DERS 1: SKETCH’e GİRİŞ

Sketch komutlarıyla oluşturduğunuz 2 boyutlu çizimleri temel katı

komutlarıyla katı parçalara çevirebilirsiniz.

Örnek Parça 1 :

Temel Çizim Aşamaları

1.Yeni Parça Dosyası Açma

2.Sketch Açma 3.Sketch Oluşturma

4.Sketch Ölçü ve İlişkileri 5.Sketch’i Extrude Etme

Sketch Araçları:

Sketch Aracı İkon Geometri Örneği

Line

Circle

Centerpoint Arc

Tangent Arc

3 Point Arc

Ellipse

Spline

Polygon

Rectangle

Point

Centerline

Sketch’in Durumu:

Tanımlanmamış Sketch (Under Defined):

Sketch’in uzayda yeri tam belli değildir yalnız

unsur oluşturmak için kullanılabilir. Bu tasarımın ilk

aşamalarında hem yararlı hem de gerekli bir

durumdur. Çünkü başlangıçta sketch’i tam tanımlı

yapacak yeterli bilgi yoktur.

Tam Tanımlı Sketch (Fully Defined):

Sketch’in uzayda yeri belli ve tam tanımlıdır. Bir

tasarımın üretime verilebilmesi için sketch’lerin tam

tanımlı olmasına dikkat edilmelidir.

Fazladan Tanımlı Sketch (Over Defined):

Sketch fazladan ölçülendirmeler veya kısıtlamalar

taşıyorsa varsayılan olarak kırmızı gözükür. Gereksiz

ölçü ve ilişkilerin silinip mantıklı bir çözüme ulaşılması

gerekir.

Tasarım Mantığı:

Tasarım Mantığı parçanın nasıl oluşturulduğunu ve nasıl

değiştirilebileceğini belirler. Örneğin çizdiğimiz sketch aşağıdaki gibi

değişebilmektedir:

Tasarım Mantığını Etkileyen Faktörler

1. İlişkiler (Sketch Relations): Paralellik, diklik, teğetlik gibi geometrik

ilişkileri kapsar.

SolidWorks’te ilişkiler 2 şekilde yapılmaktadır:

a. Otomatik Sketch İlişkileri: Sketch unsuru oluşturulurken

otomatik olarak atanan ilişkilerdir. Unsuru oluştururken farenin

üzerinde ikon şeklinde belirir.

b. Sonradan Eklenen Sketch İlişkileri: Sketch unsurları

oluşturulduktan sonra bir veya iki unsura verilen ilişkilerdir.

Aşağıdaki listede sonradan eklenen sketch ilişkilerine örnekler bulunmaktadır.

İlişki Önce Sonra

Bir çizgi ve bitiş noktası arasında

Coincident (çakışıklık)

İki nokta arasında Merge

(birleştirme)

İki çizgi arasında Parallel

İki çizgi arasında Perpendecular

(diklik)

İki çizgi arasında Collinear (çizgilerin çakışıklığı)

İlişki Önce Sonra

İki veya daha fazla çizgi arasında Horizontal (yataylık)

İki nokta arasında Horizontal

İki veya daha fazla çizgi arasında

Vertical (diklik)

İki bitiş noktası arasında Vertical

İki çizgi arasında Equal (eşit uzunluk)

İki daire arasında Equal

Bir orta nokta ve bitiş noktası

arasında Midpoint (orta nokta)

2. Ölçüler(Sketch Dimensions): Sketch unsurlarının (çizgi, daire..) yerini

ve boyutlarını belirlemede kullanılırlar.

NOT: Bir Sketchi tam tanımlı yapabilmek için birtakım ilişki ve ölçüleri

beraber kullanmanız gerekmektedir.

Örnek sketchin parametrik tam tanımlı hale gelip parametrik değişebilmesi

için aşağıdaki ölçü ve ilişkiler uygulanmalıdır:

Yataylık ve Diklik İlişkileri

Açı Ölçüsü

Paralel Ölçüler

Yatay Ölçüler

DERS 1 : ALIŞTIRMALAR

1.

2.

DERS 2: BASİT PARÇA MODELLEMEEn İyi Profilin Seçimi:

En iyi profil olarak seçtiğiniz sketch extrude edildiğinde parçanın

büyük bölümünü tamamlamış olursunuz. Bu yüzden parçanın

çizimine doğru düzlem veya sketch’ten başlamak önemlidir.

Aşağıda parçayı oluşturmak için kullanılabilecek üç profil

görünmektedir. Yalnız bu profillerden bazılarını kullanmak diğerlerine

göre daha avantajlıdır.

Profillerin avantaj ve dezavantajları aşağıda tartışılmıştır.

Profil A : Bu profil modelin kendinden büyük bir dikdörtgenler prizmas ı oluşturmanızı

sağlar. Fakat modeli tamamlayabilmek için çeşitli boşaltma ve doldurmalar oluşturulması

gerekmektedir.

Profil B: L şeklindeki profili kullanmamız bize iyi bir temel şekil sağlayacaktır. Fakat

köşedeki radiusu oluşturmak için fazladan işlem gerekecektir.

Profil C: Bu profil parçayı oluşturabileceğimiz en iyi profildir. Bir boşaltma (cut

extrude) ve radius (fillet) çizimi tamamlamamız için gerekli işlemlerdir.

Diğer Örnekler:

Hangi profil en iyi ve hangi düzlem kullanılmalıdır?

1.

2.

3.

Cevaplar:

A – Right D – Front H - Top

Sketch Düzleminin Seçimi:

En iyi profil seçildikten sonra sıra bu sketch’i açacağımız düzlemin seçimine geldi.

Aşağıda örnek parçanın SolidWorks’teki üç standart düzlemde (Front, Right, Top)

çizilmiş seçenekleri bulunmaktadır. İlk sketch’in açıldığı düzlemi seçerken göz önünde

bulunduracaklarımız şöyle özetlenebilir:

1. Parçanın izometrik görünüşü

2. Parçanın montajdaki oryantasyonu

3. Teknik resimdeki üç standart görünüş

İlk örnekte en iyi profil Top Plane’de

oluşturulmuştur.

İkinci örnekte Front Plane referans alınmıştır.

Üçüncü örnekte ana sketch’in oluşturulacağı

düzlem Right Plane olarak seçilmiştir.

İlk örnekteki yerleştirme en iyisi olarak

görünmektedir. Bu yüzden ilk sketch Top Plane’de açılmalıdır.

Parça bu haliyle oluşturulduğunda teknik resimde üç görünüş aşağıdaki gibi

görünecektir.

Örnek Parça

Standart Teknik Resim Görünüşleri

Ana Katı Gövdeler: Parçanın ana gövdesini oluşturacak katılar farklı düzlemlerde

çizilmiş sketchlerden oluşmaktadır.

En İyi Profilin Seçimi:

Şekilde görmüş olduğunuz dikdörtgen sketch

parçanın en iyi profili olup extrude komutuyla katıya

dönüştürülecektir.

Sketch Düzleminin Seçimi:

Parçanın yukarıdaki gibi görünebilmesi için skecth

düzlemi olarak Top Plane seçilmelidir.

Tasarım Mantığı:

Parçanın üç görünüşünün aşağıdaki gibi olabilmesi için izlenecek yöntem:

§ Extrude komutu ile 2 ana katı oluşturulur.

§ Cut Extrude komutuyla slot oluşturulur.

§ Hole Wizard komutuyla simetrik delikler açılır.

§ Fillet komutuyla radiuslar oluşturulur.

Hole Wizard ,: Ansi Inch, All Drill sizes, 9/32, Through all

Alıştırma:

→

1. Parçanın Toplam Uzunluğunu 150 mm’ye getirin.

2. Parça yüksekliğini 70 mm’ye ve çap değerini 0.75”e getirin.

3. Aşağıdaki ölçüyü 20 mm’ye getirin.

4. İkinci olarak oluşturulan extrude ortalanacak şekilde sketch’i ortalayın.

DERS 2.1: TEKNİK RESİM GÖRÜNÜŞLERİ

Yeni bir drawing sayfası

açtığınızda, hazırlayacağınız teknik

resim sayfasının herhangi bir

formatta olmasını istemiyorsak,

karşımıza çıkan ilk penceredeki

Display Sheet Format

seçeneğinin yanındaki işareti

kaldırırız..

Yada istersek Display Sheet Format seçili iken standart sayfa ölçülerinden birini

seçebiliriz; A, B, C, D, E ve metrik ölçüler ise A0, A1, A2, A3 ve A4..

Custom Sheet Size ile eğer isterseniz standart sayfa ölçüsüne bağlı kalmayıp,

Width ve Height kutularına kendi ölçülerinizi girerek bir sayfa formatı oluşturabilirsiniz..

Kullanıcı tarafından tanımlanmış bir sayfa formatını seçmek için Browse.. düğmesine

basarız ve daha sonra bilgisayarda saklanan yerdeki sayfa formatını seçebiliriz..

Standart dosya formatları üzerinde değişiklik yapılabilir ve Save as.. diyerek

Custom sheet formatı şeklinde kayıt edilebilir.

Not: Özel sayfa formatı (Custom Sheet Format) oluştururken, standart sayfa

formatları üzerinde değişiklik yapıp, üzerine kaydetmek tavsiye edilmez. Bu durum

çalışmanızda bir problem yaratmaz ama yeni bir SolidWorks Service Pack yüklediğinizde,

kurulum yeniden standart sayfa formatlarını günceller ve sizin yaptığınız değişiklikler

kaybolabilir. Bu nedenle yaptığınız değişiklikleri farlı bir isimle farklı bir klasöre

kaydetmeniz öneririz.

Birden fazla çalışma sayfası ile çalışmak

Bir teknik resim dosyası içinde birden fazla sayfa içerebilir. Yeni bir sayfa açmak için,

açık olan teknik resim sayfası üzerinde sağ tuşa tıklayıp, açılan menüde Add Sheet’e

tıklamanız gerekir.

Yeni parça açtığınızda

unsur ağacında ismi

belirir ve aşağıda aynı

excel çalışma sayfası gibi

yeni sayfalarınız için

sekme oluşur.

Üzerinde çalışmak istediğimiz dosyayı ya aşağıdaki sekmelerden seçeriz ya da unsur

ağacı üzerinde üzerine sağ tıklayıp activate’ e basarız.

Aşağıdaki sekmelerden istediğimiz dosyanın yerini değiştirmek istersek, tutup

sürükleyip bırakırız. Eğer birden fazla dosyanın yerini değiştirmek istersek Ctrl tuşu ile

çoklu seçim yaptıktan sonra aynı şekilde sürükleyip bırakarak taşıyabiliriz.

Açılan bir drawing dosyasının özelliklerini değiştirmek

Bunun için birkaç yol vardır.

1- Edit menüsüne girin. Properties.. ile..

2- Teknik resim sayfasının üzerine sağ tıklayın. Açılan menüde Properties.. ile.

3- Unsur ağacında değişiklik yapacağımız sayfanın ismine sağ tuş ile tıklayıp,

Properties.. ile.

Görünüş tipi

Third Angle çoğunlukla USA’de kullanılır..

First Angle çoğunlukla Avrupa’da kullanılır..

Drawing sayfasının yapısını değiştirme

Properties menüsünden sayfaya ekleyeceğiniz yeni görünüşlerin görünüşlerin standart

olarak gelmesini istediğiniz ölçeğini değiştirebiliriz..

Not: Yalnız seçeneklerden çıkmadan önce görünüş tipinden (type of projection)

Third angle seçili olmasına dikkat edin.

Drawing Menüsündeki komutlar ve

ikonları

Model views

Standard 3 views ve

Projected views

Relative views

Auxiliary views

Broken views veya

Part cutaway views

Sheet metal (flattened) views

Sketche ihtiyaç duyan drawing

menüsü komutları ve ikonları

Section views

Aligned section views

Detail views

Broken-out section views

Cropped views

Empty views

Rotated section views

Model View

Model View sayfaya ilk başta daha önceden tek bir görünüş ekleme imkanı tanır.

Daha sonra Drawing menüsünden tekrar Model View konutuna girerek diğer istediğiniz

görünüşleri ekleyebilirsiniz.

Model View komutuna girmek için bir kaç yol vardır:

1- Insert menüsünde, Drawing View içindeki Model View ile..

2- Command Manager üzerindeki Drawing menüsündeki Model View ( )

düğmesi ile.

Model View altındaki View Orientation kutusunda

kullanılabilir tüm görünüşler listelenir.

Bu görünüşlerin haricinde bir görünüş almak istersek

part yada assembly ortamına geri dönüp alnabilir

görünüşlerin listesini klavyeden space tuşuna basarak

görebiliriz.

Part yada assembly ortamında parçayı listedeki

görünüşlerden farklı bir şekilde bırakıp, drawing sayfasında

Current Model View’e tıklarsak, ekrandaki görüntünün

aynısını teknik resim sayfasına ekler.

Make Drawing from Part/Assembly

Teknik resim sayfasına yollamak istediğiniz parça yada montaj dosyası açıkken

standart araç çubuğu üzerindeki Make Drawing from Part/Assembly düğmesine

tıklarız. Böylece açıkta olan çalışmamız direk teknik resim sayfasına yollanır.

Değişik Drawing açma şekilleri:

Bir parça yada montaj dosyası açık ama teknik resim dosyası yoksa;

Make drawing from

part/assembly düğmesine

tıklayın.

Parça yada montaj seçili

olduğundan otomatik olarak

Model View kutusu karşınıza

gelir.

Listedeki

görünüşlerden birini seçip,

sayfa üzerinde bir yere

farenin sol tuşuyla

bırakın.

Komuttan çıkmadan

fareyi aşağı yukarı

hareket ettirdiğinizde

diğer görünüşleri de

ekleyebilirsiniz.

Hem parça yada montaj dosyası açık değil, hem de teknik resim dosyası da

yoksa;

Yeni ( ) düğmesine basıp,

drawing seçeneğini seçeriz.

Daha sonra bizden Model

View Browser ile hangi parça

yada parçaları teknik resim

dosyasına yollamamızı istediğini

sorar.

Browse.. düğmesine

basıp parça yada

montajımızı seçtikten

sonra Model View’den

listelenen görünüşlerden

birini seçip sayfaya

aktarabilirsiniz..

Hem parça yada montaj dosyası açık, hem de teknik resim dosyası da açıksa;

Hem parça hem montaj

dosyalarında,

Insert menüsündeki Drawing

menüsünün içinden Model View

düğmesine tıklayın.

Listelenen kullanılabilir görünüşlerden

seçip sayfaya bırakın.

Sadece montaj dosyasında; sadece

bir bileşenin görünüşlerini almak

istersek:

Önce Make Drawing from

Part/Assembly ( ) düğmesine

tıklarız.

Sonra montaj ortamına geri dönüp,

istediğimiz bileşenin herhangi bir yüzeyine

tıklarız.

Tekrar montaj ortamına geri

döndüğümüzde sadece tıkladığımız bileşenin

görünüşlerini listeler ve sayfaya hangisini

istersek sürükleyip bırakabiliriz..

Bir parça yada montaj dosyası açık değil ama teknik resim dosyası açıksa;

Hem parça hem montaj

dosyalarında,

Insert menüsündeki Drawing

menüsünün içinden Model View

düğmesine tıklayın.

Teknik resim sayfasında boş bir yere sağ

tuşla tıklayıp, açılan menüden Drawing

Views içindeki Model.. a tıklarız. Sonra

Browse.. ile istediğimiz parçayı seçeriz.

Sadece montaj dosyasını teknik resme yolladığımızda, sayfaya yerleştirdiğiniz bir

görünüşü seçtikten sonra Model View düğmesine basıp, montaj üzerindeki bir bileşenin

bir kenarını seçelim. Fareyi hareket ettirdiğinizde sadece o bileşenin seçtiğiniz

görünüşünü çıkartır.

Standart 3 Views

Drawing araç çubuğu içinden Standart 3 View komutu ile sayfaya hızlı bir şekilde ön,

yan ve üst görünüş ekler.. Bu üç görünüş değiştirilemez.

İki şekilde bu komuta ulaşırsınız:

1- Drawing araç çubuğunda Standart 3 Views’e ile.

2- Insert menüsünde, Drawing View içinde Standart 3 Views’e ile.

Hem parça yada montaj dosyası açık, hem de teknik resim dosyası da varsa;

Hem parça hem montaj dosyalarında,

Standart 3 Views düğmesine basın. Parça ismine çift tıklayın. Standart 3 görünüş

sayfaya otomatik olarak yerleştirilecektir.

Sadece montaj dosyasında; sadece bir bileşenin 3 görünüşünü almak istersek:

Önce Standart 3 Views düğmesine basın. Sonra montaj ortamına geri dönüp,

istediğimiz bileşenin herhangi bir yüzeyine tıklarız.

Tekrar montaj ortamına geri döndüğümüzde sadece tıkladığımız bileşenin standart 3

görünüşünü otomatik olarak sayfaya ekler..

*Not :

Parça yada montaj dostasını ve teknik resim sayfasını solidworks içinde Window

menüsünden Tile Horizontally veya Vertically yaparak ekrana dağıtalım. Parça yada

montajınızın unsur ağacı üzerinden ismine tıklayıp, fareyi sürükleyerek teknik resim

sayfasına bıraktığınızda standart 3 görünüşü otomatik olarak yerleştirir.

Montaj dosyasında iken de sadece bir bileşeni sürükleyip bıraktığınızda o bileşenin

standart 3 görünüşünü otomatik olarak atar..

Bir parça yada montaj dosyası açık değil ama teknik resim dosyası açıksa;

Hem parça hem montaj dosyalarında,

Standart 3 Views düğmesine basın. Soldaki listeden Browse.. düğmesine basıp,

açmak istediğimiz parçayı seçin.. Standart 3 görünüş sayfaya otomatik olarak

yerleştirilecektir.

Sadece montaj dosyalarında, montaja ait herhangi bir görünüş üzerindeki sadece

bir bileşenin 3 görünüşünü almak istersek, Standart 3 Views düğmesine basıp, sonra da

montaj görnüşünün üzerindeki bir bileşenin herhangi bir kenarına tıklamak yeterlidir.

Otomatik olarak o bileşenin 3 görünüşünü sayfaya yerleştirir.

*Not :

Parça yada montaj dostasını ve teknik resim sayfasının bulunduğu klasörü açın. Başlat

çubuğundan Tile Windows Horizontally veya Vertically yaparak ekrana dağıtalım.

Parça yada montajınızın üzerine tıklayıp, fareyi sürükleyerek teknik resim sayfasına

bıraktığınızda standart 3 görünüşü otomatik olarak yerleştirir.

Projected View

Teknik resim kağıdınızda olan bir görünüşün diğer görünüşlerini çıkarmak

istediğinizde kullanmanız gereken komuttur.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Projected ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Projected düğmesi ile.

Projected View ( ) düğmesine basın.

Başka görünüşünü almak istediğiniz görünüş

üzerine tıklayın. Fareyi sağa ve sola hareket

ettirdiğinizde farenin bulunduğu taraftan nasıl

görünüyorsa o görünüşü eklersiniz.

Komuttan onay verip de çıkmadığınız

sürece program size diğer görünüşleri de

çıkarma imkanı verecektir. İstediğiniz diğer

görünüşleri de sayfaya ekleyebilirsiniz.

Auxiliary View

Aynı Projected View komutuna benzer. Tak farkı teknik resim kağıdınızdaki bir

görünüşün bir kenarına tıklayıp, o kenara referanslı bir görünüş çıkarır.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Auxiliary View ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Auxiliary View düğmesi ile.

Görünüş üzerindeki bir

kenarı seçtikten sonra,

Auxiliary View ( ) Ve sonra

sayfaya bırakın.

Görünüşü sayfaya

bıraktıktan sonra solda beliren

saçanaklarden flip direction ile

görünüşün yönünü

değiştirebilirsiniz.

Kenarın üzerindeki çizgide beliren noktalardan oratadline

basıp çekersek görünüşün yerini değiştirisiniz.

Kenarındaki noktalardan tutup çekersek boyutunu

değiştirebiliriz.

Görünüş okları ters

çevrilebilir veya Display View

Arrow seçeneği işaretlenerek

kaldırılabilir veya konabilir.

Veya sayfa üzerinde seçilip

silinebilir.

İsmi değiştirdiğinizde

otomatik olarak teknik resim

üzerinde de değişir.

Kesit almak için sketch

komutlarından bir çizgi ile

istediğimiz açıdan bir görünüş

almamız mümkündür.

Örneğin deliğin eksen

çizgisine dik bir çizgi çizelim.

Broken View

Teknik resim sayfasına sığmayacak kadar uzun parçaların sayfaya sığdırabilmek için

kullandığımız komuttur. Parçayı yatay yada dikey olarak istediğiniz yerlerden kesip,

gerçek ölçüsüne sadık kalarak sayfaya yerleştirebilirsiniz.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Horizontal Break / Vertical Break

ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Horizontal Break / Vertical Break düğmesi ile.

Görünüşü seçip Vertical Break düğmesine basın.

Kırık çizgileri istediğimiz yerlere sürükleyip bırakırız.

Daha sonra görünüşün üzerine sağ tuşla tıklayıp, açılan

menüden Break View seçelim.

Eğer istersek kırık çizgi tipini değiştirebiliriz.

Kırık çizginin üzerine sağ tuşa tıklayıp açılan menüden çizgi tipini seçebiliriz.

Düz Çizgi

Dalgalı Çizgi

Zig Zag Çizgi

Küçük Zig Zag Çizgi

Kırık çizgi ile yaptığınız kesme işlemini geri almak isterseniz sağ tuşa tıklayıp,

Un-break View seçin.

Birden fazla kırık çizgi ile parçayı bölebilirsiniz.

(Tools/Options/Document

Properties/Detailing/Break

Line’da)

Gap ve Extension

değerleri değiştirilebilir.

Locking View

Bir görünüşün içindeyken aktif kalmasını isterseniz kullanmanız gereken komuttur.

Bir görünüşü aktif yapmak için sağ tuşa tıklayarak

kilitlemek için gerekir. Bunun için de ya görünüşün üzerinde

sağ tuşa tıklayıp lock view focus seçmek gerekir yada o

görünüşün üzerine çift tıklamamız gerekir. Bu size o

görünüşün sketchi üzerine ek yapma fırsatı verir.

Tekrar pasif yapmak için, aktif görünüşün üzerine sağ

tuşa tıklayın. Açılan menüde Unlock View Focus seçin.

Yada üzerinde yine çift tıklamanız yeterli..

Lock Sheet Focus sayfa üzerinde sketch elemaları

eklememize imkan verir. Aksi takdirde sketch elemanları,

çizmeye başladığımız yere en yakın görünüşe ait olur.

Sayfada boş bir yere sağ tuş ile tıklayarak açılan menüde

Lock Sheet Focus seçeriz.

Kilidi açmak için aynı şekilde sağ tuşla unlock sheet

focus deriz. Yada herhangi bir görünüşe çift

tıklayabilirsiniz..

Lock View Position

Bu komutla bir görünüşü sayfada sabitler ve hareket etmesini engellersiniz.

Önce görünüşün üzerine sağ tuşa tıklayarak Lock View Position seçip sayfada

kilitleyebilirsiniz.

Kilidi açmak için de aynı şekilde sağ tuşa tıklayarak Unlock View Position seçeriz..

Section View

Kesit görünüş almak için kullanılan komuttur. Sketche ihtiyaç duyan bir komuttur. İlk

olarak gelen sketch düz çizgidir.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Section View ( ) ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Section View düğmesi ile.

Eğer kesit görünüşten ana görünüşe girmeye karar verirsek, kesit görünüş üzerinde

sağ tuşa tıklayıp, açılan menüde Jump to Parent View seçin.

Section View tıklayarak görünüşün

üzerine düz bir çizgi çizin.

Kesit görünüşün yönünü okun yönünü

çevirerek değiştirebiliriz.

Ctrl tuşuna basarak kesit çizgisinin yerini değiştirebilirsiniz.

Kesit çizgisinin görünüşünü

isterseniz değiştirebilirsiniz.

Tools/Options/Document

Properties/Detailing içinde Alternate

section display kutusunu işaretleyin.

Flip Direction kutusunu işaretleyerek

kesit çizgisinin yönünü değiştirebilirsiniz.

Aynı zamanda kesit çizgisine çift tıklayarak

da yön değiştirilebilir.

Kesit çizgisinin numarası veya ismi

de sürükleyerek hareket ettirilebilir.

Birini hareket ettirdiğinizde öbürü de

hareket etmez.

Kesit çizgisi tutup sürükleyerek

boyutu değiştirilebilir. Veya yeri de

değiştirilebilir.

Not : Eğer kesit çizgisine herhangi

bir geometrik ilişki verilmediyse yeri

değiştirilebilir.

Örneğin bir deliğin merkezine çakışık

ilişki verildiyse elle tutup sürükleyerek

yerini değiştiremezsiniz.

Bu durumda kesit çizgisinin ancak

deliğin yeri değiştirildiğinde değişir.

Kesit çizgisinin adını isterseniz

üzerine tıkladığınızda solda açılan

menüden değiştirebilirsiniz.

İsterseniz de ismin üzerine çift

tıklayarak değiştirebilirsiniz.

İsterseniz kesit çizgilerine uzaklık

ölçüsü vererek yerini sabitleyebilirsiniz..

İsterseniz bu ölçüleri View

menüsünden, Hide/Show

Annotations seçeneğini işaretlerek

saklayabilir veya tekrar gösterebilirsiniz.

Eğer kesit çizginiz tüm görünüşe

değil de sadece bir kısmına aitse o

zaman Section View’den Particial

Section seçeneğini işaretlemeniz

gerekir.

Eğer sadece kesit aldığın çizgideki

yüzeyi görmek istiyorsanız Display

only surface seçeneğini işaretleyin.

Kesitin şeklini düzenlemek için dikey

çizgi seçilir. Partial section işaretlenir

ve oklar içeri doğru işaretlenir.

Kesitin şeklini düzenlemek için dikey

çizgi seçilir. Partial section işareti

kaldırılır. Ve oklar dışarı doğru

işaretlenir.

Kesitin şeklini düzenlemek için dikey

çizgi seçilir. Partial section işareti

kaldırılır ve oklar içeri doğru işaretlenir.

Seçilen parçaya çizilen kesit çizgisi

ile kesitin açılımını alırsınız. Burada

yatay çizgi seçilmiştir. ?????

Bir kesit çizgisi birden fazla birbirine

bağlı çizgiden meydana gelebilir.

Sırasına karar vermek için bir çizgiye

tıklamanız gerekir.

Display only surface seçeneğini

işaretlerseniz de birden fazla kesit çizgisi

ile çalışabilirsiniz.

İpucu:

Kesit çizgisinin köşeleri, kesit

görünüşün kenarlkarını oluşturur.

Aldığınız kesit görünüşte,

görünmesini istemediğiniz kenarlara sağ

tuş ile tıklayıp, Hide Edge seçmeniz

gerekir.

Birden fazla parçalı bir katı modelin teknik resminde kesit alıyorsanız;

Kesit aldığınızda, parçalar birbirinden

ayırt etmek için tarama yapar.

Bu özellikle kaynak yaparken çok işe

yarayan bir özelliktir.

Aligned Section View

Normal kesit almaya çok benzer. Tek farkı; açıyla birbirine bağlı çizgilerden oluşan tek

bir hat ile kesit çizgisi oluşturmaktır.

Normal şartlarda bu komut aynı düzlem içinde olmayan farklı unsurların içinden

geçirilerek, aynı düzlemdeymiş gibi açarak kesit almayı sağlar.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Aligned

Section View ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Aligned Section View

düğmesi ile.

İstenen unsurlara ilişki verilen ve içinden geçirilen

çizgilerin yerini değiştirmeye yardım etmek için Show

Sketch kullanın. Bu sayede seçilen unsurun yerini belirten

sketchi görebilirsiniz.

Düzenlenecek kesitin kesit

çizgilerini çizin. Ve gösterilen

sketchle çizdiğiniz çizgi arasında

ilişki verebilirsiniz.

Sketchi saklamak için Hide

Sketch komutunu kullanın.

Düzenlenecek görünüşü seçin ve

yerleştirin.

Görünüşün yönünü değiştirmek

için Flip direction seçeneğini

işaretleyin.

Aynı zamanda kesit çizgisinin

üzerine 2 kere tıklayarak da yönünü

değiştirebiliriz.

Display Only Surface ile Kesit

çizgisi boyunca görünen yüzeyleri

görüntüleyebiliriz.

Detail View

Bu komut sayfaya yerleştirdiğiniz bir görünüşün üzerinden, istediğiniz bir bölümün

daha yakından görünmesini sağlar.Kapalı bir geometri ile (genellikle daire olur)

sınırladığınız bir alanı, yeni bir görünüş oluşturarak, sayfaya eklersiniz.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Detail View ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Detail View düğmesi ile.

Önce Detail View düğmesine basıp sonra alanınızı sınırlayacak sketchinizi

çizebilirsiniz yada önce sketchinizi çizip, sonra Detail View düğmesine basabilirsiniz.

İki şekilde de kullanabilirsiniz..

Tools / Options, System Options / Drawings yoluyla detay görünüşün standart

ölçeğini değiştirebilirsiniz.

Not: Ayrıca komuta girdiğinizde otomatik olarak beliren sketch dairedir.

Default view komutunun içindeyken,

kesit görünüşü sayfaya yerleştirmeden önce

sol taraftan detay çizgisinin tipini

değiştirebiliriz.

İk başta bize Per Standart seçeneği

işaretli gelir. Ve dikdörtgen bir sketch ile

detay kesidi alabilirsiniz.

Broken Circle seçeneğinde de

dikdörtgen kullanabilirsiniz.

With Leader seçeneğinde dikdörtgen ve

daire kullanılabilir.

With Leader seçeneğinde dikdörtgen ve

profil kullanılabilir.

No Leader seçeneğinde dikdörtgen ve

daire kullanılabilir.

No Leader seçeneğinde dikdörtgen ve

profil kullanılabilir.

Connected seçeneğinde dikdörtgen ve

daire kullanılabilir.

Bir çizgi ile detay görünüşünü ana

görünüşe bağlar.

Connected seçeneğinde dikdörtgen ve

profil kullanılabilir.

Detay görünüşün ismi sol taraftaki

property managerdan değiştirilebilir.

Bunu aynı zamanda kesit ismi üzerinde

de çift tıklayarak da yapabilirsiniz.

Hangi tarafta değişiklik yaparsanız

diğer taraf ta kendini otomatik olarak

günceller.

DocumentFont seçeneğinden işareti

kaldırarak Font düğmesi ile yazı karakterini

değiştirebilirsiniz.

Eğer detay kesitindeki ismi

değiştirirseniz, program otomatik olarak size

görünüşün ismini de güncellemek için sorar.

Tüm seçenekler temizlendiğinde Detay

Görünüşü yandaki gibidir.

Full Outline ile detay görünüşün

üzerinde sketch profilini görürüz.

Detay görünüşün üzerinde program

tarafından otomatik olarak belirlenen ölçek

yazar.

Ama istenirse bu ölçek Tools/ Options/

System Options/ Drawing içinden

değiştirilebilir.

İstenirse görünüşün üzerine tıklanarak

solda açılan menüden scale altından

istediğimiz ölçek değerini girebiliriz.

Pin Position seçeneği işaretliyse, ana

görünüşün ölçeğini değiştirdiğinizde, ilişkili

olduğu detay görünüşün ölçeğinin de

değiştirir.

Eğer detay dairesi yer değiştirir veya

boyutu değişirse detay görünüşü içindeki

görüntü de ilşkili olarak değişir.

Scale hatch pattern tarama çizgilerini

görünüşün ölçeğini dikkate alarak taramasını

sağlar.

Detay görünüş isometric görünüş gibi

üçboyutlu bir görünüşten de alınabilir.

Detay görünüş montaj parçasının

herhangi bir görünüşü üzerinden de

alınabilir.

Broke-out Section

Üzerine tıkladığınız bir görünüş üzerinde, yeni bir görünüş oluşturmadan, kesit almayı

sağlar.

Genellikle spline kullanılmak üzere kapalı bir profil ile kesit almak istediğimiz alanı

belirleriz. Bu alan dahilinde sizin isterseniz sayısal olarak belirlediğiniz bir derinlikte veya

kesit almak istediğiniz kenarı seçerek otomatik olarak verilen derinlikte malzemeyi

kaldırarak, tarama çizgileri yardımıyla kesitini ana görünüş üzerinde değiştirir.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Broke-out Section ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Broke-out Section düğmesi ile.

Komutla birlikte otomatik olarak gelen sketch Spline’dır. Eğer farlı bir sketch ile kesit

almak istiyorsak, sketch komutlarında istediğimiz profili kullanıp kapalı bir alan çizdikten

sonra Broke-out Section düğmesine basmamız gerekir.

Şu aşağıdaki görünüşlerden Broke-out Section düğmesi ile kesit alamayız.

1- Kesit görünüşten.

2- Detay görünüşten.

3- Alternatif görünüşten.

Preview kesit ve derinlik önizlemesini gösterir.

Depth alanına tıklayıp, dairesel bir kenar seçin.

Derinlik o dairenin merkezine doğru ayarlanır.

Parçanın ekseni yada montajı oluşturan tüm

parçaların ayrı ayrı eksenleri seçilebilir.

3 boyutlu modeller de bölünebilir.

Cropped View

Bir görünüşün sadece istediğiniz belli bir bölümüne odaklanmak ve geri kalan kısmı

saklamak için kullanılır.

Kırpılmamış ve kalacak kısım, bir sketch tarafından dış hatlarını oluşturduğumuz

kısımdır. Genellikle spline kullanılır ama isterseniz başka sketch profillerini de

kullanabilirsiniz.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Cropped View ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Cropped View düğmesi ile.

Şu aşağıdaki görünüşlerde Cropped View komutunu kullanamayız..

1- Patlatılmış görünüşlerde.

2- Detay görünüş veya ilişkili olan ana görünüşte.

Ayrıca, kırpılmış görünüşten detay görünüş de alınamaz.

Kapalı bir profil çizerek Cropped View

düğmesine basın.

dikdörtgen

spline

dikdörtgen

spline

Kırpılmış bir görünüşü eski haline

getirmek için görünüş üzerinde boş bir yere

sağ tuşla tıklayın.

Açılan menüden Crop View’e girin ve

Remove Crop seçeneğine tıklayın.

Kırpma işlemini düzenlemek için de aynı

şekilde sağ tuşla Crop View içinden Edit

Crop seçeneğini seçebilirsiniz.

Düzenleme işiniz bittikten sonra sağ üst

köşeden onay vermeyi unutmayın.

Crop View komutu ile işten kar

edebilirsiniz.

Örneğin, önce kesit görünüş alıp, sonra

istediğimiz yerin detay görünüşünü alıp, en

son olarak da gereksiz görünüşü saklamak

yerine, direk istediğiniz yeri kırpabilirsiniz.

