rasathanesİ uzay teknolojileri -...

Uzay Uzay TeknolojileriTeknolojileri

ANKARA ANKARA NNVERSVERSTESTESRASATHANESRASATHANES

Uzay TeknolojileriUzay Teknolojileri

Uzay TeknolojileriUzay Teknolojileri

Uzay teknolijisi, Uzay teknolijisi, eeitli araitli aralarla uzaya larla uzaya kklmaslmasnn sasalayan, uzayda yaplayan, uzayda yaplan aralan arattrma rma sonusonularlarnn veya farklveya farkl uydu ve gezegenlerden uydu ve gezegenlerden elde edilen elde edilen rnek maddeleri Drnek maddeleri Dnyanyaya ya ulaulattran teknolojidir.ran teknolojidir.

UzayaUzaya ggnderilennderilen araaralaralara uzayuzay araaralarlar denirdenir. .

Uzay AraUzay Aralarlar Nelerdir?Nelerdir?

Bir gBir grev amacrev amac ile gile gnderilecek nderilecek araaralarlar uzaya yuzaya ykselten kselten roketler,roketler,

Uzay MekikleriUzay Mekikleri

SondalarSondalar

Yapay UydularYapay Uydular

Gezegenleri ve UydularGezegenleri ve Uydularn n zerlerine indirilen zerlerine indirilen eeitli araitli aralarlar

olarak olarak zetleyebiliriz.zetleyebiliriz.

Uzay AraUzay Aralarlarnnn Kullann Kullanm m AlanlarAlanlar

Uzay araUzay aralarlar farklfarkl amaamalarla kullanlarla kullanllr. r. Uzay araUzay aralarlarnn amaamalarlarna gna grere

Astronomi Astronomi alalmalarmalar iiin uzaya in uzaya ggnderilen insanlnderilen insanl veya insansveya insansz uzay z uzay araaralarlar

Savunma, iletiSavunma, iletiim ve yayim ve yayn amacn amac ile ile ggnderilen nderilen eeitli uydularitli uydular

Seyahat amacSeyahat amac ile kullanile kullanlan uzay aralan uzay aralarlar

olarak 3olarak 3e aye ayrabiliriz.rabiliriz.

RoketlerRoketler

Roketler, uRoketler, u kksmsm genellikle genellikle hava shava srtrtnmesini azaltacak nmesini azaltacak ekilde yapekilde yaplmlm, yak, yakt, motor t, motor ve ve egzosdanegzosdan oluoluan silindir an silindir eklinde kaplardeklinde kaplardr. r.

Roketler Roketler alalmalarmalar ssrasrasnda nda havaya gereksinim duymayan, havaya gereksinim duymayan, hareket yhareket ynnnnn ters yn ters ynnnde nde sscak gaz pcak gaz pskskrterek hareket rterek hareket eden cihazlardeden cihazlardr.r.

Roketler, bir uzay aracRoketler, bir uzay aracnn atmosferin atmosferin ddna tana tamak imak iin kullanin kullanllr. Buradan r. Buradan unu sunu syleyebiliriz ki, roketler yleyebiliriz ki, roketler atmosferin sadece iatmosferin sadece iinde iinde i ggrrrler. rler. Ancak bazAncak baz uydularda yuydularda yrrnge nge dedeiiimini saimini salayan kimyasal yaklayan kimyasal yakt t kullanan kkullanan kk roketlerde vardk roketlerde vardr. r.

Roket motorlarRoket motorlar ile jet motorlarile jet motorlararasarasnda bnda byyk farklar vardk farklar vardr. Jet r. Jet motorlarmotorlar yanyancc maddeyi beraberinde maddeyi beraberinde tatarken, yakrken, yakcc madde olan oksijen madde olan oksijen gazgaznn atmosferden saatmosferden salarlar. Halbuki larlar. Halbuki roketler (roketler (zellikle astronomi amazellikle astronomi amallolanlar) hem yanolanlar) hem yancc hem de yakhem de yakccmaddeyi beraberinde tamaddeyi beraberinde tarlar. Bu rlar. Bu nedenle bir jet motorunun uzayda nedenle bir jet motorunun uzayda alalmasmas mmmkmkn den deildir. ildir.

RoketlerRoketler

YYksek hksek hzlarzlarndan dolayndan dolay askeri askeri amaamalarla da kullanlarla da kullanllrlar. rlar. rnernein in karadan havaya, havadan havaya, karadan havaya, havadan havaya, denizden kara ve havaya atdenizden kara ve havaya atlan roketler lan roketler yapyaplmlmttr. Bir roket astronomik r. Bir roket astronomik amaamala kullanla kullanllyorsa yorsa tatayycc veya veya ffrlatrlatcc adadnn alalr. Askeri amar. Askeri amala la kullankullanllyorsa yani tayorsa yani tadd yyk tahrip k tahrip amaamall iseise ffzeze adadnn alalr. r.

Astronomik aAstronomik adan bakdan bakldldnda ise nda ise TITAN, ARIANE, SATURN gibi TITAN, ARIANE, SATURN gibi ffrlatrlatcclar ile karlar ile karlalamaktaymaktayz. Askeri z. Askeri ve astronomik roketler arasve astronomik roketler arasndaki en ndaki en belirgin fark bbelirgin fark byyklklkleri ve kanat kleri ve kanat yapyaplarlarddr. r.

RoketlerRoketler

RoketlerRoketler

Uzaya, fUzaya, frlayrlayp giden insanlp giden insanl ve insansve insansz z araaralar glar gnderme hayali ve uygulamasnderme hayali ve uygulamas ilk ilk uuaklaraklarn yapn yapllndan da eskiye dayanndan da eskiye dayanyor. yor. Roketlerde kullanRoketlerde kullanlan ilk katlan ilk kat yakyakt baruttur. t baruttur. Barutun ilk kullanBarutun ilk kullanmmna ilina ilikin kaykin kaytlar, tlar, sasadan dan nce 3. ynce 3. yzyzylln sonlarn sonlarna, na, inini i iiaret eder. aret eder.

inlilerinlilerinin ilk roketleri 1045 yilk roketleri 1045 yllndan ndan nce nce kekefettikleri kesin olarak bilinir. fettikleri kesin olarak bilinir.

lk glk gll roketler, yine Moroketler, yine Mool istilacol istilaclara lara karkar MS.1232 yMS.1232 yllnda, nda, KaifungKaifung--fu savafu savanda nda kullankullanlmlmtt. Kay. Kaytlara gtlara gre bu roketler re bu roketler kalkarken kopardkalkarken kopardklarklar ggrrltlt yaklayaklak 25 k 25 kilometreden duyulabiliyordu. Bu dev kilometreden duyulabiliyordu. Bu dev roketler, roketler, aalacak blacak byyklklkte bir alankte bir alan tahrip tahrip ggccne sahipti. ne sahipti. arapnelle tahrip yarapnelle tahrip ynteminin nteminin kullankullanldld bu bu rnekler, roketlerde kullanrnekler, roketlerde kullanlan lan ilk yanma odalarilk yanma odalarnn da barda barndndrryorlardyorlard. .

