seminariewerk doorverwijzing naar de dietist
DESCRIPTION
Afstudeerwerk Doorverwijzing naar de diëtistTRANSCRIPT
![Page 1: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/1.jpg)
Verwijzing naar een diëtist bij patiënten met chronische nierinsufficiëntie Waar gaat het mis?
Tessa Vansant, Nathalie Dessers, Karolien Lemmens, Stefanie Geens, Katrien Bollen, Gunther Cloosen
Dr. G. Van Pottelbergh
![Page 2: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/2.jpg)
INHOUD
1. Inleiding
2. Methodologie
3. Resultaten
4. Conclusie
5. Tot slot..
![Page 3: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/3.jpg)
1. Inleiding
• Chronische nierinsufficiëntie (CNI)o Structurele of functionele nierschadeo ≥ 3 maanden aanwezig (2 metingen)
• Prevalentieo 13% in Vlaanderen
(!) Vergrijzing van de bevolking
(!) Toename diabetes mellitus
- Van Pottelbergh G et al. 2012.- Van Pottelbergh G et al. 2010.
![Page 4: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/4.jpg)
• Stadia chronische nierinsufficiëntie:
1. Inleiding
Stadium Beschrijving GFR (in ml/min/1,73m²)
1 Nierschade en normale GFR >90
2 Nierschade en licht gedaalde GFR 60-89
3A Matig verlaagde GFR 45-59
3B Matig verlaagde GFR 30-44
4 Ernstig verlaagde GFR 15-29
5 Nierfalen <15 of dialyse
Tekenen van nierschade:-persisterende microalbuminurie of proteïnurie-persisterende hematurie (na exclusie van andere oorzaken)-structurele afwijkingen van de nier (polycystische nieren, reflux nefropathie)-chronische glomerulonefritis
Van Pottelbergh G et al. 2010.
![Page 5: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/5.jpg)
Wetenschappelijke evidentie over dieet
• Weinig evidentie
• Indirecte evidentie (consensus)
• Niet eenduidig
![Page 6: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/6.jpg)
Waarom dieetadvies?
o Vermindering cardiovasculaire risico
o Voorkomen complicaties CNI• Uremie en anorexie • Ionenstoornissen
- Hyperkaliëmie- Hyperfosfatemie- Hypocalciëmie
• Zout-waterbalans
- Van Pottelbergh G et al. 2012.- Van Pottelbergh G et al. 2010.- KDIGO. 2013.
![Page 7: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/7.jpg)
Wie heeft baat bij een dieet?
o Alle stadia CNI: leefstijlveranderingen• Huisarts• Eventueel diëtist
o CNI Stadium 4-5: gespecialiseerd dieetadvies• Diëtist en nefroloog!• Vroeger???
• (Hypertensie, hypercholesterolemie, diabetes mellitus)
- Van Pottelbergh G et al. 2012. - Van Pottelbergh G et al. 2010.- KDIGO. 2013.
![Page 8: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/8.jpg)
Welk dieetadvies?
![Page 9: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/9.jpg)
Welk dieetadvies?
• Proteïne normalisatie
o 0,8g/kg/dag
(!) Malnutritie
(!) Verminderde levenskwaliteit
- Van Pottelbergh G et al. 2012.- Van Pottelbergh G et al. 2010.- KDIGO. 2013.
![Page 10: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/10.jpg)
• Glycemiecontroleo Diabetes Mellitus!
• Zout normalisatie o 5-6g per dag
• Fosfaatinnameo Forsfor normalisatie bij hyperfosfatemie
• Kaliuminnameo Kaliumsparend dieet i.g.v. hyperkaliëmie
- Van Pottelbergh G et al. 2010.- KDIGO. 2013.- Shroff R. 2013.- Foley RN et al. 2005.- Shingarev R et al. 2010.
![Page 11: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/12.jpg)
Zorgtraject CNI: terugbetalingsregels
• Recht op terugbetaald consult diëtist: minimum 30min
o Stadium 3B: 2 consultaties/jaar
o Stadium 4: 3 consultaties/jaar
o Stadium 5: 4 consultaties/jaar
http://www.zorgtraject.be
![Page 13: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/13.jpg)
Onderzoeksvraag
Wat zijn de drempels bij huisartsen voor het doorverwijzen van patiënten met CNI naar een diëtist?
