Bogaert Bram

24/3/12

6EEb Stageverslag 1e dag stage (19/3/12)

Nr:2

De eerste 4 dagen moest ik voor mijn stage op opleiding in Schooten. Deze op leiding ging over de nucleaire veiligheid in een kerncentrale. Op de eerste dag van mijn stage kregen we een cursus in verband met veiligheid op een kerncentrale. De opleiding werd gegeven in een lokaal waarbij we uitleg kregen van een instructeur met behulp van een PowerPoint presentatie. De eerste dag hebben we 6 themes gedaan in verband met VCA. Dit ging over de preventie, dit ging over de belangrijkste elementen van VCA. Zoals wetgeving, voorkomen van ongevallen, PBMs, elektriciteit,besloten ruimtes, enz.. . Het volgende thema was in verband met de brandveiligheid op in de kerncentrale van Doel. Dit ging vooral over hoe je een brand kan bestrijden, met welke middelen, waar ze moeten geplaatsts worden en welk brandbestrijdingsmiddel je moet gebruiken bij welke brand. Er werd ook iets vermeld van een brandvergunning, maar die heb ik niet nodig, dat is een vergunning die je nodig hebt als je een werk uitvoert waarbij een temperatuur van 400 of meer word bereikt. Ook werd er info gegeven in verband met de alarmen op de kerncentrale, zo is een korte toon een waarschuwing en een toon die van laag naar hoog gaat een oproep om te evacueren. Het volgende thema ging over het milieu wat vooral ging over vervuiling. n van de oorzaken van vervuiling is waterverontreiniging, er zijn 3 verschillende soorten vervuiling op de kerncentrale: huishoudelijk afval, industrieel en koelwater. 2e dag stage (20/3/12) De 2e dag stage ging over de werking van een kerncentrale, stralingbescherming, gecontroleerde zones en gedragsregels in een warme zone. Om de werking van de kerncentrale te kunnen uitleggen moeten we weten dat er 3 kringen zijn. De primaire kring, secundaire kring en tertiaire kring. Algemeen werkt een kerncentrale als volgt: In de reactor wordt een splijtingsreactie veroorzaakt van uranium. Dit gebeurt door uraniumkernen te beschieten met neutronen. Daardoor zal een uranium kern zich splitsen in 2 kernen. Na deze splitsing is de massa de resulterende deeltjes lichter dan oorspronkelijk. Deze massa wordt omgezet in energie want . Deze splitsing blijft voortduren waardoor een grote hoeveel energie vrijkomt. Deze energie die vrijkomt moet worden afgekoeld door water. Doordat er druk is van 155 bar in de reactor zal het water niet beginnen koken na het bereiken van 100. Het water bereikt een temperatuur van ongeveer 300. Dit alles gebeurt in de primaire kring. Het verhitte water van de reactor wordt dan afgegeven aan de secundaire kring. Het verhitte water zal via buizen vervoert worden naar een stoomgenerator, dat is een cilindervormige warmtewisselaar die bestaat uit duizenden buizen. Hierin wordt het verhitte water omgezet in stoom. De stoom die in de secundaire kringloop wordt geproduceerd zal een turbine aandrijven. De beweging van de turbine wordt dan via een alternator omgezet in elektrische energie voor het hoogspanningsnet, er wordt 20kV naar een transformater gebracht die deze spanning omzet naar 380kV dit wordt via het hoogspanningsnet getransporteerd en dan terug omgezet naar 220/380V en wordt zo aan gezinnen geleverd. De kerncentrale zorgt voor een productie van ongeveer 1000MW per dag, afhankelijk van welke reactor want er zijn 4 reactoren op Doel. Om Stage 6EEb 1

