seyhan kantemİr kepİl mpm uzman · 2019. 2. 11. · kariyer planlama çalışanın işletmedeki...
TRANSCRIPT
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
Seyhan KANTEMİR KEPİL
MPM Uzmanı
Denizli, 2010
İçerik•
Organizasyon Kavramı
•
İnsan Kaynakları
Yönetiminin Tanımı, Önemi ve Kapsamı
•
Personel Biriminden İnsan Kaynakları Birimine Geçiş
•
İK Bölümlerinin Birimleri•
İKY’de Temel ilkeler
•
İK Fonksiyonları•
İKY Geçiş
Aşamaları
Örgütsel Buzdağı
TutumlarDuygularDeğerlerİnformel İlişkilerGrup Normları
Örgütün Formel Yanı
Örgütün İnformel Yanı
AmaçlarTeknolojiYapıPolitikalarFormalitelerÜretimKaynaklar
Organizasyon Kavramı
Belirli bir amaca ya da amaç
öbeğine yönelik, birbirleriyle bağlantılı
eylemlerin
gerçekleştirilmesi için, bireylerin, önceden belirlenmiş
davranış
kalıpları, görev ve
sorumluluklar çerçevesinde bir araya gelmesiyle oluşan, tamamlayıcılık ve süreklilik gösteren toplumsal yapılanma olarak tanımlanır.
Organizasyonların Gelişimi
Organizasyon
•
Girdileri (sermaye, tesis, teçhizat, insan, know-how) çıktıya çevirerek, katma değer yaratan bir süreçler bütünüdür.
•
Belirli amaçlara ulaşılmasına yönelik olarak insanların bir araya geldiği sorun çözme ortamlarıdır.
Sistem Yaklaşımı
Organizasyon:
Bir işletmenin amaçlarını gerçekleştirebilmek için gerekli faaliyetleri
personelle kadrolama ve bu personelin işlevlerini yerine getirmeleri için gerekli
fiziksel faktörleri sağlamadır.
Her Organizasyonda Bulunan 3 Özellik;
• İnsanlardan meydana gelir.• Belli amaçları
vardır.
• Yapısında bir dereceye kadar biçimsellik(formellik) vardır.
Biçimsellik
Organizasyon:•
İşlerin gruplara ayrılması,
•
Yetki ve sorumlulukların saptanması,•
İlişkilerin ortaya konması
Biçimsel bir yapının oluşturulması
Yöneticilikte en zor iş nedir?
“Gönülsüz pişen aş
ya karın ağrıtır ya da baş”
Motivasyon
İçinden gelmek, yaptığı
işe, hayata dört elle sarılmak, zevk alarak canla başla yapmak.
Psikolojideki karşılığı
“motivasyon”
Motivasyon
Yaygın düşünüş şekli:
İnsanlar para kazanmak amacıyla çalıştıkları
için motivasyon sorunu ücret artışları, ödüller, primler vb. parasal yöntemlerle çözülür.
İnsanlar Aynıdır
Motivasyon
Araştırmalar asgari geçim şartları
sağlandıktan sonra paranın güdüleyici etkenler arasında alt sıralarda olduğunu gösteriyor
Motivasyon
(Takdir)(İşin ilginçliği)
Motivasyon
İnsanlar kendilerine olumlu yaklaşıldığı
zaman, olumlu olarak karşılık verir. (“İnsanlar aynıdır”
tezi)
Fakat her insanın önceliği farklı
olabilir.
Bir yönetici, insanlara önceliklerine uygun olarak davranmalıdır.
İnsanlar Farklıdır
(İnsan Gereksinimleri)
Motivasyon
İnsan Gereksinimleri
Motivasyon
% 90% 5 % 5
Motive olamayan
Kendiliğinden motive olan
Motive olmalarıyöneticininilgisine bağlı
Motivasyon
Başarının % 70’i , başarısızlığın % 80’i iletişimden kaynaklanır.
İletişimde kelimelerden daha önemli şeyler;Mimikler ve vücut hareketleriSes tonuKelimeler
% 55% 38
% 7
İletişim
İletişim Tekerleği İletişim
Mesaj, tekerleğin poyrasıdır. İletişim nitelikleri de gergileridir.
Mesaj tekerlek dönmedikçe hareket etmeyecektir.
