rozkŁad materiaŁu z jĘzyka polskiego (iv etap … · frazeologiczne mające źródło w...
TRANSCRIPT
1
ROZKŁAD MATERIAŁU Z JĘZYKA POLSKIEGO ZGODNY Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ Z 30.01.2018 ROKU
Klasa I
Opracowała: Bożenna Jankiewicz
Tematyka
Licz-
ba
godz.
Treści
pod-
stawy
progra-
mowej
Teksty kultury
z podstawy
programowej (lub
inne teksty)
Treści nauczania –
zakres podstawowy
Treści
nauczania –
zakres rozszerzony
Metody
nauczania
Środki
dydaktyczne
Moc słowa,
potęga
komunikacji
1 I.2.1
II.3.1
II.3.2
II.3.3
ZR
II.3.2
II.3.4
Konstanty Ildefons
Gałczyński,
Rozmowa liryczna
wyjaśnia pojęcia: mowa, język,
akt komunikacji językowej,
funkcje języka
charakteryzuje poszczególne
funkcje języka
charakteryzuje środki
językowe typowe dla danej
funkcji
tworzy wypowiedzi
spełniające różne funkcje
językowe
dobiera odpowiednie środki
językowe dla funkcji
wyjaśnia funkcje
języka, takie jak:
fatyczna,
magiczna,
stanowiąca
wykład, praca
w grupach,
ćwiczeniowa
wykres,
reprodukcje,
tekst badacza,
karty pracy z
materiałem
językowym
BIBLIA
Wstęp 2 I.1.1
I.1.9
I.1.12
I.2.1
wyjaśnia pojęcia: święta
księga, Biblia, ewangelia,
testament
wymienia informacje
dotyczące Biblii (chronologia
powstawania, autorzy, języki)
wymienia gatunki i toposy
biblijne
wykład,
dyskusja, praca
w grupach
ilustracje,
tabele,
wyjaśnienie
zapisu skrótu
ksiąg
biblijnych
2
wymienia podstawowe księgi
biblijne
odczytuje teksty biblijne w
sposób dosłowny i
symboliczny
wymienia przekłady Biblii
wyjaśnia znaczenie Biblii w
kulturze
wyjaśnia frazeologizmy
mające źródło w Biblii
Święte
księgi
1 I.1.4
I.1.6
II.4.1
Fernand Comte,
Najsłynniejsze
święte księgi świata
(fragmenty)
Zbigniew Herbert,
Książka
wyjaśnia pojęcia: monoteizm,
judaizm, chrześcijaństwo
wymienia i charakteryzuje
święte księgi innych religii
omawia różnice między
Starym a Nowym
Testamentem
omawia podobieństwa i
różnice pomiędzy świętymi
księgami
wykład,
dyskusja, praca
z tekstem
zdjęcia Biblii,
Tory, Koranu
Stworzenie
świata i
człowieka
oraz
wyobrażenia
raju –
Księga
Rodzaju
1 I.1.1
I.1.4
I.1.9
I.1.3
I.1.11
I.1.12
Biblia. Księga
Rodzaju
(fragmenty)
Czesław Miłosz,
Ogrodnik
wyjaśnia pojęcia: kanon,
symbol, alegoria, werset
charakteryzuje obraz Boga,
świata i człowieka
wyjaśnia topos raju i
stwarzania świata
odczytuje teksty biblijne w
sposób dosłowny i
metaforyczny lub symboliczny
(liczby, drzewo życia,
zakazany owoc)
określa, na czym polega
uniwersalna wartość tekstów
elementy
wykładu, praca
z tekstem, praca
w grupach
reprodukcje,
zdjęcia
3
biblijnych
interpretuje wiersze poetów
współczesnych nawiązujące
do Biblii
Księga
Psalmów
jako
arcydzieło
poezji
biblijnej
1 I.1.1
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.16
Biblia. Księga
Psalmów
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: psalm,
psałterz, werset, paralelizm
dostrzega związek psalmów z
muzyką
rozpoznaje rodzaje psalmów
odczytuje relacje między
Bogiem a człowiekiem
określa, na czym polega
uniwersalna wartość psalmów
wyjaśnia funkcje środków
stylistycznych
omawia wyznaczniki stylu
biblijnego w psalmach
interpretuje biblijny archetyp
artysty na przykładzie Dawida
praca z tekstem,
elementy
wykładu
tekst badacza,
teksty
psalmów,
reprodukcje
Psalm jako
gatunek
literacki –
przekłady i
współczesne
realizacje
1 I.1.1
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.15
I.1.16
Wisława
Szymborska, Psalm
Agnieszka Osiecka,
Chwalmy Pana
wyjaśnia pojęcia: psalm,
psałterz, werset, paralelizm
rozpoznaje rodzaje psalmów
odczytuje relacje między
Bogiem a człowiekiem
wyjaśnia funkcje środków
stylistycznych
omawia wyznaczniki stylu
biblijnego w psalmach
określa, na czym polega
uniwersalna wartość psalmów
praca z tekstem,
elementy
wykładu, mapa
myśli
tekst badacza,
teksty
psalmów,
reprodukcje
Księga
Hioba.
Pytania o
1 I.1.1
I.1.6
I.1.9
Biblia. Księga
Hioba (fragmenty)
omawia relację między
Hiobem
a Bogiem
praca z tekstem,
metoda
problemowa,
tekst Biblii,
tekst literacki,
reprodukcje,
4
cierpienie I.1.10
I.1.11
I.1.16
I.2.2
Ks. Jan
Twardowski, Oda
do rozpaczy
charakteryzuje Hioba jako
postać symboliczną rozpoznaje sposoby kreowania
świata przedstawionego
wyjaśnia archetyp człowieka
niewinnie cierpiącego
określa, na czym polega
uniwersalna wartość tekstu
biblijnego
interpretuje wiersze
współczesne nawiązujące do
archetypu
drzewko
decyzyjne
plakat
teatralny
Księga
Koheleta.
Rozmyślania
nad sensem
ludzkiego
życia
1 I.1.1
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.16
Biblia. Księga
Koheleta
(fragmenty)
Halina
Poświatowska,
Koniugacja
Anna Kamieńska,
Marność
wyjaśnia pojęcia: mądrość,
marność
wyjaśnia ambiwalentność
relacji człowieka ze światem
interpretuje rady Koheleta
(sposoby przezwyciężania
pesymizmu)
interpretuje motyw
wanitatywny w sztukach
plastycznych (P. Claesz i M.
Chagall)
interpretuje wiersze
współczesne nawiązujące do
Księgi Hioba
praca z tekstem,
dyskusja,
metoda
problemowa
reprodukcje,
tekst badacza
Biblijny
obraz
miłości.
Pieśń nad
pieśniami
1 I.1.1
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.16
Biblia. Pieśń nad
pieśniami
(fragmenty)
wymienia gatunki biblijne
wymienia cechy hymnu,
przypowieści
wskazuje różnice między
pojęciami alegorii i symbolu
wyjaśnia apoteozę miłości w
utworze
praca z tekstem,
dyskusja, praca
w grupach
tekst badacza,
tekst Biblii,
reprodukcje
5
odczytuje różnorodne sensy
Pieśni nad pieśniami
omawia funkcję środków
artystycznego wyrazu
wyjaśnia, dlaczego
utwór znalazł się w biblijnym
kanonie
Styl biblijny 1 I.2.1
I.2.6
I.2.7
wyjaśnia pojęcia: styl,
stylistyka, stylizacja językowa,
biblizmy
omawia cechy stylu biblijnego
wskazuje w tekstach
przykłady stylu biblijnego i
stylizację biblijną
redaguje tekst w stylu
biblijnym
ćwiczeniowa,
praca z tekstem
tekst badacza,
reprodukcja
Apokalipsa
św. Jana
jako źródło
symboli
2 I.1.1
I.1.3
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.16
I.1.17
I.1.18
I.1.19
I.2.2
Biblia. Apokalipsa
św. Jana
(fragmenty)
Tadeusz Konwicki,
Mała apokalipsa
(fragmenty)
wyjaśnia znaczenie terminów:
apokalipsa, Armagedon,
eschatologia, transcendencja
podaje podstawowe
informacje na temat
Apokalipsy św. Jana
podaje różne znaczenia słowa
apokalipsa
charakteryzuje relacje
człowieka
z Bogiem i światem
interpretuje wizję końca
świata zawartą w Apokalipsie,
wykorzystując różnorodne
konteksty
interpretuje symbole
omawia cechy stylu
praca z tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst Biblii,
tekst literacki,
reprodukcje,
plakat
filmowy, tekst
badacza
6
Apokalipsy
określa, na czym polega
uniwersalna wartość tekstu
porównuje ujęcie motywu w
dziełach różnych sztuk z
uwzględnieniem specyfiki ich
języka
ANTYK
Wstęp 2 I.1.1
I.2.1
I.2.5
wyjaśnia pojęcia: kultura
środziemnomorska, mity,
klasyka
wyjaśnia periodyzację kultury
starożytnej Grecji i Rzymu
podaje nazwy epoki i ramy
czasowe
charakteryzuje poglądy
filozofów i szkoły filozoficzne
charakteryzuje sztukę grecką i
rzymską
określa rolę retoryki w życiu
starożytnych
określa rolę klasycznych
wzorców
podkreśla rolę starożytności w
dziejach kultury europejskiej
wykład, linia
czasu, praca w
grupach, mapa
myśli
reprodukcje,
zdjęcia, plany,
prezentacja
multimedialna
Mitologia
grecka – u
podstaw
kultury
europejskiej
3 I.1.1
I.1.3
I.1.4
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
Jan Parandowski,
Mitologia, część I
Grecja
wyjaśnia pojęcia: mit,
mitologia, antropomorfizm,
kosmogonia, teogonia,
