solunum fonksiyon testleri › toraksfd23njkl4nj4h3bg3jh...sunum planı akciğer hacimlerini...

135
Solunum Fonksiyon Testleri Doç.Dr.Gaye Ulubay Başkent ÜTF Göğüs H AD TTD Kış Okulu Ocak 2010

Upload: others

Post on 29-Jun-2020

30 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Solunum Fonksiyon Testleri

Doç.Dr.Gaye Ulubay

Başkent ÜTF Göğüs H AD

TTD Kış Okulu Ocak 2010

Page 2: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Sunum planı

Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler

SFT endikasyonları, kontrendikasyonları

İdeal spirometri koşulları

Manevra ve parametreler

Akım volüm eğrisi

Statik akciğer volümlerinin ölçüm yöntemleri

Difüzyon kapasitesi ölçümü

SFT değerlendirme yöntemi

Örnekler

Page 3: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler

Akciğer parenkimi

Akciğeri çevreleyen dokular

Yüzey gerilimi

Solunum kaslarının gücü

Akciğer refleksleri

Havayollarının özellikleri

Page 4: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Pozisyon

Yaş

Boy

Cinsiyet

Vücut kitlesi

Etnik özellikler

Günlük aktivite

Page 5: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

SFT endikasyonları

Hastalıkların solunum fonksiyonlarına etkisininsaptanması

Obstrüktif, restriktif, mikst tip bozukluğunun ayrımı

Preoperatif değerlendirme

Hastalık seyri ve prognozu

Tedaviye yanıtın değerlendirilmesi

İş görmezlik derecesinin belirlenmesi

İlaç akciğeri..amiodaron, bleomisin vb tedavisi öncesi

Page 6: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Kaynağı bilinmeyen hemoptizi

Pnömotoraks

Anstabil kardiyovasküler durum (angina, MI, PTE)

Torasik, abdominal, serebral anevrizma

Yakın zamanda geçirilmiş göz operasyonu

Yakın zamanda geçirilmiş üst abdomen veya toraksoperasyonu

SFT kontrendikasyonları

Page 7: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ġdeal Spirometri KoĢulları

Page 8: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Testin suboptimal olabileceği durumlar

Herhangi bir nedene bağlı karın ya da göğüs ağrısı

Ağızlığa bağlı tetiklenen ağız/ yüz ağrısı

Stres inkontinans

Demans ya da konfüzyon

Page 9: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Beklenen değerler

Kilo

Yaş (yıl)

Boy

Irk

Göğüs kafesi deformitesi olan kişiler?

Boy = kol arası mesafe/1.06

Page 10: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

1 saat öncesinde sigara içmemeli

4 saat öncesinde alkol almamalı

30 dk.önce ağır egzersizden kaçınmalı

Sıkı giysiler giymemeli

2 saat öncesine dek ağır yemek yememeli

Bronkodilatör ilaçlar !

5-10 dak. dinlendirilmeli

Testler anlatılmalı

Test öncesinde

Page 11: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Oturarak ya da ayakta pozisyon

Dik oturmalı

Burun mandalı

Kollu sandalye

Tekerlekli sandalye?

Obezite?

Takma diş?

Test sırasında

Page 12: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Akciğer volümleri

DĠNAMĠK VOLÜMLER

STATĠK VOLÜMLER

Page 13: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Dinamik akciğer volümleri

Zorlu solunum sırasında ölçülür

FVC manevrası anahtar !

Page 14: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 15: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Elde edilen ölçüm sonuçları;

Akım- Volüm EğrisiVolüm- Zaman Eğrisi

Page 16: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Kabul edilebilirlik kriterleriATS/ERS ÇalıĢma Grubu 2005

Spirogramda artefakt olmamalı:

Öksürmemeli

Ekshalasyonun 1.sn’de glottis kapatmamalı

Testi erken bitirmemeli

Eforu değişkenlik göstermemeli

Ağızlıktan kaçak olmamalı

Ağızlık açıklığı kapatılmamalı

Page 17: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Test baĢlangıcı hızlı olmalı

