1

บทสรปโครงการประเพณบญผะเหวด คณะการทองเทยวและการโรงแรม

มหาวทยาลยมหาสารคาม

วธการดำาเนนงานวธดำ�เนนง�นในประเพณบญผะเหวดครงน ใชกระบวนก�ร PDCA โดย

กระบวนก�รเรยนรแบบมสวนรวมดงน1) ขนเตรยมก�ร -แตงตงคณะกรรมก�รดำ�เนนง�นและประชม เพอว�งแผนก�รดำ�เนน

ง�นและมอบหม�ยหน�ทต�งๆในก�รดำ�เนนกจกรรม เพอใหง�นสำ�เรจต�มวตถประสงค

-ตดตอประส�นง�นกบพนทเป�หม�ย ชมชนเป�หม�ยใหเข�ใจและรวมกนว�งแผนก�รดำ�เนนง�นกบคณะทำ�ง�นอย�งสอดคลองกน

-ประช�สมพนธก�รจดโครงก�ร-จดเตรยมสถ�นท เตรยมเครองพน จดเตรยมยกธงชย หอพระอปคต

สถ�นทอญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง อญเชญพระอปคต นมนตพระเทศนเสยง นมนตพระเทศนค�ถ�พน เทศนสงก�ส เทศม�ลยหมนม�ลยแสน

2) ขนดำ�เนนก�ร-วนแรกของง�น มพธเชญพระอปคต และแหพระเวสสนดรเข�เมอง

แหรอบชมชน พอถงสถ�นทจดง�น พระสงฆจะเทศนม�ลยหมนม�ลยแสน มมหรสพสมโภช โรงท�นเลยงข�วปน

2

- วนทสอง ตอนเช�มด ช�วบ�นแหข�วพนกอน เพอบช�ค�ถ�พน พระสงฆจะเทศนค�ถ�พน สงก�ส ก�รเทศนพระเวสสนดร แหกณฑหลอน พระสงฆอนโมทน� เสรจพธ

3) ขนสรป-ทำ�ก�รประเมนผลก�รจดง�นจ�กแบบสอบถ�มคว�มพงพอใจในก�ร

เข�รวมโครงก�ร-จดทำ�รปเลมร�ยง�น -จดประชมคณะกรรมก�รเพอสรปผลโครงก�ร และเสนอแนะปญห�

อปสรรคในก�รจดง�น เพอนำ�ไปประยกตกบก�รจดก�รในครงตอไป

ผลการดำาเนนงานการเตรยมงานก�รดำ�เนนง�นบญผะเหวดในวนท 15 – 16 มน�คม 2557 นน ม

ก�รเตรยมง�น ปรกษ�ห�รอ มอบหม�ยง�นต�งๆ ตงแตเดอน กมภ�พนธ ดงน

1) กำาหนดวนทำาบญผะเหวดก�รทำ�บญผะเหวด กำ�หนดในเดอน 4 เรมตงแต ขน 1 คำ�เดอน 4

จนถงแรม 14 คำ� เดอน 4 มกจกรรมต�งๆดงนวนโฮม 16.00 น. อญเชญพระอปคต16.30 น. อญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง18.00 น. พระสงฆเจรญพระพทธมนตสมโภช19.00 น. พระสงฆเทศนม�ลยหมนม�ลยแสน

3

วนเทศน 04.00 น. แหข�วพนกอน05.00 น. พระสงฆเทศนพระค�ถ�พน10.00 น. พระสงฆเทศเสยงพระเวสสนดร13.00 น. แหกณฑหลอน

การประเมนโครงการ1) เครองมอและวธการทใชในการรวบรวมขอมลเครองมอทใชประเมน เปนแบบสอบถ�มใหผเข�รวมโครงก�รประเมน

ผลในภ�พรวมของก�รจดโครงก�ร โดยใหก�รเครองหม�ย / ลงในชองทแสดงคว�มคดเหนและเขยนขอคว�มคดเหนและขอเสนอแนะ แบบประเมนจะแจกใหผเข�รวมโครงก�รประเมนเมอสนสดโครงก�ร กรรมก�รดำ�เนนง�นจะรวบรวมผลเพอพจ�รณ�ปรบปรงก�รดำ�เนนง�นในครงตอไป

ลกษณะของแบบสอบถ�มคว�มคดเหนของผเข�สมมน� แบงเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 เปนขอมลของผตอบแบบสอบถ�มตอนท 2 เปนคว�มพงพอใจในก�รเข�รวมโครงก�รตอนท 3 เปนขอเสนอแนะอนๆเพมเตมของผเข�รวมโครงก�ร2) การวเคราะหขอมลจากแบบสอบถาม

ตอนท 1 ใชก�รห�ค�คว�มถ และรอยละตอนท 2 ห�ค�คว�มถ รอยละ ค�เฉลย และค�เบยงเบนม�ตรฐ�น เกณฑทใชในก�รแปลคว�มหม�ยค�เฉลย ของระดบคว�มคดเหนใช

เกณฑดงน1. ขอมลทวไปเกยวกบเพศ อ�ย วฒก�รศกษ� ของผตอบ

แบบสอบถ�ม คำ�นวณห�ค�คว�มถค�รอยละ

4

2. ขอมลเกยวกบขอคดเหน ห�ค�รอยละ ค�เฉลย และค�สวนเบยงเบนม�ตรฐ�น โดยมชวงคะแนน ดงน

คะแนน 4.50-5.00 หม�ยถง ดม�กคะแนน 3.50-4.49 หม�ยถง ดคะแนน 2.50-3.49 หม�ยถง ป�นกล�งคะแนน 1.50-2.49 หม�ยถง นอยคะแนน 1.00-1.49 หม�ยถง นอยทสด

3) สรปผลการประเมนตอนท 1 ขอมลทวไปตารางท 1 จำ�นวนและค�รอยละสถ�นภ�พของผตอบแบบสอบถ�ม

โครงก�รรายการ ความ

ถรอยละ

เพศ ช�ย หญง

326574

36.22

63.78

อ�ย 10-20 ป 21-30 ป 31 ป ขนไป

156308436

17.34

34.22

48.44

ก�รก�รศกษ�ตำ�กว�ระดบปรญญ�ตรกำ�ลงศกษ�ระดบปรญญ�ตรปรญญ�ตรสงกว�ปรญญ�ตร

5063154831

56.22

35.00

5.343.44

5

ตอนท 2 ความคดเหนในการเขารวมโครงการตารางท 2 แสดงค�เฉลย และสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ผตอบ

แบบสอบถ�ม โครงก�รฯ รายการ คา

เฉลย

S.D.

แปล

ความ

กจกรรมสอดคลองกบวตถประสงคของก�รจดง�น

4.36

.66

ด

ก�รประช�สมพนธ 3.79

.94

ด

ลำ�ดบขนตอนของก�รจดง�น

4.24

.69

ด

พธอญเชญพระอปคต

4.31

.79

ด

พธอญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง

4.56

.68

ดม�ก

ภ�พรวมของขบวนแหพระเวสสนดรเข�เมอง

4.39

.79

ด

พระสงฆเทศนค�ถ�ม�ลยหมน ม�ลยแสน

4.26

.65

ด

พธแหข�วพนกอน 4.31

.67

ด

ตารางท 2 (ตอ)รายการ คา

เฉลย

S.D.

แปล

คว

6

ามเทศนค�ถ�พน 4.3

7.66

ด

เทศนเสยงประยกตพระเวสสนดร

3.79

.94

ด

กณฑหลอน 4.24

.69

ด

สถ�นทจดง�นมคว�มเหม�ะสม

4.31

.79

ด

โรงท�น ข�วปน 4.67

.68

ดม�ก

เครองเสยง และทศนปกรณ

4.39

.79

ด

จ�กต�ร�งท 2 แสดงว� ก�รจดโครงก�รฯโดยรวมอยในระดบด ขอโรงท�น ข�วปน อยในระดบดม�ก มค�เฉลยสงสด (ค�เฉลย=4.67) และขอก�รประช�สมพนธอยในระดบด มค�เฉลยตำ�สด (ค�เฉลย=3.79)

ตอนท 3 ขอเสนอแนะอนๆ1.ควรมก�รประช�สมพนธกอนก�รจดโครงก�รอย�งนอย 1 เดอน2. ควรใหนสตไดเรยนรคำ�กล�วต�งๆ เชน กล�วอญเชญพระอปคต

กล�วอญเชญพระเวสสนดร เพร�ะเปนเนอห�ทควรอนรกษไว

อปสรรค ปญญา และวธการแกไขปญห�และ

อปสรรควธก�รแกไข

1.ก�รเลอนวนจดโครงก�รฯ เพร�ะไดรบก�ร

-ประส�นง�นและสร�งคว�มเข�ใจกบพระสงฆคณะ

7

ประส�นว�จะจดรวมกบมห�วทย�ลย ชวงเวล�รอรบฟงนโยบ�ยทชดเจน ทำ�ให

เทศนเสยงอย�งตอเนอง

-จดเตรยมวสดอปกรณม�ไวลวงหน�

ปญหาและอปสรรค(ตอ)

ปญห�และอปสรรค

วธก�รแกไข

คณะทำ�ง�นตองประส�นกบ พระสงฆคณะเทศนเสยงเรองเวล�ไมชดเจน (ชวงเดอน 4 คณะเทศนเสยงตดภ�รกจเยอะ) ก�รนมนตพระ ก�รเตรยมสถ�นท

-ประส�นง�นกบร�นค� สวนง�นทเกยวของ และสร�งคว�มเข�ใจ

2. แรกเรมว�งแผนว�จะจดภ�ยในบรเวณคณะฯ แตโครงก�รอนมตล�ช� จงทำ�ใหวนเวล�ตองเลอนออก พอเลอนออกวนเวล�กตรงกบชวงสอบนสต จงจำ�เปนตองแกไขปญห�ดวยเลงลงพนท

-เลอกใชสถ�นททเหม�ะสม มคว�มสะดวก ช�วบ�นในพนทใหคว�มรวมมอ และอยใกลกบมห�วทย�ลย และส�ม�รถตดตอกบเจ�ของสถ�นทไดสะดวก

8

ชมชนจงเปลยนแปลงสถ�นจดง�นกะทนหนทำ�ใหมเวล�ประช�สมพนธและประส�นคว�มรวมมอกบช�วบ�นในหมบ�นล�ช�

ปจจยแหงความสำาเรจ

1. คว�มส�มคคและรวมมอของนสต คณะก�รทองเทยวและก�รโรงแรม ชวยเหลอง�น ก�รจดเตรยมสงของต�งๆ

2.ช�วบ�นในชมชนใหคว�มรวมมอและชวยเหลอ

9

บทท 1 บทนำา

ทมาและความสำาคญ

บญผะเหวด หรอ บญพระเวส เปนประเพณบญเดอน 4 ใน ประเพณบญ 12 เดอน หรอ ฮต 12 สบทอดม�ย�วน�นจ�กบรรพบรษช�วอส�น มคตว� พระเวสสนดร เปนพระโพธสตว องคหนง บำ�เพญท�นบ�รม เปนช�ตสดท�ยกอนเกดเปนพระพทธเจ� ในทศบ�รม ดงน

1. พระเตมย บำ�เพญ  เมตต�บ�รม2. พระมห�ชนก            บำ�เพญ        วรยะบ�รม3. พระสวรรณส�ม      บำ�เพญ      เมตต�บ�รม4. พระเนมร�ช            บำ�เพญ        อธษฐ�นบ�รม5. พระมโหสถ            บำ�เพญ        ปญญ�บ�รม6. พระภรทต               บำ�เพญ        ศลบ�รม7. พระจนทกม�ร        บำ�เพญ      ขนตบ�รม8. พระน�รทะ              บำ�เพญ      อเบกข�บ�รม9. พระวทร บำ�เพญ      สจจะบ�รม10.พระเวสสนดร        บำ�เพญ      ท�นบ�รม

10

ในหนงสอม�ลยหมนม�ลยแสนกล�วถงพระม�ลยเถระขนไปไหวพระธ�ตเกษแกวจฬ�มณบนสวรรคชนด�วดงส สนทน�กบพระศรอรยเมตไตย ผทเปนพระพทธเจ�ในอน�คตเนอคว�มตอนหนงว�....

“…พระศรอ�รยเมตไตยมพระดำ�รสตรสฝ�กพระม�ลยใหม�บอกมนษยว� ถ�พวกเข�เหล�นนอย�กเกดทนศ�สน�ของข�พระองค กจงอตส�หฟงธรรมมห�เวสสนดรช�ดกใหจบทงหมดในวนเดยว แลวบช�ดวยธปเทยน ดอกไมอย�งละพนฉตร อนประกอบดวยดอกบวหลวง ดอกบวเขยว ดอกบวข�ว ดอกส�มห�วอย�งละพน ถ�ทำ�ไดดงนนกจะพบกบศ�สน�ของข�พระองค สวนคนบ�ปหย�บช�หน�หนก เชนกระทำ�ปตฆ�ต ม�ตฆ�ต ฆ�พระอรหนต ทำ�ร�ยพระพทธเจ� แลทำ�สงฆเภทใหหมสงฆเกดก�รแตกแยกแตกคว�มคดไมส�มคค ทำ�ล�ยพระเจดยแลพระพทธรป ตลอดจนคนทตระหนถเหนยวไมรจกทำ�บญใหท�น ไมรบ�ปบญคณโทษ ดำ�รงตนอยในคว�มประม�ท คนพวกนมไดมโอก�สพบศ�สน�ของข�พระองคเปนแนแท”

ดวยมลเหตน ช�วอส�นตองก�รจะไดพบพระศรอรยเมตไตย และเกดรวมศ�สน�ของพระองค จงมก�รทำ�บญผะเหวด เปนประจำ� ต�มคตเชอห�กผใดไดฟง เทศนเรองพระเวสสนดรทง 13 กณฑจบภ�ยในวนเดยว จะไดเกดรวมช�ตภพกบพระศรอรยเมตไตรย ซงท�นเปนพระพทธเจ�องคหนงทจะม�โปรดในอน�คตก�ล หลงจ�ก พระกะกสนโธ พระโกน�คะมะโน พระกสสะโป และพระโคตะโม ในยคพระศรอรยเมตไตรย หรอ พระศรอ�รย เปนสงคมทมคว�มสขอดมสมบรณ ถงพรอมดวยวตถและจตใจ กล�วคอ พนทเตมไปดวยไมดอก ไมผล เครอเถ� ไมพม ไมยนตน มหมบ�นและนคมทอยใกลๆกนขน�ดไกบนไมพน ไมมโจร ไมมก�รถอทฐ มคว�มปลอดภย รงเรองดวยร�ชธ�น สมบรณดวยรตนะทงปวง มคว�มสข มอ�ห�รสมบรณดวยข�ว นำ� ของเคยว ของกน มปล� และเนอเปนอนม�ก ข�วส�ลเมลดเดยวทเกดเอง บคคลนำ�ไปปลกจะไดข�วส�ร 227 เกวยน 16 ห�บ 2 ทะน�น มบออนเตมไปดวยนำ�หว�น คนในสมยนนส�มภรรย�ไมวว�ทกน ไม

11

โกรธกน ไมตองทำ�กสกรรมและค�ข�ย ไมตองปนด�ย ไมตองทอหก ไดนงผ�ทพย ช�ยพ�กนยนดดวยภรรย�ของตน หญงพ�กนยนดดวยภรรย�ของตน พวกผช�ยจะไมคบกบภรรย�ผอน ผหญงจะไมคบกบช�ยอน ส�มภรรย�จะพอใจรกใครในกนและกน มนษยทงปวงจะไมวว�ทเพร�ะทรพยสนไรน�และสตวเลยงเปนเหต มนษยทงปวงมรปร�งทรงหลอเหล� พอใจรกใครซงกนและกน1 ช�วบ�นอส�นเชอว�ก�รจดง�นบญผะเหวดมผล�นสงสม�ก เปนบญสำ�คญ ห�กไมจดต�มประเพณ จะทำ�ใหเกดภยนตร�ย เกดฟ�ฝ� ฝนแลง ก�รจดง�นบญเดอนผะเหวดน ทำ�ตดตอกนสองวน คอวนโฮม กบวนเทศน แตจะมก�รเตรยมง�น จดสถ�นทตกแตงต�งๆ หล�ยวนกอนวนง�น

ดวยคว�มสำ�คญดงกล�ว คณะก�รทองเทยวและก�รโรงแรม มห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม ไดเลอก บญเดอน 4 บญผะเหวด จดเปนโครงก�รหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม ต�มนโยบ�ยก�รทำ�นบำ�รงศลปวฒนธรรมของมห�วทย�ลย

จดประสงค1. เพออนรกษและสบทอดวฒนธรรมในทองถน2. เพอสร�งก�รมสวนรวมระหว�งมห�วทย�ลย นสต และชมชนใน

ทองถน3. เพอใหนสตไดเรยนรและเข�ใจประเพณและวฒนธรรมของทองถน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1. ไดอนรกษและสบทอดวฒนธรรมในทองถน2. สร�งก�รมสวนรวมระหว�งมห�วทย�ลย นสต และชมชนในทอง

ถน3. นสตไดเรยนรและเข�ใจประเพณและวฒนธรรมของทองถน

1 สวทย ประวตศ�สตรอส�น 2322-2488 , 505.