Tekerlek, bütün gergiler sağlam olmadıkça dönmeyecektir.
Bir gergi kırılırsa, diğerleri de zayıflar ve tekerlek kırılır.
İletişim
“iletişim sorunları”
organizasyonun etkililiğini engelleyen önemli faktörlerden birisidir.
Sorun güven ile ilgilidir.
İnsanlar engellendiklerinde, darıldıklarında ve kendilerini güvensiz hissettiklerinde etkili bir şekilde iletişim kuramazlar.
İletişim
Açık İletişim Penceresi
ÇEVR
ESİNİN
KİŞİH
AKK
IND
A
BİLM
EDİK
LERİ
BİLD
İKLE
Rİ
KİŞİNİN KENDİSİ
HAKKINDABİLDİKLERİ
BİLMEDİKLERİ
Siz ve diğerleri tarafındanbilinir
DiğerlerinegösterdiğinizKoruyucu ön alan
Diğerleri tarafındanbilinen, sizin bilmediğiniz alan
Siz ve diğerleriiçin bilinmeyen alandır
Her Organizasyonda Bulunan Üç
Özellik
•
İnsanlardan meydana gelir.
•
Belli amaçları
vardır.
•
Yapısında bir dereceye kadar biçimsellik vardır.
Organizasyon
Girdileri (sermaye, tesis, teçhizat, insan, know-how) çıktıya çevirerek, katma değer yaratan bir süreçler bütünüdür.
Belirli amaçlara ulaşılmasına yönelik olarak insanların bir araya geldiği sorun çözme ortamlarıdır.
Organizasyon;
Bir işletmenin amaçlarını
gerçekleştirebilmek için gerekli faaliyetleri personelle kadrolama ve bu personelin işlevlerini yerine getirmeleri için
gerekli fiziksel faktörleri sağlamadır.
Organizasyon:
İşlerin gruplara ayrılması, Yetki ve sorumlulukların
saptanması, İlişkilerin ortaya konması
Biçimsel bir yapının oluşturulm
ası
İnsanlar/ Gruplar
Ortak Amaçlar
Faaliyetler
Yapılacak işlerin belirlenmesi (Planlama)
Çalışanlar arasında bölünmesi (İş Bölümü)
Yapılan işlerin koordine edilmesi (Koordinasyon)
Organizasyonu Etkileyen Unsurlar
Strateji
İnsan
Yapı
Teknoloji
Ekonomik Çevre
Sosyal Çevre
İş
Çevresi
Politik Çevre
Organizasyon Yapısını Oluşturan Öğeler
1.
Karmaşıklık (Complexity)
2.
Biçimsellik (Formalization)
3.
Merkezilik (Centralization)
Organizasyon Yapısını Oluşturan Öğeler
Biçimsellik
•
Örgüt içinde işlerin standartlaştırılma derecesini gösterir.
•
İşler nasıl standartlaştırılır?
•
İş
analizleri
•
İş
tanımları
•
Örgüt içi talimatlar
•
Prosedürler
•
Politikalar
BiçimsellikStandartlaştırmanın Sağladığı
Yararlar:
•
eşgüdüm (koordinasyon) ve kontrolün kolaylaşması
•
karar vermenin kolaylaşması
•
nitelik düzeyi daha düşük personel çalıştırılması
•
maliyet düşürücü
etkisi
Standartlaştırmanın Sakıncaları
:
•
Çalışanların yaratıcılıklarını
kullanmalarını
engelleyebilir
•
Monotonluk ve moral düşüklüğüne neden olabilir
Merkezilik
•
Örgüt içinde karar verme yetkisinin tek bir noktada toplanmış
olmasıdır. Kararların büyük
çoğunlukla üst düzeyde verildiği bir örgütün merkezi olduğu söylenebilir.
•
Merkezilik, örgüt içinde karar verme yetkisinin göçerilip göçerilmedğinin bir göstergesi olmaktadır.
Sizce bir işletme için birincil derecede öneme sahip kaynak aşağıdakilerden hangisidir?
