quan tri hoc cb 2014 new (1)

79
Chuû theå quaûn lyù CHÖÔNG 1 BẢN CHẤT CỦA QUAÛN TRÒ 1. KHAÙI NIEÄM QUAÛN TRÒ 1.1. Khaùi nieäm veà Quaûn trò: Haønh vi quaûn trò laø nhöõng hoaït ñoäng ñeå ñaït ñöôïc moät muïc tieâu ñaõ ñònh, ñöôïc thöïc hieän baèng vaø thoâng qua nhöõng ngöôøi khaùc Ñoái töôïng taùc ñoäng chuû yeáu cuûa Quaûn trò laø con ngöôøi : söï vaät 1+1=2 con ngöôøi 1+1= ? con ngöôøi laø 1 söï toång hoøa caùc moái quan heä . Moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa quaûn trò laø trong moät toå chöùc 1.2. Ñaëc ñieåm chung cuûa Heä thoáng quaûn trò: 2 ñaëc ñieåm: Laø moät caáu truùc goàm 2 thaønh phaàn: Chuû theå quaûn lyù ( ngöôøi quaûn trò) Ñoái töôïng quaûn lyù (ngöôøi thöøa haønh) Quaûn lyù laø moät söï taùc ñoäng ñeán ñoái töôïng nhaèm ñaït muïc tieâu ñeà ra Laø moät maïng thoâng tin hai chieàu vaø gaén chaët vôùi thoâng tin: Thoâng tin ñeán: thoâng tin ñieàu khieån ( caùc meänh leänh, quyeát ñònh) Thoâng tin phaûn hoài ( caùc baùo caùo, caùc yù kieán thaêm doø) Thoâng tin ñeå bieát ñaõ vaø ñang laøm gì ? Coù ñaûm baûo ñuùng höôùng muïc tieâu khoâng ? Thoâng tin ñöôïc coi laø coâng cuï lao ñoäng, laø nguyeân lieäu cuûa quaù trình Quaûn lyù. Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 1

Upload: dyby

Post on 28-Nov-2014

236 views

Category:

Business


1 download

DESCRIPTION

Quan tri hoc

TRANSCRIPT

Page 1: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Chuû theå quaûn lyù

Ñoái töôïng quaûn lyù

CHÖÔNG 1

BẢN CHẤT CỦA QUAÛN TRÒ

1. KHAÙI NIEÄM QUAÛN TRÒ

1.1. Khaùi nieäm veà Quaûn trò:Haønh vi quaûn trò laø nhöõng hoaït ñoäng ñeå ñaït ñöôïc moät

muïc tieâu ñaõ ñònh, ñöôïc thöïc hieän baèng vaø thoâng qua nhöõng ngöôøi khaùc

Ñoái töôïng taùc ñoäng chuû yeáu cuûa Quaûn trò laø con ngöôøi :

söï vaät 1+1=2

con ngöôøi 1+1= ? con ngöôøi laø 1 söï toång hoøa caùc moái quan heä .

Moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa quaûn trò laø trong moät toå chöùc

1.2. Ñaëc ñieåm chung cuûa Heä thoáng quaûn trò:2 ñaëc ñieåm: Laø moät caáu truùc goàm 2 thaønh phaàn:

Chuû theå quaûn lyù ( ngöôøi quaûn trò)Ñoái töôïng quaûn lyù (ngöôøi thöøa haønh)

Quaûn lyù laø moät söï taùc ñoäng ñeán ñoái töôïng nhaèm ñaït muïc tieâu ñeà ra

Laø moät maïng thoâng tin hai chieàu vaø gaén chaët vôùi thoâng tin:

Thoâng tin ñeán: thoâng tin ñieàu khieån ( caùc meänh leänh, quyeát ñònh)

Thoâng tin phaûn hoài ( caùc baùo caùo, caùc yù kieán thaêm doø)

Thoâng tin ñeå bieát ñaõ vaø ñang laøm gì ? Coù ñaûm baûo ñuùng höôùng muïc tieâu khoâng ? Thoâng tin ñöôïc coi laø coâng cuï lao ñoäng, laø nguyeân lieäu cuûa quaù trình Quaûn lyù.

Thoâng tin Thoâng tin

phaûn hoài ñieàu khieån

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 1

Page 2: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Quaù trình

Ñaàu ra

Muïc tieâu

4M Thoâng

tin

Caùc hoaït ñoäng trong toå chöùc (laø chöùc

naêng quaûn trò: PODC )

Ra quyeát ñònh

vôùi hieäu quaû

cao nhaát

Ñaït muïc tieâu

ñeà ra

Cung caùch quaûn trò toå

chöùc, coâng ty

Hình 1.1: Sô ñoà heä thoáng quaûn trò

1.3. Ñònh nghóa veà Quaûn trò hoïc:Quaûn trò laø moät phöông thöùc laøm cho hoaït ñoäng höôùng

tôùi muïc tieâu ñöôïc hoaøn thaønh vôùi moät hieäu quaû cao, baèng vaø thoâng qua söï thöïc hieän cuûa nhöõng ngöôøi khaùc.

Hình 1.2: Sô ñoà ñònh nghóa veà Quaûn trò hoïc (4)

1.4. Yeáu toá ñaàu vaøo: caùc nguoàn löïc:Caùc nguồn lực thay đổi theo caùc thời kỳ kinh tế.

Thôøi kyø kinh teá noâng nghieäp: goàm 3 yeáu toá saûn xuaát

- Taøi nguyeân thieân nhieân, - söùc lao ñoäng - vaø tö baûn (voán, coâng cuï ñoäng). Thôøi kyø kinh teá coâng nghieäp: goàm 4 M laø - Materials – machines (caùc yeáu toá vaät chaát bao goàm nhaø

xöôûng, maùy moùc, ñaát ñai) - Men (ngöôøi lao ñoäng coù söùc khoeû, kieán thöùc, kyõ naêng, kyõ

thuaät, kyõ luaät…)- Money ( tieàn vaø caùc chöùng töø coù giaù trò)- vaø Management – methods (khaû naêng quaûn trò, kinh doanh vaø

caùc phöông phaùp tö duy cuõng nhö phöông caùch thöïc hieän). Thôøi kyø kinh teá tri thöùc goàm: - caùc yeáu toá cuûa caùc thôøi kyø tröôùc - vaø theâm vaøo tri thöùc ñöôïc thu thaäp, xöû lyù, söû duïng vaø

phaân phoái truyeàn ñaït thoâng qua maïng tin hoïc.

1.5. Hieäu quaû cuûa quaûn trò:

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 2

Ñaàu vaøo

Page 3: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

So saùnh giöõa keát quaû ñaït ñöôïc vôùi nhöõng chi phí ñaõ boû ra seõ cho khaùi nieäm hieäu quaû.

Hieäu quaû cao khi keát quaû ñaït ñöôïc nhieàu hôn so vôùi chi phí. Hieäu quaû gaén lieàn vôùi phöông tieän, trong khi keát quaû gaén

lieàn vôùi muïc tieâu thöïc hieän hoaëc muïc ñích.Coù theå noùi raèng lyù do toàn taïi cuûa hoaït ñoäng quaûn trò

chính laø vì muoán coù hieäu quaû. Hieäu quaû laø thöôùc ño cuûa quaûn trò.1.5.1. Hieäu quaû theo ñònh löôïng:

Hieäu quaû laø tyû leä giöõa lôïi ích thu ñöôïc vaø chi phí boû ra.(Hieäu quaû hay coøn goïi laø hieäu naêng, hieäu suaát). Hieäu quaû = . Lôïi ích ñaït ñöôïc .

Chi phí boû raToùm laïi, hieäu suaát kinh teá laø caùch löôïng giaù söï löïa

choïn lieân quan ñeán giaù trò ñeå löïa choïn ra caùc keát quaû hoaït ñoäng so vôùi chi phí nguoàn löïc ñaõ söû duïng.1.5.2. Hieäu quaû theo ñònh tính:Caùc coâng cuï söû duïng cho vieäc löôïng giaù kinh teá cuûa moät hoaït ñoäng coù theå ñöôïc xem xeùt ôû caùc möùc ñoä sau: 4E: (3)- Söï coâng hieäu (efficacy) Coù theå laøm ñieàu ñoù ñöôïc khoâng ?

( Can it work ? )- Söï hieäu quaû (effectiveness) Coù theå laøm ñieàu ñoù khoâng ?

( Does it work ? )

- Hieäu naêng (efficiency) Laøm ñieàu ñoù coù lôïi ích kinh teá gì khoâng ?

( Is it done economically ?)- Giaù trò caùc taøi saûn (equity)Baèng caùch naøo chi phí vaø lôïi ích

phaân boá Coù coâng baèng xaõ hoäi? cho caùc thaønh vieân cuûa coäng ñoàng ?

Hieäu quaû ( Efficiency) laø laøm ñöôïc vieäc ( doing things right)Keát quaû ( Effectiveness) laø laøm ñuùng vieäc ( doing the right

things)Bài tập về tỷ lệ LI/CP

1.6. Chöùc naêng quaûn trò:Coù nhieàu yù kieán khaùc nhau veà söï phaân chia caùc chöùc

naêng quaûn trò : Vaøo thaäp nieân 30 Gulick vaø Urwick neâu ra baûy chöùc naêng

quaûn trò : POSDCORB. Hoaëc caùc chöùc naêng nhö POSCIR Gaàn ñaây thaønh boán chöùc naêng quaûn trò laø hoaïch ñònh,

toå chöùc, ñieàu khieån vaø kieåm soaùt (P O L C)1.6..1. Hoaïch ñònh:

- Hoaïch ñònh chieán löôïc (daøi haïn), Laäp Keá hoaïch (P : Planning).

Hoaïch ñònh lieân quan ñeán döï baùo vaø tieân lieäu töông lai, ñeán nhöõng muïc tieâu caàn ñaït ñöôïc vaø nhöõng phöông thöùc ñaït nhöõng muïc tieâu ñoù. Hoaïch ñònh cuõng coù nghóa laø ñem

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 3

Page 4: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

vaät taøi nhaân löïc ñeå khai thaùc cô hoäi thôøi cô vaø ngaên chaën höõu hieäu nhöõng ruûi ro, baát traéc cuûa moâi tröôøng.

1.6.2. Toå chöùc:- Thieát laäp Toå chöùc vaø boä naùy nhaân söï ( O : Organizing –

S : staffying)Laø chöùc naêng quaûn trò coù muïc ñích phaân coâng nhieäm

vuï, taïo döïng moät cô caáu, thieát laäp thaåm quyeàn, xaùc ñònh xem ai seõ hoaøn thaønh nhieäm vuï naøo, ôû ñaâu vaø khi naøo thì xong.

1.6.3. Ñieàu khieån:- Chöùc naêng Ñieàu khieån bao goàm laõnh ñaïo vaø ñoäng vieân ( D : Directing, L : Leading, M : Motivating )

Laø chöùc naêng quaûn trò nhaèm gaây aûnh höôûng, thuùc ñaåy, höôùng daãn nguoàn nhaân söï thöïc hieän muïc tieâu cuûa coâng ty.

1.6.4. Kieåm tra:- Chöùc naêng Kieåm soaùt ( C : Controlling )

Laø chöùc naêng quaûn trò nhaèm ñaûm baûo caùc hoaït ñoäng ñi ñuùng höôùng muïc tieâu ñaõ ñòng, ño löôøng nhöõng hoaït ñoäng, keát quaû, tìm ra caùc nguyeân nhaân gaây ra sai leäch vaø tìm caùc giaûi phaùp söûa sai cho toå chöùc. Kieåm soaùt laø chöùc naêng giuùp nhaø quaûn trò bieát khi naøo phaûi ñieàu chænh hoaït ñoäng, khi naøo caàn phaûi hoaïch ñònh môùi.

1.6.5. Moái töông quan vaø vai troø cuûa caùc chöùc naêng quaûn trò :

Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng : Hoaïch ñònh laø tieàn ñeà ñeå ñaït muïc tieâu ñeà ra, laø cô sôû ñeå thöïc hieän caùc chöùc naêng keá tieáp; Toå chöùc laø coâng cuï ñeå thöïc hieän muïc tieâu : Neáu leân

keá hoaïch toát maø toå chöùc khoâng toát thì cuõng seõ khoâng ñaït hieäu quaû;

Ñieàu khieån laø phöông caùch ñeå ñaït muïc tieâu qua ñaûm baûo thoâng tin; Kieåm tra ñeå ñaït ñuùng muïc tieâu ñeà ra, ñaït ñuùng tieâu chuaån ñaõ ñònh vaø söûa chöõa ñieàu chænh caùc sai soùt neáu xaõy ra. 4 chöùc naêng ñoù gaén keát cho nhau vaø taïo thaønh moät voøng troøn chöùc naêng kheùp kín.

P C Laäp keá hoïach O,D Kieåm tra keá hoaïch Muïc tieâu

Thöïc hieän keá hoaïch

Söõa sai, ñieàu chænh1

Böôùc 1 Böôùc 2 Böôùc 3 Ba böôùc quaûn trò Hoaëc coù theå veõ döôùi daïng nhö sau:Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 4

Page 5: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Caùc loaïi quaûn lyù

Quaûn lyù theá giôùi voâ

sinh

Quaûn lyù theá giôùi höõu sinh

Quaûn lyù caùc hoaït ñoäng

trong xaõ hoäi

Quaûn lyù hoaït ñoäng caù nhaân

Quaûn lyù hoaït ñoäng taäp theå

Quaûn lyù nhaø nöôùc

Quaûn trò kinh doanh

Quaûn lyù caùc toå chöùc

Hoaïch ñònh ( P )11

Kieåm tra Toå chöùc ( C ) ( O )

Ñieàu khieån ( D )

Hình 1.3: Sô ñoà caùc chöùc naêng Quaûn trò :Töø 3 böôùc quaûn trò, caùc chuyeân ngaønh seõ ñeà ra caùc chöùc naêng quaûn trò phuø hôïp chuyeân ngaønh, cuï theå:- Ñoái vôùi quaûn trò hoïc ñaïi cöông: söû duïng 4 chöùc naêng:

PODC- Ñoái vôùi quaûn trò chieán löôïc: söû duïng 3 chöùc naêng: hình

thaønh chieán löôïc, thöïc thi chieán löôïc vaø kieåm tra chieán löôïc.

Baøi taäp veà caùc chöùc naêng quaûn trò chaát löôïng

1.7. Quaûn trò hoïc vaø quaûn trò kinh doanh1.7.1. Sô ñoà phaân loaïi Quaûn trò : ( hình 1.4)

Caên cöù vaøo ñoái töôïng quaûn lyù

Caên cöù vaøo tính chaát cuûa hoaït ñoäng

Caên cöù laõnh vöïc hoaït ñoäng

Hình 1.4: Sô ñoà phaân loaïi quaûn lyù Keát luaän töø Sô ñoà : Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 5

Page 6: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

-QTKD laø moät loaïi hình quaûn lyù trong 1 laûnh vöïc cuï theå (SXKD) - QTKD laø loaïi Quaûn lyù hoaït ñoäng taäp theå , neân bao goàm :

+ Nhöõng ñieåm chung cuaû moïi daïng quaûn lyù + Nhöõng ñaëc ñieåm rieâng cuûa QTKD .

1.7.2. Ñaëc ñieåm rieâng cuûa Quaûn trò Kinh doanh : 4 ñaëc ñieåm:

Söï taùc ñoäng mang tính chaát thöôøng xuyeân vaø lieân tuïc . Ñoái töôïng taùc ñoäng chuû yeáu laø con ngöôøi Thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu vôùi hieäu quaû toái öu QTKD vöøa mang tính khoa hoïc vöøa mang tính ngheä thuaät

CHÖÔNG 2

QUAÛN TRÒ VIEÂN

2.1. Ngöôøi laõnh ñaïo vaø Nhaø quaûn trò : Quaûn trò vieân : laø taát caû nhöõng caù nhaân thöïc hieän

nhöõng chöùc naêng quaûn trò nhaát ñònh trong boä maùy quaûn trò ôû caùc caáp ; laø ngöôøi söû duïng caùc chöùc naêng quaûn trò ñeå ñaït ñöôïc muïc tieân ñeà ra vôùi hieäu quaû cao nhaát.

Ngöôøi laõnh ñaïo : laø ngöôøi ra quyeát ñònh . Ngöôøi laõnh ñaïo gioûi coù theå khoâng laø Nhaø quaûn trò gioûi, coøn Nhaø quaûn trò gioûi thöôøng laø Ngöôøi laõnh ñaïo gioûi.

2.2. Khaùi nieäm veà Toå chöùc:2.2.1. Toå chöùc: laø moät taäp hôïp ngöôøi ñöôïc saép ñaët coù heä thoáng nhaèm thöïc hieän moät muïc tieâu nhaát ñònh. Caùc toå chöùc ñeàu coù ba ñaëc tính cô baûn:

Thöù nhaát, moãi toå chöùc ñeàu coù moät muïc ñích rieâng bieät theå hieän thoâng qua caùc muïc tieâu cuï theå.

Thöù hai, moãi toå chöùc bao goàm nhieàu ngöôøi. Thöù ba, caùc toå chöùc ñeàu phaùt trieån thaønh moät kieåu

saép ñaët nhaát ñònh bao goàm vieäc ñaët ra nhöõng luaät leä, chæ ñònh moät soá chöùc vuï thuû tröôûng coù moät soá quyeàn haønh nhaát ñònh vôùi moät soá ngöôøi khaùc…Trong toå chöùc coù hai nhoùm ngöôøi: nhöõng nhaø quaûn trò

vaø nhöõng ngöôøi thöøa haønh. 2.2.2. Cô caáu toå chöùc cuûa quaûn trò: laø một toång theå goàm caùc boä phaän khaùc nhau, coù moái quan heä taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau, ñöôïc saép xeáp ôû caùc caáp quaûn lyù khaùc nhau nhaèm taïo thaønh một theå thoáng nhaát, coù khaû naêng thöïc hieän những chöùc naêng, muïc tieâu nhaát ñònh.Cơ cấu tổ chức laø coâng cuï giuùp Quaûn trò vieân thöïc hieän muïc tieâu => thay ñoåi cô caáu tuøy muïc tieâu.Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 6

Page 7: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

2.3. Ñaëc ñieåm cuûa lao ñoäng quaûn trò :Lao ñoäng quaûn trò coù caùc ñaëc ñieåm chính sau :

Tính chaát giaùn tieáp : Lao ñoäng quaûn trò phaûi thoâng qua heä thoáng toå chöùc vaø

taäp theå lao ñoäng môùi taùc ñoäng vaøo hoaït ñoäng saûn xuaát dòch vuï. YÙ nghóa then choát cuûa tính chaát naøy ñoøi hoûi nhaø quaûn trò phaûi coù naêng löïc veà nhaân söï ñaûm baûo cho nhaø quaûn trò khoâng chæ hoaït ñoäng rieâng leõ moät mình maø phaûi coù moät ñoäi nguõ coäng söï vieân vaø coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän baèng söï goùp söùc cuûa caû ñoäi nguõ ñoù.

Tính hieäu quaû : Hieäu quaû cuûa lao ñoäng quaûn trò ñöôïc xaùc ñònh baèng

hieäu quaû cuûa toaøn boä heä thoáng hoaït ñoäng saûn xuaát dòch vuï tröôùc maét cuõng nhö laâu daøi. Hieäu quaû laø thöôùc ño cuûa quaûn trò.