12

เปาหมาย1. คณ�จ�รย นสตคณะก�รทองเทยวและก�รโรงแรม มห�วทย�ลย

มห�ส�รค�ม จำ�นวน 200 คน2. ประช�ชนทวไป จำ�นวน

200 คน

พนทดำาเนนการก�รดำ�เนนก�รครงน แรกเรมห�รอกนว�จะใชพนทคณะก�รทองเทยว

และก�รโรงแรม ตอม�คณะทำ�ง�นไดพจ�รณ�รวมกนเหนว� ตองก�รเพมกลมเป�หม�ย นอกจ�ก นสตในมห�วทย� ตองก�รใหชมชนมสวนรวมและสร�งคว�มสมพนธ ระหว�งมห�วทย�ลยและชมชนใกลเคยงมห�วทย�ลย จงเลอกใช สวนป�ปฏบตตน บ�นป�ย�งห�ง เพร�ะเปนพนททชมชน นสต ช�วบ�นเดนท�งสะดวก ช�วบ�นในชมชนใหคว�มรวมมอเปนอย�งด

สวนป�ปฏบตตน ญสส. เปนพระน�มทไดรบพระร�ชท�นจ�กสมเดจพระญ�ณสงวรสมเดจพระสงฆร�ชสกลมห�สงฆปรน�ยก เมอ พ.ศ. 2548 มศ�สนสถ�นทสำ�คญคอ พระธ�ตจอมศรสมม�สมพทธเจดย ศ�ล�นพคณ และศ�ล�ปฏบตตน ญสส. มเนอททงหมด 20 ไรเศษ ตงอยระหว�งชมชนบ�นป�ย�งห�ง บ�นเปลอย บ�นกดรอง บ�นบว ตำ�บลมะค� อำ�เภอกนทรวชย จงหวดมห�ส�รค�ม ห�งจ�กมห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม 10 กโลเมตร แนวปฏบตของสวนป�ปฏบตตน ทกวนพระ ขน 8 คำ� 15 คำ� แรม 8 คำ� 14 คำ� ช�วบ�นในบรเวณใกลเคยง รวมถง ประช�ชนในตวเมองมห�ส�รค�ม จะเดนท�งม�รวมกนไหวพระสวดมนต เปนประจำ� โดยมพระอธก�รพงษศกด ธมมพโล เจ�อ�ว�สวดป�โชตบญญ�ภบ�ล ตำ�บลเกง อำ�เภอเมอง จงหวดมห�ส�รค�ม ม�เปนผนำ�สวดมนตไหวพระ นอกจ�กนน

13

ห�กมก�รประกอบพธกรรมท�งศ�สน�ทสำ�คญ จะมช�วบ�นบ�นห�ดทร�ยมล ตำ�บลพมล อำ�เภอท�คนโท จงหวดก�ฬสนธ ประม�ณ 50 คน บ�นโคกพฒน� ตำ�บลโคก อำ�เภอหนองห�น จงหวดอดธ�นประม�ณ 50 คน บ�นคำ� ตำ�บลคำ�เล�ะ อำ�เภอไชยว�น จงหวดอดรธ�น ประม�ณ 50 คน เดนท�งม�รวมในกจกรรมเปนประจำ�

ระยะเวลาดำาเนนงาน 1 มกร�คม 2557- 16 มน�คม 2557

บทท 2วธดำาเนนงาน

กจกรรมและวธการดำาเนนงาน

วธดำ�เนนง�นในประเพณบญผะเหวดครงน ใชกระบวนก�ร PDCA โดยกระบวนก�รเรยนรแบบมสวนรวมดงน

1.ขนเตรยมก�ร -แตงตงคณะกรรมก�รดำ�เนนง�นและประชม เพอว�งแผนก�ร

ดำ�เนนง�นและมอบหม�ยหน�ทต�งๆในก�รดำ�เนนกจกรรม เพอใหง�นสำ�เรจต�มวตถประสงค

-ตดตอประส�นง�นกบพนทเป�หม�ย ชมชนเป�หม�ยใหเข�ใจและรวมกนว�งแผนก�รดำ�เนนง�นกบคณะทำ�ง�นอย�งสอดคลองกน

-ประช�สมพนธก�รจดโครงก�ร2.ขนดำ�เนนก�ร

14

-วนแรกของง�น มพธเชญพระอปคต และแหพระเวสเข�เมอง โดยแหรอบชมชน พอถงสถ�นทจดง�น พระสงฆจะเทศนม�ลยหมนม�ลยแสน มมหรสพสมโภช มโรงท�นเลยงข�วปนตลอดง�น

- วนทสอง ตอนเช�มด ช�วบ�นแหข�วพนกอน เพอบช�ค�ถ�พน หลงจ�กนน พระสงฆจะเทศนค�ถ�พน สงก�ส ตอดวย ก�รเทศนพระเวสสนดร ต�มสมยนยม เปนก�รเทศนหกกษตรย พระสงฆอนโมทน� เสรจพธ

3. ขนสรป-ทำ�ก�รประเมนผลก�รจดง�นจ�กแบบสอบถ�มคว�มพงพอใจ

ในก�รเข�รวมโครงก�ร-จดทำ�รปเลมร�ยง�น -จดประชมคณะกรรมก�รเพอสรปผลโครงก�ร และเสนอแนะ

ปญห�อปสรรคในก�รจดง�น เพอนำ�ไปประยกตกบก�รจดก�รในครงตอไป

แผนการดำาเนนงาน

กจกรรม/ขนตอนการดำาเนนงาน

เดอน

ต.ค.

พ.ย.

ธ.ค.

ม.ค.

ก.พ.

ม.ค.

เม.ย.

พ.ค.

ม.ย.

ก.ค.

ส.ค.

ก.ย.

1. ประชมคณะก�รก�รดำ�เนนง�น2.ประส�นง�นกบ

15

ชมชนเป�หม�ย3. ประช�สมพนธ4. ดำ�เนนง�นจดโครงก�ร5 ประเมนผลโครงก�ร6. ประชมคณะกรรมก�ร สรปก�รจดง�น เสนอปญห� อปสรร7. จดทำ�รปเลมฉบบสมบรณ

บทท 3 ผลการดำาเนนงาน

16

การเตรยมงานก�รดำ�เนนง�นบญผะเหวดในวนท 15 – 16 มน�คม 2557 นน ม

ก�รเตรยมง�น ปรกษ�ห�รอ มอบหม�ยง�นต�งๆ ตงแตเดอน กมภ�พนธ และมร�ยละเอยดก�รเตรยมง�นดงน

1)กำ�หนดง�นวนทำ�บญผะเหวด2)แจกหนงสอเทศนและนมนตพระ3)ก�รจดเตรยมเครองพน4)จดเตรยมปกธงชย 8 ทศ5)จดเตรยมพระอปคต6)จดเตรยมสถ�นท

1. กำาหนดวนทำาบญผะเหวดก�รกำ�หนดวนทำ�บญผะเหวด จะกำ�หนดในเดอน 4 ต�มปฏทน

จนทรคต หรอ ประม�ณชวงเดอนมน�คม เรมตงแต ขน 1 คำ�เดอน 4 จนถงแรม 14 คำ� เดอน 4 โดยช�วบ�นนดประชมปรกษ�ห�รอ เพอกำ�หนดวนทำ�บญ สวนม�กมกเลอกวนเส�ร อ�ทตย กำ�หนดขน 2 วนเรยกว� วนโฮม กบวนเทศน หรอต�มสะดวก แตไมเกนเดอน 4 น

ตวอย�งกำ�หนดก�รวนโฮม

16.00 น. อญเชญพระอปคต16.30 น. อญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง18.00 น. พระสงฆเจรญพระพทธมนตสมโภช19.00 น. พระสงฆเทศนม�ลยหมนม�ลยแสน

วนเทศน 04.00 น. แหข�วพนกอน

17

05.00 น. พระสงฆเทศนพระค�ถ�พน10.00 น. พระสงฆเทศเสยงเรองร�วพระเวสสนดรช�ดก13.00 น. แหกณฑหลอน

2. การแจกหนงสอเทศนและนมนตพระในอดตอส�น เมอกำ�หนดวนบญผะเหวดเรยบรอยแลว พระสงฆในวด

จะประชมปรกษ�ห�รอเพอแบงหนงสอเทศนพระเวสสนดร หรอเทศมห�ช�ต มทงหมด 14 ผก ยกเวน ม�ลยหมนม�ลยแสน สงก�ศ และฉลอง เปนเอกส�รใบล�น เมอพระสงฆรปใดไดรบมอบหม�ยกณฑเทศนแลวจะว�งแผนลำ�ดบก�รขนเทศน และซอมเทศนเปนทำ�นองต�งๆ ใหชำ�น�ญ

ในปจจบนก�รเทศนพระเวสสนดร จะนมนตพระสงฆม�เทศนกณฑต�งๆต�มสมยนยม ดงน

1. นมนตพระเทศนเชญพระเวสสนดร โดยก�รแสดงบทบ�ทสมมต อย�งนอย 3 คน แทนตวละครในตำ�น�นบญมห�ช�ต (กล�วตอไปในหวขอตอไป)

2. นมนตพระสงฆเจรญพระพทธมนตสมโภช เปนก�รสมโภชเพอคว�มเปนสรมงคล เมออญเชญพระเวสสนดร พระน�งมทร กณห� ช�ล ฯ ม�สพระนครแลว พระสงฆจะเจรญพระพทธมนตเพอคว�มเปนสรมงคล จำ�นวน 9 รป

3. นมนตพระเทศนม�ลยหมนม�ลยแสน ในตอนเยนของวนโฮม4. นมนตพระเทศนสงก�สและพระค�ถ�พน ในตอนเช�มดของวน

เทศน5. นมนตพระเทศนเสยงประยกต เรองร�วพระเวสสนดรช�ดก ในวน

เทศน

18

โดยผทไดรบมอบหม�ยจะดำ�เนนก�รนมนตพระสงฆเนนๆ เนองจ�กในชวงเวล�นช�วอส�นจะจดง�นบญผะเหวด ทกหมบ�น

3. การจดเตรยมเครองพนเครองพน เปนเครองกรย�บช� หรอเรยกว� ครภณฑ ถอเปนองค

ประกอบหนงง�นบญมห�ช�ตทสำ�คญ ก�รเตรยมก�รนน ช�วบ�นจะตกลองโฮม เพอใหช�วบ�นม�รวมกนและแบงง�นกนฝ�นดอกโน จดเตรยมเครองกรย�บช� มองคประกอบดงน

ธป 1,000 ดอกเทยน 1,000 ดอกดอกบวหลวง 1,000 ดอกดอกบวอแบ 1,000 ดอกดอกบวทอง 1,000 ดอกดอกผกตบ 1,000 ดอกดอกก�งของ 1,000 ดอกดอกทองหล�ง 1,000 ดอกเหมยง 1,000 ดอกหม�กพล 1,000 ดอกมวนย�สบ 1,000 ดอกจอกใบสด� 1,000 จอกข�วตอกใสกระทง1,000 กระทงข�วพนกอน 1,000 กอนธงกระด�ษ 1,000 อนตนก� 1,000 อน

19

สวนม�ก ช�วบ�นจะเกบรวบรวมไวกอนถงวนง�น เมอครบจำ�นวนแลวจะนำ�ม�ต�กใหแหง และใสภ�ชนะทเหม�ะสมไว ก�รจดเตรยมเครองกรย�บช�น ถอเปนเครองบช�อนสงสด จะตองครบต�มจำ�นวน ห�มข�ด แตเกนได

เครองกรย�บช� หรอเครองพน

4. ธงชย 8 ทศธงชย 8 ทศ ถกปกขนรอบบรเวณง�น เพอแสดงขอบเขตพนท

พธกรรมทงหมด และสอใหผคนทผ�นไปม�รว�จะมก�รจดง�นบญผะเหวดขน กอนยกธง หรอปกธงนน ผอ�วโส หรอพระสงฆจะเขยนค�ถ�พระอปคตตดไวทยอดของธงชยทง 8 ตน ถอเปนขอบเขตก�รรกษ�ของพระอปคต2 บ�งคต เชอว� ธงเปนสถ�นทสถตของเทวด� ม�รกษ�คว�มสงบปลอดภยของง�น

2 พระอรหนตองคหนงต�มคตเปนผมวทย�คมส�ม�รถปดเป�สงชวร�ย

20

กอนวนง�น ช�วบ�นจะพ�กนตดไมไผย�วประม�ณ 10 เมตร หรอใหย�วกว�คว�มย�วของธง เหล�ใหเกลยง เพอปองกนก�รเกยวพนกบตวธง พอตกเยนช�วบ�นจะรวมกนปกธง หรอยกธงขนนน บ�งหมบ�นมพธกรรม คอ ผนำ�จดเทยน 1 ค ดอกไม 1 ค มดไวทปล�ยของธง พรอมกบตดค�ถ�พระอปคต บ�งหมบ�นกอนก�รยกธงขนผนำ�จะพ�สวดค�ถ�พระอปคต บ�งหมบ�นมก�รป�วเทวด� ป�วสกเคฯ กอนยกธงขน ระหว�งนนจะมก�รตฆอง กลอง ระฆง นอกจ�กธงชย 8 ทศ แลว ช�วบ�นจะมก�รปกธงอนๆดวย เพอใหสสน โดยปกขนหลงธงชย และไมมค�ถ�กำ�กบ เชน ธงพนห�ง ธงทว หรอธงส�ย ด�นล�งของเส�ธงนน จะตดชะลอมไวสำ�หรบใสข�วพนกอน

5. การจดเตรยมพระอปคต

21

พระอปคต เปนองคประกอบหนงทตองเตรยมไวกอนวนง�น ช�วอส�นเชอว�ห�กนมนตพระอปคตม�รกษ�ในง�น ก�รจดง�นจะเปนไปดวยคว�มร�บรน เรยบรอย โดยถอเอ�ประวตของท�นม�เปนมลเหตในก�รอญเชญ มร�ยละเอยดดงน

5.1 ประวตพระอปคตพระเถระอปคต เปนช�วเมองป�ตลบตร เมอบวชแลวบำ�เพญเพยร

จนสำ�เรจเปนพระอรหนตขณ�สพ สำ�เรจอภญญ�ต�งๆ จนส�ม�รถแสดงอภนห�ร เปนทเล�ลอม�จนทกวนน มปฏปท�ดำ�เนนไปในท�งสนโดษ มกนอย นยว�ท�นเนรมตเรอนแกว (กฏแกว) ขนในทองทะเลหลวง (สะดอทะเล)   แลวกลงไปอยประจำ� ทกฏแกวตลอดเวล� เมอประม�ณปล�ยพทธศตวรรษท 2 พระเจ�อโศกมห�ร�ช ทรงเลอมใสในพระพทธศ�สน�ไดทรงสร�งพระวห�รและพระสถป ม�กม�ยทวทงชมพทวป เมอก�รบรรจพระบรมส�รรกธ�ตเสรจเรยบรอยแลว พระองคกทรงปร�รภ ทจะจดใหมก�รฉลองสมโภช พระสถปเจดยทงหมดนน เปนก�รมโหฬ�รยง ตลอด 7 ป 7 เดอน 7 วน และเพอใหก�รฉลองสมโภช เปนไปดวยคว�มเรยบรอย ปร�ศจ�กอปสรรค จงใครจะอ�ร�ธน�พระสงฆขณ�สพ ททรงอทธฤทธ ม�เปนผคมครองง�น ใหปร�ศจ�กก�รรบกวนจ�กม�รร�ยต�ง ๆ แตพระสงฆในนครป�ตลบตร ไมมรปใดทจะส�ม�รถ เปนผคมครองง�นมหกรรมอนยงใหญน ใหพนจ�กภยทงหล�ยทงปวงได (โดยเฉพ�ะภยจ�กพญ�วสสวดม�ร ผมฤทธยงกว�ภตผปศ�จทงหล�ย) นอกเสยจ�กพระอปคตเถระผเดยวเท�นน พระสงฆทงปวงจงตงตวแทน 2 รป ลงไปอ�ร�ธน�พระอปคตเถระผเรองฤทธ   ม�ชวยรกษ�คว�มปลอดภย ในง�นสมโภชครงน ซงกล�วกนว� พระอปคตเถระองคน มปกตสนโดษอยองคเดยว เข�ฌ�นสม�บตเสวยวมตตสข อยในมห�สมทรอนกว�งใหญ ภ�ยในปร�ส�ทแกวทเนรมตขน เหนอรตนะบลลงก จะออกจ�กสม�บต เห�ะขนม�บณฑบ�ต ในโลกมนษย

