SİTOGENETİK

DOKU KÜLTÜR UYGULAMALARI

• Lenfosit doku kültürü yöntemi

• Kemik iliği kültür yöntemi

• Deri fibroblast kültürü yöntemi

• Amniyotik sıvı hücresi kültürü

• Koryonik villi örneğinden (CVS) kültür

• Solid örnek kültür yöntemi

KROMOZOM

KROMOZOMLARIN MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ

1. Sentromer2. Sekonder Darlık3. Satellit4. Kromatin5. Kromozom Şekli

Sentromer Pozisyonlarına Göre Kromozomlar

Metasentrik Submetasentrik Akrosentrik Telosentrik

Kromozomları Adlandırma Sistemi

• Denver Klasifikasyonu

• 1963 Londra,

• 1966 Chicago,

• 1971 Paris,

• Diğer toplantılar.

Kabul Edilen Sisteme Göre Kromozomlar 7 Gruba Ayrılmaktadır:

• A grubu: 1, 2 ve 3. kromozomlar,• B grubu: 4 ve 5. kromozomlar,• C grubu: 6-12. kromozomlar,• D grubu: 13,14 ve 15. kromozomlar,• E grubu: 16,17 ve 18. kromozomlar,• F grubu: 19 ve 20. kromozomlar,• G grubu: 21 ve 22. kromozomlar.• Cinsiyet kromozomları: X ve Y kromozomları

46,XX durumunu gösteren bir karyotip.46,XY durumunu gösteren

bir metafaz yayması

Kromozom Boyama Yöntemleri

• Q-Bandlama• GTG-Bandlama• C-Bandlama• R-Bandlama• NOR Boyama• Diferansiyel Replikasyon Boyama• DA-DAPI• Diğer bandlama teknikleri (Telomer bandlama,

G-11 bandlama, Kinetokor boyama, Restriksiyon endonükleaz/Giemsa bandlama)

Q-Bandlama

C-Bandlama

R-Bandlama

Farklı kromozom anomalilerinin G- ve R- bandlama ile gösterilmesiSol ve ortadaki resimler--- G-bandlamaSağdaki resimler------------ R-bandlama

Floresan In Situ Hibridizasyon

Kromozom Terminolojisi

Kromozom Terminolojisi

Kromozom Terminolojisi

Kromozom Düzensizlikleri

• Kromozomlardaki Sayısal Düzensizlikler Öploidi

Triploidi Tetraploidi Diğer ploidiler

Anöploidi Hiperploidi (trizomi, tetrazomi) Hipoploidi (Nullizomi,monozomi)

Öploidinin Oluş Nedenleri

• Endomitoz,

• Endoreduplikasyon.

Kromozomlardaki Sayısal Düzensizlikler

Anöploidinin Oluş Nedenleri

• Kromozom Ayrılamaması (Nondisjunction),

• Kromozomların Anafazda Geri Kalması (anafaz lagging).

Anöploidi Durumuna Örnekler

• Down Sendromu

Down Sendromlu Kişiye Ait Karyotip

• Edward Sendromu (Trizomi 18)

a. b. c. d.

a. Trizomi 18’li bir bebeğe ait el görüntüsüb. Bilateral başparmak agenezic. ve d. Başparmakta gözlenen agenez durumları

a. Radial aplazi b. Bilateral radial aplazi

Trizomi 18’li fetuslara ait radyolojik görüntüler

Edward Sendromlu Fetusa Ait Karyotip

• Patau Sendromu (Trizomi 13)

Patau sendromlu bir fetusa ait füze tabanlı ayak görüntüsü

Patau Sendromlu Fetusa Ait Karyotip

Cinsiyet Kromozom Düzensizlikleri

• Turner Sendromu (45,XO)

Turner Sendromlu Bir BireyeAit Karyotip

• Klinifelter Sendromu (47,XXY)

Klinifelter Sendromlu Bir BireyeAit Karyotip

Frajil-X Sendromu

Frajil-X Kromozomu

Kromozom Düzensizlikleri• Kromozomlardaki Yapısal Düzensizlikler Delesyon Translokasyon

Resiprokal translokasyon Robertsonian tipi translokasyon İnsersiyonal translokasyon

Duplikasyon Tandem duplikasyon Ters tandem duplikasyon

İnversiyon Parasentrik inversiyon Perisentrik inversiyon

Ring (halka) kromozomu İzokromozom

Kromozomlardaki Yapısal Düzensizlikler

• Delesyon

• Delesyona en iyi örnek Cri-du-chat sendromudur.

• Translokasyon Resiprokal translokasyon

• Translokasyon Robertsonian tipi translokasyon

• Translokasyon İnsersiyonal translokasyon

• Duplikasyon

Tandem Duplikasyonlar

Ters tandem duplikasyonlar

• İnversiyon

Parasentrik İnversiyon Perisentrik İnversiyon

• Ring(Halka) Kromozomu

Ring kromozom oluşumunuGösteren şematik şekil

Ring 14’ü gösteren bir metafaz plağı

• İzokromozom

İzokromozom Oluşumu İzokromozom 18p İzokromozom 18p’yi gösteren bir karyotip

Mitokondrial Kalıtım

Mitokondrial DNA

-Çift zincirli (biri ağır diğeri hafif zincir), halkasal yapıda,-Ağır zincir purinlerden, hafif zincir primidin-lerden zengindir. -37 gen-16 S ve 12 S’lik iki rRNA geni,-22 tRNA geni,-13 mRNA geni

Mitokondrial DNA Patolojileri Mitokondrial DNA’daki delesyon ve insersiyonlara bağlı patolojiler

Progresif Eksternal Oftalmopleji (PEO) Kearns-Sayre Sendromu (KSS) Pearsons Marrow-Pancreas Sendromu Kearns-Sayre Sendromu, Mitokondrial Miyopati, Diabetes Mellitus ve İşitme

Kaybı Diabetus Mellitus ve İşitme Kaybı Wolfram Sendromu

Mitokondrial proteinleri değiştiren tek nükleotid mutasyonları Leber’s Hereditary Optic Neuropathy (LHON) Leigh Hastalığı Nöropati, Ataksi, Retinitis Pigmentoza

Mitokondrial tRNA genini değiştiren tek nükleotid mutasyonları Myoklonik Epilepsi-Ragged Red Fiber Mitokondrial Miyopati, Ensefalopati, Laktik Asidozis, Stroke-like episodes Letal İnfantil Mitokondrial Miyopati Maternally İnherited Myopathy Cardiomyopathy Diabetes Mellitus ve İşitme Kaybı ile Birlikte Giden tRNA leu geni mutasyonları

Mitokondrial rRNA genini değiştiren tek nükleotid mutasyonları Mitokondrial DNA’daki akkiz defektler ve yaşlılık