Wat zijn de opvattingen van de patiënten en de diëtisten hieromtrent?
![Page 14: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/14.jpg)
2. Methodologie
• Anonieme enquêtes bij drie groepen:o Huisartsen o Diëtisten o CNI-patiënten: groep 1 en groep 2
ResponspercentagesGecontacteerd Geantwoord Respons %
Huisartsen 483 7215%
Diëtisten 455 11432%
Patiënten via huisarts 112 4843%
Patiënten via raadpleging nefro
/ 42/
![Page 15: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/15.jpg)
3. Resultaten Werksetting en zorgtraject
Huisartsen• Werksetting
o Huisartsengroepspraktijk: 51%
o Multidisciplinaire groepspraktijk• Met diëtist:
24%• Zonder
diëtist: 7%o Solo: 18%
Diëtisten• Werksetting
o Multidisciplinaire groepspraktijk: 30%
o Diëtistengroepspraktijk: 5%
o Solo: 65%
Patiënten• Zorgtraject
– Groep 1: 35%– Groep 2: 62%
![Page 16: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/16.jpg)
3. Resultaten Doorverwijsgedrag huisarts
Verwijzen patiënten naar Procent
Nee 21%
Soms 55%
Vaak 21%
Altijd 3%
Slechte doorverwijzing: 76%!
![Page 17: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/17.jpg)
3. Resultaten Doorverwijsgedrag huisarts
• Redenen om niet door te verwijzen:o Niet aan gedachto Advies gezond eten is voldoendeo Slechts zeldzaam een indicatieo Enkel op specialistisch advies / al gestart in ziekenhuis
![Page 18: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/18.jpg)
3. Resultaten Wie moet verwijzen?
Doorverwijzing Resultatenhuisarts
Resultatendiëtist
Door de huisarts 29% 59%
Door de nerfoloog 4% 25%
Zowel nefroloog, als huisarts
60% 10%
Op eigen initiatief van de patiënt
7% 0%
Geen idee / 6%
Totaal 72 114
- Meer diëtisten vinden het de taak van de huisarts (p<0.05)
- Huisartsen willen toch een rol: 89%
![Page 19: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/19.jpg)
3. Resultaten Diëtisten & CNI-patiëntencontacten
Aantal CNI-patiëntencontacten
Aantal diëtisten
0/j (47) 41%
1/j (5) 4%
2/j (3) 3%
1/mnd (34) 30%
2/mnd (13) 11%
>2/mnd (12) 11%
52% van de diëtisten komt regelmatig in contact met een CNI-patiënt
![Page 20: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/20.jpg)
3. Resultaten Ervaring diëtist – relatie patiëntencontacten
Aantal CNI-patiëntencontacten
Goede doorverwijzing(>50%)
Slechte doorverwijzing
(<25%)
Regelmatig 53% 39%
Zelden tot nooit 13% 82%
De diëtisten die meer met CNI-patiënten in contact komen, melden ook meer doorverwijzingen (p<0.05)
![Page 21: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/21.jpg)
3. Resultaten Doorverwijservaring diëtist – relatie zorgtraject
Aantal diëtisten die een goede
verwijzingen rapporteren
(>50%)
Aantal diëtisten die een slechte verwijzing
rapporteren(<25%)
TotaalAantal diëtisten
ZT + 67% 33% 36
ZT - 30% 70% 23
59
De doorverwijzing verloopt vlotter wanneer patiënten ook in het zorgtraject zijn opgenomen.
