A Το διασυνοριακό Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «Ελλάδα-Ιταλία 2007-2013»

Το διασυνοριακό Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας «Ελλάδα - Ιταλία

2007 - 2013» εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 28/03/2008 με την

απόφαση C(2008)1132/ 28/03/2008.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 118.606.893 €, εκ των

οποίων εθνικοί πόροι είναι τα 29.651.723 € (25%), ενώ τα 88.955.170 € (75%)

προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).

Επιλέξιμες περιοχές του προγράμματος είναι οι Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας

(Νομοί Αιτωλοακαρνανίας και Αχαΐας), Ιονίων Νήσων (Νομοί Κέρκυρας, Λευκάδας,

Κεφαλονιάς και Ζακύνθου) και Ηπείρου (Νομοί Ιωαννίνων, Πρεβέζης και

Θεσπρωτίας) στην Ελλάδα, καθώς και η Περιφέρεια Απουλίας στην Ιταλία (Επαρχίες

Μπάρι, Μπρίντεζι και Λέτσε). Οι Νομοί Ηλείας και Άρτας στην Ελλάδα και οι

Επαρχίες Ταράντο και Φότζια στην Ιταλία εντάσσονται στο Πρόγραμμα ως όμορες

περιοχές.

Ο γενικός στόχος του Προγράμματος «Ελλάδα - Ιταλία» είναι «η ενίσχυση της

ανταγωνιστικότητας και της εδαφικής συνοχής στην περιοχή προς την κατεύθυνση

της αειφόρου ανάπτυξης μέσω της σύζευξης του δυναμικού εκατέρωθεν της

θαλάσσιας διασυνοριακής γραμμής».

Ο γενικός αυτός στόχος θα επιτευχθεί μέσω των ακόλουθων στρατηγικών στόχων:

• Στρατηγικός Στόχος 1: Υποστήριξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης,

εστιάζοντας στα κοινά συγκριτικά πλεονεκτήματα.

• Στρατηγικός Στόχος 2: Βελτίωση της δυνατότητας πρόσβασης στα δίκτυα και

τις υπηρεσίες στην περιοχή συνεργασίας, ώστε να ενισχυθεί η κινητικότητα των

ανθρώπων και των αγαθών.

• Στρατηγικός Στόχος 3: Βελτίωση της ποιότητας ζωής, συντήρηση και

αποτελεσματική διαχείριση του περιβάλλοντος και αύξηση της κοινωνικής και

πολιτιστικής συνοχής.

A.1 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

Ο Δήμος Κέρκυρας, με τη συμμετοχή του Δήμου Ζαγορίου, από Ελληνικής πλευράς,

και των Ιταλικών φορέων ENTE PARCO "COSTA OTRANTO - SANTA MARIA DI

LEUCA E BOSCO DI TRICASE" (Επικεφαλής) και UNIONE ITALIANA SPORT PER

TUTTI (UISP) - COMITATO TERRITORIALE LECCE υλοποιεί την Πράξη με τίτλο

«Parks Without Borders», στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Εδαφικής

Συνεργασίας Ελλάδα – Ιταλία 2007 – 2013

A.1.1 Περιοχή Παρέμβασης της Πράξης

Το "COSTA OTRANTO - SANTA MARIA DI LEUCA E BOSCO DI TRICASE" είναι

ένα περιφερειακό πάρκο, το οποίο ιδρύθηκε στην Απουλία στις 26 Οκτωβρίου 2006.

Από τις 29 Ιουλίου 2008, τη λειτουργία του Πάρκου έχει αναλάβει Φορέας

Διαχείρισης (Επικεφαλής της υλοποιούμενης Πράξης) με έδρα το Andrano.

Το Πάρκο δημιουργήθηκε με το διττό στόχο αφενός να προστατευτεί η μοναδική

φυσική κληρονομιά, με υψηλή επιστημονική και πολιτιστική αξία, της περιοχής και

αφετέρου να αξιοποιηθεί η περιοχή εφαρμόζοντας ένα μοντέλο περιβαλλοντικά

βιώσιμης ανάπτυξης για τη διασφάλιση της προστασίας της βιοποικιλότητας, καθώς

και για την προώθηση της τοπικής οικονομίας.

Κέρκυρα – Λίμνη Κορισσίων

Ο Δήμος Κέρκυρας είναι Δήμος της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων που περιλαμβάνει

την Κέρκυρα και τα Διαπόντια νησιά. Δημιουργήθηκε με το Πρόγραμμα

Καλλικράτης από την συνένωση των Καποδιστριακών Δήμων Κερκυραίων, Θιναλίου,

Παλαιοκαστριτών, Παρελίων, Φαιάκων, Λευκιμμαίων, Κασσωπαίων, Εσπεριών,

Αχίλλειων, Αγίου Γεωργίου, Μελιτειέων και Κορισσίων και των κοινοτήτων

Ερεικούσας, Μαθρακίου και Οθωνών. Η έκταση του νέου Δήμου είναι 613,63 τ.χλμ

και ο πληθυσμός του 109.537 κάτοικοι, σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Έδρα

του Δήμου ορίστηκε η Κέρκυρα.

Ο Δήμος Κέρκυρας καταλαμβάνει όλη την έκταση του νησιού που απλώνεται στο

βόρειο Ιόνιο απέναντι από τις Ηπειρωτικές ακτές. Είναι από τα ομορφότερα νησιά

της χώρας μας με γραφικά τοπία, πολύ πράσινο και ατέλειωτες ακρογιαλιές.

Κυρίαρχο χαρακτηριστικό του νησιού είναι τα χαμηλά υψώματα στο νότο και το

ορεινό έδαφος στο βορρά. Χωρίζεται από δύο οροσειρές που διαιρούν το νησί σε τρία

μέρη. Στο βόρειο όπου αναπτύσσεται το ψηλότερο βουνό, ο Παντοκράτορας (911 μ.)

που προεκτείνεται προς τα δυτικά έως την κορυφή Αρακλής (505 μ.) πάνω από τον

κόλπο της Παλαιοκαστρίτσας και περιλαμβάνει τις κορυφές Βίγλα (782 μ.) και

Στραβοσκιάδι (849 μ.).

Το κεντρικό μέρος του νησιού περιλαμβάνει τα βουνά των Αγίων Δέκα (573 μ.), του

Σταυρού (436 μ.) και του Αγίου Ματθαίου (465 μ.).

Το νότιο μέρος αποτελείται από χαμηλότερα βουνά, ψηλότερο των οποίων είναι ο

Χλομός (330 μ.).

Η Λιμνοθάλασσα Κορισσίων καλύπτει έκταση 6.000 περίπου στρεμμάτων με

αμμώδη εδάφη και διαδοχικές αμμοθίνες όπου συναντώνται διάφορα είδη πτηνών.

Για αυτό έχει χαρακτηρισθεί σαν Ζώνη Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας,

αφού έχουν παρατηρηθεί 126 είδη πουλιών, όπως Κορμοράνοι, Λεπτομύτα,

Σφυριχτάρια, Αργυροτσικνάδες, Φλαμίνγκος, Πάπιες και χιλιάδες πεταλούδες που

τις προσελκύει το αλάτι των αλυκών.

Καθότι είναι ο κυριότερος υγρότοπος στο νησί, αποτελεί μια σημαντική περιοχή για

την προστασία της άγριας ζωής και ιδιαίτερα της ορνιθοπανίδας, καθώς και για τη

διατήρηση των τύπων αυτοφυούς βλάστησης που παρατηρούνται. Λίγα μόνο

αγροτόσπιτα βρίσκονται γύρω από τη Λίμνη που στην πραγματικότητα είναι

λιμνοθάλασσα, αφού, ένα στενό κανάλι την ενώνει σε ένα σημείο της με το Ιόνιο. Στο

σημείο που ενώνεται με τη θάλασσα, αναπτύσσεται ένα σπάνιο μικρό δάσος, με

κέδρους, άσπρα κρίνα και 14 διαφορετικά είδη ορχιδέας πάνω στην άμμο.

Το πιο σημαντικό τμήμα της περιοχής φαίνεται να είναι μια λωρίδα ξηράς, η οποία

διαχωρίζει τη Λίμνη Κορισσίων από τη θάλασσα. Η περιοχή αυτή είναι ένα σύνθετο

και σχεδόν αδιατάρακτο φυσικό οικοσύστημα. Η Λίμνη Κορισσίων είναι ένα σύνθετο

και καλά διατηρημένο οικοσύστημα, μεγάλης αισθητικής, βιολογικής και κατά

συνέπεια οικονομικής αξίας. Πολύ δε, περισσότερο αφού απαντά σε ένα νησί, όπως η

Κέρκυρα, με έντονα επηρεασμένο φυσικό περιβάλλον εξαιτίας της τουριστικής

ανάπτυξης.

Η ευρύτερη περιοχή έχει ενταχτεί στο δίκτυο Νatura 2000 ως SPA : Χώρος ειδικής

σημασίας για την Ορνιθοπανίδα, καταλαμβάνοντας έκταση 1.060,00 εκτάρια που

καλύπτονται από τη ΛIΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΚΟΡΗΣΣIΩΝ και την ΝΗΣΟ ΛΑΓΟYΔIΑ

(GR2230007). Επίσης έχει χαρακτηρισθεί και ως SCI : Χώρος Κοινοτικής σημασίας,

ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΚΟΡΙΣΣΙΩΝ (GR2230002) με έκταση 2.357,03 εκτάρια.

A.1.2 Στόχοι της Πράξης

Βασικό στόχο της Πράξης αποτελεί η πρόσδωση πλήρους και ευχερούς

προσβασιμότητας στις Περιοχές Παρέμβασης, ειδικότερα για συγκεκριμένες

κατηγορίες πληθυσμών, όπως τα μέλη των μαθητικών κοινοτήτων, οι ηλικιωμένοι και

τα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Στους στόχους της Πράξης περιλαμβάνονται ακόμα:

1) η δημιουργία βασικών υποδομών και η προμήθεια ειδικού εξοπλισμού για τη

βελτίωση της προσβασιμότητας στις Περιοχές Παρέμβασης.

2) Η ενίσχυση της πρόληψης από φυσικούς και τεχνολογικούς κινδύνους στις

Περιοχές Παρέμβασης.

3) Η ενίσχυση της ευαισθητοποίησης για τη βιωσιμότητα του φυσικού

περιβάλλοντος.

4) Η ενεργοποίηση των τοπικών πληθυσμών.

5) Η εφαρμογή οργανωμένων σχεδίων Διαχείρισης των Φυσικών Πόρων στις

Περιοχές Παρέμβασης μέσω της εκπόνησης τοπικών σχεδίων μάρκετινγκ, της

χαρτογράφησης μη ασφαλών τοποθεσιών και Φυσικών Ζωνών Χρήσης και

Πρόσβασης

6) Η ενίσχυση του εθελοντισμού με τη δημιουργία και λειτουργία των ομάδων

«Φύλακες των Πάρκων»

Τέλος, μακροπρόθεσμο στόχο αποτελεί, μέσω της δικτύωσης και της ανταλλαγής

τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών, η οικονομική ανάπτυξη των Περιοχών

Παρέμβασης αναδεικνύοντας το πολιτιστικό, φυσικό και κοινωνικό υπόβαθρό τους.

B ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ Η ΙΣΧΥΟΥΣΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

Η χώρα μας διαθέτει εξαιρετικά πλούσιο φυσικό περιβάλλον και ενδιαφέρουσα

χλωρίδα και πανίδα με αρκετά ενδημικά είδη. Ο συνδυασμός ειδικών παραμέτρων

όπως η ιδιαίτερη γεωγραφική της θέση (σταυροδρόμι τριών ηπείρων), η πολύπλοκη

γεωμορφία και το ευρύ φάσμα κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στον ελλαδικό

χώρο, δημιουργεί ποικίλους τύπους οικοσυστημάτων και βιοτόπων ώστε να

επιτρέπεται εξαιρετική ποικιλότητα φυτικών και ζωικών ειδών.

Τις τελευταίες όμως δεκαετίες, η φυσική εξελεγκτική πορεία των οικοσυστημάτων

και των βιοτόπων της Ελλάδας, επιδεινώθηκε, κυρίως λόγω της κακής αναπτυξιακής

πολιτικής που εφαρμόστηκε από όλους τους φορείς της σύγχρονης κοινωνίας, την

έλλειψη προγραμματισμού, την λανθασμένη διαχείριση και τις δυσμενείς καιρικές

συνθήκες.

Ο κίνδυνος οριστικής εξαφάνισης αρκετών ειδών πανίδας και χλωρίδας, η

καταστροφή των δασών, των υγροτόπων και άλλων φυσικών οικοσυστημάτων και

βιοτόπων, είχε σαν αποτέλεσμα την λήψη μέτρων με σκοπό την προστασία και

διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς.

Για τους παραπάνω λόγους οι φυσικές περιοχές στην Ελλάδα προστατεύονται με

βάση την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, είτε με διεθνείς συμβάσεις τις οποίες έχει

κυρώσει η χώρα μας και διεθνών ή Ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών.

Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει αλληλοεπικάλυψη μεταξύ των προστατευόμενων

περιοχών σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Πιο συγκεκριμένα:

B.1 Εθνικό Θεσμικό Πλαίσιο

Ο Νόμος 1650/86 ή Νόμος Πλαίσιο για την προστασία του περιβάλλοντος, δίνει τη

δυνατότητα θεσμοθέτησης προστατευόμενων περιοχών 5 διαφορετικών κατηγοριών

1-. Περιοχές Απόλυτης Προστασίας της Φύσης

2-. Εθνικά Πάρκα

3- Προστατευόμενοι Φυσικοί Σχηματισμοί

4- Προστατευόμενα Τοπία και Στοιχεία του Τοπίου

5- Περιοχές Οικοανάπτυξης

Ο Νόμος 1465/1950 (Συμπληρωματικός του Νόμου 5351/1932 "περί αρχαιοτήτων")

δίνει τη δυνατότητα ανακήρυξης περιοχών σαν:

1-. Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους"

Ο Νόμος 996/1971 ο οποίος αποτελεί τμήμα του Ν. 86/1969 περί «Δασικού

Κώδικος» δίνει τη δυνατότητα ίδρυσης:

1-. Εθνικών Δρυμών

2-. Αισθητικών Δασών

3-. Διατηρητέων Μνημείων της Φύσης

Ο Νόμος 177/1975 όπως τροποποιήθηκε από τον Ν. 2637/1998, και το Π.Δ.

453/1977, δίνουν τη δυνατότητα ανακήρυξης περιοχών σαν:

1 Καταφύγια Θηραμάτων

2-. Ελεγχόμενες Κυνηγετικές Περιοχές

3-. Εκτροφεία Θηραμάτων

Το Β.Δ. 666/1066, το Ν.Δ. 420/1970 (Αλιευτικός Κώδικας), και το Π.Δ. 743/1077

προστατεύουν τα αλιεύματα, τα ιχθυοαποθέματα και το θαλάσσιο περιβάλλον.

Το Π.Δ. 67/1981 για την προστασία της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας και

καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της έρευνας επί αυτών.

Το Β.Σ. 86/18-01-1969 (ΦΕΚ 192/1969) «Δασικός Κώδικας»

Ο Ν. 998/29-12-1979 (ΦΕΚ 289/1979) «Περί προστασίας των Δασών και των

δασικών εν γένει εκτάσεων της χώρας»

B.2 Διεθνείς Συμβάσεις

"Συμφωνία επί των Διεθνούς ενδιαφέροντος Υγροτόπων" γνωστή και ως Σύμβαση

Ramsar (Ν.Δ. 191/1974, ΦΕΚ 350/Α/20-11-1974)

"Σύμβαση της Βέρνης" για την διατήρηση της άγριας χλωρίδας και πανίδας, των

απειλουμένων με εξαφάνιση ειδών και των μεταναστευτικών ειδών. (Συμβούλιο της

Ευρώπης 1979). Ο Νόμος 1335/1983 επικυρώνει τη Σύμβαση.

"Σύμβαση Cites" για το διεθνές εμπόριο άγριων ειδών πανίδας και χλωρίδας που

απειλούνται με εξαφάνιση (Ουάσιγκτον 1973) Ο νόμος 2055/1992 επικυρώνει την

Σύμβαση.

"Σύμβαση για τη βιολογική ποικιλότητα" για τη διατήρηση και προστασία της

Βιοποικιλότητας. (Ρίο 1992) Ο Νόμος. 2204/1994 επικυρώνει τη Σύμβαση για την

Βιοποικιλότητα.

"Σύμβαση της Βόννης" για τη διατήρηση των μεταναστευτικών ειδών της άγριας

πανίδας (Βόννη 1979). Ο Νόμος 2719/1999 επικύρωσε τη Σύμβασηγια τα

αποδημητικά πτηνά.

«Σύμβαση της Βαρκελώνης και των πρωτοκόλλων της» για την προστασία της

Μεσογείου (Βαρκελώνη 1976) Οι Νόμοι 855/78 και 1634/86 επικυρώνουν την

Σύμβαση και τα πρωτόκολλά της. Ο Ν. 3022/2002 επικυρώνει της τροποποιήσεις της

Σύμβασης και τις τροποποιήσεις των Πρωτοκόλλων της το 1980.

Πρόγραμμα της UNESCO (1970) για τα Αποθέματα της Βιόσφαιρας. Περιλαμβάνει

14 διεθνή θέματα ή σχέδια. Ως αποθέματα βιόσφαιρας, θεωρούνται περιοχές

χερσαίων, παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, ή συνδυασμός αυτών, οι

οποίες είναι διεθνώς αναγνωρισμένες στο πλαίσιο του εν λόγω προγράμματος και

σκοπός των αποθεμάτων βιόσφαιρας, είναι να προωθήσουν και να επιδείξουν μια

ισορροπημένη σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους και τη βιόσφαιρα.

B.3 Κοινοτικές Οδηγίες

Η Κοινοτική Οδηγία 2009/147/ΕΚ «περί διατήρησης των άγριων πτηνών»

ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις (ΚΥΑ):

- Η.Π. 37338/1807/Ε. 103/06-09-2010 (ΦΕΚ 1945/Β/06-09-2010) «Καθορισμός

μέτρων και διαδικασιών για την διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας και των

οικοτόπων/ενδιαιτημάτων της , σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας

79/409/ΕΟΚ «Περί διατηρήσεως των άγριων πτηνών», του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου

της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την Οδηγία 2009/147/Ε.Κ.

- Η.Π. 8353/276/Ε103/17-02-1012 (ΦΕΚ 415/Β/23-02-2012) «Τροποποίηση και

συμπλήρωση της υπ’ αριθ. 37338/1807/2010 κοινής υπουργικής απόφασης

«Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση της άγριας ορνιθοπανίδας

και των οικοτόπων /ενδιαιτημάτων της σε συμμόρφωση με τη Οδηγία 79/409/ΕΟΚ»

(Β΄ 1495), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1

του άρθρου 4 της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ «Για τη διατήρηση των άγριων πτηνών» του

Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 2ας Απριλίου 1979, όπως κωδικοποιήθηκε με την

Οδηγία 2009/147/ΕΚ»

Η "Οδηγία 79/409/ΕΟΚ" για τη διατήρηση των άγριων πτηνών (Υ.Α. 414885/1985,

ΦΕΚ757/Β) η οποία απαιτούσε την δημιουργία Ειδικών Ζωνών Προστασίας (Special

Protection Areas - SPA) της ορνιθοπανίδας

Στα πλαίσια της Οδηγίας έχουν δηλωθεί 52 περιοχές ως Περιοχές Ειδικής

Προστασίας

Η Κοινοτική Οδηγία 92/43/ΕΟΚ «για την διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς

και της άγριας πανίδας και χλωρίδας συμπληρώνει την παραπάνω Οδηγία για τα

πτηνά (79/409/ΕΟΚ) και ενσωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με την Κ.Υ.Α

33318/3028/11-12-1998 (ΦΕΚ 1289/28-12-1998) «Καθορισμός μέτρων και

διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων) καθώς και

της άγριας χλωρίδας και πανίδας»

Στα πλαίσια της Οδηγίας προβλέπεται η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Οικολογικού

Δικτύου Ειδικών Ζωνών Διατήρησης - Προστασίας που «έχει ως στόχο να

διασφαλίσει τη µακροπρόθεσµη διατήρησή των πιο πολυτίμων και των πλέον

απειλουμένων ειδών και ενδιαιτημάτων της σε ικανοποιητικό επίπεδο.» Το δίκτυο

αυτό ονομάζεται «Δίκτυο Natura 2000 ή Φύση 2000» και ιδρύθηκε τον Μάιο

του 1992

Το Natura 2000 (Φύση 2000) με την υιοθέτηση της οδηγίας των οικοτόπων

(92/43/ΕΟΚ) συμπληρώνει την οδηγία για την προστασία των πτηνών

(79/409/ΕΟΚ) η οποία απαιτούσε την δημιουργία Ειδικών Ζωνών Προστασίας

της ορνιθοπανίδας (Special Protection Areas - SPA).

Η Οδηγία των Οικοτόπων παρομοίως απαιτούσε τη δημιουργία Ειδικών Ζωνών

Προστασίας (Special Areas of Conservation - SAC) για τα υπόλοιπα είδη και

το περιβάλλον.

Από κοινού αυτές οι ζώνες δημιουργούν τις περιοχές του δικτύου Φύση 2000.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικών Αλλαγών, «ο Δίκτυο

Natura 2000 αποτελεί ένα Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο περιοχών, οι οποίες

φιλοξενούν φυσικούς τύπους οικοτόπων και οικοτόπους ειδών που είναι σημαντικοί

σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αποτελείται από δύο κατηγορίες περιοχών:

Tις «Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)» (Special Protection Areas - SPA) για

την Ορνιθοπανίδα, όπως ορίζονται στην Οδηγία 79/409/EK «για τη

διατήρηση των άγριων πτηνών»

τους «Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ)» (Sites of Community Importance

– SCI) όπως ορίζονται στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Για τον προσδιορισμό των

ΤΚΣ λαμβάνονται υπόψη οι τύποι οικοτόπων και τα είδη των Παραρτημάτων

Ι και ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ καθώς και τα κριτήρια του Παραρτήματος

ΙΙΙ αυτής.

Οι ΖΕΠ, μετά το χαρακτηρισμό τους από τα Κράτη Μέλη, εντάσσονται αυτόματα στο

Δίκτυο Natura 2000, και η διαχείρισή τους ακολουθεί τις διατάξεις του άρθρου 6

παρ. 2, 3, 4 της Οδηγίας 92/43/ΕΚ και τις διατάξεις του άρθρου 4 της Οδηγίας

79/409/ΕΟΚ. Αντίθετα, για την ένταξη των ΤΚΣ πραγματοποιείται επιστημονική

αξιολόγηση και διαπραγμάτευση μεταξύ των Κρατών Mελών και της Ευρωπαϊκής

Επιτροπής, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των κατά οικολογική ενότητα Βιογεωγρα-

φικών Σεμιναρίων. Οι ΤΚΣ υπόκεινται στις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 2, 3, 4 της

Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.

Μετά την οριστικοποίηση του καταλόγου των ΤΚΣ, τα Κράτη Μέλη υποχρεούνται να

κηρύξουν τις περιοχές αυτές ως «Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (ΕΖΔ)» (Special Areas of

Conservation - SAC)» το αργότερο μέσα σε μια εξαετία και να καθορίσουν τις

προτεραιότητες για την διατήρηση σε ικανοποιητική κατάσταση των τύπων

οικοτόπων και ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος εντός αυτών. Οι ΕΖΔ υπόκεινται στις

διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 1, 2, 3, 4 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ.

B.4 Το Θεσμικό Πλαίσιο στην Ελλάδα

B.4.1 Η εφαρμογή του Δικτύου Natura 2000 στην Ελλάδα

Η καταγραφή των τόπων που πληρούν τα κριτήρια της παρουσίας τύπων οικοτόπων

και οικοτόπων ειδών της Οδηγίας 92/43/ΕΚ στη χώρα μας (296 περιοχές –

«Επιστημονικός Κατάλογος»), έγινε από ομάδα περίπου 100 επιστημόνων που

συστήθηκε ειδικά για το σκοπό αυτό στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος

LIFE (1994-1996) με τίτλο «Καταγραφή, Αναγνώριση, Εκτίμηση και Χαρτογράφηση

των Τύπων Οικοτόπων και των Ειδών Χλωρίδας και Πανίδας της Ελλάδας (Οδηγία

92/43/ΕΟΚ)». Στον «Επιστημονικό Κατάλογο» εντάχθηκε το σύνολο σχεδόν των

μέχρι τότε προστατευόμενων περιοχών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Η επιλογή των τόπων που προτάθηκαν από τη χώρα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έγινε

από κοινή ομάδα εργασίας των πρώην Υπουργείων ΠΕΧΩΔΕ και Γεωργίας κατόπιν

γνωμοδοτήσεων όλων των συναρμόδιων Υπουργείων. Οι συμπληρώσεις –

τροποποιήσεις του καταλόγου βασίστηκαν στα συμπεράσματα των βιογεωγραφικών

σεμιναρίων για τη Μεσογειακή ζώνη και στον χαρακτηρισμό από το BirdLife

International Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά στην Ελλάδα.

Η Ελλάδα έχει χαρακτηρίσει σήμερα 202 Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) και 241

Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ). Οι δύο κατάλογοι περιοχών παρουσιάζουν

μεταξύ τους επικαλύψεις όσον αφορά τις εκτάσεις τους.

Ο κατάλογος των Ελληνικών Ζωνών Ειδικής Προστασίας δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ

1495/Β/06.09.2010 ως παράρτημα στη νέα ενσωμάτωση της Οδηγίας 79/4009/ΕΟΚ

(η οποία κωδικοποιήθηκε με την Οδηγία 2009/147/ΕΚ).

239 Ελληνικοί Τόποι Κοινοτικής Σημασίας χαρακτηρίστηκαν ως Ειδικές Ζώνες

Διατήρησης με το Ν3937/2011 (ΦΕΚ60/Α/31-3-2011).

Όλοι οι τόποι του Δικτύου Natura 2000, που περιλαμβάνονται στη βάση δεδομένων,

συνοδεύονται από δελτίο δεδομένων με γενικότερα περιγραφικά στοιχεία και

ειδικότερες πληροφορίες για τους τύπους οικοτόπων και τα είδη που ενδιαιτούν στον

κάθε τόπο και από χάρτη κλίμακας 1:100.000.

B.4.2 Οι προστατευμένες περιοχές στην Ελλάδα

Για τον χαρακτηρισμό των περιοχών ως προστατευόμενων σύμφωνα με την εθνική

νομοθεσία (ν. 1650/86, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του από το ν. 3937/2011),

προαπαιτείται:

α) για τον χαρακτηρισμό, την οριοθέτηση και τον καθορισμό χρήσεων γης και

δραστηριοτήτων μιας περιοχής ως Απολύτου Προστασίας της Φύσης, Προστασίας

της Φύσης και Εθνικού Πάρκου η έκδοση Προεδρικού Διατάγματος, κατόπιν

πρότασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ύστερα

από γνώμη της «Επιτροπής Φύση 2000» και του Γενικού Γραμματέα της οικείας

Αποκεντρωμένης Διοίκησης, σε εφαρμογή ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης

(Ε.Π.Μ.). Η ανάθεση της σύνταξης Ε.Π.Μ. και η τελική έγκρισή της

πραγματοποιείται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και

Κλιματικής Αλλαγής.

β) Για το χαρακτηρισμό, την οριοθέτηση και τον καθορισμό όρων δόμησης, χρήσεων

γης και δραστηριοτήτων μιας περιοχής ως Περιφερειακού Πάρκου, η έκδοση

Προεδρικού Διατάγματος, κατόπιν πρότασης του Υπουργού Περιβάλλοντος,

Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ύστερα από γνώμη της «Επιτροπής Φύση 2000»

και του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με βάση ειδική

έκθεση που τεκμηριώνει την οικολογική σημασία και τις προστατευτέες αξίες της.

Ειδικά για το χαρακτηρισμό αγροτικών περιοχών υψηλής φυσικής αξίας ως

περιφερειακών πάρκων, το προεδρικό διάταγμα εκδίδεται με πρόταση των

Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και

Κλιματικής Αλλαγής. Ειδικά για το χαρακτηρισμό θαλάσσιων περιοχών ως

περιφερειακά πάρκα το προεδρικό διάταγμα εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών

Θαλασσίων Υποθέσεων Νήσων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής

Αλλαγής.

γ) Για το χαρακτηρισμό μιας περιοχής ως Καταφυγίου Άγριας Ζωής εκδίδεται

απόφαση του Γενικού Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με βάση

ειδική έκθεση που τεκμηριώνει την οικολογική ή άλλη φυσική αξία της περιοχής.

δ) Για το χαρακτηρισμό μιας περιοχής ως Προστατευόμενου Τοπίου ή ως

Προστατευόμενου Φυσικού Σχηματισμού εκδίδεται απόφαση του Γενικού

Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης με βάση ειδική έκθεση που τεκμηριώνει την

οικολογική ή άλλη φυσική αξία του προστατευτέου αντικειμένου και γνώμη του

αιρετού Περιφερειάρχη.

Τις προστατευόμενες περιοχές μπορούν να διαχειρίζονται Φορείς Διαχείρισης ή

υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες, ειδικές υπηρεσίες και ΝΠΔΔ ή φορείς που

ορίζονται για το σκοπό αυτό με συμβάσεις διαχείρισης (ν 2742/99).

Επίσης καταρτίζονται πενταετή σχέδια διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών.

Με τα σχέδια αυτά προσδιορίζονται, στο πλαίσιο των γενικότερων όρων και

προϋποθέσεων, που τίθενται στα νομοθετήματα κήρυξης, οι κατευθύνσεις και οι

προτεραιότητες για την εφαρμογή των έργων, δράσεων και μέτρων που απαιτούνται

για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση των κατά περίπτωση

προστατευόμενων αντικειμένων. Τα Σχέδια Διαχείρισης συνοδεύονται από

προγράμματα δράσης.

Σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία (ν. 4014/11), στις περιοχές του Δικτύου Natura

2000 η περιβαλλοντική αδειοδότηση πραγματοποιείται με την εφαρμογή της

διαδικασίας Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης.

B.4.2.1 Εθνικοί Δρυμοί

Οι Εθνικοί Δρυμοί περιλαμβάνουν εκτάσεις, στις περισσότερες από τις οποίες

κυριαρχεί ο δασικός χαρακτήρας, με ιδιαίτερο οικολογικό και επιστημονικό

ενδιαφέρον. Έχουν κηρυχθεί 10 Εθνικοί Δρυμοί βάσει του Ν. 996/1971 που αποτελεί

μέρος του Ν. 86/1969 «Περί Δασικού Κώδικος». Οι Εθνικοί Δρυμοί Πρεσπών, Βίκου-

Αώου, Πίνδου, Οίτης και Σουνίου περιλαμβάνουν πυρήνες και περιφερειακές ζώνες,

ενώ οι υπόλοιποι περιλαμβάνουν μόνο πυρήνες.

