saffron (crocus satious l.) and its crocin and crocetin...

23
Journal of Clinical Excellence Saffron (Crocus satious L.) and its Crocin and Crocetin toxicity against normal and tumor cells: A systematic review Alireza Milajerdi 1 , Fahimeh Haghighatdoost 2 , Leila Azadbakht 3* 1.Master candidate in nutrition, Nutrition and Dietetics College, Tehran University of Medical Sciences, Iran. 2. PhD candidate in nutrition, Nutrition and Food Sciences College, Isfahan University of Medical Sciences, Iran. 3.Professor, Food Security Research Center, Isfahan University of Medical Sciences and Department of Community Nutrition, School of Nutrition and Food Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan and Department of Community Nutrition, School of Nutritional Sciences and Dietetics, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. *. Corresponding Author: E-mail: [email protected] (Received 28 May 2015; Accepted 30 November 2015) Abstract Saffron is a spice that its preventive and curative effects against cancer have been seen in the studies. However, there are some worries about saffron toxicity against normal cells. This is the first study that has reviewed the toxicity of saffron extract and its’ constitutes on normal and cancer cells. To search English studies, the articles of Pub Med, Science Direct and Google Scholar databases, and to search Persian articles SID and Magiran databases database were searched. Totally, 65 English and 5 Persian articles have used for the review. Saffron has a selective toxicity against cancer cells, with mechanisms including inhibition of RNA and DNA synthesis and increasing apoptosis. Crocin has considered as the most important anticancer agent of saffron; the effect may be due to make changes in gene expression and due to apoptosis induction in cancer cells. Crocetin has an inhibitory effect on the growth of cancer cells. The effect of crocetin may be due to reduced synthesis of DNA, RNA and protein in neoplastic cells, inhibition of RNA polymerase II, and interaction with histone H1 and H1-DNA structures. Saffron and its’ crocin and crocetin have also shown anticancer and cancer-preventive effects in animal models of cancer. In the other hand, The Lethal dose, 50% (LD50) for the saffron and its’ constitutes against normal cells is very high. So, the results suggests that saffron extract and its crocin and crocetin have a selective toxicity against cancer cells and cancer preventive functions. However, Saffron and its’ constitutes toxicity against normal cells is quite low and they are even non-toxic in oral administration. Keywords: Cancer, Crocetin, Crocin, Saffron, Saffron toxicity. J ClinExc 2015; 4(Special Issue): 33-55 (Persian). Review 33

Upload: others

Post on 22-May-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Journal of Clinical Excellence

Saffron (Crocus satious L.) and its Crocin and Crocetin toxicity against normal and tumor cells: A systematic review

Alireza Milajerdi1, Fahimeh Haghighatdoost2, Leila Azadbakht3*

1.Master candidate in nutrition, Nutrition and Dietetics College, Tehran University of Medical Sciences, Iran. 2. PhD candidate in nutrition, Nutrition and Food Sciences College, Isfahan University of Medical Sciences, Iran. 3.Professor, Food Security Research Center, Isfahan University of Medical Sciences and Department of Community Nutrition, School of Nutrition and Food Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan and Department of Community Nutrition, School of Nutritional Sciences and Dietetics, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran. *. Corresponding Author: E-mail: [email protected]

(Received 28 May 2015; Accepted 30 November 2015)

Abstract

Saffron is a spice that its preventive and curative effects against cancer have been seen in the studies. However, there are some worries about saffron toxicity against normal cells. This is the first study that has reviewed the toxicity of saffron extract and its’ constitutes on normal and cancer cells. To search English studies, the articles of Pub Med, Science Direct and Google Scholar databases, and to search Persian articles SID and Magiran databases database were searched. Totally, 65 English and 5 Persian articles have used for the review. Saffron has a selective toxicity against cancer cells, with mechanisms including inhibition of RNA and DNA synthesis and increasing apoptosis. Crocin has considered as the most important anticancer agent of saffron; the effect may be due to make changes in gene expression and due to apoptosis induction in cancer cells. Crocetin has an inhibitory effect on the growth of cancer cells. The effect of crocetin may be due to reduced synthesis of DNA, RNA and protein in neoplastic cells, inhibition of RNA polymerase II, and interaction with histone H1 and H1-DNA structures. Saffron and its’ crocin and crocetin have also shown anticancer and cancer-preventive effects in animal models of cancer. In the other hand, The Lethal dose, 50% (LD50) for the saffron and its’ constitutes against normal cells is very high. So, the results suggests that saffron extract and its crocin and crocetin have a selective toxicity against cancer cells and cancer preventive functions. However, Saffron and its’ constitutes toxicity against normal cells is quite low and they are even non-toxic in oral administration.

Keywords: Cancer, Crocetin, Crocin, Saffron, Saffron toxicity.

J ClinExc 2015; 4(Special Issue): 33-55 (Persian).

Review

33

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

یـالینــی بــالــلــه تعــمج پژوهشی -آموزشی

)33-55(سفره ایمنی غذا از مزرعه تاویژه نامه چهارم دوره

یک : هاي سرطانی و طبیعیسمیت زعفران، کروسین و کروستین آن بر ضد سلول مرور منظم

*3، لیال آزادبخت2قت دوست، فهیمه حقی1علیرضا میالجردي چکیده

با این وجود . سرطان در مطالعات دیده شده است هیعلاي است که تاکنون اثرات پیشگیرانه و درمانی آن زعفران ادویه این مرور براي اولین بار به صورت منظم سمیت . هاي طبیعی وجود داردهایی در مورد سمیت زعفران بر علیه سلولنگرانی

براي جستجوي مطالعات انگلیسی از . سرطانی و طبیعی بررسی کرده است يها سلول ضداجزاي آن را بر زعفران و . شد استفاده Magiran و SIDبراي مقاالت فارسی از پایگاه و Google Scholar و Pub Med ،Science Directهاي پایگاه

RNAها، زعفران از طریق مهار سنتز اساس یافتهبر. ده شدندمقاله فارسی در این مرور استفا 5مقاله انگلیسی و 65 درمجموعتغییراتی در سطح ژن واسطه بهکروسین زعفران . هاي سرطانی داردسلولایش آپوپتوز، سمیت انتخابی بر ضدافز و DNA و

تین ممکن کروس. شودزعفران شناخته می یسرطان ضدترین ترکیب مهم عنوان بههاي سرطانی و القاي آپوپتوز در سلولهاي نئوپالستیک و تداخل با ساختار سلول در IIمراز یپل RNAپروتئین، مهار و DNA ،RNAاست از طریق کاهش سنتز

هاي زعفران، کروسین و کروستین آن در مدل. هاي سرطانی را مهار کندتعدادي از سلول رشد H1-DNA و H1هیستون از طرفی. دهندها نشان میاز سرطان در انواع زیادي از سرطان کنندهو پیشگیري یسرطان ضدحیوانی نیز اثرات Lethal dose 50%)LD50( بنابراین، زعفران، کروسین ؛طبیعی بسیار زیاد است يها سلول ضدبراي زعفران و اجزاي آن بر

در عین حال سمیت . سرطانی و اثرات پیشگیرانه از سرطان دارند يها سلول ضدو کروستین زعفران اثرات سمیت انتخابی بر .هستند یسم ریغهاي طبیعی بسیار کم است و در دریافت دهانی، زعفران و اجزاي آن بر ضد سلول

.، سرطان، سمیت زعفران، کروستین، کروسینزعفران :يدیکل يها واژه

مقدمه

ادعا .در جهان است ریوم مرگترین علت سرطان مهم-ه سرطان مبتال میب هرسالهمیلیون نفر 8شود بیش از می

مورد جدید ابتال به سرطان و 1530000حدود . شونددر 2010سرطان در سال براثرمرگ 570000حدود

دهند که نشان می مطالعات .)1(تآمریکا رخ داده اسها با انتخاب سبک زندگی صحیح و بیشتر سرطان

تغییرات مناسب در محیط پیرامونی، از جمله انتخاب

به .)2،3(هستند يریشگیپ قابلغذایی، صحیح نوع رژیم دلیل وجود عوارض جانبی متعدد داروهاي رایج مصرفی

هاي هاي اخیر درمانبراي درمان سرطان، در سالدر این میان . اندجایگزین بسیار مورد توجه قرار گرفته

) Chemoprevention(پیشگیري با ترکیبات شیمیایی .)4(توجه زیادي به خود جلب کرده است

.، دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایرانیشناس میرژدانشجوي کارشناسی ارشد علوم تغذیه، دانشکده تغذیه و . 1 .، ایراندکتري تخصصی تغذیه، دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. 2گروه تغذیه جامعه دانشکده علوم تغذیه و .ه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهاني تغذی، مرکز تحقیقات امنیت غذایی و گروه تغذیه جامعه، دانشکدهاستاد .3

.، ایرانتهران علوم پزشکی تهران، دانشگاه ،یشناس میرژ E-mail:[email protected] مرکز تحقیقات امنیت غذایی و گروه تغذیه جامعه، ي تغذیه و علوم غذاییدانشکده، اصفهان :نویسنده مسئول*9/9/1394:تاریخ پذیرش 28/7/1394:تاریخ ارجاع جهت اصالحات 7/4/1394:تاریخ دریافت

34

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

هاي مورد مطالعه در در میان ترکیبات گیاهی و ادویهذول توجه بسیاري به خود مب 1رابطه با سرطان، زعفران

ترین ادویه سنتی و گیاه آن زعفران گران. داشته استگیاه زعفران . ترین گیاه کشت شده در جهان استگران

ها سال شده خشکزعفران . جزء خانواده زنبقیان است. )7،8(قرار گرفته است استفادهچاشنی غذایی مورد عنوان به

که شودزده می نیتخمتن 300تولید سالیانه آن در جهان . کندکل تولید ساالنه آن را تولید میدرصد 76یران ا

طالي قرمز عنوان بهکننده زعفران در کشورهاي تولیداز کلمه 2ریشه کلمه انگلیسی زعفران. شودشناخته می

Safranumکه خود از کلمه التین است Safranفرانسوي .)9(شده است گرفته

زعفران چاشنی غذایی، عنوان بهعالوه بر ارزش سنتی ضد دهنده درد معده، داراي اثرات تسکین عنوان به

کننده به هضم، برطرفکننده کمکعضالنی، یگرفتگافسردگی و برنده نیبدردهاي کولیک کلیوي، از

دهنده اشتها، در طب سنتی ایران کاربرد داشته افزایش . )10،11(است

کاربردترین بخش زعفران، چه براي مصرف روزانه پرارزش درمانی . یا مصرف درمانی، کالله آن است غذایی و

زعفران به علت وجود سه متابولیت شده خشککالله هاي کروسین محلول در ثانویه اصلی به نام

و ) استرهاانپلیگلوکوزیلمونوگلوکوزیل یا دي(آبقرمز زعفران هستند، مشتقات آن که مسئول رنگ

افرانال و ساز سمونوترپن گلیکوزید پیش(پیکروکروسینکه مسئول طعم تلخ زعفران ) محصول تجزیه زئازانتین

است و سافرانال که مسئول عطر و بوي زعفران است، وزن خشک درصد 1- 13 پیکروکروسین .)12- 14(باشد یم

سافرانال محلول در چربی و . دهدزعفران را تشکیل مییک (اي مربوط به کاروتینوئید کروستینهپیگمان

ساز اسید پیشکربوکسیلیکعی ديکاروتنوئید طبیترین عامل تلخی زعفران تلخ هستند، ولی مهم) کروسین