Empty View

Teknik resimle ilgili parça yada montaj tarafından gösterilmeyen bir görünüşü Empty

View komutunu kullanarak ve sketch araçlarıyla oluşturabilirsiniz.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Insert menüsünde, Drawing View içinden Empty View ile.

2- Drawing araç çubuğundaki Empty View düğmesi ile.

Teknik resim sayfasındayken Empty

View düğmesine basın.

Sketch komutlarıyla istediğiniz

geometriyi oluşturun ve yazı yada tarama

çizgilerinizi yerleştirin.

Eğer görünüşü hareket ettirirseniz, diğer

görünüşler gibi çizime bağlı diğer tüm yazı

ve unsurlarında birlikte hareket ettiğini

göreceksiniz.

Sketching a Rotated Section View

Sayfada zaten varolan bir görünüş üzerinde, sketch komutları kullanılarak,

döndürülmüş bir görünüş oluşturmak için kullanılır.

Yalnız sayfa üzerinde çalışmadığınıza, sadece

döndürülmüş görünüş alacağınız görünüş üzerine çift

tıklayarak üzerinde çalıştığınıza dikkat edin.

Görünüş üzerinde paralel çizgiler çizin.

Çizgilerden biri ile görünüşün bir kenarı

arasında diklik ilişkisi verin.

Sonra bir yay ve spline ile sketchi

kapayın ve ölçülendirip, konumunu

belirleyin.

Çizgiler siyah olmadıysa, tam

tanımlamanıza gerek yok.

Çünkü önemli olan döndürülecek kesitin

boyut ve parça üzerindeki yerini

belirtmeniz.

View, Hide/Show Annotations ile

görünmesini istemediğimiz ayrıntıları

gizleyelim.

Insert, Annotations, Area Hatch/Fill

ile tarama çizgilerini ekleyelim.

View Settings (Görünüş Ayarları)

Bir görünüş oluşturulduktan sonra , ayarlarının veya görünüşünün değiştirilmesi için

kullanılır. Bir teknik resim birkaç değişik biçimde gösterilebilir. Tel kafes veya gerçek

görünüşleri olabilir.

Üç şekilde ulaşabilirsiniz;

1- View menüsünden, Display içindeki seçeneklerden birini seçebilirsiniz.

2- View araç çubuğundan istediğiniz ikonun üzerine tıklyarak.

3- Görünüşün üzerine tıkladığınızda soldaki Display Style altından

değiştirebilirsiniz.

Programın otomatik olarak göstermesini istediğiniz görünüş biçimini;

Tools/Options/System Options/Drawings/Display style for new Views altından

ayarlayabilirsiniz.

Display style for new Views, her

biçim için iki seçenek sunar.

Draft Quality görünüşün kalitesini

düşürerek daha hızlı açılmasını sağlar.

High Quality ise görüntü kalitesini

artırarak daha yavaş açılmayı sağlar.

Shaded moddayken görünüş, parça ile

aynı gerçek renk tonlarında çıkar.

Shaded with edges moddayken

görünüş, parça ile aynı gerçek renk

tonlarında ve kenarlarındaki çizgiler görünür

halde çıkar.

Hidden Lines removed moddayken

sadece görülebilir çizgiler görünüşe yansır.

Hidden Lines visible moddayken

görünmez çizgiler de görülebilir çizgilerle

birlikte görünüşe yansır.

Wireframe moddayken bütün çizgiler

görülebilir çizgi olarak (kesik çizgi olmadan)

yansır.

View Alignment (Görünüşlerin Hizalanması)

Bu komutla teknik resimdeki görünüşleri sayfaya yerleştirirken beliren kesik çizgiler

sayesinde ana görünüşün hizasında hareket etmemizi sağlar.

Bir görünüşü sürüklediğinizde, herhangi bir hizalama ilişkisi olup olmadığını kesikli

çizgilerle gösterir. Bu hizalama ilişkileri daha sonradan verilebilir, değiştirilebilir veya

silinebilir.

Bu komut auxiliary view, projected view, section view, aligned section view ve

standart 3 views komutları için geçerlidir.

İki şekilde ulaşabilirsiniz;

1- Görünüşün üzerine sağ tuşla tıklayıp açılan menüde Alignment menüsüne gelin.

Oradan istediğiniz bir seçeneği seçin.

2- Önce görünüşü seçerek Tools/Align Drawing View içindeki seçeneklerden birini

seçebiliriz.

Not: Tools/Align Drawing View yoluyla düzenleme yapacaksan ız, önce görünüşü

seçmelisiniz.

Break Alignment seçeneği ile

önceden verilmiş bir hizalama

ilişkisini kaldırırız. Ve böylece

düzenlemek istediğiniz görünüş

sayfa üzerinde serbest kalır.

Düzenlemek istediğiniz

görünüşü seçip, üzerine sağ tuşa

tıklayıp, Alignment içinden, Align

Horizontal by Origin seçerek, ana

görünüşün orijini ile istediğiniz

görünüşün orijinini referans alarak,

görünüşleri yatay olarak hizalar.

Tools / Align Drawing View /

Horizontal to Another View ile

de aynı işlemi yapabilirisiniz.

Düzenlemek istediğiniz

görünüşü seçip, üzerine sağ tuşa

tıklayıp, Alignment içinden, Align

Vertical by Origin seçerek, ana

görünüşün orijini ile istediğiniz

görünüşün orijinini referans alarak,

görünüşleri dikey olarak hizalar.

Tools / Align Drawing View /

Vertical to Another View ile de

aynı işlemi yapabilirisiniz.

Düzenlemek istediğiniz

görünüşü seçip, üzerine sağ tuşa

tıklayıp, Alignment içinden, Align

Horizontal by Center seçerek,

ana görünüşün merkezi ile

istediğiniz görünüşün merkezini

referans alarak, görünüşleri yatay

olarak hizalar.

Düzenlemek istediğiniz

görünüşü seçip, üzerine sağ tuşa

tıklayıp, Alignment içinden, Align

Vertical by Center seçerek, ana

görünüşün merkezi ile istediğiniz

görünüşün merkezini referans

alarak, görünüşleri dikey olarak

hizalar.

Bir görünüşe yatay yada dikey

hizalamak için, üzerindeki düz bir

kenara (yandan görünüşlerde

silindirik kesitlerde düz bir çizgidir

ama bu kenarlar uygun değildir)

tıklayıp, Tools/ Align Drawing

View / Horizontal Edge

komutunu kullanın. Görünüşü,

seçtiniz kenar yatayla aynı hizaya

gelene kadar çevirir.

Aynı şekilde Vertical Edge

seçeneğini seçersek, görünüşü,

seçtiniz kenar dikeyle aynı hizaya

gelene kadar çevirir.

TEKNİK RESİM GÖRÜNÜŞLERİ ALIŞTIRMALAR

ALIŞTIRMA 1:

alıştırma_1a.sldprt ve alıştırma_1b.sldprt isimli parçaların aşağıda gösterilen

görünüşlerini oluşturunuz.

§ 3 Standart Görünüş

§ Kesit Görünüş

§ Detay Görünüş

§ Hizalanmış (Auxiliary) Görünüş

§ İzometrik Görünüş

A3 kağıt kullanınız.

parça_1.sldprt

parça_2.sldprt

ALIŞTIRMA 2:

alıştırma_2.sldprt isimli parçanın aşağıda yazılan görünüşlerini oluşturunuz.

§ Önden ve Sağdan Görünüş

§ Kesit Görünüş

§ Detay Görünüş

§ İzometrik Katı Görünüş

ALIŞTIRMA 3:

alıştırma_3.sldprt isimli parçanın kısmi kesitini oluşturun.

ALIŞTIRMA 4:

alıştırma_4.sldprt isimli parçanın kırılmış ve döndürülmüş kesit görünüşünü oluşturun.

DERS 2: PARÇA SİMETRİSİ

Bu dersi tamamladığınız takdirde kazanacağınız beceriler;

§ Sketch geometrisini aynalamak için simetrik sketchlerle çal ışabilme

§ Thin Feature’lar yaratmak için açık konturlu sketchlere sabit kalınlık

verebilme,

§ Birbirine komşu 3 kenarda full round filletler yaratabilme,

§ Ortak bir yüzeyin karşısına çoğaltma yaparak bir modeli tamamlayabilme,

§ Bir sketchi otomatik olarak ölçülendirebilme,

§ Thin feature (ince unsur) özelliğini kullanarak sabit kalınlıklı unsurlar

oluşturabilme,

§ Select other (diğerini seç) seçeneği ile saklı bir modeli seçebilme,

§ Bir extrude’ün derinliğini belirtirken kullanılan up to next, up to surface ve

offset from surface özelliklerini mukayese edebilme,

§ Bir sketchi iki yöne extrude edebilme,

§ Bir katı parçayı aynalayarak tamamlayabilme.

1. SKETCH’TE SİMETRİ

Çizim zamanını azaltmak için simetrik parçaların sketchi kısmen çizilerek

modellenebilir. Çizilmiş kısım bütün sketchi yada parçayı oluşturacak şekilde aynalanabilir

(mirror).

Tasarım Aşamaları

Aşağıdaki listede bu modelin yapım aşamasındaki bazı anahtar aşamalar

gösterilmektedir. Bu başlıkların her biri bu dersteki bir konuyu temsil etmektedir.

§ Sketch simetrisi

Simetrik sketch çizme, geometriyi bir çizginin, kenarın yada merkez noktasının karşı

tarafına kopyalayarak sketchi tamamlamak suretiyle kullanılabilir.

§ Body simetrisi

Bir katı modeli yaratmak içi modelin yarısını yada dörtte birini çizerek modeli

tamamlamak için çoğaltmak.

§ Thin Features (ince unsurlar);

Açık konturlu sketchler yaratarak sabit kalınlıkta

Thin Featurelar yaratmak.

§ Full round fillets (tüm köşe radyusları)

Komşu üç yüze de tanjant olan radyuslar yaratabilmek.

§ Aynalama ile çoğaltma

Ortak bir yüzeyin karşısına çoğaltma yaparak bir modeli tamamlayabilme

Sketch simetrisi

Sketch içerisindeki simetrik geometriler mirror (aynalama) komutu yardımıyla kolayca

oluşturulabilir. Önceden çizilmiş bir geometriyi seçerek aynalayabilirsiniz. Ya da çizim

sırasında eş zamanlı olarak aynalama yapabilirsiniz. Bununla birlikte aynalama yapt ıktan

sonra da simetriklik ilişkileri verebilirsiniz.

Bu durumlardan her birinde aynalama yaparak simetri ilişkisi ile orijinalleri esas alan

kopyalar yaratmış olacaksınız. Aynalamayı çizgiler için kullanırsanız simetri ilişkisi

çizgilerin başlangıç ve bitiş noktalarına verilecektir. Arklarda ve çemberlerde simetri

ilişkisi elemanların kendisine verilecektir. Bu üç metod aşağıda listelenmiştir.

§ Mevcut sketchi aynalama

§ Çizim sırasında aynalama

§ İlişkilendirme yoluyla simetriklik verme Aynalama komutu (mirror) etrafında aynalama yapacağı bir çizgi, düz bir kenar yada

bir merkez çizgisine ihtiyaç duyar. Bu çizgi sketch düzlemine her zaman dik olan

aynalama düzlemini belirleyerek seçilen merkez çizgisinin içinden geçer.

Nerede:Tools menüsünden Sketch Tools, Mirror… Yada sketch araç çubuğundan

Mirror Entities

a. Sketchi oluşturduktan sonra simetri

Çizilecek geometrinin yarısı oluşturulup ardından aynalama komutu kullanılarak ta

simetri oluşturulabilir. Simetri skech çiziminden sonra

uygulanır.

1 Symmetry_Sketching isimli part dosyasını açın.

Ardından Front (ön) düzleme bir sketch açın.

2 Bir Centerline (merkez çizgisi) çizin

Orijinden başlayarak sağa doğru yatay bir merkez çizgisi

çizin. Burada merkez çizgisinin uzunluğu önemli değil.

3 Sketch çizgileri

Merkez çizgisinin dışı noktasından başlayıp orijinde

biten 3 çizgi çizin. Çizgiler dikey ve yatay olsun.

4 Geometri seçin

Merkez çizgisini de dahil bütün sketch geometrisini

alacak şekilde bir çoklu seçim yaparak geometriyi seçin.

5 Aynalama

Mirror entities komutunu seçin. Entities to mirror

kutucuğuna aynalanacak üç çizgiyi seçin. Mirror about

kutucuğuna da merkez çizgisini seçin.

Böylece geometri merkez çizgisi etrafında kopyalanmış

olacak

Simetrik geometrinin uç noktaları Symmetry ilişkisi kanacaktır.

6 Ölçü ve Extrude Oluşturduğunuz geometriyi şekilde görüldüğü gibi

dikey ve yatay olarak ölçülendirin.

b. Çizim sırasında simetri

Aynalama işlemi için bir çizgi düz kenar yada merkez çizgisi gerekmektedir.

Nerede? :

§ Tools menüsünden Sketch Tools, Dynamic Mirror’ı seçin.

§ Yada Sketch araç çubuğundan Dynamic Mirror’a tıklayın.

Simertik geometriler çizime eş zamanlı olarak yaratılabilir. Dinamik aynalama

seçeneği sketchi çizmeden aynalama yapmaya olanak tanır.

7 Bir çizgi çizin.

Yeni oluşturduğumuz unsurun ön yüzüne bir sketch açın.

Orijinden başlayarak sol kenarın orta noktasına kadar bir çizgi

çizin. Ardından Dynamic Mirror komutuna basın. Çizginin her iki

ucunda da Dynamic Mirror sembolü oluşacak.

8 Çizgileri çizin.

Sağ kenarda dikey doğrultuda bir çizgi çizin. Merkez

çizgisinin karşısında da çizginin bir kopyası oluşacaktır.

9 Sketchi tamamlayın

Dikey ve yatay doğrultularda ilerleyen ve centerline

da sonlanan bir çizgi ekleyin.

Tam tanımlı bir sketch oluşturmak için ölçülendirin.

Aynalama çizgisini seçin ve onu bir yardımcı çizgiye dönüştürmek için komutuna

basın.

NOT: Otomatik aynalama komutundayken çizdiğiniz çizgileri merkez çizgisinin

karşısına geçirmeyin. Geçirirseniz ikinci bir geometri oluşturabilirsiniz.

Offset from Surface’e giriş:

Translate Surface opsiyonu kullanılabilir yada kapatılabilir.

Bunun anlamı aşağıda açıklanmıştır. Offset form Surface bitiş

şekli; unsurun başlangıçtaki sketch düzleminden ziyade; bir

düzlemin,yüzün yada yüzeyin ölçüsünde olması için kullanılır.

Bu örnekte extrude’un bitişi seçilen parçanın alt yüzeyi

olarak ölçülendirilmiştir.

Translate Surface opsiyonu ne yapar?

Sağdaki şekilde, her iki kolonda iki özdeş yarı dairesel

referans düzlemlerinin altına konumlandırılmıştır. İki kolonda üst

yüzeyleri referans düzlemin 1.4” aşağısında olacak şekilde

ekstrude edilmiştir. Soldaki kolon Translate Surface opsiyonu açık

şekilde ekstrude edilmiştir. Sağdaki kolonda ise bu opsiyon

kapalıdır. Translate Surface opsiyonunun Offset form Surface

bitiş şekli kapalı varsayılır.

Translate Surface opsiyonunun Offset form Surface opsiyonu bitiş şeklini, yüzeyin bir

kopyasını ekstrüdün yönüne doğrusal şekilde kopyalayarak

belirler. Bu olmadan kopyalanan yüzey orijinal yüzeyin

izdüşümüyle oluşturulur.

Not: Bizim örneğimizde her iki halde de aynı sonuca

ulaşılacaktır.

10 Offset From Surface

Ekstruded Cut ikonuna tıklayın ve Offset From Surface bitiş

şeklini seçin. Offset Distance (uzaklığını) 10 mm ye ayarlayın.

Selecet Other’a (Diğerini Seç’e ) giriş:

Select Other modelin görünmeyen yüzlerini modeli çevirmeden seçebilmemizi sağlar.

Görünmeyen yada az görünen yüzleri seçmek için, Select Other opsiyonunu

kullanacağız. Yüzeyin olduğu alana fareyi getirip sağ tuşa basın, kısayol menüsünde

Select Other bir opsiyon olarak önünüze gelecek. İmlece en yakın olan saklı yüzey, --

Hidden Faces--başlığının altında 1. yüzey olarak listelenir. Diğer görünen yüzeylerde

kısayol menüsünde numaralanır ve listelenir. Kısayol menüsünde imleci yüzeylerin

üzerine getirdiğimizde ekranda görüntülenirler.

Yakındaki yüzey görünür olduğu için sistem bu yüzeyi otomatik olarak saklar, eğer bu

yüzeyi seçmek istediyseniz onu basitçe sol tuşla seçmeliydiniz.

11 Yüz seçimi

Arkadaki saklı yüzün üzerindeyken sağ tıklayın ve

Select Other’ı seçin. İmleci Select Other listesindeki

muhtemel yüz seçimlerini görmek için aşağı yukarı

ilerletin. Yüzeyi seçmek için direkt olarak farenin sol

tuşunu yada listedeki 2. seçeneği seçin.

NOT: Diğer yüzlerde --Hidden Faces List’e-- eklenebilir. Bir yüzü saklamak için sağ

tıklayın. Shift tuşuyla birlikte sağ tıklayarak görünür yapın ve böylece listeden çıkarın.

12 Offset Yönü

Doğru yönü elde etmek için Reverse Offset

seçeneğinin yanındaki işareti seçin yada kaldırın. Ön

görünüş şekilde görüldüğü gibi modelin içinde kalmalı.

Ölçme

Düzlemden kenara kadar olan gerçek uzaklığı ölçmek için Measure’ı kullanın.

Measure opsiyonu bir çok ölçme çeşidi için kullanılabilir. Burada, bir kenar ve bir düzlem

arasındaki en kısa mesafeyi ölçmek için kullanıldı.

İpucu: CTRL-seçim yaparak ek geometriler seçebilirsiniz.

Measure Komutu

Measure komutu uzaklıkları, uzunlukları, yüzey alanlarını, açıları, çemberleri, ve

seçilen uzunlukların başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki X,Y,Z eksenlerindeki

uzunlukları hesaplamada kullanılabilir. Çemberler ve yaylar için , merkez, minimum ve

maksimum ölçü seçenekleri aşağıda görüldüğü gibi mevcuttur.

Araç çubuğunda (toolbar) Measure komutunu tıklayın. Ya da araçlar(tools)

menüsünden Measure’ı seçin...

13 Yüz ve kenar arasını ölçelim

Measure aracına tıklayın , yüzü seçin , ve CTRL-seçim

yaparak şekilde görüldüğü gibi kenarı seçin.

Normal uzunluk 10 mm. Seçilen geometrinin bilgisi de

gözükmekte aynı şekilde.

NOT: Solidworks penceresinin altındaki Status Bar (Durum

Çubuğu) da buna benzer bazı bilgileri göstermektedir. Eğer

ölçülecek düzlemler paralelse Status Bar Normal Uzaklığı ve Toplam Alanı gösterecektir.

Aynı zamanda ilk seçilen yüzün alanını ve çevresini de gösterecektir.

Chamfers (Pahlar):

Chamfer modelin kenarında açılı bir yüzey oluşturur. Birçok yönden chamfer’lar aynı

şekilde kenarları ve/veya yüzleri seçerek oluşturduğunuz fillet’lere (radyus)

benzemektedir.

Chamfer Komutu

Chamfer bir yada birçok kenar yada kenar bitiminde açılı yüzeyler oluşturur. Pahın

şekli iki uzaklık yada bir uzaklık ve bir açı verilerek belirlenebilir.

Not: Katı modelden ziyade sketch içerisinde de Sketch Chamfers komutuyla pahlar

eklenebilir.

Nerede? Insert menüsünden Features,Chamfer’ seçin...Yada Feature araç

çubuğundan Chamfer aracını seçin...

14 Chamfers

Gösterilen kenarlara Distance distance opsiyonunu kullanarak

Chamfer atın. Full preview opsiyonunu kullanarak uzaklıkların doğru

yerleştirildiklerini kontrol edin.

c İlişkileri kullanarak simetri vermek

Sketch içinde simetri yaratmanın bir diğer yoluda Symmetric ilişkilerini tek tek

vermektir. Bunun için bir merkez çizgisi ve iki geometri seçilmesi gerekmektedir.

15 Sketch Çizgileri ve merkez çizgiler

Üst dairesel yüze bir sketch açın. Orijinden

başlayan yatay bir merkez çizgisi çizin. bitiş

noktaları dairesel yüzle kesişen ve açılı olan iki

çizgi çizin.

16 Simetri İlişkisi

Geometrinin üç parçasını da seçin ve Add

Relations komutunu kullanarak Symmetric bir

ilişki ekleyin.

17 Horizontal (Yatay)

Her iki çizgiye de yataylık ilişkisi verin ve

aralarına bir uzaklık ölçüsü girin.

Convert Entities Komutu

Convert Entities modelin kenarlarını kendi aktif sketchinize kopyalamanızı sağlar. Bu

sketch elemanları otomatik olarak tam tanımlıdır ve bir On Edge ilişkisi ile bağlanmıştır.

Nerede?

§ Tools menüsünden Sketc Tools’a, Convert Entities’e tıklayın.

§ Ya da sketch araç çubuğundan Convert Entities’e tıklayın.

18 Convert Entities

Dairesel yüzeyi seçin ve Convert Entities’e

tıklayın. Dairesel yüzey skethc’te bir çember

şeklinde gelir.

19 Trim ve kesme.

Trim aracını seçin ve geometrinin silinecek kısımlarını seçin.

Çoklu profil kesimlerini şekildeki gibi Ekstrude yapın.

(Concentric) Eşmerkezli Çember Ölçüsü

İki eşmerkezli çember yada yay arasında ölçü vermek aralarında bir mesafe

tanımlamanızı sağlar. Bu uzaklık sayesinde iki çember arasındaki mesafe verilebilir.

Bunun için Smart Dimension aracını kulanın.

20 eşmerkezli çember ölçüsü.

Modelim ön yüzünde bir sketch oluşturun ve

orijinde bir çember ekleyin.

Çemberi ve dairesel yüzeyi seçerek bir ölçü

ekleyin.

21 Through All

Eşmerkezli çemberi kullanarak through all bir kesim

yapın.

22 Kaydedin ve kapatın

2. PARÇADA SİMETRİ

Body simetri metodu modelin yalnız bir kısmı çizilebildiğinde yararlıdır. Bu kısım

(yarısı yada çeyreği vs.) gerçek modeli tamamlamak için çoğaltılabilir.

Bu örnekte, modelin yarım simetriği olan bir thin feature kullanılacaktır. Bütün modeli

yaratmak içinse bir Mirror unsuru kullanılacaktır.

1 Thin_Feature isimli part dosyasını açın.

Eksik tanımlı ve açık konturlu bir sketch içermektedir.

1 Ölçü ekle

Sketchi yandaki gibi ölçülendirin

Thin Features

Thin Featurelar açık bir sketch çizilerek ve ardından bir et kalınlığı verilerek

oluşturulur. Kalınlık sketchin iç yada dış tarafına eklenebilir ada her iki tarafına eşit olarak

uygulanabilir.Thin feature opsiyonu ekstrude yada revolve yapılan açık konturler için

otomatik olarak seçili gelir. Aynı zamanda kapalı konturlarla da thin feature oluşturubilir.

Thin featurelar ekstrude, revolve, sweep ve loft işlemlerinde kullanılabilir.

2 Ekstrude

Sketchi orta düzlemden iki yana 2” ekstrude edin. Thin Feature opsiyonu sketch açık

bir kontur olduğu için otomatik olarak gelecektir.

3 Thin Feature opsiyonları

One-Direction opsiyonunu seçin ve oku

kullanarak malzemeyi sketchin dışına çıkartın.

Malzeme kalınlığını 0.5” e ayarlayın.

Auot-fillet corners seçeneğini işaretleyin ve radyus

ölçüsünü 0.5” e ayarlayın.

4 Detaylı öngörünüm.

Auot-filletleri de görmek için Detailed Preview’e tıklayın.

5 Auto-filletin sonuçları.

Auto-fillet radyusları, unsurun iç tarafındaki keskin köşelere eklendi. Karşı taraftaki

köşelere de radyus artı kalınlık kadar bir radyus atıldı.

Gösterilen ölçüler yalnızca referans için verilmiştir.

6 Dış yüzeye bir sketch açın ve bir çember ekleyin.

Sağ düzlemi ve çemberin merkezini seçin. Ve aralarında bir

Coincident ilişkisi verin.

Sketchi tam tanımlı yapmak için ölçülendirin.

7 Up to Surface

End Condition listesinden Up to surface’i seçin

ve ekstrude’ü bitirmek için düzlemsel yüzeyi seçin.

Direction 2 yi seçin ve Blind olarak 0.25” girin.

8 Bir Başka Thin Feature

aynı dış yüzeye bir başka sketch açın ve bir çizgi çizin ardından şekildeki gibi

ölçülendirin.

End condition menüsünden Up to next seçeneğini seçip Extrude edin. Mid-Plane’i

kullanın ve kalınlık (thickness) için 0.5” girin.

9 Full Round Fillet (180 derecelik Radyuslar)

Full Round Fillet opsiyonu birbirine bitişik üç yüzeyin (bir takım) her birine tanjant

olan radyuslar yaratır. Bir birini izleyen takımlara tek bir komutta Full Round Fillet atılmak

isteniyorsa bu takımlar birbirine tanjant olmak zorundadır.

Full Round Fillet’e Giriş

Bir Full Round Fillet yarıçap değerine ihtiyaç duymaz. Bu değer gösterdiğiniz

yüzeylere göre hesaplanılır.

Nerede?: Insert menüsünden Features ,Fillet/Round...

Yada Features araç çubuğundan Filleti seçin.

10 Full Round Fillet

Kalınlık vererek yarattığımız yüzleri

kullanarak bir Full Round Fillet ekleyin. Şekildeki

gibi Full Round Fillet menüsünden ve kenar ve

merkez yüzleri seçin. Tamamlanmış fillet sağda

gözükmektedir.

11 Fillets

Şekildeki gibi radyusları 0,5” ve 0,25” olan iki fillet daha

atın.

12 Birçok yüzey kullanarak Full Round Fillet atmak.

Merkez yüzün (Center Face) diğer bitişik yüzlerde geçişi kolaylaştırabildiği bir başka

Full Round Fillet atın.

Mirror Patterns (Aynalayarak

Çoğaltma)

Mirror pattern yüzeyin yada yüzeysel bir düzlemin karşısına bir kopya yaratır. Bu

kopya orijinale dayalıdır. Orijinalde yapılacak değişiklikler kopyalanmış gövdeye de

yansır.

Mirror Pattern’e Giriş

Mirror pattern bir Bodynin bir yada birden çok unsurunun seçilen yüzeyin karşısında

kopyasını yaratır. Seçilecek yüzey bir Plane yada parçanın bir yüzü de olabilir.

Nerede?

§ Features araç çubuğundan Mirror’a tıklayın.

§ Yada sırasıyla Insert, Pattern/Mirror, Mirror seçeneklerini t ıklayın.

13 Aynalanacak Body

Insert’e tıklayın, Pattern/Mirror, Mirror... ve orijinal parça ve kopya parçanın ortak

yüzeyi olacak dikdörtgensel yüzü seçin.Bodies to Mirror penceresini genişletin ve katı

body’i seçin. OK tıklayın.

Çizimde Simetri

Oluşturma prosedürüne dayalı olarak simetrik modeller “yarım

ölçülendirilmiş” olabilir. Diameter dimension özelliğini kullanarak bu

ölçüler tam ölçü şeklinde gösterilebilir.

Burada model unsurun iki ölçüsü yarım ölçü. Bu gösterim

kullanılabilir olmasına rağmen “tam” ölçüyü göstermek daha uygun.

14 Çap Ölçüleri

Sketche girip 2.50” ölçüsünü silin. Yardımcı çizgiyi ve dikey

çizgiyi seçerek sildiğiniz ölçünün yerini alacak yeni bir ölçü girin.

Tam ölçüye elde etmek için ölçüyü yardımcı çizginin sağına

yerleştirin. Aynı işlemi 1.25” lik ölçü için de tekrar edin.

Aynı metod simetri yüzeyinin karşısındaki çap ölçüsü

verilmesi gereken yaylar (arc) için de kullanılabilir.

İpucu: Eğer ölçüler zaten yardımcı çizgiye tutturulmuşsa,

ölçüyü Diameter dimension’a (çap ölçüsüne) değiştirmek için

Dimensions Properties’e girin.

17 Sketchten Çıkın

Parçayı rebuild etmek için sketchten çıkın.

DERS 2: ALIŞTIRMALAR Kesirler İle Çalışma

Tools-> Options penceresinde Document

Properties menüsüne girin ve Units sekmesini seçin.

Burada kesirle çalışmanızı sağlayacak iki özellik

mevcuttur:

§ Inches

§ Feet & Inches

Fractions özelliğini seçtiğinizde bir payda

belirlemeniz gerekir. Bu paydaya tam bölünebilen

ölçüler kesir şeklinde gösterilir. Bölünemeyenlerin

gösterimi ise Round to nearest fraction özelliğinin

işaretli olasına bağlıdır.

Örneğin varsayılan payda 16 ise, 3/64’’ olarak verilen ölçü Eğer round to nearest

fraction işaretli ise 1/16 olarak gösterilir. İşaretli değil ise 0.047’’ olarak gösterilir.

Bir dökümanın birim sisteminde kesirler aktif değilse bile kesirli ölçü girebilirsiniz.

Yalnız birim sistemi kesirli olarak ayarlanmamış ise ölçü virgüllü gösterilir. Örneğin

42/5’lik bir ölçü girdiğinizde SolidWorks bunu 8,4 olarak gösterecektir.

1 7/8’’ gibi bir değer girmek için 1 yazın bir boşluk bırakarak 7/8 yazın.

Yukarıdaki parçayı oluşturmak için gerekli standart görünüşler ve ölçüler aşağıdadır:

1. Parça gövdesi olarak yandaki extrude unsurunu

herhangi bir düzlemde oluşturun.

2. Merkezi ana gövdenin köşesine gelecek şekilde bir birdaire çizin ve Cut Extrude uygulayın.

3. Yine bir daire kullanarak ikinci bir Cut Extrude

işlemi uygulayın. Dairenin merkezinin parçanın üst

kenarının orta noktasında olmasına dikkat edin.

4. Son olarak yandaki ölçüyü kullanarak bir fillet oluşturun ve parçayı tamamlayın.

Ders 2-2 – Ölçülendirme

Ölçülendirmeler, teknik resim dosyasında gösterilen parça yada montajların

boyutlarılmasında kullanılır. SolidWorks’teki teknik resim dosyası, modelle entegre çalışır,

birinde değişiklik yaptığınızda diğeri de güncellenir.

Model Items

Bu komutla parça tasarlarken ve teknik resim kağıdına gönderirken oluşturduğunuz

referans geometrileri ve ayrıntılar ekleyebilirsiniz. Bunlar tüm görünüşlere, istenen

görünüşlere yada istenen unsurlara eklenebilir.

İki şekilde ulaşabilirsiniz:

1- Insert, Model Items ile.

2- Annotations araç çubuğundan

Model Items ( ) ile.

İpucu:

Detay ekleyeceğiniz görünüşleri yada unsurları

önceden seçin. Grafik ekranından yada unsur

ağacından seçebilirsiniz.

Seçim ve ayarlamaları yaptıktan sonra

ölçülendirme çizgilerinin önizlemesi

belirir.

Bu ölçülendirmeleri OK düğmesine

tıklamadan gizleyebilir, silebilir yada

yerini değiştirebilirsiniz.

Ölçülendirmeleri farenin sol tuşunu kullanarak;

• Sürükleyebilirsiniz.

• Shift düğmesine basarak sürükleyerek;

başka bir görünüşe taşıyabilirsiniz.

• Ctrl düğmesine basarak sürükleyerek;

başka bir görünüşe kopyalayabilirsiniz.

Sağ tuşu kullanarak;

• Ölçülendirmeleri gizleyebilirsiniz.

Hiçbir seçim

yapılmamışken,

diyalog kutusundan

Import From

altından Entire

Model seçin.

Dimensions

altından Marked for

drawing tıklayın.

Import items into

all views seçeneğini

de işaretleyin.

Daha sonra bir

görünüş seçin.

Hiçbir seçim

yapılmamışken,

diyalog kutusundan

Import From

altından Entire

Model seçin.

Dimensions

altından Marked for

drawing tıklayın ve

ön görünüşü seçin.

Import From altından Selected

Feauture seçip, bir görünüş veya bir

yada daha fazla unsuru seçin.

Ölçülendirme çizgileri seçilen unsurlara

eklenecektir.

Dimensions altından Not Marked for

drawing seçeneği ile seçilen bir

görünüşte veya tüm görünüşlerdeki

ölçülendirmelere ekleme imkanını

sınırlar.

Montaj görünüşlerinde

Selected Component

seçeneği, montajdaki

parçalardan sadece

istediğiniz parçaya

ölçülendirme yapma imkanı

tanır.

Parçanın herhangi bir

kenarına veya yüzeyine

tıklamanız gerekir.

Uzaklık ve açı ilişkileri gibi

sadece montajlarda olan

ölçülendirmeler, Only

Assembly seçilerek

görünüşlere eklenebilir.

Dimensions altındaki

Instance/Revolution

counts seçip, bir tam sayı

değeri girerek kaç tane

çoğaltma olduğunu

belirtebilirsiniz.

Dimensions altındaki Hole

Wizard Profiles ve Hole

Wizard Locations ile

deliklerin ölçülendirmelerini

sayfaya yerleştirebilirsiniz.

Manipulating Dimensions

Bir görünüşe eklenmiş ölçülendirmeyi değiştirmenin, gizlemenin, başka bir görünüşe

taşımanın değişik yolları vardır.

Şu şekilde ulaşabilirsiniz:

Farenin tuşları ile sürükleyerek

yapabilirsiniz.

Not:

Detail item snapping seçenekleri aktifse,

ölçülendirmeyi Alt tuşuna basarak

sürüklerseniz, program bu seçenekleri aktif

değilmiş gibi davranır.

Ölçülendirmeleri yerleştirmeyi

kolaylaştırmak için, Tools, Options,

System Options, Drawing

seçeneklerinden Detail item snapping

seçeneklerini işaretleyin.

Sonucu bir ölçüyü sürüklediğiniz zaman

veya bit merkeze veya köşeye not eklemek

istediğiniz zaman göreceksiniz.

Ölçülendirmeleri yazılarından sürükleyerek

yer değiştirebilirsiniz. Düzgün yerleştirmek

için hizalama çizgilerini kullanın.

View, Hide/Show Annotations

tıkladığınızda takipçi şeklini alır.

Ölçülendirme yazısını tıklarsanız teknik

resim sayfası üzerinden silinecektir. Aslında

silinmeyecek sadece size görünmeyecektir.