Ποιοι είναι οι Εθνικοί Δρυμοί

Εθνικός Δρυμός Πάρνηθας

Εθνικός Δρυμός Σουνίου

Εθνικός Δρυμός Πίνδου

Εθνικός Δρυμός Οίτης

Εθνικός Δρυμός Πρεσπών

Εθνικός Δρυμός Βίκου – Αώου

Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς

Εθνικός Δρυμός Παρνασσού

Εθνικός Δρυμός Αίνου

Εθνικός Δρυμός Ολύμπου

B.4.2.2 Εθνικά πάρκα

(Σύμφωνα με τον Ν. 1650/1986)

Όταν το Εθνικό Πάρκο καταλαμβάνει θαλάσσιες περιοχές μπορεί να χαρακτηριστεί

ως Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο. Τα θαλάσσια Πάρκα που υπάρχουν στη χώρα μας είναι

τα εξής:

Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βόρειων Σποράδων

Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου

Εθνικό Πάρκο Σχινιά - Μαραθώνα

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων των λιμνών Κορώνειας - Βόλβης και των Μακεδονικών

Τεμπών

Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου

Εθνικό Πάρκο Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου - Αιτωλικού, κάτω ρου και εκβολών

ποταμών Αχελώου και Ευήνου και νήσων Εχινάδων

Εθνικό Πάρκο δάσους Δαδιάς - Λευκίμμης - Σουφλίου

Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης

Εθνικό Υγροτοπικό Πάρκο Δέλτα Έβρου

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού

Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων - Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου

Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κοτυχίου –Στροφιλιάς

Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα

Εθνικό Πάρκο Πρεσπών

Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης

Εθνικό Πάρκο Χελμού - Βουραϊκού

B.4.2.3 Αισθητικά Δάση

(Σύμφωνα με τη Δασική Νομοθεσία)

Περιλαμβάνουν δασικές περιοχές με ιδιαίτερο αισθητικό και οικολογικό ενδιαφέρον.

Αυτές είναι στη χώρα μας:

1. Φοινικόδασος Βάι Λασιθίου

2. Δάσος Καισαριανής Αττικής

3. Κοιλάδας Τεμπών Λάρισας

4. Αγίου Γεωργίου – Καραϊσκάκη Καρδίτσας

5. Δάσος Πευκιάς Ξυλοκάστρου Κορινθίας

6. Περιαστικό Δάσος Ιωαννίνων

7. Δάσος Χειμάρρων Σελεμνού και Χαράδρων

8. Δάσος Φαρσάλων Λάρισας

9. Δάσος Στενής Εύβοιας

10. Δρυοδάσος Μογγοστού Κορινθίας

11. Δασικό Σύμπλεγμα Όσσας Λάρισας

12. Παραλιακό Δάσος Νικοπόλεως Μύτικα Πρέβεζας

13. Δάση Νήσου Σκιάθου Μαγνησίας

14. Στενά Νέστου Καβάλας – Ξάνθης

15. Δάσος Εθνικής Ανεξαρτησίας Καλαβρύτων Αχαϊας

16. Περιαστικό δάσος Τιθορέας Φθιώτιδας

17. Δάση Αμυγδαλέων Καβάλας

18. Δάσος Λόφων Κάστρου και Αηλιά Τρικάλων

19. Δρυοδάσος Κουρί – Αλμυρού Μαγνησίας

B.4.2.4 Διατηρητέα Μνημεία της φύσης

Σε αυτά περιλαμβάνονται μεμονωμένα δένδρα ή συστάδες δένδρων με ιδιαίτερη

βοτανική, οικολογική, αισθητική ή ιστορική και πολιτισμική αξία. Στην ίδια

κατηγορία ανήκουν επίσης εκτάσεις με σπουδαίο οικολογικό, παλαιοντολογικό,

γεωμορφολογικό ή άλλο ενδιαφέρον. Η θεσμοθέτησή τους υλοποιήθηκε βάσει του

δασικού κώδικα.

Έχουν κηρυχθεί 51 Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης, με συνολική έκταση 16.840

εκτάρια. Η πλειονότητα των μνημείων αυτών καταλαμβάνει ελάχιστα τετραγωνικά

μέτρα. Αξιοπρόσεκτο είναι ότι μόνο το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου το οποίο

καταλαμβάνει το 89% της συνολικής έκτασης των Διατηρητέων Μνημείων της

Φύσης.

Τα σημαντικότερα Μνημεία της Φύσης είναι:

1. Το Δάσος Δενδροκέρδων στην Κυνουρία Αρκαδίας

2. Το Παρθένο Δάσος της Κεντρικής Ροδόπης

3. Το νησί Πιπέρι στις Βόρειες Σποράδες

4. Το Απολιθωμένο Δάσος της Λέσβου

5. Το δάσος του Λεσινίου Αιτωλοακαρνανίας

6. Το Δάσος αείφυλλων πλατύφυλλων στο νησί Σαπιέντζα

7. Το Μικτό Δάσος Προμάχων - Λυκοστόμου Αριδαίας

8. Το Φυσικό Δάσος κυπαρισσίου στον Έμπωνα Ρόδου

9. Το Μικτό Δάσος του Γράμου

B.4.2.5 Καταφύγια Άγριας Ζωής

Με την έκδοση του Ν. 2637/1998 τα Καταφύγια Θηραμάτων χαρακτηρίζονται πλέον

ως Καταφύγια Άγριας Ζωής.

Έως και τον Αύγουστο του 2009, οι περιοχές που έχουν κηρυχθεί ως Καταφύγια

Άγριας Ζωής αριθμούν 610.

B.4.2.6 Περιοχές Προστασίας της Φύσης

Οι περιοχές Προστασίας της Φύσης εισήχθησαν ως κατηγορία προστατευόμενων

περιοχών με τον Ν. 1650/1986 (άρθρα 18 και 19).

Έως και τον Δεκέμβριο του 2009, ως Περιοχές Προστασίας της Φύσης έχουν

κηρυχθεί 23 περιοχές.

1. Υγρότοπος Δύστου Εύβοιας

2. Όρος Κέρκη και όρος Καρβούνι Σάμου

3. Υγρότοπος Ψαχνών στην Εύβοια

4. Περιοχή Δήμων Άργους και Μήδειας

5. Δήμος Σταγείρου Ακάνθου

6. Υγρότοπος και ακτή Ψαλιδίου Δήμου Κω

7. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Πίνδου

8. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Σχινιά – Μαραθώνα

9. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου

10. Ζώνες Εθνικού Πάρκου υγροτόπων Λιμνών Κορώνειας – Βόλβης και

Μακεδονικών Τεμπών

11. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου

12. Ζώνες Εθνικού Πάρκου δάσους Δαδιάς – Λευκίμμης – Σουφλίου

13. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Δέλτα Νέστου, Λίμνης Βιστωνίδας με λιμνοθάλάσσια

και λιμναία χαρακτηριστικά και Λίμνης Ισμαρίδας

14. Ζώνη Εθνικού Πάρκου Αμβρακικού κόλπου

15. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων – Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου

16. Ζώνες Εθνικού θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου

17. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Βόρειων Σποράδων

18. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς

19. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα

20. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Πρεσπών

21. Χερσαίες, υδάτινες και θαλλάσσιες περιοχές των Στενών και των εκβολών

των ποταμών Αχέροντα και Καλαμά καθώς και του Έλους Καλοδικίου

22. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης

23. Ζώνες Εθνικού Πάρκου ορεινού όγκου Χελμού - Βουραϊκού

B.4.2.7 Περιοχές Απόλυτης Προστασίας της Φύσης

(Σε εφαρμογή του Ν. 1650/86)

1. Υγρότοπος Δύστου Εύβοιας

2. Μικρό και Μεγάλο Σεϊτάνι Σάμου

3. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου

4. Ζώνη Εθνικού Πάρκου υγροτόπων Λιμνών Κορώνειας – Βόλβης – και

Μακεδονικών Τεμπών

5. Ζώνη Εθνικού θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου

6. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα

7. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Πρεσπών

8. Ζώνες Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης

B.4.2.8 Προστατευτικά Δάση

Δάσος ορεινού όγκου Λευκών Ορέων νομού Χανίων

Δάσος περιοχής Κορυφών Ασφένδου Καλλικράτιη νομύ Χανίων

Δάσος ορεινού όγκου Αποπηγάδι Σελίνου νομού Χανίων

B.4.2.9 Προστατευμένοι Φυσικοί Σχηματισμοί και Τοπία

(Σε εφαρμογή του Ν. 1650/1986)

Υγρότοποι Σάμου (Αλυκή, Γλυφάδα, Κάμπος Χώρας)

Περιοχές Νήσου Μυκόνου

B.4.2.10 Περιοχές Οικοανάπτυξης

(Σε εφαρμογή του Ν. 1650/1986)

Λίμνη Παμβώτιδα Ιωαννίνων

B.4.2.11 Υγρότοποι διεθνούς σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ramsar

Η «Σύμβαση για τους Υγροβιότοπους Διεθνούς Σημασίας ειδικά ως ενδιαιτήματος

για Υδρόβια Πουλιά», γνωστή με το σύντομο τίτλο ως «Σύμβαση RAMSAR»,

υπογράφτηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1971 στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν και τέθηκε σε

ισχύ στις 21 Δεκεμβρίου 1975. Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει αυτή τη σύμβαση και

την έχει επικυρώσει με το Ν.Δ. 191/74.

Οι υγρότοποι Ραμσάρ έχουν συνολική έκταση 167.301 εκτάρια. Σύμφωνα με τα

ψηφιοποιημένα όρια, η συνολική έκτασή τους αντιστοιχεί στο 0,85% της συνολικής

χερσαίας έκτασης της χώρας, ενώ το θαλάσσιο τμήμα τους καταλαμβάνει έκταση ίση

με 55.617 εκτάρια. Οι υγρότοποι Ραμσάρ έχουν συμπεριληφθεί στις προτεινόμενες

για ένταξη περιοχές στο Δίκτυο «NATURA 2000».

1. Δέλτα Έβρου

2. Λίμνη Βιστονίδα

3. Πόρτο Λάγος

4. Λίμνη Ισμαρίδα και παρακείμενες λιμνοθάλασσες

5. Δέλτα Νέστου και παρακείμενες λιμνοθάλασσες

6. Λίμνες Βόλβη και Κορώνεια

7. Τεχνητή λίμνη Κερκίνη.

8. Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα

9. Λίμνη Μικρή Πρέσπα

10. Κόλπος Αμβρακικός

11. Λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου

12. Λιμνοθάλασσες Κοτυχίου

B.4.2.12 Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές

(σύμφωνα με το πρωτόκολλο 4 της Σύμβασης της Βαρκελώνης)

1. Αισθητικό Δάσος Νικοπόλεως – Μύτικα

2. Αισθητικό Δάσος Πευκιάς – Ξυλόκαστρου

3. Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς (ο πυρήνας)

4. Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου και Βόρειων Σποράδων

5. Απολιθωμένο Δάσος Λέσβου

6. Αισθητικό Δάσος Νήσου Σκιάθου

7. Εθνικός Δρυμός Σουνίου

8. Αισθητικό Δάσος Βάϊ

9. Αμβρακικός κόλπος.

B.4.2.13 Βιογενετικά Αποθέματα

(Σύμφωνα με Ευρωπαϊκό Δίκτυο Βιογενετικών Αποθεμάτων)

Αποσκοπεί στη διατήρηση αντιπροσωπευτικών δειγμάτων χλωρίδας και πανίδας και

φυσικών περιοχών

1. Φυσικό Μνημείο Δάσους Λεσινίου

2. Εθνικός Δρυμός Πίνδου (ο πυρήνας)

3. Παρθένο Δάσος Κεντρικής Ροδόπης

4. Παρθένο Δάσος Παρανεστίου

5. Φυσικό Μνημείο μικτού Δάσους Κυπαρισσίου Έμπωνα Ρόδου

6. Κόλπος Λαγανά

7. Φυσικό Μνημείο μικτού Δάσους Γράμμου

8. Εθνικός Δρυμός Αίνου (ο πυρήνας)

9. Αισθητικό Δάσος Κουρί – Α΄λμυρού

10. Φυσικό Μνημείο Δάσους αείφυλλων Πλατάνων νήσου Σαπιέντζα

11. Φυσικό Μνημείο Δάσους Οξιάς στην Τσίχλα – Χαϊντού Ξάνθης

12. Φυσικό Μνημείο μικτού Δάσους Αλμωπίας Αριδαίας

13. Εθνικός Δρυμός Ολύμπου (ο πυρήνας)

14. Εθνικός Δρυμός Οίτης (ο πυρήνας)

15. Εθνικός Δρυμός Πρεσπών (Δάσος κέδρων)

16. Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς Χανίων

B.4.2.14 Αποθέματα Βιόσφαιρας

(Σύμφωνα με το πρόγραμμα της UNESCO άνθρωπος και Βιόσφαιρα)

1. Εθνικός Δρυμός Ολύμπου (ο πυρήνας)

2. Εθνικός Δρυμός Σαμαριάς Χανίων (ο πυρήνας)

B.4.2.15 Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς για το Φυσικό Περιβάλλον

(Σύμφωνα με τη Σύμβαση για τη Παγκόσμια Πολιτιστική Κληρονομιά)

1. Αντιχάσια Όρη – Μετέωρα

2. Όρος Άθως

C Η ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΚΟΡΙΣΣΙΩΝ

C.1 Χωροθετηση

Η μελέτη αφορά μεγάλο μέρος της προτεινόμενης περιοχής natura 2000 (κύρια τον

πυρήνα του υγροτόπου με την λιμνοθάλασσα και τους αμμόλοφους αλλά και

ορισμένες εκτάσεις των κοινοτήτων Αγίου Ματθαίου, Χλωμοτιανών, Χλωμού και

Αργυράδων που είναι ενταγμένες στο εν λόγω δίχτυο προστασίας).

Η Κέρκυρα και τα Διαπόντια Νησιά βρίσκονται στα βορειοδυτικά της Ελλάδας στη

μεταβατική ζώνη μεταξύ του Ιονίου πελάγους και της Αδριατικής θάλασσας. Το

κλίμα που επικρατεί είναι ήπιο Μεσογειακό, με δροσερά καλοκαίρια και ήπιους

χειμώνες.

Ο μοναδικός αξιόλογος ορεινός σχηματισμός είναι το Όρος του Παντοκράτορα που

βρίσκεται στα βορειανατολικά του νησιού, με μέγιστο ύψος 906 μ. (κορυφή Μονή

του Παντοκράτορα).

Το υπόλοιπο νησί διαθέτει μέτριο ανάγλυφο, με μικρές εύφορες πεδιάδες και λιβάδια

καθώς και πλήθος υγροτόπων (ποταμάκια, μικρές λίμνες και λιμνοθάλασσες).

Το μεγαλύτερο μέρος της Κέρκυρας καλύπτεται από ελαιόδεντρα τα οποία, στο

σύνολό τους, σχηματίζουν έναν ενιαίο ελαιώνα. Διάσπαρτες μέσα στον Κερκυραϊκό

ελαιώνα υπάρχουν αρκετές «νησίδες» μεσογειακής βλάστησης και χαρακτηριστικοί

κυπαρισσώνες. Το δυτικό τμήμα του νησιού διαθέτει παράκτια πευκοδάση.

Ο συνδυασμός της γεωγραφικής θέσης, των κλιματολογικών συνθηκών, του

ανάγλυφου του τοπίου και της πλούσιας βλάστησης συντελεί ώστε η Κέρκυρα να

διαθέτει μεγάλη ποικιλία βιοτόπων στους οποίους φιλοξενείται πλούσια πανίδα

C.2 Περιοχές και οικοσυστήματα της Κέρκυρας

C.2.1 Γεωμορφολογικά στοιχεία

C.2.1.1 Γεωλογία

Η νήσος Κέρκυρα γεωτεκτονικά ανήκει στην Ιόνια ζώνη.

Η Ιόνιος ζώνη εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής παραλίας της Ηπειρωτικής

Ελλάδας με διεύθυνση Β – Ν και περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου,

την Ακαρνανία, τμήματα από τα Ιόνια νησιά (Κέρκυρα και Λευκάδα), την

Βορειοδυτική Πελοπόννησο, την Κρήτη και την Ρόδο. Είναι μία ηπειρωτική λεκάνη

με ημιπελαγική – πελαγική ιζηματογένεση.

Στο ανατολικό μισό του βόρειου και κεντρικού τμήματος του νησιού απαντούν

αλπικά ιζήματα, ενώ στη δυτική παράκτια ζώνη και στο κέντρο του πόδα του νησιού

σημειώνονται σποραδικές εμφανίσεις από αυτές. Χαρακτηριστικά, ο όγκος του

Παντοκράτορα δομείται από λεπτοστρωματώδεις ασβεστόλιθους με κερατόλιθους

(στρώματα Βίγλας) και παχυστρωματώδεις ασβεστόλιθους μέχρι δολομίτες

(στρώματα Σινιών και Παντοκράτορας). Περιμετρικά των σχηματισμών αυτών

βρίσκονται φλυσχοειδή ιζήματα. Η ηλικία των σχηματισμών αυτών αρχίζουν από τη

βάση του Ιουρασικόυ και φθάνουν μέχρι και το Ανώτερο Ηώκαινο.

Το δυτικό μισό του βορείου τμήματος, το ανατολικό και το νότιο μισό του κεντρικού

τμήματος και σχεδόν ολόκληρο το νότιο τμήμα (περιοχή Λευκίμμης) του νησιού,

αποτελείται από κυανές, συνήθως αμμοϊλυώδες μάργες, μειο-πλειοκαινικής ηλικίας

καθώς επίσης και από πρόσφατες αποθέσεις των λεκανών, από υλικό προερχόμενο

από τη διάβρωση των μαργαϊκών στρωμάτων.

Γεωλογικός Χάρτης περιοχής μελέτης

Τεταρτογενές:

al: σύγχρονες προσχώσεις

al (Ω μαύρο χρώμα): σύγχρονες συνεκτικές θίνες

al (Ω καφέ χρώμα): παλαιές συνεκτικές θίνες

Θαλάσσιο Τεταρτογενές:

dl: ασβεστιτικοί ψαμμίτες, κοχλιοφόροι, πάχους 10- 20 m

Τριαδικό:

T - G b (ροζ χρώμα): Λατυποπαγή με γύψο. Μάζες που έχουν ανέλθει λόγω

φαινομένων διαπειρισμού. Παρουσιάζουν πολύ μεγάλα πάχη.

Νεοτεκτονικός Χάρτης νήσου Κερκύρας.

C.2.2 Σεισμικότητα

Σύμφωνα με τον ΕΑΚ – 2000 και την πρόσφατη τροποποίησή του (ΥΠΕΧΩΔΕ

Δ17Α/115/9/ΦΝ275 ΦΕΚ 1154/12-8-2003) το νησί της Κέρκυρας κατατάσσεται στην

ΙΙ Ζώνη σεισμικής επικινδυνότητας.

C.2.3 Κλιματολογικά Στοιχεία

C.2.3.1 Βροχή

Από τα βροχομετρικά στοιχεία των τριών Σταθμών που λειτουργούν ή λειτούργησαν

στο νησί της Κέρκυρας (Μετεωρολογικός Σταθμός Κέρκυρας, Βροχομετρικός

Σταθμός Αυλιωτών και Βροχομετρικός Σταθμος Μπενιτσών) το μέσο ύψος βροχής

από το 1955 μέχρι και σήμερα ανέρχεται σε 1.109 mm.

Ο πιο βροχερός μήνας είναι ο Νοέμβριος με μέσο μηνιαίο ύψος βροχής τα 187,7 mm

ενώ ο πλέον ξηρός μήνας είναι ο Ιούλιος με μέσο μηνιαίο ύψος βροχής τα 16,2 mm.

C.2.3.2 Χιόνι και Χαλάζι

Στην Κέρκυρα χιονίζει ελάχιστες φορές μέσα σε μία δεκαετία και για λίγο χρονικό

διάστημα. Πιο συχνά το χιόνι εμφανίζεται στην κορυφή του \ αλλά δεν διαρκεί επί

μακρόν.

Χαλαζόπτωση παρατηρείται συχνά, συνήθως προς το τέλος του χειμώνα και στην

αρχή της άνοιξης, προκαλώντας μικρού ή μεσαίου μεγέθους καταστροφές στην

αγροτική παραγωγή.

C.2.3.3 Υγρασία

Στην Κέρκυρα παρατηρούνται υψηλά επίπεδα υγρασίας με την τιμή της μέσης

ετήσιας σχετικής υγρασίας να βρίσκεται στο 73,5%

C.2.3.4 Άνεμοι

Συνήθως οι άνεμοι που πνέουν στην Κέρκυρα είναι μικρής έντασης, με κατεύθυνση

ΝΑ, Ν και ΝΔ την περίοδο του χειμώνα ενώ την θερινή περίοδο είναι Δ, ΝΔ και Α.

C.3 Καθεστώς προστασίας στην περιοχή μελέτης

Η πλειοψηφία της έκτασης της περιοχής μελέτης προστατεύεται ελάχιστα καθώς

ισχύουν μόνο γενικές διατάξεις προστασίας λόγω της ένταξης της περιοχής στο

κοινοτικό Δίχτυο natura 2000 (χωρίς όμως να έχουν καταγραφεί οι ζώνες

προστασίας, να μην έχει εκδοθεί ακόμη το σχετικό Π.Δ. και να μην έχει δημιουργηθεί

η Αρχή Διαχείρισης).

Ο πυρήνας του υγροτόπου της λιμνοθάλασσας Κορισσίων προστατεύεται

περισσότερο καθώς υπάρχουν περισσότερες διατάξεις προστασίας. Δυστυχώς όμως

ούτε αυτές προσφέρουν την επιθυμητή απόλυτη προστασία.

Πιο συγκεκριμένα:

C.3.1 Κατάλογος CORINE Biotopes

Η λιμνοθάλασσα Κορισσίων ανήκει στον Ευρωπαϊκό κατάλογο περιοχών ιδιαίτερης

οικολογικής αξίας Corine Biotopes (1989). Πιο συγκεκριμένα ο κατάλογος Corine

αφορά φυσικές περιοχές που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό κατάλογο περιοχών

ιδιαίτερης οικολογικής αξίας που καταρτίσθηκε στα πλαίσια του χρηματοδοτούμενου

από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματος CORINE από τα μέσα της δεκαετίας του

1990. Αποτέλεσε τη βάση για την εκκίνηση του προγράμματος Natura 2000 και

αποτέλεσε την πιο εμπεριστατωμένη για την εποχή εκείνη προσπάθεια καταγραφής

σημαντικών οικολογικά περιοχών σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Δεν συνδέθηκε με

συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο προστασίας και το κενό αυτό συμπληρώθηκε από την

Οδηγία 92/43/ΕΟΚ.

C.3.2 Καταφύγιο Θηραμάτων

Με την αρίθμ. Πρωτ. ΟΙΚ. 9924/25-7-2005 Απόφαση της ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΑΣΩΝ

ΚΕΡΚΥΡΑΣ υπάρχει απαγόρευση θήρας σε 9.100 στρέμματα μέσα στα όρια του

υγροβιότοπου .

C.3.3 Δάσος

Χαρακτηρίστηκε σαν δάσος το σύνολο της έκτασης του Ίσσου (Έκταση Α) και της

περιοχής που βρίσκεται βόρεια του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Aquis Sandy

Beach Resort (Έκταση B).

Πιο συγκεκριμένα:

Έκταση Α: αρίθμ Απόφασης 1770/765/31-1-2014 ( 1.513,75 στρέμματα)

Έκταση Β: αρίθμ. Απόφασης 17873/20-11-2013 (212.795,22 τετραγωνικά μέτρα)

Σύμφωνα με την σχετική Απόφαση για την έκταση Α (περιοχή του Ίσσου)

αναφέρεται χαρακτηριστικά: «χαρακτηρίζεται … ως ΔΑΣΟΣ αρκεύθου. … Τα

δασικά είδη που φύονται σήμερα στην έκταση αυτή είναι άρκευθος οξύκεδρος και

φυνικική, πουρνάρι, σχίνος, μυρτιά, δάφνη, φιλίκι, ασπάλαθος και μεταξύ αυτών

κυρίαρχο είδος σε όλη την έκταση είναι η Άρκευθος οξύκεδρος που αναπτύσσεται

πάνω σε αμμοθίνες».

C.3.4 Χώρος Οικιστικού Ελέγχου.

Η περιοχή της λιμνοθάλασσας Κορισσίων είναι χώρος Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ)

σύμφωνα με το ΦΕΚ 407/Δ/1989.

C.3.5 Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (IBA ή ΣΠΠ).

Η λιμνοθάλασσα Κορισσίων είναι ενταγμένη στο διεθνές δίκτυο περιοχών που είναι

ζωτικές για τη διατήρηση παγκοσμίως απειλουμένων ειδών πτηνών ή ειδών που

εξαρτώνται από τους συγκεκριμένους βιότοπους για την επιβίωσή τους. Το δίκτυο

φιλοδοξεί να εξασφαλίσει στα πουλιά κατάλληλους τόπους για αναπαραγωγή,

διαχείμαση, ή στάση κατά μήκος των μεταναστευτικών διαδρόμων.

Δεν προβλέπεται κανένα είδος προστασίας (Εθνικό ή Διεθνές).

Η Λιμνοθάλασσα Κορισσίων είναι σημαντική για κορμοράνους, ερωδιούς και

διάφορα είδη από πάπιες.

C.3.6 Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας “NATURA 2000”

Ο υγρότοπος της λιμνοθάλασσας Κορισσίων έχει συμπεριληφθεί στο Ευρωπαϊκό

Δίκτυο Προστασίας Περιοχών “NATURA 2000” με κωδικούς GR 2230002 (σαν

Χώρος Κοινοτικής σημασίας – SCI) & GR 2230007 (σαν Χώρος ειδικής σημασίας

για την Ορνιθοπανίδα –SPA).

Η περιοχή παρά την μικρή της έκταση (2.350 ha) παρουσιάζει υψηλή βιοποικιλότητα

κυρίως όσον αφορά την ορνιθοπανίδα. Συνολικά έχουν καταγραφεί 130 είδη πουλιών

μερικά από τα οποία προστατευόμενα από διεθνείς οδηγίες και συμβάσεις. Η

περιοχή είναι σημαντική για την προστασία της άγριας πανίδας όπως τα

μεταναστευτικά πουλιά, την επιβίωση προστατευμένων ειδών όπως η βίδρα (Lutra

lutra) αλλά και την διατήρηση των φυσικών τύπων οικοτόπων της περιοχής.

Στις αμμώδεις παραλίες που βρίσκονται κοντά στη λιμνοθάλασσα και κυρίως στο

νότιο τμήμα της περιοχής υπάρχει το μοναδικό στην περιοχή δάσος κέδρων. Η

παρουσία κωνοφόρων ως αντιπροσωπευτικά στοιχεία της Μεσογειακής (χαμηλού

υψομέτρου) βλάστησης δεν είναι ιδιαίτερα κοινή και συχνά είδη όπως το Juniperus

phoenicea θεωρούνται υπολείμματα παλιών και περισσότερο εκτενών δασών. Επίσης

οι αμμοθίνες που υπάρχουν στην περιοχή δημιουργούν ένα μοναδικό αισθητικά

τοπίο. Εκεί βρίσκουν καταφύγιο καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους περίπου 130 είδη

πτηνών καθώς επίσης και αρκετά αμφίβια, θηλαστικά, ερπετά και ασπόνδυλα μερικά

εκ των οποίων αρκετά σπάνια που προστατεύονται από διάφορες συμβάσεις και

οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με βάση τις πληροφορίες που έχουν καταχωρηθεί στα Τυποποιημένα Δελτία

Δεδομένων ΤΔΔ (Standard Data Form SDF) η οικολογική αξία της περιοχής

συνίσταται στα εξής :

● Στην περιοχή έχουν καταγραφεί αρκετοί τύποι οικοτόπων του Παραρτήματος Ι

της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ . Από αυτούς οι 2 είναι προτεραιότητας όσον αφορά την

διατήρησή τους.

● Στην περιοχή έχει σημειωθεί η παρουσία 7 ειδών ζώων που περιλαμβάνονται στο

Παράρτημα ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ και συγκεκριμένα 1 θηλαστικό, 3 ερπετά, 2

ψάρια και 1 ασπόνδυλο.

● Η σημασία της περιοχής τονίζεται επίσης από την παρουσία 24 σημαντικών ειδών

πανίδας που δεν περιλαμβάνονται σε παραρτήματα της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ .

● Είναι ένα σύνθετο και καλά διατηρημένο οικοσύστημα μεγάλης αισθητικής και

επιστημονικής αξίας σε μία περιφέρεια της χώρας μας που το φυσικό περιβάλλον

είναι έντονα επηρεασμένο από την τουριστική ανάπτυξη.

C.4 Τύποι οικοτόπων της περιοχής της λιμνοθάλασσας Κορισσίων

C.4.1 Τύποι Οικοτόπων της περιοχής Κορισσίων Νatura 2000

C.4.1.1 1. Μεσογειακά Αλίπεδα

(κωδικός οικοτόπου 1410)

Πρόκειται για αλμυρούς βάλτους με κυρίαρχα φυτικά είδη τα ψηλά βούρλα των

ειδών Juncus maritimus και Jumcus acutus.

Οι φυσιολογικές και οικολογικές ανάγκες των φυτών αυτής της ενότητας σε υψηλή

υγρασία την τοποθετούν στα εσωτερικά του υγροτόπου, μακριά από την παράκτια

ζώνη.

Λόγω της έντονης υγρασίας των εδαφών χωρίς όμως αυτά να κατακλύζονται,

παρατηρείται ποικιλία φυτικών ειδών της οικογένειας των ψυχανθών καθώς και

πλήθος φυτικών ειδών από Juncetum acuti, Juncetum maritime και Juncus

subutalus ass.. Επίσης το είδος Plantaginetum crassifoliae,

Juncus maritimus

C.4.1.2 Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες

(κωδικός οικοτόπου 2110)

Αντιπροσωπεύουν το πρώτο στάδιο σχηματισμού θινών ευρισκόμενες σε απόσταση

5-10 μέτρων από την θάλασσα.

Τα κυριότερα αμμο-νιτρόφιλα φυτικά είδη που απαντώνται σε αυτόν τον οικότοπο

είναι τα Elytrigia juncea (Elymus farctus) το οποίο μαζί με το Cyperus capitatus

σταθεροποιούν και συγκρατούν το έδαφος και συμβάλλουν έτσι στην ανάπτυξη των

πρώτων υποτυπωδών αμμοθινών.

Απαντώνται ακόμη τα είδη Anthemis tomentosa Medicago marina, Vulpia

fasciculata, Verbascum pinnatifidum, Eryngium maritimum Euphorbia paralias,

Medicago littoralis, Sporobolus pungens, Otanthus maritimus, Pancratium

maritimum, Echinophora spinosa, κ.α.

Pancratium maritimum

C.4.1.3 Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές

θίνες).

(κωδικός οικοτόπου 2120)

Κινούμενες θίνες που δημιουργούνται στη ζώνη κυματισμού.

Σχηματίζει τη δεύτερη ζώνη βλάστησης παράλληλα με την ακτογραμμή

ακολουθώντας την στενή λωρίδα βλάστησης των εκπλησσόμενων κρασπέδων και

βρίσκεται περίπου σε απόσταση 5-15 m από τη θάλασσα.

Η βλάστηση που κυριαρχεί σε αυτές τις αμμοθίνες αποτελείται από αμμόφιλα φυτικά

είδη όπως Ammophila arenaria, Cutandia maritime, Medicago marina, Sporobolus

pungens, Pancratium maritimum, κ.α.

Medicago marina

C.4.1.4 Λόχμες των παραλιών με αρκεύθους (Juniperus sp.)

(κωδικός οικοτόπου 2250)

Σχηματισμοί με αρκεύθους που φύονται σε αμμώδες υπόστρωμα.. Απαντούν σε

μορφή συνδενδριών, ομάδων ή και μεμονωμένων ατόμων στην παράκτια ζώνη.

Τα φυτικά είδη που συμμετέχουν σε αυτόν τον οικότοπο είναι τα Juniperus

phoenicea, Juniperus oxycedrus Ephedra campylopoda, Asparagus acotifolius,

Centaurea pumillio, κ.α.

Ο οικότοπος αυτός αποτελεί τύπο οικοτόπου προτεραιότητας.

Juniperus oxycedrus

C.4.1.5 Μεσογειακοί λειμώνες υψηλών χόρτων και βούρλων (Molinio –

Holoschoenion)

(κωδικός οικοτόπου 6420)

Οικότοπος που έχει σαν χαρακτηριστικό του κοιλότητες γλυκού νερού (όμβριου) το

οποίο παραμένει επί μεγάλο χρονικό διάστημα (από μέσα φθινοπώρου έως τέλος

άνοιξης).