Tính chaát saùng taïo : Lao ñoäng quaûn trò do khoâng chæ caàn phaûi ñaït muïc tieâu ñeà ra maø phaûi laø vôùi hieäu quaû cao nhaát neân caùc quyeát ñònh ñöa ra phaûi coù tính saùng taïo cao. Beân caïnh ñoù, lao ñoäng quaûn trò vöøa coù tính khoa hoïc, vöøa coù tính ngheä thuaät ; coù maët toå chöùc kyõ thuaät, coù maët kinh teá xaõ hoäi.

Tính chaát phổ quát : Lao ñoäng quản trị có thể áp dung cho mọi ngành nghề từ kinh doanh đến các hoạt động phi lợi nhuận, từ thiện.

Do ñoù lao ñoäng quaûn trò ñoøi hoûi phaûi ñöôïc ñaøo taïo, huaán luyeän moät caùch khoa hoïc vaø chuyeân nghieäp.

2.4. Caáp baäc quaûn trò: Ngöôøi ta thöôøng chia caùc nhaø quaûn trò trong moät toå chöùc

thaønh 3 caáp: nhaø quaûn trò caáp cao, caáp trung gian (caáp giöõa) vaø caáp cô sôû (caáp thaáp).2.4.1. Nhaø quaûn trò caáp cao:

Ñoù laø nhöõng ngöôøi coù toaøn quyeàn xaùc ñònh phöông höôùng phaùt trieån cuûa toå chöùc (trong phaïm vi vaø lónh vöïc ñaõ ñöôïc phaân nhieäm) vaø ñeà ra caùc bieän phaùp thöïc hieän ñeå ñaït muïc tieâu ñeà ra, hoï ra leänh caáp döôùi vaø thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn trò trong coâng vieäc haøng ngaøy.

Hoï nghieân cöùu moâi tröôøng hoaït ñoäng, xaây döïng muïc tieâu vaø leân keá hoaïch ñeå thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu ñoù. Hoï chòu traùch nhieäm veà caùc hoaït ñoäng cuûa toå chöùc vaø caùc haäu quaû maø noù gaây ra cho xaõ hoäi. (Thöôøng ñoù laø nhöõng ngöôøi thay maët toå chöùc, coù quyeàn kyù teân vaø ñoùng daáu troøn).2.4.2. Nhaø quaûn trò caáp trung gian:

Ñoù laø nhöõng ngöôøi nhaän leänh caáp treân, ra leänh caáp döôùi vaø thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn trò trong coâng vieäc haøng ngaøy.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 7

Page 8: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Quaûn trò vieân caáp cao Quaûn trò vieân caáp trung gian Quaûn trò caáp cô sôû Nhaân vieân thöøa haønh

Hoï coù nhieäm vuï trieån khai caùc muïc tieâu chieán löôïc do caáp cao ñeà ra vaø ñieàu khieån hoaït ñoäng trong boä phaän maø mình laõnh ñaïo. (Thöôøng ñoù laø nhöõng ngöôøi coù quyeàn kyù teân vaø ñoùng daáuvuoâng chæ coù giaù trò noäi boä toå chöùc).2.4.3. Quaûn trò vieân caáp cô sôû:

Ñoù laø nhöõng ngöôøi nhaän leänh caáp treân, ra leänh caáp döôùi vaø thöïc hieän caùc coâng vieäc chuyeân moân kyõ thuaät nghieäp vuï trong coâng vieäc haøng ngaøy.

Hoï chòu traùch nhieäm thi haønh nhöõng keá hoaïch haønh ñoäng do quaûn trò caáp trung gian soaïn thaûo. Quaûn trò caáp cô sôû cuõng thöôøng tröïc tieáp tham gia vaøo nhöõng hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuï theå nhö caùc nhaân vieân döôùi quyeàn cuûa hoï.

Thoâng thöôøng thì soá löôïng caùc quaûn trò vieân caáp cao laø ít trong khi soá löôïng ngöôøi thöøa haønh thì raát ñoâng neân ñaõ hình thaønh sô ñoà hình thaùp mang tính truyeàn thoáng veà soá löôïng ñoäi nguõ nhaân söï trong moät toå chöùc.

Tuy nhieân hieän nay khoâng nhaát thieát heä thoáng caùc nhaø quaûn trò trong toå chöùc ïphaûi luoân ñöôïc saép xeáp theo hình thaùp nhö treân maø coù theå laø hình thang hoaëc hình chuõ nhaät, ñaëc bieät trong thôøi ñaïi coâng ty aûo, laøm vieäc tröïc tuyeán treân maïng hay kinh doanh qua heä thoáng thöông maïi ñieän töû.

Hình 2.1: Sô ñoà số lượng caùc caáp baäc quaûn trò

2.5. Caùc yeâu caàu ñoái vôùi quaûn trò vieân:o Caùc kyõ naêng cuûa nhaø quaûn trò:o Caùc kieán thöùc :o Yeâu caàu veà naêng löïc laõnh ñaïo: o Yeâu caàu cuûa nhaân vieân ñoái vôùi ngöôøi laõnh

ñaïo: o Caùc vaán ñeà cuûa nhaø quaûn trò sau khi ra

quyeát ñònh:

2.5.1. Caùc kyõ naêng cuûa nhaø quaûn trò:KATZ ñaõ trình baøy 3 loaïi kyõ naêng maø moãi nhaø quaûn trò

caàn coù. Ñoù laø: Kyõ naêng tö duy Kyõ naêng kyõ thuaät

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 8

Page 9: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Kyõ naêng nhaân söïKyõ naêng kyõ thuaät

Kyõ naêng tö duy

Nhaø quaûn trò caáp cô

sôû

Nhaø quaûn trò caáp

trung gian

Nhaø quaûn trò caáp cao

Kyõ naêng nhaân sö

Theo KATZ, tyû leä cuõng nhö taàm quan troïng cuûa caùc kyõ naêng ñoái vôùi caùc caáp quaûn trò ñöôïc theå hieän qua sô ñoà sau:

Hình 2.2: Sô ñoà caùc kyõ naêng cuûa nhaø quaûn tròKeát luaän töø sô ñoà:Quaûn trò vieân caáp cao caàn nhieàu kyõ naêng veà tö duy.Quaûn trò vieân caáp cô sôû caàn nhieàu kyõ naêng veà kyõ thuaät nghieäp vuï Kyõ naêng nhaân söï caàn thieát cho moïi nhaø quaûn trò ôû taát caû caùc caáp, vì ôû caáp naøo nhaø quaûn trò cuõng phaûi laøm vieäc vôùi con ngöôøi.

2.5.2. Caùc kieán thöùc :Ñeå quaûn trò toát, nhaø quaûn trò caàn ñöôïc trang bò nhöõng kieán thöùc veà : Kinh teá,Quaûn trò vaø Kyõ thuaät nghieäp vuï chuyeân ngaønh Söï phoái hôïp caùc kieán thöùc :ABEL ñöa ra bieåu ñoà xaùc ñònh moái töông quan giöõa caùc caùc loaïi kieán thöùc caàn thieát ñoái vôùi quaûn trò vieân trong caùc xí nghieäp :

Coâng nhaân 10 % 80 % 10 %

Toå tröôûngÑoác coângQuaûn ñoác PXPGÑ kyõ thuaätGiaùm ñoácToång Giaùm ñoác

45 % 10 % 45 %Kieán thöùc : Kinh teá Kyõ thuaät Quaûn trò

Hình 2.3: Sô ñoà phöùc hôïp kieán thöùc caàn thieát ñoái vôùi Quaûn trò vieân

Keát luaän töø sô ñoà:Quaûn trò vieân caáp cao söû duïng nhieàu kieán thöùc kinh teá – quaûn trò vaø söû duïng ít kieán thöùc veà kyõ thuaät.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 9

Page 10: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Quaûn trò vieân caáp cô sôû söû duïng nhieàu kieán thöùc kyõ thuaät nghieäp vuï.

Baøi taäp veà tö duy phaûn bieän 2.5.3. Yeâu caàu veà naêng löïc laõnh ñaïo:

Daùm laøm daùm chòuTaäp hôïp, ñoäng vieân ñöôïc ngöôøi khaùcHoøa nhaäp moïi ngöôøi

Caâu chuyeän lòch söû. 2.5.4. Yeâu caàu cuûa nhaân vieân ñoái vôùi ngöôøi laõnh

ñaïo: Toân troïng ngöôøi khaùcÑaët mình trong vò trí cuûa hoï khi giaûi quyeát vaán ñeà

2.6. Caùc vaán ñeà cuûa nhaø quaûn trò sau khi ra quyeát ñònh:

2.6.1. Ñaëc ñieåm taâm lyù taäp theå (2)Luoân coù moät nhoùm khoâng ñoàng yù: ñaây laø moät ñaëc

ñieåm cuûa taäp theå. Trong taäp theå nhoùm seõ coù moät ngöôøi ñöôïc tín nhieäm, coù

aûnh höôûng lôùn ñeán taäp theå, khieán taäp theå nghe theo: ñoù laø thuû lónh nhoùm.

2.6.2. Aùp löïc tập thể:Laø caùc taùc ñoäng aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh cuûa caùc thaønh vieân trong toå chöùc, trong ñoù coù: a.Dö luaän taäp theå:- Laø söï phaûn aûnh nhöõng thaùi ñoä, nhaän ñònh cuûa

caùc nhoùm veà moät söï vieäc hieän töôïng.- Taùc ñoäng cuûa dö luaän taäp theå ñoái vôùi caù nhaân

raát lôùn => caù nhaân seõ bò aùp löïc lôùn lao aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng cuûa hoï (taâm lyù ñaùm ñoâng). b.Aùp löïc nhoùm :

Söï chuû ñoäng taïo ra moät ña soá ñoái vôùi moät vaán ñeà naøo ñoù ñeå taäp theå phaûi tuaân theo moät quyeát ñònh.

2.7. Vai troø cuûa nhaø quaûn trò (1)HENRY MINZBERG cho raèng caùc nhaø quaûn trò ñeàu phaûi thöïc hieän 10 vai troø khaùc nhau, ñöôïc theå hieän trong 3 nhoùm vai troø lôùn laø:

2.7.1. Vai troø quan heä vôùi con ngöôøi: Vai troø ngöôøi ñaïi dieän Vai troø ngöôøi laõnh ñaïo Vai troø lieân laïc

2.7.2. Caùc vai troø thoâng tin: Vai troø thu thaäp vaø tieáp nhaän thoâng tin Vai troø phoå bieán thoâng tin Vai troø cung caáp thoâng tin

2.7.3. Caùc vai troø quyeát ñònh: Vai troø nhaø kinh doanh Vai troø ngöôøi giaûi quyeát caùc xaùo troän

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 10

Page 11: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Vai troø ngöôøi phaân phoái taøi nguyeân Vai troø ngöôøi ñaøm phaùn

Möôøi vai troø naøy lieân heä maät thieát vôùi nhau vaø baát cöù luùc naøo trong hoaït ñoäng, nhaø quaûn trò coù theå thöïc hieän nhieàu vai troø cuøng moät luùc.

Taàm quan troïng cuûa caùc vai troø coù theå thay ñoåi tuøy thuoäc caáp baäc cuûa nhaø quaûn trò ñoù trong toå chöùc.

CHÖÔNG 3

SÖÏ PHAÙT TRIEÅN CUÛA CAÙC TƯ TƯỞNG QUAÛN TRÒ

Caùc tröôøng phaùi Quản trị ñöôïc chia trong 2 thôøi kyø : o Thôøi kyø bieät laäp o Thôøi kyø tích hôïp.

Caùc nguyeân taéc Taylor:

NGUYEÂN TAÉC TAYLOR COÂNG TAÙC QUAÛN TRÒ TÖÔNG ÖÙNG

1. Xaây döïng cô sôû khoa hoïc cho caùc coâng vieäc vôùi nhöõng ñònh möùc vaø caùc phöông phaùp phaûi tuaân theo

Nghieân cöùu thôøi gian vaø caùc thao taùc hôïp lyù nhaát ñeå thöïc hieän moät coâng vieäc

2. Choïn coâng nhaân moät caùch khoa hoïc, chuù troïng kyõ naêng vaø söï phuø hôïp vôùi coâng vieäc, huaán luyeän moät caùch toát nhaát ñeå hoaøn thaønh coâng vieäc

Duøng caùch moâ taû coâng vieäc ñeå choïn löïa coâng nhaân, thieát laäp heä thoáng tieâu chuaån vaø heä thoáng huaán luyeän chính thöùc.

3. Khen thöôûng ñeå baûo ñaûm tinh thaàn hôïp taùc, trang bò nôi

Traû löông theo naêng suaát, khuyeán khích thöôûng theo

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 11

Page 12: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

laøm vieäc moät caùch ñaày ñuû vaø hieäu quaû.

saûn löôïng, baûo ñaûm an toaøn lao ñoäng baèng caùc duïng cuï thích hôïp.

4. Phaân nhieäm giöõa quaûn trò vaø saûn xuaát, taïo ra tính chuyeân nghieäp cuûa nhaø quaûn trò.

Thaêng tieán trong coâng vieäc, chuù troïng vieäc laäp keá hoaïch vaø toå chöùc hoaït ñoäng.

Tröôøng phaùi quaûn trò khoa hoïc nhaém ñeán vieäc naâng cao naêng suaát cuûa ngöôøi lao ñoäng.

Quaûn trò haønh chaùnh (quaûn trò toång quaùt)Tröôøng phaùi quaûn trò haønh chaùnh phaùt trieån nhöõng

nguyeân taéc quaûn trò chung sao cho quaûn lyù hieäu quaû moät toå chöùc.

Henry Fayol taäp trung vaøo haønh vi quaûn trò, ñöa ra 14 nguyeân taéc quaûn trò goïi laø caùc nguyeân taéc quaûn trò toång quaùt. Caùc nguyeân taéc chính laø:

Phaân chia coâng vieäc, phaân coâng lao ñoäng, OÅn ñònh nhieäm vuï, coâng vieäc moãi ngöôøi phaûi oån ñònh,Xaùc ñònh töông quan giöõa thaåm quyeàn ( quyeàn haønh) vaø traùch nhieäm, Môõi nhaân vieân chæ nhaän leänh töø moät caáp chæ huy duy nhaát,Traû thuø lao töông xöùng,Söï ñoái xöõ phaûi coâng baèng,Duy trì kyõ luaät,Phaûi xaây döïng cho ñöôïc tinh thaàn taäp theå,Thoáng nhaát yù kieán khi laõnh ñaïo, chæ huy,Quyeàn quyeát ñònh phaûi taäp trung veà moät moái…

Barnard cho raèng nguoàn goác cuûa quyeàn haønh khoâng xuaát phaùt töø ngöôøi ra leänh maø xuaát phaùt töø söï chaáp nhaän cuûa caáp döôùi. Söï chaáp nhaän ñoù chæ coù theå coù vôùi boán ñieàu kieän:

(1)Caáp döôùi hieåu roõ meänh leänh(2)Noäi dung ra leänh phuø hôïp vôùi muïc tieâu toå chöùc.(3)Noäi dung ra leänh phuø hôïp vôùi lôïi ích caù nhaân cuûa hoï.(4)Hoï coù khaû naêng thöïc hieän meänh leänh ñoù.

Lyù thuyeát naøy ñöôïc Barnard goïi laø lyù thuyeát veà söï chaáp nhaän quyeàn haønh.

Weber: khaùi nieäm quan lieâu baøn giaáy ñöôïc ñònh nghóa laø heä thoáng chöùc vuï vaø nhieäm vuï ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng, phaân coâng phaân nhieäm chính xaùc, caùc muïc tieâu phaân bieät, heä thoáng quyeàn haønh coù toân ti traät töï. Caùc ñaëc tính:

(1)Phaân coâng lao ñoäng vôùi thaåm quyeàn vaø traùch nhieäm ñöôïc qui ñònh roõ vaø ñöôïc hôïp phaùp hoaù nhö nhieäm vuï chính thöùc.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 12

Page 13: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

(2)Caùc chöùc vuï ñöôïc thieát laäp theo heä thoáng chæ huy, moãi chöùc vuï naèm döôùi moät chöùc vuï khaùc cao hôn.

(3)Nhaân söï ñöôïc tuyeån duïng vaø thaêng caáp theo khaû naêng qua thi cöû, huaán luyeän vaø kinh nghieäm.

(4)Caùc haønh vi haønh chaùnh vaø caùc quyeát ñònh phaûi thaønh vaên baûn.

(5)Quaûn trò phaûi taùch rôøi sôû höõu.(6)Caùc nhaø quaûn trò phaûi tuaân thuû ñieàu leä vaø thuû tuïc.

Luaät leä phaûi coâng baèng vaø ñöôïc aùp duïng thoáng nhaát cho moïi ngöôøi.

Simon khaúng ñònh nhaø quaûn trò laø “con ngöôøi haønh chaùnh” chöù khoâng phaûi “con ngöôøi kinh teá” do ñoù quyeát ñònh cuûa hoï laø töông ñoái. ( vaø caàn coù moät heä thoáng gioaùm saùt, thanh tra höõu hieäu).

Baøi taäp veà sô ñoà heä thoáng kieåm soaùt coâng ty kinh doanh vaø toå chöùc chính phuû

Elton Mayo: tieán haønh cuoäc nghieân cöùu “yeáu toá xaõ hoäi” taïi nhaø maùy Hawthornes. Baèng thöû nghieäm muø ñoâi ( double blind vôùi 2 nhoùm trong ñoù coù moät nhoùm duøng laøm chöùng), OÂng chöùng minh raèng naêng suaát lao ñoäng khoâng chæ do caùc yeáu toá vaät chaát quyeát ñònh maø coøn do söï thoûa maõn caùc nhu caàu taâm lyù xaõ hoäi cuûa con ngöôøi.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 13

Page 14: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

TAYLOR (1911)

Hôïp lyù hoùa baèng quaûn trò theo

nguyeân taéc khoa hoïcGILBRETH

Loaïi boû ñoäng taùc thöøaGANTT

Sô ñoà doøng coâng vieäc

OWEN

Khía caïnh lao ñoäng trong quaûn tròMUNSTERBERG

Taâm lyù trong moâi tröôøng toå chöùcELTON MAYO

Thí nghieäm Hawthornes vôùi lyù thuyeát:“Phong traøo quan heä con ngöôøi”

MASLOW “Lyù thuyeát baäc thang nhu caàu”

MC GREGOR

Thuyeát XYCHRIS ARGYRIS (1923)

Thuyeát Ngöôøi tröôûng thaønh

B

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 14

A - THÔØI KYØ BIEÄT LAÄP VEÀ TÖ TÖÔÛNG QUAÛN TRÒ

Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ KHOA

HOÏC

Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ TAÙC PHONG =

TAÂM LYÙ XAÕ HOÄI

THÔØI KYØ TÍCH HÔÏP, HÔÏP NHAÁT VEÀ TÖ TÖÔÛNG QUAÛN TRÒ

Sau theá chieán thöù 2. Coù 3 höôùng tieáp caän:

QUAÛN TRÒ KHOA HOÏC:

Phaân tích vaø söû duïng coâng cuï toaùn hoïc trong quyeát ñònh.