monoteizm, politeizm, sacrum,
profanum, podmiot, nadawca,
odbiorca
wyjaśnia pojęcia: symbol,
topos, alegoria, archetyp,
wykład, praca z
tekstem, praca
w grupach
tekst literacki,
reprodukcja
7
prometeizm
podaje cechy mitu
rozpoznaje rodzaje mitów i ich
funkcje
opowiada mit o powstaniu
świata
opowiada mity o Zeusie i
Prometeuszu, Narcyzie
charakteryzuje postacie
mityczne Zeusa i
Prometeusza, Narcyza
wymienia wartości ważne dla
starożytnych
porównuje mitologiczny i
biblijny opis stworzenia
świata
interpretuje związki
frazeologiczne mające źródło
w mitologii
wskazuje związki mitów z
literaturą
omawia rolę mitologii dla
dzisiejszej kultury
W
starożytnym
Rzymie –
skarbcu
kultury
zachodniej
2
ZR
ZP
I.1.1
I.1.3
I.1.4
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
ZR
I.1.2
Jan Parandowski,
Mitologia, część II
Rzym
wyjaśnia pojęcia: alegoria,
personifikacja, mit
założycielski,
legenda, panteon, sentencja,
atrybut
łączy bogów greckich z ich
rzymskimi odpowiednikami
opowiada historię o powstaniu
Rzymu
rozpoznaje personifikacje cnót
przywołuje
nawiązania do
mitów rzymskich
w utworach z
epok następnych
rozumie pojęcie
tradycji
literackiej i
kulturowej
wykład, linia
czasu, praca z
tekstem
zdjęcia, tekst
literacki
8
I.1.8 i uczuć ludzkich dzięki
atrybutom
dostrzega różnice między
kulturą religijną Grecji i
Rzymu
omawia rolę języka
łacińskiego w historii,
kulturze i cywilizacji
europejskiej
interpretuje związki
omawianych mitów ze
światopoglądem i filozofią
epoki
Bohaterowie
mityczni
jako figury
ludzkiej
tożsamości:
Prometeusz,
Syzyf,
Narcyz, Ikar
2 I.1.1
I.1.3
I.1.4
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.2.1
Jan Parandowski,
Mitologia, część I
Grecja
Hezjod, Teogonia
(fragmenty)
Ajschylos,
Prometeusz w
okowach
(fragmenty)
Owidiusz
Metamorfozy
Księga III Narcyz i
Echo
(fragment)
Jacek Karczmarski,
Lot Ikara
wyjaśnia pojęcia: mit,
kosmogonia, teogonia, tytani,
monoteizm, politeizm, sacrum,
profanum, poemat, archetyp,
symbol, topos, alegoria,
prometeizm, metamorfoza
rozpoznaje rodzaje mitów i ich
funkcje
charakteryzuje postacie
mityczne Zeusa, Prometeusza,
Syzyfa, Narcyza
wymienia podstawowe
archetypy i toposy kultury
europejskiej
interpretuje związki
frazeologiczne, np. tytan pracy
odczytuje znaczenia
metaforyczne i symboliczne
mitów (mit o Prometeuszu )
interpretuje teksty kultury
elementy
wykładu, praca
z tekstem, mapa
myśli, dyskusja
tekst badacza,
teksty
literackie,
reprodukcje,
zdjęcia
9
nawiązujące do mitologii, np.
obraz Bruegla
reinterpretuje mity (poezja
współczesna, np. utwory Z.
Herberta)
Klucz do
czytania
sztuki
poetyckiej.
Bogowie
poezji:
Apollo,
Dionizos,
Hermes,
Orfeusz,
Marsjasz
2
I.1.1
I.1.3
I.1.4
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.2.1
Jan Parandowski,
Mitologia, część I
Grecja
Zbigniew Herbert,
Czarnofigurowe
dzieło Eksekiasa
Zbigniew Herbert,
Hermes, pies i
gwiazda
Zbigniew Herbert,
Apollo i Marsjasz
Zbigniew Herbert,
H.E.O
wyjaśnia pojęcia: satyr,
symbol, topos, archetyp,
aluzja literacka, hermetyzm
opowiada mity greckie o
Apollinie i Dionizosie,
Hermesie, Marsjaszu,
Orfeuszu i Eurydyce
rozpoznaje sposoby kreowania
świata przedstawionego i
bohaterów
rozpoznaje rodzaje mitów i ich
funkcje
odczytuje znaczenia
metaforyczne i symboliczne
mitów – rodzaje poezji
określa funkcje użytych
środków wyrazu w wierszach
nawiązujących do mitologii
reinterpretuje mity – poezja
współczesna, np. Z. Herberta
praca z tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst badacza,
zdjęcia,
reprodukcje
Tęsknota za
nieśmierteln
ością:
Demeter i
Persefona
1
I.1.1
I.1.3
I.1.4
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
Jan Parandowski,
Mitologia, część I
Grecja
Hymn o Demeter
(fragment)
Konstanty Ildefons.
Gałczyński, Nenia
Niobe
wyjaśnia pojęcia: symbol,
topos, alegoria, archetyp,
altruizm, antropogonia
rozpoznaje rodzaje mitów i
ich funkcje
rozpoznaje sposoby kreowania
świata przedstawionego i
bohaterów
praca z tekstem,
dyskusja,
elementy dramy
tekst badacza,
tekst literacki,
zdjęcia, tabela
10
wskazuje źródła i znaczenie
mitów agrarnych
odczytuje treści alegoryczne i
symboliczne utworu
wskazuje źródła i znaczenie
archetypu matki
uzasadnia obecność tradycji
antycznej we współczesnej
kulturze masowej
dostrzega obecne w utworach
literackich wartości
uniwersalne
Iliada –
opowieść o
herosach
2 I.1.1
I.1.3
I.1.5
I.1.6
I.1.10
I.1.11
Homer, Iliada
(fragmenty) wyjaśnia terminy: epos, heros,
inwokacja, patos, retardacja
opowiada i streszcza mit o
wojnie trojańskiej
sporządza plan odtwórczy
wydarzeń
charakteryzuje Achillesa i
innych bohaterów eposu
dostrzega związki między
światem bogów i ludzi
wymienia cechy eposu
starożytnego
określa cechy stylu Homera
rozpoznaje typowe środki
artystycznego wyrazu
ocenia bohaterów eposu
zgodnie z wierzeniami
Greków i w kontekście
współczesnym
praca z tekstem,
problemowa, za
i przeciw
tekst badacza,
tekst literacki,
zdjęcia
Homo viator
– Odyseja
1 I.1.1
I.1.3
Homer, Odyseja
(fragmenty) charakteryzuje Odyseusza
wymienia cechy eposu
praca z tekstem,
dyskusja, burza
tekst badacza,
zdjęcia,
11
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.11
I.1.12
starożytnego
określa cechy stylu Homera
wyjaśnia znaczenie związków
frazeologicznych, np. koń
trojański
omawia przypadki Odysa jako
metaforę ludzkiego losu
interpretuje symboliczny sens
śmierci Odysa
ocenia bohaterów eposu
zgodnie z wierzeniami Greków
i w kontekście współczesnym
porównuje Iliadę z Odyseją
interpretuje dzieło plastyczne
nawiązujące do Odysei
mózgów reprodukcje
Eneida –
rzymska
epopeja
narodowa
2
ZR
ZP
I.1.1
I.1.3
I.1.5
I.1.6
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
I.1.17
I.1.18
I.1.19
ZR
I.1.1
I.1.2
Wergiliusz, Eneida
(fragmenty) przedstawia hierarchię
wartości etycznych w eposie
wymienia cechy eposu
porównuje cechy Eneasza do
cech bohaterów innych
eposów
porównuje Eneidę z eposami
Homera
interpretuje Eneidę jako epos
narodowy i utwór
uniwersalny
interpretuje
znaczenie
starożytnych
wzorców
osobowych i
ideałów piękna
dla człowieka
współczesnego
konfrontuje
wizerunek
człowieka w
eposie z
człowiekiem
współczesnym
praca z tekstem,
dyskusja, praca
w grupach
tekst badacza,
zdjęcia, m.in.
rzeźby,
reprodukcje
Horacy –
najwybitniej
szy poeta
2
I.1.1
I.1.5
I.1.6
Horacy – wybrane
utwory
definiuje pieśń
wymienia tematy i motywy
obecne w utworach Horacego
wykorzystuje
sentencje i
powiedzenia
praca z tekstem,
elementy
wykładu, mapa
zdjęcia
reprodukcje,
tabele,
12
starożytności
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
ZR
II.2.6
IV.1
Wisława
Szymborska,
Nagrobek
wskazuje cechy postawy
stoickiej i epikurejskiej w
omawianych utworach
określa stosunek poety do
sztuki
określa funkcję użytych w
tekstach środków językowych
oraz obecnych w nich
kategorii estetycznych
interpretuje pojęcie literatury
autotematycznej
wyjaśnia sentencje
pochodzące z twórczości
Horacego
interpretuje utwory w
różnorodnych kontekstach
dokonuje interpretacji
porównawczej (utwory
Horacego i Szymborskiej)
łacińskie w
wypowiedziach i
pracach
pisemnych przywołuje szerokie konteksty i
nawiązania do
twórczości
Horacego
rozpoznaje i
charakterystyczny
styl indywidualny
autora oraz styl
typowy gatunku
sięga do
literatury
naukowej, aby
pogłębiać swoją
wiedzę
przedmiotową
myśli konteksty
W teatrze
greckim
1
I.1.1
I.2.1
I.2.6
Czesław Jędraszko,
Teatr sumienia i
prawdy
opisuje teatr grecki i
rekwizyty z nim związane, np.
