Fo

to:

AN

P

INGRID ROMPA

20 HET WEER MAGAZINE |

21HET WEER MAGAZINE |

Door het vroege invallen van de winter werd strooizout

al snel schaars. Tot nu toe strooide Rijkswaterstaat meer

dan 100.000 ton strooizout op de rijkswegen. In een

gemiddelde winter is dat 70.000 ton. Vanwege het

dreigende tekort aan strooizout stelde Melanie Schultz

van Haegen, de minister van infrastructuur en milieu,

eind vorig jaar zoutloketten in werking. Met de zout-

loketten wordt het schaarse zout beter herverdeeld

onder de wegbeheerders.

In totaal heeft 60 procent van het totale aantal weg-

beheerders zich aangemeld voor de zoutloketten.

Dat zijn 315 gemeenten, twaalf provincies, drie water-

schappen en zeven overige wegbeheerders. De minister

nam het besluit om zoutloketten in werking te stellen

in overleg met het Interprovinciaal Overleg (IPO), de

Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de

Unie van Waterschappen (UvW). De inschrijving op het

zoutloket is op 1 januari 2011 gesloten. Op 22 december

2010 werden ze in werking gesteld.

Via het zoutloket zijn 127 gemeenten en twee provincies

die een aanvraag hadden ingediend, voorzien van

strooizout uit de werkvoorraad van Rijkswaterstaat.

“Uitgangspunt van het systeem is, dat elke wegbeheer-

der verantwoordelijk is en blijft voor de gladheidbestrij-

ding op wegen in zijn beheer”, aldus Rijkswaterstaat.

“Via de zoutloketten wordt een deel van het beschikba-

re zout herverdeeld. De werking van de zoutloketten is

gebaseerd op het principe van onderlinge solidariteit.”

De minister, IPO, VNG en UvW hebben afgesproken dat

het zout van de loketten uitsluitend is bedoeld voor het

begaanbaar houden van het hoofdwegennet, de belang-

rijkste provinciale en gemeentelijke wegen, belangrijkste

OV-routes en calamiteitenroutes. Het zoutloket biedt

gemeenten, waterschappen en provincies bovendien

een alternatief voor strooizout in de vorm van pekel-

water. Hiervoor heeft Rijkswaterstaat afspraken

gemaakt met leverancier Akzo. Pekelwater is een

zoutoplossing in water waardoor er met het beschikbare

zout vijf keer meer kan worden gestrooid. Nadeel is dat

het niet werkt bij temperaturen onder de -6 graden.

In overleg met IPO, VNG en UvW verkent Rijkswater-

staat voor het zoutloket de markt voor alternatieve glad-

heidbestrijdingsmiddelen. Rijkswaterstaat is bovendien

met hen in gesprek over het gezamenlijk inkopen van

extra zout in het buitenland. Andere wegbeheerders

kunnen zich hierbij aansluiten.

WEERALARM

De ‘winterellende’ begon op vrijdag 17 december.

Die dag trokken steeds weer flinke sneeuwbuien over

Nederland die lokaal veel sneeuw opleverden. Voor de

provincies Noord- en Zuid-Holland en Utrecht schaalde

het KNMI de waarschuwing op naar een Weeralarm

(code rood). Voor andere provincies was een waar-

schuwing van kracht voor extreem weer (code oranje)

of gevaarlijk weer (code geel).

Op een aantal plaatsen viel de sneeuw met een grote

intensiteit, meer dan 3 cm per uur, en bereikte de

sneeuw een dikte van meer dan 15 cm, aldus het KNMI.

Op enkele plaatsen groeide het sneeuwdek aan tot meer

dan 20 cm. “Sneeuw- en hagelbuien kunnen het verkeer

behoorlijk parten spelen”, waarschuwde het KNMI.

“De neerslag kan heftig zijn waardoor het wegdek in

een mum van tijd spiegelglad wordt. De intensiteit van

de neerslag kan plotseling veranderen en over korte

afstanden sterk verschillen.”

Voor het verkeer was dat zeer verraderlijk, omdat ook

de toestand van het wegdek van plaats tot plaats sterk

22 HET WEER MAGAZINE |

kon verschillen. Niet alleen tijdens een bui maar ook

kort erna. “Vooral na een flinke bui bij temperaturen

rond het vriespunt en lage wegdektemperaturen kan

de weg nog een hele tijd glad blijven.”

In de sneeuwbuien liep het zicht plotseling sterk terug.

“Als het een beetje sneeuwt valt dat nog wel mee. In

lichte sneeuw is het zicht nog zo’n 1 tot 2 kilometer.

Naarmate het harder sneeuwt, wordt het zicht snel

minder. In een zware sneeuwbui ligt het zicht tussen

200 en 500 meter, vergelijkbaar met zicht in mist. In

zware sneeuwbuien kan het zicht verder teruglopen

tot soms zelfs minder dan 50 meter. Dat komt overeen

met het zicht in zeer dichte mist. In combinatie met de

gladheid en de ophoping van sneeuw op de voorruit

levert dat op de weg gevaarlijke situaties op.”

SNELHEIDSDEKEN

Naast het weeralarm van het KNMI, kondigde Rijks-

waterstaat die middag van 17 december om 14.30 uur

een verkeeralarm af. Dit gold vooral voor de provincies

Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht. De winterse

neerslag zorgde voor veel overlast en zeer grote

ver tragingen op de Nederlandse wegen. Rijkswaterstaat

adviseerde weggebruikers die niet per se de weg op

hoefden, dit niet te doen.

Door de sneeuwbuien was het in de Randstad een

complete chaos op de wegen, zo meldde de ANWB.

Het verkeer stond onder meer vast bij de knooppunten

Oudenrijn bij Utrecht en het Prins Clausplein bij Den

Haag. Rond 16.00 uur stond er in het hele land ruim

600 kilometer file. Het verkeeralarm werd dezelfde

avond om 23.30 uur ingetrokken. Wel waarschuwde

Rijkswaterstaat weggebruikers voor verraderlijk gladde

wegen door sneeuwbuien en het opvriezen van natte

weggedeelten. Hierdoor werden op sommige plekken

snelheidsbeperkingen ingesteld.

Op maandag 20 december werd om 11.30 uur een

‘snelheidsdeken’ over het rijkswegennet gelegd. De

matrixborden boven de weg gaven een maximum-

snelheid van 50 kilometer per uur aan. “De wegen

lijken schoon, maar door de lage temperaturen zijn

ze op veel plaatsen glad door bevriezing”, liet een

woordvoerder van Rijkswaterstaat de media weten.

Rijkswaterstaat strooide overal veel zout. Volgens de

rijksdienst was tegen deze verraderlijke gladheid echter

niet op te strooien. De verlaagde maximumsnelheid

gold onder meer voor de A2, de A6, A8, A9, A20, A27

en A58. Het maximum op de matrixborden was geen

advies maar een verplicht maximum.

Het systeem van de snelheidsdeken is dynamisch,

lichtte Rijkswaterstaat toe. “Weginspecteurs die onder-

weg zijn, geven steeds de actuele situatie door. Hierdoor

kan de verplichte 50 kilometer per uur op de ene

snelweg worden opgeheven en op een andere weg

juist worden ingesteld.”

ZOUT

23HET WEER MAGAZINE |