RAPORT Z BADANIA NA TEMAT:

Młodzi dziś i młodzi w PRL, czyli „dzieci” i „rodzice”.

Porównanie współczesnych zachowań konsumpcyjnych łodzian.

Łódź, styczeń 2011

2

Spis treści 1. Wstęp ...................................................................................................................................... 3

1.1 Problematyka badawcza ..................................................................................................... 3

1.2 Konkretyzacja pojęć........................................................................................................... 4

2. Przebieg badania .................................................................................................................... 7

2.1 Techniki otrzymywania materiałów .................................................................................. 7

2.2 Dobór próby ....................................................................................................................... 8

2.3 Zbieranie materiałów ......................................................................................................... 8

3. Charakterystyka społeczno-demograficzna respondentów ................................................... 10

4. Jakim jesteś konsumentem? Czy lubisz zakupy? Co kupujesz i jak kupujesz? .................... 14

5. O zrównoważonej konsumpcji słów kilka ............................................................................ 36

6. Centra handlowe ................................................................................................................... 38

7. Nawyki żywieniowe łodzian ................................................................................................. 47

8. Podsumowanie ..................................................................................................................... 56

9. Zakończenie .......................................................................................................................... 58

ZAŁĄCZNIK NR 1 .................................................................................................................. 60

ZAŁĄCZNIK NR 2 .................................................................................................................. 62

3

1. Wstęp Jesteśmy studentami 3 roku socjologii na Uniwersytecie Łódzkim. W ramach zajęć z „Metod

badań społecznych” zostały przeprowadzone badania dotyczące konsumpcji wśród łodzian.1

Niżej przedstawiamy raport oraz wyniki naszych poczynań.

1.1 Problematyka badawcza

1) Uzasadnienie wyboru tematu badań

Kwestia, jaką podjęliśmy w badaniach dotyczyła konsumpcji wśród łodzian. Temat ten

wzbudził nasze zainteresowanie ze względu na fakt, iż zjawisko konsumpcji jest

charakterystyczne dla współczesnego masowego społeczeństwa, dotyczy każdego człowieka, a

konsumpcyjny styl życia jest coraz bardziej powszechny. Ponadto interesujące wydawały się

możliwe różnice pomiędzy przedstawicielami dwóch pokoleń, które poddaliśmy badaniu.

2) Cel badań

Badanie ma charakter poznawczy. Głównym celem pracy jest zbadanie konsumpcji wśród

dwóch pokoleń łodzian: dzieci (roczniki 1985 – 1992) oraz ich rodziców (roczniki 1960 –

1967). Osoby ze starszej grupy wiekowej pamiętają poprzednią epokę, czasy, kiedy dostęp

nawet do produktów pierwszej potrzeby był bardzo ograniczony.

Chcieliśmy więc sprawdzić, czy różnice pokoleniowe wynikające z różnych systemów, w

których wychowywały się te dwie grupy badanych występuje również w zakresie konsumpcji.

Lub czy zależność między wiekiem badanych a poziomem ich konsumpcjonizmu nie

występuje.

3) Pytania problemowe i hipotezy badawcze

Pytania problemowe

1. Jakimi konsumentami są łodzianie w dwóch obszarach: „kupowania”, żywienia się?

2. Co stanowi obszar „kupowania” dla przeciętnego łodzianina?

2.1. Gdzie i dlaczego łodzianie dokonują zakupów?

2.2. Jak często łodzianie robią zakupy?

2.3. Czy i jak łodzianie planują swoje zakupy?

2.4. Co najczęściej jest kupowane podczas zakupów?

2.5. Czy łodzianie lubią robić zakupy? Dlaczego tak/nie?

2.6. Jaką formę płatności wybierają łodzianie (gotówka czy karta)?

2.7. Czy łodzianie zadłużają się w celu zrobienia jakichś zakupów?

3. Jakie funkcje pełnią centra handlowe?

1 Projekt badawczy realizowali: Sylwia Borowicz, Przemysław Ciesielski, Jakub Grobelny, Justyna Gruszczyńska, Maciej Hawryluk, Magdalena Kotecka, Joanna Makowska, Katarzyna Osiejewska, Krzysztof Pierściński, Marta Szczęśniak, Weronika Węglewska, Małgorzata Wołoszyk; opiekun grupy: Sylwia Męcfal;

4

4. Jak cechy społeczno-demograficzne wpływają na sposoby zachowania się konsumentów?

5. Czy można zauważyć jakieś wzory konsumpcji?

6. Jak wyglądają zachowania i zwyczaje łodzian w zakresie spożywania posiłków?

6.1. Gdzie najczęściej jedzą, jeśli jedzą poza domem i dlaczego? Jakie restauracje

wybierają?

6.2. Czy wychodząc do restauracji planują to, czy są to spontaniczne decyzje?

7. Czy można wyróżnić typy konsumentów w określonych obszarach?

Hipotezy

1. Istnieją różnice w podejściu do konsumpcji między przedstawicielami dwóch różnych

pokoleń

2. Istnieją różnice w podejściu do konsumpcji między przedstawicielami różnych płci.

3. Centra handlowe pełnią istotną funkcję w życiu łodzian.

4. Łodzianie najczęściej robią zakupy w centrach handlowych.

5. Jedzenie poza domem jest częstym zjawiskiem wśród łodzian.

6. Jedzenie poza domem traktowane jest jak forma rozrywki.

7. Dochody determinują sposób żywienia i sposób spędzania wolnego czasu.

1.2 Konkretyzacja pojęć Dla potrzeb naszego badania pojęcia, którymi będziemy się posługiwać definiujemy w

następujący sposób:

a) konsumpcja (spożycie) – akt lub proces zaspokajania potrzeb poprzez zużycie lub

stopniowe zużywanie nabytych, wytworzonych lub bezpłatnie udostępnionych dóbr

materialnych i niematerialnych.

Z przedstawionej definicji wynika, iż:

• celem konsumpcji jest zaspokajanie potrzeb,

• zaspokajanie potrzeb odbywa się poprzez wykorzystanie dóbr,

• wykorzystanie dóbr może być aktem lub procesem,

• przedmioty konsumpcji mogą być pozyskiwane na drodze samo wytworzenia

(samoobsługi), darowizny, zakupu,

• dobra nabywane noszą nazwę produktów materialnych i niematerialnych

Klasyfikacja konsumpcji:

- ze względu na podmiot konsumpcji:

konsumpcja jednostkowa i zbiorowa (w gospodarstwie domowym, grupowa,

ogólnospołeczna).

5

- ze względu na źródło finansowania:

konsumpcja prywatna i publiczna.

- ze względu na przedmiot konsumpcji:

konsumpcja dóbr materialnych i konsumpcja usług.

Konsumpcja dóbr materialnych to taka, w której skład wchodzi konsumpcja żywności i

artykułów przemysłowych.

b) konsument to osoba, która spożywa jednorazowo lub w dłuższym okresie czasu dobra

materialne lub niematerialne w celu zaspokojenia swoich potrzeb.

c) zachowania konsumpcyjne to czynności i działania podejmowane w celu pozyskania dóbr

służących zaspokojeniu potrzeb oraz ogół sposobów ich wykorzystania.

d) zachowania nabywcze to czynności i działania podejmowane w celu nabycia (pozyskania

na drodze zakupu) produktów materialnych i niematerialnych.

e) konsumpcjonizm można opisać jako nadmierną konsumpcję dóbr materialnych i usług, a

więc taką, która nie jest usprawiedliwiona rzeczywistymi potrzebami ludzkimi i nie liczy się z

kosztami ekologicznymi, społecznymi i indywidualnymi2. Konsumpcjonizm jest nazywany

także nadkonsumpcją. Ważnym pojęciem we współczesnym świecie są również konsumpcja

postmodernistyczna- konsumpcja „na pokaz”, szybka, nietrwała, służąca dowartościowaniu

przez zakup, jest to także spędzanie czasu wolnego w „świątyniach konsumpcji”. Inną

popularną odmianą konsumpcji jest e- konsumpcja, czyli zakupy przez Internet.

Niezaprzeczalnie ważnym elementem konsumpcjonizmu są w Polsce centra handlowe,

nazywane często „świątyniami konsumpcji”. Popularność tego typu miejsc wiąże się między

innymi z tym, że społeczeństwo w naszym kraju stosunkowo od niedawna jest społeczeństwem

konsumpcyjnym. Przez wiele lat było społeczeństwem przemysłowym, które miało

ograniczony dostęp do dóbr materialnych i usług. Obecnie centra handlowe są symbolem

dobrobytu.

f) konsumpcja zrównoważona – jako przeciwwaga dla konsumpcjonizmu. Polega na

konsumowaniu dóbr materialnych i usług w takim stopniu, aby zaspokajać podstawowe

potrzeby i osiągać wyższą jakość życia, jednocześnie minimalizując zużycie zasobów

naturalnych oraz materiałów szkodliwych dla środowiska (które powstających na wszystkich

6

etapach produkcji) i nie ograniczać przy tym możliwości i praw następnych pokoleń do takiej

konsumpcji.

W efekcie konsumpcja współczesnego pokolenia nie ogranicza możliwości konsumpcji

przyszłych generacji3.

Według definicji D. Kiełczewskiego trwała i zrównoważona konsumpcja jest

zrównoważona w następujących aspektach:

• ekonomicznym (ustalenie takich proporcji między bieżącą a przyszłą konsumpcją, które

nie przyczyniają się do zaburzeń równowagi gospodarczej),

• ekologicznym (maksymalizacja użyteczności konsumpcji przy zachowaniu użyteczności i

jakości zasobów naturalnych i środowiska przyrodniczego),

• społecznym (względnie równe rozłożenie konsumpcji, czyli dostępność dla ludzi

niezależnie od czasu i przestrzeni oraz preferowanie form konsumpcji nie powodujących

problemów społecznych),

• psychologicznym (konsumpcja przyczyniająca się do wzrostu jakości życia),

• demograficznym (uwarunkowania demograficzne nie stanowią trwałej bariery wzrostu

konsumpcji),

• przestrzennym (sposoby zaspokajania potrzeb nie naruszają zasad ładu przestrzennego),

• intertemporalnym (powyższe założenia są możliwe do zrealizowania w nieograniczonej

perspektywie czasowej)4.

2 B.Rok, Model konsumpcji w kontekście procesu integracji europejskiej, Dostępny w Internecie: http://www.ine-

isd.org.pl/rozne/mat06.htm 3 D. Kiełczewski, Konsumpcja a perspektywy zrównoważonego rozwoju, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku,. Białystok 2008, s.57. 4 Ibidem, s.57-58.

7

2. Przebieg badania

2.1 Techniki otrzymywania materiałów

Pierwsza technika przyjęta w naszym badaniu to obserwacja zwykła5, zewnętrzna

zaliczająca się do technik jakościowych. Technika ta charakteryzuje się tym, że badani nie

mają świadomości, iż są obserwowani oraz faktem, że obserwator nie bierze udziału w

wydarzeniach. Wybrana technika była odpowiednia dla początkowej fazy projektu, wnioski z

badań umożliwiły zaznajomienie się z tematem oraz pozwoliły stworzyć nowe problemy

badawcze lub zmodyfikować i pogłębić dotychczasowe. Technika została wykorzystana do

opisu zachowań konsumpcyjnych klientów nowo otwartego centrum handlowego „Port Łódź”

w dniu 24 marca 2010 r. Wydarzenie było połączone z licznymi atrakcjami (promocje,

występy, wizyty gwiazd show-biznesu, konkursy), co pozwoliło na wstępną analizę zachowań

konsumpcyjnych nie tylko w wymiarze czysto ekonomicznym, lecz także w sferze konsumpcji

niematerialnej. Obserwacja pozwoliła na zwrócenie uwagi, jakimi czynnikami kierują się

łodzianie w swych decyzjach konsumpcyjnych, stworzenie hipotez, oraz wyznaczenie dalszych

celów badawczych. Ponadto opis zachowań klientów centrum dał możliwość lepszego

zoperacjonalizowania poruszanych problemów, szczególnie tych związanych z centrami

handlowymi (robienie zakupów oraz uczestniczenie w wydarzeniach/imprezach

organizowanych przez centra handlowe).

Druga technika użyta w badaniu to wywiad kwestionariuszowy6. Jest to metoda oparta

na komunikacji bezpośredniej polegająca na uzyskiwaniu danych od respondenta przez

zadawanie pytań z przygotowanego kwestionariusza o wysokim stopniu standaryzacji. Ta

ostatnia cecha jest bardzo istotna ze względu na fakt potrzeby przebadania dwóch grup z

różnych przedziałów wiekowych oraz minimalizuje ryzyko pojawienia się artefaktów. Wybór

ilościowej metody badań ma bezpośredni związek z podejmowaną problematyką. Otrzymane

wyniki pozwalają na formułowanie wniosków związanych z częstością występowania zjawisk

oraz badanie zależności między nimi. Ten ostatni element stanowi bardzo ważną cechę,

ponieważ koncepcja badawcza zakładała badanie korelacji pomiędzy zachowaniami

konsumenckimi a określonymi zmiennymi. Ponadto wybrana metoda ze względu na swój

ilościowy charakter wyklucza ewentualny subiektywizm badacza. Kolejnym powodem wyboru

tej techniki jest możliwość szybkiej możliwości opracowania uzyskanych danych oraz

weryfikacji postawionych wcześniej hipotez. Trafność dobranej metody potwierdzają też

pytania problemowe, które w zdecydowanej większości miały charakter ilościowy.

5 Załącznik nr 1 – dyspozycje do obserwacji 6 Załącznik nr 2 – kwestionariusz wywiadu

8

2.2 Dobór próby Dobór próby miał charakter celowy. Każdy z jedenastu badaczy musiał przeprowadzić

wywiady z dwiema sześcioosobowymi grupami, w równych proporcjach co do płci. Jedna

grupy mieściła się w roczniku 1960-1967, natomiast druga w latach 1985-1992. Roczniki

dobrane były tak, aby reprezentowane były dwie kohorty: osoby młode oraz osoby w średnim

wieku. Z założenia miały one reprezentować „dzieci” i „ich rodziców”. Taki dobór grup miał

za zadanie zweryfikować czy wśród łódzkich konsumentów istnieje zróżnicowanie zachowań

konsumpcyjnych oraz na czym polega. Ponadto dobór był ściśle związany z próbą odpowiedzi

na pytanie: czy osoby, które dorastały jeszcze w okresie starego systemu polityczno-

ekonomicznego przejawiają tendencję do mniejszej konsumpcji niż osoby, dorastające już po

okresie transformacji ustrojowej, wychowujące się w kulturze mocno zakorzenionej w

podejściu konsumpcyjnym.

2.3 Zbieranie materiałów Z analizy kart realizacji badania wynika, że 45% wywiadów zostało przeprowadzonych od

czerwca do sierpnia 2010 roku. Najwięcej, bo 53% wywiadów przeprowadzono po 1 września,

a tylko jedna karta nie zawierała informacji o dacie realizacji badania.

Zdecydowana większość wywiadów (45%) została przeprowadzona w czasie 30-39 minut,

31% wywiadów w czasie 40- 49 minut. Przypadki przeprowadzenia ankiety powyżej lub

poniżej tych przedziałów należą do mniejszości (16% wywiadów w czasie krótszym niż 30

minut i 8% w czasie 50 minut i więcej).

wykres1termin realizacji badania

VI-VIII 2010

od IX 2010

brak danych

9

Aranżacja wywiadu najczęściej przebiegała w mieszkaniu respondenta (42% wywiadów) oraz

przez telefon ( 25%). Często odbywała się także w innych miejscach, wśród tych miejsc

wymienić należy centrum handlowe(3%), miejsca publiczne(park, ławka, ulica, zakład pracy-

14%), miejsca rozrywki (pizzeria, kawiarnia, fitness klub, pub - 6%) oraz mieszkanie ankietera

(ok.10%).

Respondenci w większości nie mieli pytań co do przeprowadzenia samego wywiadu, tylko

18% badanych miało pytania. W dwóch przypadkach nie było informacji na ten temat.

Badani decydowali się na podanie swoich danych w postaci maila (48 uzyskanych adresów)

lub telefonu (28 uzyskanych numerów). Prawie ¼ badanych (30 osób) nie wyraziła zgody na

podanie danych kontaktowych.

