บทท 2 ทฤษฎและหลกการทเกยวของ

2.1 รงเมนยนต ( RMU : Ring Main Unit )

เปนสวทชตด-ตอ สายปอนไฟฟาแรงตากอนจายไฟฟาใหกบหมอแปลงไฟฟาภายในจะมLoad Break Switch ( โหลด เบรก สวทช ) ซงเปนสวทชทสามารถปลดวงจรไดขณะทม Load ( โหลด ) อยโดยอาศยกาซซลเฟอรเฮกฟลโอไรค ( SF6 ) เปนตวกลางชวยดบ ARC ( อารค ) แทนอากาศหรอนามน

รปท 2.1 รงเมนยนต (RMU : Ring Main Unit )

-ขอด ของการใชกาซ SF6 คอ -กาซ SF6 เปนกาซเฉอยสามารถดบอารคไดอยางรวดเรว และไมตดไฟ จงทาให

ปราศจากปญหาเรองไฟไหม มอายการใชงานนานและไมจาเปนตองบารงรกษา -

-ขอเสย ของการใชกาซ SF6 คอ เปนกาซททาลายโอโซน -

2.2 หมอแปลงไฟฟา ( Electrical Transformer )

หมอแปลงทใชในระบบจาหนายไฟฟาเรยกวาหมอแปลงจาหนาย ( Distribution Transformers )

1.เปนอปกรณทรบแรงดนไฟฟาจากรงเมนยนตแลวแปลงแรงดนไฟฟาเพอสงไปยงต MDB

มพกดแรงดนถง 2,000 kVA แตในบางกรณอาจมพกดแรงดนสงถง 3,150 kVA 2.

3  

ม 2 แบบ คอ 2.2.1 หมอแปลงแบบใชของเหลว ( Liquid-immersed Transformers )

นามนหมอแปลง ( Mineral Oil ) เหมาะกบการตดตงนอกอาคาร ใชงานไดด 1.1.มราคาถก และนยมใชกนมาก

1.2.ของเหลวทตดไฟยาก ( Less Flammable Liquid )

รปท 2.2 หมอแปลงแบบใชของเหลว

2.2.2 หมอแปลงแบบแหง (Dry-Type Transformers)

มฉนวนเปนของแขงโดยทวไปนยมใชสารเรซน ( Resin ) จดไฟตดทอณหภม 350 องศา มความแขงแรงทนทาน นยมใชตดตงภายในอาคาร

รปท 2.3 หมอแปลงแบบแหง 2.3 แผงจายไฟหลก ( Main Distribution Boards : MDB )

เรยกอกอยางไดวา แผงสวทชบอรด ( Switch Boards ) คอตควบคมไฟฟา ซงเปนแผงจายไฟขนาดใหญทรบไฟจากการไฟฟา หรอจากดานแรงดนตาของหมอแปลงเพอไปจายโหลดตางๆ เชน แผงจายไฟยอย ( Panel Boards ) มอเตอร (Motor ) เปนตน

ขอบเขตการใชงานของตควบคมไฟฟา ใชตรวจเชคกระแสไฟฟาในแตละเฟส วามคาสมดลกนหรอไม 1.

4  

2.ใชตรวจเชคระดบแรงดนไฟฟา สามารถตรวจเชคไดทง Line กบ Line หรอ Line กบ Neutral

3.ใชตรวจเชคเฟสของระบบไฟฟา 4.ใชตรวจเชคความถของระบบไฟฟา

รปท 2.4 แผงจายไฟหลก (Main Distribution Boards : MDB)

รปท 2.5 สวนประกอบตางของต MDB

2.4 ตคาปาซเตอร ( Capacitor Bank ) คออปกรณทจายคา Reactive Power ทนาหนา เพอชดเชยใหกบอปกรณทางไฟฟาจาพวก

ขดลวด เชนมอเตอร และหมอแปลงไฟฟา เพราะอปกรณพวกนจะมคา Reactive Power ทลาหลง สงมากๆ ซง Reactive Power กคอ กาลงไฟฟาสญเสย ไมไดนามาใชงานจรง แตเวลาคดคาไฟจะถกนามาคดดวย จงมการชดเชยการสญเสยโดย Capacitor Bank ชวยใหคา pf. สงขน ซงอยางนอยตองมคา pf. = 0.85 ตามกฎของการไฟฟา

