staj uygulama raporu - ismep.usak.edu.tr · İletmede staj programında bulunduğum úirket rüzgar...

T.C.

UŞAK ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

STAJ

UYGULAMA RAPORU

Adı Soyadı :Abdulkadir ÇOLAK

Numarası :160505035

Staj Başlama Tarihi :01/07/2019

Staj Bitiş Tarihi :29/07/2019

İşletme Adı :Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş.

İşletme Adresi :ÇobansarayKöyü Cerit Yaylası mevki Dinar Afyonkarahisar

İÇİNDEKİLER

1. GİRİŞ…………………………………………………………………….1

2. İŞLETME TANITIMI…………………………………………………. 1

2.1. İşletmenin Adı ve Adresi………………………………………....1

2.2. İşletmenin Tarihçesi ve Tanıtımı………………………………..1

2.3. İşletmenin Organizasyon Yapısı………………………………...1

2.4. İşletmenin Tamamlanmış Projelerinin Tanıtımı………………1

2.5. İşletmenin makine, teçhizat, donanım ve yazılım durumu……2

3. İŞLETMENİN SEKTÖRÜ ve FAALİYETLERİ…………………….2

3.1. İşletmenin Yer Aldığı Sektör Tanıtımı…………………………2

3.2. İşletmenin Faaliyet Alanı ve Üretimleri………………………...2

3.3. İşletmenin Devam Eden Projelerinin Tanıtımı………………...2

4. GÜNLÜKLER…………………………………………………………..3

5. SONUÇ………………………………………………………………….31

6. KAYNAKLAR………………………………………………………….31

7. EKLER…………………………………………………………….……32

1

1.GİRİŞ

İşletmede staj programında bulunduğum şirket rüzgar enerjisi ile elektrik üretimi yapan bir

şirketti. Bu program ile birlikte firmada bulunduğum vakitlerde şirketin ilişkili olduğu bazı

kişiler ile tanışma fırsatım oldu. Ayrıca firmada sahayı, yakından inceleme şansım oldu.

Stajımda rüzgar türbinleri çeşitleri, çalışma prensipleri ve bakımları ile ilgili bilgi edinmiş

oldum. İşletme müdürü ve sahada bakım mühendisi tarafından bana verilen görevleri yerine

getirdim. Örneğin şirketin ürün satın almasında görüşme yapma, sahada türbinlerde bazı

civata torklamaları ultrasonik muayenlerde bulunma, akü değişimleri ve türbin kanat

değişimlerinde bana verilen görevleri yerine getirme şansım oldu. İşletmelerde staj programını iş hayatı için önemli bir tecrübe olarak görüyorum.

Böylece okul bitmeden dış ortama alışma sürecine girilmiş olunuyor ve mezun olduğunuzda ise

bu süre zarfında gördüğünüz bilgilerin ve bıraktığınız izlerin size büyük fayda getireceğini

düşünüyorum.

2.İŞLETME TANITIMI

2.1. İşletmenin Adı ve Adresi İşletmenin Adı : Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. İşletmenin Adresi : Çobansaray Köyü Cerit Yaylası mevki Dinar Afyonkarahisar

2.2. İşletmenin Tarihçesi ve Tanıtımı İşletmenin Tarihçesi : Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. 13/12/2012 tarihinde

Afyonda kurulmuştur.

İşletmenin Tanıtımı :. Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. 1593 Sayılı umumi

hıfzısıhha kanunun 268-278 maddeleri, 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunun 7-g maddesi ve

10/08/2005 tarihli ve 25902 Sayılı resmi gazetede yayımlanan İş Yeri Açma ve Çalıştırma

Ruhsarlarına İlişkin Yönetmeliğin 23. Maddesine göre düzenlenmiş olup bu doğrultuda faaliyet

göstermektedir. İşletmede 2 mühendis, 4 tekniker 1 teknisyen ve 19 diğer personel çalışmaktadır.

2.3. İşletmenin Organizasyon Yapısı İşletme Müdürü Alpaslan Astepe, İnsan Kaynakları Halil Kamişli, Operatör Şöför Özkan

Ceylan, Çaycı Nazmiye Güntin, Bakım Mühendisi Selçuk Çalmaz, Bakım Teknikeri Ömer

Aydın, İşletme teknisyeni Ufuk Kuşçu, İşletme Teknisyeni Serdar Biçer, İşletme Teknisyeni

Ali Güngör, İşletme Teknisyeni Murat Boncuk, Güvenlik Amiri Mustafa Kızkapan, Güvenik

görevlileri Cemal Yavuz, Murat Çoşkun,Cihan Uzunkaya, Cafer Gürdal, Okan Karagöz,

Şelçuk Şahin, Sadık Mercimekci,Yalçın Karapınar,Mehmet Çelikoğlu, Murat Yüksel,

Kurtuluş Yurdakul, Hakan Tutuş , Murat Çelik, Abdurrahman Şimşek, Ramazan

Karadeniz’dir.

2.4.İşletmenin Tamamlanmamış Pojelerinin Tanıtımı Güriş Holding Enerji alanında (HES,JES,RES) gibi birçok santrale sahip kurumsal bir firma

olmakla birlikte devam eden projelerini http://www.guris.com.tr/TR,937/ruzgar-

santralleri.html linkinden ulaşabilirsiniz. Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. enerji

alanında kurulmuş rüzgar türbinleriyle kurulu güçünü tamamlamış bir projedir. Bu yüzden de

işletme olarak devam eden bir projesi bulunmamaktadır.

http://www.guris.com.tr/TR,937/ruzgar-santralleri.html


2

2.5. İşletmenin makine, teçhizat, donanım ve yazılım durumu İşletmede tolam 81 adet rüzgar türbini Şalt sahası kumanda odası kapalı şalt odası scada odası

ve bunlara ait teçhizat ve donanımlar en ayrıntılı şekilde mevcuttur.

3.İŞLETME SEKTÖRÜ ve FALİYETLERİ

3.1. İşletmenin Yer Aldığı Sektör Tanıtımı

Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş enerji sektöründe rüzgar türbinleriyle elektrik

üretimi yapan bir işletmedir.

3.2.İşletmenin Faaliyet Alanı ve Üretimleri:

Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. Güriş Holding’e bağlı enerji alanda faaliyet

gösterir. Toplamda 200MW kurulu güçe sahip Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş.

Rüzgar türbinlerinde kurulu güç bakımından Türkiye 2.sidir. 1958 de kurulan Güriş Holding

toplamda 10 ülkede daha inşaat, taahhüt, sanayi, madencilik, turizm ve enerji alanlarında

hizmet vermektedir.Güriş Holding elektrik üretimi, ticareti, gaz dağıtımı ve çevresel hizmetler

sektöründe Türkiye'nin önde’gelen enerji şirketleri arasındadır.