Do najczęstszych błędów ankieterskich zaliczyć należy niestosowanie się do reguły przejścia

oraz omijanie pytań, które powinny zostać zadane.

wykres2czas realizacji badania

30-39

40- 49

mniej niż 30

w ięcej niż 50

wykres3miejsce aranżacji wywiadu

mieszkanie responden-ta

przez tele-fon

miejsca publiczne

mieszkanie ankietera

miejsca roz-ryw ki

centrum handlow e

10

3. Charakterystyka społeczno-demograficzna respondentów

W naszym badaniu wzięło udział 132 respondentów. Zgodnie z założeniami, jedną

połowę badanych miały stanowić kobiety, a drugą połowę mężczyźni. Dodatkowo, jako że

porównywaliśmy dwa pokolenia, połowa respondentów miała być urodzona między 1960 a

1967 rokiem a druga połowa między 1985 a 1992 rokiem. Jak się jednak ostatecznie okazało,

kobiety stanowiły 51,5% badanych. Co więcej osoby urodzone między rokiem 1960 a 1967

stanowiły tylko 45,5% próby.

Ważnym czynnikiem z punktu badania zwyczajów konsumpcyjnych jest zbadanie poziomu

wykształcenia badanych. W tym wypadku badani najczęściej deklarowali posiadanie

wykształcenia średniego ogólnokształcącego oraz wyższego, odsetki wynosiły odpowiednio

32% oraz 28%. Dokładny rozkład wykształcenia deklarowanego przez respondentów obrazuje

poniższy wykres:

Kolejną kwestią o którą pytaliśmy był dochód gospodarstw domowych. W tym wypadku

najczęściej deklarowany był dochód między 2001 a 4000 złotych, odpowiedź ta stanowiła 41%

spośród ważnych odpowiedzi. 23% respondentów deklarowało dochody między 4001 a 6000

złotych a tak samo liczny odsetek deklarował dochody do 2000 złotych. Z kolei dochody

powyżej 6000 złotych zgłosiło jedynie 12% respondentów.

Jeżeli chodzi o wielkość gospodarstw domowych, respondenci najczęściej zamieszkiwali w

gospodarstwach 4 oraz 3 osobowych. Odpowiedzi te stanowiły odpowiednio 32 oraz 28%.

Badaliśmy również jak respondenci oceniają sytuację materialną w swoich gospodarstwach

domowych. Jak się okazało, pozytywnie oceniło ją niemal 92% badanych, podczas gdy

negatywnie, zaledwie 8%.

Wykres 4. Wykształcenie respondentów

podstawowe1%

zasadnicze zawodowe4%

średnie techniczne14%

średnie ogólnokształcące

31%policealne11%

wyższe licencjackie11%

wyższe28%

podstawowe

zasadnicze zawodowe

średnietechniczne

średnieogólnokształcące

policealne

wyższelicencjackie

wyższe

11

Spośród badanych, blisko dwie trzecie zadeklarowało się jako osoby pracujące podczas gdy

około 30% stanowiły osoby uczące się. Wśród osób pracujących badani najczęściej

deklarowali zatrudnienie jako specjaliści / przedstawiciele wolnych zawodów, pracownicy

handlu i usług oraz jako urzędnicy / pracownicy administracyjni, wszystkie trzy wskazania po

17%. Również często wskazywano pracę jako pracownik biurowy (15%), robotnik fizyczny

(14%) oraz przedsiębiorca (13%).

Zapytani o pochodzenie, niemal 90% respondentów deklaruje pochodzenie z miast, przy czym

ponad 50% deklarowało pochodzenie z miasta powyżej 500 tysięcy mieszkańców. Najmniej

zaś, bo jedynie 3%, stwierdziło, iż pochodzi z miasta od 101 do 200 tysięcy mieszkańców.

Co również warto zaznaczyć spośród wszystkich respondentów tylko 40% deklarowało

posiadanie potomstwa.

W naszym badaniu oprócz typowych cech społeczno demograficznych chcieliśmy także

zbadać pewne kwestie związane ze światopoglądem badanych. I tak oto na pytanie o stosunek

do wiary i religii ponad 60% badanych zadeklarowało się jako osoby wierzące, lecz tylko 14%

wszystkich respondentów stanowiły osoby regularnie praktykujące. Z kolei również 14%

badanych stwierdziło iż są niechętnie nastawienie do instytucji Kościoła. Co równie

interesujące, wśród badanych pojawiła się także kategoria osób przywiązanych do tradycji,

lecz niechętnych wobec Kościoła i stanowili oni około 4%. Dokładne postawy respondentów

wobec religii i wiary przedstawia wykres 2:

Spośród wszystkich badanych na pytanie o zainteresowanie polityką odpowiedź pozytywną

dało zaledwie 51% badanych. Wśród tych z kolei osób największym poparciem cieszyła się

Wykres 5. Postawy respondentów wobec religii

wierzący, regularnie praktykujący, 14%

wierzący, nieregularnie

praktykujący, 25%wierzący,

niepraktykujący, 24%

niewierzący, przywiązani do tradycji, 12%

niewierzący, obojętni wobec Kościoła,

11%

przywiązani do tradycji, niechętni

wobec Kościoła, 4%

niewierzący, niechętni wobec Kościoła, 10%

wierzący, regularniepraktykujący

wierzący, nieregularniepraktykujący

wierzący, niepraktykujący

niewierzący, przywiązani dotradycji

niewierzący, obojętni wobec Kościoła

niewierzący, niechętniwobec Kościoła

przywiązani do tradycji, niechętni wobec Kościoła

12

Platforma Obywatelska (40%) oraz Prawo i Sprawiedliwość (18%). Z kolei 16% badanych

zadeklarowało, iż popiera Sojusz Lewicy Demokratycznej, a dokładnie taki sam odsetek

twierdził iż nie popiera żadnej z partii politycznych. Dokładne preferencje polityczne badanych

przedstawia wykres 3:

Ostatnią kwestią światopoglądową którą badaliśmy było zbadanie hierarchii 11

zaproponowanych wartości, a mianowicie: miłości, przyjaciół, rodziny, satysfakcjonującej

pracy, sukcesu zawodowego, stabilności finansowej, szacunku wśród ludzi, uczciwości, wiary,

wykształcenia i zdrowia. Spośród wymienionych wartości respondenci jako najważniejszą

najczęściej wskazywali rodzinę, na pierwszym miejscu umieściło ją niemal 38%

respondentów. Kolejnymi ważnymi wartościami okazały się zdrowie (u 26% respondentów na

pierwszym miejscu) oraz miłość (u 20%). Z kolei najmniej ważną wartością okazała się wiara,

na ostatnim 11 miejscu umieściło ją 55% respondentów. Kolejnymi nieważnymi wartościami

okazały się zaś sukces zawodowy (u 15% na ostatnim miejscu) oraz wykształcenie (u 13%).

Dokładną hierarchię wartości ważnych dla respondentów przedstawia wykres 4:

Wykres 6 . Jakie partie polityczne popieraj ą respondenci

PO, 40%

PSL, 3%

PPP, 2%PiS, 18%

SLD, 16%

UPR, 3%

żadna, 16% inne, 2% PO PSL

PPP

PiS

SLD

UPR żadna inne

13

14

4. Jakim jesteś konsumentem? Czy lubisz zakupy? Co kupujesz i jak kupujesz?

Zgodnie z tematyką naszych badań, pytanie, od którego wyszliśmy, dotyczyło tego, czy

łodzianie lubią robić zakupy. Okazało się, że większość respondentów (65%) lubi i raczej lubi

tę czynność (29% odpowiedziało, że lubi, a 36%, że raczej lubi robić zakupy). 23%

ankietowanych stwierdziło że zakupy to raczej nie jest ich ulubione zajęcie, ale tylko 12%

osób zdecydowanie nie lubi zakupów. Wyniki świadczą o tym, że obecnie zakupy przestają

być przykrym obowiązkiem i mogą być przyjemnością, a może i rozrywką.

Wyk.8

29%

36%

23%

12%

Czy lubisz robić zakupy?

tak

raczej tak

raczej nie

nie

Tak, jak przewidywaliśmy, okazało się, że to kobiety (74%) częściej niż mężczyźni

(56%) deklarowały, że lubią robić zakupy. Zależność przeciętna. (V Kramera= 0,21)

Interesujące jest, dlaczego nasi badani lubią robić zakupy. Dla 51% respondentów

zakupy są przyjemnością, 32% lubi je dlatego, że może sobie kupić nowe rzeczy, skorzystać z

różnych promocji, dla 18% jest to sposób spędzania wolnego czasu, 11% może kupić rzeczy,

które są im potrzebne, a 5% ankietowanych po prostu lubi wydawać pieniądze.

15

Wyk. 9

Badani mieli także różne preferencje co do miejsca, gdzie kupują artykuły spożywcze.

Najczęściej jednak wybierają supermarkety (52%). Niemal 1/5 respondentów kupuje artykuły

spożywcze w małym sklepie prywatnym, a 13% dokonuje zakupów w małym sklepie

sieciowym (jak np. Żabka). 9% badanych najczęściej kupuje na rynku, a jedynie 6% wybiera

do tego celu centra handlowe.

W przypadku odległości sklepów, w których respondenci robią zakupy od ich miejsca

zamieszkania wyniki kształtują się dość równomiernie: 49% respondentów deklaruje, że robi

zakupy blisko miejsca swojego zamieszkania, a 44% daleko od swojego miejsca zamieszkania.

6% ankietowanych zaznaczyło odpowiedź trudno powiedzieć, być może nie zwracają oni

uwagi na to, gdzie robią zakupy bądź nie mają swojego stałego, ulubionego sklepu. Taki

rozkład wyników można najprościej zinterpretować następująco: osoby, które robią zakupy

blisko swojego domu zwracają uwagę na wygodę, być może mają mało czasu, natomiast

osoby, które robią zakupy daleko od miejsca swojego zamieszkania szukają niższych cen,

atrakcyjniejszych ofert.

Odpowiedź na te rozważania przyniosło pytanie o powody, dla których respondenci

robią zakupy akurat w tych miejscach. 45% respondentów zwraca uwagę na większy wybór,

44% na oszczędność czasu, a 39 % na niskie ceny. Tylko dla 5% respondentów decydującym

czynnikiem jest miła obsługa, a dla 7% możliwość zaparkowania obok sklepu. Co zaskakujące

tylko dla 11% ankietowanych priorytetem są obniżki cenowe.

16

Wyk. 10

Okazało się także, że mężczyźni (48%) częściej niż kobiety (31%) wybierają określony

sklep ze względu na niskie ceny (zależność słaba; V Kramera= 0,18), ale rzadziej (13%) niż

kobiety (35%) zwracają uwagę na dogodne godziny otwarcia sklepów (zależność dość silna; V

Kramera=0,26).

Z kim najczęściej robią zakupy nasi badani? Okazało się, że najczęściej robią sami

(70%), 35% zabiera ze sobą małżonka lub partnera, a 13% robi zakupy w towarzystwie

znajomych. Tylko 1 na 10 respondentów zabiera ze sobą dzieci. Nie są także popularne zakupy

z rodzicami czy rodzeństwem (5%) czy też zakupy zlecane innym osobom (2%).

17

Wyk. 11

Zastanawialiśmy się również jak często respondenci kupują artykuły różnego rodzaju.

Wydaje się oczywiste, że najczęściej kupowane są artykuły spożywcze, bo aż 95%

ankietowanych robi je raz w tygodniu i częściej, a 5% robi większe zakupy spożywcze kilka

razy w miesiącu.

Artykuły chemiczne kupowane są już rzadziej – najwięcej, bo 56% respondentów robi

je raz w miesiącu lub raz na trzy miesiące. Częściej kupuje te produkty 42% osób, a rzadziej

tylko 2%. Kobiety i mężczyźni różnią się pod względem częstości kupowania tych produktów.

Kobiety częściej kupują artykuły chemiczne niż mężczyźni. 54% respondentek i 29%

respondentów kupuje artykuły chemiczne kilka razy w miesiącu i częściej. 66% mężczyzn

kupuje takie produkty raz w miesiącu i raz na 3 miesiące, w przypadku kobiet odsetek ten

wynosi 46% (zależność dość silna; V Kramera=0,28).

Okazuje się, że kosmetyki są kupowane podobnie jak artykuły chemiczne – 68% kupuje

kosmetyki raz w miesiącu lub raz na trzy miesiące. Sporo, bo 30% respondentów kupuje

kosmetyki raz w tygodniu lub kilka razy w miesiącu, tylko 5% robi to raz na pól roku i

rzadziej. Kobiety częściej kupują kosmetyki niż mężczyźni. 44% kobiet a 11% mężczyzn

kupuje kosmetyki kilka razy w miesiącu i częściej. 81% mężczyzn kupuje kosmetyki raz w

miesiącu i raz na 3 miesiące, w przypadku kobiet odsetek ten wynosi 55% (zależność silna; V

Kramera=0,38).

Najrzadziej respondenci kupują sprzęt RTV i AGD – kolejno 97% i 98% respondentów kupuje

te artykuły raz na pół roku i rzadziej.

Okazuje się, że mimo obaw, że zakupoholizm odzieżowy staje się chorobą

cywilizacyjną, to nasi respondenci kupują odzież i obuwie niezbyt często – raz na kilka

18

miesięcy (57%), 22% ankietowanych kupuje te artykuły częściej i tyle samo 22% - rzadziej.

Kobiety częściej kupują odzież niż mężczyźni.

30% respondentek a 13% respondentów kupuje odzież kilka razy w miesiącu i częściej. 55%

kobiet kupuje ubrania raz w miesiącu i raz na 3 miesiące, w przypadku mężczyzn odsetek ten

wynosi 59% (zależność przeciętna; V Kramera=0,24).

Wyk. 12

Odpowiedzi dotyczące częstości kupowania różnych produktów niczym nie zaskoczyły,

są przewidywalne, i można powiedzieć – w normie. Artykuły najpotrzebniejsze łodzianie

kupują często, a artykuły długotrwałego użytku, jak sprzęt RTV i AGD, bardzo rzadko.

Nasi respondenci spędzają dość dużo czasu tygodniowo na robieniu zakupów. 56%

przeznacza na to od jednej do trzech godzin tygodniowo, a 17% od 4 do 5 godzin w tygodniu.

Mniej niż godzinę spędza tygodniowo w sklepach 17% ankietowanych, a powyżej pięciu

godzin tylko 10%.

Wyk. 13

19

Wśród kobiet tylko 8% deklaruje, że robi zakupy mniej niż godzinę a wśród mężczyzn

27%. Około 55% kobiet i mężczyzn robienie zakupów zajmuje od 1 do 3 godzin. Aż 36%

kobiet poświęca na zakupy więcej niż 4 godziny, tyle czasu spędza na zakupach dwa razy

mniej mężczyzn. Widać zatem, że to kobiety więcej czasu poświęcają na robienie zakupów.

Zależność dość silna (V Kramera=0,29)

Wyk. 14

Czy respondenci planują swoje zakupy? Tylko 12% ankietowanych robi to zawsze, ale już

45% często planuje zakupy. 29% planuje rzadko, a 14% nie robi tego nigdy.

Wyk. 15

Nasze przypuszczenia potwierdziły się. Konsumentów pod tym względem różnicuje wiek.

Częściej osoby starsze (67%) niż młodsze (49%) planują zakupy. Zależność przeciętna (V

Kramera=0,25).

20

Wyk. 16

Zapytaliśmy respondentów o korzyści, jakie wynikają z planowania zakupów. Według 45%

respondentów dzięki planowaniu zakupów kupowane są tylko potrzebne rzeczy. 41%

badanych uważa planowanie za oszczędność czasu, dla 32% planowanie to oszczędność

pieniędzy, a 13% sądzi, że jest to po prostu wygodne.

Wyk. 17

Choć łodzianie dość często planują swoje zakupy, to jednocześnie przyznają się, że zdarza im

się kupować produkty, które nie znajdują się na sporządzonej wcześniej liście. Ponad połowie

badanych (54%) zdarza się to zawsze lub często, 45% rzadko pozwala sobie na zakupy spoza

listy, a jedynie respondentów 1% nie robi tego nigdy.

Kobietom też częściej zdarza się kupować coś spoza planowanej listy zakupów. Robi tak 66%

21

respondentek a w przypadku respondentów odsetek ten wynosi 38%. Zależność silna (V

Kramera=0,30).

Wyk. 18

Częściej młodzi (63%) niż starsi (55%) są skłonni kupić coś spoza listy zakupów.

Zatem, to osoby starsze wydają się być bardziej rozważnymi konsumentami, częściej planują

wydatki i są mniej spontaniczne. Zależność jest słaba (V Kramera=0,20).

Wyk. 19

Co wpływa na decyzję o zakupie produktu spoza zaplanowanej listy? 34%

respondentów odpowiedziało, że coś im się spodobało lub mieli na coś ochotę, dla 30%

powodem była atrakcyjna, dobra, niska cena, 1/3 respondentów w trakcie zakupów

przypomniała sobie o tym, że potrzebuje tego produktu. 26% pytanych zdecydowało się na

nieplanowany zakup z powodu promocji na dany produkt, 14% kierowało się impulsem. 7%

podało inne odpowiedzi.

