przewodnik metodyczny część 1...nr 8 t 1 • zestaw zabaw rucho-wych – nr ii (opraco-wany przez...

przewodnik metodyczny część 1

C Z T E R O L A T E K

2

WRZESIEŃ, TYDZIEŃ I WRZESIEŃ, TYDZIEŃ I

TREŚCIPROGRAMOWE

TEMATTYGODNIA

DZIEŃTYGODNIA

TEMATDNIA

AKTYWNOŚĆI DZIAŁALNOŚĆ

DZIECKACELE

OGÓLNECELE

OPERACYJNE

KARTY PRACY, CZ. 1,WYPRAWKA,

TABLICE

ZAJĘCIARUCHOWE

1 2 3 4 5 6 7 8 9Nasza grupaWspółtworzenie przyjaznej atmosfery w grupie

– poznawanie imion i nazwisk dzieci z grupy

– przestrzeganie usta-lonych umów i zasad regulujących współ-życie w grupie.

(Nasze przedszkole. Program edukacji przedszkolnej wspo-magający rozwój ak-tywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A. 2013, s. 17).

W przed-szkolu

1. Jestem so-bie przed-szkolaczek

• Słuchanie wiersza M. Terlikowskiej Jestem sobie przedszkolaczek.

– zintegrowanie grupyDziecko:– wymienia imiona

kolegów i koleżanek z grupy

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr I (ułożony przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Kra-snoludki i wielkoludy (ułożona przez autora).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Wolno – szybko (ułożona przez autora).

• Zabawa ruchowo-na-śladowcza Zabawki (ułożona przez autora).

Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4.

2. Poznajemy salę

• Poznajemy swoją salę.

– zapoznanie z salą zajęć

– nazywa kąciki zain-teresowań

nr 3, 4


3. Znaczek rozpo-znawczy

• Słuchanie wiersza Doroty Gellner Kolorowe znacz-ki.

– utrwalenie wyglądu znaczków rozpo-znawczych

– rozpoznaje swój zna-czek rozpoznawczy


4. Oto ja • Moje ciało – za-bawa z wykorzy-staniem rymo-wanki.

– rozwijanie orientacji przestrzennej

– rozpoznaje i nazywa wybrane części ciała

nr 5, 6

Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4., 13.4.

5. Słuchamy opowiada-nia

• Słuchanie opo-wiadania R. Piąt-kowskiej Złość.

– rozwijanie mowy – odpowiada na pyta-nia dotyczące utwo-ru

nr 7


WRZESIEŃ, TYDZIEŃ II WRZESIEŃ, TYDZIEŃ II

Nasze bezpieczeństwo na co dzieńPoznawanie zasad bezpieczeństwa, prze-strzeganie ich

– poznawanie zasad ruchu drogowego do-tyczących prawidło-wego i bezpiecznego poruszania się po drogach.

Nasz kontakt z tech-niką Środki transportu

– poznawanie wybra-nych środków trans-portu: lądowego, wod-nego, powietrznego

Droga do przedszkola

1. Światła sy-gnalizatora

• Inscenizacja utworu Danuty Gellnerowej Światła sygnalizatora.

– zapoznanie z ogól-nymi zasadami ru-chu drogowego

Dziecko:– przechodzi z do-

rosłym przez ulicę przy zielonym świe-tle sygnalizatora

nr 8T 1

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr II (opraco-wany przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Samo-chody (ułożona przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr I (opra-cowany przez autora).


2. Co to za pojazdy?

• Ćwiczenia dźwiękonaś-ladowcze Jakie to pojazdy?

– rozwijanie mowy – mówi wyraźnie nr 9, 10T 2


3. Kolorowe paski

• Kolorowe paski – ćwiczenia w li-czeniu.

– porównywanie li-czebności zbiorów

– stosuje słowa tyle samo


3

WRZESIEŃ, TYDZIEŃ I WRZESIEŃ, TYDZIEŃ I

TREŚCIPROGRAMOWE

TEMATTYGODNIA

DZIEŃTYGODNIA

TEMATDNIA

AKTYWNOŚĆI DZIAŁALNOŚĆ

DZIECKACELE

OGÓLNECELE

OPERACYJNE

KARTY PRACY, CZ. 1,WYPRAWKA,

TABLICE

ZAJĘCIARUCHOWE

1 2 3 4 5 6 7 8 9Nasza grupaWspółtworzenie przyjaznej atmosfery w grupie

– poznawanie imion i nazwisk dzieci z grupy

– przestrzeganie usta-lonych umów i zasad regulujących współ-życie w grupie.


W przed-szkolu

1. Jestem so-bie przed-szkolaczek

• Słuchanie wiersza M. Terlikowskiej Jestem sobie przedszkolaczek.

– zintegrowanie grupyDziecko:– wymienia imiona

kolegów i koleżanek z grupy

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr I (ułożony przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Kra-snoludki i wielkoludy (ułożona przez autora).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Wolno – szybko (ułożona przez autora).

• Zabawa ruchowo-na-śladowcza Zabawki (ułożona przez autora).


2. Poznajemy salę

• Poznajemy swoją salę.

– zapoznanie z salą zajęć

– nazywa kąciki zain-teresowań

nr 3, 4


3. Znaczek rozpo-znawczy

• Słuchanie wiersza Doroty Gellner Kolorowe znacz-ki.

– utrwalenie wyglądu znaczków rozpo-znawczych

– rozpoznaje swój zna-czek rozpoznawczy


4. Oto ja • Moje ciało – za-bawa z wykorzy-staniem rymo-wanki.


– rozpoznaje i nazywa wybrane części ciała

nr 5, 6


5. Słuchamy opowiada-nia

• Słuchanie opo-wiadania R. Piąt-kowskiej Złość.


nr 7


WRZESIEŃ, TYDZIEŃ II WRZESIEŃ, TYDZIEŃ II

Nasze bezpieczeństwo na co dzieńPoznawanie zasad bezpieczeństwa, prze-strzeganie ich

– poznawanie zasad ruchu drogowego do-tyczących prawidło-wego i bezpiecznego poruszania się po drogach.

Nasz kontakt z tech-niką Środki transportu

– poznawanie wybra-nych środków trans-portu: lądowego, wod-nego, powietrznego

Droga do przedszkola

1. Światła sy-gnalizatora

• Inscenizacja utworu Danuty Gellnerowej Światła sygnalizatora.

– zapoznanie z ogól-nymi zasadami ru-chu drogowego

Dziecko:– przechodzi z do-

rosłym przez ulicę przy zielonym świe-tle sygnalizatora

nr 8T 1

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr II (opraco-wany przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Samo-chody (ułożona przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr I (opra-cowany przez autora).


2. Co to za pojazdy?

• Ćwiczenia dźwiękonaś-ladowcze Jakie to pojazdy?

– rozwijanie mowy – mówi wyraźnie nr 9, 10T 2


3. Kolorowe paski

• Kolorowe paski – ćwiczenia w li-czeniu.


– stosuje słowa tyle samo


4

– poznawanie znaczenia pasów, sygnalizacji świetlnej.


4. Śpiewamy i tańczymy

• Nauka piosenki Taniec pajacyka z misiem.

– rozwijanie umiejęt-ności wokalnych

– śpiewa piosenkę nr 11W


5. Co to są pasy?

• Wykonanie ćwi-czenia na karcie pracy – Przejście dla pieska.

– poznawanie zasad ruchu drogowego

– przechodzi (z doro-słym) przez ulicę po pasach przy zielo-nym świetle

nr 12, 13T 3

Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4., 6.2., 9.1.

WRZESIEŃ, TYDZIEŃ III WRZESIEŃ, TYDZIEŃ III

Poznajemy przyrodęJesień

– obserwowanie środo-wiska przyrodniczego: zwracanie uwagi na dominującą kolory-stykę, zmiany, jakie zachodzą w przyrodzie

– oglądanie drzew znaj-dujących się w bli-skim otoczeniu

– zbieranie owoców drzew, wzbogacanie nimi kącika przyrody

– poznawanie wybra-nych przedstawicieli grzybów jadalnych (borowik, pieprznica jadalna, maślak) i nie-jadalnych (np. mucho-mor sromotnikowy).


Nadeszła jesień

1. Idzie jesień • Słuchanie wiersza T. Śliwiaka Idzie jesień.

– rozwijanie mowyDziecko:– odpowiada na pyta-

nia dotyczące utwo-ru

nr 14W

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr III (opraco-wany przez autora).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Liście opadają.

• Zabawa muzyczno--ruchowa przy piosen-ce Jesienne drzewa (opracowana przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Borowi-ki, muchomory.

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr II (opra-cowany przez autora).


2. Jesienne drzewa

• Zabawy przy piosence Jesienne drzewa.

– kształtowanie po-czucia rytmu

– bawi się przy pio-sence

nr 15


3. Kolorowe liście

• Tworzenie kom-pozycji z odbi-tych, pomalowa-nych liści.

– rozwijanie sprawno-ści manualnej

– tworzy kompozycję z odbitych, pomalo-wanych liści

nr 16T 4


4. Mały jeż • Słuchanie wier sza H. Zdzitowieckiej Jeż.

– rozwijanie mowy – odpowiada na pyta-nia dotyczące wier-sza

nr 17


5. Liczymy grzyby

• Których grzybów jest więcej? – porównywanie liczebności zbio-rów.


– określa, których ele-mentów jest więcej

nr 18W


WRZESIEŃ, TYDZIEŃ IV WRZESIEŃ, TYDZIEŃ IV


– pokazywanie na wy-branych przykładach (np. jeża, wiewiórki, bociana), jak zwierzę-ta przygotowują się

Co robią zwierzęta je-sienią?

1. Jesienna rozmowa

• Słuchanie wiersza M. Czer kawskiej Jesienna rozmo-wa.

– rozwijanie mowyDziecko:– wypowiada się na

temat jesieni

nr 19T 5, 6W

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr IV (opraco-wany przez autora).

• Zabawa ruchowo--naśladowcza Co robi jeż? (opracowana przez autora).


5

– poznawanie znaczenia pasów, sygnalizacji świetlnej.


4. Śpiewamy i tańczymy

• Nauka piosenki Taniec pajacyka z misiem.

– rozwijanie umiejęt-ności wokalnych

– śpiewa piosenkę nr 11W


5. Co to są pasy?

• Wykonanie ćwi-czenia na karcie pracy – Przejście dla pieska.

– poznawanie zasad ruchu drogowego

– przechodzi (z doro-słym) przez ulicę po pasach przy zielo-nym świetle

nr 12, 13T 3


WRZESIEŃ, TYDZIEŃ III WRZESIEŃ, TYDZIEŃ III


– obserwowanie środo-wiska przyrodniczego: zwracanie uwagi na dominującą kolory-stykę, zmiany, jakie zachodzą w przyrodzie

– oglądanie drzew znaj-dujących się w bli-skim otoczeniu

– zbieranie owoców drzew, wzbogacanie nimi kącika przyrody

– poznawanie wybra-nych przedstawicieli grzybów jadalnych (borowik, pieprznica jadalna, maślak) i nie-jadalnych (np. mucho-mor sromotnikowy).


Nadeszła jesień

1. Idzie jesień • Słuchanie wiersza T. Śliwiaka Idzie jesień.


nia dotyczące utwo-ru

nr 14W

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr III (opraco-wany przez autora).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Liście opadają.

• Zabawa muzyczno--ruchowa przy piosen-ce Jesienne drzewa (opracowana przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Borowi-ki, muchomory.

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr II (opra-cowany przez autora).


2. Jesienne drzewa

• Zabawy przy piosence Jesienne drzewa.


– bawi się przy pio-sence

nr 15


3. Kolorowe liście

• Tworzenie kom-pozycji z odbi-tych, pomalowa-nych liści.


– tworzy kompozycję z odbitych, pomalo-wanych liści

nr 16T 4


4. Mały jeż • Słuchanie wier sza H. Zdzitowieckiej Jeż.

– rozwijanie mowy – odpowiada na pyta-nia dotyczące wier-sza

nr 17


5. Liczymy grzyby

• Których grzybów jest więcej? – porównywanie liczebności zbio-rów.


– określa, których ele-mentów jest więcej

nr 18W


WRZESIEŃ, TYDZIEŃ IV WRZESIEŃ, TYDZIEŃ IV


– pokazywanie na wy-branych przykładach (np. jeża, wiewiórki, bociana), jak zwierzę-ta przygotowują się

Co robią zwierzęta je-sienią?

1. Jesienna rozmowa

• Słuchanie wiersza M. Czer kawskiej Jesienna rozmo-wa.

– rozwijanie mowyDziecko:– wypowiada się na

temat jesieni

nr 19T 5, 6W

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr IV (opraco-wany przez autora).

• Zabawa ruchowo--naśladowcza Co robi jeż? (opracowana przez autora).


6

do zimy (odlatują do Afryki, gromadzą za-pasy, zasypiają).


2. Ruda wie-wióreczka

• Wiewiórka – przyklejanie ka-wałków po ciętego pomarańczowego papieru na rysun-ku wiewiórki.


– tnie papier na kawał-ki

T 7W

• Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr III (opracowany przez autora).


3. Jesienne zapasy

• Zabawy przy piosence Jesienne zapasy.

– umuzykalnianie dzieci

– śpiewa piosenkę W


4. Idzie, idzie jeż

• Słuchanie opowiadania H. Bechlerowej Kolczatek.

– rozwijanie mowy – wypowiada się na temat jesiennych zwyczajów jeży

T 8


5. Zapasy wiewiórki

• Liczymy zapasy – ćwiczenia w li-czeniu.

– rozwijanie umiejęt-ności liczenia

– liczy w zakresie czterech

nr 20, 21W


PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ I PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ I


– rozpoznawanie wy-branych owoców po wyglądzie, kształcie, smaku

– rozpoznawanie drzew owocowych po owo-cach; wyjaśnianie znaczenia słowa sad

– poznawanie wybra-nych owoców egzo-tycznych.


Jesień w sa-dzie

1. Owoce z sadu

• Słuchanie opo-wiadania M. Ko-walewskiej Sąsie-dzi.


nia dotyczące utworu

T 9, 10 • Zestaw zabaw rucho-wych – nr V (opraco-wany przez autora).

• Zabawa muzyczno--ruchowa Zrywamy owoce – zbieramy owoce (opracowana przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr IV (uło-żony przez autora).


2. Czerwone jabłuszko

• Kolorowe ja-błuszko – wypeł-nianie sylwety jabłka kuleczka-mi plasteliny.


– wypełnia sylwetę jabłka kuleczkami plasteliny

Numery obszarów z podstawy programowej 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4., 9.1., 12.1.

3. Jesienna piosenka

• Zabawy przy pio-sence Jesień w sadzie i w ogrodzie.


– rytmizuje nazwy owoców


4. Liczymy owoce

• Ile jest owoców? – ćwiczenia w li-czeniu.



nr 22, 23, 24

Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4., 12.1., 13.1

5. Owoce eg-zotyczne

• Zabawa dydak-tyczna Owoce egzotyczne.

– poznawanie owoców egzotycznych

– rozpoznaje i nazywa wybrane owoce eg-zotyczne

nr 25T 11

Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4. 12.1.

7

do zimy (odlatują do Afryki, gromadzą za-pasy, zasypiają).


2. Ruda wie-wióreczka

• Wiewiórka – przyklejanie ka-wałków po ciętego pomarańczowego papieru na rysun-ku wiewiórki.


– tnie papier na kawał-ki

T 7W

• Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr III (opracowany przez autora).


3. Jesienne zapasy

• Zabawy przy piosence Jesienne zapasy.


– śpiewa piosenkę W


4. Idzie, idzie jeż

• Słuchanie opowiadania H. Bechlerowej Kolczatek.

– rozwijanie mowy – wypowiada się na temat jesiennych zwyczajów jeży

T 8


5. Zapasy wiewiórki

• Liczymy zapasy – ćwiczenia w li-czeniu.



nr 20, 21W


PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ I PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ I


– rozpoznawanie wy-branych owoców po wyglądzie, kształcie, smaku

– rozpoznawanie drzew owocowych po owo-cach; wyjaśnianie znaczenia słowa sad

– poznawanie wybra-nych owoców egzo-tycznych.


Jesień w sa-dzie

1. Owoce z sadu

• Słuchanie opo-wiadania M. Ko-walewskiej Sąsie-dzi.


nia dotyczące utworu

T 9, 10 • Zestaw zabaw rucho-wych – nr V (opraco-wany przez autora).

• Zabawa muzyczno--ruchowa Zrywamy owoce – zbieramy owoce (opracowana przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr IV (uło-żony przez autora).


2. Czerwone jabłuszko

• Kolorowe ja-błuszko – wypeł-nianie sylwety jabłka kuleczka-mi plasteliny.


– wypełnia sylwetę jabłka kuleczkami plasteliny

Numery obszarów z podstawy programowej 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4., 9.1., 12.1.

3. Jesienna piosenka

• Zabawy przy pio-sence Jesień w sadzie i w ogrodzie.


– rytmizuje nazwy owoców


4. Liczymy owoce

• Ile jest owoców? – ćwiczenia w li-czeniu.



nr 22, 23, 24

Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4., 12.1., 13.1

5. Owoce eg-zotyczne

• Zabawa dydak-tyczna Owoce egzotyczne.

– poznawanie owoców egzotycznych

– rozpoznaje i nazywa wybrane owoce eg-zotyczne

nr 25T 11

Numery obszarów z podstawy programowej: 1.1., 1.2., 2.1., 2.2., 2.3., 2.4., 3.1., 5.4. 12.1.

8

PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ II PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ II


– rozpoznawanie i na-zywanie wybranych warzyw; rozróżnianie ich za pomocą wzro-ku, dotyku, smaku, zapachu.


Jesień w ogrodzie

1. Dary je-sieni

• Słuchanie wiersza S. Grabowskiego Dary jesieni.

– rozwijanie mowyDziecko:– wymienia nazwy

wybranych warzyw

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr VI (opraco-wany przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Zbiera-my ziemniaki.

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Tańcz ze mną.

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Labada.

(Wszystkie zabawy zostały opracowane przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr V (opra-cowany przez autora).


2. Wydziera-my warzy-wa

• Ulubione warzy-wa – wydzieranka z kolorowego papieru.


– wykonuje pracę techniką wydzieran-ki

nr 26 T 12


3. Czerwony pomidorek

• Zabawy przy pio-sence Czerwony pomidorek.


– porusza się przy pio-sence

nr 27


4. Długi – krótki

• Długi, krótki – zabawy paskami, dźwiękami.

– porównywanie dłu-gości

– stosuje słowa: długi, krótki, dłuższy od, krótszy od


5. O ziem-niaku

• Słuchanie wiersza H. Łochockiej Co można zrobić z ziemniaka?



PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ III PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ III

To jaPodawanie informacji o sobie

– określanie swoich cech fizycznych: płeć, wiek, kolor oczu

– określanie swoich ulubionych zabaw, zajęć.

Poznawanie swojego ciała poprzez zabawy

– wskazywanie części ciała i nazywanie ich.


O sobie samym

1. Zabawy imionami

• Zabawy imiona-mi. – przygotowanie do

czytania

Dziecko:– rozpoznaje swoje

imię ułożone z liter drukowanych

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr VII (opra-cowany przez autora).

• Zabawa ruchowa Chodzimy i dotykamy (ułożona przez auto-ra).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Trzy kółeczka (ułożona przez auto-ra).

• Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr VI (opracowany przez autora).


2. Moje ciało • Zabawy pod hasłem Znam nazwy części ciała.


– wymienia nazwy wybranych części ciała

nr 28


3. Mamy różne cha-raktery

• Zabawy przy pio-sence O charakte-rach.


– reaguje na sygnały muzyczne

nr 29T 13


4. Moja twarz • Moja twarz – ćwiczenia pla-styczne.


– wykonuje pracę pla-styczną

nr 30W


9

PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ II PAZDZIERNIK, TYDZIEŃ II


– rozpoznawanie i na-zywanie wybranych warzyw; rozróżnianie ich za pomocą wzro-ku, dotyku, smaku, zapachu.


Jesień w ogrodzie

1. Dary je-sieni

• Słuchanie wiersza S. Grabowskiego Dary jesieni.

– rozwijanie mowyDziecko:– wymienia nazwy

wybranych warzyw

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr VI (opraco-wany przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Zbiera-my ziemniaki.

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Tańcz ze mną.


(Wszystkie zabawy zostały opracowane przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr V (opra-cowany przez autora).


2. Wydziera-my warzy-wa

• Ulubione warzy-wa – wydzieranka z kolorowego papieru.


– wykonuje pracę techniką wydzieran-ki

nr 26 T 12


3. Czerwony pomidorek

• Zabawy przy pio-sence Czerwony pomidorek.


– porusza się przy pio-sence

nr 27


4. Długi – krótki

• Długi, krótki – zabawy paskami, dźwiękami.

– porównywanie dłu-gości

– stosuje słowa: długi, krótki, dłuższy od, krótszy od


5. O gorącym ziemniaku

• Słuchanie wiersza H. Łochockiej Co można zrobić z ziemniaka?



PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ III PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ III

To jaPodawanie informacji o sobie

– określanie swoich cech fizycznych: płeć, wiek, kolor oczu

– określanie swoich ulubionych zabaw, zajęć.

Poznawanie swojego ciała poprzez zabawy

– wskazywanie części ciała i nazywanie ich.


O sobie samym

1. Zabawy imionami

• Zabawy imiona-mi. – przygotowanie do

czytania

Dziecko:– rozpoznaje swoje

imię ułożone z liter drukowanych

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr VII (opra-cowany przez autora).

• Zabawa ruchowa Chodzimy i dotykamy (ułożona przez auto-ra).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Trzy kółeczka (ułożona przez auto-ra).



2. Moje ciało • Zabawy pod hasłem Znam nazwy części ciała.


– wymienia nazwy wybranych części ciała

nr 28


3. Mamy różne cha-raktery

• Zabawy przy pio-sence O charakte-rach.


– reaguje na sygnały muzyczne

nr 29T 13


4. Moja twarz • Moja twarz – ćwiczenia pla-styczne.


– wykonuje pracę pla-styczną

nr 30W


10

5. Takiecosie • Słuchanie opowiadania E. Kaniewskiej Szuflada.

– rozwijanie mowy – odpowiada na pyta-nia dotyczące utworu

T 14


PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ IV PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ IV

Nasze zmysłyPoznawanie świata poprzez zmysły

– rozpoznawanie przedmiotów, roślin, zwierząt za pomocą zmysłów: dotyku, smaku, węchu, wzro-ku, słuchu

– wyjaśnianie roli zmy-słów w życiu człowie-ka.


Moje zmysły 1. Uszy na sprzedaż

• Słuchanie opo-wiadania G. Kasdepke Uszy na sprzedaż.

– rozwijanie mowyDziecko:– wie, do czego służą

uszy, oczy, nos i bu-zia

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr VIII (opra-cowany przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Kolory oczu (ułożona przez autora).




2. Miękkie czy twar-de?

• Wykonanie kom-pozycji z mate-riałów o różnych fakturach.

– rozwijanie zmysłu dotyku

– rozpoznaje twarde przedmioty i mięk-kie przedmioty

nr 31


3. Znam zmysły

• Zabawy przy piosence O zmy-słach.


– reaguje ruchem na szybką melodię i wolną melodię

nr 32


4. Kolorowy świat

• Wszystko ma kolo-ry – ćwiczenia w utrwalaniu nazw kolorów.

– utrwalenie nazw ko-lorów

– rozróżnia i nazywa większość kolorów

T 15


5. Ładne zapachy i brzydkie zapachy

• Pachnie ładnie, pachnie brzyd-ko – ćwiczenia rozwijające zmysł węchu.

– rozwijanie zmysłu węchu

– rozpoznaje wybrane zapachy

nr 33


LISTOPAD, TYDZIEŃ I LISTOPAD, TYDZIEŃ I

Poznajemy przyrodę Jesień

– obserwowanie zmian zachodzących w przy-rodzie późną jesienią, występujących zja-wisk amosferycznych, np.: padającego desz-czu, mgły, obniżającej się temperatury, skra-cającej się długości dnia.

(Nasze przedszkole. Program edukacji

Pada deszcz 1. Jesienna szaruga

• Słuchanie wiersza I. Suchorzewskiej Słota.

– zapoznanie z ozna-kami późnej jesieni

Dziecko:– wymienia oznaki

późnej jesieni

T 16 • Zestaw zabaw rucho-wych – nr IX (opraco-wany przez autora).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Marsz kaloszo-wy (opracowana przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr VII (opracowany przez autora).


2. Parasole • Parasol – wy-klejanie rysunku gotowymi ele-mentami.


– wykleja rysunek parasola gotowymi elementami

nr 34T 17W


3. Listopa-dzie, listo-padzie

• Nauka piosenki Listopadzie.

– nauka piosenki – śpiewa piosenkę


11

5. Takiecosie • Słuchanie opowiadania E. Kaniewskiej Szuflada.

– rozwijanie mowy – odpowiada na pyta-nia dotyczące utworu

T 14


PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ IV PAŹDZIERNIK, TYDZIEŃ IV

Nasze zmysłyPoznawanie świata poprzez zmysły

– rozpoznawanie przedmiotów, roślin, zwierząt za pomocą zmysłów: dotyku, smaku, węchu, wzro-ku, słuchu

– wyjaśnianie roli zmy-słów w życiu człowie-ka.


Moje zmysły 1. Uszy na sprzedaż

• Słuchanie opo-wiadania G. Kasdepke Uszy na sprzedaż.