İnsan TeknolojiSermaye
İşletme Girdileri (5M)
Machine (Makine)
Money (Sermaye)
Material (Malzeme)
Management (Yönetim)
Man (İnsan)
Girdiler arasında yer alan insan kaynağının yeri bir başka kaynakla asla doldurulamaz. Çünkü;İnsan diğer tüm kaynakları
sağlar,
planlar, organize eder, yönetir, çalışır ve böylelikle girdilerin tümüne hükmeder.
3D İlkesi
İNSAN KAYNAKLARI
VERİMLİLİK
Doğru İş
Doğru Zaman
Doğru Yer
İKY iki temel felsefe üzerinde kuruludur.
1.
Firmanın hedefi doğrultusunda insan gücünün verimli kullanılması.
2.
Çalışanların beklentilerinin karşılanması ve gelişimlerinin sağlanması.
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ(İKY)
İnsan Kaynakları
Yönetimi
İnsan Kaynakları
Yönetimi (İKY) işletmenin en önemli kaynağı
olan insan gücünün işletme
hedefleri
doğrultusunda en uygun ve
en verimli şekilde kullanılmasını; geliştirilmesini içeren tüm yöntem ve tekniklerdir.
İnsan Kaynakları Yönetimi
KârlılıkÇalışma Hayatının Kalitesi
Verimlilik
İnsan kaynaklarını bilinçli yönetmek örgüt için bir yatırım ve kârlılık getirir.
Çalışan performansını ve verimlilik oranlarınıartırır.
Çalışanların iş güvenliği ve işçi sağlığı gibi çıkarlarının korunmasına katkıda bulunur.
Çalışma yaşamının kalitesini iyileştirir.İşletmeye sürekli gelişim olanakları sağlar.Her türlü kaygıdan uzaklaşarak değişime açık ve
sürekli başarıya yönelik insanlar yaratılmasına yardımcı olur.
Yararları
Etkin iş gücünü sağlamak, İş gücünün beklenti ve gereksinimlerini karşılamak ve mesleki gelişimine katkıda bulunmak,İnsan kaynaklarını örgütün hedefleri doğrultusunda en verimli biçimde değerlendirmekÇalışanlarla kurumun ortak hedefler, beklentiler, çıkarlar etrafında buluşmalarını sağlamakİşgücünün etkin kullanımıyla, işgücü maliyetlerini kontrol altına almak
Amaçları
İnsan Kaynakları Yönetiminin Fonksiyonları
İnsan Kaynakları Yönetimi
1
2
3
4
56
7
8
9
10
İnsan KaynaklarıPlanlaması
İş
Analizleri veİş
Tanımları
İşe alma veYerleştirme
Eğitim Yönetim Sistemi
PerformansDeğerlendirme
İşDeğerlendirme&Ücretlendirme
Endüstriyel İlişkiler
İş
Güvenliği veİşçi Sağlığı
BilgiSistemleri
Kariyer Geliştirme
1-
İnsan Kaynakları
Planlaması
Değişen çevre ve koşullar sonucunda toplumsal ve ticari gelişmelere cevap verebilecek uygun sayıda, uygun niteliklere
sahip insan gücünün
uygun yerde ve zamanda
bulundurulması, yetiştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik stratejilerin oluşturulması
ve gerekli
uygulamaların yapılmasıdır.
İnsan kaynakları yönetiminde başarının ilk ve en önemli koşulu iyi bir insan kaynakları planlamasıdır.İK planlamanın amacı, örgüt hedeflerine ulaşmak
için insan kaynağını etkin bir şekilde kullanmaktır.İK planlaması sürecinde mevcut işgücü arzı
değerlendirilir, gereksinim duyulan işgücü ihtiyacısaptanır, ileride örgütün talep edebileceği işgücüne yönelik öngörüde bulunulur.(İş analizleri, İşTanımları, İş Gerekleri)
İnsan Kaynakları Planlaması
İnsan Kaynakları
Planlaması’nın Yararları
1.
İşgücü
ihtiyacını
önceden görerek bu ihtiyaçları kalite ve miktar yönünden sağlamak.
2.
İşgücünden en verimli şekilde yararlanmak.3.
İhtiyaç
duyulan spesifik işgücü
niteliklerini
ortaya koymak.4.
Örgütsel planlama sürecinin geliştirilmesine katkıda bulunmak.
5.
Tüm organizasyonel kademelerde insan kaynakları
yönetiminin etkinliğini arttırmak.