22

Wyk. 20

Zapytaliśmy respondentów także o emocje, jakie towarzyszą im po spontanicznych

zakupach. 48% respondentów odpowiedziało, że odczuwa satysfakcję, 32% radość. Wyrzuty

sumienia ma 14% badanych, niczego nie odczuwa 3%, 2% czuje rozczarowanie, a także podaje

inne odpowiedzi.

Wyk. 21

Spontaniczne zakupy dla ponad połowy łodzian okazały się powodem do zmartwień.

Aż 58% respondentów żałowało bowiem swoich spontanicznych zakupów. 42% nie ma jednak

z tym problemów. Jeśli chodzi o płeć, częściej kobiety (65%) żałują spontanicznych zakupów

niż mężczyźni (48%). Zależność słaba (V Kramera=0,17).

Interesującym wydaje się fakt, iż, jak wynika z danych, im wyższe wykształcenie respondenci

23

posiadają, tym bardziej żałują spontanicznych zakupów. Respondenci o wykształceniu

wyższym (71%) częściej żałują spontanicznych zakupów niż osoby o wykształceniu niskim

(40%). Zależność słaba (V Kramera=0,22).

Wyk. 22

Pomimo tego, że większość łodzian żałuje swoich spontanicznych zakupów, nie są oni

skłonni do zwracania zakupionego towaru. Oddawanie towaru w wyniku spontanicznych

zakupów nie jest bowiem zbyt powszechnym zjawiskiem wśród łodzian. Aż 56%

respondentom nigdy się to nie zdarzyło. Rzadko robi to 42% respondentów. Częste oddawanie

towaru zdarza się jedynie 2% respondentom. W Polsce mimo wszystko wciąż istnieje

niezdefiniowany strach przed takim działaniem. Może to być również efekt nieznajomości

praw, które przysługują konsumentom.

Wyk. 23

24

Wśród mężczyzn 70% deklaruje, że nie oddaje towarów kupionych w wyniku

spontanicznych zakupów, a wśród kobiet odsetek ten wynosi 43%. Kobiety wydają się być

bardziej wybrednymi i odważnymi konsumentami. To one częściej oddają towary kupione w

wyniku spontanicznych zakupów. Zależność dość silna (V Kramera=0,29).

Respondenci zostali także zapytanie o to, jakie towary zdarzyło się im oddać. 77%

zwróciło zakupione spontanicznie obuwie lub odzież, 13% oddało sprzęt elektroniczny, a 6

osób inne towary.

Ważną kwestią jest fakt, czym łodzianie kierują się podczas robienia zakupów.

Zaprezentowane poniżej wyniki pokazują, że najczęstszym czynnikiem decydującym o

wyborze tego, a nie innego produktu jest jakość oraz cena. Świadczy to o tym, że respondenci

dokonują racjonalnych zakupów. Badani deklarują również, że najmniejszy wpływ na

podejmowane przez nich wybory zakupowe ma reklama. Czyżby łodzianie byli odporni na

różnego rodzaju „chwyty marketingowe”?

97%92%

63%59%

35%31% 30%

14%

4% 2%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Co wpływa na zakupy łodzian?

Wyk. 24

Jakość jest najważniejszą kwestią podczas robienia zakupów. 97% odpowiedzi

respondentów brzmiała bowiem: często lub zawsze kieruję się jakością podczas wyboru

towarów. Rzadko robi to 3% respondentów.

Cena okazała się być jednym z ważniejszych wyznaczników podczas zakupów. Aż 92%

respondentów kieruje się ceną zawsze lub często. Jedynie 8% robi to rzadko. Respondenci nie

wydają więc pieniędzy bezrefleksyjnie.

Wszelkiego rodzaju promocje są ważnym czynnikiem przy wyborze towarów podczas

robienia zakupów. 63% respondentów zawsze i często dokonuje zakupów pod wpływem

promocji. Potwierdza to odpowiedzi badanych, że cena produktu jest ważna przy robieniu

zakupów. 37% respondentów rzadko bądź nigdy nie zwraca uwagi na promocje.

25

Wśród kobiet 69% deklaruje, że zawsze lub często robiąc zakupy kieruje się promocjami, a

wśród mężczyzn 56%. Widać zatem, że to kobiety częściej ulegają promocjom podczas

robienia zakupów. Zależność dość silna (V Kramera=0,28)

Wyk. 25

Reklama w różny sposób oddziałuje na naszych respondentów. W 60% deklarują oni,

że reklama rzadko jest brana pod uwagę przy robieniu zakupów, a w 27%, że nigdy. 13%

twierdzi, że często kieruje się reklamą, zaś tylko 1% robi to zawsze.

Aż 50% często kieruje się w swoich wyborach marką. Jedynie 6% respondentów nigdy

nie zwraca uwagi na markę podczas robienia zakupów. 9% robi to zawsze, a 36% badanych

rzadko. Marka w świadomości konsumentów zajmuje więc dość silną pozycję. Moda jest

uważana za ważny czynnik przy dokonywaniu wyborów zakupowych. Nasi respondenci

jednak tylko w 35% procentach stwierdzili, że moda zawsze lub często wpływa na ich

preferencje zakupowe. Dla 65% moda nie ma znaczenia.

Kobiety nieco częściej również kierują się modą robiąc zakupy. Ponad 40% z nich przyznaje

się do tego przy około 28% mężczyzn, którzy zwracają uwagę na modę. Wśród mężczyzn 71%

deklaruje, że rzadko lub nigdy robiąc zakupy kieruje się modą a wśród kobiet 60%. Zależność

przeciętna (V Kramera=0,21).

Czy opinia rodziny jest dla nas ważna przy robieniu zakupów? Okazało się, że dla

większości pytanych ta kwestia nie ma większego znaczenia (70%). Niemalże identyczne

znaczenie co opinia rodziny ma wedle naszych badań opinia znajomych.

31% respondentów deklaruje, że podczas robienia zakupów kieruje się opinią znajomych, 51%

twierdzi, że rzadko, a 19% nie liczy się ze zdaniem znajomych podczas robienia zakupów

nigdy.

Respondenci wskazywali również na inne czynniki, którymi kierują się podczas robienia

zakupów. 4% respondentów często kieruje się swoimi upodobaniami, a 2% przydatnością

produktu.

26

W dzisiejszych czasach marka jest bardzo ważnym wyznacznikiem konsumpcji.

Zakłada się, że ludzie patrzą głównie na „metkę” podczas wybierania odpowiednich

produktów. Dlatego postanowiliśmy się dowiedzieć, czy łodzianie również zwracają tak dużą

uwagę na markę danego produktu. Wyniki potwierdziły nasze przypuszczenia, gdyż jak widać

na wykresie większość respondentów deklaruje, że zwraca uwagę na markę pomimo tego, że

kupuje zarówno markowe jak i niemarkowe produkty.

Wyk. 26

Okazało się, że mężczyźni (78%) częściej niż kobiety (69%) zwracają uwagę na markę.

Zależność dość silna (V Kramera=0,26)

44% respondentów jest przywiązanych do jakiejś marki, 56% nie jest przywiązanych

do żadnej. Badani wymienili 57 różnych marek, do których są przywiązani. Kilka z nich

zostało wymienionych kilkakrotnie:

H&M 6 Nike 5

Reserved 5 Zara 5

Adidas 3 Promod 3 Big Star 2

Dove 2 Garnier 2 Gillette 2 Mango 2

Maybelline 2 Nivea 2

Tabela nr 1

27

Zastanawialiśmy się także, co wpływa na przywiązanie badanych do określonej marki.

Fakt ten respondenci uzasadniają w następujący sposób: 86% ceni markę za jakość, trwałość,

skuteczność produktów, 33% za wygląd, 29% za cenę.

Wyk. 27

Jak badani oceniają obsługę w sklepach, do których chodzą najczęściej? 86%

respondentów uznało, że obsługa jest uprzejma, 80%, że pomocna, dla 78% badanych obsługa

jest kompetentna, 68% uważa ją za taktowną a 58% za szybką.

86% 80% 78%68%

58%

14% 20% 22%32%

42%

uprzejma pomocna kompetentna taktowna szybka

Jaka jest obsługa w sklepach?

tak nie

Wyk. 28

Zakupy są w różny sposób definiowane przez społeczeństwo. Postanowiliśmy więc

sprawdzić czym dla łodzian jest ten specyficzny rodzaj aktywności.

Najwięcej respondentów, bo aż 62% wskazało, że zakupy są dla nich koniecznością. Na

drugim miejscu uplasowało się stwierdzenie, że zakupy to przyjemność. Za sposób spędzania

28

wolnego czasu zakupy uznało 15%, natomiast za sposób marnowania czasu 8%. 7%

zdefiniowało zakupy jako przykry obowiązek.

62%

47%

15%8% 7%

2%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

koniecznością przyjemnością sposobem

spędzania

wolnego czasu

marnowaniem

wolnego czasu

przykrym

obowiązkiem

hobby

Zakupy są...

Wyk. 29

Kobiety częściej niż mężczyźni widzą w zakupach coś przyjemnego. Niemal dwa razy

więcej kobiet (60%) niż mężczyzn (32%) określa zakupy jako przyjemność. Zależność dość

silna (V Kramera=0,29).

Wyk. 30

29

Z jakich form kupowania korzystają łódzcy konsumenci? Nasi respondenci okazali się

być raczej „tradycyjnymi” konsumentami. Z telezakupów 2% respondentów korzysta rzadziej

niż raz w miesiącu, zaś 98% nie korzystało nigdy.

Zakupów internetowych 17% badanych dokonuje raz na miesiąc i częściej, rzadziej niż raz w

miesiącu 50%, a 33% nigdy nie korzystało.

Z formy zakupów jaką jest akwizycja raz w miesiącu i częściej korzysta 3% respondentów, 7%

rzadziej niż raz w miesiącu, a 90% nigdy.

W sklepach z rzeczami używanymi raz w miesiącu i częściej zakupy robi 6% badanych,

rzadziej niż raz w miesiącu 34%, nigdy nie korzystało 60%.

Wyk. 31

Zapytaliśmy także, dlaczego, zdaniem respondentów, korzysta się z określonych form

zakupów? 35% respondentów uważa, że ludzie korzystają z telezakupów z powodu braku

kolejek, 30% uważa, że to oszczędność czasu, 27% ze względu na dostępność całą dobę, 6%

przez korzystniejsze ceny, natomiast 2% jako powód podaje możliwość porównania cen.

30

Wyk. 32

Zakupy internetowe. 26% respondentów uważa, że ludzie wybierają tę formę zakupów

ze względu na korzystniejsze ceny. 22% podaje jako powód oszczędność czasu, 18%

dostępność całą dobę, 16% możliwość porównania cen, 14% większy wybór, a 4% brak

kolejek.

Wyk. 33

42% badanych uważa, że ludzie korzystają z akwizycji z powodu oszczędności czasu.

41% że ze względu na brak kolejek, 13% tłumaczy ten wybór korzystniejszymi cenami, a 2%

respondentów wymienia takie argumenty jak: dostępność całą dobę, możliwość porównania

cen i większy wybór.

31

Wy. 34

93% respondentów uważa, że powodem, dla którego robi się zakupy w sklepach z

rzeczami używanymi są korzystniejsze ceny, 5% uważa, że jest w nich większy wybór, a 2%,

twierdzi, iż przyczyną jest brak kolejek.

Wyk. 35

Nasi respondenci zostali zapytani, jaką formę płatności wybierają najchętniej. Dwie trzecie

badanych najchętniej decyduje się na gotówkę (67%). Pozostali badani w podobnym stopniu

preferują zarówno karty kredytowe - 15%, jak i karty debetowe – 18%.

Dlaczego badani wybierają akurat ten rodzaj płatności? Badani wolą płacić gotówką, gdyż

mogą w ten sposób kontrolować swoje wydatki (35%), nie posiadają karty

kredytowej/debetowej (17%), przyznają, że jest im tak wygodniej (18%) oraz stwierdzają, że w

32

wielu miejscach ciągle nie ma możliwości płacenia kartą (12%). Natomiast jeśli chodzi o

używanie kart kredytowych/debetowych ankietowani wymieniali przed wszystkim: wygodę

(60%) i bezpieczeństwo (14%)

35%

17%12%

17%

5%

14%

Powody płacenia gotówką

Kontrola wydatków

Brak karty kredytowej/debetowej

Brak możliwości płacenia kartą w niektórych sklepach

Wygoda,szybkość

Inne

Nie wiem

Wyk. 36

7%

14%

61%

4% 14%

Powody używania karty kredytowej/debetowej

Kontrola wydatków

Bezpieczeństwo

Wygoda

Inne

Nie wiem

Wyk. 37

Odpowiadając na pytanie: czy jest Pan/Pani skłonna wydać więcej niż przewiduje Pana/Pani

budżet - 39% respondentów deklaruje, że tak lub raczej tak, natomiast 61% jest na nie lub

raczej nie. Występuje przeciętna zależność między płcią a skłonnością do przekraczania

budżetu domowego (VK=0,25). To kobiety są mniej skłonne do wydawania większej ilości

pieniędzy niż przewiduje ich budżet. 34% kobiet przyznaje się do takiej rozrzutności, kiedy

44% mężczyzn również deklaruje takie skłonności.

33

11%

28%41%

20%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

tak raczej tak raczej nie nie

Czy jest Pan/Pani skłonna wydać więcej niż przewiduje Pani/Pana budżet?

Wyk. 38

Zapytaliśmy też respondentów, od kogo w pierwszej kolejności pożyczyliby pieniądze. Wśród

najczęściej udzielanych przez nich odpowiedzi pojawiły się takie jak: najbliższa rodzina 54%,

przyjaciele 27% i nie pożyczanie od nikogo 24%. Najrzadziej wymienianymi odpowiedziami

były: bank 14%, znajomi z pracy 2%, a także firmy prywatne udzielające pożyczek: 1%.

Występuje przeciętna zależność (VK=0,21) między wiekiem badanych a pożyczaniem

pieniędzy od przyjaciół. Można jednak zaobserwować, że ludzie młodzi są nieco bardziej

skłonni pożyczyć pieniądze od przyjaciół (35% z nich) niż pokolenie ich rodziców (17%).

54%

27%

2%

14%

1%

24%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

najbliższa rodzina

przyjaciele

znajomi z pracy

bank

firmy prywatne udzielające pożyczek

od nikogo, nie lubię pożyczać

Od kogo w pierwszej kolejności pożyczyłby/ pozyczyłaby Pan/Pani pieniądze?

Wyk. 38

Jak dużo nasi respondenci są gotowi od kogoś pożyczyć? 13 % jest w stanie pożyczyć do 50 zł,

23% od 51 do 100 zł, 18% badanych od 101 do 200 zł, 25% od 201 do 500zł, 5% od 501 do

1000 zł, a 16% pożyczyłoby powyżej 1000 zł. Istnieje silna zależność między płcią badanych a

skłonnością do pożyczania od kogoś pieniędzy (VK=0,31). Kobiety unikają pożyczania

większych kwot pieniędzy. Mężczyźni są zdecydowani pożyczyć każdą kwotę w podobnym

stopniu. Występuje bardzo silna zależność między wiekiem badanych a skłonnością do

pożyczania od kogoś pieniędzy (VK=0,58). Ludzie młodzi są zdecydowanie bardziej skłonni

34

do pożyczania mniejszych kwot (do 500zł), natomiast badani ze starszego pokolenia w razie

pożyczki decydują się raczej na wyższe kwoty (pow. 1000zł).

13

23

18

25

5

16

0 5 10 15 20 25 30

do 50 zł

101-200zł

501-1000zł

Jak dużo jest Pan/Pani gotowa od kogoś pożyczyć?

Wartości w %

Wyk. 39

35% badanych twierdzi, że w pierwszej kolejności pożyczyłoby pieniądze na zakup artykułów

spożywczych, 38% na zakup sprzętu RTV/AGD, 12% wydałoby pożyczone pieniądze na

odzież lub obuwie, 5% na zakup samochodu, 4% na nieruchomości bądź spłatę kredytu, 2% na

leki. 4 % ma inne pomysły na spożytkowanie pożyczonych pieniędzy.

35%

38%

12%

5%

4% 2%4%

Na zakup jakiego artykułu pożyczyłby/pożyczyłaby Pan/Pani pieniądze?