RoketlerRoketler

Roket kullanRoket kullanlmaslmasndaki asndaki asl amal ama kksa ssa sreli reli yyksek hksek hz elde edilmesi ve atmosfer dz elde edilmesi ve atmosfer dndaki ndaki oksijensiz ortamda da oksijensiz ortamda da alalabilmesidir. abilmesidir.

Bunun iBunun iin katin kat ve yerine gve yerine gre sre svv yakyaktlar tlar kullankullanlmaktadlmaktadr. Astronomik amar. Astronomik amallkullankullanlan roketlerde, yanlan roketlerde, yancc ve yakve yakcc madde madde birlikte tabirlikte tanmaktadnmaktadr.r.

Astronomi tarihine Astronomi tarihine baktbaktmmzda;zda;

lk gelilk gelime:me: lk uydunun atlk uydunun atlmaslmas(1957), (1957),

kinci gelikinci gelime:me: lk insanlk insann uzaya n uzaya kk ve ilk yve ilk yrryy (1965), (1965),

ncnc geligelime:me: AyAya gidia gidi(1969) (1969) dirdir. Bu tarihten sonra . Bu tarihten sonra astronotikastronotik ssrereler baler baddndndrrcc bir hbir hzla gelizla gelimimi ve ve bugbugn nimetlerinden n nimetlerinden faydalanmayan hifaydalanmayan hibir bilim dalbir bilim dalkalmamkalmamttr. r.

RoketlerRoketler

RoketlerRoketlerinin YapYapssRoketler genellikle dRoketler genellikle d ggrrnnlerine glerine gre ure u kksmsm sivri, silindirik bir gsivri, silindirik bir gvdeye sahip, vdeye sahip, gen gen eklinde kanatlareklinde kanatlar olan etkiolan etki--tepki prensibine gtepki prensibine gre hareket eden tare hareket eden tayycc araaralardlardr. Bir roket kaba r. Bir roket kaba hatlarhatlaryla yla kkssmdan olumdan oluur: ur: 1. Roketin genelde ucunda bulunan y1. Roketin genelde ucunda bulunan yk kk ksmsm (Kargo):(Kargo): YYk bazen bir uydu, bazen de bir k bazen bir uydu, bazen de bir bomba olabilir. Bazen bu ybomba olabilir. Bazen bu yk roketin uk roketin u kksmsmnda olmaynda olmayp p zerine yapzerine yapttrrlmlm durumda durumda olabilir. Bir olabilir. Bir rnek verirsek 'uzay mekirnek verirsek 'uzay mekii', bir roket dei', bir roket deil, roket il, roket zerine yerlezerine yerletirilmitirilmi bir ybir yktktr. r. 2. Yak2. Yakt kt ksmsm:: Roketin toplam aRoketin toplam arlrlnnn n ok bok byyk bir kk bir ksmsmnn kapsayan, yankapsayan, yancc ve yakve yakccmadde tamadde tayan tanklardan oluyan tanklardan oluan kan kssmdmdr. r.

3. Roket motoru ve 3. Roket motoru ve meme: meme: YanYancc ve yakve yakccmaddelerin yanmasmaddelerin yanmasnnkontrol eden ve olukontrol eden ve oluan an ss ve gazve gaz dd ortama ortama aktaran mekanizmalaraktaran mekanizmalarn n hepsine birden roket hepsine birden roket motoru denir. Meme ya motoru denir. Meme ya da da ekzosekzos denen kdenen kssm m roketin en alt kroketin en alt ksmsmnda nda bulunan, ilerlemeyi bulunan, ilerlemeyi (itimi) ve y(itimi) ve yn n dedeiitirmeyi satirmeyi salayan layan hareketli yada hareketsiz hareketli yada hareketsiz bacadbacadr.r.


Uzay mekikleri DUzay mekikleri Dnyanyannn ilk n ilk yeniden kullanyeniden kullanlabilen ve blabilen ve byyk k uydularuydular bile tabile tayabilen uzay yabilen uzay araaralarlarddr.r.

Uzay mekikleri tUzay mekikleri tpkpk roketler gibi roketler gibi yykselir, tkselir, tpkpk uzay gemileri gibi uzay gemileri gibi yyrrngede manevralar yapar ve ngede manevralar yapar ve ttpkpk bir ubir uak gibi yere tekrar iner.ak gibi yere tekrar iner.

Aktif olarak Aktif olarak kullankullanlan uzay lan uzay mekiklerine mekiklerine rnek rnek olarak:olarak:

DiscoveryDiscovery

AtlantisAtlantis

EndeavourEndeavour

mekiklerini mekiklerini rnek rnek olarak verebiliriz.olarak verebiliriz.


Ne kadar zamandr NASA uzay mekii

kullanyor?

U.S. U.S. ColombiaColombia Uzay Uzay MekiMekii ilk gi ilk grevini Nisan revini Nisan 19811981de tamamlamde tamamlam ve ve birbirok baok baararll uuuugergerekleekletirmitirmitir. Onu tir. Onu Nisan 1983Nisan 1983de ilk de ilk ggrevini tamamlayan revini tamamlayan Challenger uzay gemisi Challenger uzay gemisi takip etmitakip etmitir. Bu tir. Bu mekikten sonra ise birmekikten sonra ise birok ok farklfarkl uzay mekiuzay mekii bai baararlluuuular yapmlar yapmttr.r.

EnterpriseEnterprise Uzay MekiUzay Mekii: i: NasaNasataraftarafndan yapndan yaplmlm ilk uzay mekiilk uzay mekiidir. idir. MotorlarMotorlar ve fonksiyonel ve fonksiyonel ss kalkanlarkalkanlarolmadan inolmadan ina edilmia edilmitir. Uzay tir. Uzay alalmalarmalariiin elveriin elverili olmayli olmayp atmosfere test p atmosfere test uuuularlar yapyaplmaslmas amacamacyla yla retilmiretilmitir.tir.

EnterpriseEnterprise, , DullesDullestata yeni inyeni ina edilen a edilen SmitsonianSmitsoniannnnn Ulusal Hava ve Uzay Ulusal Hava ve Uzay MMzesinin zesinin StevenSteven F. F. UdvarUdvar--HazyHazymerkezinde uzay koleksiyonunun bir merkezinde uzay koleksiyonunun bir parparasas olarak bulunmaktadolarak bulunmaktadrr..