– rozwijanie mowyDziecko:– wie, do czego służą

uszy, oczy, nos i bu-zia

• Zestaw zabaw rucho-wych – nr VIII (opra-cowany przez autora).

• Zabawa orientacyjno--porządkowa Kolory oczu (ułożona przez autora).




2. Miękkie czy twar-de?

• Wykonanie kom-pozycji z mate-riałów o różnych fakturach.

– rozwijanie zmysłu dotyku

– rozpoznaje twarde przedmioty i mięk-kie przedmioty

nr 31


3. Znam zmysły

• Zabawy przy piosence O zmy-słach.


– reaguje ruchem na szybką melodię i wolną melodię

nr 32


4. Kolorowy świat

• Wszystko ma kolo-ry – ćwiczenia w utrwalaniu nazw kolorów.

– utrwalenie nazw ko-lorów

– rozróżnia i nazywa większość kolorów

T 15


5. Ładne zapachy i brzydkie zapachy

• Pachnie ładnie, pachnie brzyd-ko – ćwiczenia rozwijające zmysł węchu.

– rozwijanie zmysłu węchu

– rozpoznaje wybrane zapachy

nr 33


LISTOPAD, TYDZIEŃ I LISTOPAD, TYDZIEŃ I

Poznajemy przyrodę Jesień

– obserwowanie zmian zachodzących w przy-rodzie późną jesienią, występujących zja-wisk amosferycznych, np.: padającego desz-czu, mgły, obniżającej się temperatury, skra-cającej się długości dnia.

(Nasze przedszkole. Program edukacji

Pada deszcz 1. Jesienna szaruga

• Słuchanie wiersza I. Suchorzewskiej Słota.

– zapoznanie z ozna-kami późnej jesieni

Dziecko:– wymienia oznaki

późnej jesieni

T 16 • Zestaw zabaw rucho-wych – nr IX (opraco-wany przez autora).

• Zabawa muzyczno-ru-chowa Marsz kaloszo-wy (opracowana przez autora).

• Zestaw ćwiczeń ru-chowych – nr VII (opracowany przez autora).


2. Parasole • Parasol – wy-klejanie rysunku gotowymi ele-mentami.


– wykleja rysunek parasola gotowymi elementami

nr 34T 17W


3. Listopa-dzie, listo-padzie

• Nauka piosenki Listopadzie.

– nauka piosenki – śpiewa piosenkę


12

przedszkolnej wspo-magający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A. 2013, s. 42).

4. Trzy kro-ple, cztery krople

• Krople deszczu – ćwiczenia w li-czeniu.



nr 35


5. Rozmarzo-ne kalosze

• Słuchanie opo-wiadania G. Kas-depke Rozmarzo-ne kalosze.


T 18W


13

przedszkolnej wspo-magający rozwój aktywności dzieci, Grupa Edukacyjna S.A. 2013, s. 42).

4. Trzy kro-ple, cztery krople

• Krople deszczu – ćwiczenia w li-czeniu.



nr 35


5. Rozmarzo-ne kalosze

• Słuchanie opo-wiadania G. Kas-depke Rozmarzo-ne kalosze.


T 18W


14

WRZESIEŃ

Tydzień pierwszy: W przedszkolu

Dzień 1. Jestem sobie przedszkolaczek

Cel ogólny:– zintegrowanie grupy.Cel operacyjny:Dziecko:– wymienia imiona kolegów i koleżanek z grupy.Środki dydaktyczne: wiersz M. Terlikowskiej Jestem sobie przedszkolaczek, bębenek.

Przebieg dnia

I1. Powitanie dzieci przez nauczyciela. Nauczyciel wita dzieci, przedstawia się, pyta je o imiona i zachęca do zabawy wybranymi

zabawkami.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Krasnoludki i wielkoludy.

Dzieci, na hasło: Krasnoludki, poruszają się po sali, naśladując chód krasnoludków – na pa-luszkach, schylone do przodu. Gdy usłyszą hasło: Wielkoludy – idą wyprostowane, uderzając całymi stopami w podłogę. (Jeżeli dzieci potrafią ustawić się w kole, wówczas poruszają się w nim za nauczycielem).

II

Słuchanie wiersza M. Terlikowskiej Jestem sobie przedszkolaczek.

1. Zabawa Poznajmy się. Dzieci ustawiają się w kole. Kolejno podają swoje imiona i kłaniają się w wybrany przez

siebie sposób.2. Słuchanie wiersza.

Jestem sobie przedszkolaczek, nie grymaszę i nie płaczę, na bębenku marsza gram: ram, tam, tam, ram, tam, tam. (Ostatni wers każdorazowo dzieci powtarzają za nauczycielem). Mamy tu zabawek wiele, razem bawić się weselej, bo kolegów dobrych mam, ram, tam, tam, ram, tam, tam.

Mamy klocki, kredki, farby, to są nasze wspólne skarby. Bardzo dobrze tutaj nam, ram, tam, tam, ram, tam, tam.

Kto jest beksą i mazgajem, ten się do nas nie nadaje, niechaj w domu siedzi sam, ram, tam, tam, ram, tam, tam.

15

3. Rozmowa na temat wiersza.– Jak mówimy na dzieci chodzące do przedszkola?– Czego nie robią dzieci w przedszkolu?– Czy dzieciom jest dobrze w przedszkolu?– Na czym grał przedszkolaczek?– Jak grał na bębenku? Nauczyciel pokazuje bębenek, uderza w niego, a dzieci mówią z nim: ram, tam, tam…

Zabawa muzyczno-ruchowa Wolno – szybko.

Nauczyciel wystukuje na bębenku marszowy rytm, w tempie umiarkowanym. Dzieci po-ruszają się swobodnie po sali, zgodnie z rytmem. Kiedy nastąpi zmiana tempa na szybkie, biegają truchtem na palcach z rękami opartymi na biodrach.

III1. Ćwiczenia języka.• Wystawianie języka na brodę (zmęczony pies).• Unoszenie języka w kierunku nosa.• Dotykanie czubkiem języka kącików warg przy szeroko rozwartych wargach.• Układanie języka płasko na dnie jamy ustnej (język śpi).

Zabawa muzyczno-ruchowa Wolno – szybko (przewodnik, s. 15).

2. Zabawy wybranymi zabawkami.

Dzień 2. Poznajemy salę

Cel ogólny:– zapoznanie z salą zajęć.Cel operacyjny:Dziecko:– nazywa kąciki zainteresowań. Środki dydaktyczne: piosenka Mało nas, obrazki przedstawiające: lalki, misia, piłki, tamburyn, karty pracy, cz. 1, nr 3, 4.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Naśladujemy dźwięki. Nauczyciel prezentuje różne dźwięki, np.: mruczy z zamkniętymi oczami, gwiżdże, naśla-

duje głos psa, kota, tupie, klaszcze, stuka palcami w podłogę… Dzieci słuchają, a potem z zamkniętymi oczami próbują je odtworzyć.

2. Próby rytmicznego dzielenia (na sylaby) imion. Dzieci kolejno podają swoje imiona, a potem dzielą je rytmicznie (na sylaby) za nauczycie-

lem, klaszcząc przy tym. Np. A-sia, O-la, Ga-bry-sia…

Zabawa muzyczno-ruchowa Wolno – szybko (przewodnik s. 15).

Zestaw zabaw ruchowych – nr I.

• Zabawa Zapamiętaj swoją parę. Dzieci dobierają się w pary. Na sygnał (uderzenie w tamburyn) rozchodzą się i spacerują

osobno po sali. Na drugi sygnał (tamburyn) wracają do swoich par.• Zabawa przy piosence Mało nas (autor i kompozytor nieznani).

16

& 42 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

& ..œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

Ma - ło nas, ma - ło nas do pie - cze - nia chle - ba,

tyl - ko nam, tyl - ko nam... E - wy tu po - trze - ba.

Mało nas, mało nas do pieczenia chleba, tylko nam, tylko nam... (imię) tu potrzeba.

Dwoje dzieci (przy śpiewie nauczyciela) trzyma się za ręce i obraca wkoło. Dziecko, którego imię wymienił nauczyciel, dołącza do nich, po czym wymienia ono imię następnego dziecka. Jeżeli jest kilkoro dzieci o tym samym imieniu, wówczas dołączają do koła. Zabawa kończy się, gdy wszystkie dzieci krążą w kole, trzymając się za ręce.

• Zabawa Pokaż rękę. Dzieci maszerują po kole przy dźwiękach tamburynu. Podczas przerwy w grze i na hasło –

nazwę części ciała, pokazują ją, a potem maszerują dalej. (Rozpoczęliśmy poranny zestaw zabaw ruchowych już w grupie 4-latków, ponieważ, ob-

serwując dzieci, zauważyliśmy u nich wzmożoną potrzebę ruchu).

II

Poznajemy swoją salę.

1. Karta pracy, cz. 1, nr 3.– Posłuchajcie imion dziewczynki i chłopca, którzy przyszli pierwszy raz do przedszkola. Po-

wtórzcie je.– Co robi Zuzia? Co robi Kuba? Naśladujcie ich miny.– Pokażcie, jakie wy mieliście miny, gdy przyszliście tu pierwszy raz.– Jak może wyglądać sala Kuby i Zuzi? Co powinno się tam znaleźć?2. Zwiedzanie sali. Poznawanie umieszczonych w niej kącików zainteresowań. Nazywanie

znajdujących się tam zabawek.3. Ustalanie zasad korzystania z zabawek znajdujących się w kącikach. Np. Po zabawie odkładamy zabawki na swoje miejsca. Nie zabieramy zabawek dzieciom, które się nimi bawią. Nie niszczymy zabawek...

Zabawa ruchowo-naśladowcza Zabawki.

Nauczyciel ma obrazki przedstawiające: lalki, misia, piłki. Dzieci chodzą po sali. Gdy usły-szą dźwięki tamburynu, zatrzymują się i patrzą, który obrazek pokazuje nauczyciel. Jeżeli pokaże obrazek przedstawiający:

lalki – chodzą po sali, nie zginając nóg w kolanach, misia – chodzą po sali ciężko, powoli, mrucząc z zamkniętymi ustami: mmmmm, piłki – podskakują obunóż w miejscu.

III1. Zabawa Czyje to imię? Nauczyciel wymawia imiona dzieci z podziałem na sylaby. Zadaniem dzieci jest rozpoznać

swoje imię i podejść (po usłyszeniu go) do nauczyciela.

Zabawa muzyczno-ruchowa Wolno – szybko (przewodnik s. 15).

17

2. Karta pracy, cz. 1, nr 4. – Odszukajcie na obrazku Zuzię i Kubę.– Co robi Zuzia? Co robi Kuba?

Dzień 3. Znaczek rozpoznawczy

Cel ogólny:– utrwalenie wyglądu znaczków rozpoznawczych.Cel operacyjny:Dziecko:– rozpoznaje swój znaczek rozpoznawczy.Środki dydaktyczne: wiersz Doroty Gellner Kolorowe znaczki, piłka, znaczki rozpoznawcze dzieci, nagranie wybranej piosenki.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia w utrwalaniu nazw imion dzieci z grupy.• Zabawa Pociąg. Nauczyciel jest lokomotywą, która dołącza do siebie wagoniki – dzieci. Nauczyciel podaje

imiona. Dzieci o tych imionach przyłączają się do pociągu. Pociąg zatacza koło, po czym nauczyciel znowu podaje inne imiona dzieci itd.

• Zabawa Poczta. Dzieci siedzą w kole z nauczycielem, który rozpoczyna zabawę. Wypowiada imię dziecka

i toczy do niego piłkę. Dziecko, po otrzymaniu piłki, mówi imię wybranej koleżanki lub wybranego kolegi i toczy piłkę do innej osoby itd.

Zestaw zabaw ruchowych – nr I (przewodnik, s. 15–16).

II

Słuchanie wiersza Doroty Gellner Kolorowe znaczki.

1. Oglądanie znaczków rozpoznawczych w łazience, w sali.– Po co są te znaczki?– Gdzie je możecie zobaczyć?2. Słuchanie tekstu piosenki Doroty Gellner Kolorowe znaczki.

Czy to szatnia,czy to łąka?Bo tu motyl,tam biedronka.Tutaj siedzi żółty ptaszek,czasem dziobie rzeczy nasze.

Czy to szatnia,czy podwórko?Bo na szafcekaczka z kurką.A tam znowu tygrys dziki –czasem gryzie nam buciki.

– O jakim miejscu jest mowa w wierszu?

Kolorowe znaczki w naszej szatni, żeby szalik, żeby czapkę znaleźć łatwiej. Kolorowy znaczek każde dziecko ma, kolorowy znaczek mam i ja.– Czy już wiecie, o jakich znaczkach jest mowa w wierszu? Czy pamiętacie swoje znaczki?

(Nauczyciel ma listę dzieci z przyporządkowanymi im znaczkami. Przypomina dzieciom ich znaczki, dodatkowo je pokazując).

3. Odszukiwanie swoich znaczków rozpoznawanych na półkach indywidualnych, w łazience i w szatni. Nazywanie tego, co przedstawiają znaczki.

18

III1. Zabawa Razem, osobno. Dzieci dobierają się w pary. Przy nagraniu wybranej piosenki tańczą lub podskakują osobno

po sali w dowolny sposób. Gdy piosenka umilknie (nauczyciel zatrzymuje nagranie), dzieci szukają swoich par, podają sobie ręce i wspólnie wykonują przysiad. Ponowne dźwięki muzyki są sygnałem do indywidualnych tańców.


2. Zabawy wybranymi zabawkami.

Dzień 4. Oto ja

Cel ogólny:– rozwijanie orientacji przestrzennej.Cel operacyjny:Dziecko:– rozpoznaje i nazywa wybrane części ciała.Środki dydaktyczne: piłki, krzesła, nożyczki, farby, karty pracy, cz. 1, nr 5, 6.

Przebieg dnia

I1. Zabawa muzyczna (autor tekstu nieznany). Nauczyciel śpiewa dzieciom krótki wiersz na dowolną melodię; jednocześnie interpretuje

ruchem jego treść. Następnie uczy dzieci śpiewanki na pamięć, fragmentami, metodą ze słuchu.

Tu paluszek, tam paluszek,kolorowy mam fartuszek,

tu jest rączka, a tam druga,a tu oczko na mnie mruga.

Potem dzieci wskazują inne, wymienione przez nauczyciela, części ciała.


II

Moje ciało – zabawa z wykorzystaniem rymowanki.

Dzieci wskazują wymienione części ciała.

Tutaj głowa,tam ramionai kolana dwa.

Głową kiwnę,w ramię klepnę,podskoczę raz i dwa.

1. Zabawa piłką. Dzieci dostają piłki. Układają je względem siebie według poleceń nauczyciela. Np. Połóżcie piłkę na głowie. Podnieście piłkę do góry. Weźcie piłkę do rąk. Połóżcie ją na brzuchu. Połóżcie piłkę na stopach (stojąc). Połóżcie ją na plecach.2. Karta pracy, cz. 1, nr 5.– Pobawcie się piłką i krzesłem. Schowajcie piłkę pod krzesło. Potem trzymajcie ją nad krze-

słem i usiądźcie na krześle.

19

– Ozdóbcie rysunek piłki, odbijając na nim palce maczane w farbie.


III1. Przygotowanie do wycinania – etap pierwszy (dla dzieci, które tego nie potrafią). Przed każdym dzieckiem leżą nożyczki. Nauczyciel siedzi z dziećmi i wykonuje następujące

ruchy: rozwiera kciuk, palce – wskazujący i środkowy – i zaciska je jak rybi pyszczek. Gdy dzieci poćwiczą wykonywanie tych ruchów, nauczyciel umieszcza w ich dłoniach nożyczki, dbając o prawidłowy układ palców w uchwytach. (Ćwiczenie nie może być długie, ale musi być kilkakrotnie powtarzane).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Krasnoludki i wielkoludy (przewodnik, s. 14).

2. Karta pracy, cz. 1, nr 6.– Posłuchajcie imion dziewczynki i chłopca podzielonych rytmicznie. Powtórzcie je z klaska-

niem.– Podzielcie swoje imię. Potem podzielcie imiona kolegów i koleżanek.– Dokończcie kolorować rysunki dzieci.

Dzień 5. Słuchamy opowiadania

Cel ogólny: – rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– odpowiada na pytania dotyczące utworu.Środki dydaktyczne: piosenka Daj mi rączkę, opowiadanie R. Piątkowskiej Złość, ilustracje do opowiadania, karta pracy, cz. 1, nr 7.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki. Dzieci powtarzają za nauczycielem tekst, wskazując wymienione części ciała, a na koniec

– posyłając całuski.

Tutaj rączka,a tu druga,a tam nóżki dwie.

Rączka macha,nóżka tupie,a buzia – całuski śle.

2. Słuchanie piosenki Daj mi rączkę (sł. i muz. D. i K. Jagiełło). • Zabawa przy piosence.

& b 43 jœ jœ œ œ jœjœ œ Œ jœ jœ œ œ jœ

jœ œ Œ

& b Jœjœ jœ jœ jœ jœ œ œ

Œ jœ jœ jœ jœjœ

jœ œ œ Œ

& b Jœjœ jœ jœ jœ jœ œ œ

Œ jœ jœ jœ jœjœ

jœ œ œ Œ

Daj mi rącz - kę, dam ci ja, za - tań - czy - my raz i dwa

do - o - ko - ła na pa - lusz - kach, le - ciu - teń - ko, tak jak musz - ka,

do - o - ko - ła na pa - lusz - kach, le - ciu - teń - ko, tak jak musz - ka.

20

I. Daj mi rączkę, dam ci ja, zatańczymy raz i dwa dookoła na paluszkach, leciuteńko, tak jak muszka.

Dzieci:ustawione parami, zwrócone twarzami do siebie, podająsobie jedną rękę, a potem – drugąwykonują obrót na palcach w drugą stronę,

II. Teraz nóżką wytupiemy i rączkami zaklaszczemy. Jeszcze tylko skoki dwa, dookoła raz i dwa, jeszcze tylko skoki dwa, dookoła raz i dwa.

tupią trzy razy,klaszczą trzy razy,kładą ręce na biodrach i wykonują dwa podskoki,wykonują obrót dookoła własnej osi,jak wyżej.


II

Słuchanie opowiadania R. Piątkowskiej Złość.

1. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki. Dzieci mówią rymowankę rytmicznie za nauczycielem, tupiąc.

I-dą dzie-ci, i-dą dzie-ci do przed-szko-la, każ-da bu-zia, każ-da bu-zia jest we-so-ła.

Potem powtarzają ją, klaszcząc. Kończą, powtarzając rymowankę w połączeniu z uderzaniem dłońmi o podłogę.

2. Słuchanie opowiadania.

Jak ja nie lubię, kiedy do przedszkola przychodzi nowe dziecko. Od razu robi się zamieszanie. Taki nowy nie chce się z nami bawić, tylko ciągle płacze, a nasza pani musi poświęcać mu dużo czasu, zamiast bawić się z nami.

Nie inaczej było z Igorem. Już w szatni za nic nie chciał rozstać się z mamą. Złościł się, kiedy zdejmowała mu kurtkę i ciągle powtarzał:

– Ja chcę do domu! Dopiero kiedy nasza pani wzięła go na ręce i zaniosła do sali, jego mamie udało się

wyjść. Igor nie chciał się z nikim bawić, usiadł na parapecie i wypatrywał przez okno, czy nie nadchodzi jego mama.

Kiedy przed obiadem pani poprosiła nas o umycie rąk i wszyscy pognali do łazienki, Igor nie ruszył się z miejsca. Powiedział, że ręce myje tylko w domu. Właściwie to nie musiał myć tych rąk, bo obiadu i tak nie zjadł.

– To nie taki obiad jak u mnie w domu – powiedział i odsunął talerz. Ale najgorsze było, gdy stało się jasne, że Igor musi iść do toalety. Pani zachęcała go,

żeby się pospieszył, póki nie jest za późno. Wtedy Igor, przestępując z nogi na nogę, powiedział: – Nie mogę. – Dlaczego nie możesz? – zdziwiła się pani. – Bo tu nie ma mamy, a ona zawsze mnie chwali, kiedy skończę – wyjaśnił Igor i wydać

było, że jest u kresu wytrzymałości. – Wiesz co, Igor? Nie ma innego wyjścia, musisz iść do toalety, a potem pochwalić

się sam – poradziła pani. Igor popatrzył na nią zdziwiony, ale nie protestował, kiedy pani wzięła go za rękę i zaprowadziła do toalety. Po chwili zza zamkniętych drzwi rozległ się okrzyk zachwytu i głos Igora:

– Wspaniale, mądry chłopczyk. Brawo, Igorku.

21

Po obiedzie pani przeczytała nam bajkę o Tomciu Paluchu. Bardzo podobały się nam przygody Tomcia, ale Igor nagle wybuchnął płaczem. Dopiero po chwili, gdy pani udało się go uspokoić, powiedział z pretensją w głosie:

– Dlaczego taka ładna bajka jest o Tomku, a nie o Igorze Paluchu? To niesprawiedliwe! Wtedy dzieci zaczęły się śmiać z Igora. – To może nie powinno być bajki o Calineczce, tylko o Igoreczku? – wyśmiewał się Patryk. – Albo o Igorku i siedmiu krasnoludkach – wołała Kasia. Wszyscy przekręcali różne tytuły bajek i śmiali się do łez. Igor rozzłościł się na dobre, krzyczał na dzieci, tupał i robił straszne miny. – Dzieci, dość tych żartów, proszę o spokój – pani powiedziała to takim tonem, że na

sali od razu zrobiło się cicho. – Igor, widzę, że jesteś bardzo zły. Poradzę ci coś. Wyrzuć tę swoją złość do kosza. Po

co ci ona? Ja też jestem zła, że tak hałasujecie i zobacz, co zrobię – powiedziała pani. Potem podeszła do kosza i pokazała, że strząsa tam coś ze swoich rąk. Wreszcie wróciła na miejsce i z błogim uśmiechem usiadła na krześle.

– O, jak teraz dobrze – powiedziała miłym głosem. Igor niepewnie podszedł do kosza i zajrzał do niego. Stojąc nad koszem, wykonał taki

ruch, jakby wyrzucał tam papierek. Gdy skończył, usiadł obok pani, a ona poczęstowała go cukierkiem. Wszystkim dzieciom się to spodobało. Pani poprosiła, żeby każdy z nas, gdy poczuje, że jest bardzo zły, szybciutko wyrzucił swoją złość.

To świetny pomysł, nie mogę się już doczekać, kiedy będę zły – pomyślałem.

3. Rozmowa na temat opowiadania (z wykorzystaniem ilustracji).– Jak miał na imię nowy chłopczyk?– Czy chciał się bawić z dziećmi?– Co poradziła pani złoszczącemu się Igorowi?– Czy wyrzucenie złości do kosza pomogło?4. Zabawa Złoszczę się tak… Dzieci kolejno pokazują, jak się złoszczą. Potem określają powody swojej złości.5. Karta pracy, cz. 1, nr 7.– Jakie miny mają lalki? Czy wszystkie są takie same? Pokażcie ich miny.– Połączcie linią rysunki dwóch takich samych lalek. Pokolorujcie je.

Wyjście na plac przedszkolny. Oglądanie jego wyposażenia. Zwracanie uwagi przez na-uczyciela na bezpieczeństwo podczas korzystania ze znajdujących się tam przyrządów.

III

Zabawa przy piosence Daj mi rączkę (przewodnik, s. 19–20).

1. Zabawy swobodne w wybranych kącikach.

Tydzień drugi: Droga do przedszkola

Dzień 1. Światła sygnalizatora

Cel ogólny: – zapoznanie z ogólnymi zasadami ruchu drogowego.Cel operacyjny: Dziecko:– przechodzi z dorosłymi przez ulicę przy zielonym świetle sygnalizatora.Środki dydaktyczne: wiersz Danuty Gellnerowej Światła sygnalizatora, krążki w kolorach zielonym i czerwonym, pocięte kolorowe paski, obręcze, tamburyn, nagranie dowolnej piosenki, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 1, karta pracy, cz. 1, nr 8.

22

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia usprawniające wargi.• Nauczyciel demonstruje wszystkie ćwiczenia.• Nadymanie raz jednego policzka, raz drugiego przy zamkniętych ustach.• Cmokanie przy ustach ułożonych w ciup.• Powolne otwieranie i zamykanie warg ułożonych na kształt koła. • Wciąganie ust w głąb jamy ustnej.• Rozciąganie warg na boki.• Delikatne nagryzanie dolnymi zębami górnej wargi. Potem delikatne nagryzanie górnymi

zębami dolnej wargi.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Samochody.

Nauczyciel ma dwa krążki: zielony i czerwony. Dzieci nazywają kolory krążków. Określają, przy jakim kolorze sygnalizacji świetlnej samochody (piesi) poruszają się, a przy jakim kolorze sygnalizacji nie jadą (nie idą).

Dzieci dostają krążki-kierownice, są kierowcami samochodów. Przy dźwiękach tambury-nu poruszają się po sali – szybko, wolno, zależnie od tempa uderzania przez nauczyciela w tamburyn. Gdy dźwięki tamburynu milkną, dzieci zatrzymują się i patrzą, w jakim kolorze krążek podniósł nauczyciel. Jeżeli jest on zielony – jadą dalej, a jeżeli czerwony – stają i czekają na zmianę świateł – krążka. Gdy nastąpi zmiana – jeżdżą dalej.

Zestaw zabaw ruchowych – nr II.

• Marsz i bieg w różnych kierunkach, na mocne uderzenie w bębenek – zatrzymanie się w miejscu.