Shift tuşuna basılı tutarak ve sürükleyerek,

bir yada daha fazla ölçülendirmeyi başka bir

görünüşe taşıyabilirsiniz.

Ctrl tuşuna basılı tutarak ve sürükleyerek,

bir yada daha fazla ölçülendirmeyi diğer bir

görünüşe kopyalayabilirsiniz. Ancak bu

driven ölçülendirmeye neden olabilir.

Bir ölçülendirmeyi silmek için de seçip

Delete tuşuna basmanız yeterlidir.

Sildiğiniz ölçülendirmeye referanslı çizilmiş

başka bir ölçülendirme olmamasına dikkat

edin.

Driven Dimensions

Driven yada Referans Ölçülendirmeler teknik resme herhangi bir zaman eklenebilir.

Eklemek için standart ölçülendirme, baseline??! yada

ordinate??! gibi birkaç yol vardır. Bunlar ayrıca autodimension ile de

eklenebilir.

4 şekilde ulaşabilirsiniz:

• Tools, Dimensions altından bir

ölçülendirme tipi seçin.

• Dimensions/Relations araç

çubuğundan yada diğer

komutları kullanın.

• Sağ tuşa tıklayıp, bir

ölçülendirme tipi seçin.

• Dimension/Relations araç

çubuğundan AutoDimension

ile.

Not:

Driven ölçülendirmeler ayarlar değiştirilmezse

parantezli olarak gelirler.

Bir dairenin eksen çizgisini ölçülendirdiğinizde,

ölçülendirme çizgilerinin fazla kısımları otomatik

olarak gidecektir.

Yandaki örnekteki gibi deliklerde,

Standart ölçülendirmeler

eklenebilir. Akıllı , yatay

yada dikey ölçülendirmeleri

kullanabilirsiniz.

Baseline ?!

ölçülendirme ile ilk tıkladığınız

noktayı sıfır noktası kabul ederek,

tekrar aynı noktayı tıklamadan diğer

noktaları seçeriz. Tüm değerleri sıfır

noktasına göre ölçerek yerleştirir.

Ordinate?!

ölçülendirmede 3 seçenek karşımıza

çıkar:

* Ordinate

* Horizontal Ordinate

* Vertical Ordinate

Bu örnekte horizontal ordinate örnek

gösterilmiştir.

Otomatik

ölçülendirme

ile de aynı

şekilde yatay

veya dikey

ölçülendirmeler

eklenebilir.

Dimension Display Options

Ölçülendirme üzerine sağ tuşa tıklayarak açılan menüde Display Options menüsünü

kullanarak kolay bi biçimde değişiklikler yapabilirsiniz.

Şu şekilde ulaşabilirsiniz:

Bir ölçülendirmenin yazısının üzerinde sağ

tuşa tıklayıp, Display Options içinden bir

seçeneğe tıklayın.

İpucu:

Birden fazla ölçülendirme seçmek için:

• Ctrl tuşuna basılı tutarak seçim yapın.

• Farenin sol tuşuyla basılı tutarak seçim

yapın.

• Ölçülendirmeler için Selection

Filter kullanarak sürükleyip seçim

yapın.

Ölçülendirme çizgilerinin uç noktalarından

tutup sürükleyerek boyunu uzatıp

kısaltabiliriz.

Ölçülendirmeyi seçin. Ok başlarına

tıkladığınızda ucunda beliren noktalara sağ

tuşla tıklarsanız ok türünü değiştirebilirsiniz.

Bu değişiklik sadece seçili oku etkiler.

Ölçülendirmeyi seçin. Ok başlarına

tıkladığınızda ucunda beliren noktalara sol

tuşla tıklarsanız ok yönünü

değiştirebilirsiniz.

Çap yada yarıçap ölçülendirmelerinde, tek

taraflı ok kullanılabilir.

Çift taraflı ok da kullanılabilir.

Ölçülendirme yazısında yarıçap değeri

belirtilebilir.

Sadece çap ölçülerinde istenirse

ölçülendirme doğrusal olarak da verilebilir.

Ölçülendirme yazısına yakın bir yerden

tutup sürükleyerek döndürebilirsiniz.

Ölçülendirme küçük aralıklarla dönecektir.

Ölçülendirme yazısını, ölçülendirme çizgileri

arasında ortalayabilirsiniz.

Driven (yada referanslı) ölçülendirmeler

ayarlar değiştirilmemişse parantezli olarak

gelir. İstenirse parantezler kaldırılabilir.

Ölçülendirme yazısı etrafına denetim kutusu

ekleyebilirsiniz.

Ölçülendirme yazsının, yardımcı bir çizgi ile

ölçülendirme çizgisinden belli uzaklıkta

olmasını sağlayabilirsiniz.

Bir ölçülendirmeyi eğmek için, ölçülendirme

çizgisini tıkladıktan sonra beliren uç

noktalarından sürüklemeniz gerekir.

Geri almak için; Sağ tuşa tıklayıp, Display

Options içinden Remove Slant seçmeniz

gerekir.

Hide/Show Extension Lines ve

Hide/Show Dimension Lines ile

istediğiniz ölçülendirme çizgilerini

gizleyebilirsiniz.

Dimension Properties

Ölçülendirme çizgilerine tıkladığınızda solda beliren diyalog penceresinden (Property

Manager) yada More Properties düğmesinden düzenlenebilir. Yada bir ölçülendirmeye

sağ tuşa tıklayarak ve Properties… seçerek düzenleyebilirsiniz.

Sık kullanılan ölçülendirmeler, toleranslar, tam sayılar, oklar ve ölçülendirme

yazıları üzerinde düzennlemeler yapabiliriz.

İki şekilde ulaşabilirsiniz:

1- Bir ölçülendirmeyi tıklayın.

Solda Property Manager

belirir.

2- Bir yada birden fazla

ölçülendirmeyi seçin, sağ tuşa

tıklayın ve Properties.. seçin.

Dimension Favorites (Sık Kullanılan Ölçülendirmeler)

Dimension Favorites ile aynı

bir yazı programındaki gibi

ölçülendirme stillerini

tanımlayabilirsiniz.

İstediğiniz ölçülendirme

biçimini tanımlayıp, seçin.

Add or Update a Favorite

düğmesi ile ölçülendirmeyi

kaydedebilirsiniz.

Delete a Favorite düğmesi ile listeden seçtiğiniz

bir sık kullanılan

ölçülendirmeyi silebilirsiniz.

Default ayarların uygulanması için Apply the default

attributes to selected

Dimensions düğmesine basın.

Başka ölçülendirmelere de bir

sık kullanılan ölçülendirme

tipini uygulamak için, önce

istediğiniz ölçülendirmeleri

seçin. Daha sonra listeden de

bir sık kullanılan ölçülendirme

tipini seçin.

Kullandığınız ölçülendirme

tipini daha sonra

kullanabilmek için, Save a

Favorite ile kaydedin.

Uzantısı *.sldfvt olacaktır.

Sonra tekrar kullanabilmek için Load Favorites ile

listeye sık kullanılan bir ölçülendirmeyi yükleyin ve seçip,

kullanın.

Not:

Deliklerin ölçülendirmesinde sık kullanılan bir ölçülendirme tipini uygulayamazsınız.

Bir teknik resme parçanın yada montajın kendisinden ölçülendirme eklediğiniz zaman

bunlar orjinal parça yada montaja ait olur. Bu yüzden teknik resim ortamında bu sık

kullanılanları kullanamazsınız. Ancak parça yada montaj ortamındaki sık kullanılanılan

ölçülendirme türlerini, teknik resim ortamına yüklerseniz değişiklik yapabilirsiniz.

Yapacağınız değişiklikler parça yada montaj ortamına da yansır.

Tolerans ve Tam Değer Seçenekleri (Tolerance and Precision Options)

Basic seçeneği ölçülendirme

yazsının etrafına kutu ekler.

Bilateral Tolerance

seçeneğinde + ve – işaretlerinin

yanındaki kutulara tolerans

değerlerini girin. Gerçek

ölçünün yanında belirecektir.

Limit seçeneğinde + ve –

işaretlerinin yanındaki kutulara

tolerans değerlerini girin.

Gerçek ölçüden bu ekleyip

çıkararak, son hallerini yazar.

Symmetric seçeneği ile +

işaretinin yanındaki kutuya hem

+ hem de – tolerans olacak

değerini girin. Gerçek değerin

yanına ± işareti ile birlikte

yazılır.

Gerçek değerin yanına MIN

yazısını ekleyebilirsiniz.

Gerçek değerin yanına MAX

yazısını ekleyebilirsiniz.

Harf ve numara ile

sınıflandırma yaparak tolerans

değerlerini vermek için Fit

toleranslarını kullanın.

Toleransların ölçülendirme

yazısı ve çizgisi yanındaki

yerini düzenleyebilirsiniz.

Ölçülendirme çizgisinin alt

ve üstünde.

Ölçülendirme çizgisinin

karşısında

Ölçülendirme çizgisi ile

aynı hizada ve tek satırda.

Fit with tolerances ile

tolerans değerlerini sınır

değeri olarak belirtirsiniz.

Hole fit ve Shaft fit options

tolerans değerlerini otomatik

olarak tanımlar.

Fit değerlerini göstermeden

tolerans değeri gibi yazabilmek

için Fit (tolerance only)

seçeneğini kullanın.

Ölçülendirme Yazısı (Dimension Text)

<DIM> karakterleri gerçek ölçüyü gösterir. Ölçülendirme satırı üzerinde <DIM> karakterlerinden önce istediğimiz yazıyı ekleyebiliriz.

Ölçülendirme satırı üzerinde

<DIM> karakterlerinden sonra

da istediğimiz yazıyı

ekleyebiliriz.

Ölçülendirme satırı üzerine

yada altına da ek satırlar

ekleyip yazı yazabiliriz.

Ölçülendirme yazısının

konumunu da ayarlayabiliriz.

Ölçülendirme çizgisinden

yukarıda

Ölçülendirme çizgisinden

aşağıda

Ölçülendirme çizgisiyle

ortalanmış

Ölçülendirme yazsının yazı

düzenini de ayarlayabilirsiniz.

Sola dayalı

Ortalanmış

Sağa dayalı

<DIM> karakterlerinden önce

standart sembollerden birini

ekleyebilirsiniz. Bazıları:

Çap

Derece

Artı/Eksi

Eksen çizgisi

Kare

Havşalı

Kademeli

Derinlik

Primary Value seçeneği

gerçek değerin üzerine başka

bir değer yazmak için

kullanılır.

Ölçülendirme çizgileri çakıştığı

zaman kırmak için Break

Lines kullanılır.

Ölçülendirme Özellikleri Diyalog Kutusu (More Properties)

Ölçülendirme özellikleri diyalog kutusunda,

Value karşısında gösterilen ölçülendirmeler,

parçayı değiştirmek için değiştirilebilir.

Hatta isim de değiştirilebilir.

Ama driven Ölçülendirmeler ve isimler

değişemez.

Units düğmesi kullanılarak birimler

değiştirilebilir.

Yukarıdaki ölçülendirmede mm olarak

değişiklik yapılmıştır.

Ölçülendirmeleri çap, yarıçap ve

çizgisel olarak gösterilmesini

Diameter dimension ve

Display as linear dimension

ayarlayabilirsiniz.

Yetersiz düzenleme yapıldıysa

Dimension to the inside of

arc kullanın.

Büyük yarıçapların

ölçülendirilmesinde

Foreshortened radius kullanın.

Büküm ve merkez noktalarının

yerini değiştirmek için yeşil

noktaları kullanabilirsiniz.

Değişik geometriye sahip

unsurların ölçülendirilmesinde

Dual dimensions kullanılır.

Display as inspection dimension

seçeneğini işaretleyerek

ölçülendirme yazısının etrafına

kutu ekleyin.

Display düğmesine bastığınızda ölçülendirmenin

görünüşünü değiştirebilirsiniz, ölçülendirme çizgilerini

değiştrebilirsiniz.

Ölçülendirme yazısını değiştirebileceğiniz

penceredir.

Tolerans ekleyebileceğiniz penceredir.

LAYER (KATMAN) KULLANMANIN

YARARLARI

Layer’lar, teknik resimlerle çalışırken kullanışlı bir araç haline gelebilir. Layer’lar

görselliği arttırmak ya da teknik resim elemanlarını “suppress” ettirmek için kapatılıp

açılabilir. İki boyutlu teknik resim öğeleri (örnek olarak ölçüler, notlar, teknik resim

formatları) layer’larla kotrol edilebilir. Teknik resim görünüşleri ve OLE nesneleri gibi

öğeler ise layer’lar yoluyla kontrol edilemez.

Şekil 1. Layer’lar açık ve kapalı halde teknik resim yapmak.

Şekil 1’de gösterilen örnek layer’ları açık ve kapalı halde olan aynı teknik resimdir.

Bunlar geçici olarak kapatılıp daha sonra tekrar açılabilir. Bu ayrıca iki boyutlu bir

geometriyi kullanılmakta olan uygulamaya eklerken kullanılabilir.

Layer’larla Çalışmak

Şekil 2’de gösterilen “Layer Toolbar” seçili olan layer’ı göstermektedir. İki boyutlu

“sketch elemanı”, not veya ölçü oluşturulduğunda otomatik olarak bu layer’a eklenir.

Şekil 2. Layer toolbar

Yeni bir layer oluşturmak, layer görünümünü değiştirmek, aktif layer’ı değiştirmek

veya layer’ın karakteristiklerini (isim, renk, çizgi tipi veya kalınlık) düzenlemek için Layer

ikonunu seçin ya da şekil 2’de gösterilen Layer Toolbar’ından Layer ikonunu seçin.

Yeni bir layer oluşturulurken farklı layer’ları belli etmek için renk kullanmak iyi bir

çalışmadır. Bu, hangi öğenin hangi teknik resim layer’ında olduğunu anlamak için görsel

bir ipucu sağlar.

Şekil 3’te gösterilen Layer diyalog kutusu şunlar için kullanılır:

• Bir layer’ı seçmek için layer adının soluna tıklayınız ya da Layer Toolbar’ın

aşağı çekme menüsünden layer’ı seçin. Bütün iki boyutlu öğeler seçilin olan layer’a

eklenir. Seçili layer sarı bir okla belirtilir.

• Bir layer oluşturmak için “New” (yeni) düğmesine basın ve layer niteliklerini

( örnek olarak, isim, tanım, açık/kapalı, renk, çizgi stili ve kalınlığı) uygulanabilirse

tanımlayın.

• Öğeleri seçili layer’a taşımak için öğeleri seçin ve Move (hareket ettir)

düğmesine basınız. Öğeler seçili layer’a aktarılmıştır.

• Kapalı layer’ların ampulleri sönük olarak gözükür.

• Bir layer’ın niteliklerini değiştirmek için tanımdışı öğelerde (“name” ve

“description” dışındakiler) gerekli bölgeye tıklayın. İsim ve tanım (“name” ve

“description”) kısımlarında, buralara çift tıklayın ve bu şekilde değiştirin.

Şekil 3. Layer diyalog kutusu

Eğer seçili layer kapalıysa, oluşturduğunuz iki boyutlu öğeler gözükmeyecek

olduğunu unutmayınız. Layer’ın tekrardan aktif konuma getirilmesi gerekecektir.

Şablonlar (templates)

Layer’ların bir organizasyon içinde birbirleriyle tutarlı şekilde uygulandığını

garantilemek için, layer’lar teknik resim dokümanı şablonuyla beraber

tanımlanmalıdır. Standart layer adlarını oluşturun, geriye sadece iki boyutlu sketch

öğelerini uygun layer’a atamak kalmaktadır.

Sonuç

Layer’lar iki boyutlu teknik resimleri organize etmek ve ayırmak için etkili bir araç

olarak kullanılabilir. Bu katmanlar iki boyutlu öğelerin geçici olarak gizlenmesinde ve

diğer üretime yönelik uygulamalarda kullanılabilir.

DERS 3: GÖRÜNÜŞ ÖZELLİKLERİ Görünüş Seçenekleri (View Options):

SolidWorks size, katı parçalarınızı aşağıdaki gibi gösterme seçeneği tanır. Bu

seçenekler aşağıda ikon olarak gösterilmiştir:

§ Shaded

§ Shaded with Edges

§ Hidden Lines Removed

§ Hidden Lines Visible

§ Wireframe

Bu seçeneklerin çizdiğimiz parçada nasıl göründüğü ise aşağıdadır:

Standart Görünüşler (Standart Views):

Renk Belirleme (Edit Color):

Seçimler§ Yüz

§ Yüzey

§ Gövde

§ Unsurları seçin.

Sık Kullanılanlar Sık kullandığınız renk tonları .sldclr

dosyaları şeklinde saklanır.

Renk Özellikleri Standart renklerin yanında geniş bir

renk paleti içerisinden ara renkler de

seçebilirsiniz.

Optik Özellikler Özellikler:

§ Transparanlık

§ Ortam

§ Difüzyon

§ Yansıtma

§ Parlaklık

§ Salım gücü

Malzeme Belirleme (Edit Material):

Malzeme Belirlenmemiş

Dökme Demir

Kaplama Belirleme (Edit Texture):

Seçimler

§ Yüz

§ Yüzey

§ Gövde

Unsurları seçin.

Kaplama Seçimi

Parçalara SolidWorks’ün kendi kaplama

kütüphanesinden bir kaplama

atayabileceğiniz gibi bir kaplama resmini

dışarıdan SoidWorks içerisine dahil

edebilirsiniz.

Kaplama Özellikleri

SolidWorks’te her malzemenin bir

görünüşü olduğu gibi her malzemeye ait

bir kaplama da bulunmaktadır. Kaplama

kütüphanesinde seçtiğiniz malzemenin

kaplama görüntüsünü burada

görebilirsiniz.

DERS 4 : DÖKÜM PARÇASI MODELLEME Ratchet isimli bu parça sizin sonradan sıkça

kullanacağınız unsurları içerdiği için iyi bir örnektir. Bu

alıştırmada işleyeceklerimizden bazıları:

Extrude, cut extrude, sketch trim, fillet komutları ile

draft, midplane, up to surface gibi koşullardır.

Tasarım Mantığı: Ratchet parçasının tasarım mantığı aşağıdaki şekilde izah

edilmiştir. Parçayı oluşturan her kısım ise daha sonra tartışılacaktır.

Parçayı tasarlarken üç ana gövde üzerinde duracağız. Çizim sırasına göre;

1. Handle: Dikdörtgen bir sketchin extrude yapılmasıyla oluşmuş gövde.

2. Transition: Bir dairenin extrude edilmesiyle oluşan gövde.

3. Head: Parçanın baş kısmını oluşturacak bir extrude ve yardımcı cut extrude

unusrlarından oluşan gövde.

1.Handle: Top Plane’de çizilen bir dikdörtgenin iki yöne doğru eşit uzunluklarda

draftlı bir şekilde ötelenmesi ile oluşan gövdedir. Dikkat edilmesi gereken iki özellik:

§ Sketch düzlemi ortada kalacak şekilde midplane özelliği ile oluşturulacak bir

extrude.

§ Her iki tarafta da aynı draft ölçüleri.

2.Transition: Handle ve Head gövdelerini birbirine bağlayacak gövde basit bir

dairenin bir extrude ile ötelenmesi ile oluşturulur.

Aşağıda gördüğünüz gibi sketchi front plane’de açarak daire çizin daha sonra extrude

komutunda up to body özelliğini seçiniz bu sayede extrude bitiş koşulu olarak seçilen

gövdenin (bu örnekte handle) sınırlarını alır.

3. Head: Handle kısmında olduğu gibi Top Plane’de çizilmiş bir sketchin midplane ve

draft özelliklerini kullanarak extrude edilmesiyle oluşan gövdedir.

Extrude işleminden sonra head kısmına cep açmak için 3 adet cut extrude uygulanır

bu cut extrude unsurlarının sketchleri ve cut extrude özellikleri aşağıdaki şemalarda

gösterilmiştir:

Sketch Cut Extrude

Trim/Extend:

Power trim

Fare sol tuşuna basılı tutup çizim ekranında

dolaştırıldığında geçtiği bölgeleri kırpar.

Corner

Birbiriyle kesişen iki çizginin seçilen kısımları

tutar ve diğer kısımları köşe oluşturacak şekilde

kırpar.

Trim away outside

İki geometriyi sınır kabul ederek seçilen

çizgilerin bu sınırlar dışında kalan kısımlarını

kırpar. Bunun için ilk önce sınırları (B) seçin.

Daha sonra kırpılacak geometriyi (T) seçin.

Trim away inside

Trim away outside ile ayni mantıkta çalışarak

belirlenen sınırların içini kırpar.

Trim to closest

SolidWorks 2005 versiyonundan önce trim

komutu içerisinde kullanılan tek özelliktir.

Çizgilerin kesişimlerini hesaba katarak

kırpılacak kısmı kendi tanır.

Extend

Geometrinin uzatmak istediğiniz noktasını daha

sonra uzatma sınırını seçin.

Shift Extend

Shift tuşuna basılı tutarak uzatmak istediğiniz

noktayı sürükleyip kesişme çizgisi üzerine

bırakın.

Alıştırma:

Ratchet isimli parçada bir takım değişiklikler yapacağız.

1. Transition isimli gövdenin daire olan sketchini aşağıdaki form ile değiştirin.

2. Yeni oluşturulan Transition gövdesinin köşelerini de fillet komutu ile yuvarlatın.

DERS 5: REVOLVE

Bu derste bir diğer ana katı komutu olan Revolve unsurundan bahsedeceğiz.

Revolve bir sketchin belli bir eksen etrafında döndürülmesi sonucu katı oluşturma

temeline dayalı olup tek bir sketche ihtiyaç duymaktadır.

Revolve ana komut olmak üzere aşağıdaki ek

komutları kullanarak sağda görmüş olduğunuz

parçayı oluşturacağız:

Ø Chamfer & Fillet

Ø Shell

Ø Mirror

1. Front Plane’de bir sketch açın ve Line

komutunu kullanarak aşağıdaki formu çizin ve ölçülendirin.

NOT: Sketchi ölçülendirdiğiniz halde tam tanımlı hale gelmiyorsa (siyah olmuyorsa)

bir ilişkiyi unutmuşsunuz demektir. Burada sketchi en alt çizgisiyle orijin arasındaki

yataylık (horizontal) ölçüsüne dikkat edin.

2. Bu sketchi bir eksen etrafında döndürerek katı

oluşturacağız. Bu işlem için;

Features araç çubuğundan Revolve ikonuna veya

Insert/Features/Revolve komutuna girin. Solda açılan

menüde ilk pencere döndürme eksenini belirtir. Döndürme

ekseni olarak sketchin en alttaki yatay çizgisini seçin.

NOT: Sketchi çizdikten sonra Features araç çubuğuna

baktığınızda sadece Extrude ve Revolve komutlarının aktif olduğunu göreceksiniz. Bunun

sebebi, bu iki komut için bir tek sketchin yeterli olması, diğer komutların ya birden fazla

sketche (sweep, loft,…) ya da bir katıya (fillet, mirror, shell,...) ihtiyaç duymasıdır.

3. Revolve katısını oluşturduktan sonra sağda seçili yüzeyde bir

sketch açın ve görüntü özelliklerinden Normal To seçerek

sketch açtığınız yüze normalden bakın.

4. Aşağıdaki sketchi çizin. Bu sketch 110 mm kenar uzunluğunda bir kare çizin.

NOT: Şekilde gördüğünüz gibi sadece bir kenara ölçü verildiği halde sketch tam

tanımlıdır. Çünkü dikey kenar uzunluğu ölçüle değil yatay kenar ile kontrol edilmektedir.

Bu ise iki çizgi arasında verilen bir equal ilişkisi sağlanmaktadır.

5. Extrude komutuna girip sketchi parça orijinine kadar uzatın. Burada extrude

unsurunun kalınlığının parça orijinine göre değişmesini istiyorsanız bitiş koşulu olarak

orijini (vertex), sayısal olarak değişmesini istiyorsanız Blind bitiş koşulunu seçebilirsiniz.

6. Extrude ile oluşturduğunuz gövdenin kısa kenarlarına 10mm ve 45°lik pah kırın.

7. Parçanın et kalınlığı 15mm olacak şekilde Shell komutunu kullanarak içini

boşaltın.

8. Parçanın bütün silindirik kenarlarına 2mm yarıçapında radiuslar atın. Bunu

gerçekleştirmek için Fillet komutuna girip parçanın silindirik yüzlerini seçmeniz yeterlidir.

9. Parça Right Plane ‘e göre simetrik olduğu için bütün parçayı Mirror komutu ile

aynalayacağız.

Features araç çubuğundaki Mirror ikonuna tıklayın veya Insert/Pattern-

Mirror/Mirror komutunu seçin.

Simetri yüzeyi olarak Right Plane ‘e denk gelen yüzeyi seçin ve bütün parçayı

aynalamak için Bodies to Mirror penceresini aktif hake getirerek parçayı seçin.

10. Parçanın silindirik tarafındaki alın yüzeyine dairesel çoğaltmalı delikler delmek

istiyoruz. SolidWorks’te bu 2 şekilde yapılabilir.

• Cut Extrude komutuyla tek delik oluşturup Circular Pattern

komutuyla bu unsuru çoğaltmak

• Delik profili olan daireleri (Circle) sketchte Circular Step and Repeat

komutu kullanarak çoğaltmak ve Cut Extrude ile delik açmak.

Burada ilk seçenek uygulanacaktır.

Delik deleceğimiz silindirik alın yüzeyinde bir sketch açın ve aşağıdaki sketchi çizin.

Cut Extrude komutunu kullanarak şekilde seçili yüzeye kadar delin. (Bitiş koşulu

olarak Up to Surface seçebilirsiniz.)

Circular Pattern komutunu kullanarak bu deliği 6 tane olacak şekilde çoğaltacağız.

NOT: Dairesel çoğaltma bir döndürme ekseni istediği için parçanın dairesel

merkezinden geçen bir eksene ihtiyacımız var. Bunun için Insert/Reference

Geometry/Axis komutunu kullanabileceğimiz gibi View/Temporary Axis özelliğini aktif

hale getirip silindirik, konik ve dairesel formların merkezinden geçen geçici eksenler

oluşturabiliriz.

Features araç çubuğundaki Circular Pattern ikonunu tıklayın veya

Features/Pattern&Mirror/Circular Pattern komutunu seçin.

Çoğaltma ekseni olarak tam merkezden geçen geçici ekseni (temporary axis)

çoğaltma unsuru için ise Feature to Mirror penceresinde cut extrude ile oluşturduğumuz

deliği seçin. OK tıklayarak onay verin.

Parçayı Save ikonu ile kaydederek dosyayı kapatın.

DERS 4: ALIŞTIRMALAR 1. Bu parçada dikkat edilmesi gereken tasarım mantığı aşağıda listelenmiştir:

§ Birim sistemi inçtir.

§ Parçanın rahat oluşturulabilmesi için midplane

özelliği kullanılmalıdır.

§ Bütün radiuslar aksi belirtilmedikçe 0.0625” tir.

§ Standartı belli olan delikler Hole Wizard komutu

ile oluşturulmalıdır.

2. Aşağıdaki örnekte dikkat edilmesi gerekenler:

§ Parçayı oluşturmak için gerekli sketchler:

§ Extrude işlemleri sırasında 6°’lik draftlar uygulayın.

§ Mid-plane özelliğini kullanın.

§ Aksi söylenmedikçe Fillet’lar 1 mm olacaktır.

§ Turuncu sketch 10 mm ile

§ Mavi sketch 4 mm ile

§ Yeşil sketch Through All özelliği kullanılarak extrude edilecektir.

§ Baş kısmındaki delik çapı 5 mm olacaktır.

§ Ana gövdedin ortasındaki delik ise orijinden 6 mm yukarıda 3 mm çaplı bir

dairedir.

§ Baş kısmını ana gövdeye bağlayan radius 0.5 mm’dir.

DERS 3.2 : LOFT’A GİRİŞ

Loft komutu birden çok sketchi birbirine birleştirme suretiyle katı oluşturmak

veya katıları kesmek (cut) için kullanılır. Aşağıda üst, orta ve alt kesiti çıkarılmış bir parça

görülmektedir. Şimdi bu kesitlere denk gelen sketchleri loft komutu ile birleştirip katıyı

oluşturacağız.

Loft komutunun temel aşamaları;

Ø Eğitim CD’sinin 3. günüdeki Temel Loft.sldprt isimli dosyayı açın.

Ø Sketchleri oluşturun

Ø Gerekirse kılavuz çizgiler oluşturun.

Kılavuz çizgilerin kesitlere değmesi gerekir.

Ø Loft komutunu kullanarak sketchleri seçin.

Sketchleri birbirini konektör (connector) dediğimiz noktalardan yakalarlar. Yakalama

noktaları sketchleri çok alakasız noktalardan yakaladıklarında loft ile oluşturulan katı

bükülebilir ve hatta belli bir bükümden sonra kendi kendini seçeceği için sonuçta bir katı

oluşturmayabilir. Bu yüzden sketchleri seçerken yaklaşık aynı noktalardan yakalayın.

Ø Varsa kılavuz çizgileri seçin.

DERS 3.2 : ÇOK GÖVDELİNİN LOFT İLE

BİRLEŞTİRİLMESİ Bu örnekte birbiriyle bağlantısı olmayan iki ayrı gövdeyi loft komutunu kullanarak

bağlayacağız.

Aşağıdaki örnekte bir golf sopasının başı ile sapı arasında bir ara eleman

oluşturulacaktır.

1. 3. gün içerisindeki Loft Birleştirme.sldprt isimli dosyayı açın.

2. Şekilde gösterilen iki profil arasında bir loft unsuru oluşturun.

3. İki gövde arasındaki bağlantının akıcı olabilmesi için loftun başlangıç ve bitiş

profillerinin bağlı oldukları gövdeyle aralarında bir

takım teğetlik özellikleri tanımlamamız

gerekmektedir. Bu, loft komutunda start/end

constraints menüsüyle yapılmaktadır.

Loftun başladığı profildeki (sap kısmı) seçim

normal to profile, bittiği profildeki (baş kısmı)

seçim tangency to face olmalıdır.

Merge result özelliği işaretli olmalıdır çünkü

amacımız bu iki gövdeyi birbirini bağlamaktır.

Huni

Top düzleminde sketch açalım.

Şekildeki ölçülerde profili çizelim.

Top düzleminden 40mm

aşağıda yeni bir plane oluşturalım ve

bu düzlemde sketch açalım.

Circle komutu ile orijin merkezli

20mm çapında bir çember çizelim.

Loft komutu ile

iki profili seçerek ilk

unsurumuzu oluşturalım.

Seçimlerin aynı

yönde olmasına dikkat

ediniz.

1

Parçanın alt bölümünü

seçelim ve Plane komutuyla

30mm aşağıda düzlem oluşturup

sketch açalım.

Circle komutu ile orijin

merkezli 10mm çaplı bir çember

çizelim.

Loft komutu ile iki profili

seçerek unsurumuzu oluşturalım.

Shell komutu ile modelin

alt ve üst yüzeylerini seçelim. 1mm et

kalınlığı vererek içini boşaltalım.

2

Fillet komutu ile

şekildeki kenara 10mm’lik radius

atalım.

Bu sefer parçanın iç dairesel

kenarını seçelim ve 1mm’lik radius

atalım.

Şekilde de görüldüğü gibi

Normal to Curve özelliğini

kullanarak Plane oluşturalım.

Plane4 üzerinde sketch açalım.

3mm çapında daire çizelim.

3

Dış kenarları seçip Convert

Entities tıklayarak yol profilimizi

oluşturalım.

Sweep komutu ile şekildeki

unsuru oluşturalım.

4

DERS 3.1: SWEEP

Bu ders, ileri ve serbest formlu şekillere uygulanabilir farklı

modelleme tekniklerini içermektedir.

Uygulanacak bazı komutlar ve teknikler:

• Sweep (süpürme)

• Değişken yarıçaplı fillet

• Sketchlerin ve yüzeylerin analizi

• Üç boyutlu sketch oluşturma

Şişe Modelleme

Serbest formlu şekiller modellemek, temel kursta kullanılan

extrude veya revolve komutları ile oluşturulmuş şekillerden farklı

teknikler gerektirir. Bu örnekte şekildeki plastik döküm şişenin

oluşturulmasında kullanılan adımlar incelenecektir.

Bu parçanın oluşturulması için izlenecek aşamalar aşağıda belirtilmiştir:

§ Şişenin ana gövdesinin oluşturulması: Bu, bir elipsin iki kılavuz eğri

kontrolünde süpürülmesi işlemidir.

§ Etiket için kabartma oluşturulması: Sweep komutunu kullanarak bir profilin

kapalı bir hat boyunca süpürülmesi işlemidir.

§ Şişe ağzının eklenmesi: Bu, sweep komutuyla oluşturulmuş ana gövdenin

üzerine dairesel bir profilin extrude edilmesi işlemidir.

§ Tabanın fillet komutu ile yuvarlatılması: Şişenin tabanındaki köşe

yuvarlatmasının yarıçapı iki kenarda 0,375” ile ön ve arka yüzeylerin tam ortalarında

0,25” arasında değişir.

§ Etiketin dış hattına fillet uygulanması: Sweep ile oluşturulan kabartmanın ana

gövde ile birleştiği yerlere filet uygulanması.

§ Şişenin içinin boşaltılması: Şişe iki farklı cidar kalınlığına sahiptir. Boyun vida

dişleri nedeniyle daha kalın (,060”) olmalıdır. Gövde daha incedir (,020”)

§ Vida dişlerinin modellemesi: Bu da başka bir süpürme işlemidir fakat bu

süpürme işleminde yol olarak helis kullanılmalıdır.

Sweep ve Loft Arasındaki Farklar:

Sweep (süpürme) ve Loft komutları ile birçok karmaşık şekil

oluşturabilir. Belli bir parçayı oluşturmak için hangi komutun hangi

durumlarda kullanılması gerektiği önemlidir.

• Süpürme işlemi bir tek profil kullanır.

• Loft işlemi birden çok profil kullanır.

Şekildeki plastik şişenin ilk unsurunu düşünün.

Eğer üzerinde çalıştığınız tasarımda şişenin önden ve yandan

görünüşünü oluşturacak iki eğri ve yol botunca ilerleyecek bir elips profil

olmasını istiyorsanız, gövdeyi sweep komutuyla oluşturabilirsiniz.

Bununla başlıyorsanız Bununla başlıyorsanız

sweep kullanın loft kullanın

Sweep

Sweep basit veya karmaşık olabilir. Örneğin, aşağıdaki şekilde görülen simidin

bağlantı çubukları yol olarak 2B sketch ve profil olarak bir elips kullanılarak

süpürülmüştür. Kesit yol boyunca değişmez. Sweep bu örnekten çok daha karmaşık

olabilir. Sweep profilleri yol olarak 3B eğriler yada model kenarları kullanabilir ve kesit,

kılavuz eğri adı verilen bir dizi eğri boyunca ilerlerken değişebilir.

Sweep Bileşenleri:

Aşağıda, süpürmede kullanılan başlıca bileşenler ve açıklamalarıyla işlevleri

verilmiştir.

