Përmbajtja6 Banka Shqiptare e diasporës

Sokol Brahaj / Intervistë

16 Integrimet Shqiptare paralel-isht me integrimet Evropiane

Arsim Sinani / Analizë Diplomatike

20 Kush e fsheh krimin? Blerina Braho / Analizë

22 Udhëtarët e huaj dhe Shqiptarët Ervin Shkulaku / Histori

24 Banka publike Ergys Neziti & Refik Nebiu / Ekonomi

26 Edukimi fizik dhe shoqëria Artan Kryeziu & Isni Bojaj / Sociale

30 Joe DioGuardi: Ju tregoj lidhjen time me Shqipërinë! Raimonda Moisiu / Intervistë

38 Olympics–Sport or national identity games Përparim Xhaferi / Analizë

Shkrimet në gjuhën e huaj

42-45 Poezi

Përparim Xhaferi - Emigranti Fahrettin Koyuncu - Shkodra Fatos Krzeyiu - “Bisede me Un’in tim...” Gentjan Lami - Lotoj

Shqiptarёt!!

Kohёt e fundit nё mediat ndёrkombёtare kёtё koncept po e dёgjojmё shpesh. Rasti mё i

afёrt ёshtё ndeshja zvicёr-Shqipёri. Pёr shkak tё emigrimeve tё shumta tё shqiptarёve sot

pasardhёsit e tyre po shfaqen nё shumё fusha tё ndryshme si persona tё suksesshёm. Pran-

daj ka erdhur koha qё shqiptarёt bashkё me globalizmin tё bashkёpunojnё ndёrmjet tyre

pavarёsisht shtetit ku jetojnё. Kjo mund tё arrihet nё sajё tё shumё projekteve ekonomiko-

kulturorё. Prandaj kёtё numёr tё revistёs vendosёm qё tё botojmё reportazhin e realizuar nga

redaksia jonё me hartuesin e projektit “Banka shqiptare e diasporёs”. I urojme pёrgёzime dhe

sukses nё rrugёn e tij hartuesit tё projektit z.Mersel Ismaili. Artikulli nё vijim trajton pёrsёri

shqiptarёt. Kёtё artikull analizohet integrimi shqiptar dhe pasojat qё u krijuan nё Shqipёri pas

emigrimit tё trurit tё shqiptarёv. Pse ky emigrim ka pasoja negative nё shoqёrinё shqiptare.

Pas trajtimit tё kёsaj çёshteje artikulli nё vijim trajton sistemin e drejtёsisё nё Shqipёri. Kёtё

numёr analizohet sistemi gjyqёsor. Problemet qё mund tё shkaktojё korrupsioni i tepёrt dhe

cila mund tё jetё rrugёzgjidhja nё pёrballimin e kёsaj sfide.

Historia ёshtё kujtesa e çdo populli. Prandaj edhe revista jonё i tregon vёmёndje tё veçante

edhe kёsaj fushe. Kёtё numёr trajtohen udhёtarёt e huaj dhe shqiptarёt. Sa tё rёndёsishme

janё shёnimet e tyre nё historinё e popullit shqiptar. Pёrfundimi i kёsaj çёshtje fillon mё njё

temё tjetёr tё rendёsishme botёrore. Ajo ёshtё kronika ekonomike e revistёs “banka publike”

e cila kёtё herё analizon shembuj bankash tё suksesshme botёrore si Japan Bank. Shkrimi i

ardhshёm flet pёr edukimin fizik. Sot sa vёmёndje i kushtohet nga shoqёria shqiptare eduki-

mit fizik dhe sa i rёndёsishёm ёshtё ai pёr ta.

Joseph Dio Guardi. Ai ёshtё mbёshtetёsi i pavarsisё sё Kosovёs nё senatin amerikan prandaj

kёtё numёr e kemi pёr kёnaqёsi tё vendosim intervistёn me z.DioGuardi tё realizuar nga ga-

zetarja Rajmonda Moisiu. E falenderojmё z. DioGuardi pёr mbёshtetetjen e tij tё vazhduesh-

me nё çёshtjen shqiptare

Pёr herё tё parё revista jonё botoi kёtё shkrim nё gjuhёn angleze. Shkrimi ёshtё pёrgatitur

nga pedagog shqiptar z. Pёrparim Xhaferi i cili jep mёsim nё njё nga universitetet mё tё mira

nё Australi. Ai ka trajtuar çёshtjen e identitetit kombёtar dhe si shembull ka marrё mosnjoh-

jen e shtetit tё Kosovёs dhe ekipit sportiv tё saj nё lojrat olimpike Londёr 2012. Kёtё artikull e

botuam nё gjuhёn angleze sepse nё kёtё formё çёshtja e Kosovёs dhe padrejtёsitё qё bёhen

kundrejt saj mund tё pasqyrohen edhe pёr popujt e tjerё.

Si çdo numёr ju ftojmё pёrsёri tё lexoni buqetёn poetike tё pёrgatitur nga shumё poetё.

Editorial

Editorial

Ky projekt është bashkimi i trurit shqiptar në njё, për t’i arritur të gjitha synimet kombëtare, ekonomike, historike dhe për t’ia dhuruar kombit tonë vendin ku ka merituar të jetë kohë më parë. Shkaku i okupimeve, tendencave të vazhdueshme ndaj territorit tonë në dy mijë vjeçarin e fundit, kjo ka qenë e pamundur.

Sokol Brahaj (Shqipëri)dega Diplomaci(PhD), Universiteti 9 Eylul

Izmir / Turqi

Kush është Marsel Ismaili, biografia?

Mersel Ismaili ka lindur mё 01.05.1978 nё Lubjanё tё Sllovenisё ku edhe ka kryer studi-met. Berati ёshtё qyteti i etёrve tё Merselit, pikёrisht vjen nga fisi i Dumallarёve nga ku kanё shkuar nё Gostivar,ndёrsa nёnёn e ka nga Kosova. Ёshtё njeri i thjesht, jo i fjalёve tё mёdhaja i dhёnё marrёzisht pas punёs dhe konkretizues nё atё qё fillon.

Vjen nga njё familje patriotike dhe atdhetare ku brezat paraardhёs kanё dhёnё kontribut tё madh nё çёshtjet kombёtare si pёr shembull nё çlirimin e Shkupit nё vitin 1847 kanё qenё pjesmarrёs nё lidhjen e Prizrenit, nё shpalljen e pavarsisё sё Shqipёrisё, nё tё gjitha kryengritjet shqiptare ndёr vite, nё luftёn e dytё nё Maqedoninё Ilire nё anёn e Ballit Kombёtar. Nё familjen e Merselit ka patur shumё dёshmorё, veteranё e tё internuar nё Rusi. Merseli ashtu si shumё atdhedashёs nё trevat shqiptare nё ish Jugosllavi ka qenё dёgjues i rregullt i radio Tiranёs gjatё kohёs kur shkonte nё Gostivar.

2-Cili është profesioni juaj Z.Mersel?As vetё nuk e di nga ta filloj sepse kam patur disa eksperienca pune, fillimisht nё shkollёn fillore jam marrё me gazetari, gjithashtu historia dhe politika ndёrkombёtare me ka interesuar gjithmonё. Hobitё e mia kanё qenё shahu, vallёzimi edhe muzika. Mё pёlqen gjithashtu tё lyej banesa. Mё relakson tej mase. Kam ushtruar si profesionist arte luftarake si; boks,kick boks dhe fullkontakt. Pas dhjetё vjetёsh ushtrime me mikun tim arbёresh i Kroacisё me prejardhje nga Greqia e sotme nё afёrsi tё Athinёs, hapёm klubin tonё sportiv American Staford Terier. Tre vjet mё vonё miku im iku nё SHBA. Para se të

ikё pёsoi njё kёputje musku-lare dhe u detyrua ta braktisё sportin. Edhe unё kisha njё go-ditje tё fortё gjё qё mё bёri tё ndёrpres aktivitetin tim si spor-tist! Nё kёto kushte fillova duha-nin. Pas kёsaj ju vura muzikёs. Kam qenё ndёr tё parёt nё Slloveni qё kam futur frymёn e muzikёs hip-hop. Rreth njёzet vjet mё parё kam bёrё njё kёngё nё gjuhёn slloveno-an-gleze qё megjithёse nuk ishte hit pati goxha pёlqyeshmёri. Nё po atё kohё, dy vjet rresht kam zёnё vendin e parё pёr kёrcim nё disko, nё rang kombёtar po nё Slloveni. Krahas jetёs sime si spotist e muzikant gjithmonё kam qenё i lidhur ngushtё me biznesin. Daja im ka qenё ndёr tё parёt shqiptarё tё diasporёs qё ka investuar nё vitet e para tё pluralizmit nё Shqipёri me qёllim rritjen e eksportit tё ma-llrave shqiptare kryesisht ato bujqёsore, drejt Sllovenisё dhe vendeve tё tjera nё rajon. Kam punuar nё punё tё ndryshme qё ndoshta nuk kanё lidhje me njёra tjetrёn si pёr shembull: agjent sigurimesh, kuzhinjer nё restorantet mё prestigjoze tё Lubljanёs. Pasi mora kartёn e verdhё tё gazetarit fillova punё nё firmёn Europiane Bo-frost, si telefonist-komercialist ku dhashё rezultatet mё tёlarta nё gjithё kompaninё e Bo-frostin ku punojnё mbi 35000 telefonist nё gjithё Evropёn. Isha pёrgjegjёs i njё grupi prej

22 vetёsh dhe kishim grupin me rezultatet mё tё larta pёr vite me rradhё. Kur njё ditё si pasojё e krizёs qё po afronte nё Slloveni drejtori i Bosfrost-it pёr Slloveninё me tha se duhej tё hi-qja sistematikisht 12 punёtorё me idenё qё do i kalonim nё njё firmё tjetёr mё tё mirё. Duke konstatuar se aty punonin njerёz mё nevojtarё se unё dhe se Zoti do ma shpёrblente mё mirё unё vendosa qё tё paktёn njё person nga kёta tё 12 tё isha unё dhe dhashё dorёheqjen nga puna qё merrja 3000 euro nё muaj,rrogё kjo e admiruesh-me pёr standartet e Sllovenisё. Ju riktheva gazetarisё ku bёra disa shkrime pro pavarsisё sё Kosovёs. Kam punuar nё gaze-tat mё prestigjoze tё Sllovenisё si Gazeta Direkt e cila i takonte gazetёs Dnevnik,Gazeta Eva, Obrazi,Antena, Pionir, Dello e keshtu me radhё. Gjithashtu kam punuar edhe nё marke-tingun Gazetёs Sport dhe tё Revistёs Flash. Mё vonё fillo-va projektin pёr futjen nё treg tё gazetёs time personale nё gjuhёn Sllovene. Projekti u pu-nua 24 muaj dhe çdo gjё ishte gati por njёri nga investitorёt qё duhej tё ishte 6 muaj pranё u dorёzua nё kohёn kur filloi kriza globale. Aty pёsova njё humbje por nxorra edhe mesim tё madh. Kam punuar edhe me disa organizata kombёtare e ndёrkombёtare si Amnesty International, Unicef etj. Kam

patur edhe disa takime me ish Presidentin e ndier Slloven Zo-tin Janez Dernovshek i cili is-hte mbёshtetёs i pavarsisё sё Kosovёs qё nga vitet 1982. Kёtё mund ta konfirmojё edhe Zoti Dioguardio! Pra profesioni im ёshtё Gazetar i lirё, profesionist i telemarketingut dhe marke-tingut por jo i vetёm.

3- Çfarë ka qenë shkaku dhe rrethanat që i hyre një rruge që sot mban emrin SHQIPON-JA E LIRË BSHD?

Konflikti nё Shqipёri nё vitin 1997 dhe pёrfundimi i luftёs sё Kosovёs mё 1999, nёnshkrimi i marrveshjes se Kumanovёs ishin shkaqet kryesore qё mё shtynё tё mendoj dhe tё veproj per

tё krijuar njё projekt marshall pёr kombin shqiptar si tёrёsi; pa ndarje fetare, gjeografike, krahinore pra njё pёrmbledhje tё asaj qё shqiptarёt mundemi dhe do e zbatojmё nё mёnyrё legjitime edhe nёrrethanat qё ekzistojnё bashkimin tonё.Faktiqё jemi tё ndarё nё pesё shtete, fakti qё nё diasporё jetojmё mё e pakta 30 milon shqiptarё (kuptohet qё janё mё

shumё), fakti qёrrёnqethem kur shoh kombin tim qё vuan, mё shtyu ti hyj kёsaj pune. Fillova tё mendoj, i pёrdora tё gjitha aftёsitё e mia qё mi dhuroj jeta, puna, shkathesitё e komuniki-mit, u futa nё analiza tё thella. Çfarё gabimesh kemi bёrё gjatё historisё, pse kanё ndodhur ga-bimet, pse bajraktarizmi mes nesh ёshtё i fortё, pse xhelo-

zija ndaj njeri-tjetrit ekziston?! Thashё o Zot mё ndihmo! Po mirё, Zoti tё ndihmon nёse ti ndihmon vetveten- thashё me vete. Analizova dhe nё tё njejtёn kohё provoja mundë-si, shikoja drejt asaj çka kom-bi dёshiron dhe çka mund tё bёhet. U futa nё disa organiza-ta me qёllimin se do ta gjej tё mirёn qё mund tё shkoja para, po jo nuk pata sukses, suksesi

ishte analizimi. Dy vite me parё dola me njё projekt qё quhej “Ishujt Artificialё” nё bregde-tin shqiptar. Projekti ёshtё po ashtu i realizueshёm po nё njё fazё mё vonё. Dola me idenё e krijimit tё Bashkёpunimit Mbarkombёtar shqiptar po as-htu ishte njё zgjedhje qё do gjejё aprovimin pasi tё zhvi-llohet projekti “SHQIPONJA E LIRЁ- BSHD-BANKA SHQIPTARE E DIASPORЁS” dhe fondi “SHQI-PONJA E LIRЁ”!

