<1denkbeeld augustus 2008

2 ‘Je groeit mee in de achteruitgang’ In deel drie van de serie ‘Dementie van binnen-

uit’ vertelt mantelzorger Peter van Vegten over de dementie van zijn vrouw Tilly. ‘Ze vertrouwt op mij. Dat is een fijn maar tegelijk ook een belastend gevoel. Er mag niets met mij gebeu-ren.’

6 Gids in zorgland De casemanager begeleidt thuiswonende men-

sen met dementie en hun mantelzorgers en helpt hen wegwijs te worden in de zorg. Marlie Verbeek, casemanager in Rijswijk, beschrijft hoe dat in de praktijk in zijn werk gaat.

14 Een samen gedragen verantwoordelijkheid Probleemgedrag in de zorg is een ingewik-

keld verschijnsel dat tal van gedragingen omvat en verschillende oorzaken heeft. Wil je het probleem effectief aanpakken, dan zul je al die facetten ook bij de oplossing moeten betrekken. Dat gebeurt in het verbetertraject Probleemgedrag.

24 De dorstlessende illusie van ouder wordende hersenen

Warme zomers staan niet alleen voor volle stranden en zwoele avonden in de tuin, maar vergroten ook de kans dat ouderen te kampen krijgen met uitdrogingsverschijnselen. Hoe komt het dat mensen op oudere leeftijd de neiging hebben om te weinig te drinken?

28 Adolescenten en de confrontatie met een dementerende grootouder

‘In het openbaar kun je je soms een klein beetje voor haar schamen... Je weet dat ze zo een rare neiging kan krijgen en je denkt dan dat de anderen raar naar jou kijken.’ Hoe reageren adolescenten op de dementie van hun opa of oma? En hoe zou je hen kunnen steunen?

Inhoud

Soms weten we het gewoon niet

En verder in dit nummer:10 Kleinschalig koken in de praktijk: woonzorgboerderij De Hagert in Wijchen 13 In zicht 18 Op de hoogte 19 Mantelzorgen: De test 20 Slechtziendheid in het verpleeghuis 27 Nieuws van de Vereniging voor Psychogeriatrie 32 Doordenker. <

Wat weten we eigenlijk weinig van dementie. Dat gevoel bekroop mij bij het lezen van deze DENKBEELD. In het artikel over het verbetertraject Probleemgedrag wordt duidelijk dat pro-bleemgedrag vaak voorkomt bij mensen met dementie en dat niet alleen de cli-ent zelf last heeft van dat gedrag, maar ook veel familieleden en zorgverleners. Ik heb een stukje van dit verbetertraject

meegemaakt. Wat mij daarbij opviel was dat zorgverleners niet altijd gericht zijn op het achterhalen van de oorzaken van probleemgedrag. Maar soms was die oorzaak ook niet te achterhalen. Welke mechanismen er nu precies een rol spelen… we weten we het soms gewoon niet. Wat echter niet wil zeggen dat je niets aan dat probleemgedrag kunt doen: zoeken naar verbeteringen is vaak een kwestie van ‘klein beginnen’ en ‘kijken of iets werkt’. En daar blijkt het verbetertraject erg succesvol in te zijn. In de serie ‘Dementie van binnenuit’ deze keer een mantel-zorger aan het woord. Een indrukwekkend en authentiek verhaal. Wat mij vooral trof was dat het ondanks herhaal-de testen, geheugenonderzoeken, hersenvochtanalyse en intensieve observatie bijna tien (!) jaar heeft geduurd voor-dat de diagnose dementie werd gesteld. Ook hier: soms hebben we de kennis gewoon niet.Een derde voorbeeld. Uit het artikel over slechtziendheid in het verpleeghuis blijkt dat ruim een derde van de bewo-ners met ernstige visuele beperkingen kampt. En dat dit vaak niet wordt onderkend. Problemen die met die visuele beperkingen te maken hebben, worden dan in de praktijk al snel aan dementie toegeschreven. Of men denkt dat er sprake is van onwil of probleemgedrag. Er staat een mooi voorbeeld in het artikel van een mevrouw die op grote afstand de klok aan de muur kan lezen en van dichtbij de broodkorrels op haar bord oppakt. Maar wel steeds, tot grote irritatie van het personeel, het kopje koffie omgooit dat rechts van haar op tafel staat. ‘Waarom gooit u toch steeds uw kopje op de grond! U bent toch niet blind?’ Na onderzoek blijkt dat van het gezichtsveld van deze mevrouw het deel rechtsonder is uitgevallen. Soms zien we het gewoon niet. Of kijken we misschien niet goed genoeg?

René Denis, adjunct-hoofdredacteur

IIn beeld