• Zabawa Jadą rowery.• Krótki bieg w różnych kierunkach z wysokim unoszeniem kolan; ręce naśladują trzymanie

kierownicy.• Ćwiczenia ramion Jak kręcą się koła roweru. W staniu w rozkroku, zataczanie rękami kół. Ręce poruszają się do przodu i w górę, w dół

i do tyłu.• Zabawa Jadę na rowerze. Dzieci, w leżeniu tyłem, naśladują pedałowanie na rowerze, mówiąc: Jedzie rower, jedzie mój. Ty jedź ze mną, a nie stój.• Maszerowanie po kole za nauczycielem przy nagraniu wybranej piosenki.

II

Inscenizacja utworu Danuty Gellnerowej Światła sygnalizatora.

1. Tablica demonstracyjna nr 1.– Ile świateł ma sygnalizacja świetlna?– Przy jakim kolorze światła sygnalizacji przechodzimy przez ulicę?– Przy jakim świetle sygnalizacji nie przechodzimy przez ulicę, tylko czekamy na zmianę

świateł?– Jak nazywa się miejsce, przez które przechodzimy? Jak inaczej je nazywamy? 2. Zabawa Uzupełnij zdanie. Dzieci słuchają rymowanki. Muszą powiedzieć: Przechodzą lub Nie przechodzą w odpo-

wiednim miejscu rymowanki. Gdy czerwone światło świeci, (nie przechodzą) dorośli ani dzieci. Gdy zielone światło świeci, (przechodzą) dorośli i dzieci.

23

3. Inscenizacja utworu. Dzieci ustawiają się przed nauczycielem. Gdy usłyszą fragment: Idą dzieci, idą dzieci,

a nad jezdnią sygnał świeci – maszerują w miejscu. Nauczyciel ma dwa krążki – czerwony i zielony. Podczas recytacji manipuluje nimi.Idą dzieci, idą dzieci,a nad jezdnią sygnał świeci.– Mam czerwone wielkie oko,mam buzię jak mak,gdy pokażę się nad jezdnią,wołam do was tak:Uwaga! Czerwone światło!Stój! O wypadek łatwo!Idą dzieci, idą dzieci,a nad jezdnią sygnał świeci.

– Mam zielone piękne oko,zielone jak liść,gdy się zazielenię w górze,to możecie iść.Zielone światło! Zielone!Przechodźcie na drugą stronę!

– A czy mrugacie też,kiedy pada deszcz?– Oczywiście! Co za pytanie!

Kto się zawsze zajmuje mruganiem,ten nawet wtedy mruga, gdy na świeciedeszcz i szaruga!

(Dzieci maszerują w miejscu).

(Nauczyciel podnosi czerwony krążek).

(Dzieci maszerują w miejscu).

(Nauczyciel podnosi zielony krążek).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Samochody (przewodnik, s. 22).

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 8.– Miś to ulubiona zabawka Zuzi, a samochód – Kuby. (Pamiętacie ich?).– Pokolorujcie rysunek jednej zabawki.– Opowiedzcie o swojej ulubionej zabawce.2. Zabawa Segregujemy paski. Nauczyciel przygotowuje pocięte kolorowe paski i umieszcza je w kilku obręczach rozmiesz-

czonych w sali. Paski są w kolorach: zielonym, czerwonym, niebieskim, żółtym (kolory podstawowe i zielony). Nauczyciel prosi dzieci, żeby przyniosły mu paski w kolorze zielo-nym (czerwonym, niebieskim, żółtym). Dzieci wybierają z obręczy paski w odpowiednim kolorze i przynoszą nauczycielowi.

Zabawa przy piosence Daj mi rączkę (przewodnik, s. 19–20).

24

Dzień 2. Co to za pojazdy?

Cel ogólny: – rozwijanie mowy.Cel operacyjny: Dziecko:– mówi wyraźnie.Środki dydaktyczne: piosenka Taniec pajacyka z misiem, krążki, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 2, karty pracy, cz. 1, nr 9, 10.

Przebieg dnia

I1. Karta pracy, cz. 1, nr 9.– Pokażcie koła: czerwone, żółte, niebieskie.– Pokolorujcie rysunek ostatniego koła na zielono.2. Zabawy rękami. Dzieci:• uderzają w dłonie tak, jakby biły brawo,• naśladują nauczyciela, klaszcząc najpierw wolno, a potem coraz szybciej,• klepią się rękami po udach: najpierw wolno, a potem – coraz szybciej,• uderzają za nauczycielem rękami w podłogę, na przemian – raz prawą, raz lewą,• stukają w podłogę kolejnymi palcami (pokazuje nauczyciel).

Zabawa orientacyjno-porządkowa Samochody (przewodnik s. 22).

Zestaw zabaw ruchowych – nr II (przewodnik, s. 22).

II

Ćwiczenia dźwiękonaśladowcze Jakie to pojazdy?

1. Tablica demonstracyjna nr 2.– Nazwijcie pojazdy, które są na zdjęciach. (Rower, samochód osobowy, autobus, motocykl).– Podzielcie te nazwy rytmicznie (za nauczycielem), łącząc to z klaskaniem. (Ro-wer, sa-mo-

chód…).2. Naśladowanie dźwięków wydawanych przez pojazdy z ćwiczenia 1. Dzieci za nauczycielem naśladują odgłosy pojazdów: roweru – dzyń, dzyń, dzyń, samochodu osobowego – brum, brum, brum, motocykla – wrr, wrr, wrr, autobusu – bum, bum, bum.3. Zabawa Jeździmy różnymi pojazdami. Nauczyciel podaje kolejne nazwy pojazdów, a dzieci naśladują ich ruch i dźwięki, jakie

wydają: rower – leżą tyłem, naśladują pedałowanie i mówią: dzyń, dzyń… samochód osobowy – biegają po sali, naśladują kręcenie kierownicą i mówią: brum, brum… motocykl – biegają po sali, naśladują jazdę motorem i mówią: wrr, wrr… autobus – dobierają się po kilkoro, stają jedno za drugim i mówiąc: bum, bum… poruszają

się po sali.

Spacer wokół przedszkola, przyglądanie się drzewom, krzewom.

25

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 10.– Czym podróżują zabawki?– Kto siedzi w pierwszym wagonie, a kto – w drugim?– Kto może siedzieć w trzecim wagonie? Narysujcie w ramce zabawkę, która może siedzieć

w trzecim wagonie.

Zabawa przy piosence Taniec pajacyka z misiem (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

Dzieci dobierają się parami i wykonują ruchy za nauczycielem, który śpiewa piosenkę.

Ma - ły miś, śmiesz - ny miś z pa - ja - cy - kiem tań - czy dziś.

Ma - ły miś, śmiesz - ny miś zna pa - ja - ca nie od dziś.

Ska - czą so - bie do - o - ko - ła, bo po - lecz - ka to we - so - ła,

ska - czą so - bie do - o - ko - ła, bo po - lecz - ka to we - so - ła.

IMały miś, śmieszny miśz pajacykiem tańczy dziś.Mały miś, śmieszny miśzna pajaca nie od dziś.Skaczą sobie dookoła,bo poleczka to wesoła.IIMały miś, śmieszny miśz pajacykiem tańczy dziś.Mały miś, śmieszny miśzna pajaca nie od dziś.Klaszczą w rączki w rytm muzyki,tak jak lubią pajacyki.IIIMały miś, śmieszny miśz pajacykiem tańczy dziś.Mały miś, śmieszny miśzna pajaca nie od dziś.Tupią nóżki: raz i dwa,a orkiestra pięknie gra.

Dzieci:obracają się w kółeczkach,

podskakują w kółeczkach,

obracają się w kółeczkach,

stają naprzeciwko siebie, klaszczą w ręce,

obracają się w kółeczkach,

tupią nogami: raz i dwa.

2. Zabawy swobodne według zainteresowań dzieci.

26

Dzień 3. Kolorowe paski

Cel ogólny: – porównywanie liczebności zbiorów.Cel operacyjny:Dziecko:– stosuje słowa tyle samo.Środki dydaktyczne: wiersz M. Barańskiej (z książki Pokaż oko, pokaż nos. 102 wierszyki z ge-stami, kształcące orientację w schemacie ciała), piosenka Taniec pajacyka z misiem, nożyczki, kolorowy papier, klocki, krążki, plastelina, bębenek, nagranie wybranej piosenki.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem wiersza M. Barańskiej. Dzieci wykonują ruchy, o których jest mowa w wierszyku.

Głową kręcę – nie, nie, nie!

Głową kiwam – tak, tak, tak!

A gdy chcę się z tobą bawić,

to ci oczkiem daję znak. (mrugają)

2. Przygotowanie do wycinania – etap drugi (ćwiczenia indywidualne). Dzieci siedzą wokół stołu. Za przykładem nauczyciela każde dziecko przygotowuje wałek

z plasteliny grubości ołówka. Nauczyciel pokazuje dzieciom, jak należy trzymać nożyczki. Z jego pomocą dzieci ucinają pierwszy kawałek wałka, dalsze odcinają samodzielnie.

3. Zabawa przy piosence Taniec pajacyka z misiem (przewodnik, s. 25).


II

Kolorowe paski – ćwiczenia w liczeniu.

1. Wycinanie kolorowych pasków. Każde dziecko dostaje dwa kawałki kolorowego papieru z narysowanymi paskami. Zadaniem

dzieci jest wycięcie pasków.2. Porównywanie liczby pasków. Dzieci siadają w kole i rozkładają przed sobą w dwóch grupach paski. Liczą paski w jednej

grupie, a potem – w drugiej (są po trzy). Łączą paski w pary – jeden z jednej grupy, drugi z drugiej. Porównują ich liczbę, stosując słowa tyle samo.

3. Ćwiczenia w liczeniu (zbiory równoliczne). Nauczyciel pokazuje różną liczbę palców (1 do 3). Prosi dzieci, żeby pokazały tyle samo

palców u siebie, np. – Ile palców pokazałam? (3). – Pokażcie tyle samo palców. – A teraz, ile pokazałam? (2). – Pokażcie tyle samo palców.• Potem nauczyciel rozkłada na sześciu krążkach klocki (od 1 do 3). Zadaniem dzieci jest

wskazać krążki, na których jest tyle samo klocków.4. Układanie kompozycji z kolorowych pasków.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr I.

• Marsz za nauczycielem. Dzieci maszerują za nauczycielem po kole. Na hasło: Hop! – następuje zmiana kierunku

marszu.

27

• Podskoki. Dzieci podskakują obunóż w miejscu, w tempie uderzeń nauczyciela w bębenek.• Zabawa Zegar. Dzieci siedzą skrzyżnie na dywanie. Wykonują skłony głowy w bok (w prawą stronę, w lewą),

mówiąc jednocześnie: cyk, cyk… Potem wykonują skłony w przód i w tył, mówiąc: bim-bam, bim-bam…

• Zabawa Toczący się pień. Dzieci leżą na podłodze z wyprostowanymi i złączonymi nogami i rękami wyprostowanymi

przy głowie. Wykonują trzy obroty w jedną stronę, a potem trzy obroty w drugą stronę.• Marsz po kole za nauczycielem przy nagraniu wybranej piosenki.

III1. Zabawa Przewodnik. Dzieci dobierają się w pary. Jedno z dzieci zamyka oczy, a drugie jest jego przewodnikiem,

który oprowadza je po sali, mówiąc, gdzie w danej chwili się znajdują. Potem następuje zamiana ról.

Po zabawie nauczyciel pyta dzieci: Co odczuwaliście podczas tej zabawy?

Zabawa przy piosence Taniec pajacyka z misiem (przewodnik, s. 25).

2. Zabawy w wybranych przez siebie kącikach.

Dzień 4. Śpiewamy i tańczymy

Cel ogólny: – rozwijanie umiejętności wokalnych.Cel operacyjny: Dziecko:– śpiewa piosenkę.Środki dydaktyczne: piosenka Taniec pajacyka z misiem, obręcze, krążki: czerwony i zielony, karta pracy, cz. 1, nr 11, Wyprawka.

Przebieg dnia

I1. Zabawa W obręczy. Dzieci biorą obręcze i kładą je na podłodze. Wchodzą do środka obręczy i stają się małe jak

myszki. Potem nauczyciel prosi, aby pokazały, ile miejsca w obręczy mogą zakryć swoim ciałem. Następnie chce, aby dzieci pokazały, jak mogą stać się wysokie – niech staną na palcach i spróbują dotknąć do sufitu. Potem chce, aby pokazały, jak potrafią stać się grube, potem – jak potrafią stać się szczupłe. Dzieci na swój sposób próbują przybrać pozycje, o jakie prosi nauczyciel.


2. Wyrywanie pionowych pasków z (wysztancowanej) kartki (Wyprawka).


II

Nauka piosenki Taniec pajacyka z misiem.

1. Zabawa Wesoły pociąg. Dzieci ustawiają się w rzędzie, tworząc pociąg. Dziewczynki są pajacykami, a chłopcy

– misiami. Przy nagraniu piosenki pociąg prowadzony przez nauczyciela porusza się po

28

sali. Podczas przerwy w grze pociąg się zatrzymuje. Nauczyciel podaje hasło: Wysiadają pajacyki! lub Wysiadają misie! Dzieci-pajacyki lub misie odłączają się od pociągu i siadają w wyznaczonym miejscu sali. Na hasło: Wsiadają pajacyki! lub Wsiadają misie! dzieci- -pajacyki lub misie dołączają do pociągu.

2. Słuchanie piosenki Taniec pajacyka z misiem (przewodnik s. 25).3. Rozmowa na temat piosenki.– Co robią miś i pajacyk?– Co robili podczas tańca?

Zabawa przy piosence (przewodnik, s. 25).

4. Nauka piosenki (zwrotki I) fragmentami, metodą ze słuchu.5. Próby wspólnego śpiewu piosenki.

Spacer – obserwowanie drzew i krzewów.

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 11.– Przesuńcie palcem po drodze samochodu do garażu.– Rysujcie po śladzie tej drogi.2. Nauka wyliczanki. A, a, a – pieski dwa, e, e, e – bawią się, i, i, i – trzeci śpi. Mówienie rymowanki cicho, jeśli nauczyciel położy palec na ustach, i głośno, jeśli podniesie

ręce do góry.3. Zabawa przy piosence Taniec pajacyka z misiem (przewodnik, s. 25).

Dzień 5. Co to są pasy?

Cel ogólny: – poznawanie zasad ruchu drogowego.Cel operacyjny: Dziecko: – przechodzi (z dorosłym) przez ulicę po pasach przy zielonym świetle.Środki dydaktyczne: klej, nożyczki, krążki, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 3, karty pracy, cz. 1, nr 12, 13.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki. Przy słowach hopsa-sa dzieci podskakują w miejscu. Słysząc nazwy części ciała, wskazują

je u siebie (za nauczycielem).

Hopsa-sa, oto ja! Głowa dwoje uszu ma, Nóżki dwie, rączki dwie, usta, oczy, czoło, nos, hopsa-sa, każdy wie. no i włosów całą moc. Brzuszek, plecy, szyja, kark, Hopsa-sa, oto ja! hopsa-sa, oto ja!

2. Tablica demonstracyjna nr 3.– Co widzisz na zdjęciu?– Nazwijcie zabawki, które są na pierwszej półce. (Miś, lalka, pajac).– W jakim kolorze jest miś? (Brązowym).– W jakim kolorze jest ubranie pajaca? (Czerwonym).

29

– Jak jest ubrana lalka?– Ile piłek jest na drugiej półce? (3).– Jak wygląda pierwsza (druga, trzecia) piłka?– Co jest na trzeciej półce?– Co wisi nad półką? Potem nauczyciel odwraca tablicę i pyta dzieci:– Co widzieliście na tablicy? (Jeżeli dzieci mają problemy, nauczyciel pomaga, zadając do-

datkowe pytania).



II

Wykonanie ćwiczenia na karcie pracy – Przejście dla pieska (karta pracy, cz. 1, nr 12).

1. Rozmowa na temat drogi dzieci do przedszkola.– Kto z was przyjechał do przedszkola?– Przy jakim kolorze świateł sygnalizacji jechały samochody? Przy jakim się zatrzymywały?– Kto z was przyszedł do przedszkola z rodzicem?– Przy jakich światłach sygnalizacji przechodziliście przez ulicę?– Jak nazywa się miejsce, przez które przechodziliście?– Jak inaczej mówimy na pasy? Dlaczego? 2. Rytmiczne wymawianie rymowanki za nauczycielem. Gdy zie-lo-ne świat-ło świe-ci, po pa-sach prze-cho-dzą do-roś-li i dzie-ci.• Dzieci idą za nauczycielem i rytmicznie mówią rymowankę.3. Wykonanie pracy (karta pracy, cz. 1, nr 12).– Co musimy zrobić (czego brakuje), aby piesek mógł przejść przez ulicę?– Pokolorujcie ulicę ciemnoniebieską (granatową) kredką. – Potnijcie białą kartkę na szerokie paski (trzy). Przyklejcie paski na ulicy, żeby powstały

pasy – przejście dla pieszych. (Dzieci, które uczą się wycinać, dostają wycięte białe paski).– Pokolorujcie światła sygnalizatora tak, aby piesek mógł bezpiecznie przejść przez ulicę.4. Sprawdzanie wykonania ćwiczenia na karcie pracy.

Spacer na najbliższe skrzyżowanie. Kilkakrotne przejście przez skrzyżowanie po pasach, przy zielonym świetle.

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 13.– Posłuchajcie wierszyka. Powtarzajcie go za mną i wykonujcie odpowiednie ruchy.

Usta robią cmok, cmok, cmok.Rączki robią klap, klap, klap.Nóżki tupią tup, tup, tup.Głowa patrzy tu i tam.

Dzieci powtarzają słowa i:trzy razy cmokają,trzy razy klaszczą,trzy razy tupią,obracają głowę w jedną stronę, a potem – w drugą.

2. Zabawy dowolne w wybranych kącikach.

30

Tydzień trzeci: Nadeszła jesień

Dzień 1. Idzie jesień

Cel ogólny: – rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– odpowiada na pytania dotyczące utworu.Środki dydaktyczne: wiersze: M. Barańskiej (z książki Pokaż oko, pokaż nos. 102 wierszyki z gestami, kształcące orientację w schemacie ciała), T. Śliwiaka Idzie jesień, ilustracje do wiersza, tamburyn, karta pracy, cz. 1, nr 14, Wyprawka.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem wiersza M. Barańskiej. Dzieci powtarzają tekst i ruchy za nauczycielem. Jedno ramię, drugie ramię – masz ramiona dwa. Ruszam sobie ramionami – zrób to tak jak ja!2. Ćwiczenie sprawności rąk (Wyprawka).– Dotknijcie każdym paluszkiem jednej ręki, a potem – drugiej, kropek (nauczyciel pokazuje).– Połączcie kreską dwie kropki, które są najbliżej siebie (wzór).

Zabawa muzyczno-ruchowa Opadające liście.

– Czy widzieliście, jak spada listek z drzewa? Pokażcie mi rękami. Teraz pokażcie to całym ciałem. Dźwięki tamburynu będą naśladować wiejący wiatr.

Dzieci obracają się, tańczą. Gdy dźwięki tamburynu milkną, przykucają – liście opadły na ziemię.

Zestaw zabaw ruchowych – nr III.

• Zabawa orientacyjno-porządkowa Lot ptaków. Dzieci biegają w różnych kierunkach z ramionami wyciągniętymi w bok. Na hasło: Wróbelki

– podskakują obunóż.• Ćwiczenia szyi Ptaki piją wodę. Dzieci, w przysiadzie podpartym, wykonują skłon głowy w przód, następnie skłon głowy

w tył z równoczesnym cofnięciem brody (połykanie wody).• Zabawa bieżna Spłoszone ptaki. Dzieci, na odgłos szczekania psa (naśladuje nauczyciel), uciekają w wyznaczone wcześniej

miejsce w sali (np. pod ścianę).• Ćwiczenia dużych grup mięśniowych Ptaki szukają pożywienia. Dzieci chodzą małymi krokami, wykonując skłony tułowia w przód i wyprosty.• Podskoki Ptaki skaczą. Podskakują obunóż w miejscu przy zwartych stopach.

II

Słuchanie wiersza T. Śliwiaka Idzie jesień.

Zabawa muzyczno-ruchowa przy piosence Jesienne drzewa.

31

Nauczyciel wybiera kilkoro dzieci, które będą drzewami. Stoją one w lekkim rozkroku z wyciągniętymi do góry rękami, którymi poruszają na boki. Naśladują szum drzew, mó-wiąc: Szuszuszuszusz… Pozostałe dzieci, przy nagraniu piosenki Jesienne drzewa, spacerują między drzewami i naśladują zbieranie kolorowych liści.

1. Rozmowa na temat oznak jesieni.– Co, oprócz opadających, usychających liści, zmieniło się w przyrodzie?– Czy nadal jest tak ciepło, jak było wcześniej (w lecie)?2. Słuchanie wiersza (z wykorzystaniem ilustracji).

Idzie łąką, idzie polem,pod złocistym parasolem.Gdy go zamknie, słońce świeci,

gdy otworzy, pada deszcz.Kto to taki? Czy już wiecie?Tak! To właśnie jesień jest!

3. Rozmowa na temat wiersza.– O jakiej porze roku jest mowa w wierszu?– Co robi jesień?– Co się dzieje, gdy jesień otworzy parasol? Co się dzieje, gdy go zamknie?4. Ilustrowanie wiersza.

Idzie łąką, idzie polem,pod złocistym parasolem. Gdy go zamknie, słońce świeci,gdy otworzy, pada deszcz.

Kto to taki? Czy już wiecie?Tak! To właśnie jesień jest!

Dzieci stoją w rozsypce:maszerują w miejscu, trzymając na nibyrozłożony parasol,maszerują w miejscu, trzymając złożony parasol,poruszają palcami wyciągniętych dłoni, naśla-dując padający deszcz,wyciągają ręce w bok,mówią z nauczycielem, klaszcząc.

5. Ćwiczenia sprawności rąk (Wyprawka).– Rysujcie żółtą kredką po kole ze słoneczkiem, mówiąc: Słoneczko. Potem rysujcie po pro-

mykach (od koła), mówiąc: Świeć.– Rysujcie niebieską kredką po kropelkach, mówiąc: Kropelko, nie spadaj.

Spacer, przyglądanie się drzewom, krzewom.

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 14.– Pokażcie trzy palce. A teraz dołóżcie jeden palec. Ile palców teraz pokazujecie? Policzcie

ze mną głośno.– Nazwijcie zdjęcia. Rysujcie po śladach kropek od liścia do drzewa.– Z jakich drzew opadły te liście?2. Zabawy dowolne w wybranych kącikach.

Dzień 2. Jesienne drzewa

Cel ogólny: – kształtowanie poczucia rytmu.Cel operacyjny:Dziecko: – bawi się przy piosence.Środki dydaktyczne: piosenka Jesienne drzewa, nagranie melodii w wiolinie i w basie, koc, listki, kosz, szarfy, tamburyn, karta pracy, cz. 1, nr 15.

Przebieg dnia

I1. Karta pracy, cz. 1, nr 15.

32

– Popatrzcie na cienie. Kto idzie do lasu?– Po co chłopczyk idzie do lasu?– Czy powinien iść tam sam? Dlaczego?– Jakie zwierzątko idzie za chłopcem?– Poszukajcie we wkładce obrazków. Naklejcie je nad odpowiednimi cieniami. Podzielcie

rytmicznie nazwy obrazków.2. Ćwiczenia ruchowo-graficzne. Dzieci kreślą za nauczycielem w powietrzu kształty: chmur, słońca, kropli deszczu, listków. 3. Ćwiczenia artykulacyjne. Smok Dzieci mają szeroko otwarte buzie, odsłonięte zęby. Wykonują kłapanie paszczą. Tajemnica Dzieci mocno zaciskają rozciągnięte wargi, na które kładą palec wskazujący. Zmęczony piesek Dzieci naśladują zziajanego pieska, który oddycha głośno i ma wysunięty na brodę język.

Zabawa muzyczno-ruchowa Opadające liście (przewodnik s. 30).

Zestaw zabaw ruchowych – nr III (przewodnik, s. 30).

II

Zabawy przy piosence Jesienne drzewa.

1. Zabawa Zrywamy liście, zbieramy liście. Przy nagraniu melodii w wiolinie dzieci na palcach starają się zerwać liście z drzewa. Przy

melodii granej w basie – schylają się i naśladują zbieranie liści.2. Słuchanie piosenki Jesienne drzewa (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

& bb 42 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ jœ ‰

& bb jœ œ jœjœ œ Jœ .œ œ œ œ œ

jœ ‰

& bb jœ œ jœjœ œ Jœ .œ œ œ œ œ jœ

‰

& bb .. œ œ œ œ œ jœ ‰ œ œ œ œ œ jœ ‰

& bb ..œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ jœ‰

Po zie - lo - nym le - sie cho - dzi so - bie je - sień,

przy - sta - je, ma - lu - je i da - lej wę - dru - je,

przy - sta - je, ma - lu - je i da - lej wę - dru - je.

Pa - ste - lo - wych pa - let ze - staw ma nie - ma - ły,

by je - sien - ne drze - wa za - wsze pię - knie wy - glą - da - ły.

I. Po zielonym lesie chodzi sobie jesień, przystaje, maluje

123

bis i dalej wędruje.

Ref.: Pastelowych palet

1442443

bis zestaw ma niemały, by jesienne drzewa zawsze pięknie wyglądały.