Bogaert Bram

24/3/12

6EEb Stageverslag

Nr:2

1000MW elektriciteit te produceren heb je 9 000 000 kg kolen nodig of 6 300 000 kg olie of 3 kg uranium. Op jaarbasis zorgt de kerncentrale van Doel voor een productie van 20 000 000 000 kWh. Verder hebben we nog uitleg gekregen over straling en hoe je er tegen beschermt en beperkt. We hebben ook uitleg gekregen over de warme zone dat is het gebied waarbij er een hoger stralingsniveau is omdat deze dichter bij reactor is. Ook moet je in deze zone een dosismeter altijd bij je hebben en een special pak aandoen. De dosismeter geeft weer hoeveel straling je hebt opgelopen uitgedrukt in msV wat voor millisievert staat. Zo mag je jaarlijks 20 msV oplopen volgens de wet. In de kerncentrale mag je slechts 10 msV oplopen. Als je besmet bent doordat je in contact bent gekomen met een radioactief voorwerp wordt deze besmetting uitgedrukt in Becquerel. Afhankelijk van hoeveel Becquerel hoe schadelijker de besmetting. 3e dag stage (21/3/12) De 3e dag stage ging ove FME en veiligheid. FME staat voor Foreign Material Exclusion of het vermijden van vreemde voorwerpen in een kring door gebruik te maken van FME materiaal. FME materiaal is materiaal dat gebruikt wordt om besmetting te voorkomen. Dit kan door een gebied af te bakenen met een lint, een strop te steken in een opening van bijvoorbeeld een flens of doeken om een rooster af te schermen. Verder ging het nog over veiligheid in verband met werktuigen die moeten werken in omstandigheden waarbij er straling, hoge druk, vochtigheid of hoge/lage temperatuur is. 4e dag stage (22/3/12) De 4e dag stage moesten we voor de opleiding naar Kallo waar er een werfsimulator is. Eerst moesten we daar ons werk voorbereiden door te bespreken wat we moeten doen, de risicos beperken door risicoanalyse en bespreken wie wat gaat doen. Toen we dan op de werf gingen moesten we eerst een filmbadge pakken, dat is een badge waarmee je toegang krijgt tot een warme zone. Daarna moesten we een beschermend pak aandoen en een dosismeter nemen om door de volgende doorgang te mogen. Daarna kwamen we in de warme zone waar naar onze werkplek ging. Het werk dat moest gebeuren was het uitmeten van isolatieweerstand van een motor (220V/380V) die in ster was geschakeld en de draadweerstand van die kabels die op de motor waren aangesloten. Het uitmeten van de isolatieweerstand gebeurde door te meggeren. Dit deden we met een megger, dat is een Ohmmeter voor meten van weerstand die groter dan 1Mohm. Om te meggeren moet er ook een meggerspanning zijn, deze was in ons geval 500V. Een gewone universeel meter die als Ohmmeter wordt gebruikt wekt slechts 3-9V op om de weerstand te meten. Door dat we een hoge meetspanning en een gevoeligere stroommeter gebruiken bij de Megger is deze in staat veel hogere weerstanden te meten dan bij een gewone meter. Toen we de isolatieweerstand meten had deze een weerstand van 512 Mohm wat goed is bij een nominale spanning van 230/400V. In de namiddag moest ik nog een examen afleggen zodat ik daarna mijn attest van nucleaire veiligheid zou krijgen. Stage 6EEb 2

Bogaert Bram

24/3/12

6EEb Stageverslag 5e dag stage (23/3/12)

Nr:2

Op de 5e ging ik naar de kerncentrale van Doel , s morgens moest ik eerst medisch onderzoek doen en daarna mijn badge gaan halen om binnen te mogen in de kerncentrale. Als ik binnen was moest ik eerst om mijn werkpak, werkschoenen en helm. Daarna kreeg ik een kastje om mijn grief in op te bergen. Toen dit alles klaar was het middag. s Middags heb aansluit draden gemaakt voor een druktransmitter. Dit toestel meet de druk en wordt in de kerncentrale gebruikt om de druk in leidingen te meten. De transmitter werkt als volgt: je sluit de transmitter aan op een leiding waar druk op staat en de druk komt tegen een membraan in de transmitter. Deze druk wordt dan omgezet in een stroom tussen 4 en 20 mA. Er wordt niet gewerkt met 0 -20mA om dat je met 4-20mA aan kabelbreukdetectie kan doen. De transmitter wordt gevoed door 24V DC. De gemeten stroom komt dan overeen met een bepaalde druk, bijvoorbeeld 1 bar = 4mA. Deze transmitter is dan nog eens verbonden met een paneel waar je de gemeten druk kan aflezen. Wat ik ook nog heb gedaan is het kijken hoe een beamex werkt, dat is een toestel om een druktransmitter te kalibreren. Eerst moesten het kalibreertoestel aansluiten op de transmiiter terwijl deze gevoed werd met 24V DC. Daarna als het kalibreertoestel contact heeft gemaakt met de transmitter kunnen we hem gaan instellen. Eerst heb ik zijn meetbereik moeten instellen dit was van 0 tot 50 bar. Dan zal de transmitter bij 0 bar 4mA weergeven en bij 50 bar 20mA. Daarna was de transmitter zo goed als gekalibreerd. De transmitter is trouwens behuisd met inox omdat dit tegen radioactieve straling kan.

