1

gümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğügümrükveticaretbakanlığıkooperatifçilikgenelmüdürlüğü

SINIRLI SORUMLU

İSTANBUL NAKLİYAT ANBARLARI

GAYRİMENKUL İŞLETME KOOPERATİFİ

ANASÖZLEŞMESİ

2015

2

BİRİNCİ BÖLÜM

KURULUŞ, TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME

DEĞİŞİKLİĞİ, UNVAN, MERKEZ, SÜRE, AMAÇ VE FAALİYET KONULARI

KURULUŞ:

Madde 1 - Bu anasözleşmede isimleri, tabiiyetleri, ikametgâh adresleri ve taahhüt

ettikleri sermaye payları gösterilen kimseler tarafından, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu

hükümlerine göre değişir ortaklı, değişir sermayeli ve sınırlı sorumlu bir gayrimenkul

işletme kooperatifi kurulmuştur.

TÜZEL KİŞİLİĞİN KAZANILMASI VE ANASÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ:

Madde 2 - Kooperatif ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır. Tescilden önce

kooperatif namına iş ve işlem yapanlar bunlardan şahsen ve zincirleme olarak sorumludurlar.

Anasözleşmede yapılacak değişiklikler kuruluştaki usule tabidir.

UNVAN:

Madde 3 - Kooperatifin unvanı Sınırlı Sorumlu İstanbul Nakliyat Anbarları

Gayrimenkul İşletme Kooperatifi’dir. (Kısa unvanı “NAKO”dur.)

MERKEZ:

Madde 4 - Kooperatifin merkezi İstanbul İlidir.

SÜRE:

Madde 5 - Kooperatif süresizdir.

AMAÇ VE FAALİYET KONULARI:

Madde 6 - Kooperatifin amacı; ortaklarının ekonomilerini iyileştirmek üzere

uygun gördüğü menkul ve gayrimenkulleri edinmek, bunları işletmek, gayrimenkule yönelik

üretim faaliyetinde bulunmak ve amacına uygun bir şekilde değerlendirmektir.

Bu amaçla kooperatif:

1- Amacına uygun gördüğü menkul ve gayrimenkulleri satın alır, kiralama ve benzeri

yasal sözleşme yolları ile edinir, bunların değerlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik olarak

tasarrufundaki gayrimenkuller üzerinde, işyeri, konut, sanayi, turistik tesisler vb. yaptırır,

gerekirse satar,

2- Tasarrufundaki gayrimenkullerin imar işlemleri ile bu konudaki her türlü teknik

işleri yürütür, uhdesinde bulunan gayrimenkullerle ilgili haklar için rehin alabilir, tesis edilmiş

olan rehin ve ipotekleri kaldırabilir, ipotek alabilir, portföyünde bulunan varlıklar üzerinde

rehin ve ipotek verebilir, kefalet edebilir, özel haller kapsamında gerekli açıklamalar

yapılması kaydıyla üçüncü kişiler lehine tasarrufta bulunabilir, irtifak, intifa, kat irtifakı, üst

hakkı, inşaat hakkı tesis edebilir, devir ve ferağ edebilir.

3- Uhdesinde bulunan gayrimenkulleri işletir veya işletmeci kurum ya da kuruluşlara

işlettirebilir,

3

4- Tasarrufunda bulunan gayrimenkullerle ilgili satış, kiralama, hâsılat paylaşımı gibi

gelir sağlayıcı ekonomik modeller geliştirir,

5- Ortaklarının kooperatifin faaliyetleri kapsamında sosyal, kültürel ve ekonomik

ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerekli tesisleri kurar,

6- Kooperatifin kredi ihtiyacının karşılanması amacı ile ilgili finansman kuruluşlarına

başvurur, borçlanır, açılan kredinin tekniğine uygun olarak zamanında ve amacına uygun

kullanılmasını sağlayıcı tedbirleri alır,

7- Yatırım aracı niteliğinde olmamak ve faaliyet amacı ile bağlantılı olmak kaydıyla

fikri değeri, patent, lisans, marka, know-how ve diğer sınai mülkiyet haklarını satın alabilir,

satabilir,

8- Kooperatif ve ortaklarının ortaklık hukukundan kaynaklanan hak ve alacaklarının

tahsili ve temini için ayni ve şahsi her türlü teminatı alabilir, bunlarla ilgili olarak tapuda,

vergi dairelerinde ve benzeri kamu ve özel kuruluşlar nezdinde tescil, terkin ve diğer bütün

işlemleri yapar,

9- Kooperatifin yukarıdaki amaç ve faaliyet konularını gerçekleştirmek üzere gerçek

ya da tüzel kişiliği haiz tüm ilgili kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalarda bulunabilir,

10- Kooperatifin amacına uygun üst kuruluşlarına katılabilir,

11- Gerektiğinde ortaklar ve personel için yardım fonları oluşturur, konusu ile ilgili

eğitim, yayın, araştırma ve benzeri faaliyetlerde bulunur.

İKİNCİ BÖLÜM

SERMAYE VE PAYLAR

SERMAYE:

Madde 7 - Kooperatifin sermayesi, ortakların taahhüt ettikleri payların toplam

tutarlarından ibaret olup, değişkendir. Herhangi bir tarihteki toplam sermayesi ise, mevcut

ortakların taahhüt ettikleri pay adedi toplamının, bir ortaklık payı değeriyle çarpımına göre

hesaplanır ve gerektiğinde bu tespite yönelik yönetim kurulu kararı, belgeleri ibraz edilmek

şartıyla ticaret siciline tescil ettirilir. Ancak, sermayenin en az haddi 700,00-Türk Lirasıdır.

Kuruluşta bu sermayenin tamamının taahhüt edilmesi ve 1/4'ünün peşin ödenmesi

zorunludur.

PAYLAR:

Madde 8 - Bir ortaklık payının değeri 100.-Türk Lirasıdır. Ortaklar en çok 5.000

pay taahhüt edebilirler. Ancak, her ortağın en az 1 (Bir) pay taahhüt etmesi zorunludur.

Ortaklık payları, bu anasözleşmenin 19’uncu maddesine göre düzenlenen ortaklık

senedinde gösterilir. Senetle temsil edilmeyen paylar 100.-TL üzerinden itibar olunur.

PAYLARIN ÖDENMESİ:

Madde 9 - Taahhüt edilen payların ¼’ü tescilden önce, bakiyesi de anasözleşmenin

tescilini izleyen bir hesap dönemi içinde ödenir.

Nakdî ödemeler, 5411 sayılı Bankacılık Kanununa bağlı bir bankada, kurulmakta olan

kooperatif adına açılacak özel bir hesaba, sadece kooperatifin kullanabileceği şekilde yatırılır.

Taahhüt edilen payların, kanunda veya esas sözleşmede öngörülmüş bulunan ve kanunda

yazılı olandan daha yüksek olan tutarlarının ödendiği, Ticaret Sicili Müdürlüğüne yöneltilecek

bir banka mektubu ile ispatlanır. Banka, bu tutarı, kooperatifin tüzel kişilik kazandığını

bildiren bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması üzerine, sadece kooperatife öder.

4

Kurucuların sermayenin tamamını ödemeyi şartsız kabul ettikleri ve anasözleşmedeki

imzaların noterce onaylandığı tarihten itibaren kooperatif üç ay içinde tüzel kişilik

kazanamadığı takdirde, bu hususu doğrulayan bir sicil müdürlüğü yazısının sunulması

üzerine, bedeller banka tarafından sahiplerine geri verilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

ORTAKLIK İŞLEMLERİ

ORTAKLIK ŞARTLARI:

Madde 10 - Kooperatife ortak olabilmek için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı

gereklidir.

1- Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi ya da kamu veya özel hukuk

tüzel kişilerinden olmak,

2- Gerçek kişiler için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak veya yabancı uyruklu

olmakla birlikte 2644 Sayılı Tapu Kanunu veya yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre

Türkiye'de gayrimenkul edinmesine imkân sağlanmış kişilerden bulunmak.

ORTAKLIĞA KABUL:

Madde 11 - Gerekli şartları taşıyıp da, kooperatife ortak olmak isteyenler yazılı

olarak yönetim kuruluna başvururlar. Bu başvuruda, anasözleşmenin tüm hükümlerinin ve

getirilen yükümlülüklerin kabul edildiği açıkça belirtilir.

Ortaklığa kabul yönetim kurulunun kararı ile gerçekleşir.

Yönetim kurulu, ortaklar ile ortak olmak için başvuranların 10'uncu maddede

gösterilen şartları taşıyıp taşımadığını araştırmak zorundadır.

Ortaklığa kabul veya ret kararı, ilgiliye 15 gün içinde yazı ile bildirilir. İstekli,

ortaklığa alındığı takdirde, kararın kendisine bildirildiği tarihten itibaren bir ay içinde sermaye

taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksiti ile diğer ortakların her birinin o tarihe kadar

ödemiş oldukları gider taksitlerine eşit meblağı bir defada öder.

18’inci madde uyarınca devir yolu ile ortaklığa alınanlar hariç olmak üzere daha sonra

ortaklığa kabul edileceklerden, yukarıdaki fıkrada belirtilen meblağın üzerinde para talep

edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür.

Yedek üye ve benzeri şekilde ortak kaydı yapılamaz. Bu amaçla para tahsil edilemez.

ORTAK SAYISI:

Madde 12 - Kooperatifin ortak sayısı en az 7 kişidir.

Yönetim kurulu, genel kurulca kararlaştırılan sayının üzerinde ortak kaydedemez.

ORTAKLIKTAN ÇIKMA:

Madde 13 - Her ortak, hesap senesi sonundan en az bir ay önce yönetim kuruluna

yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir. Yönetim kurulu bu hükme uygun olarak

yapılacak isteğe rağmen, yazılı başvurunun kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren bir ay

içinde kabulden kaçınırsa, ortak, çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir.

Bildiri tarihinden itibaren çıkma gerçekleşir.

5

Çıkmanın gerçekleşmesi halinde kooperatifin mevcudiyeti tehlikeye düşebilecekse

genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir

tazminat isteme hakkı saklıdır.

Yönetim Kurulu, çıkmanın gerçekleşmesi halinde Kooperatifin mevcudiyeti tehlikeye

düşebilecekse genel kurulca kabul edilecek esaslar dâhilinde çıkmak isteyen ortağın muhik bir

tazminat ödemesine karar verebilir.

ORTAKLIKTAN ÇIKARMA:

Madde 14 - Durumları aşağıda gösterilen hallere uyanlar Kooperatifler Kanununun

16 ncı maddesi uyarınca Yönetim Kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır.