Ekstrapolasyon volümü < FVC’nin % 5’i veya 0.150 L

İnspiryumdan sonra TLC’de < 1sn’den az duraklama

Ekstrapolasyon volümü

1

2

3

4

1 2 3 40

BACK EXTRAPOLATION

ZERO TIME (EV)

EXTRAPOLATED VOLUME

MAXIMAL INSPIRATORY

LEVEL

TIME, s

VO

LU

ME

, L

Page 18: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ekshalasyon:

Ekshalasyon süresi 6 sn olmalı ve/veya volüm-zamaneğrisinde bir plato görülmelidir

Hasta ekshalasyona devam edemeyecek olmalı

Ekshalasyonun bitiminde en az 1 sn volümdedeğişme olmamalı

Yaşlı veya obstrüksiyonu olanlarda süreuzatılabilir

Test sonlandırma kriteri

Page 19: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Kabul edilebilir spirogram

Volüm-zaman Akım-volüm

Page 20: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 21: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 22: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Üç kabul edilebilir spirogram

En yüksek iki FVC arasındaki fark < 0.150 L

En yüksek iki FEV1< 0.150 L olmalı

FVC’si ≤ 1L olan hastalarda her iki değer < 0.100L

Bu kriterler karşılanmamışsa

Teste devam et

Yeni spirogramlarda uygunluk saptanana

Toplam 8 test yapılana

Hasta testleri sürdüremeyinceye kadar

Spirometri tekrarlanabilirlik kriterleri ATS/ERS Raporu 2005

Page 23: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Tekrarlanabilirlik kriterlerine uyan test

Akım-volümVolüm-zaman

Page 24: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

TEKRARLANABİLİRLİK

Volüm-Zaman Akım-Volüm

Tekrarlanabilirlik kriterine uymayan test

Page 25: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Test Seçimi

Kabul edilebilir başlangıçlı, artefakt olmayan en iyi

üç test seçilir ve kaydedilir

En büyük FVC ve en büyük FEV1 kayıt edilir ve

FEV1 /FVC oranı hesaplanır

Page 26: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 27: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

FVC

FEV1

FEV3

FEV1/FVC

FEF %25-75

MVV

Dinamik akciğer volümleri

Page 28: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Tidal volümün sonunda, derin inspirasyondan sonra

zorlu, hızlı bir ekspirasyon ile, akciğerlerden atılan hava

hacmidir (L)

b FVC

Zorlu vital kapasite (FVC):

Page 29: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Normal kişide; FVC ~ VC

Havayolu obstrüksiyonu olan kişilerde erken

bronşioler kollaps nedeni ile FVC daha düşüktür

Restriktif ve obstrüktif hastalıklarda düşer

Page 30: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Zorlu ekspirasyonun 1. saniyesinde akciğerlerden atılan

hava hacmidir, L olarak ifade edilir, aslında akım

hızıdır!

FEV1

Zorlu ekspire edilen hacim 1 (FEV1):

Page 31: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Zorlu ekspirasyon sırasında atılan hacmin %80’i 1.

saniyede atılır

FEV1 büyük havayollarını yansıtır

Hastanın kooperasyonu ve eforundan etkilenen bir

parametredir

FVC’nin azaldığı obstrüktif ve restriktif

durumlarda azalır

Page 32: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 33: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Obstrüksiyon Ģiddeti %FEV1 beklenen

Hafif >70

Orta 60-69

Orta ağır 50-59

Ağır 35-49

Çok ağır < 35

FEV1/FVC <%70 olması durumunda

ATS/ERS Task Force European Respiratory Journal 2005; 26: 948-968

Page 34: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Obstrüktif ve restriktif patolojilerin ayırımında kullanılır

Havayolları obstrüksiyonu < % 70

Restriktif patolojilerde oran korunur

FEV1/FVC: Tiffeneau Oranı

0 1 2 0 1 2 3 4

FEV1

FVC

FEV1

FVC

NORMAL OBSTRÜKSĠYON

VO

M (

lt)

ZAMAN (sn)

