raport desktiptiv mbi shkeljet e raportuara tek faqja ... · raport desktiptiv mbi shkeljet e...
TRANSCRIPT
Raport desktiptiv mbi shkeljet e raportuara tek faqja elektronike
www.syrigjelber.info
(Sshtator 2017 – Shtator 2018)
Përgatitur në kuadër të projektit “Krijimi i një rrjeti rojtarësh dhe rritja e ndërgjegjësimit për
ruajtjen dhe mbrojtjen e mjedisit në zona me rëndësi të lartë për biodiversitetin”
Tiranë, 2018
Hyrje
Gjuetia e paligjshme dhe prerjet pa kriter të pyjeve janë dy probleme kyç që ndikojnë në mënyrë
direkte shkatërrimin e ekosistemeve dhe reduktimin e shumë lloje speciesh të faunës së vendit tonë.
Moratoriumi i pyjeve (Nr.5/2016) dhe moratorium i gjuetisë (Nr.61/2016) ishin dy masat drastike të
cilat u miratuan nga Kuvendi i Republikës së Shqipërisë në fillim dhe mesin e vitit 2016 me qëllim:
- reduktimin e ndërhyrjeve mbi fondin pyjor, të degraduar si pasojë e mbishfrytëzimit dhe
dëmtimeve të tjera, me synim përmirësimin dhe rehabilitimin e gjendjes së tij si dhe
- ndalimin e ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të
faunës së egër, objekt gjuetie.
Nisur nga kjo iniciative “e përkohshme” e qeverisë së Republikës së Shqipërisë, PPNEA nisi një
vëzhgim lidhur me efikasitetin e implementimit të dy moratoriumeve duke krijuar një faqe
elektronike e cila mbledh të gjitha rastet e krimeve mjedisore, përfshirë këtu gjuetinë e paligjshme
dhe prerjet pa kriter të pyjeve. Faqja elektronike nisi funksionimin e saj qe prej Dhjetorit 2016 dhe
u mundësua nga projekti “Rojtarët e mjedisit natyror – Të mbrojmë së bashku atë çfarë na përket”,
mundësuar financiarisht nga nga programi i granteve të vogla të komisionit për demokraci i
Ambsasadës së Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe që prej aktivizimit të këtij portali, janë
mbledhur raste të shumta të dëmtimit të faunës dhe florës, shkeljes së ligjit të biodiversitetit, të
faunës dhe florës si dhe dhjetra raste të shkeljes së moratoriumit të pyjeve e gjuetisë. Në përfundim
të një viti (shtator 2017), nga ndërtimi i faqes elektronike u përgatit një raport deskriptiv mbi shkeljet
ligjore të të gjithave rasteve të raportuara në portalin www.syrigjelber.info. Portali vazhdon të
funksionojë dhe në përfundim të vitit të dytë, Shtator 2018 është përgatitur një raport desktiptiv i
dytë lidhur me krimet mjedisore të raportuara gjatë vitit Shtator 2017 – Shtator 2018.
Raport
Të gjitha rastet e përmendura më poshtë janë raportuar në faqen syrigjelber.info gjatë periudhës
shtator 2017 - shtator 2018 dhe çdo rast është raportuar tek institucionet përkatëse si: Inspektoriati
Shtetëror i Mjedisit, Pyjeve dhe Ujrave, Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura (në rastet kur
ngjarja ka ndodhur brenda një zone të mbrojtur), Bashkitë përkatëse dhe Ministria e Turizmit dhe e
Mjedisit.
Rasti 1.
Boboshticë, “varreza” masive me kafshë të balsamosura
“Shqiponja e malit, arinj të murrmë, huta, kukuvajka, dhi të egra, kapronj, lundërza janë vetëm disa
nga kafshët e balsamosura që mund të gjenden në një restorant në Boboshticë. Sipas raportimit në
këtë restorant gjenden shumë lloje të jetës së egër që janë kapur ose vrarë dhe më pas balsamosur
për të zbukuruar lokalin dhe duke e kthyer atë në një kopsht të vërtetë zoologjik me kafshë të
ngordhura. Në raportim theksohet prezenca e madhe e arinjëve të murrmë, mes tyre edhe këlysh të
ngordhur. Një pjesë e këtyre kafshëve janë me status të rrezikuar dhe mbrohen rreptësisht me ligj.
Më poshtë gjeni një listë me speciet e balsamosura.
1. Gjitarë: Ariu i murrmë (Ursus arctos), Lundërza (Lutra lutra), Kunadhe (Martes foina), Dhelpra
(Vulpes vulpes), Kaproll (Capreolus capreolus), Derri i egër (Sus scrofa), Ujku (Canis lupus),
Baldosa (Meles meles), Lepuri i egër (Lepus europaeus), Dhia e egër (Rupicapra rupicapra), Macja
e egër (Felis silvestris)
2. Shpendë: Shqiponja e malit (Aquila chrysaetos), Kukuvajka mjekroshe (Tyto alba), Cafka e
madhe e bardhë (Egretta alba), Cafka e përhime (Ardea cinerea), Fazan (Phasianus colchicus) dhe
shumë lloje shpendësh të tjerë.
Në rastin konkret kemi një shkelje të gjerë të bazës ligjore dhe konkretisht:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin
Nr.68/2014. Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht se: “Kapja, marrja, mbajtja dhe
përdorimi i individëve të llojeve të kafshëve dhe bimëve të mbrojtura janë të ndaluara...” Ndwrkohw
nw nenin 23, pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi për mbrojtjen e llojeve veçanërisht të mbrojtura) të po
këtij ligji specifikohet se ndalohet vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga foleja,
dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes, transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e
këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me
masë administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në
nenin 54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe
me konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe të mjeteve me anë të të cilave është kryer
veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr.10006, datë 23.10.2008 “PËR MBROJTJEN E FAUNËS SË EGËR”, Neni 7, ku
parashikohet se: Mbrojtja e llojeve të kërcënuara dhe endemike 1. Llojet e kërcënuara dhe endemike,
të përcaktuara në listën e kuqe, gëzojnë mbrojtje të veçantë ligjore, që ka të bëjë me: a) hartimin dhe
zbatimin e planeve të veçanta të veprimit, për ruajtjen e këtyre llojeve, sidomos kur shumimi i tyre,
në kushte natyrale, është shumë i kufizuar; b) monitorimin e vazhdueshëm të gjendjes faktike e të
ecurisë së popullatave të tyre; c) shndërrimin e habitateve të tyre në zona të mbrojtura, që favorizojnë
mbrojtjen dhe shumimin e tyre; ç) nxitjen e përkrahjen e nismave dhe të veprimtarive, që synojnë
shtimin e popullatave të llojeve, nëpërmjet shumimit në gjendje robërie dhe lëshimin e tyre në
mjediset natyrore; d) ndalimin dhe kufizimin e veprimtarive, që çojnë në shkatërrimin e llojeve të
kërcënuara e endemike të faunës së egër, në zvogëlimin e numrit të popullatave të tyre, në dëmtimin
e habitateve të tyre, të rrugëve të shtegtimit e të kushteve të shumimit; dh) hartimin dhe publikimin
e librit të kuq të llojeve të mbrojtura; e) sensibilizimin e publikut për mbrojtjen e tyre. 2. Mbrojtje,
sipas pikës 1 të këtij neni, gëzojnë edhe llojet ndërkombëtarisht të mbrojtura, të përcaktuara në
anekset e Konventës së Bernës, të ratifikuar nga Republika e Shqipërisë me ligjin nr.8294, datë
2.3.1998 "Për ratifikimin e konventës për ruajtjen e florës dhe faunës së egër dhe mjedisit natyror të
Europës (Konventa e Bernës)". Përditësimet e listave të përcaktuara në anekset e konventës janë të
vlefshme e të zbatueshme edhe për vendin tonë, ndërkohë që në nenin 19 (Veprime të ndaluara)
parashikohet se: Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, në territorin e Republikës së Shqipërisë ndalohen:
1. Zotërimi, mbajtja në robëri dhe tregtimi i individëve të llojeve të faunës së egër, që janë marrë
drejtpërdrejt nga jeta e egër. 2. Sjelljet mizore dhe torturat ndaj individëve të llojeve të faunës së
egër. 3. Kapja e vrasja e individëve të faunës së egër, kur ato ndodhen në kushte të vështira, si pasojë
e kushteve klimatike, si në rast të ngricave, përmbytjeve, zjarreve e fatkeqësive të tjera natyrore. 4.