22

ในวนพธเพญกล�งเดอนเท�นนและในครงนเอง พระอปคตเถระ ถกพระภกษสองรป ผไดอภญญ�สม�บต ชำ�แรกมห�สมทร ลงม�ถงตวท�นแจงว� ใหท�นจงเปนธระ ปองกนพญ�ม�รอย�ใหรบกวนง�นฉลองพระสถปเจดย ของพระเจ�อโศกมห�ร�ชได

เมอพระอปคตเถระไดรบนมนต กเดนท�งม�นมสก�ร และร�ยง�นตวตอคณะสงฆในวนรงขน พระเจ�อโศกมห�ร�ช จงไดเสดจเข�ม�นมสก�รคณะสงฆ เพอขอทร�บเรอง ผจะทจะม�ทำ�หน�ทรกษ�ก�ร ง�นฉลองสมโภชพระสถปเจดย เมอพระองคทรงทร�บ ว�ผทจะม�ทำ�หน�ทน คอพระอปคตเถระ   กทรงนกแคลงพระทย เนองจ�กพระอปคตเถระนน มร�งก�ยผ�ยผอมดออนแอ กทรงไมแนใจ เกรงจะทำ�หน�ทไดไมสมบรณ แตไมทรงตรสว�กระไร ครนรงเช�วนใหม ขณะทพระอปคตห�เถระ ออกบณฑบ�ตในนครป�ตลบตรนน พระเจ�อโศกมห�ร�ช ใครจะทดสอบฤทธพระเถระ   จงทรงปลอยช�งซบมน (ช�งตกมน) ใหเข�ทำ�ร�ยพระเถระ พระมห�อปคตเถระเหนดงนน จงสะกดช�ง ทกำ�ลงวงเข�ม� ใหหยดอยกบท ไมไหวตงประดจช�งทสลกดวยศล� พระเจ�อโศกมห�ร�ช ทอดพระเนตรเหนดงนน กทรงเลอมใส จงเสดจไปขอขม�พระเถระ พระมห�อปคตเถระ กใหอภยทงแกพระเจ�อโศกมห�ร�ช และพญ�คชส�ร

เมอเหนว�พระอปคตเถระ มฤทธเดชม�ก พระเจ�อโศกมห�ร�ช กทรงว�งพระทย   ตรสสงใหเตรยมฉลองสมโภช พระสถปเจดยทงหมด ดวยก�รปลกปะรำ�ร�นโรง ประดบธงทว และประทปโคมไฟ ตลอดระยะท�งกงโยชน ทำ�ใหต�มแนวฝงแมนำ�คงค� สว�งไสวไปทวทงบรเวณ บรรลฤกษง�มย�มดต�มทกำ�หนดไว บรรด�พระสงฆขณ�สพ และพระสงฆปถชน ตลอดจนพทธศ�สนกชน ทงในนครป�ตลบตร และต�งแดนจ�กจตรทศ กเรมหลงไหลเข�สบรเวณง�น พรอมเครองสกก�รบช� เพอรวมพธฉลองสมโภช พระบรมส�รรกธ�ตทบรรจอยในมห�เจดย   และเจดย ทงแปดหมนสพน

23

องค ดวยคว�มเลอมใส ศรทธ�เปนอย�งยงและในเวล�นเอง พญ�ม�ร (พญ�วสสวดเทพบตรม�ร) กมงหน�เข�ม�ในง�นกบเค�เหมอนกน ทงนกเพอทจะกอคว�มวนว�ย ต�งๆ น�น� ทงบนด�ลใหเกดลมพ�ย ทงแปลงร�งเปนสตวป� และสตวหมพ�นต แตทกครงกโดนพระอปคตเถระ กำ�ร�บไดหมด และสดท�ย เพอใหพญ�ม�ร ออกไปจ�กบรเวณพธ พระอปคตเถระ จงเนรมตร�งหม�เน�ขนม�ตวหนง แลวดงประคตจ�กเอวของท�น ออกม�ผกร�งหม�เน�นน คลองคอพญ�ม�รไว แลวสำ�ทบว�ไมว�ใครกต�ม (นอกจ�กท�นเอง) จะเอ�หม�เน�นออก จ�กคอพญ�ม�รไมได แลวขบพญ�ม�รออกไป จ�กบรเวณง�นทนท ดวยคว�มอบอ�ย พญ�ม�รกออกม�จ�กบรเวณง�น และพย�ย�มแกร�งสนขเน� ออกดวยฤทธ�นภ�พ แตทำ�อย�งไร กไมส�ม�รถแกได เพร�ะเมอเอ�มอทงสอง ตองส�ยประคตทคลองคอทไร ตองมไฟลกขนไหมคอ และมอทนท สดจะแกไขดวยตนเองได กไปห�ทพงอน แตถงแมจะไปห�ท�วมห�ร�ชทงส พระอนทร ท�วย�ม� ท�วสนดสต ท�วนมตเทวร�ช ตลอดจนท�วสหสบดพรม กไมมใครส�ม�รถชวยได ต�งไดแตแนะนำ�ว� ใหพญ�ม�รไปขอขม� และขอคว�มเมตต� จ�กพระเถระผนนเสยดกว�พญ�ม�รเหนดงนน จงจำ�ใจตองกลบไปห�พระเถระ ออนวอน ใหชวยเอ�ซ�กหม�เน�ออกจ�กคอให แลวจะไมม�รบกวน ก�รจดง�นอก พระอปคตเถระกอนโลมต�ม แตยงไมไวใจพญ�ม�รนก   เกรงพญ�ม�ร จะกลบม�ทำ�ล�ยพธในภ�ยหลง จงเดนนำ�พญ�ม�ร ไปยงเข�ใหญลกหนง แลวเอ�ร�งหม�เน�ทงลงเหว และเนรมตใหส�ยประคตย�วขน แลวพนคอพญ�ม�ร ไวกบเข�ลกนน พรอมทงแจงว� เมอเสรจพธฉลองสมโภช พระมห�เจดยสนสดลงแลว   จงจะแกโซออก ปลอยใหพญ�ม�รเปนอสระ (7 ป 7 เดอน 7 วน) เวล�ผ�นไปต�มทตกลงกน ก�รจดง�นสมโภชน กสำ�เรจลลวงไปดวยด พระอปคตเถระ จงกลบม�ห�พญ�ม�ร โดยแอบอยห�งๆ เพอฟงเสยงพญ�ม�รว� ละพยศร�ยหรอยงพญ�ม�รเอง เมอจ�ก

24

ทพยวม�นอนบรมสข ม�รบทกขเวทน�เชนน กละพยศร�ยในสนด�น หวนนกถงพระพทธโคดม จงกล�วสดด ในคว�มเมตต�กรณ� ของพระพทธเจ� ในเรองททรงมมห�กรณ�ธคณ อนยงใหญว� “ทรงบำ�เพญสงอนเปนทสดห�มได เปนทพงพำ�นกแกสตวโลกทงมวล ในก�ลทกเมอ พระองคนน เปนผประเสรฐห�ผเสมอเหมอนมได อนง   ในก�ลกอน ข�พเจ�ไดทำ�ร�ยพระองค โดยประก�รต�งๆ แตพระองค กยงทรงมห�กรณ�ธคณ มไดกระทำ�ก�รโตตอบ แกข�พเจ�เลย ม�บดน ส�วกของพระองคน�มว�อปคต ไมมเมตต�แกข�พเจ�เลย กระทำ�กบข�พเจ� ใหไดรบคว�มทกขทรม�นแสนส�หส และไดรบคว�มอบอ�ย เปนอย�งยง ถ�ห�กว�ข�ยงมบญกศล ทไดสงสมไวแตก�ลกอน ข�พเจ�ขอตงจตอธษฐ�น ปร�รถน�เปนพระสพพญญในอน�คต ดงเชนพระองคตอไป เมอพระอปคตเถระ ไดยนคำ�”ปร�รภดงนน กเหนว�พญ�ม�รสนพยศแลว จงแกโซออก ปลอยใหพญ�ม�รเปนอสระ พรอมทงขอขม�พญ�ม�ร และบอกว� ก�รกระทำ�ครงน กเพอใหพญ�ม�ร ระลกไดถงพทธภม ทท�นเคยปร�รถน�ไวเท�นนเอง มไดมเจตน� ทจะลวงเกนประก�รใด ซงพญ�ม�รกเข�ใจดวยด

ตอจ�กนนพระเถระ กไดขอใหพญ�ม�ร เนรมตก�ย เปนพระพทธองค เพอจะไดเหน เปนพทธ�นสตบ�ง ซงพญ�ม�รกรบคำ� แตขอรองว� เมอเหนเข�เนรมตก�ย เปนพระพทธองคแลว อย�หลงกร�บไหวเปนอนข�ด เพร�ะจะใหเข�บ�ปหนก ครนเมอพญ�ม�รเนรมตก�ย เปนพระพทธเจ� ประกอบดวยมห�ปรสลกษณะ และฉพพรรณรงส อนวจตร มพระอครส�วกเบองซ�ย เบองขว� แวดลอมดวย มห�ส�วกทงหล�ยเปนบรว�ร เสดจเยองย�ง ดวยพทธลล�อนงดง�มยง พระเถระ และบรรด�พทธบรษททงหล�ย เหนเชนนน กลมตวพ�กนถว�ยนมสก�ร ทำ�เอ�พญ�ม�รตกใจ รบคนร�งเดม และทวงตงว� ทำ�ใหตนมบ�ปหนก แตพระเถระ กกล�วใหพญ�ม�รสบ�ยใจว� ทกคนกร�บไหวพระพทธเจ� และพญ�ม�รกไมบ�ปหรอก จะไดกศล

25

ม�กกว� จ�กนนพญ�ม�ร กกลบคนสสวรรค ชนท 6 วม�นของตน และนบแตนนม� พญ�ม�รไดมจตออนนอมเลอมใส ในพระพทธศ�สน� หมดสนนำ�ใจรษย� และบำ�เพญบ�รม เพอพทธภมตอไป

5.2 คาถาพระอปคตค�ถ�พระอปคต นยมเขยนแลวตดไวทเส�ศ�ล� ตดไวทยอดธงชย 8

ทศ หรอ เขยนไวทหอพระอปคต นอนจ�กนนช�วอส�นนยมจดจำ�แลวจะสวดภ�วน�เมอเผชญกบเหตร�ย เชอว�จะส�ม�รถปองกนภยไดจรง ค�ถ�พระอปคต ดงน

อปคตโต จะ มะห�เถโร คชฌะวตโต สะมททะโย ป�โต ตะล� อ�ย�ต เอกะม�โร เตชะม�โร โย โย อปคตโต มะห�เถโร ยง ยง อปคตตง มะห�เถรง ก�ยะพนธะนง ม�รสสะ ควง สพเพ ยกข� ปะล�ยนต สพเพ ปป�ส�จ� ชปปะเมวะ ปะล�ยนต

26

5.3 หอพระอปคตหอพระอปคต จดทำ�ขนโดยยกเส�ไมไผ 4 เส� ส�นไมขดแตะแอมทง

3 ด�น ทำ�เหมอนศ�ลเพยงต� สงประม�ณ 1.50 เมตร (ยนแลวสงเพยงกบส�ยต�) นยมหนหน�ไปท�งทศเหนอ ทศตะวนออก ใหหนเข�ไปในศ�ล�ก�รเปรยญหรอสถ�นทจดง�น เพอใหพระอปคตไดสอดสองดแลภ�ยในอย�งรอบด�น บรเวณหอพระอปคต ประกอบดวย หมอนองทนง ค�ย ประกอบดวย เครองอฐบรข�ร บ�ตร ผ�ไตร รองเท� ก�นำ� รม ไมเท�เหลก ฯ กงดวยสปทน มโตะสำ�หรบ ถว�ยข�วพระอปคตตอนเช� กระถ�งธป เชงเทยน สำ�หรบสกก�ระบช�ด�นล�งหอ จะมโองนำ� ใสนำ�ทตกม�จ�กแมนำ�ทไปอญเชญพระอปคตม� ใสจอก แหน เลกนอย

5.4 คายพระอปคต

27

ค�ย หรอค�ยกคร เปน เครองบช� ใชสำ�หรบไปอญเชญพระอปคตม�ประดษฐ�นสหอ ค�ยพระอปคตประกอบดวย

1. อฐบรข�ร 8 คอ ผ�ไตร ผ�สบง ผ�จวร บ�ตร เขม ด�ย หนลบมด ใบมดโกน

2. รองเท�3. ไมเท�4. ขน 5 ขน 8 สำ�หรบไปนมนต5. ก�นำ� 6. รม

เมอนำ�ค�ยไปอญเชญพระอปคตแลว จะนำ�แหไปพรอมขบวนและนำ�ไปว�งไวทหอพระอปคต เมอเสรจง�นบญผะเหวดแลว บ�งหมบ�นจะอญเชญพระอปคตกลบไปยงท�นำ�เดม บ�งหมบ�นจะไมนมนตท�นกลบ ในบรเวณวดบ�งหมบ�นจะสร�งหอพระอปคตไวทศ�ล�อย�งถ�วร หรอบรเวณหนงของวด ในตอนเช�จะตองนำ�ภตร�ห�รม�ถว�ย นำ�ป�นะ หม�กพล ต�มสมควร เปรยบเหมอนท�นมชวตเปนพระสงฆองคหนง

28

2.6 การจดเตรยมสถานทก�รจดเตรยมสถ�นทสำ�หรบง�นบญผะเหวด ตองจดเตรยมให

เรยบรอยกอนวนง�น คอ ศ�ล�ก�รเปรยญ หรอศ�ล�โรงธรรม สำ�หรบจดง�น สถ�นทสำ�หรบอญเชญพระเวสสนดร สถ�นทสำ�หรบอญเชญพระอปคต ดงน

ศ�ล�ก�รเปรยญ หรอศ�ล�โรงธรรม จดเตรยมธรรม�สนสำ�หรบเทศพระเวสสนดร ตกแตงประดบประด�ดวยตนกลวย ออย ทำ�พวงม�ลย ดอกแสบง หม�กหว�ย หม�กเดอย หม�กลนฟ� ตดกระด�ษเปนพวงม�ลย พวงม�ลยข�วตอก แขวนหอยยอยในบรเวณศ�ล�โรงธรรม รอบธรรม�สน ตงโองนำ�ไว 4 ใบ สมมตเปนสระ 4 สระ มจอก แหน บวอแบ กง หอย ป ปล� ฯ ทำ�รปสตวต�งๆแขวนไวในศ�ลโรงธรรม อ�ท รปนก ปล� นำ�แซงพร�ว เครอกลวย ผกรอบศ�ล� นำ�ดอกขดเค� ดอกสะแบง ดอกกระยอม ดอกฮง มดตดไวต�มเส�

29

สถ�นทอญเชญพระเวสสนดร จดเตรยมสถ�นทพนทร�บ อยคนละทกบศ�ล�โรงธรรม มสถ�นทเหม�ะก�รก�รนงประกอบพธกรรม มกมตนไม หรอเปนสถ�นทสำ�คญ โดยจำ�ลองเหตก�รณว�ไดอญเชญพระเวสสนดรอยในป� กอนวนง�น ช�วบ�นจะพ�กนไปปรบพนทใหเหม�ะสม ปเสอ ห�โตะไวสำ�หรบว�งพระพทธรป จำ�ลองแทนพระเวสสนดร หรอบ�งพนทอ�จใหช�ย หญง แตงตวจำ�ลองเปนตวละครในพระเวสสนดร หรอ ทำ�หนจำ�ลอง

สถ�นทอญเชญพระอปคต จดเตรยมแบบเรยบง�ยรมฝงแมนำ�ส�ยสำ�คญ โดยอ�งองจ�กตำ�น�นพระอปคตว�ท�นไดเนรมตผ�ส�ท จำ�ศลอยสะดอทะเล โดยจดเตรยมกอนหน หรอรปเหมอนพระอปคตลงไปว�งไวในนำ� เมอถงเวล�อญเชญ ผทไดรบมอบหม�ย จะตองลงไปงม ถงครงท 3 จงจะยกขนม�

30

31

ผลการดำาเนนงาน วนโฮม

วนโฮม เปนวนแรกของก�รจดง�น โฮม หม�ยถงรวม อ�จเรยกว� วนรวม ช�วบ�นจะรวมตวกนทวด เพอรอตอนรบแขกทจะม�รวมในง�น สวนแขกคอ พระสงฆและช�วบ�นหมบ�นอน จะพ�กนนำ�ตนเงน ม�อนโมทน�บญ หรอม�รวมทำ�บญ ช�วบ�นจะมคณะกรรมก�รคอยรบเงนทนำ�ม�โมบญดวย สวนพระสงฆในวดจะทำ�หน�ทคอยรบพระสงฆทเดนท�งม�พรอมกบช�วบ�นใกลเคยง ห�ทรบรอง พกอ�ศย ต�มสมควร ในวนโฮมนช�วบ�นจะทำ�ข�วปน หรอ ขนมจนไวเลยงแขกทม�รวมในง�น มลเหตของก�รนำ�ขนมจนม�ในง�นบญผะเหวดไมแนชด แตช�วบ�นใหขอมลว� ขนมจนทำ�ง�ย ใชตอนรบแขก เปนคตใหแขกทเม�เยอนมส�ยสมพนธ เปนเสน ส�ย เหมอนกบเสนขนมจน