1- 10’uncu maddede yazılı ortaklık şartlarını kaybedenler,

2- Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkûm

olanlar,

3- Kura çekimi sonunda kendilerine düşen konut, işyeri veya bağımsız gayrimenkul

bölümünü kabul etmeyenler,

4- Tapuda kendi adlarına tescilinden önce konut veya işyerlerinde yaptıkları tahribat

veya tadilatı yazılı ihtara rağmen düzeltmeyenler.

5- Parasal yükümlülüklerini 30 gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter

aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden 10 gün içinde bu yükümlülüklerini yerine

getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtar yapılır. İkinci ihtarı takip eden bir ay

içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenler,

Çıkarma kararı gerekçeli olarak yönetim kurulu karar defteri ile ortaklar defterine

kaydedilir. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere 10 gün içinde notere

tevdi edilir. Ortak, çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası

açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak

üzere yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula

itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine iptal davası açılamaz.

İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı iptal davası hakkı saklıdır.

Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz

edilmeyen çıkarma kararları kesinleşir.

Ortaklar, bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.

Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu

kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.

ORTAKLIĞI SONA ERENLERLE HESAPLAŞMA:

Madde 15 - Devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer

alacakları, o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, hesap dönemi sonundan itibaren üç ay

içinde geri verilir.

Ancak ortaklığı sona erenlerin yerine yeni ortak alınması halinde eski ortağın ödediği

gider taksitleri derhal geri verilir.

Ayrılan ortaklar kooperatifin yedek akçeleri üzerinde bir hak iddia edemezler.

Ortaklığı sona erenlerin alacak ve hakları, bunları isteyebilecekleri günden itibaren beş

yıl geçmekle zaman aşımına uğrar.

6

ÖLEN ORTAĞIN DURUMU:

Madde 16 - Ortağın ölümü ile ortaklık sıfatı sona erer. Ancak ölen ortağın kanuni

mirasçılarının üç ay içinde bir temsilci tayin ederek kooperatife bildirmeleri halinde, ortaklık

hak ve yükümlülükleri kanuni mirasçıları lehine devam eder.

Yönetim kurulunun yazılı ihtarına rağmen mirasçıların temsilci tayin etmemeleri veya

ortaklığa devam etmek istememeleri halinde, ölen ortağın alacak ve borçları ortaklığı sona

erenlerle hesaplaşma hükümlerine göre tasfiye edilir.

ORTAKLIĞIN DEVRİ:

Madde 17 - Ortaklık, yazılı olarak yönetim kuruluna bildirmek suretiyle 10’uncu

maddedeki ortaklık şartlarını taşıyan kişilere devredilebilir.

Yönetim kurulu, bu şekilde ortaklığı devralan kişiyi ortaklığa kabulden kaçınamaz.

Devir halinde eski ortağın kooperatife karşı tüm hak ve yükümlülükleri yeni ortağa

geçer, kooperatifçe, bu devir sebebiyle taraflardan ayrıca bir ödemede bulunmaları istenemez.

ORTAKLIK SENEDİ:

Madde 18 - Her ortağın ortaklık haklarının, ada yazılı ortaklık senedi ile temsil

olunması şarttır. Bu senette kooperatifin unvanı, senet sahibinin adı ve soyadı, iş ve konut

adresi, kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler yazılır. Bu hususlar, senet sahibi ile kooperatifi

temsile yetkili olan kimseler tarafından imzalanır. Ortağın yatırdığı veya çektiği paralar tarih

sırası ile kaydedilir. Bu kayıtlar kooperatifin ödediği paralara ait ise ortak imza eder. İmzalı

ortak senedi makbuz hükmündedir. Mezkûr senet anasözleşmeyi ihtiva etmek şartıyla ortaklık

cüzdanı şeklinde de düzenlenebilir. Ortaklık senetleri kıymetli evrak niteliğinde olmayıp

sadece ispat vesikası hükmündedir.

ORTAKLARIN ŞAHSİ SORUMLULUKLARI:

Madde 19 - Her ortak, kooperatifin borçlarına karşı, taahhüt ettiği pay tutarı kadar

sorumludur.

Kooperatiften ilişkisi kesilen ortağın sorumluluğu, ayrıldığı tarihten itibaren iki yıl

devam eder.

Kooperatife giren her ortak, girişinden önce doğmuş olan kooperatif borçlarından

dolayı diğer ortaklar gibi sorumlu olur.

Yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin sorumlulukları hakkındaki hükümler saklıdır.

ORTAKLIK PAYI DIŞINDAKİ ÖDEMELER:

Madde 20 - Ortaklar, taahhüt ve tediye ettikleri ortaklık payı bedelleri dışında,

kooperatif amaçlarının gerçekleşmesini sağlamak üzere genel kurulca kararlaştırılacak

miktarlardaki gider taksitlerini ödemek zorundadırlar. Bu kararlarda anasözleşmenin 33’üncü

maddesinin 2’nci fıkrasında gösterilen nisap aranır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

KOOPERATİFİN ORGANLARI VE YÖNETİMİ

KOOPERATİFİN ORGANLARI:

Madde 21 - Kooperatifin organları şunlardır:

1- Genel Kurul,

7

2- Yönetim Kurulu,

3- Denetim Kurulu,

GENEL KURUL

Görev ve Yetkileri:

Madde 22 - En yetkili organ olan Genel Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:

1- Bilanço, bilanço hesaplarının dökümü, gelir-gider farkı hesapları ile yönetim

kurulu ve denetçiler tarafından verilen raporları inceleyerek kabul veya reddetmek.

2- Yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyelerini seçmek, ibra etmek veya

sorumluluklarına karar vermek, gerektiğinde bunları azletmek,

3- Yönetim ve denetim kurulu üyelerine verilecek aylık ücret, huzur hakkı ve yolluk

miktarı ile bütçeyi görüşerek karara bağlamak,

4- Yönetim kurulu tarafından verilen ortaklıktan çıkarma kararlarına yapılan

itirazları inceleyip karara bağlamak,

5- Kanun (6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 391 inci maddesinde sayılanlar

hariç), anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına aykırı olduğu ileri sürülen

yönetim kurulu kararlarının iptal edilip edilmeyeceği konusunda karar vermek,

6- Ortaklardan tahsil edilecek taksit miktar ve ödeme şartları ile gecikme halinde

uygulanacak esasları tespit etmek,

7- Anasözleşmede yapılması öngörülen değişiklikler hakkında karar vermek,

8- Gayrimenkul alımında ve satımında takip edilecek usul ile alınacak

gayrimenkulün niteliğini, yerini ve azami fiyatını, satılacak gayrimenkulün asgari fiyatını

belirlemek,

9- İmalat ve inşaat işlerinin yaptırılma yöntemini kararlaştırmak,

10- Gayrimenkullerin mülkiyetinin ortaklara tahsis edilmesi veya zilyetliğinin

devredilmesi hususlarında karar almak,

11- Kooperatifin dağılması hakkında karar vermek, tasfiye memurlarını seçmek,

12- Kanun ve anasözleşme ile genel kurula tanınmış olan diğer konular hakkında

karar vermek.

Genel kurul, yukarıdaki görev ve yetkilerini devir ve terk edemeyeceği gibi,

kooperatifin amaçları ile ilgili her türlü işler hakkında da karar verebilir.

Oy Hakkı ve Temsil:

Madde 23 - Bütün ortaklar genel kurula katılma hakkına sahiptir. Her ortak yalnız

bir oya sahip olup, yazı ile izin verilmek suretiyle bir ortak diğer bir ortağın oyunu yalnızca o

yılın genel kurulda kullanmak üzere temsilci tayin edebilir.

Kooperatifin ortak sayısı 1000'i geçtiğinde her ortak en çok 9 olmak üzere birden fazla

ortağı temsil edebilir. Ancak, ortak sayısı 500’den fazla olması halinde, yönetim ve denetim

kurulu belirleme seçimleri, gizli oy açık tasnif esasına göre yapılır. Bu durumda her ortak, en

fazla bir ortağı temsilen oy kullanabilir.

Eş ve birinci derece (ortağın; çocuğu, anne ve babası, eşinin annesi ve babası)

akrabalar için temsilde ortaklık şartı aranmaz.

8

Katılma haklarını temsilci olarak kullanan kişi, temsil edilenin talimatına uyar.

Talimata aykırılık, oyu geçersiz kılmaz. Temsil edilenin temsilciye karşı hakları saklıdır.

Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile kooperatifin işlerinin görülmesine herhangi bir

suretle katılmış olanlar yönetim kurulunun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar. Bu

hüküm denetçiler hakkında uygulanamaz. Denetçiler kendi ibralarında oy kullanamazlar.

Hiçbir ortak; kendisi, eşi veya usûl ve füru ile kooperatif arasında ortaklık ilişkileri

dışındaki şahsi bir işe veya uyuşmazlığa ait görüşmelerde oy kullanamaz.

Toplantı Şekilleri ve Zamanı:

Madde 24 - Genel kurul, olağan ve olağanüstü olmak üzere iki şekilde toplanır.

Olağan genel kurul toplantısının, her yılın ilk altı ayı içinde yapılması zorunludur.

Olağanüstü genel kurul, kooperatif işlerinin ve anasözleşme hükümlerinin gerektirdiği

zaman ve surette toplanır.

Toplantı Yeri:

Madde 25 - Genel kurul, kooperatif merkezinin bulunduğu yerleşim birimi

dahilinde ki uygun bir yerde toplanır.

Çağrıya Yetkili Organlar:

Madde 26 - Genel kurul, yönetim kurulunca toplantıya çağrılır.

Gerekli hallerde denetim kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ve tasfiye

memurları genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahiptirler.

Genel kurul yukarıdaki şekilde toplanamadığı takdirde ilgili Bakanlıkça (Gümrük ve

Ticaret Bakanlığı) toplantıya çağrılabilir.

Ayrıca, 4 ortaktan az olmamak kaydıyla toplam ortak sayısının 1/10’unun isteği

halinde, genel kurul 10 gün içinde yönetim kurulu tarafından toplantıya çağrılır.

Bu başvurunun, müştereken ve noter tebligatı ile yapılması gerekir.

Yönetim kurulunca bu isteğin zamanında yerine getirilmemesi ve sırasıyla denetim

kurulu, kooperatifin ortağı bulunduğu üst birlik ile ilgili Bakanlığa aynı şekilde yapılan

başvurulardan da bir sonuç alınamaması durumunda, istek sahipleri mahalli mahkemeye

başvurarak genel kurulu bizzat toplantıya çağırma izni alabilirler.

Genel kurul, görev süreleri dolmuş olsa bile yönetim kurulu tarafından toplantıya

çağrılabilir. Tasfiye memurları da, görevleri ile ilgili konular için genel kurulu toplantıya

çağırabilirler.

Yönetim kurulunun, devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına

imkân bulunmaması veya mevcut olmaması durumlarında, mahkemenin izniyle, tek bir ortak

genel kurulu toplantıya çağırabilir. Mahkeme kararı kesindir.

