RYSUNEK TECHNICZNY

I

GRAFIKA INŻYNIERSKA

WYKŁAD 2

1. Zasady rzutowania elementów i obiektów budowlanych.

2. Rzuty budynku, przekroje i elewacje budynków – wiadomości ogólne.

3. Klatka schodowa, schody – wiadomości ogólne.

4. Oznaczenia schodów na rzutach kondygnacji.

5. Wymiarowanie rysunków architektoniczno-budowlanych.

6. Wymiary stolarki okiennej i drzwiowej oraz bram.

Wykorzystano w prezentacji pozycje literaturowe:

1. Bieniasz J., Januszewski B., Piekarski M.: „Rysunek techniczny w budownictwie”

2. Miśniakiewicz E., Skowroński W. : „Rysunek techniczny budowlany”

3. Mazur J., Tofiluk A.: „Rysunek budowlany”

Materiały dr inż. Małgorzaty Fedorczak-Cisak

Normy dotyczące metod rzutowania elementów i obiektów budowlanych oraz wymiarowania

PN-EN ISO 5456-1:2002

Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 1 – postanowienia ogólne.

PN-EN ISO 5456-2:2002

Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 2 – przedstawianie prostokątne.

PN-EN ISO 5456-3:2002

Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 3 – przedstawianie aksonometryczne.

PN-EN ISO 5456-4:2006

Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 4 – rzutowanie środkowe.

PN-B-01029:2000

Rysunek budowlany. Zasady wymiarowania na rysunkach architektoniczno-budowlanych.

PN-ISO 129:1996 i PN-ISO 129/Ak

Rysunek budowlany. Wymiarowanie. Zasady ogólne. Definicje. Metody wykonania i oznaczenia

specjalne.

Rodzaje rzutówstosowane do przygotowywania rysunków technicznych

Rzut

prostokątny

PN-EN ISO 5456-2:2002

Rzut

aksonometryczny

PN-EN ISO 5456-3:2002

Rzut perspektywiczny

(środkowy)

PN-EN ISO 5456-4:2006

Geometria wykreślna

(nauka dotycząca metod odwzorowywania figur

przestrzennych na płaszczyźnie)

Zgodnie z jego zasadami przygotowywane są

podstawowe rysunki dokumentacji

technicznej.

Rzutowanie polega na odwzorowaniu obiektu znajdującego się w przestrzeni na płaszczyznę rzutu (rzutnię)

za pomocą równoległych do siebie linii rzutowania (prostych rzutujących) prostopadłych do płaszczyzny rzutni.

Kształt obiektu i jego szczegóły muszą być odwzorowane jednoznacznie i czytelnie.

Rzutowanie prostokątne według

metody pierwszego kąta PN-EN ISO 5456-2:2002 Rysunek techniczny. Metody

rzutowania. Część 2 – przedstawianie prostokątne.

Rzutowanie prostokątne można przyrównać do

„zamknięcia” odwzorowywanego obiektu w sześcianie,

którego boki są w miarę możliwości równoległe lub

prostopadłe do płaszczyzn obiektu.

A – rzut główny obiektu (widok z przodu)

rzut B (widok z góry)

rzut E (widok z dołu)

rzut C (widok od lewej strony)

rzut D (widok od prawej strony)

rzut F (widok z tyłu)

Płaszczyzna

rzutu

głównego

Kierunki

obserwacji a-f

Obserwator patrzy na każdą ze ścian sześcianu i obiekt

rzutowany w taki sposób, że płaszczyzna rzutu znajduje

się za obiektem.

Proste

rzutujące

Rzutowanie prostokątne według

metody trzeciego kąta PN-EN ISO 5456-2:2002 Rysunek techniczny. Metody

rzutowania. Część 2 – przedstawianie prostokątne.

A – rzut główny obiektu (widok z przodu)

rzut B (widok z góry)

rzut E (widok z dołu)

rzut C (widok od lewej strony)

rzut D (widok od prawej strony)

rzut F (widok z tyłu)

Kierunki

obserwacji a-f

Obserwator patrzy na każdą ze ścian sześcianu i obiekt

rzutowany w taki sposób, że płaszczyzna rzutu znajduje

się przed obiektem.