Pse ndodhi paraqitja e proje-ktit pikёrisht nё fund tё vitit 2011 dhe fillim tё vitit 2012, pёrgjigja ёshtё sepse viti 2012 ёshtё 100 vjetori i shpalljes sё pavarsisё Shqiptare, pra vit sim-bolik pёr krejt kombin shqip-tar, pra me kёtё simbolik qё na la tё jetojmё, del vizioni i ri pёr tu bёrё ata qё meritojmё edhe pse disa proçese kanё fi-lluar njёrrugёtim tё mirё prapё nevojitet, njё vizion pra plani marshall me emrin “SHQIPON-JA E LIRЁ-BSHD...” Shqiponja meriton tё jetё e lirё se kemi dhёnё shumё mё shumё pёr kёtё renditjen dhe pёrparimin e ri botёror, qёtё tjerёt sot e gёzojnё.

Po ku mbetёm ne Shqiptarёt? Shumё larg. Pra ta bёjmё largёsinё afёrsi, tё bёhemi ata qё meritojmё tё jemi nga koha e etёrve tanёPellazgёve tё lashtё!

10 stylus magazine

4- Nё çfarё hapi ndodhet tani “SHQIPONJA E LIRЁ-BSHD”, ёshtё thjesht njё ёndёrr apo realitet?

Pyetje e mire dhe shumё realiste.Projekti ёshtё nё rrugёn e paraqitjes si libёr para opinionit tё gjerё shqiptar por edhe ndёrkombёtar pse jo, ёshtё njё projekt legjitim, ku s’ka vend as mundёsi kundёrshtimi nga askush madje edhe nga armiqtё mё tё medhenj, ёshtё thjesht projekt qё pret prezantimin dhe ha-pat qё vazhdojnё, pra rea-lizimin.Ishte ёndёrr, u bё ide, u projektua, tani ёshtё dokument qё do vazhdojё rrugёn e vetё, e do realizo-het.

stylus magazine 11

6- Çfarё ndikimi do ketё projekti SHQIPONJA E LIRЁ-BSHD pёr tregun bankar tё Shqipёrisё, Kosovёs e tё gjitha trevave shqiptare dhe pёr shqiptarёt e diasporёs? Projekti SHQIPON-JA E LIRЁ-BSHD nё tregun e Shqipёrisё dhe Kosovёs do ta ketё rolin e tё gjitha bankave komerciale qё veprojnё mo-mentalisht nё Kosovё dhe Shqipёri, kurse nё trevat e tro-jeve etnike qё janё tё ndara nga shtetet amё do jetё bankё komerciale shqiptare qё do punojё pёr Shqiptarёt. Mё mirё tё punohet nga nje bankё shqiptare qё pёrmes fondit Shqiponja e Lirё do fusёkapital pёr zhvillim nё tё gjitha trevat shqiptare, qё janё tё ndara nga shtetet amё! Ndikimi nё tregun e diasporёs do jetё po i njёjti, veçse nga hapja e kёtyre institucioneve. Shqiptarёt do punojnё mes njё banke qёёshtё pronё e kombit shqip-tar dhe qё do pёrkrahё çdo zh-villim mbarkombёtar kudo nё botё dhe atdhe pёrmes fondit SHQIPONJA E LIRЁ! Pra prani-mi i pagave, dёrgesat nё atd-he, kursimi, garancitё bankare pёr çdo biznes si makroekono-mik si mikroekonmik-bankat zviceriane kanё besimin mё tё madh nё botё nё kёtё drejtim. Kёtёgjё e konfirmojnё edhe vetё biznesmenёt e mёdhenj!

7-Çfarё ndikimi do ketё BSHD’ja pёr konsoludimin e njё tregu tё lirё bankar tek mbarё kombi shqiptar? Pyetje interesante, po caku i projektit Shqipon-ja e lire-Bshd ёshtё konso-lidimi dhe pёrmbledhja e kapitalit mbarёkombёtar nё gjithё botёn nga i cili 50% i pёrfitimeve tё pastёrta tё funksionimit tё bankёs do sh-penzohen direkt pёr zhvilli-min e atdheut, si pёr mjete pa kthim. Nёpёrmjet njё kontrolli tё vazhdueshёm do konstato-hen vende tё lira pune, do kemi bashkёpunim me dy qeveritё shqiptare. Do premtojmё ven-de pune sipas kapacitetit qё do kemi dhe nё rast se ne nuk u pёrmbahemi premtimeve tё paktёn do tu sigurojmё siguri-met shёndёtёsore qё tё jenё tё vlefshme pёr pensionet e punёtorёve shqiptarё. Pra ky ёshtё projekti Shqiponja e Lirё, i cili pёrmbush kёrkesat dhe dёshirat e tё gjithёve qo-fshin ato tё majtё, tё djathtё apo tё qendrёs.Pra fillon me pёrmbajtjen e projektit, pastaj pёrgjigjet dhe njё mbyllje,njё mendim i lirё.

8-Çfarё ndikimi do ketё BSHD’ja tek Banka qёndrore e Tiranёs....?

Projekti Shqiponja e lirё BSHD nuk do tё ketё

asnjёlloj ndikimi direkt nё bankёn e Tiranёs,por do tё jetё krahu i djathtё i asaj banke nё rast rreziku pasi tё gjithё e dimё sa tё fuqishёm jemi, shqiptarёt e diasporёs. BSHD-ja do punojё pёr forcimin dhe lidhjen ekonomike tё tё gjithё trojeve etnike derisa tё fuqizo-hemi ekonomikisht, pastaj do hedhim hapin tjetёr tё bashki-mit kombёtar. 9- A mund ta themi qё tani BSHD’ja do jetё “Banka Qёndrore e Kombit Shqip-tar” nё tё ardhmen (pas 5-6 viteve) kur kombi shqip-tar tё bashkohet nё trojet e veta?

Bshd - Banka shqiptare e diasporёs pas njё kohe tё shkurtёr siç e cekёt edhe ju 5-6 vitesh nёse shkojnё punёt siç ёshtё paraparё mund ta ketё ketё rol, pra veprimi do jetё nga jashtё mbrenda nё gjitha trojet etnike dhe nga jashtё jashtё nё tёrё diasporёn shqip-tare kudo qё jeton nё botё! Pikёrisht ky projekt ёshtё ai qё do ta bёjё forcёn e duhur pёr kombin pёr çdo proçes qё vi-jon, proçes legal edhe ai i bas-hkimit shqiptaro-shqiptar, pa forcё ekonomike-forcё shumё dimensionale si nёrrafshin ra-jonal ashtu nёrrafshin global nuk mund tё ndodhё asnjё proçes me sukses. Kurse vetё ky projekt

12 stylus magazine

10- Me sa di une ky nuk ёshtё projekti i parё i yti pёr tё mirёn e kombit apo jo? Keni pasur dhe ca projekte tё tjera para BSHD dhe pas saj, mund tё na flisni pёr kёto projekte? Po jam autor i projektit ISHUJT ARTIFICIAL nё breg-detin shqiptar, ky ёshtё po ashtu njё projekt shumё mirё i menduar,ёshtё njё projekt gjigand kapital ashtu qё pёr zbatimin e kёtij projekti na ne-vojitet njё institucion siç ёshtё SHQIPONJA E LIRЁ-BSHD! Ja kёtu ju dёrgoj disa tё dhёna pёr çka ёshtё fjala, se projekti ekziston edhe nё Vikiliks nё in-ternet;

HistoriaIdetё e ndёrtimit tё infras-trukturave tё rёndesishme nё bregdetin shqiptar kanё ekzistuar qё nё vitet ‘60 kur çekët donin tё merrnin me konçesion pjesё nё bregde-tin Adriatik apo nё vitet ‘70 kur Hoxha donte tё bёnte njё hapje turistike nё zonёn e Sarandёs. Mbas viteve ‘90 pati disa projekte u shkruan deri nё nisjen e tyre si psh: projekti i Kakomesё. Por tё gjitha kёto me pёrjashtim tё diskutimeve tё kёthimit tё ishullit tё Saza-nit nё njё parajsё turistike tё gjithё e kishin bazёn nё tokё.Nё vitn 2010 zoti Mersel Is-maili nga Gostivari me banim tё pёrhershёm nё Lubljan

Slloveni ku edhe ёshtё nens-htetas bёn publike strategjinё dhe strukturёn duke e promo-vuar sё pari nё median popu-llore facebook dhe me pas nё mediat radiofonike dhe ato tё shkruara si gazeta. Idenё e ka tё mbrojtur nё pesё versio-ne nё BASHKIMIN EUROPIAN saktёsisht nё Slloveni!

Deti Adriatik Shtrihet midis Gadishullit Apenin dhe atij Ballkanik. Nёpёrmjet kanalit tё Otrantos lidhet me detin Jon. Sipёrfaqja 132 mijё km (nё katror), thellёsia mesata-re 250 m kurse thellёsia me e madhe 1590 m. Volumi i ujit 36 mijё km (kub). Gjiret mё tё mёdhenj janё : i Vene-cias, Triestes, Drinit, Durrёsit, Vlorёs, Manfredon etj Tempe-ratura e ujit 24-26°C nё gusht dhe 7°C nё janar.

Aspekti ekonomiko- kultu-rorFuqizimi i faktorit shqiptar në Ballkan ndërlidhet ngushtё me këtë plan, të cillin e kam krijuar 15 vite më parë, me sipërmas botërorë(ekonomi e fortë,parandalim i përmb-ytjeve me ujë në Shqipërinë Veriore dhe në gjithë Shqi-përinë, famë kombëtare dhe ndërkombëtare, mrekullitë e krijuara nga faktori njeri, riatdhesim potencial të 1.5-2 milion shqiptarëve nëpër botë, tërheqja e kapitalit të

bashkёatdhetarëve tonë, for-cimi i industrisë të rëndë dhe në përgjithësi të prodhimit vendor, me dhjetëra mijëra vende të punës në planin afat-gjatë, forcimi i Turizmit duke marrё parasysh ditët me diell në rajonin e bregdetit Shqip-tar, forcimi i pozitës gjeostra-tegjike të kombit tonë edhe ashtu jemi faktor me rëndësi dhe me këtë vetëm do forco-heshim shumë më tepër se sa mund ta paramendojmë, seci-lli nga këto ishujt do kishin një veçanti,njëri do ishte krijues Ekstra Elitare, por sipas men-dimit tim është edhe krijimi i vendit për gara të Formulës 1, Opera Ekstraordinere si një çudi botërore, lojra golfi, lojra tenisi.Hotele të rangut më të lartё 6 -10 yje, dhe kështu me radhë.Bregdeti shqiptar do rritej për 360 km, toka pjellore do zmadhohej shumë në bren-dësi të Shqipërisë,Kosovës, Arbërisë dhe trojeve tjera, por edhe në vetë ishujt do kishte mundësi për prodhime bu-jqësore! Bregdeti shqiptar nuk është shumë i thellë dhe kjo nuk do ishte problem për zh-villim të këtij plani.

ProjektiNë këtë plan janë të përm-bledhur pesë ishuj 40x40km ose 4 ishuj 50x50 km ( Arbëri,Toplica,Çamëria)-Këta janë emrat e ishujve,emrat ndërlidhen shumë edhe me

stylus magazine 13

11- Dy fjalё drejtuesve politikanё tё kombit tonё pёrmes Revistёs Fjala?

Politikanёve ju them tё mbёshtesin proje-kte tё tilla si “Shqiponja E Lirё” qoftё pёrsonalisht qoftё edhe me forcёn e ligjit qё ju kanё dhёnё individёt shqiptarё me qёllim qё tё forcohemi si

komb nё tёrёsi, tё rifitojmё krenarinё e humbur, sepse jemi komb me vlera tё mёdha botёrore. PRA KOHA ЁSHTЁ TЁ PUNOJMЁ PЁR VETEN TONЁ! Ta vlersojmё vetёveten dhe çdo kush tjetёr na vlerёson, pёrulet dhe pёrkulet! Ju pёrshёndes, nderime tёgjithve pa marrё parasysh ngjyrat partiake, ideologjitё, fenё, shtrirjen gjeografike!

Banka Shqiptare e Diasporës BSHD

PROJEKTI Shqiponja e Lirë

Autor; Mersel Ismaili edhe mendimet e shumё miqve, profesorёve, profesionistёve tё fushave tё ndryshme, ky ёshtё njёkohёsisht edhe projekti mё i madh ekonomik kombёtar nё historinё e kom-bit shqiptar!

