ruengyos full paper final - tsme of forc… · คําหลัก:...

8
การประชุมวิชาการเครือข่ายวิศวกรรมเครื่องกลแห่งประเทศไทย ครั้งที26 ตุลาคม 2555 จังหวัดเชียงราย DRC2008 ผลกระทบของแรงสะท้อนกลับที่มีต่อระบบการทํางานแบบมาสเตอร์ -สเลฟ ในขณะทําการกัดชิ้นงาน Effects of Force Reflection on Master-Slave Operating System in Milling Processes เรืองยศ อารยวงษ์กุล 1* และ วิบูลย์ แสงวีระพันธุ์ศิริ 2 1,2 ภาควิชาวิศวกรรมเครื่องกล คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย .พญาไท แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330. *ติดต่อ Email: [email protected], [email protected] , โทรศัพท์ : 0-2218-6449, โทรสาร: 0-2218-6583 บทคัดย่อ งานวิจัยนี้ได้ทําการประยุกต์ใช้แรงสะท้อนกลับมากระทําต่อมือของผู้ดําเนินการเมื่อทําการกัดชิ้นงานด้วยระบบ การทํางานแบบมาสเตอร์ -สเลฟ ซึ่งประกอบด้วยแขนกลโครงสร้างแบบขนานสําหรับงานกัดชิ้นงาน ส่วนของแขนกลนํา เป็นอุปกรณ์แฮปติคกล่าวคือสามารถสร้างแรงสะท้อนกลับกระทําต่อมือของผู้ดําเนินโดยอาศัยการอ้างอิงค่าแรงกัดที่วัดได้ ด้วยอุปกรณ์ตรวจรู้แรงในขณะที่แขนกลตามทําการกัดชิ้นงาน ผลการทดลองกัดชิ้นงานพลาสติกเป็นร่องแนวเส้นตรง เมื่อมีการใช้แรงสะท้อนกลับเปรียบเทียบกับกรณีที่ไม่ใช้แรงสะท้อนกลับ พบว่ากรณีใช้แรงสะท้อนกลับผู้ดําเนินการจะรู้สึก ถึงแรงกระทําต่อมือในขณะเลื่อนด้ามจับของแขนกลนําอย่างมีนัยสําคัญ โดยผู้ดําเนินการจะต้องใช้แรงในการเลื่อนด้ามจับ เพิ่มขึ้น ในขณะที่ความเร็วการเลื่อนด้ามจับจะมีค่าลดลง ส่งผลให้ดอกกัดของแขนกลตามเคลื่อนที่ด้วยความเร็วที่ลดลง และมีตําแหน่งการเคลื่อนที่ใกล้เคียงกับการเคลื่อนที่ของปลายแขนกลนําเนื่องจากการทํางานแบบมาสเตอร์-สเลฟ คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์ -สเลฟ Abstract This research work applies force reflection to the operator hand on the master-slave operating system which is consists of parallel mechanisms for milling processes. The master arm can generate force reflection against the operator hand related to cutting force which is measured by force sensor in milling task. In comparing with no force reflection, experimental results of slot milling with force reflection indicate significant effects on the operator hand. Thus, the operator can increase his acting force to move the master’s handle while its moving velocity is reduced. The milling tool’s feed rate is decreased and its motion is closed to the master tip’s movement because of the master-slave operation. Keywords: Force Reflection / Cutting Force / Master-Slave 1. บทนํา การทํางานแบบมาสเตอร์ -สเลฟสามารถนําไป ประยุกต์ใช้งานได้หลากหลายรูปแบบเพื่อส่งผ่านการ เคลื่อนที่ระหว่างแขนกลนําและแขนกลตาม งานวิจัยที่ได้ มีการศึกษาเป็นอย่างมากและผลิตเชิงพาณิชย์ เช่น การ ใช้หุ่นยนต์ช่วยในการผ่าตัดด้านศัลยกรรม การทํางาน แบบมาสเตอร์ -สเลฟนั้นผู้ดําเนินการจะทํางานสัมพันธ์กับ ส่วนของแขนกลนําและ ใช้ระบบควบคุมเพื่อทําให้แขนกล ตามเคลื่อนที่ไปยังบริเวณที่กําหนดตามการเคลื่อนของ แขนกลนํา [1] กรณีที่แขนกลตามมีปฏิสัมพันธ์กับวัตถุ แวดล้อม ส่วนของแขนกลนําจะสร้างแรงสะท้อนกลับ ไปยังผู้ดําเนินการส่งผลให้ผู้ดําเนินการรู้สึกได้ว่า ในขณะนั้นมีสิ่งที่กีดขวางการเคลื่อนที่ของแขนกลตาม ผู้ดําเนินการจะสามารถตัดสินใจได้ว่าการเคลื่อนที