maski
wyjaśnia pojęcia; dytyramb,
tragedia, dramat satyrowy
wyjaśnia genezę dramatu
greckiego
rozróżnia gatunki dramatyczne
wyjaśnia związek teatru z
religią
opisuje budowę tragedii
greckiej
praca z tekstem,
elementy
wykładu, praca
w grupach
zdjęcia,
schemat
greckiego
teatru
13
określa rolę chóru w tragedii
interpretuje zasady dramatu i
teatru antycznego, odwołując
się do Poetyki Arystotelesa
Dramat
grecki –
Antygona
Sofoklesa
2 I.1.1
I.1.3
I.1.5
I.1.6
I.1.10
I.1.11
I.1.16
I.2.1
I.2.4
Arystoteles, Poetyka
(fragmenty)
opowiada treść mitu
tebańskiego
przedstawia problematykę
utworu
wyjaśnia pojęcia: hybris, ate,
perypetia, tragizm, katharsis,
mimesis
charakteryzuje bohaterów,
motywy ich działania
określa rolę chóru w tragedii
interpretuje konflikt dwóch
racji
określa funkcję użytych w
tekstach środków językowych
oraz obecnych w nich
kategorii estetycznych –
tragizmu
opisuje budowę tragedii
greckiej
wyjaśnia pojęcie: ironia
tragiczna, wina tragiczna
wyjaśnia antyczną koncepcję
tragizmu
dostrzega uniwersalność
przesłania utworów Sofoklesa
burza mózgów,
praca z tekstem,
analiza
przypadku
tekst badacza,
zdjęcia z
przedstawieni
a, tabele
14
Komedia
attycka –
Chmury
Arystofanesa
2
ZR
ZP
I.1.1
I.1.3
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.2.1
I.2.5
I.2.7
ZR
I.1.1
I.1.8
I.2.7
II.2.6
Arystofanes,
Chmury przypomina genezę komedii
wyjaśnia istotę komedii
charakteryzuje poglądy
bohaterów
wyjaśnia imiona znaczące
definiuje pojęcia: sofiści,
komos, agon, parabaza
omawia budowę komedii
wyjaśnia rolę chóru i parabazy
wyjaśnia tytuł utworu
rozpoznaje komizm utworu i
ironię
dostrzega polemikę
Arystofanesa z filozofią Sokratesa
rozpoznaje
charakteryzuje
styl
indywidualny
oraz styl typowy
rozumie rolę
języka jako
narzędzia
wartościowania
konfrontuje
wizerunek
człowieka w
komedii z
człowiekiem
współczesnym
praca z tekstem,
dyskusja, praca
w grupach
tekst literacki,
tekst badacza,
zdjęcia,
reprodukcja
Dialogi z
Sokratesem
– Państwo
Platona
1
ZR
ZP
I.2.2
I.2.3
I.2.5
ZR
I.26
Platon, Państwo
(fragmenty)
wyjaśnia etymologię oraz
znaczenie słowa filozofia
prezentuje poglądy Platona
zawarte w jego dziełach
wyjaśnia parabolę jaskini
interpretuje rolę literatury w
państwie
wyjaśnia rolę dialogów
sokratejskich
posługuje się
terminami
filozoficznymi
wskazuje różnice
między
wypowiedzią
literacką a
filozoficzną
praca z tekstem,
metoda
problemowa,
dyskusja
tekst badacza,
tekst literacki,
reprodukcje,
zdjęcia
Retoryka –
nauka
2
ZR
ZP
I.2.2
Arystoteles,
Retoryka wyjaśnia pojęcia: retoryka,
przesłanka, argument, teza,
stosuje różne
typy dowodzenia
praca z tekstem,
wykład, praca
tekst badacza,
zdjęcia,
15
pięknego
wypowiadan
ia myśli
I.2.3
III.1.3
III.1.4
III.1.5
III.1.9
ZR
III.1.2
III.1.3
III.1.5
(fragmenty)
Gorgiasz, Pochwała
Heleny
konkluzja
wymienia zadania retoryki
omawia sposoby
argumentowania, rodzaje
argumentów
objaśnia kompozycję
klasycznej mowy retorycznej
rozpoznaje funkcję środków
retorycznych
wyjaśnia relacje między
retoryką a poezją
tworzy różne rodzaje mów z
zachowaniem klasycznej
konstrukcji
rozpoznaje
wywód o
charakterze
demagogicznym
w
wypowiedziach
wykorzystuje
ironię
w grupach reprodukcje,
tekst filozofa,
tabela
ŚREDNIOWIECZE
Wstęp 2 I.2.1
I.2.2
I.1.4
I.2.5
I.2.6
wyjaśnia pojęcia:
średniowiecze, teocentryzm,
uniwersalizm, dualizm,
scholastyka
podaje informacje na temat
epoki (ramy czasowe, fazy w
rozwoju epoki)
objaśnia teocentryzm i
uniwersalizm epoki
charakteryzuje system szkolny
omawia filozofię
średniowiecza
omawia nurty w literaturze
objaśnia parenetyczny
charakter literatury
interpretuje motywy
alegoryczne i symboliczne
porównuje literaturę
wykład, linia
czasu, mapa
myśli, praca w
grupach
reprodukcje,
zdjęcia
16
rozwijającą się w Polsce do
europejskiej
charakteryzuje style w sztuce
porównuje opinie na temat
epoki
Człowiek w
świecie
znaków
1
I.2.1
II.3.1
Umberto Eco, Imię
róży (fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: znak,
semiotyka, kod
dzieli znaki na naturalne i
umowne
definiuje język jako system
znaków
analizuje zmiany znaczenia,
które zachodzą w języku
wymienia cechy języka jako
systemu znaków
interpretuje symbole, alegorie
w sztuce średniowiecznej
wskazuje obecność tradycji
średniowiecznej w kulturze
późniejszych epok
praca z tekstem,
wykład,
ćwiczenia
praktyczne
reprodukcje,
schematy,
tekst literacki,
tekst badacza
Ważna
wiadomość
Wiara i
rozum –
dwie drogi
poznania
świata
2
ZR
ZP
I.2.1
I.2.2
I.2.3
I.2.5
ZR
I.2.1
I.2.4
I.2.6
Św. Augustyn,
Wyznania
(fragment)
Św. Tomasz,
Summa teologiczna
(fragment)
Czesław Miłosz,
Oeconomia divina
wyjaśnia pojęcia:
psychomachia, psychostasis,
scholastyka
wymienia założenia filozofii
św. Augustyna i św. Tomasza
interpretuje naukę św.
Augustyna jako filozofię
intuicji
interpretuje naukę św.
Tomasza jako filozofię
hierarchii
przedstawia
koncepcję Boga i
świata według
filozofii
średniowiecza
dostrzega różnice
między
wypowiedzią
literacką a
filozoficzną
praca z tekstem
filozoficznym,
wykład
teksty
filozofów,
reprodukcje,
Sąd
Ostateczny
1 I.2.1
I.2.6
wyjaśnia pojęcia: tryptyk,
scholastyka, deesis,
praca z tekstem
kultury,
tekst badacza,
tabela,
17
H.
Memlinga –
ilustrowany
traktat
teologiczny
teocentryzm, uniwersalizm,
hierarchizacja
określa tematykę
poszczególnych części
tryptyku
wyjaśnia pojęcia dualizm,
hierarchiczność na podstawie
analizy obrazu
analizuje sposób ukazania
postaci (Chrystusa i diabłów)
dostrzega rolę ruchu
podkreśla znaczenie
kolorystyki
analizuje funkcję motywów
biblijnych, interpretuje
symbole, alegorie
wykorzystuje przy analizie i
interpretacji światopogląd
epoki, koncepcję świata i
człowieka
wykład,
ćwiczenia
praktyczne
reprodukcja,
wykres,
Katedra
gotycka –
symbol
Europy
1
ZR
ZP
I.2.1
I.2.6
ZR
I.2.5
wyjaśnia pojęcie katedra
charakteryzuje styl romański i
gotycki
wskazuje przykłady
średniowiecznych dzieł sztuki
omawia związek katedry ze
stylem gotyckim
odczytuje katedrę jako
osiągnięcie konstrukcyjne
odczytuje symbolikę katedry
jako obrazu wszechświata
uzasadnia tezę, że katedra jest
miastem Boga i człowieka
poszerza
wiadomości na
temat
średniowiecznyc
h katedr przywołuje
teksty poetyckie
z motywem
katedry
wykład, praca z
tekstami
kultury,
dyskusja
mapa z
lokalizacją
katedr
gotyckich,
tekst badacza,
zdjęcia katedr
18
odczytuje symbole i alegorie
w sztuce średniowiecznej i
nawiązującej do
średniowiecza
dostrzega obecność
archetypów i toposów
Maryja w
kręgu
zainteresowa
ń teologii i
sztuki
średniowiecz
a
1 Św. Jan
Damasceński,
Oddawanie czci
świętym (fragment)
Św. Bernard z
Clairvaux
(fragment)
wyjaśnia genezę kultu
maryjnego
omawia sposoby obrazowania
Matki Boskiej (w płaszczu
opiekuńczym, Madonna
szafkowa, Piękna Madonna)
analizuje kompozycję motywu
deesis
interpretuje ideę pośrednictwa
wykład, praca z
tekstem, mapa
myśli
tekst badacza,
zdjęcia, tabela
Bogurodzica
– arcydzieło
liryki
średniowiecz
nej
2 I.1.1
I.1.2
I.1.3
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.2.1
I.2.2
Bogurodzica,
Miron
Białoszewski, Stara
pieśń na Binnarową
(fragment)
Kazimiera
Iłłakowiczówna, Do
Matki Boskiej
ukrytej
wyjaśnia pojęcia: styl,
stylizacja, wiersz zdaniowy,
carmen patrium
wymienia podstawowe
informacje na temat czasu
powstania i autorstwa pieśni
omawia budowę pieśni
rozpoznaje adresatów
wypowiedzi
podaje znaczenie archaizmów
analizuje i interpretuje utwór,
nawiązując do podstawowych
kontekstów, zwłaszcza
religijnego i historycznego
wyjaśnia znaczenie pieśni w
życiu narodu
uzasadnia, że utwór jest
arcydziełem liryki
wykład, praca z
tekstem,
ćwiczenia
praktyczne
zdjęcia,
tabele, tekst
badacza,
reprodukcje
19
średniowiecznej
interpretuje utwór,
wykorzystując ideę
pośrednictwa
Historia
polszczyzny
w języku
zaklęta
1 I.1.1
II.2.4
II.1.1
ZR:
II.1.2
II.2.1
wymienia najważniejsze
zabytki języka polskiego
wyjaśnia pojęcia: archaizm,
zabytek języka
dokonuje podziału języków
słowiańskich
charakteryzuje najważniejsze
fazy rozwojowe języka polskiego
rozpoznaje typy archaizmów
omawia zapożyczenia
rozpoznaje ślady procesów,
jakie zaszły w języku
wykład,
ćwiczeniowa
wykresy,
tabele, zdjęcia
Cierpienie
Matki, czyli
polski plankt
2
I.1.1
I.1.2
I.1.3
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.2.1
I.2.2
Żale Matki Boskiej
pod krzyżem
Józef Wittlin, Stabat
Mater
Anna Kamieńska,
Stabat Mater
wyjaśnia terminy: lament,
plankt, pieta, apokryf,
misterium, doloryzm
podaje podstawowe
informacje o utworze
omawia budowę utworu
prezentuje uczucia osoby
mówiącej
charakteryzuje Maryję jako
matkę
wymienia adresatów utworu,
rozpoznaje rodzaje
archaizmów
analizuje i interpretuje utwór
porównuje obraz Matki
Boskiej w Lamencie… i
Bogurodzicy
wykład, praca z
tekstem,
elementy dramy
tekst badacza,
zdjęcia,
reprodukcje,
20
dostrzega obecność motywów
biblijnych (Stabat Mater)
wyjaśnia znaczenia
metaforyczne i symboliczne
omawia związek utworu ze
sztuką gotycką
Fascynacja i
strach.