QUAÛN TRÒ TAÙC NGHIEÄP: Söû duïng kyõ thuaät ñònh löôïng ( kieåm tra haøng toàn, tuyeán tính, lyù thuyeát heä thoáng)=> phöông phaùp quaûn lyù Kaban, 6, TQM…

QUAÛN TRÒ HEÄ THOÁNG THOÂNG TIN:

Thu thaäp + xöû lyù thoâng tin + söû

Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ ÑÒNH LÖÔÏNG

Taïo nhöõng nguyeân taéc quaûn trò chung cho caû toå chöùc

FAYOL

14 nguyeân taéc quaûn trò toång quaùt

WEBER

Hôïp lyù hoùa toå chöùc (bureaucracy)

BARNARD

Söï chaáp nhaän quyeàn haønh xuaát phaùt töø söï chaáp nhaän cuûa caáp döôùi

SIMON

Quaûn trò vieân laø con ngöôøi haønh chính, khoâng laø con ngöôøi kinh teá

Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ HAØNH CHÍNH

Page 15: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

c

p

L

o

Moâi tröôøng hoaït ñoäng

ÑaàuVaøo

QuiTrìnhBieánÑoåi

Ñaàu Ra

HAROLD KNOONTZ (1960)

Quaûn trò laø moät quaù trình lieân tuïc caùc chöùc naêng quaûn trò

Nguyeân taéc quaûn trò tuøy vaøo hoaøn caûnh cuï theå

Neáu coù X taát coù Y nhöng phuï

thuoäc vaøo ñieàukieän Z

Neáu coù X thì coù Y

Phuï thuoäc Z

- Heä thoáng naøo cuõng goàm nhöõng heä thoáng con coù taùc ñoäng höõu cô- Neáu phoái hôïp höõu hieäu thì 1+1>2 : Keát quaû lôùn hôn toång soá nhöõng coá gaéng ñoäc laäp

CHÖÔNG 4

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 15

Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ QUAÙ TRÌNH

Tröôøng phaùi NGAÃU NHIEÂN

Tröôøng phaùi QUAÛN TRÒ HEÄ THOÁNG

THUYEÁT Z (WILLIAM OUCHI 1978) Toå chöùc döïa vaøo moâi tröôøng hoaït ñoäng 7S (MAC KENSEY): strategy (chieán löôïc), system (heä thoáng), Structure (cô caáu), Staff (nhaân vieân), Style ( phong caùch), Skill (kyõ naêng), Shared value (giaù trò, toân chæ, muïc tieâu moïi ngöôøi cuøng chia seõ): moïi yeáu toá ñeàu xuyeân suoát nhau taïo neân söùc maïnh toång löïc.CAÙC LYÙ THUYEÁT ÑOAÏT GIAÛI NOBEL KINH TEÁ

CAÙC LYÙ THUYEÁT QUAÛN TRÒ HIEÄN ÑAÏI

Page 16: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

MOÂI TRÖÔØNG HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ o KHAÙI NIEÄM VEÀ MOÂI TRÖÔØNG KINH

DOANH

o PHAÂN LOAÏI MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANH

o VAÊN HOAÙ COÂNG TY VAØ LAÕNH ÑAÏO

o HEÄ THOÁNG THOÂNG TIN QUAÛN TRÒ (MIS)

4.1. KHAÙI NIEÄM VEÀ MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANHMoät coâng ty quaûn lyù ñieàu haønh trong moät moâi tröôøng

luoân bieán ñoäng veà thôùi gian cuõng nhö veà khoâng gian:

Hình 4.1: Sô ñoà veà moâi tröôøng kinh doanh

4.2. PHAÂN LOAÏI MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANH

Moâi tröôøng hoïat ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp coù theå chia thaønh 2 nhoùm vôùi caùc caáp ñoä khaùc nhau. Ñoù laø moâi tröôøng beân ngoøai ( bao goàm moâi tröôøng vó moâ vaø moâi tröôøng vi moâ = taùc nghieäp) vaø moâi tröôøng beân trong ( hoøan caûnh noäi boä).

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 16

Moâi tröôøng vó moâ goàm caùc yeáu toá naèm beân ngoaøi toå chöùc, ñònh hình vaø coù aûnh höôûng ñeán caùc moâi tröôøng taùc nghieäp vaø moâi

Moâi tröôøng vó moâ1. Caùc yeáu toá kinh teá2. Caùc yeáu toá chính phuû vaø

chính trò3. Caùc yeáu toá xaõ hoäi4. Caùc yeáu toá töï nhieân5. Caùc yeáu toá coâng ngheä…

Thôøi gian

Moâi tröôøng caïnh tranh (khoâng gian)

A

C E

B

A A

Coâng ty nöôùc ngoaøi

Coâng ty trong nöôùc B D

T1 T2 T3

E,F,G

A

D,H

T3 T4

Page 17: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Đặc điểm chính của các Môi trường hoạt động được tóm tắt trong Bảng 4.1.

Baûng 4.1: Baûng đặc điểm caùc moâi tröôøng, coâng cuï ñaùnh giaù và nội dung phản ảnh

Vai trò và möùc ñoä

aûnh höôûng

Các yếu tố

Taùc ñoäng ñoái phoù

Coâng cuï

ñaùnh giaù

Phản ảnh

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 17

Moâi tröôøng vó moâ goàm caùc yeáu toá naèm beân ngoaøi toå chöùc, ñònh hình vaø coù aûnh höôûng ñeán caùc moâi tröôøng taùc nghieäp vaø moâi

Moâi tröôøng taùc nghieäp1. Caùc ñoái thuû caïnh tranh.2. Khaùch haøng.3. Ngöôøi cung öùng nguyeân vaät lieäu.4. Caùc ñoái thuû tieàm aån.5. Haøng thay theá.

Hoaøn caûnh noäi boä

1. Nguoàn nhaân löïc.2. Nghieân cöùu vaø phaùt trieån.3. Saûn xuaát.4. Taøi chính – keá toaùn.5. Marketing.6. Neàn neáp toå chöùc.

Moâi tröôøng vó moâ1. Caùc yeáu toá kinh teá2. Caùc yeáu toá chính phuû vaø

chính trò3. Caùc yeáu toá xaõ hoäi4. Caùc yeáu toá töï nhieân5. Caùc yeáu toá coâng ngheä…

Page 18: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

MT vó moâ

Ảnh hưởng đến söï toàn taïi của moïi ngaønh kinh doanh

PESTMT beân ngoaøi: + Taùc ñoäng töø beân ngoaøi toå chöùc.+ Coâng ty phaûn öùng thuï ñoäng.= Moâi tröôøng khoâng kieåm soaùt ñöôïc.

Ma traän yeáu toá beân ngoaøi

Thời cơ và nguy

( đối với công ty)MT taùc

nghieäp (MT vi moâ)

Ảnh hưởng đến sự caïnh tranh trong ngành kinh tế

Ma traän hình aûnh caïnh tranh

MT noäi boä = hoaøn caûnh noäi taïi.

Yeáu toá noäi taïi , nội lực bản thân cô sôû.

7 SMT beân trong:

+ Taùc ñoäng töø beân trong toå chöùc.+ Coâng ty chuû ñoäng phaûn öùng.= Moâi tröôøng kieåm soaùt ñöôïc.

Ma traän yeáu toá beân trong

Điểm mạnh và Điểm yếu

(của công ty)

4.3. Phân tích môi trường vĩ moâ:

Các yếu tố của môi trường vĩ mô được trình bày trong Hình 4.3 và Bảng 4.2:

Kinh tế Chính trị, luật pháp

Công nghệ Môi trườngVĩ mô

Văn hóa, xã hội

Khoa học tự nhiên,Địa lý, nhân khẩu

Hình 4.3: Caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng vó moâ

Baûng 4.2: Ví duï veà nhöõng yeáu toá moâi tröôøng vó moâ

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 18

Page 19: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Kinh teá (E)- Caùc giai ñoaïn cuûa chu kyø kinh teá.- Taøi trôï.- Nhöõng xu höôùng thu nhaäp quoác daân.- Tyû leä laïm phaùt.- Laõi suaát- Caùc chính saùch tieàn teä- Möùc ñoä thaát nghieäp- Nhöõng chính saùch quan thueá- Nhöõng söï kieåm soaùt löông boång/giaù caû- Caùn caân thanh toaùn….

Chính trò vaø chính phuû (P)- Nhöõng luaät leä cho ngöôøi tieâu thuï vay- Nhöõng luaät leä choáng Tô rôùt- Nhöõng ñaïo luaät baûo veä moâi tröôøng- Nhöõng luaät leä veà thueá khoaù- Nhöõng kích thích ñaëc bieät- Nhöõng luaät leä maäu dòch quoác teá- Nhöõng luaät leä veà thueâ möôùn vaø coå ñoäng- Söï oån ñònh cuûa chính quyeàn- …

Xaõ hoäi (S)- Thaùi ñoä ñoái vôùi chaát löôïng cuoäc soáng- Loái soáng- Phuï nöõ trong löïc löôïng lao ñoäng- Ngheà nghieäp- Tính linh hoaït cuûa ngöôøi tieâu thuïDaân soá:- Tyû suaát taêng daân soá- Nhöõng bieán ñoåi veà daân soá- Maät ñoä daân soá- Toân giaùo- …

Công nghệ và KH. töï nhieân (T)- Caùc loaïi taøi nguyeân- OÂ nhieãm- Thieáu naêng löôïng- Söï tieâu phí nhöõng taøi nguyeân thieân nhieân

Kyõ thuaät coâng ngheä- Chæ tieâu cuûa nhaø nöôùc veà nghieân cöùu vaø phaùt trieån. Chæ tieâu cuûa coâng nghieäp veà nghieân cöùu vaø phaùt trieån. Taäp trung vaøo nhöõng noã löïc kyõ thuaät.- Baûo veä baèng saùng cheá.- Nhöõng saûn phaåm môùi.- Söï chuyeån giao kyõ thuaät môùi- Söï töï ñoäng hoaù.- Ngöôøi maùy….

Baûng 4.3: Caùc yeáu toá moâi tröôøng quoác teá chuû yeáu

Moâi tröôøng luaät phaùp- Truyeàn thoáng luaät phaùp- Hieäu löïc cuûa heä thoáng luaät phaùp- Caùc hieäp öôùc kyù vôùi nöôùc ngoaøi- Luaät veà maõ hieäu haøng hoùa vaø baèng phaùt minh- Luaät coù aûnh höôûng ñeán caùc haõng kinh doanh

Moâi tröôøng kinh teá - Möùc phaùt trieån kinh teá- Daân soá- Toång saûn phaåm quoác daân- Bình quaân thu nhaäp tính theo ñaàu ngöôøi- Möùc ñoä xoùa muø chöõ- Haï taàng cô sôû xaõ hoäi - Nguoàn taøi nguyeân thieân

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 19

Page 20: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

nhieân- Khí haäu- Söï tham gia caùc khoái kinh teá trong vuøng (EEC, APTA …)- Chính saùch taøi chính tieàn teä- Tính chaát caïnh tranh- Tính hoaùn ñoåi cuûa ñoàng tieàn- Laïm phaùt- Heä thoáng thueá- Laõi suaát ngaân haøng- Möùc tieàn löông vaø tieàn coâng.

Moâi tröôøng vaên hoaù- Phong tuïc taäp quaùn, caùc giaù trò vaø ñònh kieán- Ngoân ngöõ- Quan ñieåm- Ñoäng cô khuyeán khích- Caùc ñònh cheá xaõ hoäi- Bieåu cheá xaõ hoäi- Toân giaùo

Heä thoáng chính trò- Hình thöùc chính phuû- Heä tö töôûng- Möùc ñoä oån ñònh cuûa chính phuû- Söùc maïnh cuûa caùc ñaûng vaø phe nhoùm ñoái laäp- Tình traïng baát oån trong xaõ hoäi- Söï sung ñoät vaø noåi loaïn- Thaùi ñoä cuûa chính phuû ñoái vôùi caùc haõng nöôùc ngoaøi- Chính saùch ñoái ngoaïi

4.4. Phân tích môi trường vi moâ =taùc nghieäp (bên ngoài)

Theo Philip Kotler, năm lực lượng điều khiển cuộc cạnh tranh trong ngành – Môi trường tác nghiệp:

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 20

Page 21: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

CÁC ĐỐI THỦ CẠNH TRANH TRONG NGÀNH

CUỘC CẠNH TRANH GIỮA CÁC ĐỐI THỦ HIỆN TẠI

CÁC ĐỐI THỦ TIỀM NĂNG

NGƯỜI CUNG ỨNG NGƯỜI MUA

SẢN PHẨM THAY THẾ

Hình 4.5: Caùc khía caïnh phaân tích veà ñoái thuû caïnh tranh

Hình 4.4: Caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng vi moâ ( moâi tröôøng taùc nghieäp)

Ñieàu caàn löu yù laø caùc ñoái taùc lieân keát, lieân doanh ñoâi khi laïi trôû thaønh laø nhöõng ñoái thuû caïnh tranh cuûa chính coâng ty.Vieäc phaân tích caùc khía caïnh cuûa ñoái thuû caïnh tranh ñöôïc trình baøy trong Hình 3.4

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 21

Page 22: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

4.5. Phân tích môi trường nội tại

- Các yếu tố của mội trường nội tại thể hiện trên các mặt hoạt động của công ty như Markewting, quản trị, nghiên cứu – phát triển ( triển khai), sản xuất, sản phẩm, tài chính, kế toán…

- Theo Mac Kensey, các yếu tố có tầm quan trọng tạo nên Mô hình kim cương thể hiện nội lực công ty được trình bày ở hình 4.6

S1

S2 S6

S7

S3 S5 S4

Hinh 4.6: Mô hinh kim cương 7S

4.6. Văn hóa công ty và Lãnh đạo:

4. 6.1. Văn hóa công ty ( Culture):

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 22

S1: Strategy : chiến lược sản xuất kinh doanh

S2 : Structure : Cơ cấu (ngành kinh doanh)

S3 : System : Hệ thống (tổ chức, quản trị)

S4 : Staff : Đội ngu nhân sự

S5 : Skill : Ky năng, sở trường công ty

S6 : Style : Phong cách, nề nếp, văn hoá công ty

S7 : Shared value : Giá trị được chia se, tôn chi, đạo đức kinh doanh của công ty

Page 23: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Là phong tục tập quán, nghi thức, giá trị được chia se tạo thành các chuẩn mực (đạo đức) hành vi chi phối hành vi ứng xử của nhân viên

Văn hoá công ty tạo ra nét đặc thù cá biệt, cung cấp cho mỗi thành viên một hành lang những phong cách làm việc và ứng xử nhất định

Chất lượng của lãnh đạo - những điều thực hiện bởi nhà quản trị cấp cao có ảnh hưởng cực kỳ quan trọng trong việc hình thành và tiến hoá của văn hoá công ty và đến toàn bộ chi dẫn chiến lược của công ty.

4.6.2. Giá trị cốt lõi ( Core value):

Tất cả những giá trị cốt lõi được truyền đạt thông qua người sáng lập ra nó, Ray Kroc (Mc Donald) : « Phục vụ nhanh, bầu không khí trong lành »

Công ty tôn trọng, đeo đuổi, khẳng định giá trị gì nhất mà dù khó khăn đến đâu cung không thay đổi, không từ bỏ?

Ví dụ: Nói đến Toyota là nói đến chất lượng. Noùi ñeán Caterpilla laø noùi ñeán dòch vuï baûo haønh .

4.7. Heä thoáng thoâng tin quaûn trò (MIS)

Hệ thống thông tin bao gồm một nhóm các thành tố tác động lẫn nhau để tạo ra thông tin.

Hệ thống thông tin tối thiểu bao gồm: con người, quá trình và dữ kiện.

MIS phục vụ cho công tác ra quyết định của các nhà quản trị.

Dữ liệu và thông tin là hai thành phần quan trọng nhất của MIS.

Baûng 4.4: Caùc moâ hình thu thaäp thoâng tin

Loaïi moâ hìnhKhoâng thöôøng

xuyeânÑònh kyø Lieân tuïc

Phöông tieän thu thaäp

Phaïm vi thu thaäp

Lyù do thu thaäp

Tính chaát taùc ñoäng

Thôøi gian

Nghieân cöùu ñaëc nhieäm

Söï kieän ñaëc bieät

Baét ñaàu khuûng hoaûng

Thuï ñoängQuaù khöù

Hieän taïi vaø

Nghieân cöùu ñöôïc caäp nhaät ñònh kyø

Söï kieän choïn loïc

Phuïc vuï cho caùc quyeát ñònh vaø chuyeân ñeàChuû ñoäng

Heä thoáng thu thaäp vaø söû lyù thoâng tin caáu truùcHeä thoáng roäng raõi thoâng tin moâi tröôøngPhuïc vuï cho quaù trình saûn xuaát

Chuû ñoäng

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 23

Page 24: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

soá lieäu thu thaäpThôøi gian caùc quyeát ñònh taùc ñoängToå chöùc thöïc hieän

töông lai gaàn

Caùc cô quan nhaân söï khaùc nhau

Chuû yeáu laø hieän taïi vaø quaù khöùTöông lai gaàn

Caùc cô quan nhaân söï khaùc nhau

Döï baùo

Daøi haïn

Ñôn vò chuyeân thu thaäp thoâng tin moâi tröôøng kinh doanh

Moâ hình Quản lý heä thoáng thoâng tin quaûn trò (MIS)Caùc böôùc chính:

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 24

Xaùc ñònh nhu caàu thoâng tin

Page 25: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

CHÖÔNG 5

QUYEÁT ÑÒNH QUAÛN TRÒ

5.1. Khaùi nieäm về Quyết định:

5.1.1. Định nghĩa Quyết định:Moät quyeát ñònh coù theå ñònh nghóa laø moät choïn löïa trong nhieàu giaûi phaùp.

5.1.2. Caùc yeâu caàu về chaát löôïng cuûa một Quyết đinh :

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 25

Phaân tích maët maïnh, maët yeáu, cô hoäi vaø nguy cô

Xaây döïng heä thoáng thu thaäp thoâng tin

Xaùc ñònh caùc nguoàn thoâng tin toång quaùt

Thöïc hieän heä thoáng thu thaäp thoâng tin ñeå theo doõi

moâi tröôøng kinh doanh

Theo doõi vaø caäp nhaät heä thoáng thoâng tin quaûn lyù

Ñeà ra phaûn öùng chieán löôïc

Laäp baûng toång hôïp moâi tröôøng kinh doanh

Döï baùo dieãn bieán moâi tröôøng kinh doanh

Xaùc ñònh caùc nguoàn thoâng tin cuï theå

Page 26: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

5.1.2.1. Các yêu cầu (tính chât) đối với một Quyết định:

Quyết định phaûi hoäi ñuû 6 yeâu caàu cô baûn vaø coù theâm nhöõng yeâu caàu khaùc nöõa.

a- QÑ coù caên cöù khoa hoïc

b- Caùc QÑ phaûi ñaûm baûo tính thoáng nhaát => caùc ñieàu naøo tröôùc ñaây traùi vôùi QĐ này ñeàu bi huûy boû, nhưng không có hiệu lực (tác động) hồi tố.

c- QÑ phaûi phuø hôïp vôùi quyeàn haïn cuûa ngöôøi ra quyeát ñònh.d- QÑ phaûi coù ñòa chæ roõ raøng => VD: nôi nhaän, ai nhân.e- Xaùc ñònh cuï theå thôøi gian thöïc hieän.f- QÑ phaûi ñaûm baûo tính kòp thôøi.

Caùc yeâu caàu khaùc: như phuø hôïp vôùi yeâu caàu của xã hội…

5.1.2.2. Đánh giá chât lượng một quyết định:- Muoán ñaùnh giaù chaát löôïng một Quyết định thì phaûi döïa vaøo

caùc yêu caàu ñối với một quyết định.