Shkatërrimi i habitateve e i kushteve të shumimit. 5. Lëvizja dhe transportimi i individëve të llojeve
të faunës së egër me mënyra, mjete e forma të dëmshme për jetën dhe shëndetin e tyre. 6. Ekspozimi
në lokale i individëve të balsamosur ose i pjesëve të tyre, kur u përkasin llojeve të mbrojtura. 7.
Shfarosja e llojeve të faunës së egër dhe e popullatave të tyre. 8. Kryqëzimi i qëllimshëm. 9. Procesi
i klonimit dhe veprimtaritë që lidhen me të, përveçse kur miratohen nga ministria. Ndërkohe në
nenin 43, (Kundërvajtjet Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat administrative, të
përcaktuara në gjoba që variojnë nga 5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyerjes së akteve të
paligjshme të përcaktuara mësipër.
Rasti 2.
Kukës, kapje e paligjshme e thëllëzave
“Më 2 Mars 2018, është raportuar për një rast të kapjes së paligjshme të disa shpendëve. Konkretisht,
behët fjalë për llojin, thëllëza e malit (Alectoris graeca). Sipas raportimit, shpendët janë kapur në
zonën pranë Teqes në Buzëmadhe të Kukësit dhe personi i cili i ka kapur ato dyshohet se “kalon”
vazhdimisht thëllëza për në shtetin e Kosovës. Kapja dhe tregtimi i këtij lloji shpendi është e ndaluar
dhe mbrohet nga një bazë ligjore e gjërë dhe nga konventa të ndryshme.”
Në rastin konkret kemi një shkelje të gjerë të bazës ligjore:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin
Nr.68/2014. Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht se: “Kapja, marrja, mbajtja dhe
përdorimi i individëve të llojeve të kafshëve dhe bimëve të mbrojtura janë të ndaluara...” Ndërkohë
në nenin 23, pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi për mbrojtjen e llojeve veçanërisht të mbrojtura) të po
këtij ligji specifikohet se ndalohet vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga foleja,
dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes, transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e
këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me
masë administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në
nenin 54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe
me konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe te mjeteve me anë të të cilave është kryer
veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr. 10006, datë 23.10.2008 “Për mbrojtjen e faunës së eger dhe konkretisht në KREUN
III, MASA TË VEÇANTA PËR RUAJTJEN E SHPENDËVE TË EGËR, Neni 13 “Ruajtja dhe
përshtatja”, pika 1 përcaktohet se: “Ruajtja dhe përshtatja e popullatave të shpendëve të egër dhe
shtegtarë, në territorin e Republikës së Shqipërisë, ndihmohen duke u siguruar një status të
favorshëm ruajtjeje ekologjike, shkencore dhe kulturore, sipas të cilit ndalohet: a) vrasja ose kapja e
qëllimshme e tyre me çdo metodë; b) dëmtimi i qëllimshëm, zhvendosja e shkatërrimi i çerdheve
dhe i vezëve të tyre; c) marrja dhe mbajtja e vezëve nga gjendja e egër edhe nëse këto vezë janë
bosh; ç) shqetësimi i qëllimshëm i shpendëve, veçanërisht gjatë periudhës së shumimit dhe rritjes së
të vegjëlve; d) mbajtja në robëri dhe gjuetia e llojeve
të ndaluara me akt normativ; dh) mbajtja, transporti,
shitja dhe ofertimi për shitje i shpendëve të gjallë apo
të ngordhur”. Ndërkohë në nenin 43, (Kundërvajtjet
Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat
administrative, të përcaktuara në gjoba që variojnë nga
5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyrerjes së akteve
të paligjshme të përcaktuara mësipër.
c. Të ligjit Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit
në Republikën e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1
“Qëllimi” përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij
ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë,
me qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës
së egër, objekt gjuetie”, (si pasojë e shkeljes së këtij
moratorium është arritur në balsamosjen e individëve
të sipërpërmendur) duke parashikuar gjithashtu në
nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse
në rastin e shkeljes së këtij ligji si masa të forta
frenuese.
Rasti 3.
Nga Lezha në Durrës, vazhdon gjuetia e rosave
“Një shtetas i huaj ka raportuar një rast të gjuetisë së paligjshme. Bëhet fjalë për dhjetra rosa të
masakruara nga 1/2 gjuetar të paligjshëm. Sipas raportimit, fotografitë janë postuar në një
grup italian në facebook “Acquatici che passione”, nga dy shtetas shqiptar. Gjithashtu, mendohet se
gjuetia e rosave mund të ketë ndodhur gjatë muajit Nëntor 2017 – Shkurt 2018 në zonat Durrës dhe
Lezhë. Sipas raportimit, në ligatinat e Lezhës ushtrohet gjuetia e paligjshme ditë edhe natë.”