Çağrının Şekli:

Madde 27 - Olağan ve olağanüstü toplantılara çağrı; taahhütlü mektupla, ayrıca

gerektiğinde gazete ile gazete olmayan yerlerde mahalli örf ve âdete göre ilan yolu ile yapılır.

Çağrının sadece yazılı olarak imza karşılığında yapılması da mümkündür.

Çağrının, toplantı gününden en az 30 gün önce ve en çok iki ay içinde yapılması,

toplantının gün ve saati ile yerinin ve gündem maddelerinin bildirilmesi zorunludur.

9

Çağrıda, birinci toplantıda çoğunluk sağlanamadığı takdirde yapılacak olan sonraki

toplantıların tarihi, saati ve yeri açıklanarak yeni bir bildirime gerek kalmaksızın bir defada

ortaklara duyuru yapılabilir. Toplantılar arasında en az 7, en fazla 30 gün süre bulunması

gerekir.

Sürelerin hesabında duyuru ve toplantı günleri hesaba katılmaz.

Anasözleşmenin değiştirilmesi söz konusu ise, yapılacak duyuruda değiştirilecek

maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir.

Bütün Ortakların Hazır Bulunması:

Madde 28 - Kooperatifin bütün ortaklarının veya temsilcilerinin hazır bulunması ve

itirazın olmaması halinde, genel kurul toplantılarına ilişkin diğer hükümler saklı kalmak şartı

ile toplantıya çağrı hakkındaki hükümlere uyulmamış olsa da kararlar alınabilir. Ancak,

kararların muteber olabilmesi için, toplantıda Bakanlık Temsilcisi bulundurulması hususunda

gerekli işlemlerin yapılmış olması şarttır.

Yukarıdaki fıkraya göre alınan kararlar, tüm ortaklar ve ortakların toplantıda oy birliği

ile seçecekleri temsilciler tarafından imzalanacak bir tutanağa bağlanır.

Bakanlığa Müracaat ve Gönderilecek Belgeler:

Madde 29 - Genel kurul tarihi ile yeri ve gündemi, toplantıdan en az 15 gün önce

kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki Valiliğe (İl Ticaret Müdürlüğü) yazılı olarak

bildirilir.

Bu bildirime, Bakanlıkça tespit edilen miktardaki temsilci ücretinin ilgili Maliye

Veznesine yatırıldığını gösteren belge eklenerek toplantıda temsilci bulundurulması talep

edilir.

Gündem:

Madde 30 - Olağan genel kurul toplantısının gündeminde sırasıyla şu hususlar

bulunur:

1- Açılış ve toplantı başkanlığının oluşturulması,

2- Yönetim ve denetim kurulunca hazırlanan raporların okunması ve müzakeresi,

3- Finansal tabloların okunması, müzakeresi ve tasdiki,

4- Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin ibrası,

5- Faaliyet yılı içinde yönetim kurulu üyeliğinde eksilme meydana gelmiş ve

yönetim kurulunca atama yapılmış ise atamanın genel kurulca onaylanması,

6- Görev süreleri sona ermiş olan yönetim ve denetim kurulu üyelerinin seçilmesi ve

bunların görev sürelerinin tespiti,

7- Yönetim ve denetim kurulu üyelerinin ücret, huzur hakkı gibi parasal hakların

belirlenmesi,

8- Gelecek yılın bütçe ve çalışma programının görüşülmesi ve karara bağlanması.

9- Gerekli görülecek diğer hususlar.

Gerekli görülecek diğer hususlar gündeme açıkça yazılmalıdır. Görüşülecek konu

önceden tespit edilip gündeme yazılmadan, “Gerekli görülecek diğer hususlar” şeklinde bir

gündem maddesi belirlenemez.

10

Kanun ve anasözleşme gereği genel kurulun yetkisinde olan ve olağanüstü genel kurul

toplantı gündemini oluşturan her türlü konu, olağan genel kurul toplantı gündemine

yazılabilir.

Dörtten az olmamak üzere ortakların en az 1/10'u tarafından genel kurul toplantı

tarihinden en az 20 gün önce müştereken ve noter tebligatı ile bildirilecek hususların gündeme

konulması zorunludur.

Gündemde olmayan hususlar görüşülemez. Ancak, kooperatife kayıtlı ortakların en az

1/10'nun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunmaları

halinde, hesap tetkik komisyonun seçilmesi, bilanço incelemesinin ve ibranın geriye

bırakılması, çıkan veya çıkarılan ortaklar hakkında karar alınması, genel kurulun yeni bir

toplantıya çağrılması ve kanun, anasözleşme ve iyi niyet esasları ile genel kurul kararlarına

aykırı olduğu ileri sürülen yönetim kurulu kararlarının iptali, yönetim kurulu üyeleri ile

denetçilerin azli ve yerlerine yenilerinin seçilmesi ile ilgili hususlar, genel kurula katılanların

yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınır.

Olağanüstü genel kurul gündemi, çağrının amacına göre tayin ve tespit olunur.

Ortaklar Cetveli:

Madde 31 - Yönetim kurulu; her genel kurul toplantısından önce, tüm ortakların

ortak numaraları, isim ve ikametgâh adresleri ile asaleten ve temsilen imzalanacak yerleri

gösterir yönetim kurulunca imzalı bir ortaklar cetveli hazırlamakla yükümlüdür.

Bu cetvel toplantıya katılanlar ile genel kurul başkanı ve Bakanlık Temsilcisi

tarafından isim yazılarak ayrıca imzalanır.

Görüşme ve Karar Nisabı:

Madde 32 - Genel kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuların görüşebilmesi

için, kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/4'nün şahsen veya temsilen toplantıda hazır

bulunması şarttır. Bu yeter sayının toplantı süresince korunması şarttır. İlk toplantıda bu

nisaba ulaşılamadığı takdirde, yapılacak ikinci toplantıda, kooperatife kayıtlı ortakların en az

1/10'unun şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması görüşme yapmaya ve karar

vermeye yetkilidir.

Genel kurulda kararlar, oylama sırasındaki mevcudun yarıdan fazlasının oyu ile alınır.

Ancak, kooperatifin dağılması, diğer bir kooperatifle birleşmesi veya anasözleşmede

değişiklik yapılması ile ilgili kararlar ortaklar cetvelinde imzası bulunanların 2/3 çoğunluğu

ile verilir.

Kamu kuruluşlarından alınan kredi miktarının arttırılmasından yararlanmak üzere

alınacak kararlarda, ikinci fıkra hükmü uygulanır.

Toplantının Açılması ve Toplantı Başkanlığı:

Madde 33 - Genel kurul toplantısı; Bakanlık Temsilcisi bulundurulması hususunda

usulüne uygun başvurunun ve 1163 Sayılı Kooperatifler Kanununun 87’nci maddesine göre

işlem yapıldığının tespiti ile toplantı nisabının sağlanması üzerine ve çağrıyı yapan organca

yetkili kılınan kimseler tarafından açılır. Müteakiben bir genel kurul toplantı başkanı ile

kararlaştırılacak sayıda sekreter üye ve gerektiğinde oy toplayıcı üye seçilir.

Bu seçimde en çok oy alan adaylar seçilmiş sayılır.

Genel kurul toplantı başkan ve üyelerinin, ortaklardan veya kooperatifin üst

kuruluşlarının temsilcileri arasından seçilmesi şarttır.

11

Oy Kullanmanın Şekli:

Madde 34 - Oylamalar el kaldırmak sureti ile yapılır. Genel kurula katılanların

yarıdan fazlasının talebi halinde gizli oya başvurulur. Ancak, kooperatifin ortak sayısı 500’ü

geçtiği takdirde yönetim ve denetim kurulu seçimlerinde oylamalar mutlak surette gizli oy

açık tasnif esasına göre yapılır.

Bilançonun Tasdiki ve İbra:

Madde 35 - Bilançonun onaylanmasına ilişkin genel kurul kararı, kararda aksine

açıklık bulunmadığı takdirde, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin ibrası sonucunu

doğurur. Bununla birlikte, bilançoda bazı hususlar hiç veya gereği gibi belirtilmemişse veya

bilanço kooperatifin gerçek durumunun görülmesine engel olacak bazı hususları içeriyorsa ve

bu hususta bilinçli hareket edilmişse onama ibra etkisini doğurmaz.

Denetim raporunun okunmasından önce bilanço ile hesapların kabulü hakkında verilen

kararlar geçerli değildir.

İbra edilmeyen yönetim ve denetim kurulu üyeleri, bu organlara aynı genel kurulda

tekrar seçilemezler.

İbranın Etkisi:

Madde 36 - İbra kararı genel kurul kararıyla kaldırılamaz. Bu konuda 1163 sayılı

Kooperatifler Kanunu’nun 53’üncü maddesi hükmü saklıdır.

Genel kurulun, sorumluluktan ibraya ilişkin kararı, ibranın kapsadığı açıklanan maddi

olaylara ilişkin olarak, kooperatifin, ibraya olumlu oy veren ortaklarının dava hakkını kaldırır.

Diğer ortakların dava hakları da ibra tarihinden itibaren altı ay geçmesiyle düşer.

Kooperatifin Uğradığı Zararın Tazmini:

Madde 37 - Kooperatifin uğradığı zararın tazminini, kooperatif ve her bir ortak

isteyebilir. Ortaklar tazminatın ancak kooperatife ödenmesini isteyebilirler.

Genel kurulda kooperatifin uğradığı zararın tazmini için, yönetim kurulu aleyhine

tazminat davası açılması yönünde karar alınmışsa, bu dava kooperatif denetçileri tarafından

genel kurul karar tarihinden itibaren bir ay içinde açılır. Bu müddetin geçirilmesi ile dava

hakkı düşmez. Davanın reddi halinde, yönetim kurulu üyeleri tazminat talebinde

bulunamazlar.

Kararların Tesiri:

Madde 38 - Kanun ve anasözleşmeye uygun surette toplanmış genel kurulda alınan

kararlar, toplantıda bulunmayanlar veya aleyhte oy kullananlar hakkında da geçerli ve

bağlayıcıdır.

Kararların İptali:

Madde 39 - Aşağıda yazılı kimseler kanuna, anasözleşme hükümlerine ve iyi niyet

esaslarına aykırı olduğu iddiası ile genel kurul kararları aleyhine, toplantıyı izleyen günden

başlamak üzere bir ay içinde, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye

başvurabilirler.

12

1- Toplantıda hazır bulunup da kararlara muhalif kalarak keyfiyeti tutanağa geçirten

veya oyunu kullanmasına haksız olarak müsaade edilmeyen yahut toplantıya çağrının usulü

dairesinde yapılmadığı veyahut gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmediğini yahut da

genel kurul toplantısına katılmaya yetkili olmayan kimselerin karara katılmış bulunduklarını

iddia eden pay sahipleri,

2- Yönetim kurulu,

3- Kararların yerine getirilmesi yönetim kurulu üyeleri ile denetçilerin şahsi

sorumluluklarını mucip olduğu takdirde bunların her biri.