- Quyết định Quaûn lyù luoân luoân coù 2 maët: tích cöïc vaø tieâu cöïc, Vì thế rất cần người phản biện. Ngöôøi phaûn bieän neâu những maët haïn cheá nhöng cuõng caàn löu yù maët tích cöïc) => caàn löu yù keát quaû vaø haäu quaû, giaûi baøi toaùn so saùnh 2 nội dung này.

5.2. Ra quyeát ñònh Quaûn lyù : 5.2.1. Khaùi nieäm :

- Ra quyết định laø 1 haønh vi saùng taïo cuûa chuû theå Quaûn lyù nhaèm vaïch ra một chöông trình haønh ñoäng cho toå chöùc treân cô sôû toân troïng caùc yeâu caàu cuûa ngöôøi Quaûn lyù khaùch quan vaø caùc thoâng tin veà ñoái töôïng Quaûn lyù.

- Ra quyết định là 1 hành vi sáng tạo của Quản tri viên để tạo ra một quyết định nhăm đat mục tiêu đề ra.

5.2.2. Đaëc ñieåm cuûa việc Ra quyeát ñònh :

4 đặc điểm cô baûn:

1/ Chæ coù chuû theå quaûn lyù môùi ñöôïc ra Quy ết định . Quyết định (Quyết định Quản lý) laø haønh vi saùng taïo cuûa ngöôøi Quản trị, Người Quản trị chòu traùch nhieäm veà Quyết định. Quyết định laø saûn phaåm lao ñoäng cuûa ngöôøi quaûn trị.

2/ Quy ết định Quản lý chæ xuaát hieän khi vaán ñeà ñaõ chín muoài ( đu ng thời điểm) vaø caàn giaûi quyeát => xuaát hieän khoâng ñuùng luùc laø quyeát ñònh khoâng kòp thôøi. Quyết định khoâng phaæ ra luùc naøo cuõng ñöôïc maø tuøy vaøo nhöõng tình huoáng ñuùng luùc.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 26

Page 27: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Xaây döïng caùc tieâu chuaånThu thaäp vaø xöû lyù thoâng tinChon phương án tối ưu Quyết định Mục tiêuXây dựng các phương án

3/ Quy ết định Quaûn lyù gaén chaët vôùi coâng vieäc => khoâng coù nhöõng thoâng tin thì caùc nhaø Quaûn lyù khoâng theå ra Quyết định ñuùng ñöôïc.

4/ Quy ết định Quaûn lyù khoâng coù chöùa ñöïng yeáu toá chuû quan cuûa con ngöôøi. Nhưng vì ñaây laø haønh vi saùng taïo , neân sẽ phaûi coù yeáu toá chuû quan của ngöôøi Quaûn trị. (Vì thế khoâng phaûi bắt buộc laø ngöôøi tuaân theo meänh leänh moät caùch cöùng nhaéc.)

5.2.3. Vaán ñeà coát loõi cuûa Ra quyeát ñònh :

Có 3 vaán ñeà coát loõi đối với công việc ra quyết định:

Caùc yeâu caàu ñoái với chất lượng một quyết ñònh (phần 5.1.2)Qui trình ra quyeát ñònhQui trình tổ chức thực hiện.

5.2.3.1. Qui trình ra quyeát ñònh:

Goàm 6 böôùc cô baûn :Böôùc 1- Xaùc ñònh muïc tieâu vaø noäi dung cuûa vaán ñeà maø Quyết định caàn giaûi quyeát. Böôùc 2- Xaây döïng caùc tieâu chuaån ñeå ñaùnh giaù vaø löïa choïn.Böôùc 3- Thu thaäp vaø xöû lyù thoâng tin.Böôùc 4- Xaây döïng caùc phöông aùn.Böôùc 5- Löïa choïn phöông phaùp toái öu.Böôùc 6- Ra Quyeát ñònh.

5.2.3.2. Moâ hình ra quyeát ñònhQui trình ra quyết định được trình bày trong Hình 5.1

Hinh 5.1: Sơ đồ Qui trinh Ra quyết định CAÙC KYÙ HIEÄU CHUNG

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 27

Page 28: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Baét ñaàu hoaëc kêt thuc 1 nguyeân coâng (qui tri nh) Keát thuùc hoaëc kieåm tra

phaân tích hieäu quaû

Thoâng tin, döõ lieäu, bước co vai tro quyeát ñònhhoà sô, taøi lieäu

coâng ñoaïn hoaëc quaù trình löu trình

* Các vấn đề phát sinh:

Khi löïa choïn phöông aùn ( Böôùc 5) coù 3 tình huoáng xaûy ra :_ Chæ coù moät phöông aùn ñuû moïi tieâu chuaån ñaùp öùng ñöôïc=> Qua böôùc 6_ Coù nhieàu phöông aùn coù theå ñaùp öùng ñöôïc tieâu chuaån ñeà ra=> Boå xung tieâu chuẩn ( Quay laïi böôùc 2 vaø thöïc hieän tieáp)._ Khoâng coù phöông aùn naøo ñaùp öùng tieâu chuaån ñeà ra=> Kieán nghò haï bôùt tieâu chuaån roài löïa choïn laïi phöông aùn=> Quay laïi böôùc 2. Đoái vôùi nhöõng Quyeát ñònh đôn giaûn mang tính taùc nghieäp .=> khoâng cần theo tieán trình này.Moâ hình coù tính toång quaùt neân khoâng baét buoäc phaûi tuaân ñuû 6 böôùc . Thôøi gian daønh cho caùc böôùc laø khaùc nhau.=> cần ghi rõ böôùc naøo là ñoøi hoûi thôøi gian nhieàu nhaát (để thuận lợi cho việc thực hiện quyết định) => Tuøy theo tình huoáng cụ thể mà thực hiện, áp dụng cho caû ñoái vôùi Quyết định mang tính chieán löôïc laâu daøi.

Phöông aùn toái öu chöa haún laø chi ở moät Quyết định. Quyết định sẽ thöôøng laø döï thaûo ñeå ñoùng goùp và qua đó boå xung nhöõng caùi öu cuûa nhöõng phöông aùn khaùc : Nhà quaûn lyù giuùp choïn phöông aùn toái öu nhöng chính Ngöôøi laûnh ñaïo laø ngöôøi ra quyeát ñònh => Ñaây chính laø vai troø cuûa ngöôøi Lãnh đạo ( Cán bộ quản lý = Nhà quản trị vaø ngöôøi laûnh ñaïo). QTV co thể chọn phương án không tối ưu tùy vào thực tiên. VD: Chọn công nghệ phù hợp THAY VI CÔNG NGHỆ TIÊN TIẾN

Vấn đề toå chöùc thöïc hieän : (qui trình toå chöùc thöïc hieän)

4 böôùc cuï theå : Böôùc 1 : tuyeân truyeàn giaûi thích veà QĐ, truyeàn ñaït QÑBöôùc 2 : laäp keá hoaïch toå chöùc thöïc hieän QÑBöôùc 3 : kieåm tra vaø ñieàu chænh vieäc thöïc hieän QĐ

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 28

Page 29: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Böôùc 4 : toång keát ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän QÑ. Ñaây chính laø nguoàn boå xung cho ngheä thuaät quaûn lyù. Qui trình cuûa vieäc toå chöùc thöïc hieän Quyết đinh khoâng ñuùng seõ

daãn ñeán haäu quaû nghieâm troïng.

Câu chuyện: Ngươi Vợ và Anh Chông khơ.CHÖÔNG 6

CHÖÙC NAÊNG HOAÏCH ÑÒNH ( Planning)

6.1. Khaùi nieäm về Lập kế hoạch:

6.1.1. Định nghĩa Kế hoạch :Kế hoạch là tổng thể các mục tiêu, nhận định về môi trường hoạt động quản trị và

toàn bộ các giải pháp nhăm giup tổ chức tồn tại và phát triển. 6.1.1. Phân loại Kế hoạch :

Theo thời gian: kế hoạch ngắn hạn ( trước mắt), kế hoạch dài hạn (lâu dài) Theo qui mô: kế hoạch tổng thể (kế hoạch chiến lược) , kế hoạch trong một phạm vi

khu tru với qui mô nhỏ (chiến thuật), kế hoạch trong thực hiện một nhiệm vụ ( kế hoạch tác nghiệp).Chiến lược có tính chất là một kế hoạch tổng thể và dài hạn, Đó là tổng các kế hoạch

chiến lược của một tổ chức.1 MUC TIÊU 1 KẾ HOẠCH

6.2. Lợi ích của việc lập kế hoạch :

Các lợi ích chính bao gồm: Xác định rõ toàn bộ mục tiêu cần phải thực hiện cùng với trình tự các mục tiêu đó. Dự trù được các khó khăn, trở ngại sẽ gặp phải và tiên liệu các biện pháp đối phó. Chuẩn bị các biện pháp dự phong để đối phó với các biến cố phát sinh. Nắm vững toàn bộ các giải pháp có thể sử dụng, kể cả sự phối hợp các giải pháp để

vượt qua các thử thách nhăm đạt được mục tiêu đề ra. Huy động được mọi nguồn lực (nội lực bên trong) cung như lẫn từ bên ngoài.

6.3. Qui trình lập kế hoạch : Qui trình thực hiện việc hình thành Kế hoạch được trình bày khái quát trong sơ đồ sau:

(Xem Hinh 6.1)

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 29

Page 30: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Phân tích môi trường Bên ngoài, Bên trong

Đề ra phương ánChon phương án (tối ưu) Bản kế hoạch,QĐ

Mục tiêu

Hinh 6.1: Sơ đồ Qui trinh Hinh thành Kế hoạch

6.4. Sô ñoà GANTT trong thöïc hieän kế hoạch :

Vai troø: Giuùp nhà quản trị:- Bieát roõ töøng nhieäm vuï vôùi thôøi gian töông öùng- Ñoái chieáu toång theå caùc nhieäm vuï trong töøng thôøi ñieåm

Noäi dung Thaùng 1

Thaùng 2

Thaùng 3

Thaùng 4

Thaùng 5

+ Taøi chính:

- Nhaän tieàn

1

- Chi tieàn

2

+ Marketing

- Tìm hieåu thò

tröôøng 3

- Ñònh vò saûn

phaåm 4

+ Toå chöùc

- Tuyeån duïng

5

- OÅn ñònh cô caáu

6

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 30

9

8

7

3

1

5

4

6

2

Page 31: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

+ Saûn xuaát

- Mua nguyeân vaät

lieäu 7

- Baûo trì maùy

8

+ Kieåm tra

9

…..

Nhö vaäy, ôû töøng thôøi ñieåm seõ bieát roõ khoái löôïng coâng vieäc phaûi laøm. Ví duï trong thaùng 3 seõ coù caùc coâng vieäc laø 7 vaø 8.

Bài tập quản trị sơ đồ Gantt

6.5. Ma trận SWOT/TOWS

Các bước xây dựng ma trận SWOT

(1) Bước 1: Liệt kê các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và nguy cơ then chốt

(2) Bước 2: Kết hợp thành các chiến lược SO – WO – ST – WT

Baûng 6.3: Ma traän SWOT

SWOT OpportunitiesThời cơ

ThreatsNguy cơ

StrengthsĐiểm mạnh SO ST

WeaknessesĐiểm yếu WO WT

YÙ nghóa: SWOT:SO: Coâng ty neân phaùt huy mạnh mẽ

WO: Coâng ty neân tham gia vaø chuaån bò keøm theo phaàn nghieân cöùu phaùt trieån ñeå môû thò tröôøng môùi.

ST: neân caân nhaéc, thaän troïng giöõa lôïi nhuaän – ruûi ro

WT: Coâng ty khoâng neân tham gia hoaëc neáu ñang laøm thì neân chuyeån höôùng saûn xuaát kinh doanh.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 31

Page 32: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

CHÖÔNG 7

CHÖÙC NAÊNG TOÅ CHÖÙC VAØ NHAÂN SÖÏ (Organizing)

7.1. Coâng taùc ( chöùc naêng) nhaân söï:

7.1.1. 4 nhieäm vuï chöùc naêng :

- Tuyeån choïn: ñeå tìm nhaân vieân phuø hôïp vôùi hoaït ñoäng

coâng ty

- Huaán luyeän ñaøo taïo vaø phaùt trieån: ñeå naâng cao khaû naêng

cuûa nhaân vieân vaø höôùng phaùt trieån laâu daøi

- Söû duïng:laøm sao phaùt trieån naêng suaát cuûa nhaân vieân.

Ñieàu naøy lieân quan ñeán vieäc hoøan thieän moâi tröôøng laøm

vieäc vaø moái quan heä trong coâng vieäc (coøn goïi laø chöùc

naêng quan heä lao ñoäng).

- Duy trì: ñeå choáng laïi vieäc saên ñaàu ngöôøi (Head hunting) vaø

chaûy maùu chaát xaùm (Brain damage). Ñieàu naøy coù lieân quan

ñeán chöùc naêng kích thích ñoäng vieân.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 32

Page 33: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

ZDProcess

Caùc noã löïc ñeåCaûi tieán

UÛng hoä vaøKhuyeán khích

Result

Caùch tieán haønh

Kieåm tra vôùi cuûCaø roát vaø caùi gaäy

7.1.2. Quaûn trò nhaân söï:

- Töø 1911 hình thaønh “phong traøo Quaûn trò treân cô sôû khoa

hoïc” do Taylor khôûi xöôùng vaø ssau ñoù Quaûn trò nhaân söï

taùch khoûi Quaûn trò chung

- Caùc nhieäm vuï cuûa coâng taùc nhaân söï ñöôïc thöïc hieän theo

moät tieán trình quaûn trò. Ví duï: coâng taùc tuyeån choïn ñöôïc

thöïc hieän theo POLC.

- Caùc Lý thuyết veà töông quan nhaân söï:

HAI PHÖÔNG PHAÙP QUAÛN TRÒ

QUAÛN TRÒ THEO MUÏC TIEÂU

Management By Objectives

MBO

QUAÛN TRÒ THEO QUAÙ TRÌNH

Management By Process

MBP

Coâng vaên trình kyù khoâng loãi

Coù theå soaïn thaûo, ñaùng maùy, taåy xoùa nhieàu laàn. Cuoái cuøng coâng vaên khoâng loãi

Soá laàn soaïn thaûo ít nhaát. Coá gaéng ñaùnh maùy 1 laàn ñeå coâng vaên khoâng loãi.

Quyeát ñònh kinh doanh ñaït hieäu quaû cao

Maïnh daïn quyeát ñònh. Khi thöïc hieän, coù sai soùt, ruùt kinh nghieäm ñeå söûa, chænh lyù laïi quyeát ñònh.

Thu thaäp ñaày ñuû döõ lieäu. Döï ñoaùn coù cô sôû. Thaän troïng ra quyeát ñònh, ñeå vieäc chænh lyù quyeát ñònh laø ít nhaát

Toå chöùc saûn xuaát, cung öùng dòch vuï, ít sai soùt nhaát

Boá trí daây chuyeàn saûn xuaát hôïp lyù. Toå chöùc caùc traïm dòch vuï, baûo trì vaø coá vaán kyõ thuaät

Boá trí töøng coâng vieäc hôïp lyù trong saûn xuaát vaø cung öùng dòch vuï, quan taâm ñeán phaøn naøn cuûa khaùch haøng

QUAN TAÂM ÑEÁN MUÏC TIEÂU SAÛN PHAÅM

QUAN TAÂM ÑEÁN COÂNG VIEÄC QUAÙ TRÌNH

TOÂN TROÏNG MEÄNH LEÄNH KEÁ HOAÏCH DO CAÁP TREÂN ÑAËT RA

COI TROÏNG SAÙNG TAÏO CUÛA CON NGÖÔØI MOÏI NGÖÔØI HIEÅU ROÕ KEÁ HOAÏCH PHAÛI THÖÏC HIEÄN

Ñònh höôùng P (Process) - Toân troïng con ngöôøi vaø R (Result) - Coi troïng meänh leänh

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 33

A B C D E

Page 34: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

QUAÛN TRÒ THEO QUAÙ TRÌNH QUAÛN TRÒ THEO MUÏC TIEÂUManagement By Process Management By Objectives MBP MBO

Hai lý thuyết tiêu biểu là Thuyết quá trình (P) và Thuyết kết quả (R) có liên quan đến 2

quan niệm về phoøng toå chöùc vaø phoøng nhaân söï:

Caû hai teân goïi cuûa 2 toå chöùc naøy ñeàu coù 4 nhieäm vuï chung

cuûa coâng taùc nhaân söï ñaõ neâu ( tuyeån choïn, huaán luyeän, duy

trì, söû duïng).

Ñieåm khaùc bieät laø ôû quan nieäm:

- Phoøng toå chöùc:coi toå chöùc laø quan troïng bao goàm caû chính

saùch, cheá ñoä, cô caáu hoaït ñoäng…., khoâng caù nhaân naøo coù

theå laøm phaù vôõ cô cheá naøy. Vì theá, moät caù nhaân phaûi

tuaàn töï böôùc qua nhöõng thôøi gian caàn thieát ñeå chöùng toû

ñöôïc quaù trình cuûa mình. Ñònh höôùng phaùt trieån phoøng toå

chöùc choïn löïa ñoäi nguõ noøng coát keá thöøa. Ñaây laø quan nieäm

theo thuyeát quaù trình (Thuyeát P: Process)

- Đặc điểm : tổ chức tồn tại rất bền vững tuy nhiên tính bảo thủ cao.

- Phoøng nhaân söï coi troïng khaû naêng cuûa ngöôøi lao ñoäng mang

laïi lôïi ích cho coâng ty. Ai coù khaû naêng mang laïi lôïi ích cho coâng

ty seõ ñöôïc ñeà baït vaø höôûng thu lao töông xöùng ngay, thay theá

cho nhöõng ngöôøi ñöôïc höôûng chöùc nhöng laïi khoâng chöùng toû

ñöôïc khaû naêng öu theá cuûa mình. Vì theá, coâng ty theo chieán

löôïc saên ñaàu ngöôøi ñeå tìm kieám ñoäi nguõ nhaân vieân gioûi vaø

boä phaän laõnh ñaïo coâng ty ( Thuyết R; Result) .

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 34

Page 35: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

- Đặc ñieåm: Tính đột phá và năng suất cao nhưng taâm lyù ngöôøi lao ñoäng

khoâng oån ñònh vaø khi gaëp nguy cô, coâng ty seõ khoâng coù ñoäi

nguõ nhaân vieân gaén keát vôùi mình.

7.1.3. Các lý thuyết về nhu cầu taâm lyù cuûa con ngöôøi:

- Caùc nghieân cöùu Hawthrone của Elton Mayo cho thaáy caùc yeáu toá

taâm sinh lyù cuõng coù aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng.

- Vì thế cần nghiên cứu các lý thuyết nhu cầu con người, trong đó lý thuyết cơ bản là

Thuyết phân cấp nhu caàu theo Abraham Maslow:

Heä thoáng phaân caáp nhu caàu cuûa con ngöôøi trong quaù trình

phaùt trieån: (sơ đồ hình tháp ) nhu cầu sinh lyù – an toaøn (an

ninh) – xaõ hoäi ( hoäi nhaäp) – toân troïng (nhaän bieát) – töï

khaúng ñònh (lyù töôûng). Khi nhu cầu bậc thấp đã được đáp ứng thì sẽ

chuyển lên đáp ứng nhu cầu ở bậc cao hơn.