Upload: others

Post on 13-Aug-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

ผลกระทบของแรงสะทอนกลบทมตอระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟ

ในขณะทาการกดชนงาน Effects of Force Reflection on Master-Slave Operating System

in Milling Processes

เรองยศ อารยวงษกล1* และ วบลย แสงวระพนธศร2

1,2 ภาควชาวศวกรรมเครองกล คณะวศวกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ถ.พญาไท แขวงวงใหม เขตปทมวน กรงเทพมหานคร 10330. *ตดตอ Email: [email protected], [email protected], โทรศพท: 0-2218-6449, โทรสาร: 0-2218-6583

บทคดยอ

งานวจยนไดทาการประยกตใชแรงสะทอนกลบมากระทาตอมอของผดาเนนการเมอทาการกดชนงานดวยระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟ ซงประกอบดวยแขนกลโครงสรางแบบขนานสาหรบงานกดชนงาน สวนของแขนกลนาเปนอปกรณแฮปตคกลาวคอสามารถสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนโดยอาศยการอางองคาแรงกดทวดไดดวยอปกรณตรวจรแรงในขณะทแขนกลตามทาการกดชนงาน ผลการทดลองกดชนงานพลาสตกเปนรองแนวเสนตรง เมอมการใชแรงสะทอนกลบเปรยบเทยบกบกรณทไมใชแรงสะทอนกลบ พบวากรณใชแรงสะทอนกลบผดาเนนการจะรสกถงแรงกระทาตอมอในขณะเลอนดามจบของแขนกลนาอยางมนยสาคญ โดยผดาเนนการจะตองใชแรงในการเลอนดามจบเพมขน ในขณะทความเรวการเลอนดามจบจะมคาลดลง สงผลใหดอกกดของแขนกลตามเคลอนทดวยความเรวทลดลงและมตาแหนงการเคลอนทใกลเคยงกบการเคลอนทของปลายแขนกลนาเนองจากการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟ

คาหลก: แรงสะทอนกลบ / แรงกดชนงาน / มาสเตอร-สเลฟ Abstract This research work applies force reflection to the operator hand on the master-slave operating system which is consists of parallel mechanisms for milling processes. The master arm can generate force reflection against the operator hand related to cutting force which is measured by force sensor in milling task. In comparing with no force reflection, experimental results of slot milling with force reflection indicate significant effects on the operator hand. Thus, the operator can increase his acting force to move the master’s handle while its moving velocity is reduced. The milling tool’s feed rate is decreased and its motion is closed to the master tip’s movement because of the master-slave operation. Keywords: Force Reflection / Cutting Force / Master-Slave

1. บทนา การทางานแบบมาสเตอร-สเลฟสามารถนาไป

ประยกตใชงานไดหลากหลายรปแบบเพอสงผานการเคลอนทระหวางแขนกลนาและแขนกลตาม งานวจยทไดมการศกษาเปนอยางมากและผลตเชงพาณชย เชน การใชหนยนตชวยในการผาตดดานศลยกรรม การทางานแบบมาสเตอร-สเลฟนนผดาเนนการจะทางานสมพนธกบ

สวนของแขนกลนาและ ใชระบบควบคมเพอทาใหแขนกลตามเคลอนทไปยงบรเวณทกาหนดตามการเคลอนของแขนกลนา[1] กรณทแขนกลตามมปฏสมพนธกบวตถแวดลอม สวนของแขนกลนาจะสรางแรงสะทอนกลบ ไปย งผ ด า เนนการส งผลให ผด า เนนการร สก ได ว า ในขณะนนมสงทกดขวางการเคลอนทของแขนกลตาม ผดาเนนการจะสามารถตดสนใจไดวาการเคลอนท

