Sức người ở biên cương Hà Giang

Trải nghiệm du lịch cùng Unique Dalat

Tòa soạn: 38 QUANG TRUNG - ĐÀ LẠT ª ĐT: 3822472 - 3822473 ª Fax: 3827608 E-mail: tsbaolamdong@gmail.com ª www.baolamdong.vn - www.dalatonline.vn

SỐ 386 - 5032THỨ BẢY, NGÀY 21/4/2018CƠ QUAN CỦA ĐẢNG BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TỈNH LÂM ĐỒNG - TIẾNG NÓI CỦA ĐẢNG BỘ, CHÍNH QUYỀN, NHÂN DÂN LÂM ĐỒNG

CUỐI TUẦN

VẤN ĐỀ CUỐI TUẦN

Nâng cao chất lượng tác phẩm tham dự Giải Búa liềm vàng

XEM TIẾP TRANG 2

Giữa trùng khơi sừng sững một Lý Sơn

4

Cột cờ Lũng Cú. Ảnh: Lê Hoa

Tâm tình của những người lính trẻ

9

1 TUẦN CON SỐ

Tỷ lệ lao động thất nghiệp trong ba tháng đầu năm 2018 ở Lâm Đồng là 0,65%, giảm 0,11% so với cùng kỳ. Nguồn: Chi cục Thống kê

Sóng mãi xô bờ5Truyện ngắn:

TẠ HƯƠNG NHUẬN

TRANG 8

TRANG 11

Team Unique Dalat ngồi với nhau để đưa ra lịch trình du lịch tốt nhất cho du khách.

Ban Tổ chức Trung ương vừa chủ trì, phối hợp với Báo Nhân Dân, Tạp chí Cộng sản, Đài Truyền hình Việt Nam và Hội Nhà

báo Việt Nam tổ chức Lễ công bố và trao Giải báo chí toàn quốc (Giải Búa liềm vàng) lần thứ II - năm 2017 và phát động Giải Búa liềm vàng lần thứ III - năm 2018.

Năm 2018, năm bản lề thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng; năm tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và các nghị quyết Trung ương khóa XII với tinh thần tích cực, hiệu quả hơn. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng không chỉ là nhiệm vụ của cấp ủy, tổ chức đảng các cấp mà cần có sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị, của các tầng lớp nhân dân, trong đó báo chí có vai trò rất quan trọng. Vì vậy, Giải Búa liềm vàng lần thứ III nhằm tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò cực kỳ quan trọng của công tác xây dựng Đảng. Từ đó, tạo sự quan tâm

hơn nữa của cán bộ, đảng viên và toàn xã hội đối với công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị. Nâng cao nhận thức của cán bộ, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí và thu hút sự quan tâm của toàn xã hội trong việc viết, sáng tác tác phẩm về xây dựng Đảng. Động viên, khuyến khích ngày càng có nhiều tác phẩm báo chí xuất sắc; từ đó, tạo động lực thúc đẩy việc tiếp tục nâng cao chất lượng tuyên truyền công tác xây dựng Đảng, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực cầm quyền của Đảng và chất lượng của cả hệ thống chính trị. Tiếp tục phát huy vai trò của các cơ quan báo chí, cán bộ, đảng viên và nhân dân góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; tham gia phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ;...

2 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018 CUỐI TUẦN TIN TỨC - SỰ KIỆN

Nâng cao chất lượng tác phẩm... TIẾP TRANG 1

... củng cố, tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân. Thông qua Giải Búa liềm vàng lần thứ III cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ra sức thi đua thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng, cùng các chỉ thị, kết luận của Trung ương Đảng và nghị quyết các hội nghị Trung ương khóa XII về xây dựng Đảng ngày càng đi vào thực chất, trở thành hành động cụ thể, thiết thực...

Chủ đề tác phẩm báo chí tham dự Giải Búa liềm vàng tập trung tuyên tuyền theo

hướng kết hợp giữa “xây” và “chống”, trong đó lấy “xây” là cơ bản, chiến lược, lâu dài, lấy “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách; coi trọng cả “đức trị” và “pháp trị”, nhưng đề cao “pháp trị”. Thực hiện tốt phương châm “Lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực”, “Lấy cái đẹp dẹp cái xấu”. Qua đó, tạo hiệu ứng tác động lan tỏa trong các cơ quan báo chí và toàn xã hội. Trên cơ sở ấy, phát hiện cách làm hay, mô hình tốt để biểu dương và đấu tranh phê phán những khuyết điểm, vi

phạm, những vấn đề hạn chế, tồn tại. Đối tượng tham dự Giải là mọi người Việt

Nam ở trong và ngoài nước có tác phẩm báo chí được đăng, phát trên các loại hình báo chí (báo in, báo điện tử, phát thanh, truyền hình...) từ ngày 1/11/2017 đến 31/10/2018. Vòng chung khảo tác phẩm báo chí về xây dựng Đảng tiến hành từ ngày 1 đến 15/1/2019 và trao giải tại Hà Nội nhân dịp kỷ niệm 89 năm Ngày thành lập Đảng 3/2.

LAN HỒ

Khẩn trương thực hiện nhiệm vụ phòng cháy, chữa cháy rừng

Tổng cục Lâm nghiệp vừa có công điện khẩn gửi các Sở NN&PTNT các tỉnh, thành

phố đề nghị tham mưu cho UBND tỉnh, thành phố triển khai ngay các nội dung

như: xây dựng phương án chữa cháy khi xảy ra cháy lớn, huy động khẩn trương các lực lượng tại chỗ và phân công cụ thể lãnh

đạo trực tiếp đến các điểm cháy rừng để chỉ đạo. Đồng thời, chỉ đạo cấp ủy, chính quyền

cấp huyện, xã duy trì thường xuyên công tác tuyên truyền trong cộng đồng dân cư, tổ chức lực lượng thường trực 24/24 giờ;

phân công, phân nhiệm rõ ràng, cụ thể từng thành viên của Ban chỉ đạo; chỉ đạo lực

lượng quân đội, công an bố trí lực lượng, phương tiện hỗ trợ…

Công điện còn đề nghị Sở NN&PTNT chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm, các chủ rừng khẩn trương thực hiện một số nhiệm vụ như: tổ chức đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc các vùng trọng điểm cháy rừng…; chủ động

xử lý thực bì, làm giảm vật liệu cháy…; rà soát, xác định vùng trọng điểm cháy…; duy

trì chế độ trực 24/24 giờ trong suốt mùa khô, hướng dẫn khách tham quan du lịch tại những khu vực trọng điểm cháy rừng cao…

M.ĐẠO

Năm 2018 sẽ thu hơn 288 tỷ đồng từ dịch vụ môi trường rừng

18,6% diện tích đất canh tác ứng dụng công nghệ caoTheo số liệu vừa cập nhật của Sở

NN&PTNT Lâm Đồng, toàn tỉnh Lâm Đồng hiện có gần 51.800 ha sản xuất ứng dụng công nghệ cao, chiếm 18,6% diện tích đất canh tác.

Trong đó gồm khoảng 28.000 ha ứng dụng công nghệ tưới tự động tiết kiệm; hơn 4.040 ha nhà kính điều khiển tự động và bán tự động về độ ẩm của đất, cường độ ánh

sáng mặt trời… Ngoài ra, còn chiếm một phần diện tích nhà kính công nghệ nuôi cấy mô các loại giống hoa cao cấp cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Hiện tỉnh Lâm Đồng đang tập trung đầu tư xây dựng 19 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo tiêu chí của Bộ NN&PTNT với quy mô gần 4.000 ha phân bổ 12 huyện, thành trên địa bàn. Đồng thời

cũng đã bổ sung quy hoạch 2.000 ha thu hút các nhà đầu tư phát triển nông nghiệp theo hướng tiếp cận đa ngành.

Đáng kể, toàn tỉnh Lâm Đồng đang phát triển gần 120 chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản, tổng diện tích 17.237 ha. Trong đó có 68 chuỗi liên kết sản xuất an toàn gắn với truy xuất nguồn gốc gần 3.670 ha.

VĂN VIỆT

Ngày 18/4, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lâm Đồng cho biết: UBND tỉnh Lâm Đồng đã chính thức phê duyệt kế hoạch thu, chi dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) tỉnh năm 2018 theo kế hoạch thu 288,108 tỷ đồng. Trong đó, thu từ các cơ sở thủy điện 271.469 triệu đồng, thu từ các cơ sở sản xuất và cung cấp nước sạch 14.035 triệu đồng, thu từ các cơ sở kinh doanh du lịch có sử dụng

DVMTR 1.104 triệu đồng và thu lãi tiền gửi ngân hàng năm 2018 là 1.500 triệu đồng.

Tổng kinh phí được sử dụng trong năm 2018 là hơn 348,307 tỷ đồng, tổng dự toán chi trả từ DVMTR hơn 271,996 tỷ đồng. Đối tượng được chi trả bao gồm: các hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư (tổ dân phố, thôn, buôn) và tổ chức được các chủ rừng là tổ chức nhà nước giao khoán bảo vệ rừng theo chính sách chi trả DVMTR hoặc

khoán diện tích rừng, đất lâm nghiệp ổn định lâu dài để quản lý bảo vệ, tự đầu tư trồng rừng. Đó còn là các chủ rừng là tổ chức nhà nước tự quản lý bảo vệ rừng, các chủ rừng là doanh nghiệp, tổ chức ngoài nhà nước và hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư được giao (được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng) hoặc cho thuê đất lâm nghiệp, rừng để quản lý bảo vệ, đầu tư trồng rừng.

T.XUYÊN

Mời độc giả đón đọc Tạp chí Lang Bian (số 175, tháng 4/2018)

Tạp chí Lang Bian số 175, là ấn phẩm sáng tác, nghiên cứu phê bình

văn học nghệ thuật cùng nhiều tranh, ảnh nghệ thuật của Hội Văn học

Nghệ thuật Lâm Đồng phát hành ngày 20/4/2018 với nhiều chuyên

mục phong phú, đa dạng thể hiện sinh động đời sống văn hóa, xã hội, con

người thông qua các bài viết, các sáng tác của nhiều văn nghệ sĩ trong và

ngoài tỉnh. Các chuyên mục bao gồm: Học tập và làm theo tư tưởng, đạo

đức, phong cách Hồ Chí Minh; Văn, thơ; Nhịp điệu cuộc sống; Văn học

với nhà trường; Văn nghệ dân gian, Văn học nước ngoài; Tác phẩm, tác

giả và các sáng tác của cây bút trẻ… mang đậm tính nhân văn trong từng tác phẩm với sự góp mặt của nhiều tác giả tên tuổi. Độc giả có đặt mua

Tạp chí Lang Bian (giá 20.000 đồng/cuốn) qua bưu điện các địa phương

hoặc liên hệ với Tòa soạn Tạp chí (số 2, Nguyễn Du, Đà Lạt) hay qua số

điện thoại (0263)3827856. Lâm Đồng cuối tuần trân trọng giới thiệu

Đà Lạt hợp tác với Israel phát triển nông nghiệp công nghệ caoUBND TP Đà Lạt cho biết, thời gian qua

đã cử cán bộ, nông dân đi tập huấn, học tập quy trình, kỹ thuật canh tác tại Israel nhằm đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Bên cạnh đó, UBND TP Đà Lạt cũng đã tạo điều kiện thu hút đầu tư, cho các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh nhập khẩu trực tiếp các sản phẩm, công nghệ trong sản xuất nông nghiệp của Israel vào áp dụng sản xuất như hệ thống tưới tự động, tưới nhỏ giọt, mô hình nhà kính theo tiêu chuẩn kỹ thuật cao, các thiết bị, máy móc phục vụ thu hoạch, bảo quản chế biến nông sản, áp dụng quy trình kỹ thuật mới trong canh tác và chăm sóc cây trồng. Hiện nay, TP Đà Lạt đang triển khai thực hiện đẩy mạnh phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giai đoạn 2016-2020, và Nghị quyết của Tỉnh ủy Lâm Đồng về phát triển nông nghiệp toàn diện, bền vững và hiện đại giai đoạn 2016-2020, định hướng tới năm 2025. Theo UBND TP Đà Lạt, việc hợp tác với Israel là rất cần thiết để đẩy mạnh áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất, góp phần nâng cao chất lượng, giá trị thương hiệu của nông sản Đà Lạt. Các lĩnh vực mà

Nông nghiệp công nghệ cao ở Đà Lạt.

TP Đà Lạt đang đẩy mạnh hợp tác với Israel là chuyển giao ứng dụng giống mới, công nghệ vật liệu mới, cơ giới hóa nông nghiệp, điều khiển tự động, hệ thống phân loại, sơ chế, bảo quản, đóng gói sản phẩm sau thu hoạch... Hợp tác ứng dụng công nghệ thông tin trong quy trình sản xuất và bảo quản nông sản. Ứng dụng nhà kính, nhà lưới điều khiển hiện đại, hệ thống tưới tự động, tưới nhỏ giọt, máy móc thiết bị trong thu hoạch, công nghệ

sơ chế, bảo quản rau hoa, nhất là sử dụng mô hình nông nghiệp công nghệ cao không sử dụng nhà kính. Hợp tác chuyển giao quy trình kiểm soát dịch hại trong trồng trọt bằng các chế phẩm sinh học, chuyển giao công nghệ sản xuất giống cây trồng… Hiện có 6 doanh nghiệp và HTX đang có nhu cầu hợp tác với Israel trong các lĩnh vực trên về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

VĂN BÁU

HỘI NÔNG DÂN HUYỆN CÁT TIÊN:

Tổ chức thành công Đại hội Đại biểu lần thứ VIIITrong 2 ngày 17 và 18/4, Hội Nông dân

huyện Cát Tiên đã tổ chức Đại hội Đại biểu Hội Nông dân huyện Cát Tiên lần thứ VIII, nhiệm kỳ 2018 - 2023.

Huyện Cát Tiên có 11 cơ sở tổ chức Hội Nông dân với 7.007 hội viên ở 81 chi hội. Trong nhiệm kỳ qua, Hội Nông dân huyện Cát Tiên đã kết nạp 1.065 hội viên mới; có 2.200 nông hộ đạt danh hiệu nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp. Hội Nông dân

huyện Cát Tiên cũng đã phối hợp tích cực với Ngân hàng Chính sách Xã hội, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn... giúp hội viên nông dân vay vốn phát triển kinh tế với số tiền trên 114 tỷ đồng.

Trong nhiệm kỳ tới, Hội Nông dân huyện Cát Tiên phấn đấu 100% hội viên nông dân tham gia các phong trào, hoạt động do Trung ương Hội và Hội Nông dân tỉnh phát động; phấn đấu đến năm 2023 có từ 40 -

45% nông hộ đăng ký sản xuất, kinh doanh giỏi và hàng năm tăng từ 2 - 3% số hộ đạt danh hiệu hộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp.

Đại hội đã bầu ra Ban Chấp hành Hội Nông dân huyện Cát Tiên khóa mới gồm 21 người. Ông Trần Nam Dân tái cử giữ chức Chủ tịch Hội Nông dân huyện Cát Tiên khóa VIII, nhiệm kỳ 2018 - 2023.

TRỊNH CHU

3 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018CUỐI TUẦNKINH TẾ - XÃ HỘI

BÍCH HỒNG

Chiếm 80% thị trường xuất khẩu Trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng hiện có 28

doanh nghiệp và 15 cơ sở sản xuất hoạt động trong lĩnh vực tơ lụa. Trong đó, Bảo Lộc đứng đầu trong cả nước về các cơ sở sản xuất tơ lụa với 23 đơn vị, gồm: 7 doanh nghiệp ươm tơ cơ khí, 8 doanh nghiệp ươm tơ tự động và 8 doanh nghiệp dệt lụa. Với định hướng phát triển ngành dâu tằm tơ, 100% các doanh nghiệp trên địa bàn đã đầu tư máy móc, dây chuyền công nghệ, thiết bị sản xuất, tạo ra các sản phẩm chất lượng cao, đáp ứng thị trường trong nước và xuất khẩu. Hiện, các sản phẩm sợi tơ tằm và lụa tơ tằm Bảo Lộc chiếm 80% thị phần xuất khẩu, chủ yếu sang các nước Nhật Bản, Ấn Độ, Pakistan. Ngoài ra, lụa tơ tằm Bảo Lộc còn có thị trường trong nước rất ổn định. Đây là điều kiện rất thuận lợi và là cơ sở để xây dựng ngành dâu tằm tơ trở thành ngành kinh tế quan trọng của Bảo Lộc nói riêng và toàn tỉnh nói chung.

Thời cơ là thế nhưng ngành dâu tằm tơ đang đứng trước nhiều thách thức về nguồn nguyên liệu và đặc biệt là nguồn giống tằm. “Trong quá trình sản xuất tơ kén, giống trứng tằm đóng vai trò rất quan trọng. Nguồn giống sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng kén và chất lượng sản phẩm tơ lụa. Thế nhưng, có một thực tế là hiện nay toàn bộ giống tằm lưỡng hệ đều nhập khẩu từ Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. Điều này đang là thách thức lớn đối với sự phát triển ổn định của ngành dâu tằm tơ Việt Nam” - ông Đặng Vĩnh Thọ, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dâu tằm tơ Việt Nam cho hay.