กจกรรมในวนโฮม นอกจ�กก�รตอนรบแขก ก�รเลยงขนมจน แลว จะมลำ�ดบง�น คอ

16. 00 น.อญเชญพระอปคต16.30 น. อญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง17.00 น. ขบวนแหพระเวสสนดรเข�เมอง18.00 น. พระสงฆเจรญพระพทธมนตสมโภช19.00 น. พระสงฆเทศนม�ลยหมน ม�ลยแสน

กอนถงเวล� 16.00 น. ช�วบ�นจะพ�กนเดนท�งไปรวมกนท สถ�นทอญเชญพระอปคต ต�งคนต�งห�ทนงต�มคว�มเหม�ะสม รอเวล� เมอผนำ�ประกอบพธกรรม พระสงฆ ตรวจสอบคว�มพรอม และเรยบรอยแลว ผนำ�พธกรรมจะเรมประกอบพธกรรมต�มลำ�ดบ

32

1. อาราธนาเชญพระอปคตก�รอ�ร�ธน�พระอปคตเปนขนตอนแรกของง�นบญผะเหวด เพอ

นมนตท�นม�ปกปกรกษ�ง�นกอนก�รประกอบกจกรรมใด โดยจะอญเชญพระอปคตทรมฝงแมนำ�ส�ยสำ�คญ หรอ หวย หนอง คลอง เปนก�รจำ�ลองเหตก�รณต�มตำ�น�นว� พระอปคตจำ�ศลภ�วน�อยสะดอทะเล มองคประกอบในก�รอ�ร�ธน�อญเชญดงน

1. ค�ยพระอปคต2. พระพทธรป หรอ กอนหน หรอ รปเหมอนพระอปคต ใชแทนองค

พระอปคต ทงนขนกบส�ม�รถห�ได นำ�ลงไปซอนไวในนำ�2. พระสงฆ ผเปนประธ�นม�อญเชญ ก�รอญเชญพระอปคตนน

จำ�เปนตองมพระสงฆรวมในพธกรรมดวย เพร�ะในตำ�น�นก�รอญเชญพระอปคตกระทำ�โดยพระสงฆ

3. ผกล�วอญเชญ 4. ช�วบ�นทม�รวมง�น ยงมจำ�นวนม�กยงดเพร�ะแสดงใหเหนว�

รวมแรงรวมใจกน ทำ�ใหพระอปคตเหนใจ และยนดม�ชวยในง�น เมอถงเวล� และตรวจสอบคว�มเรยบรอยและคว�มพรอมแลว ผทำ�

พธอญเชญ อ�จเปนพระสงฆ หรอ ฆร�ว�สกได จะแตงขนห� จดธปเทยน พรอมกบยกค�ยพระอปคตขนใสเกล� ทำ�คว�มเค�รพพอสมควรและจะกล�วอ�ร�ธน�อญเชญ

ขนตอนพธอ�ร�ธน�อญเชญพระอปคต1. กล�วคำ�บช�พระรตนไตร ไหวพระ ดงน

(กร�บ 3 ครง)

33

อมน� สกก�เรนะ ตง พทธง อะภปชะย�ม อมน�สกก�เรนะ ตง ธมมง อะภปชะย�ม อมน� สกก�เรนะ ตง สงฆง อะภปชะย�ม

อะระหง สมม� สมพทโธ ภะคะว� พทธง ภะคะวนตง อภว�เทม (กร�บ)สว�กข�โต ภะคะวะต�ธมโม ธมมงนะมสส�ม (กร�บ)สปะฏปณโณ ภะคะวะโต ส�วะกะสงโฆ สงฆงนะม�ม (กร�บ)

2. ผนำ�ป�วชมนมเทวด� ดงน

สคเคก�เมจะรเป ศรสขะระตะเต จนทะรกเข วม�เน ทเปรตเถจะค�เม ตะรวะนะคะหะเน

เคหะวตถมหเขตเต พรหมม� จะยนตเทว� สะระถะระวสะเม ยงคะคนธพพะน�ค� ตฏฐน

ต� สนตเกยง มนวะระ วะจะนง ส�ธะโวเม สณนต ธมมสสะ วะนะก�โร อะยมภะทนต�

ธมมสสะวะนะก�โร อะยมภะทนต� ธมมสสะวะนะก�โร อะยมภะ ทนต�

3. ผนำ�กล�วคำ�อ�ร�ธน�พระอปคต สำ�นวนท 1โอก�สะ โอก�สะ ฝงข�ทงหล�ย อภวนทไหวยงพระมห�อปคตผ

ประเสรฐ มศกด�เลศปร�กฏ ทรงเกยรตยศขณ� กว�พระอรหนต�ทงหล�ย ข�ขออ�ร�ธณ�มห�เถระเจ�ผมอ�คมแกกล� จงเสดจแตนำ�คงค� ม�ผจญม�รฮ�ย ดวยบ�ทพระค�ถ�ว� อปคตโต มห�เถโร

34

คชฌะกโต ส� มทธะโย เอกะม�โร เตชะม�โร ปะล�ยนต ฝงข�ทงหล�ย ขออ�ร�ธน�มห�เถระเจ�จงม�ผจญมลม�รทงห� ใตลมฟ�และเวหน ภ�ยบนแตอกนษฐ�เปนเค� ตลอดเท�ถงน�คครฑ มนษยเทว� ผ มใจส�โหด โกรธ�โกรธอธรรม ฝงมใจดำ�บฮง หน�มดมงม�นมว กำ�ฝ�ยเหนอและขอกใต ทงทใกลและทไกล ตะวนตกและตะวนออกของเขตภมสถ�น อนฝงข�ทงหล�ยจกฟงธรรมเทศน� ในสถ�นทน ขออนเชญพระอ�ทตยผวเศษใสแสง พระจนทรแยงเยองโลก องค�รโผดผ�ยผน พธ พฤหสพลนแวนเทยว ศกรเส�รเกยวคอยระวง กำ�จดบงแวดไว เทพไทตนลอฤทธพระพ�ย แมนมตรไตรสถ�น พระอศวรผนผ�ยแผ รศมแกเตโช ผ�บศตรม�รฮ�ย ในคมขวงเขตสถ�นอนฝงข�ทงหล�ย จกยอท�นและฟงเทศน องคเทเวศจงฮกษ� กำ�จดประด�ม�รโหดฮ�ย ใหพลนพ�ยกลบหน อย�ฮ�วขวงเขตทน กข�เทอญ.โย โย อปคตโต มห�เถโร ยง ยง อปคตตง มห�เถรง ก�ยง พนธะ มะรสสะควง สพเพยกข� ปล�ยนต สพเพ ภย� ปะล�ยนต สพเพ ปส�จ� ปะล�ยนต ฝงผยกษและผเสอ ฝงเปนใจพญ�ม�ร สท�นทงหล�ยมใจอนมกผ�บแพตนประเสรฐ สพพญญ ปะล�ยนต จงผนผ�ยออกหนจ�กขอบเขตประเทศทน กข�เทอญ

สำ�นวนท 2

โอก�สะ โอก�สะ ฝงข�ทงหล�ย ภ�ยในมพระสงฆเปนเค� ภ�ยนอกมเฒ�แกใหญนอยสถตยอยสอนลอน ขอพรอมกนประนมกมข�บไหว พระมห�อปคตเถระเจ�ตนฉล�ดดวยอ�คมพรหมจ�ร มอทธฤทธเฮอนฮอด เปนยอดอยใตลมฟ�ลอซ� ตนมสตปญญ�จบไตรเพท วเศษดวยคลองธรรม บดนฝงข�ทงหล�ยขอโอก�สอ�ร�ธน� ขอจงเสดจลล�ม�แตแมคงค�ย�วย�นกว�ง อนเจ�กห�กน

35

ระมตเปนเมองแกวแกลวดวยอ�คม ทะรงพรหมจรรยจบไตรเพท วเศษดวยอรหนตะหนต� จงขออ�ร�ธน�ดวยอบ�ยพระค�ถ�ว� อปคตโต จ มห�เถโร คชฌวตโต สมททโย ป�โต ตล� อ�ย�ต เอกสโร ดงนเปนเค� ขอเจ�กจงเสดจม�ผ�บยกขโภยภย ผ�บม�รจงไฮห�ยเสยพน�ศ ขอเชญครฑน�คเจ�กบทงเทพวม�น จงเสดจม�เน�วสถ�นเหนออ�สน ม�ฮกษ�บ�ทเจ�อปคตเถร เพอฮกษ�ฝงข�ทงหล�ย อนพรอมกนม�ฟงยงมห�เวสสนตรช�ดก ในพระอ�ฮ�มขวงเขต ขออญเชญพระอ�ทตยตนวเศษไสแสง พระจนทรแฮงเฮองฮงพระองค�รพงรศม จงม�สถตยอยทน ตนทะรงวตถ�ข�วเหลองง�มยง พระแกวกงจงสถตเบองทศปจจม ขออ�ร�ธน�เทพเจ�ภมสถ�น ตนทะรงวม�นในหมนโลกธ�ต เปนอ�จในจกรว�ล ขอจงเสดจลงม�ผ�บม�รทง 5 อนจกม�เบยดเบยนฝงข�ทงหล�ย ทงภ�ยในและภ�ยนอก อนไตเต�เข�ม�ฟงยงลำ�มห�เวสสนตรช�ดก ส�ธกใหจบมอหนงวนเดยว เพอห�ยอนต�ยมคว�มสขก�ยแกฝงข�ทงหล�ย ณ สถ�นทน กข�เทอญ

สำ�นวน 3อก�สะ อก�สะ  ฝงข�ทงหล�ยภ�ยในมพระสงฆเปนเค�

ภ�ยนอกมออกตนเปนประธ�น พ�กนจดเครองสกก�ระม�กร�บไหว แกยอดใหพระอปคตเถร ตนมฤทธองอ�จ นรมตรประส�ทแกวกฏ กล�งนทแมนำ�ใหญ มกใครดวยพรหมจ�ร อยสขบโศรกเศร� บดนฝงข�พเจ�ทงหล�ย พรอมกนฟงยงลำ�พระเวสในบวงเขตอ�ร�ม ขอเชญเจ�กตทรงคณธรรมม�ก เปนอ�ชแพแกผในจกรว�ฬ ขอจงไปปร�บม�รทง ๕ อนจะม�เบยดเบยนฝงข�ทงหล�ย ใหห�ยโภยภยอนตร�ยทกสำ� พรอมพรำ�ถวนทกประก�ร กช�เทอญ

36

4. ผทไดรบมอบหม�ย มดนำ� งม แลวรองบอกว� พบแลว แลวช�วบ�นจะพ�กนส�ธก�ร ลนฆอง ระฆง ตกลอง แลวนำ�ม�ว�งไวบนโตะทเตรยมไว พรอมกบค�ยพระอปคต ตดนำ�ในสระ พรอมกบเกบจอก แหน ใสภ�ชนะเดนท�งไปดวย หลงจ�กนนจะอญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง

ผไดรบมอบหม�ยลงมดงมห�พระอปคต

37

2. อาราธนาเชญพระเวสสนดรเขาเมอง

38

ก�รอ�ร�ธน�เชญพระเวสสนดรเข�เมอง แตละทองถนมรปแบบคล�ยคลงกน เมอถงเวล�และพรอมเพยงกนแลว ผทแสดงบทบ�ทเปน พระเวสสนดร พระน�งมทร กญห� ช�ล ฯ จะนงรวมกนด�นหน� บ�งพนท จดทำ�หนจำ�ลอง หรอบ�งพนทใชพระพทธรปแทนพระเวสสนดร ผททำ�หน�ทอญเชญ จะนำ�กล�วไหวพระ ยกขนห�ขนแปด ห�กเปนพนทเดยวกนกบอญเชญพระอปคต กกล�วอญเชญเลย ก�รอญเชญ สวนม�กนยม แสดงบทบ�ทสมมต คอ ช�ย หญง พระเวสสนดร พระน�งมทร ผอญเชญ แลวแหล ตอบโตกน บ�งพนทนมนตพระเทศนแหลอญเชญ ดงน

ผชายกลาวเชญ :นบแตร�ช�เจ�   เหนอหวองคพระเวส เข�ในเขตป�กว�ง   ช�วบ�นกะหงอยเหง�งวคว�ยช�ง    หมหม�เปดไก ฝงหมสตวใหญนอย    กนหนอยจอยหล�ยเพร�ะเข�ทกขย�กไฮ   ไหฮำ�คะนงห� คดอ�ลยนำ�พระองค   อยยงคนจนแจงเมองสพเกดฝนแลง   ไฮน�กะแปนเปล� ขอเชญพระบ�ทเจ�    คนเข�สนคร….ขอเชญข�นอย

ผแสดงบทบาท พระเวสสนดร  :เฮ�มนคนถอยฮ�ย   ช�ตชวอปรยช�วสพพ�กนชง   ทวเมองเมดสนไผกะพ�ทต�น    กล�วว�จ�หมด�เฮ�เปนคนชวช�   จงไฮฮ�ยกว�ผมอหยงกะท�นให   คนไปขอเกลยงออยฮอยทงขอยข�ม�ช�ง   กะท�นสนบยงจนพระคลงแปนแหง   บมเงนค�งไถ

39

พระเวสคนถอยฮ�ย   สเอ�ไวเฮดอหยง………พ�กนเมอส�….เฮ�บเมอดอก

ผหญงกลาวเชญ :ผข�นบนอบไหว   องคเอกน�โถขออย�โกรธ�ขม   เคยดแฮงใหฝงข�หมข�นอย    คนโงปญญ�เบ�อปม�คอคว�ยแลว   แตไผสดงทนสดงพ�ไปใต   ไปเหนอกะแลวแตคนบไปแทแท   ผดเอ�แสใสหลงขอพระองคจงตง    จตโผดกรณ�คนเมอครองพ�ร�   ดงเดมแตคร�วกขอใหปร�ณข�    ช�วประช�นอมเหนยวแนถอนขอใหพระบ�ทไท    คนเข�สนคร………………….ขออญเชญข�นอย

ผแสดงบทบาท พระนางมทร :ช�วเมองเอย…อย�ม�ตแถลงเว� เฮ�ทงสองมนคนถอยพวกไพรนอย ซงขอยบอย�กเหนตงแตคร�วกอนนน พ�กนไลเฮ�หนว�เปนคนอบปรย  บมดพอดพอเฮ�หนม�แลว   กะยงต�มม�ไลคนแมนไลเทอน   สไปลอยไสย�มใจดต�มม�เอน   ย�มซงเฮ�ผดขบไลเฮ�นเมอบได   ย�นหมเจ�ไลหน…..ไป  พ�กนเมอส�  ขอยบเชอหมเจ�ดอก

40

หรอพระเวสเพนสเมอนำ�หมเจ�กะเมอโลด ขอยสขอต�ยอยเข�ครวงกตนหละ

ผชายเชญครงทสอง  :ฝงข�นอย   คดฮำ�นำ�พระองคย�นแตทรงคว�มทกข  คนอยในไพรกว�งปวงสตวเชอ   เสอส�งช�งใหญยงและฮน   สกนเจ�อยไพรย�นแตพระบ�ทไท   ทนเวทน�ทกขฝงข�อกในใจ   คดนำ�พระองคเจ�เหนอหวเจ�   องคสญชยพระเจ�ปผสดย�เจ�   กะม�พรอมพรำ�กนคนสองพระองคบเหนแกหน�  กะใหเหนแกต�สองหนวยเหนแกปย�เจ�   ทม�เว�เหนยววอน    แนถอน…………..ขออญเชญเสดจกลบเมองสพเฮ� ข�นอย

พระเวสสนดร  :มแตพวกหมเจ�   เว�ว�วอนขอขอฝ�ยเดยว   เหนยววอนอยคคอยสวนว�พอแมขอย   คำ�เดยวกะบเอยคนขอยรบป�กหมเจ�  เมอแลวเพนไลหนขอยสหนไปล    ซนฮมเฮอนไผขอยอยในไพรหลวง   กะอยดบมฮอนหรอว�นงน�งนอง  มทรน�งสกลบต�วกลบเมอนำ�หมเจ� กะเชญถอนขอยบเมอ……ไป  พ�กนเมอส� มทรสเมอนำ�ขะเจ�กะเมอโลด  ขอยอย

เข�ครวงกตผเดยวกะได

41

ผชายเชญครงท 3 เปนกลอนลำา(ลำายาว)ดงนบดน นบแตร�ช�เจ�  องคเหนอหวองคพระเวสนหนออกจ�กเขตแควน   ช�วบ�นกะจมห�อนว�งวคว�ยพรอม   หมหม�เปดไกช�งและม�     ท�งหญ�กะบกนต�งกะทกขะเวทสน   ไหหำ�คนงห�แสนอ�ลยนำ�พระองค   หนอเมองสพกว�งฝนบตกน�ฮ�ง     เจดปขดนไหงขอวอนพระบ�ทไท    เมอตมไพรเมองคนพระองคคนเมอหอง    ครองสพตมไพรเมองสพใหญกว�ง    ฝนฟ�สซมเยนช�วสพเหนพระองคกลบเมองแลว  สโฮแซวดใจใหญฝงอ�ม�ตยใหญนอย  สคอยยมซนบ�นพระบ�ทเจ�     สชมชนยนดเมองสพสฮงเฮอง    ยอนพระองคพ�สร�งผข�ว�งขนดอกไม  เชญพระองคพรอมพรำ�ทงมทรแกนไท เสดจเข�สนคร …ขออญเชญเสดจกลบเมองสพเฮ�ถอน  ข�นอย

