten het er toch nog meer mensen zijn. Die persoonlijke aanpak, dat een bisschop weet hoeveel mensen in een dorp op een goede vrijdag viering zitten, vond ik heel bijzonder.»

Missio: In Brazilië stappen veel men-sen over naar die pinksterbewegingen. Begeestert het katholieke geloof nog?Torfs: «De vraag is waarin het succes van die pinksterbewegingen schuilt. Volgens mij is dat de combinatie van een simpel geloof en eenvoudige remedies. Het katholieke geloof is veel complexer, dus op het niveau van directe behoeftebevrediging worden we voorbijge-stoken. In Brazilië zijn er ook lokale india-nengroepen die hun eigen traditie verenigen met het katholieke geloof. Het is belangrijk dat het geloof wordt gecombineerd met de lokale cultuur. Maar daar bestaat ook al eeu-wenlang discussie over (lacht).» Missio: In België valt het geloof weg en er komt niets in de plaats.Torfs: «In Vlaanderen is de machtspositie van de kerk inderdaad aangetast. In het zog daarvan worden de waarden waar de

kerk voor stond sterk betwijfeld. Toch zie je dat er iets voor in de plaats komt. Eerst en vooral een irrationeel geloof in de rede, waarbij wordt gedacht dat de wetenschap alles gaat oplossen. Ten tweede is er een enorme opstoot van emocratie. Vandaag is het belangrijk dat je emoties hebt en dat je die vooral toont. Je moet veel snotteren in de publieke media, anders heb je geen gevoelens. De mensen willen dus wel iets in de plaats van wat verloren is gegaan.

Die evolutie is echt heel jammer. Want het geloof geeft een basisvertrouwen, waardoor je veel aankan. Zonder dat je daarom denkt dat alles meteen opgelost is. Veel mensen denken dat het hiernamaals van alle katho-lieken sowieso is verzekerd en dat ons leven veel makkelijker is. Dat is natuurlijk flau-wekul. Gelovige mensen denken zo niet. Maar om iets te kunnen verwerpen hebben mensen een karikatuur nodig.» Missio: Kan de kerk het zich nog veroorloven om de maatschappij in vraag te stellen? Torfs: «Een Surinaamse bisschop zei vorig jaar tijdens zijn Paasmis: “De bron vind je door tegen de stroom in te gaan.” Ik vind dat zo juist als maar kan. Je moet je altijd afvra-gen of wat de meerderheid zegt wel waar is. De meerderheid heeft recht op demo-cratisch gezag en legitimiteit. Maar ze heeft heel vaak ongelijk. En het is de taak van mensen die door Christus geïnspireerd zijn om daar tegenin te gaan. Er klinkt nu weer geroep van alle kanten dat de kerk zichzelf schade heeft toegebracht door die zaak met Michelle Martin. Ik vind dat dus totaal niet. De Arme Klaren in Malonne durven ten-minste tegen de stroom ingaan.

Het mooie aan de katholieke kerk is: wat je ook gedaan hebt, het is nooit definitief verloren. Natuurlijk faalt de mens, maar dat hoort bij het mens zijn. Je moet altijd proberen beter te doen maar ook niet ont-goocheld zijn als dat niet helemaal lukt. Vergiffenis kunnen geven bevrijdt trou-wens niet enkel diegene die ze krijgt, maar ook diegene die ze geeft. Door vergiffenis te geven kan je een last neerzetten. Ik zeg niet dat iedereen in staat moet zijn om ver-giffenis te geven. Alle respect voor mensen die het niet kunnen. Maar het is toch niet voor niets dat die begrippen eeuwen en eeuwen meegaan. Het kan toch niet dat zoiets twintig eeuwen lang allemaal flau-wekul was en dat het vandaag in de 21ste eeuw in Vlaanderen wordt ontmaskerd. Sorry, maar dat geloof ik niet.»

RIK TORFS | De bron vinden door tegen de stroom in te gaanDe kerk kampt dezer dagen met een aantal problemen, maar dat mag haar niet beletten om haar maatschappelijke rol met verve te vervullen. We spraken erover met Rik Torfs, niet echt een kerkvader, wel als een vader voor zijn kerk. Hij beoordeelt haar fouten en vergeeft haar zonden. Berouw en vergeving zijn mooie waarden en mensen die te hard snotteren op de openbare televisie zijn emocraten.

Herlinde Hiele

“De Arme Klaren in Malonne durven tenminste tegen de stroom ingaan.”

“Vergiffenis bevrijdt niet enkel diegene die ze krijgt, maar ook diegene die ze geeft.”

Dialoog

Ontmoeting

Solidariteit

Dialogue

Rencontre

Solidarité

Suara 49 8