Đáp ứng 15% nhu cầu trứng tằmTheo đánh giá của Trung tâm Nghiên

Thách thức đối với ngành dâu tằm tơ Bảo LộcNhu cầu sử dụng tơ tằm trong nước và trên thế giới ngày càng tăng đã mở ra cơ hội hợp tác cũng như sự phát triển đối với ngành dâu tằm tơ Lâm Đồng nói chung và Bảo Lộc nói riêng. Tuy nhiên, với sự thiếu chủ động về nguồn giống trứng tằm, nguồn nguyên liệu tơ đầu vào còn hạn chế, trong khi hệ thống xưởng ươm phát triển quá nhanh đã tạo nên những thách thức đối với ngành dâu tằm tơ Bảo Lộc.

cứu Thực nghiệm Nông Lâm nghiệp Lâm Đồng, nhu cầu giống trứng tằm mỗi năm trên địa bàn toàn tỉnh nói chung khoảng 250.000 hộp. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, 2 đơn vị sản xuất giống là Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông Lâm nghiệp Lâm Đồng và Công ty Cổ phần Giống tằm Bảo Lộc chỉ sản xuất được khoảng 20.000 hộp trứng. Số lượng cung ứng này chỉ đáp ứng 10 - 15% nhu cầu, còn lại phải sử dụng giống tằm Trung Quốc nhập nội. “Việc sản xuất đại trà

giống trứng tằm lưỡng hệ tại Việt Nam là rất khó khăn do Trung tâm không có cặp giống gốc ưu việt như Trung Quốc. Trong khi đó, việc mua cặp giống gốc thực sự không hề đơn giản do nhiều yếu tố, trong đó có vấn đề về kinh phí” - thạc sỹ Nguyễn Đức Dũng, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông Lâm nghiệp Lâm Đồng chia sẻ.

Chưa tự chủ về nguồn giống tằm lưởng hệ, điều này đang tạo nên áp lực và là bài toán khó cho địa phương, các

doanh nghiệp sản xuất, đặc biệt là nông hộ nuôi tằm lấy kén. Anh Phạm Thành Lâm, HTX Dâu tằm Hiệp An (huyện Đạ Tẻh) cho biết, hiện cái khó nhất của HTX vẫn là nguồn trứng giống tằm ổn định. Một khi có nguồn giống trứng tằm tốt và ổn định thì người nông dân, các cơ sở sản xuất mới yên tâm sản xuất, tạo ra những sản phẩm tơ kén có chất lượng cung cấp cho các nhà máy ươm tơ, dệt lụa. Trong khi đó, theo chị Nguyễn Thị Phương Lan, công ty cung ứng trứng giống tằm Ngọc Lâm, trứng giống tằm Trung Quốc hiện được nhập về Việt Nam qua đường tiểu ngạch chủ yếu. Các doanh nghiệp dù rất muốn nhập khẩu theo đường chính ngạch nhưng không làm được các thủ tục hợp pháp và rủi ro rất cao. Hơn nữa, thời điểm này, tằm bên Trung Quốc ngủ đông nên không có nguồn trứng, trong khi mùa mưa là mùa trồng dâu nuôi tằm chủ lực của Việt Nam. Do đó, hiện rất thiếu nguồn trứng lưỡng hệ để cung ứng cho nông dân hoặc nếu có thì trứng cũng không đạt chất lượng như mong muốn.

Trước thực trạng này, TP Bảo Lộc đang cùng với UBND tỉnh Lâm Đồng triển khai các biện pháp và có văn bản đề nghị Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tạo điều kiện về thủ tục pháp lý để nhập giống tằm theo đường chính ngạch. Tuy nhiên, trước mắt vẫn duy trì nguồn giống do các công ty cung ứng để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Ông Nguyễn Quốc Bắc, Chủ tịch UBND TP Bảo Lộc cho biết: Về lâu dài thì cần phải có nguồn trứng giống ổn định. TP Bảo Lộc sẽ tổ chức nhiều cuộc gặp gỡ với các doanh nghiệp để tìm ra các giải pháp thiết thực nhất cho từng lĩnh vực, từng quy trình, từ đó xây dựng định hướng phát triển bền vững ngành dâu tằm tơ trên địa bàn.

Nông dân thôn Xuân Phong (xã Đạ Pal, huyện Đạ Tẻh) nuôi tằm dưới nền nhà. Ảnh: Đông Anh

THANH DƯƠNG HỒNG

Gần một giờ tham quan khu nhà nuôi tằm, ủ kén (trong khu vườn rộng hơn 1.000 m2) và trò chuyện với lão

nông Nguyễn Thành Lũy (60 tuổi), tôi thật sự khâm phục những con người gốc miền Trung chất phát, cần cù, chịu thương chịu khó để có được cơ ngơi trên dưới chục tỷ đồng như hôm nay.

Dù khiêm tốn không muốn nói về gia đình mình, song người dân trong xã Đạ Tồn cho biết gia đình ông Nguyễn Thành Lũy có mức thu nhập cao nhất vùng. Sau hơn 30 năm đi lập nghiệp, giờ đây gia đình lão nông này có trong tay 13,6 ha đất các loại: gồm 9 ha điều đang cho trái, 5 sào sầu riêng, 7 sào đất chuyên trồng cỏ nuôi bò, 3 sào đất ruộng lúa, nhất là 3 ha đất trồng dâu giống lai và dành nguyên 1 sào để vừa xây nhà ở vừa xây một khu nhà nuôi tằm, thu hoạch kén.

Năm năm trở lại đây, gia đình ông Lũy tập trung trồng dâu nuôi tằm đã đem lại mức thu nhập rất cao. Ông Lũy cho biết, thường mỗi tháng ông nuôi 2 lứa tằm, nhưng tùy vào nguồn lá dâu, có tháng nuôi 4 hộp, có tháng 8 hộp tằm giống. Mỗi lứa tằm chăm sóc trong vòng 15 ngày thì cho thu hoạch kén; mỗi hộp tằm sau khi nuôi, chăm sóc sẽ thu hoạch từ 55 - 60 kg kén; giá kén hiện

Tỷ phú tằm tang Về xã Đạ Tồn (huyện Đạ Huoai), nếu hỏi ông Nguyễn Thành Lũy thì từ cán bộ xã đến nhân dân ai cũng biết tên; bởi những năm gần đây, gia đình lão nông này thu nhập mỗi năm tiền tỷ nhờ nghề trồng dâu nuôi tằm…

nay 135.000 đồng/kg (có thời điểm giá khá cao 183.000 đồng/kg), sau khi trừ chi phí và công chăm sóc, trung bình mỗi tháng gia đình ông thu nhập từ 40 - 60 triệu đồng. Mỗi năm, riêng tiền bán kén tằm, gia đình ông thu nhập từ 500 - 600 triệu đồng. Ngoài ra, thu hoạch các loại cây trái khác và chăn nuôi mang lại mức thu trung bình mỗi năm

cho gia đình lão nông này trên 1 tỷ đồng.Nhờ có thu nhập cao, gia đình ông Lũy

đã xây dựng nhà mới rộng rãi, khang trang, chăm lo cho con cái học hành, lập gia đình riêng. Đến nay, đời sống của gia đình tỷ phú này khá sung túc, dư giả và giàu có.

Điều đặc biệt, dù bận chăm lo xây dựng cơ nghiệp gia đình; song, ngay trong những

năm đầu lập nghiệp trên quê hương mới, lão nông này đã tích cực tham gia công tác địa phương với hơn 20 năm qua tham gia đại biểu HĐND xã và nay làm trưởng thôn.

Không chỉ biết lo làm giàu cho gia đình mình, lão nông - tỷ phú Nguyễn Thành Lũy còn quan tâm giúp đỡ các hộ gia đình khác trong thôn cùng vươn lên phát triển kinh tế gia đình bằng việc đứng ra thành lập 2 tổ hỗ trợ vốn cho nông dân sản xuất. Riêng Trưởng thôn - Nguyễn Thành Lũy phụ trách 1 tổ (10 thành viên). Hình thức hoạt động các tổ vay vốn này là: mỗi thành viên mỗi tháng góp 2 triệu đồng vào vốn chung giúp các hộ gặp khó khăn về vốn luân phiên nhau vay không tính lãi… Khi mô hình trồng dâu nuôi tằm mang lại thu nhập cao, hiện nay trong thôn có 64/84 hộ gia đình chuyển sang nghề này. Tuy nhiên, nhiều hộ thiếu kinh nghiệm chăm sóc, có hộ gặp khó khăn về nguồn dâu… ông Lũy đến từng nhà hướng dẫn, truyền đạt kinh nghiệm chăm sóc tằm và hỗ trợ dâu xanh của nhà mình cho một số hộ khác…

Nỗ lực làm giàu, tham gia công tác địa phương và tích cực hỗ trợ nhân dân cùng vươn lên phát triển kinh tế, tỷ phú nông dân Nguyễn Thành Lũy trở thành tấm gương sáng của nông dân xã Đạ Tồn, trở thành “Nông dân sản xuất giỏi huyện Đạ Huoai”…

Giống dâu lai chất lượng cao được nông dân trồng nhiều ở Đạ Tồn. Ảnh: T.D.H

4 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018 CUỐI TUẦN KINH TẾ - XÃ HỘITruyện ngắn: TẠ HƯƠNG NHUẬN

Tiết dạy cuối cùng kết thúc, cô chạy vội về nhà để tránh cơn giông cuối ngày đang sầm sập kéo

đến và chuẩn bị bữa tối một cách nhanh gọn nhất có thể rồi tự thưởng cho mình một cốc sinh tố thơm phức. Đó là cách để cô bù đắp lại năng lượng cho cả ngày dài vùi đầu với công việc. Hơi buồn ngủ, cô mở Facebook đọc linh tinh cho tỉnh.

- Em vẫn khỏe chứ? Em đang sống ở đâu?

Dòng tin nhắn nhấp nháy trên Facebook làm cô ngạc nhiên. Lẽ thường, những tin nhắn như vậy cô sẽ không trả lời, nhưng hôm nay không hiểu sao cô lại nhấn Enter cho câu trả lời “Em khỏe”.

- Vậy thì anh vui rồi.- Ơ, anh là ai?- Một người yêu em và luôn nhớ

về em, sóc nhỏ à.Trái tim cô như ngừng đập. Chỉ

có thể là anh. Chỉ có anh mới biết biệt danh ấy của cô. Đã bao lâu nay, cô chờ đợi anh. Mong mỏi… thất vọng. Giờ gặp lại anh, dù chỉ là trong thế giới ảo, kỷ niệm xưa kia lại trở về…

- Là anh sao? Cô hỏi, lòng đầy hi vọng.

Một trái tim được gửi lại.Anh còn hỏi nhiều, nhiều nữa

nhưng cô không thể trả lời. Bởi cô đang run rẩy, trái tim cô đang bồi hồi thổn thức...

Anh học trên cô hai lớp, là một nam sinh đứng đắn, chững chạc đã làm xiêu lòng bao nữ sinh trong trường. Nhưng với cô, anh chỉ là người bạn lớn để hỏi những bài tập khó và để hỏi cách từ chối những lá thư tỏ tình của nam sinh khác. Cô nghĩ thế và không biết rằng anh đang dành những rung động đầu đời cho mình.

Hôm ấy là một buổi sáng đầu thu. Ánh nắng ban mai nhẹ nhàng len qua những hàng cây đang trở mình thay lá. Sương đêm còn đọng lại trên từng chiếc lá úa vàng, long lanh trong nắng mới. Cô thong thả đạp xe đến trường. Hai bên đường là những vườn cao su thẳng tắp đã giã từ

THEO DÒNG SỰ KIỆN

Trong Hội thảo khoa học “Báo cáo sơ bộ kết quả khai quật thăm dò khu

vực chính điện Kính Thiên năm 2017” vừa tổ chức tại Khu Di tích Hoàng thành Thăng Long, các nhà khoa học đã giới thiệu những chứng tích quan trọng mới nhất được phát lộ trong năm 2017.

Cuộc khai quật đã làm xuất lộ tầng văn hoá dày gần 4,5 m với các lớp văn hóa có niên đại khoảng từ thời Đại La, qua các thời Lý, Trần, Lê, Nguyễn đến thời hiện đại.

Một số kiến trúc có niên đại thuộc các thời Lý, Trần, Lê sơ, Lê Trung Hưng đã được phát lộ trong cuộc khai quật này, gồm có: móng cột, móng nền kiến trúc, sân nền… Trong số này, dấu tích nổi bật tìm thấy là dải bó nền hoa chanh của thời Trần,

UÔNG THÁI BIỂU

1. Vòng quay mặt trời đến ngang Lý Sơn hình như chậm lại đôi chút. Ở đây, nắng đến từ rất sớm và cuối ngày vẫn cứ chói chang. Trăng cũng vậy, mặt trăng vành vạnh cứ từ từ thư thả dạo chơi suốt đêm quanh đảo. Những lỗ thủng khổng lồ từ xa xưa nơi dấu tích nham thạch phun trào trên đỉnh Thới Lới và bốn ngọn núi khác như ẩn tàng một dư địa hấp thụ năng lượng đặc biệt. Nói thế, bởi hít thật sâu vào lồng ngực, Lý Sơn tỏa lên một mùi hương khác lắm. Đó là mùi thơm nồng nàn của tỏi, là vị mặn mòi của biển, là hương của ngọn gió phóng túng không có điểm dừng. Và đâu đây như là mùi đá cháy từ hàng triệu năm về trước, thưở mà vỏ bề mặt trái đất nơi này sục sôi trong một cuộc kiến tạo vĩ đại.

Cơn địa chấn từ thưở hồng hoang, được phỏng đoán là đầu kỷ Neogen - một kỷ địa chất của đại Tân Sinh - đã sinh nở nên một Lý Sơn mang vẻ đẹp lồng lộng của cuộc hôn phối giữa cha đất, mẹ biển. Giữa lòng đại dương bao la, hơn ba mươi triệu năm trước, cái mầm Lý Sơn nhú lên và thời gian đã tạo cho những Cù lao Ré, Cù lao Bờ Bãi một dáng vóc uy nghi, sừng sững. Sau cuộc kiến tạo phi thường ấy, năm ngọn núi lửa từng quặn mình phun trào nham thạch nay hiền lành đứng đó như năm nhụy hoa khổng lồ giữa biển. Sự phun trào và tắt ngấm của nham thạch đã tạo nên một vùng cảnh quan thiên nhiên kỳ thú, một vùng thổ nhưỡng bazan tươi tốt lạ kỳ, những rặng đá ngầm bám chân đáy biển là nơi cư trú tuyệt vời cho các loài thủy tộc. Núi lửa tắt từ hàng chục triệu năm trước nhưng vẫn giữ trong lòng nó những mạch ngầm chứa nguồn nước ngọt nuôi sống Lý Sơn. Đó là dòng sữa mà mẹ biển cả làm của để dành cho đứa con yêu dấu của mình…

2. Sức nóng của núi lửa âm ỉ giữa đáy đại dương đã hun đúc nên vùng địa linh và khí chất con người Lý Sơn. Linh khí ấy kết nối một hành trình không ngưng nghỉ. Từ kiến tạo địa chất cách hàng chục triệu năm. Từ văn hóa Sa Huỳnh 200 năm trước Công Nguyên. Từ những tiếp biến, giao thoa văn minh Chăm - Việt. Từ những dòng sử vinh quang thời cận, hiện đại. Có điều gì trong

Giữa trùng khơi sừng sững một Lý SơnChỉ cách cảng Sa Kỳ - đất liền Quảng Ngãi mười lăm hải lý mà sao trời đất, nước mây ở đây khác biệt. Lý Sơn đứng đó sừng sững, tự tin và khoáng đạt vô cùng. Cái nét riêng hải đảo và không gian biển cả bao la trước mặt đã tạo nên những mỹ cảm lạ lùng khi đến với quê hương của núi lửa, của đội Hùng binh Hoàng Sa…

mạch ngầm thẳm sâu mà vẫn vững chãi một Lý Sơn hải đảo tiền đồn. Chỉ có thể là lửa. Ngọn lửa nung cháy đại dương. Ngọn lửa thiêu đốt tâm can những người đi mở cõi giữa khơi xa.