Śmierć w
ikonografii i
literaturze
średniowiecz
nej
2 1.1
I.1.2
I.1.3
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
Rozmowa
Mistrza
Polikarpa ze
Śmiercią
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: memento
mori, vanitas, dance macabre
przedstawia przyczyny
popularności tematu śmierci w
sztuce średniowiecza
charakteryzuje dialog jako
typowy dla średniowiecza
gatunek
analizuje tekst z
wykorzystaniem
podstawowych kontekstów
interpretuje w utworze motyw
danse macabre
wyjaśnia pojęcie groteski w
kontekście utworu i sztuki
średniowiecza
dostrzega dydaktyzm utworu
wskazuje elementy satyryczne
porównuje ujęcie tematu
śmierci w literaturze i
obrazach
praca z tekstem,
wizualizacja,
dyskusja
tekst badacza,
reprodukcje,
tabela,
Średniowiec
zne wzorce
osobowe:
władca,
rycerz,
święty,
3
I.1.1
I.1.2
I.1.3
I.1.4
I.1.5
I.1.6
Legenda o św.
Aleksym
(fragmenty)
Kwiatki św.
Franciszka
(fragmenty)
wyjaśnia terminy: hagiografia,
historiografia, kronika,
legenda, etos rycerski, epika
rycerska, asceta, asceza,
literatura parenetyczna,
chanson de geste
praca z tekstem,
mapa myśli,
praca w
grupach
teksty
literackie,
reprodukcje,
zdjęcia
21
asceta I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
I.2.1
I.2.2
Pieśń o Rolandzie
(fragmenty)
Gall Anonim,
Kronika polska
(fragmenty)
charakteryzuje wzorce
osobowe na przykładzie króla
Bolesława Chrobrego,
Rolanda, św. Aleksego, św.
Franciszka
analizuje i interpretuje
wybrane teksty literackie
wskazuje związki
omawianych utworów ze
światopoglądem i kierunkami
filozoficznymi epoki
określa etos rycerski
objaśnia związki
frazeologiczne związane z
kulturą rycerską
dostrzega nawiązania do
motywów biblijnych
ustala zgodność poglądów
bohatera – świętego z filozofią
augustynizmu
Chwalebna
śmierć jako
zwieńczenie
biografii
parenetyczne
j
2
I.1.1
I.1.2
I.1.3
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
Gall Anonim,
Kronika polska
(fragmenty)
Legenda o św.
Aleksym
(fragmenty)
Jakub de Voragine,
Legenda na dzień
św. Franciszka
wyjaśnia terminy: kronika,
legenda, etos rycerski, epika
rycerska, asceta, asceza,
literatura parenetyczna,
chanson de geste, ars
moriendi
streszcza podane fragmenty
przypomina motyw ars
moriendi
opisuje śmierć bohaterów:
Bolesława Chrobrego,
Rolanda, św. Aleksego, św.
praca z tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst badacza,
reprodukcje,
zdjęcia
22
I.2.1
I.2.2
Franciszka
analizuje i interpretuje
wybrane teksty literackie z
nawiązaniem do
podstawowych kontekstów
wskazuje związki
omawianych utworów
literackich ze światopoglądem
i kierunkami filozoficznymi
epoki
dostrzega elementy wspólne w
przedstawianiu śmierci
bohaterów
Powaga i
śmiech.
Wielki
testament
Franciszka
Villona
2
ZR
ZP
I.1.1
I.1.3
I.1.5
I.1.6
I.1.8
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
I.1.18
ZR
II.2.6
II.2.7
Franciszek Villon,
Wielki testament
(fragmenty)
Leopold Staff, Sonet
szalony
wymienia dwa aspekty świata
i dwa modele życia w
średniowieczu
omawia kompozycję utworu
wyjaśnia funkcję środków
artystycznego wyrazu
interpretuje tytuł utworu,
symbole i motyw
ubi sunt
wyjaśnia groteskowy
charakter utworu
wyjaśnia, na czym polega
odmienność utworu na tle
poezji średniowiecza
interpretuje
zainteresowanie
utworem we
współczesnej
kulturze
rozpoznaje i
charakteryzuje
styl
indywidualny
autora
rozumie rolę
języka jako
narzędzia
wartościowania
w tekstach
literackich
praca tekstem,
metoda
problemowa,
dyskusja
tekst badacza,
tekst literacki,
reprodukcje,
tabela,
Boska
Komedia
Dantego –
summa
2
I.1.1
I.1.3
I.1.4
I.1.5
Dante Alighieri,
Boska Komedia
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: tercyna,
frazeologizm, sceny dantejskie
wyjaśnia tytuł dzieła Dantego
omawia tematykę utworu
praca z tekstem,
burza mózgów,
dyskusja
tekst literacki,
tekst badacza,
reprodukcje,
schemat
23
średniowiecz
a
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
I.1.18
I.1.19
I.2.1
opisuje budowę zaświatów
wyjaśnia topos wędrówki w
utworze
wymienia średniowieczne i
renesansowe cechy dzieła
interpretuje symbole i alegorie
w tekście
omawia koncepcję miłości
według Dantego
określa funkcję środków
stylistycznych
piekła i
struktury
kosmosu
RENESANS
Wstęp 2 I.1.1
I.1.10
I.1.12
I.2.1
I.2.5
I.2.6
definiuje pojęcia: humanizm,
antropocentryzm, mecenat,
reformacja
podaje podstawowe
informacje o epoce: ramy
czasowe, nazwa epoki, twórcy
i ich dzieła
omawia prądy epoki
opisuje renesansową
koncepcję świata i człowieka
wskazuje związek między
światopoglądem epoki a
wszechstronnym rozwojem
twórców renesansu
wskazuje źródła inspiracji
renesansowych twórców
wyjaśnia różnice między
czasem trwania odrodzenia w
Europie i w Polsce
dostrzega i odczytuje
symbolikę renesansowych
linia czasu,
wykład, praca
w grupach
tekst
literacki,
reprodukcje,
zdjęcia
24
tekstów kultury
Człowiek
odkrywca
1 I.1.1
I.1.10
I.1.12
I.1.19
I.2.1
I.2.5
I.2.6
Georges Poulet,
Metamorfozy czasu
(fragmenty)
Wisława
Szymborska, Przed
podróżą
wymienia odkrycia i
wynalazki
wymienia najważniejszych
twórców renesansu,
teoretyków sztuki oraz ich
dzieła
wyjaśnia przełomowy
charakter odkrycia Kopernika
charakteryzuje człowieka
renesansu
wskazuje związek między
światopoglądem epoki a
wszechstronnym rozwojem
twórców renesansu
dostrzega i odczytuje
symbolikę renesansowych
tekstów kultury
praca z tekstem,
praca w
grupach,
problemowa
teksty
literackie i
publicystyczn
e,
reprodukcje,
zdjęcia
Godność
człowieka
ZR
2
ZP
I.1.1
I.1.2
I.1.10
I.1.12
I.1.19
I.2.1
I.2.5
I.2.6
III.1.4
ZR
I.1.1
I.2.1
I.2.4
I.2.6
Gianozzo Manetti,
O godności i
wspaniałości
człowieka
(fragment)
Giovanni Pico della
Mirandolla,
Mowa o godności
człowieka
(fragment)
Michel de
Montaigne, Próby
(fragmenty)
Bolesław Leśmian,
Zamyślenie
wyjaśnia pojęcie godność
charakteryzuje dominujące
tendencje w filozofii
renesansu
formułuje przesłania
wskazanych tekstów
odczytuje relacje między
człowiekiem a Bogiem i
naturą
wyjaśnia funkcję
zastosowanych chwytów
retorycznych
interpretuje wskazane teksty
(O godności i wspaniałości
człowieka i Mowę o godności
konfrontuje tekst
filozoficzny z
innymi tekstami
kultury
analizuje
strukturę tekstu
sięga do
literatury
naukowej, aby
pogłębić swoją
wiedzę
przedmiotową
praca z tekstem,
dyskusja, praca
w grupach,
mapa myśli
teksty
filozoficzne,
reprodukcje
obrazów,
zdjęcia
25
IV.1 człowieka) jako manifesty
renesansowego humanizmu
O naturze
ludzkiej
1
ZP
I.1.1
I.1.2
I.1.10
I.1.12
I.2.1
I.2.5
I.2.6
ZR
I.1.2
I.2.1
I.2.2
I.2.4
I.2.6
Erazm z
Rotterdamu,
Pochwała głupoty
(fragmenty)
Michel de
Montaigne, Próby
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: esej, satyra
wymienia nazwiska i dzieła
najważniejszych filozofów i
myślicieli epoki
dostrzega satyryczny charakter
utworów, funkcję szyderstwa,
ironii
wyjaśnia zamiłowanie
człowieka do ułudy i pozorów
charakteryzuje stosunek
autorów do człowieka
interpretuje tekst filozoficzny
praca z tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst literacki,
reprodukcje
Narodziny
polszczyzny
literackiej
1 I.1.1
I.1.2
I.1.4
II.2.4
II.3.3
III.1.2
III.1.4
ZR
II.2.6
wymienia najważniejsze cechy
języka i stylu utworów
renesansu
charakteryzuje styl pisarzy
renesansu Mikołaja Reja, Jana
Kochanowskiego i Piotra
Skargi
rozpoznaje cechy języka
wymienionych pisarzy
ukazuje wpływ języka
literatury na kształtowanie się
języka narodowego
praca z tekstem,
metoda
problemowa,
ćwiczenia
praktyczne
teksty
literackie
Jan
Kochanowsk
i – poeta
doctus
2 I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
Jan Kochanowski,
Pieśń XXIV, księgi
wtóre
Horacy, Oda 20,
wymienia podstawowe
informacje na temat biografii
J. Kochanowskiego
definiuje pojęcia: klasycyzm,
praca z tekstem,
praca w
grupach,
dyskusja
tekst literacki,
zdjęcia
26
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.14
I.1.15
I.1.16
księga II pieśń, oda, elegia,
epigramat, parafraza
wskazuje charakterystyczne
cechy klasycyzmu w tekstach
J. Kochanowskiego
wyjaśnia pojęcia: non omnis
moriar, exegi monumentum,
carpe diem
objaśnia nawiązania
mitologiczne
charakteryzuje horacjańską
wizję poety i poezji
analizuje i interpretuje teksty z
wykorzystaniem
podstawowych kontekstów
dostrzega obecność
archetypów i toposów
enesansowy
model życia
1 I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.14
I.1.15
I.1.16
II.2.6
Jan Kochanowski,
Chcemy być sobie
radzi (Pieśń IX, ks.