5  

รปท 2.6 ตคาปาซเตอร ( Capacitor Bank ) 2.5 ไฟฟาแสงสวาง

ไฟฟาแสงสวาง เปนสงจาเปนอยางยงในการใชการดารงชวต ถานาระบบไฟฟาแสงสวางมาใชอยางมประสทธภาพจะชวยลดคาใชจายในการใชงานได การเลอกหลอดไฟ พจารณาประสทธภาพของแสงโดยดทคา ลเมน*ตอวตต ( ลเมน คอ ปรมาณแสงทปลอยออกมาจากหลอดไฟ ) ถายงมากยงดและมประสทธภาพสงคานจะพมพตดไวกบตวหลอด อายการใชงาน หลอดไฟราคาถกอายจะสนตองเปลยนบอยๆจะเสยคาใชจายแพงกวาหลอดไฟทมราคาแพงอายการใชงานนาน เชน หลอดไสจะมราคาทถกกวาหลอดตะเกยบทมราคาแพงแตมอายการใชงานทนานกวา สของแสงทมาจากหลอดไฟตองเหมาะสมกบลกษณะการใชงาน เชน สคลไวท (คอนไปออกไปทางสขาว ) หรอหลอดเดไลท ( สขาว ) เหมาะสมกบหองทางาน สวนสวอรมไวท ( คอนขางออกไปทางสสม ) เหมาะสาหรบหองนอน หองจดงานเลยง หางสรรพสนคา เปนตน ชนดของหลอดไฟ หลอดไส ราคาถก ตดตงงายใหแสงสวางทนทเมอเปด ประสทธภาพตามาก อายการใชงานสน ไฟฟาทปอนใหหลอดถกเปลยนเปนความรอนกวารอยละ 90 จงไมประหยดพลงงาน แตเหมาะสมกบงานประเภททตองการหรแสง เชน หองจดเลยงตามโรงแรม หรอใชกบโคมระยาทประกอบดวยผลกแกวเพอนเนนความสวยงาม

6  

รปท 2.7 หลอดไส

2.5.1 หลอดฟลออเรสเซนต เปนหลอดทมประสทธภาพของแสงและอายการใชงานมากกวาหลอดไสหลอด

ฟลออเรสเซนตแทงยาวทใชกนอยางแพรหลายมขนาด 36 วตต แตกยงมหลอดไฟประสทธภาพสง ( หลอดซปเปอรลกซ ) ซามราคาแพงกวาหลอดไฟ 36 วตตธรรมดา แตใหปรมาณของแสงมากกวารอยละ 20 ในขนาดใชไฟฟาทเทากน

รปท 2.8 หลอดฟลออเรสเซนต

2.5.2 หลอดคอมแพคฟลออเรสเซนต ( CFL ) หรอหลอดตะเกยบชนดทใชสของแสงออกมาเทยบเทารอยละ 85 ของหลอดไส ( ใหสของแสงดทสด ) สาหรบใชแทนหลอดไสเพอชวยประหยดไฟ และอายการใชงานกวา 8 เทาของหลอดไส ม 2 ประเภท คอ แบบขวเสยบแตถาแบงตามลกษณะการใชงานของหลอดจะม 5 ชนดดงน

7  

หลอด SL แบบขวเกลยว เปนหลอดทมบลลาสในตว มขนาด 9,13,18 และ 25 วตต ประหยดไฟรอยละ 75 ของ

หลอดไส เหมาะกบสถานททตองเปดไฟทงไวเปนเวลานานๆ หรอบรเวณทเปลยนหลอดยากเชน โคมไฟหวเสาบรเวณทางเดนบนได เปนตน

หลอดตะเกยบ 4 แทง เปนหลอดทมขวเกรยวขนาด 9,13,15 และ 20 วตต มบลลาสตอเลกทรอนกสในตวเปดตด

ทนท ไมกะพรบ ประหยดไฟรอยละ 80 ของหลอดไสและยงสามารถใชไดในสถานทอณหภมตาถง 200 องศง

2.5.3 หลอดตะเกยบตวย 3 ขด เปนหลอดทมขนาดกะทดรด 20 และ 23 วตตขจดปญหาหลอดยาวเกนโคมใหความสวาง

มากและสามารถใชเปลยนแทนหลอดไสไดประหยดไฟฟารอยละ 80 หลอดตะเกยบขวเสยบ (PLS) เปนหลอดทมบลลาสตภายนอกขนาด 7,9 และ 11 วตต ประหยดไฟฟารอยละ 80 ของ

หลอดไสหลอดตะเกยบ 4 แทงขวเสยบ ( หลอด PLC ) เปนหลอดทมบลลาสตรภายนอกขนาด 8,10,13,18 และ 26 วตต ประหยดไฟฟารอยละ 80

ของหลอดไส

รปท 2.9 หลอดตะเกยบแบบตาง ๆ 2.5.4 หลอดแสงจนทร

เปนหลอดทมประสทธภาพแสงตากวาหลอดฟลออเรสเซนตนอยแตอายการใชงานนานกวา จงเหมาะสมกบการใชเปนไฟสนามตามสวนสาธารณะ แตเมอใชไปนานๆคณภาพแสงจะลดลง