พระเวสสนดรรบขนดอกไมแลวยนขน ลำาลาปาดงกลอนลำ�พระเวสสนดรล�ดง

ม�บดน..สไดล�สกแลวคนเมอบ�นเก�                      พอสญชยเพนม�เว�ใหคนเข�สนครช�วสพเพนม�ออน  วอนเฮ�เมอบ�นเก�                   ใหเมออยสบเค�  เมองบ�นใหฮงเฮองเรองเฮ�ท�นช�งม�  เงนทองเพนบว�                         ช�วพ�ร�ยกให  โมทน�ถวนคสคนจนใจตองล�หอง  อ�ศรมทเคยอย                               ล�ทงหมส�ด

42

เสอ  หมอนมงผ�หมนอนล�ทงหมอนหนนข�ง  เคยงก�ยใหอ�ยอน                 บญคณมม�กลน  ย�มหน�วไดอนก�ยขอล�สระใหญกว�ง โบกขรณทเคยเพง                    เถงย�มแลงไดอ�บเลน  ย�มฮอนไดเพงเยนล�อเหนเสอช�ง งทำ�ท�นปองห�งห�ง                      แลนนำ�ท�งม�กลน คนย�นสนส�ยเฮ�สผ�ยเมอบ�น  เมองสพบ�นเก�                            ใหเจ�อยสบเชอ  รกษ�ไมป�ดงขอล�พงไพรกว�ง  นกชะนหมค�ง                            เคยนำ�ท�งสนหม�กไม  ใหน�งเจ�แมมทรล�ครทเคยซน  ภ�วน�ทกเช�คำ�                                 บำ�เพญธรรมสมอ หวงเปนเจ�หนอพทโธโตเฮ�มมอน  กะยอนว�บญคณ                                   สรรพสงอดหนน  จงไดมวนนคนบมหม�กไม  เผอกมนอยในป�                               ห�อ�ห�รบได  ต�ยถมตงแตโดนขอบพระคณอย�งเหลอลน ตนไมใหญใบหน�         ไดเพงพ�อ�ศย ใบดอกผล ตนแหงเถงย�มแลงกอไฟตม เผอกมน ไวมออน                    ขอบคณฟนง�ไม ใหไฟไหม ไดอนก�ยคนบต�ยสม�เยยม ทดแทนคณ ทกสงอย�ง     มอนเฮ�สไดห�งไกลจ�กเจ� เดนท�งเข� สนครจงขออวยพรให สรรพสง ทงหล�ย                            ทเฮ�เคยอ�ศย ไดเพงพ� ในย�มย�กห�กกรรมดเคยทำ�ไว ภ�วน�มย ตงตอ                        บญเฮ�กอสบสร�ง บำ�เพญให ไดสองท�งเปนพลงบนด�ลให สขสำ�บ�ย ทกสงอย�ง                เทงเสอกว�ง

43

ช�งม� ไดกนหญ� อยฮวมกนป�ไมนน ใหตนใหญ ใบหน�                                       มวลหมปล�ในสระ ใหอยด อย�มฮอนหนพงพอนงเห�กอม ฮกแพงกน เดอหละอน          บญคณเฮ�สร�งไว  ใหหมเจ� ไดทวกน….เดอ

พระนางมทรลาปา

น�งมทรฮองใหอ�ลยป�ดงดอน                   บอนทเคยอ�ศยไดเพงพ�ย�มฮอนจงไดสอนสงพรอมอวยพรแถมตม              สบลมคณหมเจ� ย�ม

คนเข�สนครล�กอนเดอลกหล�นกชนหมค�ง            เคยนำ�ท�งสนหม�กไม ให

น�งเจ�แมมทรล�ครป�กว�งตนไมใหญใบหน�         ล�ปปล�อยในสระดอกบวอยใน

นำ�ล�หม�กข�มปอมสม สม-มอกะยอป�    ย�มแลงม�น�งแตงให

พระองคไดนงเสวยล�หม�กตมทเคยตมเปนย�ดแกทองยง   ตำ�ลงทองข�มแปเหม�

หม�กน�วสมแมสล�กลวยนำ�หว� กลวยต�น ทงกลวยไข     เคยอ�ศยหมเจ�กนแทนข�ว

เปนหมลงล�ทงสงเสอช�งกว�งชนหมป�        คำ�ลงม�มหมเจ�คอยเฝ�อย

รกษ�ล�ทงเฟองไฟสม  กะยมยอคอขอย     เถงย�มสกใหหลนพรอม  บ

ยอมพวใหบ�งกนล�กระถนข�มหว�  ตมก�มมวง      เถงย�มสกใหอยตน บหลนถมใส

ดน

44

ล�ไปเมดทงสนสรรพสงทงหล�ย     ทเฮ�เคยอ�ศยไดเพงพ�ในย�มย�ก

ห�กบมหมเจ�เฮ�ตองต�ยมหม        ทเฮ�มมอนยอนหมเจ�ใหเพงพ�ขอผล�ท�นสร�งภ�วน�มยตงตอ    บญเฮ�กอสบสร�งบำ�เพญใหได

สองท�งเปนพลงดลใหสขสบ�ยทกสงอย�ง  ทงเสอกว�งช�งม�ไดกนหญ�

อยฮวมกนพงพอนนนใหฮกแพงงเห�     ผดใจกนใหคอยเว�อย�ฟ�วฆ�ตอยตกลวยตบตนตนเต�หมส     ใหอยดยนย�วอย�ฟ�วลอนม�ยม�งมวลดอกไมใหตมบ�นป�นแตมแตง    สงกลนหอมทวป�ไมแลงเช�

อยบว�ยขออภยทขดคนเค�ะสอยตอยเขย�     เอ�หม�กหวหมเจ�กนแทนข�ว

สวนใหเจ�ยนย�วหมนหล�ยพนพนปมสขยง    สสวรรคคงนงวม�นฟ�

บอนสำ�บ�ย เดอ ๆๆ…

เมอพระเวสสนดร และพระน�งมทร รบขนดอกไมแลว พนกง�นประโคมฆองกลอง ลนชย ช�วบ�นต�งไชโยพรอมกน 3 ครง แลวพ�กนตงขบวน ผไดรบมอบหม�ยจะนำ�ผ�พระเหวด ออกม�ใหทกคนจบเปนแถว ตงขบวนแหพระเวสสนดรเข�เมอง

45

3. ลำาดบขบวนแหพระเวสสนดรเขาเมองลำ�ดบขบวนแหพระเวสเข�เมอง จะนำ�เอ�ตวบคคลทแสดงเปน พระ

เวสสนดร พระน�งมทร ช�ง ม� ชชก ฯ ม�เดนรวมในขบวน เปนบทบ�ทสมมต บ�งพนทจะทำ�หนรปเหมอนแทน บ�งพนทใชพระพทธรปแทนองคพระเวสสนดร เท�นน แตหลกก�รขอใหมขบวนแห แตละพนทแตกต�งกนไป โดยลำ�ดบดงน

1. ขบวนฆองกลอง2. พระเวสสนดร 3. พระอปคต4. พระสงฆ5. แหผ�พระเวสสนดรขบวนแหพระเวสสนดรนนจะแหงเข�ไปในหมบ�นเพอเปนก�รบอก

กล�วแกช�วบ�น ช�วบ�นจะไดรบรว�พระเวสสนดรไดเข�เมองแลว และรวมในง�น บ�งบ�นจะนำ�นำ�ดม ตงไวข�งท�งเพอใหช�วบ�นทแหม�ดมดวย บรรย�ก�ศเปนไปดวยไมตรจต หลงจ�กนนจะแหรอบโรงธรรมและเข�ม�ในศ�ล�โรงธรรมแลว จะนำ�ผ�พระเหวดขงรอบศ�ล�โรงธรรม ช�วบ�นจะรวมตวกนทศ�ล� ผนำ�จะพ�กล�วไหวพระ รบศล และนมนตพระสงฆเจรญพระพทธมนตสมโภช

46

47

48

ช�วบ�นทม�รวมง�น ฟอนรำ� ต�มจงหวะเพลง แสดงคว�มดใจ ยนด ระหว�งอญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง

4. เทศมาลยหมนมาลยแสน

49

หลงจ�กพระสงฆเจรญพระพทธมนตสมโภชเรยบรอยแลว จะพกผอนซกคร จนถงเวล� 19.00 น. พระสงฆทรบนมนตเทศนม�ลยหมนม�ลยแสน ม�พรอม ช�วบ�นจะนมนตท�นขนนงธรรมม�สนเรยบรอย ในอดต ผนำ�จะกล�วอ�ร�ธน�เทศนม�ลยหมนม�ลยแสน แตในปจจบน บ�งหมบ�นจะอ�ร�ธน�ธรรมทวไป ดงน

4.1 คำาอาราธนาเทศนพระมาลยหมน  สระหตง นจจงตงตง ธมมง วนท�ม ข�ไหวบ�ทน�โถ กบทง

พระศรมห�โพธ กศลโสตมวลม�มอตร�ข�ไหวนบไดดวยโกฏ เทพพระม�ลยโปรดปร�น ตงไวดบเศร�ข�กร�บเศยรเกล�วนท� ดวยม�ล�ดวงดอกพรอมดวยข�วตอกบรรณ�ก�รทงข�วเปลอกข�วส�รผ�ยแผ บช�แกใหสพพญญ องคพทโธผประเสรฐอคคะเลศองคพระธรรม สงโฆนำ�บข�ด ต�มโอว�ทคำ�สอน ชณ�วรองคประเสรฐสมมตสงฆเลศทรงธรรม พวกข�นอมนำ�ม�พรำ�พรอมนอมก�ยและอนทรยจตยนดบประม�ท ฟงโอว�ทคำ�สอน ในบวรพทธศษสน ดวยบ�ทพระค�ถ�ว�โยโส สนทะหตงธมมง วะรง สกกจจง อ�ร�ธนง กะโรมะ

4.2 คำาอาราธนาเทศนพระมาลยแสน ยงยง สทธมมะ วะรงตะทตตปปะโก ระสะตง สกกจจง นะมสส�

ม ฝงข�ทงหล�ย นรหญงช�ยถวนถพรอมภ�คทวนท�ยกมอม�ใสเกล� กมกร�บเท�น�โถ องคพทโธลำ�ยง พรอมทกสงสกก�รดวยจตบ�นเฮอง ฮนมงม�ดแผบญกศล หวงเอ�ตนข�มโอฆ พนจ�กโลกสงส�ร ขอใหไดพบศ�สน�ของพระศรอ�รยไวว�ทองคพระบ�ทอน�คตทรงเกยรตยศไขธรรม อนจกนำ�ม�ตรสในภ�ยหน� ขอใหข�ไดสมฤทธ บวรมยมตรเหนธรรมโสด�นำ�บงเกดไกลจ�กโลกอสญญ อวจแสนสำ� พนภ�คตำ�สญ�ณทอง เดมต�มคลองอนวเศษตดกเลสสวฎฎะวนพรอมทกคนผ�ยแผ กณฑม�ลยแสนผ�ยแผกว�งเมตต�

50

ธรรมข�นอมนำ�บข�ด บประม�ทตงใจฟง ขอใหสมหวงในช�ตนและช�ตหน�พวกข�นอยวนท� ต�มบ�ทพระค�ถ�ว� อตถะธมมง ปะก�เสถะโน โอก�สะ อ�ร�นง กะโรมะ

4.3 เนอหาเทศนกณฑมาลยหมนมาลยแสนเนอห�เทศนม�ลยหมนม�ลยแสน เปนภ�ษ�บ�ล จงสรปเนอห�ดงน

ครงหนงพระม�ลยเถระไดขนไปไหวพระธ�ตเกษแกวจฬ�มณบนสวรรคชนด�วดงสและไดพบปะสนทน�กบพระศรอรยเมตไตย ผทจะม�เปนพระพทธเจ�ในอน�คต และพระศรอ�รยเมตไตยทรงมพระดำ�รสตรสฝ�กพระม�ลยไวว�ถ�พวกเข�เหล�นนอย�กเกดทนศ�สน�ของข�พระองค กจงอตส�หฟงธรรมมห�เวสสนดรช�ดกใหจบทงหมดในวนเดยว แลวบช�ดวยธปเทยน ดอกไมอย�งละพนฉตร อนประกอบดวยดอกบวหลวง ดอกบวเขยว ดอกบวข�ว ดอกส�มห�วอย�งละพน ถ�ทำ�ไดดงนนกจะพบกบศ�สน�ของข�พระองค สวนคนบ�ปหย�บช�หน�หนก เชนกระทำ�ปตฆ�ต ม�ตฆ�ต ฆ�พระอรหนต ทำ�ร�ยพระพทธเจ� แลทำ�สงฆเภทใหหมสงฆเกดก�รแตกแยกแตกคว�มคดไมส�มคค ทำ�ล�ยพระเจดยแลพระพทธรป ตลอดจนคนทตระหนถเหนยวไมรจกทำ�บญใหท�น ไมรบ�ปบญคณโทษ ดำ�รงตนอยในคว�มประม�ท คนพวกนมไดมโอก�สพบศ�สน�ของข�พระองคเปนแนแท

หลงจ�กพระเทศนม�ลยหมนม�ลยแสนแลว ช�วบ�นทม�รวมง�นจะนอนพกทศ�ล�โรงธรรมนนเลย สวนช�วบ�นเจ�ภ�พจะเตรยมตวกลบไปนงข�วเหนยว เพอจะม�แหข�วพนกอนในเวล� 04.00 น. ตอนเช�มด

51

เครองกรย�บช� หรอเครองพน

พระสงฆเจรญพระพทธมนตสมโภช ช�วบ�นตงใจฟง

52

พระสงฆเทศนม�ลยหมนม�ลยแสน

วนเทศน

วนเทศน เปนวนทสองของง�น มลำ�ดบพธกรรมดงน04.00 น. แหข�วพนกอน05.00 น. เทศนค�ถ�พน10.00 น. เทศนเสยงประยกตเรองร�วพระเวสสนดร ต�ม

สมยนยม13.00 น. แหกณฑหลอน

1. แหขาวพนกอน

53

เมอถงเวล� 04.00 น. ช�วบ�นจะม�พรอมกน แตละคนจะนำ�ข�วเหนยวนงสก ม�พรอม เวล�ใสข�วพนกอน จะป นข�วเหนยวเปนกอนกลมๆเลกๆว�งไวในชะลอมทเตรยมไว โดยผนำ�จะพ�กล�ว ดงน

คำ�กล�วแหข�วพนกอนนะโม นะไม พระไตรปฎก ยกขนเทศน�ธรรมฟงลำ�มห�ช�ต ขนหม�กเบงง�มสะพ�ด ข�วพนกอนถว�ยอ�ชญบช� ซ� เฮ�

ซ� ส�มดวงยอดแกว ข�ไหวแลวถว�ยอ�ชญบช�

แหข�วพนกอนรอบศ�ล� 3 รอบ เปนอนเสรจพธ หลงจ�กนน จะรวมกนทศ�ล�โรงธรรม เตรยมฟงเทศนค�ถ�พนตอไป

54

2. อาราธนาสงกาสหลงจ�กแหข�วพนกอนเรยบรอยแลว ช�วบ�นจะรวมกนทศ�ล�โรงธรรม นมนตพระขนนงธรรม

55

ม�ส แลวจะอ�ร�ธน�สงก�ส เพอใหพระสงฆไดกล�วบอกสงก�สในปจจบน สงก�สเปนก�รบอกวนเดอนปโบร�ณ กอนก�รใช พทธศกร�ชในปจจบน แตช�วอส�นยงไดนบสงก�สเหมอนดงอดต และจะนบสงก�สในง�นสำ�คญ โดยผนำ�จะอ�ร�ธน�สงก�ส ดงน