pierwsze)
Zbigniew Herbert,
Nike która się waha
definiuje pojęcia: pieśń,
przerzutnia, sylabizm,
Fortuna, antropocentryzm
omawia stosunek człowieka
renesansu do Boga
analizuje i interpretuje
wybrane pieśni
charakteryzuje człowieka
renesansu
omawia motyw Fortuny
wyjaśnia znaczenia
metaforyczne
i symboliczne
sytuuje tekst w różnych
kontekstach
praca z tekstem,
problemowa,
dyskusja
teksty
literackie,
tabela,
reprodukcje,
konteksty
W 2 I.1.1 Jan Kochanowski, wyjaśnia pojęcia: apostrofa, praca z tekstem, wykres,
27
poszukiwani
u szczęścia
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.14
I.1.15
I.1.16
II.2.6
ZR
I.1.2
Pieśń III, ks. wtóre,
Psalm 62 Nonne
Deo subiect erit
anima mea?
anafora
wymienia wartości cenione w
okresie renesansu
określa relacje między
człowiekiem i Bogiem we
fraszkach, pieśniach i
psalmach J. Kochanowskiego
określa relacje między
człowiekiem a naturą
rozpoznaje w twórczości J.
Kochanowskiego motywy:
theatrum mundi i Arkadii
omawia artyzm Psałterza
Dawidów
omawia nawiązania do
filozofii stoicyzmu i
epikureizmu
analizuje i interpretuje utwory
Kochanowskiego
sytuuje utwory w różnych
kontekstach
wskazuje związek
filozoficznej myśli odrodzenia
z wizją człowieka opisywaną
przez poetę
problemowa,
dyskusja
tabele,
zdjęcia,
reprodukcja
Paradoksy
miłości
renesansowe
j
1 I.1.1
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
Francesco Petrarka,
Sonety do Laury
(Sonet 157, Sonet
18)
wyjaśnia pojęcia: sonet,
hiperbola, erotyk, oksymoron,
petrarkizm
analizuje i interpretuje
wybrane utwory z
odwołaniem do różnych
kontekstów
wyjaśnia funkcję użytych
praca z tekstem,
wizualizacja
teksty
literackie,
reprodukcje,
tekst badacza
28
I.1.16
I.1.17
I.1.19
ZR
I.1.2
środków stylistycznych w
sonetach Petrarki
charakteryzuje renesansowy
ideał kobiecego piękna
wskazuje cechy erotyku w
sonetach Petrarki
porównuje teksty kultury:
literacki i ikoniczny
interpretuje różnice w ujęciu
wizerunków pierwszej kobiety
w malarstwie
średniowiecznym i
renesansowym
dostrzega i odczytuje
symbolikę renesansowych
tekstów kultury
W kręgu
rodzinnym
1 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.14
I.1.15
I.1.16
I.1.17
I.1.19
II.2.6
ZR
I.1.2
Mikołaj Rej, Żywot
człowieka
poczciwego
(fragmenty)
charakteryzuje rolę kobiety w
okresie renesansu
interpretuje wybrane
fragmenty z odwołaniem do
różnych kontekstów
wymienia zajęcia, które
małżonkowie mogą
wykonywać wspólnie
interpretuje sielski obraz życia
małżeńskiego
dostrzega dydaktyzm dzieła
M. Reja
omawia parenetyczny
charakter Żywota człowieka
poczciwego
praca z tekstem,
dyskusja
tekst literacki,
reprodukcje
obrazów
Nie masz
Cię, Orszulo
1 I.1.1
I.1.2
Jan Kochanowski,
Tren VI wyjaśnia pojęcia: tren, liryka
żałobna, postawa stoicka
praca z tekstem,
dyskusja
teksty
literackie,
29
moja!
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.13
I.1.14
I.1.15
I.1.16
I.1.17
II.2.6
ZR
I.1.2
wyjaśnia genezę Trenów
wymienia uczucia ojca
wyrażone w Trenach
opisuje obraz Urszulki
zawarty w Trenach
wyjaśnia funkcję
zastosowanych środków
stylistycznych
dostrzega innowacyjność
Trenów J. Kochanowskiego w
porównaniu do trenu
starożytnego
reprodukcje
Kryzys
światopoglą
dowy poety-
ojca
2
I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.13
I.1.14
I.1.15
I.1.16
I.1.17
I.1.19
II.2.6
ZR
Jan Kochanowski,
Tren IX i Tren XI
* Józef Wittlin,
Tren XX
wyjaśnia stosunek poety do
Mądrości, Boga i Cnoty
wskazuje funkcję środków
artystycznego wyrazu
omawia kompozycję Trenów
analizuje i interpretuje Treny
IX, X, XI
omawia kryzys
światopoglądowy
charakteryzuje tren jako
gatunek literacki
dostrzega innowacyjność
Trenów J. Kochanowskiego w
porównaniu do trenu
starożytnego
praca z tekstem,
dyskusja,
metoda
problemowa
tekst literacki,
tabela
30
I.1.2
Humanizm
na nowo
zdefiniowan
y
1 I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.13
I.1.14
I.1.15
I.1.16
I.1.17
I.1.19
II.2.6
ZR
I.1.2
Jan Kochanowski,
Tren XIX albo Sen
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: oniryzm,
epicedium
charakteryzuje dwa światy w
Trenie XIX
analizuje i interpretuje
wnikliwie Tren XIX
wyjaśnia słowa matki: Ludzkie
przygody ludzkie noś
objaśnia funkcję
zastosowanych środków
artystycznego wyrazu
interpretuje motyw snu
wyjaśnia odbudowę postawy
życiowej w Trenie XIX
dostrzega konsolacyjny
charakter Trenu XIX
praca z tekstem,
dyskusja,
metoda
problemowa
tekst literacki,
reprodukcje,
Treny jako
cykl
poetycki
1 I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.13
I.1.14
I.1.15
I.1.16
Jan Kochanowski,
Tren I
wyjaśnia pojęcia:
inwokacja, epicedium
analizuje i interpretuje
wnikliwie Tren I
przedstawia dziecko jako
bohatera
przedstawia zmianę uczuć i
poglądów ojca-poety i
filozofa
wyjaśnia funkcję
najpopularniejszych figur
stylistycznych
interpretuje Treny jako cykl z
wykorzystaniem
wykład, praca z
tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst literacki,
zdjęcia,
reprodukcje,
tabela
31
I.1.17
I.1.19
II.2.6
ZR
I.1.2
różnorodnych kontekstów dostrzega innowacyjność
Trenów J. Kochanowskiego w
porównaniu do trenu
starożytnego
dostrzega polemiczny
charakter
Trenów wobec renesansowej
koncepcji świata i człowieka
wskazuje charakterystyczne
cechy portretu dziecięcego w
malarstwie renesansowym
przedstawia ewolucję
wizerunku dziecka w
malarstwie
Odrodzenio
we
koncepcje
państwa
2 I.1.1
I.1.9
I.1.10
I.1.12
I.1.16
Tomasz More,
Utopia (fragmenty )
Niccolò
Machiavelli, Książę
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: utopia,
obywatel
omawia koncepcję państwa
według Morusa i
Machiavellego
wymienia cechy dobrego
władcy
odczytuje alegoryczne
znaczenie lwa i lisa
wyjaśnia kontrowersyjne
poglądy Machiavellego
interpretuje wnikliwie podane
fragmenty
dostrzega związek między
koncepcjami politycznymi a
światopoglądem epoki
wyjaśnia uniwersalną wartość
tekstów renesansowych
elementy
wykładu, praca
z tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst literacki,
reprodukcje
32
Troska o
ojczyznę
2 I.1.1
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
I.1.17
I.1.19
II.2.6
ZR
I.1.2
Jan Kochanowski,
Pieśń o spustoszeniu
Podola (Pieśń V, ks.
wtóre)
Andrzej Frycz
Modrzewski, O
poprawie
Rzeczypospolitej
(fragmenty z księgi
pierwszej i drugiej)
Czesław Miłosz,
Naród
wyjaśnia pojęcia: obywatel,
patriotyzm, nacjonalizm
wymienia postulaty Andrzeja
Frycza Modrzewskiego i
poglądy polityczne J.