ترکیبات رنگی زعفران شامل . پیکروکروسین است 1.Crocus satious L. 2.Saffron

دي هاي گلیکوزیديکاروتینوئیدهاي کروستین و فرم، جنتیوبیوزید، گلوکوزید، )کروسین(جنتیوبیوزید

یل منومت(کروستین-گلوکوزید بتاجنتیوگلوکوزید و دي کاروتن، آلفا ،)استرمتیلدي(اکروستین، گام)استر

انواع . هستند 3کاروتن، لیکوپن و زیزانتینبتاهاي لیپوفیل زعفران شامل لیکوپن، آلفا و کاروتنوئید

در عصاره .)13،15،16(باشندبتاکاروتن و زئازانتین می. متانولی گلبرگ زعفران کمپفرول نیز دیده شده است

ها، خصوص لیکوپن، آمینواسیدها، پروتئین فالونوئیدها بهها و دیگر ترکیبات نیز در زعفران یافت نشاسته، صمغ

زي تیامین و ریبوفالوین نیز زعفران مقادیر ناچی. اندشدهتاکنون اثرات درمانی زیادي از زعفران در . )17،18(دارد

که عمده این اثرات مفید را به مطالعات دیده شده استالتهابی عصاره زعفران و سیدانی و ضداکخواص آنتی

با . )19،20(دهنددهنده آن نسبت میاجزاي فعال تشکیلوجود این که مطالعات بسیاري اثرات زعفران و اجزاي

اند، فعال آن را در پیشگیري و درمان سرطان بررسی کردهاما تاکنون مکانیسم دقیقی براي این اثرات تعیین نشده

که قرار است به عنوان عامل یک ترکیب گیاهی. استمورد استفاده قرار گیرد، باید 4کننده شیمیاییپیشگیري

سمی نباشد و یا سمیت آن قابل توجه نباشد و از کارایی شده باال، قابلیت مصرف خوراکی، مکانیسم عمل شناخته

.)21،22(و هزینه پایین برخوردار باشدعات مطال یتمام بهدر این مرور سعی داریم ضمن پرداختن

زعفران و یضد سرطانصورت گرفته در مورد اثرات در این زمینه نیز شده مطرحهاي اجزاي آن، به مکانیسم

دربپردازیم و از طرفی با مرور مطالعات صورت گرفته سمیت زعفران، امن و یا امن نبودن مصرف زعفران ٔنهیزمکننده از سرطان پیشگیريیک ترکیب گیاهی عنوان به .نیز مورد بررسی قرار دهیم را) رونتیوکموپ(

3.Zeaxanthin 4.Chemopreventive

35

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

مطالعهروش بررسی منظور به. این مطالعه یک مطالعه مروري است

،PubMedهاي مطالعات در این زمینه از جستجو در پایگاهScience Direct و Google Scholar يها دواژهیکلبا و

کمک Pubmedدر پایگاه واقع MESHاز شده فراهم، Saffronشامل موردنظرکلمات کلیدي . است شده گرفته

Crocin ،Crocetin ،Safranal ،Colchicum ،Cytotoxicity ،Toxicity ،Cancer ،Neoplasm ،

Tumor،Tumoricidal effect و Detrimental effect . مقاله از این جستجو به دست آمد 266مجموع در .اندبوده

و SID گاهیپابراي دسترسی به مقاالت فارسی از مقاالت Magiran براي جستجو از . جستجو صورت گرفت زین

زعفران، کروسین، کروستین، سافرانال، يها دواژهیکلکولشیکوم، سایتوتوکسیسیتی، سمیت سلولی، سمیت،

از این . عوارض، سرطان، تومور و نئوپالسم استفاده شداي مطالعات مداخله. مقاله فارسی به دست آمد 20جستجو

In vivo و In vitroاي انسانی، مطالعات هدر جمعیتبا این حال در . بودند مدنظر 1975- 2014از سال یوانیح

. جستجوي ما، مطالعه انسانی در این ارتباط یافت نشدها اجزاي فعال زعفران از منبعی غیر از مقاالتی که در آن

بودند، مقاالتی که زعفران مورد استفاده شده هیتهزعفران ه نژادي ویژه و کمیابی تعلق داشت و مقاالتی ها بدر آن

عنوان جزئی از مخلوط چندین گیاه ها بهکه زعفران در آنیا جزئی از یک دارو بوده است، از روند بررسی خارج

رسی کیفیت مقاالت توسط معیار استروب مورد بر. شدندروند 1شماره شکل .)23(و استخراج اطالعات قرار گرفت

دستیابی به مقاالت نهایی استفاده شده جستجو مقاالت و 65در مجموع . در این مرور را به نمایش گذاشته است

مقاله فارسی در این مقاله مورد استفاده 5مقاله انگلیسی و .قرار گرفتند

هایافته

شده در قالب در ادامه مجموعه مقاالت یافت موجود و مطالعات )In vitro(مطالعات آزمایشگاهی

اساس جستجوي ما بر. آورده شده است )In vivo(زنده

مطالعات مرتبط با . انسانی یافت نشد In vivoمطالعه جداگانه در قالب دو طور بهزعفران، کروسین و کروستین

.اندمورد بررسی قرار گرفته In vivoو In vitroگروه

مرتبط مطالعات اجاستخر و جستجو اگرامید :1دیاگرام شماره

In vitroمطالعات

مقاالت یافت شده در مورد سمیت 1شماره جدول هاي سرطانی در زعفران و اجزاي آن بر ضد سلول

.خالصه کرده است را In vitroمطالعات

زعفران) الفبررسی اثر عصاره يبرا In vitroاي در شرایط در مطالعه

ها در سه الیه کولاتانولی زعفران بر روي سنتز ماکرومولاز تومور ریه، شده گرفتههاي که شامل سلول سلولی

هاي فیبروبالست تغییر فیبروبالست نرمال ریه و سلولهاي شکل داده توسط ویروس بودند، دیده شده که سلول

هاي سالم نسبت به اثر مهاري بدخیم نسبت به سلول این مهار .)24(ترندحساس DNA و RNAزعفران بر سنتز

ل زعفران در اثرات هاي عمترین مکانیسمیکی از اصلیدر .)24-22،27(آن است ییزا ضد سرطانضد تومور و

هايمیزان مصرفاتانولی زعفران در اي اثر عصارهمطالعهبا تلقیح بر ) لیترمیلیدر کروگرمیم 200-2000از (مختلف

تلیال انسانی از سلول اپی(Helaهاي سلولی روي الیه

مقاله فارسی 20-مقاله انگلیسی 266

روي عنوان از تکراري خروج مقاالت

مقاله فارسی 15 -مقاله انگلیسی 160

بعد از مطالعه خروج مقاالت غیر مرتبط

از زعفران اجزاي ها آن در که مقاالتی خروج

مورد زعفران شده، استفاده زعفران از غیر منبعی

آن در زعفران بود، کمیاب و ها ویژه آن استفاده

یا ن گیاهچندی مخلوط از جزئی عنوان به ها .است ودهب دارو یک از جزئی

مقاله فارسی 12-مقاله انگلیسی 115

مقاله فارسی 5 - مقاله انگلیسی 65

36

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

هاي کارسینوماي سلول(Hep G2و ) رحم جنینگردن 72و 48، 24طی ) تلیوم هستند-کبدي انسان که شبیه اپیبر ضد این دو سلول به 5IC50.ساعت بررسی شده است

ساعت 48لیتر بعد از میلیدر کروگرمیم 800- 950ترتیب آپوپتوز نقش مهمی در این اثر سمی داشته . بوده است

نبوده، لذا عملکردهاي غیر از است ولی مسئول همه آن رییتغ عدمبا توجه به . آپوپتوز نیز در این اثرات نقش دارند

رسد به نظر می) هاي واکنشگر اکسیژنگونه( ROS6میزان در این مطالعه . در این اثرات نداشته باشد ینقش ROSکه

RNA)50 و DNAو سنتز کولنیدار تشکیل مهار معنیلیتر میلیدر کروگرمیم 100- 150در غلظت ) مهار درصد

دیده شده است، در حالی که مهار سنتز پروتئین حتی درهاي مکانیسم. )28(هاي باال هم دیده نشده استغلظت

زعفران از یضد سرطانمتعدد دیگري نیز براي اثرات اسید و رادیکال آزاد و جمله واکنش با زنجیره نوکلوئیک

شده انیب II اززومریتوپواتداخل کاروتنوئیدها با ممکن است اثرات سینرژیکی بین .)20،22(است

آن را یضد سرطانهاي زعفران، اثرات فیتوکمیکالد انتوکل افشار و همکاران گزارش کرده. )29(دهدافزایش

تلیال شبه اپی يها ضد سلولکه عصاره اتانولی زعفران بر هاي کارسینوماي گردن و سلول 7کارسینوماي هپاتوسلوالر

رحم انسانی اثر سیتوتوکسیک انتخابی دارد، ولی علیه ست نرمال موش صحرایی سمیت هاي فیبروبالسلولهاي مختلف در یک مطالعه دیگر اثر غلظت .)30(ندارد

در میکروگرم 800و 400 ،200 ،100(عصاره زعفرانهاي آدنوکارسینوماي به مدت سه روز بر سلول) لیترمیلی

نتایج . بررسی شده است) A549 هايسلول(آلوئول انسان صورت بههاي دچار آپوپتوز دهد که درصد سلولنشان می

افتهی شیافزاحضور زعفران مصرف درمقدار وابسته به محققین این آپوپتوز را در حضور تحریک . است

هاي سلول. اندمسیرهاي وابسته به کاسپاز مشاهده کردهکم تحت تأثیر خیلی) سلول فیبروبالست ریه انسان(کنترل

5.Inhibitory concentration 50% 6. Reactive Speties Oxygen 7.Hep G2

این مطالعه نشان . انداین اتفاق قرار گرفتهعصاره آبی زعفران را یضد سرطاندهد که عملکرد میتوان تا حدودي به مهار تکثیر سلول و تحریک می

رهاي وابسته به کاسپاز، نسبت آپوپتوز، از طریق مسیدهد که با این حال مطالعه دیگري نشان می .)31(داد

سطح سمی در میکروگرم 1500تا حداکثر عصاره زعفراندر شرایط .)32(ه و موتاژن و ضد موتاژن نیز نیستنبود

، Tآزمایشگاهی در حضور فیتوهماگلوتین میتوژن سلول )25(شودها میاختصاصی لنفوسیتزعفران سبب تکثیر غیر

توموري زعفران ممکن دهد که فعالیت ضدو این نشان میبا این حال . ت شودی وساطایمونولوژیک صورت بهاست

معکوس در ) جنسنوزید و کانابینوئید(مشتقات زعفران اثر هاي لنفوما بیمقاومت به چند دارو در سلول يساز

ز ساقه اي زیست فعال امطالعات دیگر ماده .)33(اندبوده Lethal dose 50%8 .)34،35(اندگیاه زعفران جدا کرده

ینوماي گردن رحم کارس يها سلولبراي آن ماده بر ضد سمیت این ماده در . استلیترمیکروگرم در میلی 9 9انسان

سلول غیر بدخیم، هیال کیهاي سلولی بدخیم انسانی، الیههاي مو در کشت نیز آنالیز هاي خون و فولیکولسلول

م در میکروگر 7-22هاي تومور از سلول يبرا ID50شده و براي لیترمیلیم در میکروگر 100 و تریل یلیم