3.3.İşletmenin Devam Eden Projelerinin Tanıtımı:

Güriş Holding Enerji alanında (HES,JES,RES) gibi birçok santrale sahip kurumsal bir firma

olmakla birlikte devam eden projelerini http://www.guris.com.tr/TR,937/ruzgar-

santralleri.html linkinden ulaşabilirsiniz. Olgu Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. nin

kedine ait devam eden bir projesi bulunmamaktadır.



3

GÜNLÜK

Tarih : 01/07/2019

Yapılan Çalışmanın Adı:

Rüzgar Santralinin Genel Olarak İşleyişi Kavrama

Gürişe ait Dinar Rüzgar Enerji Santrali Projesi

Resim 1 Resim 2


Santralde 50 adet SIEMENS SWT 2.3-108 ve 31 adet GE 2.75-120 modelinde toplamda 81

adet türbin bulunmaktadır. Rüzgar enerjisinde kurulu güç olarak Türkiye 2.si olan DİNAR

Rüzgar Enerji Santralinin toplam kurulu gücü ise 200MW’dır. Türbinlerin çalışması için

gerekli olan rüzgar şidddeti 12-13 m/s dir. Türbinler 35m/s rüzgar şiddeti üzerinde kendini

otomatik olarak kapatmaktadır. Bugün kumanda odası, scada odası, akü odası, kapalı şalt

odası açık şalt sahası ve türbin sahası gözlemleri yapıldı. SIEMENS SWT 2.3-108 ve GE

2.75-120 modeli türbinler ayrı ayrı nasıl kontrol edildiği hakkında bilgi alındı ve iki modelin

arasındaki farklar genel olarak incelendi. Toplamda 50 km^2 yüzey alanına kurulu Dinar

RES’in gözlemleri yapıldı. Arızalı türbinler hakkında incelemeler yapıldı ve bakım hakkında

bilgi alındı.

Resim 3


4

Resim 4

Resim 5

5

GÜNLÜK

Tarih : 02/07/2019


Kumanda odası, Scada Odası, Kapalı Şalt Odası ve Açık Şalt Sahası İşleyişi Kavrama

Resim 6 Resim 7

Resim 8 Resim 9

Santralde 154kV açık şalt sahası ve 34.5kV kapalı şalt odası olmak üzere 2 kısım

bulunmaktadır. Şalt sahasında; kesiciler, ayırıcılar, baralar, transformatörler ve yardımcı

gereçler incelendi.

Kesiciler :Yüksek gerilimli ve büyük akımlı şalterlerde, yük akımını ve kısa devre

akımalarını kesmeye yarar.

Ayırıcılar: Orta ve yüksek gerilimde system yüksüzken açma kapama işlemi yapar ve ayrıca

topraklaman görevi yapar.

Bara: Aynı cins gerilimlerin toplanıp dağıtıldığı ünitelere denir.

Transformatör: Gerilimin seviyesini frekans değiştirilmeden manyetik indüksiyon yoluyla

dönüştürmek için kullanılır.

Kapalı Şalt Odası : Türbinleri gruplar halinde ayıran OG kesici hücrelerin bulunduğu

alandır.

www.elektrikrehberiniz.com/elektrik-trafolari/salt-sahasi-nedir-14838/

http://www.elektrikrehberiniz.com/elektrik-trafolari/salt-sahasi-nedir-14838/

6

GÜNLÜK

Tarih : 03/07/2019


İşletme Teknisyeniyle Şalt Sahası Kontrolleri ve İşleyişini Kavrama

Resim 10 Resim 11

Resim 12 Resim 13 Resim 14

Bugün işletme teknisyeni ile şalt sahası kontrolleri beraber yapıldı. İSG açısından baret

yalıtımlı ayakkabı ve yardımcı gereçlerde işlem yapıldı. Trafo içindeki yağ ve sargı

sıcaklıkları kontrolü yapıldı. Etiket değerlerine bakıldığında sırasıyla 90 santigrat derece üst

değerini aştığında kesici açılır. Kesici açılmasını etkileyen bir başka durumda 45 santigrat

derece çevre sıcaklığı olduğu belirtildi. Yıllık olarak trafonun yağ analizleride yapılmaktadır.

Parafadur Sayacı (Resim13) : Üzerinden geçen akımın sayısnı ve şiddetini ölçmektedir.

Paradur üzerinden değerler okundu ve uygun değerler görüldü.

Hava Tenefüs Tertibatı (Resim14) : Trafoya havanın slika jel ile nemini bırakarak

girmesini sağlar. Renk değişimi aşağıdan yukarıya doğru oluşmaya başlar. Renk kodlarıyla

nemin hangi derecede olduğunu belirlenir. Yaptığımız gözlemlerde toleransa uygun olduğu

görüldü.

Şalt Sahasında Güç Trafosu ve Şalt Teçhizatı Sırası (Resim11) : Trafo, parafadur, gerilim

trafosu, akım trafosu, ayırcı, kesici şeklindedir.

7

GÜNLÜK

Tarih : 04/07/2019


Kumanda Kontrol Odasını İşletme Teknisyeni (Kumanda Operatörü) ile İnceleme

Kumanda Kontrol Odası İşleyişi

Resim 15 Resim16

Resim 17 Resim 18 Kumanda kontrol odasında 31 adet GE 2.75-120 ve 50 adet SIEMENS SWT 2.3-108 tipi

toplamda 81 adet türbininin verileri kontrol edildi ve işletme teknisyeni kontrolünde kayıt

altına alındı.

GE 2.75-120 tipi türbinlerin kontrolleri (Resim) : Aktif çalışan türbinlerin rengi yeşil,

düşük rüzgarda duran türbinlerin rengi mavi,planlı duruş rengi turuncu(bakım ve diğer

kontroller için) ve arıza duruşları için kırmızı renk kullanıldığı öğrenildi.

SIEMENS SWT 2.3-108 tipi türbinlerin kontrolleri (Resim) : Aktif çalışan türbinlerin

rengi açık mavi,düşük rüzgarda duran türbinlerin rengi turkuaz,planlı duruş rengi (bakım ve

diğer kontroller için) sarı, ortalamaya göre yüksek şiddetli rüzgarda mor,arıza duruşu için

kırmızı, iletişimin koptuğu durumlarda ise koyu pembe renk kullanıldığı öğrenildi.