PathfinderPathfinder Uzay MekiUzay Mekii: i: elik ve elik ve ahahaptan aptan retilmiretilmi uzay mekiuzay mekii i simsimlatlatrrddr. r. simsiz olarak 1977simsiz olarak 1977de de Marshall Uzay UMarshall Uzay Uuu MerkeziMerkezinde nde retilmiretilmitir. Yollardaki getir. Yollardaki geii izinlerini izinlerini tespit etmek, yaptespit etmek, yaplar ilar ierisindeki vinerisindeki vinlerin lerin kapasitelerini ve yerlekapasitelerini ve yerleimini belirlemek imini belirlemek gibi uygulamalar igibi uygulamalar iin in retilmiretilmitir.tir.

Daha sonra Daha sonra Kennedy Uzay MerkeziKennedy Uzay Merkezine ne ggnderilerek yerdeki ekiplerin nderilerek yerdeki ekiplerin zel amazel amallaraara ininaataat, y, yrrngedeki beceriler, iningedeki beceriler, iniin in nasnasl yapl yaplacalaca konularkonularnda denemeler nda denemeler yapmalaryapmalar iiin kullanin kullanlmlmttr.r.

PathfinderPathfinder, , gergerek bir ek bir orbiterorbiter uzay uzay mekimekii ile ayni ile ayn boydadboydadr.r.

ChallengerChallenger, , NasaNasannnn 2. 2. uzay mekiuzay mekii olarak yerini i olarak yerini aldald. . lk ulk uuuunu 4 Nisan unu 4 Nisan 19831983de gerde gerekleekletirdi.tirdi.

10. u10. uuuunda, kalkunda, kalktan tan yalnyalnzca 73 saniye sonra zca 73 saniye sonra infilak etti. Bu uinfilak etti. Bu uuutan tan nce 9 bance 9 baararll ggrevi revi yerine getirdi.yerine getirdi.

28 Ocak 198628 Ocak 1986da da gergerekleekleen talihsiz en talihsiz kazada 7 kikazada 7 kiilik ilik mmrettebat hayatrettebat hayatnnyitirdi.yitirdi.

Mekik kalktktan sonra paraland, mekikte yer alan 7 astronot hayatn kaybetti.Yere inemedi.1986 1986 OcakOcak 2828

Alman Spacelab D-1 tand.Edwards Airforce Base1985 1985 EkimEkim 3030

Spacelab-2 tand.Edwards Airforce Base1985 1985 TemmuzTemmuz 2929

Spacelab-3 tand.Edwards Airforce Base1985 1985 NisanNisan 2929

2 kadn tayan ilk uu.Marc Garneau uzaya kan ilk Kanadal oldu.Kathryn D. Sullivan uzay yry yapan ilk Amerikal kadn oldu.Earth Radiation Budget uydusu konulandrld.

Kennedy Space Center1984 1984 EkimEkim 55

Gne maksimumu grevi iin frlatld.Edwards Airforce Base1984 1984 NisanNisan 66

pe bal olmadan ilk uzay yry gerekleti.ki iletiim uydusu beerszca konulandrld.Kennedy Space Center1984 1984 ubatubat 33

Guion Blueford uzaya kan ilk Amerikal-Akrikal oldu.Gece ykselen ve gece yere inen ilk uzay mekii.Insat-1B konulandrld.

Edwards Airforce Base1983 1983 AAustosustos 3030

Sally Ride uzaya kan ilk Amerikal kadn oldu.ki iletiim uydusu konulandrld.

Edwards Airforce Base1983 1983 HaziranHaziran 1818

TDRS-1i konulandrd (iletiim uydusu).Uzay mekii grevi esnasnda ilk uzay yry gerekleti.Edwards Airforce Base1983 1983 NisanNisan 44

Grev Durumuni YeriTarih

ChallengerChallengern gern gerekleekletirditirdii gi grevler:revler:

DiscoveryDiscovery, , NasaNasannnn uzay uzay mekimekii filosunda 3. si filosunda 3. srada rada Atlantis ve Atlantis ve EndeavourEndeavour ile ile birlikte yerini aldbirlikte yerini ald. . lk ulk uuuunu unu 19841984de gerde gerekleekletirdi. tirdi. DiscoveryDiscovery NASANASAnnn kullann kullanma ma aak en eski uzay mekik en eski uzay mekiidir.idir.

DiscoveryDiscovery, astronomi a, astronomi assndan ndan bbyyk k nem tanem tayan Hubble yan Hubble Uzay TeleskopuUzay Teleskopunu nu konukonulandlandran uzay mekiran uzay mekiidir. idir. Bu teleskopa iliBu teleskopa ilikin 2. ve 3. kin 2. ve 3. servis gservis grevleri de yine revleri de yine DiscoveryDiscovery taraftarafndan ndan gergerekleekletirilmitirilmitir.tir.

NASANASAya gya gre bu roket 2010 re bu roket 2010 yyllna kadar gna kadar grev rev yapabilecektir.yapabilecektir.

DiscoveryDiscoveryninnin gergerekleekletirditirdii bazi baz nemli nemli ggrevler:revler:

* Austos 1984 : lk uu

* 1984 : Kongrenin Birlemi Milletler yesini uzaya tad: Senator Jake Garn (R-UT)

* Eyll 1985 : Challenger felaketinden sonra uzaya geri dnd.

* Nisan 1990 : Hubble Uzay Teleskopunu konulandrd.

* ubat 1994 : lk kez bir Rus Amerikan uzay gemisinde: Sergei Krikalyov

* Kasm 1998 : John Glennin ikinci uuu, uzaya giden en yal kii ve kongrenin uzaya giden nc yesi.

* Ekim 2000 : Yznc Uzay Mekii grevi. Uluslararas Uzay stasyonuna gidildi.

* Temmuz 2005 : Colombia felaketinden sonra uzaya geri dnd.

* Aralk 2006 : Columbia felaketinden beri gerekleen ilk gece kalk.

AtlantisAtlantis, NASA, NASAnnn kullann kullanma ama ak k olan 4. olan 4. retilmiretilmi uzay mekiuzay mekiidir. idir. lk lk uuuuunu Ekim 1985unu Ekim 1985te te gergerekleekletirmitirmitir.tir.

19891989da 2 adet gezegen sondasda 2 adet gezegen sondasnnve 1991ve 1991de de ComptonCompton Gamma Ray Gamma Ray GGzlemevizlemevini konuni konulandlandrmrmttr.r.

19951995in bain balarlarnda nda AtlantisAtlantis, Rus , Rus uzay istasyonu Miruzay istasyonu Mire 7 ue 7 uuugergerekleekletirmitirmitir. Bunlartir. Bunlarn 2.sinde n 2.sinde rrhthtm modm modllnn tatammdidierlerinde ise astronot deerlerinde ise astronot deiiimini imini sasalamlamttr.r.

KasKasm 1997 m 1997 Temmuz 1999 arasTemmuz 1999 arasmekimekie 165 adet modifikasyon e 165 adet modifikasyon yapyaplmlmttr. Sonrasr. Sonrasnda Uluslar nda Uluslar ArasAras Uzay Uzay stasyonustasyonundaki toplantndaki toplantaktiviteleri iaktiviteleri iin 6 kez kullanin 6 kez kullanlmlmttr.r.