Stage

6EEb

3

Bogaert Bram

24/3/12

6EEb Stageverslag

Nr:2

2e week stage Dag 1 van 2e week (26/3/2012) Wat ik vandaag gedaan is met iemand meegelopen naar de controlezaal van Doel 1-2. Dat is de plek waar de reactoren van Doel 1 en Doel 2 gecontroleerd worden. Ik heb ook onder begeleiding de juiste spanning flux spanning in gesteld van de opgewekte flux van de neutronen rond de reactor. Dit werkt als volgt: Bij splitsing van uranium zijn er neutronen die weg vliegen en tegen een ander kern vliegt en deze weer splits. De afstand die deze neutronen afleggen wordt de neutronenflux genoemd. Anders gezegd is dit het debiet van de neutronen, het aantal neutronen die passeren in een bepaalde tijd T met een bepaald volume. De spanning van deze neutronenflux wordt gemeten in de controle kamer en deze bedroeg 5,006V. De controleur had berekend dat deze 4,993V moest zijn dus deze moest aangepast worden. Als de spanning te hoog is dan zal het vermogen groter zijn dan 100% toegelaten vermogen en dit kan voor problemen zorgen, zoals een te grote straling. Er waren 4 regelkasten die moesten bijgeregeld worden. 2 bron kasten en 2 intermediaire kasten. De bron kast dient om het vermogen te meten tot aan 10% van het maximum toegelaten vermogen. Als we boven de 10% van het vermogen gaan wordt de intermediaire kast gebruikt , deze gaat van 10 tot 100% van het vermogen. De waarden die op deze kasten getoond worden gemeten door sensoren die rond de reactoren zijn geplaatsts. Verder heb ik nog 3 druktransmitters gekalibreerd, eerst heb ik deze als volgt aangesloten:

Stage

6EEb

4

Bogaert Bram

24/3/12

6EEb Stageverslag

Nr:2

+

Beamex kallibreertoestel

Druktransmitter

Drukpomp

Dan heb ik eerst 0 bar ingesteld, dit moest overeenkomen met 4mA omdat dit de minimum waarde is. Op de beamex kan je aflezen hoeveel % deze afscheelt van de juiste schaal, door aan de zero input te vijzen kan je de schaal goed instellen. Daarna heb ik de maximum toegelaten druk aangesloten, deze was 4,5 bar. Dit moet overeenkomen met 20mA, ook hier kan je de afwijking tegenover de juiste schaal aflezen maar hier moet je de span regelen. Maar als we aan de zero herinstellen zal de span voor ongeveer 1/3 meedraaien. Daardoor moet je enkele keren de zero en de span her instellen tot dat de afwijking tegenover de schaal minder dan 0,1% is. Dag 2 van 2e week (27/3/2012) Dinsdag ben ik naar de controlezaal van Doel 3 geweest. Daar gebeuren metingen op radioactiviteit, meer bepaald de hoeveelheid Jodium isotopen er aanwijzig zijn in bepaalde kringen, dit wordt uitgedrukt op de meters in mSv. Daarna ben ik naar een warme zone ( nucleaire zone) geweest, waarbij ik een speciaal flexotan pak moest aandoen en dosismeter met me meenemen. In de warme zone heb 0,001mSv opgelopen, wat erg weinig is. In de warme zone heb ik geholpen bij het dichten van leiding die gescheurd was , deze werd gemaakt door het aanbrengen van een krimpkous en deze daarna te verhitten. In de middag heb ik nog 4 transmitters gekalibreerd.