2.İş Analizleri ve İş Tanımları
İş
Analizi
İşin niteliğini ve o işin görüldüğü çevre ve koşulları
gözlem ve inceleme yoluyla belirleme
ve bunlarla ilgili bilgileri yazıya dökme işidir.
İş
Analizlerinin Kullanım Alanları
•
Ücretlendirme •
Organizasyon ve işgücü
planlaması
•
Personel seçme ve yerleştirme•
Personel yetiştirme ve eğitme
•
Güvenlik ve sağlık •
İşçi-işveren ilişkileri
•
İş
düzenleme
İş
Analizlerinin Uygulama Aşamaları
•
Uygulanacak yöntem ve araçların belirlenmesi •
Tanıtma
•
İş
analizcilerinin seçimi ve eğitimi•
İş
analizleri ile ilgili ön bilgilerin toplanması
•
Mevcut kadro unvanlarının incelenmesi ve analiz edilecek işlerin belirlenmesi
•
Anket, gözlem ya da görüşme yöntemlerinden birini/birkaçını
uygulayarak işlerle ilgili bilgilerin
toplanması•
Bu bilgilerden yola çıkılarak organizasyonu gerçekleştirmek ve iş
tanımı
ve gerekleri
belgelerini hazırlamak
Uygulanacak Yöntem ve Araçlar
İş Analizi Yöntemleri
Anket Gözlem Görüşme
Kantitatif süreçte araştırıcı
havuzdaki balıklarıdışarıdan izlerken kantitatif süreçte havuzda balıklarla birlikte
yüzerken incelemesini yapmaktadır.
Kantitatif Yöntem Kalitatif Yöntem
Kurum/Kuruluşta iş
analizi çalışmaları tamamlandıktan sonra toplanan bilgilerden
yararlanılarak analizi yapılan her kadro unvanı
için iş tanımı
ve gerekleri belgeleri düzenlenir.
İş
Tanımları
İş Tanımlarını Kim Hazırlar?
İnsan kaynakları
departmanı
veya dış
uzmanlar.
Tarafsızlık, işlerin niteliklerini kolayca anlama ve tarif edebilme becerisi gerekir.
Yönetici ve çalışanların görüşlerine başvurulmalıdır.
Bu belgelerin iş
tanımları
bölümünde ana hatları
ile şu noktalar yer alır:
•
İşin adı, organizasyon içindeki yeri,
•
İşin kısa tanımı
(işin temel fonksiyonu),
•
İş
ile ilgili görev ve sorumluluklar,
•
İşin gereği gibi yapılabilmesi için kullanılan yetkiler,
•
Bu işte çalışacak kişide bulunması
gereken özel ve genel nitelikler ve
•
Çalışma koşulları.
İş
Tanımları
3-İşe Alma ve Yerleştirme
İnsanKaynaklarıPlanlaması
İşgücüAçığı
Aday Araştırm
a ve Bulma
İşgücüSeçimi
İşe Alma ve Yerleştirmeİnsan kaynağı
ihtiyacının olduğu pozisyonun belirlenmesi
Pozisyonun iş
tanımlarının gözden geçirilmesi ve güncelleştirilmesi
Nitelikli adaylara ulaşmak için olası
kaynakların belirlenmesi (İç-Dış
Kaynak)
Örgüt büyüklüğüne ve izlenilen personel politikasına göre yarar ve maliyeti de tartarak, en etkin işe alma yöntemlerinin seçilip uygulanması
“Doğru işe doğru insan”
Eğitim ve geliştirme faaliyetleriyle hem çalışanın eski yetenek ve becerileri günün koşullarına uygun hale getirilecek hem de çalışanın yeni beceriler edinmesi sağlanacaktır . Böylece işletmelerde etkinlik ve verimlilik artacak; insan kaynağına yapılan yatırım işletmeye kâr olarak geri dönecektir.
