„Socjologia języka”Joshua A.Fishman

JOSHUA A. FISHMANN urodzony 18.07.1926 historyk, psycholog doktorat z psychologii społecznej (Columbia University) lingwista zainteresowania badawcze:

Język i etniczność Planowanie językowe Jidysz Edukacja dwujęzyczna

ponad 1000 publikacji (jest co czytać ;)) można go posłuchać na youtube

• język edukacji w Quebecu• sytuacja holenderskiego w pewnych prowincjach Belgii• status angielskiego w Walii•Status irlandzkiego w Irlandii• poszerzanie leksyki suahili, indonezyjskiego…• kodyfikacja i ujednolicanie tych języków• odradzanie się języków lokalnych, języków kultury tradycyjnej (np. katalońskiego)

ZADANIE Wymień 4 przykłady współczesnych

przedmiotów zainteresowania socjologii języka (z tekstu).

• ustępowanie łaciny na rzecz języków narodowych• coraz intensywniejsze kultywowanie tzw. „języków gminu” • zmiana statusu języków etnicznych

ZADANIEPodaj 3 przykłady zjawisk historycznych,

które mogłyby być przedmiotem zainteresowań socjologii języka

ZADANIE Jakie działy socjologii języka

wyróżnia autor?

Socjolingwistyka opisowa Socjolingwistyka

dynamiczna

• Jakie są reguły rządzące praktyką językową?• Kto mówi, jakim językiem, do kogo, kiedy i w jakim celu?• Jakie są normy praktyki językowej?• Jakie są wzorce postępowania językowego?• Jakie są postawy wobec języka w obrębie różnych wspólnot językowych?

ZADANIE Na jakie pytania badawcze szuka

odpowiedzi socjolingwistyka opisowa?

• Jakie są reguły rządzące praktyką językową?• Kto mówi, jakim językiem, do kogo, kiedy i w jakim celu?• Jakie są normy praktyki językowej?• Jakie są wzorce postępowania językowego?• Jakie są postawy wobec języka w obrębie różnych wspólnot językowych?

• Na czym opierają się różnice szybkości zmian społecznych reguł praktyki językowej?• Na czym opierają się różnice szybkości zmian zachowań wobec języka?• Jak i dlaczego społeczne reguły praktyki językowej i zachowań wobec języka różnią się wybiórczo (różne okazje, ta sama sieć powiązań społecznych)?• Dlaczego w dawniej pokrewnych wspólnotach mogą pojawić się całkiem odmienne wzory praktyk językowych i typy zachowań wobec języka?

ZADANIE Na jakie pytania badawcze szuka

odpowiedzi socjolingwistyka dynamiczna?

• zachowania językowe urzędników pochodzenia flamandzkiego w Brukseli• odmiany języka, jakimi posługują się młodzi nowojorczycy ze względu na sytuację komunikacyjną

ZADANIE Jakie są przykłady badań

prowadzonych przez socjolingwistykę opisową?

• Repertuar językowy – zbiór wszystkich języków i odmian językowych, którymi posługują się ludzie w ramach pewnej sieci powiązań społecznych.• Zadanie SLO – opis zasad wyboru poszczególnych języków lub poszczególnych odmian z repertuaru językowego.

ZADANIE Co to jest repertuar językowy i jaką rolę

odgrywa to pojęcie w badaniach socjolingwistyki opisowej?

• Sytuacja – „współwystępowanie dwóch lub więcej osób, pozostających wobec siebie w pewnej określonej relacji, rozmawiających na pewien określony temat, w określonym miejscu”• Kluczowe pojęcie, w odniesieniu do którego tworzone są opisy norm językowych

ZADANIE Co to jest sytuacja i jaką rolę

odgrywa to pojęcie w badaniach socjolingwistyki opisowej?

SYTUACJAKTO?

JAKA RELACJA?

JAKI TEMAT?

JAKIE MIEJSCE?

JAKA PRZYCZYNA

?

JAK CEL?

• Dziedzina – klasa okoliczności, w których pewnie pozornie różne sytuacje klasyfikuje się jako należące do tego samego typu• SLO wytycza granice pomiędzy poszczególnymi dziedzinami i opisuje odmiany języka używane w danych dziedzinach

ZADANIE Co to jest dziedzina i jaką rolę

odgrywa to pojęcie w badaniach socjolingwistyki opisowej?

1) W dwóch społecznościach funkcjonują podobne odmiany językowe powiązane z innymi funkcjami;2) Dochodzi do intensywnych interakcji między tymi społecznościami LUB siła wzajemnego wpływu staje się wystarczająca;3) Następuje zwiększenie prawdopodobieństwa przesunięć funkcjonalnych.

ZADANIE W jaki sposób dochodzi do zmian lub

przesunięć w funkcjonalnym repertuarze językowym?

Na jakim przykładnie możemy to zaobserwować?

• obserwacja uczestnicząca• metody sondażowe• badania eksperymentalne• wywiady pogłębione•…

ZADANIE Jakie są metody badawcze

używane przez SLO?

IMIGRANCI1) angielski jako źródło sukcesu zawodowego;2) osoby lepiej znające angielski jako przykład dla innych;3) zmiana środowiska z miejskiego na wiejskie;4) presja szkoły5) wpływ Kościołów w USA6) dominacja lub jej brak na określonym terenie7) ograniczenie mobilności społecznej imigrantów

MIESZKAŃCY MONTREALU:1)Słaby kontakt z angielskim podczas nauki i pracy zawodowej;2)Kościoły francuskojęzyczne;3) Angielski na wyższych szczeblach edukacji i kariery zawodowej;Czynniki możliwej zmiany:4) coraz więcej elit mówiących wyłącznie po francusku;5)Negatywne kulturowe nacechowanie angielszczyzny;

ZADANIE Jakie czynniki wpłynęły na pozycję angielskiego wśród imigrantów do USA, a jakie wśród mieszkańców

Quebecku

ZADANIE DOMOWE

A. Pawłowski, Uwagi i przemyślenia na temat współczesnej socjolingwistyki na marginesie książki Sue Wright: Language Policy and Language Planning. From Nationalism To Globalisation. w: Socjolingwistyka XXI, 2007, s. 149 – 160.

BIBLIOGRAFIA

http://www.joshuaafishman.com/ (10.10.11)www.agiledeveloper.com (10.10.11)