Τα κυριότερα φυτικά είδη που φύονται σε αυτόν τον οικότοπο είναι τα Erianthus

ravennae, Phragmites australis, Schoenus nigricans, Juncus acutus, Carex extensa,

Inula crithmoides.

Phragmites australis & Juncus acutus

C.4.1.6 Ασβεστούχα έλη με Cladium mariscus και Carex davalliaνa

(κωδικός οικοτόπου 7210)

Πρόκειται για αμμοπηλώδη εδάφη επιφανειακά πλούσια σε οργανική ουσία και

υφάλμυρα νερά.

Τα κυριότερα φυτικά είδη που φύονται σε αυτά τα εδάφη είναι τα Cladium mariscus,

Carex davalliana, Phragmites australis.

Phragmites australis & Cladium mariscus

C.4.1.7 Καλαμιώνες

(κωδικός οικοτόπου 72ΑΟ)

Κυρίαρχο φυτικό είδος αυτού του οικοτόπου είναι το Phragmites australis. Άλλα

είδη που φύονται στους καλαμιώνες είναι τα Oenanthe aquatica και Carex

pseudocyperus.

Καταλαμβάνουν την παραλιμνοθαλάσσια όχθη της λιμνοθάλασσας και

καταλαμβάνουν μία στενή λωρίδα εδάφους μέχρι 100 μέτρων από την ακτή.

Θεωρείται σπουδαίος οικότοπος ιδιαίτερα για τα μεταναστευτικά πτηνά.

Phragmites australis

C.4.1.8 Στοές με Salix alba και Populus alba.

(κωδικός οικοτόπου 92ΑΟ)

Οι φυτοκοινωνίες που απαρτίζουν τις στοές με ιτιές και λεύκες βρίσκεται στις

παρόχθιες περιοχές με βαθιά υγρά εδάφη.

Τα φυτικά είδη που φύονται σε αυτόν τον οικότοπο είναι τα Salix alba, Salix fragilis,

Ulmus sp., Fraxinus sp., Clematis vitalba, Urtica dioica, κ.α.

Αυτός ο οικότοπος είναι αρκετά σημαντικός για την ορνιθοπανίδα.

Salix alba

C.4.1.9 Ελληνικά δάση Πρίνου.

(κωδικός οικοτόπου 934Α)

Τα φυτικά είδη που φύονται σε αυτόν τον οικότοπο είναι τα Quercus coccifera,

Aphillyrea latifolia, Juniperus oxycedrus κ.α

Quercus coccifera

C.5 Ζώνες, Περιοχές και Οικοσυστήματα της περιοχής μελέτης

Η ομώνυμη λιμνοθάλασσα είναι ο πυρήνας του υγροτόπου η οποία λειτουργεί και

σαν ιχθυοτροφείο εκτατικής μορφής.

Εκτός από τους υδρόβιους οργανισμούς που ζούνε στα ρηχά νερά της η

λιμνοθάλασσα φιλοξενεί μία πλούσια ορνιθοπανίδα με αρκετά σπάνια είδη που

χρειάζονται προστασία.

C.5.1 Γενικά Στοιχεία

C.5.1.1 Θέση

Η λιμνοθάλασσα Κορισσίων βρίσκεται στις ΝΔ ακτές της Κέρκυρας, σε γεωγραφικό

μήκος 39ο 27΄ και γεωγραφικό πλάτος 20ο 48΄. Είναι η μεγαλύτερη σε έκταση

λιμνοθάλασσα της Κέρκυρας. Έχει σχήμα ρομβοειδές με τον επιμήκη άξονα

διευθύνσεως από ΒΔ προς ΝΑ, μήκους 6 περίπου χιλιομέτρων, το δε πλάτος είναι

διευθύνσεως ΒΑ προς ΝΔ, μήκους 1 χιλιομέτρου (με μέγιστο πλάτος 1,5 χιλιομέτρου).

Η συνολική έκταση της λίμνης είναι περίπου 5.500 στρέμματα. Κατά τη διάρκεια του

καλοκαιριού η λίμνη περιορίζεται προς το εσωτερικό σε μία περιφερειακή ζώνη

πλάτους 10-100 μέτρων.

Η λιμνοθάλασσα Κορισσίων από το βουνό του Αγίου Ματθαίου

Η λιμνοθάλασσα είναι μία αβαθής φυσική λεκάνη, το βάθος της οποίας εξαρτάται

από τις εποχές.

Το καλοκαίρι έχει μέγιστο βάθος, σε ορισμένα σημεία, περίπου 1 μέτρο (δεν

υπολογίζεται το βάθος του βούρκου).

Τον χειμώνα το μέγιστο βάθος του νερού φτάνει το 1,5, μέτρα.

Ως επί το πλείστον η λιμνοθάλασσα έχει βάθος από 0,30 έως 0,60 μέτρα. Ο βυθός

καλύπτεται από άμμο, λάσπη και βούρκο ενώ υπάρχουν και τμήματα με υδρόβια

βλάστηση.

Τέλος, το υψόμετρο της λίμνης είναι 0 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.

C.5.1.2 Επικοινωνία με τη θάλασσα

Το Δυτικό και Νότιο μέρος της λίμνης χωρίζεται από το Ιόνιο Πέλαγος με μια στενή

λωρίδα γης μήκους 6 περίπου χιλιομέτρων, πλάτους 50-800 μέτρων και ύψος 1-19

μέτρων αποτελούμενη από αμμόλοφους και αμμoθίνες. Στο μέσον αυτής της

αμμώδους λωρίδας υπάρχει ένα μικρό τεχνητό στόμιο επικοινωνίας της λίμνης με τη

θάλασσα (μπούκα), μήκους 60-80 μέτρων, πλάτους 10-12 μέτρων και βάθους 0,80-1

μέτρο, κατασκευασμένο από πέτρες και σκυρόδεμα.

C.5.1.3 Ανανέωση του νερού της λίμνης

Α. Θαλασσινό νερό

Η ανανέωση του θαλασσινού νερού γίνεται από τον μοναδικό τεχνητό πορθμό

(μπούκα) μέσω της άμπωτης και της πλημμυρίδας.

Ένεκα του μικρού βάθους του στομίου η ανανέωση είναι ανεπαρκής και κατά

συνέπεια προβληματική. Ορισμένες φορές το στόμιο φράζει από όγκους φυκιών

εμποδίζοντας εξολοκλήρου την κυκλοφορία του νερού δημιουργώντας σοβαρά

περιβαλλοντικά προβλήματα.

Β. Γλυκό Νερό

Το γλυκό νερό που δέχεται η λίμνη προέρχεται είτε από τα βρόχινα νερά (η

λιμνοθάλασσα έχει γύρω της μία μεγάλη λεκάνη απορροής από την οποία δέχεται τα

όμβρια ύδατα) είτε από μικρές πηγές που βρίσκονται μέσα και έξω από την

λιμνοθάλασσα.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα τελευταία 15 χρόνια η λιμνοθάλασσα σταμάτησε να

δέχεται μεγάλη ποσότητα γλυκού νερού από την νοτιοανατολική πλευρά της λόγω

κατασκευής τάφρου που οδηγεί τα όμβρια ύδατα από την περιοχή «Λάντζες» στην

θάλασσα.

Θερμοκρασία Νερού

Το νερό της λίμνης υφίσταται ευρεία θερμική διακύμανση μεταξύ 8 ο C – 15 ο C τον

χειμώνα, και 30 ο C – 36 ο C .

Από τις παραπάνω τιμές φαίνεται ότι το νερό της λιμνοθάλασσας κατά την διάρκεια

του καλοκαιριού έχει υψηλή θερμοκρασία, ενώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα η

αντίστοιχη τιμή είναι χαμηλή.

Αλμυρότητα.

Ο υψηλός ομβρομετρικός δείκτης της περιοχής προκαλεί σημαντική αραίωση των

αλμυρών υδάτων κατά την διάρκεια του φθινοπώρου, του χειμώνα και της άνοιξης

(35ο /οο), ενώ κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, ένεκα της υψηλής εξάτμισης, η

αλμυρότητα ανεβαίνει σε μεγάλα επίπεδα (55ο /οο) στα κεντρικά σημεία και 73ο /00

0 στην περιφέρεια.

C.5.1.4 Φυτοπλαγκτόν

Το φυτοπλαγκτόν της λίμνης είναι ποιοτικά φτωχό. Επικρατούν τα πυροφύκη και τα

Διάτομα.

C.5.1.5 Ζωοπλαγκτόν

Το ζωοπλαγκτόν της λιμνοθάλασσας αποτελείται κυρίως από Κωπήποδα. Ιδιαίτερα

μεγάλος είναι ο αριθμός του είδους Artemia salina.

C.5.1.6 Χλωρίδα

Παρόχθια υδροχαρής βλάστηση

Δεν υπάρχει μεγάλη ποικιλία παρόχθια βλάστησης ένεκα έλλειψης πηγών γλυκού

νερού.

Τα κυριότερα είδη που υπάρχουν στις όχθες της λιμνοθάλασσας είναι:

Καλάμια

Ψαθί Αλμυρίκια

Αλμυρίχα.

Υπάρχουν αρκετά άλλα παρόχθια φυτικά είδη που συνοδεύουν τα υδροχαρή

Υδρόβια βλάστηση

Η υδρόβια βλάστηση της λιμνοθάλασσας είναι ποιοτικά φτωχή (κυρίως Ζόστερ νάνα)

λόγω των ασταθών συνθηκών του νερού από απόψεως θερμοκρασίας, οξυγόνου και

αλμυρότητας.

C.5.1.7 Υδρόβια Πανίδα

Τα κυριότερα ζωικά είδη της λιμνοθάλασσας είναι τα εξής:

Ασπόνδυλα

Γαρίδα ψιλή

Καβούρια

Στρείδια

Ιχθύες

Σαργός

Τσιπούρα

Λαβράκι

Κέφαλος

Χέλι

Ζαχαριάς

C.5.1.8 Ιδιοκτησιακό καθεστώς της λιμνοθάλασσας

Πριν από την εφαρμογή του «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ» η λιμνοθάλασσα ήταν ιδιοκτησία των παρακάτω 11 κοινοτήτων: Αγίου Νικολάου

Αγίου Ματθαίου

Αργυράδων

Βασιλάτικων

Βιταλάδων

Κουσπάδων

Μωραϊτίκων

Περιβολίου

Πετριτή

Χλωμοτιανών

Χλωμού

Μετά την εφαρμογή του «ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ» η λιμνοθάλασσα ήταν ιδιοκτησία των Δήμων:

Κορισσίων

Λευκιμμαίων

Μελιτειέων

Μετά την εφαρμογή του σχεδίου «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» η λιμνοθάλασσα αποτελεί ιδιοκτησία του Δήμου Κέρκυρας.

C.5.1.9 Λιμνοθαλάσσιο Ιχθυοτροφείο

Η λιμνοθάλασσα λειτουργεί σαν Δημοτικό ιχθυοτροφείο εκτατικής μορφής

Τα είδη που εκτρέφονται είναι τα εξής;

Χέλια

Κέφαλοι

Μαυράκι

Μυξινάρι

Αθερίνα

Τσιπούρα

Λαβράκι

Γαρίδα

Καβούρια

Από τους θηλυκούς Κέφαλους παρασκευάζεται το Αυγοτάραχο.

C.5.1.10 Πιθανές πηγές ρύπανσης της λίμνης

Ένεκα της απομόνωσης της λιμνοθάλασσας από κατοικημένες περιοχές, η ρύπανση

που προέρχεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα είναι αρκετά μικρή

Παρ΄ όλα αυτά θα μπορούσαν να δημιουργηθούν συνθήκες οικολογικής

υποβάθμισης του λιμνοθαλάσσιου οικοσυστήματος εάν δεν προσεχθούν και

αντιμετωπιστούν εγκαίρως ορισμένες επικίνδυνες πηγές ρύπανσης όπως:

1. Η αλματώδη τουριστικοποίηση κοντινών περιοχών όπως στον Άγιο Γεώργιο και

Λάντζες και σε μικρότερο βαθμό Χαλικούνα Αγίου Ματθαίου.

2. Τα γεωργικά παραπροϊόντα (φυτοφάρμακα και λιπάσματα) που χρησιμοποιούνται

στις γύρω από την λίμνη καλλιέργειες

3. Γεωργικά Απόβλητα: Προκειμένου να αυξηθεί η γεωργική παραγωγή γίνεται

χρήση χημικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων που η μη ορθολογική χρήση τους

μπορεί να προκαλέσει οικολογική υποβάθμιση στην λιμνοθάλασσα καθώς η βροχή τα

παρασέρνει απευθείας ή μέσω του υδροφόρου ορίζοντα στην λιμνοθάλασσα.

Τμήμα της έκτασης, ιδιαίτερα τα εδάφη που βρίσκονται πλησίον της λιμνοθάλασσας

θα πρέπει να προσανατολιστούν προς της ποιοτική παραγωγή αγροτικών προϊόντων

(Βλέπε παρακάτω την πρόταση για Οικοτουρισμό και ποιοτική ή/και βιολογική

αγροτική παραγωγή της ευρύτερης περιοχής.

C.5.1.11 Καλλιεργούμενες Εκτάσεις και Είδη Καλλιέργειας.

Η Ανατολική περιοχή του υγροτόπου σχηματίζει μία ενότητα που έχει σαν

χαρακτηριστικό τις αγροτικές καλλιέργειες με κυρίαρχα:

Αμπέλια

Κηπευτικά

Ελιές

Οι Αμπελώνες καλλιεργούνται για παραγωγή κρασιού (επιτραπέζιο) που

διοχετεύεται στη Κερκυραϊκή αγορά και θεωρείται αρκετά καλό.

Τα είδη της αμπέλου που καλλιεργούνται είναι:

Κακοτρύγης (λευκό)

Πετροκόρινθο (λευκό)

Πετροκόρινθο (μαύρο)

Σκοπελίτικο (μαύρο)

Βερτζαμί (μαύρο)

Φειδιά (μαύρο)

Τα κηπευτικά είναι κυρίως ντομάτες, αγγούρια, πιπεριές μελιτζάνες, κολοκυθιές,

διάφορα ειδη σαλάτας, κ.α.

Και τα κηπευτικά όπως τα το κρασί, διοχετεύεται τόσο στην τοπική αγορά όσο και

στην κεντρική κερκυραϊκή αγορά.

Οι ελιές ανήκουν στο Κερκυραϊκό είδος Olea europea (Κερκυραϊκή λιανολιά).

C.5.1.12 Η ευρύτερη αγροτική περιοχή

Ο ευρύτερος υγρότοπος συνορεύει με γεωργικές εκτάσεις των κοινοτήτων Αγίου

Ματθαίου, Χλωμοτιανών, Χλωμού και Αργυράδων στις οποίες υπάρχουν:

- Υπαίθριες καλλιέργειες ελιάς, εσπεριδοειδών και κηπευτικών

- Μονάδες θερμοκηπίου

- Κτηνοτροφικές μονάδες

- Γεωτρήσεις για παραγωγή πόσιμου νερού

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η αγροτική περιοχή του Αγίου Ματθαίου που συνορεύει με

τον υγρότοπο (Μέσα Βρύση, Βουτουμίλας και Κιντούμα) θεωρείται από τις πιο

εύφορες της Κέρκυρας καθώς διαθέτει ζεστά και αμμώδη εδάφη) .

C.5.2 Αυτοφυής Θαμνώδης και Ποώδης βλάστηση

Στα όρια της κοινότητας Χλωμοτιανών βρίσκεται ένα μικρό δασικό οικοσύστημα το

οποίο παρεμβάλλεται ανάμεσα στην λίμνη και την γεωργική γη. Η πλειοψηφία της

βλάστησης αποτελείται από Ποώδη και Θαμνώδη φυτά ορισμένα εκ των οποίων

είναι:

Ποώδη

Κυπελισός

Καμπανούλα

Γαϊδουράγκαθο

Βαλανιό

Κρούζα

Καρδιόνη

Λιάρος

Ασφόδελος

Ασκληδιά

Φλεσκούνι

Βούρλα

Θαμνώδη

Καλάμια

Μυρτιά

Σχοίνος

Πουρνάρια

Ρίκι

Κουμαριά

Βάτα

Αυτή η βλάστηση φιλοξενεί αρκετούς εκπρόσωπους του ζωικού βασιλείου, κυρίως

αρθρόποδα (ιδιαίτερα σπουδαία για τους πρώτους κρίκους της τροφικής αλυσίδας)

που όμως δεν έχουν καταγραφεί ακόμη πλήρως.

Το χαρακτηριστικό αυτής της έκτασης είναι ότι λόγω του «μη χρήσιμου» και» μη

παραγωγικού» χαρακτήρα της δέχεται περιβαλλοντικές πιέσεις προκειμένου να

«αξιοποιηθεί» κατάλληλα.

C.5.3 Νερόλακκοι Γλυκού Νερού

Βιότοπος Γλυκού νερού

Στα ΝΑ της λιμνοθάλασσας υπάρχει μία μικρή περιοχή που σχηματίζει ένα ιδιαίτερο

οικοσύστημα. Ενώ σε ολόκληρο τον υγρότοπο επικρατεί το υφάλμυρο νερό, στον

συγκεκριμένο βιότοπο υπάρχει γλυκό νερό που βρίσκεται σε αβαθείς φυσικούς

νερόλακκους. Το νερό προέρχεται από τα όμβρια ύδατα και γι’ αυτόν τον λόγω τον

χειμώνα είναι περισσότερο απ’ ότι την καλοκαιρινή περίοδο, κατά την διάρκεια της

οποίας μειώνεται αισθητά (αποξηραίνεται η πλειοψηφία των νερόλακκων).

Όλος ο συγκεκριμένος υγρότοπος θυμίζει βαλτώδη περιοχή με λασπώδες και

αμμώδες έδαφος καλυμμένο με ποώδη βλάστηση.

Θα πρέπει να τονιστεί η μεγάλη σημασία αυτής της περιοχής για όλον τον υγρότοπο

αφού φιλοξενεί πολλούς ζωικούς οργανισμούς όπως αρθρόποδα και αμφίβια,

ιδιαίτερα σημαντικά για την τροφική αλυσίδα και την επικονίαση πολλών φυτικών

ειδών.

C.5.3.1 Ιχθύες

Στην περιοχή των νερόλακκων γλυκού νερού βρέθηκαν δύο είδη ψαριών που

θεωρούνται σημαντικά, το Aphanius fasciatus και το Valencia hispanica που

κατατάσσονται στα είδη προτεραιότητας. Επίσης στη λίμνη των Κορισσίων

υπάρχουν και τα είδη: Diplodus sargus, Sparus auratus, Dicentrancus labrax, Mugil

sp., Anguila anguila.

Ζαχαριάς Aphanius fasciatus

C.5.4 Αμμοθίνες, Αμμόλοφοι, Δασύλλια

Ο συγκεκριμένος βιότοπος καλύπτει όλη τη παράκτια πλευρά της λιμνοθάλασσας

Χωρίζεται σε δύο γεωγραφικές ενότητες (ΒΔ και Ν τμήμα) που έχουν διαφορετική

χρήση ένεκα της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Στο Δυτικό Τμήμα (περιοχή Χαλικούνα) Είναι μία αρκετά επίπεδη περιοχή με χαμηλό υψόμετρο (μέχρι 4 μέτρα),

μήκους περίπου 2,5 χιλιομέτρων και πλάτος από 60 έως 300 μέτρα.

Η βλάστηση αποτελείται από λίγα παρόχθια είδη προς την μεριά της

λιμνοθάλασσας καθώς και διάσπαρτους μικρούς κέδρους.

Η ανθρώπινη παρουσία σε αυτό το τμήμα είναι αρκετά εμφανής καθώς τη

συγκεκριμένη έκταση διασχίζει αγροτικός δρόμος που ενώνει τον Χαλικούνα

με τις αλιευτικές εγκαταστάσεις του λιμνοθαλάσσιου ιχθυοτροφείου.

Την θερινή περίοδο παρατηρείται μεγάλο πλήθος επισκεπτών ενώ

λειτουργούν και δύο Κιλικία - Bars, με χρήση μουσικής.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, το δυτικό τμήμα του Υγροτόπου δέχεται μεγάλες

περιβαλλοντικές πιέσεις.

Στο Νότιο Τμήμα Υπάρχει ένας από τους αραιότερους βιότοπους της Κέρκυρας, σχεδόν άθικτος

προς το εσωτερικό του. Αυτόν τον βιότοπο η πολιτεία οφείλει να τον

προστατέψει με την θεσμοθετημένη λειτουργία της Διαχειριστικής Αρχής της

περιοχής natura 2000.

Το νότιο τμήμα ξεκινά από το εσοδευτικό στόμιο της λιμνοθάλασσας και φτάνει

μέχρι τις εγκαταστάσεις του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Aquis Sandy Beach

Resort. Έχει μήκος 3,5 περίπου χιλιόμετρα και πλάτος, σε ορισμένα σημεία, μέχρι 1

χιλιόμετρο.

Χωρίζεται σε δύο επιμέρους τμήματα:

Το πρώτο τμήμα (Α) ή περιοχή του Ίσσου περιλαμβάνει τις εκτάσεις από το

εσοδευτικό στόμιο της λίμνης μέχρι και το τέλος της λιμνοθάλασσας, και εφάπτεται

του δρόμου που οδηγεί στο parking του Ίσσου.

Το δεύτερο τμήμα (Β) περιλαμβάνει τις εκτάσεις νότια του δρόμου που οδηγεί στο

parking του Ίσσου μέχρι τις εγκαταστάσεις του ξενοδοχειακού συγκροτήματος Aquis

Sandy Beach Resort

C.5.4.1 Η περιοχή του Ίσσου

Είναι μία φυσική έκταση απείρου κάλλους που αποτελείται από αμμοθίνες,

αμμόλοφους και δασύλλια, μέσα εις τα οικοσυστήματα των οποίων φιλοξενείται

πλούσια χλωρίδα και πανίδα.

Η μεγαλύτερη επιφάνεια του νότιου τμήματος καλύπτεται από ψιλή άμμο η οποία σε

πολλά σημεία σχηματίζει μικρά υψώματα και λόφους ύψους μέχρι 13 μέτρων, κυρίως

προς τη μεριά της θάλασσας.

Οι αμμόλοφοι θυμίζουν ερημικό τοπίο καθώς όταν φυσά δυνατός άνεμος (κυρίως

μαΐστρος ο οποίος είναι ο επικρατέστερος άνεμος κατά την θερινή περίοδο) ,

δημιουργούνται συνθήκες «αμμοθύελλας» με τους κόκκους της άμμου να

μεταφέρεται αρκετά μέτρα μακριά (μεταβαλλόμενο ανάγλυφο) «μαστιγώνοντας»

οτιδήποτε ζωντανό ή άψυχο.

Όταν υπάρχει άπνοια μπορεί κανείς να διακρίνει πάνω στην άμμο πολλά ίχνη ζώων

από χελώνες, αμφίβια, πουλιά, φίδια κ.α. ενώ στις κλίσεις των αμμόλοφων υπάρχουν

τα κλασσικά κυματοειδή σχήματα από την επίδραση του αέρα.

Σε ορισμένα σημεία της συγκεκριμένης έκτασης δεν διακρίνεται τίποτα άλλο παρά

άμμος και αμμόλοφοι ενώ σε άλλα πανοραμικά σημεία μπορεί κάποιος να διακρίνει

τους δύο όγκους νερού που υπάρχουν στην περιοχή δηλαδή το Ιόνιο πέλαγος προς τα

ΝΔ και τη λιμνοθάλασσα προς τα ΒΑ:.

Όλοι οι αμμόλοφοι προς τη μεριά της θάλασσας, με τους διάσπαρτους κέδρους,

σκεπάζονται συχνά από πυκνή ομίχλη που έρχεται σαν κύματα από το Ιόνιο και

μειώνει αισθητά την ορατότητα σε απόσταση ολίγων μόνον μέτρων.

Πλησίον του parking υπάρχουν πετρώδεις αμμοθίνες που προσδίδουν μεγάλη

αισθητική στην περιοχή.

Σε όλη τη νότια πλευρά του υγροτόπου υπάρχουν κέδροι (Άρκευθοι) καθώς και είδη

Βελανιδιών τα οποία σε ορισμένες θέσεις σχηματίζουν συμπαγή δασύλλια, ιδιαίτερα

στις περιοχές του Μεγάλου και Μικρού Ίσσου.

Το δασικό αυτό περιβάλλον θα μπορούσε να χωριστεί σε δύο ενότητες:

- Στην πρώτη ενότητα επικρατούν κύρια οι κέδροι (Άρκευθοι) οι οποίοι φαίνονται

καλύτερα προσαρμοσμένοι στο αμμώδες έδαφος, Ιδιαίτερα στους αμμόλοφους

υπάρχει παντού ένα δίκτυο ριζών που εκτός από την απορρόφηση του νερού από τα

επιφανειακά στρώματα, σταθεροποιεί και το έδαφος.

- Στη δεύτερη ενότητα επικρατούν δασικά είδη (όπως Πουρνάρια - Quercus

coccifera) που φυτρώνουν σε λιγότερο αμμώδη εδάφη με μεγαλύτερη παρουσία

οργανικών ενώσεων Η βλάστηση είναι πυκνή και υπάρχει σχετική ποικιλία φυτών

Μαζί με τα Πουρνάρια φύονται και ορισμένα άλλα είδη, χαρακτηριστικά του

συγκεκριμένου οικοσυστήματος όπως:.

- Αγριοκουμαριά

- Μυρτιά

- Σχίνος

- Ρείκια

- Αρκουδόβατος

- Ρούβος

- Αγιόκλημα

- Αγράμπελη

- Αγριελιά

- διάφορα Αγριολούλουδα

Βλάστηση με Quercus coccifera

Τα περίφημα Κεδροδάση

Αγριολούλουδα

Το υγρό και ήπιο κλίμα του υγροτόπου συντελεί στην πλούσια παρουσία αρκετών

ειδών αγριολούλουδων. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν τα Cistus creticus, Cistus

salvifolius, Chrysanthemum segetum, Malva sylvestris, Cichorium intybus,

Trifolium repens, Oxalis prescapre, Daucus carota, κ.α. .

Φύονται επίσης αρκετά είδη άγριων ορχιδέων όπως

Anacamptis pyramidalis

Limodorum abortivum

Ophrys scolopax cornuta

Orchis coriophora fragrans

Orchis laxiflora

Orchis morio

Orchis palustris

Serapias cordigera

Serapias lingua

Serapias parviflora

Serapias vomeracea laxiflora

Spiranthes spiralis

και τα 2 υβρίδια

Orchis laxiflora X Orchis palustris

Serapias lingua X Serapias vomeracea laxiflora

Cistus creticus

Daucus carota

Άγρια Ορχιδέα

C.5.5Πανίδα

Η πανίδα του τόπου παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον από επιστημονικής αλλά και

αισθητικής απόψεως. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε μια τόσο μικρή περιοχή όπως

αυτή του υδροβιότοπου της λίμνης των Κορισσίων συναντάμε γύρω στα 130 είδη

πουλιών, αρκετά θηλαστικά, αμφίβια και ερπετά καθώς και πάρα πολλά ασπόνδυλα.

Ο ζωικός πλούτος της περιοχής καθιστάς τις συγκεκριμένες εκτάσεις του υγροτόπου

σημαντικές από απόψεως βιοποικιλότητας.

Τα κυριότερα ζωικά είδη που υπάρχουν στις αμμοθίνες και δασύλλια είναι:

C.5.5.1 Θηλαστικά

Στην περιοχή βρίσκουν καταφύγιο αρκετά θηλαστικά μεταξύ των οποίων και η βίδρα

(Lutra lutra) που είναι υπό εξαφάνιση και προστατεύεται από την Οδηγία

92/43/ΕΟΚ.

Martes foina

Mys musculus

Nycteridae spp.