AbstraktShqiponja e Lirë është emëruar projekti ngase i dedikohet tërë po-pullit shqiptar anembanë botes, që në thelb ka krijimin e Bankës Shqiptare të Diasporës si dhe Fondin Shqiponja e Lirë i cili do të financohet nga 50% i përfitimeve të BSHD-së(Bankës Shqiptare të Diasporës). Me këtë, mjetet nuk do të mblidhen nga populli por nga funksionimi i suksesshëm i bankës. Investitorët do të jenë të informuar në këtë drejtim me kontrata paraprake. Shqiponja e Lirë është një projekt shumë dimensional i cili do të përfshijë në vehte kombin shqiptar si tërësi, pa marrë parasysh sh-trirjen gjeografike, kontinentale, fetare, bindjen politike e kështu me radhë.Synimi kryesor i projektit është ta unifikojë dhe përforcojë faktorin shqiptar si faktor më me rëndësi në rajon, Evropë dhe më gjërë. Me këtë synon ta integrojë kombin shqiptar kudo që jeton si faktor vendim marrës, vendimtar në çdo proçes lokal, rajonal apo glo-bal përmes një trupi të vetem, respektivisht me krijimin e Bankës Shqiptare të Disaporës e cila do të vepronjё si një zinxhir bashkimi mes tërë mërgatës dhe shqiptarëve në të gjitha trojet etnike.

14 stylus magazine

Pas veprimit shumë vjeçar kombëtar ky men-dim u perforcua si ide e cila u zhvillua në proje-kt për ta konkretizuar si formulë e vetme rreth së cilës mund, dhe do të unifikohet mbarë faktori shqiptar.Ky projekt është bashkimi i trurit shqiptar në njё, për t’i arritur të gjitha synimet kombëta-re, ekonomike, historike dhe për t’ia dhuruar kombit tonë vendin ku ka merituar të jetë kohë më parë. Shkaku i pushtimeve, tendencave të vazhdueshme ndaj territorit tonë në dy mijë vjeçarin e fundit, kjo ka qenë e pamundur. Ar-syeja, pse pikërisht në këtë moment dilet me këtë projekt është se kombi shqiptar është më i lirë dhe më i bashkuar se kurrë më parë por, përmbledhja e kapitalit në çdo aspekt, edhe ate ekonomik është mungesë reale me të ci-lën arsyetohet edhe projekti në fjalë. Realizimi i këtij projekti do ta bёje të pabesuarёn nё të besuar, të parealizuarën te realizuar, trojet et-nike më të zhvilluara në Evropë dhe më gjërë.

HyrjeProjekti Shqiponja e lirë përfshin Bankën Shqiptare të Diasporës dhe Fondin Shqiponja e lirë. Investitorëve të bankës do t’iu bëhet me dije se 50%(përqind) nga përfitimet do ti dediko-hen Fondit “Shqiponja e lirë” dhe kjo do të ga-rantohet me kontratë afatgjatё(përjetshme). Projekti „Shqiponja e lirë“, respektivisht krijimi i Bankës Shqiptare të Diasporës është alfa dhe omega e përparimit të mbarë kombit shqiptar.Projekti Shqiponja e lirë synon ç’asimilimin, riasimilimin e miliona shqiptarëve në mbarë botën, rritja e kapaciteteve lobuese në dre-jtimin e çёshtjes kombëtare, përkrahja e shqiptarëve që futen në politikat e shteteve ku jetojnë, përkrahja e synimeve për hapjen e ndërmarrjeve shqiptare kudo që jetojnë shqiptarët, përkrahja e shqiptarëve që dës-hirojnë të bëhen pjesë e artit botëror të të

gjitha segmenteve, ndihmesë në shkollimin e studentëve më tё aftë shqiptarё në universite-tet botërore, përkrahja e kërkimeve shkencore të shqiptarëve si në atdhe ashtu edhe jashtë atdheut për ti shërbyer atdheut, përkrahja e akademive ushtarake në atdhe, nxitja e bas-hkpunimit të të gjithë shqiptarëve në trojet etnike dhe jashtë tyre për njohuritë që aka-demitë ushtarake tona nuk i kanë, përkrahja e studimeve në akademitë botërore ushtarake, përkrahja e sportistëve dhe krijimit të infras-trukturës moderne sportive të rangut olimpik, përkrahja e modernizimit të infrastrukturës në atdhe, hekurudhat, infrastruktura rrugore, ele-ktrike, kanalizimet, uji i pijshëm, përkrahja e zhvillimit të industrisë së rëndë dhe asaj të le-htë, zhvillimi i turizmit edhe atë të atij dimëror, veror, malor, bregdetar, termal, shëndetsor, historik përkrahja e zhvillimit të bujqësisë dhe blegtorisë për të dalё me prodhime sa më kua-litative si në tregun e mbrendshëm po ashtu edhe në atё botëror, përkrahja në prodhimin e verës,birrës, sidomos për tregjet perёndimore, përkrahja e nismave humanitare në atdhe, përkrahja e zbulimeve historike, zhvillimi i një qyteti kazino si atrakcion për tërheqjen e turis-tëve nga mbarë bota. Më gjërësisht lidhur me këto pika si dhe të tjera do të flasim në tekstin e mëposhtëm. Banka Shqiptare e Diasporës do të funksionojë në mënyrë që 50%(përqind) nga përfitimet do të shkojnë në Fondin që do ti përkrahё projektet kapitale kombëtare. Disa mjete do të jepen si mjete pa kthim, disa do futen si mjete kapitale të mbikqyrura nga Fon-di Shqiponja e Lirë të cilat do ti kontrollojnë njerëzit e përzgjedhur për punë konkrete të përcaktuar me kontratë. Përparësi në realizi-min e projekteve do të kenë trevat

stylus magazine 15

Krijimi i Bankës Shqiptare të Diasporës Hapi i parë është prezantimi i projektit. Fillimisht projekti do tё prezantohet në tërë dias-porën shqiptare(shoqata, lëvizje,klube, etj).Hapi i dytë është prezantimi në atdhe. Mendi-mi është që prezantimi të jetë një kampanjë e gjërë e mbuluar nga mediat, publike, private, të shkruara, radiofonike si dhe faqet e internetit.Ideja është që para se të fillojë funksionalizimi dhe funksionimi i bankës, opinioni të jetë i in-formuar hollësisht rreth qëllimeve të këtij insti-tucioni nacional me veprim shumëdimensional global.Pas këtyre hapave do të vazhdohet me kërkimin e investitorëve dhe investimeve në drejtim të funksionalizimit dhe funksionimit të këtij insti-tucioni mbarëkombëtarë shqiptar. Ofertat do të jenë të sinqerta dhe do të mundësojnë përfiti-me enorme si për interesat e tyre njashtu edhe në drejtim të interesave mbarëkombëtare. është menduar në çdo drejtim në mënyrë që askush mos të ndihet i anashkaluar.Kryeqendra e bankës është menduar të jetë në Gjenevë të Zvicrës. Me ligjin federal zviceran ta legalizosh një institucion të atillë, pra bankë ko-merciale, është e nevojshme të garantohet në bankën federale zvicerane me 10 milion franga zvicrane. Si dhe garanci të ndonjë banke të Zvi-crës.Për stratin e bankës janë të nevojshme 10 milion franga zvicerane të tjera. Personeli që do vepro-jnë në kryeqendrën e bankës do duhet të jetë me përvojë(minimum pesë vjeçare në sistemet bankare, sidomos pesë personat që do jenë në kryesinë e bankës. Përveç kryeqendrës, mendimi është që në Gje-nevë të hapen edhe filialat e para. Objektet e bankës fillimisht do të merren me qera. Pas funk-sionalizimit të projektit, objektet edhe do të ble-hen.Banka, fillimisht do zgjerohet në tërë Zvicrën dhe

pasi të forcohet në Zvicër do të zgjerohet edhe nështetet e tjera ku jeton nё numёr tё madh diaspora shqiptare.

Fondi Shqiponja E LirëMe hapjen e BSHD-së do të hapet edhe fondi Shqiponja e Lirë që do të ketë funksionin e një shteti mbarëkombëtar shqiptar, sepse ky fond do të pёrkrahet nga 50%(përqindëshi) i përfitimeve të BSHD-së, paraprakisht, me gjithë investitorët do të bëhen kontrata afatgjate (të pёrjetshme) si dhe do t’iu bëhet me dije se 50%(perqind) i përfi-timeve nga BSHD do të shkojё pёr funksionimin e fondit Shqiponja e Lirë. Ky është edhe synimi kryesor që do mundësojë projektin, do hapen projekte dhe do vazhdojё me projekte kombëta-re me një cikël pa mbarim.Fondi Shqiponja e Lirë do ta ketë funksionin e një shteti mbarëkombëtar si në trojet etnike as-htu edhe në tërë globin ku jetojnë shqiptarët. Funksioni i tij do jetë si funksioni i ministrive të një shteti të mirëfilltë funksional. Grupet punuese të fondit do të funksionojnë si ministritë e një shteti, çdo grup do ta mbulojë segmentin e caktuar. Në çdo vend ku do të ve-projmë do t’i kemi kordinatorët, por, edhe aty ku nuk i kemi do ti caktojmë. Këta persona do ta kenë për detyrë mbikqyrjen e çdo projekti që do të aprovohet nga këshilli i grupit të caktuarpër segmente të caktuara.

Si pёrfundim efalenderoj revistёn FJALA pёr mundёsinё e bashkёpunimit me tё.Ishte kёnaqёsi dhe nder i madh pёr mua tu pёrgjigjem pyetjeve tё qёlluara tё pёrgatitura nga stafi juaj. Ju uroj punё tё mbarё nё punёn tuaj qё i tregoni publikut vetёm tё vёrtetat.

16 stylus magazine

Integrimet shqiptare paralelisht me integrimet Evropiane

“Ta shfrytëzojmë trurin kudo që

e kemi edhe nëse nuk kthehen ti

aktivizojnë atje ku jetojnë sepse

edhe politikisht edhe në mënyrë

diplomatike mund ti sjellin shumë

të mira shqiptarëve dhe rajonit.”

(Arsim Sinani)

Abstrakt

Largimi i trurit te shqiptarët është një proçes i cili ka qenë i lidhur me repre-suionin në hapësirat ish-jugosllave dhe doemos shqiptarët e kanë kërkuar fatin

jashtë këtyre hapësirave. Po sot ky trend është po ashtu prezent dhe me përmasa shqetësuese sepse kur sot Shqipëria është anëtare e NATO-s dhe me një këmbë është drejt anëtarsismit në Bashkimin Evropian shtrohet dilemma se pse truri nuk shfrytëzohet nga institucionet tona por lejohet që të largohet dhe të shfrytëzohet në Perëndim.Karakteristikat e derdhjes së trurit në hapësirat ku jetojnë shqiptarët janë të ndryshm. kjo du-het të jetë një motiv plus për të bërë analiza më të thukta në drejtim të arritjes që ky potencial kombëtar të shfrytëzohet. Po ashtu një çështje që është karakteristike dhe që kërkon analiza ës-htë “integrimet Brenda shqiptare” një proçes i cili tashmё ka marrë udhën e duhur dhe bashkëpu-nimin në aspektin arsimor, kulturor, shpirtëror dhe po ec në vijën e duhur por kjo nuk mjafton në kërkim të një integrimi kombëtar paralelisht me atë evropian qё do ishte formula më e mirë për rrugët e përbashkëta drejt dyerve të Evro-pës.

Arsim Sinani (Maqedoni)kandidat PhD Instiuti pёr studime Evropiane Universiteti i Tiranёs, kryetar i Akademisё Diplomatike Shqiptare nё Maqedoni, ligjёrues nё shkenca politike dhe komunikim Universiteti shtetёror i Tetovёs

stylus magazine 17

Integrimet shqiptare paralelisht me integrimet EvropianeFjalët kyce: integrimi shqiptar, derdh-ja e trurit, integrimi evropian, Bashki-mi Europian, Shqipëria, Kosova, Maqe-doniaPse aq shumë kujdes “largimit të tru-rit shqiptar nga trojet shqipatre, dhe mundësive të shfrytëzimit të këtij po-tenciali” Proçes ky i ngjizur shumë më herët se proçesi i globalizimit, si pasojë e rrethanave të çështjes shqiptare.Gjersa proçesi i globalizimit ka sjellë me vete një lëvizshmëri shumë më të madhe të kapitalit njerëzor në ras-tin shqiptar fenomeni i mirënjohur i largimit të elitave intelektuale është imponuar 5 - 3 dekadat e fundit dre-jt vendeve të ndryshme të Evropës e Amerikës si pasojë e dhunës së regji-mit monist. Të larguarit e parë për dallim nga sho-qëritë e tjera, tek shoqëria shqiptare nuk përbëjnë punëtorët e krahut por kuadro, profesionistë, maturantë, stu-dentë, profesorë etj.Ky “largim i mendjes”, paraqet proçes që akoma vazhdon me hov shqetë-sues, dhe më e keqja ёshtё se nuk

ekzistojnë të dhëna të sakta për këto problematika prandaj mendoj se du-het të mendohet se si do të ecet në këtë drejtim. E vetmja gjë që mund të thuhet me siguri është se “largimi i mendjes” ka prekur rëndë shoqërinë shqiptare gjatë viteve të tranzicionit. Me gjithë dëmet afatgjata që sjell “largimi i mendjes” për shoqërinë shqiptare, proçesi i integrimit mund të shihet dhe si shans për nisjen e proçesit të “ribashkimit të mendjes”.Në kuadër të kësaj konference, shko-lla verore e “Akademisë Diplomatike Shqiptare dhe Instituti për Studime Europiane të UT-së, do të realizojё dhe një studim empirik me studentët nga Shqipëria, Maqedonia, Kosova dhe Presheva me ç’rast do të mundohe-mi të detektojmë arsyet e përqindjes së lartë të studentëve të cilët nuk e shohin perspektivën në vendin e tyre, dhe njëhërit edhe më i vështirë është proçesi i kthimit të studentëve të cilët tanimë zgjerimin e dijeve e bëjnë në qendrat universitare në Evropë apo Amerikë.