RESTRĠKSĠYON

0 1 2

FEV1 FVC

FEV1

FVC

FEV1

FVC

ASTIM ĠAH

Page 35: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Zorlu ekspirasyon ile volümlerin %25- %75’inin atıldığı

periyoddaki akım hızıdır, L/sn olarak ifade edilir

Maksimal ekspirasyon ortası akım hızı

(MMFR= FEF %25-75)

Page 36: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Orta ve küçük hy.dan gelen akım hızını yansıtır

Hastanın eforundan bağımsızdır

Obstrüktif ve restriktif hastalıklarda azalır

Page 37: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 38: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 39: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Akım Volüm Eğrisi

Page 40: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

A B C

Page 41: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

DeğiĢken intratorasik yukarı

havayolu obstrüksiyonu

DeğiĢken ekstratorasik yukarı

havayolu obstrüksiyonu

Fiks yukarı havayolu

obstrüksiyonu

PEF AzalmıĢ Normal veya azalmıĢ AzalmıĢ

FIF50 Normal veya azalmıĢ AzalmıĢ AzalmıĢ

FIF50/FEF50 >1 < 1 1

Page 42: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 43: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 44: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 45: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 46: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

DeğiĢken intratorasik yukarı

havayolu obstrüksiyonu

DeğiĢken ekstratorasik yukarı

havayolu obstrüksiyonu

Fiks yukarı havayolu

obstrüksiyonu

PEF AzalmıĢ Normal veya azalmıĢ AzalmıĢ

FIF50 Normal veya azalmıĢ AzalmıĢ AzalmıĢ

FIF50/FEF50 >1 < 1 1

Page 47: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 48: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 49: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Amplitüdü ve frekansı yüksek solunum ile bir dakikada

atılan hava volümüdür (L/dk)

Maksimal istemli ventilasyon (MMV)

15 saniye kişiye koşar gibi VT-VC arasında solunum

Page 50: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Solunum kasları

Akciğer-toraks sisteminin kompliansı

Solunum kontrol sistemi

Havayolu ve doku direncinden etkilenir

KOAH, ĠAH, NMH, OBEZĠTE, KOOPERASYON.....

Page 51: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ölçüm zamana bağlı değildir

FRC ölçümü anahtar !

Statik akciğer volümleri

Page 52: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

VC

IC

IRV

ERV

VT

TLC

RV

FRC

Page 53: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

TLC

(TLC=FRC+IC)

(TLC= VC+RV)

RV RV= RV=FRC-ERV

FRC

FRC= ERV+RV

VC= IC +ERV

VC= IRV+VT+ERVVC

IC

IRV

VT

ERV

Page 54: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

FRC ölçümünden sonra, IC ve ERV ölçülür

TLC=FRC+ICFRC= ERV+RV

Page 55: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Statik akciğer hacimlerinin ölçümü

Nitrojen Washout Yöntemi

Helyum Dilüsyon Yöntemi

Pletizmografi

Page 56: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Sağlıklı bir bireyin FRC değerlerinde, bu üç yöntem

arasında minimal fark vardır

Hava hapsinin olduğu hastalıklarda (amfizem, bül,

kist) FRCpleth, diğer yöntemlerle ölçülen FRC

değerlerinden yüksektir

Page 57: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Alveol havasında FRC’de %75- 80 oranında bulunan

N2’in %100 O2 verilerek arındırılması esasına

dayanır

Nitrojen arındırma ile FRC ölçülmesi

Page 58: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

N2 %1-1.5 seviyesine inene kadar hasta solumayı

sürdürür

Eğrinin altında kalan alan, arındırılan N2

volümünü gösterir

Page 59: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Volümlerin hesaplanması

FRCN2 =

FN21 ve FN22 : Alveol gazında test öncesi ve sonrası ölçülen N2 fraksiyonu

N2 washed out: Ekspire edilen havanın alındığı kabın hacmi x N2 fraksiyonu

Dokudaki N2 volümü (mL) : ( (VYA x 96.5)+35) / 0.8

N2 washed out –Dokudaki N2 volümü

(FN21 -FN22)