8  

รปท 2.10 หลอดแสงจนทร

2.5.5 หลออด LED รปรางทอตรง ( Tube ) หมายถง LED ทมรปทรงเปนทอตรง ลกษณะเชนเดยวกบหลอดฟลออเรสตชนดทอตรง ซงอาจมขนาดเสนผานศนยกลางขนาด 8 หน หรอขนาด 5 หน โดยมขวหลอดเปนแบบเขยว

รปท 2.11 หลอด LED

2.5.6 บลลาสต

รปท 2.12 บลลาสต

9  

บลลาสต คอ อปกรณทใชควบคมแรงดนไฟฟาทจายใหกบหลอดฟลออเรสเซนตใหเหมาะสมเราสามารถแบงได 3 ชนดหลกๆ มดงน

1.บลลาสตขดลวดแกนเหลกแบบธรรมดา เปนบลลาสตทใชกนแพรหลายรวมกบหลอดฟลออเรสเซนต เมอกระแสไฟฟาไหลผานขดลวดทผนรอบแกนเหลก จะเกดการสญเสยพลงงานในรปของความรอนในแกนเหลก ซงมคาประมาณ 10 วตต

2.บลลาสตขดลวดแกนเหลกแบบประสทธภาพสง เปนบลลาสตททาดวยแกนเหลกและขดลวดทมคณภาพด ซงการสญเสยพลงงานจะลดลงเหลอ 5-6 วตต

3.บลลาสตอเลกทรอนกส เปนบลลาสตรททาดวยชดวงจรอเลกทรอนกส มการสญเสยพลงงานนอยประมาณ 1-2 วตต เปดตดทนท ไมกระพรบ ไมตองใชสตารเตอร ไมมเสยรบกวน ทาใหมอายการใชงานมากขน 2 เทาของหลอดไฟทรวมกบบลลาสตแกนเหลกธรรมดา

รปท 2.13 บลลาสตอเลกทรอนกส

2.5.7 โคมไฟ

รปท 2.14 โคมไฟหลอดฟลออเรสเซนต

10  

โคมไฟฟาทใชอยางแพรหลายจะไดแกโคมไฟฟาสาหรบหลอดฟลออเรสเซนต ซงมการพฒนาใหผวดานในมประสทธภาพ ในการสะทอนแสงจากหลอดไฟและเพมประสทธภาพความสวางใหมากขน โคมประสทธภาพสงนจะไมดดกลน หรอกกแสงไวชวยสะทอนแสงสวางใหกลบลงมายงพนทใชงานไดเกอบเทาตวทาใหลดจานานหลอดไฟลงได ขณะทความสวางคงเดม เชน จากเดมใช 4 หลอดตอโคม จะสามารถลดลงเหลอ 2 หลอดตอโคม โดยทแสงสวางทสองลงมาใกลเคยงกบของเดม โดยทวไปมกใชกบหลอดฟลออเรสเซนตตามอาคารและสานกงาน 2.6 ระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม ( Fire alarm System )

ปจจบนมอาคารสง ศนยการคาหรอศนยแสดงสนคาขนาดใหญ เกดขนมากมายและรวดเรวในบานเรา สถานทดงกลาวจงมผคนเขาไปใชพนทมากมาย และถาเกดอบตเหตจากเหตเพลงไหมขนมาโดยไมมการแจงเตอนทด กอาจนาความเสยหายมาใหสถานทนนๆโดยเฉพาะการสญเสยทางชวตดงน นระบบแจงเหตเพลงไหมจงเปนอปกรณปองกนทสาคญสาหรบอาคารตางๆ น นหมายความวา ในขณะมเหตเพลงไหมเกดขนภายในอาคาร ถาเรามระบบแจงเหตเพลงไหมทด จะทาใหเรารถงจดเกดเหตและแจงเหตรวดเรวสามารถอพยพผทอยอาศยออกจากพนททเกดเหตไดอยางปลอดภย กอนทเพลงจะลกไหมมากขนจนไมสามารถอพยพไดปญหาทพบในการใชงานโดยสวนหนงคอบคคลทวไปยงไมคอยรจกอปกรณ และการใชงานในระบบน เชนอปกรณมอดงหรอแมนนวล ( Manual Pull Station ) เปนอปกรณทดงเมอตองการแจงเหตในขณะทมเพลงไหมเกดขน แตบางครงมคนทไมรไปดง ระบบกจะแจงเหตแตไมมเหตเพลงไหม ถาเปนเชนนบอยๆ คนทอาศยอยหรอทวไปกจะไมเชอมนในระบบ และถาในกรณทมเหตเพลงไหมเกดขนจรง ระบบมการแจงเหตแลวคนกอาจจะไมหนหรออพยพ