18 stylus magazine

Shpresoj rezultatet e këtij studimi të parë dhe studi-meve të ardhshme duhet të shërbejnë për të har-tuar një strategji të veçan-të për studentët shqiptarë jashtë, në kuadër të për-pjekjeve të përgjithshme të shoqërisë shqiptare për t’ju kundërvënë “largimit të mendjes”.Ashtu siç do të thoshte Zhan Mone “Evropa është shtëpia ime” shqiptarët kudo që kanë shkuar në Evropë kanë ndërtuar një shtëpi për të gjithë shqip-tarët.Duke hapur derën për miqtё, shtruar sofrën për të gjithë ata që i la pa bukë presioni i regjimeve, dhe duke i falur pa kursyer djersën për të ndërtuar një gjeneratë të re akademike që do të paraqesё forcёn politike të së ardhmes.Prandaj, përveç domos-doshmërisë për një strate-gji të veçantë të drejtues-ve shtetërorë nga Tirana, Shkupi, dhe Prishtina du-het ndërtuar dhe rruga e cila mundëson që një stra-tegji e tillë të ketë sukses.E dyta, në këtë kontekst, çdo strategji për shfrytëzi-min e potencialit të trurit duhet të shërbejë edhe si

bazament për ndërtimin e rrjeteve të fuqishme di-plomatike me qendrat vendosëse, si në aspektin politik ashtu dhe në atë ekonomik.Dhe e treta: sepse inves-timet nga jashtë si për Shqipërinë, Kosovën apo Maqedoninë perëndimo-re, diaspora përbën 80 përqind të kapitalit të huaj që vë në lëvizje zhvillimin ekonomik.Duke zhvilluar praktikat e vendeve më pak të zh-villuara të cilat paraqesin pjesën lëvizëse të zhvilli-mit të boshtit ekonomik në Amerikë, një model i tillë mund të parqesё ud-hërrëfyesin për shqiptarët në vendet evropiane.Politika duke ndërtuar strategjinë e subvencio-nimit përmes projekteve të vogla në vete ndërton një lloj garancie suksesi pavarësisht nëse ata kthe-hen ose jo, sepse linku i fuqishëm me trojet mbe-tet i lidhur përmes nyjes së fuqishme atë se “tru-ri i shqiptarëve mund të kontribojё fuqishëm në hapjen e rrugëve për më shumë perspektiva të tro-jeve shqiptare vetëm nëse ai është i kordinuar dhe

energja e potencialit ve-prues kahëzohet në dre-jtim tё prioriteve të cak-tuara si nevojë e kohësModel më të mirë për këtë paraqet fushë vepri-mi i Nënës Terëzës duke i falur vlerën më të shen-jtë njerëzimit mbjelljen e mirësisë dhe dashurisë.Ferit Murati, duke marrë çmimin Nobël në shken-cën e mjeksisë ai futi shqiptarët përmes rrugës më të sigurtë në botën e shkencës.Ismail Kadre, përmes for-cës së fjalës së shkruar u bë djep i vlerave më të mëdha letrare të Evropës.Ka edhe shumë, por për mua të gjithë Ju, studentё, pedagogё të nderuar pa-raqisni forcën e integrimit përmes bashkimit të trurit. E mbyll me një provebёr të kohës së globalizimit Gjersa kufijtë e forces ekonomike dhe asaj us-htarake dhe pasurive na-tyrore janë lehtësisht të njehësueshme varësisht nga shkathtësia e përllo-garitjes së numrave, është vetëm forca e mëndjes që nuk ka kufijë të veprimit sepse është me pakufi mundësi andaj me të dre-jtë është konstatuar se

stylus magazine 19

“forca e mendjes” paraqet kapitalin i cili përcakton lojtarët e të qenurit superfuqi në kohën e sotme.Autori është kryetar i Akademisë Diplomatike Shqiptare në Maqedoni,pedagog në shkencat politike në Universitetin e Tetovës, kandiat për doctor shkence në Institutin për studime Europiane në Uni-versitetin e Tiranës.

20 stylus magazine

Shteti, qeveria, policia duket se nuk po kryejnë detyrën e tyre,(me

vullnet ose pavullnet) ndërkohë që çdo ditë dalin me fjalime ekzaltuese për luf-tën ndaj krimit të organizuar. Kaloi tashmë një vit nga vrasja më e rëndë nga mënyra e ekzekutimit dhe nga rëndësia, siç qe ajo e gjyqtarit, Skerdilajd Konomi, por asnjë zgjidhje nuk kemi dëgjuar. Vrasja e tij me eksploziv ishte një ngjarje tepër e rëndë për opinionin publik në Vlorë dhe jo vetëm. Edhe pse policia ka deklaruar se është mjaft pranë gjetjes së autorëve, deri tani nuk ka asnjë dyshim apo të arrestuar. E gjitha kjo situatë është për të ardhur keq sepse tregon për paaftësinë e shtetit për të goditur krimin ose më keq akoma, tregon se ajo ka qenë e implikuar me segmente të caktuara të krimit, të cilëve normalisht nuk ju leverdis zbardhja e ngjarjes. Goditje ndaj njerëzve të drejtësisë janë bërë shumë, mbi të gjitha prej rasteve që ata kanë pasur në dorë në çastin e ekzekutimit. Mjafton të përmendim këtu atentatin e largët të datës 21 shkurt të vitit 1999 ndaj kryetarit të Dhomës së Avokatisë, Kleanthi Koçi, i cili mendohet të jetë vrarë për një çështje pronësie. Por ajo as-njëherë nuk u vërtetua. Edhe gjyqtari Konomi kishte trokitur në dyert e Prokurorisë duke de-noncuar abuzimet me pronat. Ai akuzonte për falsifikim dokumentesh palën kundërshtare, që pretendonte pronën që, me vendim të Gjykatës së Lartë i ishte kthyer familjes Shallvari, trashë-gimtar i së cilës ishte dhe gjykatësi. Lidhje in-direkte me çështjen ‘Konomi’ pati edhe vrasja e inspektorit të njohur të SHIK-ut në Durrës, Isa Çopa, pasi ai ishte duke hetuar mbi vrasjen e gjyqtarit Konomi. Pra, mendohet se autorët e ekzekutimit të dhunshëm të Konomit janë autorë dhe të vrasjes së Isa Çopës, apo të nxitjes së tij për të kryer aktin final. Gjithçka deri më tani mbetet një amalgamë hamendësimesh që burojnë nga kontakte dhe burime të ndryshme të përditshmërisë shqiptare, duke krijuar në bazë të tyre një çoroditje masive, ndërsa të gjithë presin hetim të vërtetë profesional dhe zbardhje të ngjarjes që goditi drejtësinë shqipta-re. Enigma e vrasjes së gjyqtarit të Vlorës, mos gjetja dhe dënimi i autorëve të këtij atentati të tipit mafioz, përmbys çdo premtim e angazhim të Qeverisë se, në Shqipëri ka drejtësi, se drejtësia është e pavarur etj... Më e keqja në kaosin informativ që ka përfshirë këtë çështje dhe shumë të tjera që ndodhin çdo ditë në rrugët e qyteteve, ku jetojmë, është se askush nuk ka bërë investigim të vërtetë lidhur me të gjitha këto. Krimi godet çdo ditë, por ama kriminelët shëtisin të lirë dhe nuk goditen. Kjo është për të ardhur keq dhe duket se po e përmbushim pikë për pikë sloganin që na kanë ngjitur perëndimorët: Shqipëria, vendi më i varfër në Evropë, i korruptuar dhe i qeverisur prej mafies!

KUSH

e fsheh

KRIMIN?

Blerina Braho (Shqipëri)Gazetare - Gazeta “Telegraf“

stylus magazine 21

22 stylus magazine

Udhëtarët e huaj dhe ShqiptarëtErvin Shkulaku (Shqipëri)

dega Histori, Universiteti Dokuz EylulIzmir / Turqi

Popullin shqiptar pёrgjatё historisё e kanё vizituar shumё udhёtarё tё popujve tё tjerё. Gjatё kёtyre

udhёtimeve shumё nga ata kanё shkruar edhe pёr shqiptarёt nё kujtimet e tyre. Ne lexojmё shumё opinione tё tyre rreth vizitave dhe çuditёrisht hasim edhe opinione qё janё shkruar nga udhёtarё nё tё njёjtёn kohё por me mendime tё ndryshme. Prandaj çёshtja themelore qёndron se a duhet ti marrim kёto shёnime si fakte historike? Historia ёshtё njё fushё e hapur mendimesh. Ajo ёshtё e ngjashme me njё kosh tё madh plehrash dhe historiani nё kёtё kosh tё madh ёshtё i lirё tё zgjedhё pjesёn qё dёshiron.

Rreth udhёtarёve tё huajShkrimet e para rreth shqiptarёve dhe tre-vave ku jetoninpas rёnies sё perandorisё Romake, i hasim nga udhёtarёt Venedikas. Kёto shkrime datojnё nё shekullin e XV. Nё kёtё periudhё Venediku ishte njё shtet i fuqishёm dhe kjo ishte e theksuar sё tepёrmi nё fushёn e tregёtisё. Tre-vat shqip-

tare duke qenё komshi

me Venedikun dhe gjithashtu njё pikё

strategjike pёr tregёtinё so-lli qё tё vizitohet nga udhёtarё

tё shumtё venedikas dhe disa prej tyrё kanё shkruar edhe kujtimet e tyre

nё formё ditari.Natyrisht trevat shqiptare duke qenё njё urёlidhёse midis Evropёs dhe Azisë është vizituar edhe nga udhёtarё tё njohur tё Evropёs. Disa prej kujtimeve tё tyre janё botuar tё revista Dituria qё da-ton nё vitin 1909 dhe vazhdoi botimet e saj deri nё vitin 1929. Artikujt rreth shёnimeve tё udhёtarёve tё huaj janё botuar nga Lumo Skendo. Shumica e udhёtarёve vinin me mi-sion tё ngarkuar nga udhёhqёsit e tyre qё sillte edhe njё ndikim tё mendimeve tё tyre nё vendin ku shkonin. Natyrisht qё edhe udhёtarёt ndikonin nё mardhёniet e shtete-ve sepseshumica e tyre kujtimet i dёrgonin nё formё raporti. Prandaj aty ku hyn poli-tika nuk mund tё ketё “tё vёrtetё absolute”. Kёshtu qё njё historian duhet tё tregohet i

kujdesshёm nё pёrdorimin e kёtyre shёnimeve. Si shembull mund

tё marrim kujtimet e konsu-llit francez François Pouque-

ville i cili ia dёrgonte kujtimet nё formё raporti perandorit tё Frances

Napoleon Bonaparte. Pouqeuville ka vizi-tuar Shqipёrinё e jugut, pёrkatёsisht trevat e udhёhequra nga Ali pashё Tepelena. Konsu-lli pёr shqiptarёt shkruan fjalёt mё tё kёqija. Pasi largohet ndihmёsi i tij pёr nё France Pouqeuville mendonte “Po mbetesh vetёm mbi kёtё tokёbarbare,... se ahere shumë pak Evropianё e kishin vizituar Janinёn; isha nё dorё tё njё njeriu nga i cili kishim patur shkaqe tё qahemi me gjithё pёrkedheljet aperente tё tij. A duhet ta them? Edhe pamja pёr tё ardhmen e kёtij vendi mё jepte frikё

Syri i njer

iut sheh atё q

ё mendon tru

ri.

stylus magazine 23

Ervin Shkulaku (Shqipëri)dega Histori, Universiteti Dokuz Eylul

Izmir / Turqi

dhe mё bёnte tё trembem pёr tё ardh-men.1 Ai pёr Ali Pashё Tepelenёn shkruan : Ali Pasha nuk ishte as teze, as Pirro, as njё ushtar plak i mbuluar me cikatrise. Pata pёr tё ide tё reja dhe mallkoja fatin qё mё mё dёnonte tё rri pranё njё njeriu tё tillё pa paraparё vuajtjet qё do mё shkaktonte. 2

Ndёrsa pёr cilёsitё e shqiptarёve ai shkruan:“vetitё mё tё kёqija mbizotёrojnё te shqiptarёt.....Mungesa e parimeve mo-rale dhe fetare zgjuan instikte tё egra qё nё vogёli, kur djali fillon shpeshherё tё rrahё mёmёn e tij. Vrasja nё mes vёllezёrve, atit dhe birit, helmatisja nё fёmijё nuk janё gjё e rrallё.” 3