Mộc bản sách Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ, quyển 165 năm Minh Mạng thứ 17 (1836), ghi lại: “Cương giới mặt biển ta có xứ Hoàng Sa rất là hiểm yếu. Trước kia đã phái vẽ bản đồ mà hình thế nó xa rộng, mới chỉ được một nơi cũng chưa rõ ràng. Hàng năm nên phái người đi dò xét cho khắp để thuộc đường biển…”. Không phải đến tận triều Minh Mạng mà từ thời các Chúa Nguyễn, thời Tây Sơn, Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải đều lấy người Cù lao Ré - Lý Sơn làm binh ra xác lập chủ quyền trên “vạn lý ba bình” (Hoàng Sa). Thuyền nan tre, buồm rách và những con người nhỏ nhoi trước sóng to, gió cả. Mỗi lần xuất binh đi Hoàng Sa là mỗi lần người dân các dòng họ trên đảo Lý Sơn lại

tổ chức Lễ khao lề thế lính để truy điệu sống những hùng binh đi giữ đảo. Ra đi không hẹn ngày trở về. Văn tế sống trong Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa gợi nên những cảm xúc bi hùng: “Hỡi ơi! Đất Việt trời Nam trải bao phen lao khổ. Nghĩ đến kẻ điêu linh từ thưở nọ. Cho hay: sinh hề ký, tử hề quy. Ra đi mà ít có ngày trở lại. Thân ấy mất mà danh ấy còn sống mãi…”. Nghĩa trang mộ gió cứ thế dày thêm theo năm tháng…

Vài dòng biên niên về các cai đội, suất đội thủy quân triều Nguyễn được cử đi thực thi chủ quyền ở quần đảo Hoàng Sa: Phạm Quang Ảnh đi đo vẽ thủy trình Hoàng Sa tháng giêng năm Gia Long 14, Ất Hợi (1815); Phạm Văn Nguyên năm Minh Mạng 16 (1835) đi xây dựng Hoàng Sa tự, nay là đảo Phú Lâm thuộc quần đảo Hoàng Sa; Phạm Hữu Nhật đi đo đạc Hoàng Sa năm 1837… Tên của họ đã được đặt cho những hòn đảo trên quần đảo Hoàng Sa. Linh hồn của

những người dân binh dưới quyền các cai đội, suất đội ấy hóa thân trong lòng biển, trong linh khí Lý Sơn. Tượng đài Hùng binh Hoàng Sa sừng sững hôm nay giữa đảo như tạc lên trời xanh một lời thề giữ vững chủ quyền và tri ân về một thời mà tiền nhân đã xả thân vì quốc thổ, vì đại nghĩa non sông. Điêu khắc gia Hà Trí Dũng là người thiết kế và thi công tượng đài đội Hùng binh Hoàng Sa. Ông Dũng kể rằng, cứ mỗi lần khó khăn trong công việc tạc tượng, chờ đêm xuống ông lại ra bờ biển, thắp vọng một nén nhang thơm và như thế, ông như thấy những bóng thuyền nan từ trùng khơi đang đạp sóng trở về…

3. Lá đại kỳ ở phía bắc đảo lớn Cù lao Ré - Lý Sơn hôm nay tung bay như khẳng định, như gợi nhắc thiết tha những ý niệm thiêng liêng về chủ quyền Tổ quốc; như thể hiện khát vọng độc lập, hòa bình cao quý của con dân Lý Sơn, con dân nước Việt trước đất trời bao la. Ngắm lá cờ Tổ quốc trên hải phận Việt Nam, mà trong lòng thế hệ hôm nay lại cháy lên xúc cảm sâu xa về những thời tiền nhân đi giữ biển. Thưở ấy, những con người nhỏ bé nhưng vô cùng can trường trên những chiếc thuyền nan đơn sơ tơi tả, xác xơ trước cuồng phong, bão tố. Họ băng qua thử thách tột cùng của biển khơi, giữ lá cờ hiệu nhỏ trên tay, giữ những tấm bài gỗ khắc dấu chủ quyền trên tay cắm xác lập chủ quyền giữa quần đảo thiêng liêng, dù thịt xương có gửi lại giữa đáy biển khơi, dù ngày trở về chỉ là ngôi mộ gió…

Hơn ba mươi triệu năm trước, dòng nham thạch khổng lồ từ đáy đại dương đã kiến tạo nên một vùng địa linh kỳ vĩ. Để từ đó, người mẹ biển cả ôm ấp Lý Sơn bằng một tình yêu vĩnh hằng và tạo cho Lý Sơn một kho tàng trầm tích, một bề dày lịch sử, văn hóa vô giá. Đó là những dòng ký ức thiêng liêng của đảo nhỏ Lý Sơn. Để hôm nay Lý Sơn đứng đó, hòn đảo tiền tiêu hòa chứa trong mình một sức mạnh vô biên trào lên từ lửa, từ ý chí kiên cường của các bậc tiền nhân. Lịch sử đã chọn Lý Sơn để trao gửi sứ mệnh tiên phong giữ biển; còn tương lai, Lý Sơn hôm nay đang chọn đường, vạch lối cho mình.

Bờ biển Lý Sơn. Ảnh: U.T.B

Cờ Tổ quốc tung bay trên đảo Lý Sơn. Ảnh: U.T.B

5 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018CUỐI TUẦNVĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

Sóng mãi xô bờ

phòng, thích thú ngắm mấy khóm dã quỳ ven đường đang vươn vai đón luồng gió mới, chuẩn bị bung nở những đóa hoa vàng rực. Nghe tiếng gõ cửa, Kim - người bạn thân cùng phòng nhanh nhảu thò đầu ra hỏi. Rồi quay vào, nhìn cô cười tinh quái:

- Tình học trò của mày đấy!- Mày hâm hả? Nói linh tình gì đấy?Vội vàng nhét cuốn giáo trình

vào cặp, cô ào ra cửa. Thấy anh, cô sững người lại, đôi mắt đen láy mở to, má đỏ bừng.

Ngồi đối diện với anh trong quán cà phê sinh viên, cô ngượng nghịu:

- Sao anh lại lên đây? - Lên thăm em, chứ sao nữa -

Anh nhìn cô, ánh mắt hơi buồn, xen chút trách móc.

Cô cúi mặt, không dám nhìn vào đôi mắt của anh.

- Em vẫn không hiểu tình cảm của anh? Hay cố tình không

rắn rỏi ấy. Nhưng... - Cảm ơn em đã gặp anh.Anh phá vỡ khoảng không im

lặng giữa hai người. Giọng nói trầm ấm ấy khiến bao nhiêu cảm xúc trong cô muốn vỡ òa. Cô nhìn anh, mắt ngân ngấn nước:

- Tại sao anh lại rời xa em không một lý do? Em không biết mình đã làm sai điều gì. Bao năm nay câu hỏi ấy cứ đeo bám em…

- Vậy nên em vẫn cô đơn đến giờ sao?

Câu hỏi của anh xoáy sâu vào vết thương lòng bấy lâu nay cô đã cố vá víu. Những giọt nước mắt nóng hổi lăn dài, cô nức nở. Anh ôm cô vào lòng, vòng tay rắn rỏi siết chặt khiến cô như muốn nghẹt thở. Đến lúc này cô mới hiểu được nỗi khổ của anh. Thì ra lúc ấy anh phải thay đồng đội ra canh giữ biển khơi nơi nhà giàn chỉ có nắng và gió, và sóng biển. Nhiệm vụ đột xuất quá, mà khi ấy đâu thể liên lạc dễ dàng như bây giờ. Còn cô, sau khi bố mất, mẹ cô cũng bán nhà và chuyển đi nơi khác. Vì thế mà anh và cô đã lạc mất nhau.

- Anh đã tìm, đã mòn mỏi tìm em… - Giọng anh thổn thức hơn.

Không kìm nén được cảm xúc của mình, cô òa khóc như một đứa trẻ:

- Em không thể quên hình bóng, nụ cười của anh… Em không thể quên…

Ôm chặt bờ vai đang run rẩy của cô, anh rối rít nói lời xin lỗi.

Cô ngỡ ngàng như trong giấc mơ. Vậy là bấy lâu nay, anh và cô vẫn cứ mải miết đợi chờ và kiếm tìm nhau. Anh và cô không hề cô đơn vì trong tim vẫn mang bóng hình của người mình yêu thương, để rồi hôm nay, họ đã tìm được về bên nhau nguyên vẹn cả trái tim và ký ức.

Ánh ban mai nhuộm vàng cát trắng. Ngoài biển vẫn triền miên những con sóng xô bờ trắng xóa. Anh nắm chặt tay cô, cả hai cùng lặng yên. Cô tựa đầu vào vai anh, đôi mắt dõi theo những con tàu đang dập dềnh ngoài khơi xa. Cô hiểu những con tàu ấy rồi cũng sẽ trở về bến bờ sau những hành trình dài và mệt mỏi. Cũng như cô và anh, cả một hành trình kiếm tìm nhau và giờ đây đang ở bên nhau trong niềm hạnh phúc vô bờ, bất tận.

hiểu… - Anh bỏ lửng câu nói, nhìn cô chờ đợi.

- Em… em... - Cô vẫn cúi mặt, tránh ánh mắt tha thiết của anh. Tim cô như nhảy khỏi lồng ngực.

- Em cũng yêu anh, đúng không? Trái tim cô đã hòa tan vào nhịp

đập trái tim anh trong buổi chiều hôm ấy.

* * *Suốt những năm tháng đại học, cô

và anh liên lạc với nhau qua những là thư và những tấm bưu ảnh chất chứa lời yêu thương. Nhưng rồi, khi cô học năm cuối cũng là khi cô bặt tin anh. Cô lo lắng, trăn trở nhưng chẳng thể liên lạc được với anh thêm lần nào nữa. Có lẽ nào anh thay đổi… Cô đã khóc rất nhiều.

Tốt nghiệp đại học, cô được nhận vào dạy ở một ngôi trường cách nhà hơn ba trăm cây số. Đã hơn năm năm xa nhau, không tin tức của anh nhưng chưa lúc nào cô không

nhớ về anh. Để rồi, cho đến hôm nay, gặp lại anh, dù chỉ là trong thế giới ảo nhưng cô lại quá nhiều rung động, nước mắt lăn dài trên má, thổn thức. “Liệu anh có còn là anh của ngày xưa…”. Không dám nghĩ tiếp nữa, cô vội vàng đánh dòng chữ “Chúc anh hạnh phúc, bình yên” rồi tắt máy. Cô không muốn trái tim mình loạn nhịp nhiều hơn nữa, cô đã quá sợ cái cảm giác chông chênh khi gặp anh rồi lại phải chia xa.

* * *Thói quen làm việc buổi tối của

cô không thay đổi và anh cũng biết điều đó nên không tối nào anh không nhắn tin cho cô. Dù chỉ là những lời động viên, thăm hỏi bình thường hoặc kể về cuộc sống của người lính. Để rồi cô cảm thấy thiếu vắng khi không thấy tin nhắn của anh. Và hôm nay cũng vậy, cô vào Facebook đọc tin nhắn và vô cùng bất ngờ khi anh đề nghị “Cho anh được gặp lại em. Thêm một lần, được không em?”.

Đã bao năm rồi, hôm nay cô lại có được những lời tha thiết ấy từ anh. Gặp anh ư? Sau hơn năm năm xa cách, trái tim cô đã đóng băng hình ảnh của anh. Nay lỡ như gặp lại anh, hình ảnh ấy lại tan chảy ra thì cô phải làm sao? Lại đau khổ, lại thất vọng và hụt hẫng…

Cô và anh gặp nhau vào một buổi sáng đẹp trời khi ánh bình minh vừa nhô lên khỏi mặt biển. Những lớp bọt sóng trắng xóa ào vào bờ cát cuốn theo những hạt cát nhỏ li ti, rồi sóng tan, để lại những bãi cát phẳng lì. Anh đăm đắm nhìn cô, vẫn mái tóc mây bềnh bồng ôm nhẹ bờ vai, vẫn thân hình mảnh dẻ ấy. Hơn năm năm xa cách, cô không thay đổi gì nhiều, chỉ có đôi mắt trong veo ngày xưa đã đượm nhiều u uẩn dù cô vẫn cười tươi với anh. Trông cô nhỏ bé quá. Anh chỉ muốn ôm cô vào lòng mà vỗ về, mà xua tan đi những u uẩn trong đôi mắt đẹp kia.

Cô vẫn ngồi bên anh, lặng yên, hai bàn tay nhỏ đan vào nhau. Gặp lại anh, cô mới hiểu rằng cô vẫn còn yêu anh nhiều lắm. Có lẽ vì thế mà một người con gái nhan sắc, lại giỏi giang như cô đã từ chối bao lời cầu hôn chân thành. Giờ đây đứng trước anh cô muốn ào vào vòng tay

Minh họa: Thanh Toàn

Phát hiện thêm dấu tích mới tại Hoàng thành Thăng Long

được cho là lớn nhất từ trước đến nay (hơn 1,1 m2).

Về di vật, các nhà khoa học đã tìm thấy nhiều loại hình khác nhau, gồm đất nung, đồ gốm, đồ

gỗ, đồ kim loại, trong đó có một số lượng lớn là gạch ngói.

Trong các loại vật liệu xây dựng, đặc sắc nhất là nhóm gạch ngói và vật liệu trang trí thuộc thời

chiếc áo xanh quen thuộc và khoác trên mình màu áo vàng mơ, những cành cây khẳng khiu lặng yên trong cơn gió nhẹ của buổi sớm mai. Còn hơi sớm một chút, cô dừng xe đứng lặng ngắm những chiếc lá vàng đang thả mình trôi theo làn gió nhẹ. Mái tóc mây bềnh bồng buông xõa bờ vai, tà áo dài tinh khôi nhẹ bay. Trông cô như một thiên thần.

Anh đứng lặng phía sau, không dám lên tiếng vì sợ làm khuấy động bức tranh tuyệt đẹp kia. Một lúc lâu sau, anh mới lại gần, khẽ khỏi:

- Mơ mộng gì thế bé?Cô giật mình quay lại, bối rối khi

thấy anh. Cô đoán là anh đã đứng nhìn cô từ lâu...

- Sao anh đi đường này? Nhà anh đường trên kia mà?

- Lãng mạn quá đi mất. - Anh trả lời, một câu trả lời chả ăn nhập gì với câu hỏi của cô.

- Lá vàng đẹp quá anh nhỉ.- Đẹp đâu? Cây gì trụi hết lá!Cô xịu mặt, leo lên xe bỏ đi một

mạch mặc anh gọi với theo.- Anh đùa thôi, đẹp thật mà.- Sao anh đi đường này? - Cô

hỏi lại.- Vì muốn gặp em sớm hơn...

vì nhớ…Vội quay đi giấu đôi má bầu bĩnh

đỏ bừng, cô không dám nói gì thêm. Xấu hổ quá, tự nhiên có người ở ngay trước mặt nói nhớ mình, mà đó lại là anh. Suốt đoạn đường còn lại anh cũng yên lặng, chỉ thỉnh thoảng lén nhìn cô. Ánh mắt anh làm trái tim thơ ngây của cô loạn nhịp.

Tốt nghiệp lớp mười hai, anh gia nhập quân ngũ theo nguyện vọng gia đình, mang theo lời hẹn sẽ thường xuyên về thăm cô. Rồi cô trở thành sinh viên đại học. Cô nhớ anh nhiều hơn, mong thư anh nhiều hơn. Trái tim trinh nguyên của tuổi đôi mươi mách bảo rằng cô đã yêu anh.

* * *Anh đến thăm cô vào một buổi

trưa nắng nhẹ. Tây Nguyên đang chuyển mình trong thời khắc cuối thu. Cô đứng ở ban công phía sau

Trưng bày Báu vật khảo cổ học Việt Nam Những báu vật độc đáo, những

hiện vật có một không hai trong lịch sử khảo cổ học Việt Nam với chủ đề “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

Đây là nội dung trưng bày chuyên đề có quy mô lớn, giới thiệu những thành tựu của các nhà khảo cổ học Việt Nam đạt được trong 60 năm qua. 300 hiện vật trưng bày là các “báu vật” vừa “trở về” Việt Nam sau hơn 2 năm triển lãm tại Đức, trong một chương trình phối hợp khảo cổ học hợp tác giữa hai quốc gia.

Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Nguyễn Văn Cường cho biết, trưng bày “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” là hoạt động đặc biệt do Bảo tàng Lịch sử Quốc gia phối hợp với một số bảo tàng tại Việt Nam và ba Bảo tàng quốc gia Đức là: Herne, Chemnitz,

Reiss-Engelhorn cùng tổ chức. Thông qua trưng bày này, gần 300 hiện vật tiêu biểu từ thời Tiền sử đến thời Lê Trung Hưng (thế kỷ XVII-XVIII) đã được giới thiệu đến công chúng theo ba nội dung: “Báu vật khảo cổ học thời Tiền sử”; “Báu vật khảo cổ học thời đại Kim khí”; “Báu vật khảo cổ học thời kỳ lịch sử”.

Trước đó, trong hành trình quảng bá và giới thiệu văn hóa, lịch sử Việt Nam thông qua những báu vật khảo cổ học trên nước Đức (từ tháng 10/2016 đến tháng 2/2018), trưng bày những “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” cũng đã gây được tiếng vang lớn, thu hút trên 100.000 khách tham quan. Trưng bày “Báu vật khảo cổ học Việt Nam” kết thúc vào tháng 7/2018.

TS tổng hợp (theo hanoimoi.com.vn và baovanhoa.com.vn)

Lê sơ (từ thế kỷ XV đến đầu thế kỷ XVII). Những di vật này cho phép hình dung rõ thêm về loại “Ngói rồng” lợp cung điện trong khu vực chính điện Kính Thiên của Hoàng đế Lê sơ.

Các nhà khoa học nhận định, các dấu tích kiến trúc và hệ thống di vật phát hiện trong cuộc khai quật năm 2017 có nhiều phát hiện rất mới so với những năm trước. Các phát hiện này tiếp tục phản ánh diễn biến phức tạp của các di tích lịch sử và văn hóa Thăng Long - Hà Nội dưới lòng đất.

Bên cạnh đó, các nhà khoa học, lịch sử đề nghị cần phải mở rộng khu vực đào để thúc đẩy nhanh việc khảo cổ toàn bộ khu di tích, từ đó sớm báo cáo và bàn giao cho TP Hà Nội.