2.6.1 ระบบแจงเหตเพลงไหม

ระบบแจงเหตเพลงไหมนนมหนาทแจงเตอนเมอมเหตเพลงไหมเกดขน และจะมระบบสปรงเกลอรหรอระบบอนๆทาหนาทในการดบเพลง หรออาจจะมการทางานรวมกนกได ซงในการออกแบบในระบบแจงเหตเพลงไหมจะตองใหรพนทหรอจดเกดเหตไดเรว และมสญญาณแจงเหตเพอแจงเตอนบคคลในพนทนนๆ ใหอพยพทโดยรวดเรวและปลอดภย ดงนนการออกแบบตดตงจงตองใหมความเหมาะสมกบลกษณะอาคารในแตละประเภท โดยทวไประบบแจงเหตเพลงไหม มการออกแบบตดตงยดวยกน 2 ระบบ คอ

2.6.1.1 ระบบการแจงเหตเปนโซน ( Conventional System )

เปนการแบงพนทการควบคมของอาคาออกเปนสวนๆหรอโซนซงในการแบงพนทโซนจะมหลกเกณฑตามมาตรฐานกาหนด เพอใหมระยะคนหาในจดทเกดเหตได

11  

รปท 2.15 ระบบการแจงเหตเปนโซน

ในการออกแบบการแจงเหตในแบบน จะทาใหเรารถงพนทการเกดเหตแบบเปนโซนกวางๆ จะไมทราบจดเกดเหตโดยตรงอาจจะตองตรวจสอบจดเกดเหตอกครงหนง ระบบนมกจะตดตงในอาคารทมขนาดเลก

2.6.1.2 ระบบการแจงเหตแบบระบตาแหนง ( Addressable System ) ในระบบการ

แจงเหตแบบน เมอเกดเหตเพลงไหมระบบสามารถบอกพนทหรอตาแหนงการเกดเหตไดโดยตรง ทาใหสามารถเขาระงบเหตและอพยพคนออกจากพนทไดอยางรวดเรว ทาใหลดการเสยหายลงไดอปกรณตรวจจบในระบบนกตองใชอปกรณทสามารถระบตาแหนงไดสวนมากมกตดตงในอาคารทมขนาดใหญ

รปท 2.16 ระบบการแจงเหตแบบระบตาแหนง

สวนประกอบหลกของระบบสญญาณแจงเหตเพลงไหม ( Fire Alarm System ) สวนประกอบหลกๆของระบบแจงเหตเพลงไหมมดงตอไปน

1.ตควบคม ( Control Panel ) - ชดจายไฟ ( Power Supply Unit ) ชดสารองไฟ ( Battery Unit )

12  

2.อปกรณเรมสญญาณ ( Initiating Devices ) 3.อปกรณแจงสญญาณ ( Notification Appliance Devices,NAC ) 4.อปกรณแยกแจงสญญาณ ( Graphic Annunciator ) 5.อปกรณเสรม ( Auxiliary Devices )

รปท 2.17 อปกรณเสรม

2.6.2 ตควบคมสญญาณเตอนภย ตควบคมสญญาณระบบแจงเหตเพลงไหม ( Fire Alarm Control Panel ) เปนชด

ควบคมการทางานของระบบหรอเปนหนวยปฏบตการ สามารถแสดงผลการตอบสนองของอปกรณตรวจจบ และสงสญญาณแจงเหตไปตามตาแหนงตางๆทออกแบบเอาไว โดยทวไปบนตควบคมควรจะตองมสวนประกอบทสาคญคอ CPU ชดอปกรณเรมสญญาณ ( Initiating Devices )

ชดอปกรณแจงสญญาณไดแก แปนคยตวเลข ( Key Pad ) ไฟบอกสถานะตางๆ ไฟแสดงแหลงจายไฟ ( Power Supply ) ไฟแสดงสถานการตรวจจบของอปกรณ ( Alarm ) ไฟแสดงสถานะขดของของอปกรณตรวจจบและระบบ ( Trouble ) เปนตน ปมการควบคมการทางานตางๆเบองตน เชน ปมรบทราบเหตการณ ( Acknowledge ) ปมหยดเสยงการแจงเหต ( Silence ) ปมเคลยรเหตการณตางๆ ( Reset )

13  

2.6.3 ชดจายไฟ ( Power Supply Unit ) จะเปนชดจายไฟใหกบระบบทงหมดตองทาการคานวณเพอใหไดขนาดทสามารถจาย

กระแสไฟใหเพยงพอกบระบบในขณะทตองแจงเหตพรอมกนทงอาคาร และมระบบชารจไฟอตโนมต ( Charger )

2.6.4 ชดสารองไฟ ( Battery Unit ) เปนชดสารองไฟทใชในระบบ ในกรณทกระแสไฟหลก ( Main Power Supply ) ไมมจาย