Në rastin konkret kemi një shkelje të bazës ligjore:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin
Nr.68/2014. Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht se: “Kapja, marrja, mbajtja dhe
përdorimi i individëve të llojeve të kafshëve dhe bimëve të mbrojtura janë të ndaluara...” Ndërkohë
në nenin 23, pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi për mbrojtjen e llojeve veçanërisht të mbrojtura) të po
këtij ligji specifikohet se ndalohet vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga foleja,
dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes, transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e
këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me
masë administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në
nenin 54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe
me konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe te mjeteve me anë të të cilave është kryer
veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr. 10006, datë 23.10.2008 “Për mbrojtjen e faunës së eger dhe konkretisht në KREUN
III, MASA TË VEÇANTA PËR RUAJTJEN E SHPENDËVE TË EGËR, Neni 13 “Ruajtja dhe
përshtatja”, pika 1 përcaktohet se: “Ruajtja dhe përshtatja e popullatave të shpendëve të egër dhe
shtegtarë, në territorin e Republikës së Shqipërisë, ndihmohen duke u siguruar një status të
favorshëm ruajtjeje ekologjike, shkencore dhe kulturore, sipas të cilit ndalohet: a) vrasja ose kapja e
qëllimshme e tyre me çdo metodë; b) dëmtimi i qëllimshëm, zhvendosja e shkatërrimi i çerdheve
dhe i vezëve të tyre; c) marrja dhe mbajtja e vezëve nga gjendja e egër edhe nëse këto vezë janë
bosh; ç) shqetësimi i qëllimshëm i shpendëve, veçanërisht gjatë periudhës së shumimit dhe rritjes së
të vegjëlve; d) mbajtja në robëri dhe gjuetia e llojeve të ndaluara me akt normativ; dh) mbajtja,
transporti, shitja dhe ofertimi për shitje i shpendëve të gjallë apo të ngordhur”. Ndërkohë në nenin
43, (Kundërvajtjet Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat administrative, të përcaktuara në
gjoba që variojnë nga 5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyrerjes së akteve të paligjshme të
përcaktuara mësipër.
c. Shkelje flagrante të ligjit Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”,
i cili në Nenin 1 “Qellimi” percakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i
ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së
egër, objekt gjuetie”, duke parashikuar gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative
përkatëse në rastin e shkeljes se këtij ligji si masa të forta frenuese.
Rasti 4.
Gjuetia e paligjshme në Durrës, fusheza dhe gëzhoja armësh gjuetie
“Mjafton vetëm një udhëtim drejt Lagunës Fllakë-Sektori Rinia, në veri të qytetit të Durrësit për të
parë që gjuetia e paligjshme vazhdon, pa kurrfarë shqetësimi. Si nuk ka ndodhur ndonjëherë, në një
hapsirë shumë të vogël, buzë ligatinave të kësaj zonë gjenden rreth 9 fusheza të cilat deri para 4
muajsh nuk ekzistonin. Veç fushezave, në zonë mund të shohesh me sy të lirë edhe gëzhoja të cilat
përdoren për armët e gjuetisë. Ligatina Fllakë – Sektori Rinia është konisderuar si një ndër zonat më
rëndësi të lartë për biodiversitetin si dhe zonë tepër e rëndësishme për shpendët.”
Në rastin konkret kemi një shkelje të bazës ligjore:
Shkelje flagrante të ligjit Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”, i
cili në Nenin 1 “Qellimi” percakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit
të aktivitetit të gjuetisë, me qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt
gjuetie”, duke parashikuar gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në
rastin e shkeljes se këtij ligji si masa të forta frenuese.
Rasti 5.
Pukë-Mirditë, prerjet e paligjshme të pyjeve vazhdojnë në zonët e fundit të mbetura me pyje
Sipas një raportimi në zonën Pukë-Mirditë, konkretisht në Malin e Munellës vazhdon prerja e
paligjshme e pyjeve, duke u masakruar edhe ato pak pyje të mbetura. Sipas raportimit, prerjet janë
konstatuar në muajin Mars 2018. Duhet theksuar se veç shkeljes së moratoriumit të gjuetisë, kjo
zonë është tepër e rëndëishme pasi gjendet rrëqebulli i Ballkanit, një lloj i rrezikuar në mënyrë kritike
për zhdukje në nivel botëror dhe mbrojtja e habitatit është kyç për mbijetesën e këtij lloji.
Në rastin konkret gjendemi në shkelje:
Të ligjit Nr. 5/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në pyje në Republiken e Shqipërisë”, i cili në
Nenin 2 “Objekti” percakton shprehimisht se: “Objekti i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të
veprimtarisë së shfrytëzimit të lëndës drusore në fondin pyjor publik/privat në të gjithë territorin
e Republikës së Shqipërisë, tregtimi i produkteve të tij, ndalimi i eksportit të lëndës së drurit të
papërpunuar, lëndës së ndërtimit, drurëve të zjarrit, si dhe i qymyrit të drurit.”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese. Gjithashtu rasti përbën një vepër penale. Konkretisht, në Kodin Penal të
Republikës së Shqipërisë nenet 205-206-206/a-206/b, në rastet e dëmtimit dhe shkatërrimit të pyjeve
në përgjithësi, si dhe të prerjes së pemëve dekorative dhe frutore përveç kundërvajtjeve penale që
dënohen me gjobë, është parashikuar shprehimisht dënimi me burgim në masa të ndryshme.
Rasti 6.
Tiranë, veç perimeve ne pazar shiten edhe breshka te zakonshme
“Raste te krimeve mjedisore nuk ndodhin vetëm në zonët rurale por edhe në ato urbane, duke
përfshirë këtu edhe kryeqytetin. Një raportim krejt i padëgjuar më parë ka ardhur në portalin
syrigjelber.info, ku një breshkë e zakonshme (Testudo hermani) mbahet në kaptivitet dhe tentoheshe
të shitej në tregun e Pazarit të Ri në Tiranë. Ky lloj gjendet në listën e kuqe e florës dhe faunës së
Shqipërisë (2013) me një status “Least concern (Near threaten)” ndërsa sipas IUCN-s ka një status
“Least concern”. Breshka e zakonshme mbrohet nga një bazë e gjerë ligjore, duke përmendur këtu
ligjin për moratoriumin e gjuetisë, “Për Mbarojtjen e Biodiversitetit”, “Për Mbrojtjen e Faunës së
Egër” etj.”
Në rastin konkret gjendimi në shkelje:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e
Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin Nr.68/2014.
Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht
se: “Kapja, marrja, mbajtja dhe përdorimi i individëve
të llojeve të kafshëve dhe bimëve të mbrojtura janë të
ndaluara...” Ndërkohë në nenin 23, pika 1, shkronjat
“a-d” (Statusi per mbrojtjen e llojeve veçanërisht të
mbrojtura) të po këtij ligji specifikohet se ndalohet
vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga
foleja, dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit,
mbajtjes, transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e
këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të
nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me masë
administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në
500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në nenin 54, pika
2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi
me gjobë, shoqërohet edhe me konfiskimin e llojeve
apo materialeve gjenetike si dhe të mjeteve me anë të
të cilave është kryer veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr.10006, datë 23.10.2008 “PËR
MBROJTJEN E FAUNËS SË EGËR”, Neni 7, ku
parashikohet se: Mbrojtja e llojeve të kërcënuara dhe
endemike 1. Llojet e kërcënuara dhe endemike, të
përcaktuara në listën e kuqe, gëzojnë mbrojtje të
veçantë ligjore, që ka të bëjë me: a) hartimin dhe
zbatimin e planeve të veçanta të veprimit, për ruajtjen e këtyre llojeve, sidomos kur shumimi i tyre,
në kushte natyrale, është shumë i kufizuar; b) monitorimin e vazhdueshëm të gjendjes faktike e të
ecurisë së popullatave të tyre; c) shndërrimin e habitateve të tyre në zona të mbrojtura, që favorizojnë
mbrojtjen dhe shumimin e tyre; ç) nxitjen e përkrahjen e nismave dhe të veprimtarive, që synojnë
shtimin e popullatave të llojeve, nëpërmjet shumimit në gjendje robërie dhe lëshimin e tyre në
mjediset natyrore; d) ndalimin dhe kufizimin e veprimtarive, që çojnë në shkatërrimin e llojeve të
kërcënuara e endemike të faunës së egër, në zvogëlimin e numrit të popullatave të tyre, në dëmtimin
e habitateve të tyre, të rrugëve të shtegtimit e të kushteve të shumimit; dh) hartimin dhe publikimin
e librit të kuq të llojeve të mbrojtura; e) sensibilizimin e publikut për mbrojtjen e tyre. 2. Mbrojtje,
sipas pikës 1 të këtij neni, gëzojnë edhe llojet ndërkombëtarisht të mbrojtura, të përcaktuara në
anekset e Konventës së Bernës, të ratifikuar nga Republika e Shqipërisë me ligjin nr.8294, datë
2.3.1998 "Për ratifikimin e konventës për ruajtjen e florës dhe faunës së egër dhe mjedisit natyror të
Europës (Konventa e Bernës)". Përditësimet e listave të përcaktuara në anekset e konventës janë të
vlefshme e të zbatueshme edhe për vendin tonë, ndërkohë që në nenin 19 (Veprime të ndaluara)
parashikohet se: Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, në territorin e Republikës së Shqipërisë ndalohen:
1. Zotërimi, mbajtja në robëri dhe tregtimi i individëve të llojeve të faunës së egër, që janë marrë
drejtpërdrejt nga jeta e egër. 2. Sjelljet mizore dhe torturat ndaj individëve të llojeve të faunës së
egër. 3. Kapja e vrasja e individëve të faunës së egër, kur ato ndodhen në kushte të vështira, si pasojë
e kushteve klimatike, si në rast të ngricave, përmbytjeve, zjarreve e fatkeqësive të tjera natyrore. 4.
Shkatërrimi i habitateve e i kushteve të shumimit. 5. Lëvizja dhe transportimi i individëve të llojeve
të faunës së egër me mënyra, mjete e forma të dëmshme për jetën dhe shëndetin e tyre. 6. Ekspozimi
në lokale i individëve të balsamosur ose i pjesëve të tyre, kur u përkasin llojeve të mbrojtura. 7.
Shfarosja e llojeve të faunës së egër dhe e popullatave të tyre. 8. Kryqëzimi i qëllimshëm. 9. Procesi
i klonimit dhe veprimtaritë që lidhen me të, përveçse kur miratohen nga ministria. Ndërkohe në
nenin 43, (Kundërvajtjet Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat administrative, të
përcaktuara në gjoba që variojnë nga 5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyrerjes së akteve të
paligjshme të përcaktuara mësipër.
c. Të ligjit Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republikën e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1
“Qëllimi” përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të
gjuetisë, me qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, (si pasojë e
shkeljes së këtij moratorium është arritur në balsamosjen e individëve të sipërpërmendur) duke
parashikuar gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së
këtij ligji si masa të forta frenuese.
Rasti 7.
Pukë – Mirditë, shkelet moratorium i gjuetisë
“Veç shkeljes së moratoriumit të pyjeve në Malin e Munellës shkelet edhe moratorium i gjuetisë.
Sipas raportimit të fundit në pjesën perëndimore të këtij mali ushtrohet gjuetia e paligjshme. Bashkë
me raportimin, ka ardhur edhe fotografia në fjalë, e cila tregon gëzhoja të përdorura nga gjuetarët.”
Në rastin konkret gjendemi në shkelje flagrante
të ligjit:
Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në
Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1
“Qëllimi” përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i
këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të
gjuetisë, me qëllim përmirësimin e gjendjes së
llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, duke
parashikuar gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet)
masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes
së këtij ligji si masa të forta frenuese.
Rasti 8.
Kafshë në kaptivitet, buzë liqenit artificial të Tiranës
“Shumë pranë liqenit artificial të Tiranës, në një bar mbahen në kaptivitet një kaproll dhe një
sorkadhe (Capreolus capreolus). Sipas raportimit qe ka ardhur pranë portalit syrigjelber.info kafshët
përdoren si atraksion turistik për klientët e lokalit. Ky lloj është I mbrojtur dhe gjendet në listën e
kuqe e florës dhe faunës së Shqipërisë (2013) me një status “Vulnerabël”. Kaprolli mbrohet nga një
bazë e gjerë ligjore, duke përmendur këtu ligjin për moratoriumin e gjuetisë, “Për Mbarojtjen e
Biodiversitetit”, “Për Mbrojtjen e Faunës së Egër” etj.”
Edhe në këtë rast, si mësipër kemi një shkelje të gjerë të bazës ligjore dhe konkretisht:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin
Nr.68/2014. Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht se: “Kapja, marrja, mbajtja dhe
përdorimi i individëve të llojeve të kafshëve dhe bimëve të mbrojtura janë të ndaluara...” Nderkohe
ne nenin 23, pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi per mbrojtjen e llojeve vecanerisht te mbrojtura) te
po ketij ligji specifikohet se ndalohet vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga foleja,
dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes, transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e
këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me
masë administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në
nenin 54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe
me konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe te mjeteve me anë të të cilave është kryer
veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr.10006, datë 23.10.2008 “PËR MBROJTJEN E FAUNËS SË EGËR”, Neni 7, ku
parashikohet se: Mbrojtja e llojeve të kërcënuara dhe endemike 1. Llojet e kërcënuara dhe endemike,
të përcaktuara në listën e kuqe, gëzojnë mbrojtje të veçantë ligjore, që ka të bëjë me: a) hartimin dhe
zbatimin e planeve të veçanta të veprimit, për ruajtjen e këtyre llojeve, sidomos kur shumimi i tyre,
në kushte natyrale, është shumë i kufizuar; b) monitorimin e vazhdueshëm të gjendjes faktike e të
ecurisë së popullatave të tyre; c) shndërrimin e habitateve të tyre në zona të mbrojtura, që favorizojnë
mbrojtjen dhe shumimin e tyre; ç) nxitjen e përkrahjen e nismave dhe të veprimtarive, që synojnë
shtimin e popullatave të llojeve, nëpërmjet shumimit në gjendje robërie dhe lëshimin e tyre në
mjediset natyrore; d) ndalimin dhe kufizimin e veprimtarive, që çojnë në shkatërrimin e llojeve të
kërcënuara e endemike të faunës së egër, në zvogëlimin e numrit të popullatave të tyre, në
dëmtimin e habitateve të tyre, të rrugëve të shtegtimit e të kushteve të shumimit; dh) hartimin dhe
publikimin e librit të kuq të llojeve të mbrojtura; e) sensibilizimin e publikut për mbrojtjen e tyre.