Page 2: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

ในชวงเวลาถดไปควรจะดาเนนการอยางไร [1-2] แสดงใหเหนวาแรงสะทอนกลบทเกดขนระหวางแขนกลนากบมอของผดาเนนการนนมความสาคญตอการทางานรวมกนของผควบคมและระบบการทางานแขนกลแบบมาสเตอร-สเลฟ โดยเฉพาะอยางยงเมอแขนกลตามมการสมผสกบวตถหรอสงกดขวาง การกดชนงานนบไดวาเปนทนยมอยางมาก ในการสรางชนงานเมอทราบขอมลของพนผวงาน เชน งานดานวศวกรรมยอนกลบ หรอ การสรางชนงานจากขอมลเสนทางเดนของดอกกดทเตรยมไว โดยดอกกดชนงานจะทาการเคลอนทตามเสนทางเดนทกาหนดใหกบเครองกด CNC เพอนาเนอวสดออกจากวสดเรมตนจน ไดรปแบบตามตองการ งานวจยททาการศกษาการสรางเสนทางการเคลอนทดอกกดชนดหวทรงกลมจากพจดจดเพอลดขนตอนของการสรางพนผวในกระบวนการวศวกรรมยอนกลบ เชน [3-4] ในขณะทปลายดอกกดทาการกดเซาะชนงานจะเกดการสมผสระหวางคมของดอกกดและเนอชนงานในลกษณะการตดเฉอนทาใหเกดแรงกดชนงานขน และสามารถทาการจาลองแรงกดชนงานไดเมอทราบตาแหนงของดอกกดและตาแหนงสมผสชนงานในขณะทดอกกดเคลอนทตามเสนทางทกาหนดไว [5]

การกดชนงานดวยการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟ เปนการกดชนงานโดยทาการเคลอนปลายแขนกลนาบนผวชนงานอางองทาใหไดคาตาแหนงและทศทางของปลายแขนกลนา ในแตละคาบเวลาแลวจ ง ใช คาตาแหนงและทศทางเหลานนมาเปนคาอางองสาหรบปลายดอกกดของแขนกลตามใหท าการ เคล อนท กดชนงานไปพรอมๆกน งานวจยน ไดนาเสนอการประยกตใชคาแรงกดชนงานซงตรวจวดไดจากอปกรณตรวจรแรง (Force Sensor) เปนคาอางองสาหรบการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการในระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟ และเปรยบเทยบผลการทดลองกบกรณทไมใชแรงสะทอนกลบเพอศกษาผลกระทบทเกดขนในขณะทาการกดชนงาน

2. ระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟ

ระบบแขนกลท ใ ช ส าหรบการก ดช น ง านประกอบดวยแขนกลทมโครงสรางแบบขนาน (Parallel Mechanism) ทงในสวนของแขนกลนาหรอมาสเตอร (Master Manipulator Arm) แ ล ะ แ ข น ก ล ต า มห ร อ สเลฟ (Slave Manipulator Arm) โดยมระบบควบคม (Control System) ทาหนาทควบคมการเคลอนทของ

แขนกลตาม เมอปลายแขนกลตามมการกระทากบสงแวดลอมกอใหเกดแรงกระทาขน แรงกระทาดงกลาวจะนามาใชเปนคาอางองในการแสดงแรงสะทอนกลบทแขนกลนา (Force Reflection) การทางานของระบบแขนกลดงกลาวมาขางตนเปนการทางานรวมกนระหวางแขนกลนาและแขนกลตามเรยกวาระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟโดยมแรงสะทอนกลบ รปท 1 แสดงระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟสาหรบการกดชนงาน โดยมการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการในงานวจยน

รปท 1 ระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟโดยม แรงสะทอนกลบ ในงานวจยน ผดาเนนการทาการควบคมตาแหนงของปลายแขนกลนา ตาแหนงปลายแขนกลนาทวดไดจะถกแปลงเปนคาตวแปรทใชในการควบคมมอเตอรขบเคลอน แขนกลตามเพอใหตาแหนงปลายแขนกลตามมรปแบบ

Page 3: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

ของตาแหนงและทศทางในลกษณะเดยวกบแขนกลนาโดยใชการวเคราะหทางดานคเนเมตคมาชวยในการ แปลงคาดงกลาว[6,7] เมอแขนกลตามมการกระทบหรอกระทากบสงแวดลอม เชน เมอแขนกลตามตดตงหวกดทปลายแขนกจะมแรงกระทาทปลายดอกกดในขณะกดชนงาน เราสามารถวดแรงกดนไดโดยการตดตงอปกรณตรวจรแรงทตวจบยดชนงาน แรงกดทวดไดนจะถกแปลงเปนตวแปรทใชในการสรางแรงสะทอนกลบทแขนกลนา โดยทแขนกลนากจะมมอเตอรท ใชในการขบเคลอน แขนกลเชนกน แรงสะทอนกลบนจะเปนแรงทกระทากบมอของผดาเนนการ ทาใหมความรสกหรอรบรแรงเสมอนทเกดขนทปลายแขนกลตาม ในกรณทแขนกลทงสองมโครงสรางแตกตางกน(dissimilar structure) เราสามารถคานวณหาตาแหนงและทศทางสาหรบการเคลอนปลายแขนกลตามไดเมอทราบตาแหนงและทศทางเรมตนของแขนกลทงสอง เพอใหเกดความสะดวกในการวเคราะหตาแหนงและทศทางของปลายแขนกลตามจงกาหนดใหแกนอางองแขนกลนาและแกนอางองแขนกลตามตงอยในทศทางเดยวกนดงแสดงในรปท 2 ตาแหนงเรมตนของปลาย แขนกลนาและปลายแขนกลตามอยบนพกด {inim} และ {iniS} ตามลาดบ เมอปลายแขนกลนามการเปลยนแปลงตาแหนงไปทพกด {tm} ตาแหนงปลายแขนกลตามจะเคลอนทไปทพกด {tS} โดยตาแหนงปลายแขนกลตาม (Xsd ) หาไดจากสมการ