Reaktif Güç İzleme Sistemi (Resim) :Voltaj ve akımın sekronize olmadığı alternatif akım

sistemlerinde oluşan verimi düşürdüğü için istenmeyen güç birimidir. Kompanzasyon

panolarıyla denetimi yapılır. Ekrandaki veriler otomatik olarak kayıt sistemindedir.

GE 2.75-120 tipi ve SIEMENS SWT 2.3-108 tipi türbinlerin girilmesi gereken veriler gün

boyunca saatlik olarak kayıt altına alındı ve gözlemler yapıldı.

8

GÜNLÜK

Tarih : 05/07/2019


Bakım teknikeriyle türbin gezisi ve fotoğraflarla türbin işleyişinin genel olarak kavranması

Bakım teknikeriyle türbin gezisi ve fotoğraflarla türbin işleyişinin genel olarak

kavranması

Nacell Blades

Resim 19 Hub Resim 20 Kule

Bugün bakım teknikeriyle türbin kısımları incelendi. Türbinler genel olarak 4 kısımda

incelenebilir. Bunlar: Rotor (3 Blades + Hub), Nasel, Kule ve Diğer Bileşenler (Elektrik

Toplama Sis. İletişim Sis.) şeklindedir.

Kule: Türbininin destek elemanıdır. Kule parçaları birbirlerine, nacelle ve zemine flanşlar ve

cıvatalarla bağlanır.

Blades(Kanat): Temel malzemesi çelikle güçlendirilmiş epoksi reçine gibi cam takviyeli

elyaftır. Rüzgarın yönü ve şiddetine göre dönenbilen bir sistemi vardır.

Hub (Göbek). Rotor Kanatları ve kanat kökleri için dayanak noktasıdır Kanat açı sisteminin

bulunduğu yerdir. Mil ve rulman montajı ile nacelle bağlanır.

Nacell: Türbinin ana parçalarını içinde bulunduran yapıdır.

Öncelikli olarak nacell yapısını incelediğimiz gezide en dıştan ice doğru enerji döngüsü

rüzgarın kanatları harekete geçirmesiyle kinetik enerji mekanik enerjiye, mekanik enerjide

elektrik enerjisine dönüşmektedir.

9

GÜNLÜK

Tarih : 08/07/2019


Rüzgar türbinlerinin genel olarak çalışma prensibini kavrama ve bakım çalışmalarına

katılma

Resim 21

Türbinler öncelikle rüzgar olan yerlerde yapılan ölçümlerle fizipile çalışmasından sonra özel

firmalardan teklifler alınarak kurulum yapıldığı belirtildi. Arge ve projelendirme ile ilgili

yerlerden çıkan izinlerle türbinlerin kurulumu yapılmaktadır.

Türbinlerin çalışabilmesi için kendi iç ihtiyaçını karşılaması gerekir yani türbinin

çalışabilmesi için elektrik enerjisi şarttır. İçindeki pich motoralarını, yağ motorlarını,vinç

sensörü,plc sistemi merkezi konvertör sistemi vb. enerjisi karşılayabilmek için türbin enerji

üretmezken enerji çekmek zorunda olduğu belirtildi.

Nacell üstünde bulunan ultrasonic sensörden aldığı bilgiye dayalı olarak çalışma başlar.

Ultrasonik sensörlerin çalışma prensibi rüzgarın ses desibelini ölçerek plc sistemine bilgi

aktarmak olduğu belirtildi. Ses desibelinin yanında rüzgarın yönünü ve hızını ölçmekte ve

plcye aktarmaktadır. Plc, ultrasonic sensörden aldığı bilgiye göre yağ motorlarına türbinin

dönmesi gereken yerin komutunu verir. Rüzgarın yönüne ve şiddetine bağlı olarak kanatlar

daha önceden belli olan kanat açılarını yaparak türbin dönmeye başlamaktadır. Her bir kanat

10 ton toplamda bütün kanatlar 30 ton ve 4 veya 5 m/s gibi hızlarda bu kanatları döndürmek

imkansızdır. Burada devreye asekron motorları girdiği belirtildi. Asekron motorları

generatörün statörünü enerjilendirip bir bir ivme kazandırmaktadır. Asekron motorları

generatörde bir manyetik alan oluşturur ve rüzgarın çarpmasıyla 30 tonluk yük daha düşük

seviyelere düşmesi (5ton, 4ton seviyelerine) sağlanmaktadır.1500 arpm yakalandıktan sonra

asekron motorları çalışmaya başlamaktadır. Türbin önce 690 V a.c. elektrik üretiliyor fakat

rüzgar sabit olmadığı için üretilen elektriğin frekansıda sabit olmadığı belirtildi. Burada sabit

frekanslı olmayan elekrik konvertörlere iletilir. 690 V konvertörde d.c. akıma cevrilir. Daha

sonra evlerde kullanılacak 690 a.c. 50 herz frelanslı a çevrilip stepap trafolarına gönderilir.

Burada 690 V 34.500 V a çıkar. Kumanda odasında metal klaba gelir. Şalt sahasında da

işlemlerden gecerek evlere dağıtılmaktadır.

10

GÜNLÜK

Tarih : 09/07/2019


SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinler ve GE 2.75-120 tiplerin karşılaştırılması ve sahada

incelemelerde bulunma

SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinler

Resim 22 https://www.youtube.com/watch?v=uAcs9exrbWg

GE 2.75-120 tipi türbinler

Resim 23

https://www.youtube.com/watch?v=QNYg5r5D-Vc

https://www.youtube.com/watch?v=uAcs9exrbWg


11

SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinler ile GE 2.75-120 tipi türbinler arasındaki farklar saha

gezileri ve projeler üzerinden bakım teknikeri ve bakım mühendisiyle değerlendirildi.

SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinlerdeki pich sistemi hidrolik pistonlarla sağlanır. GE

2.75-120 tipi türbinlerde ise elekrik motorlarıyla yapılmaktadır. Elektrik motorlarının

avantajları olarak ise daha hassas kanat hareketleri (pich) yapmasıdır.1, 2, 3, 4, 5 derecelik

açılar gibi. SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinler ise 5, 10, 15, 20 gibi açılarla pich

yapmaktadır.Pich sistemi rüzgarın verimle kullanılabilmesi için oldukça önemlidir.

2. bir fark olarak ise SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinlerin trafosu türbin dışında , GE

2.75-120 tipi türbinlerin ise türbin içinde en alt katta bulunmaktadır. SIEMENS SWT 2.3-108

Tipi Türbinlerin trafosu yağlı tip iken GE 2.75-120 tipi türbinlerin trafosu kuru tipdir.