Pra siç e shikuam konsulli francez i dёrguar me mision shkruan fjalёt mё tё kёqija pёr shqiptarёt e pashallёkut tё Janinёs qё nё kёtё kohё perandori i Francёs Napo-leoni dhe Ali Pashё Tepelena nuk kishin marrёdhёnie tё mira politike. Fatmirёsisht pashallёku i Janinёs po nё kёtё periudhё vizitohet edhe nga dy udhёtarё Anglezё tё nderuar. Kёta janё Lordi Bayron4 me mikun e tij John C. Hobhouse5. Lordi Bayron flet pёr Shqipёrinё e shqiptarёt nёpёrmjet poemёs nё vargje “Childe Harold’s Pilgri-mage”. Haroldi kёtu ёshtё vetё Lord Ba-yroni. Ndёrsa miku dhe shoqёruesi i tij gjatё kёtij udhёtimi John C. Hobhouse ka shkruar njё libёr pёr vendin tonё. Libri i tij pёrbёhet nga 51 letra.Nё takimin me Ali Pashё Tepelenёn, Ho-bhouse shkruan: “Ali pasha na priti nё kёmbё, shёnjё nderimi....ёshtё fort i ngja-llur....Fytyra e tij ёshtё fort e kёndshme, e bukur, e rrumbullakёt, me sy tё kaltёr, tё shkelqyer, mjekra e gjatё dhe e bardhё. Nuk ishte i veshur nё mёnyrё tё kush-tueshme, pёrveç sarёku i tij qё dukej prej pёlhure tё hollё, tё endur me ar. Pati sje-llje fort tё hollё dhe fisnike me ne dhe na

tha qё na shikonte si bijtё e tij....nё fjalёt e Ali Pashёs nuk gjetёm gjё qё tё na rrёfejё injorancёn e tij. Gjallёria dhe mёnyra na-tyrale e tij na dhanё njё pёrshtypje tё favorёshme pёr zotёsinё e Aliut.” Ndёrsa pёr vizitёn qё bёnё nё pallatin e Muhtar pashёs ai shkruan: “Tё priturit e birit tё Muhtar Pashёs, tek i cili gjen atё seriozitet dhe etiketё te njё djalё 10 vjeç sa edhe te njё plak me mjekёr tё bardhё,e mbush me çudi dhe admirim.”6 Pra duke marrё kёto dy shembuj mi-dis udhёtarёve angleze dhe konsullit tё Francёs shohim njё papёrputhshmёri nё shkrimet e tyre. Te Pouqeuville Ali Pashё Tepelena dhe femijёt shqiptarё pёrshkruhen si njerёz tё egёr, barbarё por te udhёtarёt angleze paraqiten si njerёz tё dashur dhe tё kulturuar. Nё shkrimet e udhёtarёve angleze lexojmё diçka edhe pёr konsullin francez Pouqeuville tё cilёt shkruajnё: “Meqёnse Pouqeuville nuk in-teresohet pёr kombin qё gjendet nё luftё me tё zotin e tij, nuk patёm fatin ta pjekim. Mё vjen keq tё them se ky diplomat nuk mbush detyrёn e tij nё njё mёnyrё tё mirё dhe ska atё qytetari qё karakterizon kom-bin dhe mjeshtёrinё e tij” 7 Prandaj historiani duhet tё vёrejё me kuj-des çdo detaj qoftё edhe mё tё voglin dhe nuk duhet tё bjerё pre e ndjenjave. Histo-ria ёshtё shkencё dhe si e tillё historiani ka njё pёrgjegjёsi shkencore. Kjo pёrgjegjёsi shkencorё ka aq fuqi sa mund tё ndryshojё kufij shtetesh, mund tё krijojё historinё e njё populli por edhe mund ta zhdukё atё.

Burimet1- Lumo Skendo, Udhёtarёt e huaj, sh. Botue-se Via Egnatia, Tiranё, 2012, fq.56.2,3,6,7- Lumo Skendo, fq.56, fq.64, fq.74, fq.774,5- Diturija, Nr.9,10,11, Tiranё, 1927, fq.321-329

24 stylus magazine

KRONIKË

1. Banka publike në Kinë1

Kryeministri i Republikës së Kinës Wen Jiabao në një kon-ferencë për shtyp në Beijing ka thënë se katër bankat e mëd-ha shtetërore kanë një fuqi tepër të madhe dhe është e pamundur që ato të falimen-tojnë sepse ato tashme po sigurojnë shumë të ardhura. Por kush janë kёto katër banka publike, më herët nga viti 1983 ekzistonte vetëm nje bankё e tipit të tillë, Banka e Popullit të Kinës ku më vonë me re-format e kryera pas vitit 1983 u krijuan katër banka publike: Banka Komerciale & Industria-le e Kinës, Banka e Ndërtimit të Kinës, Banka e Kinës dhe Banka Agrare Kineze. Në tre-

gun bankar këto katër banka BKIK, BNK, BK dhe BAK janë ka-tër bankat më të mëdha të ci-lat zënë 50% të tregut bankar kinez përkrah 100 bankave ko-merciale private.

Sot Kina po luan një rol të rën-dësishëm në tregun ekono-mik botëror. Kina nëpërmjet 4 bankave të saj shtetërore (pu-blike) arrin të kontrollojё këm-bimet valutore si brenda ashtu

burimi: Komisioni Rregullator Kinez - China Regulatory Commission

Ergys Neziri (Shqipëri)dega Financë, Universiteti Dokuz

EylülIzmir / Turqi

Refik Nebiu (Kosovë)dega Ekonomi, Universiteti Dokuz

EylülIzmir / Turqi

stylus magazine 25

edhe jashtë saj. 4 BP’të ashtu siç shohim edhe në grafikun e mësipërm zenë 50% të tregut vendas ashtu ato zenë edhe një vend të rëndësishëm në tregun bankar në botë. Ashtu siç shihet edhe në tabelë, në 5 vendet e para të mbizotrimit të tregut botëror bankar 3 prej tyre janë tre bankat publike të Kinës. Në vitin 2007 fuqia kredituese në Kinë është rritur me 78.9% , 6 herё më shumë nga depozitat. Kthimi I kёtyre bankave publike në një ni-vel botëror i ka bёrë atyre të mundur të sigurojnë fitime të mëdha ashtu edhe një fuqi kredituese në vend për bizne-set vendase.

10 Bankat më të mëdha në botë për nga kapaciteti:

Për të kuptuar rritjen ekono-mike të Kinës duhet të kuptosh sistemin e shëndoshë bankar. Kina ka kryer suksese të konsi-derushme në ristrukturimin e sektorit bankar. Hapi i parë për Kinën ka qenë në rikapitalizi-min dhe ristrukturimin e katër bankave publike. Pas depoziti-mit të shumave të mëdha në miliarda $ në kredi të këqija, Kina më tej injekton një shumë të madhe të rezervave të hua-ja për të rritur kapitalin në bankat publike. Në fund të vi-tit 2003 në BNK dhe BK marrin një injektim prej 22.5 miliard $ kapital. Në prill 2005 BKIK merr njё injektim prej 15 miliard $ kapital.Hapi i dytё pas balancimit të vlerës të kapitalit ishtë të ftojë investitor strategjik.Hapi i tretë ka qenë të bëhet

në më rënditurat publikisht. Qeveria kineze besonte se is-hte më efektive që këto banka tё menaxhoheshin nga disa menaxhues me qëllim për të inkuaruar trancparence dhe rritjen e efiçencёs të tyre. Ironi-kisht kur bankat publike kine-ze janë në rritje nga viti në vit bankat e tjera komarciale po vuajnë nga humbjet e mëdha dhe mbërthimi i krizave.

2. Banka Nordike e Investi-meve (BNI)3

Banka Nordike e Investimeve (BNI) është themeluar në vitin 1975 nga 5 shtetet nordike: Suedia, Norvegjia, Danimarka, Islanda dhe Finlanda. Në vitin 2005 këtij grupi i bashkangji-ten edhe tre shtete të tjera Es-tonia, Latvia dhe Lituania. Idea e krijimit ka qenë krijimin e një institucioni i cili mund të rrisë dhe integrojë ekonomitë Nor-dike ku në atë kohë kanë qenë të ndara nga mbirregullacione të tregut të kapitalit dhe duhej aprovim nga autoritet për të kryer transaksione jashtё ku-firit shtetëror. Ekonomitë Nor-dike vuanin nga krizat e pe-trolit dhe ka qenë përceptim i përgjithshëm se shtetet mund të përfitonin më shumë me një institucion me një kredit më të fuqishëm me të cilin mund të kishin akses në tregun e kapi-talit ndërkombëtar më lirë. Sot mënyra e manovrimit të BNI’së ka ndryshuar që kur u

Bankat shuma (miliard $)

1 Banka komerciale & industriale e Kinёs 277.51

2 Banka e Amerikёs 195.93

3 HSBC Bank 176.79

4 Banka e ndёrtimit Kineze 165.23

5 Banka Kineze 165.09

6 JPMorgan Chase 159.62

7 Citygroup 140.7

8 Wells Fargo 112.37

9 Banco Santander 109.86

10 Mitsubishi UFJ Financial 105.41

burimi: Bloomberg Note: As of January 31,2008

26 stylus magazine

EDUKIMI FIZIK DHE SHOQËRIA

Abstrakt

Punimi, edukimi fizik dhe sho-qëria është mbëshetur dhe frymëzuar në bazë të përvojёs disa vjeçare si lojtar, tranjer,

pedagog dhe njohёs i çёshtjeve të edu-kimit fizik. Në kёtë punim jemi përqën-druar në trajtimin e një problemi mad-hor që është shoqërimi i të rinjёve gjatë orёs të edukimit fizik. Edukimi fizik është mjeti kryesor po ashtu i rëndësishёm në zhvillimin dhe përparimin e të rinjёve që merren me veprimtarinë e edukimit fizik si dhe në mirëqenien e shoqërisë në degën e edukimit fizik. Njëherësh, ky punim i referohet emancipimit të njo-hurive të reja lëvizore dhe të arsimit fizik të të rinjёve në proçeset shoqërore.

HyrjeBotëkuptimi se edukimi fizik është pjesë e një shoqërie është një pasqyrë reale dhe e rëndësishme në zhvillimin e të rinjëve. Është mjaft e rëndësishme dhe domethënese se shoqëria dhe edukimi fizik janë të ndërlidhur njëra më tjetrёn apo mund të themi se shpirtërisht janë të lidhura. E gjithë kjo lidhet me faktin

se gjithnjë të rinjtë janë nën shoqëri-min e bashkëmoshatarёve në kryerjen e veprimatarive të edukimit fizik. Ash-tu edhe në shoqërimin e pedagovëve (mësueseve), tranjerëve, specialistëve e kineziologёve sportivë gjatë një ak-tiviteti të caktuar trupor. Zhvillimi i të rinjёve është në masë të madhe i varur nga edukimi fizik ashtu edhe gjendja shёndetësore e tyre. Edukimi fizik është pjesë e pandarë e shkencave shoqërore qё le tё kuptojmё rëndësinë e shoqërisë në edukimin fizik. Në suazat e zhvillimit të shoqërisë nё nivel të tillë ka arritur të zhvillohen edhe proçeset e metodolo-gjisë së punës në edukimin fizik. Dihet mjaft mirë se pa ndikim të shoqërisë nuk mund të ecё e pёrparojë as njerëzi-mi sepse është e ditur se edukimi fizik tek njerëzit është një nga proçeset krye-sore të zhvillimit të tij. Edukimi fizik te njerëzit është i rëndësishëm edhe në aktivitete e proçese të tjera të zhvillimit të njeriut. Mirëpo primare e të gjithëve është se pa shoqërorizimin e dikujt nuk mund të jetë e mundur të bashkëvepro-jë për jetën e tij të përditëshme e të ak-tiviteteve të edukimit fizik.

Artan KRYEZIU Pedagog i edukimit fizik dhe Mr. Sc. në proçes.Shkolla

e arsimit të mesumë të ulët “Pjetër Bogdani”Prishtinë / Kosovë

stylus magazine 27

EDUKIMI FIZIK DHE SHOQËRIA

Roli dhe rëndësiaNëse e shohim se shoqëria ka ecje të mbarë, gjatë këtij shekulli ekzisto-jnë mënyra të mëdha të përparimit të edukimit fizik dhe shëndetit të njeriut. Mirëpo niveli i edukimit fizik në shoqëri është mjaft i rëndësishëm dhe i pa tje-tëresushëm në zhvillimin e përparimin e njeriut. Shoqëria në edukimin fizik ka rёndёsi sepse gjithnjё njeriu ka nevojë të jetë në shoqërim më dikё, me qëllim që të arrijё objektivat e tij të edukimit fizik. Megjithatë dihet mjaft mirë së rën-dësia e edukimit fizik në shoqëri është një nga elementet prioritare të zhvillimi të njeriut. Puna pedagogjike dhe bas-hkëpunimi ndërmjet dy ose më shumë personave ndërlidhet me punë në edu-kimin fizik në përgjithësi dhe shoqërinë në veçanti. Po qe së nxënësit apo të rinjtë, marrin njohuri konceptive qё në moshë më të re, ata domosdo do të jetë të mirë dhe të rëndësishëm në prefek-sionimin e elementeve të edukimit fizik. Roli i shoqërisë në edukimin fizik është i rëndësishёm, si për nga zhvillimi ashtu dhe nga përparimi e ndikimi i kësaj lë-mije në shoqëri. Shoqëria në edukimin

fizik ka rol të madh në shumë aspekte. Ndërkohë ne do të cekim, vetëm ato veprime apo aktivitite të rëndësisë së veçantë, sepse është njohur dhe ditur për rolin dhe rëndësiё e edukimit fizik në shoqëri, e cili është një proçes i pa tjetëresushëm në veprimet e atyre që mirren me edukimin fizik.