Atlantis ve Mir baAtlantis ve Mir ballykenyken

Ekim 2002Ekim 2002de Atlantis ve 6 kide Atlantis ve 6 kiilik ilik mmrettebat, 3 uzay yrettebat, 3 uzay yrryynn de de iieren 11 geren 11 gnlnlk gk grevini revini tamamladtamamlad..

AtlantisAtlantisin 27. uin 27. uuuu iu iin Eylin Eyll l 2005 planlan2005 planlanyordu. Ancak yordu. Ancak yolculuyolculuun gun gvenli olmayacavenli olmayacakararkararnn veren NASA Atlantisveren NASA Atlantisin in didier yolculuklarer yolculuklarnn da askda askya aldya ald..

4 y4 yllllk aradan sonra 4 astronomla k aradan sonra 4 astronomla beraber bir konuberaber bir konulandlandrma grma grevi revi iiin tekrar havalandin tekrar havaland. 17 g. 17 gnlnlk en k en uzun guzun grevini ise 8 Haziran revini ise 8 Haziran 20072007de Uluslar Arasde Uluslar Aras UZayUZayistasyonu iistasyonu iin gerin gerekleekletirdi.tirdi.

AtlantisinAtlantisin 2008 y2008 yllnda emekli nda emekli edilmesi sedilmesi sz konusudur. Gidecez konusudur. Gidecei i son gson grev Hubble Uzay rev Hubble Uzay stasyonu stasyonu iiin bir servis gin bir servis grevi olacaktrevi olacaktr.r.

Uzay SondalarUzay Sondalar

Uzay sondasUzay sondas, bir , bir gezegeni veya bir ggezegeni veya bir gk k cismini incelemek icismini incelemek iin ona in ona ggnderilen; yaknderilen; yaknnnda nda uuma, ma, arpma, arpma, yyrrngesinde dolangesinde dolama ma veya veya zerine inme gibi zerine inme gibi ggrevleri yerine getiren revleri yerine getiren araarattr.r.

BazBaz nemli Uzay Sondalarnemli Uzay Sondalar

LunaLuna 11, Ay, Ayn n evresine erievresine eriebilen sayebilen sayssz z uzay aracuzay aracnnn ilkidir.n ilkidir.

Van Van AllenAllen Radyasyon KuRadyasyon Kuaklaraklarndan ndan gegeerken gerken gzlemler yapmzlemler yapm ve az sayve az sayda da yyksek enerjili parksek enerjili paracacklarklarn burada n burada bulundubulunduunu gunu gstermistermitir.tir.

AyAyn kayda den kayda deer bir manyetik alana sahip er bir manyetik alana sahip olmadolmad bu sonda ile belirlenmibu sonda ile belirlenmitir.tir.

GGnene rrzgarlarzgarlarnnn ilk direkt gn ilk direkt gzlemleri zlemleri yapyaplmlm ve gve gll iyonize plazma akiyonize plazma akmlarmlarnnn n GGnenete olute oluup yup yldldzlar araszlar aras ortama nasortama nasl l aktaraktarldld konusunda bilgiler alkonusunda bilgiler alnmnmttr.r.

2 Ocak 19592 Ocak 1959da yerin kurtulma hda yerin kurtulma hzzna na ulaulaabilen ilk insan yapabilen ilk insan yapmm cisim oldu. cisim oldu.

361 361 kgkgllkk aarlrla sahiptir.a sahiptir.

HuygensHuygens, , EuropeanEuropean SpaceSpace AgencyAgency taraftarafndan sandan salandland ve ismini 17. yve ismini 17. yzyzyl Alman astronom l Alman astronom ChristiaanChristiaan HuygensHuygensdenden aldald. . CassiniCassini--HuygensHuygens ggrevinin bir parrevinin bir parasas olarak Satolarak Satrnrnn uydusu n uydusu TitanTitana atmosferik giria atmosferik giri yapmyapmttr.r.

HuygensHuygens, Titan, Titann atmosferine girmesi ve orada duraklamasn atmosferine girmesi ve orada duraklamas iiin tasarlanmin tasarlanmttr. Daha sonra ise r. Daha sonra ise bir parabir paratle Titantle Titann n zerine indirilmizerine indirilmitir.tir. GGrev planlandrev planlandnda, sondannda, sondann bir dan bir dalla, da, dzlzle, e, okyanusa veya baokyanusa veya baka herhangi bir yapka herhangi bir yapya ineceya inecei kesin dei kesin deildi. ildi. CassiniCassinininnin bu sorulara cevap bu sorulara cevap bulmasbulmas umuluyordu.umuluyordu.

HuygensHuygens sonda sisteminde ysonda sisteminde yzeye inecek olan 3.18 zeye inecek olan 3.18 kgkgllkk sondansondann kendisi ve uzay aracn kendisi ve uzay aracnnn n yyrrngelendirecekngelendirecek sonda destek ekipmansonda destek ekipman bulunmaktaydbulunmaktayd. Bu ekipman. Bu ekipmann in ierisinde iletierisinde iletiimi imi sasalayacak cihazlar da yer almaktaydlayacak cihazlar da yer almaktayd. . HuygensHuygensinin ss kalkankalkan 2.7 metre 2.7 metre apapndadndadr. Isr. Is kalkankalkanktktnda nda ap 1.3 metreye dap 1.3 metreye der. er.

2005 David Monniaux

CassiniCassini ninnin TitanTitandan 1,200 km uzakta dan 1,200 km uzakta aldald fotofotoraflara dayanarak raflara dayanarak HuygensHuygensininindiindii bi blge belirlenmilge belirlenmitir.tir.

necenecei yer kati yer kat olmasa bile, olmasa bile, HuygensHuygenssondassondas

necenecei yerin kati yerin kat olmamasolmamas durumu gdurumu gz z nnne alne alnarak, narak, HuygengHuygeng TitanTitann sn svvzeminine de inebilecek zeminine de inebilecek ekilde ekilde hazhazrlanmrlanmtt ve birkave birka dakika boyunca dakika boyunca oradaki durum hakkoradaki durum hakknda veri nda veri ggnderebilecek durumdaydnderebilecek durumdayd. E. Eer bu er bu beklenildibeklenildii gibi geri gibi gerekleekleseydi, insan seydi, insan yapyapmm bir sondanbir sondann ilk defa Dn ilk defa Dnya dnya dbir okyanusa inibir okyanusa inii olacakti olacakt. . UsayUsay gemisinin gemisinin enerjisi en fazla 3 saat dayanabiliyordu. enerjisi en fazla 3 saat dayanabiliyordu. MMhendisler en iyi verilerin ilk yarhendisler en iyi verilerin ilk yarm m saatte alsaatte alnabilecenabileceini umuyordu. ini umuyordu.