Profil (Profile): Sweep komutu sadece bir tek profil sketchini destekler. Bu kendisiyle

kesişmeyen kapalı bir sınır olmalıdır. Ancak sketch, iç içe geçmiş veya birbiriyle

çakışmayan bir çok kontür içerebilir.

Kılavuz Eğriler (Guide Curve): Sweep katıyı biçimlendirmede kullanılan birçok

kılavuz eğri içerebilir. Profil süpürülürken kılavuz eğriler profilin formunu kontrol eder.

Aşağıdaki şekilde, profil kılavuz eğrisine tutturulmuştur. Profil yol boyunca süpürülürken,

çemberin yarıçapı kılavuzun biçimini takip ederek değişir.

Yol (Path): Süpürme yolu (sweep path), uç noktalarıyla süpürmenin uzunluğunu

belirler. Bu, yol kılavuzlardan kısaysa, süpürmenin yolun sonunda biteceği anlamına gelir.

Sistem ayrıca yolu, süpürme boyunca bulunan ara kesitleri konumlandırmak için de

kullanılır.

Orientation/twist type seçeneğin Follow Path değeri, ara kesitlerin her zaman yola

göre dik (normal) konumda olacağı anlamına gelir.

Keep normal constant kullanılırsa, ara kesitler profil sketchinin düzlemine paralel

kalır.

1. Şişenin ana gövdesinin oluşturulması

Curve Through XYZ Points XYZ konumunda bir dizi noktadan 3 boyutlu bir eğri

oluşturabilmenizi sağlar. Bu konumları doğrudan bir hesap tablosuna girebilir veya bir

ASCII metin dosyasından okutabilirsiniz. Dosya *.SLDCRV veya *.txt uzantısına sahip

olmalıdır. Eğri, noktalardan girdikleri veya dosyada listelendikleri sırayla geçer.

NOT: Eğri bir sketchin dışında oluşturulur. Bu nedenle x,y,z front (XY) koordinat

sistemine göre yorumlanır. Sol üst hücreyi çift tıkladığınızda sistem varsayılan X=0,0,

Y=0,0, Z=0,0 değerlerini kullanarak ilk koordinat noktası için bir satır açar.

Uygun değerleri girin. Klavyedeki tab tuşunu kullanarak

bir hücreden diğerine geçebilir veya sıradaki hücreye çift

tıklayabilirsiniz.

Eğer bu veri setini tekrar kullanacağınızı düşünüyorsanız,

Save düğmesini kullanarak bunu bir dosyaya

kaydedebilirsiniz.

Verinin Dosyadan Okunması

Veriyi yeniden girmek yerine, bir dosyayı bulup veriyi bu

dosyadan okuyacağız.

Burada kullanılan dosyalar, ASCII metin dosyaları

olmalıdır. X,Y ve Z koordinat sütunları arasında boşluklar veya

sekmeler kullanabilirsiniz. Dosyayı oluşturmanın kolay bir

yolu, Windows’ta bulunan Notepad yardımcı programını

kullanmaktır.

Unutmayın: eğri bir sketchin dışında oluşturulur. Bu nedenle X,Y ve Z Front koordinat

sistemine göre yorumlanır.

Eğrinin Düzenlenmesi

Bir veri noktaları seti yardımıyla oluşturulan eğriye ilişkili Veri noktaları üzerinde

değişiklik yapmak istiyorsanız, herhangi bir unsurda olduğu gibi Edit Feature komutunu

kullanabilirsiniz.

• Değiştirmek üzere bir dosyayı bulup kullanabilirsiniz.

• Mevcut nokta listesini düzenleyebilirsiniz.

• Orijinal dosyayı düzenleyebilir ve yeniden okutabilirsiniz.

i. Insert/Curves menüsündeki CurveThrough XYZ Points komutuna tıklayın.

Browse düğmesini tıklayın ve Bottle from Front.sldcrv adlı dosyayı seçin.

ii. Tekrar Curve Through XYZ Points komutunu tıklayın. Bottle from

side.sldcrv adlı dosyayı seçin.

İkinci kılavuz eğriyi oluşturmak için OK düğmesini tıklayın. Bu eğri şişenin yandan

görünüşündeki biçimini temsil eder. Yandaki şekilde her iki eğri bir Trimetrik görünümde

verilmiştir.

iii. Front düzlemini seçin ve bir sketch açtıktan sonra orijinden başlayan düşey bir

çizgi çizin. Bu çizgiyi 9.125” olarak ölçülendirin. Bu çizgi süpürme yolu olarak

kullanılacaktır.

iv. Bir elips çizmek, bir çember çizmeye benzer. Bunun için Insert/Sketch

Entities/Elipse komutuna tıklayın. İmleci merkezin olmasını istediğiniz yere getirin ve

fareyi sürükleyerek ana eksenin uzunluğunu elde edin. Ardından, fare düğmesini bırakın

sonra elips dış hattını sürükleyerek yardımcı eksenin uzunluğunu elde edin.

Top referans düzlemini seçin ve bir sketch açın Ellipse aracını kullanarak merkezi

orijinde olan bir elips çizin.

v. Süpürme kesitinin (elipsin) kılavuz eğrilerle ilişkili olmasını İstiyoruz. Böylece,

kılavuz eğriler elipsin büyüklüğünü kontrol edecektir. Bunu bir Pierce veya Coincident

ilişkisi kullanarak yapabiliriz. İşte bu yüzden kılavuz eğrileri profilden önce oluşturduk.

Burada unutmamanız gereken, kılavuz eğrilerin ve yolun profilden önce oluşturulması

gerekliliğidir.

CTRL tuşunu basılı tutun ve ana eksenin ucundaki noktayla iki k ılavuz eğriyi seçin.

Sağ tıklayın ve pierce seçeneğini işaretleyin. Bu işlemi yardımcı eksenle ikinci kılavuz eğri

içinde tekrarlayalım.

vi. Artık ilk unsuru sweep ile oluşturmaya hazırız.

Insert /Base /Sweep komutunu seçin, Sweep Property Manager açılır.

Profil kutusunun etkin olduğundan emin olun ve elipsi seçin.

Profili seçtiğinizde Path kutusu kendiliğinden etkin hale gelir.Yol için düşey çizgiyi

seçin.

Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi kılavuz eğriler seçilmediği için elips kesitimiz

silindirik bir form oluşturdu.

Guide Curves penceresini genişletin ve belirtilen iki eğriyi seçin.

Sweep Ayarları

Sweep iletişim kutusu, çeşitli tiplerde nesneler (profil, yol ve kılavuz eğrileri) için

seçim listeleri içerir. Ayrıca sweep sırasında sistemin kesitleri nasıl yönlendireceğini

belirleyen seçeneklere sahiptir. İletişim kutusu 5 kısma ayrılmıştır.

• Profile and Path

• Options

• Guide / Curves

• Start / End Tangency

• Thin Feature

Options penceresinde süpürmenin bir boşaltma (cut), bir

katılama unsuru (base) ya da çok gövdeli olmas ına bağlı olarak

aşağıdaki kontrollerin biri veya daha fazlası bulunur:

• Orientation / twist type: Basit bir süpürmede,profilin

yönlenmesi Follow path, Keep normal constant, Twist along path

ya da Twist along path with normal constant seçeneklerinden

biriyle kontrol edilir. Eğer sweep kılavuz eğriler varsa, profilin

yönlenmesi Follow path and 1st curve ya da Follow 1st and 2nd

guide curves seçeneklerinden biriyle kontrol edilebilir. Bu isteğe bağlıdır.

• Merge tangent faces: Bu seçenek etkin olduğunda bir yaklaşım oluşturarak

teğet yüzeyleri birleştirir. Düzlemsel, konik ve silindirik yüzeyler birleştirilmez.

• Show preview: Bu seçenek etkin olduğunda, süpürmenin gölgelendirilmiş bir ön

izlemesini görüntüler ve her bileşen eklendikçe ön izlemeyi değiştirir.Sweep işlemi ne

kadar karmaşık olursa, ön izlemenin görüntülenmesi o kadar uzun sürer.

• Merge result: Bu seçenek etkin değilken süpürme ayrı bir katı oluşturur.

• Align with end faces. Bu seçenek etkin olduğunda geometrik ucun ötesinde

süpürmeyi devam ettirir. Daha çok bilgi için bu dersin devamındaki Align with end faces

başlıklı bölüme bakın.

vii. Show Sections düğmesini tıklayın ve ara kesitleri görüntülemek için sayı

kutusunu kullanın. Elips biçminin kılavuz eğrilerle ilşkisi tarafından nasıl göründüğüne

dikkat edin.

viii. Gerekli seçimler yapıldıktan sonra onay vererek katıyı oluşturun.

2. Etiket için kabartma oluşturulması

Etiketi oluşturacağımız sweep unsurunun yolu şişenin yüzüne iz düşürülen bir

sketchtir. Sketch önceden çizilip bir kütüphane unsuru olarak depolanmıştır.

Kütüphane Unsurları

Kütüphane unsurları (library feature), genellikle Design Library kullanılarak uygulanır

ancak aynı zamanda File Explorer’dan veya Windows Explorer’dan sürüklenerek

bırakılabilir.

File Explorer

File Explorer, sürücülerde ve klasörde SolidWorks dosya tiplerini aramak için kullan ılır.

Dosyalar sürüklenerek SolidWorks’e bırakılır.

i. Görev panosunun (Task Plane) File Explorer sekmesini tıklayın.

Lesson2 ve Case Study klasörlerini çift tıklayarak Label adlı kütüphane unsurunu bulun.

Parçanın Front Plane Düzlemini görüntüleyin. Lable unsurunu File Explorer’dan

sürükleyin ve Front Plane üzerine bırakın

Sketch Point referansını seçin ve parçanın orijinini tıklayın. Her ne kadar bu referans

gerekli olmasa da, bunun seçilmesi asılı ilişkiyi onarmak zorunda kalmamızı önler.

OK düğmesini tıklayın.

Düzlemsel Olmayan Bir Yolla Çalışmak

Düzlemsel olmayan yolların oluşturulması için kullanılan çeşitli teknikler

vardır. Bu örneğin geri kalanı boyunca iki tekniği inceleyeceğiz.

• Sketchi yüzeye iz düşürmek

• Bir helis oluşturmak.

Bir Skecin Bir Yüzeye İz Düşürülmesi

Bu örneğin sıradaki bölümünde, şişenin etiket dış hattı için bir sweep yolu olarak

kullanılmak üzere iz düşürülmüş bir eğri oluşturacağız. Bunu bir 2 boyutlu sketchi şişenin

eğik ön yüzeyi üzerine iz düşürerek yapacağız. Sketch, bir kütüphane unsuru kullanılarak

oluşturulmuştur.

ii. Projected curve komutunu tıklayın veya Insert / Curve/ Projected

komutunu seçin.

Listeden Sketch onto face(s) seçeneğini işaretleyin.

Sketch to Project listesini tıklayın ve sketchi seçin.

Projection Faces listesini tıklayın ve model yüzünü

seçin.

Varsayılan durumda sketch, sketch düzleminin

normalinde (pozitif Z ekseni boyunca) iz düşürülür.

Eğriyi şişenin arka tarafına iz düşürmek istiyorsanız

Reverse Projection seçeneğini işaretleyin.

iii. Right görünüme geçin ve sketch açarak bir çember çizin. Çembere

Pierce ilişkisi vermek için çemberi ve iz düşürülen eğriyi seçin. Çemberi .125” çap

değeriyle ölçülendirin.

iv. Sweep Boss/ Base komutunu tıklayın. Profile için çemberi Path içinse iz

düşürülen eğriyi seçin. OK düğmesine basın.

3. Şişe Ağzının Eklenmesi

Şişenin en üst yüzünü seçin ve yeni bir sketch açın. Convert entities

komutunu kullanarak bu kenarı aktif hale getirip bu sketche yukarı doğru .625”

uzaklığında extrude edelim.

4. Tabanın Fillet Komutu İle Yuvarlatılması

Değişken Yarıçaplı Fillet

Değişken yarıçaplı filletları, fillet uygulanan kenar boyunca her bağlantı noktası için ve

isteğe bağlı olarak kenarlar boyunca olan kontrol noktaları için birer yarıçap değeri

belirtilerek tanımlanır.

Değişken yarıçap kontrol noktaları aşağıdaki gibi çalışır:

• Sistem varsayılan durumda 3 kontrol noktası kullanır. Bunlar kenar üzerindeki

bağlantı noktaları arasında %25,%50,%75 artışlı eşit aralıklarda bulunur. Kontrol

noktalarının sayısını artırıp azaltabilirsiniz.

• Herhangi bir kontrol noktasının komutunu değiştirmek için o kontrol

Noktasına atanan yüzde değerini değiştirebilirsiniz. Ayrıca herhangi bir kontrol

noktasını sürüklediğinizde o kontrol noktasına atanan yüzde değeri de uygun olarak

değişir.

• Her ne kadar kontrol noktaları görüntülense de sadece bunları seçip bir yarıçap

değeri atadığınızda etkin olurlar.

• Etkin olmayan kontrol noktaları kırmızıdır. Etkin kontrol noktaları siyahtır ve

atanan yarıçap ve yüzde değerlerinin gösterildiği birer açıklama kutuları vardır.

i. Features araç çubuğundaki Fillet aracını tıklayın.

Fillet Type için Variable Radius seçeneğini işaretleyin.

ii. Şişenin alt kenarını seçin. Bağlantı noktasında bir açıklama kutusu ve kenar

boyunca üç kontrol noktası belirir.

iii. Açıklama kutusunu tıklayın ve yarıçap için .375” değerini girin.

Atanan yarıçap aynı zamanda Property Manager’deki bağlantı noktaları listesinde de

görünür.

iv. Kontrol noktalarını tıklayın ve açıklama kutularını kullanarak R yarıçap değerlerini

şekilde görüldüğü gibi 0.25” ve 0.375” olarak ayarlayın. OK düğmesini tıklayın.

Değişken yarıçaplı fillet sonucu şekilde görülüyor. Fillet 0.375” değerinden 0.25”

değerine ardından 0.375”, 0.25” ve tekrar 0.375” değerine yumuşak geçişler yapan bir

döngü oluşturur.

4.2. Fillet için bir diğer yaklaşım:

Insert/ Curve / Split Line komutu bir model yüzünü ikiye ayırmak için bir yada

daha çok eğri kullanır. Eğriler, bir düzlem üzerinde çizilir ve ayrılacak yüzlerin üzerinde iz

düşümleri alınır.

Variable fillet’i sağ tıklayın ve delete feature komutunu seçin.

i. Front referans düzlemini seçin ve bir sketch açıp uçlarını şişenin kenarıyla

çakıştıracak biçimde yatay bir çizgi çizin ve şekilde görüldüğü gibi ölçülendirin.

ii. Split line aracını tıklayın ya da Insert/ Curves/ Split Line konutunu seçin.

Halen sketch içinde aktif oldığumuzdan, Projection seçeneğinde içinde bulunduğumuz

sketch otomatik olarak seçilir. Bu seçenek eğriyi model boyunca seçili yüzeylere

izdüşürür.

iii. Faces to split listesini tıklayarak etkinleştirin. Şişenin ana gövdesini oluşturan

yüzü seçin. Single Direction onay kutusunun işaretli olmadığından emin olun. Sketch

Front düzlemi üzerinde olduğundan, şişenin “içindedir” ve sketch, yüzü tam olarak

bölebilmek için için her iki yönde de izdüşürülmelidir. Komutu tamamlamak için OK

düğmesini tıklayın.

iv. Sonuçlar: Yatay çizgi, yüzü iki ayrı yüze böler.

Yüzey Filletleri

Fillet komutunun Fillet Options adlı ek bir grup kutusu vardır.Burada fillet’in

teğet kenarını ya da rail’ini tanımlamak için bir tutma çizgisi (holda line) atanabilir.

Bu örnekte, yüzey ayırma çizgisiyle oluşturulan kenar kullanılacaktır.

v. Fillet aracını tıklayın. Fillet type grup kutusunda Face Fillet

seçeneğini işaretleyin.

vi. Face set 1 seçim listesini etkin olduğundan emin olun ve şişenin yüzünü seçin

Face set 2 seçim listesini etkinleştirin ve yüzey ayırma çizgisi tarafından oluşturulan

yüzü seçin.

vii. Fillet Options grup kutusunu genişletin. Hold line seçim listesini tıklayın ve

yüzey ayırma çizgisi tarafından oluşturulan kenarı seçin köşe yuvarlatmasını oluşturmak

için OK düğmesini tıklayın.

37. Sonuçlar: Yüzey ayırma çizgisiyle oluşturulan yüz. (face set 2) tamamen ortadan

kaldırılır. Fillet, tam olarak tutma çizgisinde sona erecek biçimde tanımlanan variable bir

radiusla oluşturulur.

5. Etiket dış hattına fillet uygulaması.

Bir sonraki adım, etiket dış hattının iç ve dış kenarlarına şekilde görüldüğü gibi fillet

uygulamaktır.

Kenarların seçilmesi

Fillet kenarların seçimine dayalıdır. Kenarları seçmek için birkaç farklı yol vardır.

Aşağıdakileri yapabilirsiniz:

• Kenarları ayrı seçebilirsiniz. Eğer Tangent Propagation seçeneği etkinse bir kenarın

seçilmesi bir teğet zincir oluşturan diğer kenarlarında seçilmesini sağlar.

• Bir yüz seçebilirsiniz. Bir yüzün seçilmesi o yüzün tüm kenarlarına fillet

uygulanmasını sağlar

• Bir döngü seçebilirsiniz.

Aşağıdaki örnekleri inceleyin:

Loop (Çerçeve)

Loop, bir yüzdeki bağlantılı kenarlardan oluşan bi settir. Bir katıda, bir kenar her

zaman iki yüz arasında sınırlıdır. Bu nedenle, bir kenar üzerinde Çerçeve seçimini

kullandığımızda her zaman iki olası sonuç vardır. Bir tutamaç, kenarları seçilen yüze

işaret eder. Tutamacın tıklanması, komşu yüzün kenarlarının seçilmesini sağlar.

Select loop komutu bir yüzün bir çerçevesini oluşturan birden çok bitişik kenarı

seçmek için kullanılabilir.

Nerede

• Kenarı sağ tıklayın ve select loop komutunu seçin.

i. Süpürülen etiket dış hattının iç ve dış kenarına 0.600” yarıçapında fillet uygulayın.

Şekilde görülen bu fillet Şişeye kabuk (shell) uygulanmadan önce eklenmelidir.

Fillet uygulanacak kenarları seçmek için farklı yolları deneyin:

• Teğet kenarını seçimi.

• Bir yüzünü seçimi

• Bir çerçevenin seçimi.

6. Farklı Et Kalınlıklı Kabuk

Shell komutu, bazı cidarların diğerlerinden daha kalın (yada daha ince) olabildiği

farklı et kalınlıklı kabuk oluşturabilme seçeneğini sunar. Çoğu yüze uygulanan normal

durumu hangi kalınlığın temsil ettiğine karar vermeniz gerekir. Ardından, daha az yüze

uygulanan istisnaları hangi kalınlığın temsil ettiğini belirlemelisiniz. Elimizdeki şişede

0.060” kalınlığındaki boyun dışında tüm yüzler 0.020”kalınlığındadır.

ii. Features araç çubuğundaki Shell aracını tıklayın. Ya da Insert / Features /

Shell komutunu seçin.

Thickness değerini varsayılan durum için 0.020” olarak ayarlayın.

Faces to remove seçeneği için şişe boyunun üst yüzeyini seçin.

iii. Multi-thickness Settings kısmını genişletin buradaki yüz seçimleri varsayılan

kalınlıkta olmayacaktır. Şişe boynunun dış yüzünü seçin.

Kalınlığı 0.060”olarak ayarlayın. Kabuğu oluşturmak için OK düğmesini tıklayın.

iv. Aşağıdaki şekilde, bir kesit görünüm arka taraftan

gösterilmiştir.

v. Bu örnek çalışma üzerinde çok zaman geçirdik artık dosyayı

kaydedebiliriz.

7. Vida Dişlilerinin Modellenmesi

Modeller iki tip vida dişi içerebilir. Standart yada kozmetik vida dişleri ve standart

olmayan vida dişleri. Standart vida dişleri parça içinde modellenmez.Bunun yerine, model

içinde ve teknik resimde vida dişi sembolleri, teknik resim ek açıklamaları ve notlarla

temsil edilir.

Standart olmayan vida dişlerinin modellenmesi gerekir. Şişenin boynundakiler gibi

olan bu vida dişleri teknik resim üzerindeki basit bir notla belirtilemez. Model geometrisi

gereklidir, çünkü NC işleme, hızlı prototipleme ve FEA gibi uygulamalar bunu gerektirir.

Bir Helisin Oluşturulması

Bir vida dişi, bir profilin helisel bir yol üzerinde süpürmesiyle modellenir. Helis ayn ı

zamanda süpürmeyle yaylar ve sonsuz vidalar oluşturmak için de kullanılabilir.

Vida dişlerinin modellemesindeki başlıca adımlar şunlardır:

• Helisin oluşturulması. Helis, boyunun çapına bağlanmış bir çember sketchine

dayalıdır.

• Unsurun kesiti için sketchin oluşturulması. Sketch helise göre yönlendirilir ve

boynun içine girir.

• Sketch’e yol (helis)boyunca bir boss ya da cut unsuru olarak süpürme

uygulanması.

Helix ve Spiral

Insert / Curve / Helix-Spiral komutu bir çember ve diş adımıyla tur sayısı gibi

tanım değerlerine dayalı olarak helisel bir 3B eğri oluşturur. Eğri, daha sonra bir süpürme

yolu olarak kullanılabilir.

Nerede

Curves araç çubuğundaki Helix and spiral aracını tıklayın.

Insert / Curve / Helix/Spiral komutunu seçin.

Prosedür

Örneğin geri kalanında, şekilde görüldüğü gibi şişenin boynundaki vida dişlerini

oluşturacağız.

i. Şişe boynunun üst tarafından aşağıya doğru 0.10” ötelenmiş bir referans düzlemi

oluşturun. Bu vida dişlerinin başlayacağı yerdir.

ii. Bu düzlem seçiliyken yeni bir setech açın.

Convert entities aracını kullanarak şişe boynunun kenarını etkin sketche

kopyalayın. Bu çember, helisin çapını tanımlayacaktır.

iii. Helix and spiral aracını tıklayın.Helix curve iletişim kutusu

helisin tanımını belirlemek için kullanılır. Vida dişlilerinin Pitch (vida

adımı) değeri 0.15” ve revolutions (tur) değeri de 1.5” tir. Vida dişleri

saat yönündedir. (clockwise seçeneği) ve 0° başlangıç açısıyla

(starting angle seçeneği) boyun boyunca aşağı doğru gider.

Helisin parametrelerini değiştirdiğinizde ön izleme grafiği sonucu

gösterecek biçimde güncellenir. Helisi oluşturmak için OK düğmesini

tıklayın.

iv. Vida için gerekli aşağıdaki sketchi seçin.

v. Sketchin yatay merkez çizgisiyle Plane 1 düzlemi arasında bir Collinear ilişkisi

oluşturun. Düşey merkez çizgisiyle modelin dış kenarı arasında bir Collinear ilişkisi

oluşturmak için bir siluet kenarı kullanın. Sketch artık tam olarak tanımlanmıştır.

Sketchten çıkın.

vi. Sweep Boss/ Base aracını tıklayın. Süpürme kesiti için skeci ve süpürme

yolu için helisi seçin. OK düğmesini tıklayın.

Vida dişlilerinin süpürmeyle oluşturulması sonucu aşağıdaki şekilde görülüyor.

İpucu:Vida dişlerinin uçlarını yuvarlatmanın ve tamamlamanın kolay bir yolu,

döndürerek süpürülmüş bir unsur oluşturmaktadır. Bunu vida dişinin her iki ucu için de

yapın.

İpucu: Döndürerek süpürülmüş unsur için gerekli olan merkez çizgisini oluşturmanın

kolay bir yolu, Convert entities aracını kullanarak vida dişinin boyunun gövdesiyle

birleştiği yerdeki düşey kenarı kopyalamaktır. Ardından özelliklerini değiştirerek çizgiyi

Construction Line olarak belirleyebilirsiniz.

DERS 3.4 : AŞAĞIDAN YUKARI MONTAJ Bu derste bir kardan mafsalının (U-joint) baştan sona montajlanmasını

işleyeceğiz.

Daha önceden çizilmiş parçaları montaj sayfasında toplanarak bu montaj

oluşturulacaktır.

Parçalar montaj içerisine mate (ilişki) verilerek yerleştirilirler ve düzenlenirler.

Aşağıdaki listede parçaları montajlarken bazı önemli bölümler gösterilmiştir. Bu

bölümler dersin içinde ayrı konular altında işlenmektedir.

a. Yeni Montaj Açma: Yeni montaj sayfasını parça sayfası açtığımız gibi

açıyoruz.

b. İlk Parçayı Montaja Ekleme: Birleşenler birçok şekilde eklenebilir. Parçaları

montaj sayfasına sürükle-bırak mantığı ile ekleyebilir veya New komutu ile açabiliriz.

İlk parça montaja eklendiğinde otomatik olarak sabitlenir ve diğer parçalar

eklendikleri zaman yerleştirilebilirler.

c. Unsur Ağacı ve Semboller: Unsur ağacı parçalar ve montajlar ile ilgili bilgi

veren semboller, önekler ve sonekler içerir.

d. Montaja Yeni Parça Ekleme: Diğer parçaları montaj sayfasına atma.

e. Parçaları Birbirleriyle İlişkilendirme: İlişkiler parçaları birbirlerine göre

konumlandırmak için kullanılır. İlişkiler parçaların serbestlik derecesini yok ederek

montaj ortamında belli koordinatlarda hareketleri serbest kılar..

f. Alt Montajlar (Sub-Assemblies): Montajlar daha önceden oluşturulup başka

bir montaja alt montaj olarak eklenebilir veya montaj içinde parçaların

gruplandırılmasıyla oluşturulabilirler.

Bu dersimizde parçaları var olan bir montaj yapacağız. Montajımız aşağıda da

görüleceği gibi bir U-joint ve dışardan alınacak parçalar ve bir de alt montajdan

oluşmaktadır.

1. Yeni Montaj Açma

Bracket parçasını açın. Bu parçayı kullanarak yeni bir

montaj oluşturacağız.

Montaja yerleştirilecek ilk parçanın yerinden

oynamayacak bir parça olması gerekiyor. İlk parçanın

yerini sabitledikten sonra diğer parçaları onunla

ilişkilendirebiliriz.

Yeni montajlar açık olan bir parça sayfasından yada New komutunu

kullanarak açılabilirler. Montaj sayfasında bir referans noktası, üç standart düzlem ve

özel unsurlar vardır.

Açık olan parçada yeni montaj açmak için File/Make Assembly from

Part/Assembly seçeneğini kullanın.

Açılan pencere sizden yeni oluşturacağınız montaj için bir şablon (template)

seçmenizi ister. Novice kısmını kullanarak standart bir şablon açabilir veya advanced

kısmından sizin hazırladığınız bir şablonu kullanabilirsiniz.

2. İlk Parçayı Montaja Ekleme

Şablon seçtikten sonra montaj penceresi açılır ve program otomatik olarak Insert

Component komutunu aktif hale getirir. Listeden Bracket parçasını seçin ve orijin'e

fareniz ucundaki ikonunu kullanarak yerleştirin. Parça montaj unsur ağacına

eklenir ve yanında uzayda sabit olduğunu belirten bir f (fixed) harfi görünür.

İlk parça montaja eklendiği zaman sabitlenir ve sabitlenen parçale-ar hareket

ettirilemez. Montaja bırakıldıkları yerde sabitlenirler. Yerleştirme sırasında farenizi

ikonunu kullanarak parçanızın merkez noktasını montajınızın merkezine(orijine)

yerleştirin. Böyle yaparak parçanın referans düzlemlerini montajınızınki ile uyumlu

olmasını sağlarsınız ve parça tam-tanımlı hale gelir.

Mesela bir çamaşır makinesi montajı yaptığınızı düşünün. İlk parçanızın diğer

parçaların monte edildiği yer olacaktır. Bu parçayı merkeze yerleştirerek "ürün uzayı"

oluşturmuş oluruz. Otomotivciler bunu "araç uzayı" olarak adlandırırlar. Bu uzay bize

diğer parçaları düzgünce yerleştirebileceğimiz mantıksal bir çalışma alanı sağlar.

3. Unsur Ağacı ve Semboller

Montajdaki unsur ağacımız parça unsur ağacından biraz farklılık gösterir ve bazı

terimler montaj ortamına özgündür. Bunlardan bazıları;

Serbestlik Derecesi: İlişkiler verilmeden önce her

parça için altı adet serbestlik derecesi vardır; x,y,z

eksenleri etrafında dönebilir ve bu eksenler doğrultusunda

hareket edebilir. Bir parçanın montaj içinde hareketi onun

serbestlik derecesine bağlıdır. Bu serbestlik derecelerini

kaldırmak için Fix ve Mate seçeneklerini kullanacağız.

Montaja eklenen parçalar mesela bracket parçası

parça ortamında olduğu gibi unsur ağacında da üst

düzey ikon olarak gösterilir. Montajlar da montaj

içerisine eklenebilirler ve onlarda bir ikonla

gösterilirler. Bu ikonlar genişletildiklerinde parçalarla

ilgili bütün özelliklere ulaşılabilir durumda olurlar.

Parçanın Durumu: Parçalar tam tanımlı, az tanımlı veya fazladan tanımlı

olabilirler. Parça fazla tanımlı yada az tanımlı ise parantez içindeki (+) yada (-)

işaretleri isimlerinin önüne gelir. Az tanımlı parçalar hala serbestlik derecesine

sahiptirler. Tam tanımlılar serbestlik derecesine sahip değillerdir. Fixed olma durumu,

(f) parçanın bulunduğu yere sabitlendiğini gösterir. Soru işareti (?) sembolü

çözümlenmemiş parçalar içindir. Bu parçalar verilen bilgilerle yerleştirilemez.

Kopya Sayısı: Bu numara bize montajımızda kopyaladığımız bir parçanın kaç

tane kopyası olduğunu gösterir. Bracket<1> bize bracket parçasının tek kopyası

olduğunu gösterir.

Annotations: Montaj ortamındaki Annotations unsuru parça ortamındaki ile aynı

amaç için kullanılır. Detaylar montaj ortamında eklenebilirler ve bir teknik resme

eklenebilir. Görünümleri Details seçeneğinden kontrol edilebilir.

Rollback Çizgisi:Rollback işareti montajda yaptıklarımızı geri almak için

kullanılır.

• Montaj düzlemleri, çizimler

• İlişkiler klasörü

• Montaj şablonları

• Parça unsurlarının içerikleri

• Montaj unsurları

Çizginin altındaki unsurlar yok sayılır.

Yeniden Sıralama: Montajda kesin olan şeylerin yeri değiştirilebilir. Bunlar;

• Parçalar

• Montaj düzlemleri, çizimler

• Montaj şablonları

• Parça unsurlarının içerikleri

• Montaj unsurları

• İlişkiler klasöründeki ilişkiler

İlişki Grupları: Montajda ilişkiler Mates adı verilen klasörün altında toplanırlar.

İlişkiler grubunda ilişkiler veriliş zamanlarına göre

listelenirler. Bütün montajlar bir ilişki grubuna

sahiptirler.

İlişki Klasörü: Bu klasör beraber çözümlenen ilişkileri içerir. Unsur ağacında ikili

ataç işareti ile gösterilirler.

İlişki -Mate -: Yüzeyler, köşeler, düzlemler arasında ilişki oluşturma ve

parçaları bu şekilde yerleştirmeye yarar. Mate komutu, Sketch içerisindeki ilişkilerin

üç boyutlu hali denebilir. Parçaların tam tanımlı hareket etmeyecek yada az tanımlı

hale getirip bizim istediğimiz şekilde hareketli hale getirmek için kullanabiliriz. Hiçbir

zaman bir parça fazla tanımlı olmamalıdır. Bir ilişki için olabilecek durumlar; az-

tanımlı, çok-tanımlı, tam-tanımlı, ve çözümlenmemiş.

4. Montaja Yeni Parça Ekleme

İlk parçamız eklenip ve tam tanımlı hale getirildikten sonra diğer parçalarımızı

ekleyebiliriz. Bu örnekte Yoke_Male parçası eklenmiş ve ilişkilendirilmiştir. Bu parça

az tanımlı olmalı ve dönmesi gerekiyor.

Parçaları montaja eklemenin birçok yolu vardır.

• Insert Component komutunu kullanabilirsiniz.

• Explorerdan tutup atabilirsiniz.

• Açık olan bir dosyadan sürükleyip montaj sayfası içersine bırakabilirsiniz.

Insert Component komutunun kullanımından başlayarak bütün bu yöntemler bu

derste anlatılacaktır.

Insert Component : Diyalog kutusunda parçaları bulabilirsiniz montaja

ekleyebilirsiniz ve öngörünüm yapabilirsiniz. Birden fazla parça eklemek veya bir

parçanın kopyasını eklemek için tıklayın.

Insert/Component/Existing

Part/Assembly komutuna tıklayın

ve Browse’ u seçerek Yoke_Male

parçasını seçin. Parçayı montaj

içine yerleştirin ve bırakacağınız

yere tıklayın.

Yeni parçamız aşağıdaki gibi

listelenecektir.

(-) Yoke_male<1>

Bunun anlamı parçanın ilk

kopyası az tanımlı (uzayda serbest)

demektir ve hala altı serbestlik

derecesine sahiptir.

Parçaları Seçme: Unsur ağacında bir parçanın üzerine tıkladığınızda parçanızın

rengi açık yeşil olur. Aynı şekilde farenizi çizim ekranında parçanın üzerinde hareket

ettirdiğinizde parçanın ismini gösterir.

Parçaları Hareket Ettirme ve Döndürme: Bir ve/veya birden fazla parça

arasında ilişki vermek için, fareyi kullanarak yada Move ve Rotate komutlarını

kullanarak, hareket ettirilebilir ve/veya döndürülebilirler. Ayrıca dinamik montaj

simülasyonunda yeterli tanımlanmamış öğeleri hareket ettirebilirsiniz.

NOT: Move Component ve Rotate Component komutları ayrı komutlarmış gibi

davranırlar. Rotate yada Move

opsiyonlarını genişlettiğiniz zaman bu iki

komut arasında PropertyManager’ınızı

kapatmadan geçiş yapabilirsiniz.

Move komutu hareketin tipine göre birçok seçeneğe sahiptir.

Along Entity seçeneği seçim kutusuna sahiptir ve Along Assembly

XYZ, By Delta XYZ ve To XYZ Position koordinat değerleri

istenmektedir.

Rotate komutu da parçanın nasıl döneceğini belirleyecek

seçenekler vardır.

Parçaya tıklayın ve ilişki verilecek yere yakın bir

konuma getirin. Hareket ettirme ve döndürme ile ilgili

diğer seçeneklerde ilerde anlatılacaktır.