Art. Spożywcze

Sprzęt RTV/AGD

Odzież/obuwie

Samochód

Nieruchomości/spłata kredytu

Leki

Inne

Wyk. 40

Interesowało nas także, w jaki sposób respondenci zagospodarowaliby nieoczekiwanie

otrzymane większe pieniądze. Okazało się, że najczęściej wybierali oni możliwość

zaoszczędzenia (44%) a następnie zainwestowania (36%). Od razu pieniądze wydałoby 19%

respondentów. Tylko 1% badanych miał inny pomysł zagospodarowania gotówki.

Mniej niż jedna trzecia badanych twierdzi, że jest zadowolona ze swoich zarobków – 28%,

natomiast więcej niż dotychczas chciałoby zarabiać aż 72% respondentów. Występuje słaba

35

zależność między wiekiem badanych a zadowoleniem z zarobków/ przychodów (VK=0,18).

Przy czym to młodzi są nieco bardziej niezadowoleni: 80% z nich, przy 63% osób starszych.

Dla 46% badanych ich dochody powinny wzrosnąć o ponad 1000zł, aby były

satysfakcjonujące. 29% respondentów wystarczy, by ich dochody wzrosły o 500 do 1000zł, zaś

gdyby wzrosły poniżej 500 zł byłyby satysfakcjonujące dla 25% badanych. Występuje

zależność przeciętna VK=0,25 między płcią a oczekiwaniami wzrostu dochodów: mężczyźni

częściej wymieniają kwotę powyżej tysiąca (55%) niż kobiety (38%), kobiety

usatysfakcjonowane byłby mniejszym wzrostem zarobków – 30% wystarczyłoby do 500

złotych podwyżki, w przypadku mężczyzn taka kwota wystarczyłaby jedynie 19% z nich. Jest

też zależność z wiekiem: Starsi mają większe oczekiwania niż młodsi (57% chciałoby, aby ich

dochody wzrosły powyżej tysiąca przy 38% młodych; VK=0,20, zależność słaba)

36

5. O zrównoważonej konsumpcji słów kilka

Choć „zrównoważona” konsumpcja to nie był główny problem naszego projektu,

postanowiliśmy poruszyć w rozmowie z respondentami także kwestie z nią związane.

Zastanawialiśmy się, na ile „świadomymi ekologicznie” konsumentami są nasi badani.

2% 3%

12%

8% 7%

14%11%

13%

40%

18% 19%

28%

14%

20%17%

15%

22%

28%31%

36%

22%

31%

26%

14%

42%

28%

9%

28%26%

16%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

możliwość

recyklingu

produktu

ekologiczne

materiały, z

których jest

zrobiony

długi okres

eksploatacji

produktu

brak emisji

substancji

szkodliwych

nietestowanie

na zwierzętach

oszczędność

energii

Czym kieruje się Pan/Pani przy zakupie produktów?

zawsze

często

czasem

rzadko

nigdy

Wyk. 41

Tylko niecałe 27% respondentów przy zakupie jakiegoś produktu zwraca uwagę na możliwość

jego recyklingu, pozostali badani nie zwracają na to uwagi. Zauważyliśmy silny związek

między płcią a zwracaniem uwagi na możliwość recyklingu (VK=0,36) – kobiety częściej niż

mężczyźni zwracają uwagę na tę cechę produktu: prawie 40% kobiet czasami i często zwraca

na to uwagę przy 12% mężczyzn, którzy równie często biorą pod uwagę to, czy produkt nadaje

się do recyclingu. Na to, czy materiał jest wykonany z ekologicznych materiałów uwagą przy

zakupach zwraca tylko 36% badanych. Przy czym zauważyć należy, że 48% badanych kobiet

zwraca na to uwagę, podczas gdy dla dwukrotnie mniejszej liczby mężczyzn także jest to

ważne. Można stwierdzić, że kobiety są bardziej troskliwe, jeśli chodzi o dbałość o

środowisko.

69% respondentów bierze pod uwagę długi okres eksploatacji zakupionego produktu, rzadko

lub nigdy nie zwraca na to uwagi 31%.

Prawie 41% badanych bierze pod uwagę to, czy kupowany produkt emituje szkodliwe

substancje, pozostali (prawie 60 % respondentów nie zwraca na to uwagi). Po raz kolejny to

kobiety przeważają w tej dziedzinie, 48% kobiet przy 33% mężczyzn. Jednak związek między

płcią a skłonnością do sprawdzania tego typu informacji na produktach jest słaby (VK= 0,20)

37

Natomiast stwierdzono silny związek między płcią a zwracaniem uwagi na to, czy produkt jest

testowany na zwierzętach (VK= 0,42). 66% kobiet i tylko 27% mężczyzn przykłada wagę do

tego faktu. Okazuje się, że kobiety można uznać za bardziej proekologiczne i są one bardziej

tym zainteresowane.

66%

34%

27%

73%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Kobieta Mężczyzna

Nietestowanie produktu na zwierzętach

zwraca uwage na

nietestowanie produktu na

zwierzętach

nie zwraca uwagi

Wyk. 42

Kobiety są też bardziej praktyczne, prawie 75% respondentek zawsze lub przynajmniej

czasami zwraca uwagę na to czy zakupiony produkt oszczędza energię, podczas gdy wśród

mężczyzn odsetek ten wynosi 65%. Mimo to związek między płcią a skłonnością do

oszczędności energii jest przeciętny (VK=0,27).

Warto również zauważyć, że wiek ma znaczenie, kiedy badani dokonują wyboru produktów.

Osoby starsze częściej (VK=0,24) przykładają wagę do tego, czy produkt ma długi okres

eksploatacji (64% deklaruje, że często zwraca na to uwagę), podczas gdy dla młodszych

badanych jest to nieco mniej ważne (42%). Także starsi częściej zwracają na to, czy produkt

nadaje się do recyclingu (18% często zwraca na to uwagę, gdy tylko 8% osób młodszych,

VK=0,21) oraz czy jest zrobiony z ekologicznych materiałów (21% „rodziców” oraz 11%

„dzieci”, VK=0,19). „Rodzice” również są ostrożniejsi i sprawdzają częściej, czy produkt nie

wydziela substancji niebezpiecznych (34% deklaruje, że robi to często, odpowiednio – 18%

młodych, VK=0,20). Najbardziej jednak uwidacznia się większa dojrzałość starszych

respondentów, kiedy mają do czynienia z produktami energooszczędnymi. 62% „rodziców”

często zwraca uwagę, czy produkt ma taki charakter, gdy jedynie 27% osób młodych także to

interesuje (VK=0,37).

W dalszej części wywiadu pytaliśmy badanych o to, czy robiąc zakupy kupują więcej

produktów niż jest im potrzebne. Aż 76% badanych stwierdziło, że kupują wystarczającą ilość

38

artykułów, a 21% kupuje za dużo. Okazało się więc, że łodzianie nie mają skłonności do

kupowania zbędnych wyrobów, albo też nie oceniają niezbędności zakupionych rzeczy.

76%

21%

3%

Ilość kupowanych produktów

wystarczająco

za dużo

za mało

Wyk. 43

6. Centra handlowe

Zastanawialiśmy się też, jak często odwiedzają badani łódzkie centra handlowe, tj.

Manufakturę czy Galerię Łódzką. Około 30% badanych bywa tam raz w tygodniu i częściej,

1/3 odwiedza je kilka razy w miesiącu, a 37% jedynie raz w miesiącu lub rzadziej.

Zauważyliśmy silny związek między częstotliwością odwiedzania centrum handlowego a

wiekiem respondentów (VK= 0,41). Najwięcej, bo 55% respondentów urodzonych w latach

1960-1967 odwiedza miejsca tego typu raz w miesiącu i rzadziej, 23% badanych kilka razy w

miesiącu, 22% raz na tydzień, nie została wybrana odpowiedź „ kilka razy w tygodniu”.

Natomiast wśród osób urodzonych w latach 1985-1992 rozkład ten wygląda inaczej. 14%

respondentów odwiedza centrum handlowe kilka razy w tygodniu, 24% raz w tygodniu, 42%

kilka razy w miesiącu i 20% raz w miesiącu i rzadziej. Okazało się więc, że osoby młode

częściej przebywają na terenie centrów handlowych.

Stwierdziliśmy, że to kobiety częściej odwiedzają centra handlowe niż mężczyźni (VK=0,23).

Prawie 35% kobiet odwiedza miejsca tego typu raz w tygodniu lub częściej, podczas gdy 25%

mężczyzn robi to równie często. Najwięcej mężczyzn bywa w centrum handlowym raz w

miesiącu i rzadziej – 37%

53% respondentek i 69% respondentów spędza w centrum handlowym 1-2 godziny,

19%kobiet i 17% mężczyzn 3-4 godzin, pozostali (28% kobiet i 12% mężczyzn) spędzają

mniej niż godzinę, a tylko 2% mężczyzn więcej niż 5 godzin przebywa na terenie centrum

39

handlowego. Okazało się, że nasi badani preferują szybkie zakupy, przypuszczamy, że wynika

to albo z braku czasu albo z faktu, że planują swoje zakupy.

Nie istnieje zbyt silny związek między wiekiem respondentów a ilością czasu spędzanego w

centrum handlowym (VK= 0,24). 18% osób starszych spędza mniej niż godzinę w centrum,

62% 1-2 godziny, 20% 3-4 godziny, nikt spośród badanych w tej grupie wiekowej nie spędza

więcej niż 5 godzin w centrum handlowym. Wśród ludzi młodych 6% przebywa w CH mniej

niż godzinę, 60% 1-2 godziny, 1/3 3-4 godziny, zaś tylko 1% ponad 5 godzin. Wynika z tego,

że młodzi spędzają nieco więcej czasu w CH.

Badaliśmy także to, jakie funkcje pełni centrum handlowe według respondentów. Jest ono

przede wszystkim miejscem robienia zakupów (92%), miejscem spotkań (21%), miejscem

rozrywki (20%), miejscem spożywania posiłków (13%), miejscem relaksu dla 6% badanych i

dla 2% atrakcją turystyczną.

Nie zauważyliśmy zbyt silnego związku (VK= 0,20) między wiekiem a tym, czym dla

respondentów jest centrum handlowe. Dla zdecydowanej większości zarówno osób starszych

jak i młodych centrum handlowe jest przede wszystkim miejscem robienia zakupów, jednak

częściej tę odpowiedź wskazywały osoby starsze (98%) niż osoby młodsze (88%). Można

natomiast zauważyć zmianę stanowisk respondentów jeśli chodzi o to, czy centrum handlowe

stanowi dla nich miejsce rozrywki. Tutaj także zależność jest słaba (VK= 0,18), jednak widać

pewną rozbieżność jeśli chodzi stosunek badanych do tej funkcji centrum, otóż jedynie dla

12% spośród respondentów w starszym wieku i dla dwóch razy tylu osób młodych- 26%

centrum jest przede wszystkim miejscem rozrywki. Mimo że siła związku między wiekiem a

postrzeganiem CH jako miejsca spotkań jest słaba (VK= 0,21) to rozkład procentowy wskazuje

na to, że ludzie młodzi częściej decydują się na spotkania w tym miejscu, 29% badanych

wskazało tą odpowiedź, podczas gdy tylko 12% osób starszych zdecydowało się na wybór tej

funkcji jako znaczącej.

40

2%

6%

13%

20%

21%

92%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

atrakcja turystyczna

relaksu

spożywania posiłków

rozrywki

spotkań

robienia zakupów

Centrum handlowe jako miejsce

Wyk. 44

Prawie 88% badanych najwięcej czasu spędza w sklepach, prawie 5% w kinie, 4% w

restauracji i 3% w innych miejscach.

Zastanawialiśmy się czy badani korzystają z centrów handlowych będąc innych miastach, 62%

badanych zdarzyło się wybrać do centrum handlowego podczas pobytu w innej miejscowości.

W jakim celu respondenci je odwiedzali? Najważniejszym powodem była potrzeba zrobienia

zakupów (31%), 1/4 badanych podawała złożony cel takiej wizyty. 18% zrobiło to po prostu z

ciekawości, 15% chciało porównać ofertę cen centrum handlowego z ofertami w innych

sklepach, 7% chciało coś zjeść, a 3% spędzić tam wolny czas.

31%

25%

18%

15%

7%

3%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

zakupy

cel złożony

ciekawość

porównanie cen

jedzenie

spędzenie wolnego czasu

Cel wizyty w centrum handlowym w innym mieście

W

yk. 45

Chcieliśmy dowiedzieć się, w jakim stopniu badani korzystają z punktów usługowych na

terenie centrum handlowego. Okazało się, że będąc w centrum handlowym często z restauracji

korzysta 16% badanych, 69% korzysta czasami lub rzadko, a 15% nie korzysta w ogóle.

41

Ponadto występuje dość silna zależność (VK=0,28) pomiędzy wiekiem respondentów a ich

częstotliwością korzystania z restauracji w centrum handlowym. „Rodzice” korzystają z niej

rzadziej niż dzieci (5% często, 76% czasami lub rzadko i 19% nigdy), natomiast jeśli chodzi o

dzieci to 25% korzysta z restauracji często, 64% czasami lub rzadko i 11% nigdy. Z kawiarni

korzysta często 8% badanych, czasami lub rzadko 67%, nigdy 25%. Do kina w centrum

handlowy często chodzi 14% badanych, 69% czasami lub rzadko, 17% nie chodzi w ogóle w

centrum handlowym do kina. Istnieje silna zależność (VK=0,36) pomiędzy wiekiem

respondentów a ich częstotliwością korzystania z kina w centrum handlowym. Z usług kina

częściej korzystają „młodsi” (19% często, 75% czasami lub rzadko i 6% nigdy). „Starsi”

odpowiednio: 7% często, 62% czasami lub rzadko i 31% nigdy. Z usług fryzjerskich często

korzysta tylko 5% respondentów, nigdy nie korzystało 81%, pozostali korzystają czasami lub

rzadko (14%). Dodatkowo występuje silna zależność (VK=0,31) pomiędzy wiekiem badanych

a ich częstotliwością korzystania z pralni w centrum handlowym. „Rodzice” częściej

korzystają z jej usług (22% często lub czasami, 19% rzadko i 59% nigdy), natomiast „dzieci”:

3% czasami, 17% rzadko i 80% nigdy). Zauważyć można, że nasi badani niezbyt chętnie

korzystają z punktów usługowych, lecz częściej korzysta z nich młodsza grupa badanych.

16%8%

14%

1%

25%

41%32%

41%

11%5%

50%

28%34%

28%18% 14%15%

25%17%

70%81%

25%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Z jakich punktów usługowych na terenie centrum handlowego korzysta Pan/Pani najczęściej?

często

czasami

rzadko

nigdy

Wyk. 46 Respondenci twierdzili, że w przyszłości centrum handlowe stanie się miejscem spotkań,

ponieważ już teraz pełni taką funkcję. Tego zdania jest 36% badanych, 33% twierdzi, że raczej

ma szanse spotkań ze względu na szeroki wybór świadczonych usług. W pełnienie takiej

funkcji przez centra handlowe nie wierzy 31% badanych. Występuje silna zależność

(VK=0,31) pomiędzy wiekiem badanych a ich poglądem na to czy centrum handlowe może

stać się w przyszłości głównym miejscem spotkań ludzi, to zdanie częściej podziela młodsza

grupa badanych (81% odpowiedzi pozytywnych i 19% negatywnych) niż grupa „starszych”

42

(55% odpowiedzi pozytywnych i 45% odpowiedzi negatywnych). Potwierdza to fakt, że sami

respondenci (21%) często wybierają(li) centrum handlowe jako miejsce spotkania ze

znajomymi. Potwierdza to silna zależność (VK=0,49) pomiędzy wiekiem respondentów a

wyborem centrum handlowego jako miejsca spotkania ze znajomymi. „Dzieci” znów częściej

dokonywały takiego wyboru (26% dość często, 63% niezbyt często i 11% nigdy) niż rodzice

(5% dość często, 41% niezbyt często i 54% nigdy).

36%

33%

19%

12%

Centrum handlowe jako główne miejsce spotkań w przyszłości

tak

raczej tak

raczej nie

nie

Wyk. 47

Pytaliśmy także respondentów o to, czy zakupili coś pod wpływem akcji promocyjnej. Okazało

się, że 82% respondentów uległo sprzedaży promocyjnej. Wśród produktów zakupionych na

wyprzedaży badani wymieniają : odzież i obuwie (56%), artykuły spożywcze (33%),

kosmetyki (25%), sprzęt RTV/AGD (15%), artykuły chemiczne (8%), alkohole (4%) i inne

artykuły (3%)

56%

33%

25%

15%

8%

4%

3%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

odzież i obuwie

artykuły spożywcze

kosmetyki

RTV/Agd

artykuły chemiczne

alkohole

inne

Produkty kupione pod wpływem promocji

Wyk. 48

43

Pytaliśmy łodzian, o to czy biorą udział w wydarzeniach organizowanych w centrum

handlowym. Tylko 28% z nich deklaruje, że tak. Istnieje dość silna zależność (VK=0,30)

pomiędzy wiekiem respondentów a uczestniczeniem w wydarzeniach organizowanych w

centrum handlowym. Grupa młodszych badanych uczestniczy częściej w takich wydarzeniach

(40%) niż grupa „starszych” (13%).