33

II. Dziś od rana zmienia wszystko od niechcenia na żółto, brązowo,

123

bis będzie kolorowo. Ref.: Pastelowych palet…

III. I zielone liście barwi oczywiście na czerwień i złoto,

123

bis robi to z ochotą. Ref.: Pastelowych palet…

3. Rozmowa na temat piosenki.– Czy podobała się wam piosenka?– O czym była piosenka?– Co robi pani Jesień?4. Ćwiczenia oddechowe Przedmuchujemy listek. Dzieci dobierają się w pary i siadają naprzeciwko siebie w odległości około 1 metra. Każda

para ma jeden liść. Jedno dziecko z każdej pary dmucha na liść umieszczony na podłodze tak długo, aż dotrze on do partnera. Wówczas partner dmucha na liść tak, aby on znalazł się z powrotem przy danej osobie. Dzieci wykonują ćwiczenie kilkakrotnie.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr II (z elementami metody R. Labana).

• Zabawa Koło – para. Dzieci biegają w rozsypce po sali. Na pierwszy sygnał – dźwięk tamburynu, ustawiają się

w dużym kole, na drugi – w parach. Pomiędzy sygnałami dzieci biegają po sali.• Marsz po kole. Dzieci maszerują po kole za nauczycielem. Przechodząc obok kosza, dzieci pobierają szarfy.• Wyczucie przestrzeni. Dzieci układają z szarf kółeczka na podłodze. Chodzą na czworakach w dowolnym kierunku

pomiędzy kółeczkami. Na dźwięki tamburynu wracają na odpoczynek do swoich szarf.• Rozwijanie wyczucia płynności ruchów. Nauczyciel umawia się z dziećmi, że kółeczka ułożone z szarf to kwiaty. Dzieci są pszczo-

łami, które fruwają wokół kwiatów i co jakiś czas przysiadają na nich.• Ruchy lokomocyjne. Dzieci skradają się do swoich szarf-gniazd, chcąc poobserwować siedzące tam ptaki.• Rzuty i chwyty. Dzieci podrzucają szarfy i starają się je złapać.• Skłony. Dzieci trzymają szarfy za końce. Podnoszą ręce, głośno odliczają: Jeden, dwa, trzy, cztery.

Wykonują skłony do przodu, jak najniżej. Po każdym skłonie wracają do pozycji wyjściowej.

III1. Zabawa Wskocz – zeskocz. Nauczyciel umieszcza na podłodze, na środku sali, koc. Umawia się z dziećmi, że jeśli powie:

Proszę, wskakujemy – wtedy wszystkie dzieci, które są ustawione wokół koca, wskoczą na niego. Gdy nauczyciel powie: Proszę, zeskakujemy – wówczas wszystkie dzieci z niego zeskoczą. Jeżeli powie tylko: Wskakujemy (Zeskakujemy), opuszczając słowo proszę, dzieci nie robią nic.


Dzień 3. Kolorowe liście

Cel ogólny: – rozwijanie sprawności manualnej.Cel operacyjny:Dziecko:– tworzy kompozycję z odbitych, pomalowanych liści.Środki dydaktyczne: kolorowe, papierowe liście, obręcze, kartoniki z kropkami od 1 do 4, liście z drzew, nagranie dowolnej piosenki, miseczki, farby, pędzle, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 4, karta pracy, cz. 1, nr 16.

34

Przebieg dnia

I1. Zabawa Jakie dźwięki można wydawać głosem? Nauczyciel demonstruje wydawanie ustami różnych dźwięków, a dzieci to naśladują. Np. krzyk ciągły (np. głośne a), krzyk przerwany (a, a, a), mruczenie przy zamkniętych ustach, naśladowanie okrzyku Indian (poklepywanie ust dłonią podczas wydawania przeciągłych

dźwięków), wymawianie samogłosek: a, o, e – głośno, a potem – cicho.2. Zabawa Kolorowe liście. Dzieci losują kolorowe liście z papieru (czerwone, zielone, żółte, brązowe). Nauczyciel umieszcza

z boku sali 4 obręcze, numeruje je kartonikami z odpowiednią liczbą kropek (od 1 do 4). Dzieci kolejno nazywają kolory wylosowanych liści. Potem, przy nagraniu dowolnej piosenki,

tańczą ze swoimi liśćmi. Podczas przerwy w grze zatrzymują się. Nauczyciel określa kolory liści, które należy odłożyć do danej obręczy, np. liście zielone – do 3. obręczy, a brązowe – do 4.

Zabawa muzyczno-ruchowa Opadające liście (przewodnik s. 30).


II

Tworzenie kompozycji z odbitych, pomalowanych liści.

1. Zabawa Ile mam liści? Nauczyciel bierze liście do obu rąk i mówi rymowankę. Dzieci liczą liście i pokazują ich

liczbę na palcach.Tu jeden liść mam,a tu – dwa.Ile razem liści mam?

Tu dwa liście mami tu dwa. Ile razem liści mam?

2. Poznawanie wybranych drzew, ich liści i owoców.• Tablica demonstracyjna nr 4. Nauczyciel wskazuje zdjęcia: kasztanowca, klonu, dębu i jarzębiny, ich liści i owoców.

Dzieci powtarzają za nim nazwy drzew i ich owoców.

Zabawa ruchowa przy piosence Jesienne drzewa (przewodnik, s. 32–33).

3. Zapoznanie ze sposobem wykonywania prac. Nauczyciel pokazuje, jak trzymać pędzel i wyjaśnia, żeby malować jego końcówką. (Poka-

zuje sposób malowania). Wcześniej przygotował w miseczkach rozrobioną farbę i zebrane liście. Maluje jeden liść i odbija go kilkakrotnie na kartce – demonstrując w ten sposób, jak należy wykonywać pracę.

4. Wykonanie prac przez dzieci.5. Wspólne oglądanie prac.

Spacer, oglądanie drzew, nazywanie ich przez nauczyciela.

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 16.– Połączcie kropki kredkami w odpowiednich kolorach. Pokolorujcie rysunki.– Jak nazywamy drzewa, które zamiast liści mają igły?

Zabawa ruchowa przy piosence Jesienne drzewa (przewodnik s. 32–33).


35

Dzień 4. Mały jeż

Cel ogólny: – rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– odpowiada na pytania dotyczące wiersza.Środki dydaktyczne: wiersz H. Zdzitowieckiej Jeż, ilustracje do wiersza, kartka formatu A3 z narysowanym owalem, chusta animacyjna, mazak, piłka, karta pracy, cz. 1, nr 17.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem chusty animacyjnej. Dzieci siadają na chuście. Określają kolor, na którym siedzą na chuście. Toczą piłkę do

wybranego kolegi lub wybranej koleżanki, podając swoje imię oraz imię wybranej osoby i nazwę koloru chusty, na którym ona siedzi.

Zabawa muzyczno-ruchowa Opadające liście (przewodnik, s. 30).


II

Słuchanie wiersza H. Zdzitowieckiej Jeż.

1. Rozmowa na temat lasu jesienią.– Czy byliście jesienią w lesie?– Jak wygląda las?• Karta pracy, cz. 1, nr 17.– Opowiedz o lesie, który jest na zdjęciu. Jak wyglądają drzewa liściaste, a jak – drzewa

iglaste?– Co leży pod drzewami? Dlaczego?– Jak nazywają się zwierzęta, których cienie są widoczne na zdjęciu? Odszukajcie we wkładce

zdjęcia wiewiórki i jeża. Naklejcie je na ich cienie.2. Słuchanie wiersza.

Krótkie nóżki, długi ryjek,ostre kolce ciało kryją.Ach, cóż to za groźny zwierz?To jest jeż, malutki jeż.Węszy noskiem w lewo, w prawo,to pod listkiem, to pod trawą.

Gdzie się kryje dobry łup, drepcze mały jeż – tup, tup. Drepcze poprzez lasu gąszcze, łapie myszy, łapie chrząszcze. Gdy zimowe przyjdą dni, zagrzebany w liściach śpi.

3. Rozmowa na temat wiersza (z wykorzystaniem ilustracji).– Jak wygląda jeż?– Co robi jeż jesienią?– Co robi zimą?4. Ilustracja ruchowa wiersza. Podczas recytacji wiersza przez nauczyciela dzieci poruszają się na czworakach, węszą

noskami w jedną stronę i w drugą, zaglądają pod listki, trawę, a potem kładą się i zasypiają zagrzebane w liściach.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr II (przewodnik, s. 33).

36

III1. Zabawa Jeżyk. Dzieci siedzą w kole. W środku koła siedzi jedno chętne dziecko – jeżyk. Pozostałe dzieci

mówią:

Na dywanie siedzi jeż, co on zrobi, to ja też. Co, jeżyku, robisz?

Dziecko-jeżyk pokazuje określony ruch, a dzieci go naśladują. Potem jeżyk wybiera inne dziecko na swoje miejsce i zabawa toczy się dalej.

2. Wspólne rysowanie jeża. Nauczyciel narysował na kartce formatu A3 owal, dorysował nosek i buzię oraz nóżki jeża.

Kartka jest umieszczona na tablicy. Dzieci podchodzą kolejno do tablicy i rysują kreski – kolce na grzbiecie jeża.

Dzień 5. Liczymy grzyby

Cel ogólny:– porównywanie liczebności zbiorów.Cel operacyjny:Dziecko:– określa, których elementów jest więcej.Środki dydaktyczne: piosenka Jesienne drzewa, wiersz Cicho – głośno, klocki, kawałki kartonu, plastelina, klej, nożyczki, Wyprawka, karta pracy, cz. 1, nr 18.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem wierszyka Cicho – głośno (autor nieznany). Dzieci klaszczą i tupią, cicho lub głośno, według tekstu wierszyka.

Nasze rączki klaszczą: tapu, tap,cicho klaszczą: tapu-tapu, tap,głośno klaszczą, cicho klaszczą,właśnie tak, właśnie tak.

Nasze nóżki tupią: tupu-tupu, tup,cicho tupią: tupu-tupu, tup,głośno tupią, cicho tupią,właśnie tak, właśnie tak.

2. Ćwiczenia w wycinaniu (z dziećmi, które mają problemy z wycinaniem). Dzieci najpierw ćwiczą wycinanie na sucho. Następnie tną na kawałki kawałek kartonu.

Zabawa ruchowa przy piosence Jesienne drzewa (przewodnik, s. 32–33).


II

Których grzybów jest więcej? – porównywanie liczebności zbiorów.

1. Karta pracy, cz. 1, nr 18.– Co widzicie na zdjęciu?– Jak nazywają się grzyby z brązowymi kapeluszami?– Podzielcie rytmicznie nazwę borowik, klaszcząc przy tym. (Dzieci dzielą wraz z nauczycielem

słowo borowik na sylaby).– Jak nazywają się grzyby z czerwonymi kapeluszami w kropki?– Podzielcie rytmicznie nazwę muchomor, klaszcząc. (Dzieci z nauczycielem dzielą słowo

muchomor na sylaby).– Czy wiecie, które z nich są jadalne?

37

– Policzcie grzyby. Pokażcie na palcach liczbę borowików, a potem – liczbę muchomorów.• Liczenie grzybów. Dzieci siedzą w kole.– Weźcie tyle dużych klocków, ile jest borowików. Ułóżcie je przed sobą.– Weźcie tyle małych klocków, ile jest muchomorów. Ułóżcie je przed sobą.– Ułóżcie klocki w pary: mały klocek – duży klocek.– Czy wszystkie klocki mają parę? Co to znaczy? (Jest więcej muchomorów).– O ile więcej jest klocków-muchomorów?– O ile mniej jest klocków-borowików?

Zabawa orientacyjno-porządkowa Borowiki, muchomory.

Dzieci spacerują po sali-lesie. Na hasło: Borowik, schylają się, naśladując zbieranie grzybów do koszyka. Po chwili spacerują dalej. Gdy usłyszą hasło: Muchomory, nie zatrzymują się i spacerują dalej.

2. Lepienie (małych) grzybów z plasteliny. (Nauczyciel przypomina dzieciom, że małe dzieci nie zbierają grzybów i nie jedzą, bo mo-

głyby im zaszkodzić).

Spacer – obserwowanie zmian zachodzących w przyrodzie.

III1. Ćwiczenie graficzne Wyrywamy obrazek (Wyprawka). Dzieci wyrywają wysztancowane elementy – dwa drzewka iglaste, dwa liściaste. Przyklejają

je na kartce. Dorysowują różne elementy kojarzące się z lasem, jesienną pogodą, kończąc w ten sposób obrazek.

Opowieść ruchowa W lesie.

Nauczyciel opowiada, a dzieci naśladują ruchy i odgłosy, o których jest mowa. Dzieci wybrały się do lasu (dzieci stają w rozsypce i maszerują w miejscu). Wyszły wcześ-

niej, kiedy słonko dopiero wzeszło (wskazują ręką do góry, na słońce). Idąc, przeciągały się (przeciągają się). Czasami ziewały (naśladują ziewanie). Las przywitał je krakaniem wrony (naśladują głos wrony, mówiąc: kra, kra…), stukaniem dzięcioła o drzewo (stuk-puk, stuk--puk) i rześkim, świeżym powietrzem (wciągają powietrze nosem, wydychają ustami). Dzieci zobaczyły skaczącą wiewiórkę (naśladują ruchy wiewiórki), zagrzebującego się w liściach jeża (w leżeniu, zwijają się w kłębek). Przyglądały się grzybom (stają w lekkim rozkroku, robią daszek nad głową), zbierały orzechy laskowe (naśladują zbieranie orzechów), kolorowe liście. Potem, zmęczone, wróciły do domu (maszerują w miejscu).


Tydzień czwarty: Co robią zwierzęta jesienią?

Dzień 1. Jesienna rozmowa

Cel ogólny: – rozwijanie mowy.Cel operacyjny: Dziecko:– wypowiada się na temat jesieni.Środki dydaktyczne: wiersz M. Czerkawskiej Jesienna rozmowa, piosenka Jesienne zapasy, piosenka wybrana przez dzieci, tablice demonstracyjne dla nauczyciela nr 5, 6, karta pracy, cz. 1, nr 19, Wyprawka.

38

Przebieg dnia

I1. Tablica demonstracyjna nr 5.– Nazwijcie zwierzęta.– Naśladujcie ruchy i głosy zwierząt, które są na zdjęciach: sowy, niedźwiedzia brunatnego,

jeża, wiewiórki, lisa, dzięcioła.– Które z tych zwierząt są ptakami? Po czym to poznaliście? Nauczyciel wyjaśnia, że ptaki mają skrzydła, ciało pokryte piórami, mają dziób, kończyny

dolne zakończone szponami, ogon, wykluwają się z jajek i w większości latają (nie lata, np. pingwin).

2. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki.

Skacze wiewiórkaz drzewka na drzewko,skacze tu i tam.My ją widzimy,bardzo prosimy:– Daj nam orzeszka,daj!

Dzieci w rozsypce:skaczą obunóż po sali, trzymając przed sobą ręce zgięte w łokciach i w nadgarstkach,

pokazują na wiewiórkę,wykonują ukłon,wyciągają przed siebie ręce z dłońmi ułożonymi w miseczkę.

3. Ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej – łączenie kropek (Wyprawka).

Zabawa muzyczno-ruchowa przy piosence Jesienne zapasy.

Dzieci tańczą indywidualnie lub w grupach przy nagraniu piosenki. Podczas przerwy w grze zatrzymują się i przez chwilę nie poruszają.

Zestaw zabaw ruchowych – nr IV.

• Ćwiczenie orientacyjno-porządkowe Idziemy na spacer. Dzieci maszerują parami po sali.• Ćwiczenie rytmiczne. Wytupywanie prostych rytmów podanych przez nauczyciela.• Bieg. Biegną lekko, sprężyście dookoła sali.• Ćwiczenie tułowia i równowagi Przejdź przez okienko. Dzieci, stojąc, splatają ręce przed sobą. Przekładają nogę przez splecione ręce i wyjmują ją

z powrotem.• Marsz po kole przy piosence wybranej przez dzieci.

II

Słuchanie wiersza M. Czerkawskiej Jesienna rozmowa.

1. Tablica demonstracyjna nr 6.– Jak nazywają się zwierzęta przedstawione na zdjęciach? (Sarna, jeleń, wrona, dzik, wilk,

kukułka).– Posłuchajcie ich nazw i powtarzajcie za mną: sarna, jeleń, wrona, dzik, wilk, kukułka.– Podzielcie rytmicznie nazwy wraz ze mną, łącząc to z klaskaniem. (Sar-na, je-leń, wro-na,

dzik, wilk, ku-kuł-ka). (Nauczyciel wyjaśnia, że jedno zwierzę – kukułka – nie zimuje w Polsce).2. Zabawa Koncert zwierząt. Nauczyciel dzieli dzieci na trzy grupy: wrony, wilki, kukułki. Dzieci przypominają, jakie

głosy wydają wymienione zwierzęta: wilk – wyje (dzieci naśladują wycie),

39

wrona – kra, kra (dzieci naśladują), kukułka – ku-ku, ku-ku (dzieci naśladują). Nauczyciel wymienia nazwy zwierząt w przypadkowej kolejności. Dzieci z danej grupy na-

śladują głos swojego zwierzęcia. Potem wszystkie grupy naraz wydają głosy swoich zwierząt.3. Słuchanie wiersza.

Chodzi sarenka po borzei pyta: – Buku, jaworze,co to znów za figle, zbytki?Gdzie się nie ruszę – tam czy tu,zeschłe liście pod kopytkiem –szu, szu, szu, szu, szu, szu.A nad lasem lecą świtemptaki. Dokąd? Gdzie?– Za latem.Sarenka patrzy po drzewach:– Nikt wśród liści nie zaśpiewa?

Na to bury jeż się zbliżył.– O, ciekawaś! Mały strzyżyk

będzie śpiewać piosnkę ładnąbiednym listkom, co opadną.

– Czy naprawdę znikną liście,co się jarzą tak ogniście?Piękna jesień, co lśni, świeci,też odleci?

– Tak, odleci w ciemny wieczór,kiedy okna się rozświecą,a wiatr zimny będzie wiał.

– A co potem?– Potem… Nic nie powiem o tym.Przyjdzie zima. Będę spał.

4. Rozmowa na temat wiersza.• Tablice demonstracyjne nr 5 i 6.– Pokażcie na tablicach jeża i sarnę.– Czy wszystkie ptaki odlatują do ciepłych krajów? Czy znacie takie ptaki, które pozostają?– Dlaczego jeż nie wie, co będzie, gdy odejdzie jesień i przyjdzie zima?

Zabawa ruchowo-naśladowcza Co robi jeż?

Dzieci poruszają się po sali na czworakach. Na hasło: Uwaga, lis! – zwijają się w kłębek, wyginając się plecami do góry – jeż nastroszył kolce. Uciekaj, jeżu! – dzieci drobnymi krokami, na czworakach, poruszają się jak najszybciej –

uciekają przed przeciwnikiem. Zasypiaj, jeżu – kładą się na podłodze, podciągają nogi pod brodę – zasypiają przed zimą.5. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki. Dzieci z nauczycielem mówią rytmicznie tekst, klaszcząc. Je-żu, je-żu nasz, os-tre kol-ce masz! Masz tych kol-ców bez li-ku, u-ko-cha-ny je-ży-ku!6. Karta pracy, cz. 1, nr 19.– Co przedstawia zdjęcie?– Nazwijcie zwierzęta, które są na zdjęciu.– Pokażcie na tablicach (nr 5 i nr 6) lisa i sarnę.– Jak wygląda lis? Jak wygląda sarna?– Pokolorujcie rysunki zwierząt.

Zabawy na placu przedszkolnym.

III1. Liczenie z wykorzystaniem rymowanki. Dzieci słuchają rymowanki i pokazują liczbę kasztanów na palcach. Spada jeden kasztan, potem drugi, trzeci, a tam – czwarty leci.

40

Dowolny taniec przy piosence Jesienne zapasy (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

Dziś od ra - na, hyc, hyc, hyc wie - wió - re - czka ma - ła,

nie chce ro - bić pra - wie nic, tyl - ko by ska - ka - ła.

O - rzesz - ków nie chce zry - wać, do dziu - pli nie chce no - sić,

a gdy na - dej - dzie zi - ma, są - sia - dów bę - dzie pro - sić.

I. Dziś od rana hyc, hyc, hyc, wiewióreczka mała, nie chce robić prawie nic, tylko by skakała. Ref.: Orzeszków nie chce zrywać, do dziupli nie chce nosić, a gdy nadejdzie zima, sąsiadów będzie prosić. (bis)

II. Dziś do rana tup, tup, tup, chomik gdzieś wędruje, nie chce robić prawie nic, tylko maszeruje. Ref.: Owoców nie chce zbierać, do domu swego nosić, a gdy nadejdzie zima, sąsiadów będzie prosić. (bis)

III. Dziś do rana pi, pi, pi, myszka bardzo mała, nie chce robić prawie nic, tylko by leżała. Ref.: Ziarenek nie chce szukać, do norki nie chce nosić, a gdy nadejdzie zima, sąsiadów będzie prosić. (bis)

IV. Przyszły do nich mamy trzy, pogroziły palcem: – Dość lenistwa, dosyć psot, do roboty, malce. Ref.: Chomik nosi owoce, orzeszki zaś wiewiórka, a mała polna myszka ziarenka oraz piórka. (bis)

Dzień 2. Ruda wiewióreczka

Cel ogólny: – rozwijanie sprawności manualnej.Cel operacyjny:Dziecko:– tnie papier na kawałki.Środki dydaktyczne: piosenka Jesienne zapasy, nożyczki, pomarańczowy papier, klej, rysunki wiewiórki, Wyprawka, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 7.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia języka (dzieci naśladują nauczyciela):

41

• oblizywanie warg ruchem okrężnym – w prawą stronę i w lewą przy szeroko otwartych ustach,

• wysuwanie języka i chowanie go do jamy ustnej; język wykonuje poziome ruchy,• robienie z języka rurki,• naśladowanie malowania językiem kół,• wykonywanie językiem poziomych ruchów, od jednego kącika ust do drugiego.

2. Ćwiczenia palców. Nożyczki – dzieci ruszają jednocześnie palcami – wskazującym i dużym. Nóż – dzieci tną powietrze dwoma złożonymi palcami. Łyżka – dzieci naśladują nabieranie wody. Grabie – zginają wszystkie palce i drapią powietrze. Młotek – uderzają pięścią w pięść.

Zestaw zabaw ruchowych – nr IV (przewodnik, s. 38).

II

Wiewiórka – przyklejanie kawałków pociętego pomarańczowego papieru na rysunku wie-wiórki.

1. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki o wiewiórce.

– Mała wiewióreczko,gdzie zbierasz orzeszki?– Zbieram ja orzeszkicałkiem niedaleko.Tam rośnie leszczynai orzechy ma. Pokłoń się jej ładnie– może też ci da!

Dzieci stają w rozsypce:wykonują przysiad,

naśladują zbieranie orzechów,stoją i wyciągają rękę w bok,stają w lekkim rozkroku, wyciągają ręce do góry i poruszają nimi jak gałęziami,wykonują pokłon.

2. Tablica demonstracyjna nr 7.– Powiedzcie, jak wygląda wiewiórka.– Co robi na pierwszym zdjęciu, co – na drugim i trzecim?– Co znajduje się pod zdjęciami? Dlaczego?3. Zapoznanie ze sposobem wykonania pracy.• Przypomnienie sposobu wycinania.• Cięcie pasków pomarańczowego papieru na małe kawałki.• Przyklejanie kawałków na rysunku wiewiórki. (Dzieci najpierw tną paski, potem smarują

klejem rysunek i układają na kleju kawałki papieru, przyciskając je dłońmi).4. Wykonanie prac przez dzieci.5. Oglądanie wykonanych prac.


III1. Ćwiczenia grafomotoryczne Grzybki (Wyprawka).• Rysowanie po śladzie, bez odrywania ołówka od kartki. Kolorowanie grzybów. Dorysowy-

wanie trawy. (Nauczyciel umieszcza na tablicy zdjęcia, obrazki przedstawiające grzyby: borowika i muchomora czerwonego).

Dowolny taniec przy piosence Jesienne zapasy (przewodnik, s. 40).

Dzieci naśladują ruchy zwierząt z piosenki: wiewiórki, chomika, myszki.2. Zabawy swobodne w wybranych kącikach.

42

Dzień 3. Jesienne zapasy

Cel ogólny:– umuzykalnianie dzieci.Cel operacyjny:Dziecko:– śpiewa piosenkę.Środki dydaktyczne: piosenka Jesienne zapasy, chusta animacyjna (lub koc), kawałki wełny, klej, tamburyn, chorągiewki i krążki w 4 kolorach, obręcze, bębenek, nagranie wybranej pio-senki, Wyprawka.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem chusty animacyjnej Kto się schował? Nauczyciel kładzie na podłodze chustę (lub koc). Dzieci stojące w kole odwracają się ty-

łem do chusty, zamykają oczy. Nauczyciel dotyka jedno z dzieci i pokazuje mu, żeby się schowało pod chustę. Dźwięki tamburynu są sygnałem do otwarcia oczu i odwrócenia się. Dzieci starają się odgadnąć, kogo brakuje. Po odgadnięciu dziecko wychodzi spod chusty i zabawę rozpoczynamy od nowa.

2. Ćwiczenia ruchowo-graficzne. Dzieci kreślą w powietrzu za nauczycielem różne kształty: chmurki, słoneczka, koła, domku.


II

Zabawy przy piosence Jesienne zapasy.