Kochanowskiego.
dostrzega nowatorski
charakter dzieła A.F.
Modrzewskiego
interpretuje wnikliwie utwory
w różnorodnych kontekstach
wymienia zastosowane środki
artystycznego wyrazu w
obydwu utworach
uzasadnia retoryczny
charakter utworu J.
Kochanowskiego
charakteryzuje wzorzec
osobowy patrioty-obywatela
dostrzega związek między
tematyką utworów a
światopoglądem epoki
elementy
wykładu, praca
z tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
teksty
literackie,
zdjęcia,
reprodukcje
obrazów
Język w
służbie
ojczyźnie i
Kościołowi
1 ZP
I.1.1
I.1.5
II.2.1
II.3.3
III.1.2
III.1.4
Piotr Skarga,
Kazania sejmowe
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: kazanie,
retoryka, jezuita, reformacja,
kontrreformacja
wymienia gatunki
publicystyczne popularne w
epoce renesansu
charakteryzuje poglądy Piotra
Skargi
omawia funkcję
zastosowanych środków
retorycznych
wykład, praca z
tekstem,
ćwiczenia
praktyczne
tekst badacza,
zdjęcia
33
rozpoznaje funkcję
impresywną Kazań
sejmowych
wskazuje w tekście toposy
dostrzega nawiązania do Biblii
konfrontuje fragmenty utworu
z obrazem J. Matejki
Odprawa
posłów
greckich –
dramat
polityczny
2 I.1.1
I.1.5
I.1.7
I.1.10
I.1.16
I.1.17
I.1.19
I.1.20
I.2.4
Jan Kochanowski,
Odprawa posłów
greckich
wyjaśnia pojęcia: dramat,
tragedia
podaje genezę utworu
dostrzega związek z mitem
greckim
określa rolę osób
sprawujących w państwie
władzę
charakteryzuje ideał
obywatela
określa konflikt dwóch racji
przedstawia związek utworu z
myślą polityczną renesansu,
światopoglądem
renesansowym
wykład,
problemowa,
dyskusja, drama
tekst literacki
Mistrz
Czarnoleski
2 I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.14
I.1.15
Wybrane eseje
Zygmunta Kubiaka
(Poeta Czarnoleski)
przypomina najważniejsze
fakty z życia poety
wymienia utwory i gatunki w
dorobku J. Kochanowskiego
wymienia najważniejsze
tematy podejmowane we
fraszkach i pieśniach
określa, na czym polega
nowatorstwo Trenów
omawia realizację haseł
renesansu w twórczości poety
praca z tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst literacki
34
II.2.6 omawia zasługi dla języka i
literatury polskiej
dostrzega rolę w rozwoju
polskiego wiersza
odnajduje nawiązania do
mitologii i Biblii
W krzywym
zwierciadle
2
I.1.1
I.1.3
I.1.5
I.1.8
I.1.10
I.1.11
I.1.13
I.1.15
ZR:
II.2.6
III.1.6
François Rabelais,
Gargantua i
Pantagruel
(fragmenty)
przypomina definicje groteski,
parodii
przedstawia problematykę
utworu
charakteryzuje ojca i syna
wymienia główne wartości w
życiu bohaterów
charakteryzuje społeczeństwo
w utworze
interpretuje nawiązania autora
do eposów Homera
dostrzega funkcje parodii i
groteski
praca z tekstem,
burza mózgów,
praca w
grupach,
dyskusja
tekst literacki
BAROK
Wstęp 2
I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.2.1
I.2.5
I.2.6
definiuje pojęcie
kontrreformacja
podaje podstawowe
informacje o epoce (ramy
czasowe, daty graniczne,
nazwa epoki, twórcy i ich
dzieła)
wymienia osiągnięcia
naukowe baroku
charakteryzuje sztukę baroku
charakteryzuje nurty w
literaturze polskiego baroku
wskazuje źródła, do których
wykład, praca
w grupach, linia
czasu
teksty
literackie,
rysunki,
reprodukcje
obrazów,
zdjęcia
35
sięgali twórcy baroku
określa różnice między
renesansem a barokiem
wskazuje związek między
światopoglądem epoki a
koncepcją Boga, świata i
człowieka
Wewnętrzn
e rozdarcie
1 I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
II.2.6
ZR
II.2.6
Mikołaj Sęp
Szarzyński, Sonet
IIII. O wojnie
naszej, która
wiedziemy z
szatanem, światem i
ciałem
wyjaśnia pojęcia: poeta
pogranicza, prekursor, elipsa,
inwersja, paradoks
przedstawia koncepcję Boga,
świata i człowieka w
twórczości M. Sępa
Szarzyńskiego
opisuje emocje podmiotu
lirycznego
określa relacje między Bogiem
a człowiekiem w katolicyzmie
i protestantyzmie
wyjaśnia funkcję
zastosowanych środków
językowych
wnikliwie interpretuje sonety
definiuje pojęcie dualizm w
odniesieniu do sytuacji
podmiotu lirycznego
omawia specyfikę sonetu jako
gatunku literackiego
wyjaśnia wpływ zmiany
wyznania na koncepcję
człowieka
wykład, praca z
tekstem, debata
za i przeciw
teksty
literackie,
reprodukcje
tabela, tekst
badacza
Wobec Boga 2 I.1.1
I.1.2
Mikołaj Sęp
Szarzyński, Pieśń I. wyjaśnia pojęcia: elipsa,
inwersja, paradoks
praca z tekstem,
metoda
teksty
literackie,
36
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
II.2.6
ZR
II.2.6
O Bożej opatrzności
na świecie oraz
Pieśń II. O rządzie
Bożym na świecie
Sonet II. Na one
słowa Jopowe
przedstawia koncepcję Boga i
człowieka zawartą w utworach
M. Sępa Szarzyńskiego
wyjaśnia pojęcie ekstaza
wyjaśnia znaczenie tytułu w
utworach
opisuje emocje podmiotu
lirycznego
wyjaśnia funkcję
zastosowanych środków
językowych
dostrzega związki twórczości
z postawą duchową Ignacego
Loyoli
interpretuje utwory
wyjaśnia symbolikę światła i
ciemności
porównuje stosunek do Boga
M. Sępa Szarzyńskiego i I.
Loyoli
problemowa,
dyskusja
tekst badacza,
reprodukcja,
rysunek,
tabela
Świat
teatrem
2 I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
Wacław Potocki,
Człowiek – igrzysko
boże
Hieronim Morsztyn,
Na toż
Johan Huizinga,
Homo ludens.
Zabawa jako źródło
kultury (fragmenty)
William Szekspir,
rozpoznaje motyw theatrum
mundi w utworach W.
Potockiego i H. Morsztyna
określa koncepcję człowieka
baroku
wyjaśnia dydaktyzm utworów
wnikliwie interpretuje utwory
wyjaśnia funkcję
zastosowanych środków
językowych, m.in. metafory
szachownicy i gry w szachy w
utworze W. Potockiego
wyjaśnia tytuły utworów
burza mózgów,
metoda
problemowa,
praca z tekstem,
mapa myśli
teksty
literackie,
reprodukcje,
tekst badacza
37
Makbet (fragmenty) podaje przykłady teatralizacji
życia w baroku
Koło czasu 1
I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
II.2.6
ZR
II.2.6
Mikołaj Sęp
Szarzyński, Sonet I.
O krótkości i
niepewności…
Daniel Naborowski,
Krótkość żywota
Georges Poulet,
Metamorfozy czasu.
Szkice krytyczne
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcie nietrwałości
czasu
charakteryzuje obraz świata i
człowieka
interpretuje utwory Sonet I i
Krótkość żywota
wymienia uczucia podmiotu
lirycznego w Sonecie I M.