Page 60: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Hacmi ve yoğunluğu bilinen bir gazın dilüsyonu

yardımıyla bilinmeyen bir hacmin hesaplanması

esasına dayanır

Hacmi bilinen ve oda havası içeren bir spirometreye

inert gaz olarak konsantrasyonu %10 olacak şekilde,

helyum eklenir

Hasta test gazını kapalı tekrar solumalı sistemden

solur

Helyum dilüsyon yöntemi

%10 He + oda havası

Page 61: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

He konsantrasyonunu ölçen cihazda, He

konsantrasyonunun sabit kaldığı noktada (30 sn

boyunca He2 konsantrasyonunda %0.02’den az

değişiklik) ölçüm sonlandırılır

Page 62: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

FRC He = %He başlangıç-%He son

RV = FRC – ERV TLC= FRC + IC

Dezavantajı: Ventilasyonu bozuk akciğerde Helyum dağılımı kötü

olabilir

Spirometre

hacmiX

%He son

Page 63: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Pletizmograf

Page 64: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Alveoler basıncın herhangi bir seviyesinde toraks

kafesinde bulunan mutlak gaz hacmidir

FRC seviyesinde ölçülürse TGV=FRC

Torasik Gaz Hacmi (TGV/VTG)

FRC= ERV+RV

TLC= VC+RV

Page 65: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 66: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

“Sabit ısı altında, sabit bir gaz kütlesi kompreseveya dekomprese olduğunda, bu gazın basıncı,HACİM x BASINÇ sonucu sabit tutulacak şekildeartar veya azalır”

P1 x V1 = P2 x V2

Boyle Yasası

Bu yasaya dayanarak, panting sırasında toraks içi

hacimde yani kabin içinde oluşan değişiklikler,

vücut pletizmografisi ile ölçülür

Page 67: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 68: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Toraks içi gaz hacmi bilinmeyen bir kişide izotermalkoşulda FRC seviyesinde havayolu bir kapatıcı (shutter) ile kısa süre kapatılır

Shutter kapatıldığı sırada kabin içinde akım değişikliği sıfırdır

Ağız içi basınç = Alveol basıncı

Kişiye panting manevrası yaptırılarak toraks içi gaz hacmi sıkıştırılır ve gevşetilir

Bu sırada ağız içi ve kabin basınçlarında değişiklikler olur (Pkabin ve Pağıziçi)

VTG (FRC seviyesinde)

Mekanizma

Page 69: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

P1 x V1 = P2 x V2

Palv1 x VTG1 = Palv 2 x VTG2

(Palv1- PH2O)x VTG1 = (Palv 2- PH2O)x VTG2

Palv1 ve VTG1: Kompresyon öncesi mutlak akciğer

volüm ve basıncı

Palv2 ve VTG2: Gevşetme öncesi mutlak akciğer volüm

ve basıncı

VTG1 (FRC) = - (V / P) x PB

Page 70: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Nitrojen Washout

Pletizmografi

9190-7580= 1610 mL

Page 71: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Hasta diğer yöntemlere uyum sağlayamıyorsa

Hava hapsinin değerlendirilmesi

Diğer SFT endikasyonları

Pletizmografın Endikasyonları

Page 72: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler

Akciğer parenkimi

Akciğeri çevreleyen dokular

Yüzey gerilimi

Solunum kaslarının gücü

Akciğer refleksleri

Havayollarının özellikleri

Page 73: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Restriktif patolojiler: TLC, VC, IC, FRC, RV

Hiperinflasyon: TLC, FRC, RV, RV/TLC

Obezite: TLC, VC, IC, FRC, RV ERV

Nöromüsküler hastalıklarda RV

İnspiratuvar kapasite

Gaz değişimi bozulmaz

Page 74: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

r

Page 75: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 76: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 77: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 78: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Restriksiyonun Derecelendirilmesi

Restriksiyon TLC(%) VC(%)

Normal >81 >81

Hafif 66-80 66-80

Orta 51-65 51-65

Ġleri 50 50

Page 79: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Difüzyon Kapasitesi Ölçümü