( )X X X Xm mrsd P srG= − +i (1) เมอกาหนดให

Xm คอ ตาแหนงปลายแขนกลนาทเวลาใดๆ

Xmr คอ ตาแหนงเรมตนของปลายแขนกลนา

Xsr คอ ตาแหนงเรมตนของปลายแขนกลตาม

PG คอ คาเกนทใชปรบอตราสวนของตาแหนง

ระหวางแขนกลนาและแขนกลตาม (คาอตราสวนปกต PG = 1.0)

ทศทางของปลายแขนกลตามทตองการสามารถหาคาไดจากทศทางของปลายแขนกลนาทเวลาใดๆ และทศทางเรมตนของแขนกลทงสอง[6] แตการทดลองทจะนาเสนอตอไปน ไมมการเปลยนแปลงทศทางของปลายแขนกล ในทนจงไมไดแสดงวธการคานวณทศทางดงกลาว

รปท 2 การตงแกนอางองในการวเคราะหตาแหนง

และทศทางของปลายแขนกลตาม เมอทราบตาแหนงและทศทางของปลายแขนกล

ตามทตองการแลว เราสามารถทาการควบคมตาแหนงปลายแขนกลตามไดดวยการควบคมการหมนของเซอรโวมอเตอรขบเคลอนขดบอลสกรของแขนกลตามดงแสดง ในรปท 3 เพอใหปลายแขนกลตาม(ดอกกด) เคลอนท ไปยงตาแหนงทตองการ มมการหมนของเซอรโวมอเตอรหรอระยะเลอนของชดบอลสกรสามารถหาไดจากการ วเคราะหอนเวอรสคเนเมตค (Inverse Kinematic) [7]

รปท 3 สวนประกอบของแขนกลตาม

Page 4: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

3. การสรางแรงสะทอนกลบของแขนกลนา เมอผดาเนนการทาการควบคมแขนกลตามโดยใชมอ

ในการขบเคลอนแขนกลนา เพอใหผดาเนนการรสกถงแรงกระทาระหวางปลายแขนกลตามกบสงแวดลอม เ ราจ า เปนตองสร างแรงสะทอนกลบมาท มอของผดาเนนการ การสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการสามารถทาไดโดยการสรางแรงขบเคลอนจากมอเตอรกระแสตรงจานวน 6 ตวซงตดตงไวทฐานของแขนกลนาดงรปท 4 ผดาเนนการจะรสกถงแรงกระทาเม ออ ปกรณขยายสญญาณ (Amplifier) มการจ ายกระแสไฟฟาไปทมอเตอรกระแสตรงแตละตวตามสดสวนของค าแร งบ ดท ต อ งการ (desired torque) ระบบควบคมสามารถคานวณคาแรงบดทตองการ (desired torque;τ ) ไดจากคาแรงทตองการใหเกดขนทปลายแขนกลนา (F ) และเมตรกซจาโคเบยนของแขนกลนา ( J ) ดงสมการตอไปน [6]

TF=J τ (2)

เมอ T

X Y Z X Y ZM M M F F F= ⎡ ⎤⎢ ⎥⎣ ⎦F

ประกอบดวยโมเมนต (J ) และ แรง (F ) ในแนวแกน X Y และ Z

1 1 2 2 3 3

Tf f fτ τ τ⎡ ⎤= ⎢ ⎥⎣ ⎦

τ

ประกอบดวยแรงในแนวเลอน ( f ) และแรงบด (τ ) ของมอเตอรในแขนท 1 2 และ 3

รปท 4 สวนประกอบโครงสรางของแขนกลนา

เ มต ร ก ซ จ า โ ค เ บ ย นขอ งแขนกลน า ( J ) ประกอบดวยอนเวอรสของเมตรกซ A คณกบเมตรกซ B ดงจะกลาวตอไป เราสามารถหาเมตรกซ A และ เมตรกซ B ไดจากการวเคราะหโครงสรางแขนกลนาในรปท 5 โดยทาการกลบดานโครงสรางของแขนกลนาใหฐานดามจบขนดานบน แขนกลนามขอตอซ งตดต งอปกรณขบเคลอนดวยมอเตอรกระแสตรง (Active Joint) สามารถท า ให เ ก ดแร งกระท า ในแนวแกน และแรงบดรอบแนวแกน เพอสงแรงสะทอนกลบไปท ฐานดามจบและสงตอไปถงมอของผดาเนนการ