Sępa Szarzyńskiego
wyjaśnia tytuły utworów
interpretuje symbole czasu
odczytuje Krótkość żywota
jako utwór zawierający tezę i
argumenty
określa funkcję środków
stylistycznych
praca z tekstem,
wizualizacja,
metoda
problemowa
tekst literacki,
tekst badacza,
reprodukcje
Marność
nad
marnościam
i
1
I.1.1
I.1.2
I.1.4
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
I.1.18
I.1.19
II.2.6
Hieronim Morsztyn,
Światowa rozkosz
(fragmenty)
Mikołaj Sęp
Szarzyński,
Epitafium Rzymowi
wyjaśnia pojęcia: marność,
epitafium, paradoks, kontrast
interpretuje wnikliwie podane
utwory
określa postawę człowieka
wobec świata i śmierci
wyjaśnia tytuły utworów
określa funkcję
zastosowanych środków
stylistycznych
wyjaśnia funkcję motywu
marności w literaturze i sztuce
baroku
dostrzega związek między
wykład, praca z
tekstem,
dyskusja,
mapa myśli
teksty
literackie,
tekst badacza,
reprodukcje
38
ZR
II.2.6
stylem utworów a ukazanym
obrazem świata i człowieka
interpretuje elementy upływu
czasu pojawiające się na
obrazach
Dworny
komplemen
t albo
zabawa
słowem
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
I.1.17
Daniel Naborowski,
Na oczy królewny
angielskiej…
Jan Andrzej
Morsztyn, Niestatek
wyjaśnia pojęcia: koncept,
marinizm
sumacja, chiazm
wymienia reprezentantów
dworskiego baroku
wskazuje przyczyny
popularności barokowego
konceptu
określa tematykę utworów
określa funkcję
zastosowanych środków
stylistycznych
przedstawia barokowy kanon
kobiecej urody i koncepcję
miłości barokowej
interpretuje wnikliwie utwory
w kontekstach artystycznym i
ideowym epoki
porównuje sposób ukazywania
miłości w literaturze
renesansu i baroku
praca z tekstem,
dyskusja,
metoda
problemowa
teksty
literackie,
tekst badacza,
reprodukcje,
tabela
Koncept w
sloganie
reklamowy
m
1 ZP
I.1.1
I.2.6
II.2.7
II.3.3
III.1.2
III.1.4
wyjaśnia pojęcia: slogan
reklamowy, kalambur, idiom,
norma językowa, błąd
językowy, innowacja językowa
wymienia podobieństwa i
różnice między dziełem sztuki
a reklamą
praca z tekstem,
metoda
ćwiczeniowa,
praca w
grupach
teksty
literackie,
tekst badacza,
reklama,
tabela
39
III.1.8 opisuje cechy językowe
sloganów reklamowych
kojarzy reklamę z perswazyjną
funkcją języka
dostrzega obecność motywów
kulturowych i odwołań do
tradycji w tekstach
reklamowych
odnajduje w sloganie
reklamowym przykłady
innowacji językowej lub
błędów językowych
Miłość i
śmierć
1 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
I.1.17
Wybrane wiersze
Jana Andrzeja
Morsztyna
omawia sposób
przedstawienia miłości w
utworach J.A. Morsztyna
interpretuje wnikliwie podane
utwory J.A. Morsztyna
wyjaśnia zainteresowanie
człowieka baroku anatomią,
cierpieniem i śmiercią
dostrzega podobieństwa
między miłością a śmiercią
rozpoznaje funkcje
zastosowanych środków
stylistycznych
burza mózgów,
praca z tekstem,
dyskusja
teksty
literackie,
tekst badacza,
reprodukcje,
tabele
Barok
makabrycz
ny
1 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.8
I.1.9
Wybrane wiersze
Jana Andrzeja
Morsztyna
wyjaśnia pojęcie makabryzm
wyjaśnia przyczyny fascynacji
ludzi baroku śmiercią i
rozkładem ciała
interpretuje podane utwory
rozpoznaje funkcje
wykład, praca z
tekstem, praca
w grupach,
mapa myśli
teksty
literackie,
tekst badacza,
reprodukcje,
schemat
40
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
I.1.17
I.2.6
zastosowanych
środków stylistycznych
sytuuje teksty w różnorodnych
kontekstach
dostrzega obecność
archetypów i toposów
charakteryzuje zjawisko
teatralizacji uroczystości
pogrzebowych
opisuje portret trumienny
charakteryzuje estetykę
barokową
Szlachta –
potomkowie
Sarmatów?
1 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
II.2.2
wyjaśnia pojęcia: sarmatyzm,
pamiętnik, ksenofobia,
megalomania
omawia zależność między
powstaniem sarmatyzmu a
sytuacją historyczną Polski
porównuje dwa oblicza
sarmatyzmu
opisuje wizerunek szlachcica-
Sarmaty
wymienia gatunki związane
z nurtem sarmackim
omawia wady i zalety
sarmatyzmu
dostrzega rolę łaciny w języku
szlachty XVII wieku
analizuje przyczyny
uniformizacji kultury
szlacheckiej
wyjaśnia zjawisko kompleksu
wyższości w kontekście
praca z tekstem,
wykład,
dyskusja,
drama,
wizualizacja
teksty
filozoficzne,
tekst badacza,
reprodukcje
41
literatury sarmackiej
interpretuje teksty kultury
związane z ideologią
sarmatyzmu – dzieła
plastyczne
Pamiętniki
Paska –
opowieść o
sobie i
świecie
2
I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
II.2.2
II.2.7
Jan Chryzostom
Pasek, Pamiętniki
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: sarmatyzm,
pamiętnik, ksenofobia,
megalomania, literatura
autobiograficzna, makaronizm
omawia biografię Paska jako
typową dla Sarmaty
omawia sarmackie cechy w
kreacji bohaterów, system
wartości
interpretuje fragmenty
Pamiętników w kontekście
historycznym
charakteryzuje język i składnię
Pamiętników J.Ch. Paska
dostrzega rolę łaciny w języku
szlachty XVII wieku
omawia znaczenie
Pamiętników dla historii i
literatury polskiej
rozpoznaje cechy typowe dla
pamiętnika
interpretuje adaptację filmową
Trylogii jako obraz baroku
sarmackiego
omawia język filmu
analizuje funkcje środków
wyrazu filmowego
praca z tekstem,
praca w
grupach, mapa
myśli, elementy
dramy
tekst literacki,
reprodukcje,
schemat
Makbet – 2 I.1.1 William Szekspir, definiuje pojęcia: dramat praca z tekstem, lektura,
42
bohaterem
tragicznym
?
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
II.2.4
Makbet elżbietański, tragizm
szekspirowski,
metafizyka, manicheizm
wymienia podstawowe
informacje dotyczące biografii
i twórczości W. Szekspira
przedstawia problematykę
utworu
charakteryzuje bohaterów
dramatu
określa motywy ich
postępowania
ukazuje drogę Makbeta do
władzy
przedstawia funkcję postaci
fantastycznych w utworze
uzasadnia, że Makbet jest
bohaterem tragicznym
dostrzega motyw świata –
teatru
interpretuje koncepcję
człowieczeństwa w Makbecie
sytuuje tekst w różnorodnych
kontekstach
omawia cechy dramatu
Szekspirowskiego (złamanie
zasady decorum, kreacja
bohatera)
wskazuje teatralne środki
wyrazu artystycznego
porównuje teatr elżbietański z
teatrem antycznym
określa wpływ Szekspira na
wykład,
dyskusja,
drzewko
decyzyjne
reprodukcje,
zdjęcia
43
rozwój teatru i kulturę
europejską
Tron we
krwi –
japoński
Makbet
2 I.1.1
I.1.2
I.2.6
wskazuje podstawowe cechy
adaptacji filmowej
wskazuje elementy teatru no
wykorzystane w adaptacji
omawia sposób
przedstawienia przestrzeni i
bohaterów
definiuje pojęcia: metafizyka,
manicheizm
interpretuje film w
różnorodnych kontekstach
wskazuje zmiany, jakich
dokonał reżyser filmu
określa funkcję
zastosowanych elementów
teatralnych
porównuje język literatury i
język filmu
porównuje sposób
przedstawienia motywu zła w
utworze i w filmie
porównuje bohatera
literackiego i filmowego
wykład,
wizualizacja,
dyskusja
film Akiro
Kurosawy
Tron we krwi,
wypowiedź A.
Kurosawy,
tekst badacza,
zdjęcia
Historia
tragicznej
miłości
2 I.1.1
I.1.5
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
William Szekspir,
Romeo i Julia
charakteryzuje Romea i Julię
opowiada historię miłości
omawia język uczuć
podaje cechy dramatu
Szekspirowskiego
praca z tekstem,
dyskusja, praca
w grupach
tekst literacki,
zdjęcia
44
I.1.19
I.2.4
Hamlet –
„najbardzie
j tajemniczy
utwór, jaki
dotąd został
napisany”
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.1.17
I.1.20
II.2.4
William Szekspir,
Hamlet
opowiada historię tytułowego
bohatera
przedstawia problematykę
utworu
określa motywy postępowania
bohaterów
uzasadnia, że Hamlet jest
bohaterem tragicznym
omawia cechy dramatu
Szekspirowskiego (złamanie
zasady decorum, kreacja
bohatera)
dostrzega filozoficzne i
psychologiczne aspekty
dramatu
dostrzega motyw świata –
teatru
sytuuje tekst w różnorodnych
kontekstach
określa wpływ Szekspira na
rozwój teatru
dostrzega uniwersalność
dramatów W. Szekspira
praca z tekstem,
burza mózgów,
dyskusja
tekst literacki,
schemat,
zdjęcia
OŚWIECENIE
Wstęp 2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.2.1
I.2.5
I.2.6
wyjaśnia pojęcia: racjonalizm,
libertynizm, deizm, ateizm,
sentymentalizm, rokoko
podaje podstawowe
informacje dotyczące epoki
(ramy czasowe epoki, nazwę
epoki, nurty, przedstawiciele)
wykład, linia
czasu, praca w
grupach
tekst literacki,
tekst
filozoficzny,
zdjęcia,
schemat
45
wyjaśnia rolę teatru w Polsce
omawia zjawisko mecenatu
króla
prezentuje nowy ideał
człowieka
podkreśla przełomowy
charakter zmian w edukacji
interpretuje przełomowy
charakter zmian społeczno-
politycznych
wymienia cechy
sentymentalizmu i
przedstawicieli nurtu
Rozumowa
droga do
prawdy
1 I.1.1
I.2.1
I.2.3
I.2.5
I.2.6
wyjaśnia pojęcia: filozofia,
filozofia rozumu, racjonalizm
wymienia popularne gatunki
oświeceniowe
przedstawia poglądy Kanta,
Kartezjusza, Locke’a
analizuje kompozycję tekstu
filozoficznego
omawia możliwości i
ograniczenia oświeceniowej
filozofii rozumu
interpretuje sentencje Kanta i
Kartezjusza
interpretuje symbole związane
z nauką
prezentuje stosunek filozofów
do władzy
wykład, praca z
tekstem,
dyskusja, mapa
myśli
tekst literacki,
tekst badacza,
reprodukcje
Epoka
wynalazków
1 I.1.1
I.1.2
I.1.5
wymienia wynalazki
oświecenia
wyjaśnia dominującą rolę
wykład, praca z
tekstem,
dyskusja, mapa
tekst badacza,
zdjęcia,
reprodukcje,
46
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.2.1
I.2.3
I.2.5
Anglii w rozwoju przemysłu,
rolnictwa
interpretuje odę A.