بنابراین دیده ؛ است شده نییتعهاي نرمال فیبروبالستتوموري در هاي غیربرابر سلول 8شود که این ترکیب می

.)28(هاي توموري سمیت داردسلولهایی رسد زعفران بتواند با مکانیسمدر مجموع به نظر میافزایش آپوپتوز، و DNA و RNAاز جمله مهار سنتز .هاي سرطانی داشته باشدسلولسمیت انتخابی بر ضد

نیکروس) بیایی اثر چهار ترکیب عمده محققین اسپان

) کروسین، کروستین، پیکروکروسین و سافرانال(زعفرانهاي هالي کارسینوماي گردن رحم بررسی را در سلول

در این بین کروسین بهترین اثر را داشته است، . اندکرده

8.ID50 9.Hela

37

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

ولی زعفران بر رشد که اثر مهاري عصاره اتان يطور بهار و مه )ID50= 2.3mg/ml(هاي هالآزمایشگاهی سلول

. است بوده) ID50= 3μM(آپوپتوز عمدتاً به علت کروسین ID50در حالی که نقش پیکروکروسین و سافرانال با

کروستین نجایادر . بوده استکم مولمیلی 8/0 و 3 معادل لذا کروسین. دهدنمی نشان 10اثرات سمیت سلولی

مطالعه .)36(زعفران است ضد سرطانترین ترکیب مهمکروستین متیلديدهد که کروسین و دیگري نشان می

Molnarاما مطالعه .)37(از زعفران موتاژن نیستند جداشده گلوکوزیلهمکاران گزارش کرد که کروسین و دي و

اثرات مهاري بر بیان مصرف مختلفمقدار کروستین در هاي آلوده با آدنوویروس تومور در سلولژن اولیه آنتی

اثر مهمی در سمیت رسد قندهامیبه نظر . )33(دارند و Morjaniکروسین داشته باشند، زیرا در مطالعه

دگلوکوزیله (جداشدهقند همکاران کروستین که مشتق هم سبب مهار مصرف باالمقدار آن است حتی در )شده

دیگري نیز تأکید در مطالعه .)38(رشد سلولی نشده استرکیب ضد سرطان زعفران ترین تشده است که عمده

همکاران گزارش و Garc-Olmo. )22(کروسین است ین یک اثر سایتوتوکسیک اند که کروسکرده

DHD/k12 و HT-29 يها ضد سلولقوي بر هاي هاي آدنوکارسینوماي موش صحرایی و سلولسلول(

1و 4/0ترتیب به LD50با ) آدنوکارسینوماي کولون انساندار سیتوپالسم کروسین سبب کاهش معنی. دارد مولمیلی

ها شده سیتوپالسمی بزرگ سلولو مناطق شبه واکوئول اند که در مطالعات میکروسکوپی مشاهده کرده .)39(بود

هاي هالي درمان شده با کروسین، مناطق واکوئوله، سلول شوددیده میهاي پیکنوتیک کاهش اندازه سلول و هسته

سلول شده يزیر برنامهدهنده تحریک مرگ و این نشانمطالعه نورعینی و همکاران .)38،39(توسط کروسین است

Hep G2هاي اثرات کروسین را در سلول 1391در سال .بررسی کرده است

10.Cytotoxicity

3غلظت ساعت سمی سلولی کروسین در 48بعد از . ده استها دیده شاین سلول در لیترمیلی برگرم یلیم

51ها پس از مصرف کروسین فعالیت تلومراز در این سلول 60درصد و بیان نسبی ژن بخش کاتالیتیک آنزیم تلومراز

مقدار این کاهش وابسته به . است افتهی کاهشدرصد برداري از ژن تلومراز در که نسخه ییازآنجا. مصرف است

هاي عادي است، به نظر هاي سرطانی بیش از سلولسلولهاي سرطانی رسد که اثرات کروسین بر روي سلولمی

دیده شده است که يا مطالعهدر .)40(باشد انتخابیداري رشد سه الیه معنی طور بهکروسین مشتق از زعفران

و HCT-116،SW-480(هاي سرطان کولورکتالاز سلولHT-29 ( مهار مقدار مصرفوابسته به صورت بهرا

اثر . )41(این سرطان کاربرد دارد درمان عنوان بهکند و می 50و 20، 10مصرف مقدار در (نوروپروتکتیو کروسین

برابر مصرف درمقدار وابسته به صورت به) میکرومول PC12هاي سایتوتوکسیسیتی ناشی از آکریالمید در سلول

اکسیدانی آن شده است که به خصوصیات آنتی دهیدیگر این اثر هاي دمکانیسم .)42(نسبت داده شده است

.)43(شوندشامل مهار تجمع پروتئین و تشکیل فیبریالر میضد ترین ترکیب در مجموع کروسین زعفران را عمده

رسد کروسین این اثر را به نظر می. دانندآن می یسرطان تغییراتی در سطح ژن و القاي آپوپتوز در واسطه به

.هاي سرطانی اعمال کندسلول نیکروست) ج

مطالعات کروستین را در فرآیند این که برخی با وجود ، اما مطالعات )36،38(دانندزعفران دخیل نمی یضد سرطان

مطالعه در . )41،51- 44(دانندمتعددي نیز آن را مؤثر میAbdullaev مهاري کروستین اثر 1994همکاران در سال و

از زعفران بر سنتز نوکلئیک اسید و پروتئین جداشده ر سه الیه سلول بدخیم انسانی شامل د یداخل سلول

هاي تغییر هاي هال، آدنوکارسینوماي ریه و سلولسلولدر . فیبروبالست ریه جنین، بررسی شده است افتهیشکل

مقدار این مطالعه کروستین سبب یک مهار وابسته به بر اسید شده ولی سنتز پروتئین و نوکلئیک مصرف بر

38

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

نیز مطالعات دیگر. )27(تشکیل کولونی اثري نداشته استکروستین، متیلهاي سرطانی توسط ديمهار رشد سلول

2و 8/0مصرف مقدار کروستین و کروسین را در نشان ) ID50(درصد مهار 50 يمول برامیکرو

کروستین متیلديمطالعات دیگري سمیت . )26،38(اندداده، DLA ،EAC(سلولی هاي مختلفو کروسین را در الیه

S-180وسمی، لL1210 و لوسمیP388 (هاي و سلولاستئوسارکوما، فیبروسارکوما (اولیه انسانی از نمونه جراحی

این مطالعات مهار . اندنشان داده) و کارسینوماي تخمدان اند و پیشنهاد دار سنتز نوکلئیک اسیدها را دیدهمعنی تواند تداخالت کروستین میمتیلاند که ديکرده

DNA-توپوایزومراز مثل(پروتئینII( که براي سنتز سلولیDNA مطالعاتی نیز هستند که .)25،44(اند را مهار کندمهم

از شده گرفتهسلول هیال کیاثر سمی کروستین را بر ضد هاي مختلف سلول و بر ضد الیه جامد ریغیک تومور

برگرفته از نمونه (هاي اولیه انسانتوموري و سلولمطالعه در .)26،45(دانمشاهده کرده) جراحی

Jagadeeswaran شده دهید گرید 2000همکاران در سال و در مقایسه لیتر در میلی کروگرمیم 5-20کروستین در دوز

پالنتین، اثر سیتوتوکسیک انتخابی بر ضد با سیسهاي رابدومیوسارکوماي انسان و اثر کمتري بر سلول .)46(هاي نرمال داردسلول

آورده شده ها سرطانتین بر برخی از در زیر اثرات کروس .است

سرطان پستان -1 Chryssanthi اند که کروستین همکاران مشاهده کرده و

هاي سرطان پستان را مهار هاي آن تکثیر سلولو آنالوگمصرف مقدار در این مطالعه یک مهار وابسته به . کنندمی سرطان MDA-MB-231 و MCFهاي تکثیر سلول در

قل از اثري که مست. است شده دهیدکروستین پستان توسط اي همچنین در مطالعه .)47(است استروژن رندهیگاثر بر کروستین یک اثر پروآپوپتوتیک در شده دهیددیگر

دهنده وجود یک نشانو این دارد MCF-7هاي سلول

BAXمسیر وابسته به کاسپاز از طریق افزایش بیان پروتئین .)48(است

ن رحمسرطان گرد -2

ه ترکیبات شبه کروستین زعفران به میزاندیده شد داري در تولید کاهش معنیلیتر میکروگرم در میلی 1- 200

جادیا RNA و DNAو سنتز هالهاي کولونی در سلول DNAبه وابسته II مرازیپل RNAکروستین آنزیم . کنندمی. )30(شودیم RNAمهار کرده و سبب مهار سنتز را

شده است دهید UVکمک اسپکتروسکوپی همچنین با رسد لذا به نظر می. کندمی تداخل tRNAکه کروستین با

لی فعالیت باند شونده داشته کروستین در سطح مولکو .)49(باشد

لوسمی -3

در دو مطالعه دیده شده است که کروستین در یک ، اثرات کروگرمیم 8/0، حتی نییمصرف پامقدار

) HL60(پرومیلوسیتهاي لوسمیعلیه سلول سیتوتوکسیک. )26،38(دارد )K562(سمی میلوژن انسانهاي لوو سلول

هاي سلولی لوسمی سیتوتوکسیسیتی کروستین در الیه .)38(نیز گزارش شده است )P388و L1210(دیگر

سرطان کبد -4

هاي فیبروبالست درمان با کروستین در سلولپیش C3H10T1/2 نیآفالتوکسبا که B1 11اندشده فعال ،

طور به را DNA-adduct لیتشکسیتوتوکسیسیتی و ه این اثر محافظتی احتماالً ب .)50(کندداري مهار میمعنی

به دنبال فعال شدن 12علت افزایش گلوتاتیون سیتوزولیطبق نتایج بر. باشدمی )GST(ترانسفراز GSH-Sتشکیل

ز ین بر ژنوتوکسیسیتی ناشی ااي اثر مهاري کروستمطالعههاي پیرین و تبدیل نئوپالسمی در سلول) α(بنزو

C3H10T1/2 علت افزایش فعالیت بهGSH کاهش ودیده شده .)52(استDNA-adduc پیرین) α(تشکیل بنزو

11. AFB1 12.GSH

39

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

ROSناشی از )MDA(آلدئیدکروستین تشکیل مالون دي تشکیل )XO(اکسیدازکه خود از واکنش گزانتین را

جلوي آسیب کند و بنابراین شود، مهار میمی 13بدین ترتیب با جاروب کردن .)53(گیردکسیداتیو را میا

هاي آزاد به دنبال ترانسفورماسیون نئوپالستیک، کالیراد .)52،53(کندعملکرد حفاظتی اعمال می

سرطان ریه -5 1992همکاران در سال و Abdullaev مطالعهدر

میزان مصرف(نشان داده شده است که کروستین اثر مهاري بر سنتز ) لیترمیلی در کروگرمیم 100- 150

هاي سلولی و تشکیل کولونی سلولاسید داخلنوکلئیکA549)کارسینوماي ریه ( وVA13 )SV-40 شکل رییتغ

.)28(دارد) یافته فیبروبالست ریه جنین سرطان پانکراس -6کاران براي اولین بار پتانسیل هم و Dhar، 2009در سال

سرطان پانکراس، با استفاده از سرطانی کروستین را در ضدهاي متفاوت سرطان پانکراس و همچنین یک مدل سلول

در این . کرده است یبررس Xenograftathymicموش لیتر به مدت بر مول کرویم 50-200میزان(مطالعه کروستین