Hoãn hôïp caùc nhu caàu con ngöôøi trong xaõ hoäi phaùt trieån:

nhu caàu xaõ hoäi vaø giao tieáp maïnh,(sơ đồ hình thoi ◊ ) trong

ñoù: Con ngöôøi theo quan ñieåm hieän ñaïi coi vieäc laøm laø

moät phaàn cuûa phong caùch soáng vaø laø phöông tieän ñeå ñaït

phöông höôùng hay muïc ñích soáng cuûa mình. Con ngöôøi coá

gaéng coù ñöôïc nhöõng moái quan heä toát ñeïp vôùi nhau. Moïi

ngöôøi ñeàu coù nhu caàu ñöôïc ñaùnh giaù cao döïa vaøo thöïc

tieãn vaø vieäc thoûa maõn nhu caàu naøy seõ taïo ra söï töï tin, uy

tín, quyeàn löïc. Dân ở ca c nước phát triển không thích các công việc 3 D ( dirty,

dangerous, difficult).

Hoãn hôïp caùc nhu caàu cuûa con ngöôøi vöôït troäi: nhu caàu

ñöôïc toân troïng vaø töï khaúng ñònh lôùn maïnh: (sơ đồ hình tháp ngược ) theo đó: Töï khaúng ñònh mình laø nhu caàu toái ña veà tieàm naêng

cuûa con ngöôøi . Theo Maslow :“moät con ngöôøi coù theå laø gì thì anh

ta seõ laø caùi ñoù”.

7.2. Cô caáu cuûa toå chöùc :7.2.1. Khaùi nieäm về cô caáu toå chöùc: laø một toång theå goàm caùc boä phaän khaùc nhau, coù moái quan heä taùc ñoäng qua laïi vôùi

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 35

Page 36: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

nhau, ñöôïc saép xeáp ôû caùc caáp quaûn lyù khaùc nhau nhaèm taïo thaønh một theå thoáng nhaát, coù khaû naêng thöïc hieän những chöùc naêng, muïc tieâu nhaát ñònh.7.2.2. Đặc điểm: Cô caáu toå chöùc thöôøng coù 5 ñieàu kieän caáu thaønh, nghóa laø

xem moät sô ñoà toå chöùc coù phaûi laø 1 cô caáu toå chöùc hay khoâng laø caên cöù ë ñieàu kieän naøy

- Caùc boä phaän khaùc nhau - Moái taùc ñoäng qua laïi - Caùc caáp quaûn lyù khaùc nhau - Theå thoáng nhaát - Có khaû naêng thöïc hieän muïc tieâu Cô caáu toå chöùc laø coâng cuï giuùp nhà quản trị thöïc hieän muïc tieâu => thay ñoåi cô caáu tuøy muïc tieâu. Giaù trò theo cô caáu seõ hao moøn daàn, giaûm giaù trò daàn, caùc boä phaän bieán chaát ñi theo thôøi gian :Töø vieäc coâng quen daàn ñi , khoâng giaûi quyeát thao nguyeân taéc maø theo tình caûm => hieäu löïc boä maùy giaûm => phaûi xem xeùt laïi cô caáu toå chöùc thöôøng xuyeân

7.2.3. Tầm hạn quaûn trò :7.2.3.1. Định nghĩa:

- Tầm hạn quản trị là số lượng nhân viên mà một nhà quản trị có khả năng quản lý một cách hiệu quả. Tầm hạn quản trị trung bình từ 3 – 10 người.

7.2.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tầm hạn quản trị:Tầm hạn quản trị thay đổi tùy theo:

- Độ phức tạp của công việc đang quản lý: công việc càng phức tạp thì tầm hạn quản trị càng nhỏ.

- Sự hỗ trợ từ cấp trên hoặc từ các phương tiện, công cụ ky thuật: công việc càng được hỗ trợ nhiều thì tầm hạn quản trị càng lớn.

- Khả năng riêng biệt của từng cá nhân quản trị viên7.2.4. Caáp quaûn lyù:- Cấp quản lý là số các tầng nấc trung gian trong một tổ chức.- Số cấp quản lý có liên quan đến tầm hạn quản trị cùa nhà quản trị và tổng số nhân viên

trong một tổ chức.VD : Tầm hạn quản trị = 6 laø soá nhân viên toái ña maø ngöôøi quaûn lyù coù theå quaûn lyù ñöôïc.Số cấp quản lý = 3 nghĩa là có 3 nấc trung gian từ nhân viên đến Giám đốc.

7.3. Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán vieäc thieát keá một cô caáu tổ chức: . Có 6 nhaân toá liên quan:- Chieán löôïc vaø muïc tieâu cuûa toå chöùc, vì töø muïc tieâu maø hình thành cô caáu, neân khi muïc tiêu ñoåi thì cô caáu phaûi ñoåi - Qui moâ vaø möùc ñoä phöùc taïp cuûa toå chöùc - Kyõ thuaät vaø coâng ngheä söû duïng- Moâi tröôøng cuûa toå chöùc

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 36

Page 37: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

- Quan ñieåm vaø thaùi ñoä cuûa laûnh ñaïo : kieåu ñoäc quyeàn (cô caáu tröïc tieáp) - kieåu naêng ñoäng (phaân coâng toái ña)- Thaùi ñoä, trình doä vaø naêng löïc cuûa nhaân vieân trong cô caáu ñoù => cô caáu phuø hôïp vôùi nhaân vieân

7.4. Phaân coâng chöùc vuï vaø coâng vieäc cho hôïp lyù :7.4.1. Phaân coâng phaûi phuø hôïp khaû naêng cuûa töøng chöùc vuï ngöôøi thöïc hiện:

Thöïc teá khi giao nhieäm vuï, coù 2 tình huoáng :- Khoâng phuø hôïp khaû naêng, do coâng vieäc giao phoù cao hôn khaû naêng cuûa hoï => khoâng neân nhaän vì sẽ không đạt hiệu quả cao.- Khoâng phuø hôïp do coâng vieäc thaáp hôn khaû naêng => gaây tieâu cöïc trong vieäc ñieàu haønh quaûn lyù vì:+ Veà taâm lyù, ngöôøi ñöôïc phaân coâng khoâng thoaûi maùi, aán töôïng khoâng toát ñối với caáp treân là không đánh giá đung năng lực của mình. + Do cho raèng coâng vieäc thaáp neân chuû quan taïo dê sai soùt7.4.2. Ñaûm baûo söï töông xöùng phuø hôïp giöõa quyeàn haïn, traùch nhieäm vaø quyeàn lôïi

Giao traùch nhieäm cao nhöng khoâng coù quyeàn haïn thì khoù laøm toát7.4.3. Quaûn lyù lao ñoäng phải phù hợp vì:- Nếu quaûn lyù theo giôø: nhân viên do coù nhieàu thôøi giôø rãnh và vì hoï khoâng ñöôïc về nên sẽ làm cho bầu khoâng khí làm việc bị loaõng đi, khoù laøm vieäc.- Neáu khoaùn vieäc thì hoï laøm xong laø veà chæ coøn Giaùm ñoác vaø thö kyù ngoài tröïc.

7.5. Caùc moâ hình cuûa cô caáu toå chöùc : Coù 4 moâ hình phoå bieán

Caùc moâ hình

Caùc nguyeân lyù xaây döïng

moâ hình

Öu ñieåm Nhöôïc ñieåm

TRỰC TUYẾN

Moâ hình tröïc tuyến oån ñònh nhöng khi qui moâ lôùn ra thì khoâng ñaùp öùng ñöôïc keùm hieäu quaû vaø

2 nguyeân lyù1. Taïo ñieàu kieän thöïc hieän tuyeán quaûn lyù2.Moái quan heä giöõa caùc boä phaän vaø quaù trình giao nhieäm vuï thöôøng ñöôïc thieát laäp roõ raøng,ñoøi hoûi tính traùch nhieäm cao

1. ñöôïc thöïc hieän theo cheá ñoä 1 thuû tröôûng trong qlyù 2. moãi ngöôøi caáp döôùi chæ coù 1 caáp treân tröïc tieáp 3. Ti nh bảo mật cao

1.Ñoøi hoûi ngöôøi laûnh ñaïo phaûi coù kieán thöùc toång hôïp veà nhieàu lænh vöïc khaùc nhau => khoù ñaùp öùng treân thöïc teá2. Khoâng söû duïng ñöôïc ñoäi nguõ chuyeân gia3.moái quan heä theo chieàu ngang thöôøng phöùc taïp vaø khoù phoái hôïp

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 37

Page 38: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

phaïm vi söû duïng nhoû,bò haïn cheá

ñöôïc

CHỨC NĂNG => Coù bao nhieâu chöùc naêng laø coù baáy nhieâu phoøng .Moâ hình naøy hieäu quaû ke m nhưng rất chặt chẽ.

1.quaûn lyù thöïc hieän theo chöùc naêng 2 Tính cuïc boä trong caùc boä phaän phía treân (do chuyeân vieân thöôøng cho lónh vöïc mình laø nhaát cuïc boä ) => phöùc taïp trong quaûn lyù2 Qheä không roõ raøng do ca c chuyên gia có quyền can thiệp vào các bộ phận.

1Khaéc phuïc ñöôïc nhöôïc ñieåm 1 cuûa moâ hình tröïc tuyeán=> khoâng ñoøi hoûi ngöôøi laûnh ñaïo phaûi coù kieán thöùc ôû nhieàu laûnh vöïc khaùc nhau 2 Söõ duïng ñöôïc chuyeân gia

1Phaù vôõ cheá ñoä 1 thuû tröôûng (ngöôïc laïi vôùi moâ hình tröïc tuyeán)Rôi vaøo tình traïng 1 ngöôøi caáp döôùi phaûi thöïc hieän ñoàng thôøi nhieàu nh/vuï khaùc nhaukhoâng coù naêng suaát cao laøm aûnh höôûng ñeán cô caáu,Ngoaøi ra, nhaân vieân phaûi choïn thou töï öu tieân theo tình caûm

TRÖÏC TUYEÁN- CHỨC NĂNG (THAM MÖU)

1 Keát hôïp vöøa Quản lyù theo tuyeán,vöøa theo chöùc naêng.Caùc boä phaän chöùc naêng bò caét boû quyeàn löïc haønh chính, ma chi có quyền tư vấn cho GĐ, để GĐ tự quyết định.

1 Cheá ñoä 1 thuû tröôûng 2 Moãi ngöôøi caáp döôùi chæ coù 1 boä phaän caáp treân tröïc tieáp vaø vaãn söû duïng ñöôïc ñoäi nguõ chuyeân gia 3 Giaûi phoùng ngöôøi laûnh ñaïo khoûi nhieàu laûnh vöïc 4 Söû duïng ñöôïc chuyeân gia 5 Khaéc phuïc ñöôïc tröôøng hôïp 1 caáp döôùi cuøng luùc nhaän nhieàu traùch nhieäm khaùc

1 Coàng keành (vì goäp caûloaïi treân) tính linh hoaït keùm2 Thoâng tin qua nhieàu taàng lôùp neân tính kòp thôøi cuûa caùc quan heä giaûm

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 38

Page 39: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

nhau MA TRAÄN (BAN QUAN LY)

1 Muïc tieâu vaø chöùc naêng cuûa cô caáu T/c coù theå thay ñoåi linh hoaït 2 Moái qheä vaø chöùc naêng quyeàn haïn giöõa caùc boä phaän vaø cuûa ngöôøi thöïc hieän cuõng thay ñoåi lieân tuïc

1 Taêng khaû naêng thích nghi cuûa cô caáu T/c, tân dụng mọi nguồn lực của T/c 2 Ñaït tính hieäu quaû kinh teá cao 3 Ta c dụng động viên nhân viên

Ñiều kieän aùp duïng ñoøi hoûi khaét khe hôn so vôùi 3 moâ hình treân (tuyên nhân viên giỏi)

7.5.1. Moâ hình Tröïc tuyeán:- Moãi tuyeán (maõng) coù nhieàu chöùc naêng goäp laïi- Theo sô ñoà sau - Moâ hình tröïc tuyến xuaát hieän töø theá kyû 19 ôû Quaân ñoäi, qui moâ nhoû, oån ñònh nhöng khi qui moâ lôùn ra thì khoâng ñaùp öùng ñöôïc keùm hieäu quaû vaø phaïm vi söû duïng nhoû,bò haïn cheá7.5.2. Moâ hình toå chöùc theo kieåu chöùc naêng (moâ hình Chöùc naêng ) Ngöôøi laûnh ñaïo toå chöùc

Ngöôøi laûnh ñaïo Ngöôøi laûnh ñaïo chöùc naêng A A B C chöùc naêng C

Caùc ñoäi SX

=> Coù bao nhieâu chöùc naêng laø coù baáy nhieâu phoøng .Moâ hình naøy cuõng khoâng coù hieäu quaû

7.5.3. Moâ hình Tröïc tuyeán - Tham möu- Nhìn chung caû 3 moâ hình treân ñeàu ít xeùt ñeán phoái hôïp ngang.

Beân caïnh ñoù,moâ hình xuaát phaùt töø muïc tieâu ban ñaàu, tình theá töông ñoái oån ñònh neân 3 moâ hình treân thöôøng coá ñònh -Neáu muïc tieâu thay ñoåi thì moâ hình seõ phaûi thay ñoåi .

- Từ đó xuất hiện Moâ hình cô caáu toå chöùc theo chöông trình muïc tieâu, moâ hình ma traän,moâ hình cô caáu tổ chức thay ñoåi

7.5.4. Moâ hình Ma traän :- Goïi laø sô ñoà ma traän vì xeùt ñeán caû chieàu ngang laãn chieàu

doïc. Đây laø chöông trình muïc tieâu vì theo töøng muïc tieâu xong thì

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 39

Page 40: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

giaûi theå. Goïi laø moâ hình thay ñoåi ñeå phaân bieät 3 moâ hình treân laø coá ñònh

- Caùc chöùc vuï ñeàu linh hoaït thay ñoåi (ngöôøi giaùm ñoác kieâm nhieäm thö kyù khi caàn) ngöôøi thöïc hieän laøm caû những chöùc naêng khaùc, sau khi laøm xong trôû veà choã cuõ. VD : 1 giaùo vieân giaûng 1 moân, nay số löôïng sinh vieân nhieàu leân, maø bieân cheá coá ñònh => 1 giaùo vieân giaûng nhieàu moân

Nhöôïc ñieåm : - Do khoâng coù coâng vieäc chính thöùc neân khoâng ôû laâu 1 choã khoù söû duïng quan heä khoâng chính thöùc (cuøng sôû thích, haïp tính nhau neân deã coù thuaän lôïi coâng taùc) - Do tính quaù thay ñoåi neân taâm lyù gaén boù laøm vieäc khoâng toát, chính saùch boài döôõng caùn boä keá caän cuõng bò ñoäng nhieàu.

CHÖÔNG 8

CHÖÙC NAÊNG ÑIEÀU KHIEÅN ( Directing)

Bao goàm sự Ñoäng vieân vaø laõnh ñaïo.

8.1. Ñoäng vieân, tạo động lực ( Motivating) :- Ñoäng vieân laø khuyên khích, taïo cho con ngöôøi yù muoán laøm vieäc. - Ñoäng vieân lieân quan ñeán söï ñaùnh giaù cuûa Quaûn trò vieân ñoái vôùi tinh thaàn vaø nhaän thöùc cuûa ngöôøi lao ñoäng. Tuøy vaøo ngöôøi laõnh ñaïo ñaùnh giaù theá naøo thì seõ coù caùch söû duïng quyeàn haønh (laõnh ñaïo ñieàu khieån) töông öùng. - Khaû naêng toå chöùc ñoäng vieân vaø ñieàu khieån nhaân söï taïo

neân kyõ naêng nhaân söï (human skills).

8.2. Caùc trieát lyù ñaùnh giaù con ngöôøi : + Tôø giaáy traéng vaø veát möïc ;+ Trieát lyù Ñoâng phöông : Maïnh Töû : “ Nhaân chi sô tính boån thieän “( Tam töï kinh - Ñoaøn Trung coøn , NXB Ñoàng nai, 1995, tr.6 ) Tuaân töû : “ Nhaân chi tính aùc, kyø thieän giaû nguïy giaû “( Tuaân Töû, Nxb TP.HCM, 1997, tr.69 )+ Trieát lyù Hieän ñaïi : + Trieát lyù Aâu chaâu : Herzberg : phaân bieät 2 yeáu toá :- Yeáu toá duy trì (veä sinh) : khoâng coù giaù trò ñoäng vieân, chæ coù giaù trò giöõ cho ngöôøi lao ñoäng khoâng rôi vaøo taâm lyù baát maõn:

- chính saùch , - ñieàu kieän laøm vieäc,

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 40

Page 41: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

- moái quan heä giöõa con ngöôøi trong ñôn vò …- Yeáu toá ñoäng vieân : khieán ngöôøi lao ñoäng tích cöïc hôn trong lao ñoäng :- Taïo ñieàu kieän thi thoá taøi naêng, phaùt trieån ,- Coâng nhaän thaønh quaû cuûa hoï,- Coâng vieäc haáp daãn…

Thuyết XY theo Mac Gregor:

Chia nhu câu tâm lý con người thành 2 nhóm;

Nhóm X: gồm những người không thích làm việc, thích nghĩ ngơi, né việc. Do đó, cần kiểm

tra chặt chẽ. Khen thưởng nên là băng vật chất, tác động vào nhu cầu cơ bản, an toàn.

Nhóm Y: gồm những người thích hoàn thành công việc với ý thức cao, ngöôøi thích thuù

, coù saùng taïo trong laøm vieäc. Do đó, không cần kiểm tra chặt chẽ về thời gian,

có thể khoán việc. Khen thưởng nên là băng tinh thần lẫn vật chất, taùc ñoäng vaøo nhu

caàu hoäi nhaäp, kính troïng, lyù töôûng, caân baèng giöõa kieåm tra vaø

töï chuû caù nhaâ

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 41

Page 42: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

+ Trieát lyù Nhaät baûn : Trieát lyù vaø Thuyeát Z :Con ngöôøi tuøy vaøo moâi tröôøng cuï theå maø coù phaûn öùng thích öùng.1.4.1 Caùc trieát lyù quaûn trò:

- Thuyeát R (Result) vaø MBO ( Quaûn trò theo muïc tieâu) : caên cöù

keát quaû coâng vieäc maø ñaùnh giaù con ngöôøi

- Thuyeát P (Process) vaø MBP ( Quaûn tròtheo quaù trình) : caên cöù

quaù trình coâng taùc,

- Thuyeát Z (William Ouchi) vaø TQM ( Quaûn trò chaát löôïng toøan

dieän) : laøm vieäc suoát ñôøi.

* Tình huoáng Vieät Nam :

+ Thôøi kyø bao caáp laøm vieäc suoát ñôøi( bieân cheá) + coâng ty nhö

moät ñaïi gia ñình (lo aên, ôû, hoïc, chöõa beänh, ñôøi soáng …cho nhaân

vieân) gaén coâng taùc nhaân söï vôùi moät muïc tieâu cao caû (töï

haøo daân toäc, loøng yeâu nöôùc) naêng suaát cao, ta6m lyù heát

loøng vì coâng vieäc.

+ Thôøi kyø môû cöûa: töø 1986, chuyeån sang thôøi kyø kinh teá thò

tröôøng nhu caàu taâm lyù con ngöôøi thay ñoåi cô cheá bao caáp

khoâng coøn phuø hôïp nöõa maø phaûi laø Quaûn trò nguoàn nhaân löïc.