ใหกบระบบ ชดไฟสารองกจะทาหนาทแทน สวนระยะเวลาในการใชงาน ( Ahr ) ขนอยกบการคานวณมาจากการใชจานวนอปกรณตรวจจบและอปกรณแจงเหตภายในวงจรนน ตามมาตรฐานแลว พกดการใชงานของแบตเตอร เมอไมมแหลงจายไฟจะตองสามารถจายไฟใหระบบในถาวะปกตไดไมนอยกวา 24 ชวโมง และในถาวะแจงเหตไดไมนอยกวา 15 นาท

2.6.5 อปกรณเรมสญญาณ ( Initiating Devices ) อปกรณเรมสญญาณ เปนอปกรณตรวจจบการเกดเหตเพลงไหม (Detector ) ภายในวงจร

การควบคมนนๆ สามารถตรวจจบไดท งความรอน ควนและเปลวไฟ เปนตน ตองเลอกใชใหเหมาะสมกบพนทในแตละพนท อปกรณตรวจจบจะทาหนาตรวจจบเหตเพลงไหมและจะสงสญญาณไปใหตควบคม เพอประมวลผลตอไป ในอปกรณเรมสญญาณสามารถแบงออกเปน 2 ชนดคอ

2.6.5.1 อปกรณเรมสญญาณแบบมอดงจากบคคล ( Manual Pull Station ) อปกรณเรมสญญาณแบบมอดงจากบคคล เปนอปกรณเรมสญญาณแบบใชมอดง หรอกด หรอทบกระจก ( Break Glass ) จากบคคลทเหนเหตการณ สวนใหญจะตดตงไวในจดตางๆททคนเหนไดงาย

2.6.5.2 อปกรณเรมสญญาณโดยอตโนมต เปนอปกรณเรมสญญาณ ทสามารถตรวจจบการเกดเหตเพลงไหม โดยอตโนมตซงมหลายชนดตามความเหมาะสมของแตละพนทของการใชงาน สามารถแยกตามชนดตางๆดงน

2.6.7 อปกรณตรวจจบความรอน ( Heat Detector )

รปท 2.18 อปกรณตรวจจบความรอน

14  

เปนอปกรณททาหนาทตรวจจบความรอนจากการเกดเหตเพลงไหม ในการออกแบบและตดตงอปกรณชนดน ตองเลอกอณหภมของอปกรณใหเหมาะสม โดยใหคานงถงการเปลยนแปลงของอณหภมในหองหรอพนททตดตงดวย แตอปกรณชนดนไมเหมาะทจะตดตงในหองพกหลบนอน สามารถแบงเปน 2 ชนดคอ

2.6.7.1 อปกรณตรวจจบความรอน ชนดกาหนดอณหภม ( Fixed Temperature ) อปกรณชนดนจะทางานเมอมอณหภมถงจดทกาหนดอณหภมเดยว โดยทวไปจะมอณหภมกาหนดอยท 135 ˚F หรอ 200 ˚F ( หรอมากกวานน ) พนททควรตดตงอปกรณชนดน เชน ในหองครว หรอหองเครอง หองหมอไอนา ( Boiler Room ) เปนตน

2.6.7.2 อปกรณตรวจจบความรอน ชนดคอมบเนชน หมายความวา ภายในอปกรณตรวจจบความรอนชนดนจะมการตรวจจบอย 2 แบบอยในตวเดยวกน คอ ทางานเมอตรวจจบการเปลยนแปลงของอณหภมทมอตราการเปลยนแปลงเกนทกาหนด และ ตรวจจบทอณหภมกาหนดเมอรวมกนจงเปนชนดคอมบเนชนหรอ โดยทวไปจะมอณหภมอยท 135 ˚F หรอ 200 ˚F เชนกนการทางานของอปกรณตรวจจบความรอนชนด ตรวจจบการเปลยนแปลงของอณหภมทมอตราการเปลยนแปลงเกนทกาหนด นนหมายความวา อปกรณจะทางานทอณหภมเปลยนแปลงเพมขนไปในอตรา 15 F( 8 ˚C ) ตอนาท อปกรณกจะทางาน

2.6.8 อปกรณตรวจจบควน ( Smoke Detector )

รปท 2.19 อปกรณตรวจจบควน

อปกรณตรวจจบควน เปนอปกรณททาหนาทตรวจจบควนจากการเกดเหตเพลงไหม ซงจะทาหนาทในการตรวจจบไดอยางรวดเรว จะเปนอปกรณทออกแบบเพอปองกนชวตของผทอยอาศยเปนสาคญ สามารถแบงออกไดเปน 2 ชนด คอ อปกรณตรวจจบควน แบบ ไอออไนเซชน และ อปกรณตรวจจบควน แบบ โฟโตอเลกทรก

15  

2.6.9 อปกรณตรวจจบควน แบบลาแสง ( Projected Beam Detector )