6 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018 CUỐI TUẦN VĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI

“Thế là không còn kiêng vì đã xong rồi/ Thế là không còn nợ nần vì đã xong rồi” - Lời khấn của sắc tộc J’rai cho con người khi mất đi.

NGUYỄN HÀNG TÌNH

Cánh rừng Brê Bộch (rừng Ma - tiếng Mạ, M’Nông, S’Tiêng; Ilàng Keak - tiếng Sê Đăng)

nào cũng nằm về phía Tây cả, cách xa các bon, plei, buôn. Và càng xa hơn khi hồn người chết (Ma) ở đây rời hẳn khỏi cái xác dưới đất để về nơi “phía Tây” hơn nữa, “phía bên kia”, “về đằng Tây”. “Phía bên kia”, “đằng Tây” là chỗ nào đó tít tắp, “quê hương” của mặt trời lặn, chốn hư ảo, không rõ ràng, mang tính ý niệm, không gian ước lệ, tưởng tượng. Cũng ở trên mặt đất thân thương cả thôi, nhưng cái “phía bên kia” sao mà xa cách, ly biệt. Nên Brê Bộch nào mà chẳng vắng, hoang, lạnh, mông lung, ủ ê.

Vật chất “giọt sương”Để có hành động nhẹ nhàng,

đơn giản trong hành trình kết thúc chuyện sinh - tử ở Brê Bộch này nhờ vào một nhận thức, quan niệm từ trong nguồn cội của họ. Theo quan niệm của người Banarh, Ê Đê, Jrai, hay tương tự, ở bất cứ sắc dân sơn cước Tây Nguyên nào, thì bà Tung là người cai quản “phía bên kia” - cõi “tử” - đó. Quái thay, bà cũng là người cai quản luôn sự “sinh sôi”, cõi sống. Cái “Tấm vải thế gian” mà bà hàng ngày phải làm cái việc dệt này có những sợi chỉ đan thêm vào và những sợi chỉ rút ra, mà mỗi sợi chỉ này tương đương với từng sinh linh (người) được sinh ra/xuất hiện và chết đi/thôi sống. Họ cho rằng, con người cùng mạng sống của người được hình thành từ giọt sương (Ia Ngom). Khi linh hồn con người (M’hoar, M’Ngol, M’Ngắt) về sống ở “đằng Tây” đó, từ từ sẽ được hóa kiếp thành con nhện. “Về đằng Tây”, “phía bên kia” là một cõi mang tính ý niệm, tưởng ước. Và con nhện kia trải qua bảy lần chuyển kiếp nữa để trở thành con nhện tử tế và trở lại được mặt đất/cõi người bằng hình hài của giọt sương sau sự hóa thân của cái chết của nó. Giọt sương là “tế bào” đầu tiên, vật chất cơ bản. giọt sương này sẽ lại phải qua bảy lần biến hóa để thành Giọt sương ban mai tinh túy, hoàn hảo nhất. Trên thế gian này, nhiều dân tộc còn bảo tổ tiên mình là mặt trời, mặt trăng, sói, chim đại bàng, rồng, phượng, khỉ, vượn nọ kia… mà. Quá huyền diệu, mơ mộng, nhưng về cấu tạo, sinh học, hóa lý, giọt sương gần với tính vật chất hơn, thuộc về tạo hóa. Giọt sương mai này sẽ đầu thai vào những người cha người mẹ ở thế hệ tiếp nối ở các bon, plei để được sinh ra lại. Một đứa trẻ sinh ra mới chỉ là một sinh vật bình thường, một giá thể, chưa thành “con người”. Mà để

thành người thì sinh vật ấy phải được thổi vào linh hồn. Linh hồn là từ nguồn cội tổ tiên tạo ra, đưa đến. Làm lễ nhập hồn, đặt tên, để thần linh thi hành, trao cuộc sống người, chứng giám. Cụ thể sau khi sinh ra, trong ngày, trọng tâm lễ này là việc bà mụ - người đỡ đẻ - dùng một quả cà chấm vào giọt sương lớn lấy từ trên lá cây ngoài trời kia. Rồi đưa quả cà có giọt sương đó để gần miệng đứa trẻ. Vị thần cao thiêng nhất Kơđei ủy nhiệm cho bà sự thông thái, khả năng nhớ được tên tổ tiên xưa cũ, đã ra đi trong quá khứ, và đọc lên. Đứa trẻ đưa lưỡi ra để liếm uống ở lúc bà mụ đọc như thế khi tên nào trúng lúc nó liếm đến thì hồn tổ tiên đó nhập vào đứa bé, xem như trở lại cuộc đời mới, và lấy tên đó đặt luôn cho đứa bé. Có nhóm sắc dân khác thì thể hiện sự tái sinh diễn qua lúc thổi tai, đặt tên. Bà mụ nhai nát gừng tươi và củ nén trong miệng, trong khi cầm sẵn cuộn chỉ dệt có ống rỗng trên tay. Bà áp cuộn chỉ ấy vào tai đứa trẻ rồi phun nước gừng cùng nén kia vào cuộn chỉ, cùng lúc nói những lời về ý nghĩa, vai trò và sứ phận của con người trong cuộc đời, và mong thần thánh cho sinh linh này thông tai, mãi mãi khỏe mạnh, tai thính, chăm lao động, yêu cuộc sống. Cả hai tai đều được thổi linh hồn vào. Những lời kia thông qua cuộn chỉ và hơi ấm của gừng nén sẽ đi vào cơ thể đứa bé để nó có linh hồn, “tính” người, phẩm trạng người, thành con người. Con người, đứa trẻ, sẽ lớn lên trong sự màu nhiệm của vũ trụ, bao bọc của thần linh trên trời cao, và tình yêu thương, chăm lo của người thân nơi cộng đồng mặt đất.

Cõi… vui Khi một người thân chết, dĩ

nhiên là ai cũng buồn, thương, tiếc, khóc. Nhưng ấy là lúc vừa tắt thở, nhưng khi đã hóa rừng, thành mộ ở Brê Bộch thì trạng thái đã khác. Ở Brê Bộch nào cũng chỉ

toàn mộ len trong thảo mộc, phơi ra đây đó, dưới bóng cây nguyên sinh. Thiên nhiên, màu xanh lại che chở, vỗ về cho “cuộc ra đi”, như lúc đương sống vậy. Có những khối mộ mới, cùng những khối mộ đang rệu rã, tàn, không còn hình dáng nữa. Những miếng gỗ đẽo vòm lên hình mai rùa để che trên ngôi mộ. Có mộ được che ở bên trên là vài ba miếng ván xẻ xếp dọc theo chiều nấm mộ. Lại có phần mộ được che bằng nửa chiếc thùng phuy sắt được xẻ ra, hoặc miếng tôn. Những căn nhà nho nhỏ bằng cây dại dựng lên, che xung quanh những phần mộ mới chôn không quên làm những con rối rôm rả thả lủng lẳng, hay những cái chuông gió đong đưa. Quanh các khu mộ mới tạo tượng gỗ được đẽo cứ dựng đứng, dựng ngồi, dựng nằm rôm rả. Những tượng gỗ cao chừng một thước rưỡi đến hai thước, rồi một thước, nửa thước, vài mươi phân. Chủ đề được tạc là từ hình thù con khỉ, con chim công rảo bước, con dê, con chim đang bay, đến người đàn bà đang ưỡn có bầu, đôi trai gái trần truồng đang đứng giao hợp, đứa bé đang nằm co trong bào thai, hay người đàn bà đang giã gạo, đang địu con, hoặc một người đang đánh chiêng, đang làm thợ rèn, người khác nữa thì đang ngồi ôm mặt khóc; người lại đang cười toe toét. Rồi cả tượng những người vác xà gạt, binh lính đội nón, đeo súng… Ấn tượng nhất là những tượng mô tả sự hình thành con người đẽo dựng lên vây quanh mộ, và tư tưởng phồn thực được thổi bùng lên. Phồn thực rõ là cội rễ của sự sống, sinh sôi, là điều cao cả nhất. Thứ nghệ thuật điêu khắc và hội họa dân gian, kỳ công đến độ không thể kỳ công hơn, vì nó được người sống lặn lội lên tận rừng tìm gỗ tốt, hình dáng đẹp, mang về để đẽo. Không gian nghệ thuật đầy sức sống, công sức, và cảm xúc như thế, nhưng chỉ vì một điều duy nhất là làm cho người thân vừa

khuất được vui, không bóng dáng nghệ thuật thương mại. Chịu chơi đến thế là cùng. Tình thương yêu đồng loại đến thế là cùng

Khi chưa làm lễ bỏ mả - Bơ thi (hoặc Pơ thi), hàng ngày người thân đưa cơm ra mộ cúng cho người mới mất đã chôn ở dưới kia. Nhà có món ngon nào thì mang ra món ngon đó. Những lúc này, ngồi bên mộ người chết để người chết không lẻ loi, và tâm sự với họ. Và một ngày, khi gia đình có đủ điều kiện vật chất, kiếm được trâu, bò, dê, heo, gà… thì làm lễ bỏ mả cho người chết. Lúc này thì còn tưng bừng và hoan hỉ hơn nữa, bao tinh túy của nền văn hóa sơn nguyên hiện ra ở đây cả. Từ những vũ điệu đẹp nhất, mơ mộng, tung hứng, phiêu linh, nhập hồn nhất; nhịp chiêng hay nhất; bài yal yau bốc lửa hay sâu thẳm, chua xót nhất, tiếng đing pút, đing năm ngọt ngào, mông lung, cao vời nhất… đều tung ra để làm cho người đã chết thăng hoa, và làm người sống tràn nhựa, rực lửa. Rượu cần ngon nhất được mang đến, và những món ăn đặc trưng nhất được chế biến và đãi nhau lúc này. Cộng đồng già, trẻ, từ người máu mủ đến hàng bon, hàng buôn uống cho say, cho ngất ngây, cho tưng bừng, cho lịm đi, vỡ xòa cõi lặng, xóa tan tính u hoài, trầm mặc của rừng, vũ trụ. Bên cạnh những lời khấn cầu trời đất cho người chết về đến nơi đến chốn ở thế giới mông lung (nơi mù mờ xa xăm), với tổ tiên, và sống với sự chuyển hóa tái sinh thì những sinh hoạt, thanh âm ấy cùng lúc được thổi vào. Như thế này thì cái cõi chết đã không còn là cõi buồn mà đã thành cõi vui. Vui rộn rã từ cơ thể đến tâm hồn. Nó vui, vì con người kia không mất đi mà đang được tái sinh. Vậy thì chốn mồ mả, nghĩa địa là nơi bắt đầu sự sống.

“Mùa thứ ba” Chỉ có hai tiết trời/mùa ở Tây

Nguyên, chứ không bốn mùa rạch ròi như các chốn xứ khác: xuân, hạ, thu, đông. Mùa khô là mùa hủy diệt so với mùa sinh sôi mưa kia, nhưng lại là mùa khởi đầu của tái sinh. Nên người Tây Nguyên mới xem mùa này là mùa hứng khởi nhất. Lao động quần quật mãi suốt thời gian dài của năm, giờ chỉ có dịp này là để vui, nên trong các (làng) plei, bon, buôn mới có thành ngữ: “Dua păn bơlan bleia hăo/ Rơnang bulan ktang hoă băng klao bơlan” (Chín tháng lao động mệt nhọc ra mồ hôi/ Ba tháng nhàn rỗi vui hội thỏa mái). Như người Banah, họ gọi là “khêi ninh nơng” (những tháng ngày nghỉ ngơi). Đỉnh điểm của mùa này là diễn ra việc/nhiệm vụ/trò chơi/lạc thú linh thiêng Bơ thi diễn ra khắp nơi. Nên người J’rai mới gọi kỳ này là: “Bơlan ning nông thông atâu”(tháng nghỉ ngơi đi chơi lễ bỏ ma). Tôi gọi đây là “Mùa thứ ba” ở Tây Nguyên. Có điều mùa này không mô tả tiết trời cơ học, không thuộc về vũ trụ, mà thuộc về con người, ở bên trong, trong chiều sâu - mùa bên trong

con người. Các sắc tộc Banah, J’rai, Giẻ Triêng, Sê Đăng, Rơ Mâm, M’Nông, Ê Đê, S’Tiêng, K’Ho, Mạ… đều phải làm cái việc cần thiết Bơ thi - hội hè bỏ ma, mả, người đã chết, và bỏ luôn cái Brê Bộch này đi. Chết ở thời điểm nào trong năm cũng chỉ đến “mùa thứ ba” này mới làm Bơ thi. “Mùa thứ ba” nằm trong mùa khô của quê xứ, thời tiết, vũ trụ, và nó thường vắt từ tháng 11 năm này sang tháng 1 năm sau. Phải bỏ mả để người thân chết được tái sinh. Và tái sinh, như đã nói ở trên là bắt đầu bằng giọt sương sáng vời trong trời đất.

Giờ thì những vườn nghệ thuật điêu khắc lộng lẫy giữa rừng đó cũng cho luôn vào nắng mưa, gió bụi, côn trùng, cỏ cây phá hủy. Tư tưởng này trùng hợp tự nhiên với tư tưởng căn bản của xứ sở xuất chúng nhất trên địa cầu về nhận thức vũ trụ, qui luật vận động trong tự nhiên là Ấn Độ, rằng mọi thứ trong thế gian luôn tồn tại bằng qui luật hủy diệt - sáng tạo (sinh) - và bảo dưỡng, mà con người là động vật có trí tuệ nhất, nhận ra được điều đó, nên phải yêu cả ba đặc tính đó. Thần Shiva là kết tụ mọi tính trạng đó, thế nên các đền tháp ở Ấn Độ, Nepal, Myanmar, Srilanca, Indonesia, Malaysia, Campuchia, và ngay các tháp Chăm ở miền Trung của Việt Nam xây lên là để thờ điều đó. Dù thế gian, các quốc gia, các cộng đồng có cố tình nghĩ về, nhận thức, thái độ, hành xử, lề thói có khác đi để thỏa mãn cái tâm lý trong chuyện sống-chết thì với tạo hóa điều đó vẫn bất biến.

Khi đã làm Bơ thi là trả hết cho rừng, rừng nuốt thì nuốt đi, vì xác thân con người chỉ là cái giá thể của linh hồn, chất hữu cơ, và tro xác của họ nữa, chỉ là bụi, một thứ bụi trong muôn vạn thứ bụi vạn vật trong vũ trụ này. Nhà nào cũng bỏ, dòng họ nào cũng bỏ, làng, bon, plei nào cũng bỏ. Không phân biệt ma ấy là ma nhà giàu hay ma nhà nghèo, thân phận này, thân phận nọ, xuất thân kia xuất thân đây, trên dưới, to nhỏ. Bỏ mả là người chết (linh hồn họ) được giải phóng. Người M’nông gọi nó là lễ “Răt phan”(cắt hồn) là ngắn gọn, chính xác mà sâu sắc.

Biết bao nhiêu là Brê Bộch tôi đã đi qua trong những hai mùa khô, mưa có Bơ thi hay không Bơ thi. Nhưng tôi vẫn nhủ mình phải đi qua nhiều nữa, nhiều nữa những nghĩa địa trong rừng này, để hồi tỉnh, mở lòng, mở mắt, về sự mênh mông của cuộc sống, và những điều vi diệu mà đồng loại chúng tôi ở nơi khác từng để mất. Khi Liên hiệp quốc, UNESCO cố gắng làm, trên phạm vi toàn cầu, cho những giá trị hướng vào thiên nhiên, tôn trọng thiên nhiên, mà việc thừa nhận, xếp “Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên” là Di sản văn hóa của nhân loại đã làm tôi tin rằng con người rồi sẽ là sinh vật công bằng, thông minh, và tử tế với tạo hóa.

Đến là giọt sương thì “ra đi” như giọt sương.

Đến là “giọt sương”...

Người đàn ông sắc tộc Ê Đê đang tạc tượng người phụ nữ giã gạo. Ảnh: N.H.T

7 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018CUỐI TUẦNVĂN HÓA - NGHỆ THUẬT

HỒ SƠ TƯ LIỆU

THƠ CHỌN - LỜI BÌNH

ĐOÀN BÍCH NGỌ

Hiện nay, theo thống kê, cả nước có 1.400 di tích thờ cúng Hùng Vương và các

nhân vật lịch sử gắn với thời đại Hùng Vương. Trong đó, riêng tỉnh Phú Thọ có tới 326 di tích. Trải dài theo đất nước từ Bắc vào Nam hầu như nơi nào có người Việt sinh sống là có thờ Quốc Tổ.