Evinaceus roumanicus

Lutra lutra

Rattus rattus

Lepus capensis

Vulpes vulpes

C.5.5.2 Ερπετά

Η περιοχή παρουσιάζει και αρκετά αξιόλογη ποικιλία ερπετών μερικά εκ των

οποίων προστατεύονται από διεθνής οδηγίες και συμβάσεις όπως για

παράδειγμα τα είδη Testudo hermani

Emys orbicularis

Mayremus caspica

Algyroides nigropunctatus

Anguis fragilis

Coluber gemonensis

Elaphe longissima

Eryx jaculus

Lacerta trilineata

Lacerta viridis

Malpolon monspessulanus

Natrix natrix

Natrix tessellata

Ophisaurus apodus

Typhlops vermicularis

Vipera ammodytes

C.5.5.3 Ορνιθοπανίδα

Η πλειονότητα των πτηνών που καταγράφηκαν χρησιμοποιούσε ως ενδιαιτήματα την

περιοχή των αμμοθινών, τα δασύλια και του νερόλακκους γλυκού νερού. Η λίμνη των

Κορισσίων όμως αποτελεί και σημαντικό τόπο διαχείμασης για αρκετά πουλιά

Ορνιθοπανίδα ευρύτερης περιοχής Λιμνοθάλασσας

Κορισσίων

Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία

PODICEPS RUFICOLLIS Νανοβουτηχτάρα

PODICEPS CRISTATUS Σκουφοβουτηχτάρα

PHALACROCORAX CARBO Kορμοράνος

ARDEOLA RALLOIDES Κρυπτοτσικνιάς

EGRETA GARZETTA Λευκοτσικνιάς

EGRETTA ALBA Αργυροτσικνιάς

ERDEA CINEREA Σταχτοτσικνιάς

PLEGADIS FALCINELLUS Χαλκόκοτα

PLATALEA LEUCORODIA Χουλιαρομύτα

TADORNA TADORNA Βαρβάρα

ANAS PENELOPE Σφυριχτάτι

ANAS STREPERA Φλυαρόπαπια

ANAS GRECCA Κιρκίρι

ANAS PLATYRHYNCHOS Πρασινοκεφαλόπαπια

ANAS ACUTA Σουβλόπαπια

ANAS CLYPEATA Χουλιαρόπαπια

ATHYA FERINA Κυνηγόπαπια

ATHYA FULICULA Τσικνόπαπια

CIRCUS AERUGINOSUS Καλαμόκιρκος

CIRCUS CYANEUS Βαλτόκιρκος

ACCIPITER NISUS Ξεφτέρι

BUTEO BUTEO Ποντικοβαρβακίνα

CIRCAETUS GALLICUS Φιδαετός

FALCO TINNUNCUIUS Βραχοκιρκίνεζο

FALCO VESPERTINUS Μαυροκιρκίνεζο

FALCO SUBBUTEO Δενδρογέρακας

FALCO BIARMICUS Χρυσογέρακας

FALCO PERECRINUS Πετρίτης

COTURNIX COTURNIX Ορτύκι

RALLUS AQUATICUS Νεροκοτσέλα

GALLINULA CHLOROPUS Νεροπουλάδα

FULICA ATRA Φαλαρίδα

HIMANTOPUS HIMANTOPUS Καλαμοκάνας

RECUVIROSTRA AVOSETTA Αβοκέτα

BURHINUS OEDICNEMUS Πετροτριλίδα

GLAREOLA PRATINCOLA Νεροχελίδονο

CHARADRIUS DUBIUS Ποταμοσφυριχτής

CHARADRIUS HIATICULA Αμμοσφυριχτής

CHARADRIUS ALEXANDRINUS Θαλασσοσφυριχτής

PLUVIALIS APRICARIA Βροχοπούλι

VANELLUS VANELLUS Καλημάνα

CALIDRIS MINUTA Νανοσκαλίδρα

CALIDRIS FERRUGINEA Δρεπανοσκαλίδρα

CALIDRIS ALPINA Λασποσκαλίδρα

PHILOMACHUS PYGNAX Ψευτομαχητής

LYMNOCRYPTES MINIMUS Κουφομπεκάτσινο

GALLINAGO GALLINAGO Μπεκατσίνι

GALLINAGO MEDIA Διπλομπεκάτσινο

SCOLOPAX RUSTICOLA Μπεκάτσα

LIMOSA LIMOSA Οχθοτούρλι

TRINGA ERYTHROPUS Μαυρότρυγγας

TRINGA TOTANUS Κοκκινοσκέλης

TRINGA NEBULARIA Πρασινοσκέλης

TRINGA CLAREOLA Λασπότριγγας

ARENARIA INTERPRES Χαλικοκυλιστής

LARUS RIDIBUNDUS Καστανοκεφαλόγλαρος

LARUS FUSCUS Μελανόγλαρος

LARUS CACHINANS Θυελόγλαρος

GELOCHELIDON NILOTICA Γελογλάρονο

HYDROPROGNE TSCHEGRAVA Καρατζάς

STERNA SANDUICENSIS Χειμωνογλάρονο

STERNA HIRUNDO Ποταμογλάρονο

STERNA ALBIFRONS Νανογλάρονο

COLUMBA PALUMBUS Φάσσα

STREPTOPELIA DECAOCTO Δεκοχτούρα

STREPTOPELIA TURTUR Τρυγόνι

OTUS SCOPS Γκιώνης

APUS APUS Μαυροσταχτάρα

APUS MELBA Βουνοσταχτάρα

ALCEDO ATTHYS Αλκυόνα

MEROPS APIASTER Μελισοφάγος

UPUPA EPOPS Τσαλαπετεινός

JYNX TORQUILA Στραβολαίμης

GALERIDA CRISTATA Κατσουλιέρης

LULLULA ARBOREA Δενδροσταρήθρα

ALAUDA ARVENSIS Σταρήθρα

RIPARIA RIPARIA Ορθοχελίδονο

HIRUNDO RUSTICA Σταυροχελίδονο

HIRUNDO DAURICA Μιλτοχελίδονο

DELICON URBICA Λευκοχελίδονο

ANTHUS PRATENNSIS Λιβαδοκελάδα

ANTHUS CERVINUS Αρτικοκελάδα

MOTACILLA FLAVA Κιτρινοσουσουράδα

MOTACILLA CINEREA Σταχτοσουσουράδα

MOTACILLA ALBA Λευκοσουσουράδα

TROGLODYTES TROGLODYTES Τρυποφάκτης

PRUNELLA MODURALIS Θαμνοψάλτης

ERITHACUS RUBECULA Κοκκινολαίμης

LUSCINIA MEGARYNCHOS Αηδόνι

PHOENICUS OCHRURAS Καρβουνιάρης

SAXICOLA RUBETRA Καστανολαίμης

SAXICOLA TORGUATA Μαυρολαίμης

OENANTHE OENANTHE Σταχτοπετροκλής

TURDUS MERULA Κότσυφας

TURDUS PHILLOMELOS Κελαηδότσιχλα

TURDUS ILIACUS Κοκκινότσιχλα

TURDUSVISCIVORUS Τσαρτσάρα

CISTICOLA JUNCIDIS Καρηκοστικόλη

ACROCEPHALUS SCIRPACEUS Καλαμοποταμίδα

ACROCEPHALUS ARUNDINACEUS Τσιχλοποταμίδα

SYLVIA MELANOCEPHALIA Μαυροτσιριβάκος

SYLVIA ATRICAPILLA Σταφιδοτσιριβάκος

PHYLLOSCOPUS COLLYBITA Δενδροφυλλοσκόπος

REGULUS IGNICAPILLUS Πυρροβασιλίσκος

MUSCICAPA STRIATA Σταχτομυγοχάφτης

FICEDULA ALBICOLIS Κρικομυγοχάγτης

FICEDULA HYPOLEUCA Μαυρομυγοχάφτης

PANURUS BIARMICUS Μουστακαλής

PARUS CAERULEUS Γαλαζοπαπαδίτσα

PARUS MAJOR Καλόγερος

CETHIA BRACHYDACTYLA Καμποδενδροβάτης

ORIOLUS ORIOLUS Συκοφάγος

LANIUS SENATOR Κοκκινοκεφαλάς

PICA PICA Καρακάξα

STURNUS VULGARIS Ψαρόνι

PASSER DOMESTICUS Σπιτοσπουργίτης

FRINGILLA COELEBS Σπίνος

SERINUS SERINUS Σκαρθάκι

CARDUELIS CHLORIS Φλώρος

CARDUELIS CARDUELIS Καρδερίνα

AGANTHIS CANNABINA Κοκκινόσπιζα

EMBERIZA CIRLUS Σιρλοτσίχλονο

EMBERIZA SCHOENICLUS Καλαμοτσίχλονο

EMBERIZA MELANOCEPHALA Κρασοπούλι

MILIARIA CALANDRA Γαλιάνδρα

CETTIA CETTIA Ψευταηδόνι

PODICEPS RUFICOLLIS Νανοβουτηχτάρα

PODICEPS CRISTATUS Σκουφοβουτηχτάρα

PHALACROCORAX CARBO Kορμοράνος

ARDEOLA RALLOIDES Κρυπτοτσικνιάς

EGRETA GARZETTA Λευκοτσικνιάς

EGRETTA ALBA Αργυροτσικνιάς

ERDEA CINEREA Σταχτοτσικνιάς

PLEGADIS FALCINELLUS Χαλκόκοτα

PLATALEA LEUCORODIA Χουλιαρομύτα

TADORNA TADORNA Βαρβάρα

ANAS PENELOPE Σφυριχτάτι

ANAS STREPERA Φλυαρόπαπια

ANAS GRECCA Κιρκίρι

ANAS PLATYRHYNCHOS Πρασινοκεφαλόπαπια

ANAS ACUTA Σουβλόπαπια

ANAS CLYPEATA Χουλιαρόπαπια

ATHYA FERINA Κυνηγόπαπια

ATHYA FULICULA Τσικνόπαπια

CIRCUS AERUGINOSUS Καλαμόκιρκος

CIRCUS CYANEUS Βαλτόκιρκος

ACCIPITER NISUS Ξεφτέρι

BUTEO BUTEO Ποντικοβαρβακίνα

CIRCAETUS GALLICUS Φιδαετός

FALCO TINNUNCUIUS Βραχοκιρκίνεζο

FALCO VESPERTINUS Μαυροκιρκίνεζο

FALCO SUBBUTEO Δενδρογέρακας

FALCO BIARMICUS Χρυσογέρακας

FALCO PERECRINUS Πετρίτης

COTURNIX COTURNIX Ορτύκι

RALLUS AQUATICUS Νεροκοτσέλα

GALLINULA CHLOROPUS Νεροπουλάδα

FULICA ATRA Φαλαρίδα

HIMANTOPUS HIMANTOPUS Καλαμοκάνας

RECUVIROSTRA AVOSETTA Αβοκέτα

BURHINUS OEDICNEMUS Πετροτριλίδα

GLAREOLA PRATINCOLA Νεροχελίδονο

CHARADRIUS DUBIUS Ποταμοσφυριχτής

CHARADRIUS HIATICULA Αμμοσφυριχτής

CHARADRIUS ALEXANDRINUS Θαλασσοσφυριχτής

PLUVIALIS APRICARIA Βροχοπούλι

VANELLUS VANELLUS Καλημάνα

CALIDRIS MINUTA Νανοσκαλίδρα

CALIDRIS FERRUGINEA Δρεπανοσκαλίδρα

CALIDRIS ALPINA Λασποσκαλίδρα

PHILOMACHUS PYGNAX Ψευτομαχητής

LYMNOCRYPTES MINIMUS Κουφομπεκάτσινο

GALLINAGO GALLINAGO Μπεκατσίνι

GALLINAGO MEDIA Διπλομπεκάτσινο

SCOLOPAX RUSTICOLA Μπεκάτσα

LIMOSA LIMOSA Οχθοτούρλι

TRINGA ERYTHROPUS Μαυρότρυγγας

TRINGA TOTANUS Κοκκινοσκέλης

TRINGA NEBULARIA Πρασινοσκέλης

TRINGA CLAREOLA Λασπότριγγας

ARENARIA INTERPRES Χαλικοκυλιστής

LARUS RIDIBUNDUS Καστανοκεφαλόγλαρος

LARUS FUSCUS Μελανόγλαρος

LARUS CACHINANS Θυελόγλαρος

GELOCHELIDON NILOTICA Γελογλάρονο

HYDROPROGNE TSCHEGRAVA Καρατζάς

STERNA SANDUICENSIS Χειμωνογλάρονο

STERNA HIRUNDO Ποταμογλάρονο

STERNA ALBIFRONS Νανογλάρονο

COLUMBA PALUMBUS Φάσσα

STREPTOPELIA DECAOCTO Δεκοχτούρα

STREPTOPELIA TURTUR Τρυγόνι

OTUS SCOPS Γκιώνης

APUS APUS Μαυροσταχτάρα

APUS MELBA Βουνοσταχτάρα

ALCEDO ATTHYS Αλκυόνα

MEROPS APIASTER Μελισοφάγος

C.5.5.4 Ασπόνδυλα

Στην περιοχή αναφέρονται τα ασπόνδυλα που δίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Achenium levantinum

Allotyphlus corcyrius

Armadillidium corcyraeum

Armadillidium humectum

Armadillidium werneri

Athous corcyraeus

Athous kerkyranus

Bidessus goudoti

Cataphronetis reitteri

Cephalostenus elegans

Chaetophiloscia leucadia

Colpotus pectoralis

Corcyranillus abnormis

Cyrtonastes weisei

Dailognatha laticollis

Dailognatha vicina

Dolichopoda steriotisi

Euconnus leonhardi

Euconnus marthae

Eupholidoptera epirotica

Glyptotyphlus tricornis

Graeconiscus tricornis

Hydraena subjuncta

Malachius graecus

Malthinus geniculatus

Malthinus ionicus

Malthinus laevicollis

Meliceria acanthifera

C.6 Ενδιαφέρον για τον πυρήνα της περιοχής της Λιμνοθάλασσας Κορισσίων από ερευνητικούς φορείς και ΜΜΕ.

C.6.1 Ερευνητικοί Φορείς

Από το 2012 μέχρι και σήμερα διεξάγεται διαπανεπιστημιακή έρευνα για την

Βιοποικιλότητα λιμνοθαλασσών της ανατολικής Μεσσογείου, μεταξύ των οποίων και

η Λιμνοθάλασσα Κορισσίων.

Multi-scale biodiverity patterns in phytoplankton from coastal lagoons: the Eastern Mediterranean

L. Roselli1*, E. Stanca1, A. Ludovisi2, G. Durante1, J.S.D. Souza1, M. Dural3, T. Alp4, S. Bulent4, V. Gjoni5, S. Ghinis5, A. Basset1

1. Department of Biological and Environmental Sciences and Technologies, University of Salento, 73100 Lecce, Italy.

2. Department of Cellular and Environmental, University of Perugia, Via Elce di Sotto 06123 Perugia, Italy.

3. Fisheries Faculty, University of Mustafa Kemal, Antakya, Turkey

4. University of Firat, Faculty of Fisheries Department of Aquatic Basic Sciences Elazığ, Turkey.

5. Region of Ionian Islands, Corfu, Greece.

© 2013 University of Salento - SIBA http://siba-ese.unisalento.it

Ο Dr Albert Basset, καθηγητής της Οικολογίας του Βιολογικού Τμήματος της Σχολής

θετικών επιστημών του πανεπιστημίου του Lecce της Ιταλίας.

C.6.2 Εκπαιδευτικοί Φορείς.

Κάθε χρόνο επισκέπτονται τον υγρότοπο της λιμνοθάλασσας Κορισσίων αρκετοί

εκπαιδευτικοί φορείς (Σχολεία, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, Οργανώσεις

Νεολαίας, Περιβαλλοντικοί Σύλλογοι, Πρόσκοποι και Οδηγοί, κ.α.) προκειμένου να

τον γνωρίσουν και να τον μελετήσουν.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η μεγαλύτερη περιβαλλοντική οργάνωση της

Ιταλίας (Legambiente) επισκέφτηκε τον υγρότοπο και με εθελοντική εργασία 10

ημερών μάζεψε τα σκουπίδια από το εσωτερικό του.

Γενικό Λύκειο Καστοριάς.

Σύλλογος Προστασίας Περιβάλλοντος της Κέρκυρας

Η Ιταλική περιβαλλοντική οργάνωση Legambiente με εθελοντική εργασία 10 ημερών

απομακρύνει τα σκουπίδια από τον υγρότοπο Κορισσίων

C.6.3 ΜΜΕ (Ελληνικά και Διεθνή)

Μεγάλο ενδιαφέρον για τον υγρότοπο της λιμνοθάλασσας Κορισσίων δείχνουν τα

Μάσα Μαζικής Ενημέρωσης (Εθνικά και Διεθνή).

Πραγματοποιούν συχνές επισκέψεις στον υγρότοπο συνήθως για παραγωγή

Ντοκυμαντέρ ή/και Ρεπορτάζ

Παρακάτω αναφέρονται ορισμένα παραδείγματα ΜΜΕ που επισκέφτηκαν τον

υγρότοπο (εξαιρούνται τα Τοπικά ΜΜΕ τα οποία αναφέρονται αρκετά συχνά στον

υγρότοπο και στα προβλήματα που αυτός αντιμετωπίζει)

C.6.3.1 ΕΡΤ 1 TV (Κρατική Τηλεόραση)

Η εκπομπή «Μένουμε Ελλάδα»

C.6.3.2 ΕΡΤ 3 TV (Κρατική Τηλεόραση)

Η εκπομπή «Δρόμοι του νερού»

ΣΚΑΙ ΤV (Ιδιωτική Τηλεόραση)

Περιβαλλοντική εκπομπή

Ρωσική Τηλεόραση. ΚΑΝΑΛΙ 1 (Κρατική )

C.7 Βασικές πηγές όχλησης και κίνδυνοι του υγροτόπου

C.7.1 Αμμοληψία

Τα τελευταία χρόνια γίνεται εντατική αφαίρεση άμμου από το εσωτερικό του

υγροτόπου, αρκετά μακριά από την θάλασσα για να μην περιέχει αλάτι.

Κατά πάσα πιθανότητα η άμμος που αφαιρείται χρησιμοποιείται σαν οικοδομικό

υλικό σε διάφορες κατασκευές ή σαν παραλία σε τουριστικές παράκτιες περιοχές με

διάβρωση!

Προτείνεται η άμεση προστασία του υγροτόπου (βλέπε Πρόταση για Εθνικό

Οικολογικό Πάρκο) και η αυστηρή απαγόρευση αμμοληψίας από την περιοχή

προστασίας.

C.7.2 Διέλευση τροχοφόρων.

Αν και υπάρχει ειδική Πινακίδα του Δήμου εις την οποία αναγράφεται ότι

απαγορεύεται η κυκλοφορία οχημάτων στο εσωτερικό του υγροτόπου, εντούτοις στις

αμμοθίνες κυκλοφορούν αρκετά τροχοφόρα δημιουργώντας καταστροφή στις

αμμοθίνες, αισθητική υποβάθμιση στο τοπίο και έντονη ενόχληση σε ανθρώπους και

ζώα με τους θορύβους.

Προτείνεται η προστασία του υγροτόπου (βλέπε Πρόταση για Εθνικό Οικολογικό

Πάρκο) και η απαγόρευση διέλευσης οποιασδήποτε μορφής τροχοφόρων.

C.7.3 Σκουπίδια

Η έλλειψη ελέγχου του υγροτόπου σε συνδυασμό με την συχνή ανθρώπινη παρουσία

συντελούν στην μετατροπή τμημάτων του υγροτόπου σε χώρο απόθεσης σκουπιδιών.

Πλαστικά και άλλα στερεά απορρίμματα είναι πεταμένα ανάμεσα στη βλάστηση και

τους νερόλακκους του γλυκού νερού.

Προτείνεται η προστασία του υγροτόπου (βλέπε Πρόταση για Εθνικό Οικολογικό

Πάρκο) και η άμεση απομάκρυνση των απορριμμάτων.

C.7.4Η λειτουργία BARs μέσα στον πυρήνα του υγροτόποιυ.

Κατά μήκος όλης της δυτικής πλευράς του υγροτόπου λειτουργούν 3 Καντίνες που

λειτουργούν σαν ΒARs η πλειοψηφία των οποίων κάνει χρήση δυνατής μουσικής.

Προτείνεται η άμεση προστασία του υγροτόπου (βλέπε Πρόταση για Εθνικό

Οικολογικό Πάρκο). Κλείσιμο των παρόχθιων ΜΠΑΡ –Κυλικίων που βρίσκονται

στον πυρήνα του υγρότοπου. Με ευθύνη του Δήμου να τοποθετηθεί μπάρα

απαγόρευσης της διέλευσης τροχοφόρων στην περιοχή του Χαλικούνα που βρίσκεται

μετά το δεύτερο εσοδευτικό στόμιο που προβλέπεται να ανοιχτεί.

C.7.5 Χώροι αποθήκευσης του εξοπλισμού της δραστηριότητας kity surfing

Στην περιοχή του Χαλικούνα, στην παράκτια ζώνη αμέσως μετά το μελλοντικό

δεύτερο στόμιο εισόδου, υπάρχουν κατασκευές που χρησιμεύουν σαν χώρος

αποθήκευσης του εξοπλισμού της θαλάσσιας δραστηριότητας kity surfing.

Η επικοινωνία με τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις οι οποίες φαίνονται υπερβολικά

μεγάλες, έχει αλλοιώσει το ανάγλυφο των αμμοθινών σχηματίζοντας δύο δρόμους

πρόσβασης.

Προτείνεται η απομάκρυνση των εγκαταστάσεων από τον πυρήνα του υγροτόπου

(βλέπε Πρόταση για Εθνικό Οικολογικό Πάρκο). Η τοποθέτηση των εγκαταστάσεων

σε διαφορετικό σημείο με μικρότερες κατασκευές. Αποκατάσταση των αμμοθινών.

C.7.6Δρόμος πρόσβασης Χαλικούνας – Αλιευτικές εγκαταστάσεις.

Μέχρι το 1991 η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή περιοριζόταν σε ένα αυθαίρετο

κτίσμα στην παραλία, στους παραθεριστές της τουριστικής περιόδου και στους

ελάχιστους ντόπιους επισκέπτες

Από το 1992 όμως τα πράγματα άλλαξαν όταν κατασκευάστηκε αγροτικός δρόμος

που ενώνει την περιοχή του Χαλικούνα με τις αλιευτικές εγκαταστάσεις της

λιμνοθάλασσας στην μπούκα διασχίζοντας την αμμώδη λωρίδα του βορειοδυτικού

τμήματος του υγροτόπου. Η διάνοιξη του δρόμου επέτρεψε στους επισκέπτες του

Χαλικούνα να επεκταθούν πιο μακριά από τις συνηθισμένες θέσεις κολύμβησης με

αποτέλεσμα, την καλοκαιρινή περίοδο, ολόκληρη η αμμώδη παραλία να φιλοξενεί

πλήθος αμαξιών και λουομένων. Μαζί με τους παραθεριστές εμφανίστηκαν τα

σκουπίδια, τα Beach Bar με την δυνατή μουσική, οι εγκαταστάσεις του kity surfing

και τέλος (;) οι επεμβάσεις κατά μήκος του δρόμου για parking και διαπλάτυνση με

αποτέλεσμα, σε ορισμένα σημεία να θυμίζει λεωφόρο παρά αγροτικό δρόμο.

Προτείνεται η αποκατάσταση του αγροτικού δρόμου στα σημεία διαπλάτυνσης ώστε

να γίνει εκ νέου αγροτικός δρόμος. Προτείνεται επίσης, με ευθύνη του Δήμου, η

τοποθέτηση ειδικής μπάρας στην μέση περίπου του δρόμου, στο ύψος του

μελλοντικού δεύτερο εσοδευτικού στομίου της λίμνης, ώστε να απαγορευτεί η κίνηση

τροχοφόρων στον χώρο του ιχθυοτροφείου σε όσους δεν έχουν εργασία ή/και

αρμοδιότητα.

C.7.7 Βόσκηση εριφίων

Οι εκτάσεις του υγροτόπου συχνά χρησιμοποιούνται σαν βοσκοτόπια από ένα κοπάδι

εριφίων που δραστηριοποιείται στην περιοχή.

Προτείνεται η προστασία του υγροτόπου (βλέπε Πρόταση Εθνικό Οικολογικό

Πάρκο) και η απαγόρευση της βόσκησης στον πυρήνα αυτού.

Τα ερίφια προκαλούν ζημιά στους θάμνους και τα δενδρύλια του υγροτόπου καθώς

τρώνε σχεδόν τα πάντα (εκτός ίσως από τους κέδρους

C.7.8 Περιφράξεις.

Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα για τον υγρότοπο αποτελούν οι περιφράξεις της όχθης

της λίμνης από ιδιώτες .

Προτείνεται η απομάκρυνση των παρόχθιων περιφράξεων. Να οριστεί περιμετρική

ζώνη με σκοπό την προστασία της λιμνοθάλασσας και του δημόσιου χαρακτήρα του

αιγιαλού.

C.7.9Λαθροκυνηγοί

Παρ’ όλο που ο πυρήνας του υγροτόπου (Ίσσος, Αμμόλοφοι) προστατεύεται από την

κυνηγητική δραστηριότητα, εντούτοις αρκετοί λαθροκυνηγοί δραστηριοποιούνται

στις εκτάσεις του. Προτείνεται η προστασία του υγροτόπου (βλέπε Πρόταση για

Ίσσο).

C.7.10 Έντονη τουριστική πίεση από ξενοδοχειακά συγκροτήματα.

ΝΑ του υγροτόπου υπάρχουν ξενοδοχειακά συγκροτήματα οι επισκέπτες των οποίων,

την περίοδο της τουριστικής αιχμής, δημιουργούν έντονη πίεση στους αμμόλοφους

και στα δασύλλια., ιδιαίτερα με τα μηχανοκίνητα τροχοφόρα ειδικά για αμμώδη

εδάφη.

Προτείνεται η προστασία του πυρήνα του υγροτόπου σαν Εθνικό Οικολογικό Πάρκο

(βλέπε παρακάτω) ώστε να ελέγχεται η παρουσία των τουριστών και η απαγόρευση

της κίνησης των τροχοφόρων στο εσωτερικό του.

C.7.11 11. Αλλοίωση του φυσικού τοπίου

Κατά μήκος του δρόμου που οδηγεί στο parking του Ίσσου έχουν φυτευτεί (και ίσως

φυτεύονται ακόμη !) φυτικά είδη που είναι τελείως ξένα με την βλάστηση της

περιοχής. Πεύκα, Γιούκα και Φοίνικες «κοσμούν» τις δύο πλευρές του δρόμου και

αλλοιώνουν το χαρακτηριστικό της περιοχής που είναι οι Άρκευθοι (Κέδροι).

Προτείνεται να μην φυτευτούν και άλλα ξενικά είδη και η μεταφορά ορισμένων από

αυτών (π.χ. Γιούκα) σε άλλες περιοχές

C.7.12 Σκουπίδια και μπάζα σε δρόμο που συνορεύει με τον υγρότοπο

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται συχνή ρίψη μπαζών και σκουπιδιών στις άκρες

του αγροτικού δρόμου που οδηγεί από το τέλος της λίμνης στο ξενοδοχειακό

συγκρότημα Aquis Sandy Beach Resort στις Λάντζες.

Επισημαίνεται ότι τον συγκεκριμένο δρόμο τον διασχίζουν αρκετοί τουρίστες κατά

την διάρκεια της θερινής περιόδου.

Προτείνεται η προστασία του υγροτόπου σαν Εθνικό Οικολογικό Πάρκο (βλέπε

παρακάτω) και η απομάκρυνση των μπαζών και σκουπιδιών.

C.7.13 Αντιαισθητική κατασκευή.

Πριν από 15 περίπου χρόνια «σχηματίστηκε» τσιμεντένια τεχνητή δίοδος απορροής

των όμβριων υδάτων της περιοχής «Λάντζες».

Πριν από λίγο καιρό το συγκεκριμένο ρυάκι - φρεάτιο μετατράπηκε σε υπόνομο

καθώς σκεπάστηκε και η επιφάνειά του.

Στο σημείο συνάντησης του φρεατίου με την θάλασσα υπάρχει μικρή γέφυρα

κατασκευασμένη από τσιμεντόλιθους. Ο δε πυθμένας του φρεατίου κάτω από την

γέφυρα είναι τσιμεντοποιημένος πρόχειρα.

Εάν ληφθεί υπό όψη ότι στο συγκεκριμένο σημείο δραστηριοποιούνται χιλιάδες

παραθεριστές κάθε χρόνο, η όλη κατασκευή υποβαθμίζει αισθητά την περιοχή και

αποτελεί σημείο δυσφήμισης του υγροτόπου.

Προτείνεται η απομάκρυνση των τσιμεντένιων στρώσεων, και η κατασκευή νέας

γέφυρας που να συμβαδίζει με την αισθητική του τοπίου.

C.7.14 Ενοικίαση της περιοχής του Ίσσου για 99 χρόνια σε ιδιώτες

Ο χειρότερος κίνδυνος καταστροφής του υγροτόπου της λιμνοθάλασσας Κορισσίων

Είναι να παραχωρηθεί για 99 χρόνια (!) σε ιδιώτες και να χρησιμοποιηθεί σε

τουριστικές δραστηριότητες «υψηλού επιπέδου» (γήπεδο γκολφ, μπανγκαλόους,

κ.α.)

Ιδιαίτερα για το προτεινόμενο Γήπεδο Γκολφ, η μετατροπή των αμμοθινών σε

πράσινους λόφους θα αλλοιώσει ανεπανόρθωτα την αισθητική του τοπίου. Η χρήση

μεγάλης ποσότητας νερού για να ποτιστεί το ειδικό γρασίδι (γκαζόν) θα εξαντλήσει

τον υδροφόρο ορίζοντα ενώ οι μεγάλες ποσότητες λιπασμάτων για την διατήρηση

του γκαζόν θα υποβαθμίσει τον υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής.

Ο πυρήνας του υγροτόπου αποτελεί Δημόσιο κτήμα και σαν τέτοιο πρέπει

να παραμείνει. Κατά συνέπεια να μην ενοικιαστεί η δημόσια έκταση και να μην

«πρασινίσουν τεχνητά» οι αμμόλοφοι

Προτείνεται η παραμονή της συγκεκριμένης έκταση στην κατοχή του Δημοσίου και

η προστασία του υγροτόπου σαν Εθνικό Οικολογικό Πάρκο (βλέπε παρακάτω).

D ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT: ΒΑΣΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΥΝΑΤΩΝ – ΑΔΥΝΑΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ – ΑΠΕΙΛΩΝ – ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ

Στους Πίνακες που ακολουθούν αναφέρονται οι κυριότερες δραστηριότητες που

παρατηρούνται στην υπό μελέτη περιοχή στον Πρωτογενή, Δευτερογενή και

Τριτογενή τομέα. Αναφέρονται επίσης οι απειλές που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη

περιοχή.

Δραστηριότητες Πρωτογενούς Τομέα

1. Γεωργική καλλιέργεια

1Α κηπευτικά υπαίθρια εντατική +

1Β κηπευτικά θερμοκηπίου υπό κάλυψη +

1Γα ελαιοκαλλιέργεια εκτατική +

1Γβ ελαιοκαλλιέργεια εντατική -

1Δ αμπελοκαλλιέργεια εκτατική ++

2. Έλλειψη καλλιέργειας

2Α χέρσα κτήματα εγκατάλειψη +

2Β χερσοχώραφα αγρανάπαυση +

3. Μελισσοκομία

3Α Μελισσοκομία 3 μονάδες +

4. Ενσταυλισμένη κτηνοτροφία

4Α βουστάσια περίπου 15 αγελάδες +

4Β ποιμνιοστάσια +

4Γ χοιροστάσια -

4Δ θηραμοτοτροφεία -

4Ε κονικλοτροφεία -

4ΣΤ άλλες εκτροφές -

5. Βόσκηση

5Α βοοειδών

5Β αιγοπροβάτων στα δασύλλια και τους

νερόλακκους

+

5Γ πουλερικών -

5Δ γουρουνιών -

5Ε λοιπές βοσκές -

6. Δασοκομία

6Α αποψιλωτική

θαμνώδης δασική

κάλυψη

+

6Β εκλεκτική υλοτόμηση -

6Γ αναδάσωση +++

6Δ ρυτινισυλλογή -

7. Κατασκευή αρδευτικών δικτύων, εκτροπές

7Α γαιώδους διατομής στραγγιστικά -

7Β τσιμεντένια αρδευτικά -

8. Συστήματα παροχής νερού

8Α τσιμενταύλακες -

8Β σωληνώσεις -

9. Αποστραγγιστικά έργα

9Α αποξηράνσεις από στραγγιστικούς

αύλακες

+

9Β διευθετήσεις

10. Χρήση φυτοφαρμάκων

10Α -αεροψεκασμοί ελιές -

10Β ψεκασμοί εδάφους ελιές, αμπέλια, κηπευτικά ++

10Γ χρήση βιοκτόνων και

βιοστατικών

11. Χρήση λιπασμάτων

11Α γεωργικές καλλιέργειες +

11Β χημική λίπανση

(βιομηχανική λίπανση)

-

11Γ οργανική λίπανση

(ζωική κοπριά)

+

11Δ χλωρική λίπανση

(φυτική λίπανση)

-

12. Χρήση φωτιάς

12Α ταχεία ανοργανοποίηση -

12Β διατήρηση χορτολίβαδων -

12Γ εμπρησμοί -

13. Πέρασμα ζώων

13Α αιγοπρόβατα για βροχή ++

14. Θαλάσσια αλιεία

14Α επαγγελματική δίκτυα - παραγάδια +

14Β ερασιτεχνική παραγάδια,ψαροντούφεκ

ο

+

14Γ Παράνομη αλιεία χρήση δυναμίτιδας ++

14Δ Τράτες -

15. Ιχθυοτροφεία

15Α εκτατική καλλιέργεια λιμνοθάλασσα +

15Β ημιεντατική καλλιέργεια -

15Γ εντατική -

16. Υδατοκαλλιέργειες

16Α οστρακοκαλλιέργεια -

16Β γαριδοκαλλιέργεια -

16Γ βατραχοκαλλιέργεια -

17. Κυνήγι

17Α απλά πυροβόλα λαθροκυνηγοί ++

18Β επαναληπτικά όπλα λαθροκυνηγοί ++

19Γ φανάρια τη νύχτα -

19Δ κράχτες -

19Ε μαγνητόφωνα -

19ΣΤ με σκυλιά λαθροκυνηγοί ++

20. Εξολόθρευση ζωικών οργανισμών

20Α αποσπάσματα

20Β δολώματα

21. Παγίδευση,σύλληψη ζώων

21Α για ταρίχευση -

21Β για αιχμαλωσία -

21Γ για εμπορία -

22. Συλλογή, περισυλλογή έμβιων όντων

22Α ζωικών οργανισμών καβούρια, γαρίδες από

λίμνη

+++

22Β αυγών

22Γ φρούτων

22Δ βοτάνων θρούμπι +

22Ε ανθέων αγριολούλουδα +

23. Εισαγωγή ειδών

23Α ενδημικών εμπλουτισμός κυνηγίου +

23Β ξενικών -

23Γ αδέσποτα -

23Δ φυτικών ειδών Φοίνικες, γιούκα, πεύκα -

Δραστηριότητες Δευτερογενούς Τομέα 1. Εξορυκτικές δραστηριότητες -

1Α μεταλλεία -

1Β ορυχεία -

1Γ επιφανειακή εξόρυξη -

1Δ υπεδάφια εξάρυξη -

1Ε λατομεία, νταμάρια -

2. Αμμοληψίες

2Α Καταστροφή αμμοθινών αμμόλοφοι ++

3. Εργασίες άλατος

3Α αλυκές -

3Β αφαλάτωση -

4. Βιομηχανικές – βιοτεχνικές δραστηριότητες

4Α βαριά βιομηχανία -

4Β γεωργική βιομηχανία -

4Γ βιοτεχνία -

4Δ Κατασκευαστικές δραστηριότητες -

4Ε Διυλιστήρια -

4ΣΤ Ελαιοτριβεία + (έχει

σταματήσει τη

λειτουργία του)

5. Παραγωγή ενέργειας

5Α θερμοηλεκρικοί σταθμοί -

5Β υδροηλεκτρικοί σταθμοί -

5Γ ατμοηλεκτρικοί σταθμοί. -

5Δ φωτοβολταϊκά -

Δραστηριότητες Τριτογενούς Τομέα και Έργα Υποδομής

1 Λιμενικά έργα

1Α λιμάνια -

1Β αγκυροβόλια Άγιος Γεώργιος +

1Γ Εσκαφές Νέο στόμιο στη

λίμνη

+

1Δ Εκβανθύσεις

2. Μπαζώματα

2Α ρίψη μπαζών +

2Β επιχωματώσεις

3. Οιδοποιία

3Α Αγροτικοί δρόμοι Χαλικούνας –

Αλιευτικές

εγκαταστάσεις

+

3Β Δασικοί δρόμοι -

Διελεύσεις οχημάτων Στις αμμοθίνες

μοτοσικλέτες

άμμου, τζιπ 4x4,

+++

4. Γεωτρήσεις ύδρευσης

4Α ερευνητικές

4Β παραγωγικές γεώτρηση

Γαρδικίου,

γεώτρηση

Χλωμού,

+++

5. Δραστηριότητες αναψυχής και τουρισμού

5Α θαλασσινά μπάνια Άγιος Γεώργιος,

Λάντζες,

Χαλικούνας

+++

+++

++

5Β λασπόλουτρα

5Γ αμμόλουτρα

5Δ ιαματικά λουτρά

5Ε κατασκήνωση ,κάμπινγκ στη παραλία, στα

δασύλια

++

6. Τουριστικές εγκαταστάσεις

6Α οργανωμένο κάμπινγκ

6Β οργανωμένες ακτές, πλάζ καρέκλες,

ομπρέλες,

ποδήλατα, zet sci

+++

6Γ ξενοδοχεία Λάντζες,

Άγιος Γεώργιος

+++

+++

6Δ Ενοικιαζόμενα δωμάτα Άγιος Γεώργιος,

Χαλικούνας

++

+

7. Οικισμοί,

7Α Οικισμοί, σπίτια Άγιος Γεώργιος,

Λάντζες,

Χαλικούνας

+++

8. Εκπαιδευτικές δραστηριότητες

8Α επισκέψεις δημοτικών ++

8Β επισκέψεις Μέσης εκπ. +

8Γ επισκέψεις ΑΕΙ ΤΕΙ +

8Δ πτυχιακές, μεταπτυχιακές -

εργασίες

+

8Ε επιστημονικές έρευνες +

9. Λύματα- Απορρίμματα- Απόβλητα

9Α τοξικά υλικά

9Β ανόργανα στερεά, αδρανή με τα όμβρια

ύδατα στη

λιμνοθάλασσα

+

9Γ οργανικά μη ανακυκλούμενα πλαστικά

σκουπίδια στον

υγροβιότοπο

++

9Δ οργανικά φυσικής προέλευσης -

9Ε βαρέα μέταλλα -

10. Διάθεση υγρών αποβλήτων

10Α -Ν, P, S με τα όμβρια ύδατα

στην λίμνη

++

10Β φαινόλες

10Γ λίπη, έλαια, υδρογονάνθρακες με τα όμβρια ύδατα

στη λιμνοθάλασσα

+

10Δ βιοκτόνα +

10Ε παθογόνοι μικροβιακοί δείκτες

11. Ατμοσφαιρικές εκπομπές

11Α αερολύματα -

11Β καπνός +

11Γ σκόνη +

11Δ σωματίδια -

12. Απόρριψη και διάθεση

12Α αποβλήτων αστικής προέλευσης στο υπέδαφος από

βάθρους

++

12Β αποβλήτων γεωργικής

προέλευσης

Στη λίμνη από

λιπάσματα,

φάρμακα,

απόβλητα

ελαιοτριβείων

++

E ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΕΛΕΤΗΣ

E.1 Τουριστικά Θέρετρα πλησίον της περιοχής παρέμβασης

Πλησίον της λιμνοθάλασσας Κορισσίων υπάρχουν τα παρακάτω τρία σπουδαία

τουριστικά θέρετρα τα οποία κατά την διάρκεια της θερινής περιόδου φιλοξενούν

αρκετούς παραθεριστές.