![Page 22: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/22.jpg)
3. Resultaten Doorverwijsideeën diëtist - relatie werksetting
Setting Slechte doorverwijzing
(<25%)
Goede doorverwijzing
(>50%)
Totaal aantal diëtisten
Multidisciplinaire groepspraktijk
67% 33% 33
Alleen 68% 32% 72
Een multidisciplinaire werksetting gaat niet gepaard met een betere doorverwijzing
![Page 23: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/23.jpg)
3. Resultaten Verwijsbrief
Huisarts
• Rookgedrag
• BMI
Diëtist
• Labo-resultaten
• Te nemen
maatregelen
Beide
1. Diagnose en
stadium
2. Zorgtraject
3. Diabetes + HbA1c
![Page 24: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/24.jpg)
3. Resultaten Drempels
Huisarts• Patiënt
• Kostprijs & kennis terugbetaling
Diëtist
• Arts
• Kennis terugbetaling – HA/nefroloog
• Samenwerking HA-diëtist
• Kennis terugbetaling – pt
• Ziekenhuis
![Page 25: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/25.jpg)
3. Resultaten Maatregelen
• Diëtisteno Bewustwording van de huisartso Bewustwording van de patiënto Empowerment van de patiënto Doorverwijzing vroeger in traject
![Page 26: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/26.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Doorverwijzing naar diëtist
Doorverwijzing naar diëtist?
Patiëntengroep 1 Patiëntengroep 2
Eigen initiatief 13% 9%
Huisarts 10% 17%
Nefroloog 23% 24%
Andere arts 13% 12%
Nooit bij diëtist geweest 42% 38%
![Page 27: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/27.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Doorverwijzing naar diëtist door huisarts
Patiëntengroep 1 Patiëntengroep 2
31% 29%
Patiënten in zorgtraject Patiënten buiten zorgtraject
49% 13%
![Page 28: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/28.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Bereidwilligheid
Hoe sta je ten opzichte van een doorverwijzing?
Patiëntengroep 1 Patiëntengroep 2
Ik zou zeker gaan 43% 67%
Ik zou niet gaan 57% 33%
Hoe sta je ten opzichte van een doorverwijzing?
Patiënten in zorgtraject Patiënten buiten zorgtraject
Ik zou zeker gaan 60% 51%
Ik zou niet gaan 42% 51%
![Page 29: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/29.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Redenen om niet naar diëtist te gaan
• Ik heb dat niet nodig, het is niet nuttig
• Ik weet al wat ik moet doen en zal er zelf op letten
• Ik wil het plezier van eten niet opgeven
• Ik ben tevreden zoals ik ben, ik wil niet vermageren
![Page 30: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/30.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Speelt het financiële een rol?
Patiënten in zorgtraject
Patiënten buiten zorgtraject
Financiële drempel 5% 4%
Patiëntengroep 1 Patiëntengroep 2
Financiële drempel 8% 0%
![Page 31: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/31.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Ervaringen met de diëtist
Ervaringen bij de diëtist Patiëntengroep 1 Patiëntengroep 2
Negatief 4 % 4%
Eerder negatief 7 % 8%
Neutraal 41 % 42%
Eerder positief 26 % 11%
Positief 22 % 35%
![Page 32: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/32.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Ervaring: waarom?
Negatief
• Dieet is te moeilijk
• Ik hou het niet vol
• Het haalt niets uit
• Geen goede informatie
Positief
• Diëtist was vriendelijk
• Ik voel me er beter bij, ik wil verder vermageren
• Goede informatie
![Page 33: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/33.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Dieetmaatregelen
Welke maatregelen zijn belangrijk voor uw nieraandoening?
Patiëntengroep 1
Patiëntengroep 2
Zoutinname beperken 42 % 60%
Meer antioxidantia 3 % 2%
Fosforinname beperken 7 % 12%
Eiwitinname beperken 7 % 14%
Voldoende vitamine C 10 % 17%
VVZ beperken 14 % 24%
Geen 17 % 14%
![Page 34: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/35.jpg)
3. Resultaten Patiënten – Zorgtraject
• Betere doorverwijzing naar diëtist
• Vaker over doorverwijzing gesproken met arts
• Betere ervaring met diëtist
• Meer tevreden over begeleiding van huisarts
• Even bereidwillig om naar een diëtist te gaan
![Page 36: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/36.jpg)
4. Conclusies (1)
• Slechte doorverwijzing van huisarts naar diëtist
• Verwijzing meestal door nefrologen
o Huisartsen: gedeelde taak huisarts-nefroloog
o Diëtisten: taak van huisarts
![Page 37: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/37.jpg)
4. Conclusies (2)
• Drempelso Patiënten: zien het nut niet in, zien diëtist eerder als
‘vermageringsconsulent’o Huisartsen: patiënten willen niet gaano Diëtisten: huisartsen moeten patiënten meer motiveren
o Kostprijs ≠ drempel!