รปท 2.20 อปกรณตรวจจบควน แบบลาแสง

อปกรณตรวจจบควน แบบลาแสงเปนอปกรณตรวจจบควนอกชนดหนง จะประกอบไปดวยอปกรณทเปนตวรบ ( Receiver ) และอปกรณทเปนตวสง ( Transmitter ) ทางานโดยการบงแสงของควนทลอยเขามาในแนว ระหวางตวรบ กบตวสง แตปจจบนอปกรณทเปนตวรบและตวสงจะอยในตวเดยวกนและใชเปนแผนสะทอน(reflex)ในการสะทอนกลบมานยมออกแบบใชงานในอาคารทมลกษณะกวางและใหญ เชน คลงสนคา ( Warehouse ) เปนตน

รปท 2.21 อปกรณตรวจจบควน

16  

2.6.10 อปกรณตรวจจบควน แบบใชในทอลม ( Duct Smoke Detector )

รปท 2.22 อปกรณตรวจจบควน แบบใชในทอลม

อปกรณตรวจจบควน แบบใชตรวจจบควนในทอลม โดยสวนใหญจะตดตงในบรเวณทอดดลม ( Air Return ) ในระบบปรบอากาศอปกรณตรวจจบควนชนดนจะเปนชนด โฟโตอเลกทรก ซงจะมการทางานคอเมอมควนเกดขนภายในทอลม จะผานมาททอดด ( Exhaust Tube ) ของอปกรณตรวจจบ กจะทาการดดควนเขาไปในตวอปกรณ ระบบกจะทางาน

อปกรณตรวจจบเปลวไฟ ( Flame Detector ) 2.6.11

รปท 2.23 อปกรณตรวจจบเปลวไฟ อปกรณตรวจจบเปลวไฟ เปนอปกรณตรวจจบเปลวไฟในขณะทเกดเหตเพลงไหม มกจะ

เอาไวปองกนในบรเวณทมวตถไวไฟชนดทเกดการลกไหมอยางรวดเรวและไมเกดควน แตจะเกดเปลวไฟขนทนท มอย 2 ชนด คอ

ชนดตรวจจบแสงทเปนแสงอนฟาเรด ( Infrared ) เชน การลกไหมของน ามนเชอเพลง นามนหลอลน

ชนดตรวจจบแสงทเปนแสงอลตราไวโอเลต ( Ultraviolet ) เชน การลกไหมของกาซ นามนกาด สารทาละลาย หรอการเชอมโลหะ เปนตน

17  

2.6.12 อปกรณตรวจสอบนาไหล และตรวจสอบสถานะ การเปด-ปดวาลวนา เปนอปกรณทตดตงในระบบสปรงเกลอรหรอดบเพลงเพอตรวจสอบการทางานของระบบดงน

อปกรณตรวจสอบน าไหล จะตดตงอยททอดบเพลงของแตละชนตรวจสอบการไหลของนาในขณะทระบบสปรงเกลอร ทางาน นาจะไหลผานอปกรณ ทาใหใบพดเคลอนท หนาคอนเทค ( NO , NC ) ทอยดานบนอปกรณจะเปลยนสถานะ ซงจะไปตอวงจรไปยงระบบสญญาณเตอนอคคภย

อปกรณตรวจสอบสถานะของวาลวน า จะตดตงทอยทตววาลว ทาหนาทตรวจสอบสถานะของวาลวนาวา เปด หรอ ปด อยขนอยกบความตองการวาจะตรวจสอบในสถานะใด

2.6.13 อปกรณแจงสญญาณ (Notification Appliance Devices)

รปท 2.24 อปกรณแจงสญญาณ

อปกรณแจงสญญาณ เปนอปกรณเสยงหรอแสงเพอแจงเตอนเมอเกดเหตเพลงไหมทเกดขนในบรเวณ หรออาคารนนๆ โดยวตถประสงคเพอตองการอพยพบคคลทอยบรเวณนน

2.6.14 อปกรณแยกแจงสญญาณ (Graphic Annunciation) เปนอปกรณทมไวเพอดจดเกดเหตภายในอาคารไดอยางรวดเรว เพอทจะสามารถบอก

ตาแหนงในการเขาไประงบเหตไดอยางรวดเรว อปกรณแยกแจงสญญาณ จะนยมแสดงแผนผงของอาคารนนๆ และแสดงโซนหรอจดของอปกรณตรวจจบตามตาแหนงทออกแบบไว ถาระบบเปนระบบการแจงเหตเปนจด ( Addressable System )

18  

2.7 ระบบปรบอากาศ ( Air Conditioning System ) 2.7.1 เครองทานาเยน (Water Chiller)