Bozma davasının açıldığı ve duruşmanın yapılacağı gün yönetim kurulu tarafından

usulen ilan olunur.

Bir kararın bozulması, bütün ortaklar için hüküm ifade eder. Bozma kararının

kesinleşmesi halinde, bu husustaki ilam tescil ve ilan ettirilir.

Genel Kurul Tutanağı:

Madde 40 - Genel kurul toplantılarının muteber olması için, ortaklar ve temsilcilerin

sayısı, genel kurulda sorulan soruları, verilen cevapları, alınan kararları, her karar için

kullanılan olumlu ve olumsuz oyları içeren bir tutanak düzenlenir.

Genel kurul tutanağı, genel kurul toplantı başkan ve üyeleri ile Bakanlık Temsilcisi

tarafından imzalanır.

Genel Kurul Kararlarının Tescil ve İlanı:

Madde 41 - Yönetim kurulu, genel kurul toplantı tutanağının noterce onaylanmış bir

suretini derhal Ticaret Sicili Müdürlüğüne vermek ve bu tutanakta yer alan tescil ve ilana tabi

hususları tescil ve ilan ettirmekle yükümlüdür.

Bakanlığa Gönderilecek Belgeler:

Madde 42 - Toplantı gününden itibaren en geç bir ay içinde, yönetim ve denetim

kurulları raporları ile bilanço ve gelir-gider cetvelleri genel kurul toplantı tutanağı ile ortaklar

cetvelinin ve istenebilecek diğer belgelerin onaylı birer örneği, kooperatifin ticaret siciline

tescil edildiği yerdeki Valiliğe (İl Ticaret Müdürlüğü) tevdi edilir.

YÖNETİM KURULU

Seçimi ve Süresi:

Madde 43 - Yönetim kurulu, genel kurulca en az bir, en çok dört yıl için seçilir ve

en az üç üyeden oluşur. Genel kurulca böyle bir süre tespiti yapılmaması halinde bir yıl için

seçilmiş sayılır.

Yönetim kuruluna seçilen üye sayısı kadar da yedek üye seçilir.

Yönetim kurulunun asil ve yedek üyeleri genel kurulda en çok oy alanlar arasından

sıra ile belirlenir. Oylarda eşitlik halinde kuraya başvurulur.

Süresi sona eren üyeler yeniden seçilebilir. Genel kurul lüzum görürse yönetim kurulu

üyelerini her zaman değiştirebilir.

Seçilme Şartları:

Madde 44 - Yönetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır.

1- Kooperatif ortağı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,

13

2- Türk vatandaşı olmak,

3- Başka bir gayrimenkul işletme kooperatifinde yönetim kurulu üyesi olmamak,

4- Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı

suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma,

hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan

malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı Kooperatifler

Kanunu hükümlerine göre mahkum olmamak,

5- Aynı zamanda kooperatifte denetçi olmamak,

6- Aynı zamanda diğer yönetim kurulu üyelerinden birinin eşi olmamak ve birbirleri

ile ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımlığı bulunmamak.

Yönetim kurulu üyeliğine seçilen tüzel kişiler, yukarıdaki şartları taşıyan gerçek

kişiler vasıtasıyla temsil edilirler.

Seçilme şartları denetim kurulu tarafından araştırılır. Bu şartları taşımadıkları halde

seçilenler ile sonradan kaybedenlerin görevlerine yönetim kurulunca son verilir.

Haklarında yukarıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davası açılmış olanların görevleri ilk

genel kurul toplantısına kadar devam etmekle beraber, yönetim kurulunca bu durumdaki

üyelerin genel kurulca azli veya göreve devamı hakkında karar alınmak üzere yapılacak ilk

genel kurul gündemine madde konulur.

Yönetim kurulu üyeleri, kooperatifin ve kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşların

hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu

üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli görev alamazlar.

Beşinci fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen yönetim kurulu üyesi

olarak seçilenler, seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu

görevlerinden ayrılmayanların yönetim kurulu üyeliğine seçilmelerine ilişkin işlemler

hükümsüzdür. Seçildikten sonra beşinci fıkradaki diğer görevleri edinen yönetim kurulu

üyelerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile

sözleşmeler de hükümsüzdür. Yönetim kurulu üyeliğine seçilme işlemleri bu şekilde

hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır.

Yönetim kurulu üyelerinin fiilen bu görevleri yürüttükleri dönemde; bunların eş ve

ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımları, kooperatif ve kooperatifin bağlı bulunduğu üst

kuruluşlar ile bunların % 50’den fazla hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve

diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka

bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar.

Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır.

Görev ve Yetkiler:

Madde 45 - Yönetim Kurulu, kanun ve anasözleşme hükümleri içinde kooperatifin

faaliyetini yöneten ve onu temsil eden icra organıdır.

Yönetim Kurulunun başlıca görev ve yetkileri şunlardır:

1- Kooperatifin amaçlarına, ortakların menfaatlerine ve genel kurulca belirlenen

esaslara uygun arsa bulmak, arsa alımına ilişkin işlemleri yürütmek, arsayı tapu devri veya

tapuya şerh verdirilecek satış vaadi sözleşmesi ile satın almak, imar planı ile arsaların

parselasyonunu yaptırmak,

2- Yıllık bilanço ile gelir-gider hesabının hazırlanmasını sağlamak,

14

3- Ortaklar ile ortak olmak için başvuranların anasözleşmede belirtilen şartları

taşıyıp taşımadıklarını araştırmak,

4- Sahip olunan arsalarda yaptırılacak her türlü inşaatlar için gerekli plan, proje ve

haritalar yaptırmak, kooperatifin amaçlarının gerçekleşmesinde kullanılmak üzere ilgili

kuruluşlardan borç para almak,

5- Kredi alma işlerinde, kooperatife kredi açacak müesseselere olan taahhüt ve

vecibelerinden ortakları haberdar etmek,

6- Satın alınacak arsa ile bunlar üzerinde yapılacak işyeri ve/veya konutların

bedellerini gerek sermaye mevcudundan, gerekse ortakların veya kredi kuruluşlarının

verdikleri paralardan ödemek,

7- Kooperatife yapılan bağışları kooperatif amacına uygun işlerde kullanmak,

8- Bakanlıkça istenecek her türlü evrak ve vesaiki ibraz etmek, bilgi vermek ve

denetim için gönderilen yetkili elemanlara gerekli kolaylığı göstermek,

9- Kooperatifi resmi dairelerde mahkemelerde ve üçüncü şahıslara karşı temsil

etmek,

10- İbra etmek, dava açmak, sulh olmak veya davadan vazgeçmek,

11- Genel kuruldan karar almak şartı ile kooperatifin taşınır ve taşınmaz mallarını

satmak, rehine koymak veya mülkiyetlerini aktarmak,

12- Doğacak sorumluluk yönetim kuruluna ait olmak üzere kendi ortakları arasından

veya hariçten bir veya birkaç kişiyi kooperatifi ilzam edecek tasarruflarda bulunmaya veya

muayyen işlerde kooperatifi temsil etmeye yetkili kılmak,

13- Kamu kaynaklı kredi kullanımı için kooperatif gayrimenkullerini ipotek ettirmek.

Görev Bölümü ve Toplantılar:

Madde 46 - Yönetim kurulu üyeleri; seçimi takiben yapacakları ilk toplantıda

aralarından bir başkan, bir ikinci başkan, gereğine göre de birer kâtip ve muhasip üye seçerek

görev bölümü yaparlar. Başkanın ve başkan vekilinin veya bunlardan birinin, genel kurul

tarafından seçilmesi de mümkündür.

Yönetim kurulu, başkanın bulunmadığı zamanlarda başkan vekilinin, onunda

bulunmadığı zamanlarda zorunlu aylık toplantının yapılmasıyla sınırlı olmak üzere görev

bölümü toplantısında belirlenen diğer yönetim kurulu üyelerinden birinin çağrısı ile toplanır.

Yönetim kurulu en az ayda bir defa ve üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır. Kararlar

toplantıda bulunanların çoğunluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde keyfiyet gelecek

toplantıya bırakılır. Onda da eşitlik halinde söz konusu teklif reddedilmiş sayılır.

Kararların geçerli olabilmesi için toplantıya çağrının ispat edilebilecek bir yöntemle

yapılması zorunludur.

Toplantılarda bulunmayan üyeleri temsilen oy kullanılamaz ve toplantılara vekil

aracılığı ile de katılamaz.

Özürsüz olarak üst üste üç toplantıda hazır bulunmayan üye çekilmiş sayılır.

Toplantılar kooperatif merkezinde yapılır. Ancak, üyelerin çoğunluğunun tasvibi ile

başka herhangi bir yerde de yapılabilir.

15

Alınan kararlar tarih ve numara sırasıyla yönetim kurulu karar defterine işlenir. Tüm

üyelerin isimleri kararın baş tarafına yazılır ve alt tarafı toplantıya katılanlarca isim yazılarak

imzalanır.

Verilen karara karşı olanlarla çekimser kalan üyeler, karşı olma veya çekimser kalma

sebeplerini kararın altına yazarak imzalarlar.

Müzakereye Katılma Yasağı:

Madde 47 - Yönetim kurulu üyesi, kendisinin kooperatif dışı kişisel menfaatiyle

veya alt ve üst soyundan birinin ya da eşinin yahut üçüncü derece dâhil üçüncü dereceye

kadar kan ve kayın hısımlarından birinin, kişisel ve kooperatif dışı menfaatiyle kooperatifin

menfaatinin çatıştığı konulara ilişkin müzakerelere katılamaz. Bu yasak, yönetim kurulu

üyesinin müzakereye katılmamasının dürüstlük kuralının gereği olan durumlarda da

uygulanır. Tereddüt uyandıran hâllerde, kararı yönetim kurulu verir. Bu oylamaya da ilgili

üye katılamaz. Menfaat uyuşmazlığı yönetim kurulu tarafından bilinmiyor olsa bile, ilgili üye

bunu açıklamak ve yasağa uymak zorundadır.

Bu hükümlere aykırı hareket eden yönetim kurulu üyesi ve menfaat çatışması nesnel

olarak varken ve biliniyorken ilgili üyenin toplantıya katılmasına itiraz etmeyen üyeler ve söz

konusu üyenin toplantıya katılması yönünde karar alan yönetim kurulu üyeleri bu sebeple

kooperatifin uğradığı zararı tazminle yükümlüdürler.

Müzakereye, yasak nedeniyle katılmamanın sebebi ve ilgili işlemler yönetim kurulu

kararına yazılır.

Kooperatifin Temsil ve İlzamı:

Madde 48 - Kooperatif adına düzenlenecek evrakın muteber olması veya kooperatifi

ilzamı için, kooperatif unvanı altında temsile yetkili olanlardan ikisinin imzası gereklidir.