Rzutowanie identyfikowane

strzałkami PN-EN ISO 5456-2:2002 Rysunek techniczny. Metody

rzutowania. Część 2 – przedstawianie prostokątne.

A – rzut główny obiektu (widok z przodu)

rzut B (widok z góry)

rzut E (widok z dołu)

rzut C (widok od lewej strony)

rzut D (widok od prawej strony)

rzut F (widok z tyłu)

Dowolne jest rozmieszczenia rzutów na rysunku.

Rzuty pozostałe opisujemy wielkimi literami

Na rzucie głównym strzałkami wskazujemy

kierunek patrzenia

RODZAJE RYSUNKÓW ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANYCHPN-B-01025:2004 RYSUNEK BUDOWLANY. OZNACZENIA GRAFICZNE NA RYSUNKACH ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANYCH

Rzut Przekrój Elewacja Rysunek szczegółów.

Rzut budynku

Oznaczenie płaszczyzny przekroju na rzucie

Przykład

Rzut

• przekrój poziomy obiektu budowlanego prowadzony przez

charakterystyczny poziom oraz kondygancję, w celu

określenia w możliwie czytelny sposób ich funkcji

• wyjątek: widok z góry w przypadku rzutu więźby dachowej

oraz rzutu dachu.

Przekrój budynku

Elewacja budynku

Przekrój

• otrzymywany

z zastosowaniem pionowych płaszczyzn

siecznych dobranych tak, by umożliwić

pokazanie w przecięciu lub w widoku jak

największej liczby elementów

budowlanych ,charakterystycznych dla

ukształtowania przedstawionego obiektu.

Elewacja

• widok przedstawianego obiektu na tle rzutni

pionowej, charakteryzujący jego zewnętrzne

ukształtowanie.

Numeracja kondygnacji

i pomieszczeń na

rysunkach

architektoniczno-

budowlanychPN-B 01025:2004

Szeregi wymiarowe zewnętrzne

min 10 mm

min 7 mm

linia

wymiarowa

Ograniczenie

linii wymiarowej

Pomocnicza

linia

wymiarowa

638

Liczba wymiarowa

Na rysunku dla wszystkich wymiarów powinna być stosowana taka sama jednostka miary (przykładowo mm), bez podawania

symbolu jednostki. W celu uniknięcia błędnej interpretacji można w uwadze podać symbol jednostki miary dominującej na rysunku.

Milimetry podane są jako przykład miana wymiarów, skąd nie wynika nakaz ich stosowania.

W praktyce przyjęło się, że podstawową jednostką wymiarowania na rysunkach architektoniczno-budowlanych jest centymetr.

Pierwszy

z szeregów

zewnętrznych może

być podany wewnątrz

rzutu budynku.

Kolejność wymiarowania obiektów budowlanych

•wymiarowanie

zewnętrzne,

•wymiarowanie

wewnętrzne,

•sprawdzenie czy

wszystkie wymiary

niezbędne do

wzniesienia

budynku zostały

podane,

•ewentualne

uzupełnienie

wymiarowania.

Wymiary stolarki okiennej i drzwiowej oraz bram

•Wymiary otworów okiennych i drzwiowych oraz bram podaje się w świetle

ościeżnicy lub w świetle ościeży, jeżeli otwory są bez ościeżnicy.PN-B-01029:2000

powierzchnia ściany wyznaczona

przez płaszczyzny prostopadłe

lub nachylone pod kątem

do lica tej ściany, ograniczające

otwór okienny lub drzwiowy

(futryna) - obramowanie skrzydeł

drzwiowych lub okiennych,

umożliwiające ich umocowanie

w miejscu przeznaczenia

•wymiary drzwi – w wewnętrznym obrysie

ościeżnicy (w jej świetle)

•wymiary okien – w świetle ościeży

polska praktyka

projektowa

Wymiary otworów okiennych

i drzwiowych podawane na

liniach ciągów wymiarowych

to wymiary mierzone

w świetle ościeży.

Jeśli w projekcie sporządzono oddzielny wykaz stolarki to zamiennie

stosuje się odpowiedni symbol drzwi lub okna.