1. Dobieranie właściwego ruchu do słyszanego akompaniamentu.• Rytm punktowy – dzieci podskakują po całej sali.• Miarowe ćwierćnuty – maszerują w różnych kierunkach.2. Słuchanie piosenki Jesienne zapasy (przewodnik, s. 40).3. Rozmowa na temat piosenki.– Czy podobała się wam piosenka?– Co robiła wiewiórka?– Co robili chomik i myszka?– Dlaczego można powiedzieć, że zwierzęta były leniwe?– Co powinien robić jesienią chomik, co – mysz, wiewiórka?4. Zabawa przy piosence. Przy zwrotce I dzieci podskakują w miejscu. Podczas refrenu stają w miejscu i poruszają

się rytmicznie za nauczycielem. Przy zwrotce II maszerują w różnych kierunkach po sali. Podczas refrenu, jak poprzednio, poruszają się rytmicznie za nauczycielem. Przy zwrotce III poruszają się po sali na czworakach, a podczas refrenu – tak jak poprzednio – rytmicznie poruszają się za nauczycielem. Przy zwrotce IV stoją i grożą palcem, a potem naśladują zbieranie orzeszków, nasionek. Podczas refrenu – jak wyżej.

5. Nauka zwrotki I i refrenu piosenki fragmentami, metodą ze słuchu. Nauczyciel mówi fragmenty tekstu piosenki, a dzieci je powtarzają.

I. Dziś od rana, hyc, hyc, hyc wiewióreczka mała, nie chce robić prawie nic, tylko by skakała.

Ref.: Orzeszków nie chce zrywać, do dziupli nie chce nosić,

1442443

bis a gdy nadejdzie zima, sąsiadów będzie prosić.

6. Zabawa uwzględniająca zmiany dynamiki utworu.

43

Słysząc głośne nagranie piosenki, dzieci wymachują ramionami. Słysząc ciche nagranie piosenki, w przysiadzie, delikatnie poruszają ramionami.

7. Próby wspólnego śpiewu zwrotki I i refrenu piosenki.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr III.

Nauczyciel zaznacza chorągiewkami w 4 kolorach wierzchołki kwadratu. Dzieci są podzie-lone na cztery (równoliczne) grupy, oznaczone kolorami danych chorągiewek (mają krążki w danych kolorach). Dzieci stają w rozsypce, w pobliżu chorągiewek. Krążki trzymają w rękach. Wykonują skłony: w dół, w bok (w prawą stronę lub w lewą stronę).

• Zabawa orientacyjno-porządkowa Znajdź swój kolor. Dzieci biegają swobodnie po sali. W tym czasie nauczyciel zmienia ustawienie chorągiewek.

Na hasło: Znajdź swój kolor, dzieci dobiegają do swojej chorągiewki.• Ćwiczenie tułowia Kołyska. Dzieci siadają w siadzie prostym. Na stopy nakładają krążki. Trzymają je obiema rękami,

podciągają nogi do góry.• Czworakowanie Piesek uczy się służyć. Dzieci dobierają się parami tak, by każde z nich miało krążek w innym kolorze. Jedno dziecko

jest pieskiem, drugie – jego gospodarzem. Gospodarz trzyma pieska na smyczy (dziecko--piesek ma założoną na ramię obręcz) i spaceruje z nim. Na sygnał następuje zmiana ról.

• Ćwiczenia równowagi Marsz z krążkiem na głowie. Dzieci maszerują w różnych kierunkach, w rytmie wystukiwanym na bębenku, trzymając

ręce wzdłuż tułowia.• Bieg. Dzieci biegają po sali. Na sygnał – ustawiają się, tworząc cztery koła, każde wokół swojej

chorągiewki. Zabawę powtarzamy kilka razy.• Ćwiczenia grzbietu Patrzymy w lusterka. Dzieci leżą przodem, z wyciągniętymi rękami. Przed każdym dzieckiem leży krążek. Na

hasło: Patrzymy w lusterka, dzieci podnoszą krążki do góry tak, jakby przeglądały się w lu-sterkach.

• Ćwiczenia stóp Dosuwamy krążki. Dzieci są w siadzie skulnym podpartym. Przed stopami mają ułożone krążki. Chwytają je

stopami i starają się obracać wkoło.• Marsz po obwodzie koła przy dźwiękach wybranej piosenki, oddanie krążków.

III1. Zabawa Chodzenie i dotykanie. Dzieci ustawiają się jedno za drugim, tworząc węża. Najpierw na początku stoi nauczyciel,

potem głową węża będzie za każdym razem inne dziecko. Ten, kto stoi na początku, jest przewodnikiem, który prowadzi węża przez salę. Podczas chodzenia przewodnik wymienia nazwę jakiejś części ciała. Pozostałe dzieci muszą jej wtedy dotknąć, nie przerywając marszu. Przewodnik może wymieniać różne części ciała, np.: nos, uszy, brzuch, kolana, łokcie, plecy. Potem przechodzi na koniec węża, a dziecko stojące za nim jest nowym przewodnikiem.

Zabawa muzyczna przy piosence Jesienne zapasy (przewodnik, s. 42).

2. Wykonanie jeża z jabłkiem (Wyprawka).• Dzieci wypychają sylwetę jeża.• Wyklejają jeżowi igły włóczką (kawałkami).• Przyklejają wypchane z Wyprawki jabłko.• Umieszczają wykonaną pracę w kąciku dla rodziców.

44

Dzień 4. Idzie, idzie jeż

Cel ogólny:– rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– wypowiada się na temat jesiennych zwyczajów jeży.Środki dydaktyczne: wiersz E. M. Skorek Szumi las, opowiadanie H. Bechlerowej Kolczatek, ilustracje do opowiadania, piosenka Jesienne zapasy, tamburyn, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 8.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenie wydłużające fazę wydechu podczas mówienia (na podstawie wiersza E. M. Skorek

Szumi las).

Dzisiejsza porada dla wszystkich się nada. Będą dzieci umieć, jak las pięknie szumieć. Wystarczy uważać i za mną powtarzać. Głośno tak szumi las, jakby las witał nas: – Szszsz… (1) (1 – Mówią głośno, jak najdłużej, na jednym wydechu). – Szszsz… (2) (2 – Mówią cicho, jak najdłużej, na jednym wydechu). – Szszsz… (1) Głośno szumią drzewa, las piosenkę śpiewa: – Szszsz… (1) – Szszsz… (2) Lekki wietrzyk wieje, opowiada dzieje: – Szszsz… (2) – Szszsz… (2) Drzewa szybciej rosną latem oraz wiosną: – Szszsz… (2) – Szszsz… (2) Wietrzyk wieje mocniej – dzieci szumią głośniej: – Szszsz… (1) – Szszsz… (1) – Szszsz… (1) Słabiej wieje wietrzyk – ciszej mówią wierszyk: – Szszsz… (2) – Szszsz… (2) – Szszsz… (2)

2. Zabawa słowem Jesteś w lesie. Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel mówi, a dzieci kolejno dopowiadają: Jesteś w lesie i widzisz… (zwierzęta, drzewa…)

45


II

Słuchanie opowiadania H. Bechlerowej Kolczatek.

1. Omawianie wyglądu jeża i jego zwyczajów. Nauczyciel umieszcza na tablicy zdjęcie (obrazek) jeża. Mówi zdania, których zakończenia

dopowiadają dzieci. Jeż ma na grzbiecie ostre… (kolce) Porusza się, chodząc na krótkich łapkach. Ma ich… (cztery) Gdy chce się obronić przed ludźmi, to zwija się w… (kłębek) Gdy zbliża się zima, to jeż szuka… (schronienia) W czasie zimy jeż… (śpi)2. Słuchanie opowiadania.

W ogrodzie koło ścieżki stał sobie chochoł i rozmawiał z jesiennym wiatrem. Przyszedł do niego Kolczatek. Podniósł do góry nosek i popatrzył na słomianą osobę.

Chochoł spojrzał z wysoka, potem ukłonił się miłemu gościowi. – Czy mógłbym zamieszkać na zimę pod twoim słomianym dachem? – zapytał jeżyk. – Zamieszkać u mnie? – zdziwił się chochoł. – Nie, u mnie już ktoś mieszka. Tego jeżyk się nie spodziewał. Kto może mieszkać pod chochołowym dachem? – Ktoś bardzo piękny – powiedział chochoł. – Jeżeli zgadniesz, to kto wie, może i dla

ciebie znajdzie się miejsce. – Ktoś bardzo piękny – mówisz. – A jak ubrany? – Latem ubiera się w czerwoną sukienkę. Ale teraz śpi, więc, proszę cię, mów ciszej. – W czerwoną sukienkę, w czerwoną sukienkę.... – powtarzał Kolczatek zamyślony. – Nie, chyba nie zgadnę. Powiedz coś więcej. Chochoł pochylił się niżej i szepnął: – Ona jest podobna do ciebie. – Do mnie? Nigdy nie noszę czerwonej sukienki. Ani latem, ani zimą. – Ale masz kolce. I ona też ma kolce. Jeżyk usiadł i jedną łapką odliczał na pazurkach drugiej: – Ma kolce, ma czerwoną sukienkę... Nie wiem. Powiedz sam. Ale chochoł nie chciał zdradzić tajemnicy. Powiedział tylko: – Przyjdź do mnie w odwiedziny na wiosnę. Ona się obudzi. I jeżyk odszedł. „Przyjdę wiosną i zobaczę, kto mieszka pod chochołowym dachem. Ale gdzie znajdę

mieszkanie na zimę?” Nad stawem stała wierzba. Była rozczochrana i trzęsła się na jesiennym wietrze. Trochę

ze strachem zapytał ją Kolczatek, czy da mu na zimę mieszkanie pod swoimi konarami. Wierzba poruszyła ciemnymi włosami i powiedziała: – U mnie już ktoś mieszka. Widzę, że masz ciekawy nosek i pewnie chciałbyś wiedzieć,

kto. Tego ci nie powiem. – Powiedz chociaż, jak wygląda – poprosił jeżyk. – Ma płaszczyk zielony jak trawa. Poza tym umie grać. – Ma płaszczyk zielony jak trawa i umie grać... – powtórzył jeżyk. – Czy na skrzypecz-

kach? Bo jeśli tak, to może świerszczyk?... Ale wierzba odpowiedziała trochę niecierpliwie, bo wiatr targał ją za włosy: – Za dużo chciałbyś wiedzieć, mój kolczasty gościu. Przyjdź wiosną. Zobaczysz. Jeżyk spuścił ciekawy nosek. – Nie pozostaje mi nic innego, jak wrócić do ogrodu; coraz silniejszy wiatr się zrywa. W ogrodzie za klombem leżał duży kamień. Z jednej strony siwy mech zwisał mu jak

broda.

46

– Czy nie mógłbym znaleźć u ciebie zimowego mieszkania? – zapytał jeżyk grzecznie. Kamień, który nigdy w życiu nie ruszał się z miejsca, odzywał się też bardzo niechętnie.

Mruknął grubo, tak jakby i głos miał obrośnięty mchem: – U mnie już ktoś mieszka. – U ciebie też? Kto? – Oho, powiem ci głośno, wicher usłyszy, zawoła mróz, zmrożą mojego lokatora. – Powiedz chociaż, jak wygląda – prosił jeżyk. – Jak wygląda? Mały, złoty... – Mały, złoty? I co jeszcze? Ale kamień nie odpowiedział już nic. Milczał zwyczajem wszystkich kamieni, tylko przez

chwilę drżała mu na wietrze siwa broda. Jeżyk odszedł w drugi koniec ogrodu. Rósł tam krzak berberysu. Liści tu było na ziemi

dużo, brunatnych, szeleszczących. – Czy mogę zamieszkać u ciebie, berberysie? – Dobrze – zgodził się berberys. – Miękko tu będzie, cicho. Więc jeżyk zagrzebał się w liściach, zwinął się w kłębek i zasnął. Spał, spał, aż przyszła

wiosna, a z nią wszystkie wesołe wietrzyki. Jeden z nich obudził wierzbę nad stawem, drugi szepnął coś chochołowi do ucha,

a trzeci rozwichrzył siwą brodę kamienia. Ostatni dmuchnął w posłanie jeżyka. Wygrzebał się Kolczatek spod liści i poszedł do chochoła. Ale chochoła nie było przy

ścieżce. Stał oparty o płot, słomiany płaszcz miał rozpięty i potargany. Na jego dawnym miejscu

czerwona róża otrząsała rosę z pąków. – Witaj! To ty mieszkałaś całą zimę pod słomianym dachem chochoła. Jesteś piękna! Róża schyliła głowę. Kropelka rosy z jej płatka spadła jeżykowi na nos. Pobiegł do wierzby. Nie była już czarna i rozczochrana, nie. Miała piękne, jasnozielone

włosy: miękkie i pachnące wiosną. – Kto mieszkał pod jej korzeniami? – przypomniał sobie jeżyk. – Aha! Ktoś, kto ma

płaszczyk zielony i umie grać. – To ja – odezwała się zielona żabka, która właśnie siedziała pod wierzbą. – Czy naprawdę umiesz grać? – zapytał jeżyk, przyglądając się jej białej kamizelce

i rękawiczkom. – Umiem. Przyjdź nad staw wieczorem, posłuchasz koncertu. – Przyjdę. A teraz śpieszę się, bo muszę zajrzeć pod kamień. „Muszę zobaczyć, kto to jest ten „mały złoty” – myślał jeżyk. Przyszedł w samą porę: właśnie spod kamienia wybiegała okrągła kuleczka, błyszcząca

w słońcu jak drogocenny kamyczek. – Stój, stój, kto jesteś „mały złoty”?! – wołał jeżyk, bo kuleczka już znikła pod młodą

trawką. – Ja? Żuczek. Jestem żuczek. Jeżyk chwilę patrzył za nim. – Wszyscy opuścili swoje zimowe mieszkania. Wiosna! Pójdę do róży, zaproszę żuczka

i wieczorem posłuchamy koncertu żabek nad stawem.

3. Rozmowa na temat opowiadania.• Tablica demonstracyjna nr 8.– Nazwijcie zdjęcia.– Wskażcie zdjęcia przedstawiające postacie i miejsca z opowiadania (chochoł, róża, kamień,

żabka, żuczek, wierzba, jeżyk, kupka liści berberysu).– Wskażcie postacie nie występujące w opowiadaniu (myszka, kasztanowiec…).– Jakie miejsca kolejno odwiedził Kolczatek?– Gdzie znalazł mieszkanie?– Kto zimował w chochole, kto – pod kamieniem, a kto – pod wierzbą?– Gdzie wybierał się Kolczatek z żuczkiem?

47

Zabawa orientacyjno-porządkowa Jeże.

Dzieci-jeże poruszają się po sali-lesie przy dźwiękach tamburynu. Podczas przerwy w grze zwijają się w kłębki – zasypiają.

4. Rysowanie jeża.


III1. Ćwiczenia fonacyjne. Dzieci za nauczycielem, na jednym wydechu, nie zmieniając natężenia głosu, wymawiają

samogłoski: aaaa… oooo… eeee… iiii… uuuu… yyyy…2. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki.

Koło małe,koło duże,głowa prosto,ręce w górze,ręka prawa, ręka lewa,tak kołyszą nam się drzewa.

Dzieci z nauczycielem:kreślą w powietrzu małe koło,kreślą w powietrzu duże koło,stają w postawie na baczność,wyciągają ręce do góry,poruszają rękami jak gałęzie drzew na wietrze.

3. Nauka zwrotki II piosenki Jesienne zapasy (przewodnik, s. 40).

Zabawa muzyczna przy piosence Jesienne zapasy (przewodnik, s. 42).

Dzień 5. Zapasy wiewiórki

Cel ogólny:– rozwijanie umiejętności liczenia.Cel operacyjny:Dziecko:– liczy w zakresie czterech.Środki dydaktyczne: piosenka Jesień w sadzie i w ogrodzie, bukiet kolorowych liści, kartoniki z kropkami (od jednej do czterech), obrazki przedstawiające: szyszki, żołądź, orzech laskowy, borowika, kurki, zabawki, paski papieru, duża chustka, farby plakatowe, ręcznik papierowy, karty pracy, cz. 1, nr 20, 21, Wyprawka.

Przebieg dnia

I1. Zabawa ze śpiewem (na melodię Mam chusteczkę haftowaną). Dzieci stoją w kole. W środku znajduje się jedno dziecko z bukietem kolorowych liści. Na-

uczyciel śpiewa (powoli dołączają się dzieci), a dziecko chodzące w środku wybiera kogoś, komu daje bukiet. Podczas wręczania bukietu może powiedzieć tej osobie, że ją lubi.

Mam listeczki kolorowe – żółte i zielone, kogo dotknę lekko nimi, przyjdzie tutaj do mnie.

2. Ćwiczenia warg (za nauczycielem).• Pajac – dzieci robią wesołą minę – wargi mają złączone, kąciki ust uniesione do góry; potem

robią smutną minę – wargi mają złączone, kąciki ust – opuszczone w dół.• Ptaszki – dzieci ściągają mocno wargi, wysuwają do przodu, lekko otwierają – i gwiżdżą:

fiu, fiu.

48

• Nie powiem nic – dzieci mocno zaciskają rozciągnięte wargi.• Zajączek – mocno wciągają policzki do jamy ustnej, wargi tworzą zajęczy pyszczek, którym

poruszają.• Wąsy – dzieci utrzymują paski papieru między nosem a górną wargą.


II

Liczymy zapasy – ćwiczenia w liczeniu.

1. Karty pracy, cz. 1, nr 20, 21.– To jest napis zapasy. Powtórzcie.– Podzielcie ze mną wyraz zapasy na części (sylaby): za-pa-sy.– Gdzie wiewiórka będzie trzymać zapasy? Narysujcie żółtą kredką jej drogę.– Powiedzcie, co wiewiórka będzie kolejno wkładać do koszyka. Nauczyciel umieszcza na tablicy obrazki przedstawiające: dużą podłużną szyszkę, orzech

laskowy, żołądź, okrągłą szyszkę, małą podłużną szyszkę, borowika, kurkę oraz kartoniki z kropkami.

– Ile dużych podłużnych szyszek włoży do koszyka? Pokażcie ich liczbę na palcach.– Umieśćcie przy obrazku tej szyszki kartonik z odpowiednią liczbą kropek.– Ile orzechów laskowych włoży do koszyka? Pokażcie ich liczbę na palcach.– Umieśćcie przy obrazku orzecha laskowego kartonik z odpowiednią liczbą kropek.– Ile włoży żołędzi? Pokażcie ich liczbę na palcach.– Umieśćcie przy obrazku żołędzia kartonik z odpowiednią liczbą krążków.– Ile włoży małych szyszek? Pokażcie ich liczbę na palcach.– Umieśćcie przy obrazku małej szyszki kartonik z odpowiednią liczbą kropek.– Ile włoży borowików? Pokażcie ich liczbę na palcach.– Umieśćcie przy obrazku borowika kartonik z odpowiednią liczbą kropek.– Ile włoży małych podłużnych szyszek? Pokażcie ich liczbę na palcach.– Umieśćcie przy obrazku małej szyszki kartonik z odpowiednią liczbą kropek.– Ile włoży kurek? Pokażcie ich liczbę na palcach.– Umieśćcie przy obrazku grzyba kurki kartonik z odpowiednią liczbą kropek.– Pokażcie, czego najwięcej w zapasach ma wiewiórka.– Ile razem grzybów ma wiewiórka? Pokażcie na palcach.2. Zabawa Wszystko po cztery. Dzieci wykonują wymienione przez nauczyciela czynności po cztery razy, głośno licząc.

Np. – Klaśnijcie cztery razy.– Tupnijcie cztery razy.– Podskoczcie cztery razy.– Zróbcie cztery przysiady.– Wykonajcie cztery skłony do przodu itp.


III1. Zabawa Powiedz, której zabawki brakuje. Dzieci siedzą w kole na dywanie. W środku (na stoliku) leży kilka dużych, wybranych przez

nie, zabawek. Dzieci dokładnie przyglądają się zabawkom. Potem nauczyciel przykrywa je dużą chustką. Jedno chętne dziecko wychodzi z sali. Nauczyciel wyjmuje jedną zabawkę i odkłada ją, np. na jej stałe miejsce. Dziecko, które wyszło z sali, wraca i próbuje rozpoznać, której zabawki brakuje.

2. Słuchanie piosenki Jesień w sadzie i w ogrodzie (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

49

& bbb 86 œ jœ œ Jœ .œ œ ‰ œ jœ œ jœ .œ œ ‰

& bbb 42œ jœ œ jœ .œ œ ‰ œ jœ œ jœ .œ œ ‰

& bbb 42 .. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Jœ ‰

& bbb ..œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ jœ ‰

Już na drze - wach w sa - dzie i grząd - kach w o - gro - dzie

doj - rza - ły przy - sma - ki, któ - re je - my co dzień.

Ba - kła - ża - ny, pa - ti - so - ny, mar - chew i pie - tru - szka,

zło - ta dy - nia, ja - błko, śli - wka i doj - rza - ła gru - szka.

I. Już na drzewach w sadzie i grządkach w ogrodzie dojrzały przysmaki, które jemy co dzień. Ref.: Bakłażany, patisony, marchew i pietruszka,

123

bis złota dynia, jabłko, śliwka i dojrzała gruszka.

II. Pójdziemy z koszami, każdy coś przyniesie. Czy już wszyscy wiecie, co nam dała jesień? Ref.: Bakłażany, patisony, marchew i pietruszkę…

• Dowolny taniec przy piosence.3. Odbijanie palców maczanych w farbie, w kołach (Wyprawka). Nauczyciel rozrabia farbę plakatową, przygotowuje ręcznik papierowy do wytarcia palców.

Dzieci maczają palce wskazujące w wybranej farbie (określają jej kolor) i odbijają je: raz w małych kołach, a trzy razy – w dużych kołach.


Październik

Tydzień pierwszy: Jesień w sadzie

Dzień 1. Owoce z sadu

Cel ogólny:– rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– odpowiada na pytania dotyczące utworu.Środki dydaktyczne: opowiadanie M. Kowalewskiej Sąsiedzi, owoce, talerzyki jednorazowe, pudło z dwoma otworami, opaski z obrazkami owoców, skakanki, tamburyn, klej, nagrania mu-zyki: w górnym rejestrze, w niskim rejestrze, dowolnej muzyki, duże koło, szarfy, Wyprawka, tablice demonstracyjne dla nauczyciela nr 9, 10.

50

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia drobnych ruchów rąk. Dzieci wykonują ćwiczenia rękami, naśladując nauczyciela. Np.• robią cztery razy piąstki,• witają się palce – stykają kolejne opuszki palców jednej ręki z palcami drugiej ręki, naci-

skając na nie (kciuk z kciukiem, palec wskazujący ze wskazującym…),• naśladują grę na pianinie.2. Zabawa Kto zmienił miejsce? Dzieci siedzą w kole, przyglądają się dokładnie, kto siedzi obok nich. Nauczyciel wyjaśnia,

co zaraz nastąpi: W zabawie jedno z was zmieni miejsce. Trzeba będzie zgadnąć, kto się przesiadł i powiedzieć, gdzie siedział przedtem. Jedno z dzieci przechodzi na bok, a pozo-stałe dzieci same wyznaczają, kto i gdzie ma się przesiąść. Potem wzywają zgadującego. Musi on powiedzieć, kto zmienił miejsce i gdzie siedział poprzednio. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie.

Zestaw zabaw ruchowych – nr V.

• Zabawa orientacyjno-porządkowa Mijanie. Dzieci, ustawione w dwóch rzędach, na sygnał nauczyciela biegną na wprost siebie, zamie-

niając się miejscami (mijają się tak, aby się nie zderzyć).• Ćwiczenia dużych grup mięśniowych Kto jest taki jak ja? Jestem bardzo wysoki – dzieci wspinają się na palce i podnoszą wysoko ręce. Jestem najniższy – dzieci wykonują przysiad, ręce opierają na podłodze. Jestem najgrubszy – dzieci rozciągają ręce w bok. Jestem chudy – stają prosto i ściskają się rękami w okolicach bioder.• Ćwiczenia tułowia Pokaż sufit, pokaż podłogę. Dzieci, na hasło: Sufit, stają i wskazują rękami sufit. Na hasło: Podłoga – w pozycji stojącej

pochylają się do przodu (starają się nie zginać kolan) i pokazują podłogę.• Ćwiczenia dużych grup mięśniowych Jazda na rolkach. Dzieci, przesuwając naprzemiennie nogi, imitują jazdę na rolkach.• Marsz po obwodzie koła. Dzieci, po zakończonej zabawie, wracają do domu. Podnoszą wysoko kolana, aby nie wpadać

w kałuże, bo pada deszcz.

II

Słuchanie opowiadania M. Kowalewskiej Sąsiedzi.

1. Tablica demonstracyjna nr 9.– To jest sad. Powtórzcie.– Co rośnie w sadzie?– Na którym drzewie rosną jabłka? Na którym rosną gruszki? Na którym rosną śliwki?2. Segregowanie owoców. Nauczyciel przygotowuje owoce: śliwki, gruszki, jabłka. Dzieci je segregują, kładąc na

osobnych talerzykach jednorazowych ustawionych w szeregu: na pierwszym – jabłka, na drugim – gruszki, a na trzecim – śliwki.

3. Omawianie wyglądu owoców. Dzieci oglądają owoce, nazywają je, mówiąc, jakie owoce są na pierwszym talerzyku, jakie

– na drugim i trzecim. Określają ich kolory, porównują ich wielkość.4. Rozpoznawanie owoców za pomocą dotyku. Nauczyciel przygotowuje pudło z dwoma otworami po bokach. W środku umieszcza jabłka,

gruszki, śliwki. Dzieci kolejno wkładają obie ręce do pudła, dotykają wybrany owoc, nazy-wają go, wyciągają w celu sprawdzenia (otwory muszą być odpowiednio duże) i wkładają z powrotem.