Huygens indii blge

BulgularBulgular

lk bulgular Titanlk bulgular Titann genin geni alanlara alanlara sahip ssahip svv yyzeyleri olduzeyleri olduunu unu dodorular rular gibiydi.gibiydi.

FotoFotorafta ince kanallar ve deniz rafta ince kanallar ve deniz olduolduu du dnnlen karanllen karanlk bk blgeler lgeler ggzzkmekteydi.kmekteydi.

http://www.nasa.gov/images/content/105736main_Crop448-H2.jpg

YYrrngede yapngede yaplan aralan arattrmalar sonucunda, bu rmalar sonucunda, bu bblgelerin eskiden hidrokarbon denizleri oldulgelerin eskiden hidrokarbon denizleri olduu u ancak ancak imdi bu denizlerin yok olduimdi bu denizlerin yok olduu sonucuna u sonucuna varvarlmlmttr.r.

YYzeye inildizeye inildiinde ise turuncu renkli bir ginde ise turuncu renkli bir grrntntalalnmnmttr. Bu yapr. Bu yapdaki cisimlerin su buzlardaki cisimlerin su buzlartaraftarafndan ndan retilen taretilen talar oldular olduu ortaya konmuu ortaya konmutur. tur. TaTalarlarn birn biroounun yuvarlak unun yuvarlak ekilli olmasekilli olmas bir bir zamanlar suyun altzamanlar suyun altnda olduklarnda olduklarna iyi birer na iyi birer ggstergedir. Atmosfer ise biraz metan gazstergedir. Atmosfer ise biraz metan gaz ile ile kaplkaplddr.r.

BazBaz nemli Uzay Sondalarnemli Uzay Sondalar (devam)(devam)

Spirit ve OpportunitySpirit ve Opportunity, , MarsMarsn yn yzeyine jeolojik zeyine jeolojik alalmalar yapmak imalar yapmak iin in indirilen iki ikiz araindirilen iki ikiz arattr. r. Spirit 4 ocak 2004 Spirit 4 ocak 2004 tarihinde, Opportunity tarihinde, Opportunity ise 25 Ocak 2004 ise 25 Ocak 2004 tarihinde Mars ytarihinde Mars yzeyine zeyine babaararyla indirilmiyla indirilmitir.tir.


SpiritSpiritten alten alnan ilk nan ilk renkli Mars renkli Mars ggrrntntss..


MarsMarstan altan alnan bu nan bu ggrrntntde bulunan de bulunan kayalarkayalarn n zerinde zerinde minerallerin varlminerallerin varlkekefedilmifedilmitir.tir.

Bu mineraller Mars Bu mineraller Mars yyzeyinde bir zeyinde bir zamanlar szamanlar svv su su akaknnn oldun olduuna una iiarettir.arettir.

BazBaz nemli Uzay Sondalarnemli Uzay Sondalar (devam) (devam) Spirit ve Opportunity ile AlSpirit ve Opportunity ile Alnan Fotonan Fotoraflarraflar

Columbia Columbia tepeleri ve tepeleri ve Husband Husband TepesiTepesi


MarsMarsta gta gn n batbatmm


MarsMarstan tan DDnyanyannn n GGrrnnmm

Buradasnz!


Mars yMars yzeyi (genizeyi (geni alan)alan)


Uydu TanUydu Tanmm::

Uydu kelimesi, bir cismin Uydu kelimesi, bir cismin etrafetrafnda dolanan herhangi nda dolanan herhangi bir dibir dier cisim anlamer cisim anlamna na gelir.gelir.

Uydular insan yapUydular insan yapmmolabileceolabilecei gibi ti gibi tpkpk Ay, Ay, kuyruklu ykuyruklu yldldzlar, astroidler, zlar, astroidler, gezegenler ve galaksiler gibi gezegenler ve galaksiler gibi dodoal olarak da olual olarak da olumumuolabilirler.olabilirler.

www.pa.msu.edu antwrp.gsfc.nasa.gov

esamultimedia.esa.int www.astrosurf.com


Birbiri etrafBirbiri etrafnda dnda dnen iki cisimden nen iki cisimden hangisinin uydu olduhangisinin uydu olduuna karar una karar vermek herzaman kolay devermek herzaman kolay deildir.ildir.

nknk her iki cisim de birbirinin kher iki cisim de birbirinin ktle tle ekiminden etkilenir. ekiminden etkilenir. rnernein Ay, in Ay, DDnyanyannn etrafn etrafnda dnda dnerken aslnerken aslnda nda DDnya da Aynya da Ayn etrafn etrafnda nda ddnmektedir.nmektedir.

Daha iyi tanDaha iyi tanmlamak istersek; mlamak istersek; birbirinin birbirinin ekim etkisinde olan iki ekim etkisinde olan iki cisim ortak kcisim ortak ktle merkezleri etraftle merkezleri etrafnda nda ddner.ner.

www.energiafuturo.com


Yapay uydular, insanlar tarafYapay uydular, insanlar tarafndan belli bir amandan belli bir amaiiin tasarlanan ve bir gezegenin yin tasarlanan ve bir gezegenin yrrngesine ngesine oturtulan araoturtulan aralardlardr.r.

Astronomik amaAstronomik amall retilen uydularretilen uydularn tn tm amacm amacggzlem yapmaktzlem yapmaktr. Bu nedenle astronomik yapay r. Bu nedenle astronomik yapay uydulara uydulara UzayUzay GGzlemevizlemevi de denir.de denir.

Yapay UydularYapay UydularOldukOlduka ba byyk sayk sayda uzay da uzay ggzlemevleri yer yzlemevleri yer yrrngesine ngesine yykseltilmikseltilmitir ve bunlartir ve bunlarn bn byyk k bbllmm sayesinde evrene sayesinde evrene bakbakaammz dez deiimimitir.tir.

Yer atmosferinde yapYer atmosferinde yaplan astronomi lan astronomi alalmalarmalar, yer atmosferinin , yer atmosferinin elektromanyetik dalgalarelektromanyetik dalgalar filtrelemesi filtrelemesi ve save samasmas nedeniyle nedeniyle ssnnrlandrlandrrlmlmttr.r.

en.wikipedia.org

Gamma n, X nve mor tesi blgelerden gelen nlar atmosferden geemediinden en iyi gzlemler uzaydan yaplr.

Benzer ekilde kztesi blgenin de bir blm en iyi uzaydan gzlenmektedir.


Yerden yapYerden yaplan uzay glan uzay gzlemlerinde yer atmosferinden zlemlerinde yer atmosferinden kaynaklanan bazkaynaklanan baz olumsuzluklar mevcuttur. Yer olumsuzluklar mevcuttur. Yer atmosferi, yatmosferi, yldldzlardan gelen zlardan gelen n bir kn bir ksmsmnnsosourmakta, yurmakta, yldldz z nnn titren titreim yapim yapyor gibi yor gibi ggzzkmesine neden olmakta ve sanki bir bukmesine neden olmakta ve sanki bir buulu cam ulu cam arkasarkasndan uzaya bakndan uzaya bakllyormuyormu etkisi yaratmaktadetkisi yaratmaktadr.r.