Nơi thờ chính và lớn nhất là khu di tích Đền Hùng, nằm tập trung trên núi Nghĩa Lĩnh thuộc thôn Cổ Tích, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Đền Hùng được xây dựng từ thời vua Đinh Tiên Hoàng và được xây dựng bổ sung và hoàn chỉnh vào thời Hậu Lê. Đây là một quần thể di tích bao gồm các di tích chính như: Đền Hạ tương truyền nơi mẹ Âu Cơ sinh hạ “bọc trăm trứng”; Nhà bia khắc câu nói nổi tiếng của Bác Hồ khi ghé thăm Đền Hùng ngày 19/9/1954. Chùa Thiền Quang, Đền Trung: nơi xưa các vua Hùng và lạc tướng luận bàn việc nước; Đền Thượng là nơi các vua Hùng tiến hành nghi lễ thờ cúng trời đất, thần nông; Cột Đá - tương truyền là nơi Thục Phán dựng lên khi được Vua Hùng thứ 18 truyền

ngôi; Lăng Vua Hùng (tương truyền đây là mộ của Vua Hùng thứ 6); Đền Giếng: nơi hai công chúa con Vua Hùng là Tiên Dung và Ngọc Hoa vấn tóc soi gương; Đền thờ Lạc Long Quân, người được xem như thủy tổ của dân tộc Việt Nam gắn truyền thuyết Trăm trứng. Đền Hùng đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa quốc gia vào năm 1962. Được UNESCO công nhận tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ là: “Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại” ngày 6/12/2012. Đây cũng là nơi diễn ra nghi lễ giỗ Quốc Tổ và lễ hội chính hàng năm của cả nước.

Ở khu vực Tây Nguyên có Đền Âu Lạc tọa trên núi Phượng Hoàng cạnh thác Prenn, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng. Đền tuy được xây dựng chưa lâu nhưng có quy mô lớn, kiến trúc đẹp và hàng năm lễ hội được tổ chức rất trọng

thể. Đây cũng là nơi để nhân dân địa phương và du khách đến dâng hương tưởng nhớ các Vua Hùng và tham gia lễ hội.

Ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay có 11 nơi thờ cúng vua Hùng, trong đó có: Đền Hùng

Vương, trước đây còn được gọi là Đền Quốc Tổ Hùng Vương tại số 2, đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Bến Nghé, Quận 1. Đây là một trong những nơi thờ cúng Vua Hùng lâu đời nhất tại thành phố Hồ Chí Minh. Đền được xây dựng

từ 1926, nhưng sau năm 1954 mới được đổi tên là Đền Quốc Tổ Hùng Vương. Năm 1975 một lần nữa đền lại đổi tên là Đền Hùng Vương.

Đền có kiến trúc phảng phất dáng dấp các ngôi đền ở Huế mang đậm phong cách nghệ thuật thời Nguyễn.

Hàng năm, vào ngày mười tháng ba âm lịch, tại đền đều tổ chức lễ giỗ Tổ rất long trọng và tôn nghiêm để tưởng nhớ công lao của các Vua Hùng đã có công dựng nước.

Ở Cà Mau, có một ngôi đền thờ Vua Hùng có lịch sử tồn tại trên 150 năm, tọa lạc tại ấp Giao Khẩu, xã Tân Phú, huyện Thới Bình. Sau giải phóng, Đền thờ Vua Hùng đã được xây dựng, tôn tạo lại khá khang trang. Ngôi đền là niềm tự hào của bà con đất Mũi về việc giữ gìn truyền thống của cha ông xưa, những người “mang gươm đi mở cõi” vẫn không quên việc thờ phụng tổ tiên của dân tộc mình.

Ở Việt Nam, theo thống kê của Cục di sản văn hóa, hiện nay có 5 đền thờ Vua Hùng có tổ chức lễ hội với quy mô lớn thuộc các tỉnh thành: Phú Thọ, Lâm Đồng, Bà Rịa Vũng Tàu, thành phố Hồ Chí Minh, Cà Mau.

Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vươngvà một số ngôi đền thờ Quốc Tổ tiêu biểu ở Việt NamTín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương là một trong những yếu tố tâm linh của người Việt từng tồn tại qua hàng nghìn năm lịch sử. Ngoài việc thể hiện tình đoàn kết và sự gắn kết cộng đồng nó còn mang tính độc đáo mà không phải dân tộc nào cũng có đó là thờ Quốc Tổ (Hùng Vương). Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương của Việt Nam đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào ngày 6/12/2012.

Lễ tế tại đền Quốc Tổ Lạc Long Quân. (Nguồn: Bảo tàng Phú Thọ)

VŨ THỊ HẠNH

Đã từ lâu, sách là chìa khóa vạn năng mở ra cánh cửa tri thức và tâm hồn con người. Sách còn

là người thầy thắp sáng lên những ước mơ, khám phá, đồng thời dạy cho ta cách sống sao cho vẹn toàn, đẹp đẽ. Đó còn là phương tiện, là người bạn tri kỷ rất đỗi thân thiết để cùng ta sẻ chia nỗi buồn, vui trong cuộc sống.

Theo thống kê của Vụ Thư viện - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã cho biết: “Người Việt Nam chưa đọc đến 1 cuốn sách/năm; trẻ em nông thôn được đọc rất ít sách so với trẻ em thành phố; hệ thống thư viện trong các nhà trường gần như không thu hút được học sinh”. Việc đọc sách hiện nay đang đứng trước một nguy cơ, đó là sự mai một thói quen đọc truyền thống bởi sự lấn át của các phương tiện nghe nhìn.

Trước thực trạng này, ngày 24/3/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký và ban hành Quyết định số 284/QĐ-TTg chọn ngày 21/4 hàng năm là Ngày sách Việt Nam, nhằm khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách trong cộng đồng, nâng cao nhận thức của mọi người về ý nghĩa to lớn và tầm quan trọng của việc đọc sách đối với việc bổ sung kiến thức, kỹ năng sống và phát triển tư duy, giáo dục và rèn luyện nhân cách con người, nhất là trong thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên. Ngày 21/4 hàng năm còn là dịp kỷ niệm ngày ra đời cuốn sách “Đường kách mệnh” của Bác Hồ, đây cũng là tác phẩm đầu tiên bằng tiếng Việt của Bác được in bởi những người thợ in Việt Nam. Bên cạnh đó, tháng 4 còn là

dịp diễn ra Ngày sách và Bản quyền thế giới 23/4, do tổ chức UNESCO phát động, nhằm tôn vinh văn hóa đọc, đồng thời đề cao, tôn trọng bản quyền tác giả trên toàn thế giới. Chính vì vậy, việc tổ chức Ngày sách Việt Nam vào dịp này còn là sự thể hiện hội nhập của văn hóa đọc Việt Nam với văn hóa của toàn nhân loại.

Dù ở thời đại nào, con người cũng lấy việc học và đọc sách là một trong những phương thức để hoàn thiện nhân cách. Cha ông ta đã coi việc đọc sách là một hành động văn hóa đẹp. Từ đọc sách, sưu tầm sách, xây dựng tủ sách thư viện là một phần quan trọng của việc hình thành văn hóa đọc. Đó là một trong những nguồn năng lượng quan trọng thúc đẩy sự phát triển bền vững. Vì vậy “Ngày sách Việt Nam” là một trong những hành động thiết thực góp phần tôn vinh sự kiện văn hóa cao đẹp này.

Ở Lâm Đồng, để hưởng ứng Ngày sách Việt Nam 21/4 và Ngày sách và Bản quyền thế giới 23/4, ngay từ những năm đầu tiên cho đến nay, được sự chỉ đạo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh, Thư viện tỉnh đều đã tổ chức nhiều hoạt động diễn ra sôi nổi trước, trong và sau ngày hội. Năm nay, hoạt động “Kể chuyện theo sách cấp tỉnh” với chủ đề Sách hồng tuổi thơ được tổ chức vào ngày 14/4/2018, đã chính thức mở đầu cho nhiều hoạt động kỷ niệm Ngày hội sách năm 2018, được kéo dài cho đến hết ngày 21/4/2018. Tại Thư viện tỉnh, ngoài việc phục vụ bạn đọc tại chỗ, triển lãm ảnh kỷ niệm 43 năm Đại thắng Mùa xuân 75, thư viện còn phối hợp với Thành đoàn Đà Lạt tổ chức một số trò chơi nhằm hướng dẫn phương

pháp đọc sách cho các em, chiếu phim phục vụ thiếu nhi, cấp thẻ thư viện miễn phí và phối hợp với phòng Giáo dục và Đào tạo TP Đà Lạt tổ chức nhiều cuộc thi như cuộc thi viết cảm tưởng về “Cuốn sách em yêu”, xếp sách nghệ thuật, vẽ tranh theo sách, an toàn giao thông… Về cơ sở, Thư viện tỉnh cũng đã luân chuyển sách về các tủ sách cơ sở trên địa bàn tỉnh theo phương châm “Sách đi tìm bạn đọc”, tổ chức tuyên truyền giới thiệu sách và phục vụ sách lưu động tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và hỗ trợ các thư viện huyện, thư viện xã, tủ sách cùng tổ chức Ngày hội sách... Đây là những hoạt động được Thư viện tỉnh tổ chức và duy trì đều từ 4 năm qua và đã tạo được dấu ấn sâu đậm trong lòng các độc giả yêu sách.

Để duy trì bền vững các hoạt động nhằm phát triển văn hóa đọc tại tỉnh Lâm Đồng, Thư viện tỉnh cần đảm bảo các yếu tố về vốn tài liệu phong phú, đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn giỏi và lòng yêu nghề sâu sắc, đồng thời lại phải có cơ sở vật chất, thiết bị chuyên dùng đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của hoạt động thư viện... Muốn vậy, Thư viện tỉnh rất cần có sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, các ngành có liên quan cùng với sự nỗ lực của bản thân mình.

Hãy bắt đầu từ “Ngày sách Việt Nam”, và mỗi chúng ta cùng tích cực tham gia với tư cách là những bạn đọc chủ thể của các hoạt động ấy, để góp phần xây dựng, phục hưng và nâng tầm “văn hóa đọc” trong cộng đồng các dân tộc nước ta nói chung và Lâm Đồng nói riêng.

NGUYỄN THỊ TUYẾT MAI

Chờ...Em chờ anh bên kia dốc xếCúc dã quỳ phai nắng hoàng hônLá vàng rụng ngẩn ngơ tóc bạcCỏ ưu tư xanh phủ giăng hồnEm chờ anh trăng soi bóng nguyệtMận mơ đào... mùa tiếp mùa đauSương Đà Lạt chưa lần lỗi hẹnƯơm nụ tình thơm ngát chiêm bao.

TRƯƠNG THÀNH ĐƯỢC

Lãng mạn phòng đọcÂm thầm em tỏa sáng một vì sao Tôi là nhà chiêm tinh không cưỡng đượcTình cờ em ngồi ngay phía trướcTôi lại làm nhà vận thuật thôi miên.

Xin thời gian hãy chết,Tất cả cùng hóa đá bên nhau!Phòng tượng gửi mai sau... Người ơi đừng lạVới tượng tôi nhìn tuột cả sách trên tay.

Cách một mặt bàn mà em chẳng hayTôi ghen thầm với từng dòng chữMai sau, người ơi xem thửSách ấy nói gì mà em hững hờ tôi?

Phòng đọc sáng nay rộng đến ngàn khơi,Tiếng sách lật mỏng tơi, huyền ảoEm lung linh, và em hiền thảoHèn chi thơ chẳng trổ nụ đa tình.

Trước mặt nhà chiêm tinhNgôi sao em cháy ngời ánh đẹp,Mắt nhà thôi miên chưa bao giờ khépSao em nỡ vô tình, sao em chẳng nhìn lên...?

NHÂN KỶ NIỆM NGÀY SÁCH VIỆT NAM 21/4 VÀ NGÀY SÁCH BẢN QUYỀN THẾ GIỚI 23/4:

Đọc sách - một hành động văn hóa đẹp

8 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018 CUỐI TUẦN DU LỊCH

TUẤN HƯƠNG

Du lịch hiện đại,thân thiệnDịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất

2018 vừa qua, gia đình chị Hoàng Mai Linh - Kiên Giang đã có chuyến du lịch vui vẻ tại Đà Lạt. Do không có dự định trước nên chị Linh không đặt phòng cũng như không tìm hiểu kỹ về Đà Lạt. Thế nhưng, tuy là lần đầu tiên đến với phố núi, gia đình chị lại được trải nghiệm những gì độc đáo của thành phố hoa, từ điểm tham quan, ăn uống đến ngủ nghỉ... Đó là do chị được Unique Dalat tư vấn cho một lịch trình đầy đủ. “Thật tuyệt vời, gia đình tôi có cả người lớn tuổi và trẻ em nhưng ai cũng hài lòng về những điểm đến, ăn, nghỉ... Nhất là bọn trẻ được trải nghiệm ở các vườn rau, hoa, dâu tây... Giá cả lại hợp lý, tuy đi du lịch vào dịp tết nhưng không bị chặt chém”, chị Mai Linh nói.

Vốn làm trong lĩnh vực du lịch hơn 13 năm, Nguyễn Ngọc Hoàng Anh - CEO của Hana Garden & House và Hoàng Anh Restaurant thường xuyên gặp các câu hỏi của khách như “điểm tham quan nào độc đáo, nơi ăn uống nào ngon và đặc sắc...?”. Chính bản thân Hoàng Anh cũng từng gặp khó khăn khi tự xách ba lô đi du lịch ở nhiều nơi. Vì thế, ý tưởng về một phần mềm ứng dụng lịch trình du lịch luôn đau đáu trong cô và Unique Dalat ra đời. Từ những thắc mắc của khách, Unique DaLat đưa ra một lịch trình cụ thể theo nhu cầu khác nhau của từng đối tượng khách.

Để làm được điều này, Team

Trải nghiệm du lịch cùng Unique DalatXuất phát từ ý tưởng giúp du khách có được những trải nghiệm độc đáo nhất khi đến Đà Lạt, nhóm bạn trẻ tại thành phố hoa đã tạo ra phần mềm ứng dụng dịch vụ du lịch Unique Dalat với một lịch trình trọn gói phù hợp với nhu cầu khách phương xa.

của Hoàng Anh đã có những chuyến khảo sát, trải nghiệm rồi chọn ra những địa điểm đặc sắc, uy tín giới thiệu cho khách. “Phần mềm này đang trong giai đoạn chạy thử, chúng tôi quan niệm hành trình của mỗi nhóm khách là một khảo sát để hoàn thiện ứng dụng. Mô hình của Unique Dalat là đi từ những khó khăn, nhu cầu của du khách để tìm hiểu và giải quyết. Nhất là việc tự đi du lịch chứ không theo tour ngày càng phổ biến. Qua đó, giúp du khách có một lịch trình hợp lý và đáng tin cậy. Mục tiêu mà Unique Dalat hướng đến là nền du lịch hiện đại, thân thiện”, Hoàng Anh chia sẻ.

Xây dựng“hệ sinh thái” du lịch CEO Hoàng Anh cho biết: “Sử

Team Unique Dalat ngồi với nhau để đưa ra lịch trình du lịch tốt nhất cho du khách.

Khách du lịch có những trải nghiệm độc đáo cùng Unique Dalat.

được cung cấp bởi các nhà làm du lịch chuyên nghiệp và người dân địa phương. Unique Dalat sẽ tạo nơi “gặp nhau” giữa du khách và người địa phương có nhu cầu giới thiệu sản phẩm du lịch. Đồng thời, với việc liên kết các khách sạn, nhà hàng, điểm tham quan, Unique Dalat nỗ lực xây dựng “một hệ sinh thái” du lịch bền vững, tạo thành cộng đồng kinh doanh cùng hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau”.

Không những vậy, Unique Dalat còn tạo ra môi trường cho các bạn trẻ ở Đà Lạt có điều kiện biến ý tưởng sáng tạo thành hiện thực. Team của Unique Dalat với hơn 10 thành viên thì 2/3 là các bạn sinh viên với niềm đam mê du lịch và khao khát khởi nghiệp từ du lịch. Mỗi thành viên là một đại sứ du lịch góp phần xây dựng môi trường du lịch hiện đại, thân thiện. Nguyễn Hồ Bảo Trang - sinh viên năm cuối Khoa Ngôn ngữ Anh, Trường Đại học Đà Lạt tham gia team từ khi Unique Dalat mới hình thành trên ý tưởng. Với mong muốn được giới thiệu cho du khách những gì đặc sắc của thành phố hoa nơi mình sinh ra và lớn lên, một vài ý tưởng của Trang đã đóng góp cho lịch trình phong phú của Unique Dalat.

“Hiện Unique Dalat đang mở rộng phần mềm phục vụ du lịch trong toàn quốc và một số nước trên thế giới. Chúng tôi hy vọng sẽ tạo ra nền tảng ứng dụng giúp cho khách du lịch có được một lịch trình trải nghiệm độc đáo, phù hợp với nhu cầu và đặc biệt là hài lòng với chuyến đi của mình”, Hoàng Anh cho biết thêm.

dụng Unique Dalat, khách du lịch sẽ vào trang web hay apps để xem các điểm tham quan tại Đà Lạt (thường xuyên cập nhật và đăng tải thông tin). Sau đó, khách chọn những điểm mong muốn đi, cùng việc chọn các điểm ăn, khách sạn,

với số ngày và chi phí dự kiến, phần mềm ứng dụng sẽ xuất ra lịch trình theo tọa độ trên suốt chặng đường đi sao cho hợp lý. Ngoài ra, phần mềm còn có dịch vụ tư vấn thiết kế chuyên sâu kèm dịch vụ hỗ trợ khi du lịch tại Đà Lạt. Dịch vụ

Phú Quốc về đêm có gì hấp dẫn? Là câu hỏi của bất cứ du khách nào khi đến với “Đảo ngọc” và chợ đêm luôn là câu trả lời của mọi người dân, hướng dẫn viên ở Phú Quốc - một điểm đến về đêm đầy thú vị.