Yönetim kurulu, kooperatifi temsil ve kooperatif adına imza atmaya yetkili şahısları

kararla tespit eder ve bu kararın noterlikçe onaylanmış bir sureti, imzalarla birlikte tescil

edilmek üzere Ticaret Sicili Müdürlüğüne verilir.

Gerektiğinde, yukarıdaki fıkra hükmüne göre hareket edilerek imza yetkisine sahip

kimseler değiştirilebilir.

Üyeliğin Boşalması:

Madde 49 - Yönetim kurulu üyeleri, istifa etmek suretiyle her zaman çekilebilirler.

Yönetim kurulu toplantı nisabını kaybederse boşalan yönetim kurulu üyeliklerine

denetim kurulu tarafından geciktirilmeksizin yeteri kadar yedek üye çağrılır.

Yedek üyelerle de yönetim kurulunun tamamlanamaması halinde, eğer yönetim kurulu

toplantı nisabını kaybetmemişse, kanuni şartlara haiz birini geçici olarak yönetim kurulu

üyeliğine seçip ilk genel kurulun onayına sunar. Onaylanması halinde selefinin süresini

tamamlar. Yönetim kurulu toplantı nisabının altına düşmüşse, denetim kurulu tarafından

seçimler yapılmak üzere derhal genel kurul toplantıya çağrılır.

Sorumluluk ve Yasak Muameleler:

Madde 50 - Yönetim kurulu, kooperatif işlerinin yönetimi için gereken titizliği

gösterir ve kooperatifin başarısı ve gelişmesi yolunda bütün gayretini sarf eder.

Üyeler, yönetim kurulundaki faaliyetleri sırasında öğrendikleri ticaret veya işletme

sırlarını saklamakla yükümlüdürler.

16

Yönetim kurulu, gerekli defter ve belgeler ile genel kurul evraklarının ve ortak

listelerinin muntazam hazırlanıp, tutulup, saklanmasından ve gelir-gider hesabı ile yıllık

bilançonun kanuni hükümlere uygun olarak hazırlanıp incelenmek üzere denetçilere

verilmesinden sorumludur.

Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif memurları ortaklık işlemleri dışında kendisi

veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir

ticari muamele yapamaz.

Yönetim kurulu üyelerinin kooperatif ortağı olmayan alt ve üst soyu, eşi yahut 3 üncü

derece dâhil, 3 üncü dereceye kadar kan ve kayın hısımlarından herhangi biri kooperatife

nakit borçlanamaz. Bu kişiler için kooperatif kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk

yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. Aksi hâlde, kooperatif alacaklıları bu kişileri,

kooperatifin yükümlendirildiği tutarda kooperatif borçları için doğrudan takip edebilir.

Yönetim kurulu üyeleri kanundan veya anasözleşmeden doğan bir görevi veya yetkiyi

devrettiğinde, devralan kişilerin seçiminde makul derecede özen göstermediklerinin ispat

edilmesi hâlinde, bu kişilerin fiil ve kararlarından sorumludurlar.

Yönetim kurulu üyeleri ve temsile yetkili şahıslar, genel kurulun devredemeyeceği

yetkilerini kullanamaz.

Yönetim kurulu üyeleri, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan müteselsilen

sorumlu olup, kooperatife tazmin etmekle yükümlüdürler.

Kusurlu olmadığını ispat eden üyeler ile karara muhalif kalıp durumu hemen denetim

kuruluna yazılı olarak bildiren veya özrü nedeniyle toplantıda hazır bulunmayan üyeler

sorumluluktan kurtulurlar.

Görevi sora eren üyenin iş gördüğü zamana ait sorumluluğu ayrılış tarihinden itibaren

beş yıl devam eder.

Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri:

Madde 51 - Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile murahhas üyelere bu sıfatla

yapacakları hizmet için aylık ücret ve katılacakları her toplantı için bir huzur hakkı ile

yapacakları görev seyahatleri için yolluk ödenir. Ödemenin miktar ve şekli genel kurulca

kararlaştırılır.

Yönetim kurulu üyelerine, genel kurulca kararlaştırılan yukarıdaki nev'i ve miktarların

dışında hiç bir ödeme yapılamaz.

Murahhas Üye:

Madde 52 - Yönetim kurulu kararı ile üyelerden bir veya bir kaçı kooperatifi temsil

yetkisini haiz murahhas üye seçilebilir. Bu konuda 49 uncu madde hükümleri saklıdır.

Murahhas üyelerin seçilmesi ve değiştirilmesi ticaret siciline tescil ettirilir.

Müdür ve Diğer Personel:

Madde 53 - Yönetim kurulu, kooperatifin mali ve idari işlerini yürütmek üzere

kendi arasından veya hariçten bir müdür ile kooperatif işlerinin gerekli kıldığı diğer personeli

istihdam edebilir. Bunlar kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludur.

İstihdam edilecek personelin nitelik ve görevleri yönetim kurulu kararı ile belirlenir.

Bütçede belirtmek şartı ile bu personele yönetim kurulunca tespit edilecek ücret verilir.

17

DENETİM KURULU

Seçimi ve Süresi:

Madde 54 - Genel Kurulca, en az bir yıl için ortaklar arasından veya dışarıdan en az

iki veya daha fazla denetim kurulu üyesi ile bir o kadar da yedeği seçilir. Genel kurulca süre

tespiti yapılmaması halinde bir yıl için seçilmiş sayılır. Süreleri biten üyeler tekrar seçilebilir.

Bu Anasözleşmenin 44’üncü maddesinin 3’üncü ve 4’üncü fıkraları hükümleri

Denetim Kuruluna üye seçiminde de uygulanır.

Seçilme Şartları:

Madde 55 - Denetim kurulu üyelerinde aşağıdaki şartlar aranır:

1- Türk vatandaşı olmak ve medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,

2- Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı

suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma,

hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan

malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da 1163 sayılı Kooperatifler

Kanunu hükümlerine göre mahkum olmamak,

3- Aynı zamanda kooperatifte yönetim kurulu üyesi, bu üyelerden birinin eşi,

kooperatif personeli veya yönetim kurulu üyeleriyle üçüncü derece dahil kan ve sıhri hısım

olmamak, yönetim kurulu üyeleriyle aralarında iş ortaklığı bulunmamak,

4- Aynı zamanda diğer denetim kurulu üyelerinden birinin eşi olmamak ve birbirleri

ile ikinci derece dahil kan ve kayın hısımlığı bulunmamak.

Denetim kurulu üyeleri, kooperatifin ve kooperatifin bağlı olduğu üst kuruluşların

hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve diğer teşekküllerde yönetim kurulu

üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak yahut başka bir şekilde ücretli görev alamazlar.

İkinci fıkrada belirtilen diğer görevleri bulunmasına rağmen denetim kurulu üyesi

olarak seçilenler, seçildikleri tarih itibariyle diğer görevlerinden ayrılmak zorundadırlar. Bu

görevlerinden ayrılmayanların denetim kurulu üyeliğine seçilmelerine ilişkin işlemler

hükümsüzdür. Seçildikten sonra ikinci fıkradaki diğer görevleri edinen denetim kurulu

üyelerinin sonradan edindikleri görevlere ilişkin seçilme veya görevlendirme işlemleri ile

sözleşmeler de hükümsüzdür. Denetim kurulu üyeliğine seçilme işlemleri bu şekilde

hükümsüz olanların yerlerine yedekleri çağrılır.

Denetim kurulu üyelerinin fiilen bu görevleri yürüttükleri dönemde; bunların eş ve

ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları, kooperatif ve kooperatifin bağlı bulunduğu üst

kuruluşlar ile bunların % 50’den fazla hissedarı oldukları şirketlerde, katıldıkları vakıflarda ve

diğer teşekküllerde yönetim kurulu üyesi veya denetçi olamazlar, personel olarak veya başka

bir şekilde ücretli olarak işe alınamazlar.

Bu madde hükümlerine aykırı uygulamalar denetçiler tarafından araştırılır.

Görev ve Yetkileri:

Madde 56 - Denetim kurulunun başlıca görevleri ve yetkileri şunlardır:

1- Yıllık bilanço ve sonuç hesaplarını inceleyerek bu husustaki görüşlerini birlikte

veya tek başına genel kurula bir raporla bildirmek,

2- Kooperatif işlemlerinden bilgi edinmek ve gerekli kayıtların düzenli olarak

tutulmasını sağlamak amacıyla en az üç ayda bir defa kooperatifin defterlerini incelemek,

18

3- En az üç ayda bir defa kooperatifin nakit mevcudu ile menkul değerlerini kontrol

etmek,

4- Bütçe, bilanço ve gelir-gider cetvelini denetlemek,

5- Yönetim kurulunun ihmali halinde genel kurulu olağan veya olağanüstü toplantıya

davet etmek,

6- Yönetim kurulu üyelerinin kanun ve anasözleşme hükümleri ile iyi niyet

esaslarına uygun davranmalarına nezaret etmek,

7- Yönetim kurulu üyelerinin gerekli şartları taşıyıp taşımadıklarını araştırmak,

toplantı nisabının kaybedilmesi halinde boşalan bu üyeliklere geciktirmeksizin yeteri kadar

yedek üye çağırmak,

8- Kooperatifin gayrimenkullerine ilişkin proje, altyapı ve inşaat işlerinin usulüne

uygun yürütülmesini sağlamak üzere bunlarla ilgili hesap ve işlemleri denetlemek,

9- Kooperatif ortaklarının, yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli hakkındaki

şikâyetlerini incelemek ve inceleme sonucu yıllık raporunda açıklamak,

10- Uygun gördükleri teklifleri yönetim kurulu ve genel kurul toplantıları

gündemlerine koydurmak.

Denetim kurulu üyeleri, görevleri çerçevesinde işlerin yürütülmesinde gördükleri

noksanlıkları, kanun ve anasözleşmeye aykırı hareketleri bundan sorumlu olanları bağlı

bulundukları organa ve gerekli hallerde aynı zamanda genel kurula haber vermekle

yükümlüdür.

Denetim kurulu üyeleri, kooperatifi genel kurul toplantısına çağırma yetkisi hariç

olmak üzere kendilerine kanun ve anasözleşme ile verilen görev ve yetkileri, gerektiğinde tek

başlarına da kullanabilirler.

Denetim kurulu üyeleri, yönetim ve genel kurul toplantılarına katılırlar. Ancak,

yönetim kurulu toplantılarında oy kullanamazlar.

Denetçi Raporunun Değiştirilmesi:

Madde 57 - Kooperatifin finansal tabloları ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet

raporu, denetim raporunun sunulmasından sonra değiştirilmişse ve değişiklik denetim

raporlarını etkileyebilecek nitelikteyse, finansal tablolar ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet

raporu yeniden denetlenir. Yeniden denetleme ve bunun sonucu, raporda özel olarak açıklanır.