Page 80: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Difüzyon

Respiratuar bronşiol

Gaz molekülleri gaz kütlesi ile hareket eder

Alveoler duktus ve alveol

Gaz molekülleri sıvı fazda hareket eder

Page 81: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Fick Kanunu’na göre AC’de difüzyon

Alveoler kapiller membran alanı ile doğru, kalınlığı ile ters

orantılı

Gazların parsiyel basıncı ile doğru orantılı

Gazların çözünürlüğü ile doğru, molekül ağırlığının kare

kökü ile ters orantılıdır

Page 82: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Bir dk’da 1mmHg basınç farkıyla alveol-kapiller

membrandan geçen CO miktarıdır (25mL/dk/mmHg)

Difüzyon kapasitesi ölçümü

Neden CO?: Çözünürlüğü O2’den 20 kat fazla Hemoglobine

afinitesi O2’den 230 kat daha fazla

Test gazı: %0.3CO, %10 He/CH4, %21 O2 ve gerisi N2

Page 83: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Tek nefes DLCO ölçüm manevrası

Test gazı: %0.3CO, %10 He/CH4, %21 O2 ve gerisi N2

Page 84: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

FACO1= Soluk tutmanın başındaki CO konsantrasyonu

FACO2= Soluk tutmanın sonundaki CO konsantrasyonu

DLCO/VA akciğer hacimleri ile difüzyon arasındaki iliĢkiyi tam yansıtmaz

VA=

Vİ X Fİ He

FA He

DLCO=VA X 60

(PB-47)X T

X LnFACO1

FACO2

Vİ= İnspire edilen gaz hacmi

FİHe=İnspire edilen He konsantrasyonu

FAHe=Alveoler He konsantrasyonu

VA= Alveol hacmi

Page 85: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Yaş, boy, vücut yüzey alanı

Pozisyon

Egzersiz

Alveoler basınç değişikliği: Valsalva ile

artar, Muller ile azalır

Alveoler volümünde artış: artar (yüzey alanı

artar, ak membran incelir)

Sigara ve karboksihemoglobin: azaltır

(alveoler CO arttığı için). Testten 24s önce sigara

bırakılmalıdır

Anemi

Alveoler pO2: azaldıkça DLCO

artar (CO-Hb kombinasyonu artar)

Gebelik: ilk trimesterda artar,

sonra azalır ve stabil kalır.

Alveoler pCO2: artınca DLCO

artar (Alveoler Po2 azaldığı için)

Yükseklikte: Artar (alv. Po2 azaldığı

için)

Alkol: Azaltır

Difüzyon kapasitesini etkileyen faktörler

Page 86: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

DLCO’da artma

Polisitemi

Sol-sağ intrakardiak şant

Alveoler hemoraji

Astım (intratorasik basınç )

Egzersiz

Gebelik

Yatar pozisyon

Page 87: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

DLCO’da azalma

A. Normal

B. Amfizem

C. IPF

D. Lobektomi

E. Vaskülit, PHT

F. KKY

Page 88: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

DLCO’da azalma

Kardiovasküler Hastalıklar

• Akut myokard infarktüsü

• Mitral stenoz

• Primer pulmoner hipertansiyon

• Pulmoner ödem

• Akut ve tekrarlayan tromboembolizm

• Yağ embolisi

Diğer Nedenler

• Kronik böbrek yetmezliği

• Kronik hemodiyaliz

• Marijuana, kokain kullanımı

• Akut ve kronik ethanol alımı

• Bronşiolitis obliterans organize pnömoni (BOOP)

Page 89: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Kronik bronşit-amfizem

İzole DLCO azalmasında (akım ve volümler N)

pulmoner vasküler hastalıklar; erken İAH

İAH’da DLCO/VA genellikle normal veya hafif düşük

DLCO/VA artmış ise: ekstraparenkimal restriksiyon

(pnömonektomi, plevral sıvı, atelektazi, DAH..)