8.3. Laõnh ñaïo ( Leading) : Laõnh ñaïo lieân quan ñeán vieäc haønh xöõ quyeàn haønh cuûa

Quaûn trò vieân ñeå ñaït muïc tieâu ñeà ra. Caùc yeáu toá cuûa laõnh ñaïo :

L : laõnh ñaïo NLÑ : ngöôøi lao ñoäng CV : coâng vieäc MT : moâi tröôøng, hoaøn caûnh

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 42

L = f ( NLÑ, CV, MT… )

Page 43: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Ñoäng vieân Muïc tieâu

Caùch thöùc laõnh ñaïo - Moâi tröôøng, hoaøn caûnh, - Noäi dung coâng vieäc

Löïc ñaåy (+) Löïc caûn (-) Löïc caûn (-)

Caùc vaán ñeà lieân quan ñeán chöùc naêng laõnh ñaïo :- Laõnh ñaïo - Quaûn lyù ( Ñaûng laõnh ñaïo - Chính quyeàn quaûn lyù, HÑ Quaûn Trò - Giaùm ñoác)- Laõnh ñaïo - Muïc tieâu ( ngöôøi ra quyeát ñònh, Giaùm ñoác-Chuyeân vieân QTrò )- Laõnh ñaïo - Uûy quyeàn, phaân quyeàn- Laõnh ñaïo - Thaønh quaû lao ñoäng ( theo quaù trình, tieâu chuaån ISO 9OOO) - Ngöôøi lao ñoäng- thaønh quaû lao ñoäng (moâi tröôøng laøm vieäc,noäi dung coângvieäc)- Laõnh ñaïo - Ngöôøi lao ñoäng ( ñoäng vieân, taâm lyù quaûn lyù )

Toång quan : löïc ñaåy vaø löïc caûn , caùi naøo maïnh hôn ?

Löïc ñaåy (+) Quaûn trò vieân Muïc tieâu, Hieäu quaû

Löïc caûn (-)

Caùch thöùc laõnh ñaïo :- Löïa choïn phong caùch laõnh ñaïo thích hôïp ; Ñoäc ñoaùn, daân chuû, tùy chọn (ñeå töï yù) :

Phong ca ch lãnh đạo Ñoäc ñoaùn Daân chuû* Noäi dung :Coâng vieäc Chæ ñònh (không

ho i ý kiến)thaûo luaän

Kieåm tra thöôøng xuyeân xeùt sauÑoäng vieân thöôûng vaät chaát vaät chaát laãn taâm lyù

xaõ hoäi* So saùnh :Hieäu quaû nhö nhau nhö nhau

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 43

Laõnh ñaïo

Tinh thaàn ngöôøi lao ñoäng

Thaønh quaû lao ñoäng

Page 44: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Công việc đã đạt được phương ánSo sánh tiêu chuẩn Công nhận kết quả

Ñoaøn keát, hoøa thuaän

Thaáp cao

Trình ñoä nhaân vieân bình thöôøng naâng cao hôn

CHÖÔNG 9

CHÖÙC NAÊNG KIEÅM TRA ( Controling)

9.1. Chöùc naêng kieåm tra :

9.1.1. Nhieäm vuï kieåm tra:- Ñoái chieáu nhöõng gì ñaõ laøm so vôùi tieâu chuaån keá hoaïch va

mục tiêu đề ra- Söûa chöõa, ñieàu chænh keá hoaïch9.1.2. Nguyeân taéc kieåm tra :

Ca c nguyeân taéc ñeå ñaït kieåm tra ñuùng : Kieåm tra döïa vaøo keá hoaïch toå chöùc Kieåm tra döïa vaøo nhaø quaûn lyù Thöïc hieän ôû troïng ñieåm Khaùch quan Hôïp vôùi baàu khoâng khí toå chöùc Tieát kieäm vaø baûo ñaûm hieäu quaû Kieåm tra phaûi ñöa ñeán haønh ñoäng Kiê m tra phải được thực hiện tại nơi công việc được thường xuyên xãy ra.

9.2. Qui trình kieåm tra : 3 böôùc Xaây döïng tieâu chuaån Ño löôøng, thaønh quaû Ñieàu chænh caùc tieâu chuaån, sai leäch

Điều chinh, sửa chửa

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 44

Xây dựng tiêu chuẩn

Page 45: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Hình 9.1: Sơ đô Qui trình Kiểm tra

9.3. Phöông caùch kieåm tra :9.3.1. Tính chaát kieåm tra :

- Ñaùnh giaù : lieân quan ñeán ñònh tính- Löôïng gía : lieân quan ñeán ñònh löôïng

9.3.2. Möùc ñoä kieåm tra : caên cöù vaøo nguyeân taéc “Kieåm tra phaûi ñöa ñeán haønh ñoäng”

- Kieåm tra chaát löôïng ñaàu ra- TQC ( Total quality control ) : Kieåm tra theo suoát quaù trình - PPM ( Plan - Prevention - Monitoring )

9.3.3. Caùc bieän phaùp :+ Zero defects ( Z D ) Hieäu quaû thöïc hieän+ Do at the first time+ J I T ( Just in time )+ Caûi tieán vaø Ñoåi môùi : Caùc möùc hieäu quaû thöïc hieän :

Lyù thuyeátThöïc teáCaûi tieán

Thôøi gian Caûi tieán Ñoåi môùi

Hình 9.2: Sơ đô các mức độ hiệu quả kiểm tra

9.3.4. Veà quản trị chaát löôïng:- Phaûi xuyeân suoát töø ñaàu ñeán cuoái : quaûn trò theo quaù trình

(MBP: management by process)VDï: trong cô caáu toå chöùc hoïat ñoäng cuûa coâng ty seõ phaûi coù boä phaän chaát löôïng, bao goàm:

+ QA: ñaûm baûo chaát löôïng (Quality assurance)+ QC: kieåm tra chaát löôïng (Quality control)

- Voøng troøn Deming : P D C A ( Plan -Do - Control - Action ) + Vieát ra nhöõng gì ñaõ (seõ) laøm : (Plan)+ Laøm ñuùng nhöõng gì ñaõ vieát (Do)+ Vieát laïi vaø ñoái chieáu nhöõng gì ñaõ laøm ñeå söûa chöõa, ñieàu chænh (Check)+ Laøm theo nhöõng gì ñaõ söûa (Action)

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 45

Page 46: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

P

A D

C

PDCA

Hình 9.3: Sơ đô Voøng troøn Demming:

9.2. Kieåm tra chieán löôïc:- Kieåm tra theo quaù trình:- Các Vò trí cuûa kieåm tra: ZD + 5R :

R1 : Quay laïi daây chuyeàn tröôùc ñoù (Rework)R2 : Trôû laïi töø ñaàu (Return)R3 : Loaïi boû saûn phaåm (Rjeect)R4 : Thu hoài laïi saûn phaåm (Recall)R5 : Huûy boû 1 chieán löôïc, döï aùn (Regret)

Hình 9.4: Sơ đô Kieåm tra theo quaù trình:

CHÖÔNG 9

QUAÛN TRÒ NHAÂN SÖÏ TRONG Y TEÁ

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 46

- Khoâng loãi (Zero defects)

- Laøm ñuùng ngay töø ñaàu (Do at the first time) R5

Ñaàu vaøo

A B C DThaønh

phaåm

Khaùch haøng

R3 : KCS: kieåm tra chaát löôïng

R4

R1

R2

Page 47: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Giaùm ñoác cô sôû y teá coâng

Haønh chính Y hoïc Coâng vieäc taøi chính (chuû taøi khoaûn)

9.1. Tình hình Quaûn trò nhaân söï trong heä thoáng y teá coâng.

9.1.1. Ñaëc ñieåm chung:a) Nhaân vieân y teá laø coâng chöùc:

Chòu söï chi phoái cuûa Phaùp leänh coâng chöùc, thöïc hieän caùc yeâu caàu chính trò chuyeân moân do chính phuû qui ñònh vì theá coøn mang naëng tính bao caáp cuûa chính quyeàn,. Noùi chung nhaân vieân y teá coâng coäng chöa quen coi beänh nhaân laø khaùch haøngb) Veà cô caáu toå chöùc cuûa cô sôû y teá coâng:

Giaùm ñoác laø ngöôøi chòu traùch nhieäm veà chuyeân moân (y hoïc) vaø veà ñieàu haønh (haønh chaùnh, quaûn lyù). giaùm ñoác laø chuû taøi khoaûn (traùch nhieäm taøi chính).

9.1.2. Tuyeån choïn:a) Phoøng toå chöùc caùn boä traùch nhieäm trong vieäc tuyeån choïn

nhaân söï, tìm kieám ñoäi nguõ keá caän vaø ñaùnh giaù theo quaù trình P.

b) Chæ tieâu bieân cheá taïi beänh vieän:Soá bieân cheá = heä soá söû duïng giöôøng beänh x soá giöôøng

beänhTrong ñoù:- Heä soá söû duïng giöôøng beänh tuyø vaøo söï phaân loaïi beänh

vieän. Ví duï: Beänh vieän haïng 3 (Quaän, Huyeän) , heä soá = 0,6

Beänh vieän haïng 1, 2 (Tænh) heä soá = 0,9 1,2 Beänh vieän haïng 1 (Trung öông) heä soá = 1,7 1,8

- Soá giöôøng beänh do Boä y teá qui ñònh. Ví duï: Beänh vieän Nhi Ñoàng 1 coù 700 giöôøng

Beänh vieän Nguyeãn Tri Phöông 600 giöôøngNhö vaäy, soá bieân cheá cuûa BV. NTP laø : 1,2 x 600 = 720 bieân

cheá.c) Qui trình tuyeån choïn:- Boä phaän söû duïng lao ñoäng (Khoa, phoøng) ñeà nghò soá löôïng

nhaân vieân tuyeån duïng. [1]- Ban giaùm ñoác xeùt duyeät soá löôïng nhaân vieân ñöôïc tuyeån.- Phoøng toå chöùc caùn boä chòu traùch nhieäm tuyeån choïn.- Ban giaùm ñoác ra quyeát ñònh tuyeån duïng nhaân vieân laøm vieäc

theo cheá ñoä taäp söï.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 47

Page 48: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

- Heát giai ñoaïn taäp söï, Phoøng toå chöùc caùn boä ñaùnh giaù vaø ñeà nghò kyù tieáp (hay khoâng) hôïp ñoàng lao ñoäng coù thôøi haïn (hay khoâng thôøi haïn)

- Sau moät thôøi gian hôïp ñoàng lao ñoäng coù thôøi haïn, Phoøng toå chöùc caùn boä ñeà nghò cho nhaân vieân hôïp ñoàng ñöôïc döï thi tuyeån coâng chöùc. Neáu ñaäu thì trôû thaønh coâng chöùc bieân cheá vôùi ngaõch baäc xaùc ñònh.Löu yù:

Giaûi Nobel kinh teá 2003 ñöôïc trao cho caùc oâng Akerloff. Stiglig vì lyù thuyeát baát caân xöùng trong thoâng tin, trong ñoù coù vaán ñeà tuyeån duïng [2].

9.1.3. huaán luyeän – Ñaøo taïo: Muïc ñích cuûa Huaán luyeän ñaøo taïo laø ñeå :

+ Nhaân vieân taäp söï laøm quen vôùi qui trình laøm vieäc cuûa cô sôû y teá.

+ Nhaân vieân naâng cao trình ñoä ñaùp öùng yeâu caàu phaùt trieån döï kieán cuûa cô sôû y teá. Tình hình thöïc hieän Huaán luyeän ñaøo taïo taïi cô sôû y teá coâng:

- Huaán luyeän ñaøo taïo trong nöôùc: Caùc cô sôû y teá ñeàu coù chöông trình cuï theå vôùi thôøi bieåu roõ raøng veà vieäc cho nhaân vieân tuaàn töï ñi öùan luyeän ñaøo taïo taïi caùc cô sôû ñaøo taïo trong nöôùc.

- Huaán luyeän ñaøo taïo ôû nöôùc ngoaøi: caùc cô sôû y teá thöôøng:+ Thuï ñoäng trong vieäc cho nhaân vieân ñi hoïc vì vieäc ñi hoïc ôû

nöôùc ngoaøi tuyø thuoäc vaøo caùc coâng ty Döôïc phaåm (ñang lieân heä kinh doanh Döôïc phaåm vôùi beänh vieän) hoaëc nguoàn taøi trôï. Nhöõng noäi dung ñöôïc ñaøo taïo thöôøng laø khoù gaén ñöôïc vôùi chöông trình phaùt trieån cuûa cô sôû y teá.

+ Vieäc chuû ñoäng cho ñi hoïc thöôøng coù yeâu caàu ñoàng boä caû moät eâkíp ñeå ñaùp öùng caùc muïc tieâu trong keá hoaïch phaùt trieån cô sôû y teá thöôøng khoù thöïc hieän vì cô sôû y teá thöôøng khoâng coù voán.

9.1.4. Söû duïng nhaân söï:Ñeå söû duïng toát nhaân söï cuûa mình, caùc bieän phaùp ñeå kích

thích vaø ñoäng vieân nhaân vieân bao goàm:a) Tieàn löông:

Tieàn löông thöïc teá = Löông caáp baäc + Phuï caáp + Trôï caáp + Tieàn tröïc + Tieàn thöôûng

Trong ñoù: Löông caáp baäc = Heä soá löông x Möùc löông lao ñoäng toái thieåu- Heä soá löông theo Nghò ñònh 26/CP cuûa Thuû töôùng chính phuû,

phuï thuoäc vaøo thaâm nieân, chöùc danh, chöùc vuï, trong ñoù qui ñònh :

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 48

Page 49: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

+ Ngaïch : laø nhöõng coâng vieäc chính danh ñöôïc Chính phuû qui ñònh. Ví duï ngaïch baùc só, giaûng vieân, kyõ sö, giaùo vieân, nghieân cöùu vieân, chuyeân vieân, keá toaùn vieân… (ñoái vôùi Ñaïi hoïc) hay caùn söï, keá toaùn vieân trong Trung hoïc… (ñoái vôùi toát nghieäp döôùi Ñaïi hoïc). Trong ngaïch thöôøng phaân loaïi tuyø theo trình ñoä vaø thaâm nieân nhö ñoái vôùi ngaïch haønh chaùnh thì caùn söï (toát nghieäp trung hoïc) – chuyeân vieân – chuyeân vieân chính – chuyeân vieân cao caáp.

+ Baäc: tuyø theo thaâm nieân vaø ngaïch töông öùng. Ví duï: toát nghieäp Ñaïi hoïc khoái Kinh teá, xeáp baäc 1 vôùi heä soá löông laø 1,86 - Baäc 1 ñoái vôùi baùc só laø 1,96.

Thôøi gian naâng baäc: tuyø vaøo trình ñoä coâng chöùc:Trình ñoä ñaïi hoïc ( lao ñoäng loaïi A):: 3 naêm / baäc ( coù 10 baäc:

baäc 1 – 6 naâng leân 0, 24 ; baäc 7 – 10 naâng leân 0, 25) Trình ñoä khaùc : 2 naêm / baäc ( coù 16 baäc: baäc 1 –106 naâng

leân 0, 12 ; baäc 11 – 16 naâng leân 0, 13) Möùc löông lao ñoäng toái thieåu do Chính phuû qui ñònh. Ví duï:

naêm 2003, möùc löông toái thieåu laø 290.000ñ . nhö vaäy löông cô baûn cuûa moät cöû nhaân kinh teá baäc 1 laø 1,86 x 290.000 = 539.400ñ . [3] Phuï caáp bao goàm phuï caáp traùch nhieäm (chöùc vuï), phuï caáp

ñoäc haïi, phuï caáp ñaëc thuø vaø phuï caáp laøm theâm giôø.- Phuï caáp chöùc vuï = Heä soá chöùc vuï x Möùc löông lao ñoäng toái thieåu.Heä soá phuï caáp traùch nhieäm (chöùc vu)ï tuyø theo taàm quan troïng vaø qui moâ cuûa cô sôû y teá, ñöôïc qui ñònh töø 0,3 ñoái vôùi y taù tröôûng khoa, phoù phoøng ñeán 0,9 nhö ñoái vôùi Giaùm ñoác beänh vieän loaïi 1.- Phuï caáp ñoäc haïi = Heä soá ñoäc haïi x Möùc löông lao ñoäng

toái thieåu.Heä soá phuï caáp ñoäc haïi tuyø theo möùc ñoä ñoäc haïi cuûa coâng vieäc vaø qui moâ cuûa cô sôû y teá, ñöôïc qui ñònh töø 0,1 0,4.Löu yù: Caùc khoaûn treân hình thaønh möùc tieàn löông chính:Tieàn löông chính = Löông caáp baäc + Phuï caáp (traùch nhieäm vaø

ñoäc haïi)Töø möùc tieàn löông chính naøy, moãi caùn boä vieân chöùc seõ phaûi khaáu tröø caùc khoaûn sau: Baûo hieåm xaõ hoäi : 5% möùc löông chínhKhi bò beänh, caùc vieân chöùc seõ ñöôïc cô quan baûo hieåm xaõ hoäi chi traû 75 % löôpng cho0 nhöõng ngaøy nghó beänhBaûo hieåm y teá : 1% möùc löông chínhKhi bò beänh, caùc vieân chöùc ñöôïc thanh toaùn chi phí y teá theo Nghò ñònh 58/ 1998 veà baûo hieåm y teá. Kinh phí coâng ñoaøn: 1% möùc löông chính ( neáu laø ñoaøn vieân coâng ñoaøn)Nhö vaäy möùc tieàn löông chính thöïc laõnh seõ laø [4]:

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 49

Page 50: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Heä soá löôn

g

(a)

Heä

soá phu

ï caáp

(b)

Toång heä soá

(c) = a+b

Toång möùc löông chính

(d) = c *

290.000

BHXH

(e) =d*5%

BHYT

(f) =d*1%

Kinh phí

coâng

ñoaøn (g)

=d*1%

Toång soá khaáu tröø

(h) = e + f + g

Tieàn löông thöïc laõnh

(f) =d - h

- Phuï caáp ñaëc thuø caên cöù vaøo tính chaát ñaëc thuø cuûa coâng vieäc vaø qui moâ cuûa cô sôû y teá , ñöôïc qui ñònh: + Khoái haønh chaùnh vaên phoøng : khoâng coù + Caùn boä – coâng nhaân vieân y teá beänh vieän truyeàn nhieãm : 20 % X löông chính + Caùn boä – coâng nhaân vieân y teá laøm vieäc taïi caùc khoa tröïc tieáp ñieàu trò beänh truyeàn nhieãm : 40 % X löông chính - Phuï caáp laøm theâm giôø = ( ngaøy löông X Giôø laøm theâm ) / 26 ngaøy

Trôï caáp: caên cöù vaøo chính saùch, cheá ñoä chung vaø ñaëc thuø cuûa ñòa phöông:

Ví duï: - Caùc cheá ñoä cho thöông binh, gia ñình coù coâng caùch maïng…- Quyõ ñieàu tieát löông TP. HCM trôï caáp 200.000 ñoàng / thaùng / nhaân vieân y teá coù maët laøm vieäc töø 5 – 7 ngaøy / tuaàn. - Trôï caáp khoù khaên ñoät xuaát tuøy möùc ñoä Tieàn tröïc: theo thoâng tö 155/2003/QÑ-TTg ngaøy 30 / 7 / 2003 qui

ñònh söûa ñoåi boå sung moät soá cheá ñoä ñaëc thuø ñoái vôùi coâng chöùc, vieân chöùc ngaønh y teá thì nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc chuyeân moân ( baùc só, y taù, hoä lyù) vaø theo Thoâng tö 09/BYT thì taïi beänh vieän haïng 1 ñöôïc höôûng ñoàng haïng 45.000 ñoàng / ngöôøi / ñeâm tröïc ngaøy thöôøng ( bao goàm caû tieàn laøm theâm giôø) ; 1,3 laàn möùc phuï caáp ngaøy thöôøng neáu laø tröïc vaøo ngaøy thöù 7 hoaëc chuû nhaät ( ñoái vôùi khu vöïc hoài söùc caáp cöùu thì laø 1,5 laàn) ; 1,8 laàn möùc phuï caáp ngaøy thöôøng neáu laø tröïc vaøo ngaøy leã hoaëc teát.