3. bir fark ise GE 2.75-120 tipi türbinlerin jeneratörü çift beslemeli asekron jeneratörüdür.

Yani türbin üretime başladığı anda hem rotorundan hem statorundan elekrik alınıyor.

4. bir fark ise GE 2.75-120 tipi türbinlerin sadece nacell içerisinde vinç sistemi varken

SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinlerde aşağıdan yük çekmek için ayrı bir vinç sistemi

bulunmaktadır.

5. bir fark için SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinlerin hub kısmına nacell içinden

girilebilirken GE 2.75-120 tipi türbinler ise nacellin üstünden dışarda mudale edilebiliyor.

6. bit fark ise GE 2.75-120 tipi türbinlerde haberleşme sistemi örneğin 1 numaralı türbinden

10 numaralı turbine müdalede bulunabilirken SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinlerde öyle

bir özellik bulunmamaktadır.

Adlarındanda anlaşılacağı üzere SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinler 2.3 MW elekrtik

üreten 108 m rotor çapına sahip, GE 2.75-120 tipi türbinler ise 2,75 MW elektrik üreten 120

m rotor çapına sahip türbinlerdir.2 türbinin içinde de asansör kullanılmaktadır. 2. Türbininde

yağlama sistemi otomatiktir.2 türbindede ultrasonic sensor anamometre gibi geri kalan

parçalarları ortak özelliktedir.

SIEMENS SWT 2.3-108 Tipi Türbinler GE 2.75-120 tipi türbinler

Resim 24 Resim 25

12

GÜNLÜK

Tarih 10/07/2019


Blades (Kanat) yapısı ve bakım çalışmasına katılma

Rüzgâr Türbinlerinin modellerine ve kapasitelerine göre kanat boylarında ve dizaynlarında

farklılıklar olduğu belirtidi. Ancak hemen hemen her model için üretilen kanatlar benzer

yöntemler kullanılarak kompozit teknolojisi ile üretilmektedir. Bakım teknikeri ve bakım

mühendisi ile kanat yapısı incelendi ve bakım çalışmalarına katılındı.

Resim 26

Burada rüzgârı kesen kenar ön kep (leading edge), rüzgarın kesitten çıktığı kenar arka kep

(trailing edge), rüzgarı gören yüzey basınç yüzeyi (pressure face), rüzgârı gören yüzeyin

arkasındaki yüzey de emme yüzeyi (suction face) olarak adlandırılır. Basınç yüzey’ine gelen

rüzgârın oluşturduğu kuvvetlerin, emme kabuğuna aktarılması için iki kabuk arasında bulunan

perde şeklindeki elemanlara da kesme perdesi ya da omurga (shear web) olarak isim verildiği

belirtidi.

Resim 27 Resim 28

13

Resim 29 Resim 30

Kanatlarda pich sistemi kanadın 0 ile 90 derece arasında açı yapmasına denir. Pich sistemi

kanadın rüzgara çarpan yüzeyini azaltmak veya arttırmak için görev yaptığı belirtildi.

Kanadın rüzgara çarpan yüzeyi ne kadar çok olursa o kadar kinetik enerjisi artmaktadır.

Türbin üretirken belli oranda açısını arttırken duruş anında ise açısıyı 0 a kadar düşürerek hızı

azaltmaktadır. Türbinler 3 m/s de devreye girer yani üretime başlar. 12 m/s de tam kapasiteye

ulaştığı için kanat bu hızın üstünde şiddetli rüzgarda pich yaparak açıyı dengede tutmaktadır.

Kanat dururken aşırı rüzgarlarda kanadın kırılmaması için yine kanat kendini 0 dereceye

çekmektedir. 25 m/s ye kadar bu şekilde türbin çalışabilirken bunun üzerindeki rüzgar

şiddetlerinde türbin durmaktadır. 55m/s hızda ise türbinler kırılmaktadır fakat yapılan

incelemeler ile bu rüzgar şiddetine şuana kadar hiç çıkılmamış olduğu belirtildi.

Her kanadın ucunda yıldırımı yakalayan reseptörler vardır. Bu reseptörler olmazsa yıldırım

direk kanada çarpar yakar ve parçalar. Bugün bu reseptörlerin toprak direncinin ölçülmesini

yapıldı. Belli set değerleri içinde olduğu görüldü ve onay verildi.

Çatağa yapılan muayene ile derecesi ölçüldü ve köke olan uzaklığına ve omurgaya zarar verip

vermediğine bakıldı. Çatlak eğer major olsaydı aşağıda değişmesi gerekiyordu. Fakat burda

yukarda işlem yapılmaya karar verildi. Çatlak sebebi olarak ise yıldırım gibi aşırı sıcaklık

değişimleri gibi çevre kirliliği gibi etkiler olduğu belirtildi. Bazı Sıemens türbinlerde buz

durumunda oym modu devreye girer yani kanatlarda buz yükünü algıladığı anda türbini kısıtlı

çalıştırır. Yapılan direnç ölçüm sonuçlarında reseptörden kaynaklı bir hasara rastlanmadı. 2

kanatta hasar vardı. Bir kanadın tamir edilmesine diğer bir kanadında değiştirilmesine karar

verildi.

14

GÜNLÜK

Tarih : 11/07/2019


Türbin bakım çalışmalarına sahada katılma ve Gearbox (Dişli Kutusu) yapısı inceleme

Türbin bakım çalışmalarına katılındı. Sıemens’in 50 türbininde 50 kmlik alanda 110 km yol

ile tüm türbinler tek tek kontrol edildi. Trafo köşkleri icerisindeki teczizatların yani orta

gerilim og ayıcı kesici roleleri ve bu rolelerin beslemesini sağlayan redresör ve trafoların

fiziki kontrol yapıldı. Ayrıca Gearbox’ın çalışma prensibi projeler ve saha gezisinde incelendi.

Resim 31

Resim 32

15

Resim 33 Resim 34 Gearbox: Rüzgar Türbini Jeneratör Sisteminin Gearbox’ı (Şanzımanı), rotorun enerjisini

Gearbox’ın giriş tarafındaki düşük hız ve yüksek torktan generatör tarafındaki yüksek hız ve

düşük torka dönüştürmek için kullanılır. Şanzıman, en az iki gezegen kademesi ve bir helis

dişli kademesinden oluşan çok kademeli bir sistemdir. Dişli kutusu dişli oranı türbin sınıfına

bağlı olarak 93,9 - 138,8 dir. Şanzıman, bir tork kolu ve karşılık gelen kaide yatakları

tarafından desteklenmektedir. Türbinlerin tüm rotor hızı aralığındaki darbe ses izolasyonu,

şanzıman ve taban çerçevesi arasında özel geliştirilmiş elastomer elemanlar vasıtasıyla yapılır.