คำ�อ�ร�ธน�สงก�สศรๆ สทธพระพร เสยงดงดอนโคจรมวนม ทกทพรอมวงหลวง บ�ง

พองนอนเปลอยก�ย เหงอยผมตะแคงเนอ บ�งพองนอนบฮเมอจกตน สลวนโกนดงททวนๆ โทดๆ กองทวทกภ�ย บ�งพองนอนขวมและนอนหง�ย เฮดนำ�ล�ยไหลออกป�กอยยยนๆ พระทศพลเจ�หลงเหนหองเมองคนแลว เจ�จงยงหน�ย พระกฮอนฮ�ยและอนด พระจงลล�ออกจ�กปกตเวยงวงปร�ส�ท แลวจงสงเสน�คตตะอำ�ม�ตย ใหห�งแลวยงม�แกวศรวรคณฐก พระจงชกม�แกวขนเหนออ�ก�ศกล�งห�ว มฝงเดอนด�วห�กม�สะพดแวดลอมออมเปนบรว�ร พระมนสหะส�รถท�ว เลยเสดจนงเหนอหลงม�แกวสวรคณฐก ม�กพ�เห�ะหอบผ�ยเวห�ววอนๆ เลยล�ขวมแมนำ�ทง 5 ทกภ�ย ม�กกล�ยหนหองเมองคนสทธยง เลยเล�ตกจมนำ�สมทรใหญคงค� พระกลล�ขนเหนอกองทร�ยเน�วนง พระกสงม�แกว จงตบแตกต�ยไป เลยเกดเปนหนผ�อยนทเดยวน พระกบ�ยเอ�ศรคนไชยด�มแกวตดเกศเกษ� แลวจงซดขนเหนอบนอ�ก�ศ ไปฐ�ปะน�ตงไวในชนฟ�ต�วตงษ� ผ�กฎม�ชอว� ธ�ตเกศแกวจฬ�มณเจดย มยอดไดเก�ยอด จงขอดเปนนยค�ถ�ว�

อ�ทกลย�ณง มชฌกลย�ณง ปรโยส�นะกลย�ณง ส�ตะถง สพพะยญชะนง เกวะละปรปณณง ปรสทธง พรหมจ�รยง ปะก�เสถะ โน โอก�สะ อ�ร�ธนง กะโรม

หลงจ�กนน จะป�วเทวด� ดงน

56

คำ�ป�วเทวด�สนนต โภนโต เย เทว� สงฆ� ดร� ฝงหมเทพเจ�ทงหล�ย ภ�ยบนม

พระย�อนท�ธปตตร�ชเจ� เปนเค�เปนประธ�น กบทงโสพสพรหมจตนทะรง วม�นลอเดช พระอ�ทตยเจ�ตนวเศษใสแสง พระจนทรจอนทแยงพนพง ตนมรศมเฮองฮงเวห� พระร�หอสรนท�ตนมดฟ� มงมดหน�ทวเวหน ตนทะรงวม�นผ�ส�ทในอ�ก�ศกบทงท�วจตโลกบ�ล สถตในวม�นทงส คอพระย�ธตตะรฏฐะ พระย�วรฬหถะ พระย�วรปกข�พระย�กเวรร�ชเจ� เปนเค�เปนเหง�แกเทพด�เจ�ทงหล�ย อนย�ยยงอย คภเข�สตตะบวระพน จงพรอมกนม�ถว�ยบ�ท ทงพระย�น�คร�ชเพอนฝงนทหลวง ปวงกมภณฑแลหลงหลำ� ถวนพรอมพรำ�จกขวญญ�ณ ตนทะรงวม�นเยยมพอ กบทงพระย�ยมร�ชเจ�ตนหอคะด น�งธรณนอนแนบนำ� ทวทกกำ�น�งนอยเมฆขล�อนรกษ�ในมนษยสดแหงหองเมองคน ในวงมนและย�นนำ�ทกเถอนถำ�หนผ� ในไพหน�ย�นกว�ง ขวงเขตพนแผนปฐพโบกขระณและหยอมหญ� ทกแหลงหล�มห�นโครธโพธศร ทงเจดยแกวก ตนสถตอยประเทศร�ชธ�น ในเมองจนทะบรศรล�นช�งลวงกว�งและลวงฮ ใตสผเหนอผ�ใดผ�ด�ง กำ�ฝ�ยซ�ยกรงศรอโยธย� กำ�ฝ�ยขว�แดนแกวเปนเขต ตนอยประเทศหองอ�ณ� จงขออญเชญเทพด�เจ�ทงหล�ย หม�ยมตนว� สร�งสอง หนองส�ม ฮ�มส ห�น�คครฑ มนษย กมภณฑ ครรธพพะยกษ อ�รกข�กบทงเทพด�เจ�ตนอยฮกษ�พระธ�ตพนมบรมเจดยศรสถ�นหลวงเปนเค�

บดนฝงข�ทงหล�ย ขออญเชญเทพแกไทในหมนโลกธ�ตจกว�ฬ ขอจงม�ชมนมกนในสถ�นขงเขต เพอฟงยงลำ�มห�เวสสนตระช�ดก ณ ศ�ล�โรงธรรมทน ใหสมฤทธทกตนทกองคกข�เทอญ

คำ�อ��ร�ธน�พระเวสสณนต โภนโต เย เทว� สงฆ� ดร� เทพด�เจ�ทงหล�ย อนย�ยยงทก

หมไมไพพะนอม ทกเหวฮอมฮ�วป� ทกประเทศท�ฮ�วเข� ทกแถวเถวเถ�ใน

57

เถอนถำ� ทกท�นำ�และวงปล� พรรรณ�ฝงเผตแลผอนมใจโหดฮ�ยโทสะ จงใหเจ�ทงหล�ยปะละเสยยงหวใจอนเปนบ�ปใหคอยโสภ�พเยยงโสตฟงธรรม เด�ด�จำ�จอไวเปนประทปไตสองต�มท�ง เทพด�เจ�ทหล�ยตนฮกษ�วดว�และประเทศท�งเขตใตฮอดลผ ท�งเหนอถงผ�ใดผ�ด�ง ท�งกำ�ซ�ยฮอดกรงศรอโยธย� ท�งทศเหนอแดนแกวเปนเขต ทกประเทศด�วในหองพระสธ� กบน�งธรณนอนแนบนำ� เปนผคำ�ฝงหมป�ณ�กบทงเทพด�เจ�ทงหล�ย ภ�ยบนมพระย�อนทรพระย�พรหณเปนเค� จงเสดจม�ฟงยงลำ�มห�เวสสนตรช�ดก กบดวยฝงข�ทงหล�ย ภ�ยในมอ�ชญ�ธรรมพระสงฆเปนเค� ภ�ยนอกมเฒ�แกใหญนอยกวนบ�นแลต�แสง ทงเมยแพงฮกยงลกแกวกงช�ย� ทงอ�จ�รยแลนกปร�ชญ พรอทงญ�ตพนองนศมค�ม ต�มกนม�พรอมแพง แตงเครองไหวบช� สหสส�มหล�ยหล�ก ดอกอบลม�กพอพน บวแดงบ�นไชก�บ ดอกผกตบอ�จเขยวนล ดอกก�งของหล�ยบนอย พนหนงคอยขวนขว�ยชอธงย�ยสะพ�ด เข�พนกอนอ�จบช�

จกแจกค�ถ�พนแบงเปน 13 กณฑ จกพรรณน�ในทศพรกณฑเค�ม 19 พระค�ถ� จกแบงบช�แลสงแลสบเก�บช�กณฑเค�ชอทศพร หมพ�นตกณฑถวนสองม 134 พระค�ถ�เครองบช�จดถว�ยไว ท�นขนธกณฑถวนส�มมค�ถ� 209 บนอย ยอเครองฮอยบช� จงยกม�ยงวนปเวสกณฑถวนสม 53 พระค�ถ� เครองบช�จดแบงไว ชชกกณฑถวนห�ไดม 39 พระค�ถ� เครองบช�มบข�ดบตก จลลพนกณฑถวนม 35 พระค�ถ� เครองบช�ตกแตงไว มห�พนกณฑถวนเจดไดม 80 พระค�ถ� เครองบช�มตงไว กม�รกณฑถวนแปดไดม 101 พระค�ถ� เครองบช�มถวนถ มททกณฑถวนเก�ม 90 พระค�ถ� เครองบช�มสอน สกกบรรพกณฑถวนสบม 43 พระค�ถ� เครองบช�ตกแตงอ�จ มห�ร�ชกณฑถวนสบเอดม 69 พระค�ถ� เครองบช�ยงง�มด ฉกตกณฑสบสอบม 36 พระค�ถ� เครองบช�ตกแตงไว กณฑนครไดถวนสบส�ม พระค�ถ�ง�ม 48 ยอยกเข�บช� พระค�ถ�พน

58

ครบถวน ฝงข�ทงหล�ยแตงเครองลวนไวบช� จงขออญเชญเทพด�ทกเทศ จงม�ฟงยงลำ�มห�เวสสนตระช�ดก

บดนขออ�ร�ธน�พระสงฆเจ�ตนวเศษไดขนแสดงธรรมเทศน� ยงลำ�มห�เวสสนตรช�ดก อนท�นห�กหยบยกม�เทศน� ต�มพทธฎก� จงขออ�ร�ธน�ว�

อ�ทกลย�ณง มชฌกลย�ณง ปรโยส�นะกลย�ณง ส�ตะถง สพพะยญชะนง เกวะละปรปณณง ปรสทธง พรหมจ�รยง ปะก�เสถะ โน โอก�สะ อ�ร�ธนง กะโรม4.4 พระสงฆเทศนพระคาถาพนเมอพระสงฆทรบกจนมนตเทศนค�ถ�พน ขนธรรมม�สเรยบรอยแลว

จะเทศนสงก�ส บอกสงก�สในปจจบน แลว เทศนตอดวย พระค�ถ�พน เปนภ�ษ�บ�ล มเนอห�เกยวกบพระเวสสนดรช�ดกจำ�นวน 13 กณฑ (อธบ�ยในหวขอตอไป)

5. พระสงฆเทศนแหล หรอเทศนเสยงตามสมยนยมการเทศนในสมยอดตก�รเทศนพระเวสสนดรในอดต พระสงฆในวดจะแจกหนงสอเทศน

แลวซอมจนคลอง แลว เมอถงกณฑของตนจะขนธรรมม�สเทศน ต�มทำ�นองต�งๆ ดงน

กณฑทศพร หมพ�นต ท�นกณฑ วนปเวศ นยมเทศนทำ�นองมห�ช�ตธรรมวตร ไมตองเลนเสยง หรอใชเสยงพลกแพลง กณฑจลพน มห�พน กม�ร ในเทศนทำ�นองเสยงแขง เสยงสงตำ� ช�บ�งเรวบ�ง ชมเสยงน�ฟง เลนเสยงปะปน กณฑมทร ผเทศนใชทำ�นองเสยงแผวๆ เพอใหผฟงเกดคว�มสงส�ร สลดสงเวช เทศนไปดดเสยงโศกรำ�พน สกกบรรพ ผเทศนใชทำ�นอกธรรมวตร ไมตองเลนเสยง

59

ระหว�งทพระเทศนนน ช�วบ�นจะจดธปบช�กณฑต�งๆ ดงน1. ทศพร ธป 19 ดอก เทยน 19 เลม เทยนง�ม 1 เลม2. หมพ�นต ธป 134 ดอก เทยน 134 เลม เทยนง�ม 2

เลม3. ท�นกณฑ ธป 209 ดอก เทยน 209 เลม เทยนง�ม 3

เลม4. วนปเวศน ธป 57 ดอก เทยน 57 เลม เทยนง�ม 4

เลม5. ชชก ธป 79 ดอก เทยน 79 เลม เทยนง�ม 5

เลม6. จลพน ธป 35 ดอก เทยน 35 เลม เทยนง�ม 6 เลม7. มห�พน ธป 80 ดอก เทยน 80 เลม เทยนง�ม 7 เลม8. กม�ร ธป 101 ดอก เทยน 101 เลม เทยนง�ม 8

เลม9. มทร ธป 90 ดอก เทยน 90 เลม เทยนง�ม 9

เลม10.สกกะบรรพ ธป 43 ดอก เทยน 43 เลม เทยนง�ม 10

เลม11. มห�ร�ช ธป 69 ดอก เทยน 69 เลม เทยนง�ม 11

เลม12. ฉกต ธป 36 ดอก เทยน 36 เลม เทยนง�ม 12

เลม13. นครกณฑ ธป 49 ดอก เทยน 49 เลม เทยนง�ม 13

เลม

60

พระสงฆเทศนเสยงสมยนยมเทศนเสยง เปนทนยมม�กในปจจบน เพร�ะมทำ�นองเพร�ะ สวนม�ก

นยมเทศน 3 ทำ�นอง คอ1. ทำ�นองก�เตนกอน สนนษฐ�นว�เปนเทศนท�งจงหวด

มห�ส�รค�ม รอยเอด ทำ�นองเทศนช�บ�งเรวบ�ง ขยบเสยงช�เรวเหมอนอก�เตนต�มมลไถ มนเตนไปเตนม�กหยด ประเดยวกเตนต�มกอนมลไถ ผเทศนจะขยบเสยงบ�งปลอยเสยงบ�ง ฟงแลวไพเร�ะ ผฟงรสกโลงใจ ทำ�นองก�เตนกอนน บ�งแหงเรยกว� ทำ�นองสวรรณภม เชอว� เกดขนทอำ�เภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด แลวแพรกระจ�ยไปต�มจงหวดต�งๆ

2. ทำ�นอง ลมพดพร�ว หรอลมพดช�ยเข�นน สนนษฐ�นว�เปนทำ�นองเทศนเมองอบล เมองยโสธร ลกษณะก�รเทศนปลอยเสยงทอดเสยงแรงบ�งเบ�บ�ง ทำ�นองเดนหนงสอช�เสยงย�วเหมอนลมพดใบตนพร�วหรอพดช�ยเข� เทศนช�ไมรบรอน ว�เปนจงหวะอย�งสบ�ยใจ ไมโลดโผน ทำ�นองเรยบๆ เปนทนยม

3. ทำ�นองช�งเทยมแม หรอลกโคเทยมพอโค สนนษฐ�นว�เปนทำ�นองท�งขอนแกน เสยงนอยเสยงใหญ กดเสยงพอดไมคอยปลอยเสยง ทำ�นองสงตำ�ไมยดเยอ เดนหนงสอขยบเสยงไปในตว ไมเลนเสยงย�ว ไดวรรคตอนสมำ�เสมอ ไมย�ว ไมสน เดนทองเรองแจมใส

เนอหาพระเวสสนดร 13 กณฑกณฑท 1 ทศพร เปนกณฑทพระอนทรประส�ทพรแกพระน�งผสด

กอนทจะจตลงม�เปนพระร�ชม�รด�ของพระเวสสนดร ภ�คสวรรค พระน�งผสดเทพอปสรสนบญท�วสกกะเทวร�ช สว�มทรงทร�บจงพ�ไปประทบยงสวนนนทวนในเทวโลก พรอมใหพร 10 ประก�ร คอใหไดอยในปร�ส�ทของพระเจ�สรร�ชแหงนครสพ ขอใหมจกษดำ�ดจนยนต�ลกเนอ

61

ขอใหมควดำ�สนท ขอใหพระน�มว�ผสด ขอใหมโอรสททรงเกยรตยศเหนอกษตรยทงหล�ยและมใจบญ ขอใหมครรภทผดไปจ�กสตรส�มญคอแบนร�บในเวล�ทรงครรภ ขอใหมถนง�มอย�รดำ�และหยอนย�น ขอใหมเกศ�ดำ�สนท ขอใหมผวง�ม และขอสดท�ยขอใหมอำ�น�จปลดปลอยนกโทษได

กณฑท 2 หมพานต เปนกณฑทพระเวสสนดรบรจ�คท�นช�งปจจยน�ค ประช�ชนสพโกรธแคนจงขบไลใหไปอยเข�วงกต พระน�งเทพผสดไดจตลงม�เปนร�ชธด�ของพระเจ�มททร�ช เมอเจรญชนมได ๑๖ ชนษ� จงไดอภเษกสมรสกบพระเจ�กรงสญชยแหงสวรฐนคร ตอม�ไดประสตพระโอรสน�มว� "เวสสนดร" ในวนทประสตนนไดมน�งช�งฉททนตตกลกเปนช�งเผอกข�วบรสทธจงนำ�ม�ไวในโรงช�งตนคบ�รม ใหน�มว� "ปจจยน�ค" เมอพระเวสสนดรเจรญชนม 16 พรรษ� ร�ชบด�กยกร�ชสมบตใหครอบครองและทรงอภเษกกบน�งมทร พระร�ชบด�ร�ชวงศมททร�ช มพระโอรส 1 องคชอ ช�ล ร�ชธด�ชอ กณห� พระองคไดสร�งโรงท�น บรจ�คท�นแกผเขญใจ ตอม�พระเจ�ก�ลงคะแหงนครก�ลงครฐไดสงพร�หมณม�ขอพระร�ชท�นช�งปจจย น�ค พระองคจงพระร�ชท�นช�งปจจยน�คแกพระเจ�ก�ลงคะ ช�วกรงสญชย จงเนรเทศพระเวสสนดรออกนอกพระนคร

กณฑท 3 ทานกณฑ เปนกณฑทพระเวสสนดรทรงแจกมห�สตสดกท�น คอ ก�รแจกท�นครงยงใหญ กอนทพระเวสสนดรพรอมดวยพระน�งมทร ช�ลและกณห�ออกจ�กพระนคร จงทลขอพระร�ชท�นโอก�สบำ�เพญมห�สตสดกท�น คอ ก�รใหท�นครงยงใหญ อนไดแก ช�ง ม� โคนม น�ร ท�ส ท�ส� สรรพวตถ�ภรณต�งๆ รวมทงสร�บ�นอย�งละ 700