Tieàn thöôûng: tuyø vaøo keát quaû bình choïn cuûa ñôn vò vaø theo qui ñònh cuûa ñôn vò.

Ví duï: - Ngaønh y teá thöôøng xeáp theo loaïi ABC.

Ví duï Tieàn thöôûng = Heä soá ABC X Möùc thöôûngtrong ñoù: Heä soá A laø 100%, loaïi B laø 60 %, loaïi C laø 30 %.

- Thöôûng theo giaáy khen sô keát ( 6 thaùng hay 01 naêm)

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 50

Page 51: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Ví duï thöôûng 100.000 ñ cho caù nhaân ñaït lao ñoäng tieân tieán, 200.000 ñ cho caù nhaân ñaït chieán só thi ñua hoaëc 200.000 ñ cho taäp theå.

- Thöôûng cho caùc coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc hay cho caùc saùng kieán caûi tieán.

- Thöôûng trong nhöõng luùc cao ñieåm khi beänh nhaân ñoâng.- Thöôûng nhaân dòp leã, teát …

Löu yù:

Theo Nghò ñònh 10/CP naêm 2002 qui ñònh caùc ñôn vò haønh chaùnh söï nghieäp coù thu coù theå traû löông nhaân vieân gaáp 2,5 - 3 laàn möùc qui ñònh treân cuûa Chính phuû.

b) Thôøi gian laøm vieäc: Giôø laøm vieäc: coâng chöùc y teá thöôøng laøm theo 3 daïng:

- Giôø haønh chính: töø 7giôø00 saùng 16 giôø00 chieàu (8 giôø / tuaàn )

- Laøm 40 giôø / tuaàn theo ca – kíp, trong ñoù coù :+ Laøm theo giôø haønh chaùnh vaø keøm theo vieäc tröïc gaùc theo ca vaøo ban ñeâm cuõng nhö ngaøy nghó. Nhaân vieân y teá baét buoäc tröïc gaùc nhö tröïc theo tua 2, 3, 4, 5…

Ví duï: tröïc theo tua 4 laø laøm 3 ngaøy, roài vaøo tröïc ñeâm vaø ngaøy sau nghæ buø (ra gaùc) 1 ngaøy hoaëc 2 buoåi chieàu.Tuaàn

Thöù 2

Thöù 3

Thöù 4

Thöù 5 Thöù 6

Thöù 7

Chuûnhaät

Coäng

1 8 8 8 4 +Vaøo tröïc

Ra tröïc

8 8 44

Thöù 2

Thöù 3

Thöù 4

Thöù 5 Thöù 6

Thöù 7

CN

2 8 4 +Vaøo tröïc

Ra tröïc

8 8 8 4 +Vaøo tröïc

40

+ Loaïi hình 3 ca 4 kíp:

Haønh chaùnh

3 ca 4 kíp

Tuaàn 1 Tuaàn 1 Tuaàn 2 Tuaàn 3 Tuaàn 4Thöù

234567

CN

8 giôø888800

SCT

NghæSCT

NghæSCT

NghæSC

TNghæ

SCT

NghæS

CT

NghæSCT

Nghæ

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 51

Page 52: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Coäng

40 48 40 40 40

Nhö vaäy, ñoái vôùi loaïi laøm theo ca – kíp, toång soá giôø coù cheânh leäch tuy khoâng nhieàu so vôùi laøm theo giôø haønh chaùnh nhöng söï khaùc bieät ôû ñaây laø nhöõng ngöôøi nhaân vieân y teá phaûi laøm vieäc theo nhöõng giôø giaác khaùc thöôøng (laøm vaøo ban ñeâm, vaøo ngaøy nghi)…

Nghæ pheùp: neáu ñaõ laøm vieäc 12 thaùng thì ñöôïc nghó pheùp ( Theo Thoâng tö 07 ngaøy 11/4/1995 cuûa Boä Lao ñoäng –Thöông binh vaø xaõ hoäi höôùng daãn Nghò ñònh 195/CP cuûa Thuû töôùng Chính phuû) :

Laøm vieäc trong ñieàu kieän bình thöôøng thì höpôûng 10 ngaøy pheùp/naêm coäng theâm 02 ngaøy ñi ñöôøng ( neáu ñi xa thì toái ña laø 15 ngaøy ñöôøng).Laøm vieäc trong ñieàu kieän ñoäc haïi thì höôûng 14 ngaøy pheùp /naêmLaøm vieäc trong ñieàu kieän ñaëc bieät ñoäc haïi thì höôûng 16 ngaøy pheùp /naêm

c) Bieän phaùp ñoäng vieân: - Thöïc hieän caùc qui ñònh cuûa Chính phuû veà löông – thöôûng, caùc

cheá ñoä khaùc (nghæ döôõng söùc, nghæ theo cheá ñoä thai saûn, beänh taät…) vaø caùc cheá ñoä nghæ höu ñuùng qui ñònh.

- Ñöôïc taëng thöôûng caùc giaù trò tinh thaàn nhö Giaáy khen, baèng khen, huy chöông, huaân chöông… neáu ñaït caùc tieâu chuaån khen thöôûng qui ñònh.

9.1.5. Duy trì:Töø 1986, ñaát nöôùc ta böôùc vaøo thôøi kyø môû cöûa vaø ñeán

nay ñaõ xaùc ñònh laø vaän haønh theo cô cheá thò tröôøng theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Chuû tröông xaõ hoäi hoaù khuyeán khích nhieàu thaønh phaàn kinh teá cuøng tham gia vaøo vieäc cung öùng caùc dòch vuï khaùm chöõa beänh ña daïng vaø phuø hôïp vôùi nhieàu taàng lôùp nhaân daân: Heä thoáng y teá tö nhaân hình thaønh vaø phaùt trieån. Tuy nhieân, do nguoàn löïc y teá (nhaân löïc, vaät löïc, taøi löïc) laø quyù, hieám vaø daét neân ôû thôøi kyø ñaàu, caùc cô sôû y teá tö nhaân thöôøng taän duïng nguoàn löïc y teá coâng ñeå laøm vieäc cho heä thoáng y teá tö nhaân vaø/hoaëc keùo ruùt hoï ra khoûi heä thoáng y teá coâng, laøm cho löïc löôïng caùn boä y teá gioûi ôû caùc cô sôû y teá coâng bò hao huït ñi. Do ñoù, ôû heä thoáng y teá coâng phaûi ñoái ñaàu vôùi 2 hieän töôïng:- Chaûy maùu chaát xaùm (xuaát naõo: Brain drainage)- Hieän töôïng saên ñaàu ngöôøi (head hunting)

Vaø coâng taùc nhaân söï phaûi laøm sao cho coù theå giöõ nhöõng ngöôøi maø heä thoáng y teá coâng muoán giöõ laïi ñöôïc. Ñaây laø moät

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 52

Page 53: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

ngheä thuaät vaø ñieàu naøy lieân quan chaët cheõ ñeán caùc yeáu toá ñoäng vieân trong quaûn trò nhaân söï.

Caùc khoù khaên ñoái vôùi lao ñoäng y teá: Löông boång thaáp hôn so vôùi nhieàu ngaønh ngheà khaùc Thôøi gian laøm vieäc traùi vôùi thôøi bieåu töï nhieân nhö laøm caû

vaøo buoåi toái, vaøo ngaøy nghó Cöôøng ñoä lao ñoäng caêng thaúng vì lieân quan ñeán sinh maïng

beänh nhaân Phaûi luoân luoân hpoïc taäp veø noäi dung y hoïc khoâng ngöøng ñoåi

môùi caäp nhaät. Moät vaøi giaûi phaùp:

- Taïo moät baàu khoâng khí thaân thieän trong coâng taùc taïi caùc cô sôû y teá ñeå hoï khoâng rôøi boû nôi ñang laøm

- Khuyeán khích naâng cao tay ngheà, höôùng vaøo nghieân cöùu khoa hoïc moät caùch say meâ ñeå hoï thaáy cô sôû y teá nôi hoï ñang laøm vieäc coù ñuû caùc ñieàu kieän giuùp hoï phaùt huy tay ngheà vaø laøm ngheà nghieäp taêng tieán.

- Khuyeán khích nhaân vieân y teá laøm theâm ñeå coù ñuû thu nhaäp ñaûm baûo “taùi saûn xuaát” cho baûn thaân vaø/hoaëc cho gia ñình hoï, trong ñoù coù vieäc môû phoøng khaùm chuyeân khoa tö nhaân ( ñoái vôùi baùc só ) seõ goùp phaàn thieát thöïc mang laïi thuø lao cho hoï vaø giuùp hoï an taâm coâng taùc.

Löu yù: Töø 2008, Chính phuû qui ñònh coâng chöùc y teá khoâng ñöôïc ñöùng quaûn lyù cô sôû y teá tö nhaân tuy vaãn coù theå cuøng tham gia khaùm chöõa beänh taïi cô sôû y teá tö nhaân [6]

9.1.6. Phöông höôùng phaùt trieån heä thoáng y teá coâng hieän nay:

Chieán löôïc phaùt trieån ngaønh y teá cho thaáy:- Heä thoáng y teá coâng laø chuû ñaïo.- Tieán ñeán baûo hieåm y teá toaøn daân vaøo 2010, ñaûm baûo cung

caáp 1 nguoàn kinh phí cho hoaït ñoäng y teá. Caùc chuû tröông cuûa Boä y teá:

- Tính ñuùng tính ñuû chi phí y teá theo cô cheá thò tröôøng.- Ñaåy maïnh xaõ hoäi hoaù y teá vôùi söï tham gia nhieàu thaønh

phaàn kinh teá trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi vaøo lónh vöïc y döôïc.Löu yù: Hieäp ñònh Thöông maïi Vieät Myõ kyù vaøo thaùng 6/2000. [7]

vaø coù hieäu löïc töø thaùng 12/2001 trong ñoù caù nhaân vaø Coâng ty Myõ coù quyeàn tham gia vaøo lónh vöïc y teá, döôùi daïng 100% voán nöôùc ngoaøi:

- Neáu môû phoøng khaùm chuyeân khoa (caù nhaân), voán ñaàu tö 1trieäu USD.

- Neáu môû phoøng khaùm ña khoa (nhieàu ngöôøi) , voán ñaàu tö 2trieäu USD.

- Neáu môû beänh vieän tö nhaân; voán ñaàu tö 20trieäu USD.9.2. Heä thoáng y teá tö nhaân

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 53

Page 54: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Giaùm ñoác

Haønh chính Kyõ thuaätPhoøng QA

Hoäi ñoàng quaûn trò

Taøi chính

Caùc ñaëc ñieåm:9.2.1. Veà toå chöùc:a) Cô caáu toå chöùc caùc cô sôû y teá tö nhaân.

Ñoái vôùi beänh vieän tö nhaân hay beänh vieän nöôùc ngoaøi thì phaân bieät 2 maûng nhieäm vuï:

- Giaùm ñoác y khoa phuï traùch vaø chòu traùch nhieäm veà maët chaêm soùc y khoa, vôùi chaát löôïng cao nhaát. Caùc yeâu caàu veà moïi maët vaät chaát lieân quan nhö trang thieát bò, thuoác, nhaân söï, taøi chaùnh…giaùm ñoác y khoa seõ ñeà nghò giaùm ñoác ñieàu haønh thöïc hieän vaø coù quyeàn phaûn aûnh leân caáp treân (Boä y teá hay toång giaùm ñoác) neáu giaùm ñoác ñieàu haønh khoâng thöïc hieän toát.

- Giaùm ñoác ñieàu haønh: laø chuû taøi khoaûn coù traùch nhieäm quaûn lyù veà haønh chaùnh, taøi chaùnh, nhaân söï… cuûa côû sôû y teá ñeå ñaùp öùng toát nhaát, hieäu quaû nhaát caùc yeâu caàu cuûa caùc baùc só y khoa ñeà ra. Ngöôøi quaûn lyù coù traùch nhieäm cho vieäc xuùc tieán vaø ñaûm

baûo chaát löôïng chaêm soùc beänh nhaân vaø caùc baèng chöùng ngaøy caøng taêng veà vieäc chöùc naêng quaûn lyù lieân quan ñeán chaát löôïng chaêm soùc y khoa [6] . Caùc nghieân cöùu môùi ñaây ñeàu cho thaáy raèng: ngöôøi quaûn lyù ñieàu haønh coù vai troø quan troïng ñoái vôùi söï soáng cheát cuûa khaùch haøng (beänh nhaân) cuõng nhö baùc só vaø nhöõng ngöôøi laøm coâng taùc chuyeân moân khaùc. [6]

b) Cô caáu toå chöùc caùc coâng ty Döôïc (coå phaàn, traùch nhieäm höõu haïn)Qui ñònh cuûa Boä y teá buoäc caùc coâng ty Döôïc phaåm ñaït tieâu

chuaån GMP (thöïc haønh saûn xuaát toát) môùi ñöôïc tieáp tuïc saûn xuaát Döôïc phaåm, neân trong cô caáu toå chöùc caùc coâng ty Döôïc seõ coù theâm phoøng Ñaûm baûo chaát löôïng (QA) ñeå ñaûm baûo thöïc hieän toát caùc yeâu caàu veà chaát löôïng maø tieâu chuaån GMP qui ñònh vaø/hoaëc caû caùc tieâu chuaån chaát löôïng khaùc nhö ISO 14000, ISO 9000…[5]

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 54

Toång giaùm ñoác

Giaùm ñoác y khoa (chaêm soùc y khoa)

Giaùm ñoác ñieàu haønh (chuû taøi khoaûn)

Page 55: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

9.2.2. Veà thu huùt nhaân löïc:Moät soá cô sôû y teá chuû ñoäng choïn baùc só veà ñaøo taïo, laáy

nguoàn sinh vieân saép ra tröôøng (saên ñaàu ngöôøi), cuõng nhö môøi caùc baùc só gioûi cuûa caùc beänh vieän coâng qua hôïp taùc vôùi beänh vieän cuûa mình.9.2.3. Veà huaán luyeän ñaøo taïo:

Vieäc huaán luyeän moät cung caùch phuïc vuï chu ñaùo, laøm haøi loøng beänh nhaân (laø khaùch haøng) raát ñöôïc coi troïng. Ñaây chính laø ñieåm maïnh maø cuõng laø ñieåm soáng coøn cuûa caùc cô sôû y teá tö (vì heä thoáng tö: phoøng oác, trang bò, nhaân vieân cô höõu… ñeàu keùm hôn so vôùi beänh vieän coâng laäp neân cô sôû y teá tö caàn cung öùng thaät toát caùc dòch vuï chaêm soùc khaùch haøng ñeå coù theå toàn taïi) vaø ñieàu naøy ñaõ ñaùp öùng toát mong moûi vaø nhu caàu cuûa caùc taàng lôùp nhaân daân.

9.2.4. Veà löông boång vaø cheá ñoä ñaõi ngoä:- Thuø lao vaø löông cuûa nhaân vieân thuoäc heä thoáng y teá tö

nhaân laø cao hôn so vôùi heä thoáng y teá coâng laäp, ñaõ taïo söùc haáp daãn vaø thu huùt caùc caùn boä y teá gioûi veà phía heä thoáng y teá tö.

- Ñeà baït vaøo chöùc vuï töông xöùng vôùi khaû naêng hieän coù laø moät yeáu toá haáp daãn ñoái vôùi nhaân vieân y teá coâng vì hoï seõ ñöôïc cô hoäi tieán thaân moät caùch mau leï hôn nhö ôû trong heä thoáng coâng voán phaûi traûi qua moät quaù trình xem xeùt ñaùnh giaù.

9.2.5. Veà quaûn lyù nhaø nöôùc:Caùc cô sôû y teá tö nhaân chòu söï quaûn lyù Nhaø nöôùc bôûi cô

quan quaûn lyù y teá coâng veà chuyeân moân, caùc chính saùch veà thueá, veà heä thoáng baùo caùo keá toaùn, thoáng keâ…

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO CHÖÔNG 9

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 55

Page 56: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

[1]: Boä y teá – Quaûn lyù beänh vieän – 1997 – trang 110, trang 603[2]: Baát caân xöùng trong thoâng tin – Nobel kinh teá 2003.[3]: Boä taøi chính – Heä thoáng thang löông Haønh chaùnh söï nghieäp.[4]: Khoa Quaûn trò beänh vieän – ÑHDL. Huøng vöông – Quaûn trò nhaân

söï, luaän vaên toát nghieäp Ñaïi hoïc ngaønh QTBV - Ngoâ Thò Hoàng Nhò, Ñaëng Thò Thanh Haûi, Ñoaøn Nhaát Trung, Traàn Thò Ngoïc Kieåu, 2000.

[5]: Khoa Quaûn trò beänh vieän – ÑHDL. Huøng vöông – Quaûn trò chaát löôïngï, luaän vaên toát nghieäp Ñaïi hoïc ngaønh QTBV – Nguyeã Thò Thanh Tieàn, 1999.

[6]: Boä y teá – Baùo Saøi goøn giaûi phoùng [7]: Boä ngoaïi giao – Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Myõ 2001

BAØI ÑOÏC THEÂM:

PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG KINH TEÁ VIEÄT NAM:Nghieân cöùu cuûa Ñaïi hoïc Hsavard vôùi ñaàu ñeà laø "Neàn kinh

teá Vieät nam: Caâu chuyeân thaønh coâng hay tình traïng löôõng theå

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 56

Page 57: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

baát thöôøng ? Moät phaân tích caùc ñieåm maïnh, ñieåm yeáu, cô hoäi vaø nguy cô" cuûa David O.Dapice, PGS.kinh teá Ñaïi hoïc Tufts, chuaån bò cho Chöông trình phaùt trieån lieân hieäp quoác vaø Ban nghieân cöùu cuûa Thuû töôùng chính phuû Vieät nam, Thaùng 5 / 2003.