DIỄM THƯƠNG

Chợ đêm Phú Quốc trải dài dọc con sông với không gian rộng lớn được trang trí

ánh đèn điện lung linh, nhộn nhịp buôn bán từ lức 7h tối đến 11h đêm. Nét đặc sắc nhất của khu chợ này chính là văn hóa làm du lịch văn minh và hiếu khách.

Theo nhiều tiểu thương ở đây kể lại, tên gọi chợ đêm Phú Quốc ra đời từ tháng 9/2016, là sự kết hợp của 2 khu chợ về đêm: chợ Dinh Cậu và chợ đêm Bạch Đằng. Chợ đêm Phú Quốc tọa lạc trên tuyến đường Bạch Đằng, với nhiều hướng vào khác nhau, nơi đây bày bán các mặt hàng lưu niệm và ăn uống, hải sản tươi sống, ẩm thực địa phương. Hiện tại, chợ đêm Phú Quốc có hơn 90 gian hàng với hơn 70 hộ kinh doanh.

Ấn tượng đầu tiên của du khách khi đến đây có lẽ là dãy đèn lồng dài lung linh từ ngay cổng đi vào chợ cùng gió biển lồng lộng khiến người ta liên tưởng đến đêm phố cổ Hội An và phảng phất đâu đó chút nhẹ nhàng của những con phố Đà Lạt...

Chị Nguyễn Thị Tuyết Trâm - du khách đến từ Lâm Đồng chia sẻ: Lần đầu tôi đến đây nhưng khá ấn tượng vì cách thức hoạt động cũng như kinh doanh của chợ đêm Phú Quốc. Không xô bồ ồn ào, không hề có nạn chèo kéo khách nhưng vẫn rộn rã, vui nhộn với đủ các trải nghiệm cho du khách. Mua hàng thì tuyệt đối không trả

giá, tiểu thương cũng không giành khách hay lớn tiếng khi khách không mua hàng. Mọi thứ cứ như một “quy luật” rất tự nhiên trong cách kinh doanh ở đây.

Thật vậy, khách đến có quyền lựa chọn nơi bán ở chợ đêm Phú Quốc, không có chuyện hét giá và tranh chấp nhau giữa khách hàng với các tiểu thương. Các gian hàng ở đây phân theo từng khu, khu quà lưu niệm được làm từ những sản vật vùng biển, khu quần áo, trang phục biển, và cuối cùng là khu ẩm thực.

Vừa nhanh tay khắc tên khách lên vỏ ốc biển, anh Lê Tấn - một tiểu thương kinh doanh hàng lưu niệm cho biết: Ở đây, khách vào

gian hàng nào cũng được, không ai giành khách của ai, giá cả thì gian nào cũng như nhau hết nên khách cứ thoải mái chọn mua mà không sợ bị hét giá, càng không cần trả giá, vì chúng tôi thống nhất bán đúng giá nên “miễn trả giá”. Từ đó tới giờ truyền thống kinh doanh của chợ đêm đều như vậy, trước sau đều lấy chất lượng dịch vụ làm hài lòng du khách, để họ còn trở lại.

Ở chợ đêm Phú Quốc, khó có thể tìm thấy tình trạng rác thải la liệt như các khu chợ đêm khác, tự mỗi gian hàng nhắc nhở nhau dọn dẹp quanh khu vực kinh doanh của mình nên lúc nào cũng sạch sẽ. Đặc biệt khu vực vệ sinh công cộng ở đây cũng được nhiều du khách nước ngoài khen ngợi vì sự sạch sẽ, hiện đại.

Hấp dẫn nhất khu chợ đêm phải kể đến khu ẩm thực với hàng trăm món hải sản, đặc sản địa phương. Sẽ có không ít du khách phải trầm trồ trước những chú mực còn nhấp nháy bơi trong nước được vớt lên chế biến, hay đôi tay thoăn thoắt của những người bán khi chế biến các món ăn đặc trưng hấp dẫn. Hải sản tươi sống chế biến nhiều món, giá cả được niêm yết ngay trước mỗi gian hàng và

cách đón khách chân tình, mến khách của những người bán đều khiến du khách hài lòng.

Văn hóa du lịch, cụm từ được nhắc đến khá nhiều trong hoạt động du lịch Việt Nam, trong tiến trình hội nhập, toàn cầu hóa, hơn lúc nào hết vấn đề văn hóa với du lịch không còn “đóng khung” của mỗi quốc gia mà nó phải được hòa nhập và tiếp biến một cách hợp lý. Câu chuyện “văn hóa du lịch” với đủ “bi hài” từ người làm dịch vụ đến du khách vẫn là đề tài muôn thủa mà ngành du lịch Việt luôn phải tìm cách khắc phục, xây dựng. Bộ Quy tắc ứng xử văn minh du lịch cũng đã được ban hành, định hướng cho những người làm du lịch và du khách.

Cùng với sự xây dựng vẻ đẹp chung của ngành du lịch Việt Nam và xây dựng ấn tượng tốt về nét đặc thù của mỗi địa phương vẫn là bài toán chung của những người làm du lịch. Từ câu chuyện văn hóa du lịch ở chợ đêm Phú Quốc cũng xứng đáng là một điển hình để các mô hình chợ đêm du lịch khác học hỏi, góp phần đưa hình ảnh địa phương, điểm đến, văn hóa và cách ứng xử văn minh luôn tạo được ấn tượng với du khách khi trở về.

Văn hóa du lịch nhìn từ chợ đêm Phú Quốc

Các hoạt động ở chợ đêm Phú Quốc diễn ra khá trật tự mà vẫn nhộn nhịp. Ảnh: D.T

9 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018CUỐI TUẦNGIA ĐÌNH - ĐỜI SỐNG

CHUYÊN MỤC THANH NIÊN

C.PHONG

Trong buổi lễ long trọng giao thu quân vào những ngày đầu tháng 1/2018, những chàng trai trẻ lần

đầu ra đảo không giấu nụ cười xen chút lạ lẫm, hồi hộp khi con tàu HQ-996, Lữ đoàn 146 - Hải quân Vùng 4 rời cầu tàu dần xa đất liền. Thời khắc đó, chàng lính Nguyễn Đức Lê Huy (23 tuổi) khiến nhiều người chú ý bởi nụ cười tươi hút ánh nhìn người đối diện. Trước đó chỉ vài tháng, Huy đang học năm thứ hai Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Nha Trang nhưng bảo lưu để xung phong ra Trường Sa. Huy kể: “Ra Trường Sa là ước muốn của em từ khi còn học trung học phổ thông. Khi đang học trường cao đẳng, em nghĩ mình cần trải nghiệm những điều lớn lao hơn nên quyết tâm nhập ngũ để có thể làm những gì mình mơ ước”. Sự lựa chọn của Huy làm bạn bè rất bất ngờ. Bởi nếu chọn con đường ở lại đất liền học tiếp, có lẽ chàng thanh niên này sẽ là “hot boy” với vẻ điển trai, có tài lẻ đánh đàn, hát giỏi và là niềm ngưỡng mộ của không ít cô gái. Nhưng vào quân ngũ, Huy đã phải tạm gác lại sở thích thời sinh viên sang một bên. Ở đảo Sinh Tồn, nơi Huy đóng quân, nhiều chỉ huy, chính trị viên thích thú vì khả năng chơi guitar và ca hát khá chuẩn của mình. Những bài hát trẻ trung của tuổi trẻ được Huy bắt nhịp vào lúc rảnh rỗi tạo cho người lính đảo không khí vui nhộn, ấm áp. Để rồi mỗi lần cầm cây đàn lên, cất cao tiếng

Tâm tình của những người lính trẻChỉ vỏn vẹn hơn chục ngày được thăm các đảo chìm, đảo nổi thuộc quần đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa), nhưng ấn tượng đọng lại trong tâm trí chúng tôi có lẽ là hình ảnh những người lính trẻ trung, giàu nhiệt huyết lần đầu được sống, cống hiến tuổi thanh xuân của mình nơi tiền tiêu thiêng liêng của Tổ quốc.

hát, chúng tôi cảm nhận được từ người lính trẻ này tình yêu và tự hào nơi mình làm nhiệm vụ nhiều như thế nào.

Trên đảo chìm Đá Lớn B, Nguyễn Thừa Tiến cũng là một gương mặt được nhiều người chú ý trong đợt thay quân lần này. Ngoài cao lớn, nước da rám nắng,

Tiến đặc biệt thu hút mọi người từ nụ cười đẹp, cách nói chuyện cuốn hút. Vừa đặt chân vào đảo, Tiến và những đồng đội cùng trang lứa đã bắt chuyện cười nói rôm rả. “Lên đảo mọi thứ mới lạ so với đất liền rất nhiều nhưng em đã chuẩn bị tinh thần để đón nhận tất cả” - Tiến chia sẻ. Thế

nhưng, sống trên đất liền quen cảnh nhộn nhịp nên chàng lính Hải quân trong chốc lát cũng thấy nhớ nhà, nhớ bạn. Để mau quên cảm xúc đó, Tiến hăng hái cùng đồng đội khám phá từng ngóc ngách của “căn nhà mới”, nơi mình sẽ học tập, rèn luyện thời gian dài phía trước. Tiến bộc

bạch: “Giờ em xác định nơi mình đóng quân là nhà. Chỉ huy, anh em đồng đội là người thân trong gia đình để mình phấn đấu, khi xuất ngũ sẽ là niềm tự hào cho gia đình”.

Còn hôm vào đảo chìm Đá Lớn, chúng tôi được một chiến sĩ trẻ đã ở đảo một năm nhiệt tình hỗ trợ xuống xuồng vào đảo an toàn. Anh là Ngô Ngọc Duy (24 tuổi) với vóc dáng rắn rỏi, nước da rám nắng. Duy chia sẻ ở đảo khác hoàn toàn ở nhà, các chiến sỹ đều phải phân công nấu ăn, trồng và chăm sóc rau xanh, đánh bắt cá, làm giá đỗ... trong điều kiện còn nhiều khó khăn. “Phải tự lo tất cả công việc dù nhỏ nhất cho tới công việc lớn đã rèn luyện bản lĩnh cho tụi em rất nhiều. Ngoài việc rèn luyện bản lĩnh chính trị, kỹ năng chiến đấu, em và đồng đội còn làm tốt công tác cứu hộ, cứu nạn, giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho ngư dân đi lại” - Duy tự hào kể.

Cũng như Huy, Tiến, Duy, rất nhiều chàng lính trẻ chúng tôi có dịp tiếp xúc đều chia sẻ rằng được làm người lính hải quân Trường Sa đã giúp các em trưởng thành trong suy nghĩ, hành động. Đó là sự trưởng thành trong tôi luyện khắc nghiệt, cách suy nghĩ chín chắn khi biết nâng niu, trân trọng mỗi khoảnh khắc gia đình, người thân trong những ngày phục vụ quân ngũ. Xa những người lính trẻ, chúng tôi thật hạnh phúc khi biết rằng ở mảnh đất tiền tiêu Tổ quốc, họ đã làm được điều đẹp đẽ nhất ở lứa tuổi đôi mươi là cống hiến phần đời tươi trẻ nhất của mình cho biển đảo quê hương.

Những chàng lính U23 tình nguyện ra hải đảo xa xôi để cống hiến sức trẻ, nhiệt huyết cho Tổ quốc. Ảnh: C.Phong

Trường Khiếm thính Lâm Đồng vừa khai trương gian hàng trưng bày sản phẩm học nghề của học sinh mang tên “Lặng”. Đây là nơi giới thiệu cũng như bày bán các sản phẩm do chính tay học sinh khiếm thính làm ra như: túi thơm, xà bông, hoa khô, tranh thêu tay, bánh ngọt, cây cảnh... Gian hàng có mức kinh phí đầu tư trên 200 triệu đồng từ nguồn đóng góp của các nhà hảo tâm gần xa khi có

dịp ghé thăm trường, biết được tâm tư, nguyện vọng của các em khiếm thính. Đặc biệt, công nghệ làm sản phẩm đều được các tình nguyện viên đến từ Hàn Quốc hỗ trợ. Gian hàng “Lặng” như khát vọng sống của những học sinh khiếm khuyết về đôi tai, về giọng nói nhưng nỗ lực vươn lên để không là gánh nặng của gia đình và xã hội.

TUẤN HƯƠNG

Khai trương gian hàng “Lặng”của học sinh khiếm thính Lâm Đồng

Học sinh khiếm thính tự tay làm ra các sản phẩm để trưng bày tại gian hàng “Lặng”.

Sáng ngày 18/4, tại Trung tâm Hoạt động thanh thiếu nhi tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn đã tổ chức khai mạc lớp tập huấn Điều phối viên năm 2018. Tham gia lớp có 111 học viên là các bạn sinh viên đến từ các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn TP Đà Lạt.

Diễn ra trong 3 ngày, từ 18 - 20/4, lớp tập huấn gồm các nội dung như: Tổng quan về chương trình “Học kỳ trong quân đội”; các

kỹ năng của điều phối viên; học một số nội dung quân sự như điều lệnh, đội hình, đội ngũ, 2 bài thể dục tay không, 16 động tác võ thể dục; tập dân vũ quốc tế; nghe giới thiệu về Team Building, kỹ năng tổ chức trò chơi. Các học viên còn được nghe các chuyên đề: Làm việc nhóm trong thế giới phẳng, các căn bệnh tuổi teen, tâm lý tuổi teen và phương pháp tiếp cận tuổi teen, chuyên đề “Kỹ năng thuyết

trình và nói trước đám đông”.Đây là hoạt động nhằm tạo lực

lượng điều phối viên, cộng tác viên nhiệt huyết, chuyên nghiệp, có kiến thức và các kỹ năng thực hành xã hội tham gia hỗ trợ các hoạt động Đoàn - Hội - Đội của địa phương và các đơn vị, trong đó có chương trình “Học kỳ trong quân đội” và chương trình “Sống mạnh mẽ” sẽ diễn ra trong mùa hè năm 2018.

VIỆT QUỲNH

Hơn 100 sinh viên tham gia tập huấnĐiều phối viên năm 2018

Học viên tập nhảy dân vũ quốc tế trong tớp lập huấn.

10 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018 CUỐI TUẦN TÒA SOẠN - BẠN ĐỌC

NHỊP CẦU NHÂN ÁI

Mọi sự hỗ trợ xin gửi về:BÁO LÂM ĐỒNGĐịa chỉ: Số 38 Quang Trung, Phường 9,

TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.ĐT: 0263.3811383Hoặc:Hội Chữ thập đỏ tỉnh Lâm Đông,Địa chỉ:

Số 01 Hoàng Diệu, Phường 5, TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.

ĐT: 0263.3561357Tên tài khoản:

TINH HÔI CHƯ THÂP ĐO LÂM ĐỒNG

Số tài khoản: 102010000337988Ngân hàng Công thương chi nhánh

Lâm Đồng - VietinBank TS

Cám cảnh bởi sự nghèo…!

Em Nguyễn Văn Thanh hiện đang theo học tại Trường Khiếm thính Lâm Đồng.

Mỗi nhà mỗi cảnh, nhưng những nhân vật chúng tôi tiếp xúc đều có một “mẫu số chung” là khó khăn, túng thiếu, nghèo… Trường hợp của em Nguyễn Văn Thanh (SN 2005, thường trú tại thôn Phúc Lộc, Phúc Thọ, Lâm Hà, Lâm Đồng) cũng vậy, một gia đình có 5 người (Thanh, ông bà nội, cha và mẹ kế) thì chỉ có bà nội là có thể nói. Một gia cảnh buồn hắt, buồn hiu, cám cảnh bởi sự nghèo.

Bà nội của Thanh - bà Nguyễn Thị Xê năm nay đã gần 70 tuổi, nhưng trong căn nhà hiu hắt ấy, duy mỗi mình bà là còn chút ít sinh khí. “Thằng cháu Thanh là tương lai của gia đình bà. Bố mẹ nó lấy nhau rồi sinh nó ở ngoài Bắc. Cám cảnh gia đình, thằng con trai bà bị câm điếc, mẹ nó đã bỏ đi biền biệt. Rồi cả nhà bà vào Tây Nguyên, đến đất Phúc Thọ này sinh sống” - bà Xê nói.

Cũng theo bà Xê, sau khi đến Phúc Thọ, con trai bà là Nguyễn Văn Thủy (SN 1980) gặp gỡ

rồi gá nghĩa vợ chồng với một người phụ nữ cùng cảnh ngộ. Vậy là gia đình bà Xê từ chỗ có 3 người câm điếc nay tăng lên 4 người câm điếc. Nhân khẩu tăng nhưng ruộng vườn không tăng, cả nhà sống nhờ vào 6 sào vườn trồng cà phê, năm được, năm mất cũng đắp đuổi qua ngày.

Quanh năm túng thiếu và gần hết đời người sống trong nghèo khó, nhưng bà Xê vẫn không nguôi hy vọng. “Khó khăn đến mấy cũng phải lo cho thằng cháu Thanh học lấy cái chữ, mong sau này đời cháu bớt khổ” - bà Xê trăn trở. Nguyễn Văn Thanh chính là niềm hy vọng của cả nhà lúc này. Hiện, em đang học tại Trường Khiếm thính Lâm Đồng.