กณฑท 4 วนประเวศ เปนกณฑทสกษตรยเดนดงบ�ยพระพกตรสเข�วงกต เมอเดนท�งถงนครเจตร�ชทงสกษตรยจงแวะเข�ประทบพกหน�ศ�ล�พระนคร กษตรยผครองนครเจตร�ชจงทลเสดจครองเมอง แตพระเวสสนดรทรงปฎเสธ และเมอเสดจถงเข�วงกตไดพบศ�ล�อ�ศรมซงท�ววษณกรรมเนรมตต�มพระบญช�ของท�วสกกะเทวร�ช กษตรยทงสจงทรงผนวชเปนฤๅษพำ�นกในอ�ศรมสบม�

62

  กณฑท 5 ชชก เปนกณฑทชชกไดน�งอมตด�ม�เปนภรรย� และหม�ยจะไดโอรสและธด�พระเวสสนดรม�เปนท�ส ในแควนก�ลงคะมพร�หมณแกชอชชก พำ�นกในบ�นทนวฐะ เทยวขอท�นต�มเมองต�งๆ เมอไดเงนถง 100 กห�ปณะ จงนำ�ไปฝ�กไวกบพร�หมณผวเมย แตไดนำ�เงนไปใชเปนก�รสวนตว เมอชชกม�ทวงเงนคนจงยกน�งอมตด�ลกส�วใหแกชชก น�งอมตด�เมอม�อยรวมกบชชก ไดทำ�หน�ทของภรรย�ทด ทำ�ใหช�ยในหมบ�นเปรยบเทยบกบภรรย�ตน หญงในหมบ�นจงเกลยดชงและรมทำ�ร�ยทบต น�งอมตด� ชชกจงเดนท�งไปทลขอกณห�ช�ลเพอเปนท�สรบใช เมอเดนท�งม�ถงเข�วงกตกถกขดขว�งจ�กพร�มเจตบตรผรกษ�ประตป�

   กณฑท 6 จลพน เปนกณฑทพร�นเจตบตรหลงกลชชก และชท�งสอ�ศรมจตด�บส ชชกไดชกลกพรกขงแกพร�นเจตบตรอ�งว�เปนพระร�ชส�สนของพระเจ�กรงสญชย จงไดพ�ไปยงตนท�งทจะไปอ�ศรมฤๅษ

กณฑท 7 มหาพน เปนกณฑป�ใหญ ชชกหลอกลออจตฤๅษใหบอกท�งสอ�ศรมพระเวสสนดรแลวกรอนแรมเดนไพรไปห� เมอถงอ�ศรมฤๅษ ชชกไดพบกบอจตฤๅษ ชชกใชค�รมหลอกลอจนอจตฤๅษจงใหทพกหนงคนและบอกเสนท�งไปยงอ�ศรม พระเวสสนดร

กณฑท 8 กณฑกมาร เปนกณฑทพระเวสสนดรทรงใหท�นสองโอรสแกเฒ�ชชก พระน�งมทรฝนร�ยเหมอนบอกเหตแหงก�รพลดพร�ก รงเช�เมอน�งมทรเข�ป�ห�อ�ห�รแลว ชชกจงเข�เฝ�ทลขอสองกม�ร สองกม�รจงพ�กนลงไปซอนตวอยทสระ พระเวสสนดรจงลงเสดจตดต�มสองกม�ร แลวจงมอบใหแกชชก

กณฑท 9 กณฑมทร เปนกณฑทพระน�งมทรทรงไดตดคว�มหวงห�อ�ลยในส�ยเลอด อนโมทน�ท�นโอรสทงสองแกชชก พระน�งมทรเดนเข�ไปห�ผลไมในป�ลก จนคลอยเยนจงเดนท�งกลบอ�ศรม แตมเทวด�แปลงก�ยเปนเสอนอนขว�งท�ง จนคำ�เมอกลบถงอ�ศรมไมพบโอรส พระเวสสนดรไดกล�วว�น�งนอกใจ จงออกเทยวห�โอรสและกลบม�สนสตตอเบองพระพกตร พระองคทรงตกพระทยลมตนว�เปนด�บสจงทรงเข�อม

63

พระน�งมทรและทรงกนแสง เมอพระน�งมทรฟ นจงถว�ยบงคมประท�นโทษ พระเวสสนดรจงบอกคว�มจรงว�ไดประท�นโอรสแกชชกแลว ห�กชวตไมสนคงจะไดพบ น�งจงไดทรงอนโมทน�

กณฑท 10 สกกบรรพ เปนกณฑทพระอนทรจำ�แลงก�ยเปนพร�หมณม�ขอพระน�งมทร แลวถว�ยคนพรอมถว�ยพระพร 8 ประก�รท�วสกกะเทวร�ชเสดจแปลงเปนพร�หมณเพอทลขอน�งมทร พระเวสสนดรจงพระร�ชท�นให พระน�งมทรกยนดอนโมทน�เพอรวมท�นบ�รมใหสำ�เรจพระสมโพธญ�ณ เปนเหตใหเกดแผนดนไหวสะท�น ท�วสกกะเทวร�ชในร�งพร�หมณจงฝ�กน�งมทรไวยงไมรบไป ตรสบอกคว�มจรงและถว�ยคนพรอมถว�ยพระพร 8 ประก�ร

กณฑท 11 มหาราช เปนกณฑทเทพเจ�จำ�แลงองคทำ�นบำ�รงขวญสองกม�รกอนเสดจนวตถงมห�นครสพ เมอเดนท�งผ�นป�ใหญชชกจะผกสองกม�รไวทโคนตนไม สวนตนเองปนขนไปนอนตนไม เหล�เทพเทวด�จงแปลงร�งลงม�ปกปองสองกม�ร จนเดนท�งถงกรงสพ พระเจ�กรงสพเกดนมตฝนต�มคำ�ทำ�น�ยยงคว�มปตปร�โมทย เมอเสดจลงหน�ล�นหลวงตอนรงเช�ทอดพระเนตรเหนชชกพ�กม�รนอยสององค ทรงทร�บคว�มจรงจงพระร�ชท�นค�ไถคน ตอม�ชชกกดบชพตกษยดวยเพร�ะเดโชธ�ตไมยอย ช�ลจงไดทลขอใหไปรบพระบด�พระม�รด�นวตพระนคร ในขณะเดยวกนเจ�นครลงคะไดโปรดคนช�งปจจยน�คแกนครสพ

กณฑท 12 ฉกษตรย เปนกณฑททงหกกษตรยถงวสญญภ�พสลบลงเมอไดพบหน� ณ อ�ศรมด�บสทเข�วงกตพระเจ�กรงสญชยใชเวล� 1 เดอน กบ 23 วนจงเดนท�งถงเข�วงกต เสยงโหรองของทห�รทง 4 เหล� พระเวสสนดรทรงคดว�เปนข�ศกม�รบนครสพ จงชวนพระน�งมทรขนไปแอบดทยอดเข� พระน�งมทรทรงมองเหนกองทพพระร�ชบด�จงไดตรสทลพระเวสสนดรและเมอหก กษตรยไดพบหน�กนทรงกนแสงสดประม�ณ รวมทงทห�รเหล�ทพ ทำ�ใหป�ใหญสนนครนครนท�วสกกะเทวร�ชจงไดทรงบนด�ลใหฝนตกประพรมหก กษตรยและทวยห�ญไดห�ยเศร�โศก

64

กณฑท 13 นครกณฑ เปนกณฑทหกกษตรยนำ�พยหโยธ�เสดจนวตพระนคร พระเวสสนดรขนครองร�ชยแทนพระร�ชบด�พระเจ�กรงสญชยตรสส�รภ�พผด พระเวสสนดรจงทรงล�ผนวชพรอมทงพระน�งมทร และเสดจกลบสสพนคร เมอเสดจถงจงรบสงใหช�วเมองปลอยสตวทกกขง ครนย�มร�ตรพระเวสสนดรทรงปรวตกว� รงเช�ประช�ชนจะแตกตนม�รบบรจ�คท�น พระองคจะประท�นสงใดแกประช�ชน ท�วโกสหไดทร�บจงบนด�ลใหมฝนแกว ๗ ประก�ร ตกลงม�ในนครสพสงถงหน�แขง พระเวสสนดรจงทรงประก�ศใหประช�ชนขนเอ�ไปต�มปร�รถน� ทเหลอใหขนเข�พระคลงหลวง ในก�ลตอม�พระเวสสนดรเถลงร�ชสมบตปกครองนครสพโดยทศพธร�ชธรรมบ�นเมอง รมเยนเปนสขตลอดพระชนม�ย

6. กณฑหลอนเปนเครองภณฑของผมศรทธ�นำ�ม�ถว�ยในวนฟงเทศน ไมเจ�ะจง

รปใดรปหนง เพยงกำ�หนดว�รปใดกำ�ลงเทศนอยบนธรรมม�สนกถว�ยรปนน โดยไมยอมถว�ยรปอนเดดข�ด เมอแหเครองกณฑไปถงแลวจดธปเทยน พระเทศนลงจ�กธรรมม�สน นมนตรบเครองกณฑพเศษเรยกว� ถกกณฑหลอน บ�งหมบ�นมกณฑหลอนจำ�นวนม�ก อ�จแหตงแตเช�จนเยน

7 สมมาคารวะเมอพระเทศนมห�เวสสนดรช�ดก เทศนกณฑฉลองจบแลว ญ�ตโยม

แตงขนธ 5 พรอมขอโทษค�รวะพระรตนตรยแลวนำ�ถว�ยพระ ดงนคำ�สมม�ค�รวะโอก�สะๆ ฝงข�ทงหล�ย ทงหญงช�ยแลนกท�ว ทงหนมบ�วและส�ว

ฮ�ม ทงสงอ�วและพอแม เฒ�แกและลงต� มใจใสศรทธ�เฮองพรำ�พรอม ใจออนนอมพ�กนเข�ม�ฟงธรรมยงลำ�มห�เวสสนตระช�ดก ไดส�ธกจบมอหนงวนเดยว บ�งผองเทยวห�เงนต�มแตได พรอมกนถอดอกไมธปเทยน

65

ทอง ใจผองใสในธรรมชมชน ยกยนพรอมพ�กนม� ไดคล�นะเหมยงหม�ก ข�วนำ�ม�กทงค�วหว�น เปนของท�นบนอย มนำ�ออยแลนำ�ต�ล เปนของหว�นข�วหนมแลข�วตม ของสมแซบซอยอดมด มทงข�วมนและข�วป�ด ใสเตมถ�ดแลจ�นทอง ของในบงเตมกะต� เพอถว�ยบช�พระพทธเจ� พระธรรมเจ� พระสงฆเจ� นอมตนเข�บช�แกพระรตนตรยเจ�ทง 3 สถตอยในอ�ฮ�มขวงเขต พรอมกนถว�ยเจ�กตนวเศษบรบวร

บดนฝงข�ทงหล�ย ขอกมข�บไหววนท� ขอสมม�ค�รวะโทษ จงผ�ยโผดใหกณ� ขอไดอโหสกรรมห�ย ก�ย ว�จ� ใจ ผดพล�ด หลอนว�ไดประม�ทบฮเมอยงตน อลหนเสยงกกกอง ทงพนองเดกนอยต�ย�ย บ�งพองบวนนำ�ล�ยในขวงเขต บไดสงเกตลมตน บ�งพองเปนกงวลนำ�เดกนอย ใหอมออยแลนกนนม แมจงโจมจบกนจ บ�งพองบฮ เหยยวในเขตอ�ฮ�ม แลนเลนต�มปดมมวง เหลนในขวงอยอกใยกน โรทนต�แลนฮองไห ไดไมคอนไลตกน เสยนนนกองแซวซว บกลวย�นเมอฟงธรรม บยำ�เกรงเกนประม�ท ขอเจ�กจงอนญ�ตอโนสกรรม บไดตงใจทำ�จงอดโทษ จงผ�ยโผดแกฝงข�ทงหล�ย ไดย�ยกนม�ฟงเทศน ถว�ยเกตนอมบช� ขอถว�ยสมม�พระสพพญญเจ� นอมตนเข�ในโลกตตรธรรม ขอถว�ยบช�สมม�แกพระอรยะสงฆเจ� เอ�ตนเข�อภวนทน� ขอบช�พระเจดยไมศรมห�โพธ บญนนโสตทวชมพ ขอบช�เทพบตร เทพด� พระอนทร พระพรหม พระย�ยมร�ช น�งนอยน�รถเมฆข� น�งธรณอสร เปนเค� ตร�บตอทกกำ�ทกถ�ยหย�บช�

ขอใหฝงข�ทงหล�ย ห�ยโภยภยอนต�ยและพย�ธ ห�ยอบ�ทและจญไร อย�ไดมจตใจอนเปนบ�ปหย�บช� ขอใหฝงข�ไดข�มวฏฏะสงส�ร เถงนรพ�นในภ�ยซอย บ�งผองพวกหนมส�วฮ�ม ทำ�บง�มอย�ไดโทษ บ�งผองบเหงยงโสตฟงธรรม ใจบนำ�เหนดเหนอย นงโดนเหมอยเหยยดแขงข� บ�งผองย�งไปม�ป�กเว� เมอสงฆะเจ�เทศน� คดไปม�บเอ�หตอ ค

66

ดมอๆเถงเฮอน ใจบดเบอนคดเถงฮวไฮ บเอ�ใจใสฟงธรรม บ�งผองคดนำ�เดกนอย ไดด�ปอยเว�บด หวใจหนจใจจำ�บไดคำ�สอน เลยห�วนอนคดเถงลกเต� บ�งผองกนเหล�และเมรย ในบใสมย�น ป�กกล�วต�นถกกลนสร� ขออ�ชญ�กรรมขออโหสกรรมห�ยโทษ จงผ�ยโผดใหฝงข�ทงหล�ย ไดเถงเมองแกวกล�วแลวคอนรพ�นทกตนทกองคกข�เทอญ

5. สรปประเพณบญผะเหวด หรอบญเดอนส ของช�วอส�นเปนหนงใหฮตสบ

สองคองสบส เปนมรดกของบรรพบรษทช�วอส�นไดสบทอดตอกนม� เปนวฒนธรรมทดง�ม แฝงคตคว�มเชอ เรอง บญ บ�ป คว�มด คว�มชว สงทควรทำ� สงทควรเค�รพ ศลธรรม พทธศ�สน� ซงเหล�นไดทำ�ใหนสยใจคอของช�วอส�น เปนคนเออเฟ อเผอแผ กตญญรคน เค�รพผอ�วโส พระสงฆ เปนคนด มศลธรรมสงผลใหเกดสงคมทสงบสข เปนจดมงหม�ยสำ�คญของประเพณ ในขณะเดยวกนช�วอส�นไดนำ�คตบญผะเหวด ไปใชในชวตประจำ�วน อ�ท ห�กบคคลใดใจบญสนท�น มกไดรบก�รกล�วเปรยบเปรย เหมอน พระเวสสนดร ห�กบคคลใดเทยวขอ กไดรบก�รเปรยบเปรยเปน ชชก ซงห�กเมอไดรบก�รเปรยบเทยบแบบนน ช�วบ�นมทงดใจ และเสยใจ และพย�ย�มปฏบตตนเองใหไดรบก�รยกยองใหเปนตวละครทด ในปจจบน จงหวดรอยเอดไดเหนคว�มสำ�คญของบญเดอนสน ไดนำ�ม�จดขนเปนประเพณประจำ�จงหวด จนมชอเสยงและมคว�มโดดเดน ส�ม�รถประช�สมพนธใหเกดก�รทองเทยว

67

บทท 4การบรณาการและการเกดประโยชนและสรางคณคาตอสงคมและ

ชมชน

ก�รจดประเพณบญผะเหวดต�มโครงก�รหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม น เกดผลลพธเชงสงคม คอสงผลใหมห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม สร�งคว�มสมพนธทดตอชมชนใกลบรเวณมห�วทย�ลย คอ ช�วบ�นป�ย�งห�ง ช�วบ�นเปลอย ช�วบ�นวงบว ตำ�บลมะค� อำ�เภอกนทรวชย จงหวดมห�ส�รค�ม ช�วบ�นกดรอง ตำ�บลเกง อำ�เภอเมอง จงหวดมห�ส�รค�ม นอกจ�กนน ยงมประช�ชน จ�กเทศบ�ลเมองมห�ส�รค�ม ช�วบ�นบ�นโคกพฒน� อำ�เภอหนองห�น จงหวดอดรธ�น ช�วบ�นห�ดทร�ยมล ตำ�บลพมล อำ�เภอท�คนโท จงหวดก�ฬสนธ ช�วบ�นคำ� ตำ�บลคำ�เล�ะ อำ�เภอไชยว�น จงหวดอดรธ�น เดนท�งม�รวมในง�น ช�วบ�นมเจตคตทดและยนดประส�นคว�มรวมมอในโอก�สตอไป ช�วบ�นหล�ยคนเหนว�เปนโครงก�รทด อย�กใหมก�รสนบสนนตอไป ในสวนนสตทเรยนในร�ยวช�มรดกภมปญญ�ไทย ไดเหนสภ�พจรงของประเพณของช�วอส�น มประสบก�รณก�รจดประเพณทองถน รวมกบช�วบ�น โดยมช�วบ�นท