4- Eğitim Yönetim Sistemi
1. İşbaşı
Eğitim Yöntemleri2. İş
Dışı
Eğitim Yöntemleri
3. Teknoloji Destekli Eğitim Yöntemleri
Eğitim Türleri
İşbaşı
Eğitim Yöntemleri
•
Yönetici gözetiminde eğitim•
Yetki göçerimi yoluyla eğitim
•
Formen aracılığıyla eğitim•
Oryantasyon eğitimi
•
Rotasyon eğitimi•
Takım çalışmalarına katılım yoluyla eğitim
•
Staj yoluyla eğitim•
Gösteri yoluyla eğitim
İş Dışı Eğitim Yöntemleri
•
Konferans•
Seminerler
•
Kurslar•
Training
group
(duyarlık) eğitimi
•
Örnek olay yöntemi•
Rol oynama yöntemi
•
İşletme oyunu yöntemi
Teknoloji Destekli Eğitim Yöntemleri
•
Multimedya
eğitim•
Bilgisayar destekli eğitim
•
Uzaktan eğitim
Eğitimin İşletmeye Sağladığı Yararlar
1.
Üretilen mal ve hizmetin kalitesinin artması2.
Hatalı
üretimin, bakım ve onarım giderlerinin
azalması3.
Yöneticilerin denetim yükünün hafiflemesi
4.
Personel devir oranının ve devamsızlığın azalması
5.
İşletmenin yenilik ve gelişmelere daha kolay uyum sağlayabilmesi
6.
Kurumsal iletişimin gelişmesi7.
İş
güvenliğinin sağlanarak, iş
kazalarının
azalması
Eğitimin Çalışana Sağladığı Yararlar
1.
Çalışanın işindeki deneme yanılma süresinin kısalması
2.
Yeni bilgi ve beceriler öğrenildikçe bireysel doyumun artması
3.
Çalışanın kendine güven duygusunun ve moralinin artması
4.
İş
yerinde insan ilişkilerinin gelişmesi ve uyuşmazlıkların azalması
2006 yılında MPM tarafından yapılan araştırmaya göre KOBİ’lerin %63,5’i eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden yararlanmaktadır. Eğitim ve danışmanlık hizmetlerinden yararlanan bu işletmelerin %42,3’ü eğitim ve danışmanlık ihtiyaçlarını kendi insan kaynağıyla, %38,7’si ise dış kaynaklardan karşılamaktadır.
(KOBİ’lerde
Eğitim ve Danışmanlık İhtiyaçları Analizi,MPM,2007)
6.İş
Değerlendirme ve Ücretlendirme
•
İş
değerlendirme; bir işin diğerine göre değerini belirlemek için biçimsel ve sistematik olarak karşılaştırılmasını
içerir.
•
Personeli değil işi değerlendirmektir.•
Dengeli ve adaletli ücret sisteminin kurulması
sağlanır (temel ücret).
Yöntemleri
•
Sayısal olmayan;–
Sıralama yöntemi
–
Kart sıralama–
Sınıflama
•
Sayısal olan;–
Puanlama
–
Faktör karşılaştırma
Ücret Sistemleri
Ücret, bir işletmede çalışanların bedensel ve düşünsel emeğinin karşılığıolarak ödenen bedeldir.
Çalışanların işe katkılarına karşılık olarak ödenecek ücretin belirlenmesi sistemine “ücretlendirme sistemi” denir.
Ücretlendirme Sisteminde İzlenmesi Gereken İlkeler
Eşitlik ilkesiDengeli ücret ilkesiCari ücrete uygunluk ilkesiYükselme ile orantılı ücret ilkesiBütünlük ilkesiNesnellik ilkesiAçıklık ilkesi
İyi Bir Ücretlendirme Sistemi’nin Temel Amaçları
Nitelikli personeli işletmeye çekebilmekNitelikli personeli işletmede tutabilmekPersoneli gereğince motive edebilmek
Ücret Sistemi Aşamalarıİş
Analizleri
İş Değerlendirme
Piyasa Ücret Araştırmaları
Ücretlendirme
7.Endüstriyel ilişkiler
•
Sendikalarla yapılan görüşme sonucu diğer sosyal konularda uzlaşmaya varılması
ve nihayet toplu sözleşmelerin
düzenlenmesi söz konusudur.
8.İş Güvenliği ve İşçi Sağlığı
•
Çalışanların sağlık ve güvenlik açısından, özellikle iş
kazalarına ve meslek
hastalıklarına karşı
koruma altına alınmasına ilişkin çalışmalara yer verilir.