Denetçi görüşünde de yeniden denetimi yansıtan uygun eklere yer verilir.

Sorumluluk:

Madde 58 - Kooperatifin yılsonu ve konsolide finansal tablolarını, raporlarını,

hesaplarını denetleyen denetçiler; kanuni görevlerinin yerine getirilmesinde kusurlu hareket

ettikleri takdirde, hem kooperatife hem de ortaklar ile kooperatif alacaklılarına karşı verdikleri

zarar dolayısıyla sorumludur.

Denetim kurulu üyeleri, kanun ve anasözleşme ile kendilerine yükletilen diğer

görevleri hiç veya gereği gibi yapmamalarından doğan zararlardan dolayı da kusursuz

olduklarını ispat etmedikçe müteselsilen sorumludurlar.

Denetim kurulu üyeleri, görevleri sırasında öğrendikleri ve açıklamasında kooperatif

veya ortaklar için zarar umulan hususları, kooperatif ortaklarına ve üçüncü şahıslara

açıklayamazlar.

19

Denetim Kurulu Üyeliğinin Boşalması:

Madde 59 - Denetim kurulu üyeleri istifa etmek suretiyle her zaman görevlerinden

çekilebilirler.

Kanun ve anasözleşmede belirtilen seçilme şartlarını taşımadıkları veya sonradan

kaybettikleri anlaşılanların üyelikleri kendiliğinden sona erer.

Üyeliğin herhangi bir nedenle boşalması halinde yerlerine en çok oy alan yedekleri

geçer. Yedeklerle beraber üye sayısı genel kurulca belirlenen sayının altına düştüğü takdirde,

mevcut üye veya üyeler ilk genel kurula kadar görev yapmak üzere yerine birisini seçerler.

Yedeklerde dâhil toptan boşalma olursa, yönetim kurulu ya da ortaklardan herhangi birinin

talebi üzerine kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemeye denetçi atanması için

başvurulur.

Denetim Kurulu Üyelerinin Ücretleri:

Madde 60 - Denetim kurulu üyelerine verilecek ücretin miktarı ile ödeme şekli,

genel kurul tarafından tespit olunur.

BEŞİNCİ BÖLÜM

KOOPERATİFİN HESAPLARI VE DEFTERLERİ

HESAPLARI:

Hesap Dönemi, Bilanço ve Netice Hesapları:

Madde 61 - Kooperatifin hesap dönemi takvim yılıdır. İlk faaliyete geçildiği yıldaki

hesap dönem kooperatifin kurulduğu tarihten başlar ve aynı yılın 31 Aralık tarihinde sona

erer.

Yönetim kurulu her yıl 31 Aralık tarihi itibariyle envanter yapar, bilançoyu ve gelir

gider farkı hesapların hazırlayıp genel kurul toplantısından en az bir ay önce denetim kurulu

üyelerine verir. Denetim kurulu üyeleri bunları en çok 10 gün içinde inceleyerek müştereken

düzenleyecekleri raporla birlikte yönetim kuruluna iade ederler. Bilanço ve netice hesapları

genel kurul toplantısından en az 15 gün önce kooperatif merkezinde ortakların incelemesine

sunulur ve isteyenlere birer sureti verilir.

Muhasebe Usulü:

Madde 62 - Kooperatifin hesapları, genel kabul görmüş muhasebe prensip ve

usullerine uygun olarak tutulur ve mali durum tabloları buna uygun şekilde hazırlanır.

Gelir - Gider Farkı ve Dağıtımı:

Madde 63 - Gelir-gider farkı genel kurulca onaylanan yıllık bilançoya göre tespit

edilir.

Müspet gelir- gider farkının %10'u yedek akçe olarak ayrıldıktan sonra, genel kurul,

geri kalan miktarın, ortaklarla muamelelerden doğan kısmının ilgili ortaklara muameleleri

oranında risturn olarak; ortak dışı işlemlerden doğan kısmının ise ortakların sermaye payları

ile orantılı olarak dağıtılmasına karar verebileceği gibi yedek akçe, özel fon, ortaklar ve

personel için yardım fonu arasında da bölüştürülebilir.

20

Gelir-gider farkı menfi olduğu takdirde ortaya çıkan açık yedek akçelerden, bunların

yetmemesi halinde 64’inci maddeye göre oluşturulan özel fon ile veya ortak sermaye

paylarından karşılanır.

Menfi neticeler ortadan kaldırılmadıkça gelir-gider farkı dağıtımı yapılamaz.

Yedek akçeler ortaklara dağıtılamaz.

Sermaye üzerinden kazanç dağıtılamaz.

Yönetim ve denetim kurulu üyelerine kazanç üzerinden pay verilemez.

Özel Fon ile Ortaklar ve Personel İçin Yardım Fonu:

Madde 64 - Kooperatifin ortaklarla muamele ve ortak dışı işlemlerden elde etmiş

olduğu olumlu fark 63’üncü maddenin 2’nci fıkrası çerçevesinde dağıtılmamasına karar

verilmişse bunlar kooperatifin gelişmesine yarayacak işlerde kullanılmak üzere özel bir fon ile

ortaklar ve personel için yardım fonu hesaplarında toplanır.

Bu fonlarda toplanan hasılanın kullanımına ilişkin esaslar genel kurulca kararlaştırılır.

Yedek Akçelerin ve Fonların Nemalandırılması:

Madde 65 - Yedek akçelerin ve özel fonların nemalandırılmasına ilişkin şekil ve

şartlar genel kurulca kararlaştırılır.

Devir Teslim Tutanağı:

Madde 66 - Yönetim kurulu üyeleri ve memurları, görev devir ve teslimleri

sırasında, sorumlulukları altındaki para, mal, defter, belge ve diğer kooperatif varlıklarını bir

tutanakla yeni görevlilere teslim etmekle yükümlüdürler.

Avanslar ve Ödemeler:

Madde 67 - Kooperatifin amaç ve işleri dışında avans verilemez ve ödeme

yapılamaz. Her türlü ödemelerin geçerli belgelere dayandırılması şarttır.

Verilecek avansın sebebi, miktarı, süresi, geri alınma şartları, kapatılması şekli ile

kasada günlük olarak bulundurulacak azami para miktarı ve kooperatif parasının amaçlara

uygun şekilde değerlendirilmesi usulü yönetim kurulu tarafından belirlenir.

Kooperatifin Aczi Halinde Yapılacak İşler:

Madde 68 - Kooperatifin aczi halinde bulunduğunu kabul ettirecek ciddi sebepler

mevcut ise, yönetim kurulu piyasada cari fiyatlar esas olmak üzere, derhal bir ara bilançosu

tanzim eder. Son yılın bilançosu veya daha sonra yapılan bir tasfiye bilançosu veyahut da

yukarıda sözü geçen ara bilançosu kooperatif mevcudunun borçlarını artık

karşılayamayacağını gösteriyorsa yönetim kurulu Gümrük ve Ticaret Bakanlığına durumu

bildirerek genel kurulu derhal olağanüstü toplantıya çağırır. Son yılın bilançosunda kooperatif

varlığının yarısı karşılıksız kalırsa yönetim kurulu derhal genel kurulu toplantıya çağırarak

durumu ortaklara arz eder. Aynı zamanda ilgili mahkeme ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığına

bilgi verir.

Mali durumun düzeltilmesinin mümkün görülmesi halinde yönetim kurulunun veya

alacaklılardan birinin isteği üzerine mahkeme iflasın açılmasını erteleyebilir. Bu takdirde,

mahkeme mevcutlar defterinin tutulması, yönetim memuru (yediemin) atanması gibi

kooperatif varlığının korunmasına ve devamına yarayan tedbirler alır.

21

DEFTERLER:

Tutulacak Defterler:

Madde 69- Kooperatifte aşağıdaki defterlerin tutulması zorunludur:

1-Yevmiye Defteri,

2-Defteri Kebir,

3-Envanter Defteri,

4-Ortaklar (Pay) Defteri,

5-Yönetim Kurulu Karar Defteri,

6-Genel Kurul Karar ve Müzakere Defteri.

Kooperatifte bu defterlerden başka 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 64/5’inci

maddesi gereği işin mahiyeti ve öneminin gerektirdiği diğer defterler de tutulur.

Yevmiye Defteri:

Madde 70- Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin ilgili belge veya

ispata dayanan evraktan çıkarılarak tarih sırasıyla ve "madde" halinde düzenli olarak yazıldığı

defterdir.

Yevmiye maddelerinin en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır:

a) Madde sıra numarası,

b) Tarih,

c) Borçlu hesap,

d) Alacaklı hesap,

e) Tutar,

f) Her kaydın dayandığı belgelerin türü ile varsa tarihleri ve sayıları.

Yevmiye defteri ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı olur; vergi kanunlarına

uygun olmak şartıyla müteharrik yapraklı defterler de kullanılabilir.

Defteri Kebir:

Madde 71- Defteri kebir, yevmiye defterine geçirilmiş olan işlemleri buradan alarak

sistemli bir şekilde ilgili olduğu hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplarda toplayan

defterdir.

Defteri kebirdeki kayıtların en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır:

a) Tarih,

b) Yevmiye defteri madde sıra numarası,

c) Tutar,

d) Toplu hesaplarda yardımcı nihai hesapların isimleri.

71 inci maddenin üçüncü fıkrası hükmü defteri kebir hakkında da uygulanır.

Envanter Defteri:

Madde 72- Envanter defteri, kooperatifin açılışında ve açılıştan sonra her hesap

döneminin sonunda taşınmazların, alacakların, borçların, nakit para tutarının ve varlıklar ile

borçların değerlerinin teker teker kaydedildiği ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı

defterdir.

Hesap dönemi on iki ayı geçemez. Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri saklı

kalmak kaydıyla envanter, düzenli bir işletme faaliyetinin akışına uygun düşen süre içinde ve

her halükarda hesap döneminin sonundan itibaren üç ay içinde çıkarılır ve deftere kaydedilir.

71 inci maddenin üçüncü fıkrası hükmü envanter defteri hakkında da uygulanır.

22

Pay/Ortaklar Defteri:

Madde 73- Pay/Ortaklar defteri; kooperatif ortaklarının bilgilerinin kaydedildiği ciltli

ve sayfaları müteselsil sıra numaralı defterdir.

Pay/Ortaklar defterine yapılacak kayıtların en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır:

a) Kooperatifin unvanı,

b) Ortağın adı soyadı veya unvanı,

c) Ortağın iş ve konut adresi,

d) Ortağın diğer iletişim bilgileri,

e) Ortağın kooperatife girdiği ve çıktığı tarihler,

f) Ortaklığın edinimi ve devrine ilişkin gerekli açıklamalar.