Spośród wszystkich badanych 57% brało udział w wydarzeniach kulturalnych, 16% w

wydarzeniach sportowo- rekreacyjnych, 14% w WOŚPie, 24% w wystawach i pokazach, 14%

w „urodzinach” czy jubileuszach centrów handlowych, a 3% w innych atrakcjach.

W jakich wydarzeniach bierzesz udział w centrum handlowym?

57%

16%

14%

24%

14%

3%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

wydarzenia kulturalne

wydarzenia sportowo rekreacyjne

WOŚP

wystawy i pokazy

urodziny, jubileusze centrum

inne

Wyk. 49

Biorąc pod uwagę pierwszy etap naszego badania - obserwację w Porcie Łódź, pytaliśmy

respondentów, czy odwiedzili to miejsce i w jakim czasie od otwarcia. 19% respondentów

odwiedziło nowe centrum handlowe w ciągu 3 miesięcy od otwarcia, 17% badanych centrum

to odwiedziło w ciągu miesiąca, 14% badanych wybrało się, aby obejrzeć nowe centrum

handlowe w dniu otwarcia lub w ciągu pierwszego tygodnia, 6% badanych odwiedziło nowe

centrum w ciągu pierwszych dwóch tygodni od otwarcia, co w rezultacie daje nam 55%. Zatem

45% badanych nie odwiedziło nowego centrum handlowego do momentu, w którym

prowadzone było nasze badanie.

Wśród powodów nie odwiedzenia nowego centrum handlowego 58% badanych wymienia

niedogodną lokalizację, 37% nie było zainteresowanych lub nie czuło potrzeby odwiedzenia

centrum, 14% nie miało czasu, 12% uważa, że „Port Łódź” nie różni się niczym od innych

centrów, a 4% podawało inne powody.

Jeśli chodzi o powody, dla których badani odwiedzili „Port Łódź” wyróżnić można ciekawość

- 58% respondentów wskazało tę przyczynę, 22% chciało zobaczyć nowe sklepy, 15% zrobiło

to za namową rodziny/ znajomych, dla towarzystwa, 14% badanych pojechało tam w celu

zrobienia zakupów, 11% chciało skorzystać z oferowanych promocji, atrakcji, 3%

respondentów podało inne powody.

44

Czy badanym podoba się nowe łódzkie centrum handlowe? Wygląda na to, że tak. 68%

respondentów oceniło je pozytywnie, a 32% negatywnie.

Dokonując oceny „Portu Łódź” respondenci wskazywali elementy, które im się podobały.

Wśród nich, połowie badanych podobały się nowe sklepy oraz ich większa powierzchnia, 36%

respondentów spodobał się wystrój nowego wnętrza, 23% respondentów wskazało na

promocje i atrakcyjne oferty dla klientów, również 23% badanych zwróciło uwagę na parking,

14% wskazało na przejrzysty układ centrum, 9% podobała się niewielka liczba ludzi w

centrum handlowym, 5% przypadła do gustu obsługa, 2% respondentów wskazało atrakcje dla

dzieci, a 5% badanych wskazało inne elementy.

Zalety Portu Łódź

5%2%

5%9%

14%23%23%

36%50%50%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

inne

atrakcje dla dzieci

obsługa

mało ludzi

przejrzysty układ

parking

promocje i atrakcje

wystrój nowego wnętrza

większa powierzchnia sklepów

nowe sklepy

Wyk. 50

Badani wymieniali także elementy, które im się nie podobały w nowym centrum. 66%

respondentów nie podobał się mylący układ centrum, 24% badanych brak nowych sklepów,

16% badanych nie podobał się wystrój nowego wnętrza, 15% przeszkadzała większa

powierzchnia sklepów, 13% badanych wskazało na niewiele promocji i atrakcyjnych ofert dla

klientów, 10% nie przypadł do gustu parking, 5% badanych narzekało na obsługę nowego

centrum, a 8% respondentów nie podobały się również inne elementy centrum.

45

8%

0%

5%

10%

13%

15%

16%

24%

66%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

inne

niewiele atrakcji dla dzieci

obsługa

parking

niewiele promocji

większa powierzchnia sklepów

wystrój nowego wnętrza

brak nowych sklepów

mylący układ centrum

Wady Portu Łódź

Wyk. 51

Poprosiliśmy naszych respondentów, aby ustosunkowali się do zaproponowanych przez nas

stwierdzeń, dotyczących kilku kwestii. Poniższe wyniki zostały przedstawione na wykresie:

46

74%

9%

61%

63%

64%

60%

32%

37%

45%

76%

26%

91%

39%

37%

36%

40%

68%

63%

55%

24%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Planuję dokładnie swoje wydatki

Chętnie kupuję dany produkt, kiedy reklamują go sławne

osoby

Często w podejmowaniu decyzji dotyczących zakupu danego

produktu kieruję się zdaniem znajomych/rodziny

Wolę zapłacić więcej za produkt marki do której jestem

pryzwiązany, niż kupić tańszy odpowiednik nieznanego mi

producenta

Warto zapłacić więcej za produkt markowy

(marokowy=lepszy jakościowo)

Uważam że większość moich znajomych często wydaje

pieniądze w sposób nieprzemyślany, impulsywny

Moi znajomi dokładnie planują swoje wydatki

Częst sam wydaję pieniądze w sposób impulsywny,

nieprzemyślany

Jestem bardziej skłonny kupić dany produkt gdy jest zalecany

przez eksperta

Robiąc zakupy zwracam szczególną uwagę na promocje,

atrakcyjne oferty cenowe

Zgadzam się

Nie zgadzam się

Wyk. 52

Istnieje zależność między płcią a skłonnością do planowania wydatków, częściej kontrolują je

mężczyźni niż kobiety (Vk=0,22). Wyniki pokazały również istnienie przeciętnej zależności

(Vk=0,25), między deklarowaniem wydania większej ilości pieniędzy na markę, do której

respondenci są przywiązani, niż kupieniem tańszego odpowiednika, a płcią. W tym wypadku

mężczyźni (67%) częściej deklarowali, że woleliby zapłacić więcej za produkt marki, do której

są przywiązani, niż kupić jej tańszy odpowiednik.

47

7. Nawyki żywieniowe łodzian

W trakcie badania zapytaliśmy naszych respondentów o ich nawyki żywieniowe i

miejsce spożywanych posiłków.

Zdecydowana większość (aż 95% badanych) przyznało, że zdarza im się jadać swoje posiłki

poza domem (w czym 28% odpowiedziało, że spożywa swoje posiłki poza domem raz w

tygodniu bądź częściej). Zaledwie 5% respondentów stwierdziło, że nie jada swoich posiłków

poza domem.

Istnieje silna zależność pomiędzy wiekiem badanych respondentów, a częstością spożywania

przez nich posiłków poza domem (VK=0,31). Badani z grupy wiekowej 18-25lat wykazują się

większą skłonnością do częstszego jadania poza domem (38 % respondentów przyznało, że

jada poza domem raz w tygodniu lub częściej) niż badani w wieku 43-50 (17%).

Tabela nr 2. Częstość spożywania posiłków poza domem

Liczba osób Procent

Raz na tydzień i częściej 37 28

Raz na dwa tygodnie 28 21,2

Raz w miesiącu 30 22,7

Rzadziej niż raz w miesiącu 30 22,7

Nie jadam poza domem 7 5,3

Ogółem 132 100

Badani uzasadniając, dlaczego wolą jadać w domu, wymieniali takie motywy jak: „względu

finansowe”, „dieta połączona z treningiem”, oraz że takie posiłki są zdrowsze.

Wyk. 53

Natomiast wśród respondentów, którzy jadają poza domem najczęściej wymienianym

motywem były wyjazdy, brak możliwości zjedzenia w domu (29% odpowiedzi), brak czasu

(26%). Jedzenie poza domem łączy się też ze sposobem spędzania wolnego czasu ze

inne

Dla urozmaicenia/odmiany

Przy okazji, przypadkiem

Wygoda

Dla rozryw ki

Brak czasu

Nie mogę jadać w domu/nie ma mnie w domu

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30%

1%

15%

17%

18%

21%

26%

29%

48

znajomymi, rozrywką tudzież z odmianą/urozmaiceniem codziennego posiłku. Jako motywacja

do jedzenia poza domem pojawia się także opcja wygody – respondenci nie muszą wtedy

gotować we własnym zakresie.

Zbadaliśmy również preferencje oraz zwyczaje łodzian w zakresie spożywanych przez nich

posiłków poza domem. Chcieliśmy się dowiedzieć, czy wyjście do restauracji jest „wyjściem”

przez nich zaplanowanym czy spontanicznym. Okazało się, że w 47% udzielonych

odpowiedzi jest to często decyzja spontaniczna, niemniej jednak równie często badani

deklarują, że ich wypad do restauracji ma także charakter zaplanowanego wyjścia (43%).

Z kim jadamy?

Badani najczęściej odwiedzają restauracje ze swoimi znajomymi (62%). Przy takich okazjach

towarzyszą im także: partner/partnerka (36%), dzieci (26%) czy mąż/żona (23%). Rzadziej do

restauracji wybierają się ze współpracownikami (15%). 14% respondentów do restauracji

chadza samotnie, a jedynie 7% z całą rodziną.

Jak pokazały nasze badania, wybór towarzyszących osób przy wyjściach do restauracji ma

związek z wiekiem badanych. Starsza grupa respondentów (54%), częściej niż młodzi (3%),

spożywa posiłki w restauracjach w towarzystwie dzieci (VK=0,58) oraz męża/żony

(odpowiednio: 48% do 3%; VK=0,53) natomiast młodsi respondenci zdecydowanie preferują

towarzystwo znajomych (78% do 41%, VK=0,38) i/lub partnera/partnerki (55% do 13%,

VK=0,44).

48%

13%

54%

41%

3%

55%

3%

78%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

mąż/żona

parner/ka

dzieci

znajomi

grupa młodsza

grupa starsza

Wyk. 54

Dlaczego jadamy w restauracjach?

Nasi respondenci jako główny motyw spożywania posiłków w restauracjach wymieniają

przede wszystkim „głód” (62%) oraz „okazje do świętowania” takie jak urodziny, rocznice

(54%). Znacznie rzadziej powodem do jadania w restauracjach jest dla nich „odpoczynek”,

„rozrywka” i po prostu chęć/preferowanie jadania poza domem.

49

62%54%

31%15% 9%

2%0%

20%

40%

60%

80%

100%

Głód

Okazja

do św

ięto

wania

Rozryw

ka

Nie m

usi być o

kazji

Odpoczyn

ek

Chęć zaim

ponowania

Wyk. 55

Jako ulubione miejsce, w którym badani jadają najczęściej wybierana jest pizzeria (56%) oraz

restauracje (47%). 22% respondentów zaliczyło fast-foody do swoich ulubionych miejsc

spożywania posiłku oraz bary (21%), z kolei tylko 7 osób stwierdziło, że ich ulubionym

miejscem są restauracje ekskluzywne.

Wiek badanych wpływa na to, w jakich miejscach preferują oni spożywać swoje posiłki.

Młodsza grupa badanych jako ulubione miejsca jadania częściej wskazuje pizzerie (70%

młodych przy 39% „rodziców”; VK=0,30) oraz restauracje fast-food (33% „dzieci” a tylko

9% „rodziców”; VK=0,29), natomiast starsi respondenci do ulubionych miejsc, w których

jadają, zaliczają częściej niż młodzi restauracje (59%, „młodzi” – 38%; VK=0,21).

56%47%

22% 21%6%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

pizz

eria

rest

aura

cja

fast

foo

d

bar

eksk

luzy

wna

rest

aura

cja

Wyk. 56

Okazało się, iż cechą najbardziej pożądaną w lokalach, odwiedzanych przez naszych

respondentów jest smaczne jedzenie, uznało tak prawie 60% badanych. Drugim w kolejności

czynnikiem który przekładał się na pozytywną ocenę danego lokalu, była miła atmosfera,

podkreśliła to ponad 1/4 respondentów. Miła obsługa, oraz bogate menu znalazły uznanie u

18% badanych, przy czym w wypadku postrzegania bogatego menu jako pozytywnego

czynnika, ważnym determinantem okazała się płeć, mężczyźni wskazali bogate menu prawie

dwa razy częściej, zauważalna jest tutaj przeciętna zależność (na poziomie VK=0,21)

Czwartym z kolei czynnikiem, okazała się dobra lokalizacja, wybrana przez 17%

50

respondentów. Pasujące godziny otwarcia oraz kameralność miejsca uzyskały po 10%

odpowiedzi. Pozostałe opcje cieszyły się znacznie mniejszą popularnością. Czynnikiem, który

jako jedyny nie został wybrany przez żadnego respondenta były zaproponowane przez lokal

atrakcje.

18%17%

26%10%

18%

10%

1%3%

2%3%

59%

6%

4%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

inne

popularność miejsca

atrakcje

promocje

duża liczba miejsc parkingowych

możliwość zamówienia na wynos

pasujące godziny otwarcia

przywiązanie

szybka obsługa

kameralność miejsca

miła atmosfera

dobra lokalizacja

bogate menu

smaczne jedzenie

Wyk. 57

Pozostałymi lokalami, oprócz przytoczonych wcześniej, do których wybierają się nasi badani,

są na pierwszym miejscu lokale typu fast-food, do których zaliczamy pizzerie, kebab,

McDonald’a, wszelkiej maści budki z chińszczyzną - do odwiedzania tego typu lokali

przyznała się prawie połowa respondentów. Co trzeci badany odwiedza regularnie bary i puby,

natomiast co piąty restauracje.

Najmniejszym powodzeniem wśród respondentów cieszą się posiłki spożywane w tzw.

obiadach domowych i na stołówkach.

51

0% 20% 40% 60% 80% 100%

inne

Obiady domowe, stołówka

Kawiarnie, herbaciarnie

Restauracje

Bary, puby

fast foody: (pizzeria, kebab, McDonald's

2%

7%

8%

23%

33%

48%

Do jakich innych typów lokali masz zwyczaj się wybierać?

Wyk. 58

Interesowało nas również, jak często badani zamawiają gotowe jedzenie do domu.

Połowa respondentów korzysta z dowozu jedzenia do domu raz w miesiącu, bądź rzadziej.

30% badanych nigdy nie zamawia jedzenia do domu. 14% respondentów korzysta z tego

rodzaju usług raz na dwa tygodnie. Jedynie 6% badanych przyznało, że zamawia gotowe

jedzenie raz w tygodniu lub częściej.

Interesujące jest zestawienie częstotliwości zamawiania posiłków z wiekiem badanych.

Okazało się iż, młodzi respondenci chętniej i częściej, w porównaniu do starszego pokolenia

zamawiają gotowe jedzenie. 30% młodych robi to raz na dwa tygodnie i częściej, podczas gdy

równie często jedzenie zamawia jedynie 8% „rodziców" (można zaobserwować

korelację,VK=20).

Dosyć interesujące jest zestawienie częstotliwości zamawiania posiłków z płcią badanych.

Okazuje się wtedy, że wśród osób zamawiających jedzenie częściej, dominować będą

mężczyźni, natomiast wśród konsumentów wcale nie zamawiających posiłków lub robiących

to rzadko – kobiety (zależność jest słaba, VK=0,20)

52

Wyk. 59

0% 20% 40% 60% 80% 100%

zamawiam raz w tygodniu lub częściej

zamawiam raz na dwa tygodnie

zamawiam raz w miesiącu lub rzadziej

nigdy nie zamawiam

2%

12%

53%

34%

10%

17%

48%

25%

Zamawianie posiłków:

Kobiety vs Mężczyźn

mężczyźni

kobiety

Wyk. 60

Jak dużo pieniędzy nasi respondenci najczęściej przeznaczają jednorazowo na jedzenie poza

domem w przeliczeniu na jedną osobę, było kolejnym pytaniem, na które szukaliśmy

odpowiedzi. Okazuje się, że są to raczej niewielkie kwoty. Najczęściej badani deklarowali, że

ich wydatki mieszczą się w przedziale od 20 do 49zł (52%). 38% respondentów twierdziło, iż

najczęściej przeznacza poniżej 20 zł, z kolei 10% respondentów wydaje od 50 do 100 złotych.