Naruszewicza pt. Balon w
kontekście filozoficznym
epoki
omawia relacje między naturą
a człowiekiem
przedstawia koncepcję
człowieka oświeceniowego
charakteryzuje odę jako
gatunek klasycystyczny
myśli schemat
Klasycyzm
w teorii i
praktyce
1 I.1.1
I.1.2
I.2.1
I.2.2
I.2.3
I.2.5
Franciszek Ksawery
Dmochowski,
Sztuka rymotwórcza
(fragmenty Pieni I)
*Jarosław Marek
Rymkiewicz, Czym
jest klasycyzm.
Manifesty poetyckie
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia: klasyk,
klasyczny
charakteryzuje polski
klasycyzm
wymienia gatunki
klasycystyczne
wymienia poglądy F.K.
Dmochowskiego na sztukę
poetycką
wyjaśnia funkcję
zastosowanych środków
artystycznego wyrazu
dostrzega związek poetyki
klasycyzmu z racjonalizmem
określa rolę języka
narodowego w kontekście
uwarunkowań historycznych
porównuje definicje
klasycyzmu oświeceniowego i
współczesnego
wykład, praca z
tekstem
tekst literacki,
reprodukcje,
zdjęcia
Oblicza 2 I.1.1 Ignacy Krasicki, wyjaśnia pojęcia: satyra, praca z tekstem, tekst badacza,
47
satyry I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.10
I.1.11
I.1.15
I.1.16
Pijaństwo, Do króla
(fragmenty)
panegiryk
przedstawia informacje
dotyczące życia i twórczości
I. Krasickiego
wymienia rodzaje satyr
interpretuje wnikliwie satyry
Pijaństwo, Do króla w
różnych kontekstach
omawia sposoby ukazywania
postaci
podkreśla rolę puenty i
funkcję ironii
charakteryzuje język satyr
(wykorzystanie retoryki i
dialogu)
wyjaśnia popularność satyr w
okresie oświecenia
elementy
dramy,
dyskusja
rysunki
satyryczne
Demaskując
a funkcja
parodii w
literaturze
oświeceniow
ej
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.10
I.1.11
I.1.15
I.1.16
Ignacy Krasicki,
Monachomachia
(Pieśń V) –
fragmenty
wyjaśnia pojęcia: parodia,
poemat heroikomiczny
interpretuje fragmenty utworu
charakteryzuje bohaterów
utworu
(mnichów)
wymienia podobieństwa
Monachomachii do eposu
Homera
określa styl utworu
rozpoznaje konwencję
literacką
określa rolę parodii, komizmu
w tekście
określa rolę utworu w czasach
oświecenia
elementy
wykładu, praca
z tekstem,
dyskusja
tekst badacza,
rysunki,
tabela, zdjęcia
ze spektaklu
teatralnego
48
porównuje wizerunki
mnichów w różnych tekstach
kultury
Śmiech
przez łzy –
rodzaje
komizmu
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.15
I.1.16
Ignacy. Krasicki,
Monachomachia
(Pieśni I, II, III) –
fragmenty
wymienia rodzaje komizmu
charakteryzuje bohaterów
utworu –
mnichów
podaje przykłady komizmu
sytuacyjnego i słownego
wskazuje środki językowe
służące tworzeniu komizmu
określa funkcje ironii, parodii i
komizmu w tekście
interpretuje fragmenty utworu
określa rolę utworu w czasach
oświecenia
praca z tekstem,
burza mózgów,
metoda
problemowa
teksty
literackie,
tekst badacza,
tabela, zdjęcia
Władza
pieniądza
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.15
I.1.16
Molier, Skąpiec wyjaśnia pojęcie komedii
charakteryzuje Harpagona i
innych
bohaterów
przedstawia motywy działania
bohaterów
rozpoznaje konwencję
literacką
dostrzega elementy satyry i
karykatury
wyjaśnia wpływ pieniądza na
funkcjonowanie rodziny
uzasadnia, że Skąpiec jest
komedią charakterów
wyjaśnia cele komedii
interpretuje związki komedii z
klasycyzmem
praca z tekstem,
dyskusja, drama
tekst literacki,
zdjęcia
49
porównuje komedię z innymi
utworami dramatycznymi
wyjaśnia synkretyzm utworu
Od
posłuszeńst
wa do
buntu –
obraz
rodziny
1
I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
Molier, Skąpiec wymienia członków rodziny
Harpagona
rozpoznaje sposoby kreowania
bohaterów
omawia związki uczuciowe
dzieci Harpagona
wyjaśnia wpływ pieniądza na
funkcjonowanie rodziny
dostrzega elementy satyry i
karykatury
interpretuje związki komedii z
klasycyzmem
porównuje komedię z innymi
utworami dramatycznymi
wyjaśnia synkretyzm utworu
praca z tekstem,
dyskusja, drama
teksty
literacki
W stronę
sentymental
izmu
1 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.2.5
wyjaśnia pojęcie
sentymentalizm
wymienia cechy
sentymentalizmu i
przedstawicieli nurtu w
literaturze
wymienia cechy człowieka
naturalnego
przedstawia sposób ukazania
natury
wskazuje istotę opozycji
natura – kultura
omawia odmienność
sentymentalizmu od
klasycyzmu i racjonalizmu
praca z tekstem,
dyskusja,
metoda
problemowa
teksty
literackie
50
postrzega polemiczny
charakter propozycji
sentymentalistów wobec
racjonalizmu
Co to
znaczy być
patriotą
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.2.1
I.2.2
Ustawa rządowa,
czyli Fragmenty
Konstytucya 3 maja
(fragmenty)
Julian Ursyn
Niemcewicz,
Powrót posła
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcie konstytucja
definiuje pojęcie narodu na
podstawie fragmentu
Konstytucji 3 maja
wymienia uchwały
Konstytucji 3 maja
określa nowatorski charakter
Konstytucji 3 maja
charakteryzuje poglądy
polityczne
bohaterów Powrotu posła
określa funkcje środków
artystycznego wyrazu w
Powrocie posła
omawia przykłady komizmu
interpretuje podane fragmenty
określa specyfikę Powrotu
posła jako komedii
politycznej
praca z tekstem,
wykład, praca
w grupach
teksty
literacki,
zdjęcia,
reprodukcje
Sentymenta
lizm a
racjonalizm
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
Franciszek
Karpiński, wybór
sielanek i liryki
religijnej,
Jean Jacques
Rousseau, Nowa
Heloiza (fragmenty)
wyjaśnia pojęcie sielanka
wymienia cechy
sentymentalizmu
prezentuje Puławy jako
ośrodek sentymentalizmu
dostrzega związek mody
ogrodowej ze światopoglądem
epoki
dostrzega obecność toposów
Arkadii i ogrodu
praca z tekstem,
burza mózgów,
metoda
problemowa
teksty
literackie
51
III.1.2 dostrzega konwencjonalność
świata
przedstawionego w sielankach
charakteryzuje konwencję
miłości sentymentalnej
dostrzega w sielankach
stylizację
ludową
omawia sielankę jako gatunek
interpretuje wybrane teksty
literackie z wykorzystaniem
właściwych kategorii
estetycznych
i różnych kontekstów
dostrzega nowatorski
charakter liryki F.
Karpińskiego
Publicystyk
a w służbie
idei
1 I.1.1
I.1.2
I.1.9
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.16
I.2.1
I.2.2
III.1.1
III.1.2
III.1.3
III.1.4
Stanisław Staszic,
Przestrogi dla
Polski…
(fragmenty)
Hugo Kołłątaj, Do
Stanisława
Małachowskiego
(fragmenty)
wyjaśnia pojęcia:
publicystyka, publicystyka
społecznie zaangażowana
prezentuje poglądy H.
Kołłątaja i S. Staszica
wskazuje zastosowane przez
Kołłątaja środki retoryczne
wyjaśnia pojęcie narodu
sformułowane przez S.
Staszica
interpretuje artykuły w
kontekście historycznym
wskazuje cechy kompozycji
testu publicystycznego
uzasadnia przynależność
podanych fragmentów do
praca tekstem,
praca w
grupach, debata
za i przeciw
teksty
publicystyczn
e, reprodukcje
zdjęcia
52
publicystyki
omawia różne sposoby
artystycznego komentowania
rzeczywistości
Pieśń
patriotyczn
a
2 I.1.1
I.1.2
I.1.5
I.1.6
I.1.7
I.1.10
I.1.11
I.1.12
I.1.15
I.1.16
Ignacy Krasicki,
Hymn do miłości
ojczyzny
Józef Wybicki,
Pieśń Legionów
Polskich we
Włoszech
wyjaśnia okoliczności
powstania hymnu I.
Krasickiego i Pieśni
Legionów Polskich we
Włoszech
interpretuje podane hymny
wyjaśnia funkcję
zastosowanych środków
artystycznego wyrazu
wyjaśnia porównanie Pieśni
Legionów do odezwy i
manifestu
analizuje warstwę językowo-
stylistyczną obydwu utworów
wyjaśnia funkcję, jaką pełniły
wymienione hymny na
przełomie XVIII i XIX w.
dokonuje analizy
porównawczej utworów
praca z tekstem,
metoda
problemowa,
dyskusja
teksty
literackie,
tekst badacza,
reprodukcje,
tabela