- Χαλικούνας

- Οικισμός Αγίου Γεωργίου

- Λάντζες

Θα πρέπει να τονιστεί ότι αρκετοί από τους τουρίστες των συγκεκριμένων περιοχών

επισκέπτονται τον πυρήνα του υγροτόπου και ιδιαίτερα τον Ίσσο και τον Χαλικούνα.

E.1.1 Ο Χαλικούνας Αγίου Ματθαίου

Η περιοχή του Χαλικούνα περιλαμβάνει μία από τις πλέον φημισμένες παραλίες του

νησιού. Βρίσκεται στα βόρεια του υγροτόπου όπου παρατηρείται μικρή οικιστική

ανάπτυξη με κατοικίες και τουριστικές επιχειρήσεις που εξυπηρετούν βασικά

Έλληνες παραθεριστές.

Η παραλία του Χαλικούνα αποτελεί τη ΒΔ. πλευρά της λιμνοθάλασσας, μήκους

περίπου 3 χιλιομέτρων, την οποία διασχίζει ο αγροτικός δρόμος που οδηγεί στις

αλιευτικές εγκαταστάσεις της λιμνοθάλασσας..

Λόγω της μεγάλης έκτασης της παραλίας, οι επισκέπτες φαντάζουν σχετικά λίγοι

ακόμη και στην κορύφωση της τουριστικής κίνησης (Ιούλιο και Αύγουστο).

Η αμμώδης παραλία του Χαλικούνα

E.1.2 Ο Οικισμός του Αγίου Γεωργίου Αργυράδων

Η περιοχή του Αγίου Γεωργίου Αργυράδων είναι μία τουριστική περιοχή, εξαιρετικά

δημοφιλής τόσο στους Κερκυραίους όσο και στους τουρίστες.. Βρίσκεται πλησίον του

υγροτόπου με τον οποίον συνορεύει στα ΝΔ του. Η περιοχή, παρά τη μικρή της

έκταση, παρουσιάζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια.

E.1.3 Η περιοχή Λάντζες Χλωμού.

Η περιοχή Λάντζες συνορεύει με τον Άγιο Γεώργιο Αργυράδων (Ρηχονέρια)

αποτελώντας ένα ενιαίο τουριστικό σύνολο. Η περιοχή αναπτύσσεται τουριστικά με

καταλύματα και παραθεριστικές κατοικίες. Νοτιοανατολικά υπάρχει μεγάλο

ξενοδοχειακό συγκρότημα με κτίρια, πισίνες, γήπεδα άθλησης και χώρους αναψυχής

(το Aquis Sandy Beach Resort).

E.2 Άλλες περιοχές ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για την περιοχή μελέτης

Εκτός από τα τουριστικά θέρετρα με τους χιλιάδες επισκέπτες τον χρόνο που

μπορούν να επηρεάσουν το περιβάλλοντα χώρο της λίμνης, γύρω από τον υγρότοπο

υπάρχουν και άλλες περιοχές που αναπτύσσονται πιο αργά και παρουσιάζουν

ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ευρύτερη περιοχή του υγροτόπου.

Οι κυριότερες από αυτές τις περιοχές είναι οι παρακάτω:

E.2.1 Η περιοχή Λίνια Χλωμού.

Οικισμός της κοινότητας του Χλωμού. Από τις πλέον όμορφες και ιστορικές περιοχές

καθώς από πολλά σημεία του οικισμού υπάρχει πανοραμική θέα προς την

λιμνοθάλασσα Κορισσίων και τους αμμόλοφους του υγροτόπου ενώ στα εδάφη της

βρίσκεται η ιστορική Ιερά Μονή του Παντοκράτορα (του 13ου αιώνα).

E.2.2 Η περιοχή Βραγανιώτικα Χλωμοτιανών

O οικισμός Βραγκανιώτικα ανήκει στην κοινότητα Χλωμοτιανών Σύμφωνα με τον

Χρυσικόπουλου Μιχάλη φαίνεται ότι η περιοχή των Βραγανιώτικων κατοικήθηκε

από Ηπειρώτες εθελόδουλους Βαγενίτες, γεωργούς από τη Βαγεν(ι)ετιά. Ο ίδιος

συγγραφέας συμπεραίνει ότι το όνομα του χωριού οφείλεται στους παραπάνω

εθελόδουλους Ηπειρώτες με παραφθορά αρχικά σε Βαγενιώτικα, Βραγανιώτικα και

Μπρακανιώτικα.

Σύμφωνα με την ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ οι κάτοικοι της περιοχής παλαιότερα

ταλαιπωρήθηκαν από την ελονοσία που μάστιζε τις περιοχές του κάμπου γύρω από

τη λίμνη Κορισσίων. Σχετική με την ελονοσία είναι και η φράση «θα βρακανιάσεις»,

θα χλομιάσεις, δηλαδή θα αποκτήσεις χρώμα κιτρινοπράσινο, θα μοιάσεις με τους

βρακανιώτες ή η κατάρα «να βρακανιάσεις». Οι ντόπιοι λένε βρακανιά μέχρι σήμερα

τη χλομάδα, την ελονοσία. Έτσι μπορεί να σταθεί και η ερμηνεία του ονόματος του

χωριού από τη σλάβικη λέξη vrag που σημαίνει ο εχθρός, εξελληνισμένα βράγκα. Με

το όνομα αυτό αποκαλούσαν οι ντόπιοι την ελονοσία

E.2.3 Η περιοχή Αλευροπάρι

Το Αλευροπάρι είναι οικισμός της κοινότητας Χλωμοτιανών. Βρίσκεται στα

ανατολικά του υγροτόπου και εφάπτεται της λιμνοθάλασσας Κορισσίων.

Στην περιοχή λειτουργεί αγροτουριστική μονάδα.

E.3 Οι Κοινότητες πλησίον της περιοχής μελέτης

Η ιδιαίτερη γεωγραφική θέση της Κέρκυρας μεταξύ Βαλκανικής και Ιταλικής

χερσονήσου, η απουσία Τουρκικής κατοχής και η επιρροή του Βυζαντινού και

Ενετικού πολιτισμού έκαναν στην Κέρκυρα να αναπτυχθεί ένας πολιτισμός

συνδεδεμένος με την Ελληνική παράδοση αλλά ταυτόχρονα να εμπλουτιστεί από τις

συνήθειες των άλλων δυτικών πολιτισμών που πέρασαν από το νησί.

Οι κοινότητες που συνορεύουν με την περιοχή μελέτης μεταφέρουν πλούσια ιστορία

και αξιόλογα πολιτιστικά στοιχεία έχοντας τις ρίζες του αρκετούς αιώνες πίσο, στο

παρελθόν.

E.3.1 Η κοινότητα του Αγίου Ματθαίου

Ο Άγιος Ματθαίος είναι ένα μεγάλο γραφικό χωριό που χρονολογείται τον 16ο

αιώνα. Πρόκειται για το πρώην χωριό Ζυγωνός, το οποίο καταστράφηκε από τον

Μπαρμπαρόσα και τους πειρατές του.

Ο πυρήνας του χωριού βρίσκεται αμφιθεατρικά στους πρόποδες του Γαμήλιου

όρους (βουνού του Παντοκράτορα του Χαμηλού), όπου σύμφωνα με την τοπική

παράδοση έγιναν οι γάμοι του Aλκίνοου, βασιλιά των Φαιάκων της Σχερίας

(Κέρκυρας).

Ο Άγιος Ματθαίος απέχει 23 χλμ από την πόλη της Κέρκυρας. Διαθέτει πλούσια

ιστορία και παράδοση, ιδιαίτερο φυσικό κάλλος και μεγάλη αγάπη για τη μουσική

και την καλλιτεχνία γενικότερα.

Στις πλαγιές του βουνού του Αγίου Ματθαίου υπάρχει το προϊστορικό σπήλαιο

του Γαρδικίου ενώ στους πρόποδες του βουνού δεσπόζει το κάστρο του Γαρδικίου

που χρονολογείται στην εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου και στο οποίο

υπάρχουν υπολείμματα αρχαίων ναών.

Στο χωριό υπάρχει έντονη πολιτιστική και καλλιτεχνική δραστηριότητα που

εκφράζεται κυρίως από τον Πολιτιστικό Σύλλογο και την Φιλαρμονική.

E.3.2 Η κοινότητα του Χλωμού

Το παραδοσιακό και γραφικό χωριό του Χλωμού απέχει από την πόλη της Κέρκυρας

31χλμ. Χτίστηκε τον 13ο αιώνα από βυζαντινούς αν και τα διάσπαρτα ερείπια στις

πλαγιές του βουνού και η ύπαρξη βωμού του Απόλλωνα στη θέση του σημερινού

ναού των Ταξιαρχών μαρτυρούν την παρουσία κατοίκων στην περιοχή αυτή από την

προχριστιανική εποχή.

Το 1460 διέμεινε στο χωριό ο τελευταίος δεσπότης του Μυστρά, Θωμάς Παλαιολόγος

αδελφός των Αυτοκρατόρων Ιωάννη Η΄ και Κωνσταντίνου ΙΑ΄, τελευταίου

υπερασπιστή της Κωνσταντινούπολης.

Από τους ναούς του χωριού ξεχωρίζει ο ναός των Ταξιαρχών που στο εσωτερικό του

υπάρχει ένα στρώμα τοιχογραφιών το οποίο πιθανότατα ανάγεται στον 14ο αιώνα, η

Ζωοδόχος Πηγή που εικάζεται ότι κατασκευάστηκε γύρω στο 1470 και ο ναός της

Κοίμησης της Θεοτόκου που μάλλον χτίστηκε γύρω στο 1450.

Σύμφωνα με την ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ για την προέλευση της ονομασίας του χωριού

υπάρχουν διάφορες προτάσεις και γνώμες. Μια εκδοχή είναι ότι προέρχεται από το

φυτό «σπλόνος» (γνωστό στους κατοίκους αφού το χρησιμοποιούσαν για να ζαλίζουν

(σπλονίζουν) τα ψάρια της Λιμνοθάλασσας Κορισσίων και να τα πιάνουν. Έτσι

έχουμε σπλόνος - φλόμος (φλομώνω ) – χλόμος - χλομός. Άλλοι υποστηρίζουν ότι

προέρχεται από το τοπωνύμιο της Κεφαλληνίας, Κουλούμι, λατινικά colomo – Κλόμο

- Χλόμο - Χλομός. Μια τρίτη άποψη υποστηρίζει ότι προέρχεται από τη χλομάδα των

κατοίκων που είχαν έρθει από την παραλίμνια περιοχή «Κορίσσια», που τη μάστιζε η

ελονοσία, έτσι έχουμε Χλομός ή Χλωμός. Τέλος είναι πιθανό να προέρχεται από το

Χλομούτσι που είναι κάστρο στην Ηλεία της Πελοποννήσου 1200 μ.χ.

Στο χωριό δραστηριοποιείται Πολιτιστικός Σύλλογος ο οποίος προωθεί τη διάσωση

της πολιτιστικής και πνευματικής κληρονομιάς. Η Χορωδία του Χλωμού θεωρείται

μία από τις καλύτερες στο νησί.

E.3.3 Η κοινότητα των Αργυράδων

Νοτιοδυτικά του υγροτόπου Κορισσίων, 33 χλμ. από τη πόλη της Κέρκυρας,

βρίσκεται η κοινότητα των Αργυράδων.

Το χωριό παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον από αρχιτεκτονικής πλευράς και για το

λόγο αυτό έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός οικισμός από το 1977. Το όνομα του

χωριού σύμφωνα με τους περισσότερους μελετητές προέρχεται από τη μεγάλη

αρχοντική Βυζαντινή οικογένεια των Αργυρών ή Αργυρόπουλων. Από την οικογένεια

αυτή προέρχεται και ο βυζαντινός αυτοκράτορας Ρωμανός ο 3ος (ο Αργυρός).

Στο χωριό δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αργυράδων ο οποίος έχει

αναλάβει την διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, δίνοντας ζωή σε πάρα πολλά

έθιμα όπως το Καρναβάλι με το παραδοσιακό έθιμο των Βλάχων.

Σημαντική παρουσία στα κερκυραϊκά πολιτιστικά δρώμενα έχει το καλλιτεχνικό

τμήμα του Πολιτιστικού Συλλόγου των με το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων

Ελλήνων και ξένων θεατρικών συγγραφέων.

E.3.4 Η κοινότητα των Χλωμοτιανών

Η κοινότητα των Χλωμοτιανών απέχει 24,2 χιλιόμετρα από την πόλη της Κέρκυρας.

Το χωριό είναι κτισμένο επάνω σε μικρό λόφο. Κατά πάσα πιθανότητα η παλιά

ονομασία των Χλωμοτιανών ήταν Μολιβοτινά, όπου παρέμεινε για λίγο ο Γεώργιος

Φρατζής τραπεζοκόμος και υπεύθυνος για τον κοιτώνα του αυτοκράτορα στην

Κωνσταντινούπολη.

Στην κοινότητα των Χλωμοτιανών ανήκει ο οικισμός Μεσογγής στον οποίον υπάρχει

μεγάλη τουριστική δραστηριότητα, καθώς και οι οικισμοί Βραγανιώτικα και

Αλευροπάρι που συνορεύουν με τον υγρότοπο Κορισσίων στα ανατολικά του.

E.4 Σύντομη περιγραφή υφιστάμενων τουριστικών διαδρομών ή μονοπατιών.

Η υπό μελέτη περιοχή διαθέτει ορισμένα σπουδαία μονοπάτια και διαδρομές που

οδηγούν τους κατοίκους και τους επισκέπτες από τις διάφορες κοινότητες και

οικισμούς στον πυρήνα του υγροτόπου και στην παράκτια ζώνη.

Μέχρι σήμερα κανένα από αυτά τα μονοπάτια δεν διαθέτει τις απαραίτητες

σημάνσεις και δεν λειτουργεί βάση των διεθνών περιπατητικών κανόνων.

E.4.1 Μονοπάτι Άγιος Ματθαίος – Χλωμός

Πριν 8 χρόνια περίπου υλοποιήθηκε ευρωπαϊκό πρόγραμμα με θέμα τη δημιουργία

περιπατητικού μονοπατιού που ξεκινούσε από την κοινότητα του Αγίου Ματθαίου

και κατέληγε στην κοινότητα του Χλωμού. Το μονοπάτι διέσχιζε το βουνό του Αγίου

Ματθαίου, το Γαρδίκι, το Χαλικούνα, τον Ίσσο, τη Λίνια, ανέβαινε στον Χλωμό και

κατέληγε στην παράκτια ζώνη της Αγίας Πελαγίας.

Στην περιοχή του Χαλικούνα υπήρχε διακλάδωση του μονοπατιού που οδηγούσε

ανατολικά της λιμνοθάλασσας Κορισσίων, μέσα από τα εδάφη των κοινοτήτων

Χλωμοτιανών (Αλευροπάρι) και Χλωμού για να καταλήξει στην Λίνια και να ενωθεί

με το κύριο μονοπάτι που ερχόταν από τον Ίσσο.

Δυστυχώς το συγκεκριμένο μονοπάτι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και ουδέποτε

λειτούργησε σύμφωνα με τον προβλεπόμενο εξοπλισμό (π.χ. παγκάκια,

παρατηρητήρια, πίνακες σήμανσης, κ.α.).

Ο Δήμος Κέρκυρας θα πρέπει να εξετάσει το γιατί δεν λειτούργησε ποτέ το

μονοπάτι, όπως και τα χρήματα που ξοδεύτηκαν προκειμένου να λειτουργήσει.

E.4.2 Μονοπάτι Χλωμός – Ίσσος

Πρόκειται για παραδοσιακό μονοπάτι που ξεκινάει από την κοινότητα του Χλωμού,

διασχίζει την περιοχή της Λίνιας και καταλήγει στην περιοχή του Ίσσου όπου

ενώνεται με το μονοπάτι «Άγιος Ματθαίος – Χλωμός».

E.4.3 Μονοπάτι Αργυράδες – Ίσσος

Πρόκειται για μονοπάτι που ξεκινάει από την κοινότητα των Αργυράδων, διασχίζει

τον Άγιο Γεώργιο και την περιοχή Λάντζες και καταλήγει στον Ίσσο όπου συναντάει

το μονοπάτι «Αγίου Ματθαίου – Χλωμού».

Πρόκειται για παραδοσιακό μονοπάτι χωρίς να υποστηρίζεται από ενδείξεις και

εξοπλισμό (σημάνσεις, παγκάκια)

E.4.4 Μονοπάτι Μεσσογγή – Μύλος – Βδελαριά –Λιμνοθάλασσα

Πρόκειται για μονοπάτι που ξεκινάει από την περιοχή Μεσογγής της κοινότητας

Χλωμοτιανών, διασχίζει τον ομώνυμο ποταμό και μέσω Αγίου Ματθαίου (περιοχή

Μύλος) διασχίζει αγροτικές εκτάσεις πριν καταλήξει σε έναν μικρό αλλά πολύ

σπουδαίο υγρότοπο (τη βδελαριά) και από εκεί στην λίμνη.

E.5 Προσβασιμότητα της περιοχής μελέτης

E.5.1 Χερσαία, αέρια και θαλάσσια πρόσβαση στην περιοχή παρέμβασης

Η πρόσβαση στην ευρύτερη περιοχή της λιμνοθάλασσας Κορισσίων είναι εφικτή :

Οδικώς

Με ιδιωτικό μέσον

Μέσω του οδικού δικτύου υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης στην περιοχή μελέτης

στις περιοχές Χαλικούνα, Ίσσου, Λάντζες. Θα πρέπει να τονιστεί ότι πολλές φορές ο

δρόμος πρόσβασης δεν είναι σε καλή κατάσταση. Ιδιαίτερα για τον Χαλικούνα και

τον Ίσσο υπάρχει τμήμα του δρόμου που είναι χωματόδρομος.

Με υπεραστικό ΚΤΕΛ

Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους οι υπεραστικές γραμμές Κέρκυρα-Λευκίμμη και

Κέρκυρα –Χλωμό και Κέρκυρα-Άγιος Ματθαίος μπορούν να εξυπηρετήσουν τυχόν

επισκέπτες που επιθυμούν να φτάσουν πλησίον της ευρύτερης περιοχής μελέτης.

Κατά την θερινή περίοδο λειτουργεί η υπεραστική γραμμή Κέρκυρα – Άγιος

Γεώργιος η οποία οδηγεί στις περιοχές Λάντζες και Άγιος Γεώργιος Αργυράδων.

Ακτοπλοϊκώς

Στον Άγιο Γεώργιο Αργυράδων, προς την περιοχή Λάντσες, υπάρχει αλιευτικό

καταφύγιο το οποίο δύναται να εξυπηρετήσει επισκέπτες που επιθυμούν να

επισκεφτούν την περιοχή μελέτης.

E.6 Τοπικά δίκτυα – φορείς – εθελοντικές οργανώσεις

E.6.1 Τοπικό Σύμφωνο ποιότητας

Στον κάμπο του Αγίου Ματθαίου παράγεται και εμφιαλώνεται οίνος που διαθέτει

Ονομασία Προέλευσης.

E.6.2 Αναπτυξιακοί Φορείς

Αγροτικός Συνεταιρισμός Αγίου Ματθαίου

Αγροτικός Συνεταιρισμός Αργυράδων

Αγροτικός Συνεταιρισμός Χλωμού

Αγροτικός Συνεταιρισμός Χλωμοτιανών

E.6.3 Εθελοντικές Οργανώσεις.

Ανοικτή Πρωτοβουλία isSOS

Η εθελοντική «Ανοικτή Πρωτοβουλία isSOS» ιδρύθηκε το 2013 και αγωνίζεται:

1. Για την άμεση προστασία της περιοχής του Ίσσου, σπουδαίο υγρότοπο και

μοναδικό οικοσύστημα απείρου φυσικού κάλλους.

2. Για την αποτροπή της εκποίησης της περιοχής του Ίσσου που θα οδηγήσει σε

υπονόμευση του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, υποβάθμισης της ζωής των

κατοίκων και μαρασμό της τοπικής οικονομίας.

Πολιτιστικός Σύλλογος Αγίου Ματθαίου

Δραστηριοποιείται στην περιοχή της κοινότητας του Αγίου Ματθαίου.

Διαθέτει Θεατρικό, Χορευτικό και Χορωδιακό Τμήμα

Φιλαρμονική Αγίου Ματθαίου «Λορέντζος Μαβίλης»

Διαθέτει:

Σχολές θεωρίας της μουσικής Ξύλινων, Χάλκινων και Κρουστών οργάνων

Μπάντα

Μικρά σύνολα μουσικής

Πολιτιστικός Σύλλογος Βραγανιώτικων

Δραστηριοποιείται στην περιοχή του οικισμού των Βραγανιώτικων.

Διαθέτει Χορευτικό και Χορωδιακό Τμήμα

Πολιτιστικός Σύλλογος Χλωμού «Θωμάς Παλαιολόγος»

Δραστηριοποιείται στην περιοχή της κοινότητας του Χλωμού.

Διαθέτει Θεατρικό, Χορευτικό και Χορωδιακό Τμήμα

Πολιτιστικός Σύλλογος Αργυράδων

Δραστηριοποιείται στην περιοχή της κοινότητας Αργυράδων.

Διαθέτει Θεατρικό και Χορωδιακό Τμήμα

E.7 Αρχαιολογικές Θέσεις στην περιοχή παρέμβασης. Προϊστορικό Σπήλαιο Γαρδικίου

Στην περιοχή Γαρδικίου της κοινότητας Αγίου Ματθαίου, πλησίον του ομώνυμου

βυζαντινού φρουρίου έχει ανακαλυφτεί προϊστορικό σπήλαιο (της Ύστερης

Παλαιολιθικής Περιόδου 40.000-80.000 π.Χ) το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 50μ.

πάνω απ’ την θάλασσα με θέα προς όλο το νότιο τμήμα του νησιού..

Στο συγκεκριμένο χώρο ανακαλύφθηκε δάπεδο κατοίκησης πού χρονολογείται στα

τελικά στάδια της Ανώτερης Παλαιολιθικής Περιόδου, περίπου το 20.000 π.Χ. Κατά

τις ανασκαφές ευρέθησαν επίσης εργαλεία από πυριτόλιθο, οστά ζώων, όπως κάπροι,

ζαρκάδια και ελάφια, οστέινη χάντρα καθώς και δύο πλακίδια με κατάλοιπα ώχρας.

Ευρήματα των ανασκαφών αυτών ευρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο

Κέρκυρας.

Ο σχετικός χώρος στην περιοχή τού Γαρδικίου έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός με την

Υπουργική Απόφαση: ΥΑ 3888/ 21-2-67, ΦΕΚ. 168/Β/9-3-67ΥΑ 3888/ 21-2-67,

ΦΕΚ. 168/Β/9-3-67

E.7.1 Παλιαύλακο

Σύμφωνα με την Αρχαιολόγο κ. Αργυρού Σταυρούλα και τον Αριστείδη Καββαδία, τη

δεκαετία του 2000 πραγματοποιήθηκε ανασκαφική έρευνα στη θέση

«Παλιαύλακο», κοντά στο δίαυλο επικοινωνίας της λιμνοθάλασσας Κορισσίων με τη

θάλασσα. Τα ευρήματα της ανασκαφής περιλαμβάνουν 58 οστέινα κατάλοιπα, με

σημαντικότερο το τμήμα της γνάθου ιπποπόταμου και 156 λίθινα τέχνεργα. Πολλά

από αυτά ανήκουν στην τεχνική Λεβαλουά και χρονολογούνται στη Μέση

Παλαιολιθική (τέλος Μέσου ή Ανώτερου Πλειστόκαινου). Αυτή η τεχνική (200.000-

35.000 χρόνια πριν) είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στην Κέρκυρα και μαρτυρά την

εξέλιξη των πνευματικών και διανοητικών ιδιοτήτων του Νεάντερταλ. Πολλά από τα

ευρήματα δε βρέθηκαν in situ αλλά μεταφέρθηκαν από φυσικές αιτίες (ανακύλιση

υδάτων). Τα ευρήματα όμως που εντοπίστηκαν σε πρωτογενή απόθεση μαρτυρούν

τη χρήση του τόπου από τους παλαιολιθικούς ανθρώπους.

E.7.2 Άγιος Γεώργιος – Γλυφονέρι, Χαλικούνας

Σύμφωνα με την Αρχαιολόγο κ. Αργυρού Σταυρούλα και τον Αριστείδη Καββαδία,

στις θέσεις Άγιος Γεώργιος – Γλυφονέρι, Χαλικούνας που βρίσκονται στην περιοχή

της λιμνοθάλασσας Κορισσίων, περισυλλέχτηκαν εργαλεία τεχνικής Levallois, μέσης

παλαιολιθικής εποχής (130.000-40.000 χρόνια πριν) καθώς και κεραμική εποχής

χαλκού (3.000-1.900 χρόνια πριν).

E.7.3 Ράχες, (ΝΔ του Γαρδικίου)

Σύμφωνα με την Αρχαιολόγο κ. Αργυρού Σταυρούλα και τον Αριστείδη Καββαδία,

στη θέση Ράχες, πάνω στους νότιους λόφους χαμηλής λοφοσειράς, που βαίνει κατά

μήκος της νοτιοανατολικής όχθης της λίμνης εντοπίστηκε οικισμός, και βορειότερα

αυτού νεκροταφείο, που χρονολογούνται από την ύστερη αρχαϊκή (625-480 π.χ.)

μέχρι και την ελληνιστική εποχή (150-31 π.χ.).

E.7.4 Λαγούδια

Σύμφωνα με την Αρχαιολόγο κ. Αργυρού Σταυρούλα και τον Αριστείδη Καββαδία,

στα βραχώδη νησάκια Λαγούδια βρέθηκαν πολλοί πυριτόλιθοι, λεπίδες οψιανού και

χονδροειδής προϊστορική κεραμική. Επίσης εντοπίστηκαν λείψανα βυζαντινού

σταθμού (φρυκτωρίας) με άφθονη βυζαντινή κεραμική και μεγάλους

αποθηκευτικούς πίθους.

Εκτός από σπουδαία αλιευτικά πεδία, οι βραχονησίδες Λαγούδια αποτελούν και

έναν σπουδαίο ιστορικό τόπο καθώς αποτελούν το μέρος από όπου οι Γερμανοί

αποβιβάστηκαν και κατέλαβαν το νησί της Κέρκυρας μετά την απόσχιση των Ιταλών

συμμάχων τους κατά τον Β! παγκόσμιο πόλεμο

E.7.5 Το Σερβικό νεκροταφείο στον Άγιο Ματθαίο

Στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου Ματθαίου, προς την περιοχή της λιμνοθάλασσας

Κορισσίων, υπάρχει ένα μικρό Σερβικό νεκροταφείο. Αφορά χώρο εις τον οποίο

ενταφιάστηκαν Σέρβοι που είχαν καταφύγει στο νησί της Κέρκυρας την περίοδο 1916

– 1918, όταν ο Σερβικός Στρατός και ένα μέρος του Σερβικού λαού υπό την πίεση της

Αυστροουγγρικής, Γερμανικής και Βουλγαρικής επίθεσης αναγκάστηκαν να

εγκαταλείψουν την πατρίδα τους.