รปท 5 โครงสรางของแขนกลนาแตละแขนสาหรบ

การวเคราะหเมตรกซจาโคเบยน เมตรกซ A สามารถเขยนไดดงน

11

12

21

22

31

32

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

0 0 0 0 0

a

a

a

a

a

a

⎡ ⎤⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥= ⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎣ ⎦

A

(3)

เ ม อ

j ja θ= −

1 4cos ,

j ja Lθ= −

2 4sin แ ล ะ

1, 2, 3j =

Page 5: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

โดยมมตางๆของแตละขอตอ สามารถวดไดจากอปกรณวดมมทตดตงอยทขอตอตางๆ ในทนเราตดตงอปกรณวดมมทงหมด 9 ตว โดยตดตง 3 ตวในแตละแขนซงมทงหมด 3 แขน

เมตรกซ B สามารถเขยนได ดงน

( )( )( )( )( )( )

1 1 1

1 1 1

2 2 2

2 2 2

3 3 3

3 3 3

T Tm

T TmT T

mT T

mT T

mT T

m

⎡ ⎤×⎢ ⎥

⎢ ⎥⎢ ⎥×⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥×⎢ ⎥= ⎢ ⎥×⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥×⎢ ⎥⎢ ⎥

×⎢ ⎥⎣ ⎦

I r I

M r M

I r IB

M r M

I r I

M r M

(4)

เมอกาหนดให j = 1, 2, 3

( )

1 3 4 1 2 3 4

1 2 4

1 3 4 1 2 3 4

1 2 4

2 3 4 2 4

sin sin sin cos cos cos sin

cos sin cos

cos sin sin sin cos cos sin

sin sin cos

sin cos sin cos cos

j

j

θ θ θ θ θ θ θθ θ θ

θ θ θ θ θ θ θθ θ θ

θ θ θ θ θ

⎡ ⎤⎞⎛ − ⎟⎜⎢ ⎥⎟⎜ ⎟⎢ ⎥⎜ ⎟+⎜ ⎟⎢ ⎥⎝ ⎠⎢ ⎥⎞⎛− −⎢ ⎥⎟⎜ ⎟⎜⎢ ⎥= ⎟⎜ ⎟⎢ ⎥+⎜ ⎟⎝ ⎠⎢ ⎥⎢ ⎥− −⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎣ ⎦

I

( )( )

( )

1 2 3 1 3

1 2 3 1 3

2 3

cos cos sin sin cos

sin cos sin cos cos

sin sinj

j

θ θ θ θ θ

θ θ θ θ θ

θ θ

⎡ ⎤+⎢ ⎥⎢ ⎥= −⎢ ⎥⎢ ⎥⎢ ⎥⎣ ⎦

M

mj j= −r P P

เมตรกซจาโคเบยน (Jacobian) จากการวเคราะห

โครงสรางของแขนกลนาคอ

1−=J A B

(5)

เมตรกซจาโคเบยนดงกลาวสามารถนาไปใชในการ

คานวณหาแรงบดของมอเตอรแขนกลนาแตละตว ดงกลาวมาแลวในสมการท (2) ได เมอกาหนดคาแรง สะทอนกลบทตองการใหเกดขนทปลายแขนกลนา (F )

4. ผลการทดลอง การทดลองกดชนงานโดยทดอกกดมการเคลอนทดวยระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟและมแรงสะทอนกลบ การทดลองนกเพอศกษาผลกระทบ ของแรงสะทอนกลบทมตอระบบการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟในขณะกดชนงานพลาสตกวสด PE (Polyethylene) เปนรองในแนวเสนตรง (slot) ซงเปนการกดชนงานโดยทดอกกดสมผสผวชนงานสองดาน รวมกบการกดโดยทดอกกดสมผสผวชนงานเพยง ดานเดยวอก 2 ครงทาใหเกดหลม (Pocket) ทมความลก 2 มลลเมตร (ขนตอนการเคลอนทของดอกกดจะแสดงในลาดบถดไป) ผดาเนนการจะทาการเลอนดามจบแขนกลในแนวแกน X บนรางเลอนแขนกลนา (การเคลอนทแนวเสนตรง) ดงรปท 6 ในกรณทแขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการ แรงสะทอนกลบจะมทศทางตรงขามกบการเคลอนทของแขนกลนา เมอแขนกลนามการเคลอนทจะสงผลใหดอกกดชนงานซงตดตงอยกบชดหมนหวกด (spindle) ของแขนกลตาม เกดการเคลอนทในทศทางเดยวกบการเคลอนแขนกลนา ดอกกดชนงานจะเคลอนทกดเซาะชนงานซงไดตดตง ไวกบปากกาจบงานและอปกรณตรวจรแรง (Force Sensor) รปท 7 แสดงการตดตงอปกรณตรวจรแรงบนโตะยดชนงาน อปกรณตรวจรแรงจะทาหนาทตรวจวดแรงกดทเกดขนในขณะทดอกกดทาการ กดเซาะชนงาน และ สงสญญาณของคาแรงกดทวดไดไปยงระบบควบคมเพอนาไปใชเปนคาอางองในการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการตอไป

รปท 6 การเคลอนแขนกลนาบนรางเลอน

Page 6: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

รปท 7 การตดตงอปกรณตรวจรแรงบนโตะยดชนงาน

รปท 8 แสดงชนงานท ไดจากการกดเปนหลม (Pocket) ดอกกดชนงานมการเคลอนทดวยการทางานแบบมาสเตอร-สเลฟเฉพาะในแนวแกน Xw สวนการเคลอนทในแนวแกน Yw เปนการเคลอนทโดยอาศย ตาแหนงทกาหนดขนผานระบบควบคมการเคลอนท ขนตอนการเคลอนทของดอกกดแสดงเปนลาดบไดดงน 1.เคลอนทในทศทาง –Xw เปนระยะทาง 30 มลลเมตร 2.เคลอนทในทศทาง –Yw เปนระยะทาง 2 มลลเมตร 3.เคลอนทในทศทาง Xw เปนระยะทาง 30 มลลเมตร 4.เคลอนทในทศทาง –Yw เปนระยะทาง 2 มลลเมตร 5.เคลอนทในทศทาง -Xw เปนระยะทาง 30 มลลเมตร ในทนผวจยไดแสดงเสนทางการเคลอนทของดอกกดใหมความชดเจนขนโดยใชปากกาเขยนลงบนชนงาน เมอตรวจสอบความยาวของเสนตามแนวแกน Xw พบวามขนาดประมาณ 30 มลลเมตรซงมคาสอดคลองกบระยะทางทตองการใหดอกกดเคลอนทกดเซาะชนงาน การทดลองนกาหนดใหใชดอกกดแบบหวทรงกลม (Ball-End Milling Tool) แบบ 2 ฟน ขนาดเสนผ านศนยกลาง 8 มลลเมตร ดอกกดหมนดวยความเรว 5,000 รอบตอนาท เปนไปตามความเรวของชดหมนหวกด

รปท 8 ชนงานทไดจากการกดเปนหลม (Pocket)

รปท 9 แสดงตาแหนงการเคลอนทของปลายแขนกลนาเทยบกบเวลา เมอผดาเนนการเลอนปลาย แขนกลนาในแนวแกน X บนอปกรณรางเลอนเปนระยะทาง 30 มลลเมตร จานวน 3 เทยว เพอทาการ ก ดช น ง าน เป นหล ม (Pocket) ด ง กล า วมาข า งต น การทดลองแสดงการเปรยบเทยบตาแหนงปลายแขนกลนาระหวางกรณทแขนกลนาไมมการสรางแรงสะทอนกลบ (เสนประสเทา) และกรณทแขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการ (เสนทบสดา) เมอแขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการสงผลใหผดาเนนการเลอนดามจบแขนกลนาดวยความเรวทลดลงกลาวคอระยะเวลาทใชในการเคลอนแขนกลนาเพอกดชนงานเปนหลมตงแตเรมตนจนกระทงเสรจสนกระบวนการกดมคาเพมขนจาก 12 วนาท มาเปน 42 วนาท ผลตางระหวางตาแหนงการเคลอนทของแขนกลนาและตาแหนงการเคลอนทของแขนกลตามเทยบกบเวลาแสดงในรปท 10 กรณทแขนกลนาไมมการสรางแรงสะทอนกลบผลตางระหวางตาแหนงของแขนกลทงสองมคาสงสดเกนกวา 0.6 มลลเมตร ในขณะเวลาประมาณ 7 ว นาท และ 11 ว นาท (เสนประสเทา) สวนในกรณทแขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการนน การทดลองแสดงคาผลตางระหวางตาแหนงของแขนกลทงสอง มคาไมเกน 0. 5 มลลเมตร (เสนทบสดา) ผลตางระหวางตาแหนงของแขนกลทงสองเกดขนในลกษณะทแขนกลตามมการเคลอนทชากวาการเคลอนทของแขนกลนา