5. Parçaları Birbirleriyle İlişkilendirme

Görüleceği gibi parçayı tutup bırakarak yerleştirmek montaj için yeterli

olmayacaktır. Parçaların yüzlerini ve kenarlarını kullanarak ilişki verebilirsiniz.

Bracket parçasının içindeki parçalar hala hareket edebiliyorlarsa uygun serbestlik

derecesinin kalıp kalmadığından emin olun.

Insert Mate : Parçalar arasında yada bir parça ile montaj arasında ilişkiler

yaratır. En çok kullanılan ilişkilerden ikisi Coincident(çakışıklık) ve

Concentric(eşmerkezli) ilişkileridir.

İlişkiler birçok şey kullanılarak verilebilir.

• Yüzeyler

• Düzlemler

• Kenarlar

• Köşeler

• Çizgiler ve noktalar

• Referans noktası ve eksenleri kullanabilirsiniz.

İlişki Tipleri ve Hizalama: Parçaları birbirine bağlamak için kullanılırlar.

Yüzeyler bunun için en çok kullanılan geometrilerdir. İlişkinin hizalanmış yada

hizalanmamış olması sonucu etkiler.

Silindirik yüzeylerde daha az seçenek vardır ama onlar önemsenmeyecek kadar

azdırlar.

Ortak Tuşlar: Bütün kontrollerde ortak olan üç tuşumuz vardır bunlar;

• Undo

• Flip Mate Alignment

• OK or Add/Finish Mate.

Bunlara ek olarak Mate diyalog kutusunda da kendine özgü hizalama kontrolleri

vardır; ve .

Concentric ve Coincident İlişkilendirme: Yoke_Male parçasının şaftının delikle

hizalanması ve düz yüzeyinin bracket parçasının iç yüzeyine temas etmesi için

parçaya Concentric ve Coincident ilişkilerinin verilmesi gerekir.

NOT: Selection Filter araç çubuğu ilişkilendirme yaparken çok kullanışlıdır. Birçok

ilişkilendirme yüzeylerin seçilmesini gerektirdiği için; Select opsiyonunda

işaretini tıklayın. Bu opsiyon Solidworks veya parça kapanana kadar etkindir.

Insert Mate ’e tıklayın . Komut penceresi açık ise Ctrl tuşunu kullanmadan

yüzeyleri seçebilirsiniz.

Mate Seçenekleri: Bütün ilişkilendirmeler için birçok ilişkilendirme seçenekleri

vardır.

• Add to new folder: Mate komut penceresi açık iken yapılan bütün

ilişkilendirmeleri aynı klasör içine koyar.

• Show popup dialog: Mate Pop-up araç çubuğunu açıp

kapatmak için kullanılır.

• Show preview: İkinci yüzey seçildiğinde otomatik olarak öngörünümünü

gösterir ve OK’ e basmadan gerçekleştirmez.

• Use for Positioning only: Bu opsiyon sadece geometriyi yerleştirmek için

kullanılır.

Mate Pop-up Araç Çubuğu

Mate Pop-up Araç çubuğu bizim

karşımıza olası ilişkilendirme seçeneklerini

getirerek kullanımda büyük kolaylık sağlamaktadır. İlişkilendirme seçenekleri

geometriye göre değişir ve PropertyManager’deki kullanıma uygun ilişkilendirme

seçeneklerinin bir kopyasını araç çubuğumuzda çıkar. Araç çubuğunuzu hareket

ettirebilirsiniz.

a. Yoke_male ve Bracket parçalarının yüzeylerini şekildeki gibi seçiniz. İkinci

yüzey seçildiği an Mate Pop-up araç çubuğu concentric seçeneği seçili olarak ekrana

gelir ve İlişkilendirmenin bir ön izlemesi oluşur. Concentric seçeneğini kabul edin.

b. Yoke_Male’in düz yüzeyini seçin.

Select Other seçeneğini kullanıp Bracket’in

görünmeyen yüzeyini seçin (üstteki

eğimin alt tarafındaki yüzeyini seçin) ve

bu iki yüzü birbirlerine temas ettirmek için

Coincident ilişkisi verin.

Listelenen İlişkiler: Mates grup kutusunda Coincident ve

Concentric ilişkileri eklenmiş olacak böylece ve siz OK tuşuna

bastığınız zaman Mates klasörüne eklemiş olursunuz. Diyalog

kutunuzdan bu ilişkileri isterseniz kaldırabilirsiniz. OK’ a tıklayın.

Sınırlamaların Durumu: Yoke_Male parçası hala tam

sınırlandırılmamış olarak listelenmiştir. Parçamız hala silindirik

yüzeyinin ekseni etrafında dönebilmektedir.

Yoke_Male parçasını tutup oynatarak test edebiliriz.

Spider Parçasının Eklenmesi: Spider parçasını montaja

eklemek için Insert Component komutunu kullanın.

Spider İçin Concentric İlişki: Spider ve Yoke_male

arasında bir ilişki ekleyin.

İki silindirik yüzey arasında Concentric ilişkisi verin.

Selection Filter’ı kapatın.

Düzlemleri İlişkilendirme: Referans düzlemler, parçaları ilişkilendirirken çok

yararlıdır. Parçanın merkezinde hiçbir yüzey veya kenar olmayınca referans

düzlemler kullanılabilirler. Yoke_Male,

Yoke_Female ve Spider parçaların

merkezlerinde düzlemler var.

Insert/Mate komutuna tıklayın ve

unsur ağacını ekranda genişletin.

Yoke_Male parçasını açın ve Front

düzlemi seçin.

Spider parçasını genişletin ve Right

düzlemini seçin.

Bunlar arasında Coincident ilişkisi

kurun.

İlişki Spider parçasını Yoke_Male in

ortasına Spider her iki tarafında da aynı

miktarda boşluk olacak şekilde yerleştirir.

Bir parçaya Ait İlişkileri Görüntüleme:

Unsur ağacında Spider parçasını

genişletin. Mates in Universal Joint adlı klasör

ilişki kurulan iki parçaya de eklendi. Klasörün

içinde bu parçaların geometrilerini kullanan

ilişkileri vardır.

Bu klasör, bütün ilişkilerin bulunduğu

Mates klasörünün alt klasörüdür.

Windows Explorer Kullanarak Parça Ekleme:

Parçaları eklemenin diğer bir yolu da direk Windows Explorer yada Bilgisayarım’ı

kullanmaktır. Açık olan montaj sayfamıza parçaları tutup bırakarak ekleyebilirsiniz.

Explorer Açın.

Explorer sayfanızın

büyüklüğünü SolidWorks

grafik alanını görebileceğiniz

şekilde değiştirin. Solidworks

bir Windows uygulaması

olduğu için, sürükle ve bırak

gibi standart Windows

teknikleri geçerlidir. Parça

dosyaları Explorer’dan tutulup

montaj ortamına atılabilir.

Yoke_Female parçasını bu

şekilde grafik alanına atın.

Gösterildiği gibi silindirik yüzeyleri seçin ve Concentric

ilişkisini verin.

Spider parçasının Front düzlemini ve

Yoke_Female parçasının Front düzlemini

seçin.

Spider parçası Yoke_Female parçasının

merkezine oturacaktır.

Çok-Tanımlı Olama Durumu: Yoke_Female ve

Bracket Parçalarının yüzeylerini şekildeki gibi seçin.

Yoke_Female ve Bracket parçaları arasındaki boşluk

nedeniyle Coincident ilişkisi burada çözülemez. Aradaki

boşluk Coincident ilişkisi vermesini engeller.

Coincident ilişkisi seçilirse, aşağıdaki Warning(uyarı)

penceresi açılır.

Paralellik ilişkisi düzlemsel yüzeyleri birbirlerine

dokunmalarına gerek duymadan paralel yapar.

Yüzeyler arasındaki boşluğu sağlayabilmek için

Paralellik ilişkisini seçin.

Az tanımlı olan parçalardan birini tutup bütün montajı hareket edebilirsiniz.

6. Montajda Parça Konfigürasyonlarını Kullanma

Montaja parça eklerken parçanın hangi

konfigürasyonun montajda görünmesini

istediğimizi seçebiliriz. Yada parça montaja

yerleştirildikten ve ilişkilendirdikten sonra

da konfigürasyonunu değiştirebilirsiniz.

Pin isimli parçamızın iki konfigürasyonu

var; SHORT ve LONG. İkisi de montajda

kullanılabilir. Bizim montajımızda SHORT

parçasından iki ve LONG parçasından bir

tane kullanacağız.

Parçanın değişik konfigürasyonlarını

referans alan kopyalarını isteğimiz miktarda kullanabiliriz. Bu montajda parçanın

değişik konfigürasyonlarının çoklu kopyalarını kullanacağız.

Bu şekilde konfigürasyon oluşturmanın iki yolu vardır.

• Sağda görüldüğü gibi ayrı

konfigürasyonları değişik

boyutlandırmak.

• Dizayn Tabloları.

Parçayı Açık Dokümandan Sürükleyip Atma:

Pin parçasını açık olan dosyadan tutup sürükleyerek montaja ekleyin.

Pin parçasını açın ve Window/Tile Horizontally özelliğini seçerek montaj ve parça

pencerelerini ekrana döşeyin. Pin’i parçanın unsur ağacında en üstten tutarak

montajın içerisine bırakın. Pin parçasını bir kopyası montaja eklenecektir.

NOT: Pin parçası değişik konfigürasyonlar

içermektedir. Bu durumda parçanın kaç kopyası oldugu

<1> ve konfigürasyon adı (LONG) şeklinde gösterilir.

Her kopya parçanın değişik bir konfigürasyonunu

kullanabilir.

Yoke_Female ve Pin parçalarının silindirik

yüzeyleri arasında Concentric ilişkisi verin.

Pin parçası Mate komutunda iken sürüklenebilir.

Şekildeki gibi Pin parçasını sürükleyin.

Yoke_Male’in silindirik yüzeyi ile Pin

parçasının düzlemsel kenarı arasında Tangent

(teğetlik) ilişkisi verin.

Pin parçasının başka bir kopyası gerekiyor. Bu sefer kısa olan versiyonu

(SHORT)’nu kullanacağız. Pin parçasını açın ve montaj ve parça dosyasını sayfaya

döşeyin ve parça dosyasında parçanın Configuration Manager’ı açın.

NOT:Bir montaj içinde çalışırken bir parçaya ulaşmanız gerektiğinde, File,Open

komutlarını kullanmadan doğrudan açabilirsiniz. Bunun için ilgili parçaya sağ tıklayıp

Fle/Open Part deyin.

Montaj ve parçayı aynı anda

görebilmek için Window’a tıklayın

ve Cascade’ı tıklayın.

SHORT konfigürasyonun

sürükleyip bırakarak montaja

ekleyin. İstediğiniz konfigürasyonu

montaj ortamına sürükleyip

atabilirsiniz bunun için

konfigürasyonun aktif olmasına

gerek yoktur.

Konfigürasyonları Seçmenin Diğer Yolları:

Insert Component komutunu kullanarak parça ve

ona ait uygun konfigürasyonu seçebilirsiniz.

Explorer kullanırken konfigürasyonları olan

parçayı sürükleyip bıraktığımız zaman uygun

konfigürasyonu seçebileceğiniz bir mesaj kutusu

gelir. İstenen konfigürasyonu buradan seçebilirsiniz.

Pin parçasının ikinci kopyası SHORT konfigürasyonu

olarak eklendi. Parça eklendi ve ismi uygun bir şekilde

unsur ağacında görünüyor.

Parçayı ilişkilendirmek için Concentric ve

Tangent ilişkilerini verin.

Kopyaları Çoğaltmak:

Çoğu zaman parçalar ve alt-montajlar montajda birden fazla kullanılırlar.

Parçaların birden çok kopyasını oluşturmak için montajda olan parçaları kopyalayıp

yapıştırın.

Pin dosyasını kapatın ve montaj sayfanızı genişletin.

CTRL tuşuna basarken SHORT konfigürasyonlu pin parçasının montaj unsur

ağacındaki ismini sürükleyip çekerek bir kopyasını oluşturun. Pin parçasının SHORT

konfigürasyonunu kullanan yeni bir kopyası oluşmuş oldu böylelikle.

Kopyayı parça grafik alanından sürükleyerek de kopyalayabilirsiniz.

Parça Saklama ve Saydamlık:

Parçayı saklama geçici olarak parçanın görüntüsünü kaldırır ama parçayı aktif

olarak bırakır. Parçayı sakladığımız zaman parçamız RAM de yer kaplamaya devam

eder ilişkileri çözümlenmiş ve üzerinde hesaplamalar yapılabilir durumdadır.

Diğer bir opsiyon ise parçaların saydamlığını değiştirmek. Saydam parçasının

arkasındaki parçalarda seçim yapılabilir.

1. Hide Component komutu montajdaki diğer parçaleri

görebilmemiz için parçayı görünmez hale getirir. Bir parça

gizlendiği zaman unsur ağacında şöyle görünür: .

2. Show Component görünümü geri getirir.

3. Change Tranperancy parçanın saydamlığını %75 yapar ve %0’a geri

getirir. Seçim sırasında Shift tuşuna basmadığınız sürece parçayı seçemezsiniz. Parça

saydam iken unsur ağacında parçanın isminde değişiklik olmaz.

Shift+Left Arrow’a bir kez basarak görünüm düzenini değiştirin. Bracket parçasına

tıklayıp Hide/Show Component komutunu kullanarak parçayı gizleyin. Parçayı

gizlediğimizde parçain sadece görüntüsü gider ilişkileri ise sabit kalır. Unsur ağacında

gizlenen parça şeklinde görünür.

Bu parçanın ilişkilendirmesini Concentric ve

Tangent ilişkilerini Insert Mate Komutu ile vererek

sonlandırın.

Bracket parçasını tekrar görünür hale getirmek

için Bracket’i tekrar seçerek Hide/Show

Component’a tıklayın.

Parça Özellikleri: Component Properties diyalog kutusu parçaların birçok

özelliğini kontrol edebilmenizi sağlar.

• Model Document Path

Kopyamızın kullandığı parça dosyasını gösterir. Kopyamızın referans aldığı

dosyayı değiştirmek için File, Replace... komutlarını kullanın.

• Visibility: Parçayı gizler yada gösterir. Parçanızın montajda iken rengini

değiştirmenizi sağlar.

• Suppression State: Parçayı yok sayar, çözer veya hafif duruma getirir.

• Solve As: Alt-montajımızı esnek veya rijit yapar. Bu dinamik montaj

hareketini alt-montaj seviyesinde çözümlemeyi sağlar.

• Referenced Configuration: Parçanın hangi konfigürasyonun kullanıldığını

belirler.

Parçalar listesinden Pin<3> parçasına sağ tıklayın ve Properties’e tıklayın. Use

named configuratin tıklanmış ve SHORT seçilidir. Bu diyalog kutusu konfigürasyonları

değiştirmeye, SUPPRESS ,yada bir kopyayı gizlemeye yarar. Referenced

Configuration’da, Use component’s “in-use” or last saved configuration seçili ise

kaydedilen konfigürasyon gösterilir.

Cancel’a tıklayın.

6. Alt Montajlar

Montaj içerisine hazırda bulunan montajlarda eklenebilirler. Bir montaja önceden

oluşturulmuş başka bir montaj eklendiğinde eklenen montaj alt-montaj (sub-

assembly) olarak nitelendirilir. Bunun yanında bu alt montaj Windows’ta halen bir

montaj .sldasm) dosyası olarak bulunmaktadır.

Alt-montaj ve onun bütün parçaları unsur ağacına eklenir. Alt-montajın bir

parçasını kullanarak yada onun bir düzlemini kullanarak alt-montaj, montajla

ilişkilendirilmelidir. Alt-montajlar, parçaların sayısına bakılmaksızın rijit bir parça gibi

davranırlar.

Örneğimizde çevirme kolunun parçaları ile bir alt-montaj oluşturup bunu ana

montajın içerisine dahil edeceğiz.

Yeni bir montaj açın. Insert Component komutunda

raptiye ikonuna tıklayın ve Crank_Shaft parçasını

ekleyin ve montajın orijinine yerleştirin.

Montajı Crank_Sub olarak isimlendirin.

Aynı diyalog kutusunu kullanarak Crank-Arm ve Crank-Knob parçalarını ekleyin.

Diyalog kutusunu kapayın.

Alt-montajı toplamak için gerekli ilişkiler aşağıda listelenmiştir.

.

Montajı kaydedin ama kapamayın.

Insert Components komutuna girin ve alt-montajı seçin.

Crank_Sub listelenmiş ve seçilidir.

Alt-montajı Yoke_Male parçasının üst tarafına yakın bir yere yerleştirin.

Unsur ağacında alt-montaj parçasını genişleterek parçalarını ve kendi ilişki

grubunu görebilirsiniz.

Alt-montajlar tek bir rijit parça gibi davranacağı için parçalarla aynı şekilde

ilişkilendirilir.

Şekildeki yüzeyleri kullanarak kol montajını ana montaja bağlayın.

Sağdaki iki yüzey arasında Distance

(uzaklık) ilişkisi oluşturun.

Distance ilişkisi parçalar arasında aralık bırakmak için kullanılır. Bu ilişkiyi belli bir

uzaklık verilmiş paralellik ilişkisi olarak düşünebilirsiniz. Solidworks’te genelde birden

fazla çözüm vardır; Flip Mate Alignment ve Flip dimension komutları yönleri ve

aradaki uzunluğu vermek için kullanılabilir.

Bracket parçasının üst yüzeyini ve Crank_Shaft

parçasının alt yüzeyini ilişki vermek için seçin.

1mm’lik bir uzaklık belirleyin.

NOT: Montajdaki diğer bütün uzunluklar inch

olmasına rağmen burada metrik bir uzunluk

verilebilir. Bunun için tek yapılması gereken girilen

sayının ardına “mm” eklemektir.

Eğer Crank_Shaft Bracket parçası ile çakıştıysa

Flip Dimension’a tıklayın .

İlişkiyi vermek için OK’ e tıklayın.

İpucu: Unsur ağacında Distance veya

Angle ilişkilerine çift tıkladığınızda o ilişki ile

ilgili boyutları gösterir.

Unsur ağacında Crank_Sub alt-montajını seçin. Alt-

montajın bütün parçaları seçili ve açık yeşil olarak

görünür.

Yoke parçalarında ve pimlerde Change Transperancy’i

kullanın. Spider parçasının hareketini görmek için kolu

hareket ettirin.

Use for Positioning Only: İlişki opsiyonlarından Use for positioning only sadece

parçayı istenen yere koyar ama ilişkilerdeki gibi bir hareket sınırlandırması getirmez.

Bu seçenek teknik çizim hazırlarken çok kullanışlıdır.

Mate komutuna tıklayın ve Use

for positioning seçeneğini tıklayın.

Şekildeki gibi düzlemsel yüzeyleri

seçin ve Parallel ilişki verin.

OK’e tıklayın.

Alt Montajlarla Çalışma

“Lab_pro_dem” isimli montaj

dokümanımızı açalım.

“Bad_Sub” isimli alt montaj üzerinde sağ tıklama yapalım ve açılan

kısayol menüden “Dissolve Sub-assembly” opsiyonunu seçelim.

“Böylelikle alt montaj grubunu çözmüş

oluyoruz.

Artık bu alt grubun parçaları direkt

olarak ana montaja aittir.”

Unsur ağacından, “Main Body<1>”in üstüne tıklayalım ve sonra

klavyeden Ctrl tuşuna basarak “Finger Grip<1>”, “Nozzle<1>” ve “Nozzle<2>”

unsurlarını da seçime dahil edelim.

Bu seçilen unsurlar üzerinde

sağ tıklama yapalım ve açılan

menüden “Form New Sub-assembly

Here” seçeneğine tıklayalım.

Bu şekilde montaj içerisinde

seçtiğimiz parçalardan oluşan bir alt

montaj oluşturmuş oluyoruz.

Bu alt montajımızın adını da “SUB_body” olarak

verelim.

Alt montaj oluşturulduğunda parçalar kendi

“mate”lerini kendi gruplarının içine alacaktır. Bu şekilde

ana montajın “mate” sayısı azalmış olur.

1

Ana montaja geri dönelim ve “Pull

Ring<1>”, “Plunger<1>” ve “End Cap<1>”

parçalarından oluşan “SUB_trigger” isminde bir alt

montaj grubu daha oluşturalım.

“End Cap” parçasını “Fix” hale getirerek (“End Cap” parçasının üstünde

sağ tıklama yaparak “Fix” opsiyonunu seçerek), “Sub_trigger” montajının

uzaydaki yerini tanımlayalım. (Bu işlemi gerçekleştirebilmek için “Sub_trigger”

montajını açmış olmalıyız.)

Eğer gerekiyorsa End Cap ile Plunger arasında “Concentric” ilişkisi, ve

ek olarak Pull Ring’in, Plunger etrafında dönmesini engellemek amacıyla

assembly’nin plane’i ile Pull Ring’in plane’i arasında “Parallel” ilişkisi verelim.

Ana montajımıza dönelim ve

aşağıdaki parçaları silelim:

“Pull Ring<2>”

“Plunger<2>”

“End Cap<2>”

Montaja Sub_trigger grubundan bir tane daha alalım, ve ilişkilendirme

yaparak yerini tanımlayalım.

Unsur ağacında Sub_trigger üstünde sağ tıklayalım ve “Edit

Sub_assembly” opsiyonunu seçelim.

2

Move Component komutunu kullanarak Pull Ring’i ileri geri hareket

ettirelim.

Onay verip komuttan çıktıktan sonra grafik alanında sağ tıklayalım ve

“Edit assembly: lab_pro_dem” opsiyonunu seçerek alt montaja eklenti yapma

halinden çıkalım.

Olası aksaklıklar dolayısıyla veri kaybını engellemek amacıyla her iki

montajı kaydedelim.

Edit assembly halinde değilken, alt montajlara hareket veremediğimizi

göreceksiniz.

Montaj içindeki alt montajlar, siz aksini belirtmedikçe rijittir, hareket

ettirilemez.

Bunlara hareket kabiliyeti kazandırmak için aşağıdaki prosedürleri

uygulamalıyız.

“Sub_trigger” alt montajını açalım. Feature

Manager Design Tree’den Configuration Manager

sekmesine geçelim.

“Sub_trigger Configuration(s)” unsuru

üzerinde sağ tıklayalım ve açılan menüden

“Add Configuration” opsiyonunu seçelim.

Konfigürasyon ismini

“Esnek1” olarak girelim ve

onaylayalım. Aynı şekilde

“Esnek2” adında başka bir

konfigürasyon daha oluşturalım.

İki tane konfigürasyon oluşturmamızın nedeni, ana montajda bu alt

gruptan iki tane bulunmasıdır. (İkisinin de birbirinden bağımsız hareket

etmesini istiyoruz.)

Aktif konfigürasyonun “Default [Sub_trigger]” olması için üzerinde çift

tıklayalım. Çift tıklama yaparak konfigürasyonlar arasında geçiş yapabilirsiniz.

Aktif konfigürasyonun rengi sarı olur.

3

Tekrar “Feature Manager Design Tree”e dönelim ve alt montajı

kaydedip kapatalım.

“Sub_trigger<1>” üzerinde

sağ tıklama yapalım ve

“Component Properties”i seçelim.

Ekrana gelen

diyalog kutusunda

“Solve as” etiketli

alanda “Flexible

(Esnek)” seçeneğini

aktif hale getirelim.

Ayrıca konfigürasyonu

Esnek 1 olarak

değiştirelim ve

onaylayalım.

Aynı işlemleri “Sub_trigger<2>” alt

montajı için de yapalım. Fakat bu sefer

konfigürasyonu Esnek 2 seçmemiz

gerekmektedir.

Unsur ağacının son hali şekildeki gibi

olacaktır.

4

SOLIDWORKS’TE GEOMETRİ KALİTESİ

ANALİZİ SolidWorks’te eğriler ve yüzeyler hakkında bilgi almak ve bunların kalitelerini

belirlemek için kullanılan çeşitli araçlar bulunur. Bu araçlardan bazıları şunlardır:

• Display Curvature

• Show Curvature

• Show Minimum Radius

• Show Inflection Points

Eğrilik (Curvature):

Matematiğe çok fazla girmeden, şu tanımı kullanacağız: Eğrilik (Curvature), yarıçapın

karşıtıdır. Eğer bir yüzeyin yerel yarıçapı 0.25 ise eğriliği 4 olur. Eğrilik değeri ne kadar

küçük olursa yüzey o kadar düz olur.

Display Curvature: Yerel eğrilik değerine karşılık gelen farklı renklerde render

edilmiş olarak modelin yüzlerini görüntüler. Renk skalasında farklı eğrilik değerleri

atayabilirsiniz. Kırmızı en büyük eğriliği (en küçük yarıçapı) ve siyah en küçük eğriliği (en

büyük yarıçapı) temsil eder.

Nerede:

- View araç çubuğundaki Curvature aracını tıklayın.

- View/ Display/ Curvature komutunu seçin.

- Seçili yüzeylerin eğriliğini görüntülemek için yüzü sağ tıklayın ve Curvature

komutunu seçin.

i. View/Display/Curvature seçin. Parça yüzlerin eğriliğine uygun renklerde render

edilir. İmleci bir yüz üzerine getirdiğinizde, hem eğriliği, hem de eğrilik yarıçapını

gösteren bir metin görünür.

ii. Şişenin gövdesiyle tabandaki fillet arasındaki belirgin renk farkına dikkat edin. Bu,

her ne kadar fillet gövdeye teğet olsa da, sürekli eğriliğe sahip olmadığı anlamına gelir.

Yani yüzlerin kenarla birleştikleri yerlerde aynı eğriliğe sahip değildir.

iii. View/ Display/ Curvature komutunu tekrar seçerek eğrilik görüntülenmesini

kapatın.

iv. Eğriliğin görsel bir temsilini tarak (comb) adı verilen bir dizi çizgi formunda

verir. Çizgilerin uzunluğu eğriliği temsil eder. Çizgi ne kadar uzun olursa,

eğrilik o kadar büyük (yarıçap o kadar küçük) olur.

Tarak eğriyi kestiğinde bir bükülme (inflection) noktası olduğunu belirtir. Bükülme

Noktası eğrinin yön değiştirdiği noktadır. Bu sadece spline’lar için geçerlidir.

Show Curvature Combs komutunu kullanarak eğrilerin nasıl birleştiği hakkında başka

şeyler öğrenebiliriz. Aşağıdaki şekle bakın. Dairesel bir yay ve bir elipsin çeyreklerinden

oluşan iki sketch vardır. İki eğri teğettir, ancak eğrilikleri uyuşmaz. Bu ortak uç

noktasındaki eğrilik çizgilerinin şu özellikleriyle belirtilir.

• Aynı doğru üzerindedirler. (teğetliği belirtir)

• Aynı uzunlukta değildirler. (farklı eğrilik değerleri)

Aşağıdaki şekilde, iki sketch varlığı, ortak uç noktasındaki eğrilik çizgilerinin aynı

doğru üzerinde olmaması gerçeğiyle belirtildiği üzere teğet değildir.

Eğrilik tarağı seci kapattığınızda görünür kalır (skec bir unsura dönüştürülmediği

durumda). Görüntüyü ortadan kaldırmak için sekci sağ tıklayın ve kısayol menüsündeki

Show Curvature Combs komutunu tekrar seçerek onay işaretini kaldırın.

Spline tools araç çubuğundaki Show Curvature Combs aracını tıklayın.

Sketche sağ tıklayın ve Show Curvature Combs komutunu seçin.

Kesişim Eğrileri

Show Curvature Combs sadece sketch üzerinde çalışır. Bir sketch olmadığı durumda,

başka teknikler kullanmanız gerekir. Örneğin bir yüzü veya yüzeyi değerlendirmek için

kullanılan bir teknik, bir kesişim eğrisi üretmektir.

Intersection Curve.

Intersection curve, bir skec açar ve aşağıdaki tip kesişimlerde bir sekc eğrisi

oluşturur:

• Bir düzlem ve bir yüzey yada bir model yüzü

• İki yüzey

• Bir yüzey bir model yüzü

• Bir düzlem ve parçanın tamamı

• Bir yüzey ve parcanın tamamı

v. Kesişim eğrisi

Front Plane düzlemini seçin ve bir sketch açın. Sketch araç çubuğundaki

Intersection Curve aracını tıklayın.

vi. Sonuçlar

Sistem sketch düzlemi ve seçili yüzeyler arasındaki kesişim eğrilerini oluşturur. İki

kesişim eğrisi seti oluşturur çünkü referans düzlemi yüzleri iki konumda keser. Bu örnek

için sadece bir set gereklidir.

vii. Show Curvature Combs.

Kesişim eğrisi setlerinden birini sağ tıklayın ve Show Curvature Combs komutunu

seçin.Aşağıdaki noktalara dikkat edin:

• Köşe yuvarlatması, eğriliktarağıyla belirtildiği gibi dairesel bir kesite sahiptir.

• Köşe yuvarlatması ve şişenin yan tarafı teğetlik bakımından uyuşur.

• Köşe yuvarlatması ve şişenin yan tarafı, farklı uzunlukta eğrilik taraklarıyla

belirtildiği gibi eğrilik bakımından uyuşmaz.

Eğrilik tarağının rengi, Tools / Options / System Properties / Color altında

bulunan Temporary Graphics / Shaded seçeneğiyle kontrol edilir. Görüş penceresi

arka plan rengine bağlı olarak, geçici grafik rengini değiştirerek maksimum görünürlük

sağlayabiliriz.

viii. Modify Curvature Scale

Kesişim eğrisini sağ tıklayın ve Modify Curvature Scale komutunu seçin. Eğrilik

taraklarının ölçeğini değiştirmek için çubuğu sağa (azaltmak için) yada sola (artırmak

için) kaydırın.

Show Minimum Radius (eğrilik için)

Eğri üzerindeki minimum eğrilik yarıçapını grafiksel olarak görüntülemek için

kullanılır. Bu kabuk oluşturma ve geometriyi öteleme işlemleri için önemli bilgidir.

Nerede

• Spline tools araç çubuğundaki Show Minimum Radius aracını tıklayın.

• Sketch varlığını sağ tıklayın ve Show Minimum Radius komutunu seçin.

Show inflection points

Bir eğri üzerindeki bükülme noktaları (Inflection Points), eğriliğin yön değiştirdiği

noktalardır ve eğrilik tarağının ters tarafa geçmesiyle gösterilirler.Bu noktalar eğri

üzerinde gösterilebilir.

Nerede

• Spline toolaraç çubuğundaki Show Inflection Points aracını tıklayın.

• Sketch’i sağ tıklayın ve Show Inflection Points komutunu tıklayın.

ix. Minimum Yarıçap.

Eğriyi sağ tıklayın ve Show Minimum Radius komutunu seçin. Eğriye teğet olan

grafiksel bir çember ekrana gelir.Çembere bir yarıçap değeri tutturulur.

x. Bükülme noktaları.

Tekrar sağ tıklayın ve Show Curvature Combs komutunu seçerek eğrilik taraklarını

kapatın. Show inflection points seçeneğini etkinleştirin. Eğrideki her bükülme

noktasında yüz yüze bakan bir çift küçük ok sembolü belirir.

xi. Görüntüleri Kapatın.

Kesişim eğrilerini sağ tıklayın ve Show İnflection Points ve Show Minimum

Radius komutlarını tıklayın.

Sketchten çıkın.

xii. Geri sarın.

Sketchi sağ tıklayın ve Rollback komutunu seçin.

Zebra Şeritleri

Zebra şeritleri (Zebra Stripes), çok parlak bişr yüzey üzerinde uzun ışık şeritlerinin

yansımasını canlandırır. Zebra şeritlerini kullanarak, bir yüzey üzerinde, standart bir

gölgelendirilmiş görüntüyle fark etmenin zor olabileceği kırışıklıkları veya kusurları

görebilirsiniz.

Zebra Stripes

Zebra şeritleri görüntüsünü doğru yorumlayabilmek için biraz açıklama yapmamız

gerekir. Gözünüzde canlanması için fillete sahip bir kutu kullanarak bazı örneklere

bakacağız.

Göz önüne almamız gereken ilk nokta, şeritlerin desenidir. Varsayılan durumda parça,

iç tarafı ışık şeritleriyle kaplanmış büyük bir kürenin içindeymiş gibi görünür. Zebra

şeritleri her zaman eğriseldir (düz yüzlerde bile) ve tekillikleri görüntüler.

Singularity zebra şeritlerinin bir nokta etrafında toplandığının görüldüğü yerlerdir.

Sınır koşulları İnceleyeceğimiz bir sonraki nokta, zebra şeritlerinin yüzeylerin

sınırlarını gerçekten nasıl görüntüledikleridir. Zebra şeritleri görüntüsünü değerlendirerek

bir parçadaki yüzlerin birbiriyle nasıl kaynaştığı hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Üç sınır koşulu vardır:

• Temas. Şeritler sınırda uyuşmaz

• Teğet. Şeritler uyuşur, ancakyönde beklenmedik bir değişme ya da keskin bir

kenar vardır.

• Sürekli eğrilik. Şeritler sınır bouynuca yumuşak bir biçimde devam eder. Eğriliğin

sürekliliği yüz köşe yuvarlatmaları için bir seçenektir.

Nerede

• View araç çubuğundaki Zebra stripes aracını tıklayın.

• View / Display / Zebra stripes komutunu seçin.

i. View / Display / Zebra Stripes komutunu seçin Görünümü döndürün ve şerit

deseninin değişimini inceleyin. Şeritlerin şişenin yüzünden köşe yuvarlatmasına nasıl

geçtiklerine özellikle dikkat edin. Köşe yuvarlatması teğetlikte uyuşur ancak eğrilikte

uyuşmaz

İpucu: Sonradan geri dönebilmek için bu görünüm durumunu kaydedin.

Curvature Continous Fillets: Yüz köşe yuvarlatmaları için Curvature Continous

(sürekli eğrilik) seçeneği komşu yüzeyler arasında daha yumuşak geçiş oluşturabilir.

Sürekli eğrilikli bir yüz köşe yuvarlatmasının yarıçapını belirtmenin iki yolu vardır.

1. Radius değeri belirtin.

2. Hold line seçeneğini kullanın.Bu her yüz seti için bir tane olmak üzere iki tutma

çizgisi gerektirir.

Nerede

Fillet Property Manager’da Face fillet seçeneğini işaretleyin. Fillet Options gurup

kutusunu genişletin ve curvature continous seçeneğini işaretleyin.

ii. Zebra şeritlerini kapatın.

iii. Geri sarın.

iv. İkinci yüzey ayırma çizgisi. Alt yüzde bir sketch açın ve 0.375” değerinde bir

öteleme oluşturun. Bu sketchi alt yüzü ayırmak için kullanın.

NOT: Bu bir sonraki adımda bir hataya neden olur, çünkü yüzey ayırma çizgisi yüz

köşe yuvarlatması için seçilen yüzlerden birini ortadan kaldırır.

v. İleri sarın ve Edit Feature komutunu seçin. Yüz seti listelerinden biri boş

olacaktır. O listeyi tıklayın ve yüzey ayırma çizgisi tarafından oluşturulan yüzü seçin.