Βουνό Αγίου Ματθαίου.

Στο βουνό του Αγίου Ματθαίου υπάρχει δρόμος που ανοίχτηκε από τα Γερμανικά

στρατεύματα ο οποίος οδηγεί στην κορυφή του Παντοκράτορα όπου λειτουργούσε

γερμανικός Ασύρματος (Στην τοποθεσία Φανό).

E.7.6 Βυζαντινό Φρούριο Γαρδικίου

Στην περιοχή του Γαρδικίου της κοινότητας Αγίου Ματθαίου υπάρχουν τα ερείπια

Βυζαντινού φρουρίου που κατασκευάστηκε τον XIII αιώνα από τον δεσπότη Μιχαήλ

Β.

Το φρούριο είχε σχήμα οκταγωνικό με ένα μεγάλο πύργο σε κάθε γωνία.

Προς τα δεξιά του φρουρίου υπάρχουν ερείπια που εικάζεται ότι προέρχονται από

το παρεκκλήσι που υπήρχε την περίοδο που λειτουργούσε το οχυρό.

E.7.7 Κτίσματα πολυβολείων, κοιτώνων και Ασυρμάτου στην περιοχή Αγίου Στεφάνου κοινότητας Αγίου Ματθαίου.

Στην περιοχή Αγίου Στεφάνου υπάρχουν ερείπια κτισμάτων τα οποία

χρησιμοποιούσαν τα Γερμανικά στρατεύματα κατά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο σαν

κοιτώνες, πολυβολεία και χώρο Ασυρμάτου.

E.7.8 Ιερά Μονή Παντοκράτορα

Στην περιοχή Λίνια της κοινότητας Χλωμού, λίγες εκατοντάδες μέτρα από την

περιοχή μελέτης, υπάρχει μικρή εκκλησία (πρώην Μοναστήρι) η οποία

κατασκευάστηκε μεταξύ τέλους του 13ου αιώνα με αρχές του 14ου αιώνα.

Την συγκεκριμένη μονή φαίνεται να έχει επισκεφτεί, μετά την άλωση της

Κωνσταντινούπολης, ο Θωμάς Παλαιολόγος, αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορα

Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.

E.7.9 Απολιθωμένοι Οργανισμοί

Στην περιοχή του Ίσσου υπάρχει μία εκτενής έκταση εις την οποία υπάρχουν

διάσπαρτα στην επιφάνεια τμήματα απολιθωμένων οργανισμών.

Σύμφωνα με τον κ. Γεώργιο ηλιόπουλο, Λέκτορα Παλαιοντολιγίας –

Στρωματογραφίας του Τμήματος Γεωλογίας του πανεπιστημίου Πατρών μπορεί να

πρόκειται για εκμαγεία από ρίζες (δένδρων) οι οποίες μετά την αποσύνθεσή τους

γέμισαν δευτερογενώς από ιζήματα και πιο συγκεκριμένα από διαδοχικές

ανθρακικές επιφλοιώσεις που αποτέθηκαν από νερό που έρεε μέσα τους

δημιουργώντας συγκεντρικούς δακτύλιους προς το κέντρο των σωληνοειδών οπών.

Μια λιγότερο πιθανή εκτίμηση είναι ότι πρόκειται για Ιχνοαπολιθώματα και πιο

συγκεκριμένα για απολιθωμένα ίχνη διατρήσεων ασπονδύλων οργανισμών οι οποίες

γέμισαν με τον ίδιο μηχανισμό με ανθρακικά ιζήματα

F ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΣΕ ΕΤΗΣΙΑ ΒΑΣΗ.

F.1 Γενικές κατευθύνσεις εναλλακτικής τουριστικής πολιτικής

Ο τουρισμός αποτελεί διεθνώς μεγάλη οικονομική δραστηριότητα με σημαντικές

επιπτώσεις στην ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι υποδομές που δημιουργούνται

για την τουριστική δραστηριότητα συμβάλλουν στην τοπική ανάπτυξη, στη

δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, στη διατήρηση υφιστάμενων θέσεων εργασίας

συχνά σε περιοχές που βρίσκονται σε βιομηχανική ή αγροτική παρακμή.

Η τουριστική ανάπτυξη εμμέσως συμπαρασύρει ανοδικά και πολλούς άλλους

παραγωγικούς τομείς με τους οποίους συνδέεται στενά όπως η οικοδομική

δραστηριότητα και τα τεχνικά έργα, το λιανικό εμπόριο, δραστηριότητες αναψυχής

και εστίασης καθώς και πολυάριθμους τομείς παραγωγής προϊόντων που έχουν

σχέση με διακοπές ή παροχής υπηρεσιών σχετικά με επαγγελματικά ταξίδια.

Ταυτόχρονα οι τουριστικές δραστηριότητες εντάσσονται σε εκείνες τις οικονομικές

δραστηριότητες οι οποίες επηρεάζουν αλλά και επηρεάζονται από το περιβάλλον και

μάλιστα με την ευρεία του έννοια (φυσικό, οικιστικό, πολιτιστική κληρονομιάς,

τοπίο).

F.1.1 Ορισμός, Έννοιες, Είδη

Έχουν γίνει αρκετές απόπειρες προκειμένου να δοθεί ένας ικανοποιητικός ορισμός

του τουρισμού.

Ο όρος «tourist» χρησιμοποιήθηκε στο 1800 στην Αγγλία ενώ ς έτος γέννησης του

Τουρισμού θεωρείται το 1855 όταν ο Thomas Cook οργάνωσε το «Circular Club»,

ενώ το 1890 ιδρύεται το Touring Club στη Γαλλία και το 1895 ιδρύεται η δική μας

«Ποδηλατική Εταιρία» η οποία μετονομάζεται το 1909, με τροποποίηση του

καταστατικού της, σε «Ελληνική Εταιρεία Περιηγήσεων - Touring Club».

- Σύμφωνα με τους Hunziker και Krapf (1941), σαν τουρισμός πρέπει να

οριστεί το σύνολο των φαινομένων και σχέσεων που προκύπτουν από την

πραγματοποίηση ενός ταξιδιού σε έναν προορισμό και τη διαμονή σε αυτόν μη

μόνιμων κατοίκων του.

- Σύμφωνα με τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τα Διεθνή Ταξίδια και

τον Τουρισμό, που πραγματοποιήθηκε το 1963 στη Ρώμη, ο όρος

τουριστικός επισκέπτης περιγράφει κάθε άτομο που επισκέπτεται μία χώρα

διαφορετική από εκείνη που διαμένει μόνιμα, για οποιοδήποτε λόγο εκτός από

εκείνο της άσκησης ενός επαγγέλματος.

- Σύμφωνα με τον Λογοθέτη, (1988) «Τουρισμός είναι η πρόσκαιρη

μετακίνηση ατόμων από τον τόπο της μόνιμης διαμονής τους, σε ένα άλλο τόπο

με σκοπό την ικανοποίηση προσωπικών αναγκών τους και την οργανωμένη

προσπάθεια για την προσέλκυση, υποδοχή και εξυπηρέτηση των ατόμων

αυτών»

F.1.2 Η ιστορία του τουρισμού από τη μεταπολεμική περίοδο μέχρι και σήμερα

(σύμφωνα με τον Pierfrancesco Multai, πρόεδρο της Ένωσης Strata dei vini e dei sapori

della Locride, 2009, Αθήνα)

Ο τουρισμός 1ης Γενιάς: Η γένεση του μαζικού τουρισμού

Πρόκειται για τον τουρισμό της μεταπολεμικής περιόδου (1950-1980). Είναι η

περίοδος της γέννησης του μαζικού τουρισμού που χαρακτηρίζεται από το

φαινόμενο της αύξησης του αριθμού των ξένων τουριστών.

Ο Τουρισμός 2ης Γενιάς. Η επέκταση της τουριστικής βιομηχανίας

Ο Τουρισμός με τη ραγδαία αύξηση της οικονομίας (1980-1990). Είναι ένας ώριμος

τουρισμός στα πλαίσια του οποίου πολλαπλασιάζεται η τουριστική προσφορά

(ορεινός τουρισμός, θαλάσσιος τουρισμός, τουρισμός πολυτελείας, τουρισμός στην

ύπαιθρο, κ.α.) ενώ αρχίζει να κυριαρχεί η λογική των τουριστικών πακέτων και τα

οργανωμένα τουριστικά χωριά (η τουριστική προσφορά ξεπερνά την τουριστική

ζήτηση).

Ο τουρισμός 3ης Γενιάς. Η κρίση του μαζικού τουρισμού

Γίνεται πλέον αισθητή η κρίση του μαζικού τουρισμού. Και αρχίζει η πορεία προς ένα

εξατομικευμένο τουρισμό (η τουριστική ζήτηση υπερισχύει της τουριστικής

προσφοράς). Η λογική των πανομοιότυπων οργανωμένων τουριστικών χωριών

παραχωρεί τη θέση της σε έναν τουρισμό βιωματικό, στα πλαίσια του οποίου ο

επισκέπτης γίνεται πρωταγωνιστής και η γνωριμία με τον τόπο και τις παραδόσεις

του γίνεται το κέντρο του ενδιαφέροντος των τουριστών. Δημιουργείται η επιθυμία

διακοπών που επιτρέπουν την ανακάλυψη της τέχνης, της κουλτούρας και των

τοπικών χαρακτηριστικών μιας περιοχής, γεννάται η ανάγκη να ανακαλύψουμε τα

παραδοσιακά και αυθεντικά τοπικά προϊόντα και να επιστρέψουμε στις αγροτικές

ρίζες των προγόνων μας

F.1.2.1 Μαζικός Τουρισμός

Ο Μαζικός Τουρισμός είναι ο τουρισμός που διαμορφώνεται και διεκπεραιώνεται με

οργανωμένο τρόπο από φορείς και επιχειρήσεις και συνδέεται με τις εκάστοτε

κυρίαρχες μορφές του»

Ορισμός

- Σύμφωνα με τον Αποστολόπουλο (2001) «Ο παραθεριστικός τουρισμός είναι

ο κλασικός τύπος του μαζικού τουρισμού όπου ο επισκέπτης απολαμβάνει

παθητικά τις περισσότερες φορές αυτά που του προσφέρουν οι οργανωμένες

διακοπές, με κύριο αντικείμενο τον ήλιο, την θάλασσα και τις υπηρεσίες των

ξενοδοχείων ή άλλων εγκαταστάσεων

- Σύμφωνα με τον Λαγό (2005) «Ο μαζικός τουρισμός εκφράζει την κλασική

μορφή τουρισμού που συνδέεται με την έννοια της αναψυχής και η οποία

περιλαμβάνει μία σειρά από δραστηριότητες που αναπτύσσονται κατά την

διάρκεια των διακοπών και έχουν ως κύρια χαρακτηριστικά στοιχεία την

ξεκούραση και τη διασκέδαση».

Για την ανάπτυξη του οργανωμένου μαζικού τουρισμού συνέβαλαν:

1. Η βελτίωση των όρων εργασίας και της αμοιβής των εργαζομένων

2. Η αύξηση του ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων

3. Η εξέλιξη των συγκοινωνιακών μέσων και ιδιαίτερα του αεροπλάνου.

4. Η οργάνωση των ταξιδιών με το σύστημα των ναυλωμένων πτήσεων και

με τα τουριστικά πακέτα

5. Η εμφάνιση νέων αγορών σε νέες περιοχές

6. Η μαζική τουριστική παραγωγή, κατανάλωση και διαφήμιση

7. Η απελευθέρωση των περιορισμών στις αερομεταφορές»

Επιπτώσεις του Μαζικού τουρισμού

Οι επιπτώσεις του Μαζικού τουρισμού μπορούν να είναι θετικές και αρνητικές και

αναφέρονται στην οικονομία, στην κοινωνία, το φυσικό και ανθρωπογεννές

περιβάλλον της τουριστικής περιοχής.

Ποιο συγκεκριμένα:

Α. Θετικές επιπτώσεις

1. Άνοδος βιοτικού επιπέδου των ανθρώπων που ασχολούνται με τον τουρισμό

2. Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας

3. Περιφερειακή Ανάπτυξη

4. Δημιουργία και βελτίωση των έργων υποδομής

5. Βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών

6. Συγκράτηση του πληθυσμού σε απομακρυσμένες περιοχές

Β. Αρνητικές επιπτώσεις

1. Οικονομική εξάρτηση (μονοκαλλιέργεια)

2. Διαρροές οικονομικών πόρων από τη χώρα της τουριστικής επένδυσης

3. Εποχιακές διακυμάνσεις

Περιφερειακές ανισότητες

Άνοδος των τιμών (πληθωρισμός)

6. Οικοδόμηση σε ευαίσθητα οικοσυστήματα και αλλοίωση του τοπίου, κυρίως στις

παράκτιες και περιαστικές ζώνες τουριστικών προορισμών.

7. Δημιουργία εκτός σχεδίων οικισμών χωρίς οργάνωση.

8. Αλλοίωση της μορφής και του χαρακτήρα των παλαιότερων οικισμών που

εντάχθηκαν στα τουριστικά κυκλώματα

6. Αλλοίωση των τοπικών παραδόσεων

7. Αύξηση της εγκληματικότητας

8. Χαλάρωση της οικογενειακής συνοχής

9. Εξάντληση των μη ανανεώσιμων πόρων

10. Ρύπανση από τα υγρά και τα στερεά απόβλητα

Με άλλα λόγια, τα τελευταία χρόνια, ο μαζικός τουρισμός έχει μετατραπεί σε μία

δραστηριότητα που αλλάζει βαθμιαία τη λειτουργία της φύσης, όπως και της τοπικής

κοινωνίας. Αλλάζει τις χρήσεις γης και μετατρέπει τα τοπία. Είναι ο μεγάλος

καταναλωτής των φυσικών πόρων και παραγωγός σημαντικού φορτίου αποβλήτων,

που υπερβαίνει συχνά την ικανότητα των οικοσυστημάτων. Είναι η δραστηριότητα

που τείνει να καταναλώσει τις καλύτερες, τις ελκυστικότερες και πιο ευαίσθητες

περιοχές.

F.1.2.2 Εναλλακτικός Τουρισμός

Ο μαζικός τουρισμός εξακολουθεί να αποτελεί την κυρίαρχη μορφή αλλά τελευταία

δίνεται όλο και περισσότερο έμφαση στα ποιοτικά χαρακτηριστικά και τον

εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει σε μία

έντονη στροφή σε ήπιες ή εναλλακτικές μορφές

Ορισμός

- Σύμφωνα με τον Ανδριώτη (2008), σαν εναλλακτικός τουρισμός ορίζεται

το σύνολο των ολοκληρωμένων τουριστικών υπηρεσιών, οι οποίες διακρίνονται

από εξειδίκευση ανάλογη με τις ιδιαίτερες ανάγκες και προτιμήσεις των

πελατών τους, απευθύνονται σε ένα εξειδικευμένο κοινό, στηρίζονται σε

οικολογικά ανεκτές και ήπιες δραστηριότητες, ενώ αναδεικνύουν την

πολιτιστική κληρονομιά και τα φυσικά κάλλη μιας περιοχής χωρίς να

καταστρέφουν, προσφέροντας παράλληλα λύσεις σε προβλήματα τουριστικής

εποχικότητας.

- Σύμφωνα με τον Λαγό (2005), ο εναλλακτικός τουρισμός αναφέρεται σε ένα

πλήθος επιμέρους μορφών τουρισμού, όπου οι άνθρωποι αναζητούν ένα

διαφορετικό τρόπο διακοπών, ο οποίος συνδέεται με την προστασία του

φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος καθώς και την αναζήτηση νέων

αξιών και τρόπων ζωής»

Πλεονεκτήματα Επένδυσης στον Εναλλακτικό Τουρισμό

• Ποικίλο φυσικό περιβάλλον εξαιρετικής ομορφιάς

• Αυξανόμενη ζήτηση για νέες τουριστικές εμπειρίες οδηγούν σε ευοίωνες

προοπτικές ανάπτυξης

• Εξαιρετικός πολιτισμικός και ιστορικός πλούτος

• Αναπτυγμένη υφιστάμενη τουριστική υποδομή η οποία μπορεί να

λειτουργήσει συμπληρωματικά και να υποστηρίξει προϊόντα εναλλακτικών

μορφών τουρισμού.

• Ελλάδα: Ένας παγκοσμίως αναγνωρίσιμος προορισμός

Είδη εναλλακτικού τουρισμού

o Αγροτικός Τουρισμός (Αγροτουρισμός)

o Περιβαλλοντικός Τουρισμός (Οικοτουρισμός)

o Αθλητικός τουρισμός

o Πολιτιστικός τουρισμός

o Θρησκευτικός τουρισμός

o Γαστρονομικός

o Θεραπευτικός

o Συνεδριακός

o Εκθεσιακός

Οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού χαρακτηρίζονται από:

1) Μικρής κλίμακας ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη ανάπτυξη,

2) Ποικιλία δραστηριοτήτων σε μικρή κλίμακα,

3) έμφαση στην απόκτηση εμπειριών για τις τοπικές κουλτούρες και

παραδόσεις.

G ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

G.1 Διάφορες μορφές τουρισμού που μπορούν να εφαρμοστούν στον υγρότοπο της λιμνοθάλασσας Κορισσίων και στην ευρύτερη περιοχή

G.1.1 Αγροτουρισμός – διακοπές στην ύπαιθρο

G.1.1.1 Ορισμός

Αγροτουρισμός είναι διάφορες τουριστικές δραστηριότητες, μικρής κλίμακας,

οικογενειακής ή συνεταιριστικής μορφής που αναπτύσσονται από ανθρώπους που

απασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα (Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία,

Μελισσοκομία, Μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, κλπ).

Ο Αγροτικός τουρισμός είναι γνωστός ως ο τουρισμός των 3ων Φ (Φύση, Φιλία,

Φιλοξενία)

Η καταγραφή του προφίλ των επισκεπτών ή περιηγητών που επιλέγουν τον αγροτικό

τουρισμό έδειξε ότι είναι άτομα νεαρής κυρίως ηλικίας, υψηλού μορφωτικού

επιπέδου, μεσαίων ή υψηλών εισοδημάτων, κάτοικοι μεγάλων αστικών κέντρων.

Επισκέπτονται περιοχές με αξιόλογους αγροτουριστικούς πόρους για ολιγοήμερες

διακοπές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, εκτός του καλοκαιριού. Προσπαθούν να

ξεφύγουν από την επιθετικότητα της πόλης, να έρθουν σε επαφή με τη φύση, τον

πολιτισμό, τους ανθρώπους και τη γαστρονομία της περιοχής, να δοκιμάσουν

συγκινήσεις χωρίς κινδύνους και χωρίς προσωπικές δεσμεύσεις, κάνοντας απλά

πράγματα.

G.1.1.2 Βασικοί Στόχοι

Οι βασικοί στόχοι του αγροτουρισμού είναι

Η δημιουργία εναλλακτικών λύσεων στην απασχόληση των ανθρώπων

που ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα.

Η βελτίωση του εισοδήματός τους.

Η δυνατότητα συμμετοχής στην παραγωγική διαδικασία για μια μερίδα

ανθρώπων που σέβονται το περιβάλλον και τους κόπους της γης.

G.1.1.3 Ευρύτεροι Στόχοι

Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας του πληθυσμού που

απασχολείται με τις δραστηριότητες του πρωτογενή τομέα.

Η συγκράτηση του πληθυσμού στον τόπο διαμονής του

Η βελτίωση και διάθεση των τοπικών γεωργικών και βιοτεχνικών

προϊόντων

Η προβολή των τοπικών αγροτικών προϊόντων

Η διατήρηση, η προβολή και η αξιοποίηση των παραδοσιακών μορφών

καλλιέργειας και εκμετάλλευσης των προϊόντων

Η προστασία του περιβάλλοντος

Η διατήρηση, η προβολή και η αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής και

πολιτιστικής κληρονομιάς

Η ανάπτυξη και άλλων εναλλακτικών μορφών τουρισμού που

συνδέονται με την ύπαιθρο και την παραγωγή

G.1.1.4 Είδη Αγροτουρισμού

Αμιγής Αγροτουρισμός:

Οι αγροτουρίστες εκτός από διακοπές και ξεκούραση ασχολούνξται με αγροτικές

εργασίες

Σύνθετος Αγροτουρισμός:

Ο αγροτουρίστας εκτός από τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν στον αμιγή,

ικανοποιούν και προσωπικές τους ανάγκες (θρησκευτικές, θεραπευτικές, κ.α.α

G.1.1.5 Μορφές Αγροτουρισμού

Σχηματικά και για λόγους ευκολίας, διακρίνονται τα παρακάτω είδη αγροτουρισμού.

Α. Αγροτουρισμός απλής παραμονής ή Κατοικίας

Ο επισκέπτης, διαμένει σε παραδοσιακά αγροτικά σπίτια και καταναλώνει τα

αγροτικά προϊόντα της περιοχής χωρίς ο ίδιος να συμμετέχει στην παραγωγική

διαδικασία.

Η ηρεμία, η επαφή και η επικοινωνία με τον αγροτικό πληθυσμό είναι τα κύρια

σημεία αυτής της μορφής τουρισμού.

Οι επισκέπτες ζουν μόνοι τους ή με την συντροφιά τους, σε ιδιωτικό χώρο,

αναζητώντας την απλότητα και την ηρεμία, με τάσεις ρομαντισμού και φιλοσοφίας.

Φυσικά θα πρέπει να ενημερωθούν από τον ιδιοκτήτη ή/και τον φορέα που τους

διακινεί για τα χαρακτηριστικά του τόπου παραμονής τους, με ιδιαίτερη έμφαση στα

αγροτικά προϊόντα και στην παραγωγική διαδικασία

Θα πρέπει επίσης να τους προμηθεύσουν ή να τους προτείνουν να προμηθευτούν

συγκεκριμένα έντυπα που αναφέρονται στην περιοχή παραμονής καθώς υπάρχουν

αρκετές ελεύθερες ώρες που συνήθως αντιμετωπίζονται με διάβασμα και

ενημέρωση.

Όμως ο καλύτερος ξεναγός σε αυτή τη μορφή αγροτουρισμού είναι η ίδια η επαφή

του επισκέπτη με τους ανθρώπους της περιοχής και με τον περιβάλλοντα φυσικό

χώρο

Οι εικόνες, οι γεύσεις, τα αγροτικά προϊόντα, η φιλοξενία των κατοίκων, η οργάνωση

της τοπικής κοινωνίας είναι τα κύρια στοιχεία που δείχνουν στον επισκέπτη το

επίπεδο πολιτισμού και παιδείας του λαού και του τόπου που επισκέφτηκαν.

B. Αγροτουρισμός συμμετοχής στην Παραγωγή

Ο επισκέπτης συμμετέχει ενεργά σε ορισμένες αγροτικές ασχολίες.

Γίνεται γνώστης της τοπικής παραγωγικής διαδικασίας, των αγροτικών εργαλείων,

των παραδόσεων και των εθίμων της περιοχής που διαμένει.

Σε αυτό το είδος του αγροτουρισμού οι επισκέπτες χρειάζονται την μεγαλύτερη

δυνατή ενημέρωση.

Πρέπει να γνωρίζουν επαρκώς την νομοθεσία της χώρας παραμονής τους σε θέματα

απασχόλησης, ατυχήματος, περίθαλψης, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων τους.

Το γραφείο που τους διακινεί ή/και η επιχείρηση ή ο ιδιώτης που θα τους

απασχολήσει, θα πρέπει να τους εξηγήσουν αρκετά καλά το νομοθετικό πλαίσιο που

καλύπτει την συγκεκριμένη αγροτουριστική δραστηριότητά.

Θα πρέπει να γνωρίζουν ολόκληρη την παραγωγική διαδικασία στην οποία θα

συμμετάσχουν καθώς και την συγκεκριμένη εργασία με την οποία θα απασχοληθούν.

Η καθημερινή επαφή με άλλους, αλλοεθνείς, εργαζόμενους, επιβάλει καλή

ενημέρωσή για τα ήθη και τα έθιμα της χώρας που θα επισκεφτούν, την

ψυχοσύνθεση καθώς και τυχόν ουδετερότητες του λαού αυτής της χώρας.

Φυσικά, αυτού του είδους οι επισκέπτες, μετά από λίγο χρόνο παραμονής και

εργασίας γνωρίζουν πολλά περισσότερα στοιχεία για τον λαό και τον τόπο από

αρκετούς άλλους, που απλώς χαίρονται τις ομορφιές και τα κάλλη της περιοχής.

Επειδή η καθημερινή απασχόληση, μαζί με την κούραση, δεν παρέχει αρκετό χρόνο

για επιπλέον πληροφορίες, θα πρέπει να ενημερώνονται συνεχώς για τις διάφορες

εκδηλώσεις που υπάρχουν ώστε να μπορούν να τις παρακολουθήσουν.

Γ. Αγροτουρισμός Αγροικίας

Ο επισκέπτης διαμένει σε αγροικίες οι οποίες διαθέτουν μικρές γεωργικές μονάδες

οικογενειακού τύπου, την λειτουργία των οποίων αναλαμβάνει προσωπικά για όλο το

διάστημα της παραμονής του, με δικαίωμα κατανάλωσης μέρος των προϊόντων που

παράγει.

Αυτό το είδος αγροτουρισμού αποτελεί ενδιάμεση μορφή μεταξύ των ειδών "Απλής

Παραμονής" και "Συμμετοχής στην Παραγωγή".

Έχοντας κοινά χαρακτηριστικά με την "Απλή Παραμονή¨" την ιδιώτευση και την

ανάγκη για ηρεμία, ο επισκέπτης προσπαθεί να γνωρίσει αρκετά πράγματα μόνος

του, στηριζόμενος στην ανθρώπινη επαφή με τους κατοίκους του χωριού και στις

εικόνες που λαμβάνει από τα φυσικό και αγροτικό τοπίο.

Ταυτόχρονα, έχοντας κοινά χαρακτηριστικά με την "Συμμετοχή στη Παραγωγή" την

απασχόληση και την καλλιέργεια, προσπαθεί να αντλήσει πληροφορίες για θέματα

που αφορούν τον πρωτογενή τομέα της περιοχής που διαμένει.

Το γραφείο που τον διακινεί ή/και ο ιδιώτης που νοικιάζει το αγρόκτημά του θα

πρέπει να τον ενημερώσουν για τα χαρακτηριστικά του τόπου παραμονής, με

ιδιαίτερη έμφαση στην παραγωγική διαδικασία, τις αγροτικές (ή κτηνοτροφικές)

καλλιέργειες του αγροκτήματος καθώς και για τα αγροτικά εργαλεία που του είναι

απαραίτητα για την συγκεκριμένη καλλιέργεια.

Επίσης, θα πρέπει να ενημερωθεί για τον τρόπο καλλιέργειας και για τα δικαιώματά

του στην συγκομιδή των προϊόντων

Στο αγρόκτημα θα υπάρχει έντυπο υλικό όπου θα τον ενημερώνει και θα τον

κατευθύνει στις βασικές φάσεις της καλλιέργειας. Ταυτόχρονα, εάν το επιθυμεί, θα

μπορεί να πάρει ορισμένες πληροφορίες από τον ιδιοκτήτη για τυχόν προβλήματα

και απορίες του.

Και αυτή η μορφή αγροτουρισμού προσφέρει στον επισκέπτη αρκετές γνώσεις για

την παραγωγική διαδικασία του τόπου παραμονής του και επαρκή ερεθίσματα ώστε

να πλησιάσει και να καταλάβει την παιδεία και τον πολιτισμό του λαού που τον

φιλοξενεί.

Δ. Λαογραφικός αγροτουρισμός

Ο επισκέπτης συμμετέχει ενεργά σε λαϊκές, πολιτιστικές και λαογραφικές

εκδηλώσεις που έχουν σχέση με την αγροτική παραγωγή και την ύπαιθρο.

Ε. Πολιτιστικός Αγροτουρισμός

Είναι ίσως η πιο "ευχάριστη" μορφή αγροτουρισμού.

Ο επισκέπτης επιθυμεί να γνωρίσει περισσότερο τα ιστορικά και πολιτιστικά

χαρακτηριστικά του τόπου που επισκέπτεται παρά την κυρίως γεωργική παραγωγική

διαδικασία. Για τον λόγω αυτό θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην ενημέρωσή

του σε θέματα ιστορίας, τέχνης, λαογραφίας και κοινωνιολογίας.

Οι επισκέπτες αυτού του είδους συνήθως γνωρίζουν εύκολα άλλους ανθρώπους, τους

αρέσει το διάβασμα, επισκέπτονται συχνά τα μουσεία της περιοχής (αρχαιολογικά,

λαογραφικά, κλπ) και παρακολουθούν τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που

πραγματοποιούνται.

Το γραφείο που τους διακινεί ή/και ο ιδιοκτήτης του σπιτιού που φιλοξενούνται θα

πρέπει να φροντίσουν για την συχνή ενημέρωσή τους για εκδηλώσεις, παραστάσεις,

και υπαίθριες τοπικές παραστάσεις.

G.1.1.6 Είδη Αγροτουρισμού και δυνατότητες συμμετοχής του επισκέπτη

στην περιοχή μελέτης

Παρακάτω αναφέρονται ορισμένα βασικά είδη αγροτουριστικής δραστηριότητας

που μπορούν να αναπτυχθούν στην ευρύτερη περιοχή της λιμνοθάλασσας Κορισσίων

καθώς και οι συγκεκριμένες εργασίες στις οποίες δύναται να συμμετέχει ο

επισκέπτης,

1. Ελαιοκαλλιέργεια

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόληση σε όλη την διαδικασία της ελαιοκαλλιέργειας)

Αγροικίας

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με την ελαιοκαλλιέργεια)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε συγκεκριμένες εργασίες όπως κλάδεμα,

σκάλισμα, λίπανση, πότισμα, βοτάνισμα, καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών,

συλλογή ελαιοκάρπου, παραγωγή λαδιού.

2. Αμπελοκαλλιέργεια

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόληση σε όλη τη διαδικασία της αμπελοκαλλιέργειας)

Αγροικίας

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με την αμπελοκαλλιέργεια

π.χ. πάτημα κρασιού, γιορτή κρασιού)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε συγκεκριμένες εργασίες όπως όργωμα,

σκάλισμα, φρεζάρισμα, κλάδεμα, λίπανση, πότισμα, κορφολόγηση, αποψύλλωση,

βοτάνισμα, καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών, συλλογή καρπού.

3. Καλλιέργεια Οπωροφόρων

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόληση σε όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας)

Αγροικίας

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με τα οπωροφόρα)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε συγκεκριμένες εργασίες όπως σκάλισμα,

κλάδεμα, λίπανση, καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών, πότισμα, βοτάνισμα,

φρεζάρισμα, συλλογή οπωρών.

4. Καλλιέργεια Εσπεριδοειδών

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (σε όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας)

Αγροικίας

Λαογραφικός.(τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με τα εσπεριδοειδή)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε συγκεκριμένες εργασίες όπως αφαίρεση

κλάδων, λίπανση, καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών, βοτάνισμα, πότισμα,

συλλογή ανθέων, συλλογή καρπών.

5. Καλλιέργεια Κηπευτικών

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόληση σε όλη τη διαδικασία της καλλιέργειας)

Αγροικίας

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με τα κηπευτικά)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως σπορά,

αραίωση, μεταφύτευση, βοτάνισμα, σκάλισμα, φρεζάρισμα, πότισμα, λίπανση,

καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών, θερμοκηπευτικός έλεγχος, έλεγχος εστιών

θέρμανσης, συσκευασία, συλλογή κηπευτικών.

6. Εκτροφή Προβάτων - Εριφίων

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόληση σε ορισμένα στάδια της εκτροφής)

Αγροικίας

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με τα πρόβατα - ερίφια)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως καθαρισμός

στάνης, τροφή και πότισμα ζώων, υγιεινή ζώων, βοσκή, κούρεμα, άρμεγμα και

συλλογή γάλακτος.