Stage

6EEb

5

Bogaert Bram

24/3/12

6EEb Stageverslag Dag 3 van 2e week (28/3/2012)

Nr:2

Woensag ben ik naar de controlezaal van Doel 2 geweest, naar regelkasten die temperatuur meten bij de reactor door sensoren o.a PT 100. We heb een meetkast in testmode gezet om te kijken als deze nog goed werkt. We hebben op deze kast een decadeweerstandskast aangesloten. Dat is een kast waarbij je zelf weerstanden kan simuleren tot 6Mohm. Er was een vooropgestelde lijst met spanningswaarden die gewenst zijn, moesten deze verkeerd zijn moesten deze bijgeregeld worden. Als een spanning te hoog zou zijn dan gaat er een alarm af in de controlezaal en moet dit zo snel mogelijk gemaakt worden. In de namiddag ben ik een kijkje gaan nemen in de machinezaal, daar staat een turbine die stoom ontvangt en dus begint te draaien. Die turbine was dan aangesloten op alternator die de mechanische energie omzet naar elektrische en deze was dan verbonden met het hoogspanningsnet. Verder heb ik nog 3 transmitters gekalibreerd maar deze keer van 0 tot 12 bar. Hiervoor hadden we een externe regelaar die een druk kan leveren tot 60bar. Maar er mag geen 60 bar druk aangesloten worden doordat de transmitter maar 40 bar aankan.

Dag 4 van 2e week (29/3/2012)

s Morgens heb ik de overgeschoten draden gemaakt voor op de transmitter aan te sluiten. s Middags heb ik aan een regelkring gewerkt. Het nut van deze regelkring was het constant houden van een temperatuur die vooraf kan ingesteld worden. De schakeling zag er als volgt uit:

Stage

6EEb

6

Bogaert Bram

24/3/12

6EEb StageverslagL1

Nr:2

L2

F1

F2

IC

A1

A2 in Uit G Stuurin

R1

R2

R3

Pt 100

Deze schakeling was dan ook nog eens gekoppeld aan een voorregelaar die de spanningsinstellingen regelt , het intern schema:

Stage

6EEb

7

Bogaert Bram

24/3/12

6EEb Stageverslag

Nr:2

Daarbij worden die opamps ingesteld op 5V omdat deze zorgt voor een goede stuurspanning voor de triac. De regelkring werkt als volgt, er worden een gewenste waarde ingegeven, in mijn geval was dit 70C. De triac zal pulsen uitsturen om de 1seconde naar de PT 100 en deze zal dus spanning krijgen, doordat deze spanning krijgt zal deze opwarmen. De triac zal spanning blijven uitsturen tot de PT 100 een temperatuur heeft bereikt van ongeveer 70C. Er is een hysterischband van 0,2V dus er kan een kleine afwijking zitten op de juiste temperatuur. Deze schakeling wordt gebruikt om vocht tegen te gaan in leidingen door de lucht in de leidingen op te warmen. Als er vocht zou ontstaan in een leiding dan is er kans op radioactiviteit in leidingen en zullen de drukmetingen op de besmette leiding verkeerd zijn en is waarschijnlijk de transmitter waarmee je druk meet ook besmet.

Dag 5 van 2e week De laatste dag van mijn stage heb ik niet veel kunnen doen doordat ik een uur op stage bespreking moest en om 14u al moest stoppen om mijn werkpak,helm en schoenen in te leveren. Ook moest ik bij het onthaal mijn badge en filmbadge inleveren. Die filmbadge slaat het aantal mSv op dat je opgelopen hebt. Wat ik nog kunnen doen heb is nog een transmitter gekalibreerd die van 0 tot 25 bar ging ook heb nog meegelopen naar de warme van Doel 2 om dat er daar een waterpomp was die water aanzoog en zo voort pomp maar deze zoog ook lucht aan en dat mag niet wat dat is niet goed voor zon pomp. Er lag een vlotter op het water, bij een bepaald waterniveau stuurt de vlotter een signaal naar de pomp dat hij moet stoppen met aanzuigen en de vlotter stuurde telkens zijn signaal te laat. Er bleek achteraf een probleem te zijn met de vlotter en hebben deze vervangen.

Stage

6EEb

8