Nie było wśród naszych badanych osób, które wydawałyby więcej niż 100 złotych.

Zauważamy tutaj silną zależność (VK=0,38), pomiędzy rokiem urodzenia badanych a sumą

pieniędzy przeznaczanych jednorazowo na jedzenie poza domem, przeliczając na jedną osobę.

Osoby młodsze wydają jednorazowo mniejsze kwoty niż osoby starsze. 54% młodych wydaje

53

poniżej 20 złotych, a tylko 18% „rodziców” także zamyka tego rodzaju wydatki w tej kwocie.

Za to najczęściej (68%) osoby starsze wydają 20-49 złotych, a 14% z nich przyznaje się do

wydawania 50-100 złotych (tylko 6% młodych wydaje takie kwoty).

38%

52%

10%

Jak dużo pieniędzy najczęściej przeznacza Pan/Pani jednorazowo na jedzenie poza domem, przeliczając na jedną osobę?

poniżej 20 zł

20-49 zł

50-100 zł

Wyk. 61

Ciekawiła nas również kwestia, jakie posiłki nasi respondenci jadają w domach. Okazało się,

że najwięcej, bo aż 62% badanych przygotowuje posiłki własnoręcznie ze świeżych

produktów. Około ¼ badanych (26%) zadeklarowała, że kupuje gotowe półprodukty i posiłki

przygotowuje sama, z kolei 10% respondentów przyznało się, że kupuje gotowe produkty,

które następnie jedynie podgrzewa. Wyniki badań wykazują jasną i silną zależność pomiędzy

płcią badanych a sposobem przygotowywania posiłków w domu. Kobiety częściej niż

mężczyźni przygotowują swoje dania własnoręcznie ze świeżych produktów, z kolei

mężczyźni preferują raczej szybki sposób przygotowania posiłków i jedynie kupują gotowe już

dania i następnie je podgrzewają.

Wyniki badań, wykazują silną zależność (0,40 VK) pomiędzy wiekiem badanych a rodzajem

posiłków spożywanych w domach. Starsi respondenci znacznie częściej niż młodsi (80% do

47%) przygotowują posiłki sami ze świeżych produktów. Młodzi preferują przyrządzanie

posiłków z półproduktów (36% przy 15% starszych badanych) oraz kupują gotowe dania i

tylko je podgrzewają (17% do 2%).

54

Wyk. 62

Nasi respondenci zostali również poproszeni o udzielenie odpowiedzi na pytanie, kto lub co

ma największy wpływ na ich zwyczaje żywieniowe. Najczęściej padającą odpowiedzią było

stwierdzenie, że jest to indywidualna decyzja, którą wybrało 61% badanych. 36%

respondentów stwierdziło, że na ich nawyki żywieniowe największy wpływ mają kwestie

zdrowotne, a 35%, zadeklarowało, że w głównej mierze są to ich rodzice. Jedynie 13%

wskazało znajomych, a 7% poradniki żywieniowe jako główne źródło wiedzy na temat

zwyczajów żywieniowych. Zauważyliśmy, że niektóre determinanty naszych nawyków

żywieniowych takie jak: rodzice czy kwestie zdrowotne są dość silnie skorelowane z wiekiem

naszych badanych: Badani z przedziału wiekowego 18-25 lat częściej wskazywali rodziców

jako tych, którzy mają wpływ na ich zwyczaje żywieniowe, aniżeli osoby w wieku od 43-50

roku życia (VK=0,28). Odwrotnie kształtuje się sytuacja w przypadku kwestii zdrowotnych,

którą to częściej wybierały osoby z przedziału wiekowego od 43 do 50 roku życia. (Vk=0,28).

Podobny rozkład w obu grupach mamy natomiast w przypadku wyboru opcji indywidualnej

decyzji jako czynnika kształtującego nasze zwyczaje żywieniowe, choć nieco częściej takie

deklaracje składają osoby starsze (zależność jest jednak słaba, VK=0,16).

55

0% 20% 40% 60% 80% 100%

rodzice

kwestie zdrowotne

jest to indywidualna decyzja

47%

24%

54%

20%

51%

70%

Kto lub co ma największy wpływ na Pana/Pani zwyczaje dotyczące żywienia?

43-50 lat

18-25 lat

Wyk. 63

Nasi respondenci mieli również za zadnie ocenić swoje nawyki żywieniowe na specjalnie

przygotowanej przez nas 6-punktowej skali, gdzie cyfra „1” miała oznaczać, że badany

odżywia się bardzo niezdrowo a cyfra „6”, że odżywia się bardzo zdrowo. Najczęściej, bo w

przypadku prawie połowy badanych (48,5%), wybierana zostawała cyfra „4”. Kolejno

zaznaczane były cyfry: „3”-21% , „5”-19% oraz „2”-9%. Do bardzo złych nawyków

żywieniowych przyznały się jedynie 2 osoby, natomiast bardzo dobre nawyki żywieniowe

stwierdziła u siebie jedynie 1 osoba.

49%

2%9%

21% 19%

1%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1

2

3

4

5

6

Wyk. 64

56

8. Podsumowanie

Wiek ma znaczenie

• Nasze przypuszczenia potwierdziły się. Konsumentów pod tym względem różnicuje

wiek. Częściej osoby starsze (67%) niż młodsze (49%) planują zakupy.

• Częściej młodzi (63%) niż starsi (55%) są skłonni kupić coś spoza listy zakupów.

• Można jednak zaobserwować, że ludzie młodzi są nieco bardziej skłonni pożyczyć

pieniądze od przyjaciół (35% z nich) niż pokolenie ich rodziców (17%).

• Ludzie młodzi są zdecydowanie bardziej skłonni do pożyczania mniejszych kwot (do

500zł), natomiast badani ze starszego pokolenia w razie pożyczki decydują się raczej na

wyższe kwoty (pow. 1000zł)

• Osoby starsze częściej przykładają wagę do tego, czy produkt ma długi okres

eksploatacji, czy nadaje się do recyclingu, czy nie wydziela niebezpiecznych dla

środowiska substancji oraz czy produkt jest energooszczędny.

• Okazało się więc, że osoby młode częściej przebywają na terenie centrów handlowych.

• Jedynie dla 12% spośród respondentów w starszym wieku i dla dwóch razy tylu osób

młodych- 26% centrum jest przede wszystkim miejscem rozrywki.

• Występuje silna zależność pomiędzy wiekiem badanych a ich poglądem na to czy

centrum handlowe może stać się w przyszłości głównym miejscem spotkań ludzi, to

zdanie częściej podziela młodsza grupa badanych (81% odpowiedzi pozytywnych i

19% negatywnych) niż grupa „starszych” (55% odpowiedzi pozytywnych i 45%

odpowiedzi negatywnych).

• Potwierdza to silna zależność (VK=0,49) pomiędzy wiekiem respondentów a wyborem

centrum handlowego. „Dzieci” znów częściej dokonywały wyboru CH jako miejsca

spotkania ze znajomymi (26% dość często) niż rodzice (5% dość często)

• Grupa młodszych badanych uczestniczy częściej w wydarzeniach organizowanych w

centrum handlowym (40%) niż grupa „starszych” (13%).

• Badani z grupy wiekowej 18-25lat wykazują się większą skłonnością do częstszego

jadania poza domem (38 % respondentów przyznało, że jada poza domem raz w

tygodniu lub częściej) niż badani w wieku 43-50 (17%).

• Starsza grupa respondentów (54%), częściej niż młodzi (3%), spożywa posiłki w

restauracjach w towarzystwie dzieci oraz męża/żony (odpowiednio: 48% do 3%)

natomiast młodsi respondenci zdecydowanie preferują towarzystwo znajomych (78%

do 41%) i/lub partnera/partnerki (55% do 13%).

• Młodsza grupa badanych jako ulubione miejsca jadania częściej wskazuje pizzerie

(70% młodych przy 39% „rodziców”) oraz restauracje fast-food (33% „dzieci” a tylko

57

9% „rodziców”), natomiast starsi respondenci do ulubionych miejsc, w których jadają,

zaliczają częściej niż młodzi restauracje (59%, „młodzi” – 38%).

• Okazało się iż, młodzi respondenci chętniej i częściej, w porównaniu do starszego

pokolenia zamawiają gotowe jedzenie.

• Osoby młodsze wydają jednorazowo mniejsze kwoty na jedzenie poza domem niż

osoby starsze. 54% młodych wydaje poniżej 20 złotych, a tylko 18% „rodziców” także

zamyka tego rodzaju wydatki w tej kwocie.

• Starsi respondenci znacznie częściej niż młodsi (80% do 47%) przygotowują posiłki

sami ze świeżych produktów. Młodzi preferują przyrządzanie posiłków z półproduktów

(36% przy 15% starszych badanych) oraz kupują gotowe dania i tylko je podgrzewają

(17% do 2%).

• Badani z przedziału wiekowego 18-25 lat częściej wskazywali rodziców jako tych,

którzy mają wpływ na ich zwyczaje żywieniowe. Odwrotnie kształtuje się sytuacja w

przypadku kwestii zdrowotnych, którą to częściej wybierały osoby z przedziału

wiekowego od 43 do 50 roku życia. Podobny rozkład w obu grupach mamy natomiast

w przypadku wyboru opcji indywidualnej decyzji jako czynnika kształtującego nasze

zwyczaje żywieniowe, choć nieco częściej takie deklaracje składają osoby starsze.

Płeć ma znaczenie

• Tak, jak przewidywaliśmy, okazało się, że to kobiety (74%) częściej niż mężczyźni

(56%) lubią robić zakupy.

• Mężczyźni (48%) częściej niż kobiety (31%) wybierają określony sklep ze względu na

niskie ceny, ale rzadziej (13%) niż kobiety (35%) zwracają uwagę na dogodne godziny

otwarcia sklepów.

• Kobietom też częściej zdarza się kupować coś spoza planowanej listy zakupów. Robi

tak 66% respondentek, a w przypadku respondentów odsetek ten wynosi 38%.

• Kobiety (65%) częściej żałują spontanicznych zakupów niż mężczyźni (48%).

• Kobiety częściej niż mężczyźni kierują się promocjami oraz modą.

• Mężczyźni (78%) częściej niż kobiety (69%) zwracają uwagę na markę.

• Kobiety częściej niż mężczyźni widzą w zakupach coś przyjemnego. Niemal dwa razy

więcej kobiet (60%) niż mężczyzn (32%) określa zakupy jako przyjemność.

• To kobiety są mniej skłonne do wydawania większej ilości pieniędzy niż przewiduje

ich budżet. 34% kobiet przyznaje się do takiej rozrzutności, kiedy 44% mężczyzn

również deklaruje takie skłonności.

• Kobiety częściej niż mężczyźni zwracają uwagę na możliwość recyclingu produktów,

na to, czy produkt emituje szkodliwe dla środowiska, czy produkt testowany jest na

58

zwierzętach, a także czy produkt jest energooszczędny. Okazuje się, że kobiety można

uznać za bardziej proekologiczne i są one bardziej tym zainteresowane.

• Stwierdziliśmy, że to kobiety częściej odwiedzają centra handlowe niż mężczyźni.

• Wśród osób zamawiających jedzenie do domu dominują mężczyźni.

• Kobiety częściej niż mężczyźni przygotowują swoje dania własnoręcznie ze świeżych

produktów, z kolei mężczyźni preferują raczej szybki sposób przygotowania posiłków i

jedynie kupują gotowe już dania i następnie je podgrzewają.

9. Zakończenie

W ramach zakończenia niniejszego raportu chcielibyśmy krótko porównać wyniki

naszych badań z ogólnopolskim badaniem „Konsumentów portret własny: świadomość praw,

sposoby podejmowania decyzji, bariery utrudniające bezpieczne i satysfakcjonujące

uczestnictwo w rynku” przeprowadzonym przez TNS OBOP na zlecenie Urzędu Ochrony

Konkurencji i Konsumentów. Badanie było przeprowadzone od 16 lutego do 1 marca 2007

roku na reprezentatywnej próbie 1000 osób w wieku 18 lat i więcej. Porównanie obu badań jest

o tyle zasadne, gdyż niektóre cele były bardzo zbliżone, a niektóre z pytań wręcz identyczne.

I tak porównując, z kim najczęściej badani robią zakupy okazuje się, że w badaniu

ogólnopolskim blisko 50% kobiet i 20% mężczyzn deklarowało, iż najczęściej zakupy robi

samemu. Dla porównania, w naszym badaniu ogółem 70% respondentów stwierdziło

podobnie. Z drugiej strony w obu badaniach około 35% respondentów stwierdziło, że zakupy

najczęściej robi razem z małżonkiem czy też partnerem. Jeżeli przyjrzymy się preferowanemu

miejscu zakupu produktów spożywczych można zauważyć, że o ile nasi badani najczęściej

(52%) wybierali supermarkety, to w skali kraju podobnej odpowiedzi udzieliło zaledwie 15%.

Z kolei najpopularniejsze w skali kraju okazały się niewielkie sklepy osiedlowe (35%),

podczas gdy w naszym badaniu podobne wskazało 20% respondentów.

Innym ciekawym zestawieniem jest porównanie częstotliwości korzystania z

alternatywnych form zakupów. W przypadku telezakupów jedynie 2% naszych badanych

przyznało, iż korzystało z tej formy zakupów, podczas gdy w skali całego kraju podobnie

odpowiedziało 9%. Podobną rozbieżność dało się zauważyć badając częstotliwość korzystania

z usług akwizytorów, 10% w naszym badaniu wobec 3% w badaniach reprezentatywnych. Za

to zdecydowanie różniła się częstotliwość wykorzystywania zakupów przez Internet. Ponad

dwie trzecie przebadanych przez nas osób potwierdziło, iż korzysta z tej formy sprzedaży,

podczas gdy w skali całego kraju podobny pogląd wyraził tylko co siódmy z badanych. Oba

badania pokazują jednak, że w naszym kraju ciągle najpopularniejsze wydają się być

„tradycyjne” formy robienia zakupów, a inne sposoby nabywania produktów nie są tak często

wykorzystywane.

59

Równie interesująco wygląda porównanie czynników warunkujących zakupy. W

naszych badaniach najczęściej wskazywanymi czynnikami była jakość oraz cena produktu. Dla

kontrastu w badaniach ogólnopolskich najważniejszym czynnikiem przy zakupie wszelkiego

typu produktów była cena. Z kolei jakość była drugim najczęściej wskazywanym czynnikiem

w przypadku kupowania odzieży i obuwia oraz kosmetyków i artykułów chemicznych.

Natomiast kupując żywność zaledwie 2% Polaków kieruje się kryterium jakości, podczas gdy

drugim najważniejszym czynnikiem w tej kategorii jest… data przydatności do spożycia.

Respondenci przebadani przez OBOP sceptycznie wypowiadają się o znaczeniu marki

produktu. Najwięcej badanych stwierdziło, że nie jest dla nich istotna marka produktu tylko to,

czy jest dobry (43%). Z kolei 39% przyznało, że produkty markowe nie zawsze są lepsze.

Odmienne zdanie w poruszonej kwestii mieli nasi respondenci, gdyż przeszło trzy czwarte

deklarowało, iż zwraca uwagę na markę. Co więcej 64% stwierdziło, że warto zapłacić więcej

za produkt markowy, a niemal identyczny odsetek badanych stwierdził, iż woli zapłacić więcej

za produkt marki, do której jest przywiązany, niż kupić tańszy odpowiednik nieznanego

producenta.

Ostatnią kwestią, jaką chcielibyśmy porównać jest stosunek do planowania zakupów.

W skali całego kraju 58% badanych zadeklarowało, iż planuje swoje zakupy, a w przypadku

kupowania produktów codziennego użytku robi tak 77%. W podobny sposób wypowiedzieli

się także nasi respondenci. 57% ankietowanych stwierdziło, że swoje zakupy planuje zawsze

bądź często, zaś tylko 14%, że nie planuje ich nigdy. Z drugiej strony naszym badanym dość

często zdarza się kupić coś spoza zaplanowanej listy zakupów. Ponad połowie badanych (54%)

zdarza się to zawsze lub często, 45% rzadko pozwala sobie na zakupy spoza listy, a jedynie

respondentów 1% nie robi tego nigdy. W badaniu ogólnopolskim aż 45% respondentów nigdy

nie kupuje produktów pod wpływem impulsu, a 39% robi to rzadko. Jedynie 15% badanych

przyznaje, że często lub prawie zawsze ulega wpływowi impulsu. Zatem nasi badani okazali

się być mniej zdyscyplinowanymi i zorganizowanymi konsumentami.