Theo cô Lê Thị Hương - cán bộ Chữ thập đỏ Trường Khiếm thính Lâm Đồng cho hay, hoàn cảnh cháu Thanh hiện rất khó khăn, nhà trường cũng đã hết lòng hỗ trợ cháu nhưng khả năng có hạn. Rất mong qua Báo Lâm Đồng, quý bạn đọc gần xa, các nhà hảo tâm quan tâm nâng đỡ cháu.

KHÁNH PHÚC

Sau 2 lần tổ chức, Chương trình “Tối thứ bảy yêu thương” đã nhận được sự đồng cảm, chia sẻ của nhiều mạnh thường quân và người dân

địa phương cùng chung tay “gieo” mầm thiện nguyện.

Đưa mầm thiện về làngMột buổi tuối đầu tháng 4, chúng tôi theo

chân những vị khách “đặc biệt” đến với Mộc MiuZik cùng tham gia Chương trình “Tối thứ bảy yêu thương”. Chương trình này được tổ chức vào tối thứ bảy tuần đầu tiên của mỗi tháng. Hòa chung những bản nhạc Bolero trong không gian ấm cúng của Mộc, chị Bảo Ngọc - người phụ nữ có khuôn mặt đầy phúc hậu cùng hơn 20 bạn trẻ khoác trên mình màu áo xanh tình nguyện đang tất bật chuẩn bị thức uống để đãi khách. Thực đơn mà Mộc đãi khách tại Chương trình “Tối thứ bảy yêu thương” cũng giống như những ngày bình thường khi có đầy đủ cà phê, nước ép trái cây, sinh tố, kem… Nhưng điều đặc biệt là tất cả đều miễn phí. Giữa sân khấu được trang hoàng lộng lẫy là hình ảnh “nhân vật chính” của chương trình được Mộc in ấn đầy đủ các thông tin liên quan về sức khỏe, bệnh tình và gia cảnh ngặt nghèo để mong nhận được sự đồng cảm chia sẻ, giúp đỡ của mọi người.

Chị Bảo Ngọc vui mừng chia sẻ với chúng tôi: “Đây là Chương trình số thứ 2 mà Mộc phối hợp với Đoàn xã Lộc An tổ chức để quyên góp kinh phí giúp đỡ các hoàn cảnh ngặt nghèo tại địa phương. Nhân vật chính của chương trình lần này là Lê Hà Bắc (23 tuổi, ngụ tại Thôn 11, xã Lộc An). Hà Bắc bị tai nạn giao thông, hộp sọ đang được “nuôi” tại Bệnh viện Chợ Rẫy chờ ngày cấy ghép. Từ đó đến nay, em ấy chỉ nằm một chỗ phải sống cuộc sống “thực vật”. Để lo chi phí điều trị cho em, gia đình đã phải vay mượn hơn 200 triệu đồng nên lâm vào cảnh khánh kiệt. Thấy hoàn cảnh của Hà Bắc và gia đình quá thương tâm nên Mộc và các bạn trẻ xã Lộc An quyết định chọn em là nhân vật chính của chương trình để giúp đỡ. Ngoài Hà Bắc, tháng trước, Mộc cũng đã tổ chức chương trình quyên góp giúp đỡ 2 em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn là Ka Biys (4 tuổi) và Phan Mai Quỳnh Hương (5 tuổi) đều học tại Trường Mầm non Sơn

BÀI DỰ THI “DÂN VẬN KHÉO”

Thứ bảy yêu thương “gieo” mầm thiệnBằng tấm lòng thiện nguyện của bản thân, chị Phạm Huỳnh Bảo Ngọc (41 tuổi, chủ quán cà phê Mộc MiuZik tại Thôn 3, xã Lộc An, huyện Bảo Lâm) đã chọn cách phối hợp với Đoàn Thanh niên xã nhà tổ chức Chương trình “Tối thứ bảy yêu thương” ngay tại quán của mình để quyên góp tiền hỗ trợ các hoàn cảnh ngặt nghèo.

Ca, xã Lộc An”.Tại “Tối thứ bảy yêu thương” đã thu hút

hàng trăm nhà hảo tâm, mạnh thường quân cùng chung tay đóng góp giúp đỡ Hà Bắc. Đến nay, số tiền mà gia đình Hà Bắc đã nhận được từ sự đóng góp, giúp đỡ của các nhà hảo tâm, mạnh thường quân đã lên tới gần 100 triệu đồng; trong đó, có 30 triệu đồng được quyên góp tại “Tối thứ bảy yêu thương”. Ông Trần Văn Hóa (65 tuổi, bố của Hà Bắc) xúc động: Hơn 5 tháng từ khi Hà Bắc bị tai nạn giao thông đến nay, nghĩ “còn nước còn tát” nên ngoài số tiền tích góp được gia đình tôi đã vay mượn hơn 200 triệu đồng để chạy chữa cho con. Vừa qua, nhờ chị Bảo Ngọc và các bạn trẻ xã Lộc An tổ chức chương trình quyên góp giúp đỡ, đến nay gia đình tôi đã nhận được gần 100 triệu đồng từ các nhà hảo tâm, mạnh thường quân. Thay mặt gia đình, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới mọi người đã chia sẻ giúp đỡ gia đình tôi lúc khó khăn này.

Tạo sức lan tỏaThức uống miễn phí trong mỗi “Tối thứ

bảy yêu thương” khoảng 3 triệu đồng đều do chị Bảo Ngọc tài trợ, các bạn trẻ xã Lộc An tình nguyện làm nhân viên phục vụ tại quán. Đặc biệt, với vai trò là “cầu nối” của chương trình, các bạn trẻ xã Lộc An còn được giao nhiệm vụ tìm hiểu chọn ra những hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tại địa phương làm “nhân vật chính” cho mỗi chương trình. Anh Vũ Quốc Huy, Bí thư Đoàn xã Lộc An cho biết: “Hiện tại, ở địa phương có rất nhiều hoàn cảnh khó khăn rất cần sự chung tay giúp đỡ của toàn xã hội để trao cho họ cơ hội vươn lên trong cuộc sống. Đó là các cháu mồ côi, người tàn tật, bệnh nhân nghèo, người già neo đơn… Họ là những hoàn cảnh rất đáng thương rất cần sự đồng cảm, chia sẻ của tất cả chúng ta. Ngoài việc tìm hiểu lựa chọn các nhân vật chính cho chương trình, tham gia làm nhân viên phục vụ, giữ xe… thì chúng tôi còn đăng tải các thông tin về các nhân vật mà chương trình tổ chức lên trang facebook, zalo của Đoàn xã và các bạn đoàn viên để kêu gọi sự chia sẻ, giúp đỡ của mọi người”.

Bà Nguyễn Ngọc Lan, một vị khách đến với Chương trình “Tối thứ bảy yêu thương”, tâm đắc: “Tôi tham gia công tác từ thiện đã hơn 10 năm nay, nhưng khi đến với chương trình này mới thấy được việc làm của chị Bảo Ngọc cùng các bạn trẻ xã Lộc An tổ chức thật nhân văn và ý nghĩa vô cùng. Thông qua chương trình, tôi và những người bạn của mình đã gửi tặng số tiền 4,5 triệu đồng để giúp Hà Bắc vượt qua cơn bạo bệnh. Tôi tin rằng, không chỉ bản thân mình mà tất cả mọi người khi đến với chương trình chắc chắn sẽ đồng cảm, chia sẻ và ủng hộ những gì mà Mộc và các bạn trẻ đã, đang và sẽ làm để ươm mầm thiện”.

Việc làm thiện nguyện mà Mộc cùng các bạn trẻ xã Lộc An đã và đang tạo được niềm tin đối những vị khách đến với Mộc từ người già, trẻ nhỏ đến thương gia và cả những người nông dân “chân lấm tay bùn” đều mở rộng tấm lòng đóng góp ủng hộ. Sự đóng góp của các nhà hảo tâm, mạnh thường quân dù chỉ là 10.000 đ hay đến con số vài chục triệu đồng đều được chương trình công khai và tổ chức trao trực tiếp cho người thân của nhân vật mà chương trình giới thiệu. Em Phạm Thị Thanh Sang (17 tuổi, ngụ tại xã Lộc An) bày tỏ: “Em thấy đây là chương trình rất ý nghĩa và có sức lan tỏa sâu rộng. Vì ngoài việc giúp đỡ các hoàn cảnh khó khăn, còn giúp bản thân chúng em học được nhiều điều trong cuộc sống, mà đặc biệt là tình cảm giữa con người với nhau. Vậy nên, em tranh thủ thời gian nghỉ học để tham gia chương trình cùng các anh, chị trong Đoàn xã. Em mong rằng, chương trình sẽ luôn được duy trì và ngày càng phát triển hơn để bọn em tiếp tục có cơ hội góp ít công sức giúp đỡ những mảnh đời bất hạnh”.

“Thay mặt Mộc MiuZik và các bạn trẻ xã Lộc An, tôi gửi lời tri ân sâu sắc tới các nhà hảo tâm, mạnh thường quân đã chung tay đóng góp, giúp đỡ Hà Bắc và các nhân vật chính của chương trình. Đây chính là động lực để chúng tôi tiếp tục tổ chức thành công các số tiếp theo của chương trình này. Dự tính sang năm 2019, Mộc sẽ tổ chức từ 2 - 3 chương trình/tháng để làm “cầu nối” cùng các mạnh thường quân, nhà hảo tâm tiếp tục “gieo” mầm thiện giúp đỡ được nhiều hơn những mảnh đời bất hạnh trong và ngoài địa phương” - chị Bảo Ngọc cho hay.

Các nhà hảo tâm trao tiền hỗ trợ cho bố của Hà Bắc tại Chương trình “Tối thứ bảy yêu thương”.Ảnh: K.P

11 THỨ BẢY 21 - 4 - 2018CUỐI TUẦN

DỌC ĐƯỜNG ĐẤT NƯỚC

NHÌN RA BỐN PHƯƠNG

Phóng sự: VIẾT TRỌNG

Con đườngĐúng 5 giờ sáng chúng tôi xuất phát từ

thành phố Hà Giang lên Cao nguyên đá Đồng Văn.

Cung đường được đưa ra: Chúng tôi sẽ qua địa phận các huyện Quản Bạ, Yên Minh để lên Đồng Văn với đích đến là Cột cờ Lũng Cú rồi từ đó đi xuyên qua Mèo Vạc để về lại Hà Giang trong ngày. Đường lên Đồng Văn dài trên 160 km, nếu lòng vòng thăm thú thì thêm chừng vài mươi cây số nữa, tổng cộng gần 200 km, khi về phải mất chừng ấy cây số đường nữa, vị chi khoảng 400 km. Đường đi khó nên các đồng nghiệp Báo Hà Giang bảo chúng tôi phải xuất phát sớm để còn về kịp trong ngày.

Chiều hôm trước đó khi chúng tôi đến, Hà Giang có mưa nhẹ, buổi tối đi dạo thành phố miền núi này có chút se lạnh kiểu Đà Lạt, sáng sớm khi chúng tôi thức dậy sương mù khắp nơi nên ngồi trong chiếc ô tô 16 chỗ tôi hầu như chẳng thấy gì nhiều ngoài những ngôi nhà người Mông thấp thoáng ven đường.

Phải đến khi trời sáng hơn một chút khi sương mù dần vơi bớt, cảnh vật chung quanh dần hiện rõ, chúng tôi mới thấy… “choáng” vì con đường. Đó là một con đường khá hẹp, cực kỳ hiểm trở, một bên là vách núi đá, một bên là vực sâu thăm thẳm đưa chúng tôi lên cao dần, đâu đâu cũng thấy núi, núi ngút ngàn, những mỏm núi đá vôi đỉnh nhọn rất đặc trưng ở vùng biên giới này.

Con đường Quốc lộ 4C này, nếu nói chính xác hơn nên gọi đó là đèo thì đúng hơn. Một con đèo dài gần 200 km cho cả hành trình, chỉ bằng phẳng ở một số đoạn nhỏ trên đường hoặc khi vào trung tâm các phố huyện, còn lại đâu cũng quanh co, lên hoặc xuống núi, đi lên nhiều hơn vì đây là cao nguyên. Hãy hình dung rằng trung tâm các phố huyện nơi đây như Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc, hầu hết đều nằm trong những thung lũng, bị quây lại chung quanh bởi những rặng núi đá hiểm trở. Để vào được các điểm dân cư này, phải vượt qua những rặng núi bao quanh đó, nghĩa là phải men theo các sườn núi, phải vượt các đỉnh núi để vào.

Trên con đường đó, có rất nhiều đoạn cực kỳ xấu do mưa lớn, đất đá tràn xuống đường, gây sạt lở, nhiều đoạn đang sửa chữa ngổn ngang đất đá, xe phải lần dò từng mét. Có những đoạn dốc cao vút sừng sững như dốc Bắc Sum, dốc Thẩm Mã, dốc Chín Khoanh và có cả một con dốc mang tên Cổng Trời (đường vào Đưng K’nớ của Lâm Đồng cũng có một con dốc mang tên Cổng Trời).

Và một “đặc sản” của con đường này mà các bác tài thường xuyên được thử tay lái trong lộ trình là các khúc cua khuỷu tay (hay cua ngoặc chỏ) có rất nhiều trên đường. Điều đáng nói nhiều đoạn có cua ngoặc chỏ này lại chẳng có biển báo trước gì cả, cũng chẳng thấy trụ bảo vệ lan can đường phía ngoài. Có cảm giác mỗi cây số trên con đường này đều không dành chỗ cho bất kỳ sự sơ ý nào, mọi bất cẩn đều phải trả giá ngay tức khắc và hầu như không có cơ hội để sửa chữa. “Đi con đường này rồi thì đèo ở Lâm Đồng đúng là… chuyện nhỏ” - anh Trần Lợi - bác tài của đoàn Báo Lâm Đồng đã thở phào nhẹ nhõm với chúng tôi khi đưa xe về thành phố Hà Giang an toàn lúc sẩm tối.

Trên cung đường này dù khá vắng nhưng không phải mình chúng tôi độc hành vì thỉnh thoảng vẫn thấy những chuyến xe khách từ thành phố Hà Giang lên, trên xe lỉnh kỉnh các bao tải, và những chàng trai Mông áo quần đen từ đầu đến chân, là các cô gái Mông váy

Sức người ở biên cương Hà Giang Trong suốt chặng đường dài trên Cao nguyên đá Đồng Văn đâu đâu tôi cũng thấy rõ sự hiện diện đôi bàn tay của người Mông, dù trên những sườn núi đá tai mèo chênh vênh hay dưới những lũng sâu tươi xanh. Họ đang làm nên sức sống cho một vùng biên cương của Tổ quốc.

xòe sặc sỡ. Cũng có các xe tải chở đầy hàng hóa ì ạch leo núi, những chiếc xe du lịch mang biển số Hà Nội đưa khách lên đây tham quan. Thỉnh thoảng tôi lại gặp những nhóm du khách đi xe máy vai mang ba lô hoặc cột chặt phía sau xe, họ đi thành từng nhóm nhỏ trong đó có không ít khách Tây. Trong một quán cơm ở Đồng Văn buổi trưa chúng tôi còn gặp một nhóm bạn trẻ lặn lội từ tận TP Hồ Chí Minh ra đây, họ từ Hà Nội lên Hà Giang thuê xe máy để lên Đồng Văn, trong lúc nghỉ họ đưa máy hình cho nhau khoe những tấm ảnh ghi được trên đường.

Để có được những tấm hình đẹp trên cung đường này không thiếu. Thật sự, toàn bộ con đường đã là một kỳ quan, kỳ quan của thiên nhiên với núi non hùng vỹ, kỳ quan của bàn tay con người khi làm nên một con đường cực đẹp như thế này. Rất nhiều điểm nhấn trên đường mà du khách khó có thể bỏ qua, chẳng hạn như núi đôi ở Quản Bạ với hình dáng như một cặp nhũ hoa của phụ nữ nhô lên giữa một lòng thung lũng xanh quây quanh là núi đá; hay như Cột cờ Lũng Cú sừng sững trên cao tại điểm cực bắc đất nước; như phố cổ Đồng Văn hay khu nhà của vua Mèo họ Vương với rất nhiều du khách viếng thăm hằng ngày. Chúng tôi đã vào thăm ngôi nhà này, ngôi nhà được bảo quản rất tốt dù xây dựng đã lâu, bao bọc chung quanh bởi những hàng cây sa mộc uy nghiêm.

Và một địa điểm rất nổi tiếng trên cung đường này không thể không nhắc đến, đó là “Con đường hạnh phúc”. Con đường này là công sức của hàng vạn thanh niên xung phong của các tỉnh Tây Bắc làm nên trong những năm 60, trong đó, để hoàn thành đoạn vượt Mã Pì Lèng, nhiều người đã phải treo mình cảm tử trên vách đá tai mèo để đục

từng tảng đá. Tự bản thân con đường đã là một truyền thuyết đẹp đẽ cho bất cứ du khách nào và như thêm một kỳ quan nữa của đất nước, đó là đèo Mã Pì Lèng.