Shoqëria midis shokëveMarrdhënia apo shoqëria ndërmjet shokëve në veprimtaritë e edukimit fizik është i pamohueshёm dhe mjaft i rën-dësishëm. Shoqëria ndërmjet shokëve në orën e edukimit fizik është i rëndësisë së veçantё për arsye se gjithnjё nxënë-sit apo bashkëlojtarёt duhet të kenë ve-prime të kordinuara dhe harmonizuara për veprime lëvizore të edukimit fizik. Vlera më e vlefshme është që nxënësit apo sportistët të kenë bashkëveprime të mira e të sinqerta, e të cilat janë për qëllim të domostrimit të elementёve lëvizorё si dhe veprimeve teknike të një aksioni për një sport të caktuar. Me-gjithatë nxënësit gjithëherë duhet t`i prijnë veprimeve të caktuara të tyre për një lëvizore të caktuar. Sepse

Isni BOJAJPedagog i edukimit fizik dhe Mr. Sc. në proces. Shkolla e arsimit të mesumë të

ulët “Motra Qiriazi”Klinë / Kosovë

28 stylus magazine

Shoqëria ndërmjet shokëveMarrdhënia apo shoqëria ndërmjet shokëve në veprimtaritë e edukimit fizik është i pamohueshёm dhe mjaft i rëndësishëm. Sho-qëria ndërmjet shokëve në orën e edukimit fizik është i rëndësisë së veçantё për arsye se gjithnjё nxënësit apo bashkëlojtarёt duhet të kenë vepri-me të kordinuara dhe harmonizuara për veprime lëvizore të edukimit fizik. Vlera më e vlefshme ës-htë që nxënësit apo sportistët të kenë bashkëve-prime të mira e të sinqerta, e të cilat janë për që-llim të domostrimit të elementёve lëvizorё si dhe veprimeve teknike të një aksioni për një sport të caktuar. Megjithatë nxënësit gjithëherë duhet t`i prijnë veprimeve të caktuara të tyre për një lë-vizore të caktuar. Sepse është e ditur mjaft mirë së mësimi i lëvizjeve do të bëhet në kohën e në vendin e duhur në bashkëpunimin më shokët e klasës apo të ekipit. Veprimet e caktuar, e të rën-dësisë më të veçantë duhet të paramendohën shumë më herë nga nxënësit dhe ata që mirrën me edukimin fizik. Gjithësesi shoqëria ndërmjet shokëve apo nxënësve është i rëndësishëm, gjithnjё të rinjtё mendojnё se vetëm unë duhet të shënoj pikë, e cila e dëmton shumë edukimin fizik apo edhe veprimtarinё e aktiviteteve tru-pore sepse çdo herë duhet të punohet e të bas-hkëpunohet me punë ndërmjet dy e më shumë palëve (vetave) me qëllim që të arrihen rezultate maksimale në frymë kolektive.

Pedagogu dhe nxënësit

Nëse flasim për pedagogët (mësuesit) e eduki-mit fizik dhe nxënësin duhet të pasur kujdes për arsye sepse bashkëpunimi po ashtu shoqëria ndërmjet këtyre dy palëve (vetave) është mjaf-të e rëndësishmë përgjatë orës së Edukimit fizik. Pedagogu (mësuesi) i edukimit fizik duhet të dijë për të kuptuar nxënësin në menyrë shumë-dimensionale e selektive. Sepse është e ditur mjaftë mirë se pa angazhimin e mirëfillët të pe-dagogut, as nxënësit nuk mund që të zhvillohen e përparohetë në menyrë konstaneta dhe gra-duale. Për të nxjerrë në pahë aftësit e tyre lëvizo-re nxënësit duhet të jenë të ndihmuar e të kenë shkembime të ndëresjellët edhe më pedagogun (mësuesin) e edukimit fizik. Ky i fundit gjithë herë

duhet të jetë një nga promotorët kryesor të zhvi-llimi të nxënësve për nga aspekti i ofrimit të ndi-hmës si dhe oferimin e njohurive të reja lëvizore. Mirëpo me përkushtimin e nxënësve do të vjen edhe deri tek mirëkuptimi i ndëresjellët dhe bas-hkëpunimi në të gjitha drejtimi, ndërmjet peda-gogut (mësuesit) të edukimit fizik dhe nxënësve. Si shembull pedagoget (mësuesit) e edukimit fizik duhet të dijë se si të veprojën, e të sillën me nxënësit gjatë orëve lëndës së edukimit fizik.

Në vend të përfundimitMbështetja profesional e punimit është

stylus magazine 29

përqendruar në trajtimin e problemit të edukimit fizik në shoqëri. Duke pasurë për bazë se fenome-ni shumë i rëndësishmë në edukimin fizik është edhe shoqëria, e cila ka të bejë me zhvillimin dhe përparimi e të rinjëve për ndonj sportë të caktuar kemi marren për trajtimi ketë problematikë sa të rëndësishmë po aq edhe me vlera në emancipi-mi e të rinjëve në edukimin fizik. Megjithatë më ketë punim sado pak modestë, besojëm se do të t`i ndihmojmë pedagogëve të edukimit fizik në avancimini e modifikimin e proceseve shoqërore të edukimit fizik. Si dhe në informimin e opinio-nit më njohuri të reja profesionale të edukimit fizik në bashkëveprime me të gjitha elementet të rëndësishmë në zhvillimin e njerëzimi në ketë rastë siq është shoqërorë.

Literatura:- Bompa,T.,PERIODIZATION (Theory and methodology of trening). Human Kinetics, 2006. - Carron, A., Social psychology of sport, Ontario: Mouvement Publications, 1981. - Dida, A., Fillet e sociologjisë, UP-F. Edukimit-Prishtinë, 1989. - Dragić, M., “Sociometrija u košarci”, Socijalna misao, nr. 15/2, str. 161-174. 2008. - Malacko, J., “Metodologija koneziolosko antro-poloskih istrazivanja,” UP-F. Fizicku kultura-Pris-htina str. 43, 1997. - Marcuse, H, Njeriu Njëdi-mensional, Tiranë, 2006, faqe 26. - Musai, B, Si të shkruajmë një punim kërkimor, CDE-Tiranë, 2004. - Mislej M., “Razlike v nekate-rih psiho-socialnih razsežnostih in značilnostih procesa treniranja med mladimi košarkarji in košarkaricam”i(Diplomsko delo). U.Ljubljani - F. Šport, 2007.- Gjata, F, Sociologjia e sportit, AESF “Vojo Kushi”- Tiranё, 1998. - Stakić,Đ., “Sociološki aspekti fizičkih aktivnosti”, Begorad str. 98, 2010. - Shamiq, M., Si shkruhet vepra shkencore, Sara-

jevo botimi i dytë nga Logos-Shkup, 2009. - Pajaziti, A., Prerje nga sociologjia e sportit, Insti-tuti i Sociologjisë-Tiranë, 2008. - Rashiti,, Sociologjia e sportit (Dispencë), UP-F. Kulturës Fizike-Prishtinë, 2001. - Žugić Z., Sociologija sporta, F. za fizičku kulturu-Sveučilišta u Zagrebu, 2000.

30 stylus magazine

Raimonda Moisiu duke intervistuar Z.Joe DioGuardin.

Joe DioGuardi: Ju tregoj lidhjen time me Shqipërinë!

Intervistë ekskluzive me ish-Kongresmenin amerikano-shqiptar, Joe DioGuardi.

Rajmonda Moisiu - Gazetare (SHBA)

stylus magazine 31

Nga Bronx New York, Bise-doi Raimonda MoisiuMbiemri i tij, DIOGUARDI- ës-htë një mesazh shpirtëror,”Zoti shikon”. Shqiptaro-amerikanët po i japin mbështetjen sepse ai jo vetëm është shqiptar në ori-gjinë, por ai ka bërë e punuar aq shumë për çështjen shqipta-re, për shqiptarët e Shqipërisë, Maqedonisë e Malit të zi, duke ndërgjegjësuar e sensibilizuar politikën e jashtme amerika-ne dhe komunitetin ndërkom-bëtar dhe me forcën e intelig-jencës e shpirtin shqiptar, duke i bindur të gjithë skeptikët që ishin pro-serbë. DIOGUARDI si

Kongresmen dhe me shpresë si SENATOR, vjen në politikën mo-derne amerikane me objektiva dhe arritje të suksesshme ndaj çështjes kombëtare shqiptare, duke vënë në shërbim të saj lid-hjet e tij miqësore me senatorë e republikanë për të sensibilizuar çështjen shqiptare në tërësi e të Kosovës në veçanti, në një kohë shumë të vështirë kur askërkush nuk e dinte se ekzistonte fjala apo vendi KOSOVË! Së bashku me mbështetjen dhe përkrahjen morale të bashkëshortes së tij, zonjës Shirley Cloyes, ata kanë qenë dhe vazhdojnë të jenë luftëtarë të vendosur të çësht-

jes shqiptare në të gjitha trojet etnike duke e ndërkombëtari-zuar atë. Të dy së bashku me shqiptaro-amerikanët, puno-jnë dhe ecin në Ligën Qytetare Shqiptaro-amerikane, në shër-bim të çështjes shqiptare. Unë qershorin e kaluar pata fatin ta takoja Joe DioGuardin dhe bashkëshorten e tij, në dhomën mondane të Kongresit Ame-rikan, disa shekullore, dhe ish-te një takim mbresëlënës sepse aty ne biseduam shqip. Kjo më bëri krenare që në Kongresin amerikan flitej edhe shqip. Edhe një fakt tjetër i freskët. Nuk ishte rastësi që në të njëjtën kohë që

32 stylus magazine

unë po intervistoja z. DioGuar-din në tubimin me shqiptaro-amerikanët e New York-ut, në hollin e Giovani’s Restorant me pronar shqiptarin patriot Geor-ge Dedvukaj, - Kara DioGuardi dhe Regis Philbi gjatë shfaqjes në CBS, deklaruan lidhje gjaku dhe origjinën e tyre shqiptare. Të dy arbëreshë dhe ishin shumë krenarë, tregonin për miqtë e tyre shqiptarë në Amerikë. Të dy - atë & bijë, tregonin në të njëjtën kohë origjinën e krenarinë e tyre shqiptare.

Dëshiroja të dija diçka nga fëmijëria dhe rrënjët e ori-gjinës tuajHistoria e familjes sime fillon në 1929, kur një çunak i varfër mbërriti në Ellis Island të New York-ut, nga fshati Greci i Ita-lisë. Disa gjenerata më parë, të parët e tij, kishin zbritur nga Alpet e Shqipërisë, në Itali, të përndjekur nga sulmet oto-mane turke. Aty në Italinë ju-gore, akoma edhe sot, në fsha-tra si Greci, flasin shqip, po aq mirë sa flasin edhe italisht, ata morën një mbiemër të ri, Dio-Guardi. Aty ata përpiqeshin të siguronin jetesën nga një tokë shterpë, derisa babai im, tre motrat e tij, dhe nëna e tyre, gjyshja, menduan që shpresa më e mirë për ta ishte toka që shkëlqente përtej Atlantikut,-Amerika. Ai çunaku i varfër që përmenda më lart, ishte babai im, Giueseppe DioGuardi. Nuk

ishte më shumë se 15 vjet. Kishte me vete vetëm një dëf-tesë shkollore që kishte bërë 5 klasë në fshatin e tij të varfër arbëresh, dhe nuk dinte asnjë fjalë anglisht. Si mashkulli i ve-tëm i familjes, ai kishte barrën kryesore për të vënë bukë në tavolinë. Me të mbërritur në Amerikë ai do të endej në rru-gët e Harlemit, New York, duke kërkuar punë. Sot është fare ko-llaj, për një 15 vjeçar, në rrugët e këtij qyteti të madh të bëhet pre e një jete të shëmtuar, të vjedhë, prostitucion apo dro-gë. Ndërsa më 1929, për një emigrant të ri në moshë, me një karakter të fortë, shpresë, këmbëngulje e besim, ishte e vetmja zgjedhje; punë shumë e të ndershme. Ishte koha kur GREAT DEPRESSION filloi. Eko-nomia ishte tejet e rrënuar. Por babai im mbijetoi. Ai bën-te punë si pastrues, hamall, dhe çdo lloj pune si shërbëtor nëpër rrugët e New Yorkut, ky emigrant i varfër kurseu diçka nga fitimet. Kur të ardhurat e tij u shtuan, babai shiste pe-rime në një tavolinë të vogël, në Harlem, duke qëndruar më këmbë nga mëngjesi deri në darkë. Përparoi, biles edhe pse ishte Depression Era, sepse ai punoi shumë, dhe klientët e tij kishin besim te ai. Më vonë hapi një dyqan ushqimesh në lagjen Tremont, Bronx. Nuk i mori shumë kohë aty, ra në dashuri me të bukurën Grace

Paparella, prindërit e së cilës ishin emigrantë italianë dhe motrat e saj jetonin në pjesën lindore të Manhatten-it. Prin-dërit e mi u martuan, dhe më 1940 linda unë, i pari nga tre fëmijët e tyre.