، MIA-PaCa-2 ،BxPC3هاي تکثیر سلول) ساعت 72Capan1 و Ascpc1 ار این مطالعه مه. مهار کرده است را

هاي سرطان پانکراس توسط سلول در DNAسنتز همچنین نشان مطالعه. کندکروستین را نیز تأیید می

هاي دهد که کاهش عدم تعادل بین پروتئینمیممکن است ) Bax(و پروآپوپتوز )Bcl-2(ضدآپوپتوز

. )54(فاکتور اصلی عملکرد ضدتومورزایی کروستین باشدمصرف مقدار مراه با است که کروستین ه شده دهیداخیراً

پالنتین تکثیر سلول سرطان پاکلیتاکسول یا سیس نییپا .)55(کندکرده و آپوپتوز را تحریک می پانکراس را مهار

کار یخوب بهدرمانی معمولی تواند با داروهاي شیمیلذا می .کند

13.Scavenge

اساس آنچه گفته شد کروستین در رشد تعدادي از براین اثر ممکن است . دهاي سرطانی اثر مهاري دارسلول

. پروتئین باشد و DNA ،RNAناشی از کاهش سنتز هاي در سلول را IIمراز یپل RNAکروستین همچنین

در ضمن دیده شده است .)27(کندنئوپالستیک مهار میکرده و مداخله H1که کروستین با ساختار هیستون

دهد این مطالب نشان می. دارد H1-DNAتداخلی نیز با ند و اثرات اکروستین متفاوت ضد سرطاني هاکه مکانیسم

.)56(ها افزودتوان به آنژنتیک را نیز میاپی

حیوانی - In vivoمطالعات رد سمیت مقاالت صورت گرفته در مو 2شماره جدول

In vivoدر مطالعات یضد سرطانزعفران و اجزاي آن بر .را خالصه کرده است یوانیح زعفران -1

Salomi اي براي هفته 12ک کارآزمایی همکاران ی ودر القاشدهدر تنظیم سرطان بررسی اثر عصاره زعفران

گروه درصد 90.اندداده انجام 14موش صحرایی آلبینو، در حالی که گروه )پیلوماپا2- 7(اندکنترل پاپیلوما گرفته

پاپیلوما 26/0- 1تنها ) گرم در کیلوگرممیلی 100(زعفرانشروع مصرف باالمقدار این زعفران در عصاره .اندداشته

در موش صحرایی را القاشدهو پیشرفت تومورهاي پوستی وما را نیز به تأخیر انداخته مهار کرده و حمله پاپیل

عصاره مصرف ازمقدار دریافت دهانی همین . )44(استدر موش القاشدهزعفران، در سارکوماي بافت نرم

.)37،44(کندایی، وقوع تومور را محدود میصحر کننده شیمیاییدهد اثرات پیشگیرياي نشان میمطالعه

عصاره زعفران غنی از کاروتنوئیدها مربوط به تنظیم هاي ها و سیستماکسیدانپراکسیداسیون لیپیدي، آنتی

ضد نشان داده شده که اثرات قبالً .)57(است ییزدا سمتر از خوراکی وریدي مؤثر صورت بهزعفران یسرطان

صورت کپسوله کردن با لیپوزوم، تجویز است، ولی در

14.Albino

40

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

طور بهاین کپسوله کردن با لیپوزوم . شودخوراکی بهتر مییوند هاي تومور پداري اثر مهاري بر رشد سلولمعنی

ان خوراکی با درم .)58(در موش صحرایی دارد شده زدهطول ) کیلوگرمدر گرممیلی 200(عصاره الکلی زعفران

هاي سارکوما به که سلول نوآلبیهاي صحرایی عمر موشبود را افزایش داده شده زده ها پیوندپشت جناغ آن

تیمار خوراکی با عصاره زعفران در این .)25،59(است Aکاروتن و ویتامین βحیوانات سبب افزایش در سطوح

رسد بنابراین به نظر می؛ )60(شده است سرم Aسازي ویتامین کاروتنوئیدهاي زعفران عملکرد پیش

. ها وابسته به این عملکرد استآن ضد سرطانو اثر دارنداثرات ) Aساز ویتامین پیش(کاروتن βچرا که مطالعات از

Bathaie، 2013در سال .)26(اندمشاهده کرده یضد سرطانبار اثر عصاره آبی زعفران را در همکاران براي اولین و

شده القا شده در موش صحرایی بررسی معده سرطاندر گرممیلی 175 و 100،150(عصاره آبی زعفران. است

مقدار روز به صورت وابسته به 50پس از ) کیلوگرمکه يطور بهمهار پیشرفت سرطان شده بود، مصرف سبب

هاي صحرایی سرطانی درمان شده با درصد از موش 20عصاره زعفران در پایان مطالعه کامالً مصرف باالترمقدار ایی گروه هاي صحرکدام از موشو هیچ اندبوده طبیعی

. اندمبتال نشده) ايورم غده(عصاره زعفران به آدنوماو تکثیر سلولی در ) آپوپتوز(شده يزیر برنامهافزایش مرگ

. اثر مصرف عصاره زعفران در این مطالعه مشاهده شدها اکسیدانهاي سرم و آنتیزعفران وضعیت آنزیم عالوه به

.)61(است کرده طبیعین دوباره سرطارا نیز پس از القاي در این بخش که اثرات مفیدي ذکرشدهمطالعات باوجود

مطالعاتاند، اما باید دانست که بیشتر از زعفران دیده In vivo و روي خود اند اجزاي زعفران کار کرده يرو

عات سوي دیگر در مطال از .)29(شده است کار کمزعفران ینییمصرف پامقدار در (عصاره زعفران شده دهیدمختلف هاي طول عمر موش) کیلوگرمدر گرممیلی 2در حد

افزاید و از عوارض پالنتین را میدرمان شده با سیسدرمان با عصاره آبی پیش. )62-64(کندجانبی دارو کم می

در گرممیلی 80و 40، 20مصرف مقدار در (زعفران

طور بهسوئیسی، آلبینويهاي در موش) کیلوگرم اثر سمی دارو بر روي (داري ژنوتوکسیسیتیمعنی

درمان .)65(را کم کرده است ضد سرطانداروهاي ) هاژنو عصاره ) در کیلوگرم گرم یلیم 20(حیوانات با سیستئین

داري معنی طور به) کیلوگرمدر گرممیلی 50(زعفرانپالنتین را کاهش داده اثرات سمی ناشی از سیس

ي و همکاران عصاره الکلی در مطالعه مهاجر .)60(استکیلوگرم در گرممیلی 80 زانیمبه روز 30زعفران در طی

اندازه داروي سیلیمارین سمیت کبدي ناشی از ریفامپینبهبنابراین .)66(را در موش صحرایی کاهش داده است

ضد هاي حیوانی سرطان نیز اثرات زعفران در مدلوما و خصوص در مورد سرطان پوست، سارکبه یسرطان

توان به ها را میدهد که آنسرطان معده نشان می اکسیدانی و تقویت مرگعملکرد آنتی

هاي سرطانی در سلول )آپوپتوتیکپرو(شدهریزيبرنامهسازي ویتامین همچنین زعفران با عملکرد پیش. نسبت داد

A از سویی . اکسیدانی اعمال کندتواند اثرات آنتیمی زینران اثرات سمی داروهاي سرطان را نیز رسد زعفبه نظر می

.با مکانیسمی ناشناخته کاهش دهد کروسین -2 Garc-Olmo اثرات درمان 1999همکاران در سال و

را بر ) کیلوگرمدر گرممیلی 400(مدت با کروسینطوالنیهاي صحرایی داراي طول عمر موش تومور ورشد

هاي با تزریق زیرپوستی سلول القاشدهتومورکولورکتال طور بهدرمان با کروسین . اندآدنوکارسینوما، بررسی کرده

هاي صحرایی را افزایش داده و داري بقاي این موشمعنیخصوص در جنس ماده کم کرده میزان رشد تومور را به

دهد که ها نشان میاین اثر انتخابی در ماده. )39(بودعملکرد کروسین ممکن است تا حدودي به فاکتورهاي

هرچند احتمال دارد ایجاد تومور . مونی وابسته باشدهورمطالعه حریري و همکاران . نیز وابسته به جنس بوده باشد

نشان داده است که کروسین زین 1390در سال سایتوتوکسیسیتی داروي دیازینون را در خون موش

دهد، اما ژنوتوکسیسیتی را مهار صحرایی کاهش می

41

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

زاده و همکاران، کروسین در در مطالعه نقی. )67(کندنمیکیلوگرم بر گرممیلی 400و 200، 100مصرف مقدار

را در موش پالنتین سمیت حاد کلیوي ناشی از سیس .)68(صحرایی تعدیل کرده است

کروستین -3 جداشدهاست که کروستین شده دهیددر جنین قورباغه

با درمان قابلاز زعفران در درمان انواع خاصی از سرطان کروستین . مؤثر است )ATRA(ترانساسید تمام نوئیکرتی

تر براي درمان ممکن است یک درمان جایگزین و ایمنزنان سنین باروري در ATRAهاي حساس به سرطان

اند که کروستین در همکاران نشان داده و Dhar.)45(باشدضدتومورزایی اثرات in vivoشرایط و in vitroشرایط

همکاران در سال و Wang. )54(دارددر سرطان پانکراس و 60مصرف مقدار اند که کروستین در نشان داده 1996

شده در موش تواند سرطان پوست القامی مولکرویم 120درصد فعالیت 66درصد و 50صحرایی را با مهار به ترتیب

مطالعه .)69(کند مهار Cآنزیم پروتئین کیناز Garcia-Olmo گزارش کرده است که زین

50-200 يهامیزان مصرفدر (وستینبا کر ياریمکمل هاي در موش را تنهارشد تومور ) لیتر در مولکرویم

هاي کند ولی این اثر در موشصحرایی ماده کند میرسد بنابراین به نظر می؛ )39(دار نیستصحرایی نر معنی

هاي زنانه نیز در این اثر نقش که حداقل یکی از هورمونمکن است ایجاد تومور وابسته به هرچند م. داشته باشد

همکاران در سال و Wangدر مطالعه . جنس بوده باشد 2-6(درمان با کروستیناست که پیش شده دهید 1991

هاي صحرایی، از کبد در در موش) کیلوگرم بر گرمیلیم محافظت B115مقابل آسیب ناشی از سم آفالتوکسین

و GST، فعال کردن کبد GSH16کند و با افزایش می AFB1-DNA، جلوي تشکیل وتاتیون پراکسیدازگل

adducts اي دیگر از در مطالعه .)51(گیردرا میWang و در موش صحرایی سرکوب 1991همکاران در سال

15.AFB1 16.GSH-Px

علت به AFB1هاي هپاتوتوکسیک ناشی از دار زخممعنی ، )AST(ترانسفرازکاهش فعالیت آسپارتات آمینو

-گلوتامیلفسفاتاز و گاماین، آلکال17زآمینوترانسفراآالنین

1/0(با کروستین درمان شیپبعد از 18پپتیدازترانسنشان in vivoاي مطالعه. )70(است شده مشاهده، )گرممیلی

هیعل) کیلوگرمبر گرممیلی 20(داده است که کروستیناین . دارد يضد تومورفعالیت هیسرطان رحیوانی مدل

آزاد و افزایش کالیراد 19از طریق بلعیدنفعالیت را . دهدهاي متابولیزه کننده دارو صورت میفعالیت آنزیم