รปท 9 ตาแหนงปลายแขนกลนา

รปท 10 ผลตางระหวางตาแหนงปลายแขนกลนาและ

ตาแหนงปลายแขนกลตาม

Page 7: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

แรงกดชนงานทอปกรณตรวจรแรงวดคาได ในขณะทดอกกดเคลอนทกดเซาะชนงานเปนหลมประกอบดวยแรงกดชนงานในแนวแกน Xw Yw และ Zw คาแรงกดชนงานทวดไดเทยบกบเวลาแสดงในรปท 11 12 และ 13 ตามลาดบ โดยไดทาการเปรยบเทยบแรงกดชนงานกรณทแขนกลนาไมมการสรางแรงสะทอนกลบและกรณท แขนกลนา มการสรางแรงสะทอนกลบ รปท 11 แสดงแรงกดชนงานในแนวแกน Xw ในกรณท ไมมการสรางแรงสะทอนกลบ (เสนประสเทา) และกรณทมการสรางแรงสะทอนกลบ (เสนทบสดา) แรงกดทเกดขนจะมทศทางตรงขามกบทศทางการเคลอนทของดอกกด ดอกกดเคลอนทในทศทางเดยวกบการเคลอนทของ แขนกลนา ทศทางการเคลอนทของแขนกลนาดงกลาวแสดงดวยตาแหนงการเคลอนทของแขนกลนาดงกลาวมาในรปท 9 ตวอยางเชน แขนกลนาเคลอนทในทศทาง –X ในชวงเวลา 0-12 วนาท โดยมการสรางแรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการ ชวงเวลาดงกลาวแรงกดชนงาน ในแนวแกน Xw แสดงคาเปนบวก มคาสงสดประมาณ 7 นวตน และเมอแขนกลนาเคลอนทในทศทาง X ในชวงเวลา 15-27 วนาท สงผลใหแรงกดชนงานทวดคาไดมคาเปนลบทมขนาดสงสดไมเกน 5 นวตน เมอทาการเปรยบเทยบแรงกดชนงานพบวา แรงกดชนงานทวดคาไดในกรณทแขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบมคาตากวากรณทแขนกลนาไมมการสรางแรงสะทอนกลบ กรณทแขนกลนาไมมการสรางแรงสะทอนกลบ แรงกดชนงานแสดงคาสงสดมากกวา 20 นวตนซงมคาสงกวากรณทแขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบ

รปท 11 แรงกดชนงานทวดไดในแนวแกน Xw

รปท 12 แสดงคาแรงกดชนงานซงวดไดจากอปกรณตรวจรแรงในแนวแกน Yw แรงกดชนงานทเกดขนในขณะดอกกดเคลอนทกดเซาะชนงานเทยวแรก (ตงแตเรมตนกดชนงานจนกระทงมระยะ 30 มลลเมตร

ในทศทาง -Xw) แสดงคาเปนลบเนองจากดอกกดมการสมผสกบผวชนงานทงสองดานแรงกดชนงานทมคาเปนลบจะมคาสง สวนการเคลอนทของดอกกดในเทยวท 2 และ 3 ดอกกดสมผสผวชนงานเพยงดานเดยว ในทน แรงกดชนงานมคาเปนบวก แรงกดชนงานในกรณท แขนกลนาไมมการสรางแรงสะทอนกลบ (เสนประสเทา) มคาสงสดประมาณ 15 นวตน สวนแรงกดในกรณท แขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบมคาลดลงโดย มคาสงสดไมเกน 5 นวตน

รปท 12 แรงกดชนงานทวดไดในแนวแกน Yw

รปท 13 แสดงแรงกดชนงานซงตรวจวดไดดวยอปกรณตรวจรแรงในแนวแกน Zw แรงกดชนงานมคาเปนบวกแสดงวาดอกกดมการกดลงบนพนผวชนงาน ในขณะททาการกดชนงานแรงกดชนงานทงในกรณท แขนกลนาไมมการสรางแรงสะทอนกลบ (เสนประสเทา) และกรณทแขนกลนามการสรางแรงสะทอนกลบ (เสนทบสดา) มคาใกลเคยงกน โดยมคาสงสดไมเกน 8 นวตน แรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการในแนวแกน X ตลอดระยะเวลาการเคลอนแขนกลนาแสดงในรปท 14 แรงสะทอนกลบอางองจากแรงกด ท เ ก ดข น ในแนวแกน Xw และแรงสะท อนก ลบม ทศทางตรงขามกบการเคลอนแขนกลนา ขนาดของแรงสะทอนกลบสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสมและความรสกของผดาเนนการแตละทาน ในทนพบวาแรงสะทอนกลบทมคาประมาณ 2 นวตน ใหความรสกทดในการทดลองกดชนงานจงกาหนดใหสดสวนของแรงสะทอนกลบมคาประมาณรอยละ 40 ของแรงกดชนงานในแนวแกน Xw แตไมควรมคาเกนกวา 3.5 นวตน เนองจากแรงสะทอนกลบทมคามากทาใหผดาเนนการ รสกกงวลในการเลอนแขนกลนา และตองใชแรงในการเลอนแขนกลนามากขน สงผลให ลกษณะการเลอนตาแหนงแขนกลนาเกดความไมสมาเสมอได