Cilat fenomene ndikuan më së shumti në shkollimin tuaj?Që fëmijë më duheshe të bëja atë ç’ka kishte bërë babai im më herët, -punoja në dyqan. Isha 11 vjeç kur unë fillova punë në biznesin e pastrimit të kateve të ndërtesave të mëd-ha. Kur mësova rrugët e lagjes e të qytetit, ku u linda dhe u rri-ta, punova edhe si shpërndarës picash. Kur fillova të lexoja fi-llova punë në një magazinë. Kur mësova të numëroja, e gjeta veten arkëtar. Të punua-rit që në fëmijëri, më edukuan e maturuan mua ato vlera që prindërit e mi besonin; Punë, respekt për Zotin e familjen, nevojën për të vënë diçka mënjanë për të ardhmen, dhe aftësinë për të përballuar sfi-dat e reja dhe arritjeve të suk-sesshme në jetë. Qoftë edhe njëherë të vetme, unë nuk i kam nënvleftësuar ata me të cilët u rrita, në të mirë e të keq, në rrugët e New Yorkut. Kurrë nuk kam ndaluar respektin dhe admirimin për prindërit e mi, për atë shembull të mreku-llueshëm, mbresëlënës që ata përtëritën te unë, në ato ko-hëra të vështira. Dhe ajo

stylus magazine 33

ç’ka ata prisnin nga unë u arrit. Unë bëra më të mirën. Mësoja shumë dhe dola me rezulta-te të shkëlqyera. Mësoja dhe punoja në të njëjtën kohë. Shumë herë para se të shkoja në shkollë, në Fordham Prep, në orët e lira, para se të ngry-sej, do të shkoja me babain në Bronx Terminal market, pranë stadiumit, Yankee, për të ngarkuar karrocat me ushqime dhe arkat me prodhime.. Në vitin 1957 lëvizëm familjarisht në distriktin e Westchester-it. Për orë të tëra, mbrëmjeve dhe fundjavave, punoja në tavoli-nat e Elmwood Country Club dhe Abe Levine’s Larchmont, por në të njëjtën kohë ndiqja studimet në kolegj. Mbarova Universitetin e Fordham, që më dha mundësinë e një in-ternshipi me Arthur Andersen & CO. Në vitin 1962, iu bas-hkova firmës dhe tre vjet me vonë u diplomova me Certi-fied Public Açount, ekonomist. Përveçse përfshirjes sime në profesionin tim si një ekspert në fushën e ekonomisë, unë u përfshiva në të gjitha ak-tivitetet bamirëse, sociale, e qytetare të komunitetit. Këto përpjekje më krijuan hapësirë të gjerë të kontakteve me miq jashtë kufijve të New Yorkut dhe Westchester County.

Kur keni kandiduar për herën e parë si Kongresmen? Si iu lindi ideja?

Përsa i përket fushës së poli-tikës unë kisha pak eksperien-cë dhe sigurisht nuk isha po-litikan i asnjë lloji. Kisha fituar vetëm njëherë në zgjedhjet lokale në New Rochelle. Unë kisha vetëm eksperiencën si një partner për 22 vjet, në bo-tën e politikave fillestare eko-nomike. Kështu që më 1984, unë bëra diçka, që shumicën e miqve e të afërmve të mi, i habiti, ndërsa disa syleshë të tjerë, duke rrëmuar thellë në rrënjët e origjinës sime si djali i emigrantëve italo-shqiptar,

(arbëreshë), u treguan skep-tikë dhe me quajtën edhe naiv. Gjithsesi unë kisha miq, njihja njerëzit nëpërmjet punës time, nëpërmjet aktiviteteve të ko-munitetit; Vendosa të hidhja kandidaturën për në Kongres kundrejt një kundërshtari të pathyeshëm. Por unë gjeta for-cën brenda klasës së njerëzve të thjeshtë të punës në dis-triktin tim, -disa të cilët me krenari e besim shpreheshin se “Xho, kamerieri”, do të shkonte në Washington , dhe “do ndes-hej sy për sy me ta”. Shumica e

34 stylus magazine

tyre vendosën shenjë ”X”, pranë emrit tim, dhe unë në janar të vitit 1985 isha anëtari i Kongresit. Kur unë arrita në ndërtesën e Kongresit, Capitol One, e vetmja gjë që unë dija, ishte se anëtarë të rinj si puna ime, të rrinin ulur, dhe të flis-nin kur t’iu kërkohej. Por unë nuk mund të qëndroja i hes-htur. Votuesit e Westchesterit prisnin nga unë. Theva hesht-jen. U çova, kthjellova zërin. “Dëgjoni, unë ndoshta jam i ri këtu, por jam ekspert, me CPA (Certified Public Açounting)- dhe më duhet tu them se de-ficiti real është më i madh nga sa ju e mendoni. Partia tjetër i bën këto lojëra gjithmonë, por ne republikanët duhet të mbajmë qëndrim, për të vër-tetën në qeveri, të vërtetën për buxhetin dhe sistemin fiskal. Në rast se nuk e bëjmë këtë, çfarë do të ndodhë në

këtë vend të madh? Një se-nator republikan i nderuar e i respektuar më këshilloi, se tashmë je në Washington, dhe është mirë që mos përmen-dim të tilla probleme. Unë nuk u binda, por vazhdova punën time, besimin e votuesve të mi.

Ju dhe bashkëshortja Tuaj, Zonja, Shirley Cloyes drejto-ni Ligën Qytetare shqiptaro –amerikane. Diçka rreth që-llimit dhe aktivitetit të saj?Liga Qytetare shqiptaro-ame-rikane u themelua në janar të vitit 1989, për të shpre-hur shqetësimet, të drejtën e identitetit kombëtar të 400 mijë shqiptaro amerikanëve dhe shtatë milionë shqip-tarëve që jetojnë përkrah njëri – tjetrit, në vendet e origjinës ballkanike,- në Shqipëri, Koso-vë, Maqedonia perëndimore,

pjesa jugore e Malit të zi, pje-sa jugore e Serbisë, Presheva, dhe Greqia veriore, Çamëria. Si një anëtar i Dhomës së Për-faqësuesve nga 1985 deri më 1989, si një udhëheqës i Li-gës Qytetare shqiptaro-ame-rikane, unë vazhdimisht kam dhënë alarmin për Sllobodan Milosheviçin, për trajtimin mi-zor e brutal të popullit shqip-tar të Kosovës, dhe të pjesëve të Ballkanit në influencën e tij. Kështu unë dhe Shirley, iniciuam seanca dëgjimore, dëshmi dhe prova rrëqethë-se në Kongresin amerikan, denoncuam kushtet e këqija ekonomike dhe politike, në të cilat jetonin shqiptarët e Ko-sovës, nëpërmjet rezolutave të shumta. Në mbështetje të ftesës sonë, shumë anëtarë të Kongresit vazhduan me faktin, duke dërguar misione në trojet shqiptare, me qëllim për të informuar, qeverinë amerikane dhe komunitetin ndërkombëtar rreth bruta-litetit të tmerrshëm që Sllo-bodan Milosheviç ushtronte ndaj shqiptarëve të Kosovës, gjatë dhjetëvjeçarit të okupi-mit, duke kulmuar me luftën e gjenocidit të 1998 – ‘99, dhe represionin e shqiptarëve të Malit të zi. Gjatë udhëtimeve të mia të shumta, në Kosovë, Maqedoni, dhe Shqipëri, unë drejtoja delegacionet e kon-gresmenëve të ndryshëm, të aktivistëve për të drejtat e

stylus magazine 35

njeriut, dhe gazetarëve për të parë nga afër dhe dhënë një ekspoze të kushteve të frik-shme, tmerruese të dhimbsh-me, që shqiptarët ishin të de-tyruar të jetonin për dekada të tëra, 50 vjet, nën regjimin komunist, dhe nën regjimin sllav dhe kriminel të Sllobo-dan Milosheviçit, duke kërkuar me forcë rrëzimin e pushtetit, makinës vrasëse të tij, çuarjen e tij në Hagë, shpalljen e Pa-varësisë së Kosovës. Emri im tmerronte Milosheviçin. Sa në Gjykatën e Hagës, nga gjithçka që tha, dhe emrat që përmen-di i shqiptonte gabim, ndërsa emrin tim e shqiptoi në mën-yrë perfekte, dhe më një ton të ashpër. Në seancën dëgjimore që përmenda pak më lart unë mora mbështetjen e senatorit izraelit në origjinë si një shpër-blim, mirënjohje, shlyerje të borxhit, që populli shqiptar i pat ndihmuar, fshehur e shpë-tuar ata, gjatë luftës së dytë botërore.

Tashmë është e qartë që Ju keni hedhur kandidaturën për Senator i shtetit të New Yorku-t, kundrejt asaj të de-mokratit Kirsten Gillibrand. Pse shqiptaro-amerikanët duhet të votojnë për Dio-Guardin? Çfarë do të bëni ju për ta, kur ju të jeni një fitues –senator?Kur i thashë bashkëshortes

sime, Shirley, se do të hedh kandidaturën për Senator, ajo më pa në sy dhe duke buzëqeshur më aprovoi men-dimin dhe më dha e vazhdon të më japë, mbështetjen e saj morale, fizike e materiale. Të dy kishim të njëjtin mendim për të kërkuar mbështetjen e fuqishme të shqiptaro-ame-rikanëve. Arsyet pse shqiptaro-amerikanët duhet të votojnë Dioguardin janë të shumta në numër. Kandidatura ime për Senatin amerikan, është mun-dësia për të vazhduar rrugën tonë në mbështetje të çësht-jes shqiptare dhe për të çuar në Kongresin amerikan , një zë të fuqishëm dhe përfaqësues të tyre. Ne nuk kemi mbaruar akoma. Unë dhe shqiptaro-amerikanët kemi shumë punë për të bërë. Nuk mund ta lemë në mes, atë që nisëm vite më parë, nuk mund të harrojmë ata që ishin pro-serbë, dhe i quanin rebelë e terroristë, shqiptarët e Kosovës. 15 vjet të shkuara ne i bindëm ata të ndryshonin opinion. Ne do të vazhdojmë të bëjmë his-torinë. Të gjithë kemi bërë aq shumë dhe do të bëjmë tani, për Preshevën e Mitrovi-cën, mbështetim Pavarësinë e Kosovës, dhe integrimin e shtetit të ri të saj. Mbështet-ja e shqiptaro- amerikanëve është shpresë për Amerikën dhe për vetë identitetin tonë

kombëtar. Arsye tjetër pse shqiptaro-amerikanët duhet të qëndrojnë përkrah meje, sepse ata po ballafaqohen me një ekonomi të pasigurt, humbje të vendit të punës, për të ndalur shpenzimet e pakon-trolluara, për të bërë transpa-rencën në Kongres drejt një ekonomie të qëndrueshme e fiskale, të hapim vende pune, të detyrojmë qeverinë të pu-nojë për ju, për të ardhmen tonë e të fëmijëve tanë. Një Amerikë e fortë ekonomikisht dhe politikisht nënkupton për të gjithë shqiptarët në trojet e tyre etnike. SHBA dhe Shqip-tarët kanë një miqësi të her-shme që me mbështetjen e Presidentit Woodrow Wilson, që iu dha atyre për Pavarë-sinë e Shqipërisë më 1912. Ne ia arritëm qëllimit të çështjes sonë kombëtare me shpalljen e Pavarësisë e Kosovës, me mbështetjen dhe ndihmën e SHBA-ës. Do të vazhdoj me të gjitha energjitë e mia, për të arritur objektivat që politika e jashtme amerikane ka ndaj të gjithë shqiptarëve në për-gjithësi dhe Kosovës në veçan-ti.

Çfarë mendimi keni për poli-tikën shqiptare dhe integri-min e Shqipërisë në Bashki-min Evropian?Shqipëria është në rrugën e saj të drejtë. Ajo është anëtare e

36 stylus magazine

NATO-s, dhe duhet të sillet me një pjekuri e kulturë politike, për te ecur akoma më përpara. Integri-min e saj, nuk duhet ta mendojmë si një shtet i vetëm, por si një komb i vetëm. Unë mendoj dhe shpresoj se kombi shqiptar do të integrohet më shpejt se fqinjët e saj në BE. Kështu që ne do të ecim të gjithë së bashku drejt rrugës së integri-mit evropian.

A do ta vizitoni Shqipërinë e Ko-sovën?Sigurisht, (përgjigjet në shqip). Janë rrënjët e mija.Ju Faleminderit dhe Suksese!