Oplossing: Empowerment van patiënt?
![Page 38: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/38.jpg)
4. Conclusies (3)
• Zorgtrajecto Betere doorverwijzing naar diëtisto Betere bewustwording bij patiënten
• CNI• Jobinhoud diëtist
![Page 39: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/39.jpg)
5. Tot Slot… Beperkingen van de studie
• Kleine onderzoekspopulatie
• Kennistoets voor diëtisten
• Gevalideerde en vereenvoudigde vragenlijsten
• Louter beschrijvend onderzoek
![Page 40: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/40.jpg)
5. Tot Slot… Communicatie HA – Diëtist: De verwijsbrief
DIAGNOSE CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE:
Stadium ………………….
ADMINISTRATIEF
Aantal sessies: ……..
Diagnose diabetes mellitus type 2: Ja - Laatste HbA1c:….. Neen
Patiënt heeft een zorgtraject chronische nierinsufficiëntie: Ja Neen
KLINISCH ONDERZOEK
Bloeddruk:……..
BMI: ……………….LEVENSSTIJLLichaamsbeweging:
Onmogelijk Onvoldoende Voldoende Recreatiesport Competitiesport
Rookstatus: Roker Nooit gerookt Ex-roker: gestopt met roken sinds:
……/……/………
![Page 41: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/41.jpg)
Communicatie HA – DiëtistDe verwijsbrief
LABORESULTATEN (of kopie van labo in bijlage)
Nuchtere glycemie: …………………
HbA1c: …………………
Totaal cholesterol: …………………..
LDL cholesterol: ………………………
HDL cholesterol: ………………………
Triglyceriden: ………………………….
Serum creatinine:…………………….
eGFR (MDRD formule): ……………
URINE:
Proteïne/Creatinine ratio:………
Albumine/Creatinine ratio: ……
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
Datum: ……/……/………
![Page 42: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/42.jpg)
Communicatie HA – DiëtistDe verwijsbrief
DIEETADVIES
Maximale proteïne-inname (g/kg/d): ……..
Maximale zoutinname (g/kg/d): ………
Kaliumsparend dieet: ……….
Fosfaatbeperking: …………
Vochtinname (l/d): …………..
Dieet reeds met de patiënt besproken? ………..
REDEN VERWIJZING
…………………………………..
![Page 43: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: Seminariewerk Doorverwijzing Naar De Dietist](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062709/5591064d1a28aba56f8b466f/html5/thumbnails/44.jpg)
Bronvermelding• Van Pottelbergh G, Avonts M, Cloetens H, Goossens M., Maes S, Van Heden L, et al. Chronische
nierinsufficiëntie. Richtlijn voor goede medische praktijkvoering. Domus Medica vzw 2012; 1-24.
• Van Pottelbergh G, Van Heden L, Maes S, Jamar S, Smets S, Claes K. Chronische nierschade. Aandachtspunten voor clinici. UZ Leuven, ACHG, KULeuven 2010; 3-50.
• KDIGO. Clinical Practice Guideline for the Evaluation and Management of Chronic Kidney Disease. Kidney International Supplements 2013; 3.
• Shroff R. Phosphate is a vascular toxin. Pediatr Nephrol 2013; 28(4): 583–593.
• Foley RN, Wang C, Collins AJ. Cardiovascular risk factor profiles and kidney function stage in the US general population: the NHANES III study. Mayo Clin Proc 2005; 80(10): 1270-1277.
• Shingarev R, Allon M. A physiologic based approach to the treatment of acute hyperkalemia. American journal of kidney diseases 2010; 56(3): 578-584.
• Zorgtrajecten. Chronische nierinsufficiëntie. Internetsite INAMI-RIZIV 2009. Beschikbaar via http://www.zorgtraject.be/NL/Bibliotheek/pdf/Brochure%20specialiste%20CNI%20NL%20web.pdf. Geraadpleegd 2014 juni 5.