2. Mbrojtje, sipas pikës 1 të këtij neni, gëzojnë edhe llojet ndërkombëtarisht të mbrojtura, të
përcaktuara në anekset e Konventës së Bernës, të ratifikuar nga Republika e Shqipërisë me ligjin
nr.8294, datë 2.3.1998 "Për ratifikimin e konventës për ruajtjen e florës dhe faunës së egër dhe
mjedisit natyror të Europës (Konventa e Bernës)". Përditësimet e listave të përcaktuara në anekset e
konventës janë të vlefshme e të zbatueshme edhe për vendin tonë, ndërkohë që në nenin 19 (Veprime
të ndaluara) parashikohet se: Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, në territorin e Republikës së Shqipërisë
ndalohen: 1. Zotërimi, mbajtja në robëri dhe tregtimi i individëve të llojeve të faunës së egër, që janë
marrë drejtpërdrejt nga jeta e egër. 2. Sjelljet mizore dhe torturat ndaj individëve të llojeve të faunës
së egër. 3. Kapja e vrasja e individëve të faunës së egër, kur ato ndodhen në kushte të vështira, si
pasojë e kushteve klimatike, si në rast të ngricave, përmbytjeve, zjarreve e fatkeqësive të tjera
natyrore. 4. Shkatërrimi i habitateve e i kushteve të shumimit. 5. Lëvizja dhe transportimi i
individëve të llojeve të faunës së egër me mënyra, mjete e forma të dëmshme për jetën dhe shëndetin
e tyre. 6. Ekspozimi në lokale i individëve të balsamosur ose i pjesëve të tyre, kur u përkasin llojeve
të mbrojtura. 7. Shfarosja e llojeve të faunës së egër dhe e popullatave të tyre. 8. Kryqëzimi i
qëllimshëm. 9. Procesi i klonimit dhe veprimtaritë që lidhen me të, përveçse kur miratohen nga
ministria. Ndërkohë në nenin 43, (Kundëvajtjet Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat
administrative, të përcaktuara në gjoba që variojnë nga 5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyrerjes
së akteve të paligjshme të përcaktuara mësipër.
Rasti 9.
Fusheza gjuetie në Fllakë
“Ndonëse prania e fushezave në ligatinën e Fllakës është raportuar disa herë nga portal
syrigjelber.info, ato vazhdojnë të qendrojën dhe që mund të përdoren nga gjuetarët e paligjshëm.
Ashtu siç shihet edhe nga fotografitë e raportuara më parë, të njëjtat fusheza qëndrojnë edhe në ditët
e sotme.”
Në rastin konkret gjendimi në shkelje flagrante të ligjit:
Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1 “Qëllimi”
përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me
qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese.
Rasti 10.
Kukës, tregëtohen lepuj të egër
“Javën e kaluar në portalin syrigjelber.info është raportuar për një
rast të mbajtjes në kaptivitet dhe tregtimit të dy këlyshë lepur të
egër (Lepus europaeus) në grupin e njohur MerrJep në Facebook.
Sipas fotografisë së raportuar vihet re se qyteti se ku jeton ose
ndoshta janë kapur lepujt është Kukësi dhe tregtohen prej një
shume prej 100 eurosh. Kapja, mbajtja dhe tregtimi i këtij lloji
është i ndaluar me ligj.”
Edhe në këtë rast, si mësipër kemi një shkelje të gjerë të bazës
ligjore dhe konkretisht:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e
Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin Nr.68/2014. Në nenin 20,
pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht se: “Kapja, marrja,
mbajtja dhe përdorimi i individëve të llojeve të kafshëve dhe
bimëve të mbrojtura janë të ndaluara...” Nderkohe ne nenin 23,
pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi per mbrojtjen e llojeve
vecanerisht te mbrojtura) te po ketij ligji specifikohet se
ndalohet vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga
foleja, dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes,
transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e këtyre veprave të
paligjshme sanksionohet në bazë të nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me masë
administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në nenin
54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe me
konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe te mjeteve me anë të të cilave është kryer
veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr.10006, datë 23.10.2008 “PËR MBROJTJEN E FAUNËS SË EGËR”, Neni 7, ku
parashikohet se: Mbrojtja e llojeve të kërcënuara dhe endemike 1. Llojet e kërcënuara dhe endemike,
të përcaktuara në listën e kuqe, gëzojnë mbrojtje të veçantë ligjore, që ka të bëjë me: a) hartimin dhe
zbatimin e planeve të veçanta të veprimit, për ruajtjen e këtyre llojeve, sidomos kur shumimi i tyre,
në kushte natyrale, është shumë i kufizuar; b) monitorimin e vazhdueshëm të gjendjes faktike e të
ecurisë së popullatave të tyre; c) shndërrimin e habitateve të tyre në zona të mbrojtura, që favorizojnë
mbrojtjen dhe shumimin e tyre; ç) nxitjen e përkrahjen e nismave dhe të veprimtarive, që synojnë
shtimin e popullatave të llojeve, nëpërmjet shumimit në gjendje robërie dhe lëshimin e tyre në
mjediset natyrore; d) ndalimin dhe kufizimin e veprimtarive, që çojnë në shkatërrimin e llojeve të
kërcënuara e endemike të faunës së egër, në zvogëlimin e numrit të popullatave të tyre, në
dëmtimin e habitateve të tyre, të rrugëve të shtegtimit e të kushteve të shumimit; dh) hartimin dhe
publikimin e librit të kuq të llojeve të mbrojtura; e) sensibilizimin e publikut për mbrojtjen e tyre.
2. Mbrojtje, sipas pikës 1 të këtij neni, gëzojnë edhe llojet ndërkombëtarisht të mbrojtura, të
përcaktuara në anekset e Konventës së Bernës, të ratifikuar nga Republika e Shqipërisë me ligjin
nr.8294, datë 2.3.1998 "Për ratifikimin e konventës për ruajtjen e florës dhe faunës së egër dhe
mjedisit natyror të Europës (Konventa e Bernës)". Përditësimet e listave të përcaktuara në anekset e
konventës janë të vlefshme e të zbatueshme edhe për vendin tonë, ndërkohë që në nenin 19 (Veprime
të ndaluara) parashikohet se: Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, në territorin e Republikës së Shqipërisë
ndalohen: 1. Zotërimi, mbajtja në robëri dhe tregtimi i individëve të llojeve të faunës së egër, që janë
marrë drejtpërdrejt nga jeta e egër. 2. Sjelljet mizore dhe torturat ndaj individëve të llojeve të faunës
së egër. 3. Kapja e vrasja e individëve të faunës së egër, kur ato ndodhen në kushte të vështira, si
pasojë e kushteve klimatike, si në rast të ngricave, përmbytjeve, zjarreve e fatkeqësive të tjera
natyrore. 4. Shkatërrimi i habitateve e i kushteve të shumimit. 5. Lëvizja dhe transportimi i
individëve të llojeve të faunës së egër me mënyra, mjete e forma të dëmshme për jetën dhe shëndetin
e tyre. 6. Ekspozimi në lokale i individëve të balsamosur ose i pjesëve të tyre, kur u përkasin llojeve
të mbrojtura. 7. Shfarosja e llojeve të faunës së egër dhe e popullatave të tyre. 8. Kryqëzimi i
qëllimshëm. 9. Procesi i klonimit dhe veprimtaritë që lidhen me të, përveçse kur miratohen nga
ministria. Ndërkohë në nenin 43, (Kundëvajtjet Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat
administrative, të përcaktuara në gjoba që variojnë nga 5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyrerjes
së akteve të paligjshme të përcaktuara mësipër.
c. Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1 “Qëllimi”
përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me
qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese.