Baûng 1:Saùch höôùng daãn cho caùc nhaø ñaàu tö Chaâu AÂu ôû

Vieät nam

Cuoán höôùng daãn vieát bôûi boä phaän Ñaàu tö Chaâu AÙ cuûa Vaên phoøng Hoã trôï Ñaàu tö Chaâu AÂu (Europe Aid Investment Office) ñaõ ñeà caäp caâu hoûi choïn ñòa ñieåm ñaàu tö ôû Vieät nam. Döôùi ñaây laø baûng toùm taét trong cuoán saùch naøy:

Nhöõng ñieåm thuaän lôïiMieàn NamMoâi tröôøng kinh doanh thaân thieänCoù tinh thaàn "uûng hoä" caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøiCô sôû haï taàng toát hônHieän ñaõ ñang taäp trung nhieàu FDIThò tröôøng noäi ñòa lôùn nhaátNgöôøi nöôùc ngoaøi soáng thuaän lôïiMieàn TrungChi phí lao ñoäng vaø ñaát ñai thaáp hônTieáp caän vôùi moät soá saûn phaåm cuï theåMöùc ñoä caïnh tranh thaáp

Mieàn BaécGaàn caùc trung taâm quyeát ñònh veà chính tròCoù truï sôû cuûa haàu heát caùc DNNNCoù hieäu quaû nhaát cho caùc döï aùn "ñaëc bieät"Cô sôû haï taàng ôû möùc khaùThò tröôøng ñòa phöông lôùnTieáp caän ñöôïc caùc nguyeân lieäu khoaùng saûn

Nhöõng ñieåm khoâng thuaän lôïi

Xa caùc trung taâm quyeát ñònh chính tròMöùc ñoä caïnh tranh cao hôn

Cô sôû haï taàng keùmHieän coù ít FDI vaø caùc cuïm nhoùmSöï khoâng chaéc chaén veà luaät leä lôùn hônThò tröôøng ñòa phöông coøn haïn cheá

Nhöõng trôû ngaïi quan lieâu lôùnVaãn "khoù khaên" vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøiCoù söï khoâng chaéc chaén naûy sinh töø "caùc vaán ñeà chính trò ôû beân trong"

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 57

Page 58: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Keát luaän:Nghieân cöùu nhoû naøy cho thaáy trong khi coù nhieàu ñieàu ñang

laøm ñuùng, vaãn coøn moät soá vaán ñeà thieát yeáu vaãn caàn ñöôïc caûi thieän. GDP coù möùc taêng tröôûng khaù nhöng chaát löôïng cuûa taêng tröôûng vaãn laø vaán ñeà vaø löôïng ñaàu tö caàn cho möùc taêng tröôûng nhö vaäy laïi bò taêng leân. Xuaát khaåu cuõng taêng tröôûng khaù nhöng söï chaäm treã trong vieäc gia nhaäp WTO seõ ñaët caùc nhaø xuaát khaåu cuûa Vieät nam vaøo vò trí baát lôïi. Caùc coâng ty tö nhaân môùi ra ñôøi nhöng söï taêng tröôûng cuûa hoï gaëp trôû ngaïi do chaäm caûi caùch heä thoáng taøi chính vaø caûi caùch DNNN. Caûi caùch thöông maïi ñaõ giaûm möùc baûo hoä nhöng chính saùch coâng nghieäp laïi taïo ra nhöõng döï aùn giaù thaønh cao ñeán kyû luïc. Coâng cuoäc giaûm ngheøo ñaït ñöôïc nhöõng thaønh töïu lôùn nhöng toác ñoä ñang chaäm ñi ñaùng keå. Soá hoïc sinh tôùi tröôøng taêng leân nhöng chaát löôïng giaùo duïc thì cuõng laø moät vaán ñeà phaûi xem xeùt. Soá löôïng ngöôøi söû duïng Internet taêng maïnh nhöng khoù coù theå söû duïng Internet moät caùch coù hieäu quaû. Soá löôïng ñieän thoaïi taêng nhöng möùc cöôùc phí ñieän thoaïi quoác teá vaãn cao hôn nhieàu so vôùi Trung Quoác. Saûn xuaát vaät chaát trong noâng nghieäp taêng nhöng söï cheânh leäch veà thu nhaäp giöõa noâng thoân vaø thaønh thò laïi taêng moät caùch ñaùng lo ngaïi.

Trong taát caû nhöõng ñieàu treân, coù leõ nguy cô lôùn nhaát ñoái vôùi thaønh coâng cuûa Vieät nam laø quan nieäm beân trong cho raèng Vieät nam ñang thaønh coâng. Vieäc haøi loøng vôùi caùc keát quaû cuûa nhöõng chính saùch hieän nay seõ hoã trôï cho nhöõng ngöôøi muoán tieáp tuïc ñöôïc lôïi töø nhöõng chính saùch ñoù, thaäm chí ngay caû khi caàn thay ñoåi chính saùch ñeå duy trì toác ñoä taêng tröôûng hoaëc phuïc hoài chaát löôïng cuûa taêng tröôûng. Coù theå toùm taét nhöõng ñieàu nhö vaäy trong moät baûng:

Baûng 2:Ñieåm maïnhTaêng tröôûng töông ñoái töø 1998-2002Xuaát khaåu vaø coâng nghieäp taêng nhanhNhieàu coâng ty tö nhaân ñöôïc thaønh laäpÑaït keát quaû toát veà giaûm ngheøo ñeán 1997/98OÅn ñònh vó moâCaùc chæ soá xaõ hoäi toát

Ñieåm yeáuToác ñoä taêng xuaát khaåu giaûm cho tôùi naêm 2002Keát quaû ñaùng thaát voïng veà FDITyû suaát ñaàu tö/taêng tröôûng taêngSöï löôõng theå khoâng bình thöôøngÑaàu tö coâng nghieäp keùmCheânh leäch noâng thoân/thaønh thò taêng

Cô hoäiCaùc chính saùch toát hôn ôû

Nguy côQuaù coi troïng ñaàu tö theo ñònh

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 58

Page 59: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

caùc tænhDuy trì söï taêng tröôûng doanh nghieäp tö nhaânThu huùt FDI nhieàn hôn vôùi chaát löôïng cao hônCoù voán ñeå coù theå söû duïng hieäu quaû

höôùngChaát löôïng giaùo duïc thaáp (coù theå)Caàn theâm tieán boä veà IT (chaát löôïng/söû duïng)Baát caân baèng caùc vuøng vaø thaønh thò/noâng thoân taêngCoù theå bò chaäm treã trong vieäc gia nhaäp WTO

Ñaàu ñeà cuûa taøi lieäu naøy laø "Neàn kinh teá Vieät nam: thaønh coâng hay vaãn ôû tình traïng löôõng theå baát thöôøng?" Daáu hoûi ñöôïc ñaët ôû ñaây vì neàn kinh teá Vieät nam coù nhieàu yeáu toá cuûa thaønh coâng, song cuõng coù nhieàu ñieåm yeáu quan troïng theå hieän ôû vieäc taêng cöôøng söû duïng ñaàu tö Nhaø nöôùc cho caùc hoaït ñoäng toán keùm maø seõ laøm cho taêng tröôûng chaäm laïi ñoàng thôøi ít coâng baèng hôn. Neáu khoâng tieáp tuïc caûi caùch thì nhöõng ñieåm yeáu naøy seõ aûnh höôûng ñaùng keå ñeán tieán boä vaø taêng tröôûng coøn coù theå chaäm ñi nöõa, duø raèng toác ñoä thöïc hieän nay coù theå ñaõ thaáp hôn öôùc tính chính thöùc. Phöông phaùp phaân tích SWOT phaûn aùnh tính chaát luôõng theå naøy. Coù nhöõng ñieåm maïnh quan troïng vaø nhöõng ñieåm yeáu ñaùng lo ngaïi. Cô hoäi seõ ñöôïc taïo ra bôûi caùc chính saùch toát hôn ôû caû caáp tænh vaø caáp quoác gia, ñöa ñeán nhieàu hôn FDI vaø ñaàu tö tö nhaân trong nöôùc, phaùt huy ñaày ñuû hôn khaû naêng saûn xuaát cuûa con ngöôøi Vieät nam vaø khai thaùc toát hôn tình hình hieän taïi. Nguy cô seõ baét nguoàn töø vieäc khoâng caûi thieän ñöôïc caùc theå cheá vaän haønh keùm. Baèng caùch ñaët chuaån toaøn dieän ñeå so saùnh vaø hoïc hoûi töø nhöõng ñoái thuû caïnh tranh gioûi nhaát, Vieät nam coù theå taêng tröôûng nhanh hôn vaø coâng baèng hôn. Söï coâng baèng naøy seõ ñöôïc theå hieän caû veà maët xaõ hoäi laãn kinh teá, caû veà maët ñòa lyù vaø giöõa caùc vuøng. Thaät khoù bieát Vieät nam seõ ñöôïc lôïi gì töø vieäc traùnh nhöõng bieän phaùp treân.

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 59

Page 60: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

VAÊN HOAÙ CUÛA TOÅ CHÖÙCPTS. NTL Dieäp 23/10/1998

_ Khaùi nieäm_ Ñaëc tröng veà chöùc naêng cuûa Vaên Hoaù

_ Thaønh phaàn cô baûn tham khaûo ôû cô sôû VH Vieät Nam_ Vaên Hoaù daân toäc vaø söï aûnh höôûng cuûa noù ñeán VH cuûa

toå chöùc_ Vaên Hoaù daân toäc vaø söï aûnh höôûng cuûa noù ñeán quaûn

lyù cuûa nhaø nöôùc_ Vaên hoaù cuûa toå chöùc aûnh höôûng ñeán quaûn trò doanh

nghieäp_ Ñoái ñaàu Vaên Hoaù Taây Aâu Baéc Myõ_ Ñoái ñaàu Vaên Hoaù Ñoâng AÙ_ Moät soá kinh nghieäm quaûn trò ñoái vôùi caùc neàn Vaên Hoaù

khaùc nhau_ Nhöõng baøi hoïc ruùt ra cho quaûn trò caùc toå chöùc

*Tham khaûo theâm (ngoaøi taøi lieäu cuû):1/ Möu löôïc caïnh tranh thöông maïi – Haø Boäi Ñöùc – NXB KHKT

1995 2/ Thôøi ñaïi chaâu aù troãi daäy 1997 (Ñaïo ñöùc trong kinh doanh)3/ Böôùc vaøo theá kyû 21, david 1996 – NXB Quoác Gia

*Laøm ñeà cöông gaàn baèng 15 trang._ Coù theå neâu caùc yù kieán rieâng veà caùc vaán ñeà : VH toå

chöùc, öùng duïng trong doanh nghieäp._ Giaûi quyeát caùc vaán ñeà coát loõi._ Sau moät tuaàn ñeán 10 ngaøy cuøng tha7o luaän ñeà cöông chi

tieát vôùi giaùo vieân (theo lòch)

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 60

Page 61: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

*YÙ kieán thaûo luaän :_ Vaên hoaù Trung Quoác phaàn naøo dò öùng vôùi Vaên hoaù toå

chöùc Vieät Nam. Xu höôùng hieän nay laø phuø hôïp vôùi VH toå chöùc chaâu Aâu (Baéc Aâu)

_ Nhìn chung VH toå chöùc Trung Quoác chaäm chaïp vaø khoâng theo kòp vôùi traøo löu VH toå chöùc Theá Giôùi

_ Vaên Hoaù toå chöùc Vieät Nam lai taïp vaø goác laø mang naëng tính noâng nghieäp

_ VÑ NQ TW 5 ?

ÑEÀ CÖÔNG CHUYEÂN ÑEÀ 3

ÑAÏO ÑÖÙC TRONG KINH DOANH

1- Toång quan veà Ñaïo Ñöùc Kinh Doanh11. Neâu toång lyù thuyeát veà Ñaïo Ñöùc trong Kinh Doanh

_ Sô löôïc lòch söû caùc lyù thuyeát veà ÑÑTKD_ Moái lieân heä giöõa lyù thuyeát vaø xaõ hoäi

12. Söï phaùt trieån traùch nhieäm xaõ hoäi13. Ñaïo Ñöùc trong Kinh Doanh trong neàn kinh teá thò tröôøng

_ Phaïm vi ÑÑKD_ Caùc yeáu toá aûnh höôûng_ Chuaån möïc ÑÑKD_ Haønh vi ÑÑKD (theo ngaønh ngheà – Y teá)

1- Ñaïo Ñöùc trong King Doanh trong caùc doanh nghieäp ngaønh y teá21. Thöïc traïng veà ÑÑKD trong ngaønh Y teá

_ Ñoái vôùi ÑÑKD : maët maïnh, yeáu_ Ñaïo Ñöùc haønh ngheà (Y Ñöùc)_ Caùch theå hieän

22. Quaøn lyù haønh vi ÑÑKD trong ngaønh Y teá_ Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán ÑÑKD trong ngaønh Y teá_ Nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc ñeå thöïc hieän ÑÑKD trong Y teá

ÑEÀ CÖÔNG CHUYEÂN ÑEÀ 4

MOÂI TRÖÔØNG KINH DOANH NGAØNH Y TEÁ

1. Khaùi nieäm veà Moâi Tröôøng Kinh Doanh11- Khaùi nieäm MTKD12- Caùc thaønh toá cô baûn cuûa MTKD2. Cô sôû ñeå phaân tích MTKD

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 61

Page 62: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

21. Heä thoáng thoâng tin211- Quaûn lyù thoâng tin – Caùc böôùc , caùc giai ñoaïn Quaûn lyù thoâng tin212- Söû lyù dö lieäu – Phaân tích – Döï baùo22. Phöông Phaùp phaân tích veà MTKD221- Caáu truùc MTKD222- Chieán löôïc chung223- Caùc yeáu toá chính224- Moâi tröôøng vi moâ225- Caùc ñieåm löu yù3. Moâi Tröôøng Kinh Doanh. Ngaønh (BHYT) Y teá 31. Ñaëc ñieåm ngaønh (BHYT) Y teá vaø BHYT 311- Ñieåm ñaëc thuø312- Caùc thaønh toá cô baûn cuûa MTKD trong ngaønh BHYT32. Vai troø cuûa nghieân cöùu cuûa MTKD trong ngaønh BHYT33. Phaân tích Moâi Tröôøng Kinh Doanh ngaønh BHYT331- Heä thoáng thoâng tin ngaønh BHYT : Thöïc traïng – Söû lyù.332- Phaân tích veà MTKD ngaønh BHYT.a- Caáu Truùcb- Chieán löôïcc- Caùc yeáu toá chínhd- Moâi tröôøng vi moâ e- Caùc ñieåm löu yù

6 - BIEÄN PHAÙP ÑAÙNH GIAÙ QUAÛN TRÒ :

b/ Söï caàn thieát khaûo saùt moâi tröôøng doanh nghieäp neân aûnh höôûng cuûa 1 moâi tröôøng ñeán doanh nghieäp :moâi tröôøng aûnh höôûng treân 4 khía caïnh cuûa DN

b1/ Moâi tröôøng coù theå aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán keát quaû doanh nghieäp

b2/ Taùc ñoäng ñeán söï töï chuû cuûa doanh nghieäp :DN laø 1 haøm soá phuï thuoäc vaøo bieán soá, goàm 2 phaàn - Chuû quan C

Khaùch quan KKdn = f ( K, C ) => Max

Cô cheá thò tröôøng C phaûi Max, do ñoù neân K caøng nhoû thì C caøng cao vaø ngöôïc laïi.

VD : Quan ñieåm 217

VN ñang môõ roäng quaù } xeùt K,CVN môõ khoâng ñuû caàn môõ roäng hôn }

b3/Aûnh huôûng ñeán phaïm vi hoaït ñoäng cuûa Doanh nghieäp

VD : - Moâi tröôøng luaät phaùp thaáp : nhöõng gì luaät khoâng noùi ñeán thì khoâng ñöôïc laøm Moâi tröôøngluaät cao : nhöõng gì luaät noùi ñeán caàn thì khoâng ñöôïc laøm. Muoán söû duïng phaïm vi hoaït ñoäng thì phaûi naâng daàn moâi tröôøng luaät phaùp töø thaáp cao

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 62

Page 63: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

b4/ Aûnh höôûng ñeán chieán löôïc hoaït ñoäng cuûa 1 DN : chieán löôïc DN döïa treân 3 cô sôû chuû yeáu

Khaû naêng, tieàm naêng DNPhaân tích ñoái thuû caïnh tranh : nhieàu, ít, töông lai ? thuoäc

vi moâKhaùch haøng. thuoäc vi moâ

Moâi tröôøng taùc ñoäng 1 caùch khaùch quan

C. Neâu caùc bieän phaùp haïn cheá söï baát traéc cuûa moâi tröôøngThöïc teá thöôøng söû duïng caùc bieän phaùp sau ñaây (10 caùi)

1- Xaùc ñònh quan heä thoâng tin veà moâi tröôøng2- Thöïc hieän döï baùo, döï ñoaùn veà caùc yeáu toá cuûa Moâi tröôøng3- Duøng p/p “duøng ñeäm”ñeå giaûm bôùt taùc haïi

Ñaàu vaøo Ñaàu ra

Döï tröõ NVL phaân phoái veà ñaïi lyùlaøm giaûm baát traéc ( san seõ ruûi ro = baûo hieåm)

4- Duøng “ pp san baèng”VD : - duøng caùc qui ñònh naâng giaù laøm san baèng bôùt ~ cuoäc goïi Tel vaøo ~ giôø cao ñieåm

Qui ñònh giôø tan sôû leäch nhau ñeå giaûm öù ñoäng cao ñieåm

5-“ P/p haïn cheá”

Ñieàu chænh ñaàu ra, haïn cheá bôùt sx ñeå tieâu thuï saûn phaåm öù ñoïng VD : haïn cheá SV QTKD hieän quaù ñoâng

6-“ P/p hôïp ñoàng”

Ghi laïi vaên baûn ~ thoûa thuaän ñeå phoøng baát traéc7- “P/p lieân keát”

Ñeå naâng söùc maïnh, choáng laïi ñoái thuû khaùc VD : taäp ñoaøn, toång coâng ty

8- “ P/p keát hôïp” Moãi doanh nghieäp hieän coù 1 öu ñieåm, nay keát hôïp VD : Beân toâi coù ñoäi nguõ giaùo vieân maïnh, cô cheá khoâng

thoaùngBeân anh khoâng coù ñoäi nguõ maø cô cheá thoaùng => keát hôïp

9- Bieän phaùp qua trung gian : laø 1 ñeäm toát laøm giaûm ruûi ro, baûo laûnh ruûi ro10- Quaûng caùo : chöõ tín laø quan troïng

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 63

Page 64: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Naêm 1999 2000 2001 2002 2003

Soá löôïng CB.CNV

71 72 71 73 77

Naêm X Y X2 X.Y

1999 1 71 1 71

2000 2 72 4 144

2001 3 71 9 213

2002 4 73 16 292

2003 5 77 25 385

Coäng 15 364 55 1.105

Ví duï: Theo phVí duï: Theo phööông phaông phaùùp p ñöñöôôøøng xu hng xu hööôôùùngng coù coù sosoáá lie lieääu thou thoááng keâng keâ thu thathu thaääp tp töøöø naêm 1999 naêm 1999 ññeeáán naêm 2003 nhn naêm 2003 nhöö sau: sau:

9,683.3,18,72

3,13555

8,72.3.5105.1

.

..

8,725

364

35

15

222

xba

xx

n

nb

n

n

PhPhööông trông trìình bienh bieååu dieãn:u dieãn:Y = bX + a = 1,3X + 68,9Y = bX + a = 1,3X + 68,9PhPhööông phaông phaùùp nap naøøy coy coùù ññooää le leääch tuyech tuyeäät t ññooáái bi bìình quaân:nh quaân:

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 64d=

∑i=1

n

|D1−FD1|

n=6

5=1,2

Page 65: Quan tri hoc cb 2014 new (1)

Naêm 2001 2002 2003 2004 2005

Soá löôïng CB.CNVC 77 78 79 81 82

Quan tri hoc – TS. Nguyeãn Höõu Ngoïc 65