Mã Pì Lèng theo tiếng người Mông là “sống mũi mèo”, đây là đoạn đường hiểm trở bậc nhất trên Cao nguyên đá Đồng Văn. Không hổ danh là “Đệ nhất hùng quan” ở Việt Nam, đẹp đến choáng ngợp. Đứng ở đây có thể thấy dòng sông Nho Quế xanh thẳm với đập nước nằm sâu dưới một hẻm núi phía dưới, phía xa là các vách núi dựng đứng cùng các con hẻm sâu cao vút. Không chỉ tôi và đoàn Lâm Đồng mà rất nhiều du khách cũng phải sững sờ vì phong cảnh hùng vỹ này. Một du khách lớn tuổi người Cần Thơ đã nói lớn trong gió với tôi: “Đây là chỗ mà tôi thấy đẹp nhất trong đời khi nhìn thấy. Không phải đi đâu xa, rất xứng đáng cho một chuyến đi dài từ miền Nam ra đây, Việt Nam có quá nhiều cảnh đẹp mà người Việt phải đi để thấy được”.

Con người Dọc theo cung đường đẹp đến mê hoặc

đó, tôi bắt gặp rất nhiều những bản làng người Mông rải rác hai bên đường với rất nhiều các ngôi nhà mái tôn có tường làm bằng đất, gọi là nhà chình tường, hàng rào quanh nhà bằng đá xếp ngay ngắn thẳng lối. Cô đồng nghiệp Báo Hà Giang bảo chúng tôi rằng, chủ nhân ngôi nhà cứ mỗi ngày đi làm về lại mang một ít đá từ núi để xếp lên hàng rào của mình và không phải ai cũng có thể xếp thẳng hàng và khéo léo như họ được.

Và không chỉ ven đường, nhìn ra xa các sườn núi xung quanh sẽ không khó để thấy những bản làng người Mông nằm thấp thoáng đâu đó trên các vách núi cheo leo tít trên cao. Tôi có lúc đã tự hỏi rằng sao họ lại chọn một

chỗ ở cao đến như thế, con đường nào để đưa họ lên đó và để xuống lòng thung lấy nước hằng ngày, họ sinh sống ra sao trên các vách đá tai mèo đó…? Tại một số bản làng tôi bắt gặp những cái “hồ treo” - hồ xây bằng gạch hay bê tông ở trên cao gần làng với nhiệm vụ tích nước trong mùa mưa và cung cấp nước cho người làng trong mùa khô.

Những ngày chúng tôi đến đây vào đầu tháng 4 dương lịch, thời tiết đang chuyển dần sang mùa mưa với những cơn mưa chiều. Trên khắp các nẻo đường tôi qua, người Mông trên Cao nguyên đá Đồng Văn này dường như đang hối hả vào vụ mùa mới của mình, chỗ nào cũng thấy họ đang cần mẫn làm việc trên các triền núi hay trên rẫy, làm xuyên qua cả buổi trưa nắng; không thấy trâu bò hỗ trợ, chỉ có sức người, nam cuốc đất, nữ tỉa hạt. Trong các lòng thung dưới thấp nhiều nơi các thửa ruộng bậc thang đã bắt đầu xanh màu lúa mới.

Nhưng điều làm tôi ngạc nhiên nhất chính là các sườn núi đá tai mèo dốc đứng hai bên đường, nếu nhìn kỹ vẫn thấy thấp thoáng bóng những nhóm người Mông đang làm việc, trời, họ làm nương rẫy cả trên những triền dốc cao như vậy sao? Vâng, không khó để nhận thấy giữa những triền núi xanh lại xuất hiện những mảng lớn với màu thẫm của đất, đó là các nương rẫy đã được dọn sạch cỏ và đang chuẩn bị tỉa bắp. Nhiều cột khói bốc lên từ những triền núi này do người địa phương đốt cỏ khô.

“Sườn núi dốc, ít cây cối nên độ rửa trôi đất rất nhanh, cứ tới mùa hằng năm nhiều người lại phải gùi đất lên cao đổ vào các hốc đá tai mèo để trồng trọt trở lại. Trồng được một cây bắp - lương thực chính ở đây, quả thật không dễ chút nào” - cô đồng nghiệp Báo Hà Giang trên xe cho biết.

Có người bảo chúng tôi rằng mùa này ra Hà Giang không có nhiều hoa để ghi hình lại cho đẹp. Muốn đẹp hãy đến đây vào tháng giêng, tháng 2 khi hoa mơ, hoa mận nở trắng đường, hoa đào hồng rực, hoa cải ươm vàng các bản làng. Hay đi vào tháng 9, tháng 10, khi các ruộng lúa bậc thang nơi đây đang lúc chín tới, lúa chuyển màu từ xanh sang vàng, đất trời biên cương lúc đó như rực lên với những sắc màu độc đáo. Hay hãy nên đi vào tháng 11 với hoa tam giác mạch phơn phớt hồng tuôn trào khắp núi đá, loài hoa này được trồng trên nương rẫy cùng cây bắp, không chỉ để tô điểm cho đẹp mà còn dùng làm thực phẩm nuôi sống bản thân người địa phương.

Nhưng với tôi, đất trời Hà Giang mùa tháng tư này vẫn đẹp như vốn dĩ vùng đất này đã đẹp sẵn rồi. Vẫn có rất nhiều sản vật nơi đây chào đón người phương xa, chẳng hạn như những quả cam sành chín vàng đến ngọt lịm trong những vườn cam bạt ngàn trên đường vào thành phố vùng cao này. Còn cung đường lên Đồng Văn chỉ đi thôi cũng đã thấy đẹp, không chỉ đẹp về thiên nhiên hùng vỹ mà còn độc đáo về con người và văn hóa.

Cùng với cảnh quan kỳ vỹ, cái đẹp nhất trên cung đường trong suốt chuyến đi tôi luôn nhận thấy được đó chính là đôi tay của những người dân tộc thiểu số nơi đây - những người Mông đang một nắng hai sương nhẫn nại chăm chỉ hết mực trên những sườn núi đá tai mèo ở một vùng đất cực kỳ khắc nghiệt như Hà Giang. Chính họ, chủ nhân của vùng đất này, đang tô điểm thêm màu sắc cho thiên nhiên Hà Giang xinh tươi, làm cho vùng đất sống động hẳn lên trên từng chặng đường, từng góc núi, từng con sông, từng bản làng đi qua, họ đang sinh sống và gìn giữ mảnh đất biên giới thiêng liêng của Tổ quốc như bao đời cha ông vẫn vậy.

Đoàn Báo Lâm Đồng dưới chân cột cờ Lũng Cú. Ảnh V.T

Một hồ treo tại một ngôi làng dưới lòng thung. Ảnh: Lê Hoa

THỨ BẢY 21 - 4 - 2018 CUỐI TUẦN12

GIAÙ3.500ñ

ª PHOÙ TOÅNG BIEÂN TAÄP PHUÏ TRAÙCH: HOÀ THÒ LAN ª GIAÁY PHEÙP XUAÁT BAÛN SOÁ 16/GP - BTTTT NGAØY 4/1/2012 (BOÄ TTTT)ª SAÉP CHÖÕ ÑIEÄN TÖÛ TAÏI BAÙO LAÂM ÑOÀNG ª IN TAÏI XÍ NGHIEÄP BAÛN ÑOÀ ÑAØ LAÏT

Dải hoa quyến rũ. Ảnh: Quý SG

Góc ảnh đẹp

THỂ THAO

ĐÔNG ANH

Cơ duyên làm huấn luyện viên Anh Nguyễn Văn Lý Hải (32

tuổi) từng có thời gian học và chơi bóng đá tại TP Hồ Chí Minh. Khi trở về sống với ba mẹ tại xã Lộc An (huyện Bảo Lâm), Hải tự nhận mình là người lông bông vì không có việc làm ổn định. Cơ duyên đưa anh trở thành huấn luyện viên bóng đá cho các em thiếu nhi trong xã cũng rất tình cờ. Nhà ở sát trường tiểu học, nhà trường tổ chức cho các em đi đá giải bóng đá cấp huyện nhưng lại không có ai huấn luyện nên các thầy cô đã nhờ đến Hải. Sẵn có “máu” bóng đá trong người, Hải nhận lời ngay. Năm đó, năm 2012, đội bóng trường tiểu học do Hải dẫn dắt đã giành được chức vô địch toàn huyện và đại diện cho huyện Bảo Lâm đi thi đấu giải toàn tỉnh do Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức. Từ đó, Hải bắt tay vào việc huấn luyện bóng đá cho đội tuyển U11 xã Lộc An và liên tục giành được chức vô địch tại giải U11 cấp huyện.

Để huấn luyện cho các em thi đấu thì với niềm đam mê không chưa đủ, Hải còn phải tìm hiểu những kiến thức, những bài rèn luyện về thể lực, chiến thuật trên mạng, các giáo án của nước ngoài. Xác định mình sẽ theo nghiệp huấn luyện bóng đá, đã nhiều lần Hải muốn trở thành một huấn luyện viên chuyên nghiệp nhưng không đủ điều kiện để dự thi. Theo yêu cầu của Liên đoàn Bóng đá Việt Nam, muốn trở thành huấn luyện viên thì hoặc anh phải là cầu thủ chuyên nghiệp, hoặc phải công tác tại phòng, sở văn hóa thể thao nào đó. Trong khi đó, Hải chỉ là một người tay ngang, đến với công tác huấn luyện chỉ bằng niềm đam mê dành cho bóng đá, lòng yêu thương dành cho các em học sinh. Cơ duyên đã đến với Hải một lần nữa và đã mở cánh cửa cho Hải trở thành một huấn luyện viên chuyên nghiệp. “Khi biết mình không đủ điều kiện thi để trở thành huấn luyện viên, một nhà báo chuyên viết về mảng thể thao đã giới thiệu mình với anh Nguyễn Thành Nam - Giám đốc của CLB bóng đá Thăng Long FC thành phố Hồ Chí Minh chuyên đào tạo các cầu thủ trẻ. Anh Nam là một giáo viên tiểu học, anh đến với bóng đá cũng chỉ bằng niềm đam mê. Có lẽ xuất phát từ điểm giống nhau này, anh Nam đã đến Lộc An để khảo sát về công tác huấn luyện tại đây. Sau đó, anh đã xin cho mình vào biên chế thể thao của Quận 5 (TP Hồ Chí Minh). Khi đủ điều kiện thì mình đã thi để trở thành huấn luyện viên bóng đá. Đến tháng 11/2017, mình chính thức được Liên đoàn Bóng đá châu Á cấp bằng B huấn luyện viên bóng đá Việt Nam. Điểm khác

biệt sau khi được đào tạo huấn luyện viên bài bản là mình có thể chỉ dạy cho các em những kiến thức có quy củ. Các bài tập về thể lực, các bài kiểm tra sức khỏe được thực hiện bài bản hơn, nhờ đó các em có được một nền tảng thể lực tốt” - Hải chia sẻ.

“Giấc mơ” vòng chung kếtKhi được giới thiệu về huấn

luyện viên của đội U11 Lộc An, tôi nghĩ ngay Hải có thể là một cán bộ Đoàn hoặc là chủ của một sân bóng đá mi ni nào đó. Thế nhưng, khi trao đổi trực tiếp thì mới vỡ lẽ anh chỉ là nhân viên của một công ty lữ hành có chi nhánh tại Bảo Lộc. Gần 7 năm dẫn dắt đội U11 Lộc An, Hải chỉ gói gọn “làm vì đam mê”. Với Hải, kiến thức chuyên môn có thể không cao nhưng cần phải hiểu tâm lý, có niềm đam mê bóng đá và lòng yêu trẻ. Nếu làm bóng đá trẻ mà chỉ hướng đến thành tích hoặc chỉ vì mục đích kiếm tiền cho cá nhân thì không thể duy trì lâu dài. Hiện tại, ngoài đội U11 thì Hải còn nhận đào tạo cho các lứa tuổi U13, U15 để các em có thể thi vào các câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp. Đây cũng là nguồn thu để anh có thể duy trì cho hoạt động tập luyện, thi đấu của đội U11. Hàng năm, các em học sinh bậc tiểu học của các trường trên địa bàn xã Lộc An có niềm đam mê bóng đá đều được Hải nhận đào tạo miễn phí. Số lượng bình quân mỗi năm là khoảng 50 em đăng ký theo học. Từ đây, Hải có thể lựa chọn các em có năng khiếu để đưa vào đội tuyển, các em còn lại thì Hải vẫn huấn luyện với quan điểm “đá bóng không chỉ để trở thành cầu thủ giỏi mà còn để luyện sức khỏe và rèn

U11 Lộc An - Đội bóng “tay ngang” tham dự giải Quốc giaLần đầu tiên, một đội bóng U11 cấp xã được chọn để tham dự “Giải bóng đá Thiếu niên và Nhi đồng toàn quốc 2018” do Báo Nhi Đồng đăng cai tổ chức. Dù Đội U11 Lộc An luôn giành các giải cao ở các giải đấu trên địa bàn huyện Bảo Lâm cũng như của tỉnh, nhưng khi bước vào một sân chơi lớn mang tầm cỡ Quốc gia thì vẫn được đánh giá là đội bóng “tay ngang”. Thế nhưng, thầy và trò đội bóng U11 Lộc An vẫn đang nỗ lực luyện tập và quyết tâm vượt qua vòng loại diễn ra vào cuối tháng 5 tới tại Đắk Lắk để giành một tấm vé vào vòng chung kết toàn quốc.

kỹ năng”. Với nguồn đào tạo đồi dào, hàng năm, Hải đều tuyển chọn được những cầu thủ có kỹ năng tốt nhất để vào đội tuyển. Trong đó, số cầu thủ là con em đồng bào dân tộc thiểu số tại 2 buôn B’Đơ và B’Cọ chiếm khoảng 50%.

Hiện tại, đội U11 Lộc An đang luyện tập 3 buổi/tuần để tham gia vòng loại diễn ra tại Đắk Lắk vào ngày 26/5 tới. Vòng loại toàn quốc có 32 đội, riêng Bảng 3 tại Đắk Lắk có 12 đội thi đấu để chọn ra 5 đội vào chung kết. Do chưa từng thi đấu tại các giải khu vực và quốc gia nên mức độ cọ xát của các cầu thủ U11 Lộc An không có. Đội

U11 Lộc An hiện đang tập luyện với 14 cầu thủ, gồm cả lớp 4 và lớp 5. Hải đang tập luyện cho các em bằng cách sử dụng “quân xanh” là các cầu thủ lớp 6, lớp 7 để đấu với các cầu thủ U11. Qua các buổi tập luyện và thi đấu, Hải đều có đánh giá về tư duy, chiến thuật cũng như kiểm tra về thể lực, sức bền, sức bật. “Tại bảng đấu này, ngoài 3 đối thủ nặng ký là Đắk Lắk, Bình Dương và CLB Thăng Long FC TP Hồ Chí Minh thì nếu chọn đúng “điểm rơi” phong độ cho các em thì U11 Lộc An có thể giành một trong 2 tấm vé còn lại để vào vòng chung kết. Thi đấu tại Đắk Lắk, U11 Lộc

An có nhiều lợi thế hơn các đội bạn về mức độ thích nghi với điều kiện thời tiết. Ngoài ra, hiện tại U11 Lộc An đang có trong tay những cầu thủ mạnh hiếm có như đội trưởng Gia Bảo với thể lực tốt, tư duy về chiến thuật nhạy bén, phản xạ nhanh và thông minh; thủ môn Bình Minh với khả năng bắt bóng bẩm sinh và cầu thủ Đức Nguyên được xem là “hàng hiếm” về thể lực, thể trạng… Đây là những cầu thù đã được Hải huấn luyện và gắn bó với đội bóng từ lớp 2, lớp 3.

Cái khó hiện tại mà U11 Lộc An đang phải đối mặt chính là kinh phí để tham gia giải đấu. Theo dự tính, cần phải có nguồn kinh phí 30 - 40 triệu đồng để phục vụ cho việc tập luyện, đi lại, ăn ở và thi đấu tại vòng loại ở Đắk Lắk. Hiện tại, ngoài sự hỗ trợ từ phía phụ huynh của các cầu thủ, từ Đoàn xã Lộc An thì bản thân Hải và Bí thư Đoàn xã Lộc An vẫn đang tích cực đi vận động tài trợ cho đội tuyển. Anh Vũ Quốc Huy, Bí thư Đoàn xã Lộc An chia sẻ: “Sau nhiều năm có sự liên kết, gắn bó và liên tiếp giành chức vộ địch huyện, từ tháng 6/2017, CLB bóng đá U11 Lộc An đã chính thức được thành lập. Đây là cơ sở, là tiền đề để U11 Lộc An bước vào một giải đấu lớn. Khi nhận được giấy mời tham dự Giải bóng đá Thiếu niên và Nhi đồng toàn quốc, cả mình và Hải đều rất mừng nhưng cũng rất lo, lo nhất vẫn là kinh phí để tham dự giải. Hiện tại, cả hai anh em đang tích cực lo việc này. Việc được tham gia một giải đấu lớn như thế này chính là dịp để U11 Lộc An cọ xát, rút kinh nghiệm để có những luyện tập bài bản hơn, để tự tin bước vào những sân chơi quốc gia và khu vực ngày càng có chất lượng chuyên môn cao”.

Huấn luyện viên Nguyễn Văn Lý Hải (bìa phải) cùng các cầu thủ U11 Lộc An tại Giải bóng đá U11 huyện Bảo Lâm năm 2017.