51


Przykre są mieszkaniowe kłopoty. Marcinek znalazł już sobie wygodny dom pod stołem, ale tatuś usiadł przy tym stole.

Namiot z dwóch krzeseł i serwety też jest dobry. Marcinek wlazł do takiego namiotu, ale zaraz okazało się, że krzesła są komuś potrzebne.

Marcinek poszedł do ogródka. Coś smyrgnęło mu koło nóg. Myszka! Cienki ogonek mignął w trawie. Myszka wpadła pod krzak bzu koło płotu. Marcinek za nią.

I chociaż gałęzie drapały mu twarz, ucieszył się bardzo. – Jaki świetny dom! Znalazł wreszcie mieszkanie. Najpierw usiadł na długiej gałęzi. – Mam fotel! A tu będzie jadalnia! Tu kuchnia i spiżarnia! W spiżarni znalazł dużo wygodnych gałązek – półek. Porozkładał na listkach trzy maliny

i parę strączków groszku. Co zrobić z resztą miejsca? Aha! Tu będzie obora dla krów, a tu stajnia dla koni.

Zielone opadłe jabłka – to krowy, a dwie twarde gruszki – to para koni w stajni u żłobu. Marcinek był tak zajęty swoim gospodarstwem, że nie widział, co się dokoła dzieje. Nie

widział, że przez sąsiedni ogródek ktoś przebiegał. Ktoś zajrzał przez płot. Jakiś nieznajomy chłopiec.

– Co ty tam robisz? Chodź do mnie! – zawołał cienki głos. – Nie! – odmówił Marcinek. – Karmię konie. – Konie? – uciszył się sąsiad. – Myślałem, że bawisz się tylko jabłkami i gruszkami!

To ja przyjdę do ciebie! Chcesz? – Nie! – odparł niegrzecznie Marcinek. – To jest mój dom i nikogo więcej tu nie trzeba! – Iii! Taki dom! – roześmiał się chłopiec. – Głupio to wszystko urządziłeś. W mieszkaniu

ani jednej lampy! Nie masz ani garażu, ani samochodu. – Mam konie i stajnię – burknął Marcinek. – Michał! Michał! – dobiegło wołanie z sąsiedniego domu. Na drugi dzień Michał znów tkwił przy płocie i zaczął rozmowę. Marcinek odpowiadał mu niechętnie. Tak było przez jakiś czas. Wreszcie zdarzyło się, że Michał nie przyszedł. Marcinek najpierw ucieszył się: no,

będzie spokój! Bardzo prędko jednak poczuł, że czegoś mu brak. Wciąż zerkał do tamtego ogródka.

Przyjdzie czy nie przyjdzie? Nie przyszedł. Ani tego dnia, ani przez kilka następnych. Zrobiło mu się trochę nudno. Aż raz Marcinek zobaczył, że jakaś pani ścina kwiaty w sąsiednim ogródku. Podszedł

do płotu i spytał: – Czemu Michał nie przychodzi? – Michał jest chory. Leży… Ale ty przecież nie chciałeś się z nim bawić… Marcinek spuścił głowę. Dziwna rzecz, teraz tak chętnie pobawiłby się z Michałem. – Bo… bo ja go jeszcze nie znałem! – wyjąkał. – A teraz go znasz? – roześmiała się mama Michała. – No dobrze. Powiem, że już chcesz

się z nim bawić. Ucieszy się. Tak się jednak złożyło, że teraz Marcinek przez pewien czas nie zaglądał do ogródka.

Pojechał z mamą do babci. Kiedy wrócił, zaraz pobiegł do swojego domu w krzaku bzu. Cóż się stało? W jadalni przed krzesłem-gałęzią stoi stół: deseczka na dwóch cegłach. Nad stołem

wisi lampa, ma piękny klosz z płatków maku. A w środku, przyczepiony nitką, pomarańczo-wy nagietek wygląda jak prawdziwy płomyk. Obok stajni znalazł się teraz porządny garaż, a w nim samochód.

Marcinek nie mógł się napatrzyć. Nie poznawał swojego mieszkania. – Dobrze, że tu jesteś! – dobiegł zza płotu głos Michała. – Bo ja już dawno wyzdrowiałem. Marcinek przez chwilę nie mówił nic.

52

– To ty zrobiłeś to wszystko? – spytał wreszcie. – No! Tylko martwię się, że przez ten czas, kiedy ciebie tu nie było, jedna krowa zdechła.

Wiesz… to było robaczywe, zgniłe jabłko. Więc znalazłem inną krowę, lepszą. Patrz! – Aha! Naprawdę lepsza! – ucieszył się Marcinek. – Jak ją nazwiemy? – Może Malina? Widzisz, ma na boku czerwoną plamkę. – A nie jesteś zły, że mieszkałem tu u ciebie, kiedy nie przychodziłeś? – Nie! Ja właśnie chcę, żebyś mieszkał ze mną. Chodź, wyprowadzimy samochód z ga-

rażu.

6. Rozmowa na temat opowiadania.• Tablica demonstracyjna nr 10.– Czy w domu Marcinek mógł sobie zrobić domek? Dlaczego?– Gdzie znalazł sobie domek? Z czego zrobił krowy, a z czego – konie?– Czy chciał się tam bawić z Michałem? Jak zachowywał się względem Michała?– Co wydarzyło się potem?– Jak wyglądał domek po powrocie Marcinka?– Czy chłopcy bawili się już razem?

Zabawa muzyczno-ruchowa Kosz z owocami.

Dzieci dostają opaski z obrazkami owoców: jabłek, gruszek lub śliwek. Na środku sali na-uczyciel układa ze skakanek duże koło – kosz na owoce. Dzieci poruszają się po sali przy dźwiękach tamburynu. Gdy dźwięki milkną, zatrzymują się i słuchają, jaką nazwę owocu podaje nauczyciel. Wówczas dzieci posiadające opaski z tym owocem siadają w kole-koszu. Pozostałe stoją w miejscu. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie.

7. Wykonanie pracy plastycznej Owoce na talerzu (Wyprawka). Dzieci wypychają z wypychanki obrazki owoców: jabłka, śliwki, gruszki, winogron. Przyklejają obrazki owoców na zdjęciu talerza. Nazywają owoce.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr IV (na podstawie metody R. Labana i K. Orffa).

• Reagowanie na przerwę w muzyce. Dzieci swobodnie poruszają się po sali przy muzyce. Podczas przerwy zatrzymują się

i przyjmują taką pozycję, aby przynajmniej dwie części ciała kontaktowały się ze sobą.• Marsz po kole. Pobieranie szarf.• Wyczucie przestrzeni. Dzieci tworzą kółeczko z szarf. Chodzą na czworakach w dowolnym kierunku. Na dźwięk

tamburynu powracają do kółeczka i odpoczywają.• Rozwijanie poczucia płynności ruchu. Nauczyciel umawia się z dziećmi, że kółeczka utworzone z szarf to kwiaty. Dzieci naśladują

lot pszczoły, która co pewien czas przysiada na kwiatach.• Ruchy lokomocyjne. Dzieci ostrożnie skradają się do swojej szarfy-gniazda, w którym na niby siedzi ciekawy ptak.• Rzuty i chwyty. Dzieci podrzucają szarfy do góry i próbują chwycić je obiema rękami.• Skłony. Dzieci podnoszą ręce, w których trzymają za końce szarfy. Głośno odliczają (jeden, dwa,

trzy) i wykonują skłony do przodu, jak najniżej. Po każdym skłonie wracają do pozycji wyjściowej.

III1. Rozpoznawanie owoców po smaku. Nauczyciel dzieli jabłka i gruszki na małe kawałki, a śliwki – na cząstki. Dzieci stają w kole,

zamykają oczy. Nauczyciel daje każdemu dziecku po plasterku lub cząstce owocu. Dzieci po smaku rozpoznają, co to za owoc.

53

Zabawa muzyczno-ruchowa Zrywamy owoce – zbieramy owoce.

Przy muzyce w górnych rejestrach dźwięków dzieci stają na palcach, wyciągają ręce do góry, naśladują zrywanie owoców. Przy melodii granej w niskim rejestrze naśladują zbieranie owoców pod drzewami.

Dzień 2. Czerwone jabłuszko

Cel ogólny: – rozwijanie sprawności manualnej.Cel operacyjny:Dziecko:– wypełnia sylwetę jabłka kuleczkami plasteliny.Środki dydaktyczne: piosenka Jesień w sadzie i w ogrodzie, nożyczki, stare gazety, jabłka, małe piłki, plastelina, kartonowe sylwety jabłek.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Dzwony. Dzieci ustawiają się z nauczycielem w kole. Nauczyciel mówi tekst, wykonuje ruchy, które

dzieci naśladują. Dzwoni wielki dzwon: bum, bum, bum, bum… Nauczyciel i dzieci wykonują wyprostowanymi rękami obszerne ruchy wahadłowe w prawą

i w lewą stronę. Dzwoni średni dzwon: bim-bam, bim-bam… Nauczyciel i dzieci uginają przedramiona i wprawiają je w ruch. Dzwoni dzwonek: dzyń, dzyń, dzyń, dzyń… Nauczyciel i dzieci poruszają dłońmi. Dzwonią dzwoneczki: dzyń, dzylin, dzyń, dzylin… Nauczyciel i dzieci poruszają palcami.2. Nauka popularnej rymowanki.

Wpadła gruszka do fartuszka, a za gruszką dwa jabłuszka. A śliweczka wpaść nie chciała – była jeszcze niedojrzała!

Zabawa muzyczno-ruchowa Zrywamy owoce – zbieramy owoce (przewodnik, s. 53).

Zestaw zabaw ruchowych – nr V (przewodnik, s. 50).

II

Kolorowe jabłuszko – wypełnianie sylwety jabłka kuleczkami plasteliny.

1. Oglądanie jabłek (w różnych kolorach, różnej wielkości, różniących się trochę kształtem). Dzieci oglądają jabłka, dotykają ich; określają ich kolory, wskazują największe jabłko

i najmniejsze.2. Układanie jabłek względem siebie.

54

Dzieci dostają małe piłki (lub inne zabawki imitujące jabłka). Stają w rozsypce, w sali. Układają piłki względem siebie według poleceń nauczyciela. Np.

– Podnieście jabłka do góry, nad głowy. – Połóżcie jabłka przed sobą. – Połóżcie jabłka na głowach. – Połóżcie jabłka za sobą. – Połóżcie jabłka z boku.3. Zapoznanie ze sposobem wykonania prac. Dzieci dostają sylwety jabłek wycięte z kartonu. Nauczyciel przygotował plastelinę w kolorach: żółtym, czerwonym, zielonym. Dzieci wyrabiają w dłoniach plastelinę w wybranym kolorze. Potem robią małe kulki i wy-

klejają nimi sylwetę jabłka.4. Wykonanie prac przez dzieci.5. Wspólne oglądanie wykonanych prac. Nauczyciel może zawiesić prace na gałązce w kąciku przyrody.6. Rytmizowanie rymowanki o owocach.

Wpa-dła grusz-ka do far-tusz-ka, a za grusz-ką dwa ja-błusz-ka. A śli-wecz-ka wpaść nie chcia-ła – by-ła jesz-cze nie-doj-rza-ła!

• Dzieci mówią za nauczycielem, rytmicznie klaszcząc.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr IV (przewodnik, s. 52).

III1. Wycinanie dowolnych elementów ze starych gazet, pierwszych stron bloków rysunkowych

(ćwiczenia w wycinaniu).

Dowolny taniec przy piosence Jesień w sadzie i w ogrodzie (przewodnik, s. 48–49).


Dzień 3. Jesienna piosenka

Cel ogólny:– kształtowanie poczucia rytmu.Cel operacyjny:Dziecko:– rytmizuje nazwy owoców.Środki dydaktyczne: piosenka Jesień w sadzie i w ogrodzie, małe, papierowe sylwety jabłek, obrazki przedstawiające warzywa, muzyka do marszu, kołatka, opaska.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia szczęki dolnej. Dzieci wykonują ćwiczenia za nauczycielem. Np. Krowa – naśladują żucie trawy przez krowę. Goryl – dzieci złączają wargi, zakładają język na dolne zęby i opuszczają szczękę. Zły pies – szeroko otwierają buzię tak, aby były widoczne zęby. Szuflada – wysuwają szczękę do przodu, a potem cofają do pozycji wyjściowej.2. Ćwiczenia oddechowe. Dzieci dmuchają na małe, papierowe sylwety jabłek tak, aby posuwały się po podłodze.

55


II

Zabawy przy piosence Jesień w sadzie i w ogrodzie.

1. Ćwiczenie hamująco-pobudzające. Dzieci maszerują po sali w różnych kierunkach, przy muzyce do marszu. Podczas pierwszej

przerwy wykonują przysiad, a podczas drugiej przerwy – podskok.2. Słuchanie piosenki Jesień w sadzie i w ogrodzie (przewodnik, s. 48–49).3. Rozmowa na temat piosenki. – Czy podobała się wam piosenka? – Jakie przysmaki w sadzie i w ogrodzie przygotowała jesień? (Nauczyciel ma obrazki

przedstawiające: bakłażan, patisona, dynię. Pomaga dzieciom, pokazując obrazki i mówiąc pierwsze sylaby z ich nazw: ba-, pa-, dy-).

– Czy patison, bakłażan, dynia to owoce – tak jak jabłka i gruszki?4. Rytmizowanie nazw owoców i warzyw. Nauczyciel mówi rytmicznie nazwy, a dzieci powtarzają je na zasadzie echa.

q q q

|

ba - kła - żan

34

q q q

|

pie - trusz - ka

q q q

|

pa - ti - son

q q q

|

śli - wecz - ka

5. Nauka refrenu fragmentami, metodą ze słuchu.6. Zapoznanie z wyglądem kołatki i sposobem wystukiwania na niej rytmu. Próby wystukiwania rytmu piosenki na kołatkach.


III1. Rytmizowanie wierszyka o owocach.

e e q q

|

Wpa - dła grusz - ka dwa ja - błusz - ka. by - ła jesz - cze

34

e e q q

|

do far - tusz - ka, A śli - wecz - ka nie - doj - rza - ła!

e e q q

|

a za grusz - ką wpaść nie chcia - ła –

2. Ćwiczenia fonacyjne. Dzieci wypowiadają zdanie Z drzewa spadło jabłuszko – szeptem, półgłosem, pełnym głosem.3. Zabawa Czyj to głos? Dzieci siedzą w kole. W środku znajduje się jedno dziecko z zasłoniętymi oczami. Jest Tur-

kiem. Wszyscy mówią tekst: Siedzi sobie Turek i tak sobie myśli: – Żeby jacyś goście dzisiaj do mnie przyszli. Wybrana osoba z koła podchodzi do dziecka-Turka i mówi: Puk, puk.

Dziecko-Turek: Kto tam? Dziecko-gość: To ja, gość. Dziecko-Turek musi odgadnąć imię dziecka-gościa. Jeśli odgadnie, zamieniają się miejscami.

Jeśli nie – próbuje jeszcze raz.

56

Dzień 4. Liczymy owoce

Cel ogólny:– rozwijanie umiejętności liczenia.Cel operacyjny:Dziecko:– liczy w zakresie czterech.Środki dydaktyczne: obrazki jabłek (pocięte na części), obrazki owoców, pasek papieru, kar-toniki z krążkami (od jednego do czterech), karty pracy, cz. 1, nr 22, 23, 24.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenie analizy i syntezy wzrokowej. Dzieci układają w całość obrazki jabłek pocięte na części. (Nauczyciel dzieli je indywidu-

alnie, w zależności od możliwości dzieci).2. Ćwiczenia oddechowe Wąchamy jabłuszka. Dzieci naśladują trzymanie jabłuszka na dłoni, wąchanie go – wciągając powietrze nosem

i wdychając je ustami.


II

Ile jest owoców? – ćwiczenia w liczeniu.

1. Karty pracy, cz. 1, nr 22, 23.– Dokończcie rysunek. Nauczyciel przygotowuje na tablicy obrazki owoców rozdzielone paskiem papieru:

Obrazki owoców, które są nad paskiem, symbolizują owoce na drzewach: pierwszym, dru-

gim, trzecim i czwartym, a pod paskiem – pod drzewami (też pierwszym, drugim, trzecim i czwartym).

– Policzcie owoce na pierwszym (drugim, trzecim, czwartym) drzewie. Zaznaczcie ich liczbę kartonikami z odpowiednią liczbą krążków, umieszczając je przy odpowiednich owocach.

– Policzcie owoce pod pierwszym (drugim, trzecim, czwartym) drzewem.– Zaznaczcie ich liczbę kartonikami z odpowiednią liczbą krążków, umieszczając je przy

obrazkach odpowiednich owoców.– Porównajcie liczbę owoców na drzewach (pierwszym, drugim, trzecim, czwartym) i pod

drzewami: pierwszym, drugim, trzecim, czwartym.– Powiedzcie, gdzie jest więcej owoców i o ile więcej.– Dorysujcie po jednym owocu na pierwszym i na czwartym drzewie. Ile teraz jest tam owo-

ców? Zmieńcie kartoniki.– Dorysujcie pod drzewami jedną gruszkę i jedną śliwkę. Pod którymi drzewami to zrobicie?

57

– Ile gruszek jest teraz pod drugim drzewem? Ile śliwek jest teraz pod czwartym drzewem? Zmieńcie kartoniki.

– Policzcie owoce w koszykach. Porównajcie ich liczbę.2. Zabawa matematyczna Pac. Dzieci spacerują po sali-sadzie. Gdy usłyszą słowo: Pac, zatrzymują się, schylają i podnoszą

owoce, mówiąc: Jeden (dwa, trzy, cztery). Gdy usłyszą kilka razy powtórzone słowo: Pac, schylają się tyle samo razy, głośno licząc.


III1. Karta pracy, cz. 1, nr 24.– Pokolorujcie rysunki – małego jabłka i dużej gruszki. Narysujcie obok nich duże jabłko

i małą gruszkę.



Dzień 5. Owoce egzotyczne

Cel ogólny:– poznawanie owoców egzotycznych.Cel operacyjny:Dziecko:– rozpoznaje i nazywa wybrane owoce egzotyczne.Środki dydaktyczne: rymowanka M. Barańskiej (z książki Pokaż oko, pokaż nos. 102 wierszyki z gestami, kształcące orientację w schemacie ciała), obrazki przedstawiające: jabłka, śliwki, gruszki, owoce egzotyczne, tacki, owoce z sadu, karta pracy, cz. 1, nr 25, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 11.

Przebieg dnia

I1. Dostrzeganie rytmów i ich kontynuowanie. Nauczyciel układa obrazki przedstawiające: jabłko, śliwkę, jabłko, śliwkę, jabłko, śliwkę.

Dzieci nazywają kolejne obrazki. Potem nauczyciel pyta: – Które obrazki powinniśmy położyć w następnej kolejności? Dzieci podają odpowiednie obrazki i wspólnie kontynuują podany rytm. Inne ciągi rytmicznie: obrazki: gruszka, śliwka, gruszka, śliwka, gruszka, śliwka… obrazki: jabłko, jabłko, śliwka, jabłko, jabłko, śliwka, jabłko, jabłko, śliwka…


II

Zabawa dydaktyczna Owoce egzotyczne.

1. Segregowanie owoców (obrazków) na te, które rosną w Polsce i te, które nie rosną u nas. Dzieci mają dwie tacki oraz owoce (lub obrazki): banana, jabłko, cytrynę, mandarynkę,

gruszkę, śliwkę, pomarańczę. Ich zadaniem jest ułożyć na pierwszej tacce owoce, które rosną w Polsce, a na drugiej – owoce, które nie rosną u nas. Potem dzieci nazywają owoce.

2. Zabawa O którym owocu mówię?• Tablica demonstracyjna nr 11. Nauczyciel opisuje wybrane owoce egzotyczne, a dzieci wskazują je na zdjęciach.

58

Jest żółty, żółtą skórkę ma, lubisz go ty,lubi też małpka. (banan)

Kwaśna, żółtą skórkę ma,dobra jest z herbatą.Jak się nazywa? (cytryna)

Soczysta kulka,smaczny miąższ w sobie chowa.Dobra jak pomarańczai też pomarańczowa. (mandarynka)

Starsza siostramandarynki,soczysta, pachnąca. (pomarańcza)

Nauczyciel wyjaśnia, że banany, cytryny, pomarańcze, mandarynki… nazywamy owocami egzotycznymi.

3. Karta pracy, cz. 1, nr 25.– Nazwijcie owoce, które są na rysunkach na górnej miseczce.– Odszukajcie we wkładce obrazki tych owoców. Naklejcie je w odpowiednich miejscach na

drugiej miseczce.



III1. Zabawa Czyj to bucik? Dzieci siadają w kole. Jedno dziecko odchodzi na bok i odwraca się tyłem do reszty. Kilkoro

dzieci wskazanych przez nauczyciela kładzie po jednym bucie w środku koła. Następnie wszystkie dzieci siadają na stopach (siad klęczny). Zadaniem dziecka, które stało z boku, po powrocie jest rozpoznanie, czyje buty znajdują się w środku koła.

2. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki M. Barańskiej. Dzieci słuchają rymowanki i pokazują kolejne palce.

Pierwszy palec to jest kciuk.Drugi robi: stuk, stuk, stuk.To jest długi trzeci palec,

czwarty mniejszy, piąty – malec.Dłoń ma razem palców pięć.Policz z nami, gdy masz chęć.

Na koniec dzieci rozstawiają palce obu dłoni i poruszają dłońmi w nadgarstkach.

Tydzień drugi: Jesień w ogrodzie

Dzień 1. Dary jesieni

Cel ogólny:– rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– wymienia nazwy wybranych warzyw.Środki dydaktyczne: wiersz S. Grabowskiego Dary jesieni, ilustracje do wiersza, piosenka Czerwony pomidorek, obrazki przedstawiające warzywa, burak pokrojony na kawałki, warzywa, koszyki, nagranie wybranej piosenki, nagranie dowolnej muzyki, kartki formatu A5.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Widzę coś, widzę coś… Zabawa zaczyna się, gdy nauczyciel mówi: Widzę coś, widzę coś. Dzieci pytają wtedy: A co

pani widzi? Wtedy nauczyciel mówi, np. Widzę dzieci, które podskakują. Wówczas dzieci robią to, co powiedział nauczyciel, i znowu pytają: A co pani widzi?, i zabawa trwa dalej.

59

Przykłady: Widzę coś, widzę coś… Widzę dzieci, które podskakują po podłodze. Widzę coś, widzę coś… Widzę dużo dzieci, które się do mnie uśmiechają. Widzę coś, widzę coś… Widzę kolorowe motyle lecące w powietrzu. Widzę coś, widzę coś… Widzę dzieci, które grają na różnych instrumentach.2. Segregowanie warzyw według rodzajów do koszyków. Dzieci nazywają warzywa. Rytmicznie (na sylaby) dzielą z nauczycielem ich nazwy.

Zestaw zabaw ruchowych – nr VI.

• Ćwiczenia orientacyjno-porządkowe Idziemy na działkę. Dzieci maszerują parami po obwodzie koła.• Ćwiczenia dużych grup mięśniowych Wyrywanie marchewki. Dzieci naśladują wyrywanie marchewki, potem prostują się, rozglądają i znowu naśladują

wyrywanie.• Ćwiczenia tułowia Grabienie opadłych liści. Dzieci naśladują grabienie liści leżących przed nimi i z obu boków, wykonując skręty tułowia.• Biegi Wózki z marchewką. Dzieci dobierają się parami, stają jedno za drugim i podają sobie ręce. Biegają w różnym

tempie: wolno – wózki pełne marchewki, szybko – wózki puste.• Marsz po kole przy piosence wybranej przez dzieci.

II

Słuchanie wiersza S. Grabowskiego Dary jesieni.

1. Rozpoznawanie warzyw za pomocą dotyku. Dzieci siedzą w kole. Kolejno dotykają warzyw podawanych przez nauczyciela. Potem

wstają, odwracają się tyłem, wyciągają ręce do tyłu. Nauczyciel daje każdemu dziecku do rąk warzywo. Dzieci muszą rozpoznać za pomocą dotyku, co to za warzywo. Potem odwracają się i sprawdzają, czy dobrze odgadły.

2. Słuchanie wiersza.

W murowanej piwnicyskarby skryli zbójnicy.

Oto wielka skrzynia,a w niej złota dynia.

W słojach, jak w skarbonkach:groch, bób i fasolka.Z sufitu zwisają sznuryczosnku i cebuli.

Skąd się takie dary wzięły?Z ogrodu pani Jesieni!A zbójnicy? Ula, Alik,którzy mamie pomagali.

3. Rozmowa na temat wiersza (z wykorzystaniem ilustracji).– Jakie skarby skryli zbójnicy?– Kim byli zbójnicy?– Jakie warzywa znajdowały się w piwnicy?4. Zabawa Takie same warzywa. Nauczyciel przygotowuje obrazki warzyw (po 2 tego samego warzywa). Dzieci losują obrazki

i tańczą dowolnie przy nagraniu piosenki Czerwony pomidorek. Podczas przerwy w grze szukają osoby mającej obrazek tego samego warzywa. Gdy wszystkie dzieci znajdą swoją parę, bawią się dalej przy piosence, ale już w parach.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr V.

• Powitanie. Dzieci siedzą w kole – w siadzie skrzyżnym, wydają indywidualne okrzyki (na początku

pomysły podsuwa nauczyciel).