Hold line listesini tıklayın ve ikinci tutma çizgisi için yüzün kenarını seçin. Curvature

continous seçeneğini işaretleyin ve OK düğmesini tıklayın.

vi. Eğriliği inceleyin.

İleri sarın ve kesişim eğrilerini inceleyin. Özellikle fillet için eğrilik görüntüsünün nasıl

değiştiğine dikkat edin. Eğrilik taraklarının eşit olmayan uzunlukları, filletin kesite dairesel

olmadığını gösterir. Bunu anlamak kolaydır. Sürekli eğrilikli (Continous curvature) filletleri

dairesel değildir. Ayrıca gövdedeki son köşe Yuvarlatmasındaki ilk tarak öğeleri aynı

boydadır. Bu, filletin şişenin gövdesiyle sürekli eğrilik özelliğine sahip olduğunu gösterir.

vii. Sketch’i silin.Kesişim eğrilerini içeren sketch’i silin. Buna artık ihtiyacımız kalmadı.

viii. View / Display / Zebra Stripes komutunu seçin. Şeritlerin şişenin gövdesinden

fillete nasıl geçtiğini inceleyin.

ix. Zebra Şeritleri görüntüsünü kapatın.

TWIST KULLANIMI Twist along path seçeneği Sweep ile birlikte profili yol boyunca taşırken bükmek için

kullanılabilir.

Büküm, yolun uzunluğu boyunca bir derece (degrees) radyan (radians) ya da tur

(turns) değeriyle tanımlanabilir.

1. Parçayı açın.

Twisted ring adlı parçayı açın. Bu parçada iki sketch bulunur.

Sketch 2, profildir.

Sketch 3, yoldur.

2.Süpürme.

Cut sweep aracını tıklayın ve varsayılan Follow Path seçeneğini kullanarak besit

bir cut süpürmesi oluşturun.

3.Cut Sweep 1 unsurunu düzenleyin.

Cut sweep 1 unsurunu düzenleyin ve orientetion/twist type seçeneğini Twist along

Path değerine ayarlayın. Define by : Turns seçeneğini işaretleyin ve tur sayısı için 15

değerini seçin.

4.Sonuç.

Cut unsurun kenarlarına R 0.013” değerinde bir fillet uygulanarak modeli

tamamlayın.

1

Montaj Sayfas nda Smart Mate (Ak ll li kilendirme) komutu ileMontajlama

ekildeki parçalar Assembly Toolbar nda ki Smart Matekomutunu kullanarak daha h zl montajlamak için a a daki i lem s rasuygulan r.

• Yeni bir SolidWorks döküman açmak için Standart ToolbardanNew veya ekildeki gibi Ana menüden “FileΒNew” seçene i seçilir.

• Kullan c ekran na gelen New Solid Document (Yeni SolidDöküman ) diyalog kutusu gelir. Bu ekrandan yeni bir montaj sayfasaçmak için ekildeki gibi i aretlenir ve OK’lenir.

2

• Aç lan montaj sayfas na parçay ça rmak için Ana menüden ekildekigibi “InsertΒ ComponentΒ From File” seçene i seçilir.

• 1.Parça* Kullan c ekran na gelen Open diyalog kutusundan önceden tasar m yap lm Baseplate parças aç l r ve ekildeki gibi Orijineb rak l r. Orijine b rak lmas n n nedeni parçan n yerinin tan ml ve Fixolmas içindir.

Kullan c ekran ekildeki gibi olur. Parçan n orijini ile montaj sayfas n norijini üst üste gelir.

• 2.Parça* Daha önceden tasar m yap lm montaj m z n ikinci parçasolan CLAMP_ARM_L yine ayn yolla yani “InsertΒ ComponentΒ From File” seçene i ile montaj sayfam z n herhangi bir yerinet klanarak b rak l r.

3

• Assembly Toolbar ndan Smart Mate butonuna t klan r.• Önce ta nacak parçan n referans çift t klanarak seçilir. Bu örnekteki

referans noktam z daha iyi görebilmek için Rotate View komutu ile enuygun biçimde ayarlay n z ve ekildeki gibi deli in kenar na çiftt klay n z.

Ta nacak parça effafla r ve mouse i aretçisinin yan nda ili kilendirmeanlam na gelen ataç i areti ç kar.

• Komuttan ç kmadan ekildeki gibi ilk parçam z n da referans seçilir veparça yerine otomatik olarak yerle ir.

• 3.Parça* Yine ayn ekilde montaj m z n üçüncü parças olanCLAMP_ARM_R ayn yolla yani “InsertΒ ComponentΒ FromFile” seçene i ile montaj sayfam z n herhangi bir yerine t klanarakb rak l r.

4

• Yine ayn ekilde Smart Mate komutuna girilir ve yukar daki i lemtekrarlan r.

Kullan c ekran ekildeki gibi olur.

5

• Bu iki parça u anda birbirinden ayr hareket edebilir.

• Bu iki parçan n birbiri ile paralel çal mas için komuttan ç kmadanreferans düzlemi çift t klan r ve e merkezli olaca di er düzlemseçilir. Bu i lemden sonra parçalar birlikte çal r.

• 4.Parça* Yine ayn ekilde montaj m z n di er parças olan flangebolt short ayn yolla yani “InsertΒ ComponentΒ From File”seçene i ile montaj sayfam z n herhangi bir yerine t klanarak b rak l r.

• Smart Mate komutuna girilir ve ekildeki gibi k sa c vatam z n referansyüzeyi çift t klanarak seçilir.

6

• Komuttan ç kmadan c vatan n ta naca yer yani ana gövde üzerindekikonumunu belirleyecek referans seçilir. C vata montajlanm olur.

• 5.Parça* Yine ayn ekilde montaj m z n di er parças olan Nut aynyolla yani “InsertΒ ComponentΒ From File” seçene i ile montajsayfam z n herhangi bir yerine t klanarak b rak l r.

• Assembly Toolbar ndan Rotate Component seçene i seçilir ve somunmontaj kurallar na uygun bir biçimde çevrilir.

7

• Yine Smart Mate komutuna girilir ve ta nacak parçam z n yanisomunun referans çift t klama ile seçilir.

• Komuttan ç kmadan somunun ta naca yer yani ana gövde üzerindekikonumunu belirleyecek referans seçilir. Somun montajlanm olur.

• 6.Parça* Yine ayn ekilde montaj m z n di er parças olanCLAMP_LINK ayn yolla yani “InsertΒ ComponentΒ From File”seçene i ile montaj sayfam z n herhangi bir yerine t klanarak b rak l r.

• Montaj m zda bu parçadan 2 adet kullan lacakt r.Bu parçay montajsayfas na Ana menüden tekrar ta mak yerine daha k sa bir yollaço altabiliriz.

8

Bunun için :

o Önce ta nacak parça i aretlenir.

o Klavyeden Ctrl tu una bas l tutarak mousenin sol tu u ileparçay ta y n z ve kopyalanacak yere b rak n z.

• Yine Smart Mate komutuna girilir ve ta nacak parçam z n referansçift t klama ile seçilir.

• Komuttan ç kmadan parçan n ta naca yer yani ana gövde üzerindekikonumunu belirleyecek referans seçilir. Parça yerine ta n r.

9

• Kopyalanan parçay da montajlamak için Rotate Component ile uygunkonuma getirip ayn i lemler uygulan r.

• Bu iki parçan n birbiri ile paralel çal mas için komuttan ç kmadanreferans düzlemi çift t klan r ve e merkezli olaca di er düzlemseçilir. Bu i lemden sonra bu parçalar da kendi aralar nda birlikteçal r.

10

• Grafik ekran n n ve dizayn a ac n n son durumu ekildeki gibidir.

• 7.Parça* Yine ayn ekilde montaj m z n di er parças olan flangebolt long ayn yolla yani “InsertΒ ComponentΒ From File”seçene i ile montaj sayfam z n herhangi bir yerine t klanarak b rak l r.

• Smart Mate komutuna girilir ve ekildeki gibi uzun c vatam z nreferans yüzeyi çift t klanarak seçilir.

• Komuttan ç kmadan c vatan n ta naca yer yani ana gövde üzerindekikonumunu belirleyecek referans seçilir. C vata montajlanm olur.

11

• Daha önceden montaj sayfas na ta d m z Nut isimli somunu Anamenüden ça rmak yerine yukarda ki ço altma i lemi somunauygulan r.

• Yine Smart Mate komutuna girilir ve somuna yukar daki i lemlerinayn s uygulanarak yerine montajlan r. Kullan c ekran ekildeki gibidir.

12

• 10.Parça* Yine ayn ekilde montaj m z n di er parças olanCLAMP_PLUNGER ayn yolla yani “InsertΒ ComponentΒFrom File” seçene i ile montaj sayfam z n herhangi bir yerine t klanarak b rak l r.

• Montajlanacak milin birinci ad m için Smart Mate komutuna girilir veekildeki gibi montajlanacak parçan n (Milin) referans yüzeyi çift

t klanarak seçilir.

• Komuttan ç kmadan milin ta naca yer yani ana gövde üzerindekikonumunu belirleyecek referans yüzey seçilir.

• Montajlanacak milin ikinci ad m için komuttan ç kmadan mildeli inin oturaca referans yüzey çift t klanarak seçilir.

13

• Komuttan ç kmadan mil deli inin ta naca yer yani konumunubelirleyecek referans yüzey seçilir.

• Daha önceden montaj sayfas na ta d m z flange bolt long isimlic vataya klavye ve mouse yard m yla ço altma i lemi uygulan r.

14

• Bu c vatan n montaj i lemleri yukarda montajlanan c vatalarla ayn d r.

• Ço altma i lemi yukar daki montajlanan c vataya tak lacak somuniçinde uygulan r ve montajlan r. Montaj n son hali ekildeki gibidir.

15

Montaj Sayfas nda Eploded View ( Patlat lm Görüntü) komutu ile Montaj Patlatma

Karma k montajlarda montaj yapacak i çinin montaj s ras n veyap s n daha kolay anlamas için montaj n patlat lm görüntüsü al n r. Bu görüntü montajc ya hem zaman kazand r r hem de hata oran n azalt r.

• Bu komutu kullanmak için montaj m z ekranda iken Assembly Toolbar ndanExploded View veya ekildeki gibi Ana menüden “InsertΒ ExplodedView” seçene i seçilir.

Ekrana gelen pencere ekildeki gibidir.

Patlatma i lemine ba lamak için New i aretlenir.Ekrana ekildeki görüntügelir.

16

Montaj m z patlatmadan önce ekildeki gibi Ana menüden“ViewΒTemporary Axes” seçene i seçilerek geçici eksenler aç l r.

• Drection to explode along kutucu u i aretlenir ve yön olarakekildeki eksen seçilir.

• Patlat lacak parçalar olarak dizayn a ac ndaki somunlar (Nut) yanii aretli parçalar seçilir.

17

• Bu örnekte Distance kutucu una patlatma mesafesi olarak 120mm

girilir ve Appyl butonuna t klan r.

E er yön ters ise Reverse Drection kutucu u i aretlenirve ters yönde patlat l r.

• Yeni bir patlatma yapmak için New butonuna bas l r ve Patlatmayönü olarak ekildeki eksen seçilir.

• Patlat lacak parça olarak ekildeki gibi somunlar (bolt) dizayna ac ndan seçilir .

18

• Distance miktar 120 mm girilir, yön ayarlan r ve Appyl butonunat klan r.

• Yeni bir patlatma yapmak için New butonuna bas l r. Patlatmayönü olarak ekildeki eksen seçilir ve parça olarak CLAMP_LINKseçilir.

• Distance kutucu una patlatma mesafesi olarak 80mm girilir

ve Appyl butonuna t klan r.

19

• Yeni bir patlatma yapmak için New butonuna bas l r. Patlatmayönü olarak ekildeki eksen seçilir ve parça olarak CLAMP_ARM_Lseçilir.

• Distance kutucu una patlatma mesafesi olarak 40mm girilir

veAppyl butonuna t klan r.

• Yeni bir patlatma yapmak için New butonuna bas l r ve ayn i lemdi er taraf içinde uygulan r. Sadece Reverse Drection kutucu u

i aretlenir ve ters yönde patlat l r.

20

• Yeni bir patlatma yapmak için New butonuna bas l r. Patlatmayönü olarak ekildeki yüzey seçilir ve parça olarakCLAMP_PLUNGER seçilir.

• Distance kutucu una patlatma mesafesi olarak 75mm girilir

ve Appyl butonuna t klan r.

• Bu yap lan i lemleri onaylamak için butonuna t klan r ve komuttan ç k l r.

• Bu montajda parçalar n orijinal yerlerinin daha iyi anla lmas içinpatlatma hatlar n olu turulur. Bu hatt olu turmak için AssemblyToolbar ndan Explode Line Sketch komutuna girilir.

• ekildeki s ra numaras na göre eksenler seçilir ve OK lenir.

21

• leme devam edilirse yine ekildeki numaraland r lm yatayeksenler seçilir ve OK lenir.

22

• leme devam edilirse yine ekildeki numaraland r lm yatayeksenler seçilir ve OK lenir.

• leme devam edilirse yine ekildeki numaraland r lm yatayeksenler seçilir ve OK lenir.

23

• leme devam edilirse yine ekildeki numaraland r lm yatayeksenler seçilir ve OK lenir.

• leme devam edilirse yine ekildeki numaraland r lm yatayeksenler seçilir ve OK lenir.

24

• leme devam edilirse yine ekildeki numaraland r lm yatayeksenler seçilir ve OK lenir.

•

• Grafik ekran n son hali ekildeki gibidir.

1

Büyük Montajlarla Çalışma Kriterleri

Büyük montaj üzerinde çalışırken, çalışmanızın sıkıntıya dönüşmesini

engellemek için aşağıda sıralanan kriterler doğrultusunda hareket etmek gerekir.

1. Mantıklı bir montaj hiyerarşisi kurun:

Montaj dosyasının büyüklüğünü, parçaların temel büyüklüğü ve bunlar

arasındaki ilişkiler belirler. Alt montaj kullanımı bu bilgileri bölecektir. ( Alt gruplar

kendi “Mate”lerini kendi içlerinde bulundururlar.) Bu şekilde montaj içinde herhangi

bir unsur üzerinde değişiklik yapıldığında; bu değişim tüm montajda hesaplanmak

yerine sadece unsurun bulunduğu grupta hesaplanacaktır.

Bu olayı 1500 parçadan oluşan bir montaj üzerinde örnekleyelim:

Bu montaj 650 den fazla “mate” bulundurur. Yazılım bu ilişkileri yenilemesi

yaklaşık 6 saniye sürecektir. Mantıklı bir gruplama yoluna gidildiğinde bu süre 1

saniyenin altına iner!

Ayrıca gruplamanın getirdiği avantajları da göz ardı etmemek gerekir.

Kullanıcı büyük bir montajın küçük bir kısmı üzerinde çalışacağından tasarım kontrol

gücü de o denli artacaktır. Daha da önemlisi aynı proje üzerinde birden fazla kişinin

çalışabilme şansı doğacaktır.

Not: “Component Mirror” komutunu kullanırken parçaları ayrı ayrı seçip

aynalamak yerine gruplama yoluna gidip sadece o grubu aynalamanız, montaj

içerisinde tanımlanan veya tanımlanması gereken “mate” sayısını en aza indirecektir.

2. Konfigürasyon ve Dizayn Tablolarını kullanın:

Birbirine benzer parçalarınız varsa bu parçaları ayrı bir part dokümanında

tasarlayıp montaja eklemek yerine, tek bir part dokümanında dizayn tablosu

kullanarak parçalarınızın konfigürasyonlarını yapabilir; aynı parçayı montajınızda

farklı konfigürasyonda kullanabilirsiniz.

Bir parçadan istediğiniz sayıda konfigürasyon oluşturabilirsiniz. Ayrıca şunu

da belirtmek gerekir ki; konfigürasyonu olan bir part dokümanının büyüklüğü, ayrı

ayrı tasarımı yapılmış olan part dokümanlarının toplam büyüklüğünden çok daha az

2

olacaktır. Hem sabit diskinizdeki kullanılabilir alanınız artmış, hem de montaj

klasörünüz içindeki part dokümanı sayınız azalmış olur.

Dolayısıyla montaj performansı artar.

3. Montajı “Lightweight” yükleyin:

Bu opsiyonla zoom, pan, rotate vb. gibi oriyantasyon komutlarını part

datalarını yüklemeden kullanabilirsiniz.

Kullanıcı part datalarına ulaşmak istediği zaman parçanın üzerine bir kez

tıklaması yeterli olacaktır.

600 parçanın bulunduğu bir montajda, her bir parçanın datalarının

yüklenmesini 1 saniye kabul edersek, montajın tam olarak açılması 10 dakika

sürecektir. Oysa “Lightweight” olarak açılması birkaç saniye alır. Eğer kullanıcı 30

farklı parçanın datalarını yüklemek isterse bu 30 parçanın datalarının yüklenmesi 30

saniye alacaktır.... 9,5 dakikanız size kalmış olur.

4. Basitleştirilmiş Part veya Assembly konfigürasyonları kullanın:

Özellikle parça imalat için hazırlanmışsa, parçayı detaylandırmak gerekebilir.

Bu parça bir alt-montaja alınırken detaylar gizlenebilir. Alt montaj içerisindeki küçük

detaylar görünmeyeceğinden dolayı fillet, chamfer gibi unsurları gizlemek mantıklı

olacaktır. Parçanın bu detayları gizlenmiş bir şekilde basitleştirilmiş bir

konfigürasyonu oluşturulup montaj içinde bu konfigürasyonun kullanılması

performansı fark edilir şekilde arttıracaktır.

Bu konfigürasyonlar daha büyük bir montajda açılacağı zaman “Open”

diyalog kutusunda “Configure” seçeneği aktif hale getirilerek kolaylıkla

değiştirilebilir.

5. SolidWorks2001Plus ile gelen “Large Assembly Performance”

opsiyonunu kullanın:

Solidworks’ün artık büyük montaj performansı adı altında bir opsiyonu

vardır. Montajı yavaşlatan unsurlar çalışma esnasında otomatik olarak hesap dışı

bırakılır. (Tools--> Options-->System Options-->Large Assembly Performance).

3

Bu opsiyonun, montaj açılışında, kullanıcının belirleyebileceği minimum

parça sayısına göre otomatik olarak aktif olması ayarlanabilir.

6. PDM/Works, DBWorks gibi PDM çözümü kullanın:

“PDM (Process Data Management): İşlem Veri Organizasyonu”

Veri organizasyonu bir çok amaç için kullanılır. En belirgin olanı, dosyaların

ve bu dosyalarda yapılan revizyonların mantıklı bir yapıda saklanmasıdır. Diğer

amaçlar da aşağıdakilerdir:

a)- Bir proje üzerinde birden çok kullanıcının çalışabilmesini sağlar.

Bu işbirlikçi çalışma esnasında kullanıcılar, kendilerine ait dosyalara diğer

kullanıcılar tarafından yapılan değişiklikleri görebilirler. Çalışmalarını bu

değişikliklere göre sürdürebilirler.

b)- Yerel sistemde otomatik olarak veri alış-verişi sağlar.

Çoğu sistemde sabit disk üzerinde çalışmak, network üzerinden çalışmaktan

daha hızlıdır. PDM verileri daha hızlı yapılandırabilmek için, bu verilerin

kullanıcının yerel sistemine transferini sağlar. İşlem bittiğinde bu verileri otomatik

olarak geri alır. Dolayısıyla, dosyaları kullanıcının tekrar düzenlemesine gerek

kalmaz.

c)- Gelişmiş veri arama.

d)- Proje veri paylaşımı.

Başka kullanıcı grupları tarafından oluşturulmuş projelere (İzin dahilinde)

ulaşılabilir. Kullanıcılar projelerine, dataları kopyalamak zorunda kalmadan, diğer

projelerden dosya alabilirler.

MONTAJA REFERANSLI PARÇA ÇİZİMİ SolidWorks parça ortamında çizim yapabileceğimiz gibi

montaj ortamında önceden oluşturduğumuz parçalar üzerinde

değişiklik yapabilir veya sıfırdan parça oluşturabiliriz. Bu

kısımda montaj ortamında aşağıdaki konular incelenecektir:

§ Montaj parçalarında değişiklik yapma

§ Montaj ortamında yeni parça açma

§ Montaj ortamında parça oluşturma

§ Montaja referanslı çizim yapma

§ Delik serileri

§ Montajda çoğaltma

§ Dış referansları kırma

1. Montaj Parçalarında Değişiklik Yapma

Kardan mafsalı montajında hareketi iletmek için krank_shaft ve yoke_male parçalarını

birleştirecek bir pim kullanabiliriz. Bu yüzden şekilde görülen yoke_male isimli parçada

bir pim deliği oluşturmamız gerekmektedir.

Bu işlem parça ortamında bir cut extrude ile gerçekleştirilebilir. Yalnız izlenmesi

gereken işlem sırası şöyledir;

§ Crank_shaft isimli parçanın delik çapı öğrenilir,

§ Yoke_male parçası açılarak şekildeki düz yüzde aynı çapta bir sketch oluşturulur.

§ Cut extrude komutu ile belli bir derinliğe kadar delik açılır.

Sonuç olarak pencereler arasında geçiş yaparak zaman kaybederiz ve crank_shaft ve

yoke_male parçalarındaki delikler birbirine bağlı olmadıklarından birindeki değişiklikten

diğer etkilenmez.

Aynı işlem montaj ortamında aşağıdaki gibi gerçekleştirebilir;

§ Delik açmak istediğimiz yoke_male parçasına sağ tıklayıp Edit Part seçin.

Bu komut, montaj ortamında bir parçanın unsurlarının unsur ağacında aktif hale

gelmesini ve bu unsurlarda değişiklik yapabilmemizi veya yeni bir unsur

oluşturabilmemizi sağlar.

Not: Bir parçanın edit part modunda olduğumuzu nasıl anlarız?

i. Edit part dediğimiz parçanın unsurları montajın unsur ağacında mavi

ile gösterilir.

ii. Montaj araç çubuğunda edit component isimli komut aktif

durumdadır.

iii. Varsayılan olarak Edit Component modunda olduğunuz parça

haricindeki bütün parçalar transparandır. Transparanlık koşullarını

değiştirmek için assembly araç çubuğundaki Assembly

Transparency komutunu kullanabilirsiniz. Bu komutta;

a. Opaque: Bütün parçaları katı olarak gösterir

b. Maintain Tranparecy: Parçalara haricen verilen

transparanlıkları aktif hale getirir.

c. Force Transparecy: Bütün parçaları transparan yapar.

Edit Component komutundaki varsayılan transparanlığı değiştirmek için

Tools/Options/Display/Selection menüsündeki Assembly Transparency for in context edit

özelliğini kullanabilirsiniz.

§ Şekilde görülen düz yüzeyde sketch açılarak cut extrude için daire oluşturun.

Buradaki daire Circle komutuyla oluşturulabileceği gibi crank_shaft parçasının delik

kenarı seçilip Convert Entities komutuyla sketche taşınabilir. Böylece iki delik

birbirine referanslı olduğu için çap değişikliği ikisini de etkiler.

Not: Convert edilen dairenin yanındaki mavi ikon (on edge) bu sketchin bir kenara

referanslı olduğu göstermektedir.

§ Sketchten çıkın ve cut extrude komutuyla 5 mm derinliğinde bir delik delin.

Böylece, montaj ortamından ayrılmadan ve montajdaki diğer elemanları referans

alarak pim deliği açtık.

Bundan sonraki aşama deliklerden geçecek pimi yine montaj ortamında baştan

oluşturmak olacaktır.

2. Montaj Ortamında Yeni Parça Açma

Pim için delikleri sonra basit bir extrude komutu ile pimi oluşturabiliriz. Burada

izlenecek basamaklar şöyledir:

a. Insert/Component/New Part komutuna girin. Açılan save as penceresi yeni

oluşturacağız parçayı kaydetmenizi ister. Dosya ismi olarak pim, yer olarak da diğer

parça dosyalarının klasörünü seçin. Save tuşuna tıklayın.

b. Çizim ekranına döndüğünüzde fare imlecinin yanında ikonu görünür. Bu ikon

yeni parçayı oluşturmak için bir sketch açmamızı, sketch açmak için bir düzlem (front,

top,..) veya düz bir yüzey seçmemizi ister.

Not: Yani nasıl ki yeni bir parça dosyası açtığımızda katı oluşturabilmek için üç referans

düzlemden birini seçiyorsak, montaj ortamında yeni bir parça açtığımızda program bizden

başlangıç sketchi için düzlem veya yüz ister.

c. Sketch yüzeyi olarak yoke_male parçasında deliğin bittiği düz yüzü seçin.

Yüzeyi seçtikten sonra program bu yüzeyde sketch açacak ve çizim ekranının sağ üst

köşesinde onay köşesi (confirmation corner) görünecektir.

Montaj ortamında parça açtığınızda bir takım şeyler meydana gelir. Bunlar:

§ Yeni bir parça yaratılır.

§ Montajın unsur ağacında yeni parçanın ismi yazar.

§ Parçanın Front düzlemi ile sketch açmak için seçilen yüz çakışır.

§ Seçilen yüzde sketch açılır.

§ Edit Component moduna geçersiniz.

§ InPlace1 isminde bir ilişki (mate) eklenerek parçayı tam tanımlı yapar.

3. Montaj Ortamında Parça Oluşturma

Sketchi açacağımız düzlemi belirleyip sketchi açtıktan sonra pimi bir extrude şeklinde

oluşturacağız.

a. Pimin deliğe rahat takılabilmesi için bir çap farkı oluşturmak gerekir. Bunun için de

sketch içerisinde Offset komutunu kullanabiliriz. Şekilde görülen kenarı seçerek

Offset komutuna girin ve 0.2 mm’lik iç offset oluşturun.

NOT:Bir önceki alıştırmada Convert Entities komutu ile oluşturduğumuz referansı

bu sefer Offset ile gerçekleştirdik.

b. Extrude komutu ile pim gövdesini oluşturun. Extrude boyu olarak blind bitiş

koşulu ile belli uzunlukta uzatabileceğiniz gibi, bitiş koşulu olarak up to surface

seçebilirsiniz.

DIŞ REFERANSLAR VE MONTAJA BAĞLI

REFERANSLAR NASIL KULLANILIR?

Dış referanslar bir sketch unsuru başka bir model unsuruna bağlayıp tasarımı kontrol

edebileceğiniz bir yöntemdir.

Dış referans, bir sketch elemanı sketchin haricinde bir şeyle ilişkilendirildiğinde oluşur.

Halihazırda bir geometriden ölçü almak veya modelin bir kenarını ofsetlemek bir dış

referans oluşturacaktır.

Bir montaj referansı, bir montajın içindeki başka bir parçadan dış referans alınmasıdır.

Bu, montaj içindeyken Edit Part fonksiyonunun kullanılmasıyla yapılır.

Tasarım hedefi (çalışması): Halihazırdaki bir motor bloğunun tepesine oturacak bir

conta tasarlamak…

Pulun sketch geometrisi blok deliklerini referans alır ve ana extrude’un 5 mm’lik

açıklığa ihtiyacı vardır.

Parça üzerinde çalışan tasarımcı parçada değişiklik olabileceğini

düşünmektedir, ama tasarım sürecinde nerde olacağını bilmemektedir.

Eğer unsurların ölçüleri değişirse conta da yeni tasarımla

beraber hareket etmelidir. Tasarımcı bu aracı kullanmayı

bıraktığında referanslar kendilerini artık güncellememelidir.

Bu, montaj referansını oluşturmak için iyi bir örnek. Conta

geometrisi bloktaki deliklerden referans alacak ve blok

geometrisi değişince kendini güncelleyecektir. Güncelleme

gerekliliği Lock Reference (referans kilitle) fonksiyonu

kullanılarak halledilebilir.

Bu tasarım için iyi bir başlangıç noktası eldeki

montajın basitleştirilmiş bir konfigürasyonun

hazırlanmasıdır.

Tasarımın Son Hali

Hazırdaki Tasarım

Basitleştirilmiş Konfigürasyon

Basitleştirilmiş konfigürasyon şu sebeplerden dolayı yapılmaktadır:

• Görsel karmaşayı minimuma indirmek… Montaj içinde çok fazla parça

gösterildiğinde arandığınızı bulmak zorlaşmaktadır.

• Performans… Güncellenecek geometri sayısının azalması montajın performansını

arttıracaktır.

• İstenmeyen referansları en aza indirmek… Dış referanslar oluştururken, doğru

geometrinin referans alınması edilmesi istenir. Eğer yanlış geometri referans alınırsa,

tasarım sürecinin ileriki safhalarında sorunlar oluşabilir.

Parçayı montajın içerisinde değiştirmek, montaj içinde

Edit Part fonksiyonu kullanarak parçanın part moduna

geçmek demektir.

Parça yandaki şekildeki gibi farklı bir renkle

gösterilecektir. Montajın geri kalanı griyle gösterilmiştir.

Referanslar, herhangi bir montaj parçasıyla

ilişkilendirilebilirler. Referanslar tamamlandığında, parça montaj açılmadan açılabilir,

değiştirilebilir. SolidWorks’te ayrıca dış referansı montaj içersinde değiştirme seçeneği de

bulunmaktadır. Bu seçenek hem montajı hem de parçayı “edit part” modunda açacaktır.

Dış referansları olan parçalar unsur ağacında “->”

sembolü ile gösterilir.

Parçanın kendisi ve referansla oluşturulmuş unsur

simgelerinin ikisi de bu sembolü gösterecektir. Ayrıca,

parça dış referansa sahip birden fazla unsura sahip

olabilir.

Referansı görmek ya da değiştirmek için farenin sağ

düğmesine basın ve List External References’ı (Harici

Referansları Listele) seçiniz.

Dış referans dialog kutusu kullanıcının, parça içindeki harici referansları görmesini ve

değiştirmesini sağlar. Bu dialog kutusu ayrıca, referans için kullanılan unsurlar ve ilişkiyi

kilitleyebilme veya kırabilme olanağı üzerine ek bilgi sağlar.

Unsur Ağacı

“Lock” (kilitle) ve “break” (kır) referansları, referans geometrisini kontrol etmek için

kullanılabilen fonksiyonlardır. Break, referansı kırarak parçanın referanslardan bağımsız

hale gelmesini sağlar. Orijinal geometriye daha fazla referans yapılamaz.

“Lock” referansı dondurmayı sağlar. Referans alınan geometri değişse de parça

geometrisi değişmeyecektir. Lock’un iki avantajı vardır: yeni geometri kullanıcı kilidi

açmadan güncellenmez ve referanslar eski hallerine getirilebilir (unlock).

Bir parçanın tüm dış referanslarını kilitlenmesi işleminin uygulanması geometrinin,

kilidi açmadan hiçbir şekilde güncellenmeyeceği anlamına gelir. Eğer referanslar artık işe

yaramaz haldeyse “Break All” fonksiyonu tüm ilişkilerin daimi bir şekilde silmek için

kullanılabilir.

Montaj referanslarından, farklı değerlere sahip aynı alt

montajlardan kaçınınız (sağdaki örneğe bakınız).

Bu sorunu aşmak için:

• Farklı elemanlar kullanın. Alt montajı iki farklı

parçaya ayırın.

• Bu durumda montaj referansı kullanmayın

• Sketch ilişkilerini suppress’leyin ve geometriyi

oluştururken özgül konfigürasyonlar belirleyin. Alt ıgen

parça için iki konstrüksiyon çevrimi oluşturun ve sketch

ilişkilerini montaj referansını oluşturmak için kullanın.

Dış referansların ve montaj referansların gücü tasarımcıya tasarım çevrimlerini

kısaltma ve çalışmanın kalitesini arttırma imkanı sağlar. Önemli olan neden ve nerede

oluşturuldukları anlamak ve neden ve nerede ilişkinin kilitli ve otomatik güncelleme

durumunu kontrol ettiklerini anlamaktır.

Alt Montaj Konfigürasyonu

EXTERNAL REFERENCES

Soru: Bir montajı bütün parça ve teknik resim dosyalarıyla beraber (tüm projeyi)

kopyalamanın en kolay yolu nedir?

Cevap: Parça dosyalarıyla beraber kopyalamak istediğiniz en üst seviyedeki (top

level) montaj veya teknik resim dosyasını açın. File-> Find References seçerek Copy

Files’ a tıklayın. SolidWorks sizi bütün dosyaları arama zahmetinden kurtararak bütün

referanslı dosyaları sizin seçeceğiniz bir klasöre kopyalar.

Teknik İpucu: Montaj Dosyaları Revizyon Yönetimi

SolidWorks; bir montaj dosyasında kullanılan parça dosyaları ve bu montaj dosyası

arasındaki referanslar kopmadan daha uyumlu çalışabilmeniz için güçlü araçlar

sunmaktadır. Montajlar, parça ve alt-montajlara; teknik resimler ise parça ve montajlara

gerek duyarlar. Referanslı dosyaların birinde yaptığınız bir değişikliğin diğer dosyaları da

etkilemesi için bu referansların yönetimi oldukça önemlidir.

Şimdi, bir montajın parçalarında yapılan son revizyonların montajda da güncellenmesi

üzerine bir alıştırma yapalım. Bu alıştırma için aşağıdaki maddeler kabul edilmiştir:

• Bir montaj F1 klasöründeki parçaları referans olarak kullanmaktadır. Ama bu

parçaların son halleri (revizyonları) F2 klasöründe bulunmaktadır.

• Montajda kullanılan eski parçalar part1_X1.sldprt ve part2_X1.sldprt’dir.

ve bu parçalar revizyona uğrayarak isimlerinin sonundaki X1 eki X2 olmuştur.

Yani part1_X2.sldprt ve part2_X2.sldprt…

Bu kabulleri göz önünde bulundurarak montaj parçalarını güncelleyelim.

1. SolidWorks’te File-> Open komutuna girerek montaj dosyasını bulun. Dosyaya

bir kez tıkladıktan sonra sağ alttaki References butonuna tıklayın.

2. Açılan pencerede Select All seçerek listedeki bütün parçaları seçin. Bu

durumda parçaların çekildiği klasörün F1, revizyon numaralarının X1 olduğunu

göreceksiniz.

3. Browse seçerek revize edilmiş parça dosyalarını bulunduğu klasörü seçin.

Şimdi new pathname sütununda F2 klasörünü göreceksiniz.

4. Revizyon numarasını belirten son eki X2 yapmak için Replace tıklayın.

5. Açılan pencerede Find What için X1, Replace With için X2 girin. Replace All

ve Close ‘a tıklayın.

6. Dikkat ederseniz New Pathname sütunundaki klasör F2 dosyalar X2 oldu.

7. Artık OK diyerek bu pencereden çıkabilir ve montajınızı revize olmuş yeni

parçalarla açabilirsiniz.