Gearbox’ın yuvası dökme demirden oluşur. Gearbox , tek tek kademelerin hızına ve yüküne

bağlı olarak seçilen bilyalı, silindirik makaralı ve konik makaralı rulmanlarla donatılmıştır.

Rulmanlar> 175.000 saatlik çalışma kapasitesi için tasarlanmıştır. Bu, sürekli çalışma

durumunda en az 20 yıllık bir döneme karşılık gelir.

Resim 35

16

GÜNLÜK

Tarih : 12/07/2019


Türbin bakım çalışmalarına sahada katılma, Gearbox (Dişli Kutusu) yapısı inceleme, İSG

toplantısına katılma

Resim 36 Resim 37

Resim 38 Resim 39

Bugün isg eğitimleri kapsamında ürünlerin üzerinde bulunan işaretlerin ne anlama geldiğiyle

ilgili toplantıda bulunuldu. Toplantı kapsamında işletmede bulunan risk bildirim ve ramak

kala formlarıyla ilgili çalışmalar hakkında bilgi alındı. Daha sonrasında sahada bakım

çalışmaları ve yine gearbox yapısı üzerinde duruldu ve gözle muayeneler yapıldı.

Şanzıman, iki kademeli planetary dişli sistemi olarak tasarlanmıştır ve iki adet planet dişli

kademesinden ve bir helisel dişli kademesinden oluştuğu belirtildi.. Güç dağılımı her planet

dişli kademesinde üç gezegen jantı üzerinde gerçekleşir. Tork birçok kez azaltılır hız ise ters

orantılı olarak arttığı belirtildi.

Dişli kutusu bir rüzgar türbininin aktarma sisteminin önemli bir bileşenidir. Normal bir rüzgar

türbin pervanesinin hızı 30 – 50 tur/dak. iken bir generatörün optimum hızı 1000 – 1500

tur/dak. civarındadır. Bu yüzden dönme hızının generatörün hız gereksinimlerine göre

ayarlanabilmesi için iletim hattında güç aktarma sisteminin bulunması gerekir. İdeal bir dişli

sistemi, rüzgar türbininin işletme ömrü boyunca, sert iklim ve yükleme koşulları altında bile

pürüzsüzce ve sessiz bir şekilde çalışmalıdır. Beşikteki bazı kısıtlamalar yüzünden, boyutlar

da önemli bir faktör olduğu belirtildi

17

GÜNLÜK

Tarih : 16/07/2019


Trafolarda gözle muayene ve yağ ile ilgili bakımların yapılışı

Resim 40 Resim 41

Resim 42 Resim 43

T-35 numaralı türbindeki sorundan dolayı türbinde üretimin durduğu belirtildi. Sorunun

stepap trafosundaki yağ seviyesiden dolayı kesici açmasıyla türbinin durması olduğu

belirtildi. Yağ seviyede şamandranın aşağı yukarı hareketi ile yağ seviyesi belirlenir.

Şamandranın içine yağ almasıyla manyetiğinin azalmasıyla yavaş hareket etmesine yol

açmaktadır. Yüksek sıcaklıkta ve yağ seviyesi yükselme durumunda trafoya enerji verilmez.

Baralardaki cıvatalarında gevşemesinden dolayı trafo aşırı ısınıyor ve yağ seviyesinin

yükselmesine sebep oluyordu. Yapılan bakımda civatalar tek tek torklanarak şamandranın

değişmesine ve yeni sipariş verilmesi karar verildi.Daha sonra yine gearbox üzerinde duruldu.

Gearboxda gözle muayene yaparken şunlara dikkat edilmelidir; Yağ sızıntısı, Çatlak, Korozyon, Gevşemiş cıvata (torklamalar), Yağ seviyesi, Basınç, Hava

filtresi, Dişli aşınmaları ve temizliktir. Yukarıda bahsedilen konularda, gözle muayene yapıldıktan sonra mudahale gerektiren bir

eksiklik durumu varsa bu eksiklikler raporlanarak giderilir.

Akıllı bir sensör sistemi, istenmeyen çalışma durumlarının izlenmesi ve algılanması için dişli

kutusuna entegre edilmiştir. Bu bağlamda, aşağıdaki noktalar kontrol sistemi ve uzaktan

izleme sistemine gönderilmektedir( Denetleyici Kontrol Ve Veri Toplama sistemi (SCADA) )

Yağ karteri sıcaklığı,Yağ seviyesi,Yağ basıncı,Yağ filtrelerinin izlenmesi için fark basıncı,

Sarmal dişli kademesindeki yataklar sıcaklığı

Özel gözetleme camları ve açıklıklar dişli sistemlerini ve yatakları görsel olarak kontrol

etmemizi sağlamaktadır.

18

GÜNLÜK

Tarih : 17/07/2019


Gearbox yağlama sistemi , soğutma sistemi, ısıtma sistemi ve filtre sistemi

Resim 44 Resim 45

Resim 46 Resim 47

Bugün Gearbox yağlama sistemi, yağ soğutma sistemi, yağ ısıtma sistemi, yağ filtresi ofis

ortamamında nasıl bakım yapıldığı ve işlevleri bakım mühendisi ve bakım teknikeriyle

incelendi. Resim 44 de motorlu pompa ile kombine edilmiş filtre sistemi, Resim 45 de

mekanik pompa gösterilmiştir.

Gearbox yağlama sistemi: Bilindiği üzere, gearbox içerisinde hareketli parçaları barındıran

bir sistemdir. Bu hareketli parçaların birbirine sürtünmesiyle bir ısı açığa çıkacaktır. Bu ısıyı

soğutmak ve birbirine sürtünen parçaların aşınmasını engellemek amacıyla gearbox üzerinde

bir yağlama sistemi mevcuttur. Bu yağlama sistemi mekanik ve elektriksel bir yağ

pompasından oluşmaktadır. Bu yağ pompalarının görevi yağın sirkülasyonunu yani bir nevi

ısınan yağ ile soğumuş yağın yer değiştirmesini sağlamaktır. Burada mekanik iki pompanın

görevi şebeke kesildiğinde gearbox yağlamasının sürekliliğini sağlamaktır. Mekanik

pompanın çalışma prensibi ise ; mekanik pompa bir dişli yardımıyla gearbox dişlilerine

bağlanarak dişli rölentide dönmesiyle yağ sirkülasyonun sağlar.(Resim..)