Rasti 11.
Durrës, gjendet një breshkë deti e vrarë
“Një tjetër raportim lidhur me “vrasjen” e breshkave te detit është raportuar këtë mëngjes në faqen
syrigjleber.info. Sipas raportuesit, lajmi është bërë i njohur nga një faqe në rrjetet sociale “Anna
Media” dhe menjëherë është raportuar tek portali syrigjelber.info. Nga fotot duket se breshka e detit
mund të jetë goditur në kokë, goditje e cila dyshohet të jenë dhënë nga peshkatarët. Breshka e detit
(Carreta carreta) e gjendur në zonën e Gjirit të Lalzit ka nje status vulnerable sipas listës së kuqe të
IUCN.”
Në rastin konkret kemi një shkelje të gjerë të bazës ligjore dhe konkretisht:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006
“Për Mbrojtjen e Biodiversitetit”, i
përmirësuar me ligjin Nr.68/2014.
Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji
citohet shprehimisht se: “Kapja,
marrja, mbajtja dhe përdorimi i
individëve të llojeve të kafshëve dhe
bimëve të mbrojtura janë të
ndaluara...” Ndërkohë në nenin 23,
pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi për
mbrojtjen e llojeve veçanërisht të
mbrojtura) të po këtij ligji
specifikohet se ndalohet vrasja,
shqetësimi e qëllimshëm, marrja e
vezëve nga foleja, dëmtimi i folesë
apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes,
transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të
nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me masë administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri
në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në nenin 54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat
“a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe me konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe
të mjeteve me anë të të cilave është kryer veprimi i paligjshëm.
Rasti 12.
Boboshticë, banorët vrasin ariun e murrmë
“Në fashtin Vilë, njësia administrative Bushtricë (Kukës) është vrarë një ari të murrmë (Ursus
arctos) në muajin tetor 2017. Sipas raportimit kanë qënë pikërisht banorët e fashatit që e kanë
vrarë këtë lloj të mbrojtur pasi, sipas tyre ariu i kishte dëmtuar të mbjellat dhe kishte sulmuar dy
persona. Gjithashtu për këtë rast kanë shkruar të gjitha mediat në vend.”
Në rastin konkret gjendimi në shkelje flagrante të ligjit:
Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1 “Qëllimi”
përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me
qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese.
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin
Nr.68/2014. Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht se: “Kapja, marrja, mbajtja dhe
përdorimi i individëve të llojeve të kafshëve dhe bimëve të mbrojtura janë të ndaluara...” Ndërkohë
në nenin 23, pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi per mbrojtjen e llojeve veçanërisht të mbrojtura) të po
këtij ligji specifikohet se ndalohet vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga foleja,
dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes, transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e
këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me
masë administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në
nenin 54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe
me konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe të mjeteve me anë të të cilave është kryer
veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr.10006, datë 23.10.2008 “PËR MBROJTJEN E FAUNËS SË EGËR”, Neni 7, ku
parashikohet se: Mbrojtja e llojeve të kërcënuara dhe endemike 1. Llojet e kërcënuara dhe endemike,
të përcaktuara në listën e kuqe, gëzojnë mbrojtje të veçantë ligjore, që ka të bëjë me: a) hartimin dhe
zbatimin e planeve të veçanta të veprimit, për ruajtjen e këtyre llojeve, sidomos kur shumimi i tyre,
në kushte natyrale, është shumë i kufizuar; b) monitorimin e vazhdueshëm të gjendjes faktike e të
ecurisë së popullatave të tyre; c) shndërrimin e habitateve të tyre në zona të mbrojtura, që favorizojnë
mbrojtjen dhe shumimin e tyre; ç) nxitjen e përkrahjen e nismave dhe të veprimtarive, që synojnë
shtimin e popullatave të llojeve, nëpërmjet shumimit në gjendje robërie dhe lëshimin e tyre në
mjediset natyrore; d) ndalimin dhe kufizimin e veprimtarive, që çojnë në shkatërrimin e llojeve të
kërcënuara e endemike të faunës së egër, në zvogëlimin e numrit të popullatave të tyre, në dëmtimin
e habitateve të tyre, të rrugëve të shtegtimit e të kushteve të shumimit; dh) hartimin dhe publikimin
e librit të kuq të llojeve të mbrojtura; e) sensibilizimin e publikut për mbrojtjen e tyre. 2. Mbrojtje,
sipas pikës 1 të këtij neni, gëzojnë edhe llojet ndërkombëtarisht të mbrojtura, të përcaktuara në
anekset e Konventës së Bernës, të ratifikuar nga Republika e Shqipërisë me ligjin nr.8294, datë
2.3.1998 "Për ratifikimin e konventës për ruajtjen e florës dhe faunës së egër dhe mjedisit natyror të
Europës (Konventa e Bernës)". Përditësimet e listave të përcaktuara në anekset e konventës janë të
vlefshme e të zbatueshme edhe për vendin tonë, ndërkohë që në nenin 19 (Veprime të ndaluara)
parashikohet se: Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, në territorin e Republikës së Shqipërisë ndalohen:
1. Zotërimi, mbajtja në robëri dhe tregtimi i individëve të llojeve të faunës së egër, që janë marrë
drejtpërdrejt nga jeta e egër. 2. Sjelljet mizore dhe torturat ndaj individëve të llojeve të faunës së
egër. 3. Kapja e vrasja e individëve të faunës së egër, kur ato ndodhen në kushte të vështira, si pasojë
e kushteve klimatike, si në rast të ngricave, përmbytjeve, zjarreve e fatkeqësive të tjera natyrore. 4.
Shkatërrimi i habitateve e i kushteve të shumimit. 5. Lëvizja dhe transportimi i individëve të llojeve
të faunës së egër me mënyra, mjete e forma të dëmshme për jetën dhe shëndetin e tyre. 6. Ekspozimi
në lokale i individëve të balsamosur ose i pjesëve të tyre, kur u përkasin llojeve të mbrojtura. 7.
Shfarosja e llojeve të faunës së egër dhe e popullatave të tyre. 8. Kryqëzimi i qëllimshëm. 9. Procesi
i klonimit dhe veprimtaritë që lidhen me të, përveçse kur miratohen nga ministria. Ndërkohe në
nenin 43, (Kundërvajtjet Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat administrative, të
përcaktuara në gjoba që variojnë nga 5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyrerjes së akteve të
paligjshme të përcaktuara mësipër.
c. Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1 “Qëllimi”
përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me
qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese.
Rasti 13.
Shkodër, kapen dhe tregtohen dy këlysh ujku
“Veç lepujve të egër, arinjëve të murrmë, shqiponjave etj, online shiten edhe uqër. Sipas një
raportimi të ardhur në portalin syrigjleber.info, në faqen e njohur “merrjep.al” tregtohen dy këlysh
ujku kundrejt shumës prej 200 Euro. Nuk është hera e parë që në këtë faqe shiten lloje të cilat janë
të ndaluara të kapen dhe të tregtohen.