Ortaklığın usulüne uygun olarak devredildiği ispat edilmediği sürece, devralan

pay/ortaklar defterine yazılamaz.

Her ortak defterde ayrı bir sayfada izlenir. Ortaklığı devralan yeni ortak da ayrı bir

sayfada izlenir.

Yönetim Kurulu Karar Defteri:

Madde 74- Yönetim kurulu karar defteri, kooperatif yönetim kurulunun, kooperatif

yönetimi ile ilgili olarak aldığı kararların yazılacağı ciltli ve sayfa numaraları teselsül eden

defterdir.

Karar defterindeki kayıtların en az aşağıdaki bilgileri içermesi şarttır:

a) Karar tarihi,

b) Karar sayısı,

c) Toplantıda hazır bulunanlar,

ç) Kararın içeriği,

d) Üyelerin imzaları.

Kararın, üyelerden birinin yaptığı öneri üzerine diğerlerinin yazılı onayı ile alındığı

durumlarda bu husus ayrıca belirtilir ve imzaların bulunduğu kâğıt veya kâğıtlar da karar

defterine yapıştırılır.

Bir önerinin veya önerilerin ıslak imza ile imzalanması şeklinde alınan kararlar 6102

sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 390 ıncı maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca karar defterine

yapıştırılır; aksi halde karar geçersizdir.

Her yönetim kurulu üyesi alınan karara ilişkin muhalefetinin bir şerh ile karar metnine

geçirilmesini isteyebilir. Üyelerin şerh yazma talebi hiçbir sebeple reddedilemez; şerh

yazılmasına engel olunamaz. Şerh, sahibi dışında hiç kimse tarafından değiştirilemez.

Genel Kurul Toplantı ve Müzakere Defteri:

Madde 75-Genel kurul toplantı ve müzakere defteri, kooperatifin genel kurul

toplantılarında görüşülen hususların ve alınan kararların kaydedildiği ciltli ve sayfa

numaraları teselsül eden defterdir.

Genel kurul toplantı ve müzakere defteri, kooperatif genel kurul toplantısı yapılırken

genel kurulda sorulan sorular, verilen cevaplar, sunulan önergeler, alınan kararlar işlenerek

düzenlenebileceği gibi hazırlanan toplantı tutanağının deftere yapıştırılması şeklinde de

tutulabilir.

Saklama Zorunluluğu:

Madde 76- Kooperatif; tutmakla yükümlü olduğu ticari defterleri ve bu defterlere

yapılan kayıtların dayandığı belgeleri sınıflandırılmış bir şekilde on yıl saklamakla

yükümlüdür.

23

Vergi Usul Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla, tutulması

zorunlu defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgeler, okunur hale getirildiklerinde içerik

olarak örtüşmeleri, saklama süresi boyunca her an ulaşılabilmeleri ve uygun bir süre

içerisinde okunabilir hale getirilebilmeleri şartıyla görüntü veya veri taşıyıcılarda da

saklanabilir.

Saklama süresi, ticari defterlere son kaydın yapıldığı veya muhasebe belgelerinin

oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar.

Kooperatifin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını

veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa

uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu

yer yetkili mahkemesinden kendisine zayi belgesi verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız

açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.

Kooperatifin sona ermesi halinde ilgili belgeler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun

82 nci maddesi uyarınca on yıl süre ile Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından saklanır.

Açılış Onayı Yapılacak Defterler ve Onay Zamanı:

Madde 77- Kooperatifin tutmakla yükümlü olduğu yevmiye defteri, defteri kebir,

envanter defteri, pay/ortaklar defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve

müzakere defterinin açılış onayları kuruluş sırasında ve kullanmaya başlamadan önce, izleyen

faaliyet dönemlerindeki açılış onayları ise defterlerin kullanılacağı faaliyet döneminin ilk

ayından önceki ayın sonuna kadar noter tarafından yapılır.

Yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ile yönetim kurulu karar defterinin

açılış onaylarının her hesap dönemi için yapılması zorunludur. Pay/ortaklar defteri ile genel

kurul toplantı ve müzakere defteri yeterli yaprakları bulunmak kaydıyla izleyen hesap

dönemlerinde de açılış onayı yaptırılmaksızın kullanılmaya devam edilebilir.

Onaya tabi defterlerin hesap dönemi içinde dolması dolayısıyla veya başka sebeplerle

yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce açılış

onayı yaptırmak zorundadırlar.

Pay/ortaklar defterinin yenilenmesinin gerektiği durumlarda açılış onayı yapılacak

yeni defter, kullanımına son verilecek defterle veya zayi edilmişse zayi belgesi ile birlikte

notere ibraz edilir. Yeni pay/ortaklar defterinin açılış onayının yapıldığı sırada noter, eski

deftere veya zayi belgesine yeni pay defterinin açılış onayının yapıldığını tarih ve sayı

belirtmek suretiyle şerh düşer. Eski defterde veya zayi belgesinde söz konusu şerhi gören

noter tekrar bir açılış onayı yapamaz.

Kapanış Onayı Yapılacak Defterler ile Onay Zamanı ve Şekli:

Madde 78- Yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defteri 6102 sayılı Türk Ticaret

Kanununun 64/3 üncü maddesinde belirlenen süreler dahilinde notere ibraz edilip, son kaydın

altına noterce “Görülmüştür” ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması zorunludur.

Onay Yenileme:

Madde 79- Yönetim kurulu karar defteri, yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri

kebir yeterli yaprakları bulunması halinde yeni hesap döneminin ilk ayı içerisinde onay

yenilemek suretiyle kullanılmaya devam edilebilir.

Onay yenilemede defterlerin türü değiştirilemez.

24

ALTINCI BÖLÜM DAĞILMA VE TASFİYE

Birleşme, Bölünme ve Tür Değiştirme:

Madde 80- Genel kurul, kooperatifin konu ve amaçları ile ilgili diğer bir kooperatifle

birleşmesine veya bir kamu tüzel kişisine ya da herhangi bir derneğe devredilmesine karar

verebilir. Bu hallerde 1163 sayılı Kanunun 84’üncü ve 85’inci maddelerine göre işlem yapılır.

Ayrıca, kooperatif bir ticaret şirketi ile de birleşebilir, bölünebilir ve tür değiştirebilir.

Bu hallerde 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 134 ilâ 194’üncü maddeleri arasındaki

hükümler uygulanır.

Dağılma Sebepleri:

Madde 81- Kooperatif:

1-Ortak sayısının 7’den aşağı düşmesi üzerine,

2-Genel kurul kararıyla,

3-İflasın açılmasıyla,

4-Kanunlarda öngörülen diğer hallerde, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının mahkemeden

alacağı karar üzerine,

5-Diğer bir kooperatifle birleşmesi veya devralınması suretiyle,

6-Üç yıl olağan genel kurul toplantısını yapmaması halinde,

7-Amacına ulaşma imkanı kalmadığının Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca tespiti

halinde mahkemeden alınacak kararla, dağılır.

Tasfiye Kurulunun Oluşumu:

Madde 82- Tasfiye kurulu genel kurul tarafından seçilecek en az iki kişiden oluşur.

Genel kurul bu hususta yönetim kurulunu da görevlendirebilir. Genel kurulca tasfiye kurulu

için bir görevlendirme veya seçim yapılmadığı takdirde, tasfiye işlerini yönetim kurulu

yürütür. Bunlar genel kurulca her zaman azil ve yerlerine yenileri tayin olunabilir.

Tasfiye kurulunun yukarıdaki fıkraya göre oluşturulmasına imkân bulunmaması

halinde ortaklardan birinin başvurusu üzerine mahkemece tasfiye memurları atanabileceği

gibi, ortağın talebine istinaden, tasfiyeye memur kimselerin haklı sebepler dolayısıyla azli ile

yerlerine yenilerinin atanmasına da karar verilebilir. Kooperatifin feshine mahkemenin karar

verdiği hâllerde de tasfiye memuru mahkemece atanır.

Tasfiye kurulu üyelerine atamayı yapan merci tarafından tespit edilecek miktarda

ücret ödenir.

1163 sayılı Kanunun 56’ncı maddesinin 1’inci fıkrasının 3 numaralı bendi ile 62’nci

maddesi hükümleri tasfiye kurulu üyeleri hakkında da uygulanır.

Tasfiye Memurlarının Yetkilerin Sınırlandırılması ve Genişletilmesi:

Madde 83-Tasfiye memurlarına Kanunla tanınmış yetkiler devredilemez; ancak,

belirli uygulama işlemlerinin yapılabilmesi için, tasfiye memurlarından biri diğerine veya

üçüncü bir kişiye temsil yetkisi verebilir.

Tasfiye memurlarının üçüncü kişilerle tasfiye amacı dışında yaptığı işlemler

kooperatifi bağlar; meğerki üçüncü kişinin işlemin tasfiye amacının dışında olduğunu bildiği

veya hâlin gereğinden bilmemesinin mümkün olamayacağı ispat edilsin. Tasfiyenin sadece

tescil ve ilan edilmesi, bu hususun ispatı için yeterli delil değildir.

25

Tasfiye memurları birden fazla ise; bunların yaptıkları bir işlemden dolayı kooperatifin

bağlanabilmesi için imzaya yetkili iki tasfiye memurunun kooperatif unvanı altında imza

atması gereklidir. Tasfiye hâlindeki kooperatifi tasfiye ile ilgili konularda mahkemelerde ve

dış ilişkide tasfiye memurları temsil eder.

Tasfiye memurunun görevini yerine getirdiği sırada işlediği haksız fiilden kooperatif

de sorumludur.

Tasfiye Kurulunun Görevleri ve Tasfiyenin Yürütülmesi:

Madde 84- Tasfiye memurları, tasfiye işlerinin bir an önce bitirilmesi için çalışmakla

yükümlüdür. Bu amaçla, görevlerine başlar başlamaz, kooperatifin tasfiyenin başlangıcındaki

durumunu incelerler; gerekirse kooperatif mallarına değer biçmek için uzmanlara başvurarak,

kooperatifin malvarlığına ilişkin durumu ile finansal durumunu gösteren bir envanter ile

bilanço düzenler ve genel kurulun onayına sunarlar.

Envanter ve bilançonun onaylanmasından sonra, tasfiye memurları kooperatifin

envanterde yazılı bütün malları ile belgelerine ve defterlerine el koyarlar.

Aktiflerin toptan satışının görüşüleceği gündem maddesi hariç olmak üzere, tasfiye

süresince yapılacak genel kurul toplantılarında nisap aranmaz.

Tasfiye, iflastan ve mahkeme kararından başka bir sebepten ileri gelmişse, yönetim

kurulunca ticaret siciline tescil ve ilan ettirilir. Ayrıca yönetim kurulu tasfiye memurlarını da

ticaret siciline tescil ve ilan ettirir. Tasfiye işlerinin yönetim kurulunca yapılması hâlinde de

bu hüküm uygulanır. Tasfiye süresince kooperatif unvanı "Tasfiye Halinde" ibaresi ilave

edilerek kullanılır.