کروستین پراکسیداسیون لیپیدي شده دهیددر این مطالعه ، کاتاالز و GSH-Px و GSTرا مهار کرده و فعالیت

همچنین . دهدموتاز را افزایش میسوپراکسید دیس هاي مارکر مثل است که کروستین آنزیم شده دهید

، 21، الکتات دهیدروژناز20هیدروکربن هیدروکسیالزلآریدهد که کروستین و همکاران نشان می Mageshمطالعه

GGTبطمرت نوکلئوتیداز ’5 و 22دآمیناز، آدنوزین پیرین در بافت ریه را ) α(با کارسینوژن پس از مصرف بنزو

قادر به ) کیلوگرم بر گرممیلی 50( .)71(دهدکاهش می طور بهاین مطالعه . سرطان ریه است هايمهار تکثیر سلول

بر قوي نشان داده است که اثر حفاظتی کروستینآلبینوي پیرین در موش) α(کارسینوژنز ریه ناشی از بنزو

زیاد به علت اثرات مهاري بر سنتز احتمال به، سوئیسیدر یک .)72(تئین استآمین و تغییرات گلیکوپروپلی

، 2009کاران در سال هم و Kanakisمطالعه حیوانی توسط ) کیلوگرم بر گرممیلی 4(، کروستینathymicش از مو

در سرطان پانکراس با مهار اثرات ضد توموروژنیک ایفا ) EGFRبا مهار فسفوریالسیون و بیان (تکثیر

همکاران در سال و Gainerاز طرفی مطالعه .)54(کندمیبر گرممیلی 600(داده است که کروستین نشان 1976اندازد شروع حمله تومور پوست را به تأخیر می) گرمکیلو

) α(بنزومتیلدي واسطه بهو تشکیل تومور در پوست

17.ALT 18.GGT 19.Scavenge 20.AHH 21.LDH 22.ADA

42

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

روغن کرچک را در واسطه بهو پیشرفت آن 23آنتراسندر .)73(دهد یمسوئیسی کاهش صحرایی وبسترموش

کروستین در يضد توموردیگري فعالیت مطالعه مشابههاي صحرایی بدون موي داراي سرطان پوست ناشی موش

از .)74(است شده دهیدروغن کرچک، و DMBAاز در موش 1993همکاران در سال و Nairسویی، در مطالعه

50مصرف مقدار کروستین زعفران در شده مشاهدهضد م سمیت مثانه ناشی از ترکیبات کیلوگربر گرممیلی

یر در فعالیت امید را بدون تغیسیکلوفوسف سرطان .)63(کندها اصالح میتوموري آنضدو یضد سرطانمجموع باید گفت کروستین اثرات در

کننده از سرطان حتی در مقابل عوامل القاکننده پیشگیرياکسیدانی و توان به توان آنتیاین اثرات را می. آن دارد

.هاي داخلی بدن کروستین نسبت دادتنظیم آنزیم

زعفران تیسمهاي علیه سلولمطالعاتی که اثرات سمی زعفران ند هرچ

بر طبقاند زیاد نیستند، ولی طبیعی را بررسی کردهود سمیت زعفران کامالً پایین هاي مقاالت موجیافته مصرف LD50در مطالعات حیوانی .)76،75،59،25،22(است

نییتع لوگرمیکبر گرم 7/20را خوراکی زعفران ر مورد اثرات مضر زعفران نتایج مطالعات د .)22(اندکرده

که تزریق شده گفتهدر برخی مطالعات . اندمتناقضی یافتهع، سبب تهو ممکن استوزن واقعی بدن گرم بر 2-2/1

، در حالی که در )10(استفراغ، اسهال و خونریزي شوددر روز در طی چندین گرم 4مطالعات دیگر حتی تا میزان

. سمیت دیده نشده استروز، حتی در زنان باردار نیز این مطالعات آلمانی هستند و معلوم نیست از حال نیباا

و یا از زعفران وحشی اندزعفران معمول استفاده کردههمکاران و Schmidtبر طبق مطالعه . )10،14(بومی آلمان

زعفران گرم 10از شیمصرف بمقدار ، 2007در سال شده گزارشممکن است سبب تحریک جذب و عوارض

خوابی، تهوع، استفراغ و گیجی شامل کاهش اشتها، بی

23.DMBA

می زعفران منجر به آلرژي در موارد خیلی ک .)10(شودبراي زعفران در این شده نییتع ID50.)76(شده است

است که عدد باالیی است و گرم بر کیلوگرم 20مطالعات دلیل آن است که محققان زعفران را براي مصرف انسان

حیوانات در In vivoدر مطالعات .)75(دانندخطر میبییا صفر بوده سمیت زعفران و اجزاي آن بسیار کم و

اي سمیت سافرانال زعفران را در مطالعه .)25،59،77(استپس از مصرف روزانه به ترتیب در 21و 2 يروزهادر

سافرانال LD50. اندموش صحرایی و موش بررسی کردهدر بر کیلوگرم لیتریلیم 48/1در تزریق داخل صفاقی

50/1در موش ماده و لیتر بر کیلوگرممیلی 88/1موش نر در موش صحرایی نر تعیین شده لیتر بر کیلوگرممیلیدر موش لیتر بر کیلوگرممیلی 42/21 یخوراک LD50.است 53/5در موش ماده و لیتر بر کیلوگرممیلی 42/11نر، . ده استلیتر بر کیلوگرم براي موش صحرایی نر بومیلی

طبق نتایج این مطالعه سمیت سافرانال در موش و موش براست و در مصرف صحرایی در تجویز داخل صفاقی کم

طوري که سافرانال در به. است یسم ریغخوراکی عمالً لیتر بر کیلوگرم میلی 5/0و 25/0، 1/0مصرف مقدار

هاي روز سبب مرگ موش 21خوراکی در طی صورت بهمصرف مقدار اي، در مطالعه. )78(تصحرایی نشده اس

گرم بر 3(و تزریق داخل صفاقی کروسین یخوراکروز در موش سبب مرگ نشده 2در طی )کیلوگرم

،1383همکاران در سال در مطالعه سمرقندیان و . )79(استاست که سافرانال و زعفران سطوح شده دهید

کنند هماتوکریت، هموگلوبین و اریتروسیت را کم می ایجاد ها کدام از ارگانداري در هیچآسیب معنی ولیمصرف مقدار هاي زعفران در قرص .)36(کنندنمیبیوشیمیایی و هايشاخص) گرم در روزیلیم 200-400(باال

دهند، با این حال هماتولوژیک را در بالغین سالم تغییر میو به لحاظ کلینیکی اند بودهاین تغییرات در محدوده نرمال

زاده و همکاران در سال مطالعه حسین .)80(یستندمهم نمقدار مورد کروسین نیز دیده است که در در 1389به و آسیبی ریوم مرگفارماکولوژیک هیچ مصرفبا این حال مطالعه .)79(زندحیاتی بدن نمی يها ارگان

43

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

مهاجري و همکاران در ایران نشان داده است که عصاره خونی و سمیت ب کمهاي صحرایی سبزعفران به موش

مصرف مورداستفادهمقدار شود، ولی کلیوي و کبدي می هستند و ) کیلوگرمبر گرم 05/1و 7/0، 35/0(بسیار باال

جدول()81(اندداخل صفاقی استفاده شده صورت به ).3شماره

و اجزاي آن زعفران LD50در مجموع به علت باال بودن ها بر ضد آن رسد سمیتهاي طبیعی، به نظر میدر سلول

.معقولی کم باشد طور بهبدن، یسرطان ریغهاي سلول

بحثدهنده آن ها، زعفران و اجزاي تشکیلیافته طبقبر علیه ایجاد سرطان عمل کرده و حتی براي یخوب به

در . تومورهاي موجود نیز داراي سمیت انتخابی هستندکننده از ضمن از زعفران و اجزاي آن اثرات پیشگیري

نیز دیده ضد سرطانسمیت داروهاي مهارکنندهان و طسرزعفران و یضد سرطانهاي هرچند مکانیسم. شودمی

هاي مشخص نیست، اما مکانیسم یخوب بهاجزاي آن مثالً زعفران ممکن . پیشنهادي زیادي عنوان شده است

رار داده و بیان ژن را هدف ق را DNAمستقیم طور بهاست است که کاروتنوئیدهاي دهید Bathaie ).25،44(تنظیم کند

طور به) کروسین، کروستین و دي متیل کروستین(زعفرانشده و سبب وصل DNAمستقیم به شیارهاي کوچک

همچنین ممکن . شوند یم هدف DNAتغییرات در شکل تومور تحریک يها سلولاست زعفران آپوپتوز را در

ن رسد تحریک آپوپتوز توسط زعفرابه نظر می. )61(کندهاي هاي کارسینوماي سلولنقش مهمی در مرگ سلول

کارسینوماي گردن رحم انسان يها سلولو کبد انسانکروستین زعفران یضد سرطاناثر .)30(کندبازي می

پروتئین و DNA ،RNAممکن است ناشی از کاهش سنتز در را IIمراز یپل RNAکروستین همچنین ). 27(باشد

در ضمن دیده شده . کندیهاي نئوپالستیک مهار مسلولکرده و مداخله H1است که کروستین با ساختار هیستون

این مطالب نشان ).25،44(دارد H1-DNAتداخلی نیز با

کروستین متفاوت ضد سرطانهاي مکانیسمدهد که می .ها افزودتوان به آنژنتیک را نیز میند و اثرات اپیهست

التهابی زعفران ضداکسیدانی و به موارد فوق خواص آنتیدر کنار آن بحث . توان اضافه کردو اجزاي آن را نیز می

ها گذاري زعفران و اجزاي آن در سطح ژن و اثر آناثرها جزء جدیدترین فرضیات مطرح است که بر تنظیم آنزیم

ولی در ).25،44(باشندموضوعی براي تحقیقات جدید میفران زع یضد سرطانهر صورت براي تعیین اثرات

در ضمن تعیین . کارآزمایی بالینی کم صورت گرفته استو مکانیسم اثر نیز همچنان نیاز به مصرف مؤثرمقدار

در کنار تمامی این نکات، عدم وجود مطالعه . مطالعه داردانسانی تعمیم نتایج مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی به

انسان را دشوار براي میزان مصرفانسان و تعیین بهترین کرده است، لذا این مطلب ضرورت انجام مطالعه انسانی

نکته دیگر حائز اهمیت . کندمییادآوري در این زمینه را یضد سرطانعملکرد رسد یماین است که به نظر

خود زعفران در 24افزاهم صورت بهترکیبات زعفران ا احتماالً عصاره زعفران قدرت ، لذ)29(یابندافزایش می

.ي از ترکیبات خود داردبیشتر یضد سرطان

نکته جالب در مورد عملکرد زعفران این است که به نظر هاي رسد سمیت زعفران انتخابی باشد و تنها سلولمی

طبق که بر ییازآنجا. سرطانی را هدف قرار دهد مقدار مصرفحداقل (LD50المللی هاي بینبنديطبقه

1-5بین ) دآور یدرممصرفی که نیمی از بیماران را از پا عملی نشانه سمیت پایین و طور بهرا گرم بر کیلوگرم

LD50 82،83(دانندبودن می یسم ریغرا نشانه 5از شیب( ،رسد زعفران و اجزاي آن حداقل در محدوده به نظر می

خوراکی صورت بهحتی . با سمیت پایین قرار بگیرنداز طرفی مقدار . نیز دانست یسم ریغها را توان آنمی