60

ZAŁ ĄCZNIK NR 1

Dyspozycje do obserwacji zwykłej nt. Zachowania „konsumpcyjne” klientów nowego

centrum handlowego w Łodzi „Port Łódź”

1. Obserwacja powinna trwać minimum 60 minut.

2. Powinna odbyć się w dniach od 24 marca (dzień otwarcia) do 28 marca 2010 (czyli w

pierwszych dniach otwarcia Centrum)

3. Obserwacja odbędzie się w budynku Centrum Handlowego „Port Łódź”; dodatkowych

spostrzeżeń obserwatorzy mogą dokonywać w drodze do centrum handlowego oraz w

drodze powrotnej.

4. Obserwatorzy mogą pracować w parach, ale sprawozdanie należy sporządzać

indywidualnie.

5. Kim są klienci nowego Centrum Handlowego?

6. Czy jest jakiś harmonogram/program otwarcia (dla obserwatorów zamierzających

pojechać do CH w środę) lub czy są jakieś dodatkowe atrakcje dla klientów (dla

wszystkich)? Czy klienci są zainteresowani tym programem/dodatkowymi atrakcjami,

czy też nie przykładają do nich dużej uwagi?

7. Kim jest obiekt obserwacji? (może to być osoba, grupa osób, można zmienić obiekt

obserwacji w trakcie czynności badawczych):

– płeć, wiek, jak wygląda ta osoba (jeśli jest to możliwe ocenić poziom zamożności

obiektu obserwacji)

- jaki jest cel wizyty tej osoby (czy coś kupuje, czy tylko ogląda nowe centrum handlowe,

jeśli kupuje: jak duże są to zakupy [ilość], jakie produkty kupuje, czy sprawia wrażenie, że

te zakupy to coś zaplanowanego, czy też spontanicznego [kupowanie intencjonalne vs

spontaniczne]

- jakie sklepy odwiedza badany, jak dużo czasu tam spędza

- czy obiekt obserwacji jest sam czy w towarzystwie (jak liczne jest to towarzystwo), jeśli

jest to grupa osób: skład osobowy, cechy poszczególnych osób [czy pojawiają się tam całe

rodziny?]; czy osoba, która jest w towarzystwie sprawia wrażenie, że przybyła tam z

własnej woli czy też inne osoby ją nakłoniły?

- czy obiekt obserwacji został jeszcze w centrum handlowym po zakończeniu obserwacji,

czy też wyszedł wcześniej (ewentualnie w tym samym czasie)?

- czy coś wyróżnia osobę obserwowaną od innych osób (zachowanie, wygląd)?

- jakie emocje przejawiają osoby obserwowanych (na podstawie czego można o tych

emocjach wnioskować): np. euforia, znudzenie, zainteresowanie;

61

8. Co ogólnie ludzie sądzą o tym miejscu? (na podstawie fragmentów rozmów, ale też

obserwacji zachowań niewerbalnych: mimiki, gestów)

9. Charakterystyka miejsca obserwacji (całego/części centrum, którą udało się zobaczyć,

miejsce obserwacji, czy obserwator się przemieszczał, czy też obserwował w jednym

miejscu); czy są sklepy, które przyciągają większą uwagę klientów, cieszą się większą

popularnością i dlaczego tak jest? (promocje, sklep, którego wcześniej nie było w

innych centrach handlowych, inne powody), czy łatwo czy też trudno jest się poruszać

po centrum handlowym, czy są mapy, czy jest punkt informacyjny;

10. Ocena zaobserwowanych zjawisk, własne odczucia, wrażenia obserwatora.

11. Dodatkowe spostrzeżenia obserwatorów.

12. Po zakończeniu obserwacji należy sporządzić sprawozdanie z obserwacji wg

poniższego wzoru.

62

ZAŁ ĄCZNIK NR 2

Numer respondenta: Numer ankietera:

JAKIM JESTE Ś KONSUMENTEM?

Nazywam się.............................................................................................................

Jestem studentką/studentem drugiego roku socjologii na Uniwersytecie

Łódzkim.

W ramach zaliczenia przedmiotu Metody Badań Społecznych prowadzę badania

na temat konsumpcji wśród mieszkańców Łodzi z różnych pokoleń.

Chciałabym/chciałbym poznać Pani/Pana opinię na ten temat.

Badanie jest anonimowe, a Pani/Pana odpowiedzi będą wykorzystane

wyłącznie do zbiorczych opracowań statystycznych. Na ogół będę prosić o

wybór jednej z przedstawionych odpowiedzi, czasem będzie Pan/i proszony/-a o

sformułowanie odpowiedzi własnymi słowami.

Będę wdzięczna/-y za poświęcony czas i udzielenie odpowiedzi na pytania

zawarte w kwestionariuszu.

Łódź 2010

Katedra Metod i Technik Badań Społecznych Uniwersytet Łódzki

90-214 Łódź, Rewolucji 1905 r. 41/43, Polska

Nr tel.: +48426355134 E-mail: sylwia.mecfal@wp.pl

http://www.eksoc.uni.lodz.pl/is/

63

1. Czy lubi Pan/Pani robić zakupy? 1. tak 2. raczej tak 3. raczej nie przejdź do pytania nr 3 4. nie przejdź do pytania nr 3

2. Dlaczego lubi Pan/Pani to zajęcie?

…........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

3. Gdzie najczęściej kupuje Pan/i artykuły spożywcze? (Proszę wskazać 1 odpowiedź)

1. w centrum handlowym 2. w supermarkecie 3. w małym sklepie sieciowym (np. Żabka) 4. w małym sklepie prywatnym 5. na rynku 6. inne (jakie?)........................................................................................................................

4. Czy sklepy, w których Pan/Pani robi zakupy znajdują się blisko Pana/i miejsca

zamieszkania? 1. blisko 2. raczej blisko 3. raczej daleko 4. daleko 5. trudno powiedzieć

5. Z jakiego powodu robi Pan/Pani zakupy w tym miejscu? (Proszę wskazać maksymalnie 3

odpowiedzi) Wręcz KR nr 5 1. niskie ceny 2. lepsza jakość 3. większy wybór 4. przywiązanie do tego miejsca 5. oszczędność czasu 6. wygoda 7. dogodne godziny otwarcia 8. możliwość zaparkowania obok sklepu 9. promocje, obniżki cenowe 10. bliska odległość od miejsca zamieszkania 11. miła obsługa 12. inne (jakie?)………………………………………………………………………………..

6. Z kim najczęściej robi Pan/Pani zakupy? (Proszę podać maksymalnie 2 odpowiedzi)

1. sam/a 2. z małżonkiem/małżonką 3. z partnerem / z partnerką 4. z dziećmi 5. ze znajomymi 6. zlecam komuś innemu 7. inne (jakie?)……………………………..............................................................................

64

7. Jak często kupuje Pan/Pani (Wręcz KR nr 7; Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli):

1. raz na tydzień i częściej

2. kilka razy w

miesiącu

3. raz w miesiącu

4. raz na 3 miesiące

5. raz na 6 miesięcy

6. raz na rok i

rzadziej

7. trudno powiedzieć

7.1 artykuły spożywcze?

7.2 artykuły chemiczne?

7.3 kosmetyki?

7.4 sprzęt RTV?

7.5 sprzęt AGD?

7.6 odzież?

7.7 obuwie?

8. Ile czasu tygodniowo poświęca Pan/Pani na zakupy?

1. mniej niż godzinę 2. 1 – 3 godziny 3. 4 – 5 godzin 4. powyżej 5 godzin 5. trudno powiedzieć

9. Czy na ogół planuje Pan/Pani swoje zakupy?

1. zawsze 2. często 3. rzadko przejdź do pytania nr 13 4. nigdy przejdź do pytania nr 13

10. Jakie są korzyści wynikające z planowania zakupów?

…..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

11. Jak często zdarza się Panu/Pani kupić coś spoza zaplanowanej listy zakupów?

1. zawsze 2. często 3. rzadko 4. nigdy przejdź do pytania nr 17

12. Co sprawiło, że kupił/a Pan/Pani coś spoza planowanej listy zakupów?

…...............................................................................................................................................................................................................................................................................................

13. Co zazwyczaj czuje Pan/Pani po spontanicznych zakupach?

1. satysfakcję 2. radość 3. rozczarowanie 4. niezadowolenie 5. wyrzuty sumienia 6. wyższą samoocenę 7. inne (jakie?)....................................................................................................................... 8. trudno powiedzieć

65

14. Czy kiedykolwiek żałował/a Pan/Pani spontanicznych zakupów? 1. tak 2. nie 3. trudno powiedzieć

15. Czy zdarzyło się Panu/Pani oddać towar kupiony w wyniku spontanicznych zakupów? 1. zawsze oddaję 2. często oddaję 3. rzadko oddaję 4. nigdy mi się nie zdarzyło przejdź do pytania nr 17

16. Jaki/e towar/y zdarzyło się Panu/Pani oddać?

.................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................

................................................................................................................................................. 17. Kiedy robi Pan/Pani zakupy, jak często kieruje się Pan/i: (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli)

1. zawsze 2. często 3. rzadko 4. nigdy 5. trudno

powiedzieć

17.1 marką?

17.2 ceną?

17.3 jakością?

17.4 reklamą

17.5 promocjami?

17.6 opinią rodziny?

17.7 opinią znajomych?

17.8 modą?

17.9 innymi czynnikami (jakimi?) ………………………...……………...................

18. Czy zwraca Pan/Pani uwagę na markę kupowanego produktu?

1. zwracam uwagę na markę i kupuję wyłącznie markowe produkty 2. zwracam uwagę na markę, ale kupuję markowe i niemarkowe produkty 3. nie zwracam uwagi na markę, kupuję wyłącznie niemarkowe produkty

przejdź do pytania nr 22 4. jest mi obojętne, czy towar jest markowy czy nie przejdź do pytania nr 22

19. Czy jest Pan/Pani przywiązany/a do produktu/produktów jakiejś szczególnej marki?

1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 22

20. Jakiej marki jest ten produkt/są te produkty? (Proszę wymienić maksymalnie 5 marek,

które Pan/i ceni) ….............................................................................................................................................................................................................................................................................................

66

21. Za co ceni Pan/Pani tę markę/te marki?

…..............................................................................................................................................................................................................................................................................................

22. Jaka jest na ogół obsługa w sklepach, do których chodzi Pan/Pani najczęściej? Proszę

wybrać jedno określenie z każdej pary słów, które lepiej opisuje obsługę w Pana/i sklepie. (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli)

22.1 kompetentna niekompetentna

22.2 pomocna niepomocna

22.3 szybka wolna

22.4 uprzejma nieuprzejma

22.5 taktowna natarczywa 23. Uważa Pan/Pani zakupy za: (Można zaznaczyć więcej niż 1 odpowiedź)

1. przyjemność 2. konieczność 3. przykry obowiązek 4. hobby 5. sposób spędzania wolnego czasu 6. marnowanie wolnego czasu? 7. inne (jakie?)........................................................................................................................

24. Jak często korzysta Pan/Pani z wymienionych poniżej form kupowania? (Wstaw znak X w

odpowiednim miejscu w tabeli) Wręcz KR nr 24

1. kilka razy w tygodniu

2. raz w tygodniu

3. kilka razy w miesiącu

4. raz w miesiącu

5. kilka razy w roku

6. raz w roku

7. nie korzystam

24.1 telezakupy

24.2 zakupy internetowe

24.3 akwizycja

24.4 sklepy z rzeczami

używanymi

67

25. Z jakich powodów najczęściej ludzie korzystają z wymienionych form kupowania? (Proszę podać 1 główny powód) (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli) Wręcz KR nr 25

26. Którą formę płatności wybiera Pan/Pani najchętniej?

1. gotówka 2. karta kredytowa 3. karta debetowa

27. Dlaczego preferuje Pan/Pani ten sposób płatności?

…………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..

28. Czy jest Pan/Pani skłonny/skłonna wydać więcej niż przewiduje Pan/Pani budżet?

1. tak 2. raczej tak 3. raczej nie 4. nie 5. trudno powiedzieć

29. Od kogo w pierwszej kolejności pożyczyłby/pożyczyłaby Pan/Pani pieniądze? (Może

Pan/Pani wybrać maksymalnie 2 odpowiedzi) 1. najbliższa rodzina 2. przyjaciele 3. znajomi z pracy 4. bank przejdź do pytania nr 31 (jeśli R. wskaże tylko „pożyczki od instytucji”) 5. firmy prywatne udzielające pożyczek przejdź do pytania nr 31 (jeśli R. wskaże tylko

„pożyczki od instytucji”) 6. od nikogo, nie lubię pożyczać przejdź do pytania nr 32 7. inne (jakie?)……………………………………………………… przejdź do pytania nr 32

30. Jak dużo jest Pan/Pani gotów/gotowa od kogoś pożyczyć?

1. do 50 zł 2. 51-100 zł 3. 101-200 zł 4. 201-500 zł 5. 501-1000 zł 6. powyżej 1000 zł 7. trudno powiedzieć

1.dostępność całą dobę

2.możliwość porównania cen

3. brak kolejek

4.większy wybór

5.korzystniejsze ceny

6.oszczędność czasu

7. trudno powiedzieć

25.1 telezakupy

25.2 zakupy

internetowe

25.3 akwizycja

25.4 sklepy z rzeczami używanymi

68

31. Na zakup jakiego artykułu pożyczyłby/pożyczyłaby Pan/Pani pieniądze? 1. artykuły spożywcze 2. artykuły chemiczne 3. kosmetyki 4. sprzęt RTV/AGD 5. odzież/obuwie 6. inne (jakie?)……………………………………………………………………………………………

32. W jaki sposób zagospodarowałby/zagospodarowałaby Pan/Pani nieoczekiwanie otrzymane

większe pieniądze (np. premia, spadek, wygrana, znaleźne itp.)? 1. oszczędziłbym/oszczędziłabym 2. zainwestowałbym/ zainwestowałabym 3. od razu bym wydał/wydała 4. inaczej, jak?.........................................................................................................................

33. Czy jest Pan/Pani zadowolony/zadowolona ze swojego dochodu/zarobków?

1. tak przejdź do pytania nr 35 2. nie

34. O ile powinny wzrosnąć Pana/Pani dochody/ zarobki, by były dla Pana/Pani satysfakcjonujące?

1. 100-200 zł 2. 201-300 zł 3. 301-500 zł 4. 501-1000 zł 5. powyżej 1000 zł 6. trudno powiedzieć

35. Czy przy zakupie produktu zwraca Pan/Pani uwagę na: (wstaw znak X w odpowiednim

miejscu)

36. Czy Pana/Pani zdaniem robiąc zakupy kupuje Pan/Pani:

1. więcej produktów niż jest Panu/Pani potrzebne 2. wystarczająco dużo produktów, jakie są Panu/Pani potrzebne 3. za mało produktów niż jest Panu/Pani potrzebne?

37. Jak często odwiedza Pan/Pani centra handlowe? (np. Galeria Łódzka, Manufaktura)

1. kilka razy w tygodniu 2. raz w tygodniu 3. kilka razy w miesiącu 4. raz w miesiącu i rzadziej

1. zawsze 2.często 3.czasem 4. rzadko 5. nigdy 6. trudno

powiedzieć 35.1 możliwość recyclingu produktu? 35.2 ekologiczne materiały, z których jest zrobiony?

35.3 długi okres eksploatacji produktu? 35.4 brak emisji substancji niebezpiecznych?

35.5 nietestowanie produktu na zwierzętach?

35.6 oszczędność energii? 35.7 Inne ( jakie?)………………………… ………………………………………………

69

38. Ile czasu przeciętnie spędza Pan/Pani w centrum handlowym? (np. Galeria Łódzka,

Manufaktura) 1. mniej niż 1 godzinę 2. 1-2 godziny 3. 3-4 godziny 4. 5 i więcej godzin

39. Czy dla Pana/Pani centrum handlowe jest przede wszystkim miejscem: (Proszę wskazać

maksymalnie 2 odpowiedzi): 1. robienia zakupów 2. rozrywki 3. relaksu 4. spotkań 5. atrakcja turystyczna 6. spożywania posiłków? 7. inne (jakie?) ………………………………………………………………………………………....

40. W jakich miejscach w centrum handlowym spędza Pan/Pani najwięcej czasu? (Proszę

wskazać jedną odpowiedź) 1. w sklepach 2. w restauracji 3. w kinie 4. w kawiarni 5. inne (jakie?)…………………………………………………………………………………………..

41. Czy podczas pobytu w innym mieście zdarzyło się Panu/Pani udać się do centrum

handlowego? 1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 43 3. nie pamiętam przejdź do pytania nr 43

42. Jaki był cel Pana/Pani wizyty w tamtym Centrum Handlowym?

……………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………….