Bisedoi: Raimonda MoisiuGiovani’s Restorant,Bronx New York, 28 Mars 2010

http://www.ustudentor.com

stylus magazine 37

http://www.ustudentor.com

38 stylus magazine

Olympics Sport

or national identity games

“They see me like a hero and I really don’t want to disappoint them. I hope that I will be successful, I will give my best, I’m excited, I’m proud and it’s my honour”. Majlinda Kelmendi

“There is more to add regarding the Kosovar flag. In Kosovo the new flag has had mixed reception. Not everyone likes the “imported” flag and some Kosovars (despite the fact that they are creating a “new identity”) feel that they are all Al-banians. But does the flag really matters? What is crucial here is the recognition

of Kosovo from the entire International Community as a matter of fact”

Përparim Xhaferi (Shqipëri)kandidat Ph.D, Politikë dhe Marrëdhënie

Ndërkombëtare,Universiteti “La Trobe”Melbourne / Australia

stylus magazine 39

The London Olympics 2012 have just started. A lot of elite athletes from

around the world are com-peting for their own country pride. The Olympics are well known as a sporting event; however, there is another side that is evident – to use the event in order to promote na-tional identities. Elite athletes are used by nation states to build and transform their iden-tities. Seems that Olympics are a perfect place to show that winners belong to “us” and we are “the best”. The claim is that bet-ter results can be deciphered as more prestige for national states, however this can be ar-gued. During the Cold War in the Montreal Olympic Games in 1976, the Democratic Re-public of Germany (DDR) won more medals than Australia. It is not clear if DDR was more prestigious state than Australia or other countries at the time. How can we measure “the prestige” here? The DDR was a communist country with limi-ted human rights. However, this fact was interpreted by a lot of Austra-lians as a national humiliationi. In response to that in 1981 the Australian government ope-ned the Australian Institute of Sport (AIS). The AIS is today one of the best in the world and well known as a “medal factory” in swimming and

other sports. Australian iden-tity seems to have been “reco-vered” at the moment from the embarrassment of showing to the world that Australians are not strong and healthy. There is another side of the Australian story. Peo-ple can remember the pivo-tal moment during the 1994 Commonwealth Games where Cathy Freeman – an Austra-lian athlete with Aboriginal background – waved both the Aboriginal flag and Australian National flag after winning the 200-meter sprint. Some peo-ple described it as a controver-sial moment. But for Cathy, it was a personal win that made her indigenous people proud. Cathy was happy represen-ting Australia and her people and in years she became an Aboriginal and Australian idol.Cathy did not have choice to represent Aboriginal people. Aboriginals are not recognized as a nation-state by Australian government and the United Nations (UN).

It is a different story regarding Kosovo’s case even when Kosovo’s independence is still an unfinished business. Kosovo is an independent nation-state recognised by more than 80 countries inclu-ding Australia but not by the International Olympic Com-mittee (IOC) or the UN. The IOC has decided that Kosovo’s

elite athletes cannot compe-te in the London 2012 Olym-pics under Kosovo’s flag, nor as independent competitors. Kosovo’s athletes have been banned from competition for the simple reason that in the IOC’s eyes, Kosovo does not exist. Majlinda Kelmendi – one of Kosovo’s and the world top athletes – was offered one last option: to participate under the flag of Albania ii.

Majlinda is 21 years old and ranked fifth in the world in the under - 52kg class of Judo; win-ning a gold medal at the 2009 World Junior Championships in Paris but also in Rome in 2011. Majlinda holds an Alba-nian passport and she is happy to represent Albania but the irony here is the way in which institutions like UN or IOC can

40 stylus magazine

play with national identities. Why can elite athletes not repre-sent themselves independently? There is no shortage of countries hoping to have skilled athletes represent them at the Olympics. For example, Azerbaijan was quick to offer Majlinda a place in their team.The IOC decision irritated Kosovo’s government who described it as “unfair” and “di-sappointing”.Kosovo’s sports minister Memli Krasniqi stated that “Kosovo sport has been su-ffering from this isolation for 20 years and we have athletes who have been forced to leave in di-sillusion to compete for other countries”. Krasniqi found it “iro-nic” that during the Barcelona Olympics in 1992, the IOC accep-ted Yugoslavian team to partici-pate despite the fact that during that time Belgrade leadership was “under international sanc-tions for its participation in war crimes”. The IOC act is described

with a very significative word: “politics”iii.It will be very interesting to see Majlinda with both the Albanian and the Kosovar flag. The other option is for Majlinda to only hold the Albanian flag, as happe-ned during Eurovision with the Kosovar-Albanian singer Rona Nishliu that showed to be more than happy to compete under the Albanian flag. She represen-ted with dignity all Albanians and Kosovo is proud of that.There is more to add regarding the Kosovar flag. In Kosovo the new flag has had mixed recep-tion. Not everyone likes the “im-ported” flag and some Kosovars (despite the fact that they are creating a “new identity”) feel that they are all Albanians. But does the flag really matters? What is crucial here is the recog-nition of Kosovo from the entire International Community as a matter of fact.

What also matters is the fact that Majlinda is a talented athlete

and she will do well for herself and all Albanians wherever they are, regardless if the colour of the flag is red or blue. There is no importance whether she wins a medal or not. She already won the heart of the Albanian people, wherever they are. Majlinda is very young for that kind of sport and hopefully we are going to see her in the future for a long time. Indeed, Majlinda will show along with her passion, the spirit of fight, determination and the intelligence that every Albanian holds. On the other hand, the assumption is that the IOC and the five Olympic rings will unite and not create more discontent for people who very recently su-ffered a genocide and repression under the nose of the civilized Europe.

Sourcesi- Evans Richard, Disasters that Changed Australia, Victory Books: Melbourne, 2009, p, 159.

ii- London 2012: Judoka’s Koso-vo Olympic bid turned down, 25 May 2012, BBC News, World Olym-pic Dreams, available from, http://www.bbc.co.uk/spor t/0/olym-pics/18205297

iii- Eades, David, Politics bears down on 2012 hopeful MajlindaKelmen-di, BBC News, 21 July 2011, availa-ble from, http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/olympic_games/world_olympic_dreams/9539292.stm

Majlinda Kelmendi

Rona Nishliu

POEZI

stylus magazine 41

POEZI

Emigranti

Ti ike shumё largAshtu si qindra, mijera tё tjerё

Nё kёrkim tё lumturisёSe jeta ka vlerё

Nuk ka rёndёsi ku shkoveNё lindje apo perёndim

Ajo qё kurrё ti nuk harrove ёshtё malli pёr Shqipёrinё

Ёndёrrat tu realizuanJeton si gjithё tё tjerёNjerёzia tё nderonPor zemra jote ther.

Po pёrse valle ti ankohesh?A e gjete lumturinё?

çfarё ёshtё ajo qё tё mundon dhe shpirtin ta lёndon?

Ti gjithmonё mendon Tё kthehesh njёherё

Ndoshta pёr pushimeNdoshta pёr ngaherё

Nё çdo vend tё shkoshKёdo qё tё takoshMёmёdheun tёnd

Nuk mund ta harrosh .

Pёrparim Xhaferi

42 stylus magazine

SHKODRA

Lumit Drin na e shikonShkodër fytyra joteHistoris sate shikoj

Helmi bjen n’dore plote

Je kalaja qëndresësNa je hero, na je trim

Shkodër, qytet nderuemUdhët tek ti le të vin

Ne je pasun me dhenaMe nëndhe edhe mbi dhe

Shkodër, me mallim për tyMe za që vjen prej zemre

Historit ty të skruejneN’emën tand lëvdime ka

Shkodër, qytet i jetësJe trim me vena vena.

Fahrettin Koyuncu (KOJUNXHU)(Autori i Lindur ne Izmir te Turqisë në një familje me tradi-

ta Shqiptare me prejardhje nga Lazarati , Mesues Lertersie ne

Denizli) fkoyuncu20@mynet.com

stylus magazine 43

44 stylus magazine

“Bisede me Un’in tim...”

Ja,me nje mendim filozofik,Ja,me nje trup robotik,

Endem e sillem verdalle,valle,mos kam nje hall?

Mendja me thote: ngrihu,eksploroje kete bote;

Trupi me thote: te lutem,shtrihu,se cdo gje eshte e kot.

E cilin ta ndegjoj une i mjeri ,mendjen apo trupin;njohjen apo kotesine,apo ndoshta,asnjeren!

Por nje gje di;Une kerkoj njemendsi .Njemendesine po thua?Po,po...ate une e dua.

Por c’ke keshtu o i mjere,duket se te mori koka ere .Misterin e botes ta gjesh ,

thesarin e kohes ta rrembesh?

Jo mor jo,as mister e as thesar,me duket e thashe me pare:

Njemendesi kerkoj,me te verteten te rroj.

Por c’qenka e verteta per ty,bota e njerezit s’te bien ne sy?

Pa te lutem,m’u rrefe,me thuaj se c’ke ...

O njeri ,kerkoj te di:te di se nga erdha,

te di se ku jam,te di se ku...ku do vete .

Po,keto po i kerkoj.Ka njeri per to te me tregoje?

Sy me sy mos u shikoni ,pa ju lutem,me tregoni .

Heshtje ...mendim,pergjigjuni pa ngurrim.Keto i deshiron uni im,qe te gezohet shpirti im.

Eh pra,pergjigjje s’morae u ndala te kundroja;

nje shenje vetem kerkoja,me nuk mendoja...

Befas,nga pema nje flete me ra,pa me besoni ,dicka me tha:

“Nje dite lulezova,pastaj u gjelberova,

e me pastaj...ja,ne prehrin tend u tjetersova”

Prit,prit pak,o gjeth i bukur,une c’te bej se kam humbur?

Me jep nje keshille,e ndoshta behem i lumtur.

“Shko o njeri ne buze te detit dhe shiko henen ,diellin ,

qiellin dhe kaltersine e detit;kjo eshte cka te mbeti”

Jo,jo; nuk tha te hidheshaqe ne breg te vdisja.

Por,te ndjeja qetesine,se kjo ta jep lumtrurine.

E pra,misterin a e gjeta?Edhe sikur ta gjeja,s’ta tregoj.Po me kuptove drejt e drejt,

shko dhe kerkoje vete .

Fatos KRYEZIUfatos_kryeziu@hotmail .com

stylus magazine 45

Lotoj …

Lotoj …Nga malli për ty atdhe

Lotoj…Për gjendjen që ti je

Lotoj…Të varfërin që bukë s’ka

Lotoj…Jetimin që nënë kurrë s’tha

Lotoj…Nënën që djalin pret

Lotoj…Zemrën që e thërret

Lotoj…Sytë që kurrë s’kanë parë

Lotoj…Lotët që kurrë s’janë tharë

Gentjan Lami (Shqipëri)dega Inxh Kompjuteri ,

Universiteti IYTEIzmir / Turqi

46 stylus magazine

stylus magazine 47

48 stylus magazine

ALEANCA ELITARE STUDENTORE SHQIPTARE

stylus magazine 49

ALEANCA ELITARE STUDENTORE SHQIPTARE

https://www.facebook.com/aleanca.studentore.shqiptare

Klikoni lidhjen e mëposhtme:

50 stylus magazine

stylus magazine 51

Kryeredaktor:Leonard SeferiKordinator & Dizenjues i revistës:Ardit IsakuEditor:Ervin Shkulaku

Këshilltarët:Prof.Asoc.Dr. Eva Hyskaj Tafili (Drejtoreshë e institutit të studimeve evropiane, uni. i Tiranës)Sokol Brahaj (Marrëdhënie Ndërkombëtare - PhD)Elona Rusi Karacalarlı(Marrëdhënie Ndërkombëtare - PhD)

Në këtë numër punuan: Raimonda Moisiu, Arsim Sinani, Sokol Brahaj, Blerina Braho, Përparim Xhaferi, Artan Kryeziu, Isni Bojaj, Ervin Shkulaku, Fahrettin Koyuncu, Gentjan Lami, Fatos Kryeziu, Ergys Neziri, Ardit Isaku, Refik Nebiu Informacion:web: www.revistafjala.come-mail: info@revistafjala.comgsm: +90 541 493 01 61 +90 506 818 23 70 © Revista Fjala, 2012 Të gjitha të drejtat janë të rezervuaraISSN 9 000000-000000

Themeluesit Sokol Brahaj, Refik Nebiu, Shpëtim Hyda, Gëzim Dauti, Gentjan Lami, Leonard Seferi, Kozma

Çupi, Ardit Isaku, Ergys Neziri, Ervin Shkulaku

“Fjala“ është revistë mujore mbarkombëtare krijuese, kritikuese, frymëzuese, informative, ekonomike, politike, artistike, kulturore dhe shkencore

Revista “Fjala” u jep fjalën të gjithëve (studentë, akademikë, shkrimtarë, profesorë etj.) të shprehin mendimet e tyre në lidhje me çështje të caktuara. Krahas gjuhës shqi-pe do të publikohen artikuj edhe në gjuhë të ndryshme si anglisht, greqisht, turqisht, ser-bisht, italisht, rusisht me qëllim prezantimin e Shqipërisë dhe të shqiptarëve në sa më shumë gjuhë si dhe ndihmesë në thyerjen e tabuve të krijuara ndaj shqiptarëve nga po-puj të ndryshëm.Revista fjala mirëpret dhe publikon çfarëdo lloji artikulli, kritikues, frymëzues, udhërrefyes, poetik, artistik, shkencor, kulturor, patriotik që përmbush këto kushte:

1- Të mos ketë pëmbajtje rraciste!

2- Të mos përmbaje fjalor sharës, ofendues apo përçares!

3- Të mos nxisi perçarje fetare në të gjitha trevat shqiptare!

Revista “fjala” nuk mban asnjë përgjegjësi për asnjë shkrim. Përgjegjësia e artikujve ës-htë e shkrimtareve pasi mendojmë se në këtë mënyrë parandalojmë çencurën e artikujve.

Të dashur miq ju falenderojmë përzemërsis-ht në emër te redaksisë.

“Fjala” jonë me ju gjëmon me shumë!

Visit AlbaniansJala

Jonufri

Butrinti Prizren

Krujë

Tiranë

Thethi

Llogara (delta)

Presheva Tetovë

Jezercë

Valbona