19

Yağ soğutma sistemi : Yağ soğutma sisteminin çalışma mantığı; Yağ filtresinin altına monte

edilmiş thermo bypass valfi yağın sıcaklığını ölçer. Yağ sıcaklığı 45 derecenin altında ise

valfini açar ve yağı soğutma sistemine göndermeden sirkülasyon ettirir. Eğer yağ sıcaklığı 45

derecenin üstündeyse valfini kapatarak ısınan yağı soğutmak için Jeneratorun arkasında

bulunan radyator sistemine gönderir ve burada fanlar yardımıyla yağ soğutulur.

Yağ ısıtma sistemi incelendi ve kontrol edildi.

Resim 48 Resim 49

Yağ ısıtma sistemi: Türbin + 8 ° C üzerindeki yağ sıcaklığında başlatılır. Yağ sıcaklığı Pt100

sıcaklık sensörü vasıtasıyla kontrol edilir. Değer çok düşükse, yağ ısıtma elemanları

vasıtasıyla istenilen sıcaklığa ısıtılır.

Yağ Filtresi işlevi öğrenildi ve kontrol edildi.

Resim 50 Resim 51

Yağ filtresi : Yağ filtresi şanzımanı korumak için dişli yağındaki kirletici maddeleri emer. Bu

kirletici parçacıklar aşınma / yıpranma, kirli yağ ve çevre havasındaki tozdan kaynaklanır.

Yağ, şanzımanın iç kısımlarına ulaşmadan önce, bir kombinasyon filtresine sahip bir yağ

filtresi tesisatından pompalanır ve iki aşamalı olarak temizlenir; böylece, 17/15/12 ISO

4406'ya kadar bir yağ saflığı sınıfı temin edilir. Kaba ve ince olmak üzere iki üniteden oluşur.

Filtre üzerinde bir bypass valfi mevcuttur bu valfin görevi 4 barın üstündeki basınçlı yağları

doğrudan gearboxa gönderir. Kaba ve ince filtre tek kullanımlık olarak tasarlanmıştır; Bunlar

temizlenmez ve bakım dönemlerinde değiştirilmelidir. Ayrıca filtre üzerinde tıkanma

sensörüde mevcuttur, bu sensör basınç farklılıklarını karşılaştırarak çalışır ve oluşan

farklılıkları türbin kontrol merkezine iletir.

20

GÜNLÜK

Tarih : 18/07/2019


Gearbox yağ filtresi değişimi ve dikkat edilecek hususlerın incelenmesi

Resim 52 Resim 53

Resim 54 Resim 55

Bugün yağ filtresi değişimi yapıldı ve aşağıdaki konular hakkında bilgi alındı. Kontrollerin

yapılış şekli aşağıda gösterilmektedir.

Yağ filtresi değişiminde izlenenen yollar şu şekildedir,

- Yağ soğutma sistemindeki bütün musluklar ve mekanik pompaya giden musluk kapatılır.

-Yağ filtresi altındaki drenaj musluğu yavaşça açılır ve içindeki yağ boş bir kovaya dolmaya

başlar

-Yağ boşaltımını hızlandırmak için filtrenin üst kapağı açılır ve filtre içindeki yağın tamamen

boşalması sağlanır

-Filtre muhafazadan çıkartılır ve boş bir kovanın içine bırakılır

-Filtre çıkartılırken filtrenin altında sarı plastik vardır bunun kırılmamasına özen gösterilmeli

-Sarı plastik yeni filtrenin altına geçirilir ve filtre hazneye oturtulur ve boşaltılan yağ haznenin

içine tekrar dökülür yağ eksik gelirse yağ tamamlanır

-Muhafaza kapağındaki eski o-ring çıkartılır ve yenisi yağlanarak yerine geçirtilir

-Muhafaza kapağı yerine takılır.

Yağ filtresi değişiminde dikkat edilecek hususlar ise şu şekildedir.

Yağ sirkülasyon sistemindeki bütün vanaların kapalı olduğundan emin olunmalı

Filtre içine tekrar yağ boşaltırken her tarafa eşit şekilde yağ boşalmalı

Filtre değiştirildikten sonra içinde hava kalmamalı

Filtre yerine tam oturtulmalı

Kapak kapatıldıktan sonra yarım tur gevşek bırakılmalı

21

Bugün bu bigilerden sonra sahada hat açması durumu ile elekrik üretimi durduruldu ve bakım

için yüksek gerilim hattına gidildi. 18 numaralı direkte izalatöre kuş pislemesi sonucu izalatör

iletken hale gelmiş ve hat açması gerçekleşmişti.

Burada izalatör değiştirildi ve üzerine kuş konmaz delinen bir parça takıldı. 17 numarada ise

kuşkonmazlara levha yapıldı. 20 numarada da tekrar kuş konmaz yapılarak bügünki işlem bitti

ve üretime tekrar başlandı.

Resim 56 Resim 57

Resim 58 Resim 59

Resim 60 Resim 61

22

GÜNLÜK

Tarih : 19/07/2019


Gearbox yağ numunesi alma

İşletmede yapılan kontrollerden biri daha olan yağ numunesi alma işlemi incelendi ve yapılan

kontrollerin neye göre yapıldığı belirtildi.

Resim 62

Gearbox yağ numunesi alma: Gearbox’tan her bakım döneminde yağ numunesi alınarak

analize gönderildiği belirtildi. Analizler sonucunda yağın değişip değişmeyeceğine karar

verilir.

Yağ numunesi alma işlemi; Yağ filtresi üstünde bulunan yağ hortumu sökülerek numune

alacağımız kaba yerleştirlir. Pompa; numune şişe dolana kadar manuel olarak çalıştırlır. Yağ

numunesi şişeye dolar. Bu yağ numunesi üzerindeki etiket doldurularak yağ analiz

laboratuarlarına gönderilir.

Yağ göstergesi, gearbox içerisinde bulunan

yağ seviyesini gösterir.

Resim 63

Hava filtresi ; Gearbox içerisinde oluşumu

istenmeyen nem ve rutubet için hava filtresi

kullanılır. Nem emici özelliğe sahiptir. Hava

ile temasa geçmesi halinde nem yoğunluğuna

göre renk değişimi gösterir.

Resim 64

23

GÜNLÜK

Tarih : 22/07/2019


Drıve Traın (Aktarma organları) görevleri inceleme

Drıve Traın incelemesi bakım teknikeri ve bakım mühendisiyle yapıldı. Şamandranın siparişi

verildi. Bu aktarma organlarının kontrollerinin nasıl yapıldığı incelendi. Türbinin üst kısmına

çıkma iznim olmadığı için kontrolleri türbinin alt katından devam edildi. T-81 numaralı

türbinde bağlantı kopukluğundan dolayı üretim durmuş olup bakım çalışmalarına başlanıldı.