در مصرف غذاي روزانه چند شده استفادهواقعی زعفران در شده گزارشت که عوارض برابر کمتر از مقداري اس

تهوع، استفراغ، اسهال، خونریزي، جمله از(مطالعات

24.Synergical

44

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

را ایجاد ) تغییرات هماتولوژیک و سمیت کبدي و کلیوي .)10،36،80،81(کرده است

گیرينتیجه

انتخابی بر ضدزاي آن اثرات سمیت زعفران و اج هاي سرطانی و اثرات پیشگیرانه از سرطان دارند، سلول

سمیت . دهندهاي طبیعی را تحت تأثیر قرار نمیولی سلولزعفران در مقادیر مصرف باال است که چندین برابر

اما مطالعه . در فرهنگ غذایی ما است مورداستفادهمقادیر اجزاي يجا به خود زعفران يریکارگ بهانسانی و مطالعه با

ها منفرد، در این زمینه کم است و انجام آن طور بهآن با توجه به اثرات . گرددهاي آینده توصیه میبراي پژوهش

هاي سلولاز زعفران در افزایش حذف شده مشاهده سرطانی، پس از تأیید در مطالعات کارآزمایی بالینی

ان و هاي حاوي عصاره زعفران در درمتوان از کپسولمیعالوه بر این مطالعه . پیشگیري از سرطان استفاده کرد

تر از هاي خطرناكاثرات زعفران بر روي برخی سرطانهاي شایع جمله سرطان مغز و سرطان خون و برخی سرطان

دورماندهاز جمله سرطان معده همچنان از نظر محققین .است

45

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

In vitroدر مطالعات سمیت زعفران بر ضد سرطان : 1 شماره جدول نتیجه ماده مداخله سلول هدف مطالعه

Abdullaev F و همکاران 1992 )24(

DNAو RNAهاي بدخیم از طریق مهار سنتز هاي بدخیم سلولزعفران سبب مهار رشد سلول عصاره اتانولی زعفران ال ریه و فیبروبالست تغییر شکل دادههاي تومور ریه، فیبروبالست نرمسلول .شودمی

Abdullaev F و همکاران1992)28(

کارسینوماي يها سلولو )Hela(تلیال انسانی از گردن رحم جنینسلول اپی )Hep G2(کبدي

عصاره اتانولی زعفران، ترکیبات شبه کروستین

هاي آپوپتوزي رشد سلولهاي آپوپتوزي و غیرزعفران و ترکیبات شبه کروستین از طریق مکانیسم . کنند یمتوموري را مهار

هاي و سلول) Hep G2(تلیال کارسینوماي هپاتوسلوالرهاي شبه اپیسلول )30( 2008توکل افشار و همکاران .توموري اثر سیتوتوکسیک انتخابی دارد ها سلول هیعلزعفران عصاره اتانولی زعفران کارسینوماي گردن رحم انسانی

به میزان مصرف در حضور زعفران افزایش وابسته صورت بهدچار آپوپتوز هاي بدخیم درصد سلول عصاره آبی زعفران )A549هاي سلول(هاي آدنوکارسینوماي آلوئول انسان سلول )31( 2013سمرقندیان و همکاران .یابدمی

Abdullaev F و همکاران1992)32(

جداشدهیک ماده فعال جدیداً هاي سلولی بدخیم انسانیهاي هال و الیهسلول

)بدون نام هنوز(از زعفران ID50 7-22م از بدخی يها سلول، و بر ضد لیترمیکروگرم بر میلی 9هاي هال این ماده بر ضد سلول

.است لیترمیکروگرم بر میلی

Escribano J و همکاران هاي هالي کارسینوماي گردن رحمسلول )36(1996

کروسین، کروستین، پیکروکروسین و سافرانال

اند که اثر کروسین از بقیه بیشتر هاي سرطانی شدههر چهار ترکیب زعفران سبب مهار رشد سلول .بوده است

Molnar J با آدنوویروس شده آلودههاي انسانی سلول )33( 1999ران و همکا کروسین و دي گلوکوزیل

کروستین-هاي مختلف اثرات مهاري بر بیان اولیه آنتیمیزان مصرف کروستین در گلوکوزیلکروسین و دي

.اندهاي آلوده با آدنوویروس داشتهژن تومور در سلولGarc-Olmo DC و همکاران

1999 )39( هاي آدنوکارسینوماي موش سلول( DHD/k12و HT-29 يها سلول

)آدنوکارسینوماي کولون انسان يها سلولصحرایی و .دارد DHD/k12و HT-29هاي کروسین یک اثر سایتوتوکسیک قوي بر ضد سلول کروسین

.هاي سرطانی داردسایتوتوکسیسیتی انتخابی بر ضد سلول لیتربر میلی گرم یلیم 3کروسین در غلظت کروسین Hep G2 يها سلول )40( 2012نورعینی و همکاران Aung H (هاي سرطان کولورکتالسه الیه از سلول )41( 2007و همکارانHCT-116، SW-480 وHT-29( کند یممهار مصرفوابسته به صورت بهداري رشد این سه الیه سلولی را معنی طور بهکروسین کروسین.

کروسین PC12هاي سلول )42( 2012مهري و همکاران اثر نوروپروتکتیو در برابر سایتوتوکسیسیتی ناشی از آکریالمید مصرفوابسته به صورت بهکروسین

.دارد PC12 يها سلولدر Abdullaev FI و همکاران

1994)27( هاي تغییر شکل یافته هاي هال، آدنوکارسینوماي ریه و سلولسلول

فیبروبالست ریه جنین وستینکر

- اسید، سبب مهار رشد سلولبر سنتز پروتئین و نوکلئیک مصرفکروستین از طریق مهار وابسته به

.هاي سرطانی شده استJagadeeswaran R و همکاران

کروستین هاي رابدومیوسارکوماي انسانیسلول )46( 2000هاي رابدومیوسارکوماي لپالنتین، اثر سیتوتوکسیک انتخابی بر ضد سلوکروستین در مقایسه با سیس

.انسانی دارد

46

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

In vitroدر مطالعات سمیت زعفران بر ضد سرطان : 1 شماره جدول نتیجه ماده مداخله سلول هدف مطالعهChryssanthi DG و همکاران

2007 )47( وابسته به میزان مصر ف صورت بههاي سرطان پستان را کثیر سلولهاي آن تکروستین و آنالوگ آن يها آنالوگکروستین و سرطان پستان MDA-MB-231و MCFهاي سلول

. کنندمهار می .هاي سرطانی داردکروستین یک اثر پروآپوپتوتیک در سلول کروستین MCF-7هاي سلول )48( 2009موسوي و همکاران

Tarantilis P 1994و همکاران و همکاران Morjani Hو )26(

1990 )38(

هاي لوسمی میلوژن انسان و سلول) HL60(پرومیلوسیت هاي لوسمیسلول)K562(

.هاي لوسمی داردسلول هیعلکروستین اثرات سیتوتوکسیک کروستین

Wang C-J و همکاران1991)50(

طور بهوکسیسیتی را با آفالتوکسین سیتوت شده فعالهاي فیبروبالست درمان با کروستین در سلولپیش کروستین C3H10T1/2هاي فیبروبالست سلول .کندداري مهار میمعنی

Abdullaev F و همکاران1992)28(

تغییر شکل یافته SV-40( VA13و ) کارسینوماي ریه( A549هاي سلولهاي سرطانی ریه سلولی و تشکیل کولونی سلولاسید داخلکروستین اثر مهاري بر سنتز نوکلئیک کروستین )فیبروبالست ریه جنین

.دارد

Dhar A 54( 2009و همکاران( سرطان Ascpc1و MIA-PaCa-2 ،BxPC3 ،Capan1هاي سلول

پانکراس .هاي سرطانی پانکراس عملکرد ضد تومورزایی داردکروستین در سلول کروستین

47

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

حیوانی In vivoسرطان در مطالعات سمیت زعفران بر ضد : 2شماره جدول نتیجه زمان میزان مصرف ماده مداخله نوع حیوان مطالعه

Salomi M و همکاران1991)44(

هفته 12 گرم بر کیلوگرممیلی 100 عصاره زعفران موشدر موش صحرایی را مهار کرده و القاشدهعصاره زعفران شروع و پیشرفت تومورهاي پوستی

.ا را به تأخیر انداخته استحمله پاپیلوم

Bathaie SZ و همکاران2013)61(

موش صحراییعصاره آبی

زعفران .وابسته به دوز سبب مهار پیشرفت سرطان شده است صورت بهزعفران روز 50 گرم بر کیلوگرممیلی 175و 150، 100

El Daly E و همکاران1997)60(

موش صحراییعصاره زعفران

سیستئین+ روز 5 گرم بر کیلوگرممیلی 50

پالنتین را کاهش داده داري اثرات سمی ناشی از سیسمعنی طور بهعصاره زعفران به همراه سیسئین .است

Premkumar K و همکاران2001 )65(

موش آلبینوي سوئیسی

عصاره آبی زعفران

.داري ژنوتوکسیسیتی داروهاي ضد سرطان را کم کرده استمعنی طور بهزعفران درمان شیپروز 5 بر کیلوگرم گرم یلیم 80و 40، 20

Garc-Olmo DC و همکاران1999 )39(

موش صحرایی - کروسین

کروستین

گرم بر کیلوگرممیلی 400کروسین در دوز میکرومول 50-200کروستین در دوزهاي

بر لیتر

هفته 13اراي تومور کولورکتال را افزایش هاي صحرایی دداري بقاي موشمعنی طور بهدرمان با کروسین

.کندهاي صحرایی ماده را کند میکروستین رشد تومور در موش. دهدمی

موش صحرایی )67( 2011حریري و همکاران کروسین و

سافرانال

و 100، 50 يها مصرفکروسین در میزان گرم بر کیلوگرم و سافرانال در میلی 200

رم بر گمیلی 1/0 و 05/0، 025/0دوزهاي کیلوگرم

هفته 4دهند، اما کروسین و سافرانال سایتوتوکسیسیتی دیازینون را در خون موش صحرایی کاهش می

.کنندژنوتوکسیسیتی را مهار نمی

Wang CJ هار کرده استدر موش صحرایی را م القاشدهکروستین سرطان پوست دقیقه 15 میکرومول 120و 60 کروستین موش صحرایی )69( 1996و همکاران.

Wang C-J و همکاران1991)51(

.کندناشی از آفالتوکسین محافظت می ییزا سرطانکروستین از کبد در مقابل درمان شیپروز 3 گرم بر کیلوگرممیلی 2-6 کروستین موش صحرایی

Wang C-J کندداري سرکوب میمعنی طور بههپاتوتوکسیک ناشی از آفالتوکسین را يها زخمکروستین هفته 45 گرممیلی 1/0 کروستین موش صحرایی )70(1991 و همکاران.

Magesh V و همکاران 2006)71(

موش آلبینوي سوئیسی

.کروستین در سرطان ریه فعالیت ضد توموري دارد درمان شیپهفته 4 گرم بر کیلوگرممیلی 20 کروستین

Magesh V و همکاران 2009)72(

موش آلبینوي سوئیسی

.هاي سرطان ریه را مهار کرده استکروستین تکثیر سلول هفته 18 گرم بر کیلوگرممیلی 50 کروستین

Dhar A موش )54( 2009و همکارانAthymic کروستین اثرات ضد توموروژنیک در سرطان پانکراس دارد روز 30 گرم بر کیلوگرممیلی 4 کروستین.