Edhe në këtë rast, si mësipër kemi një shkelje të gjerë të bazës ligjore dhe konkretisht:
a. Të ligjit Nr. 9587, datë 20.7.2006 “Për Mbrojtjen e Biodiversitetit”, i përmirësuar me ligjin
Nr.68/2014. Në nenin 20, pika 1 të këtij ligji citohet shprehimisht se: “Kapja, marrja, mbajtja dhe
përdorimi i individëve të llojeve të kafshëve dhe bimëve të mbrojtura janë të ndaluara...” Nderkohe
ne nenin 23, pika 1, shkronjat “a-d” (Statusi per mbrojtjen e llojeve vecanerisht te mbrojtura) te
po ketij ligji specifikohet se ndalohet vrasja, shqetësimi e qëllimshëm, marrja e vezëve nga foleja,
dëmtimi i folesë apo vëndeve të qëndrimit, mbajtjes, transporti apo shitja e këtij lloji. Kryerja e
këtyre veprave të paligjshme sanksionohet në bazë të nenit 53, pikave 1 dhe 2, dhe ndëshkohet me
masë administrative nga 10 000 (dhjetë mijë) lekë deri në 500 000 (pesëqind mijë) lekë, bazuar në
nenin 54, pika 2, shkronjat “a-k” dhe pika 3, shkronjat “a -b”. Dënimi me gjobë, shoqërohet edhe
me konfiskimin e llojeve apo materialeve gjenetike si dhe te mjeteve me anë të të cilave është kryer
veprimi i paligjshëm.
b. Të ligjit Nr.10006, datë 23.10.2008 “PËR MBROJTJEN E FAUNËS SË EGËR”, Neni 7, ku
parashikohet se: Mbrojtja e llojeve të kërcënuara dhe endemike 1. Llojet e kërcënuara dhe endemike,
të përcaktuara në listën e kuqe, gëzojnë mbrojtje të veçantë ligjore, që ka të bëjë me: a) hartimin dhe
zbatimin e planeve të veçanta të veprimit, për ruajtjen e këtyre llojeve, sidomos kur shumimi i tyre,
në kushte natyrale, është shumë i kufizuar; b) monitorimin e vazhdueshëm të gjendjes faktike e të
ecurisë së popullatave të tyre; c) shndërrimin e habitateve të tyre në zona të mbrojtura, që favorizojnë
mbrojtjen dhe shumimin e tyre; ç) nxitjen e përkrahjen e nismave dhe të veprimtarive, që synojnë
shtimin e popullatave të llojeve, nëpërmjet shumimit në gjendje robërie dhe lëshimin e tyre në
mjediset natyrore; d) ndalimin dhe kufizimin e veprimtarive, që çojnë në shkatërrimin e llojeve të
kërcënuara e endemike të faunës së egër, në zvogëlimin e numrit të popullatave të tyre, në
dëmtimin e habitateve të tyre, të rrugëve të shtegtimit e të kushteve të shumimit; dh) hartimin dhe
publikimin e librit të kuq të llojeve të mbrojtura; e) sensibilizimin e publikut për mbrojtjen e tyre.
2. Mbrojtje, sipas pikës 1 të këtij neni, gëzojnë edhe llojet ndërkombëtarisht të mbrojtura, të
përcaktuara në anekset e Konventës së Bernës, të ratifikuar nga Republika e Shqipërisë me ligjin
nr.8294, datë 2.3.1998 "Për ratifikimin e konventës për ruajtjen e florës dhe faunës së egër dhe
mjedisit natyror të Europës (Konventa e Bernës)". Përditësimet e listave të përcaktuara në anekset e
konventës janë të vlefshme e të zbatueshme edhe për vendin tonë, ndërkohë që në nenin 19 (Veprime
të ndaluara) parashikohet se: Me hyrjen në fuqi të këtij ligji, në territorin e Republikës së Shqipërisë
ndalohen: 1. Zotërimi, mbajtja në robëri dhe tregtimi i individëve të llojeve të faunës së egër, që janë
marrë drejtpërdrejt nga jeta e egër. 2. Sjelljet mizore dhe torturat ndaj individëve të llojeve të faunës
së egër. 3. Kapja e vrasja e individëve të faunës së egër, kur ato ndodhen në kushte të vështira, si
pasojë e kushteve klimatike, si në rast të ngricave, përmbytjeve, zjarreve e fatkeqësive të tjera
natyrore. 4. Shkatërrimi i habitateve e i kushteve të shumimit. 5. Lëvizja dhe transportimi i
individëve të llojeve të faunës së egër me mënyra, mjete e forma të dëmshme për jetën dhe shëndetin
e tyre. 6. Ekspozimi në lokale i individëve të balsamosur ose i pjesëve të tyre, kur u përkasin llojeve
të mbrojtura. 7. Shfarosja e llojeve të faunës së egër dhe e popullatave të tyre. 8. Kryqëzimi i
qëllimshëm. 9. Procesi i klonimit dhe veprimtaritë që lidhen me të, përveçse kur miratohen nga
ministria. Ndërkohë në nenin 43, (Kundëvajtjet Administrative), pikat 1-15, saksionohen masat
administrative, të përcaktuara në gjoba që variojnë nga 5000 deri në 200.000 lekë, rastet e kyrerjes
së akteve të paligjshme të përcaktuara mësipër.
c. Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1 “Qëllimi”
përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me
qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese.
Rasti 14.
Malzi-Kukës, korridoret kryesore të rrëqebullit të Ballkanit rrezikohen nga shkatërrimi
Mali i Runjës, Njësia Administrative Malzi (Kukës) është një nga mjediset më të rëndësishme të
vendit tonë. Kjo pasi, në këtë zonë strehoet një lloj i rrezikuar në mënyrë kritike për zhdukje,
rrëqebulli i Ballkani. Në fillim të muajit Gusht (2 gusht 2018), janë raportuar prerje të mëdha pyjesh
që mund ta tjetërsojnë këtë habitat të rëndësishëm.”
Në rastin konkret gjendemi në shkelje:
Të ligjit Nr. 5/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në pyje
në Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 2 “Objekti”
percakton shprehimisht se: “Objekti i këtij ligji është
ndalimi i ushtrimit të veprimtarisë së shfrytëzimit të
lëndës drusore në fondin pyjor publik/privat në të gjithë
territorin e Republikës së Shqipërisë, tregtimi i
produkteve të tij, ndalimi i eksportit të lëndës së drurit të
papërpunuar, lëndës së ndërtimit, drurëve të zjarrit, si
dhe i qymyrit të drurit.”, duke parashikuar gjithashtu në
nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në
rastin e shkeljes së këtij ligji si masa të forta frenuese.
Gjithashtu rasti përbën një vepër penale. Konkretisht, në
Kodin Penal të Republikës së Shqipërisë nenet 205-206-
206/a-206/b, në rastet e dëmtimit dhe shkatërrimit të
pyjeve në përgjithësi, si dhe të prerjes së pemëve
dekorative dhe frutore përveç kundërvajtjeve penale që dënohen me gjobë, është parashikuar
shprehimisht dënimi me burgim në masa të ndryshme.
Rasti 15.