Kooperatif genel kurulu aksine karar vermedikçe tasfiye memurları kooperatifin

aktiflerini pazarlık yoluyla da satabilirler. Önemli miktarda aktiflerin toptan satılabilmesi için

genel kurul kararı gereklidir. Alınacak bu karar için bütün ortakların ¾’ünün rızası gereklidir.

Alacaklı oldukları kooperatif defterlerinden veya diğer belgelerden anlaşılan ve

yerleşim yerleri bilinen kişiler taahhütlü mektupla, diğer alacaklılar Türkiye Ticaret Sicili

Gazetesinde birer hafta arayla yapılacak üç ilanla kooperatifin sona ermiş bulunduğu

konusunda bilgilendirilirler ve alacaklarını tasfiye memurlarına bildirmeye çağrılırlar.

Alacaklı oldukları bilinenler, bildirimde bulunmazlarsa alacaklarının tutarı Gümrük ve

Ticaret Bakanlığınca belirlenecek bir bankaya depo edilir.

Kooperatifin, henüz muaccel olmayan veya hakkında uyuşmazlık bulunan borçlarını

karşılayacak tutarda para notere depo edilir; meğerki bu gibi borçlar yeterli bir şekilde teminat

altına alınmış veya kooperatif varlığının ortaklar arasında paylaşımı bu borçların ödenmesi

şartına bağlanmış olsun.

Kooperatifin borçlarının ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktar,

dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında sermaye payları ile orantılı

olarak dağıtılır.

Yukarıdaki fıkralarda yazılı hükümlere aykırı hareket eden tasfiye memurları haksız

olarak ödedikleri paralardan dolayı 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 553 üncü maddesi

uyarınca sorumludur.

26

Diğer Tasfiye İşleri:

Madde 85-Tasfiye memurları;

a) Kooperatifin süregelen işlemlerini tamamlamak, gereğinde pay bedellerinin henüz

ödenmemiş olan kısımlarını tahsil etmek, aktifleri paraya çevirmek ve kooperatif borçlarının,

ilk tasfiye bilançosundan ve alacaklılara yapılan çağrı sonucunda anlaşılan duruma göre,

kooperatif varlığından fazla olmadığı saptanmışsa, bu borçları ödemekle yükümlüdürler.

b) Tasfiyenin gerektirmediği yeni bir işlem yapamazlar.

c) Kooperatif borçları kooperatif varlığından fazla olduğu takdirde durumu derhâl

kooperatifin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine bildirirler; mahkeme

iflasın açılmasına karar verir.

d) Tasfiyenin uzun sürmesi hâlinde, her yıl sonu için tasfiyeye ilişkin finansal tabloları

ve tasfiye sonunda da kesin bilançoyu düzenleyerek genel kurula sunarlar.

e) Kooperatifin bütün mal ve haklarının korunması için düzenli ve görevinin

bilincinde bir yönetici gibi gereken önlemleri alır ve tasfiyeyi mümkün olan en kısa sürede

bitirirler.

f) Tasfiye işlemlerinin düzenli yürütülmesi ve güvenliği için gereken defterleri

tutarlar.

g) Tasfiye sırasında elde edilen paralardan kooperatifin süregelen harcamaları için

gerekli olan para dışında kalan paraları, bir bankaya kooperatif adına yatırırlar.

h) Vadesi gelmemiş borçları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca kısa vadeli

kredilere uygulanan oran üzerinden iskonto ederek derhâl öderler. Alacaklılar bu ödemeyi

kabul etmek zorundadır. Kanun gereği iskonto edilmesi mümkün olmayan alacaklar bu

hükümden müstesnadır.

ı) Ortaklara tasfiye işlerinin durumu hakkında bilgi ve istedikleri takdirde bu konuda

imzalı belge verirler.

i) Kooperatifin borçlarının ve pay bedellerinin ödenmesinden sonra kalan miktarın,

dağılma anında kayıtlı ortaklar veya hukuki halefleri arasında sermaye payları ile orantılı

olarak dağıtırlar.

j)Tasfiyenin sona ermesi üzerine kooperatif unvanının sicilden silinmesini sicil

müdürlüğünden talep ederler.

Tasfiyenin sonunda defterler ve tasfiyeye ilişkin olanlar da dâhil, belgeler Sulh Hukuk

Mahkemesi tarafından saklanır.

Ek Tasfiye:

Madde 86- Tasfiyenin kapanmasından sonra ek tasfiye işlemlerinin yapılmasının

zorunlu olduğu anlaşılırsa, son tasfiye memurları, yönetim kurulu üyeleri, ortaklar veya

alacaklılar, kooperatif merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden, bu ek

işlemler sonuçlandırılıncaya kadar, kooperatifin yeniden tescilini isteyebilirler.

Mahkeme istemin yerinde olduğuna kanaat getirirse, kooperatifin ek tasfiye için

yeniden tesciline karar verir ve bu işlemlerini yapmaları için son tasfiye memurlarını veya

yeni bir veya birkaç kişiyi tasfiye memuru olarak atayarak tescil ve ilan ettirir.

Tasfiyeden Dönülmesi:

Madde 87-Kooperatif anasözleşmede belirlenen sürenin dolmasıyla veya genel kurul

kararıyla sona ermiş ise ortaklar arasında kooperatif malvarlığının dağıtımına başlanılmış

27

olmadıkça, genel kurul kooperatifin devam etmesini kararlaştırabilir. Devam kararının tüm

ortakların 3/5’inin oyu ile alınması gerekir.

Tasfiyeden dönülmesine ilişkin genel kurul kararını tasfiye memurları tescil ve ilan

ettirir.

Kooperatif, iflasın açılmasıyla sona ermiş olmasına rağmen iflas kaldırılmışsa veya

iflas, konkordatonun uygulanmasıyla sona ermişse kooperatif devam eder.

Tasfiye memuru iflasın kaldırıldığına ilişkin kararı ticaret siciline tescil ettirir. Tescil

istemine, pay bedellerinin ve tasfiye paylarının ortaklar arasında dağıtılmasına

başlanmadığına ilişkin belge de eklenir.

ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER

Bakanlık ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Denetimi:

Madde 88- Kooperatif, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın denetimine tabidir. Bakanlık;

kooperatif üst kuruluşlarını, ilgili müesseseleri ve bağımsız denetim kuruluşlarını kooperatifi

denetlemekle görevlendirebilir.

Kooperatif görevlileri; kooperatife ait mal, para ve para hükmündeki kâğıtları ve gizli de

olsa bunlarla ilgili defter ve belgeleri istenildiğinde müfettişlere, denetimle görevlendirilen

personele ve kredi kuruluşlarının denetim görevlilerine göstermek, saymasına ve incelenmesine

yardımda bulunmak, istenilen bilgileri gerçeğe uygun ve eksiksiz olarak vermek ve doğru

beyanda bulunmakla yükümlüdürler.

Kooperatif, denetim sonuçlarına göre ilgili Bakanlıkça verilecek talimata uymak

zorundadır. Yapılan denetimler sonucunda kooperatifin yönetim kurulu üyeleri ile üst düzey

yetkililerinin hukuka açıkça aykırı eylem ve işlemlerinin tespit edilmesi durumunda, ilgili

Bakanlık, kamu yararı ve hizmet gerekleri dikkate alınarak gecikmesinde sakınca görülen

hallerde ileride telafisi güç veya imkânsız zararlara yol açılmasının engellenmesi amacıyla bu

kişilerin görevlerine tedbiren son verebilir. Kooperatifin bir yıl içerisinde olağanüstü genel kurul

toplantısı yapılmasına yönelik gerekli tedbiri alır.

Kanun Hükümlerinin Uygulanması:

Madde 89- Bu anasözleşmede açıklık olmayan hallerde 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu

ile Türk Ticaret Kanunu’nun anonim şirketlerine ait hükümleri uygulanır.

İlk Yönetim Kurulu Üyeleri:

Madde 90- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere, aşağıdaki kurucu

ortaklar yönetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.

1) – Nurettin Baykal

2) – Şahin Şahin

3) – Arif Hikmet Erol

4) – Ahmet Ongül

5) – İbrahim Hatipoğlu

6) – Ahmet Karafakılı

7) – Tuncer Taciroğlu

28

İlk Denetim Kurulu Üyeleri:

Madde 91- İlk genel kurul toplantısına kadar görev yapmak üzere, aşağıdaki kişiler

denetim kurulu üyeliğine seçilmişlerdir.

1) – Hatıf Talaslıoğlu

2) – Hasan Çeviker

Kurucular:

Madde 92- Aşağıda isimleri, tabiiyetleri, adresleri, taahhüt ve tediye ettikleri sermaye

payları ile imzaları bulunan;

1-Kurucu ortaklar, bu anasözleşmenin 10’uncu maddesinde belirtilen ortaklık şartlarını

taşıdıklarını,

2-İlk yönetim kurulu üyeleri ile denetim kurulu üyeleri, bu anasözleşmenin 46 ve 57’inci

maddelerinde belirtilen seçilme şartlarını taşıdıklarını,

Adı ve Soyadı Tabiiyeti

T.C.Kimlik No -

İş veya İkametgah

Adresi

Sermaye Ödediği

İmza Tüzel Kişilik

Sicil No Taahhüdü Sermaye

1 Nurettin Baykal T.C. İs. Levent Sübül Sk. No:1 15.000.- 1.000.-

2 Şahin Şahin T.C.

İst. Çapa Akkoyun Sk. N:50 D.12 15.000.- 1.000.-

3 Ahmet Ongül T.C.

İst. Çenberlitaş Yeniçeriler Cd. Karababa Sk. 1/3 15.000.- 1.000.-

4 Ahmet Karafakılı T.C.

İst. Dr. Esat Işık Cd. 123/2 Kadıköy 15.000.- 1.000.-

5 Arif Erol T.C.

İst. Laleli Azimkar Sk. 31/33 15.000.- 1.000.-

6 İbrahim Hatipoğlu T.C.

İst. Bostancı Şenesenevler Türkola Sk. No:4 15.000.- 1.000.-

7 Tuncer Taciroğlu T.C.

İst. Kadıköy Moda Atıfet Sk. No:20 15.000.- 1.000.-

29

Yönetim Kurulu

Başkan Başkan Yardımcısı Başkan Yardımcısı

Mehmet İrfan Bulut Faruk Ünsal Ahmet Uğur Koçak

(T.C. 15815631202) (T.C. 21902093488) (T.C. 43972617166)

Üye Üye Üye Üye

Erkan Kavlak Cengiz Serdaroğlu Haydar Zafer Karaca Levent Koca (T.C.38737572552) (T.C. 40351542576) (T.C. 58963091696) (T.C. 14460020546)