Yer atmosferinin dYer atmosferinin dna na kklarak bu etkiler yok edilebilir larak bu etkiler yok edilebilir ve daha save daha sallklkl ggzlemler yapzlemler yaplabilir. labilir. te bu ite bu ilem ilem iin in yapay uydular kullanyapay uydular kullanlmaktadlmaktadr.r.


Bu nedenle gBu nedenle gzlemevlerinin uzaya zlemevlerinin uzaya yerleyerletirilmesi istenilmektedir. tirilmesi istenilmektedir. Uzaya yerleUzaya yerletirilmitirilmi (Yer(Yerin in yyrrngesinde dolanan) bir teleskop ngesinde dolanan) bir teleskop havadaki havadaki sssal sal ttrbrblanslarlardanlanslarlardanetkilenmedietkilenmedii gibi i gibi evredekievredeki k k kirlikirliinden de etkilenmez. inden de etkilenmez.

HavanHavann tn trbrblans etkisini lans etkisini terstersyynde nde taklittaklit edebilen yer edebilen yer teleskoplarteleskoplar da gda gnnmmzde zde kullankullanlmaktadlmaktadr.r.

VLT (Very Large Telescopes)

Yapay Uydular Yapay Uydular -- rnek Bir Uydurnek Bir Uydu

www.iso.esac.esa.int

IRASIRAS

25 Ocak 198325 Ocak 1983de yde ykseldi ve gkseldi ve grevine on ay revine on ay kadar dayanabildi. Bu teleskop kadar dayanabildi. Bu teleskop United States United States (NASA), the Netherlands (NIVR),(NASA), the Netherlands (NIVR), veve the the United Kingdom (SERC)United Kingdom (SERC)un un ortak bir ortak bir alalmasmasddr.r.

IRAS, gIRAS, gkykyzznnn %96n %96ssnn 12, 25, 60 ve 12, 25, 60 ve 100 mikrometre 100 mikrometre dalgaboylardalgaboylarndanda 4 kere 4 kere haritaladharitalad. Yakla. Yaklak 500.000 adet k 500.000 adet oou u tantanmlanmaymlanmay bekleyen cisim kebekleyen cisim kefetti. fetti. BunlarBunlarn yaklan yaklak 75.000 kadark 75.000 kadarnnn yn yldldz z oluoluum galaksileri olduum galaksileri olduuna inanuna inanllyor. yor. DiDierleri ise erleri ise oounlukla etrafunlukla etrafnda toz diski nda toz diski bulunduran, gezegen olubulunduran, gezegen oluum mekanizmasum mekanizmasnnn n ncesinde bulunan yncesinde bulunan yldldzlardzlardr. r.

Yeni keYeni keifleri arasifleri arasnda nda VegaVegannnn disk yapdisk yapss ve ve Samanyolu Samanyolu ekirdeekirdeinin ilk resimleri de inin ilk resimleri de vardvardr.r.

NASA

Yapay Uydulara Yapay Uydulara rneklerrnekler


AstronAstron

23 Mart 198323 Mart 1983de uzaya fde uzaya frlatrlatlan lan AstronAstron, bir , bir Sovyet astrofizik uzay aracSovyet astrofizik uzay aracddr. r. VeneraVenera uzay uzay gemisi dizayngemisi dizaynnn temel altemel alr. r.

YapYaplan lan en ben byykk mormortete uzay uzay teleskobuteleskobu olarak 6 olarak 6 yyl gl grevini srevini srdrdrmrmttr. r.

AstronAstron bbnyesinde 80 nyesinde 80 cmcmliklik bir bir mormorteteteleskop ve bir teleskop ve bir XX--nn teleskobuteleskobu barbarndndrrr. r. 185.000 185.000 kmkmliklik yyksek bir yksek bir yrrngede dolanmasngede dolanmasnedeniyle Yernedeniyle Yerin gin glgesinden ve radyasyon lgesinden ve radyasyon kukuaandan uzakta gndan uzakta gzlemler yapabiliyordu.zlemler yapabiliyordu.

NASA


SOHOSOHO

Solar Solar andand HeliosphericHeliosphericObservatoryObservatory (SOHO), G(SOHO), Gnenein in alallmaslmas iiin 2 Aralin 2 Aralk 1995k 1995te te ffrlatrlatlmlmttr. ESA ve NASAr. ESA ve NASAnnn n ortak ortak alalmasmasddr. r.

GGrevini 2 yrevini 2 ylda tamamlamaslda tamamlamasplanlanan uydu 10 yplanlanan uydu 10 yll aakkn n ssredir hala redir hala alalmaktadmaktadr. r.

Bilimsel gBilimsel grevine ek olarak gerrevine ek olarak gerek ek zamana yakzamana yakn Gn Gnene verisi verisi toplayarak uzay hava durumunu toplayarak uzay hava durumunu bildirmesidir. bildirmesidir.

http://www.pparc.ac.uk/Ib/Intro.asp


610 kg610 kgllk SOHO uzaygemisi k SOHO uzaygemisi GGnene--Yer L1 noktasYer L1 noktas civarcivarnda bonda bobir ybir yrrngededir.ngededir.

Bu nokta yerin az miktardaki ve Bu nokta yerin az miktardaki ve GGnenein ise in ise ok miktardaki ok miktardaki ekim ekim kuvvetinin dengelendikuvvetinin dengelendii i (birbirini (birbirini ssffrladrlad) yerdir) yerdir. Cisim bu noktaya . Cisim bu noktaya yerleyerletirilditirildiinde tinde tpkpk DDnya ile aynnya ile aynddnemde (365 gnemde (365 gn)n) GGnene etrafetrafnda nda dolandolanr.r.