Dukagjin, rapotohen 6 raste të gjuetisë së paligjshme
Sipas një raportimi të ardhur në kontaktin e faqes syrigjelber.info në dy muaj (Nentor – Dhjetor
2017) jane hasur 6 raste të gjuetisë së paligjshme në krahinën e Dukagjinit. Sipas raportuesit, gjatë
muajve të dimrit, janë parë shpesh gjuetarë të cilët praktikojnë gjuetinë në periudhë moratoriumi.
(Foto ilustruese)”
Nr. 61/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në Republiken e Shqipërisë”, i cili në Nenin 1 “Qëllimi”
përcakton shprehimisht se: “Qëllimi i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të aktivitetit të gjuetisë, me
qëllim përmirësimin e gjendjes së llojeve të faunës së egër, objekt gjuetie”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese.
Rasti 16.
Prerje pyjesh në Malin e Shoshit
“Ndonësë jëmi në peridhë moratorium, në fund të muajit nëntor 2017 është evidentuar një rast i
prerjes së paligjshme të pyjeve në Malin e Shoshit. Sipas raportuesit nuk është hera e parë që ky
aktivitet ndodh. (Foto ilustruese)”
Në rastin konkret gjendemi në shkelje:
Të ligjit Nr. 5/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në pyje në Republiken e Shqipërisë”, i cili në
Nenin 2 “Objekti” percakton shprehimisht se: “Objekti i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të
veprimtarisë së shfrytëzimit të lëndës drusore në fondin pyjor publik/privat në të gjithë territorin
e Republikës së Shqipërisë, tregtimi i produkteve të tij, ndalimi i eksportit të lëndës së drurit të
papërpunuar, lëndës së ndërtimit, drurëve të zjarrit, si dhe i qymyrit të drurit.”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese. Gjithashtu rasti përbën një vepër penale. Konkretisht, në Kodin Penal të
Republikës së Shqipërisë nenet 205-206-206/a-206/b, në rastet e dëmtimit dhe shkatërrimit të pyjeve
në përgjithësi, si dhe të prerjes së pemëve dekorative dhe frutore përveç kundërvajtjeve penale që
dënohen me gjobë, është parashikuar shprehimisht dënimi me burgim në masa të ndryshme.
Rasti 17.
Mali Zepës, tjetër raportim për prerjet e paligjshme të pyjeve
“Një tjetër raportim lidhur me prerjen e paligjshme të pyjeve në Malin e Zepës ka ardhur pranë
syrigjelber.info. Ky rast i raportuar më 28 shtator 2018, e bën rastin e dytë për prerje të paligjshme
pyjesh në këtë mal të rëndësishëm.”
Në rastin konkret gjendemi në shkelje:
Të ligjit Nr. 5/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në pyje në Republiken e Shqipërisë”, i cili në
Nenin 2 “Objekti” percakton shprehimisht se: “Objekti i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të
veprimtarisë së shfrytëzimit të lëndës drusore në fondin pyjor publik/privat në të gjithë territorin
e Republikës së Shqipërisë, tregtimi i produkteve të tij, ndalimi i eksportit të lëndës së drurit të
papërpunuar, lëndës së ndërtimit, drurëve të zjarrit, si dhe i qymyrit të drurit.”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji si
masa të forta frenuese. Gjithashtu rasti përbën një vepër penale. Konkretisht, në Kodin Penal të
Republikës së Shqipërisë nenet 205-206-206/a-206/b, në rastet e dëmtimit dhe shkatërrimit të pyjeve
në përgjithësi, si dhe të prerjes së pemëve dekorative dhe frutore përveç kundërvajtjeve penale që
dënohen me gjobë, është parashikuar shprehimisht dënimi me burgim në masa të ndryshme.
Rasti 18.
Zjarr në Munellë, shkatërrohet zona kryesore e rrëqebullit të Ballkanit
“Një zjarr i furishëm ka përfshirë një zonë shumë të rëndësishme në rajonin Pukë-Miditë, Malin e
Munellës. Prej disa ditësh (28 shtator 2018 – 01 tetor 2018) zjarri ka përfshirë disa fshatra,
Lumbardh e Tuç dhe ka shkatërruar sipërfaqen pyjore përrreth fshatrave.”
Në rastin konkret gjendimi në shkelje flagrante
Të ligjit Nr. 5/2016 “Për shpalljen e moratoriumit në pyje në Republiken e Shqipërisë”, i cili në
Nenin 2 “Objekti” përcakton shprehimisht se: “Objekti i këtij ligji është ndalimi i ushtrimit të
veprimtarisë së shfrytëzimit të lëndës drusore në fondin pyjor publik/privat në të gjithë territorin
e Republikës së Shqipërisë, tregtimi i produkteve të tij, ndalimi i eksportit të lëndës së drurit të
papërpunuar, lëndës së ndërtimit, drurëve të zjarrit, si dhe i qymyrit të drurit.”, duke parashikuar
gjithashtu në nenin 6 (Sanksionet) masat administrative përkatëse në rastin e shkeljes së këtij ligji
si masa të forta frenuese.
Gjithashtu rasti në fjalë përbën një vepër penale. Konkretisht, në Kodin Penal të Republikës së
Shqipërisë nenet 205-206-206/a-206/b, në rastet e dëmtimit dhe shkatërrimit të pyjeve në
përgjithësi, si dhe të prerjes së pemëve dekorative dhe frutore përveç kundërvajtjeve penale që
dënohen me gjobë, është parashikuar shprehimisht dënimi me burgim në masa të ndryshme.
Tabela Nr.1
Numri i rasteve të denoncuara në portalin www.syrigjelber.info sipas kategorive përkatëse
Tabela Nr.2
Baza ligjore e shkeluar dhe frekuenca për rastet e denoncuara në faqen www.syrigjelber.info.
Prerje pyjesh, 4, 18%
Gjueti e paligjshme, 11, 50%
Kafshe ne kaptivitet, 5, 23%
Zjarre, 1, 4%
Kafshe te balsamosura, 1, 5%
Krimet mjedisore te raportuara
Prerje pyjesh
Gjueti e paligjshme
Kafshe ne kaptivitet
Zjarre
Kafshe te balsamosura
14, 39%
8, 22%
6, 17%
4, 11%
4, 11%
Baza ligjore e shkelur
Ligji Nr.61/2016 Për moratoriumi igjuetise
Ligji Nr.9587 Për Mbrojtjen eBiodiversitetit
Ligji Nr. 10006 Për mbrojtjen efaunës së eger
Ligji Nr. 5/2016 Për moratoriumin epyjev
Kodi penal / nenet 205-206206/a-206/b
Tabela Nr.3
Klasifikimi i zonave në të cilat janë konstatuar shkeljet e denoncuara në faqen
www.syrigjelber.info.
Tabela Nr.4
Rastet e llojeve të mbrojtura me ligj në shkeljet e denoncuara në faqen zyrtare të
www.syrigjelber.info.
15, 68%
7, 32%
Rastet e llojeve të mbrojtura me ligj (pjese e Listës së Kuqe)
Numri i llojeve e faunës dhe florësmbrojtura me ligj
Të tjera
0
2
4
6
8
10
12
14
Zonë e mbrojtur Zonë JO e mbrojtur Nuk specifikohet
Zonat ku janë konstatuar rastet e krimeve mjedisore