O 1

12

00

15

00

Wymiary należy zapisywać jako ułamek

o kresce pokrywającej się z osią otworu

(w liczniku – szerokość, w mianowniku –

wysokość).

Przy otworach przesklepionych wymiar wysokości jest sumą wysokości otworu w wezgłowiu i wymiaru

strzałki łuku lub promienia przesklepienia.

12

00

(85

0)

15

00

Wymiar wysokości parapetu lub ściany

podokiennej , jeśli nie jest podany na

przekroju pionowym, to na rzucie podaje się

w nawiasie, przed wymiarem wysokości

otworu.

Wymiarowanie wewnętrzne

Położenie otworów w stropach, w ścianach wewnętrznych oraz

usytuowania trzonów kominowych i wnęk

Położenie otworów i wnęk w ścianach

wewnętrznych konstrukcyjnych

Położenie otworów i wnęk w ścianach

wewnętrznych działowych

Położenie przewodów kominowych

Odnośniki elementów wielowarstwowych

Odnośnik skrótowy

Odnośnik szczegółuOznaczenie spadku dachu

Oznaczenia poziomów

normowe

najczęściej

stosowane

w praktyce

Wymiarowanie przekrojów budynków

Na rysunkach

sporządzanych

z zastosowaniem

oznaczeń umownych(w podziałkach nie większych niż

1:200)

Podaje się (w formie ciągów wymiarowych

zewnętrznych) wymiary zasadnicze,

takie jak:

-wysokość konstrukcyjna kondygnacji,

-wysokość całkowita budynku,

-głębokość posadowienia.

Podaje się również rzędne:

-poziomu posadowienia,

-poziomu terenu,

-poziomu posadzek poszczególnych kondygnacji,

-najwyżej położonego (oprócz kominów) punktu

budynku.

Podaje się dodatkowo:

-wysokość kondygnacji w świetle przegród

poziomych,

-grubość stropów,

-wysokość otworów w ścianach,

-wysokość murów podokiennych,

-wysokość fundamentów.

A także:

-wysokość kominów poprzez podanie rzędnej najwyżej

położonego punktu komina.

Nie podaje się:

-Informacji wymiarowych o elementach

wykreślonych w widoku,

-zbędnych wymiarów poziomych.

Wymiarowanie przekrojów budynków c.d.

Na rysunkach

sporządzanych

z zastosowaniem

oznaczeń uproszczonych(w podziałkach od 1:200 do 1:50)

SCHODY

Zespół elementów konstrukcyjnych umożliwiający

komunikację pomiędzy różnymi poziomami budynku

(kondygnacjami)

Elementy konstrukcyjne schodów:

✓ spoczniki (podesty piętrowe i międzypiętrowe),

✓ biegi schodowe,

✓ elementy zabezpieczające (balustrady, poręcze,

cokoliki).

Schody

6506002 sh

mmh 200160

mms 300220

10 x 160 x 300

ilość wysokość szerokość

s

h

PRZEZNACZENIE BUDYNKÓW

MINIMALNA SZEROKOŚĆ

UŻYTKOWA(M)

MAKSYMALNA

WYSOKOŚĆ STOPNI (M)

BIEGU SPOCZNIKA

Budynki jednorodzinne i zagrodowe oraz mieszkania dwupoziomowe 0,8 0,8 0,19

Budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki zamieszkania

zbiorowego oraz użyteczności publicznej*), z wyłączeniem

budynków zakładów opieki zdrowotnej, a także budynki

produkcyjne*), magazynowo-składowe oraz usługowe, w których

zatrudnia się ponad 10 osób

1,2 1,5 0,175

Przedszkola i żłobki 1,2 1,3 0,15

Budynki opieki zdrowotnej*) 1,4 1,5 0,15

Garaże wbudowane i wolno stojące (wielostanowiskowe) oraz

budynki usługowe, w których zatrudnia się do 10 osób 0,9 0,9 0,19

We wszelkich budynkach - schody do piwnic, pomieszczeń

technicznych i poddaszy nieużytkowych oraz służących do

przechowywania pasz słomiastych w budynkach inwentarskich0,8 0,8 0,2

SZEROKOŚCI SPOCZNIKÓW I WYSOKOŚCI STOPNI

§ 68.1 Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela:

§ 69.