Bu nokta YerBu nokta Yerden yakladen yaklak 1.5 k 1.5 milyon km uzaktadmilyon km uzaktadr. Burada r. Burada GGnenein in ekim kuvveti Yerekim kuvveti Yerden %2 den %2 kadar fazladkadar fazladrr

Soho Uydusu Soho Uydusu zerindeki Cihazlarzerindeki Cihazlar

Coronal Diagnostic Spectrometer (Coronal Diagnostic Spectrometer (CDSCDS)) Koronadaki yoKoronadaki younluk, sunluk, scaklcaklk ve k ve akakntntlarlar izler.izler.Charge ELement and Isotope Analysis System (Charge ELement and Isotope Analysis System (CELIASCELIAS)) GGnenerrzgarlarzgarlarndaki iyon kompozisyonunu izler. ndaki iyon kompozisyonunu izler. Comprehensive SupraThermal and Energetic Particle analyser Comprehensive SupraThermal and Energetic Particle analyser collaboration (collaboration (COSTEPCOSTEP)) GGnene rrzgarlarzgarlarndaki iyon ve elektron ndaki iyon ve elektron kompozisyonlarkompozisyonlarnn inceler.inceler.Extreme ultraviolet Imaging Telescope (Extreme ultraviolet Imaging Telescope (EITEIT)) Alt koronal yapAlt koronal yapyy ve ve aktivitelerini gaktivitelerini gzler.zler.Energetic and Relativistic Nuclei and Electron experiment (Energetic and Relativistic Nuclei and Electron experiment (ERNEERNE))GGnene rrzgarlarzgarlarndaki iyon ve elektron kompozisyonlarndaki iyon ve elektron kompozisyonlarnn inceler.inceler.Global Oscillations at Low Frequencies (Global Oscillations at Low Frequencies (GOLFGOLF)) GGnenein in ekirdeekirdeini ini incelemek iincelemek iin Gin Gnenein tin tm diskindeki hm diskindeki hz dez deiiimlerini inceler.imlerini inceler.Large Angle and Spectrometric COronagraph experiment (Large Angle and Spectrometric COronagraph experiment (LASCOLASCO))KoronanKoronann yapn yapssnn ve evrimini inceler.ve evrimini inceler.

Soho Uydusu Soho Uydusu zerindeki Cihazlarzerindeki Cihazlar

Michelson Doppler Imager (Michelson Doppler Imager (MDIMDI)) fotosferdeki hfotosferdeki hz ve manyetik z ve manyetik alanlaralanlar inceler. inceler. Solar Ultraviolet Measurement of Emitted Radiation (Solar Ultraviolet Measurement of Emitted Radiation (SUMERSUMER))Plazma akPlazma akntntlarlarnn, koronadaki s, koronadaki scaklcaklk ve yok ve younluklarunluklar ller.er.Solar Wind ANisotropies (Solar Wind ANisotropies (SWANSWAN)) HidrojenHidrojenin karakteristik in karakteristik dalgaboylardalgaboylarnda gnda gzlem yaparak Gzlem yaparak Gnene rrzgarzgar kktle aktle akntntlarlarnnn, n, heliyosferin yoheliyosferin younluk haritasunluk haritasnnn, genin, geni aralaralkta Gkta Gnene rrzgarzgarakakmlarmlarnnn gn grrntntlerinin yaratlerinin yaratlmaslmasnn sasalar. lar. UltraViolet UltraViolet Coronagraph Spectrometer (Coronagraph Spectrometer (UVCSUVCS)) Koronadaki sKoronadaki scaklcaklk ve k ve yoyounluunluu u ller.er.Variability of solar IRradiance and Gravity Oscillations (Variability of solar IRradiance and Gravity Oscillations (VIRGOVIRGO))DDk k zznnrlrlkte tkte tm Gm Gnene diskindeki dalgalanmalardiskindeki dalgalanmalar ller. Bu er. Bu yine Gyine Gnenein in ekirdeekirdeinin anlainin anlalmaslmas iiindir. indir.

Yapay Uydular Yapay Uydular Hubble Uzay Hubble Uzay TeleskobuTeleskobu

Hubble Uzay Teleskobu, ismini Adwin Hubbledan alan ve Dnya yrngesinde dolanan bir teleskoptur. NASA ve Avrupa Uzay Ajans (ESA) tarafndan ortak bir alma ile frlatlmtr.

Teleskop gzmzle grebildiimiz grnr blgenin tmnden k alabildii gibi yakn kzlte ve yakn morte blgede de gzlem yapabilmektedir. Bu zellikleri ve teleskobun uzayda olmas nedeniyle gkyznn fotoraflanmasnda yeni bir dnemi balatmtr. Bu sayede farkl trden eitli gk cisimlerinin yaps daha iyi ortaya konabilmitir.

http://en.wikipedia.org/wiki/Hubble_space_telescope


yle ki Hubble yle ki Hubble teleskopu tarafteleskopu tarafndan ndan alalnan Ultra Deep Field nan Ultra Deep Field (Ultra Derin Alan) adl(Ultra Derin Alan) adlfotofotoraf, bugraf, bugne kadar ki ne kadar ki en uzak mesafeden en uzak mesafeden alalnmnm detayldetaylggrrntntddr.r.

http://en.wikipedia.org/wiki/Hubble_space_telescope


Hubble Uzay Teleskobu, ismini Edwin HubbleHubble Uzay Teleskobu, ismini Edwin Hubbledan alan ve Ddan alan ve Dnya ynya yrrngesinde ngesinde dolanan bir teleskoptur. NASA ve Avrupa Uzay Ajansdolanan bir teleskoptur. NASA ve Avrupa Uzay Ajans (ESA) taraf(ESA) tarafndan ortak bir ndan ortak bir alalma ile fma ile frlatrlatlmlmttr. Teleskop gr. Teleskop gzzmmzle gzle grebildirebildiimiz imiz ggrrnnr br blgelgenin nin ttmmnden nden k alabildik alabildii gibi yaki gibi yakn kn kzzllte ve yakte ve yakn morn morte bte blgede de glgede de gzlem zlem yapabilmektedir. Bu yapabilmektedir. Bu zellikleri ve teleskobun uzayda olmaszellikleri ve teleskobun uzayda olmas nedeniyle gnedeniyle gkykyzznnn n fotofotoraflanmasraflanmasnda yeni bir dnda yeni bir dnemi banemi balatmlatmttr. Bu sayede farklr. Bu sayede farkl ttrden rden eeitli gitli gk k cisimlerinin yapcisimlerinin yapss daha iyi ortaya konabilmidaha iyi ortaya konabilmitir. tir. yle ki Hubble teleskopu tarafyle ki Hubble teleskopu tarafndan ndan alalnan Ultra Deep Field (Ultra Derin Alan) adlnan Ultra Deep Field (Ultra Derin Alan) adl fotofotoraf, bugraf, bugne kadar ki en uzak ne kadar ki en uzak mesafeden almesafeden alnmnm detayldetayl ggrrntntddr.r.

Hubble TeleskobuHubble Teleskobunun en bnun en byyk gk grevlerinden biri aynrevlerinden biri ayn zamanda evrenin ne kadar zamanda evrenin ne kadar genigeniledilediinin bulunmasinin bulunmasna yardna yardmcmc olmasolmasddr. Bu bilginin elde edilmesi, Astronominin r. Bu bilginin elde edilmesi, Astronominin temel sorunlartemel sorunlarndan biridir. Bu teleskop sayesinde evrendeki en uzak cisimler ndan biridir. Bu teleskop sayesinde evrendeki en uzak cisimler ggzlenebilmektedir. Evrenin bzlenebilmektedir. Evrenin byyk patlama sonrask patlama sonras tek bir merkezden datek bir merkezden dalarak larak oluolututuu teorisine gu teorisine gz z nnne alne alndndnda evrende bulunan en uzak cisim aynnda evrende bulunan en uzak cisim ayn zamanda zamanda evrenin yaevrenin yannn hesaplanmasn hesaplanmasna olanak sana olanak salamaktadlamaktadr. r.