เครองทานาเยนแบบอดไอ ประกอบดวย คอมเพรสเซอร คอนเดนเซอร อวาพอเรเตอร ( Evaporator ) และเอกแพนชนวาลว ( Expansion Valve ) มสารทาความเยน เชน R22 หรอ R134a บรรจอยภายใน โดยทาหนาทผลตน าเยนสงไปใหกบเครองสงลมเยน เครองทาน าเยนใชคอมเพรสเซอรไดหลายแบบ

เครองทาน าเยนขนาดใหญประมาณ 500 ตนความเยน ( Ton ) นยมใชคอมเพรสเซอรแบบเซนทรฟวเกล ( Centrifugal ) ซงจะมประสทธภาพสง เชน 0.6 kW/Ton

เครองทานาเยนขนาดกลางประมาณ 300 ตนความเยน จะใชคอมเพรสเซอรแบบสกร ( Screw ) ซงจะมประสทธภาพปานกลาง เชน 0.8 kW/Ton และเครองทาน าเยนขนาดเลกประมาณ 100 ตนความเยนจะใชคอมเพรสเซอรลกสบ ( Piston ) ซงจะมประสทธภาพตา เชน 1.0 kW/Ton

รปท 2.25 เครองทานาเยนแบบตางๆ ในระบบปรบอากาศ

2.7.2 เครองสบนา ( Water Pump ) เปนอปกรณหลกในการขบเคลอนของเหลวซงในทนคอน าโดยการปอนพลงงานเชงกลเขา

ไป ทาใหน าทถกขบมความดนสงขน ความดนดงกลาวจะทาหนาทเอาชนะแรงเสยดทานทเกดขนจากทอ ขอตอ วาลว และอปกรณตางๆ เพอใหไดอตราการไหลตามทตองการ การขบเคลอนเครองสบน าน นอาจจะใชแรงจากคนหรอจะอาศยมอเตอรไฟฟาซงจะเปลยนพลงงานไฟฟาใหเปนพลงงานกล ในระบบปรบอากาศนนเครองสบน าจะสามารถพบไดในทงระบบน าเยนและระบบน าระบายความรอน ( ระบบนาหลอเยน ) เครองสบนาจะสามารถแบงไดเปน 2 แบบใหญๆ คอ แบบ ( Positive Displacement ) เครองสบน าแบบนจะอาศยการกกน าในบรเวณทมปรมาตรจากดแลวอาศยแรงดนเพอลดปรมาตรนนลง สงผลใหเกดการไหลขน ตวอยางไดแก แบบลกสบ แบบโรตารเวน แบบไดอะแฟรม เครองสบนาประเภทนจะใหความดนสงและอตราการไหลตา แบบ ( Rot Dynamic ) เครองสบน าแบบนจะอาศยหลกการเหวยงของใบพด เพอใหน ามความเรวเพมขนและพลงงานจลนทไดจะถกเปลยนใหอยในรปของความดนของน าทเพมขน ซงจะสงผลให

19  

รปท 2.26 เครองสบนา

2.7.3 หอทาความเยน ( Cooling Tower ) หอทาความเยนเปนอปกรณทางดานปลายทางของระบบน าหลอเยน ซงทาหนาทลด

อณหภมของน าหลอเยนสบรรยากาศ ดงนน ปรมาณของน าหลอเยนทผานหอทาความเยนจะมปรมาณลดลงจากการระเหย และ Drift Loss จงตองมการเตมนาจากแหลงน าภายนอกเขาสตวหอทาความเยนเพอรกษาปรมาณน าในระบบใหคงท หอทาความเยนนนสามารถแบงตามลกษณะทศทางการไหลระหวางอากาศและนาจะสามารถแบงหอทาความเยน ไดเปน 2 ชนดคอ

แบบการไหลสวนทาง ( Counter Flow ) แบบการไหลตงฉาก ( Cross Flow )

รปท 2.27 แบบการไหลสวนทาง ( Counter Flow )

20  

รปท 2.28 แบบการไหลตงฉาก ( Cross Flow )

2.7.4 เครองสงลมเยน ( Air Handling Unit ) เครองสงลมเยนเปนอปกรณทางดานปลายทางของระบบน าเยน ซงทาหนาทแลกเปลยน