Κτηνοτροφική μονάδα στην περιοχή του Αγίου Ματθαίου

7. Εκτροφή Πουλερικών.

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόληση σε πτηνοτροφική μονάδα)

Αγροικίας

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με τα κοτόπουλα

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως καθαρισμός του

χώρου εκτροφής, διατροφή των πουλερικών, ασθένειες και υγιεινή των πουλερικών,

συλλογή αυγών, φροντίδα για την επώαση των νεογνών.

8. Εκτροφή Κουνελιών

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόλησης σε ορισμένες φάσεις της εκτροφής)

Αγροικίας

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με τα κουνέλια)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως καθαρισμός του

χώρου εκτροφής, διατροφή των κουνελιών, ασθένειες και υγιεινή των κουνελιών

9. Μελισσοκομία

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

1. Συμμετοχής (σε ορισμένες φάσεις της διαδικασίας εκτροφής)

2. Αγροικίας

3. Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με την μελισσοκομία)

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως συλλογή μελιού,

κερήθρας και βασιλικού πολτού, κάπνισμα, χωρισμός κοπαδιού.

10. Αλιεία Λιμνοθαλασσών

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής (απασχόληση σε λιμνοθαλάσσιο ιχθυοτροφείο)

Λαογραφικός (τυχόν εκδηλώσεις που σχετίζονται με την αλιεία (Δυνατότητα

συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως αλιεία, επισκευές και

συντήρηση σκαφών, επισκευή αλιευτικών εγκαταστάσεων, επισκευή δικτύων

και άλλων αλιευτικών εργαλείων, διαλογή αλιευμάτων.

Παραγωγή Αυγοτάραχου

Προτάσεις βελτίωσης του ιχθυοτροφείου της Λιμνοθάλασσας Κορισσίων.

- Συντήρηση του παλαιού αλιευτικού στομίου

- Βελτίωση των ακρομωλίων του παλαιού στομίου, μετά από μελέτη, για

την αντιμετώπιση της συγκέντρωσης τεράστιων ποσοτήτων από φύκια

που φράσσουν το στόμιο με δυσμενή αποτελέσματα στην κυκλοφορία

των νερών αλλά και στην εσόδευση των ψαριών.

- Κατασκευή σύγχρονων ιχθυοσυλληπτικών εγκαταστάσεων

- Κατασκευή τάφρου διαχείμασης και περιφερειακών αυλακών με

παράλληλη δημιουργία νησίδων από τα βυθοκορήματα

- Διάνοιξη νέου εσοδευτικού στομίου. Υπάρχει προβληματισμός εάν θα

πρέπει να λειτουργεί στην παλαιά «μπούκα» ή στο σημείο που έχουν

γίνει προπαρασκευαστικές εργασίες, θέμα που προτείνεται να μελετηθεί

και να τεκμηριωθεί.

- Έργα οικοτουριστικών δραστηριοτήτων

12. Μεταποίηση προϊόντων ξύλου ελιάς

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Συμμετοχής

Αγροικίας

Λαογραφικός

Δυνατότητας συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες ξυλουργικές εργασίες όπως

επιλογή κατάλληλων ξύλων, χρήση τόρνου, λείανση ξύλων.

13. Παραγωγή Κρασιού

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Απλής παραμονής

Συμμετοχής

Λαογραφικός

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως πατητήρια,

συλλογή μούστου, τοποθέτηση σε βαρέλια, εμφιάλωση.

14. Παραγωγή Λαδιού

Κυριότερες μορφές αγροτουρισμού

Απλής συμμετοχής

Συμμετοχής

Λαογραφικός

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη σε ορισμένες εργασίες όπως μεταφορά του

ελαιοκάρπου σε ελαιοτριβεία, παρακολούθηση της διαδικασίας σύνθλιψης του

καρπού και λήψη λαδιού, εμφιάλωση.

G.1.1.7 Προϋποθέσεις για την υλοποίηση του Αγροτουριστικού

προγράμματος.

Οι παραγωγοί που δραστηριοποιούνται πλησίον του υγροτόπου θα πρέπει να

παράγουν ποιοτικά ή/και βιολογικά προϊόντα.

Οι τοπικές τουριστικές επιχειρήσεις θα πρέπει να καταναλώνουν (υποχρεωτικά)

μέρος της ποιοτικής ή/και βιολογικής παραγωγής.

Τα αγροτικά ποιοτικά ή/και βιολογικά προϊόντα να αποκτήσουν ειδική ονομασία

προέλευσης.

Ύπαρξη τοπικής αγοράς (Κορισσίων) με ντόπια και φρέσκα ποιοτικά προϊόντα,

τα οποία ο επισκέπτης μπορεί να προμηθευτεί εύκολα.

Λειτουργία παραδοσιακών πανδοχείων, εστιατορίων και ταβερνών με

παραδοσιακά τοπικά φαγητά και παρασκευάσματα.

Δυνατότητα προμήθειας του αγροτουρίστα ορισμένων αγροτικών προϊόντων

κατευθείαν από την παραγωγική πηγή

Ύπαρξη αγοράς με χαρακτηριστικά είδη λαϊκής τέχνης του τόπου παραμονής ή

επίσκεψης (π.χ. υφαντά, κεραμικά, ξυλόγλυπτα, είδη μεταλλοτεχνίας, κ.α.)

Δυνατότητα ενημέρωσης του επισκέπτη για τις διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις

που διοργανώνονται στην ύπαιθρο (π.χ. πανηγύρια, λαϊκοί χοροί, αναβίωση

παλαιών εθίμων, κ.α.)

Αυστηρή πιστοποίηση και εγγύηση της ποιότητας των αγροτικών προϊόντων και

παρασκευασμάτων που αγοράζει ο επισκέπτης.

Οργανωμένη παραγωγική διαδικασία από την τοπική κοινωνία ώστε ο

επισκέπτης να αισθάνεται ότι συμμετέχει πραγματικά στη αγροτική παραγωγή

και όχι σε κατασκευασμένες "φολκλορικές" εκδηλώσεις.

Επαρκή ενημέρωση του επισκέπτη για το είδος της καλλιέργειας και της

παραγωγικής διαδικασίας στην οποία θα συμμετάσχει.

Άμεση πρόσβαση σε κέντρα υγείας, ιατρούς, φαρμακεία κλπ για την

αντιμετώπιση αγροτικών ατυχημάτων.

G.1.1.8 Αρνητικές Επιπτώσεις του αγροτουρισμού:

Εάν δεν αναπτυχθεί ορθολογικά η Αγροτουριστική δραστηριότητα μπορούν να

δημιουργηθούν αρνητικές επιπτώσεις στην περιοχή εφαρμογής της, οι κυριότερες εκ

των οποίων είναι:

Η άναρχη και υπέρμετρη ανάπτυξη του αγροτουρισμού σε βάρος της

φέρουσας ικανότητας της περιοχής (προκαλείται υποβάθμιση του φυσικού

περιβάλλοντος των περιοχών)

Η τουριστική ανάπτυξη σε αγροτικές περιοχές εις βάρος της αγροτικής ζωής.

(Έχει παρουσιαστεί εγκατάλειψη αγροτικών εργασιών προς χάριν ενός μεγαλύτερου

βραχυχρόνιου τουριστικού κέδρους)

Η αλλοίωση του πολιτισμικού χαρακτήρα των αγροτικών περιοχών στις

περιπτώσεις που ο αγροτουρισμός ακολουθήσει τα γνωστά αναπτυξιακά τουριστικά

“πρότυπα” των περασμένων δεκαετιών.

G.1.2 Οικοτουρισμός – διακοπές στην φύση

Την πράσινη διάσταση των διακοπών αναζητούν τα τελευταία χρόνια όλο και

περισσότεροι πολίτες θέτοντας την τουριστική βιομηχανία μπροστά σε μία κρίσιμη

επιλογή, πώς να μπορέσει να είναι κερδοφόρα εκμεταλλευόμενη τη φύση και το

περιβάλλον, χωρίς να το επιβαρύνει, αλλά αντίθετα αναδεικνύοντας τους άρρηκτους

δεσμούς ανάμεσα στον άνθρωπο και τη Φύση.

Ο όρος "οικοτουρισμός" εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1980 και προήλθε

από τη συνάντηση δύο παράλληλων τάσεων που εμφανίστηκαν στους τομείς του

τουρισμού και της προστασίας του περιβάλλοντος.

Οικοτουρισμός είναι ο τουρισμός που αναπτύσσεται σε οικολογικά αξιόλογες

περιοχές, δεν υπερβαίνει την φέρουσα ικανότητα της περιοχής, προωθεί την

προστασία και τη διαχείριση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος-σύμφωνα

με νομικά ή άλλου τύπου αποτελεσματικά μέτρα ενώ ταυτόχρονα διατηρεί τη συνοχή

του κοινωνικού ιστού.

Βασίζεται στο φυσικό περιβάλλον, είναι οικονομικά αποτελεσματικός, προωθεί την

περιβαλλοντική εκπαίδευση και διαχειρίζεται το φυσικό περιβάλλον με βιώσιμο

τρόπο. Συμβάλλει στην ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση μιας περιοχής

παρεμβαίνοντας και διαμορφώνοντας τις τάσεις και τα χαρακτηριστικά των τοπικών

φορέων, των επιχειρήσεων και των επισκεπτών

Ο τουρισμός στη φύση, ως ανερχόμενη τάση στην τουριστική βιομηχανία,

εκτιμήθηκε ως ευκαιρία για την ανάπτυξη μιας ήπιας οικονομικής δραστηριότητας,

του οικοτουρισμού, που θα συνέβαλε τόσο στην τοπική κοινωνική και οικονομική

ευημερία όσο και στην ίδια την προστασία της φύσης. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται

άμεσα, μέσω της επιστροφής μέρους των εσόδων για τους σκοπούς της προστασίας

και την οικονομική τόνωση της περιοχής, όσο και έμμεσα, μέσω της ηθικής

υποστήριξης, της ευαισθητοποίησης και του ευνοϊκού κλίματος που δημιουργείται

στους ντόπιους και στους επισκέπτες. Στη γένεσή της, κατά συνέπεια, η έννοια του

οικοτουρισμού συνδέεται με την έννοια της προστασίας της φύσης και, μάλιστα, με

τις προστατευόμενες περιοχές.

G.1.2.1 Οριοθέτηση του Οικοτουρισμού

Από την εμφάνιση του όρου άρχισε μία μακρά συζήτηση για τον ακριβή ορισμό και

το περιεχόμενο του οικοτουρισμού. To αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης είναι η

εμφάνιση πολλών διαφορετικών ορισμών για τον οικοτουρισμό, διατυπωμένων από

έγκυρους φορείς, ακαδημαϊκούς, περιβαλλοντολόγους κλπ καθώς η έννοια του

οικοτουρισμού προσδιορίζεται δύσκολα διότι περιγράφει ένα πολυδιάστατο

φαινόμενο

o Σύμφωνα με τον Ziffer, (1989) “O οικοτουρισμός είναι μία μορφή τουρισμού

που εμπνέεται κυρίως από τη φυσική ιστορία μιας περιοχής, αλλά και τις

τοπικές πολιτιστικές παραδόσεις (indigenous cultures). Ο οικοτουρίστας

επισκέπτεται σχετικά μη ανεπτυγμένες περιοχές με πνεύμα εκτίμησης,

συμμετοχής και ευαισθησίας. Ο οικοτουρίστας κάνει συνετή χρήση των

φυσικών πόρων και της άγριας ζωής και συνεισφέρει στην περιοχή που

επισκέπτεται, μέσω εργασίας ή οικονομικών πόρων που διοχετεύονται

κατευθείαν στην προστασία της φύσης και στην οικονομική ευημερία των

ντόπιων."

o Σύμφωνα με τον Boo, E (1991) "Ο oικοτουρισμός είναι τουρισμός στη

φύση που συμβάλλει στην προστασία της διοχετεύοντας οικονομικούς πόρους

στις προστατευόμενες περιοχές, δημιουργώντας θέσεις εργασίας για τις

τοπικές κοινωνίες και προσφέροντας περιβαλλοντική εκπαίδευση."

o Σύμφωνα με τον Forestry Tasmania, (1994) "Οικοτουρισμός είναι τουρισμός

στη φύση (nature-based) που επικεντρώνεται στη δημιουργία ευκαιριών για

μάθηση ενώ, παράλληλα, αποφέρει οφέλη σε τοπικό και περιφερειακό

επίπεδο και διέπεται από τις αρχές της αειφορίας στη χρήση των φυσικών,

κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών πόρων."

o Σύμφωνα με τον Richardson, (1993) "Οικοτουρισμός είναι ο αειφόρος,

οικολογικά, τουρισμός στη φύση, που αναδεικνύει το φυσικό τοπίο και τον

πολιτισμό, προεκτείνει την γνώση και κατανόηση που έχουν οι τουρίστες γι

αυτά, προωθεί την προστασία της φύσης και συμβάλλει στην ευημερία των

Σύμφωνα με Australia department of Toyrism, (1994) "Οικοτουρισμός είναι ο

τουρισμός στη φύση (nature based) που περιλαμβάνει εκπαίδευση (για) και

ερμηνεία του φυσικού περιβάλλοντος και διέπεται από τις αρχές της

αειφορικής διαχείρισης του περιβάλλοντος. Αυτός ο ορισμός αναγνωρίζει ότι

στο φυσικό περιβάλλον περιλαμβάνονται πολιτιστικά στοιχεία και ότι η

έννοια της αειφορικής διαχείρισης του περιβάλλοντος περιλαμβάνει την

ανταπόδοση εύλογου οφέλους στην τοπική κοινωνία και στην

μακροπρόθεσμη προστασία των πόρων."

o Σύμφωνα με τον Ceballos-Lascurain, (19936) "Οικοτουρισμός είναι το

περιβαλλοντικά υπεύθυνο ταξίδι και η επίσκεψη, σε σχετικά άθικτες φυσικές

περιοχές, με στόχο την απόλαυση και εκτίμηση της φύσης (και τυχόν

πολιτιστικών στοιχείων, τόσο του παρελθόντος όσο και του παρόντος) που

προωθεί την προστασία της φύσης, ελαχιστοποιεί τις αρνητικές επιδράσεις

στο περιβάλλον από τους επισκέπτες (low visitor impact) και προωθεί την

ενεργή κοινωνικό-οικονομική συμμετοχή των τοπικών πληθυσμών."

G.1.2.2 Στόχοι του Οικοτουρισμού

Οι βασικοί στόχοι του οικοτουρισμού είναι

Ανάδειξη και αξιοποίηση περιοχών ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους ή

περιβαλλοντικής αξίας

Προστασία οικολογικά ευαίσθητων περιοχών μέσω της περιβαλλοντικής

έρευνας

Διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και του τοπικού χαρακτήρα της

περιοχής

Ενθάρρυνση της περιβαλλοντικής συνείδησης των επισκεπτών μέσω της

περιβαλλοντικής εκπαίδευσης

o Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς

o Η δυνατότητα παροχής απόλαυσης και συμμετοχικής

δραστηριότητας στους τουρίστες, σε παρθένα φυσικά τοπία

o Η ευημερία της τοπικής κοινωνίας

o Η συγκράτηση του πληθυσμού στον τόπο διαμονής του

o Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου

G.1.2.3 Προϋποθέσεις ανάπτυξης οικοτουρισμού

Σαφής καθορισμός των σημείων πρόσβασης στο φυσικό περιβάλλον

Καθορισμός της φέρουσας ικανότητας του τόπου σε επισκέπτες

Προστασία και ανάδειξη του πολιτιστικού περιβάλλοντος

Καθορισμός, ενημέρωση και κατεύθυνση των επισκεπτών

Επιμόρφωση και συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.

G.1.2.4 Αρμονική οικοτουριστική ανάπτυξη

Οι επισκέπτες, με τη συμπεριφορά τους, πρέπει να ελαχιστοποιήσουν ή ακόμα να

αποφύγουν την πρόκληση αρνητικών επιπτώσεων στη χλωρίδα και πανίδα του τόπου

της επίσκεψης.

Να υπάρχει διορθωτική επέμβαση εν υπάρξει πρόβλημα

Οι επισκέψεις να πραγματοποιούνται σε μικρές ομάδες για να αποφε΄θγονται τα

προβλήματα υπερσυγκέντρωσης

οι επιχειρηματίες και το προσωπικό των οικοτουριστικών επιχηρήσεων να

ενημερώνονται, να πληροφορούνται και να εκπαιδεύονται για τις απαραίτητες

ενέργειες που πρέπει να γίνονται ώστε να διατηρηθεί η οικολογική ποιότητα.

Οι εγκαταστάσεις να είναι από υλικά φιλικά προς το περιβάλλον και η αρχιτεκτονική

τους σύμφωνη με την τοπική τεχνοτροπία.

Να υπάρχει πηγή χρηματοδότησης προγραμμάτων προστασίας της φύσης,

Τα 9 κριτήρια του Οικοτουρισμού σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού

(WTO) και τη διεθνή οικοτουριστική κοινότητα (ΤIES).

Μία οικοτουριστική επιχείρηση πρέπει:

Να οργανώνει ταξίδια αναψυχής, ξενάγησης, ψυχαγωγίας σε τόπους φυσικού

κάλλους.

Να παίρνει μέρος στην προστασία μη ανανεώσιμων πόρων και άλλων πηγών

του περιβάλλοντος.

Να δημιουργεί περιβαλλοντική δράση.

Να προσφέρει άμεσα χαρακτηριστικά προτερήματα για την συντήρηση

παραδοσιακών τόπων και άλλων περιοχών.

Να προσφέρει χαρακτηριστικά πλεονεκτήματα για την ενδυνάμωση των

γηγενών πληθυσμών.

Να σέβεται την τοπική κουλτούρα.

Να στηρίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και άλλες δημογραφικές κινήσεις.

Να συνεισφέρει στην εκπαίδευση και γνωριμία του επισκέπτη με την τοπική

κουλτούρα, ήθη, έθιμα και λοιπές τοπικές συνήθειες.

Να προωθεί τη φιλοσοφία για “επιστροφή στη φύση” και τα μοναδικά φυσικά

χαρακτηριστικά της.

G.1.2.5 Οι κυριότερες μορφές Οικολογικού Τουρισμού είναι:

1. Ξενάγηση σε Φυσικά Οικοσυστήματα

1Α. Θαλάσσια Οικοσύστημα

1Β. Υφάλμυρα Οικοσυστήματα

1Γ. Οικοσυστήματα Γλυκών Υδάτων

1Δ. Χερσαία Οικοσυστήματα.

1Ε. Εθνικά Πάρκα

1ΣΤ. Ξενάγηση σε Βοτανικό Κήπο

1Ζ. Ξενάγηση σε Μουσείο Φυσικής ιστορίας

2. Φωτογραφικό safari

3. Παρατηρήσεις

3Α. Παρατηρήσεις διαφόρων ζώων εκτός πουλιών

3Β. Παρατήρηση Πουλιών

3Γ. Νυχτερινή Παρατήρηση Ζώων

3Δ. Ίχνη στην άμμο

3Ε. Παρατήρηση Βυθού

3ΣΤ. Παρατήρηση φυτικών ειδών (άγριες ορχιδέες, αλλόφυλα είδη, κ.α.)

4. Επισκέψεις

4Α. Επίσκεψη για Ερευνητικά Προγράμματα

4Β. Εκπαιδευτική Επίσκεψη

Στον ελαιώνα του Αγίου Ματθαίου.

Αξιοσημείωτη πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Χλωμού, στην περιοχή του

υγροτόπου της λιμνοθάλασσας Κορισσίων

G.1.2.6 Προτάσεις Οικοτουριστικών δραστηριοτήτων στον υγρότοπο της

λιμνοθάλασσας Κορισσίων.

G.1.2.6.1. Προστασία της περιοχής του Ίσσου και ανάδειξή της σε

Οικολογικό Πάρκο.

Η περιοχή του Ίσσου χαρακτηρίζεται από την παρουσία των παρακάτω εννέα

διαφορετικών τύπων Οικοτόπων οι οποίοι δικαιολογούν την αναφορά του υγροτόπου

στο κοινοτικό δίχτυο προστασίας natura 2000:

1. Μεσογειακά Αλίπεδα

2. Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες

3. Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές θίνες).

4. Λόχμες των παραλιών με αρκεύθους (Juniperus sp.)

5. Μεσογειακοί λειμώνες υψηλών χόρτων και βούρλων (Molinio Holoschoenion)

6. Ασβεστούχα έλη με Cladium mariscus και Carex davalliaνa

7. Καλαμιώνες

8. Στοές με Salix alba και Populus alba.

9. Ελληνικά δάση Πρίνου.

Το κύριο χαρακτηριστικό της περιοχής του Ίσσου είναι η παρουσία των Αμμοθινών ή

Αμμόλοφων που αποτελούν αποτέλεσμα της δράσης του νερού και του αέρα. Είναι

ασταθή αλλά δυναμικά οικοσυστήματα, που φιλοξενούν φυτά και ζώα ανθεκτικά στις

συνθήκες λιγοστού νερού και μεγάλης αλατότητας.

Οι αμμοθίνες διαφέρουν μεταξύ τους όσον αφορά τη γεωμορφολογία, το σχήμα και

τον τρόπο δημιουργία τους. Ανάλογα με τη βλάστηση που φιλοξενούν χωρίζονται σε

τρεις κατηγορίες:

Πρωτογενείς αμμοθίνες (υποτυπώδεις ή εμβρυακές κινούμενες αμμοθίνες) οι

οποίες καταλαμβάνουν μία ζώνη ακριβώς μπροστά από την ακτή και

χαρακτηρίζονται από αραιή ή καθόλου βλάστηση.

Κινούμενες ή λευκές (Εμπρόσθιες αμμοθίνες), οι οποίες σχηματίζονται πίσω

από τις πρωτογενείς και χαρακτηρίζονται από την παρουσία βλάστησης και

συγκράτησης ποσότητας νερού.

Σταθερές ή Γκρίζες θίνες (Δευτερογενής αμμοθίνες), οι οποίες σχηματίζονται

πίσω από τις εμπρόσθιες αμμοθίνες και χαρακτηρίζονται από την παρουσία

πιο έντονης βλάστησης και συγκράτησης μεγαλύτερης ποσότητας νερού.

Το κυρίαρχο είδος των οικοτόπων είναι ο άρκευθος (ή κοινός κέδρος) του γένους

Juniperus. Με μικρότερες συστάδες συμμετέχει και η Φοινικική Άρκευθος (είδος

Juniperus phoenicea).

Το γένος Juniperus αναπτύσσεται πολύ αργά και είναι αιωνόβιο είδος. Το είδος

Juniperus phoenicea εμφανίζεται κυρίως σε σημεία με βραχώδες υπόστρωμα στα

όρια του οικοτόπου.

Στον οικότοπο αναπτύσσονται επίσης διάφορα συνοδά θαμνώδη κυρίως είδη τα

οποία συμβάλλουν στην συγκράτηση της άμμου και συμμετέχουν στη διαδικασία

διαμόρφωσης των αμμοθινών (χαρουπιά, σχίνος, θυμάρι, λαδανιά, ρεΐκι, θρούμπι,

περιπλόκα κ.α.).

Προτείνεται η άμεση προστασία του πυρήνα της λιμνοθάλασσας Κορισίων

(περιοχή Ίσσου) και η ανάδειξή της σε Εθνικό Οικολογικό Πάρκο.

Προκειμένου να προστατευτεί η συγκεκριμένη περιοχή θα πρέπει άμεσα:

- Να παραμείνει Δημόσιο κτήμα

- Να περιφραχτεί

- Να απαγορευτεί η είσοδος σε κάθε είδους τροχοφόρου.

- Να απαγορευτεί η είσοδος σε κοπάδια ζώων που χρησιμοποιούν τον υγρότοπο

σαν βοσκοτόπι

- Να απαγορευτεί η αμμοληψία από τον υγρότοπο

- Να απομακρυνθούν τα σκουπίδια από την περιοχή.

- Να τοποθετηθούν πινακίδες οδηγιών για τη σωστή συμπεριφορά των

επισκεπτών στον υγρότοπο.

G.1.2.6.2. Χάραξη και λειτουργία περιπατητικών μονοπατιών

Στο εσωτερικό της περιοχής του Ίσσου μπορούν να χαραχθούν και να λειτουργήσουν

δύο (2) περιπατητικά μονοπάτια.

Κύριο Μονοπάτι

Το πρώτο μονοπάτι θα εξυπηρετεί τον κύριο όγκο των επισκεπτών. Θα διασχίζει τον

υγρότοπο από την περιοχή του Χαλικούνα Αγίου Ματθαίου μέχρι και το parking

Χλωμού στα νότια.

Σε ορισμένα σημεία του μονοπατιού θα υπάρχουν παγκάκια ξεκούρασης, πινακίδες

ενημέρωσης και προσανατολισμού.

Κατά μήκος του μονοπατιού θα υπάρχουν παρατηρητήρια Ορνιθοπανίδας και άγριας

ζωής.

Δευτερεύον Μονοπάτι

Το δεύτερο μονοπάτι θα φιλοξενεί άτομα με κινητικά προβλήματα τα οποία θα

μπορούν να επισκεφτούν τον υγρότοπο και να απολαύσουν την ομορφιά του, τα ζώα

και τα φυτά.

Σε συγκεκριμένα σημεία και αυτού του μονοπατιού θα υπάρχουν τόποι ξεκούρασης,

πινακίδες ενημέρωσης και προσανατολισμού.

Και αυτό το μονοπάτι θα οδηγεί σε παρατηρητήριο ορνιθοπανίδας.

Χάραξη Μονοπατιών

Ανάλογα με το τι θέλει να κάνει ή/και να δει ο επισκέπτης (περίπατο, υπαίθριο

γεύμα, περιβαλλοντική εκπαίδευση, φωτογράφιση, παρατήρηση, κ.α.) καθώς και το

οικοσύστημα που θα πρέπει να διασχίσει, θα υπάρχουν ειδικά μονοπάτια (ξύλινα,

πέτρινα ή αμμώδη) που θα τον οδηγούν στον κατάλληλο τόπο για την συγκεκριμένη

δραστηριότητα,

Κατά μήκος των μονοπατιών θα υπάρχουν πινακίδες ενημέρωσης και

προσανατολισμού για τον επισκέπτη.

Μονοπάτι στρωμένο με άμμο για να μην ακούγονται τα βήματα των επισκεπτών.

Μονοπάτι στρωμένο με άμμο για να μην ακούγονται τα βήματα των επισκεπτών.

Το μονοπάτι οριοθετεί την πορεία των επισκεπτών με ξύλινα κάγκελα σε περίπτωση

που δεν είναι επιθυμητή η παρέκκλιση τους.

Μονοπάτι ξύλινο

Μονοπάτι στρωμένο με πέτρα σε περίπτωση που το έδαφος

είναι λασπώδες ή βουρκώδες.

Διάδρομος στην άμμο για άτομα με κινητικά προβλήματα

Σταθμοί Προσανατολισμού.

Ειδικοί Σταθμοί Προσανατολισμού θα πληροφορούν τον επισκέπτη σε πιο σημείο

του βιοτόπου βρίσκεται. Θα υπάρχει χάρτης της ευρύτερης περιοχής με ένα

συγκεκριμένο στίγμα που θα δηλώνει τη θέση του επισκέπτη καθώς και βέλη με τις

πιθανές κατευθύνσεις που μπορεί να πάρει.

Πινακίδες Σήμανσης.

Κατά μήκος των μονοπατιών και στις διασταυρώσεις τους θα υπάρχουν πινακίδες

σήμανσης που θα δείχνουν το μέρος, τη διεύθυνση και την απόσταση της πορείας

και του προσανατολισμού.

Πινακίδες Ανακοινώσεων.

Σε πολλά σημεία του βιοτόπου θα υπάρχουν πινακίδες ανακοινώσεων που θα

πληροφορούν τον επισκέπτη τι πρέπει να αποφεύγει και τι να προσέχει κατά τη

παραμονή του στον υγρότοπο.

Ιδιαίτερη σημασία θα δίνεται στην ησυχία και στην αποφυγή ρύπανσης της

περιοχής. Επίσης δεν θα πρέπει να κόβονται φυτικά είδη, να συλλέγονται καρποί και

να πληγώνονται τα δένδρα.

Εννοείται ότι ο επισκέπτης επιτρέπεται να κινείται μόνο στα μονοπάτια και τους

χώρους που του υποδεικνύουν οι πίνακες σήμανσης και οι πίνακες προσανατολισμού.

Πινακίδες Ενημέρωσης.

Σε κάθε επιμέρους βιότοπο της προστατευόμενης περιοχής (αμμόλοφοι, δασύλλια,

νερόλακκοι, καλαμιώνες, κ.α. θα υπάρχουν πίνακες ενημέρωσης όπου θα

αναφέρονται οι σπουδαιότεροι ζωικοί και φυτικοί οργανισμοί που ζουν εκεί, οι

βιολογικοί τους κύκλοι, διάφορα στοιχεία οικολογίας κ.α.

Κιόσκια και Παγκάκια

Για τα υπαίθρια γεύματα θα υπάρχουν διάσπαρτα κιόσκια με παγκάκια, τραπέζια

και κάλαθοι των αχρήστων.

Σε ορισμένα πανοραμικά σημεία (belvedere) όπως π.χ. στα μέρη που υπάρχει

ταυτόχρονη θέα της θάλασσας και της λιμνοθάλασσας, θα υπάρχουν μικρά ξύλινα

πλατό με παγκάκια και κιόσκια όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να ξεκουράζεται και να

απολαμβάνει τη θέα.

G.1.2.6.3. Παρατήρηση άγριας πανίδας

Κατά μήκος των μονοπατιών θα υπάρχουν ειδικά κιόσκια για την παρατήρηση της

άγριας πανίδας.

Ανάλογα το είδος της παρατήρησης και το είδος του οικοσυστήματος, τα

παρατηρητήρια μπορούν να είναι διαφόρων ειδών:

3Α. Παρατηρητήρια «καμουφλάζ

Για όσους θέλουν να παρατηρήσουν άγρια ζώα χωρίς να τα ενοχλούν (όπως είδη

ορνιθοπανίδας) θα υπάρχουν ειδικά παρατηρητήρια που θα επιτρέπουν την

παρατήρηση των ζώων χωρίς να δημιουργείται ενόχληση από την ανθρώπινη

παρουσία.

Παρατηρητήρια «καμουφλάζ»

3Β. Παρόχθια Παρατηρητήρια

Τα μονοπάτια που θα περνούν κοντά ή δίπλα από τη λιμνοθάλασσα θα είναι

στρωμένα με άμμο για να μην ακούγονται τα βήματα του επισκέπτη ενώ η πλευρά

που βρίσκεται προς τη μεριά της λίμνης θα είναι περιφραγμένη με ψηλά καλάμια για

να μην γίνεται αντιληπτή η ανθρώπινη παρουσία.

Στους καλαμένιους φράκτες θα υπάρχουν μικρά ανοίγματα για να μπορεί ο

επισκέπτης να παρατηρεί ή να φωτογραφίζει την υδρόβια ορνιθοπανίδα.

Παρόχθια Παρατηρητήρια

3Γ. Εναέρια Παρατηρητήρια.

Ένα άλλο είδος παρατηρητηρίου μπορεί να κατασκευαστεί επάνω σε μεγάλα δένδρα

απ' όπου ο επισκέπτης θα μπορεί να παρατηρεί και να φωτογραφίζει τη ζωή της

λιμνοθάλασσας χωρίς να γίνεται αντιληπτή η παρουσία του

Εναέρια Παρατηρητήρια

G.1.2.6.4. Λειτουργία Περιπτέρου Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και

Εκπαίδευσης

Σε ειδικό μέρος του βιοτόπου θα υπάρχει Περίπτερο Περιβαλλοντικής

Εκπαίδευσης το οποίο θα αναφέρεται σε βιολογικά, οικολογικά και περιβαλλοντικά

θέματα. Του υγροτόπου και της ευρύτερης περιοχής. .