Bu teleskop ile bulunan en bBu teleskop ile bulunan en byyk buluk bululardan biri ise evrenin genilardan biri ise evrenin genilemesinin lemesinin zaman izaman iinde hinde hzlandzlandddr. Hubble teleskopu ile uzak sr. Hubble teleskopu ile uzak spernovalarpernovalar inceleyen inceleyen eeitli araitli arattrmacrmaclar bu sonuca varmlar bu sonuca varmlardlardr. Daha sonra yerden detaylr. Daha sonra yerden detayl olarak olarak yapyaplan glan gzlemler bu buluzlemler bu buluun doun doruluruluunu desteklemiunu desteklemitir.tir.

Bir diBir dier er nemli bulunemli bulu, galaksilerin merkezi b, galaksilerin merkezi blgelerinde bulunan lgelerinde bulunan karadeliklerin gkaradeliklerin gzlenmesidir. Hubble teleskobuzlenmesidir. Hubble teleskobundan alndan alnan gnan grrntntler galaksi ler galaksi merkezinde karadelik bulunmasmerkezinde karadelik bulunmas olgusunun her galakside mevcut olabildiolgusunun her galakside mevcut olabildiini ini ggstermistermitir. Bu teleskop yardtir. Bu teleskop yardmmyla, galaksilerin merkezinde bulunan yla, galaksilerin merkezinde bulunan karadeliklerin benzer veya farklkaradeliklerin benzer veya farkl zellikleri incelenmektedir.zellikleri incelenmektedir.

ShoemakerShoemaker--Levy 9 kuyruklu yLevy 9 kuyruklu yldldzznnn Jn Jpiter ile piter ile arparpmasmas yine Hubble yine Hubble teleskobu ile keskin bir teleskobu ile keskin bir ekilde gekilde gzlenmizlenmitir. Ayrtir. Ayrca teleskop ile Gca teleskop ile GneneSistemiSistemini cni cce gezegenler de dahil olmak ce gezegenler de dahil olmak zere gzere grrntntlenmesinde lenmesinde kullankullanlmaktadlmaktadr.r.

Yapay Uydular Yapay Uydular Hipparcos (High Hipparcos (High Precision Parallax Collecting Satellite)Precision Parallax Collecting Satellite)Matra Marconi Space, Alenia Matra Marconi Space, Alenia Spazio firmalarSpazio firmalar ve dive dier er ortaklarortaklar taraftarafndan ndan retilen retilen Hipparcos uydusunda 29 Hipparcos uydusunda 29 cmcmlik bir Schmidt Teleskop lik bir Schmidt Teleskop bulunmaktadbulunmaktadr. 8 Ar. 8 Austos ustos 1989 tarihinde Ariane 4 1989 tarihinde Ariane 4 uydusuyla uzaya guydusuyla uzaya gnderilen nderilen 500 kg500 kgllk uydunun temel k uydunun temel amacamac yyldldzlarzlarn n astrometrisinin yapastrometrisinin yaplmaslmasddr. r. Bu uydu sayesinde yBu uydu sayesinde yldldzlarzlarn n paralaksparalaks aalarlar ok hassas ok hassas olarak hesaplanabilmektedir. olarak hesaplanabilmektedir.

http://en.wikipedia.org/wiki/Hipparcos

Yapay Uydular Yapay Uydular Hipparcos UydusuHipparcos UydusuParalaks, yParalaks, yldldzdan yer ve Gzdan yer ve Gnenei i ggren aren addr. Bu ar. Bu a sayesinde sayesinde astronomide astronomide ok deok deerli bir parametre erli bir parametre olan yolan yldldz uzaklz uzaklklarklar yakyakn yn yldldzlar izlar iin in ggvenilir bir venilir bir ekilde ekilde belirlenebilmektedir. Paralaks abelirlenebilmektedir. Paralaks assnnn n llmm yerden de yapyerden de yaplabilmektedir. labilmektedir. Ancak Ancak llmmn uzaydan yapn uzaydan yaplmaslmas, , atmosferin atmosferin sasacc etkisini ortadan etkisini ortadan kaldkaldrarak rarak llmlerin mlerin ok daha hassas ok daha hassas olmasolmasnn sasalamaktadlamaktadr. r.

Bu uydu sayesinde Hipparcos ve Tycho Bu uydu sayesinde Hipparcos ve Tycho yyldldz kataloglarz kataloglar hazhazrlanmrlanm, ve son , ve son olarak bu kataloglarolarak bu kataloglar da ida ieren, 11 kadir eren, 11 kadir parlaklparlakla kadar bir milyon ya kadar bir milyon yldldz z barbarndndran ran Millennium Star Atlas Millennium Star Atlas hazhazrlanmrlanmttr. Hipparcos Uzay r. Hipparcos Uzay TeleskobuTeleskobunun verileri saynun verileri sayss bilimsel bilimsel makalede kullanmakalede kullanlmlm ve halen ve halen kullankullanlmaktadlmaktadr.r.

Yakn Yldz

Uzak Yldzlar

Aralk Aynda Yer

Haziran Aynda Yer

Gne

http://www.sciencebuddies.org/mentoring/project_ideas/Astro_img004.gif

Uzaya astronomik Uzaya astronomik alalmalar malar iiin sayin sayssz uydu z uydu ggnderilminderilmitir. Her uydunun tir. Her uydunun ggnderilme amacnderilme amac farklfarklddr.r.

Yandaki grafikte, uydulardaki Yandaki grafikte, uydulardaki ekipmanlarekipmanlarn, n, n hangi n hangi dalgaboyuna duyarldalgaboyuna duyarl olduolduu u ggsterilmektedir. Bazsterilmektedir. Baz uydular uydular sadece gsadece gzzmmzzn gn grebildirebildii i 35003500--7000 A dalgaboyu 7000 A dalgaboyu aralaralna duyarlna duyarlyken yken (g(gkkukkuaa renkli brenkli blge), lge), bazbazlarlar daha genidaha geni dalgaboyu dalgaboyu aralaralklarklarnda gnda gkykyzznntarayabilmektedir. tarayabilmektedir.

Sadece morSadece morte, Xte, X--n, gamma n, gamma nlarnlarnnn veya kn veya kzzllte, te, mikrodalga ve radyo mikrodalga ve radyo dalgalardalgalarnnn gn gzlenmesi izlenmesi iin in ggnderilen uydular da nderilen uydular da mevcuttur. mevcuttur.

rasathanesİ uzay teknolojileri -...

Documents