DERS 5: WELDMENT Weldment birbirine kaynaklanmış birçok parçadan oluşur. Aslında montaj

olmasına rağmen çoğu zaman BOM amacı için tek parça olarak nitelendirilir. Bunu başarabilmek için weldment’ları çok gövdeli parçalar olarak modelliyeceğiz. Weldment araç çubuğunu kullanarak yapılan parçalar çok gövdeli olurlar. Bu şekilde weldment ortamında size daha fazla weldment komutunu kullanabilmenizi sağlar. Bu şekilde yapabilecekleriniz;

• Profiller, köşebentler, kapaklar, kaynaklara fillet eklenebilir• Profilleri trimleme veya genişletmek için özel amaçlı aracı kullanabilirsiniz.• Teknik çizimlerde kesim listesini yönetebilir ve kesim listesi yapabilirsiniz.• Gövdeleri alt-weldmentlar olarak gruplayabilirsiniz.

Weldment Araç Çubuğu

Weldment’a özel komutlar Weldment araç çubuğunda gruplanmıştır. Bu komutlara Insert, Weldments yoluyla da ulaşabilirsiniz.

Weldment Unsuru

Parçaya Weldment unsuru ekleme şunları yapar:

• Konfigürasyonlar: Aktif konfigürasyonlara <As Machined>özelliği eklenir.

• Merge Result kutusu bu opsiyonu kullanan bütün unsurlardantemizlenir.

• Özel weldment komutları kullanılabilir hale gelir.

Her parça için sadece bir weldment unsuru ekleyebilirsiniz.

1 Parça açın.

Conveyor Frame parçasını açın. Bu parçada profilleri oluşturmak için kullanılan taslak

çizimleri vardır. 2 Weldment unsuru.

Weldment araç çubuğundan Weldment ’a tıklayın.

Tip

Unsur ağacında Weldment unsuru eklenir. Weldment unsurunu eklemediğiniz zaman siz profili eklediğiniz zaman otomatik olarak eklenir.

Profiller

Profilleri 2D ve 3D’deki çizgi veya ark parçalarını kullanarak. Bu teknikle profillerin oturacağı taslağı oluşturabilirsiniz. Profil ekleme prosedürü aşağıdaki gibidir.

1. Profi belirleyin.2. Skeç parçalarını seçin.3. Profilin yerini ve düzenini belirleyin.4. profiller arasında köşe birleşmelerini belirleyin.

Solidworks’te var olan profil çeşitleri aşağıda gösterilmiştir bunun yanında kendi kütüphanenizi de oluşturabilirsiniz.

Giriş:

Profil Ekleme

2D ve 3D deki çizimleri kullanarak profil yolunu belirleyin.

3 Profil ekleme.

Structural Member ’a veya Insert, Weldments, Structural Member’a tıklayın.

Standart için ansi inch’i seçin. Type için Square tube’ i seçin. Size için 3*3*0,25.

4 İlk profil yolunu seçin.

Sistem yola dik olan bir düzlem açar ve profilin çizimini oraya yapıştırır. Profilin ön izlemesi görünür.

5 Kalan yolları seçme.

Üst çerçeveyi oluşturan diğer üç profil yolunu seçin.

Apply corner treatment’ı seçin ve End

Butt2 ’ i seçin.

Köşe Uygulamaları

Bazı kornerlerin sistemin atadığından farklı olmasını isteyebilirsiniz. Bunu yapabilmek için varsayılan korner uygulamasını değiştirebilirsiniz. Köşede oluşan küreye tıklayın. Köşe araç çubuğu ekrana gelir. Uygun olan köşe uygulamasını seçin ve OK’ a tıklayın.

6 Köşe uygulaması.

Köşe uygulamasını aşağıdaki gibi değiştirin.

7 Profili yerleştirme.

Sistem otomatik olarak profil çiziminin originini profil yoluna koyar. Profil çizimindeki noktaları ve köşeleri kullanarak profili yeniden yerleştirebilirsiniz.

Locate Profile’ e tıklayın. Görüntü profilin çizimine zoomlayacaktır. Üst sağ köşedeki referans noktasına tıklayın. Profil şimdi yeniden yerleştirildi.

8 OK’ e tıklayın.

Sistem dört profili ayrı katı gövdeler halinde yapacaktır.

9 Zoom to Fit yapın ve Çizimin Üst Tarafını Gizleyin.

Sketch Considerations

Layout skeçlerle ve profilde nasıl kullanılacakları hakkında aklınızda tutmanız gerekenlerden bazıları;

• Çizimleri 2D ve 3D’de yadabu ikisinin birleşimi şeklinde yapabilirsiniz.

• Bütün profil çizgilerini tekbir skeç içinde çizebilmenin yararını kulanın. Mesela üzerinde çalıştığımız taşıyıcı iskeleti 2 adet 2D çizimden

oluşmaktadır. Bu çizim 3D skeç ile de yapılabilirdi. • Profil yolları 2 şekilde olabilir;

1. Bağlı.2. Bağlı değil ama birbirlerine paralel.

• Profillerin kesiştikleri yerlerden nasıl trimleneceklerini, profilyollarının nasıl bölündüğü belirler. Mesela aşağıda gösterildiği gibi , iki mavi çizginin her biri tek parçadır. İki yeşil çizgi birinci mavi çizgi ile kesiştikleri yerden bölünmüştür ama ikinci ile değil.

• Profil yolu parçalarının bağlı olabilmesi için aynı skeçteçizilmelidirler.

• Tek bir işlemde aynı köşeyi paylaşan iki çizgiyi seçemezsiniz.Aşağıdaki köşeyi oluşturabilmek için iki ayrı profil unsuru yerleştirmeniz

gerekir.

• Bir layout skeç birden çokprofil unsuru için kullanılabilir.

• Profil, profil çizgisininbaşlangıç noktasına yerleşir. Asimetrik şekiller ile çalışırken bu bir sorun olabilir. Parçayı rotate ettirebilirsiniz ama profili mirror yapamazsınız. Eğer yapmak istediğiniz aşağıdaki gibi ise yapmanız gerekenler;

1. Profil skecini diğeryönde çizin.

2. Profil skecininmirrorlanmış halini oluşturun.

10 Ayak ve destek oluşturma.

Structural Member ’a tıklayın. Standart, için ansi inch’i seçin. Type için, square tube’ü seçin. Size için, 3*3*0.25.

Dikey olan skec parçasını daha sonra açılı olanı seçin.

Not: Skeç parçalarını seçim sırası önemlidir. İkinci profil parçası birinciye dokunmalıdır. Açılı olan parçayı ilk seçmek işe yaramayacaktır çünkü dik olan profilin bitiş noktaları açılı olana değmeyecektir.

11 Profilin yeri.

Locate profil’ e tıklayın ve kenarın orta noktasını seçin.

12 OK’ a tıklayın.

Sonuçlar sağda gösterildiği gibidir.

Profilleri Trimleme

Profiller tek unsur altında yapıldığında otomatik olarak trimlenirler. Ama çoğu zaman ayrı işlemlerde yapılırlar. Böyle durumlarda profilleri, daha önce var olan profillere göre trimlemek gerekir.

Giriş: Trim/Extend Trim/Extend profilleri trimler. Trim uygulanabilecek profiller eklenirken köşe

uygulamalarının hepsine ulaşabilirsiniz. Bir profili, diğer bir profilin katı gövdesi ile kesiştiği yerden trimleyebilirsiniz.

13 Profilleri trimleme.

Trim/Extend ’e tıklayın yada Insert, Weldments, Trim/Extend yolundan komuta girin.

Corner treatment için, End Trim ’ i seçin. For Bodies to be Trimmed için ayağı ve açılı desteği seçin.

Trimming Boundry için Planar face’i tıklayın ve düşey kare tüpün alt tarafında ki düzlemsel yüzeyini seçin.

OK’ a tıkayın.

Plaka Ekleme.

Weldment içerindeki parçaların hepsi profil olmayabilir. Bu bölümde basit bir plaka oluşturacağız.

14 Plakayı çizin.

Bottom of Legs düzlemini seçin ve skec açın. Gösterildiği gibi bir dikdörtgen çizin.

15 Extrude.

Blind opsiyonu seçin ve 0.75” derinlik verin. Ayaklardan ters yonde genişletin.

Unsura Plate adını verin.

16 Delik delme.

0.75” lik cıvatalar için Hole Wizard’ı kullanarak 2 adet delik açın. Delikleri şekildeki gibi yerleştirin.

Kaynak

Kaynak katı gövdedir ve ağırlık özellikleri hesaplamaları gibi operasyonlara dahil edilirler.

Giriş Radius şeklinde kaynak.

Seçilen yüzeyler yada gövdeler arasında boşluk olabilir. Kaynağınız bu boşluktan büyük olmalıdır.

Kaynağınızın aralıklı mı yoksa komple mi olacağını belirleyebilirsiniz. Malzemenin her iki tarafını da kaynaklayabilirsiniz. İki tarafınında nasıl kaynaklanacağını belirleyebilirsiniz.

Aşağıdaki tabloda bazı kaynak örneklerini görebilirsiniz. Dikaye plakanın gösterim amaçlı saydamlaştırılmıştır. Bütün kaynakları Weldment unsuruna sağ tıklayıp Suppress Weld Beads’e tıklayarak suppressleyebilirsiniz.

17 Radius kaynak.

Weldment araç çubuğunda Fillet Bead ’ e tıklayın yada Insert, Weldments, Fillet Bead yapabilirsiniz.

Arrow Side’ın altında şunları seçin:

• Bead type = Full length• Fillet size = 0.25• Tangent propagation: selected

18 Yüzeyleri seçin.

Face Set1 için ayağın ön düz yüzeyini seçin. Face Set2 için Plate’in üst yüzeyini seçin.

19 OK’e tıklayın.

Sonuçlar sağda gösterilmiştir.

İpucu

Kaynak yaptığınız zaman kaynakla ilgili annotation lar otomatik olarak görünür. Bunları kapatmak için Tools, Options, Document Properties, Annotations Display. Display filter’ın altında Welds kutucuğunu temizleyin.

Simetriyi Kullanma

Profiller, diğer katı gövdeler gibi mirrorlanabilir ve ya çoğaltılabilir.

20 Mirror.

Mirror ’a tıklayın. Mirror Face/Plane için Right referans düzlemini seçin.

Bodies to Mirror’un altında, ayağı, eğik profili, kaynağı, ve plakayı seçin.

OK’ e tıklayın.

21 Tekrar Mirror.

Referans düzlem için Front düzlemi seçin ve şekildeki gibi mirrorlayın.

Bayraklar ve Profil Kapama

Bayrak ve profil kapama unsurları kaynakta ortak unsurlardır. Bunları manuel yapmak sıkıcıdır. Kaynak ortamında, bu unsurların kullanımını kolaylaştıran ve hızlı yapmanızı sağlayan özel komutlar vardır.

Giriş: Bayrak

Bayrakları eklemek için aralarında 00 ile 1800 arasında açı olan 2 düzlemsel yüzeye ihtiyaç vardır. Yüzeyler birbirlerine değmelidir.

Bayrak Profili ve Kalınlık

İki çeşit bayrak profili vardır. PropertyManager aracılığı ile uzunlukları belirlersiniz.

Bayrak kalınlığı Rib unsurundaki gibi verilir.

Bayrağı Yerleştirme

İki düzlemsel yüzeyi seçtiğinizde sistem onların kesişimlerini hesaplar. Bayrak, yüzeylerin kesiştiği yere yarleştirilir ve bu üç şekilde olabilir:

Ek olarak bu pozisyonlardan

belli bir uzaklıkta olmasını da sağlayabilirsiniz.

Not: Kaynaklarda bayrak kullanımında sınırlama yoktur. Çoklu gövde olsun olmasın bayrakları her parçada kullanabilirsiniz.

Giriş: Profil Kapama

Profil kapamaları kare tüp ve dikdörtgen tüplerin açık olan kısmına kaynaklanmış metal plakadırlar. Bunlar tüpleri kirden, çöküntülerden ve diğer bozucu etkenlerden korumak amaçlı kullanılır.

Profil Kapama Parametreleri.

Profil kapamanın büyüklüğü ve şekli aşağıdaki parametrelere göre belirlenir. • Büyüklük – tübün dış duvarını

ofsetleyerek belirlenir. Bu ofset duvarkalınlığının 1.5 katıdır.

• Kalınlık – PropertyManager’ dankalınlığı belirleyin.

• Köşeler – İsterseniz köşelerepah atabilirsiniz. Eğer pah atarsanız büyüklüğünü belirleyin.

Not: Bayraklar ve profil kapamalar ile profil arasında anne çocuk ilişkisi vardır eğer profili silerseniz onlarda silinirler.

22 Bayrak Ekleyin.

Weldments araç çubuğunda Gusset ’ e tıklayın yada Insert, Weldments, Gusset’ i kullanın.

Polygonal Profile ’ e tıklayın.

d1 ve d2’ yu 5.0 inch yapın.

d3’ ü 1.0 inch yapın.

Profil Angle (a)’ ı 450 yapın.

Gusset Thickness’ı 0.375 inch yapın ve Both Sides ’ a tıklayın.

Location için Mid Point ’ e tıklayın.

Aşağıda gösterilen yüzeyleri seçin.

İpucu: Eğer Select Other’ ı kullanırsanız tüpün iç yüzeyini seçmemeye dikkat edin.

23 OK’ e tıklayın.

Sonuç sağdaki gibidir.

24 Profil Kapama Ekleyin.

Weldments araç çubuğunda End Cap ’ e tıklayın yada Insert, Weldments, End Cap yolunu kullanın.

Thickness’ ı 0.25 inch yapın.

Offset’ in altında, Use thickness ratio’ u seçin ve Thickness Ratio’ ya 0.5 inch değerini verin.

Chamfer Corners’ i seçin ve Chamfer Distance’ a 0.25 inch değerini verin. Tübün gösterildiği gibi açık olan yüzlerini seçin ve OK’ e tıklayın.

25 Reorder Gusset1 ve End cap1 unsurlarını unsur ağacında Mirror1’ in üzerine gelecek

şekilde sürükleyin.

26 Mirror unsurlarını düzeltme.

Mirror unsurlarını, bayrakları ve profil kapamaları Bodies to Mirror listesine eklemek için düzeltin.

Profil Skeçleri

Profillerin skeçleri, sadece bir skeç içeren bir kütüphane unsur parçasıdır. Kendi profilinizi bu şekilde oluşturabilirsiniz. Kaynak profillerinin yeri, Tools, Options, System Options, File Locations, Weldment Profiles’ dan kontrol edilirler. Yazılımda olan profiller install_directory\data\weldment profiles’ tedir

İpucu: Eğer kaynak profillerini değiştirirseniz veya yenilerini oluşturursanız, Solidworks yükleme dosyalarının haricinde bir yerde saklarsanız daha iyi olur çünkü Solidworks’ ü kaldırken sizin profilleriniz Solidworks’ün içinde olmadığı için silinmeyecektir. Yeniden yükleme yaptığınızda profilleriniz tekrar kullanılabilecektir.

Custom Properties

Kütüphane profile parçaları, profillerin ortak ve kendilerine ait özellikleri belirtilmelidir. Ve kesim listesinden seçilebilmelidirler. Mesela yazılımda bulunan profillerin Description adında custom property’leri vardır.

27 Skeç.

Top of Frame referans düzlemini seçin ve skeç açın. Gösterildiği gibi iki çizgi çizin. Mirror’u kullanarak origine göre simetrik yapın.

28 Skeçten çıkın.

29 Profil ekleyin.

Structural Member ’a tıklayın yada Insert, Weldments, Structural Member’a tıklayın.

Standard için ansi inch’ i seçin ve Type için angle iron’ı seçin.

Listeyi kontrol edin, bizim istediğimiz boyutlar 3*3*0.25 ve bu listede yok.

PropertyManager’ ı kapatmak için Cancel’ a tıklayın.

30. Kütüphane parçasını açın.

Open ’ a yada File, Open’ a tıklayın.

Files of Type’ ı Lib Feat Part (*.lfp, *.sldlfp) olarak değiştirin ve şu dosyaya girin:

data\weldment profiles\ansi inch\angle iron

3*2*0.25 Parçasını seçin ve Open’ a tıklayın.

31 Skeci düzeltin.

Yatay uzunluğu 2.00” dan 3.00” yapın.

İki arka tanjant olan bir centerline çizin.

Centerline’ın orta noktasına nokta koyun.

Skeçten çıkın.

Not: Centerline ve nokta profili yerleştirmede kullanılacaktır.

32 File, Save as

Değiştirdiğimiz parçayı 3*3*0.25.sldlfp olarak kaydedin.

33 Custom Properties

File, Properties’ e tıklayın. Custom tabına tıklayın.

DESCRIPTION özelliğinin bilgisine dikkat edin.

Kullanılan uzunlukların Value/Text Expression alanında nasıl kullanıldığına dikkat edin. Uzunluklar değiştiğinde açıklamanın da otomatik olarak değiştiğini göreceksiniz.

Profil ile ilgili açıklama olması önemlidir, çünkü kesim listesi oluşturulurken custom property kullanılacaktır.

34 Kütüphane parçasını kapatın.

35 Profil ekleyin.

Structural Member ’ a yada Insert, Weldments, Structural Member’ a tıklayın.

Standard için, ansi inch’ i seçin.

Type için, angle iron’ ı seçin.

Size için, 3*3*0.25’ i seçin. Bu bizim oluşturduğumuz profil.

36 Profil çizgilerini seçin.

37 Locate profile’ e tıklayın.

Profil açık renkte görünecektir.

38 Rotate the Profile

Settings’ in altında, Rotation Angle için 1350 giriniz.

39 Profili yerleştirin.

Centerline’ ın ortasındaki noktayı seçin.

40 OK’ e tıklayın.

Sonuç aşağıda gösterilmiştir.

DERS 7: TASARIM MANTIĞI SolidWorks gibi parametrik bir modelleme programını verimli kullanabilmeniz için

modellemeye başlamadan önce parçanın tasarım mantığını tam oturtmanız

gerekmektedir.

Tasarım mantığı, tasarım süresince izleyeceğini plan olup parça değiştiğinde nasıl

davranacağını yönetmektedir. Tasarım mantığını oluşturan çeşitli sebepler vardır:

A. Sketch’te Tasarım Mantığı:

1. Otomatik Sketch İlişkileri: Geometrinin oluşturulma şekline bağlı olan bu

ilişkiler paralellik, diklik, yatay ve dikeylik olabilir.

2. Eşitlikler: Ölçülerin birbirine bağlı olarak değişmesini sağlayarak, değişikleri

otomatikleştirir.

3. Sonradan eklenen Ölçüler: Otomatik ilişkiler ile aynı görevi gören ama kullanıcı

tarafından sketche dahil edilen ilişkilerdir.

4. Ölçülendirme: Sketchi tam tanımlı yapmak için yapılan ölçülendirmelerin tekniği,

değişiklikleri nasıl yapacağınızı belirler.

ÖRNEK 1: Sağdaki sketchte yapılan ölçülendirme,

toplam uzunluktan (100 mm) bağımsız olarak, iki daireyi

kenarlardan 20 mm mesafede tutacaktır.

Baseline adı verilen bu ölçülendirmede ise iki daire

arasındaki mesafe dikdörtgenin sol kenarına bağlı olarak

değişmektedir.

Bu ölçülendirme tarzında ise soldaki daire sol kenara

göre, sağdaki daire iki daire arasındaki mesafeye göre

yönlenmektedir.

ÖRNEK 2: Ölçüleri oluşturmak için kullanılan metotlar farklı sonuçlar doğurabilir.

Geometrik toleranslardan dolayı bu her zaman apaçık değildir. Aşağıdaki örnek aynı

ölçünün farklı şekilde elde edilmesidir. İlk ölçü sağ dikey çizgiyi, ikincisi iki nokta

arasındaki mesafeyi, üçüncüsü ise üst nokta ve alt çizgi arasındaki mesafeyi kontrol

etmektedir. Burada dikdörtgenin sahip olduğu yataylık ve diklik ilişkileri farklı şekilde

oluşturulan bu ölçünün aynı sonuçlar vermesini sağlar. Ama geometrik ilişkileri silip bu

ölçüleri değiştirmeyi denerseniz farklı sonuçlar elde edildiğini göreceksiniz.

Line Secleted

2 Points Selected

Line and Point Selected

B. Parça Ortamında Tasarım Mantığı:

1. Layer Cake Yaklaşımı

2. Potter’s Wheel Yaklaşımı

3. Manufacturing (İmalat) Yaklaşımı

1. Layer Cake Yaklaşımı

2. Potter’s Wheel Yaklaşımı

3. Manufacturing (İmalat) Yaklaşımı

ÇOKLU GÖVDELERDE GÖVELER ARASI

İLİŞKİ VERME SolidWorks çoklu gövde çalışma mantığına göre önceden tasarladığınız bir parça

başka bir parça dosyasına çağırarak burada konumlandırmak isteyebilirsiniz. Böylece

çokça kullandığınız parçalarını defalarca çizmek yerine kütüphaneye kaydeder,

gerektiğinde çağırarak tasarımın içine dahil edebilirsiniz.

Bu durumda çizim sayfasına çağırdığınız gövde/parçayı belirli yüzey veya kenarlar ile

ilişkilendirip rahatça yerleştirebilirsiniz.

Aşağıda bununla ilgili bir alıştırma yapılmıştır.

1. Ana_Parca.sldprt isimli parçayı açın. Unsur ağacının en altındaki filet

unsurunu rollback yaparak kapatın.

Unsur ağacının görüntüsü sağdaki gibi olmalıdır.

2. Şekilde gördüğünüz ana parçanın dört köşesine kulaklar ekleyerek tek bir parça

haline getirilecektir. Bunun için önceden çizilmiş kulak.sldprt isimli parça çağırılacak.

Insert/Part menüsüne girin. Aynı klasördeki kulak.sldprt isimli dosyayı seçin.

Parça seçildikten sonra sol tarafta Insert Part komutu aktif hale gelir. Menünün

en altında Launch Move Dialog seçeneği işaretli olduğu takdirde onat verildikten sonra

parçayı konumlandırmak için Locate Part komutu açılacaktır.

Çizim ekranında ön izlemesi görülen kulak parçasını ana parçanın dışında bir yere

bırakın.

3. Parça çizim ekranında yerini alınca Locate Part komutu aktif hale gelir. Bundan

sonra yapılması gereken geometrik ilişkileri kullanarak parçayı ana parçanın sol üst

köşesine yerleştirmektir.

Sol menüye baktığınızda gördüğünüz ilişki tipleri sketch içerisinde çizgi ve noktaları

birbirine bağlamada kullanılan ilişkiler ile benzerlik göstermektedir. Yalnız burada

ilişkilendirmek için çizgi ve nokta değil, kenar ve yüzeyler seçilmektedir.

İlk olarak kulağın alt yüzeyi ile ana parçanın ön

yüzeyini birbirine denk konuma getirmek için iki

yüzeyi seçin. Program bu iki yüzey arasında

verilebilecek en mantıklı ilişkiyi seçerek uygular

(Coincident). Bizim istediğimiz başka bir ilişki ise

menüden seçebiliriz.

Add tuşuna tıklayarak ilişkiyi oluşturun. İlişkinin aşağıdaki Mates penceresinde yerini

aldığını göreceksiniz. Daha sonra bu ilişkiyi silmek veya değiştirmek isterseniz bu

pencereden seçerek işleme devam edebilirsiniz.

4. Bir sonraki işlemde kulağın ve ana parçanın sol yan yüzeylerini denk getireceğiz.

Bunun için halen aktif olan komutta bu iki yüzeyi seçin. İkisi arasında coincident ilişkisi

oluştuğunu göreceksiniz.

5. Son olarak iki parçanın üst yüzeylerini seçerek aralarında coincident ilişkisi

oluşturun.

Böylece ilk kulağımızı parçaya yerleştirmiş olduk. Şimdi diğer üç köşede kulaklar

oluşturacağız. Bunun için Insert Part komutu yerine Mirror komutunu

kullanarak mevcut olan kulağı kopyalayacağız.

6. Fetures araç çubuğundaki Mirror komutuna girin.

Aynalama yüzeyi olarak Right Plane’i aynalayanak gövde olarak kulağı Bodies to Mirror

penceresinde seçin.

7. Şimdi bu iki kulağı aynalama ekseni olarak Front Plane’i kullanarak diğer tarafa

aynalayın.

Artık elimizde bir ana parça ve dört kulak olmak üzere toplam 4 gövde bulunuyor.

Unsur ağacındaki Solid Bodies klasörünün yanındaki (4) sayısı da bunu göstemektedir.

Eğer bir elimizdeki parçanın tek gövdeli olmasını istiyorsak bu beş göveyi birleştirmeliyiz.

SolidWorks’te bu işlemler için Insert/Features/Combine komutu kullanılmaktadır.

8. Son işlem olarak Insert/Features/Combine komutuna girerek Add seçeneği

aktif iken beş gövdeyi çizim ekranından veya unsur ağacından seçiniz.

O

na

y

ver

diği

niz

de

çizi

m

ekr

anı

nda gövdelerin birleşmiş olduğunu ve unsur ağacında Solid Bodies klasörünün yanında

(1) yazdığını göreceksiniz.

MALZEME KÜTÜPHANESİ OLUŞTURMA (Metarial Editor)

Bilindiği gibi SolidWorks ün malzeme kütüphanesinde sınırlı sayıda malzeme bulunmaktadır. Ancak esas amaç sadece tasarımın ağırlığını görmek ise mevcut kütüphaneden muadil bir malzeme seçmek yeterli olacaktır.

Bilindiği gibi teknik resimde hazırladığımız antetlere linkler atayarak teknik resim kağıdınızda parçanıza atadığınız malzemenin otomatik isminin olarak görünmesini sağlayabilirsiniz. Dolayısı ile antet te bu özelliği kullanarak Türkçe bir malzeme ismi görmeyi tercih edebilirsiniz.(Örneğin St 37 çeliğinin otomatik olarak teknik resimde görünmesini isteyebilirsiniz ancak bu malzeme standart kütüphanede bulunmaktadır.) Bu gibi durumlarda kendi malzeme kütüphanemizi rahatlıkla oluşturabilmekteyiz.

Aşağıdaki aşamaları izleyerek kendi kütüphanenizi rahatlıkla oluşturabilirsiniz.

1) Unsur ağacından “Metarial <not specified>” ınüzerine sağ tuş yapıp “Edit Material” diyelim.

2) Referans bir malzeme seçip “Create/Edit Material”tuşuna basalım. Örneğin kütüphaneye ekleyeceğinizmalzeme çelik ise çelik (steel) katagorisiiçerisinden bir malzeme seçilip bu tuşa basılmalıdır.

3) Açılan pencereden “New MetarialDatabase” seçeneği seçilir ve akabinde birkayıt penceresi açılır.

C:\Programfiles\SolidWorks\lang\english\sldmaterials

adresine malzeme kütüphanenizin genel ismini vererek kaydedin. (Örneğin firma isminiz.)

4) “Metarial Classification” sekmesine malzemekategorinizi, “Material Name” sekmesine de kayıt edeceğiniz malzemeyi yazınız.

5) Yukarıdaki “Default Appearance” sekmesinetıklayıp malzeme görünümünüzüseçebilirsiniz. Özellikle ekran kartınız “RealView” özelliğini destekliyor ise gerçekbir malzeme görünüşünü CAD data nızda eldeetmeniz mümkün olacaktır.

6) “Physical Proparties” Sekmesindeki Valuebölümünden, Proparty bölümünde özelliğin karşılında denk gelen bütün değerleri çift tıklayıp değiştirebilirsiniz. Eğer amacınız sadece tasarımınızın ağırlığını görmek ise Density bölümünden özkütleyi girmeniz yeterli olacaktır, diğer özelliklerin aynı kalmasının bu aşamada hiçbir önemi yoktur.

6) “Crosshatch” sekmesinden malzemenizintarama çizgisi bilgisini girebilirsiniz. Bubilginin part ortamında hazırlanmasınınsebebi, parçanızı teknik resme atıp kesitaldığınızda program direkt olarak partortamındaki malzeme bilgisine baş vuruptaramayı buradaki malzeme bilgisine göretaramaktadır.

CAD programları tasarlandıktan sonra her malzemenin tarama çizgiside standardize edilmiştir. Örneğin el ile çizdiğimiz zamanlarda kullandığımız ve AutoCAD tende bildiğimiz 45°lik eşit aralıklı tarama çizgisi ANSI31 esasen demirin tarama çizgisidir.

Bu aşamaları gerçekleştirip Tamam dediğinizde ve Matarial Editor den çıkıp tekrar girdiğinizde artık kendi malzeme kütüphanenize bu penceren ulaşabilirsiniz.

Son hazırladığınız malzemenize Material Editor den ulaşıp, “Create/Edit Material ” seçilip buradan yeni katagoriler veya mevcut kategorilere yeni malzeme kaydetme işlemleri yukarıdaki sıralama uygulanarak hazırlanabilir.

KENDİ FOTOĞRAFLARINIZI TEXTURE OLARAK EKLEYİN

SolidWorks ün 2008 dışındaki versiyonlarında tasarımlarınıza texture (kaplama) ve renk atamak Appearance menüsünden gerçekleşirdi. (Parçanın üzerine sağ tuş, face feature body seçeneklerinden uygun olanın altından ulaşılabilir.) 2008 versiyonunda bu menüye aşağıdaki resimde de görebileceğiniz parçanın üzerine sağ tuş yapıp Appearance Callout ikonundan ulaşılabilir.

SolidWorks ün kaplama kütüphanesinin dışında kendi fotoğraflarınızın bulunduğu bir klasörü de (.jpg, .bmp, .png uzantılı olmak koşulu ile) Texture olarak kullanabilirsiniz.

Bunu gerçekleştirmek için Options tan;

File Locations içerisindeki “Show Folders For” penceresinden Textures seçilir ve Add butonuna basılarak Texture için hazırladığınız klasör seçilip onay verilir. Bu işlemi yaptıktan sonra artık kaplama klasörünüz Texture komutunun içerisinde aşağıdaki gibi görülecek ve içerisindeki fotoğrafları kaplama olarak kullanabileceksiniz.

Kaplama Örnekleri:

Parçanızın Belirlediğiniz Herhangi Bir Bölgesine Texture Uygulama (Split Line)

Şekilde görülen yüzeye texture uygulandığında komple bütün yüzeyi sarmaktadır. Bu yüzeyin sadece bir bölümüne kaplama atamak istiyorsanız “Curves-Split Line” seçeneği ile yüzeyi bölmek gerekir.

İşlem Aşamaları;

• İlk olarak yüzeye (silindirik ya da eğrisel ise herhangi bir mesafe uzakta planeoluşturarak) bir sketch açılır. Bölmek istediğiniz sınır tek bir kapalı kontur olacakşekilde çizilir.

• Features—Curves—Split Line komutuna girilir.

Split Line komutu içerisindeki projection seçeneği seçilir ve yukarıdaki seçimler gerçekleştirilir.

• Bölünen yüzeyde sağ tuş yapılıp Appearance Callout sekmesinden Face bölümündenTexture a şekildeki gibi girilip istenen texture seçilir.

• Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi seçtiğiniz kaplama sınıra yerleşti ancak denenirsegörülecektir ki logo yazı fotoğraf tarzındaki kaplamaları seçilen sınırakonumlandırmak oldukça güçtür. Eğer firma logonuzu, fotoğrafınızı v.b.. parçanızınveya montajınızın üzerine yerleştirmek istiyorsanız daha kolay ve pratik bir yol olanSketch Picture kullanmanız daha yerinde bir yöntem olacaktır. Ancak bu yöntemidüzlemlere uygulayabilmektesiniz.

Sketch Picture Kullanımı

Uygulamayı gerçekleştirmek istediğiniz yüzeye bir sketch açılır. Ardından Tools_Sketch Toolsisinden sketch picture seçeneği seçilir.

Komuta girdikten sonra bir pencere açılır ve buradan yerleştirmek istediğiniz fotoğrafı seçersiniz. (Komut .bmp, .gif, .jpg, .jpeg, .gif, .wmf, .psd gibi birçok grafik uzantısını desteklemektedir.)

Sol tarafta Proparty Manager daki seçenekler ile x,y,z koordinatlarında resminizi öteleyebilir (Bu işlem için resmin köşelerindeki seçenekler de kullanılabilir.), döndürebilir.büyütüp küçültebilir, ters-düz edebilir veya transparanlık kazandırabilirsiniz.

1

3D Sketches

Yeni bir part açalım

Right referans düzleminde bir sketch oluşturalım ve bir yatay merkez çizgisi çizelim. Bu çizgi bizim açılı düzlem oluşturmamızı sağlayacak. Sketch’ten çıkalım.

2

Plane, düzlem butonuna tıklayalım ve ’ı yani açılı düzlem oluşturmayı seçelim.

Açıyı 35 derece olarak seçelim ve Reverse Direction (yani ters yön) kutucunun seçili olmasına dikkat edelim.

Yeni referans düzlemimizi Angle olarak isimlendirelim .

3D Sketch butonuna tıklayalım ve Görünüşü izometrik yapalım.

Çizgi butonuna basalım ve Origin i başlangıç noktası olarak seçelim.

X işaretleyicisi (markeri) çıkana kadar faremizi sürüyelim.

3

X axis sine geldiği zaman kursör değişecek ve XY düzlemin çizimimizi

yapacaktır. Çizgimizi 40 inc olarak çizelim.

Çizgi komutu aktif olduğu zaman, klavyenin “Ctrl” tuşuna basılı

tutup ve de angle olarak adlandırdığımız düzelme Feature Design

Tree den seçelim.

Siz sketch’inize

başladığınız zaman bir

sonraki çizginizde, XY

düzlemini angle isimli

referans plane’e yapışık

olarak alıcaktır.

4

Yeni çizgimizin son

noktası Origin de ve de diğer

tarafı ise seçilen düzlemin axis

si doğrultusun da çizilecek ve

14 inc uzunluğunda yapalım.

Angle isimli düzlemin

nasıl tanımlandığına bağlı

olarak, siz X yada Y doğrultusun

da çir çalışma yapacaksınız. Bu

benzetmede Y doğrultusunda

yapılmıştır.

Çizgisinin sonuna ve

merkez çizgisine “Concident”

ilişkisi verelim.

Ctrl Tuşuna basılı tutalım

ve Top referans düzlemini

seçelim.

Tekrar çizgi butonuna

tıklayalım ve de Top düzleminin

X axisi si doğrultusunda bir

çizgi çizelim birinci çizimimiz

hizasında duralım.

5

İp Ucu: Standart Düzelmeler arasında Tab ‘a basarak da çalışma düzlemlerini değiştire bilirsiniz.

Birinci ve sonuncu çizgilerin

açık olan son kısımlarını

ilişkilendirelim. Bunun için

Along Z ilişkisini kurmak

gerekir,

çünkü Front düzleminin Z

axisin de aynı doğrultuda

olmasını

istiyoruz.

Gösterildiği gibi

ölçülerini verelim ve biz

bu ölçüleri verdikten

sonra sketch imiz fully

defined yani tamamen

tanımlı olacaktır.

