Sıla-i Rahim

1

İslam Dini’nin temel hedeflerindenbirisi de Müslümanları güçlü ve sağlam bir toplum olarak bir arada bulundurmak, aralarında sevgi ve saygıya dayalıkardeşlik tesis etmektir

2

Allahu Teâlâ böyle bir toplumun oluşturulmasında Müslümanlara bir takım görevler yüklemiş, başta ana-baba, akraba ve komşular olmak üzeretoplumun bütün fertleri ile iyi ilişkiler kurulmasını istemiştir. Yüce Allah şöyle buyurmuştur:

3

پ�ا ي� ش� ه� ب ك�وا ب� ي� ك� ش�ا ش� ش� ل�� ال ك��ا ك� �ي ش�اى ل ي� �ك يل ا ى ب ب ش� ا پ! ا ش" ي# با ب$ ي% ش� بل ا شو يل ا ب ش�

ب$ ه�� ش"ا ش& يل ش�ا ل'ى ش)ا ش� يل ش�اب( ك* ك+ يل ا ب, ش+ا يل ش�ا لى ي� �ك يل ا ب-ى ب, ش+ا يل ش�اب. ه�� ش�" ال ب$ ي ش�ا ب( ي* ش+ يل با ب( ب# ش�/ا ش�ال

ي0 ك1 ك! ش&ا ي% شا ي2 ش1 ش� ش' ش'ا ش�پ,ا ك3و ش4 پ�ا ش)ا ي3 ك' ش5 ش�ا ي$ ش' ك�( ب6 ك% ش�ا ش� ل�� ال ش�5 با

4

“Allah’a ibadet edin ve ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin. Şüphesiz, Allah kibirlenen ve övünen kimseleri sevmez.” (Nisâ, 4/36)

5

İşte fertleri arasında sevgi ve güvenin hâkim olduğu huzurlu bir toplum meydana getirmenin yollarından biri de “sıla-i rahim”dir.

6

Sıla kelimesi, ulaşmak, kavuşmak, bağ gibi anlamlara gelir. 7

Rahim ise, acıma, koruma, şefkat manalarına gelmektedir.

8

En geniş şekliyle akrabalık hak ve hukukunun yerine getirilmesi şeklinde ifade edilen sıla-i rahim,kişinin akrabalarına karşı,

9

imkan nispetinde maddi ve manevi anlamda faydalı olmak, hizmet etmek, ilgi ve alaka göstermek, yerine göre iletişim araçlarıyla da olsa onlarla irtibatı devamlı hale getirmek gibi anlamlara gelmektedir.

10

Sılayı rahimin pek çok çeşidi vardır Mal ile, mevki ile, ihtiyacı gidermekle, güler yüz göstermekle, onlardan zararı gidermekle, onlara dua etmekle ve onları hayırlı şeylere davet etmekle sıla yapmak gibi…

11

Allah’ın sevdiği amellerden birisi de bağını koparan akrabaya iyilik ederek karşılık vermek ve zulmettiklerindegörmezden gelerek affetmektir

12

Abdullah bin Amr radıyallahu anhuma’dan;Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki;“Sıla, akrabalık bağını gözeten ile ilgilenmekdeğildir Asıl sıla, kendisinden ilgisini kesenakrabaya ilgi göstermektir ”

13

Hafız İbn Hacer el-Askalanî r a der ki;

“Bu hadiste sılanın üç derecesi vardır; akrabalık bağını gözetmek, bu en faziletlisidir. aynı şekilde karşılık vermek, fazla iyilik yapmamıştır ve akrabalık bağını koparmak bu da en kötüsüdür ”

14

Kur’an ve sünnette akrabaya karşı iyilik yapmaksadece ahlâkî bir görev olarak değil, aynı zamanda hukukî bir sorumluluk olarak da ele alınmıştır.

15

Yüce Allah şöyle buyuruyor:

�ع�د�ل� “ �ال ب �مر �ا ي ��ه� الل �ن� اان� �ح�س� و�اال�

�قر�ب�ى�� ذ�ىال �ا� و�ايت � ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ا�ر� �ك �من و�ال اء� �ف�ح�ش� ال ع�ن� �ه�ى �ن و�ي

�غ�ی� �ب و�الون� �ر �ذ�ك ت م� �ك �ع�ل ل م� �ع�ظك ”ي

(Nahl, 16/90 )

16

“Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor” (Nahl, 16/90)

17

ك� “ �ش� ش# لى ي� �ك يل ا ش-ا ب7 لا ش�ش$ ه�1 ي" ب& يل ش�ا

ب. ه�� ش�" ال ش$ ي ش�اپ�ا ه % ي� ش� ي, ذ ش� ك� ش�ا ش�

(İsrâ, 17/26) 18

“Akrabaya, yoksula ve yolda kalmış yolcuyahaklarını ver…” (İsrâ, 17/26)

buyurarak akrabalara iyilik edilmesini emretmiştir.

19

Peygamber Efendimiz (s.a.s.) de sıla-i rahimin önemini şöyle ifadebuyurmuşlardır:

20

“Yoksula bir şey vermek sadakadır.Akrabaya bir şey vermenin ise iki sevabı vardır. Biri sadaka sevabı, diğeri de akrabayı görüp gözetmesevabıdır.” (Tirmizî, Zekât, 26, III, 46)

21

Sıla-i rahim sayesinde toplumdaki insanî ilişkiler canlanır, insanlar sahip oldukları maddî-manevîdeğerleri ve ahlâkî güzellikleribirbirleriyle paylaşırlar. Böylece toplumda huzur, güven ve mutluluk hâkim olur.