48

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

هاي طبیعیسمیت زعفران بر ضد سلول: 3شماره جدول

مطالعه شرایط مطالعه

)in vivo( ماده

مداخلهنحوه مصرف

سمیت میزان مصرف

Abdullaev FI معادل میزان مصرف گرم بر کیلوگرم 7/20 خوراکی زعفران حیوانی )22( 2002و همکارانLD50 یسم ریغو

Schmidt M تهوع، استفراغ، اسهال و خونریزي گرم بر وزن واقعی بدن 2/1-2 تزریقی زعفران حیوانی )10( 2007و همکاران

Melnyk JP غیر سمی گرم در روز 4 خوراکی زعفران انسانی )14( 2010و همکاران

)78( 2013حسین زاده و همکاران در موش

صحرایی و موش

سافرانال- خوراکی

تزریقی

- میلی 50/1لیتر بر کیلوگرم در موش مؤنث و میلی 88/1در موش مذکر، لیتر بر کیلوگرم میلی 48/1

لیتر بر کیلوگرم در میلی 42/21 -لیتر بر کیلوگرم در موش صحرایی مذکر در تزریق داخل صفاقیلیتر بر کیلوگرم براي موش میلی 53/5لیتر بر کیلوگرم در موش مؤنث و میلی 42/11موش مذکر،

رف خوراکیصحرایی مذکر در مص

LD50 و غیر سمی

گرم در روزمیلی 200-400 خوراکی زعفران انسانی )80( 2008مدقق و همکاران پارامترهاي بیوشیمیایی و هماتولوژیک را در بالغین

.دهدسالم در محدوده طبیعی تغییر می

49

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

References

1. Jemal A, Siegel R, Xu J, Ward E. Cancer statistics, 2010. CA: a cancer journal for clinicians. 2010;60(5):277-300.

2. Phillips RL. Role of life-style and dietary habits in risk of cancer among Seventh-Day Adventists. Cancer Research. 1975;35(11):3513-3522.

3. Anand P, Kunnumakara AB, Sundaram C, Harikumar KB, Tharakan ST, Lai OS, et al. Cancer is a preventable disease that requires major lifestyle changes. Pharmaceutical research. 2008;25(9):2097-2116.

4. Molassiotis A, Fernadez-Ortega P, Pud D, Ozden G, Scott JA, Panteli V, et al. Use of complementary and alternative medicine in cancer patients: a European survey. Annals of oncology. 2005;16(4):655-63.

5. De Smet PA. The role of plant-derived drugs and herbal medicines in healthcare. Drugs. 1997;54(6):801-840.

6. Morse MA, Stoner GD. Cancer chemoprevention: principles and prospects. Carcinogenesis. 1993;14(9):1737-1746.

7. Abe K, Saito H. Effects of saffron extract and its constituent crocin on learning behaviour and long-term potentiation. Phytotherapy Research. 2000;14(3):149-152.

8. Gohari AR, Saeidnia S, Mahmoodabadi MK. An overview on saffron, phytochemicals, and medicinal properties. Pharmacognosy reviews. 2013;7(13):61.

9. Kamalipour M, Akhondzadeh S. Cardiovascular effects of saffron: An evidence-based review. The journal of Tehran Heart Center. 2011;6(2):59.

10. Schmidt M, Betti G, Hensel A. Saffron in phytotherapy: pharmacology and clinical uses. Wiener Medizinische Wochenschrift. 2007;157(13-14):315-319.

11. Javadi B, Sahebkar A, Emami SA. Asurvey on saffron in major Islamic traditional medicine books. Iranian journal of basic medical sciences. 2013;16(1):1.

12. Rios J, Recio M, Giner R, Manez S. An update review of saffron and its active constituents. Phytotherapy Research. 1996;10(3):189-193.

13. Tarantilis PA, Polissiou MG. Isolation and identification of the aroma

components from saffron (Crocus sativus). Journal of Agricultural and Food Chemistry. 1997;45(2):459-462.

14. Melnyk JP, Wang S, Marcone MF. Chemical and biological properties ofthe world's most expensive spice: Saffron. Food Research International. 2010;43(8):1981-1989.

15. Deo B. Growing saffron—the world's most expensive spice. Crop Food Res. 2003;20(1):1-4.

16. Alonso, G.L. Salinas, M.R. Garijo, J. Sanchez-Fernandez, M.A. Composition of crocins and picrocrocinfrom Spanish saffron (Crocus sativusL.). J. Food Qual.2001;24(3):219-233.

17. Sampathu S, Shivashankar S, Lewis Y, Wood A. Saffron (Crocus sativus Linn.) - Cultivation, processing, chemistry and standardization. Critical Reviews in Food Science & Nutrition. 1984;20(2):123-157.

18. Gregory MJ, Menary RC, Davies NW. Effect of drying temperature and air flow on the production and retention of secondary metabolites in saffron. Journal of agricultural and food chemistry. 2005;53(15):5969-5975.

19. Assimopoulou A, Sinakos Z, Papageorgiou V. Radical scavenging activity of Crocus sativus L. extract and its bioactive constituents. Phytotherapy Research. 2005;19(11):997-1000.

20. Abdullaev F, Espinosa-Aguirre J. Biomedical properties of saffron and its potential use in cancer therapy and chemoprevention trials. Cancer Detection and Prevention. 2004;28(6):426-432.

21. Lee BM, Park K-K. Beneficial and adverse effects of chemopreventive agents. Mutation Research/Fundamental and Molecular Mechanisms of Mutagenesis. 2003;523:265-278.

22. Abdullaev FI. Cancer chemopreventive and tumoricidal properties of saffron (Crocus sativus L). Experimental Biology and Medicine. 2002;227(1):20-25.

23. Von Elm E, Altman DG, Egger M, Pocock SJ, GøtzschePC, Vandenbroucke JP, et al. The Strengthening the Reporting of Observational Studies in Epidemiology (STROBE) statement: guidelines for reporting observational studies.

50

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

Preventive medicine. 2007;45(4):247-251.

24. Abdullaev F, Frenkel G. The effect of saffron on intracellular DNA, RNA and protein synthesis in malignant and non-malignant human cells. BioFactors (Oxford, England). 1992;4(1):43-45.

25. Nair SC, Kurumboor S, Hasegawa J. Saffron chemoprevention in biology and medicine: a review. Cancer Biotherapy & Radiopharmaceuticals. 1995;10(4):257-264.

26. Tarantilis P, Morjani H, Polissiou M, Manfait M. Inhibition of growth and induction of differentiation of promyelocytic leukemia (HL-60) by carotenoids from Crocus sativus L. Anticancer Res. 1994;14(5A):1913-1918.

27. Abdullaev FI. Inhibitory effect of crocetin on intracellular nucleic acid and protein synthesis in malignant cells. Toxicology letters. 1994;70(2):243-251.

28. Abdullaev F, Frenkel G. Effect of saffron on cell colony formation and cellular nucleic acid and protein synthesis. BioFactors (Oxford, England). 1992;3(3):201-204.

29. Liu RH. Potential synergy of phytochemicals in cancer prevention: mechanism of action. The Journal of nutrition. 2004;134(12):3479-3485.

30. Tavakkol-Afshari J, Brook A, Mousavi SH. Study of cytotoxic and apoptogenic properties of saffron extract in human cancer cell lines. Food and Chemical Toxicology. 2008;46(11):3443-3447.

31. Samarghandian S, Borji A, Farahmand SK, Afshari R, Davoodi S. Crocus sativus L.(saffron) stigma aqueous extract induces apoptosis in alveolar human lung cancer cells through caspase-dependent pathways activation. BioMed research international.1994;14:1913–1918.

32. Abdullaev F, Riveron-Negrete L, Caballero-Ortega H, Hernández JM, Perez-Lopez I, Pereda-MirandaR, et al. Use of in vitro assays to assess the potential antigenotoxic and cytotoxic effects of saffron (Crocus sativus L). Toxicology in vitro. 2003;17(5):731-736.

33. Molnar J, Szabo D, Pusztai R, Mucsi I, Berek L, Ocsovszki I, et al. Membrane associatedantitumor effects of crocine, ginsenoside-and cannabinoid derivates. Anticancer research. 1999;20(2A):861-867.

34. Escribano J, Piqueras A, Medina Jn, Rubio A, Alvarez-Ortı́ M, Fernández JA. Production of a cytotoxic proteoglycan using callus culture of saffron corms (Crocus sativus L.). Journal of biotechnology. 1999;73(1):53-59.

35. Escribano J. Diaz-Guerra M.J. Riese H.H, Ontanon J. Garcia-Olmo D. Garcia-Olmo D.C. et al. In vitro activation of macrophages by a novel proteoglycan isolated from corms of Crocus sativus L.Cancer letters. 1999;144(1):107-114.

36. Escribano J, Alonso G-L, Coca-Prados M, Fernández J-A. Crocin, safranal and picrocrocin from saffron (Crocus sativus L.) inhibit the growth of human cancer cells in vitro. Cancer letters. 1996;100(1):23-30.

37. Salomi M, Nair S, Panikkar P, editors. Cytotoxicity and non-mutagenicity of Nigela sativa and saffron (Crocus sativus) in vitro. Proc Ker Sci Congr. 1991;5:244.

38. Morjani H, Tarantilis P, Polissiou M, Manfait M. Growth inhibition and induction of crythroid differentiation activity by crocin, dimethylcrocetine and b-carotene on K562 tumor cells. Anticancer Res. 1990;10:1398-1406.

39. Garc-Olmo DC, Riese HH, Escribano J, Onta˜ ́ n J, Fernandez JA, Atiénzar M, et al. Effects of long-term treatment of colon adenocarcinoma with crocin, a carotenoid from saffron (Crocus sativus L.): an experimental study in the rat. Nutrition and cancer. 1999;35(2):120-126.

40. Noureini SK, Wink M. Antiproliferative effects of crocin in HepG2 cells by telomerase inhibition and hTERT down-regulation. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention. 2012;13(5):2305-2309.

41. Aung H, Wang C, Ni M, Fishbein A, Mehendale S, Xie J, et al. Crocin from Crocus sativus possesses significant anti-proliferation effects on human colorectal cancer cells. Experimental oncology. 2007;29(3):175.

42. Mehri S, Abnous K, Mousavi SH, Shariaty VM, Hosseinzadeh H. Neuroprotective effect of crocin on acrylamide-induced cytotoxicity in PC12 cells. Cellular and molecular neurobiology. 2012;32(2):227-235.

43. Ebrahim-Habibi MB, Amininasab M, Ebrahim-Habibi A, Sabbaghian M, Nemat-Gorgani M. Fibrillation of α-

51

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

lactalbumin: Effect of crocin and safranal, two natural small molecules from Crocus sativus. Biopolymers. 2010;93(10):854-865.

44. Salomi M, Nair SC, Panikkar K. Inhibitory effects of Nigella sativa and saffron (Crocus sativus) on chemical carcinogenesis in mice. 1991;16:67-72.

45. Martin G, Goh E, Neff A. Evaluation of the developmental toxicity of crocetin on Xenopus. Food and chemical toxicology. 2002;40(7):959-964.

46. Jagadeeswaran R, Thirunavukkarasu C, Gunasekaran P, Ramamurty N, Sakthisekaran D. In vitro studies on the selective cytotoxic effect of crocetin and quercetin. Fitoterapia. 2000;71(4):395-399.