9.Bilgi Sistemleri
•
İnsan kaynaklarının giderek karmaşıklaşması
nedeniyle işlerin daha
düzenli ve sistematik olarak yürütülmesi ve izlenmesi açısından bilgi destek sistemlerinden geniş
olarak yararlanılır.
10- Kariyer Planlama Sistemi
Kariyer planlama çalışanın işletmedeki mevcut konumunun farkında olması, bir sonraki adımda nerede hangi statüde olacağını
bilmesi,gelişme seyrine uygun
hazırlıklar yapabilmesi kısacası
çalışanın kendini geleceğe hazırlaması
için önemli
bir araçtır.
Kariyer Planlama Sistemi1.
İnsan kaynağının etkin olarak kullanılmasını
sağlayarak verimliliği ve performansı
artırır.2.
Çalışanlar arasında eşitlik sağlar.
3.
İç
kaynaklara terfi olanağı
sağlar.4.
Çalışanları
ve iş
başarısını
geliştirir.
5.
İşletmeye bağlılığı
artırır.6.
Kişilerin iş
tatminlerinin artmasını
sağlar.
7.
Çalışanların eğitim ihtiyaçlarını
belirleyerek açıklarını
kapatmaları
için yönlendirici olur.
Kariyer Planlama Sistemi Uygulamaları
İç işe alımTerfiTransfer ve yer değiştirmeİşten çıkarmaEmeklilikOryantasyonYönetici geliştirmeÖrgütsel yedekleme
Kariyer Planlamada Bireyin Sorumlukları
1.
Sahip olduğu bilgi, beceri, yetenekleri ve eksik yönlerini bilmek, kendini dürüstçe değerlendirmek.
2.
Ulaşabileceği kariyer olanaklarını değerlendirmek.
3.
Bireysel özellikler ile kariyer olanaklarını uyumlaştırmak
4.
Amaçlanan kariyer olanaklarına ulaşmak için hedefler belirlemek ve ilgili planlar yapmak.
Kariyer Planlamada Kurumun Sorumlulukları
1.
Sahip olduğu insan kaynağını
genel olarak gözden geçirmek
2.
Çalışanların yükselme biçim ve şartlarını belirlemek
3.
Çalışanları
izlemek ve performanslarını değerlendirmek
4.
Kariyer olanakları
konusunda çalışanlara danışmanlık yapmak
5.
Kariyer olanaklarına yönelik eğitimler gerçekleştirmek.
İK Uzmanı
3 Tipde
Beceriye Sahip Olmalı
•
İK Yönetimi•
İşletme Yönetimi
•
Değişim Yönetimi
İK Yönetimi Becerisi
•
İşgücü
planlaması•
Personel yerleştirme(işe alma ve seçim)
•
Tazminat•
Sigorta yönetimi
•
Çalışan ve işgücü
ilişkisi(olumlu eylem, çeşitlilik, çalışan yardımı, vs)
•
Eğitme ve geliştirme•
İK Bilgi sistemi
İşletme Yönetim becerileri
•
Stratejik planlama•
Süreç
teknolojisi(işletmenin)
•
Mali analiz
Değişim Yönetim Becerileri
•
Veri analizi(soyut ve somut verilerin elde edilmesi)
•
İkna yeteneği•
Liderlik
İşletmede meydana gelen değişimi ortaya koymak amacıyla 5 göstergeden yararlanılır.•
Maliyet
•
Zaman•
Hacim ölçüsü
•
Hatalar•
İnsan tepkisi
•
Yönetim Ölçme ile başlar•
Ölçemeyeceğimiz şeyi yönetemeyiz.
•
Sürecin etkinliğini ve etkiliğini değerlendireceğimiz somut veriler olmadıkça, bir işletme birimine sadece nezaret ediyor oluruz, bu onu yönettiğimiz anlamına gelmez.