G.1.2.6.5. Ιχνηλασία ζώων στην άμμο

Στους αμμόλοφους παρατηρούνται πολλά ίχνη ζώων τα οποία μπορούν να

αποτελέσουν πόλο έλξης και ξενάγησης ομάδων επισκεπτών που αναζητούν μία

διαφορετική επαφή με την φύση.

Ίχνη Χελώνας

Ίχνη Φιδιού

G.1.2.6.6. Προτεινόμενα βελτιωτικά έργα στην περιοχή που λιμνάζει το

γλυκό νερό

Όπως αναφέρθηκε, το γλυκό νερό προέρχεται από τα όμβρια ύδατα και λιμνάζει

κατά την διάρκεια όλου του χρόνου, Το καλοκαίρι ο βιότοπος περιορίζεται

σημαντικά, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που παρατηρείται έντονη ανομβρία.

Για να αποφευχθεί τυχόν ολική ξήρανση της περιοχής με μεγάλες οικολογικές

επιπτώσεις για τον ευρύτερο υγρότοπο, μπορούν να γίνουν ορισμένες επεμβάσεις

όπως η διάνοιξη τεχνητών ρηχών λάκκων (με μέγιστο βάθος μέχρι 0,5 εκατοστά)

κοντά στους ήδη υπάρχοντες. Οι τεχνητοί λάκκοι θα επικοινωνούν μεταξύ τους με

στενά κανάλια ή αυλάκια.

Όπως φαίνεται και στη σχήμα, μόνο οι τεχνητοί νερόλακκοι θα επικοινωνούν μεταξύ

τους ενώ οι φυσικοί νερόλακκοι θα είναι αυτόνομοι. Αυτή η επικοινωνία είναι

απαραίτητη προκειμένου να αποικιστούν ομοιόμορφα όλοι οι νέοι λάκκοι από τους

φυτικούς και ζωικούς οργανισμούς.

Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο βάθος των λάκκων (πρέπει να είναι

αβαθείς) επειδή υπάρχει κίνδυνος να εισχωρήσει υφάλμυρο νερό από την

λιμνοθάλασσα, αλλοιώνοντας τα ιδιαίτερα φυσικό-χημικά χαρακτηριστικά του

υγροτόπου. Για τον ίδιο λόγο δεν πρέπει να ανοιχτούν πολύ κοντά στην

λιμνοθάλασσα.

Το όλο σύστημα θα ισορροπήσει οικολογικά μετά από ένα ή δύο χρόνια, ‘όταν τα

αυτοφυή ποώδη φυτά θα καλύψουν τα άκρα των τεχνητών νερόλακκων και οι ζωικοί

οργανισμοί θα αποικίσουν τις νέες φυτοκοινωνία.

G.1.3 Αθλητικός Τουρισμός

Ο Αθλητικός Τουρισμός είναι η ειδική μορφή τουρισμού που συνδυάζει από κοινού

την τουριστική και αθλητική δραστηριότητα.

G.1.3.1 Ορισμός

Σύμφωνα με τον Gibson (1998) «Αθλητικός τουρισμός θεωρείται το ταξίδι με

επίκεντρο την αναψυχή που οδηγεί τα άτομα να μετακινηθούν προσωρινά μακριά

από τη μόνιμη κατοικία τους, προκειμένου να συμμετάσχουν σε φυσικές

δραστηριότητες (ενεργός αθλητικός τουρισμός), να παρακολουθήσουν αθλητικές

δραστηριότητες (αθλητικός τουρισμός γεγονότων), ή να θαυμάσουν μνημεία που

σχετίζονται με την αθλητική δραστηριότητα (αθλητικός τουρισμός νοσταλγίας)»

Για την ανάπτυξη του αθλητικού τουρισμού υπάρχει η ανάγκη για

υψηλής ποιότητας υποδομής σε διάφορους τομείς υποστήριξης, οι οποίοι

είναι το φυσικό περιβάλλον, οι υπηρεσίες, η διασκέδαση, οι μεταφορές,

το τεχνητό περιβάλλον, η στέγαση, η πολιτιστική κληρονομιά, κ.α.

Οι τουρίστες που εντάσσονται στον αθλητικό τουρισμό ανήκουν στις παρακάτω

κατηγορίες, ανάλογα με τον βαθμό εμπλοκής τους στην αθλητική δραστηριότητα:

1.Οι αθλητές.

2. Οι «ερασιτέχνες» αθλητές.

3. Τουρίστες ή εκδρομείς οι οποίοι αθλούνται συχνά.

G.1.3.2 Οι Επιπτώσεις της Ανάπτυξης του Αθλητικού Τουρισμού σε μία

περιοχή

Α. Θετικές Επιπτώσεις

Οικονομικές

1. Αυξάνει την βιωσιμότητα των τοπικών επιχειρήσεων φιλοξενίας.

2. Δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας.

3. Προσελκύει επενδύσεις.

4. Βοηθάει την ύπαρξη υποστηρικτικών υπηρεσιών.

5. Βοηθάει στην αξιοποίηση του περιβάλλοντος (με σωστή ανάπτυξη).

Κοινωνικές

1. Βοηθάει στην βιωσιμότητα των τοπικών επιχειρήσεων.

2. Αναδεικνύει τοπικές παραδόσεις.

3. Δημιουργεί ευκαιρίες για πολιτιστικές ανταλλαγές .

Περιβαλλοντικές

1. Προσελκύονται κεφάλαια για συντήρηση εγκαταστάσεων (π.χ. αθλητικές),

μέσω της ανάπτυξής του.

2. Συνεισφέρει στην προώθηση περιβαλλοντικών ευαισθησιών (π.χ.

περιβαλλοντική εκπαίδευση σε δραστηριότητες υπαίθριας αναψυχής).

Β. Αρνητικές Επιπτώσεις

Οικονομικές

1. Προκαλεί εποχιακή απασχόληση, η οποία πολλές φορές δεν είναι καλά

αμειβόμενη.

Κοινωνικές

1. Δημιουργεί αίσθημα «εισβολής» από τους τουρίστες.

2. Οδηγεί στην αντικατάσταση των τοπικών επιχειρήσεων με μαγαζιά με

«σουβενίρ».

3. Συνεισφέρει στην εισαγωγή νέων ιδεών που πολλές φορές είναι αντίθετες με

την τοπική κοινωνία.

Περιβαλλοντικές

1. Εάν δεν προσεχθεί, προκαλεί συχνά ανάπτυξη που δεν συμβαδίζει με την

παράδοση του τόπου.

G.1.3.3 Προτάσεις Αθλητικού Τουρισμού στην περιοχή μελέτης.

G.1.3.3.1. Πετοσφαίριση Παραλίας (beach volley)

Το beach volley είναι ένα Ολυμπιακό ομαδικό άθλημα που παίζεται στην άμμο. Οι

βασικοί κανόνες και τα χαρακτηριστικά του είναι τα παρακάτω:

To beach volley είναι ένα παιχνίδι που παίζεται από δύο ομάδες των δύο

ατόμων σε ένα γήπεδο με άμμο χωρισμένο από ένα φιλέ. Η μπάλα μπορεί να

χτυπηθεί με κάθε μέρος του σώματος.

Οι παίκτες παίζουν ξυπόλυτοι στην άμμο.

Σκοπός του παιχνιδιού είναι η κάθε ομάδα να στείλει τη μπάλα πάνω από το

φιλέ στο έδαφος του αντιπάλου και να εμποδίσει τη μπάλα να χτυπήσει στο

δικό της γήπεδο.

Η άμμος θα πρέπει να έχει βάθος τουλάχιστον 40εκ. και να είναι καθαρή.

Οι ομάδες στην FIVB θα πρέπει να φορούν ομοιόμορφες στολές και οι

παίκτες να έχουν τους αριθμούς 1 και 2 και να σερβίρουν εναλλάξ.

Το ύψος του φιλέ είναι για τους άνδρες 243 εκ. και για τις γυναίκες 224εκ.

Στο σέρβις επιτρέπεται μόνο ένα πέταγμα.

Οι παίκτες μπορούν να φορούν αξεσουάρ όπως ρολόγια, γυαλιά ή καπέλο.

G.1.3.3.2. Αντισφαίριση ξυλορακέτας (Beach Racket)

Το beach racket παίζεται στην παραλία σε γήπεδο με άμμο, το οποίο έχει διαστάσεις

12,0 μ. μήκος και 7,0 μ. πλάτος. Το γήπεδο χωρίζεται στη μέση από μία λωρίδα

πλάτους 1,80 μ., περιορίζοντας τον χώρο που κινούνται οι παίκτες σε 7,0 μ. πλάτος με

5,10 μ. μήκος.

Το παιχνίδι παίζεται με δύο παίκτες (δυάδα – ένας απέναντι στον άλλον) και με

τέσσερις (τετράδα – δύο απέναντι σε δύο). Και η δυάδα και η τετράδα θεωρούνται

ομάδες, δηλαδή οι παίκτες δεν είναι αντίπαλοι αλλά όλοι παίζουν για την ομάδα. Ο

ανταγωνισμός γίνεται μεταξύ των ομάδων, μέσω βαθμολογίας κατά τη διάρκεια του

παιχνιδιού. Το παιχνίδι διαρκεί ορισμένο χρονικό διάστημα (συνήθως 10 λεπτά για

τις δυάδες και 20 λεπτά για τις τετράδες).

G.1.3.3.3. Τένις παραλίας ή παράκτια αντισφαίριση (beach

tennis)

Το beach tennis ή παράκτια αντισφαίριση, αποτελεί ουσιαστικά την εξέλιξη της

κλασικής ξυλορακέτας. Το γήπεδο είναι το ίδιο με το beach volley (8 επί 16 μέτρα)

αλλά φυσικά το φιλέ χαμηλώνει στο 1,70μ. Όπως και στο beach volley, έτσι και στο

beach tennis, η μπάλα πρέπει να αποκρούεται στον αέρα και όχι να πέφτει στην

άμμο, γιατί σε αυτήν την περίπτωση τον πόντο κερδίζει η αντίπαλη ομάδα. Για την

απόκρουσή της χρησιμοποιείται ειδική ρακέτα, η οποία είναι πιο κοντή σε σχέση με

αυτήν του παραδοσιακού τένις και δεν έχει πλέγμα χορδών.

G.1.3.3.4. Αγώνες δρόμου αντοχής στην παραλία

Πρόκειται για αγώνες ημιαντοχής και μπορούν να πραγματοποιηθούν στην παράκτια

ζώνη της περιοχής του Ίσσου.

G.1.3.3.5. Αγώνες Σφαιροβολίας στην άμμο

Πρόκειται για το κλασικό αγώνισμα του στίβου το οποίο τα τελευταία χρόνια

πραγματοποιείται και σε αμμώδη εδάφη με μεγάλη επιτυχία.

G.1.3.3.6. Παιχνίδια στην παραλία

Διάφορα παιχνίδια στην παραλία όπως αγώνες δρόμου με σακιά, σχοινάκι,

κατασκευές κ.α.

G.1.3.4 Η ευρύτερη περιοχή όπου μπορούν να πραγματοποιηθούν

αθλητικές δραστηριότητες

Ως πλέον κατάλληλη περιοχή εις την οποίαν μπορούν να πραγματοποιηθούν οι

προτεινόμενες αθλητικές δραστηριότητες κρίνεται το σύνολο σχεδόν της έκτασης

των χαμηλών αμμοθινών που βρίσκεται ΝΑ της λιμνοθάλασσας Κορισσίων (από τον

δρόμο που οδηγεί στον Ίσσο Χλωμού μέχρι το ξενοδοχειακό συγκρότημα Aquis

Sandy Beach Resort. Για τους αγώνες δρόμου αντοχής προτείνεται μέρος της

παράκτιας έκτασης της περιοχής του Ίσσου, που φαίνεται στον παρακάτω χάρτη.

G.1.4 Κατασκηνωτικός Τουρισμός

Ο κατασκηνωτικός τουρισμός προσφέρει ιδιαίτερες συγκινήσεις και εμπειρίες στους

συμμετέχοντες σε αυτόν.

Βασικά στοιχεία του κατασκηνωτικού χώρου πρέπει να είναι η προστασία του

περιβάλλοντος και τα πρότυπα υγιεινής και η ποιότητα των προσφερόμενων

υπηρεσιών.

Αυτού του είδους οι υπαίθριες διακοπές γίνονται τρόπος ψυχαγωγίας ολοένα και

περισσότερων Ευρωπαίων, συνήθως νεαρών ατόμων που επιθυμούν να ζήσουν κοντά

στην φύση, μέσα στους ήχους και τα αρώματα της συγκεκριμένης περιοχής.

G.1.4.1 Κατασκήνωση εθελοντικής προσφοράς.

Μία ιδιαίτερη μορφή κατασκήνωσης είναι αυτή της εθελοντικής εργασίας . Οι

κυριότερες εργασίες αφορούν την κατασκευή ή/και διόρθωση μονοπατιών, τον

καθαρισμό και την απομάκρυνση απορριμμάτων από προστατευμένες περιοχές, την

κατασκευή ή/και τοποθέτηση παρατηρητηρίων άγριας ζωής, επιτήρηση και

προστασία της άγριας ζωής, αποκατάσταση ή/και συντήρηση μνημείων, κ.α.

Οι κατασκηνώσεις εθελοντικής προσφοράς φέρνουν σε επαφή τους κατασκηνωτές

(οι οποίοι μπορούν να προέρχονται από κάθε σημείο του πλανήτη) αφενός με τον

πολιτισμό και τα έθιμα καθώς και με το φυσικό περιβάλλον της περιοχής (και της

χώρας) που γίνεται η εθελοντική δράση. Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι επισκέπτες

αυτού του είδους τρέφονται αποκλειστικά με τοπικά προϊόντα της περιοχής και

εφοδιάζονται τα απαραίτητα υλικά διαβίωσης από τα τοπικά σημεία πώλησης

(μαγαζιά, επιχειρήσεις).

ΠΡΟΤΑΣΗ

Προτείνεται η λειτουργία μόνιμου κατασκηνωτικού χώρου στα βόρεια της περιοχής

που προτείνεται για Αθλητικές δραστηριότητες (νότια της λιμνοθάλασσας

Κορισσίων), όπως φαίνεται και στο χάρτη που ακολουθεί.

Η κατασκήνωση θα αποτελεί Χώρο Συνάντησης Πολιτών από διάφορα μέρη του

κόσμου και θα λειτουργεί στη βάση της συνεργασίας και της προσφοράς των

συμμετεχόντων σε θέματα Πολιτισμού, Επιστήμης, Ειρήνης και Προστασίας του

Περιβάλλοντος.

G.1.5 Ιστορικός και Αρχαιολογικός Τουρισμός

Ως ιστορικός τουρισμός ορίζεται ο τουρισμός που πραγματοποιείται με βασικό σκοπό

να γνωρίσει ο επισκέπτης τα μνημεία ενός τόπου που συνδέονται με την ιστορία του.

Βασική προϋπόθεση για να υλοποιηθεί ο ιστορικός τουρισμός είναι τα σχετικά

ιστορικά μνημεία του τόπου να έχουν διατηρηθεί σε ικανοποιητικό επίπεδο και να

είναι προσπελάσιμα στο ευρύ κοινό.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι συνήθως οι επισκέπτες που επισκέπτονται μία περιοχή για

τα ιστορικά της μνημεία συνήθως δραστηριοποιούνται και σε άλλων ειδών τουρισμού

όπως θρησκευτικό, πολιτιστικό, περιβαλλοντικό, κ.α.

G.1.5.1 Δυνατότητα ιστορικού τουρισμού στην περιοχή μελέτης.

Στην ευρύτερη περιοχή της λιμνοθάλασσας Κορισσίων υπάρχουν σπουδαίες

αρχαιολογικές θέσεις που παρουσιάζουν μεγάλη ιστορική αξία. Ιδιαίτερα η περιοχή

του Αγίου Ματθαίου που βρίσκεται μεταξύ του ομώνυμου χωριού και της

λιμνοθάλασσας Κορισσίων συγκεντρώνει μνημεία από την Παλαιολιθική εποχή, την

Βυζαντινή περίοδο, μέχρι και την πρόσφατη ιστορία του Α΄ και Β΄ Παγκοσμίου

πολέμου.

Το εσωτερικό του μοναστηριού του Παντοκράτορα

G.1.6 Υποθαλάσσιος και Καταδυτικός Τουρισμός

Είναι η εναλλακτική μορφή τουρισμού που έχει σαν κύρια τουριστική δραστηριότητα

την επαφή, την γνώση και την απόλαυση του φυσικού πλούτου που βρίσκεται κάτω

από την επιφάνεια της θάλασσας.

Για τη πραγματοποίηση αυτού του είδους τουρισμού πολλές φορές είναι αρκετή η

κατοχή μίας απλής μάσκας, ενός αναπνευστήρα και ενός ζευγαριού βατραχοπέδιλων.

Για μεγαλύτερη αυτονομία και υποθαλάσσιο χρόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί

εξοπλισμός αυτόνομης κατάδυσης (scuba).

Ο Υποθαλάσσιος και Καταδυτικός τουρισμός αποτελούν αναμφισβήτητα μια από τις

ωραιότερες και πλέον ενδιαφέρουσες ψυχαγωγικές δραστηριότητες, η οποία

προσφέρει ταυτόχρονα άθληση, γνώσεις, υγεία, πνευματική άσκηση και ψυχική

ηρεμία.

Για την υλοποίηση του συγκεκριμένου είδους τουρισμού απαιτείται η προστασία του

παράκτιου και θαλάσσιου οικοσυστήματος και η διαφύλαξη των υποθαλάσσιων

αρχαιολογικών μνημείων.

G.1.6.1 Κατασκευή και Λειτουργία Καταδυτικού Πάρκου και Υποβρύχιου

Μουσείου στην θαλάσσια περιοχή μελέτης.

Η θαλάσσια περιοχή μεταξύ της λιμνοθάλασσας Κορισσίων και των βραχονησίδων

«Λαγούδια» αποτελεί σπουδαίο αλιευτικό πεδίο καθώς φιλοξενεί πλούσια

ιχθυοπανίδα.

Τα καθαρά νερά σε συνδυασμό με την ποικιλομορφία του θαλασσινού βυθού

κατατάσσουν την περιοχή μεταξύ των θαλάσσιων περιοχών που προσφέρονται για

παρατήρηση (παράκτια ή/και θαλάσσια, με μία απλή μάσκα ή/και με στολή

κατάδυσης).

Η συγκεκριμένη περιοχή μπορεί να ανακηρυχθεί Καταδυτικό Πάρκο και να

λειτουργήσει Υποβρύχιο Μουσείο.

Με την υλοποίηση του έργου αυτού, επιτυγχάνεται δραστική επιμήκυνση της

τουριστικής περιόδου, ανάδειξη και ταυτόχρονα προστασία της υποθαλάσσιας

πολιτιστικής κληρονομιάς, εκθετική αύξηση των αλιευμάτων – θετική

αλληλεπίδραση με το περιβάλλον, αύξηση της απασχόλησης και γενικότερα

τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της συγκεκριμένης περιοχής

G.1.7 Γαστρονομικός Τουρισμός

G.1.7.1 Ορισμός

Με τον όρο γαστρονομία νοείται η τέχνη της παρασκευής καλού και νόστιμου

φαγητού. Το νόστιμο φαγητό, δεν προσφέρεται μόνο στα πολύ καλά εστιατόρια αλλά

μπορεί να προσφερθεί σε κάθε χώρο εστίασης, από μια μέση ταβέρνα μέχρι ένα

εστιατόριο πολυτελούς ξενοδοχείου.

Στην πράξη, η γαστρονομία περιλαμβάνει το συνδυασμό καλού φαγητού με καλό

κρασί ή άλλα ποτά και δεν περιορίζεται αποκλειστικά στη μαγειρική αλλά

επεκτείνεται σε μια σειρά προϊόντων και υπηρεσιών.

Είναι ήδη γνωστό ότι η παρασκευή φαγητού διαφέρει από χώρα σε χώρα αλλά ακόμη

και από περιοχή σε περιοχή της ίδιας χώρας, αφού αντανακλά τις ιδιαίτερες

γεωφυσικές και κλιματολογικές συνθήκες, την αγροτική παραγωγή, τις παραδόσεις

και τον πολιτισμό κάθε τόπου. Έτσι συχνά, αυτός που ενδιαφέρεται για τη

γαστρονομία ενδιαφέρεται και για την ιδιαιτερότητα του τόπου και εμπλέκεται σε

διάφορες δραστηριότητες, όπως η ενασχόληση με τα χαρακτηριστικά τοπικά

προϊόντα, η αναζήτηση πληροφοριών γύρω από αυτά, κλπ.

Το καλό φαγητό αποτελεί κριτήριο για το χαρακτηρισμό ενός προορισμού ως

ποιοτικού. Είναι ευνόητο ότι η αντίληψη του τουρίστα για τους ποιοτικούς

προορισμούς συγκαταλέγει - μεταξύ άλλων - γενικές υποδομές, καλά ξενοδοχεία,

καθαρό περιβάλλον, εξυπηρέτηση και μέρη όπου μπορεί κανείς να απολαύσει καλής

ποιότητας φαγητό.

Αναμφίβολα, η ποιότητα επιβραβεύεται. Όταν ο τουρίστας διαπιστώσει ότι ένας

προορισμός έχει καλό φαγητό, είναι πρόθυμος να δαπανήσει μεγαλύτερα ποσά π.χ.

με το να δοκιμάζει περισσότερα εδέσματα στους χώρους εστίασης, με το να αγοράζει

γαστρονομικά δώρα κοκ. Το καλό φαγητό λοιπόν, υποκινεί υψηλότερη τουριστική

δαπάνη.

Τέλος, έχει διαπιστωθεί ότι η φήμη ενός προορισμού για την καλή κουζίνα του,

προσελκύει νέες κατηγορίες τουριστών που έχουν ειδικό ενδιαφέρον για

γαστρονομικές δραστηριότητες.

Ο γαστρονομικός τουρισμός αποτελεί μια υποκατηγορία του πολιτιστικού τουρισμού

στην οποία οι ταξιδιώτες επιδιώκουν να βιώσουν μοναδικές γαστρονομικές

εμπειρίες. Είναι μια εναλλακτική μορφή τουρισμού στην οποία ο ταξιδιώτης γνωρίζει

τον προορισμό και τον πολιτισμό του μέσα από τις διατροφικές παραδόσεις,

συνταγές και γεύσεις και αποτελεί μια απ’ τις μεγαλύτερες τάσεις στον χώρο του

τουρισμού παγκοσμίως.

Ο γαστρονομικός τουρισμός – υποκατηγορία του οποίου αποτελεί και ο οινικός

τουρισμός – αποτελεί το «κανάλι» μέσα απ’ το οποίο μπορούν να διοχετευτούν τα

τοπικά προϊόντα της Κέρκυρας και να προβληθεί ο διατροφικός πολιτισμός και η

γαστρονομία της.

Ο γαστρονομικός τουρισμός αποτελεί το «πάντρεμα» των ποιοτικών τοπικών

προϊόντων με το τουριστικό προϊόν στο οποίο στηρίζεται ένα τόσο μεγάλο κομμάτι

της Κερκυραϊκής οικονομίας. Δίνει πραγματικές προοπτικές για την ανάπτυξη

δράσεων που θα εμπλουτίσουν το ήδη υπάρχον τουριστικό προϊόν, θα οδηγήσουν

στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, και θα δημιουργήσουν ζήτηση για τα

προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρονται.

G.1.7.2 Τοπική Κουζίνα και Γαστρονομία

Η ευρύτερη περιοχή μελέτης διαθέτει πλούσια τοπική κουζίνα η οποία αποτελεί

χαρακτηριστικό δείγμα μεσογειακής διατροφής. Ελαιώνες, μποστάνια, αμπελώνες,

οπωροφόρα, πουλερικά, αιγοπρόβατα και ψαρόβαρκες μαρτυρούν τις αγροτικές

ασχολίες των κατοίκων και κατά συνέπεια τη γαστρονομική τους προτίμηση.

Σαλάτες, λαχανικά, ψάρια, κρέας, τυροκομικά, ελαιόλαδο και πολλά φρούτα

συνθέτουν το καθημερινό τους τραπέζι. Τα παραδοσιακά πιάτα έχουν

Αρχαιοελληνικές, Βαλκανικές, Ιταλικές και Αγγλικές επιρροές με προτίμηση στο

κόκκινο πιπέρι (πάπρικα), το σκόρδο, τα κρεμμύδια και το μαϊντανό.

Το κρασί που συνοδεύει τα γαστρονομικά εδέσματα είναι συνήθως κακοτρύγης

("Ανθωσμίας οίνος" κατά τον Θουκυδίδη ).

Στην περιοχή μελέτης δεσπόζει η λιμνοθάλασσα Κορισσίων με το ομώνυμο

ιχθυοτροφείο το οποίο τροφοδοτεί με αλιεύματα τα γύρω χωριά και τους οικισμούς.

Εκτός από τους Κέφαλους, τα Λαβράκια και τις Τσιπούρες, οι κάτοικοι των

παραλίμνιων κοινοτήτων καταναλώνουν Χέλι το οποίο θεωρούν εκλεκτό έδεσμα.

Καταναλώνουν επίσης και αυγοτάραχο το οποίο προέρχεται από τους αυγομένους

κέφαλους.

Για την υλοποίηση του Γαστρονομικού τουρισμού κρίνεται απαραίτητη η λειτουργία

μικρών οικογενειακών εστιατορίων και ταβερνών που θα διαθέτουν μικρές

ποσότητες παραδοσιακού φαγητού και καλού τοπικού κρασιού.

G.1.7.3 Παράδειγμα αγροτουριστικής δραστηριότητας που αφορά την

Γαστρονομία.

Συλλογή και μαγείρεμα άγριων χόρτων και αρωματικών φυτών.

Δυνατότητα συμμετοχής του επισκέπτη στη γνώση και συλλογή άγριων χόρτων και

αρωματικών φυτών καθώς και στο μαγείρεμα τους.

H ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Ο Εναλλακτικός Τουρισμός: σέβεται το περιβάλλον και τον πολιτισμό, προβάλλει την

πολιτιστική κληρονομιά κάθε τόπου, αξιοποιεί την τοπική κουζίνα προωθώντας έτσι

τα τοπικά προϊόντα, ωφελεί τους πολλούς και τους μικρούς (και όχι τους λίγους και

τους μεγάλους), προσφέρει στους τουρίστες εμπειρίες με ποιότητα και «χρώμα»,

ενώ ταυτόχρονα συμβάλλει και στην επιβίωση και αναζωογόνηση της υπαίθρου.

Ο Υγρότοπος της λιμνοθάλασσας Κορισσίων και οι ευρύτερες γειτονικές περιοχές

μπορούν να προσφέρουν ποικίλα αγαθά στους κατοίκους και τους επισκέπτες αυτών

των περιοχών. Ιδιαίτερα στον οικονομικό τομέα, η προστασία του περιβάλλοντος και

της αγροτικής παραγωγής αποδίδει πολλά περισσότερα από τον υποβαθμισμένο

«μαζικό τουρισμό».

Οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν την τύχη να βρίσκονται πλησίον και γύρω από

τον υγρότοπο της λιμνοθάλασσας Κορισσίων θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν το

προϊόν που διαθέτουν και τρόπους με τους οποίους μπορούν να το αξιοποιήσουν. Με

δική τους πρωτοβουλία και με την βοήθεια των αυτοδιοικητικών αρχών θα μπορούσε

να δημιουργηθεί μία συνεταιριστική κίνηση ή πρωτοβουλία κατοίκων (από το

σύνολο των κοινοτήτων) προκειμένου να γίνουν κινήσεις για την τουριστική

«εκμετάλλευση» του υγροτόπου που χωροθετείται πλησίον των χωριών και των

κτημάτων τους.

Οι προτάσεις που αναφέρονται σε αυτή την μελέτη είναι ενδεικτικές. Θα

μπορούσαν να προταθούν ακόμη περισσότερες και πιο ευρηματικές.

Αυτό που πρέπει να καθοδηγεί τις κινήσεις και τις ενέργειές μας πάνω από όλα είναι

η προστασία του περιβάλλοντος. Σε ένα υγιές περιβάλλον ζούμε καλά τόσο εμείς όσο

και οι επισκέπτες αυτού του τόπου. Το καθαρό και ποιοτικό περιβάλλον πρέπει να

γίνει «σημαία» σε κάθε οικονομική δραστηριότητα, τουριστική ή/και παραγωγική.

Οι κυριότερες προτάσεις της μελέτης «Πάρκα χωρίς Σύνορα» είναι για κάθε

συγκεκριμένη περιοχή οι παρακάτω:

Πυρήνας Υγροτόπου περιοχής «Ίσσου»

(Αμμόλοφοι, Αμμοθίνες, Δασύλλια, Νερόλακκοι και Καλαμιώνες)

- Παραμένει Δημόσιο κτήμα

- Θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας και λειτουργία Διαχειριστικής Αρχής

(natura 2000)

- Προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος

- Περίφραξη

- Χάραξη μονοπατιών

- Παρατηρητήρια άγριας ζωής

- Ιχνηλασία

Πυρήνας Υγροτόπου περιοχής «Χαλικούνα»

(από αλιευτικές εγκαταστάσεις μέχρι το υπό κατασκευή 2ο στόμιο της λίμνης)

- Παραμένει Δημόσιο κτήμα

- Θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας και λειτουργία Διαχειριστικής Αρχής

(natura 2000)

- Έλεγχος της μετακίνησης τροχοφόρων

- Απομάκρυνση των οχλουσών δραστηριοτήτων

- Αποκατάσταση του αγροτικού δρόμου πρόσβασης

Πυρήνας υγροτόπου περιοχής «Λιμνοθάλασσα Κορισσίων»

- Παραμένει Δημόσια περιουσία

- Θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας και λειτουργία Διαχειριστικής Αρχής

(natura 2000)

- Λιμνοθαλάσσιο Ιχθυοτροφείο εκτατικής μορφής

- Δυνατότητα αγροτουριστικής και γαστρονομικής δραστηριότητας

Υγρότοπος περιοχής «Λάντζες»

- Παραμένει Δημόσιο κτήμα

- Θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας και λειτουργία Διαχειριστικής Αρχής (Natura

2000)

- Περίφραξη

- Κατασκηνώσεις εθελοντικής εργασίας με θέμα το περιβάλλον, τον πολιτισμό, την

ειρήνη και την φιλία των λαών

- Αθλητικές δραστηριότητες στην άμμο

Θαλάσσιο Οικοσύστημα «Λίμνοθάλασσα – Λαγούδια»

- Θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας και λειτουργία Διαχειριστικής Αρχής (natura

2000)

- Προστασία και ανάδειξη του περιβάλλοντος

- Καταδυτικό Πάρκο

- Υποβρύχιο Μουσείο

Υγρότοπος (Ανατολική πλευρά)

(Ιδιωτικές περιοχές)

- Θεσμοθέτηση ζωνών προστασίας και λειτουργία Διαχειριστικής Αρχής (natura

2000)

- Παραγωγή ποιοτικών ή/και βιολογικών αγροτικών προϊόντων

- Αγροτουριστική δραστηριότητα

- Γαστρονομική δραστηριότητα

Περιοχές γύρω από τον υγρότοπο

(Ευρύτερες περιοχές κοινοτήτων Αγίου Ματθαίου, Χλωμοτιανών, Χλωμού και

Αργυράδων)

- Οικοτουριστικές δραστηριότητες

- Αγροτουριστικές δραστηριότητες

- Ιστορικές και Αρχαιολογικές δραστηριότητες

- Περιπατητικές δραστηριότητες.

- Γαστρονομικές δραστηριότητες