47. Chryssanthi DG, Lamari FN ,Iatrou G, Pylara A, Karamanos NK, Cordopatis P. Inhibition of breast cancer cell proliferation by style constituents of different Crocus species. Anticancer Research. 2007;27(1A):357-362.

48. Mousavi SH, Tavakkol-Afshari J, Brook A, Jafari-Anarkooli I. Role of caspases and Bax protein in saffron-induced apoptosis in MCF-7 cells. Food and chemical toxicology. 2009;47(8):1909-1913.

49. Kanakis CD, Tarantilis PA, Tajmir-Riahi H-A, Polissiou MG. Interaction of tRNA with safranal, crocetin, and dimethylcrocetin .Journal of Biomolecular Structure and Dynamics. 2007;24(6):537-545.

50. Wang C-J, Shiah H-S, Lin J-K. Modulatory effect of crocetin on aflatoxin B1 cytotoxicity and DNA adduct formation in C3H10T12 fibroblast cell. Cancer letters. 1991;56(1):1-10.

51. Wang C-J, Shiow S-J, Lin J-K. Effects of crocetin on the hepatotoxicity and hepatic DNA binding of aflatoxin B1 in rats. Carcinogenesis. 1991;12(3):459-462.

52. Chang W, Lin Y, Lee M, Shiow S, Wang C. Inhibitory effect of crocetin on benzo (a) pyrene genotoxicity and neoplastic transformation in C3H10T1/2 cells. Anticancer research. 1995;16(6B):3603-3608.

53. Tseng T-H, Chu C-Y, Huang J-M, Shiow S-J, Wang C-J. Crocetin protects against oxidative damage in rat primary hepatocytes. Cancer letters. 1995;97(1):61-67.

54. Dhar A, Mehta S, Dhar G, Dhar K, Banerjee S, Van Veldhuizen P, et al.

Crocetin inhibits pancreatic cancer cell proliferation and tumor progression in a xenograft mouse model. Molecular cancer therapeutics. 2009;8(2):315-323.

55. G GutheilW, Reed G, Ray A, Anant S, Dhar A. Crocetin: an agent derived from saffron for prevention and therapy for cancer. Current pharmaceutical biotechnology. 2012;13(1):173-179.

56. Ashrafi M, Bathaie S, Taghikhani M, Moosavi-Movahedi A. The effect of carotenoids obtained from saffron on histone H1 structure and H1–DNA interaction. International journal of biological macromolecules. 2005;36(4):246-52.

57. Prem-kumar K. Abraham SK, Santhiya ST, Ramesh A. Protective effects of saffron (Crocus sativus L.) ongenotoxin induced oxidative stress in Swiss albini mice. Phytother Res.2003;17(6):614-617.

58. Nair S, Salomi M, Varghese C, Panikkar B, Panikkar K. Effect of saffron on thymocyte proliferation, intracellular glutathione levels and its antitumor activity. BioFactors (Oxford, England). 1992;4(1):51-54.

59. Nair S, Pannikar B, Panikkar K. Antitumour activity of saffron (Crocus sativus). Cancer letters. 1991;57(2):109-114.

60. El Daly E. Protective effect of cysteine and vitamin E, Crocus sativus and Nigella sativa extracts on cisplatin-induced toxicity in rats. Journal de pharmacie de Belgique. 1997;53(2):87-93.

61. Bathaie SZ, Miri H, Mohagheghi M-A, Mokhtari-Dizaji M, Shahbazfar A-A, Hasanzadeh H. Saffron aqueous extract inhibits the chemically-induced gastric cancer progression in the wistar albino rat. Iranian journal of basic medical sciences. 2013;16(1):27.

62. Nair SC, Salomi M, Panikkae B, Panikkar K. Modulatory effects of Crocus sativus and Nigella sativa extracts oncisplatin-induced toxicity in mice. Journal of ethnopharmacology. 1991;31(1):75-83.

63. Nair S, Panikkar K, Parthod R. Protective effects of crocetin on the bladder toxicity induced by cyclophosphamide. Cancer Biotherapy & Radiopharmaceuticals. 1993;8(4):339-43.

64. Nair S, Varghese CD, Paniker K, Kurumboor S, Parathod R. Effects of saffron on Vitamin A levels and its

52

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

Antitumour activity on the growth of solid tumours in mice. Pharmaceutical Biology. 1994;32(2):105-114.

65. Premkumar K, Abraham SK, Santhiya S, Gopinath P, Ramesh A. Inhibition of genotoxicity by saffron (Crocus sativus L.) in mice. Drug and chemical toxicology. 2001;24(4):421-428.

66. Mohajeri D, Doustar Y, Rezaei A, Mesgari-Abbasi M. Hepatoprotective effect of ethanolic extract of Crocus sativus L.(Saffron) stigma in comparison with silymarin against rifampin induced hepatotoxicity in rats. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences. 2011;12(5):53-59.

67. Hariri AT, Moallem SA, Mahmoudi M, Hosseinzadeh H. The effect of crocin and safranal, constituents of saffron, against subacute effect of diazinon on hematological and genotoxicity indices in rats. Phytomedicine. 2011;18(6):499-504.

68. Naghizade B, Broshki M.T, Moufidpoor H. Protective effect of crocin on cisplantin inducedacute renal toxicity in rats. Journal of basic Medical Science of Iran. 2006;9(4):281-286.

69. Wang CJ, Cheng TC, Liu JY, Chou FP, Kuo ML, Lin JK. Inhibition of protein kinase C and proto-oncogene expression by crocetin in NIH/3T3 cells. Molecular carcinogenesis. 1996;17(4):235-240.

70. Wang C-J, Hsu J-D, Lin J-K. Suppression of aflatoxin B1-induced hepatotoxic lesions by crocetin (a natural carotenoid). Carcinogenesis. 1991;12(10):1807-1810.

71. Magesh V, Singh JPV, Selvendiran K, Ekambaram G, Sakthisekaran D. Antitumour activity of crocetin in accordance to tumor incidence, antioxidant status, drug metabolizing enzymes and histopathological studies. Molecular and cellular biochemistry. 2006;287(1-2):127-135.

72. Magesh V, DurgaBhavani K, Senthilnathan P, Rajendran P, Sakthisekaran D. In vivo protective effect of crocetin on benzo (a) pyrene-induced lung cancer in Swiss albino mice. Phytotherapy Research. 2009;23(4):533-539.

73. Gainer J, Wallis D, Jones J. The effect of crocetin on skin papillomas and Rous

sarcoma. Oncology.1976;33(5-6):222-224.

74. Mathews-Roth M. Antitumor activity of β-carotene, canthaxanthin and phytoene. Oncology. 1982;39(1):33-37.

75. Wichtl M. Herbal drugs and phytopharmaceuticals, in: Wichtl M, ed. A Handbook for Practice ona Scientific Basis. Stuttgart, Germany: Medpharm Scientific Publishers. 2004; 148-150.

76. Lucas CD, Hallagan JB, Taylor SL. The role of natural color additives in food allergy. Advances in food and nutrition research. 2000;43:195-216.

77. Karimi GR, Hosseinzadeh H, Khalegh PP. Study of antidepressant effect of aqueous and ethanolic extract of Crocus sativus in mice. Iranian Journal of Basic Medical Sciences. 2001;4:11-15.

78. Hosseinzadeh H, Shakib SS, Sameni AK, Taghiabadi E. Acute and Subacute Toxicity of Safranal, a Constituent of Saffron, in Mice and Rats. Iranian journal of pharmaceutical research: IJPR. 2013;12(1):93.

79. Hosseinzadeh H, Shariaty M, Khadem-Sameni A, Vahabzadeh M, Ríos J, Recio M. Acute and sub-acute toxicity of crocin, a constituent of Crocus sativus L.(saffron), in mice and rats. Pharmacologyonline. 2010;2:943-945.

80. Modaghegh M-H, Shahabian M, Esmaeili H-A, Rajbai O, Hosseinzadeh H. Safety evaluation of saffron (Crocus sativus) tablets in healthy volunteers. Phytomedicine. 2008;15(12):1032-1037.

81. Mohajeri D, Mesgari Abbasi M, Delazar A, Doustar Y ,Mousavi Gh, Amouoghli Tabrizi B. Histopathological study of subacute toxicity of Crocus sativus L. (Saffron) stigma total extract on liver and kidney tissues in the rat. Pharmaceutical Sciences. 2009;15(2):115-124.

82. Kennedy GL, Ferenz RL, Burgess BA. Estimation of acute oral toxicity in rates by determination of the approximate lethal dose rather than the LD50. Journal of Applied Toxicology. 1986;6(3):145-148.

83. Loomis TA, HayesAW. Loomis's essentials of toxicology, 4 Edn. San Diego, AcademicPress, 1996.

53

سمیت زعفران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

سؤاالت در مورد سمیت زعفران و اجزاي آن کدام گزینه درست است؟ -1

.هاي طبیعی و سرطانی اثر سمی دارندبر ضد سلول )الف .هاي طبیعی اثر سمی دارندتنها بر ضد سلول )ب .هاي سرطانی اثر سمی دارندتنها بر ضد سلول )ج .اصالً اثر سمی ندارند )د هاي سرطانی دارد؟پتوز سلولزعفران چه اثري بر تکثیر سلولی و آپو -2

.دهدتکثیر سلول را افزایش و آپوپتوز را کاهش می )الف .دهدتکثیر سلول را کاهش و آپوپتوز را افزایش می )ب .تکثیر سلول را افزایش و آپوپتوز را افزایش می دهد )ج .تکثیر سلول را کاهش و آپوپتوز را کاهش می دهد )د چه ترتیبی است؟ به DNA و RNAاثر زعفران بر سنتز -3

کاهش )الف افزایش )ب تأثیربی )ج DNAافزایش و RNAکاهش سنتز )د یک بیشتر است؟سرطانی کدامدر مجموع عملکرد ضد -4

عصاره زعفران )الف کروسین و کروستین )ب کروستین و سافرانال )ج بسته به نوع سرطان متفاوت )د یک با هیستون تداخل دارند؟کدام -5

کروسین )الف کروستین )ب سافرانال )ج بتاکاروتن )د ؟هاي زیر شودیک از ویتامینمصرف خوراکی عصاره زعفران ممکن است سبب افزایش سطح خونی کدام -6

A)الف B12)ب

K)ج

F)د

54

مروري آزادبخت و همکاران

1394دوره چهارم، ویژه نامه، پاییز تعالی بالینی مجله

هاي صحرایی ماده و نر چیست؟سرطانی کروسین در موشدلیل تفاوت اثر ضد -7 ترکیب بدن )الف

وزن بدن )ب میزان فعالیت بدنی )ج هورمون) د بخشد؟اکسیدانی بدن را ارتقا میکروستین به چه طریق عملکرد آنتی -8

هاي آزاداسکونج رادیکال )الف اکسیدان بدنتقویت سیستم آنزیمی آنتی )ب تشکیل ترکیبات پرواکسیدان )ج اکسیدان بدنهاي آزاد و تقویت سیستم آنزیمی آنتیاسکونج رادیکال )د کدامیک از عوارض مصرف مقادیر زیاد عصاره زعفران است؟ -9

ایجاد سرطان )الف عالئم گوارشی )ب اگزماي پوستی )ج .می استحتی در دوزهاي باال غیرس) د

معمول تا چه حد براي بدن سمی است؟ مصرف میزان مصرفزعفران در در مجموع -10 .کامالً سمی است )الف

.تا حدودي سمی است )ب . سمی نیستاصالً )ج .تنها در جنس مذکر سمی است )د

55