ความรอน ระหวางนาเยนทมาจากเครองทานาเยนกบอากาศสงผลใหอากาศทผานออกไปมอณหภมตาลงและนาไปใชเพอปรบอากาศตอไป เครองสงลมเยนเปนเครองชดคอยลทาลมเยนทประกอบดวย พดลม คอยลทาความเยน แดมเปอร และแผงกรองอากาศรวมอยในตวเครองเดยวกน เครองสงลมเยนขนาดใหญมกจะนยมเรยกสน ๆ วา AHU สาหรบเครองขนาดเลก จะเรยกวา FCU ( Fan Coil Unit) การตดตงเครองมกจะตดตงอยภายในอาคาร โดยถาเปนเครองขนาดเลก มกจะตดตงโดยการแขวนใตฝาเพดาน ยดตดกบผนง ตงพน หรอซอนในฝาเพดาน สาหรบเครองขนาดใหญ มกจะจดใหมหองเครอง และนาเครองสงลมเยนขนาดใหญมาตงภายในหองน หากมการใชระบบทอลมในการสงลมเยน กจะตอทอลมมาเขากบเครอง ทอลมทออกจากเครองเรยกวาทอลมสง ( Supply Air Duct ) ทอลมทนาลมภายในหองกลบมาทเครองเรยกวาทอลมกลบ ( Return Air Duct)

รปท 2.29 เครองทานาเยนแบบตางๆ ในระบบปรบอากาศ

21  

2.8 เครองกาเนดไฟฟา ( Generator ) จดประสงคการใชงาน เปนเครองผลตกระแสไฟฟาสารองในกรณทกระแสไฟฟาของการไฟฟาดบ เพอใหหนวยงานมกระแสไฟฟาใชอยางตอเนอง

รปท 2.30 เครองกาเนดไฟฟาขนาดกลาง

2.8.1 หลกการทางานของเครองกาเนดไฟฟา เครองกาเนดไฟฟาเปนเครองกลทสามารถเปลยนพลงงานกลใหเปนพลงงานไฟฟาโดย

อาศยการหมนของขดลวดตดสนามแมเหลก หรอการหมนสนามแมเหลกตดขดลวด ลกษณะทวไปของเครองกาเนดไฟฟาจาแนกออกเปนประเภทใหญ ๆ ได 2 ชนด คอ 1.เครองกาเนดไฟฟากระแสสลบ ( Alternator ) 2.เครองกาเนดไฟฟากระแสตรง ( Dynamo ) 2.8.2 เครองกาเนดไฟฟากระแสสลบประกอบดวยสวนใหญ ๆ 2 สวน คอ

2.8.2.1 เครองตนกาลง เปนสวนทผลตพลงงานกลขนมา เพอหมนเพลาของเครองกาเนดไฟฟา เชน

-กงหนนา ไดแก เขอนตาง ๆ -กงหนไอนา ไดแก การนาเอานามาทาใหเกดความรอนแลวนาเอาไอนาไปใชงาน กงหนแกส มแบบใชน ามนดเซล นามนเบนซน สวนใหญใชน ามนดเซลเพราะราคาถก -

22  

รปท 2.31 หลกการพนฐานของเครองกาเนดไฟฟา ชนด กระแสสลบ

2.8.2.2 เครองกาเนดไฟฟา เปนตวผลตพลงงานไฟฟาโดยหลกการเหนยวนาของแมเหลกมหลายแบบดงนแบบทนหมน Revolving Armature Type ( Ra Type ) แบบนใชวธหมนขดลวดทองแดงทพนอยบนแกนเพลาหมนตดผานเสนแรงแมเหลกทอยบนเปลอกทาใหเกดไฟฟาเหนยวนาขนทปลายขดลวดทองแดง นาเอาแรงดนไฟฟานไปใชงานโดยผาน วงแหวนทองเหลอง และแปรงถาน ขวแมเหลกทจะทาใหเกดไฟฟาเหนยวนาน ไมไดเปนแมเหลกถาวรหรอแมเหลกธรรมชาตทมความเขมของสนามแมเหลกคงท แตใชไฟฟากระแสตรงปอนผานขดลวดทองแดงทพนรอบแกนเหลกออน เพอทาใหเกดแมเหลกไฟฟาเหนยวนาขนปรมาณของไฟฟากระแสตรงนจงสามารถควบคมปรมาณแรงดนไฟฟากระแสสลบไดโดยการเพมหรอลดปรมาณของไฟฟากระแสตรง

แบบขนแมเหลกหมน Revolving Field Type ( RF Type ) แบบนใชวธหมนขวแมเหลกทอยบนเพลา ทาใหเสนแรงแมเหลกตดผานขดลวดทองแดงทพนตดอยบนเปลอก ทาใหเกดแรงดนไฟฟาบนปลายขดลวดทองแดง แบบนไมตองม วงแหวนทองเหลอง และ แปรงถาน เพอนาแรงดนไฟฟาไปใชงาน แตมแปรงถานและ วงแหวนทองเหลอง ตอกบขดลวดทองแดง ทพนอยบนแกนแมเหลก เพอใชสาหรบปอนไฟฟากระแสตรงไปเลยงขดลวดทองแดง เพอสรางความเขมของสนามแมเหลก

23  

รปท 2.32 โครงสรางและองคประกอบหลกของเครองกาเนดไฟฟา

รปท 2.33 วงจรการทางานของชดกาเนดไฟฟาขนาดเลก