Ölçüm sürecinde 3 çeşit veriye ihtiyacımız olacaktır
•
Müşteri memnuniyeti•
Süreç
kalitesi
•
Verimlilik ölçümü
Performans Ölçüm Matrisi
Hizmet Kalite Verimlilik
Maliyet
Zaman
Hacim
Hatalar
İnsan Tepkileri
Performans Ölçüm Matrisi
Hizmet Kalite Verimlilik
Maliyet Birim Maliyet
Zaman Tepki Süresi
Hacim Üretim Miktarı
Hatalar Hata düzeyi
İnsan Tepkileri Müşteri memnuniyeti
İK Katkısının Ölçümü
İçin Veri Toplanması
•
Ön Hazırlık•
Soru formları
ve anketler
•
Mülakatlar ve odak grup kullanımı•
Gözlem
•
Performans verilerinin gözlemlenmesi•
Eylem planları
ve performans sözleşmeleri
•
Uygun yöntemin seçilmesi
Ön Hazırlık Konuları
•
Değerlendirme Düzeyleri•
Veri çeşitleri
belirlenmelidir.
Düzey Özet Betimleme Örnek1.
Tepki Katılımcıların İK programına
ya da girişimine tepkisini ölçer.
Program ile çalışanın memnun edilmesi
2. Öğrenme Becerileri, bilgiyi ve tutum değişikliklerini ölçer.
Politika hakkında bilgi; denetleyicinin becerileri
3.Uygulama İşteki ve İK program ya da girişiminin özgül
uygulamalarındaki davranış değişikliklerini ölçer.
Siyasanın uygulanması; çalışan alışkanlıklarındaki
değişim
4.İşletmeye etkisi
İK programının ya da girişiminin işletme üzerine
etkisini ölçer.
İş
devamsızlığı
ve memnuniyetsizliğinde
azalma5.Yatırım
getirisiSonuçların parasal değeri ile
genellikle yüzde olarak ifade edilen İK programının ya da
girişiminin maliyetini karşılaştırır.
Programın yatırım getirisinin yüzde olarak
ifadesi
Değerlendirme seviyelerinin özellikleri
Soyut ve Somut Verilerin Sınıflandırılması
•
Somut veriler; ölçümü
ve parasal değerlere çevrilmesi kolay, nesnel verilerdir.
•
Soyut veriler; parasal değerlere çevrilmesi zordur, daha öznel niteliktedir.
Somut Veri ÖrnekleriÇıktı: İmalat sayısı, Satış
sayısı, Sevkiyat
, Verimlilik
İşlem gören başvurularZaman: Kayıp zaman, Fazla mesai, Proje süresi
Plan zamandan sapma, Denetleme süresiSiparişe cevap verme süresi, EtkililikZamanında yapılan sevkiyat
Maliyetler :
Bütçe farkları, Birim maliyetler, Kaza maliyetleri
Satış
masrafları, Maliyet muhasebesiKalite: Hurda, Hata oranları, Standartlardan sapma
Yeniden işleme
Soyut Veri Örnekleriİş
alışkanlıkları İşe devamsızlık, geç
gelme, iletişim
bozuklukları, aşırı
mola verme
Yeni beceriler Verilen kararlar, çözülen sorunlar, dinleme, danışmanlık başarısı, yeni becerileri kullanma
niyeti, yeni becerilerin kullanım sıklığı
İş
ortamı Memnuniyetsizlik sıklığı, iş
tatmini, personel değişim hızı, açılan davalar
Gelişme/ilerleme
Terfi sıkılığı, zam sıklığı, transfer talepleri, iş verimliliğindeki artış, performans değ.puanları
Tutumlar Olumlu tepkiler, çalışan sadakati, artan güven
İK Program ve Girişim Etkilerinin Diğerlerinden Ayrımlandırılması
•
İK uygulamasının ardından, işletme performansı
artmış
ise….
•
Yönetici: bu iyileştirmenin tam olarak ne kadarı
İK programından kaynaklanıyor?
•
Cevap: …..??
Yöntemler
•
Kontrol Grubu•
Eğilim çizgisi analizi
•
Katılımcıların etki tahmini•
Amir ve yöneticilerin etki değerlendirmesi
•
Stratejilerin kullanımı
İŞ
ANALİZİ
İşin niteliğini ve o işin görüldüğü
çevre ve koşulları
gözlem ve inceleme yoluyla belirleme ve bunlarla ilgili bilgileri yazıya dökme işidir.
İş
Analizi
İşi oluşturan
faaliyetler ve ödevler ile işin yürütülmesi için gerekli eğitim, deneyim, çaba ve sorumluluk düzeyleri
belirlenir.
Diğer yandan da söz konusu işin hangi koşullar altında yapıldığı
öğrenilir.