DLCO/VA düşük ise: parenkimal akciğer hastalığı

(amfizem ), İAH veya pulmoner vasküler hastalık

DLCO ve DLCO/VA’nın klinik önemi

Page 90: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Difüzyon kapasitesi değerlendirme

Difüzyon bozukluğu düzeyi DLCO % beklenen

Normal %81-140

Hafif % 61–80

Orta % 41-60

Ağır <40 %

Page 91: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 92: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 93: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 94: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Solunum kaslarının değerlendirilmesi

FVC: yatarak, oturarak

MIP, MEP

Psniff test

Ösofagus ve mide basınçları ölçümü

Frenik sinir EMG’si

Page 95: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Solunum kas değerlendirmesi gerektiren

durumlar

Vital kapasitede açıklanamayan düşme

Obstrüktif akciğer hastalığı olmayan olgularda

uykuda/uyanıkken CO2 retansiyonu olması

Açıklanamayan nefes darlığı

Efor sırasında açıklanamayan ortopne/dispne gelişmesi

Konuşurken nefes darlığı gelişmesi

Takipne

Karın veya toraks duvarında paradoksal hareket varlığı

Sık tekrarlayan infeksiyon ve öksürük

Genel kas güçsüzlüğü

Page 96: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Maksimum inspiratuar basınç (MIP= Pimax): Kapalı

hava yollarına karşı yapılan zorlu inspirasyonda

ölçülen basınç

N: -50cmH2O (K) -75cmH2O (E)

Maksimum ekspiratuar basınç (MEP= Pemax):

Kapalı hava yollarına karşı yapılan zorlu

ekspirasyonda ölçülen basınç

N: 80cmH2O (K) 100cmH2O (E)

MIP/MEP

Page 97: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

MIP/MEP referans değerler

Sayı ve cins Erkek

Pı (cm) (H2O) PE(cm) (H2O)

RV FRC FRC TLC

Kadın

Pı (cm) (H2O ) PE(cm) (H2O)

RV FRC FRC TLC

Cook et al.

1964

37E, 11K 12430 103 20 10040 190 45 10220 8725 5722 146 30

Black and Hyatt.

1969

120E + K 10735 20876 74 30 16844

Wilson et al. 1984 48E, 87K 106 31 14834 7322 9317

Ambrosino et al.

1994

22E,+K 10428 14233

Ratnovsky et al.

1999

6E+ K 89 16 7314 8128 10919

Leech et al. 1983 300E, 480K 11535 16040 70 28 9333

Page 98: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

45 y E. Sigara (-)

6 aydır progresif dispne

331.313.97VC (lt)

473.838.16PEF (lt(sn)

1431222PEmax (cmH2O)

2530118PImax (cmH2O)

6332RV/TLC(%)

1172.211.88RV (lt)

732.283.11FRC (lt)

603.525.86TLC (lt)

2433139MVV (lt/dak)

491.903. 91FEF25-75(lt/sn)

9379FEV1/FVC (%)

351.123.17FEV1 (lt)

321.213.82FVC (lt)

%ÖLÇÜLENBEKLENEN

Page 99: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

SFT değerlendirme yöntemi

ve

örnekler

Page 100: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

3 temel patoloji tanımlanır

Obstrüktif

Restriktif

Mikst

Page 101: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Akım volüm halkası

FEV1/FVC

FEV1

FVC-VC

TLC

DLCO (adjusted)

DLCO/VA

RV/TLC

VA/TLC

ERV

MVV

Page 102: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

FEV1/VC ≥ LLN≤

VC ≥ LLN VC ≥ LLN

NORMAL

TLC ≥ LLNTLC ≥ LLN

MİKSTOBSTRÜKSİYONRESTRİKSİYONNORMAL

DLCO ≥ LLN DLCO ≥ LLN DLCO ≥ LLN

Pulmoner

vazküler hst

Göğüs duvarı

Nöromüsküler

İntersiyel

akciğer hst.

Astım

kronik bronşit

Amfizem

Evet Hayır

Evet

Evet

Evet Evet Evet

Evet

Evet

Hayır

Hayır

Hayır Hayır Hayır

Hayır

Hayır

ATS/ERS Task Force European Respiratory Journal 2005; 26: 948-968

Page 103: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

FEV1/FVC ≥ 70

FVC ≥ %80 FVC ≥ %80

NORMAL

TLC ≥ %80TLC ≥ %80

MİKSTOBSTRÜKSİYONRESTRİKSİYONNORMAL

DLCO ≥ %80 DLCO ≥ %80 DLCO ≥ %80

Pulmoner

vazküler hst

Göğüs duvarı

Nöromüsküler

İntersiyel

akciğer hst.