Page 8: Ruengyos Full Paper Final - TSME of forc… · คําหลัก: แรงสะท้อนกลับ / แรงกัดชิ้นงาน / มาสเตอร์-สเลฟ

การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 26 ตลาคม 2555 จงหวดเชยงราย

DRC2008

รปท 13 แรงกดชนงานทวดไดในแนวแกน Zw

รปท 14 แรงสะทอนกลบกระทาตอมอของผดาเนนการ

ในแนวแกน X

5. สรปผลการทดลอง การสรางแรงสะทอนกลบของแขนกลนาทาใหผดาเนนการรบรถงแรงเสมอนทเกดขนในขณะทดอกกดทาการกดชนงาน แรงสะทอนกลบทอางองจากแรงกดช น งานส งผลตอการ เล อนด ามจบแขนกลน าของผดาเนนการ โดยผดาเนนการจะเลอนดามจบแขนกลนาไดชาลงกวากรณทไมมการสรางแรงสะทอนกลบ สงผลใหผลตางระหวางตาแหนงแขนกลนาและแขนกลตามมคาลดลง และแรงกดชนงานทวดคาไดดวยอปกรณตรวจ รแรงในทศทางการเคลอนทของแขนกลนามคาลดลง อยางไรกตามเรายงคงตองทาการศกษาคาแรงสะทอนกลบทเหมาะสมตอการการกดชนงานในสภาวะอนๆตอไป

6. กตตกรรมประกาศ งานวจยนไดรบการสนบสนนจากโครงการศนยระดบภมภาคเทคโนโลยหนยนตภายใตโครงการเพมศกยภาพดานวศวกรรมศาสตรสหสาขาเพอพฒนาและสรางความเปนเลศดานวศวกรรมศาสตรในระดบภมภาคและการเรยนการสอนไปสระดบโลก ในแผนพฒนาวชาการ จฬาลงกรณมหาวทยาลย ( จฬาฯ 100 ป )

7. เอกสารอางอง [1] Hyoung Il Son, Tapomayukh Bhattacharjee and Doo Young Lee (2010). Estimation of environmental force for the haptic interface of robotic surgery, The International Journal of Medical Robotics and Computer Assisted Surgery, vol. 6, 2010, pp. 221 – 230. [2] Katherine J. Kuchenbecker and Gunter Niemeyer (2006). Induced master motion in force-reflecting teleoperation, ASME Journal of Dynamic Systems and Controls, vol. 128(4), 2006, pp. 800-810. [3] K.L. Chui, W.K Chui and K.M. (2008). Direct 5-axis tool-path generation from point cloud input using 3D biarc fitting, Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, vol. 24, 2008, pp.270– 286. [4] Mohanad Makki, Christophe Tournier, Francois Thiebaut, Clair Lartique and Charyar Souzani (2010). 5-axis direct machining of rough clouds of points, Computer-Aided Design and Application, vol. 7(4), 2010, pp. 591 – 600. [5] N. Zeroudi, M.Fontaine and K.Necib (2010). Prediction of cutting forces in 3-axis milling of sculptured surfaces directly from CAM tool path, Journal of Intelligent Manufacturing, 2010, pp. 1-15-15. [6] T. Ngamviliakorn and V. Sangveraphunsiri (2005) Design and Analysis of a 6-DOF Haptic Device for Teleoperation Using a Singularity-Free Parallel Mechanism, Thammasart Internatinal Journal of Science and Technology,vol 10(4), 2005, pp.60-69 [7] เรองยศ อารยวงษกล และ วบลย แสงวระพนธศร (2553). การท า ง านแบบมาส เตอร -ส เลฟระหว า ง แขนกลแฮปตค 6 องศาอสระ โครงสรางแบบขนาน และ แขนกลลกผสมแบบขนาน 5 แกนตระกลเอช-4. การประชมวชาการเครอขายวศวกรรมเครองกลแหงประเทศไทย ครงท 24 จงหวดอบลราชธาน