Ve diğer aktarma organları hakkında bilgi almaya devam edildi.

Resim 65 Resim 66

Rüzgar türbinlerinde bilindiği gibi ; rüzgar; türbinin kanatlarına çarparak bir kinetik enerji

oluşturur. Bu kinetik enerjiyi jeneratöre aktarmaya yarayan organları ise olarak adlandırıldığı

belirtildi. Bu aktarma organları 5 parçadan oluşmaktadır.

• Rotor shaft (rotor mili)

• Main bearing and main bearing housing including rotor lock

• Gear box

• Secondary brake

• Couplın

• Over-speed monıtors

Rotor Shaft’ın çalışma sistemi incelendi ve bilgiler alındı.

Resim 67 Resim 68

Rotor saftı düşük hız mili olarakta bilinmektedir. Rotor milinin görevi, türbin kanatlarından

aldığı kinetik enerjiyi gearboxa aktarmaktır. Rotor mili kanatların kuleye çarpmasını önlemek

amacıyla 4 derece eğimli bir şekilde monte edilir. Rotor mili, gearboxa özel flanş

sistemleriyle bağlanır yine hub sistemine de özel flanş sistemleriyle bağlanır. Rotor şaftının

ortası, içinden haberleşme ve güç kabloları geçecek şekilde boş bir şekilde dizayn edilir.

24

GÜNLÜK

Tarih : 23/07/2019


Main bearing and main bearing housing including rotor lock incelemesi ve türbin ici

kontrolleri

Resim 69 Resim 70

Resim 71 Resim 72

Bugün bakım teknikeri ve GE türbin sorumlusu ile GE 2.75-120 tipi türbinlerin iletişim

bağlantı kontrolleri yapıldı. GE türbinlerde iletişim tüm kulelerdeki sistemden kontrol edilir

ve birbirine kordineli olarak çalışır. Türbinin içinde asansör kısımları ve konvertör kısımları

incelendi. Temizlik ve gözle muayene çalışmalarına katılındı. Main controldeki arızadan

dolayı iletişim kopukluğu olduğu belirlendi ve değiştirildi. Sonrasında ilgili paremetrelerin

yüklemesi yapıldı ve sistem online yani iletişim kontrol edilir hale gedi. 24 aylık yapılması

gereken kontrollerin gözle muayenesi sekşınlardaki torklamalar, yaw disklerindeki

torklamalar, fren petlerindeki torklamalar, shrink listesi toklamalar, motor şaftındaki

torklamalar, gearboxın oturduğu bet freyndeki torklamalar, generator aliement kontrolleri

yapılamaktadır. Buradaki çalışmalardan sonra rotor mili hakkında bilgi alındı. Main bearing

and main bearing housing including rotor lock bilgileri almaya devam edildi.

Rotor mili, konik makaralı rulman (sabit yatak) ve silindirik makaralı rulman üzerine monte

edilir. Bu her iki rulman ana yatağı oluşturur. Dökme demirden imal ediliirler. Konik makaralı

rulman rotoru eksenel olarak sarar. Silindirik rulman ise rotoru sürtünmesiz olarak kaplar.

Sürtünmeli yüzeylerin aşınmaması ve sesi engellemek amaçlı otomatik yağlama sistemleri

mevcuttur yağlama işi gres ile yapılır. Sızıntı gresler havzanın altındaki kutuya toplanır ve

bakım dönemlerinde bu toplanan atık yağlar temizlenir.

25

GÜNLÜK

Tarih : 24/07/2019


Rotor lock inceleme ve hasar giderme

Sahada topraklama kablolarının hasarlı yerlerini onarma işlemi için yapılacak uygun

düzeneğn projesi çizildi ve sanayiyle görüşmeler yapıldı.

Rotor lockta oluşan hasar incelendi. Rotor lock kesin olarak rotorun dönmesini de kanadın

dönmesini de engelleyen bir fren sistemidir. Oluşan hasarın sebebi ise rotor lock pinyalının

girmesi için tam olanak oluşmamasıdır. Yani aşırı rüzgar veya secondary brake sisteminin

yetersiz kalmasıyla şekildeki gibi hasar oluşmuştur. Bu hasarın giderilme işlemine başlandı.

Rotor lock frenleme sisteminin bir parçasıdır rotorun dönmesini engeller. Rotor şaftının ön

tarafına monte edilmiş, delikli bir disk ve bir kilitleme piminden oluşmaktadır. Kilitleme pimi,

üzerindeki civatanın sıkılarak silindir disk içerisine sokulur ve rotorun dönmesini engellenir.

Bu yapılan işlem hidrolik güç ünitesiylede yapılabilir. Üzerinde rotor lock durumunu bildiren

2 adet sensör bulunur bunlar rotor lockun devrede olup olmadığını bildirir. Rotor lock; arıza

durumlarında ve huba geçmek için kullanılır, arıza veya bakım bittikten sonra mutlaka rotor

lockun kaldırılması gerekmektedir. Çünkü olası bir yüksek rüzgarda kanatlar dönmeyeceği

için kanatlar kırılabilir, bir diğer neden ise uzun süre rotor lockta kalan gearbox içerisindeki

yağ alta çöker ve gearboxun üst kısmı yağsız kalacağından karıncalanmalar başlar ve bu

durum gearboxın sağlıklı çalışmasını engeller.

Aşagıdaki resimde rotor lock piminin içine yerleştiği silindirik disk görülmektedir. Rotor lock

manevrasında hatalı manevra yapıldığı zaman; yani secondary brake sistemini aktif duruma

getirmeden manevra yapılırsa disk ve pimin zarar görmesine neden olduğu belirtildi

Resim 73

26

GÜNLÜK

Tarih : 25/07/2019


Secondary Brake (İkinci Fren Sistemi) ve akü değişimi

Resim 74 Resim 75

Yukardaki resimde gearbox üzerine montelin Yukardaki resimde hidrolik güç ünitesi fren kaliperi ve sac muhafazanın altında bulunmaktadır, ayrıca bu hidrolik güç ünitesi

dişli çark sistemi bulunmaktadır. elektriksel kontrol edilebildiği gibi ellede güç ünitesi üzerindeki kol yardımıylada

kontrol edilebilir.

Secondary Brake (İkinci Fren Sistemi) de fren petleri değişimi yapıldı.