Astım

kronik bronşit

Amfizem

Evet Hayır

Evet

Evet

Evet Evet Evet

Evet

Evet

Hayır

Hayır

Hayır Hayır Hayır

Hayır

Hayır

Page 104: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

DLCO ve TLC

Kabul edilebilir spirogram

FEV1/FVC oranı düĢük mü?

Obstrüksiyon/mikst

FVC düĢük mü?

Beta agonist kullanımı

ile geri dönüĢümlü mü?

obstrüksiyon

FVC düĢük mü?

Restriksiyon/obstrüksiyon

TLC düĢük mü?

Evet

Evet

Evet

Evet

Hayır

Hayır

Hayır

Hayır

Astım KOAH (amfizem?)

Obstrüksiyon/mikst

TLC düĢük mü?

Evet

Mikst

Hayır

DLCO

Obstrüksiyonobstrüksiyon

DLCO düĢük mü?

EvetHayır

Normal

PVH

Anemi

Skleroderma

Evet

restriksiyon

DLCO

düĢük mü

Hayır

MIP/MEP

Hayır

Evet

ĠAH

Göğüs Duvarı H

N Müsk

Page 105: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Sık yapılan hatalar

40 Yaş Erkek ve 50 yaş Kadınlarda

FEV1/FVC< %70 = OBSTRÜKSİYON demek

Akım volüm halkasına bakmamak

FVC ya da VC düşüklüğünün sadece restriktifpatolojilerde olduğunu düşünmek

Obstrüksiyon tanısı konulunca reverzibiliteyapmamak

Akımlarda patoloji saptanan hastada akciğervolümlerini ve DLCO çalışmamak

Page 106: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Reverzibl orta derecede havayolu obstrüksiyonu

Hangi tetkiki istersiniz?

ASTIM

Page 107: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Orta-ağır derecede obstrüksiyon, hafif derecede restriksiyon, hafif

derecede DLCO’da azalma, DLCO/VA normal

KRONĠK EOZĠNOFĠLĠK PNÖMONĠ + ASTIM

Obstrüksiyon reversibl

Page 108: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ağır derecede obstrüksiyon, hiperinflasyon, difüzyon kapasitesinde

hafif derecede azalma, DLCO/VA düĢük

AMFĠZEM

Page 109: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Normal spirometrik inceleme, hafif derecede düĢük difüzyon

kapasitesi, DLCO/VA

PULMONER HĠPERTANSĠYON (POLĠSTEMĠA VERA)

Erken ĠAH?

Page 110: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Orta derecede restriksiyon, hafif derecede difüzyon kapasitesinde

azalma, DLCO/VA yüksek

ĠAH, AMĠADARONE PNÖMONĠSĠ

Page 111: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 112: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

AMFĠZEM

100 p/yıl sigara

Ağır derecede havayolu obstrüksiyonu, hava hapsi, orta derecede

difüzyon kapasitesinde azalma, DLCO/VA N

VA/TLC= 0,64

Maldistribüsyon

Page 113: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Küçük havayolu obstrüksiyonu, orta derecede difüzyon

kapasitesinde azalma, DLCO/VA N

PULMONER HĠPERTANSĠYON ?AKUT ĠNTERSTĠSYEL PNÖMONĠ, TEDAVĠ

SONRASI

Page 114: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Orta derecede restriksiyon, küçük havayolu obstrüksiyonu, normal

difüzyon kapasitesi

OBEZĠTEYE BAĞLI RESTRĠKSĠYON

Page 115: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ağır derecede havayolu obstrüksiyonu, küçük havayolu

obstrüksiyonu

Hangi tetkiki istersiniz?