60

• Powitanie poszczególnych części ciała. Nauczyciel wymienia nazwy części ciała. Dzieci dotykają ich, poruszając się przy muzyce.• Świadomość przestrzeni Omijamy stosy liści. Chód po całej sali z wysokim unoszeniem kolan.• Zabawa Kołysanie misia. W siadzie skrzyżnym, przy muzyce, dzieci kołyszą się na boki, trzymając na niby misia

w ramionach.• Zabawa Cień. Jedno dziecko chodzi po sali, drugie próbuje naśladować jego ruchy (jest jego cieniem).• Zabawa Pociąg. Dzieci, w siadzie rozkrocznym, przesuwają się po podłodze jedno za drugim.• Zabawa Masaż. Jedno dziecko leży przodem, drugie je masuje, dotyka palcami, całą dłonią, kreśli koła,

klepie, pociera…• Pożegnanie kolegi. W siadzie klęcznym, uderzanie swoimi dłońmi o dłonie kolegi. (Nauczyciel demonstruje

większość ćwiczeń).• Pokazanie miną, jak podobało się zajęcie.

III1. Słuchanie piosenki Czerwony pomidorek (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

Czer - wo - ny po - mi - do - rek w o - gro - dzie so - bie spał, po -

du - szkę z kro - pli ro - sy pod głó - wką swo - ją miał. A gdy wyj - rza - ło

sło - ńce, o - two - rzył ocz - ka swe i spo - strzegł, że ce - bul - ka dziś

z nim za - tań - czyć chce. Po - mi - do - rek, po - mi - do - rek bar - dzo dziś ra - du - je

się, bo ce - bul - ka w zło - tej su - kni wła - śnie dziś za - tań - czyć chce. Po - mi-

do - rek, po - mi - do - rek pod - ska - ku - je i - le tchu, a ce-

bu - la w zło - tej su - kni chę - tnie w tym po - ma - ga mu.

61

I. Czerwony pomidorek w ogrodzie sobie spał, poduszkę z kropli rosy pod główką swoją miał. A gdy wyjrzało słońce, otworzył oczka swe i spostrzegł, że cebulka dziś z nim zatańczyć chce.

Ref.: Pomidorek, pomidorek bardzo dziś raduje się, bo cebulka w złotej sukni właśnie dziś zatańczyć chce. Pomidorek, pomidorek poskakuje ile tchu, a cebulka w złotej sukni chętnie w tym pomaga mu.

II. Usłyszał to ogrodnik, otworzył okno swe i ujrzał, jak pomidor z cebulką bawią się. Nie wierzył własnym oczom, więc zaraz, z całych sił uszczypnął się w policzek i wtedy pewien był, że: Ref.: Pomidorek…

III. Zbudziły się warzywa, zaczęły pląsy swe, szczypiorek i rzodkiewka wspaniale bawią się. Marchewka i pietruszka splątały natki swe, a burak z kalarepką zobaczył właśnie, że: Ref.: Pomidorek…

2. Rozmowa na temat piosenki.– Jakie warzywa są wymienione w piosence? Nauczyciel pomaga, mówiąc pierwsze sylaby z ich nazw: po-, ce-, szczy-, rzod-, mar-, pie-,

bu-, ka-.3. Rysowanie Portretu buraka. Dzieci dostają kawałki buraka i kartki formatu A5 (połowa kartki z bloku rysunkowego).

Rysują burakiem jego portret.4. Dowolny taniec przy piosence Czerwony pomidorek.

Dzień 2. Wydzieramy warzywa

Cel ogólny:– rozwijanie sprawności manualnej.Cel operacyjny:Dziecko:– wykonuje pracę techniką wydzieranki.Środki dydaktyczne: piosenka Czerwony pomidorek, warzywa pocięte na kawałki, kolorowy papier, klej, kartki, obrazki warzyw, obrazki ułożone z figur, papierowe figury, tamburyn, karta pracy, cz. 1, nr 26, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 12.

Przebieg dnia

I1. Rozpoznawanie warzyw po smaku. Nauczyciel przygotowuje małe kawałki różnych warzyw, np.: pomidora, ogórka, marchewki,

sałaty, kapusty, rzodkiewki… Dzieci stają w kole, zamykają oczy. Nauczyciel daje każdemu dziecku kawałek warzywa.

Dzieci starają się rozpoznać po smaku, co to za warzywo.2. Zabawa w echo. Nauczyciel mówi nazwy warzyw głośno, cicho, a dzieci powtarzają je jak echo – cicho,

głośno, tak jak nauczyciel.

Zestaw zabaw ruchowych – nr VI (przewodnik, s. 59).

62

II

Ulubione warzywa – wydzieranka z kolorowego papieru.

1. Rozwiązywanie zagadek.• Tablica demonstracyjna nr 12. Dzieci z nauczycielem nazywają warzywa przedstawione na zdjęciach. Dzielą ich nazwy

rytmicznie (na sylaby), klaszcząc przy tym. Potem rozwiązują zagadki i wskazują warzywa będące ich rozwiązaniami.

Ma gruby brzuszeki ogonek mały.Barszczyk czerwonyz niego doskonały. (burak)

Robią z niego keczup,robią i przeciery,ale bardzo dobryjest na kanapce, świeży. (pomidor)

Rośnie w ziemi,jest pomarańczowa,dobra gotowana,dobra i surowa. (marchew)

Dobry kwaśny i zielony,w słoiku ukiszony. (ogórek)

Mówią o niejgłowa pusta.To nieprawda!Bardzo zdrowajest… (kapusta)

Biały korzeń,zielona natka,potrzebna w zupach,potrzebna w sałatkach. (pietruszka)

Dowolny taniec przy piosence Czerwony pomidorek (przewodnik, s. 60–61).

2. Zapoznanie ze sposobem wykonania prac. Nauczyciel pokazuje kawałki kolorowego papieru. Dzieci określają, które warzywo jest

w takim kolorze. Np. brązowy – ziemniak, seler czerwony – pomidor, rzodkiewka zielony – kapusta, sałata, ogórek pomarańczowy – marchew, dynia. Dzieci wyrywają z papieru w wybranym kolorze kontur przypominający kształtem warzywo

w tym kolorze. Potem przyklejają wyrwany element na kartce.3. Wykonanie prac przez dzieci.4. Oglądanie prac – nazywanie warzyw przedstawionych w pracy przez jej autorów.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr V (przewodnik, s. 59–60).

III1. Indywidualne układanie obrazków z figur według wzoru. Nauczyciel pokazuje każdemu dziecku obrazek ułożony z figur. Dziecko ma ułożyć taki sam

obrazek, mając do dyspozycji więcej papierowych figur niż jest na obrazku. (Jeżeli dziecko pomyli elementy i ułoży obrazek z błędami – może to sugerować zaburzenia

percepcji wzrokowej).2. Karta pracy, cz. 1, nr 26.– Jakie role przyjęły warzywa? Za kogo się przebrały?– Z jakich warzyw są zrobione te postacie?

Zabawa ruchowo-słowna Warzywa.

Dzieci dostają obrazki warzyw. Biegają z nimi po sali. Na sygnał nauczyciela – dźwięki tamburynu, zatrzymują się. Nauczyciel wymawia pierwszą sylabę z nazwy wybranego wa-rzywa (wybranych warzyw), np.: ce-, bu-, po-, sa-, ka-, mar-, pie-… Dzieci mające obrazek warzywa, którego nazwa rozpoczyna się daną sylabą, podchodzą do nauczyciela. Zabawę powtarzamy do momentu, aż wszystkie nazwy warzyw, które są na obrazkach, zostaną odgadnięte.

3. Zabawy konstrukcyjno-manipulacyjne.

63

Dzień 3. Czerwony pomidorek

Cel ogólny:– kształtowanie poczucia rytmu.Cel operacyjny:Dziecko:– porusza się przy piosence.Środki dydaktyczne: piosenki: Czerwony pomidorek, Labada, tamburyn, karta pracy, cz. 1, nr 27.

Przebieg dnia

I1. Karta pracy, cz. 1, nr 27.– W każdej ramce wskaż takie same warzywa. Nazwij je i pokoloruj.2. Zabawa ze śpiewem Buraczek i cebulka. Dzieci stają w kole, w którego środku porusza się rytmicznie jedno dziecko. Nauczyciel

śpiewa tekst na melodię krakowiaka, a dziecko wybiera partnera i razem tańczą.Cebulka, cebulka,okrągła jak kulka,potańcować chciała,buraczka wybrała.

Buraczek, buraczekma czerwony fraczek.Z cebulką tańcował,siły nie żałował.

Potem do środka wchodzi inne dziecko i zabawę rozpoczynamy od nowa.


II

Zabawy przy piosence Czerwony pomidorek.

1. Zabawa hamująco-pobudzająca. Dzieci maszerują po kole za nauczycielem przy dźwiękach tamburynu. Podczas przerwy

w grze zatrzymują się i klaszczą cztery razy. Potem znowu maszerują przy dźwiękach tam-burynu. Podczas drugiej przerwy w grze dzieci cztery razy podskakują.

2. Słuchanie piosenki Czerwony pomidorek (przewodnik, s. 60–61).3. Rozmowa na temat piosenki.– Czy podobała się wam piosenka?– Co robił pomidor?– Kto chciał z nim zatańczyć?– Kto dołączył do tańca?4. Zabawa przy piosence. Zwrotka I – dzieci stają w kole; w środku koła leży i śpi dziecko-pomidorek, wokół niego

tańczy dziecko-cebulka. Dzieci w kole poruszają się w rytm muzyki. Zwrotka II – dzieci z koła poruszają się rytmicznie, w kole tańczą cebulka z pomidorkiem.

Do koła wchodzi nauczyciel-ogrodnik. Przygląda się cebulce i pomidorkowi, porusza się wokół nich.

Zwrotka III – dzieci-warzywa tańczą w parach, cebulka z pomidorkiem nadal kontynuują taniec.

Zabawy na placu przedszkolnym. Przyglądanie się opadającym liściom, naśladowanie ich ruchów.

III

Zabawa muzyczno-ruchowa Labada.

Dzieci śpiewają wraz z nauczycielem i poruszają się w kole.

64

Tań - czy - my la - ba - da, la - ba - da, la - ba - da,

tań - czy - my la - ba - da, ma - łe - go wal - czy - ka.

Tańczymy labada, labada, labada, tańczymy labada, małego walczyka. Tańczą go harcerze, harcerze, harcerze, tańczą go harcerze i małe zuchy też.

Po odśpiewaniu piosenki dzieci w kole zatrzymują się, a nauczyciel pyta: – Ręce były? Dzieci odpowiadają – Były. Nauczyciel: – Ramiona były? Dzieci: – Nie! Wtedy dzieci śpiewają piosenkę, chodząc w kole i trzymając się za ramiona. Itd.

Zabawa ruchowa-słowna Warzywa (przewodnik, s. 62).


Dzień 4. Długi – krótki

Cel ogólny:– porównywanie długości.Cel operacyjny:Dziecko:– stosuje słowa: długi, krótki, dłuższy od, krótszy od.Środki dydaktyczne: kartonowe paski różnej długości, sznurek, skakanka, kartki, kartki z na-rysowanymi kreskami: krótkimi i długimi, plastelina, opaska do zasłonięcia oczu, kredki, flet lub inny instrument.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Z której strony słychać dźwięk? Dzieci siedzą w kole. W środku koła siedzi dziecko z zasłoniętymi oczami. Wyznaczone

dziecko klaszcze w dłonie. Osoba ze środka koła wskazuje, z której strony dobiegał dźwięk. Potem zamienia się z osobą, która klaskała.

2. Ćwiczenia związane z synchronizacją ruchów. Dzieci maszerują w miejscu, klaszcząc przy tym. Dzieci maszerują, klepiąc się po udach przy każdym kroku.


II

Długi, krótki – zabawy paskami, dźwiękami.

• Dzieci dobierają się w pary. Każde z nich losuje kartonowy pasek (różnej długości). Dzieci w parach porównują długość pasków i określają, który jest długi, a który – krótki.

• Nauczyciel rozkłada na dywanie długi sznurek i krótką skakankę. Dzieci określają, co jest długie, a co – krótkie. Potem mają za zadanie przejść po długim sznurku i przeskakiwać z prawej strony na lewą i z lewej na prawą (itd.) przez skakankę.

65

• Dziecidostająkartkiikredki.Ichzadaniemjestrysowaniedłuższychkresek,jeśliusłysządługiedźwięki,akrótkich–gdyusłysząkrótkiedźwięki.Dźwiękiwydajenauczycielnaflecielubinnyminstrumencie.

• Dziecidostająkartkizdługimiizkrótkimikreskami.Mówiązanauczycielemrymowankęrysująckredkąpodługichipokrótkichkreskach.

Bu - rak, pie - trusz - ka, po - mi - dor, gru - szka.

Zabawynaplacuprzedszkolnym.

III1. Ćwiczeniapodniebieniamiękkiego. Dziecipróbują,przyszerokootwartychustach,wciągaćpowietrzenosem,awypuszczać

ustami. Oddychająwyłącznieprzezusta,naśladującsapanie.

Zabawaorientacyjno-porządkowaZbieramy ziemniaki.

Dziecispacerująposali.Nahasło:Ziemniaki–schylająsięinaśladujązbieranieziemniaków.2. Lepieniemodeliwarzywzplasteliny.

ZabawaprzypiosenceCzerwony pomidorek (przewodnik,s.60–61).

Dzień 5. O ziemniaku

Cel ogólny:– rozwijaniemowy.Cel operacyjny:Dziecko:– odpowiadanapytaniadotycząceutworu.Środki dydaktyczne:piosenkaTańcz ze mną,wierszH.ŁochockiejCo można zrobić z ziemniaka,ilustracjedowiersza,stemplezziemniaków,rozrobionafarba,ziemniak,kartki.

Przebieg dnia

I

Zabawamuzyczno-ruchowaTańcz ze mną(autornieznany,melodiapopularna).

& b 42 jœjœ jœ jœ Jœ Jœ œ jœ Jœ Jœ Jœ Jœ Jœ œ

& b ..jœ jœ œ jœ jœ œ jœ jœ Jœ Jœ jœjœ œ

Gdybrzmi pio-snka, tań-czyćchcę. Daj mi o - bie rą-czki swe.

Pra-wa ta, le - wa ta, do- o - ko- ła raz i dwa.

I. Gdy brzmi piosnka, tańczyć chcę. Daj mi obie rączki swe. Prawa ta, lewa ta,

Dzieci:dobierająsięparami,

podająprawąrękęilewą,zgodnieztreściąpiosenki(pokazujenauczyciel),

66

dookoła raz i dwa.

II. Gdy brzmi piosnka, tańczyć chcę. Daj mi obie rączki swe. Lewa ta, prawa ta, dookoła raz i dwa.

obracają się w parach,przytupują dwa razy,

jak wyżej.


II

Słuchanie wiersza H. Łochockiej Co można zrobić z ziemniaka?

1. Oglądanie ziemniaka.– Gdzie rosną ziemniaki?– Co, po przerobieniu ziemniaka, jest jadalne – bulwy z ziemi czy zielona, nadziemna część?– Co można zrobić z ziemniaków?– Które potrawy z ziemniaków smakują wam najbardziej?2. Słuchanie wiersza.

Co można zrobić z ziemniaka? O, ho! Mówiąc najprościej: sto różnych różności. Kartoflankę, do innych zup dodatki, miskę kopytek, patelnię frytek, ziemniaczane płatki. A jeszcze (palce lizać) placki smażone na smalcu. Z masłem kartofle purée same do ust się pchają, nie? I te super ziemniaki w mundurkach, z gorącą chrupiącą skórką, wyciągnięte z popiołu, z ogniska, gdy mgły się snują dokoła i iskra pryska... A my z ziemniaka robimy prosiaka, hipopotama, królika, krowę: cztery zapałki się wtyka, ogon i rogi z drucika, oczy – jarzębinowe, uszy z liści jesiennych ozdobią głowę. Gotowe!

67

3. Rozmowa na temat wiersza.– Co można zrobić z ziemniaka?– Jakie potrawy z ziemniaków najbardziej lubicie?– Kto lubi pyzy? Kto lubi kopytka?– Czy można zrobić ludziki (zwierzątka) z ziemniaków?– Czy jedliście ziemniaki pieczone w ognisku?– Czy należy dotykać gorących rzeczy?4. Zabawy stemplami z ziemniaków. Nauczyciel przygotowuje stemple z ziemniaków, kartki i rozrobioną farbę. Dzieci maczają

stemple w farbie i odbijają na kartkach.


III1. Zabawa ze śpiewem Stary niedźwiedź mocno śpi.

Sta - ry nie - dźwiedź mo - cno śpi. Sta - ry nie - dźwiedź

mo - cno śpi. My się go bo - i - my,

na pal - cach cho - dzi - my. Jak się zbu - dzi, bę - dzie

zły. Jak się zbu - dzi, bę - dzie zły.

Stary niedźwiedź mocno śpi. (bis)My się go boimy,na palcach chodzimy,Jak się zbudzi, będzie zły. (bis)

Wyliczanka:– Pierwsza godzina, niedźwiedź śpi!– Druga godzina, niedźwiedź chrapie!– Trzecia godzina, niedźwiedź łapie!!!

Dzieci:poruszają się po kole, w którego środku śpi niedźwiedź,

chodzą na palcach i cicho śpiewają,

każdy wers mówią z inną dynamiką – cicho, średniogłośno, głośno,

dziecko-niedźwiedź wstaje i chwyta najbliższe dziecko, które będzie niedźwiedziem.


68

Tydzień trzeci: O sobie samym

Dzień 1. Zabawy imionami

Cel ogólny:– przygotowanie do czytania.Cel operacyjny:Dziecko:– rozpoznaje swoje imię ułożone z liter drukowanych.Środki dydaktyczne: piosenka Trzy kółeczka, litery drukowane, kartoniki z imionami dzieci, gazeta, szklanka, łyżka, suche liście, bębenek, klocki, krzesełka z kartonikami z imionami, piłka, klej, nagranie dowolnej muzyki i wybranej piosenki, kosz, woreczki, obręcz.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia indywidualne – poznawanie imienia każdego dziecka, ułożonego z liter druko-

wanych. Nauczyciel indywidualnie układa z liter drukowanych imię każdego dziecka. Układając,

nazywa każdą literę.2. Zabawa Co wydaje taki dźwięk? Nauczyciel przygotowuje gazetę, szklankę, łyżkę, klocki, bębenek, suche liście. Dzieci

siadają przed nauczycielem, a on demonstruje dźwięki, jakie wydają przygotowane, poru-szane przedmioty i liście. Potem dzieci odwracają się tyłem do nauczyciela, zamykają oczy, a nauczyciel porusza przedmiotami. Dzieci każdorazowo określają, jaki przedmiot wydawał dźwięki.

Zestaw zabaw ruchowych – nr VII.

Nauczyciel mówi dzieciom, że sprawdzą, czy ich ciała potrafią robić to, o co on je poprosi. Np.

• Leżenie bokiem i machanie dłonią do innych dzieci.• Siad skrzyżny połączony z uderzaniem (bębnieniem) w klatkę piersiową.• W klęku, dotykanie jedną dłonią podłogi, a drugą – wskazywanie sufitu.• W staniu, podnoszenie kolana tak, aby nie dotykało podłogi.• Skłon do przodu, dotykanie dłońmi czubków palców stóp.• Leżenie przodem połączone z uderzaniem stopami o siebie.• Leżenie bokiem połączone z machaniem obiema rękami do swojego kolegi.• Marsz, na przemian: na palcach i na piętach.

II

Zabawy imionami.

1. Wyszukiwanie kartoników z imionami. Dzieci siedzą w kole. W środku koła nauczyciel rozkłada kartoniki z imionami dzieci. Dzieci

kolejno wybierają sobie kartoniki ze swoimi imionami. (Jeżeli nie rozpoznają, pomaga im nauczyciel).

2. Rozpoznawanie liter ze swojego imienia w imionach kolegów lub koleżanek. Dzieci dobierają się w pary. W parach porównują litery ze swoich imion. Potem dzieci

dobierają się w inne pary i, tak samo jak poprzednio, porównują litery ze swoich imion.3. Odszukiwanie krzesełek z kartonikami z imionami dzieci. Dzieci trzymają kartoniki ze swoimi imionami. Ich zadaniem jest odszukanie takich samych

kartoników umieszczonych na krzesełkach (w razie potrzeby pomaga nauczyciel). Po odna-

69

lezieniu, zapamiętują, przy którym stoliku znajduje się ich krzesełko, bo to będzie ich stałe miejsce.

4. Zabawa ze śpiewem Mało nas (melodia popularna). Nauczyciel zbiera kartoniki z imionami dzieci. Śpiewa piosenkę i w odpowiednim miejscu

podnosi kartonik z imieniem jednego dziecka. Wówczas to dziecko podchodzi do nauczyciela i bierze kartonik ze swoim imieniem.

Mało nas, mało nas do pieczenia chleba, tylko nam, tylko nam (pokazuje kartonik) potrzeba. Zabawa trwa do momentu, aż wszystkie dzieci dostaną z powrotem kartoniki z imionami.5. Ozdabianie kartoników z imionami. Dzieci ozdabiają swoje kartoniki według własnych pomysłów. Potem nauczyciel przykleja

kartoniki do indywidualnych półek dzieci, obok znaczków rozpoznawczych.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr VI.

• Wyczucie własnego ciała. Swobodne poruszanie się w dowolnym kierunku przy muzyce. Podczas przerwy w muzyce

zatrzymanie się – stanie się kamienną figurką.• Ćwiczenie porządkowe z elementem wyprostnym. Ustawienie dzieci w rzędzie, marsz po kole za nauczycielem. Każde dziecko podczas prze-

chodzenia obok kosza bierze sobie z niego woreczek, kładzie go na głowie i maszeruje, przyjmując taką postawę (proste plecy), aby woreczek nie spadł na podłogę.

• Wyczucie przestrzeni. Woreczki leżą na podłodze. Dzieci biegają wokół nich ze zmianą kierunku. Następnie od-

poczywają – leżą tyłem obok woreczków.• Rzuty do celu. Dzieci stoją w kole, w środku koła leży obręcz. Wykonują kolejno rzuty woreczkami do

obręczy.• Maszerują po kole z woreczkami na głowach, przy nagraniu piosenki wybranej przez dzieci.

III

Zabawa muzyczno-ruchowa Trzy kółeczka (autor i kompozytor nieznani).

Dzieci tworzą trzy koła i wykonują ruchy, o których jest mowa w tekście.

& b 42 jœ jœjœ jœ jœ jœ jœ jœ Jœ Jœ Jœ Jœ Jœ Jœ

jœ jœ

& b .. ..Jœ Jœ Jœ Jœ Jœ Jœnœ jœ jœ Jœ Jœ

jœ jœ œ

Patrz - cie, patrz - cie, jak we - so - ło trzy kó - łecz - ka krą - żą w ko - ło.

Trzy kó - łecz - ka krą - żą wraz, ach, jak - że to cie - szy nas.

Patrzcie, patrzcie, jak wesoło trzy kółeczka krążą w koło.Trzy kółeczka krążą wraz, ach, jakże to cieszy nas.Rączkę w górę wyciągamy, dookoła się obracamy.Lewą nóżką tupniem raz i do tego klaśniem wraz, prawą nóżką tupniem raz i do tego klaśniem wraz.

Dzieci:tańczą w kołach,zmieniają kierunek obrotu koła,wykonują ruchy zgodnie z treścią piosenki.

70

1. Zabawa Co lubię? Dzieci siedzą w kole, mówiąc: Lubię, np. śpiewać. A ty? Toczą piłkę do wybranego kolegi

lub wybranej koleżanki. Dziecko, które otrzymało piłkę, odpowiada w ten sam sposób: Lubię, np. grać w piłkę. A ty? i toczy piłkę do innej osoby.


Dzień 2. Moje ciało

Cel ogólny:– rozwijanie orientacji przestrzennej.Cel operacyjny:Dziecko:– wymienia nazwy wybranych części ciała.Środki dydaktyczne: piosenka Trzy kółeczka, klocki w kształcie figur geometrycznych, karta pracy, cz. 1, nr 28.

Przebieg dnia

I1. Karta pracy, cz. 1, nr 28.– Powiedzcie, co robią Zuzia i Kuba.– A co wy lubicie robić w wolnym czasie? Wypowiedzi dzieci na temat ich ulubionych zabaw.

Zabawa muzyczno-ruchowa Trzy kółeczka (przewodnik, s. 69).

Zestaw zabaw ruchowych – nr VII (przewodnik, s. 68).

II

Zabawy pod hasłem Znam nazwy części ciała.

1. Wskazywanie za nauczycielem wymienianych przez niego części ciała.

Oto ja –uszy, czoło,usta, oczy,szyja, stopy,no i plecy.

Potem łydkii kolana.Brzuch, uda i ramiona.

2. Nazywanie wskazywanych części ciała. Nauczyciel dotyka różnych części ciała, a dzieci je nazywają. Jeśli nie potrafią, nauczyciel

mówi nazwę danej części ciała z podziałem na sylaby.3. Zabawa Prawda – nieprawda. Nauczyciel mówi zdania. Dzieci, po ich wysłuchaniu, potwierdzają, że to prawda, mówiąc:

Prawda, lub zaprzeczają, mówiąc: Nieprawda. Przykładowe zdania: Brzuch jest zbudowany z kości. Kolana mamy na rękach. Szyja trzyma głowę. Usta są pod nosem. Mamy troje uszu. Oczy służą do słyszenia. Mamy dwie nogi i dwie ręce. Palce są zakończone paznokciami.