Resim 76 Resim 77

Türbini durdurmak için ilk önce yapılan işlem dönen kanatların açısı 0 dereceye çekilir yani

rüzgarın çarptığı kanat yüzeyi azaltılarak kanatların daha yavaş dönmesi sağlanır. Secondary brake dediğimiz ikinci fren sistemi ise tehlikeli durumlarda, bakım çalışmalarında,

huba geçeceğimiz zaman veya tamamen durdurmak istediğimizde uygulanır.

İkincil fren sistemi; hidrolik güç ünitesi yardımıyla fren kaliplerine basınç uygulanır ve bu

basınç gearboxın yüksek hız şaftı üzerinde monteli olan 920 mm çapındaki dişli çarkına

basınç yapar ve bu basınç dişli çarkın hızını yavaşlatarak durmasını sağlar.

Herhangi bir arızadan dolayı hidrolik güç ünitesinin basıncının azalama ihtimalini göz önünde

bulundurursak; bunu önlemekl için dişli çarkın altında bir kol vardır bu kolu sıkarak dişli

çarkı tamamen mekanik olarak kilitlemiş oluruz.

27

Hidrolik güç ünitesinin normalde çalışma basıncı 50 bar dır, 50 barın altına düşmesi

sakıncalıdır. Diğer bir konu ise fren kaliperi üzerlerinde balatalar bulunmaktadır, bu balatalar

zamanla aşınabilir bu yüzden bakım dönemlerinde kontrolleri yapılır eskidiyse yenisi ile

değiştirilir. Yine fren sistemi üzerinde durum bilgisini bildiren sensör mevcuttur, bakım

dönemlerinde bu sensöründe testi yapılır.

Bu işlemlerden sonra bakım teknikeri ile sahaya çıkıldı ve siemens türbinlerin enerji kesintisi

durumunda güç aldığı akülerin değişimi yapılmaya başlandı.

Resim 78 Resim 79

Resim 80 Resim 81

Resim 82 Resim 83

28

GÜNLÜK

Tarih : 26/07/2019


Yaw Sistemi Çalışma yapısı, bakım çalışmalarına katılma ve türbin kanat değişimi

incelenmesi

Resim 84 Resim 85

Resim 86 Resim 87 Pich sisteminin kanatların dönmesi olduğunu belirtmiştilmişti. Yaw sistemi ise rüzgarın yönü

ve şiddetine göre nacellin dönmesidir. Yaw sistemi ultrasonic sensörden ve anemometreden

(Resim71) aldığı bilgilere göre hareket yapmaktadır. Bugün ultrasonic sensor değişimi yapıldı

ve bu sistemin diğer muayeneleri yapıldı. Yaw sisteminde dişlilerin yağlaması yapıldı. Yaw

sistemindeki fren sisteminin fren petlerinin ölçülmesiyle bakım yapılacağı belirtildi. Yaw

sistemindeki yağın çevre şartlarından etkilenmesi ile özelliğini yitirerek yapılan yawlarda aşırı

ses çıkartmaktadır. Yaw diski öncelikle kimyasal maddelerle temizlendi ve yağlama buna

göre yapıldı.

Yaw sistemindeki hareketi veren hidrolik güç ünitesi ve yağlanamasını sağlayan yağ pompası

sistemleri kontrol edildi.(Resim70) Walfler incelendi. Temizlik ve muayenelere devam edildi.

Bu bilgilerden sonra siemensin 50 türbininde de akü değişimi için sahadaki çalışmalar yapıldı

ve turbine gidildi.

Resim 88 Resim 89

29

Gün sonunda bakım mühendisi ile kanat değişimi yapılacak turbinde kurulmuş vinçlerin

gözlemi yapıldı.

Resim 90

Resim 91 Resim 92

30

GÜNLÜK

Tarih : 29/07/2019


Kanat değişimi

Resim 93 Resim 94

Resim 95 Resim 96

Sahada kullanılması gereken isg malzemeleri ve kkd’lerin kontrolleri işletme gezilerek

yapıldı. Kullanılan malzemelerin raf ömürleri, adetleri gibi kriterleri verilen belgeye göre

incelenip işletme müdürüne sunuldu.

Yıldırım etkisinden dolayı çatlak oluşan GE 2.75-120 tipi türbin de kanat değişimi işlemine

başlandı. Kanadın üzerindeki hasar drone’la tekrar incelendi. Hub kısmında kanadın

çıkarılması için kanadın belli açılarda olması gerektiği belirtildi ve buna göre kanat

çıkarılmaya karar verildi. Hub kısmındaki %10 şeklinde toklanan civatalar incelendi.(Şekil-

97) Kanat incelemelerinde kanadın çatlak kısımları incelendi burada balzaç ağacının kanadın

icindeki figmentlerin hangi geometri ile imal edildiği gözlendi. Kanat üzerinde kanat tututcu

(Resim96) incelendi. GE türbinlerde kanadın birleştirerek yapıldığı öğrenildi. Tam birleşim

yerinden kanatta hasar oluşmuştu. Hasarın sebebinin reseptörlerin bozulması, icine su alımı,

rüzgarvve diğer çevresel sebebler ile oluştuğu belirlendi. Siemens türbinlerde ise kanadın bir

bütün halinde imal edildiği ve bunun bir avantaj olduğunun tespiti yapıldı. Bu işlemler sonra

değişmeyecek kanadın yüzey incelemesi ve değişecek kanadın tıra vinçler ile yüklemesi

yapıldı

31

5. SONUÇ

Bu yıl yaptığım staj ile birçok şey öğrenmiş oldum. Staj ile makine mühendisliği alanı olarak

neler yapılabileceği hakkında bilgi sahibi oldum. Eğitim boyunca eğitim aldığım kişilerin bana

verdiği eğitimler ve araştırmalar tecrübe olarak bana çok şey kattı. Uygulama yaptığım şeyler

olarak ürün alımlarında yaptığım görüşmeler ve türbin kontrollerinde çalışmalarım etkili oldu. Bu

derece kurumsal bir firmada staj yaptığım için çok mutlu oldum çünkü ileriye dönük olarak

kazandığım bilgiler beni hep en ileriye taşıyacaktır.

6.KAYNAKLAR


www.elektrikrehberiniz.com/elektrik-trafolari/salt-sahasi-nedir-14838/




http://www.elektrikrehberiniz.com/elektrik-trafolari/salt-sahasi-nedir-14838/



37

Okulda düzenlenen İSG dersine katılım sağlanmış olup, aşağıda sertifikası verilen eğitime de

ayrıca katılınmıştır.

staj uygulama raporu - ismep.usak.edu.tr · İletmede staj programında bulunduğum úirket rüzgar...

Documents