ASTIM

Page 116: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

DĠFFÜZ ALVEOLER HEMORAJĠ (GOOD PASTEUR)

Page 117: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ağır derecede havayolu obstrüksiyonu, küçük

havayolu obstrüksiyonu, hiperinflasyon, difüzyon

kapasitesinde hafif azalma, DLCO/VA azalmıĢ

AMFĠZEM

Page 118: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Hafif derecede restriksiyon, difüzyon kapasitesinde orta

derecede azalma, DLCO/VA NORMAL

DPAH, BLEOMĠSĠN TOKSĠTESĠ

Page 119: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ġleri derecede, reversibl havayolu obstrüksiyonu, hava hapsi,

difüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma, DLCO/VA ??

ASTIM, HAVA HAPSĠ, PHT

Page 120: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Reversibl, orta derecede havayolu obstrüksiyonu, küçük

havayolu obstrüksiyonu, hava hapsi, difüzyon kapasitesinde

orta derecede azalma, DLCO/VA

ASTIM ZEMĠNDE AKTĠF SĠGARA ĠÇEN AMFĠZEMLĠ

HASTA

Page 121: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

KOAH +KY + PHT

Orta-ağır derecede havayolu obstrüksiyonu, küçük havayolu

obstrüksiyonu, hafif derecede restriksiyon, difüzyon

kapasitesinde ağır derecede azalma, DLCO/VA N

Page 122: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Normal solunum fonksiyon testleri

Page 123: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Orta derecede, reverzibl? havayolu obstrüksiyonu

ASTIM

(Sigara öyküsü yok, atopik, sonraki SFT normal)

Page 124: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 125: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları
Page 126: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Normal spirometrik ölçüm, difüzyon kapasitesinde

orta derecede azalma, DLCO/VA N

Hangi tetkiki istersiniz?

PULMONER HĠPERTANSĠYON

EKO, ANA

Page 127: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Hafif derecede restriksiyon, küçük havayolu obstrüksiyonu,

difüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma, pulmoner

kapiller yatak normal (DLCO/VA N)

KR KC + PLEVRAL SIVIYA BAĞLI RESTRĠKSĠYON

PORTOPULMONER ġANT?

Page 128: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Ġleri derecede havayolu obstrüksiyonu, küçük havayolu

obstrüksiyonu, difüzyon kapasitesinde orta derecede azalma,

DLCO/VA AZALMIġ??

Hangi tetkiki istersiniz?

VÜCUT PLETĠZMOGRAFI

Page 129: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Çok ağır havayolu obstrüksiyonu, hafif derecede

restriksiyon, difüzyon kapasitesinde ileri derecede azalma

Hangi tetkiki istersiniz?VÜCUT PLETĠZMOGRAFI

Çok ağır havayolu obstrüksiyonu, hiperinflasyon, difüzyon

kapasitesinde ileri derecede azalma

KOAH, AMFĠZEM

Page 130: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Nitrojen Washout

Pletizmografi

9190-7580= 1610 mL BÜL hacmi

Page 131: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Disinaptik akciğer

Page 132: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

NORMAL SPĠROMETRĠK DEĞERLER

Page 133: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Klinik bilginin önemi

Page 134: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Hafif derecede restriksiyon, difüzyon kapasitesinde orta derecede

azalma, DLCO/VA normal

ĠAH?, N Müsk H?, PHT?

KBY, CAPD, KY, PHT, DM

Page 135: Solunum Fonksiyon Testleri › TORAKSFD23NJKL4NJ4H3BG3JH...Sunum planı Akciğer hacimlerini etkileyen faktörler SFT endikasyonları, kontrendikasyonları İdeal spirometri koşulları

Önerilen Kaynaklar

ATS/ERS Task Force 2005

General considerations for lung function testing. ERJ 2005;26:153

Standardisation of spirometry. ERJ 2005;26:319

Standardisation of the measurement of lung volumes. ERJ 2005;26:511

Standardisation of the single-breath determination of carbon monoxide

uptake in the lung. ERJ 2005;26:720

Interpretative strategies for lung function tests. ERJ 2005;26:948

Manual of Pulmonary Function Testing. 9th eds. Gregg L. Ruppel 2009