22

İslam dini Sila-ı rahimi terk etmeyibüyük günahlardan saymıştır.

Nitekim Yüce Allah mü’minleriakrabalarla alakayı kesmekten

sakındırmıştır:

23

ش9 “ ش#ا ي, شا ي� ش�ا ه� ب ش5 كلو ش: ش"ا ش� ه ى ش�ل ا ش� ل�� ال ك�وا �� ش ش�اپ�ا ه;� ش, ي0 ك1 ي� ش� �ش ش5 ش�ا ش� ل�� ال ش�5 با

(Nisâ, 4/1)

24

“…Kendisi adına birbirinizden dilektebulunduğunuz Allah’a karşı gelmekten ve akrabalık bağlarını koparmaktan sakının…” (Nisâ, 4/1)

25

Dinimiz akrabalık bağlarını koparmakbozgunculuk yapmakla bir tutmuş,böyle yapanlar da Allah’ın lanetiniAlmış olurlar:

26

ي0 “ ك) ي� �ل ش شو ش� ي5 با ي0 ك) ي� ش" �ش ي. ش> ش4ب= ي, شا ي� ا ب4ى ك��ا ب" ي< ك� ي5 شا

ي0 ك1 ش' ش#ا ي, شا ك?وا ذ@ �ش ك� ش�ك� ل�� ال ك0 ك> ش* ش? شل ش$ ه % �ل ش ا Aش Bب لل كا�

ي0 Cك ش, ش/ا ي شا ل&ى �ي شا ش� ي0 ك> ش�& Dش شا ش4 ”...(Muhammed, 47/22-23)

27

“Demek, başa geçtiğinizde yeryüzündebozgunculuk çıkaracak ve akrabalık bağlarını koparacaksınız,öyle mi? İşte bunlar, Allah’ın lânetleyip, kulaklarını sağır, gözlerini kör ettiği kimselerdir...” (Muhammed, 47/22-23)

28

İslam âlimleri bu ayet-i kerimeden,akrabalarla alakayı kesmenin münafıklıkvasfı olduğu manasını çıkarmışlardır.

29

Hz. Peygamber (s.a.s.) sıla-i rahimin, rızkın bereketine, ömrün uzamasına sebep olduğunu bildirmiş(Rızkının bol olmasını isteyen, sıla-i rahim etsin!) (Buhârî, Edeb, 12)

30

ve akrabalık bağının korunmasının Allah’ın ihsan ve rahmetine vesile olduğunubelirterek;

31

“Rahim (akrabalık), Allah’ın rahmetinin eserlerindendir. Kim bu bağı korursa, Allah ona merhamet eder. Kim onu koparırsa, Allah da ondan ihsan ve rahmetini keser” (Buhârî,

Edeb, 13) buyurmuştur.

32

Peygamber Efendimiz (s.a.s.), sahabe-i kiramdan, “Beni cennete yaklaştıracak ve cehennemden uzaklaştıracak bir ameli haber verir misiniz? diye soran birine;

33

“Allah’a ibadet eder, O’na hiçbir şeyi ortak koşmaz, namazı doğru kılar, zekatı verir, yakınlarını ziyaret edersin” diye tavsiyede bulunmuş,

34

o kişi uzaklaşırken de arkasından “Emrolunduğu şeyleri yaparsa, cennete girer” (Müslim, İman, 4) buyurarak sıla-i rahimin ne kadar önemli olduğunu vurgulamıştır.

35

Bir hadis-i şeriflerinde ise şöyle buyurmuştur:

36

“Allah’a ve ahiret gününe iman eden misafirine ikram etsin. Allah’a ve ahiret gününe iman eden akrabasını görüp gözetsin. Allah’a ve ahiret gününe iman eden ya hayır söylesin ya da sussun.” (Riyâzu’s-Sâlihin, Birr’ul Valideyn, 312)

Sıla-i Rahim karşılık beklemeden yapılmalıdır. Yani bu vazifeyi yerine getirmeyen akrabalara karşıbile sıla-i rahim yapılmalıdır. Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.s.),

37

“Akrabadan gelen iyiliğe misliyle karşılık veren kimse, tam manasıyla akrabasına sıla etmiş değildir.Gerçek sıla, kendisiyle ilgiyi kesenleri görüp gözetmektir” (Buhârî, Edeb, 15),

38

“Faziletli işlerin en üstünü senden ziyareti kesen akrabanı ziyaret ederek ilişkiyi sürdürmendir” (Ahmed, III, 438) buyurmuştur.

39

Yeni yetişen neslimizi son zamanlarda meydana gelen sosyal, kültürel ve ahlâki yozlaşmadan korumalı ve onlara sıla-i rahimin önemini öğretmeliyiz.

40

Akraba ziyaretlerine çocuklarımızı da götürmeli,onlara hısım, akraba ve dostlarımızı tanıtmalıyız. Hz. Peygamber (s.a.s.) bu konuda

41

“Nesebinizden sıla-i rahim yapacaklarınızıöğrenin; zira sıla-i rahim akrabalarda sevgi, malda bolluk, ömürde uzamadır” (Buhâri, Edeb, 12; Tirmizî, Birr, 49) buyurmaktadır.

42

AllahımBizi sila-ı rahım hakkını veren kimselerden eyleBizi nimet ve lütüflerinden mahrum etme Ya Rabbi

43