3D Sketch den çıkalım.

6

Sketch çizgilerinin sonuna bir düzlem atayalım ve iç içe iki adet

çember çizelim bu çemberler borunun iç ve dış çaplarını

oluşturmaktadır.

Çemberleri kullanarak bir

Sweep Boss Feature

oluşturalım ve 3D sketch’i de

path yani yol olarak seçelim.

1

“Sheet Metal” (Sac Metal)

Bu, adım adım uygulama sonucunda siz, sac parça tasarımında kullanılan

komutları ve temel kriterleri öğrenmiş olacaksınız.

Örneğimizde bir oto-teyp kasası tasarlayacağız. O halde SolidWorks

yazılımımızı çalıştırıp, yeni bir parça dosyası oluşturalım:

1. Parçamızın ölçü birimi “inç” tir.

Eğer biriminiz inç değilse:

Bunu SolidWroks genel araç çubuğundan, yani aşağıya doğru çekilen

menülerden “Tools” menüsünü seçin. Buradan “Options” a tıklayın. Karşınıza

çıkacak diyalog kutusundan “Document Properties” sayfasına geçin. Buradan

“Units” seçeneğine tıkladığınız zaman, sağ taraftan “Linear Units” etiketli listeden

“Inches” birimini seçip “OK” e basın. Artık Biriminiz inçtir.

Yeni yaratmış olduğumuz parça dosyasını “Kasa” ismiyle kaydedelim.

2. Ön düzlemde bir “sketch”

oluşturalım ve bir dikdörtgen

çizelim. Dikdörtgenin aşağıdaki

kenarını “Construction Geometry”

komutu ile referans çizgisi haline

dönüştürüp, bu çizgi ile orijin noktası

arasında “Midpoint” ilişkisi

verelim.

3. “Base Flange/tab” komutuna tıklayalım.

(Sac Tasarım komutların,ı herhangi bir araç çubuğu üzerinde sağ tıklama ile

“Sheet Metal” seçimini yaparak, ekrana alabilirsiniz.)

2

Grafik ekranı otomatik olarak izometrik görünümü alacaktır. Parametreleri

aşağıdaki gibi değiştirelim:

(Derinlik): 9.5”

(Kalınlık): 0.0359”

(Büküm Yarı Çapı): 0.1”

Kalınlık yönünün dışarıya doğru olmasına dikkat edin. Gerek duyuyorsanız,

“Reverse Direction” kutucuğunu seçerek yönü değiştirebilirsiniz.

OK’i tıklayarak flanşı meydana getirelim.

4. “Base-Flange” unsuru, yanında iki tane daha (“Sheet Metal1”, “Flat

Pattern1”) sac tasarım unsuruyla, unsur kontrol ağacına eklenmiştir.

Bent Parametreleri:

Unsur Kontrol Ağacında (UKA) “Sheet Metal” unsurunun üzerinde sağ

tıklama yapalım ve karşımıza çıkan listeden “Edit Definition”ı seçelim.

Ekrana gelecek olan “Sheet-Metal” diyalog kutusunda “Bend Allowance”

etiketi altında 3 tip büküm metodu bulunmaktadır.

3

Use Bend Table:

Bu seçenekle, SolidWorks’ün kendi Excel tablolarından, veya sizin de

hazırlayıp kaydettiğiniz tablolardaki büküm yarı çap değerlerine göre sac

modellemenizi yapar.

K-Factor:

Bent hesaplamalarında kullanılan bir sabittir. İsterseniz, bu sabite

doğrultusunda bükümlerinizi yapar.

Bend Allowance:

Bu seçenekte ise siz, deneyim ve tecrübeleriniz sonucunda elde etmiş

olduğunuz değeri girebilirsiniz.

5.

Shift tuşuna basılı tutarak

yukarı ok tuşuna iki kez basalım.

Modelimiz ekranda 180° dönecektir.

Bize yakın kenar zumlayalım.

6. Normalde, bir eğri üzerinde, ona normal bir düzlem oluşturup öyle

“Sketch” açıyorduk. Fakat bir kısa yol var:

Kenara tıklayarak seçimimizi

yapıp “Sketch” ikonuna basalım.

Otomatik olarak, en yakın uç noktada,

bu nokta normalinde bir taslak

oluşturulacaktır.

4

“Sketch” komutundan çıktığınız

zaman sistem otomatik olarak bir

düzlem yaratıp UKA’ ya ekleyecektir.

7.

Orijinden başlayan yatayda

0.625” uzunluğunda bir “Line”

çizelim.

8. “Miter-Flange” ikonuna tıklayalım.

Oluşacak olan flanşın ön

izlemesi ekrana gelecektir. Model

üzerinde “Propagate” işaretçisine

tıklarsak (ki seçimimiz bu olacaktır),

otomatik olarak seçili kenarla ilgili tüm

teğet kenarlara flanş atılır (İşaretçinin

rengi sarıya döner). Tekrar tıklama ile

ilk seçime dönebiliriz.

5

9. Özellik kontrolöründe ayarları aşağıdaki gibi değiştirelim:

Üç tip flanş pozisyonu vardır:

Materyal içeride

Materyal dışarıda

Dışardan büküm

10. Bu komutla flanşlar ve bükümler, UKA’ da ayrı ayrı üç unsur şeklinde

oluşmuştur.

11. İzometrik görünüşe dönelim ve şekildeki gösterilen alana zumlayalım.

12.

Dış düşey kenarı seçip,

“Edge-Flange” ikonuna tıklayalım.

Kursörü sola doğru çekip, ön izlemeyi

oluşturmak için faremizin sol tuşuna

tıklayalım.

13. Flanş parametreleri aşağıdaki gibi olmalıdır:

Angle: 90°; Materyal dışarıda.

14. Yine özellik kontrolöründe “Edit Flange Profile” butonuna tıklayarak,

profilimizi değiştirme işlemine başlayalım.

6

Bu işlem sonrasında karşımıza, “Profile Sketch” diyalog kutusu çıkacaktır.

15. Geometriyi

sürükleme, radius atma ve

ölçümlendirme sonrasında yan

taraftaki şekle getirelim.

16. “Profile Sketch” diyalog kutusundan “Back” e tıklarsak, “Sketch”ten

çıkıp, bir önceki görünüşe döneriz. Burada düzeltmek istediğimiz veya değiştirmek

istediğimiz bir opsiyon varsa tekrar düzeltme yapabiliriz.

Eğer “Back”e değilde “Finish” e tıklamış olsaydık, sistem otomatik olarak

“Sketch”ten çıkacak, flanşı oluşturacaktı. Biz de dolayısıyla yapmamız gereken

değişiklikleri tekrar “Edit Definition”ı kullanarak yapacaktık.

17. SolidWorks’teki her unsur gibi, bu kenar flanşına da “Edit Definition”

kullanılarak ekleme yapılabilir.

18. Aynı yöntemle diğer kenara da böyle bir flanş ekleyelim. (Yalnız profilin

biraz daha değişik olduğuna dikkat ediniz.)

7

19. “Miter-Flange” ile oluşturduğumuz flanşlardan üsttekinin yüzeyini seçip

“Sketch” açalım.

20.

Merkezi kenarla çakışık olan ve

ölçümlendirilmesi şekildeki gibi bir

çember çizelim.

21. “Tab” ikonunu

tıklayalım.

Bu komutla çizdiğimiz

profil, derinlik ve yön otomatik

olarak modelden referans

alınarak, sac modele unsur

olarak eklenir.

22. Açılımı birkaç yolla alabiliriz.

Birincisi; UKA’ dan “Flat-Pattern1” unsuruna sağ tıklama yapıp, listeden

“Unsuppress” i seçerek.

“Flattened” komutuyla da bu prosedürü gerçekleştirebiliriz.

23. Üst görünüşe dönüp yukarıdaki yöntemlerden birini kullanarak açılımı

yapalım.

Büküm eksenleri, gerçek ölçüleri ve şekliyle açılım aşağıdaki gibidir.

8

24. Model görünüşüne “Flat-Pattern1” i supress yaparak veya yine aynı ikona

basarak geri dönelim.

25. Bir önceki “Sketch” yüzeyindeki yeni bir “Sketch” açalım.

26. Dairesel kenarla eşmerkezli, 0.25”çapında bir çember çizelim.

27. “Cut-Extrude” ikonuna tıklayalım ve seçeneğimiz “Blind” da iken

“Linked to thickness” seçeneğini işaretleyelim. Bu seçenek, “Cut-Extrude”

derinliğini sacın kendi kalınlığına göre ayarlar.

28. “Unfold” ikonuna tıklayalım ve ilk önce sabit kalacak yüzeyi, sonra da

açılmasını istediğimiz bükümü (birden fazla büküm seçilebilir) seçelim. Şekildeki gibi

seçimlerimizi yaptıktan sonra onay verelim.

9

29. Seçilen büküm,

seçilen yüzey aynı

pozisyonda kalmak şartıyla,

açılmıştır.

30. Sabit seçtiğimiz yüzeyde bir

“Sketch” açalım ve şekildeki gibi bir

çember çizelim.

31. “Linked to thickness”

opsiyonu seçili olarak, “Cut-Extrude”

komutuyla delik açalım.

32. “Fold” ikonuna tıklayarak “Unfold” operasyonunda kullandığımız

sabit yüzü seçelim. Kapanması gereken bükümleri tekrar seçmektense, “Collect All

Bends” butonuna tıklayalım. Sistem bükümleri tanımlayacaktır.

10

33. Sonuç şekildeki gibidir.

34. Aşağıya çekilen menüden “Tools”, “Feature Palette” e tıklayalım.

“Feature Palette” penceresi ekrana gelecektir. “Palette Forming Tools”

klasörünün içindeki “Embosses” klasörünü, çift tıklayarak açalım.

Modelin görünüşünü izometrik’e dönüştürüp, sol yüzeyine zumlayalım.

35. “Counter sink emboss” u modelin yüzüne sürükleyelim.

Unsuru modelin üzerine doğru

yönlendirdiğimizde ön izlemesi oluşur.

Unsuru bırakmadan klavyeden “Tab”

tuşuyla bu unsurun yönünü

değiştirebiliriz.

Unsuru yüzeye bırakarak

sürükleme işlemini bitirelim.

11

36. Şu an sürükleyip

bırakmış olduğumuz unsurun

taslağına eklenti yapma

durumundayız.

Karşımızda, bize unsurun yerini belirlememizi isteyen bir diyalog kutusu var.

Henüz “Finish”i tıklamayacağız.

37. “Sketch”i şekildeki gibi

ölçülerle model üzerinde yerleştirelim

ve sonra “Finish”i tıklayalım.

38. Unsur, belirtilen yönde, belirtilen yerde modele form vermiştir.

39. “Feature Palette” parçalarına eklentiler yapabilir ayrıca kendimiz de bu

kütüphaneye parça ekleyebiliriz.

Parçanın üstünde sağ tıklama yapıp, “Edit Palette Item” ı seçip değişiklik

yapabiliriz. Bu uygulamamızda biz “Louver” klasörü içinde bulunan “louver” parçası

üzerinde değişiklik yapacağız.

40. “Louver”in üstünde sağ

tıklayıp “Edit Palette Item”ı seçelim.

Açılan parçayı “Save as” ile

“LongLouver” adı altında kopyasını

alalım.

Dikkat ettiyseniz, yeni parçanın

kaydedileceği yer otomatik olarak bu

parçaların bulunduğu yer olarak

verilmiştir.

41. Birimi inç olarak değiştirelim.

12

42. “Lay Out

Sketch” in genişliğini ve

uzunluğunu şekildeki

ölçülere göre değiştirelim.

Ayrıca ana unsurun (Base

Feature) boyunu profili

kaplayacak kadar büyültelim.

43. UKA’daki “Fillet”

unsuruna sağ tıklayıp “Edit Definition”

ı seçelim ve radiusu 0.1” olarak

değiştirelim ve onaylayalım. Bu işlemi

tamamladıktan sonra dosyayı,

yaptığımız değişiklikleri kaydederek,

kapatalım.

44. “Feature Palette” teki

“Refresh” ikonuna basalım.

“LongLouver” eklenecektir.

45. Yeni oluşturduğumuz unsuru sürükle-bırak yöntemiyle kasanın üst

yüzeyine ekleyelim.

Eklenecek olan unsurun açık

ağzı yukarı doğru olmasına dikkat

etmemiz gerekmektedir. Unsurun

yönünü, bildiğiniz gibi klavyeden

”Tab” tuşunu kullanarak yapabiliriz.

46. “Modify Sketch” komutunu kullanarak, eklenmiş olan unsurun yönünü

şekildeki gibi -90° veya 270° çevirelim.

13

“Modify Sketch komutunu,

aşağıya çekilen menülerden “Tools;

Sketch Tools; Modify..” ı seçerek aktif

hale getirebilirsiniz.

47. Profili, şekildeki gibi ölçümlendirme yaparak yerleştirelim.

48. Profilin konumu için

yapmış olduğumuz ölçü değerlerini

daha sonra da değiştirebilmemiz

mümkündür.

Form unsurumuzu “Finish”e

basarak, modelimize ekleyelim.

49. Bu eklemiş olduğumuz

unsuru 1” aralıklı, toplam 4 adet

olacak şekilde, ”Linear Pattern”

komutu ile doğrusal olarak çoğaltalım.

Bu işlemle oto-teyp kasası örneğimizi tamamlamış oluyoruz.

Üst Görünüş

1

Yüzeylerle Çalışma

Yeni bir Part dokümanı açalım.

“Right” referans “plane’de” bir “sketcht” açalım ve sağda ki “skecht’i” oluşturalım.

Top ” plane i ” 0,25 inc kadar aşağı yönde “offset” edelim.

2

“Offset” edilmiş “plane’de” bir “sketch” açalım. Sağ tarafta görülen “sketch’i” hazırlayalım.

“Ofset” edilmiş “plane’de” başka bir sketch açalım ve “Origin’ den” düz bir referans çizgisi çizelim. İkinci bir düz referans çizgisini de alt kısmı “Origin” ile yatayda aynı hizaya gelecek biçimde “sketch” hazırlayalım.

“Arc tangent’ı” seçerek referans çizgisine tanjant edilmiş bir yay oluşturalım. “Symetric” ilişkisini bu “sketch” deki yay ve ikinci eğrinin “sketch’in” deki yay ile oluşturalım.

3

“Top” referans “plane’in” de bir “sketch” açalım ve “origin’den” başlayan düz bir çizgi çizelim.

Ekleyeceğimiz ilişkiyle çizgini uzunluğu yardımcı eğrilerinin uzunluğuyla eş olacaktır.

“Front” referans “plane’de” bir “sketch” açalım ve merkezi “origin” olan bir yay ve de ona tanjant olan iki çiziyi görüldüğü gibi birleştirelim.

“Pierce” ekleme ilişkisini tanjant çizgiler ile ikinci ve üçüncü yardımcı eğrilerin sonlarıyla kullanınız. Yay ile birinci yardımcı eğri arasında “concident” ilişkisi ekleyiniz. “Sketch Fully Defined” olmasına dikkat ediniz.

4

“Profili, path’ı, ve üç yardımcı eğriyi” kullanarak “Sweep’i” oluşturunuz. “Start tangent” tipi olarak “path tangent ‘ı” kullanınız.

“Top” referans “plane’nini” “trim” komutunu kullanarak “Sweep” ettiğimiz yüzeyi “trim’leyelim”. Yüzeyin üst tarafını bırakalım.

5

“Top” referans “plane” de bir “sketch” açalım. “Tirm” edilmiş yüzeyin köşesini “Convert” edelim ve aşağıda verilmiş ölçülerde tamamlayalım.

ikonuna tıklayıp aktif “sketch” i kullanarak “planar surface” oluşturalım.

“Top” referans “plane” de bir sketch açalım.

“Planar” yüzeyin “sketch” ini seçelim ve “Convert Entities” yapalım. “Origin’den” düz bir referans çizgisi oluşturalım.

“Convert” edilmiş “sketch’i” ve “center line” seçelim ve “mirror “a tıklayım.

“Convert Entities’i” kesikli çizgiye çevirelim. “Planar” yüzey oluşturalım.

6

Üç yüzeyi beraber

“Knit” edelim daha sonra köşeleri gösterildi gibi 5/32 inc lik çapla “fillet” oluşturalım.

"Base” özelliğinden yüzeye 0.08 inc’lik “thicken” verelim. Malzemenin doğru tarafa eklenip eklenmediğini kontrol etmek için tekrar

7

“Insert, Pattern/Mirror, Mirror all ‘u” parçanın diğer yarısını oluşturmak için kullanalım.

4 adet “countersunk” deliğini “Ansı #10 Flat Head Machine Screws (100) ‘e” göre oluşturalım.

8

0,020 inc lik çapı parçanın bütün köşelerine” fillet” ekleyelim.

Dosyayı Kayıt edip Kapatalım.

Yüzeyleri Kullanarak Kalıp Oluşturma

Front düzleminde şekildeki sketch’i oluşturalım ve 40mm, Mid Plane olarak

extrude edelim.

Top düzleminde yeni bir

sketch açalım, çapı 40mm, dış

çizgilere teğet olan bir yay çizelim.

Sketch’imizin renginin siyah

olduğuna dikkat ediniz...

Çizdiğimiz şekli Cut Extrude,

Trough All yapalım. Parçanın diğer

bölgesi için de aynı işlemleri uygulayalım.

1

Top düzleminden 20mm yukarıda bir sketch oluşturalım. Orijin merkezli, çapı 18mm olan bir daire çizelim. Şekildeki gibi 4deg.’lik draft vererek extrude edelim.

Aynı düzlemde tekrar sketch

açalım. Eş merkezli, çapı 8mm olan bir

daire daha çizelim ve 15mm, 4deg.’lik açı

vererek Cut Extrude edelim.

Front düzleminde sketch açalım, şekildeki ölçülerde çizgiyi çizip Rib komutu ile

parçayı oluşturalım.

2

Mirror komutu ile son

oluşturduğumuz Rib unsurunun simetriğini

alalım.

Front düzleminde sketch açalım. Şekildeki gibi parçanın alt kenarını seçelim.

Offset Entities komutu ile 4mm yukarıya öteleyelim. Daha sonra ötelediğimiz

arc’ı seçelim ve uçlarından tutarak parçadan taşıralım.

Offset edilecek kenar.

Split Line komutunu kullanarak yüzeyleri ikiye bölelim.

3

Top düzleminde Draft komutu ile Parting Lines’ın alt bölümüne 4deg.’lik açı ile

eğim verelim.

Aynı şekilde Parting Lines’ın üst bölümüne de Draft komutu 4deg.’lik açı ile eğim

verelim.

Chamfer komutu ile

şekildeki gibi pah kıralım.

4

Fillet komutu ile şekildeki gibi işaretli bölgeleri istenilen ölçülerde radius verelim.

Insert→Features→Scale komutundan parçayı %1.05 büyütelim.

Insert→Surface→Radiate komutuna girelim ve şekildeki gibi işaretli bölgeyi

30mm radyal yüzey atalım.

5

Yeni bir montaj dosyası açalım ve

cc_assy. adıyla kaydedelim.

Window→Tile Horizantlly komutu

yardımıyla Feature Manager Design

Tree’deki Cavity-Part adlı dosyayı tutup

cc_assy. dosyasının orijine taşıyalım.

Daha sonra

Insert→Component→New Part

komutunu seçelim ve karşımıza çıkan Save

As diyalog kutusuna mold_upper yazarak

Open tuşuna basalım.

Parçanın yerleşmesi için düzlem

belirtmemiz gerekir. Top düzlemini

seçelim aktif sketch otomatikman

karşımıza çıkacak daha sonra sketch’ten

çıkalım.

Knit Surface komutu ile yüzeyleri dikelim.

6

File→Open→mold_upper

dosyasını açalım. Karşımıza üst kalıbı

oluşturacağımız parça çıkacaktır.

Parçanın en üst yüzeyinden 10mm

yukarıda Sketch oluşturalım. Şekildeki

ölçülerde dikdörtgen çizelim.

Extrude→Up To Surface komutu

ile şekilde de gözüktüğü gibi alt yüzeyi

seçerek kutuyu oluşturalım.

Daha sonra Feature Manager

Design Tree’den Surface-Knit bölümüne

sağ tıklayalım. Hide Surface Body

seçeneğini işaretleyerek yüzeyi gizleyelim.

7

Aynı işlemleri tekrar alt kalıp için de yapalım.

Top düzleminden 40mm yukarıya

offset’leyelim ve skecth açalım.

Extrude→Up To Surface komutu

ile şekilde de gözüktüğü gibi alt yüzeyi

seçerek kutuyu oluşturalım.

File→Open→mold_lower

dosyasını açalım. Karşımıza alt kalıbı

oluşturacağımız parça çıkacaktır.

8

1. Helmet"Helmet" adl parçay açal m. Zaman

kazanmak için bu parça, yüzeyleri ve di er

unsurlar olu tururken gerekli olacak çizimleri

içermektedir.

2. Visor top profile adl eklin aç lmas

"Visor top profile" adli sekli açal m. Yandaki sekilde

de gösterilen merkez çizgisini (centerline) seçelim.

.

3. Döndürülmü Yüzey (Revolved Surface)

Surface toolbar nda butonuna basal m.(Insert, Surface, Revolve). Aç y (Angle) 20yaz p OK ye basalim.

4. SonuçlarYukar daki i lemleri yapt ktan sonra

ortaya ç kan döndürülmü yüzey yandaki

gibi olmal d r.

5. Move Unsuru Unsur a ac nda Surface-Revolve1 unsurunu Visor layout - top

unsurunun alt na sürükleyip b rakal m.

6. Sketch’leri gizleme ve görünür hale getirmeA a daki sketch’leri Show komutuyla

gösterip, bunlar n d ndaki sketch’leri Hide

komutuyla gizleyelim.

• Visor front path

• Visor front profile• Visor front guide sketch

7. Projected Curve Ana menüden Insert, Curve, Projected e

basarak Visor front guide sketch,

yandaki yüzey üzerine Sketch onto face(s)

seçene i kullan larak izdü üm al n r. Bu

e riyi daha sonra sweep i leminde guide

curve olarak kullanaca z.

8. Move Unsuru Curve1 unsurunu Visor front plane unsurunun alt na

sürükleyip b rakal m.

9. Sketch’in Tan mlanmasEdit komutuyla Visor front

profile çizimini aç p Pierce

komutunu kullanarak izdü ümünü

ald m z e riye ait nokta ile

ili kilendirelim. Böylece e ri tamamen

tan ml (fully defined) hale gelecek.

10. SweepAna menüden Insert, Surface, Sweep

ya da Surface toolbardan butonuna

basal m.

Yüzey Sweep i lemi ile kati sweep

i lemi çok benzer i lemlerdir. kisinin

de diyalog kutular ayn d r.

Farkl olan sadece sonuçlar d r. Kat yerine yüzey elde edilir.

11. SonuçlarOrtaya ç kan ekil yandaki gibi olmal d r.

12. Sketch’lerin GösterilmesiSweep yaparken kulland m z çizimleri gizleyelim ve a a daki çizimleri sa tu la t klay p

Show a basarak görünür yapal m.

• Visor left path

• Visor left guide• Visor left profile

Sweep komutunu kullan rken çizimlerin mutlaka görünür olmas gerekmez. Unsur a ac ndan da

gerekli çizim (sketch) seçilebilir.

13. Visor’un sol taraf n n Sweep’lenmesi.Visor un sol taraf n n sweep

i leminden sonraki hali yandaki

ekildeki gibi olmal d r.

14. Mirror BodyRight reference plane i ve Sweep i leminden sonraki yüzeyi seçerek Mirror komutuyla

kopyalayal m.

15. Mutual TrimAna menüden Insert, Surface, Trim ya

da toolbardan seçelim.

Type olarak, Mutual trim seçelim.

Trimming surfaces(kesilecek yüzeyler)

listesinde dört yüzeyi de seçelim.

"Pieces to keep" e bas p seçti imiz 4

yüzeyin kalmas n istedi imiz

bölümlerini i aretleyelim.

eklin istedi iniz bölümünü seçerken görüntüyü mouse’un orta tu una basarak döndürüp

istedi iniz bölümü kolayca seçebilirsiniz.

"OK" ye basarak Trim (kesme) i lemini tamamlayal m.

16. SonuçlarOlu an yüzey, 4 yüzeyin gerekli

k s mlar n n birle iminden olu mu tur.

Görüntüyü döndürerek yüzeylerin alt

k sm n n aç k bir kabuk (open shell)

oldu u görülebilir.

17. 3D Curve

3D Curve butonuna bas p

ekilde gösterilen iki kö eyi seçip

bir spline olu tural m.

18. Planar YüzeyInsert, Surface, Planar komutlar na ya da

Surface toolbar’dan butonuna

basal m. Yeni olu turdu umuz e riyi ve

ekilde gösterilen 3 kenar seçelim.

“OK” ye basal m.

19. SonuçlarOlu an düzlemsel yüzey trim

yapt m z yüzeylerin kenarlar na tam

olarak oturacakt r.

20. Di er düzlemsel yüzey (planar surface) Tekrar butonuna basal m

ve az önce olu turdu umuz

yüzeyin üst kenar n ve daha

önce trimlemi oldu umuz

yüzeylerin üst kenarlar n

seçelim ve OK ye basal m.

21. Knit Surface (Yüzey Birle tirme)

Insert, Surface, Knit ya da surface toolbardan butonuna

basal m. Trimledigimiz yüzeyleri ve olu turdu umuz düzlemsel

yüzeyleri grafik penceresinden ya da unsur a ac n kullanarak

seçelim.

OK ye basal m.

22. Thicken Feature (Kal nl k verme unsuru)Insert, Base, Thicken a basal m ve birle tirdi imiz yüzeyi

seçelim (Surface-Knit1). Create solid from enclosed

volume’ u i aretleyip OK ye basal m.

23. SonuçlarOlu an kal nl k verilmi yüzey knit

komutuyla birle tirdi imiz yüzeylerden

pek farkl görünmese de cisim art k

yüzey de il, bir katidir. Cismi unsur

a ac nda da solid body olarak

görebiliriz.

Surface Bodies klasörü art k

Solid Bodies klasörüne dönü mü tür.

Son olarak olu an katiyi Visor olarak adland ral m.

24. Single Constant Radius FilletGösterilen 5 kenara da 0.25” yar çapl

(radius) fillet verelim.

25. Multiple Radius Fillet Fillet a sa tu la t klay p edit definition i seçelim ve ç kan

pencerede Multiple radius fillet i i aretleyelim.

Ön kenar n yar çap n 0.5" olarak

de i tirelim. Kutulardaki de erleri

mouse ile çift t klayarak kolayca

de i tirebiliriz.

OK’ ye basal m.

26. SonuçlarSonuç farkl kenarlarda farkl

yar çap de erleriyle tek bir

fillet unsurudur. Bu teknik

kompleks köselerin kesi ti i

yerlerde çok yararl olacakt r.

27. Extrude Sketch

Base sketch adl sketch i seçelim Etruded Boss butonuna basal m. Aç lan pencerede Depth

kutusuna 1.25” , Draft Angle kutusuna 1π yazal m ve Merge result kutusunu seçili hale

getirdikten sonra onaylayal m.

28. Offset plane

Extrude etti imiz kat n n üst yüzeyinden 4”

yukar da yeni bir Plane yaratal m ve bu plane’i

Top of Helmet olarak adland ral m.

29. Sketch the Path Plane 2’ yi seçelim ve yeni bir sketch açal m. Plane 2, Front plane’e paralel ve

extrude i leminde kulland m z elipsin merkezinden geçen düzlemdir.

Çizimi açarken a a da verilenleri dikkate alal m.

• Vertical

• Çizginin alt ucu kat n n üst kenar ile çak k

(coincident) olmal d r.

• Çizginin üst ucu Top of Helmet adl plane ile

çak k olmal d r.

• Right Plane ile Collinear olmal d r.

30. Sketch the first guide curvePlane 2 üzerinde yeni bir sketch açal m.

Yandaki ekilde gösterilen yard mc çizgileri de

çizerek bir elips olu tural m.

Not: 0,1” lik ölçü kat n n d kenar ndan

verilmi tir.

Plane 2 ye dik olarak bak p oklagösterilen kenara t klayal m veConvert Entities butonuna basal m.Bu çizgiyi ölçü vermekkullanabiliriz.

Daha sonra Trim komutuyla gerekli olmayan k s mlar keselim. Sonuçta olu an çeyrek elips

alttaki ekilde gösterildi i gibi olmal d r.

Sketch’den ç kal m ve sketch’i Helmet guide olarak adland ral m.

31. Sketch the sweep section Right plane yeni bir sketch açal m ve yukar daki i lemleri tekrarlayarak bir çeyrek elips daha

olu tural m.

Sketch’den ç kal m ve sketch’i Helmet guide2 olarak adland ral m.

32. Sweep with guide curvesExtrude yapt m z kat n n üst yüzeyinde bir sketch açal m ve ekilde gösterildi i gibi bir elips

çizelim.

• Elipsin merkezi ile Path olarak çizdi imiz çizginin alt taraf aras nda Coincident

ili kisi olmal d r.

• Elipsin küçük ekseni ile Helmet guide e risi aras nda Pierce ili kisi olmal d r.

• Elipsin büyük ekseni ile Helmet guide2 e risi aras nda Pierce ili kisi olmal d r.

Not: Pierce ili kisi verirken Elipsin Sketch’i içinde olmam z gerekir. Elipsin gerekli olan

noktas n ve ili kilendirece imiz e ri yi seçtikten sonra ç kan pencerede Pierce ili kisini seçerek

onay vermeliyiz.

33. Sweep with guide ekilde gösterilen seçimleri yaparak kat y olu tural m.

• Profile olarak Elipsi.

• Path olarak do ruyu.

• Guide Curve olarak da olu turdu umuz iki çeyrek elipsi de seçelim.

Onaylad ktan sonra olu an ekil a a daki gibi olmal d r.

34. Helmet’in etraf ndaki kenar n olu turulmasHelmet’in alt yüzeyi üzerinde yeni bir sketch açal m ve ekildeki gibi offset i lemini yapal m.

35. Extrude the Lip Offset etti imiz ekli yukar ya do ru

0.09375” extrude yapal m. Bu yeni

extrude unsurunu, unsur a ac nda

Lip olarak adland ral m.

36. Round Eklenmesiekilde k rm z ile gösterilen bölgeye

(Base sketch extrude unun d kenar )

0.125” yar çapl fillet ekleyelim.

Olu an fillet konveks (d bükey) oldu u

için round olarak adland r labilir.

37. Fillet EklenmesiYandaki ekilde gösterilen bölgelere de

0.125” ölçülerinde fillet verelim.

• Base sketch extrude ile

Sweep unsurunun kesi ti i

çizgi.

• Visor ile Base sketch

extrude’un kesi ti i çizgi.

38. Lip’e Fillet eklenmesiekildeki bölgeye (Lip ile Base sketch

extrude’un kesi ti i bölge) 0.375”

yar çapl fillet ekleyelim.

Not: Tangent Propagation kutusu

seçilmemi olmal d r. Bu kutu seçili

olursa fillet tüm tanjant kenarlar

dola maya çal acak ve geometride

sapmalara ve hatalara neden olacakt r.

39. Yeni sketch eklenmesiFront plane’ de bir sketch açal m. ekilde görülen ölçüleri verelim ve centerline’a göre

mirror yapal ve sketchden ç kal m.

40. Split Line

Curves toolbar’ nda Split Line’a basal m. Sketch olarak az önce olu turdu umuz sketch’i ve

yüzey olarak da sweep ile olu turdu umuz yüzeyi seçelim. Single Direction kutusunu seçili hale

getirelim ve ok yönünü helmet’in ön taraf n gösterecek ekilde düzeltelim.

41. Offset Surface

Surface Toolbar’ nda Offset Surface butonuna basal m. Split

Line komutuyla olu turdu umuz yüzeyi seçelim ve d ar ya do ru

0,3” lik offset yapal m.

42. SonuçlarBu i lemlerin sonucunda olu an ekil

yandaki gibi olmal d r.

43. Sketch’in kopyalanmasFront düzlemi’nde yeni bir sketch açal m. Unsur a ac nda Split Line Unsurunun içinde yer

alan sketch’i seçelim ve Sketch Tools toolbar’ ndaki Convert Entities butonuna basal m.

44. Helmet’in gizlenmesiView, Hide/Show Bodies’ e t klayal m.

Aç lan pencerede grafik ekran ndan

helmeti seçelim ve OK’ye basal m.

E er Visor seçili hale gelmezse

Visor’u seçip gizlememiz gerekir.

45. SonuçlarYukar da i lemlerden sonra grafik

penceresinde sadece Offset Surface ve

en son çizgimiz sketch görünür

olmal d r.

46. Extend (Uzatma)Insert, Surface, Extend e ya da Surface Toolbar ndan

butonuna basal m. Offset komutu ile olu turdu umuz

yüzeyin alt kenar n seçelim. Extension type olarak same

surface kutusunun i aretli olmas na dikkat edelim. K rm z

oku uzunluk 0.625” ile 0.7” aras nda bir yerde b rakal m

(Front view den bakarak uzunlu u vermek daha kolay

olabilir. ). Bu i lem için tam ölçüyü vermek önemli de ildir.

47. Gizlenmi bölgelerin tekrar gösterilmesiView, Hide/Show Bodies’e t klayal m. Daha once gizlemi oldu umuz kat lar transparan olarak

görünür hale geleceklerdir. Bu kat lar n üstüne tekrar t klayarak tam görünür hale getirelim ve

OK’ye basal m.

48. ExtrudeConvert Entities komutu ile olu turdu umuz

sketch’I seçelim ve Insert, Boss, Extrude’ e

basal m. Up to Surface seçene ini seçelim ve

Extend komutu ile olu turdu umuz yüzeyi

i aretleyelim. OK’ye basal m ve olu an kat y

Nameplate olarak adland ral m.

49. Extended Surface’ n GizlenmesiUnsur a ac nda Surface-Extend1 unsuruna sa tu ile t klayarak Hide Surface Body’e

t klayal m.

50. SonuçlarBu i lemlerden sonra olu mas

gereken ekil yandaki gibidir.

51. Draft Features toolbar ndan Draft butonuna basal m. ekildeki seçimleri yaparak OK’ye basal m.

Front Plane

Parting Lines

52. Filletlerin Eklenmesiekilde gösterilen kenarlara, gösterilen

ölçülerde Fillet verelim.

Not: Tangent Propagation kutusunun

seçerek daha kolay bir biçimde bu i lemleri

yapabiliriz.

53. Kabuk (Shell) Olu turulmasFeatures Toolbar’ ndaki Shell

komutuyla kabuk olu tural m. Wall

thickness olarak 0,09375” verelim,

Helmetin alt yüzeyini seçelim ve

OK’ye basal m.

54. SonuçlarGörünmesini

istemedi imiz

sketch’leri gizleyelim.

Tüm bu i lemlerin

sonucunda olu an parça

yandaki ekildeki

gibidir.