İş
Analizi çalışanın ne yaptığı
ve hangi niteliklere sahip olması
gerektiğini
saptar.
İş
Etüdü
yapılan her iş
için bir standart zaman saptar, iş
basitleştirilmesini ve yöntem geliştirilmesini amaçlar.
Analiz formlarının hazırlanması
–
Bilgi toplama•
Mevcut organizasyon yapısı
•
Yürütülen faaliyetler•
Görev, sorumluluk ve yetkiler
•
İşin gerektirdiği bilgiler•
Çalışma koşulları
•
Sorun alanları–
Analizlerin anket, gözlem ve görüşme yöntemleri ile yapılması
İş
Analizlerinin Uygulama Aşamaları
•Uygulanacak yöntem ve araçların belirlenmesi •Tanıtma•İş
analizcilerinin seçimi ve eğitimi
•İş
analizleri ile ilgili ön bilgilerin toplanması•Mevcut kadro unvanlarının incelenmesi ve analiz edilecek işlerin belirlenmesi•Anket, gözlem ya da görüşme yöntemlerinden birini/birkaçını
uygulayarak işlerle ilgili bilgilerin
toplanması•Bu bilgilerden yola çıkılarak organizasyonu gerçekleştirmek ve iş
tanımı
ve gerekleri belgelerini
hazırlamak
Uygulanacak Yöntem ve Araçlar
Anket Gözlem Görüşme
İş Analizi Yöntemleri
Görüşme Yöntemi
Analiz edilecek işin içeriğini oluşturan görevlerin,
işin başarılı
bir biçimde yerine getirilebilmesi için çalışandan
beklenen niteliklerin, işe ilişkin çalışma koşullarının saptanması
önceden hazırlanmış
soru formları
aracılığı
ile yapılır.
Soru Formlarının Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Noktalar:
•
Sorular istenen bilgilerin ayrıntı
derecelerine göre hazırlanmalıdır.
•
Sorular birbirini izleyen ve genelden özele inen ve birbirini tamamlayan bir sıra içinde düzenlenmelidir.
•
Sade bir dil ve standart kavramlar kullanılmalıdır.
•
Açık uçlu sorulardan kaçınılmalı, daha çok seçenekli sorular sorulmalıdır.
•
Sorular, analizciler arasında farklı
görüşler ortaya çıkmasını önleyecek şekilde hazırlanmalıdır.
Görüşme Sırasında Analizcinin Dikkat Edeceği Noktalar
•
Analizci ve görüşülecek kişi rahat bir ortamda, belli bir süre kısıtlaması
olmaksızın görüşmelidirler.
•
Zaman seçimi çalışanın işini aksatmayacak şekilde yapılmalıdır.
•
Çalışana kendi kişisel değerlendirmesi değil yaptığı
işin değerlendirildiği açıklanmalıdır.
•
Gereksiz ayrıntılara girilmemelidir.
•
Eksik bilgi bırakılmamalıdır.
•
Çalışana olumsuz müdahaleler yapılmamalı, münakaşa ve tartışmaya yol açılmamalıdır.
•
Görüşme yapıldıktan sonra analizci aldığı
yanıtları
çalışanın amiri ile gözden geçirerek gerekirse düzeltmeler yapılmalıdır.
Tanıtmaİş
analizi çalışmalarının örgüt içinde tam bir kabul görebilmesi
için en üst düzeyden en alt düzeye kadar tüm çalışanlara programın
amacının,
getireceği yararların,
uygulanacak yöntemlerin iyice açıklanmasına bağlıdır.
Bu tanıtım;
•
Yazılı
metinler•
Konferanslar
•
Grup toplantıları
ile gerçekleştirilebilir
İş
Analizcilerinin Seçimi ve Eğitimi
İnsan Kaynakları, Organizasyon ve Metod, İş
Hazırlama, Endüstri Mühendisliği, Üretim Planlama bölümlerinde 2 –
3 yıl iş
deneyimi olan
elemanlar analiz çalışmaları
için tercih edilmelidir.
Çalışma grubunun iç
organizasyonu önemlidir.
Uygun bir yetki ve sorumluluk dağıtımı
sağlanmalı, görev tanımları yapılmalı.
Çalışma grubu içinde, varsa sendika temsilcilerine de yer verilmeli.
Teşekkürler…