1. Liczba stopni w jednym biegu schodów stałych, łączących kondygnacje, powinna

wynosić nie mniej niż 3 i nie więcej niż:

1) w budynku opieki zdrowotnej - 14 stopni,

2) w innych budynkach - 17 stopni.

2. Wymaganie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy budynków jednorodzinnych,

zagrodowych oraz mieszkań dwupoziomowych.

3. Liczba stopni w jednym biegu schodów zewnętrznych nie powinna wynosić

więcej niż 10.

4. Szerokość stopni stałych schodów wewnętrznych powinna wynikać z warunku

określonego wzorem: 2h + s = 0,6 do 0,65 m, gdzie h oznacza wysokość stopnia, s -

jego szerokość.

Klatka schodowa

Rys. Elementy klatki schodowej

-Stopień

Część pozioma to

podnóżek, stopnica lub posunięcie.

Część pionowa to

przednóżek, podstopnica albo podniesienie.

PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA POŁOŻENIE

Wewnętrzne (komunikacja wewnątrz

budynku)

Zewnętrzne (komunikacja z zewnątrz

do wnętrza budynku,

powiązanie budynku z

terenem),

Terenowe (komunikacja między

różnymi poziomami

terenu)

Proste (prostoliniowy kierunek wchodzenia),

Lewoskrętne,

Prawoskrętne.

PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU

NA KIERUNEK WCHODZENIA

Jednobiegowe

Dwubiegowe

Wielobiegowe

PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA LICZBĘ BIEGÓW

Proste

Łamane

Powrotne

Zabiegowe

Kręcone (jedno lub wielobiegowe)

Wachlarzowe

Spiralne

Rozdzielne

PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU

NA UKŁAD I KSZTAŁT BIEGÓW

Podział schodów ze względu

na rozwiązanie przestrzenne

Rys. Schody jednobiegowe Rys. Schody trójbiegowe

Schody płytowe

Rys. Schody trójbiegowe powrotne Rys. Schody zabiegowe jednobiegowe

Schody płytowe

Rys. Schody zabiegowe Rys. Schody wachlarzowe

Schody płytowe

Rys.. Schody rozdzielne

Schody płytowe

Rys.. Schody kręte Rys.. Schody spiralne

Przeznaczenie schodów ze względu na stopień nachylenia

Podział schodów ze względu na rozwiązania materiałowe

- Schody żelbetowe

Głównie ze względów ochrony przeciw pożarowej, ale także z uwagi na

sztywność i trwałość jest to rozwiązanie podstawowe.

-Schody drewniane

Stosowane w budynkach o konstrukcji drewnianej, lecz także jako schody

wewnątrz mieszkaniowe ( np. z uwagi ma walory estetyczne).

-Schody metalowe

w budynkach sfery komunalno-bytowej jedynie jako komunikacja

uzupełniająca (np. w wydzielonej części technologicznej jako komunikacja dla

obsługującej urządzenia lub jako zewnętrzne schody awaryjne. Stosowane w

budynkach przemysłowych jako schody dla obsługi urządzeń – schody

międzypiętrowe i tu najczęściej projektowane są jako żelbetowe.

-Schody kamienne

-Schody ceglane

- Schody z materiałów mieszanych

Schody żelbetowe

Schody żelbetowe w zależności od konstrukcji mogą być:

-płytowe,

-policzkowe

-wspornikowe,

W zależności od sposobu wykonania:

-monolityczne

-prefabrykowane

Schodyoznaczenia

umowne

oznaczenia

uproszczone

Kondygnacja

najniższa

- opis schodów

ilość

wysokość

szerokość

Kondygnacja

pośrednia

- opis schodów

Kondygnacja

najwyższa

- opis schodów

Wymiarowanie przekroju

i rzutów klatki schodowej

Wymiarowanie

rzutów klatki

schodowej –

kondygnacja

najniższa

Wymiarowanie

przekroju

i rzutów klatki

schodowej – parter

Wymiarowanie

rzutów klatki

schodowej –

kondygnacja

powtarzalna

Wymiarowanie

rzutów klatki

schodowej –

kondygnacja

najniższa

Oznaczenia schodów na

rzutach kondygnacji