43. Czy korzysta Pan/Pani z poniższych punktów usługowych na terenie centrum

handlowego? (Wstaw znak X w odpowiednim miejscu w tabeli)

1. często 2.czasami 3. rzadko 4. nigdy 43.1 restauracja 43.2 kawiarnia 43.3 kino 43.4 pralnia 43.5 fryzjer 43.6 inne miejsca ( jakie?)………………………….. ………………………………………………………….. …………………………………………………………..

70

44. Czy uważa Pan/Pani, że w przyszłości centrum handlowe może stać się głównym miejscem spotkań ludzi?

1. tak, ponieważ już pełni taką funkcję 2. raczej tak, ze względu na gamę usług rekreacyjnych 3. raczej nie, tym miejscem pozostaną kina, teatry, centra rozrywki itp. 4. nie, tutaj robi się tylko zakupy

45. Czy zdarzyło się Panu/Pani wybrać centrum handlowe jako miejsce spotkania ze

znajomymi? 1. tak, często 2. tak, ale niezbyt często 3. nie

46. Czy zdarzyło się Panu/Pani dokonać jakiego zakupu pod wpływem akcji promocyjnej?

1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 48 3. trudno powiedzieć przejdź do pytania nr 48

47. Jakie produkty kupił/kupiła Pan/Pani pod wpływem promocji?

…………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………..

48. Czy uczestniczył/uczestniczyła Pan/Pani w wydarzeniach organizowanych w centrum

handlowym? 1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 50

49. W jakiego typu atrakcjach odbywających się na terenie centrum handlowego w Łodzi

brał/brała Pan/Pani udział? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

50. W Łodzi 24 marca 2010r. odbyło się otwarcie nowego Centrum Handlowego „Port Łódź”.

Czy od tamtej pory odwiedził Pan/ Pani to centrum? 1. byłem/ byłam w dniu otwarcia 2. byłem/ byłam w ciągu tygodnia od otwarcia 3. byłem/ byłam w ciągu dwóch tygodni od otwarcia przejdź do pytania nr 52 4. byłem/ byłam w ciągu miesiąca od otwarcia 5. byłem/ byłam w ciągu trzech miesięcy od otwarcia 6. nie byłem wcale

51. Dlaczego nie odwiedził/ła Pan/Pani nowego centrum handlowego? (Po udzieleniu przez

respondenta odpowiedzi na to pytanie, przejdź do pytania nr 56) ………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………………………………………………………………………………

52. Dlaczego odwiedził/ła Pan/Pani nowe centrum handlowe?

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

71

53. Jak ocenia Pan/Pani „Port Łódź”?

1. pozytywnie 2. raczej pozytywnie 3. raczej negatywnie przejdź do 4. negatywnie pytania nr 55 5. trudno powiedzieć przejdź do pytania nr 56

54. Co się Panu/Pani podobało w „Porcie Łódź”? (Może Pan/Pani wybrać więcej niż jedną

odpowiedź) Wręcz KR nr 54 1. nowe sklepy 2. wystrój nowego wnętrza 3. promocje i atrakcyjne oferty dla klientów 4. parking 5. większa powierzchnia sklepów 6. obsługa 7. przejrzysty układ centrum 8. atrakcje dla dzieci 9. inne ( jakie?)…………………………………………………………………………..................

55. Co się Panu/Pani nie podobało w „Porcie Łódź”? (Może Pan/Pani wybrać więcej niż jedną odpowiedź) Wręcz KR nr 55 1. brak nowych sklepów 2. wystrój nowego wnętrza 3. niewiele promocji i atrakcyjnych ofert dla klientów 4. parking 5. większa powierzchnia sklepów 6. obsługa 7. mylący układ centrum 8. niewiele atrakcji dla dzieci 9. inne (jakie?)…………………………………………………………………………..................

72

56. Przeczytam Panu/Pani teraz kilka stwierdzeń. Proszę powiedzieć, w jakim stopniu zgadza się Pan/Pani z tymi stwierdzeniami korzystając ze skali umieszonej na tej karcie.

(Wręcz respondentowi KR nr 56; Zaznacz krzyżykiem w odpowiednim polu odpowiedź respondenta)

1. zdecydowanie się zgadzam

2.raczej się zgadzam

3.raczej się nie zgadzam

4.zdecydowanie się nie zgadzam

5.trudno powiedzieć

56.1 Planuję dokładnie swoje wydatki.

56.2 Chętniej kupuję dany produkt, kiedy reklamują go sławne osoby.

56.3Często w podejmowaniu decyzji dotyczących zakupu danego produktu kieruję się zdaniem moich znajomych/rodziny.

56.4Wolę zapłacić więcej (przepłacić) za produkt marki, do której jestem przywiązany, niż kupić tańszy odpowiednik nieznanego mi producenta.

56.5Warto zapłacić więcej za produkt markowy. (markowy znaczy lepszy jakościowo)

56.6 Uważam, że większość moich znajomych często wydaje pieniądze w sposób nieprzemyślany/impulsywny

56.7 Moi znajomi dokładnie planują swoje wydatki.

56.8 Często sam wydaję pieniądze w sposób impulsywny/nieprzemyślany

56.9 Jestem bardziej skłonny kupić dany produkt, gdy zalecany jest przez eksperta.

56.10 Robiąc zakupy, zwracam szczególną uwagę na promocje/atrakcyjne oferty cenowe.

CHCIAŁBYM/CHCIAŁABYM ZADA Ć PANU/PANI JESZCZE KILKA PYTA Ń DOTYCZĄCYCH PANA/PANI NAWYKÓW ŻYWIENIOWYCH

57. Jak często spożywa Pan/Pani posiłki poza domem (w miejscach takich jak restauracje,

bary, restauracje „fast food”)? 1. raz na tydzień i częściej 2. raz na 2 tygodnie 3. raz w miesiącu przejdź po pytania nr 59 4. rzadziej niż raz w miesiącu 5. nie jadam poza domem

73

58. Dlaczego woli Pan/Pani jadać w domu? (Po zadaniu tego pytania przejdź do pytania nr 69)

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

59. Dlaczego spożywa Pan/Pani swoje posiłki poza domem? .........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

60. Gdy wychodzi Pan/Pani do restauracji, jak często jest to „wyjście” zaplanowane, a jak często spontaniczne? (Wstaw znak X w odpowiednie miejsce w tabeli)

61. Z kim najczęściej wychodzi Pan/ Pani do restauracji? (Proszę wybrać maksymalnie 3

odpowiedzi) : 1. z dziećmi 2. ze znajomymi 3. z partnerem 4. z mężem/żoną 5. z szefem 6. ze współpracownikami 7. jada Pan/Pani samotnie 8. z kimś innym (z kim?).........................................................................................................

62. W jakich sytuacjach/okolicznościach wychodzi Pan/Pani do restauracji? (Może Pan/Pani wybrać więcej niż jedną odpowiedź) 1. gdy jestem głodny/a 2. gdy jest jakaś okazja do świętowania (urodziny, rocznica) 3. gdy chce Pan/Pani odpocząć 4. gdy chce Pani/Pani rozerwać się 5. nie musi być okazji lubię jadać poza domem 6. chcę komuś zaimponować 7. trudno powiedzieć

63. Jakie jest Pana/Pani ulubione miejsce, w którym Pani/Pani jada? (Proszę wybrać

maksymalnie dwie odpowiedzi) 1. fast-food 2. pizzeria 3. restauracja 4. ekskluzywna restauracja 5. bar 6. inne ( jakie?)……………………..........................................................................................

1. zawsze 2. często 3. czasami 4. rzadko 5. nigdy 6. trudno powiedzieć 60.1 spontaniczne 60.2 zaplanowane

74

64. Z jakich powodów najchętniej wybiera Pan/Pani to miejsce? (PYTANIE PREKATEGORYZOWANE – nie odczytuj odpowiedzi respondentowi, dopasuj jego odpowiedź do wymienionych poniżej wariantów)

1. smaczne/syte jedzenie 2. bogate menu/wybór dań 3. przystępna cena 4. dobra lokalizacja 5. miła atmosfera 6. spokój, kameralność miejsca 7. szybka i kompetentna obsługa 8. przywiązanie 9. pasujące godziny otwarcia 10. możliwość zamówienia jedzenia na wynos 11. duża ilość miejsc parkingowych 12. promocje 13. atrakcje 14. popularność miejsca 15. inne ( jakie?)……………………….................................................................................

65. Czy bywa Pani/Pani też w innych typach lokali?

1. tak 2. nie przejdź do pytania nr 67

66. Jakie są to lokale?

......................................................................................................................................................................................................................................................................................................

67. Jak często zamawia Pan/Pani gotowe jedzenie do domu?

1. codziennie 2. zamawiam raz w tygodniu lub częściej 3. zamawiam raz na 2 tygodnie 4. zamawiam raz w miesiącu lub rzadziej 5. nigdy nie zamawiam 6. trudno powiedzieć

68. Jak dużo pieniędzy najczęściej przeznacza Pan/Pani jednorazowo na jedzenie poza

domem, przeliczając na jedną osobę? 1. poniżej 20zł 2. 20-49zł 3. 50-100zł 4. 101-200zł 5. powyżej 200zł 6. trudno powiedzieć

69. Jakie posiłki jada Pan/Pani w domu?

1. przygotowuję własnoręcznie ze świeżych produktów 2. kupuję gotowe i podgrzewam 3. kupuję gotowe półprodukty i robię sam/sama 4. inne ( jakie?)………………………..................................................................................

75

70. Kto lub co ma największy wpływ na Pana/Pani zwyczaje dotyczące żywienia? (Proszę zaznaczyć maksymalnie 2 odpowiedzi) Wręcz KR nr 70 1. rodzice 2. rodzeństwo 3. znajomi 4. reklamy w mediach 5. kwestie zdrowotne 6. poglądy religijne 7. poradniki żywieniowe 8. jest to indywidualna decyzja 9. inne ( jakie?)………………………………………….…………………………………………..

71. Jak Pan/Pani ocenia swoje nawyki żywieniowe? Wręcz KR nr 71 (Proszę wskazać punkt

na skali oznaczony cyfrą, gdzie 1 oznacza, że odżywia się Pan/Pani niezdrowo, a 6, że odżywia się Pan/Pani bardzo zdrowo)

odżywiam się odżywiam się bardzo niezdrowo bardzo zdrowo

1 2 3 4 5 6 ZOSTAŁO JESZCZE KILKA OSTATNICH PYTA Ń METRYCZKA 72. Płeć respondenta (Zaznacz płeć respondenta)

1. kobieta 2. mężczyzna

73. W którym roku się Pan/Pani urodził/a?

…………………………………………………………………………………………

74. Jakie posiada Pan/Pani wykształcenie? 1. niepełne podstawowe 2. podstawowe 3. zasadnicze zawodowe 4. średnie techniczne 5. średnie ogólnokształcące 6. policealne 7. wyższe licencjackie 8. wyższe

75. Jaki jest miesięczny dochód w Pana/Pani gospodarstwie domowym?

1. do 2000zł 2. od 2001zł do 4000zł 3. od 4001zł do 6000zł 4. powyżej 6000zł 5. odmowa odpowiedzi 6. trudno powiedzieć

76. Ile osób mieszka w Pana/Pani gospodarstwie domowym?

………………………………………………………………………………………………

76

77. Jak ocenia Pan/Pani sytuację materialną w swoim gospodarstwie domowym?

1. dobrze 2. raczej dobrze 3. raczej źle 4. źle 5. trudno powiedzieć

78. Czym się Pan/Pani aktualnie głównie zajmuje?

1. pracuję 2. uczę się/studiuję → przejdź do pytania nr 80 3. jestem emerytem/rencistą → przejdź do pytania nr 80 4. jestem bezrobotny → przejdź do pytania nr 80 5. inna sytuacja (jaka?)...........................................................→ przejdź do pytania nr 80

79. W jakim zawodzie Pan/Pani pracuje?

(PYTANIE PREKATEGORYZOWANE – nie odczytuj odpowiedzi respondentowi, dopasuj jego odpowiedź do wymienionych poniżej wariantów) 1. osoba prowadząca działalność gospodarczą/przedsiębiorca 2. robotnik/pracownik fizyczny/rzemieślnik 3. technik 4. urzędnik/pracownik administracyjny 5. pracownik biurowy 6. pracownik usług i handlu 7. kierownik/wyższy urzędnik/menedżer 8. wojskowy/policjant/strażak 9. rolnik/ogrodnik/leśnik/rybak 10. specjalista/wolny zawód 11. inne (jakie?)…………………………………………………………………………….

80. Z jak dużej miejscowości Pan/Pani pochodzi?

1. wieś 2. miasto poniżej 100 tys. mieszkańców 3. miasto od 101 tys. do 200 tys. mieszkańców 4. miasto od 201 tys. do 500 tys. mieszkańców 5. miasto powyżej 500 tys. Mieszkańców

81. Czy ma Pan/Pani dzieci?

1. tak 2. nie

82. Czy jest Pan/ Pani osobą: 1. wierzącą i regularnie praktykującą 2. wierzącą i nieregularnie praktykującą 3. wierzącą, ale niepraktykującą 4. niewierzącą, ale przywiązaną do tradycji 5. niewierzącą, obojętną wobec Kościoła 6. niewierzącą, niechętnie nastawioną do Kościoła 7. określiłbym/określiłabym to inaczej (jak?)…………………………………………………….

77

83. Czy interesuje się Pan/Pani polityką?

1. zdecydowanie tak 2. raczej tak 3. raczej nie → przejdź do pytania nr 84 4. zdecydowanie nie → przejdź do pytania nr 84

84. Stanowisko której partii politycznej jest Panu/Pani najbliższe?

1. Ligi Polskich Rodzin (LPR) 2. Platformy Obywatelskiej (PO) 3. Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL) 4. Polskiej Partii Pracy (PPP) 5. Prawa i Sprawiedliwości (PiS) 6. Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD) 7. Samoobrony 8. Unii Polityki Realnej (UPR) 9. żadnej 10. innej (jakiej?)..............................................................................................................

85. Co jest dla Pana/Pani ważne w życiu? (Proszę ponumerować podane wartości od 1 do

11, gdzie 1 oznacza, że jest to dla Ciebie wartość najważniejsza, a 11, że jest to wartość najmniej ważna) Wręcz KR nr 85

1. miłość 2. przyjaciele 3. rodzina 4. satysfakcjonująca praca 5. sukces zawodowy 6. stabilność finansowa, stała praca 7. szacunek wśród ludzi 8. uczciwość 9. wiara 10. wykształcenie 11. zdrowie

78

ANEKS DLA ANKIETERA 1. Czas trwania wywiadu (w minutach)………………………………………………………… 2. Jak przebiegała aranżacja wywiadu? 1. Respondent zgodził się na wywiad bez wahania i nacisków ze strony ankietera 2. Respondent wahał się, ale dał się łatwo nakłonić do udzielenia wywiadu 3. Respondent zgodził się na wywiad pod silną presją ankietera

4. W inny sposób, proszę go opisać…………………………………………………….. 3. Czy w trakcie wywiadu były obecne jakieś inne osoby poza respondentem i ankieterem? 1. Tak, przez cały czas trwania wywiadu 2. Tak, ale tylko podczas aranżacji 3. Tak, ale tylko w pewnych fragmentach wywiadu 4. Nie przejdź do pytania nr 6 4. Ile osób poza respondentem i ankieterem było obecnych podczas wywiadu?......................... 5. Jak zachowywały się te osoby? 1. Nie brały udziału w rozmowie 2. Z własnej inicjatywy, spontanicznie wtrącały się do rozmowy 3. Wtrącały się do rozmowy tylko na wyraźną prośbę respondenta 4. Zachowywały się inaczej, proszę opisać jak?............................................................... 6. Jaki był stosunek respondenta do wywiadu? 1. Zdecydowanie życzliwy 2. Raczej życzliwy 3. Obojętny 4. Raczej niechętny 5. Zdecydowanie niechętny 7. Jak ocenisz stopień zrozumienia pytań przez respondenta?

1. Respondent miał kłopoty ze zrozumieniem większości pytań lub sformułowaniem na nie odpowiedzi 2. Respondent miał kłopoty ze zrozumieniem pytań lub sformułowaniem odpowiedzi, ale występowały one incydentalnie 3. Kłopoty tego typu nie wystąpiły

8. Proszę podać numery pytań, przy których poza ich odczytaniem (literalnym odczytaniem ich tekstu) ankieter musiał respondentowi coś wyjaśniać, czy je przeformułowywać: ………………………………………………………………………………………………… 9. Czy jakieś pytanie(a) były dla respondenta drażliwe? 1. Tak – proszę podać ich numery……………………………………………………… 2. Nie Czytelny podpis ankietera:………………………………………………………………………