68

เชยวช�ญ เปนปร�ชญทองถนคอยใหคำ�แนะนำ� และเกดคว�มรคว�มเข�ใจในเนอห�ร�ยวช� และประยกตกบส�ข�วช�ชพในอน�คต

ความสอดคลองกบยทธศาสตรของกระทรวงวฒนธรรมยทธศาสตร

[ / ] ยทธศ�สตรท 1 รกษ�สบทอดวฒนธรรมของช�ตและคว�มหล�กหล�ยของวฒนธรรมทองถนใหอยอย�งมนคง[ / ] ยทธศ�สตรท 2 สร�งค�นยม จตสำ�นก และภมปญญ�คนไทย[ ] ยทธศ�สตรท 3 นำ�ทนท�งวฒนธรรมของประเทศม�สร�งคณค�ท�งสงคมและเพมมลค�ท�งเศรษฐกจ

คว�มสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนาของมหาวทยาลย

ยทธศาสตร ตวชวด/ขอ

ยทธศาสตร ตวชวด/ขอ

[ ] ยทธศ�สตรท 1 ก�รผลตบณฑต

7 [ / ] ยทธศ�สตรท 5 ก�รทำ�นบำ�รงศลปฯ

4

[ ] ยทธศ�สตรท 2 ก�รพฒน�บณฑต

1 [ ] ยทธศ�สตรท 6 ก�รพฒน�สถ�บนสส�กล

[ ] ยทธศ�สตรท 3 ก�รวจย

[ ] ยทธศ�สตรท 7 ก�รบรห�รจดก�ร

[ ] ยทธศ�สตรท 4 ก�รบรก�รวช�ก�ร

[ ] ยทธศ�สตรท 8 ก�รพฒน�ภมทศน

สอดคลองกบการประกนคณภาพภายใน

69

องคประกอบ ตวบงช

องคประกอบ ตวบงช

[ ] องคประกอบท 1 ปรชญ�ปณธ�นฯ

[ / ] องคประกอบท 6 ก�รทำ�นบำ�รงศลปฯ

6.2

[ / ] องคประกอบท 2 ก�รผลตบณฑต

2.2 [ ] องคประกอบท 7 ก�รบรห�รและก�รจดก�ร

[ / ] องคประกอบท 3 ก�รพฒน�นสต

3.2 [ ] องคประกอบท 8 ก�รเงนและงบประม�ณ

[ ] องคประกอบท 4 ก�รวจย

[ ] องคประกอบท 9 ก�รประกนคณภ�พ

[ ] องคประกอบท 5 ก�รบรก�รวช�ก�ร

[ ] องคประกอบท 10 3 ด

สอดคลองกบการประกนภายนอก

ดาน ตวชวด/ขอ

ดาน ตวชวด/ขอ

[ / ] ด�นคณภ�พบณฑต 1.3.2 [ ] ด�นบรห�รและก�รพฒน�สถ�บน

[ ] ด�นง�นวจยและง�นสร�งสรรค

1 [ ] ด�นประกนคณภ�พภ�ยใน

[ ] ด�นบรก�รวช�ก�รแกสงคม

[ ] ตวบงชอตลกษณ

[ / ] ด�นทำ�นบำ�รงศลปะฯ

10 [ ] ตวบงชม�ตรก�รสงเสรม

สอดคลองกบยทธศาสตรของคณะ/เปาหมาย

70

ดาน เปาหมายท[ / ] ด�นก�รพฒน�ก�รเรยนก�รสอนทมคณภ�พ 4.5.1[ ] ด�นก�รสงเสรมก�รพฒน�ง�นวจยและเผยแพรผลง�น[ ] ด�นก�รเปนแหลงเรยนรด�นก�รทองเทยวและก�รโรงแรมในระดบภมภ�คไปถงระดบอนภ�คลมแมนำ�โขง[ / ] ด�นก�รพฒน�นสต 1,4[ ] ด�นก�รบรห�รจดก�รธรรมม�ภบ�ล

การบรณาการโครงการกบ

[ / ] ก�รจดก�รเรยนก�รสอน

ร�ยวช� 1001 213 ศลปะและวฒนธรรมไทยเพอก�รทองเทยว

ร�ยวช� 1010 308 มรดกท�งภมปญญ�ไทย

71

บทท 5สรปผลการดำาเนนงาน

สรปผลการดำาเนนงาน

ก�รดำ�เนนง�นครงนมวตถประสงค คอ 1) เพออนรกษและสบทอดวฒนธรรมในทองถน 2) เพอสร�งก�รมสวนรวมระหว�งมห�วทย�ลย นสต และชมชนในทองถน และ 3) เพอใหนสตไดเรยนรและเข�ใจประเพณและวฒนธรรมของทองถน จดโครงก�ร วนท 15-16 มน�คม 2557 ณ ศ�ล�นพคณ พระธ�ตจอมศรสมมน�สมพทธเจดย ตำ�บลมะค� อำ�เภอกนทรวชย จงหวดมห�ส�รค�ม ห�งจ�กมห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม 10 กโลเมตร

วธดำ�เนนง�นครงน ใชกระบวนก�ร PDCA โดยกระบวนก�รเรยนรแบบมสวนรวมดงน 1) ขนเตรยมก�ร เรมจ�กแตงตงคณะทำ�ง�น มอบหม�ยง�น ประส�นง�นนกบชมชนเป�หม�ย และประช�สมพนธโครงก�ร 2)

72

ขนดำ�เนนก�ร มพธเชญพระอปคต แหพระเวสเข�เมอง เทศนม�ลยหมนม�ลยแสน แหข�วพนกอน พระสงฆจะเทศนค�ถ�พน สงก�ส เทศนพระเวสสนดร กณฑหลอน 3) ขนสรป ทำ�ก�รประเมนผลก�รจดง�นจ�กแบบสอบถ�มคว�มพงพอใจในก�รเข�รวมโครงก�ร จดทำ�รปเลมร�ยง�น จดประชมคณะกรรมก�รเพอสรปผลโครงก�ร และเสนอแนะปญห�อปสรรคในก�รจดง�น เพอนำ�ไปประยกตกบก�รจดก�รในครงตอไป

ผลก�รดำ�เนนง�นครงนบรรลวตถประสงค เกดผลลพธเชงสงคม คอสงผลใหมห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม สร�งคว�มสมพนธทดตอชมชนใกลบรเวณมห�วทย�ลย คอ ช�วบ�นป�ย�งห�ง ช�วบ�นเปลอย ช�วบ�นวงบว ตำ�บลมะค� อำ�เภอกนทรวชย จงหวดมห�ส�รค�ม ช�วบ�นกดรอง ตำ�บลเกง อำ�เภอเมอง จงหวดมห�ส�รค�ม ประช�ชนจ�กเทศบ�ลเมองมห�ส�รค�ม ช�วบ�นบ�นโคกพฒน� อำ�เภอหนองห�น จงหวดอดรธ�น ช�วบ�นห�ดทร�ยมล ตำ�บลพมล อำ�เภอท�คนโท จงหวดก�ฬสนธ ช�วบ�นคำ� ตำ�บลคำ�เล�ะ อำ�เภอไชยว�น จงหวดอดรธ�น เดนท�งม�รวมในง�น ช�วบ�นมเจตคตทดและยนดประส�นคว�มรวมมอในโอก�สตอไป ช�วบ�นหล�ยคนเหนว�เปนโครงก�รทด อย�กใหมก�รสนบสนนตอไป ในสวนนสตทเรยนในร�ยวช�มรดกภมปญญ�ไทย ไดเหนสภ�พจรงของประเพณของช�วอส�น มประสบก�รณก�รจดประเพณทองถน รวมกบช�วบ�น โดยมช�วบ�นทเชยวช�ญ เปนปร�ชญทองถนคอยใหคำ�แนะนำ� และเกดคว�มรคว�มเข�ใจในเนอห�ร�ยวช� และประยกตกบส�ข�วช�ชพในอน�คตการประเมนโครงการ

ก�รรวบรวมขอมลเพอประเมนผลก�รดำ�เนนง�นโครงก�รหนงคณะหนงศลปวฒนธรรม คณะก�รทองเทยวและก�รโรงแรม มห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม มร�ยละเอยดก�รประเมนดงน

73

เครองมอและวธการทใชในการรวบรวมขอมลเครองมอทใชประเมน เปนแบบสอบถ�มใหผเข�รวมโครงก�รประเมน

ผลในภ�พรวมของก�รจดโครงก�ร โดยใหก�รเครองหม�ย / ลงในชองทแสดงคว�มคดเหนและเขยนขอคว�มคดเหนและขอเสนอแนะ แบบประเมนจะแจกใหผเข�รวมโครงก�รประเมนเมอสนสดโครงก�ร กรรมก�รดำ�เนนง�นจะรวบรวมผลเพอพจ�รณ�ปรบปรงก�รดำ�เนนง�นในครงตอไป

ลกษณะของแบบสอบถ�มคว�มคดเหนของผเข�สมมน� แบงเปน 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 เปนขอมลของผตอบแบบสอบถ�มตอนท 2 เปนคว�มพงพอใจในก�รเข�รวมโครงก�รตอนท 3 เปนขอเสนอแนะอนๆเพมเตมของผเข�รวมโครงก�ร

การวเคราะหขอมลก�รวเคร�ะหขอมลจ�กแบบสอบถ�ม

ตอนท 1 ใชก�รห�ค�คว�มถ และรอยละตอนท 2 ห�ค�คว�มถ รอยละ ค�เฉลย และค�เบยงเบน

ม�ตรฐ�น เกณฑทใชในก�รแปลคว�มหม�ยค�เฉลย ของระดบคว�มคดเหนใช

เกณฑดงน1. ขอมลทวไปเกยวกบเพศ อ�ย วฒก�รศกษ� ของผตอบแบบสอบถ�ม คำ�นวณห�ค�คว�มถค�รอยละ2. ขอมลเกยวกบขอคดเหน ห�ค�รอยละ ค�เฉลย และค�สวนเบยงเบนม�ตรฐ�น โดยมชวงคะแนน ดงน

คะแนน 4.50-5.00 หม�ยถง ดม�กคะแนน 3.50-4.49 หม�ยถง ด

74

คะแนน 2.50-3.49 หม�ยถง ป�นกล�งคะแนน 1.50-2.49 หม�ยถง นอยคะแนน 1.00-1.49 หม�ยถง นอยทสด

สรปผลการประเมน

ตอนท 1 ขอมลทวไปตารางท 1 จำ�นวนและค�รอยละสถ�นภ�พของผตอบแบบสอบถ�ม

โครงก�รรายการ ความถ รอยละ

เพศ ช�ย หญง

326574

36.2263.78

อ�ย 10-20 ป 21-30 ป 31 ป ขนไป

156308436

17.3434.2248.44

ก�รศกษ� ตำ�กว�ระดบปรญญ�ตร กำ�ลงศกษ�ระดบปรญญ�ตร ปรญญ�ตร สงกว�ปรญญ�ตร

5063154831

56.2235.005.343.44

75

ตอนท 2 ความคดเหนในการเขารวมโครงการตารางท 2 แสดงค�เฉลย และสวนเบยงเบนม�ตรฐ�น ผตอบ

แบบสอบถ�ม โครงก�รฯ รายการ คา

เฉลยS.D. แปล

ความ1 กจกรรมสอดคลองกบวตถประสงคของก�รจดง�น

4.36 .66 ด

2 ก�รประช�สมพนธ 3.79 .94 ด3 ลำ�ดบขนตอนของก�รจดง�น 4.24 .69 ด4 พธอญเชญพระอปคต 4.31 .79 ด5 พธอญเชญพระเวสสนดรเข�เมอง 4.56 .68 ดม�ก6 ภ�พรวมของขบวนแหพระเวสสนดรเข�เมอง

4.39 .79 ด

7 พระสงฆเทศนค�ถ�ม�ลยหมน ม�ลยแสน

4.26 .65 ด

8 พธแหข�วพนกอน 4.31 .67 ด

รายการ คาเฉลย

S.D. แปลความ

9 เทศนค�ถ�พน 4.37 .66 ด10 เทศนเสยงประยกตพระเวสสนดร 3.79 .94 ด11 กณฑหลอน 4.24 .69 ด12 สถ�นทจดง�นมคว�มเหม�ะสม 4.31 .79 ด13 โรงท�น ข�วปน 4.67 .68 ดม�ก14 เครองเสยง และทศนปกรณ 4.39 .79 ด

จากตารางท 2 แสดงว� ด�นเป�หม�ยและก�รบรก�รจดก�ร โดยรวมอยในระดบด โดยขอโรงท�น ข�วปน อยในระดบดม�ก มค�เฉลยสงสด

76

(ค�เฉลย=4.67) และขอก�รประช�สมพนธอยในระดบด มค�เฉลยตำ�สด (ค�เฉลย=3.79)

ตอนท 3 ขอเสนอแนะอนๆ1. ควรมก�รประช�สมพนธกอนจดโครงก�รอย�งนอย 1 เดอน 2. ควรใหนสตไดเรยนรคำ�กล�วต�งๆ เชน ก�รหดกล�วอญเชญพระอปคต หดแหลอญเชญพระเวสสนดร ฯ เพร�ะเปนเนอห�ทควรสบทอด3. อย�กใหอ�จ�รยในคณะฯเข�รวมในกจกรรมม�กกว�น4. คณะฯ น�จะมก�รแหกณฑหลอนดวย

อปสรรค ปญญา และวธการแกไข

ปญห�และอปสรรค วธก�รแกไข2. ก�รเลอนวนจดโครงก�รฯ

เพร�ะไดรบก�รประส�นว�จะจดรวมกบมห�วทย�ลย ชวงเวล�รอรบฟงนโยบ�ยทชดเจน ทำ�ใหคณะทำ�ง�นตองประส�นกบ พระสงฆคณะเทศนเสยงเรองเวล�ไมชดเจน (ชวงเดอน 4 คณะเทศนเสยงตดภ�รกจเยอะ) ก�รนมนตพระ ก�รเตรยมสถ�นท

-ประส�นง�นและสร�งคว�มเข�ใจกบพระสงฆคณะเทศนเสยงอย�งตอเนอง -จดเตรยมวสดอปกรณม�ไวลวงหน�-ประส�นง�นกบร�นค� สวนง�นทเกยวของ และสร�งคว�มเข�ใจ

3. แรกเรมว�งแผนว�จะจดภ�ยในบรเวณคณะฯ แตเลง

-เลอกใชสถ�นททเหม�ะสม มคว�มสะดวก ช�วบ�นในพนทใหคว�มรวมมอ

77

เหนว� อยห�งจ�กทชมชน จงเปลยนแปลงสถ�นจดง�นกะทนหนทำ�ใหมเวล�ประช�สมพนธและประส�นคว�มรวมมอกบช�วบ�นในหมบ�นล�ช�

และอยใกลกบมห�วทย�ลย และส�ม�รถตดตอกบเจ�ของสถ�นทไดสะดวก

ปจจยแหงความสำาเรจ ปจจยแหงความลมเหลว

ปจจยแหงความสำาเรจ

1. คว�มส�มคคและรวมมอของ นสตคณะก�รทองเทยวและก�รโรงแรม ชวยเหลอก�รจดเตรยมสถ�นท

2. ช�วบ�นในชมชนใหคว�มรวมมอและชวยเหลอทกด�น

78

เอกสารอางอง

เตม วภ�คยพจนกจ. (2542). ประวตศาสตรอสาน. พมพครงท 3, กรงเทพฯ : มลนธโครงก�รตำ�ร�

สงคมศ�สตรและมนษยศ�สตร.พระอรย�นวตร เขมจรเถระ. (2513). พระอปคตผาบมาร. มห�ส�รค�ม : วดมห�ชย จงหวดมห�ส�รค�ม_____________________. (2513). ระเบยบประเพณโบราณ. มห�ส�รค�ม : วดมห�ชย จงหวดมห�ส�รค�มมยร ป�ละอนทร. (2543). คองสบสในวถชวตของชาวไทพวน ตำาบลบานผอ อำาเภอบานผอ จงหวดอดรธาน.

มห�ส�รค�ม : วทย�นพนธศลปศ�สตรมห�บณฑต มห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม.วฒนธรรมอสาน รำาลก 100 ปชาตกาล คำาด สาระผล . ขอนแกน : โรงพมพพระธรรมขนธ, 2555สวทย ธรศ�ศวต. (2549). ประวตศาสตรอสาน 2322-2488. ขอนแกน : ภ�ควช�ประวตศ�สตรและ

โบร�ณคด คณะมนษยศ�สตรและสงคมศ�สตร มห�วทย�ลยขอนแกน