71

Plecy są z tyłu brzucha. Łokcie mamy na zgięciu nóg. Na twarzy mamy dwa policzki.

Zabawa ruchowa Chodzimy i dotykamy.

Dzieci dobierają się parami. W parach dotykają się wymienionymi przez nauczyciela czę-ściami ciała, np.: dłońmi, ramionami, uszami, plecami, kolanem.


III1. Ćwiczenia w szeregowaniu. Dzieci indywidualnie układają klocki w kształcie wybranej figury – od najmniejszego do

największego klocka, a potem – od największego do najmniejszego.


2. Budowanie dowolnych budowli z wybranych klocków.

Dzień 3. Mamy różne charaktery

Cel ogólny:– umuzykalnianie dzieci.Cel operacyjny:Dziecko:– reaguje na sygnały muzyczne.Środki dydaktyczne: piosenka O charakterach, kolorowy papier, podzielony liniami na paski, nożyczki, karta pracy, cz. 1, nr 29, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 13.

Przebieg dnia

I1. Zabawy pantomimiczne – różnicowanie ciężaru. Dzieci naśladują:• podnoszenie ciężkiego, dużego kamienia oraz (naprzemiennie) chodzenie z lekkim balonikiem,• niesienie, naprzemiennie – ciężkiego worka i pustego worka,• zrywanie kwiatka i wąchanie go, a potem niesienie dużego bukietu.2. Wycinanie pasków z kolorowego papieru (wzdłuż linii narysowanych przez nauczyciela).


II

Zabawy przy piosence O charakterach.

1. Ćwiczenia inhibicyjno-incytacyjne. Dzieci maszerują po obwodzie koła przy nagraniu piosenki. Podczas pierwszej przerwy

w muzyce wykonują przysiad, a gdy usłyszą nagranie piosenki, maszerują dalej. Podczas drugiej przerwy w muzyce dzieci trzy razy podskakują w miejscu, a gdy usłyszą piosenkę, maszerują dalej.

2. Ćwiczenia emisyjne. Powtarzanie za nauczycielem głosem, na sylabie la, coraz wyższych dźwięków, a potem –

coraz niższych.3. Słuchanie piosenki O charakterach (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

72

&## 44

jœ œ jœ œ œ œ œ œ œ Œ Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

&## œ œ Œ Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ˙ œ ‰ œ œ

&## œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

&## ˙ œ ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ œ jœ ‰ �

Ja - cek i Pla - cek to bli - źnia - cy, je - dnak ka - żdy za - cho - wu - je się i-

na - czej. Kie - dy ma - ma z pra - cy nie - co póź - niej wró - ci, je - den

cie - szy się, a dru - gi za - wsze smu - ci. I dla - cze - go tak się dzie - je, chciał-bym

wie - dzieć, mo - że ktoś spró - bu - je od - po - wie - dzieć.

I. Jacek i Placek to bliźniacy, jednak każdy zachowuje się inaczej. Kiedy mama z pracy nieco później wróci, jeden cieszy się, a drugi zawsze smuci.

Ref.: I dlaczego tak się dzieje, chciałbym wiedzieć, może ktoś spróbuje odpowiedzieć.

II. Jacek i Placek to bliźniacy, jednak każdy zachowuje się inaczej. Gdy rodzice mają w domu jakichś gości, jeden cieszy się, a drugi zawsze złości. Ref.: I dlaczego…

III. Jacek i Placek to bliźniacy, jednak każdy zachowuje się inaczej. Kiedy babcia do talerza zupę wlewa, jeden cieszy się, a drugi zawsze gniewa. Ref.: I dlaczego…

4. Rozmowa na temat piosenki.– Czy podobała się wam piosenka?– Czy jest wesoła, czy smutna?– Jak mają na imię bracia bliźniacy z piosenki? (Nauczyciel wyjaśnia, że Jacek i Placek to imiona chłopców – bohaterów starego filmu dla

dzieci O dwóch takich, co ukradli księżyc).– Czy zachowywali się tak samo?– Czy wy zachowujecie się zawsze tak samo? – Czy cieszy was zawsze, czy smuci to samo? Nauczyciel wyjaśnia, że każdy z nas ma inny charakter: są osoby, które wszystko cieszy, są

zawsze radosne – mówimy, że to optymiści, ale są też osoby często niezadowolone, smucące się z byle powodu – mówimy o nich, że są pesymistami.

5. Dowolny taniec przy piosence.

Zabawy dowolne na placu przedszkolnym.

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 29.• Ocenianie zachowania Kuby i Zuzi w szatni. – Co robił Kuba w szatni? Co robiła tam Zuzia? – Zachowanie którego dziecka wam się podobało? Dlaczego? – Jak wy zachowujecie się w szatni?2. Nauka rymowanki.

73

Jestem samodzielny,buty sam zakładam,umiem zapiąć kurtkęi ubranie wkładać.

Buty wiążę sami czapkę zakładam,worek przy znaczku znami ubranie składam.

– Co to znaczy, że ktoś jest samodzielny?– Co robi samodzielny przedszkolak?– Czy jesteście samodzielni?3. Tablica demonstracyjna nr 13.– Czy dzieci przedstawione na zdjęciach są samodzielne? Dlaczego?


Dzień 4. Moja twarz

Cel ogólny:– rozwijanie sprawności manualnej.Cel operacyjny:Dziecko: – wykonuje pracę plastyczną.Środki dydaktyczne: piosenka Trzy kółeczka, klocki, paski kolorowego papieru, lusterka, tamburyn, klej, Wyprawka, karta pracy, cz. 1, nr 30.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia warg i języka. Dzieci wykonują ćwiczenia, naśladując nauczyciela. Np.• Nadymanie policzków i powolne wypuszczanie powietrza nagromadzonego w jamie ustnej.• Nakładanie dolnej wargi na górną, a potem – górnej wargi na dolną.• Wykonywanie poziomych, wahadłowych ruchów od jednego do drugiego kącika ust, wy-

suniętym, zaostrzonym językiem.• Wysuwanie rozpłaszczonego języka na zewnątrz jamy ustnej i chowanie go.2. Układanie dowolnych kompozycji z pasków kolorowego papieru (wyciętych dzień wcześ-

niej). Nadawanie tytułów swoim pracom.


II

Moja twarz – ćwiczenia plastyczne.

1. Oglądanie swoich twarzy w lusterkach. Dotykanie wymienionych przez nauczyciela części głowy (oczu, uszu, nosa, czoła, brody, ust). Określanie kolejno koloru włosów. Nazywanie za nauczycielem części twarzy: brwi, rzęsy, usta, nos, policzki, broda, oczy. Określanie kolejno koloru oczu dzieci. Oglądanie ust. Próby określania, czy są one szerokie czy wąskie. Przyglądanie się piegom, pieprzykom znajdującym się na twarzy.2. Zabawa Kolor oczu. Dzieci poruszają się po sali odpowiednio do dźwięków tamburynu. Podczas przerwy w grze,

na hasło – nazwę koloru oczu, podane przez nauczyciela, dzieci mające oczy w tym kolorze ustawiają się w kole. Potem znowu poruszają się przy dźwiękach tamburynu do czasu, aż usłyszą nazwę innego koloru oczu.

74

3. Zapoznanie ze sposobem wykonania prac (Wyprawka).• Oglądanie rysunku twarzy z zaznaczonym nosem.• Wybieranie obrazka oczu w swoim kolorze i przyklejanie go na rysunku twarzy.• Wybieranie obrazka ust podobnych kształtem do ust dziecka i przyklejanie w odpowiednim

miejscu na rysunku twarzy.• Uzupełnienie rysunku twarzy o elementy, których brakuje (brwi, włosy, piegi, ewentualnie

okulary…), starając się upodobnić ją do wyglądu swojej twarzy.4. Wykonanie prac przez dzieci.5. Wspólne oglądanie prac ułożonych w szeregu. Dzieci oglądają, starają się rozpoznać, czyją twarz przypomina im dana praca.


III1. Karta pracy, cz. 1, nr 30.– Kuba lubi budować z klocków. A czy wy też lubicie to robić?– Co lubicie najbardziej budować z klocków?– Pokolorujcie rysunek jednego klocka na niebiesko. Dwa rysunki klocków pokolorujcie na

czerwono, a trzy – na żółto.2. Budowanie z klocków dowolnych konstrukcji.


Dzień 5. Takiecosie

Cel ogólny: – rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– odpowiada na pytania dotyczące utworu.Środki dydaktyczne: opowiadanie E. Kaniewskiej Szuflada, piosenka Trzy kółeczka, piłka, kalendarz urodzin, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 14.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Moja ulubiona potrawa. Przed rozpoczęciem zabawy nauczyciel recytuje rymowankę. Jeden lubi ryby, Inny zjada mięso. drugi – placki z ziemniaków. A ty – co lubisz, przedszkolaku? Dzieci stają w dość dużym kole. Zabawę rozpoczyna nauczyciel, rzucając piłkę (lub tocząc

ją, ale wtedy dzieci siedzą) do wybranego dziecka i mówiąc: Moja ulubiona potrawa to sa-łatka jarzynowa. Dziecko, po złapaniu piłki, rzuca ją do innego wybranego dziecka i podaje nazwę swojej lubionej potrawy, itd.


II

Słuchanie opowiadania E. Kaniewskiej Szuflada.

1. Rozmowa na temat urodzin.– Czy obchodzicie swoje urodziny?– W jaki sposób obchodzicie urodziny?– Czy któreś z was pamięta datę swoich urodzin?

75

2. Zapoznanie z kalendarzem urodzin. Nauczycielpokazujeozdobionąkartkę(formatuA3),naktórejsąwypisaneimionainazwiska

dzieciwkolejnościobchodzeniaprzeznieurodzin.Odczytujedzieciomwedługkolejności,ktokiedyobchodziurodziny.

Potemumieszcza kalendarz urodzinnaścianie,wwidocznymmiejscuwsali.3. Słuchanieopowiadania. –Mamo,mamo!– rozlega się przeraźliwy krzykPauliny. –Bartek znowugrzebał

wmojejszufladzie! –Bartusiu–wzdychamama.–Tylerazyprosiłam… KiedyPaulinaszładoszkoły,tatazrobiłjejstolik,żebymiałagdzieodrabiaćlekcje.

Wtymstolikujestszuflada,awniejskarbyPauliny:kredki,farby,plastelina,kalkomanie,dużokolorowychgumeki„takiecosie”.Paulinarobijesamazwłóczkiikoralików–niewiadomo,czytoludziki,czyzwierzątka.Jakjązapytać:–Coto?–mówi:

–No,takiecoś. Bartkowibardzosię„takiecosie”podobają.Całaszufladamusiępodoba.„Gdyby

takmiećswoją”–myśli.Onprzecieżteżmaskarby:zepsutyzegarek,kapsel,różnekamyki,kasztany,zdjęciazzoo.NaostatnieurodzinydostałoddziadkatuzinplastikowychIndian.KiedywłożyłichdoszufladyPauliny,tozarazbyłkrzyk!

Mamagopociesza: –Wiem,Bartusiu,żeciniewygodnie,alepoczekajjeszczetroszeczkę.Jakzamienimy

mieszkanie,tobędzieszmiałwłasnebiurkoiszafkę.Tusięjużżadnegomeblaniewciśnie.NiedługobędąurodzinyBartka.Dostanieprezenty,porozrzucapokątachiznowuwszyscypowiedzą:Bartekbałaganiarz.Agdziemajewłożyć?Prezentydostanie,towienapewno.NienadarmoPaulinarobitajemniczeminy.

DzieńurodzinBartkajestbardzouroczysty.Mamaupiekłaciasto,postawiłakwiatynastole.PrzyszlidziadkowieinajlepszykolegaBartkazprzedszkola–Paweł.Przyniósłmupaczkęgumdożucia.OdbabciBartekdostałczapkęiszalik,oddziadka–kompletmalutkichsamochodzi-ków.Mamadałamupiękną,kolorowąksiążkę.Atata?Tatawręczyłpudłoowiniętepapieremiprzewiązanesznurkiem.Cotomożebyć?Bartekrozwijapapier.Widzidrewnianąskrzyneczkę,pomalowanąnaczerwono.Nawieczku–drukowanymiliterami–tatanapisałjegoimię.

–To,Bartusiu,skrzyneczkadlaciebie,pókiniemaszwłasnejszuflady–mówi. „Ach,jakawspaniałaskrzyneczka!Ilesięwniejskarbówzmieści!Jużmitwojaszuflada

niepotrzebna”–chcepowiedziećPaulinie,alePaulinapiszczy:–Zajrzyjdośrodka,zajrzyjdośrodka!

Bartekpodnosiwieczko,atam,nadnieskrzynkirozpierasię„takiecoś”zwielkimioczamiiogonem.Najpiękniejsze„takiecoś”,jakiePaulinadotądzrobiła…

4. Rozmowanatematopowiadania.• Tablicademonstracyjnanr14.– GdziePaulinkatrzymałaswojeskarby?– CzyBartekpowiniendotykaćjejrzeczybezjejwiedzy?– Cotosątakiecosie?– CoBartekdostałnaurodziny?– Coucieszyłogonajbardziej?– Acowychcielibyściedostaćnaurodziny?5. Rysowanieprezentu,jakidziecichciałybydostaćnaurodziny.Mówienieoswoichprezentach.

Zabawynaplacuprzedszkolnym.

III1. Ćwiczenialogorytmiczne. Dziecichodząposaliwróżnychkierunkach(znauczycielem),mówiąctekst:Spadłyzdrzewa

trzykasztany.Zatrzymująsię,wykonująprzysiadidowolnywyprostwtempiemówieniasłów:pier-wszy,dru-gi,trze-ci.

76



Tydzień czwarty: Moje zmysły

Dzień 1. Uszy na sprzedaż

Cel ogólny:– rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– wymienia, do czego służą uszy, oczy, nos i buzia.Środki dydaktyczne: opowiadanie G. Kasdepke Uszy na sprzedaż, ilustracje do opowiadania, piosenka O zmysłach, pudełko z dwoma otworami, małe zabawki, liście, różne obrazki, tamburyn.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Co jest schowane w pudełku? Dzieci oglądają małe zabawki: misia, laleczkę, piłeczkę, naczynia z kącika lalek…, dotykają

ich. Potem nauczyciel chowa zabawki do pudełka, w którym są pogniecione kawałki gazety i które ma z boku dwa otwory. Chętne dzieci wkładają ręce do otworów i poprzez dotyk starają się rozpoznać, co to za zabawka.

2. Słuchanie piosenki O zmysłach (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

Ma - my ma - łe rą - czki, dzie - sięć pal - ców ma - my,

ty - mi pa - lusz - ka - mi wszy - stko do - ty - ka - my.

Wie - my, co jest zi - mne, wie - my, co go - rą - ce,

wie - my, co jest gła - dkie, wie - my, co kłu - ją - ce.

Bo pięć zmy - słów ma - my i z nich ko - rzy - sta - my,

dzię - ki nim do - kła - dnie wszy - stko wo - kół zna - my.

Bo pięć zmy - słów ma - my i z nich ko - rzy - sta - my


77

Ma - my ma - łe rą - czki, dzie - sięć pal - ców ma - my,

ty - mi pa - lusz - ka - mi wszy - stko do - ty - ka - my.

Wie - my, co jest zi - mne, wie - my, co go - rą - ce,

wie - my, co jest gła - dkie, wie - my, co kłu - ją - ce.

Bo pięć zmy - słów ma - my i z nich ko - rzy - sta - my


Bo pięć zmy - słów ma - my i z nich ko - rzy - sta - my,

dzię - ki nim do - kła - dnie wszy - stko wo - kół zna - my.3. Zabawa przy piosence. Dzieci tańczą i pokazują wymienione części ciała.

I. Mamy małe rączki, dziesięć palców mamy, tymi paluszkami wszystko dotykamy. Wiemy, co jest zimne, wiemy, co gorące, wiemy, co jest gładkie, wiemy, co kłujące. Ref.: Bo pięć zmysłów mamy i z nich korzystamy, dzięki nim dokładnie wszystko wokół znamy. II. Mamy jeden nosek, w nim dwie dziurki mamy i tym noskiem wszystko dokładnie wąchamy. A gdy to zrobimy, wiemy już po chwili, czy zapach jest świeży, czy też nie jest miły. Ref.: Bo pięć zmysłów... III. Mamy dwoje oczu, które obserwują, one nas o wszystkim w porę informują. Wiemy, że coś białe, wiemy, że czerwone, wiemy, że coś żółte, wiemy, że zielone. Ref.: Bo pięć zmysłów... IV. Mamy też języczek, którym smakujemy. Wie on bardzo dobrze, co takiego jemy. Wie on, kiedy kwaśne, wie on, kiedy słone, wie on, kiedy gorzkie, wie, gdy pocukrzone. Ref.: Bo pięć zmysłów...

(Pokazują ręce).(Poruszają palcami).

(Rytmicznie klaszczą).

(Pokazują nos).

(Jak wyżej).(Pokazują oczy).(Patrzą w jedną stronę, a potem – w drugą).

(Jak wyżej).(Wskazują palcem język).

(Jak wyżej).

78

V. Mamy dwoje uszu, które wciąż słuchają. One nam o wszystkim wciąż opowiadają. Wiemy, kiedy w radiu głośno gra muzyka, wiemy, kiedy w trawie świerszczyk cicho cyka. Ref.: Bo pięć zmysłów...

(Pokazują uszy).

(Jak wyżej).

Zestaw zabaw ruchowych – nr VIII.

• Ćwiczenia wieloznaczne. Dzieci chodzą po sali. Każde dziecko wybiera jeden liść spośród rozrzuconych na podłodze.• Zabawa orientacyjno-porządkowa Taniec liści. Dzieci tańczą przy dźwiękach tamburynu, naśladując opadanie liści poruszanych wiatrem.• Ćwiczenia mięśni grzbietu. Dzieci przekładają liście z jednej ręki do drugiej za plecami, każdorazowo podnosząc na

chwilę do góry rękę z liściem.• Ćwiczenia oddechowe. Dzieci dmuchają na liście w różnych pozycjach tak, aby się poruszały (trzymają je za ogonki

albo kładą na podłodze). • Marsz po kole przy piosence O zmysłach. Nauczyciel bierze do ręki jeden liść. Dzieci mające liście o tym samym kształcie oddają mu

swoje i maszerują dalej.

II

Słuchanie opowiadania G. Kasdepke Uszy na sprzedaż.

1. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki.

Uszy służą do słuchania,buzią smak badamy,oczy widzą to i owo,nosem świat wąchamy.

Dzieci:pokazują uszy,mlaskają,rozglądają się,wąchają, poruszając głową.

– Czym wąchacie? Czym słyszycie?– Czym badacie smak? Czym patrzycie?2. Słuchanie opowiadania.

Uszy to wdzięczny temat. Kiedyś już coś na temat uszu mego synka Kacpra pisałem – dzisiaj czas na kolejną

opowieść. Otóż był taki okres w życiu naszej rodziny, kiedy to wydawało nam się – mnie i mojej

żonie Magdzie – że uszy są Kacprowi całkowicie niepotrzebne: wręcz mu przeszkadzają. Mówiliśmy: „Kacper, chodź na obiad!”. Kacper nic. Mówiliśmy: „Kacper, idźmy już do domu!”. Kacper nic. Mówiliśmy: „Kacper, wychodź z wanny!”. Kacper nic. Bawił się dalej, jak gdyby nie docierały do niego nasze słowa; robił babki z piasku albo

oglądał telewizję, albo taplał się w wodzie – w zależności do tego, gdzie akurat przebywał.

79

– Może on ogłuchł? – przestraszyła się kiedyś Magda, ale zaraz ją uspokoiłem. – Popatrz – powiedziałem, a potem zawołałem w stronę piaskownicy, z której od dobrego

kwadransa próbowaliśmy wywabić Kacpra. – Synu, chodź na lody! Kacper w jednej chwili zerwał się na nogi, złapał wiaderko, łopatkę i już był przy nas. – Na patyku? – zapytał, oblizując się łakomie. – Czy w kubeczku? A więc nie ogłuchł. Ale dogadać się z nim z tygodnia na tydzień było coraz trudniej. Aż pewnego razu przy kolacji, gdy po raz dwudziesty zapytałem o coś swojego synka, a on

mi nie odpowiedział, wpadł mi do głowy pomysł – skoro uszy są Kacprowi niepotrzebne, to może sprzedamy je, a za zarobione pieniądze pojedziemy na wakacje, nad morze lub w góry?

– Co ty na to? – zwróciłem się w stronę Kacpra, bez wiary jednak, że mnie usłyszy. – Takie młode uszy, prawie nieużywane, to pewnie są teraz w cenie… Na pewno się komuś przydadzą.

Kacper zastrzygł uszami jak koń odganiający natrętną muchę, ale nie odezwał się ani słowem.

– Trochę szkoda… – powiedziała Magda. – Zupełnie nowe uszy… – Szkoda, szkoda… – westchnąłem. – Ale masz lepszy pomysł? Magda nie miała. Daliśmy więc ogłoszenie do gazety: „Sprzedam uszy, prawie nieużywane, warto!”.

I numer telefonu. Nazajutrz Kacper chodził od rana niespokojny; pytaliśmy się go, o co chodzi, lecz nie

odpowiadał – za każdym razem jednak wahał się, jakby chciał wydusić z siebie jakieś słowo. Po dwudziestej zadzwonił telefon. Zanim zdążyłem do niego dobiec, Kacper już podnosił słuchawkę. – Halo?... – usłyszałem jego głosik. – Uszy?... Nie, to już nieaktualne… Nie, nie sprze-

dane… Po prostu właściciel się rozmyślił… Krztusiłem się ze śmiechu, a i Magda także – chciała iść do pokoju, ale ją powstrzymałem. – Nie, nie… – mówił dalej Kacper. – Po prostu stwierdził, że przydadzą mu się… Tak…

Do widzenia… A raczej – do usłyszenia! Kacper odłożył słuchawkę, a my wróciliśmy na palcach do kuchni; po chwili Magda

zawołała: – Kacper, chodź na obiad! Zastygliśmy w oczekiwaniu. – Już idę! – odkrzyknął Kacper. No i od tamtej pory rzeczywiście Kacper wykorzystuje uszy tak, jak uszy wykorzystywać

należy – im jednak jest starszy, tym większej nabiera pewności, ze głos tego pana, który chciał kupić Kacperkowe uszy, jakoś dziwnie przypominał głos dziadka Irusia…

3. Rozmowa na temat opowiadania (na podstawie ilustracji).– Przypomnijcie, do czego służą uszy.– Czy Kacper reagował na wołania rodziców?– Czy był głuchy?– Na jaki pomysł wpadli rodzice? Co zrobili?– Czy ktoś chciał kupić uszy Kacpra?– Kto rozmawiał z osobą, która chciała kupić uszy?– Czy Kacper sprzedał uszy?– Czy zachowanie Kacpra się zmieniło?– Jak nazywamy osoby, które nie słyszą?– Jak można porozumieć się z takimi osobami?4. Zabawa Na migi. Nauczyciel pokazuje na migi, co dzieci mają robić. Dzieci, po zrozumieniu, wykonują daną

czynność. Np.• Pokazuje na dzieci, które stoją przed nim, i na miejsce na ścianie. (Przejdźcie tam, pod

ścianę).• Pokazuje na stopy i wykonuje gest ściągania buta. (Ściągnijcie but).

80

• Pokazuje na dzieci, potem na dywan i wykonuje rękami ruchy jak podczas pedałowania. (Połóżcie się na dywanie i pedałujcie).

5. Zabawa Kogo wołam? Dzieci siedzą naprzeciwko nauczyciela, który bezgłośnie wymawia ich imiona. Dziecko,

które uważa, że jego imię zostało powiedziane, wstaje.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr VI (przewodnik, s. 69).

III1. Zabawa przy piosence O zmysłach (przewodnik, s. 77–78).2. Wspólne, rytmiczne dzielenie (na sylaby) nazw obrazków, które pokazuje nauczyciel.3. Ćwiczenia słuchowe – rozróżnianie dźwięków dochodzących z otoczenia. Dzieci kładą się na dywanie, zamykają oczy i wsłuchują się w dźwięki dochodzące z oto-

czenia. Po chwili otwierają oczy i opowiadają, co słyszały.4. Zabawy swobodne według zainteresowań dzieci.

Dzień 2. Miękkie czy twarde?

Cel ogólny:– rozwijanie zmysłu dotyku.Cel operacyjny:Dziecko:– rozpoznaje twarde przedmioty i miękkie przedmioty.Środki dydaktyczne: kolorowe paski papieru, materiały o różnych fakturach, klej wikol, karta pracy, cz. 1, nr 31.

Przebieg dnia

I1. Rytmiczne mówienie (z podziałem na sylaby) rymowanki o zmysłach, połączone z klaska-

niem. Dzieci mówią za nauczycielem. U-szy słu-żą do słu-cha-nia, bu-zią smak ba-da-my, o-czy wi-dzą to i o-wo, no-sem świat wą-cha-my.2. Wybieranie spośród kolorowych pasków papieru (przygotowanych kilka dni wcześniej) pasków

w kolorze, którego nazwę podał nauczyciel. (Nauczyciel wymienia kolejno kolory pasków).

Zestaw zabaw ruchowych – nr VIII (przewodnik, s. 78).

II

Wykonanie kompozycji z materiałów o różnych fakturach.

1. Badanie faktur różnych materiałów. Nauczyciel przygotowuje skrawki materiałów o różnych fakturach, np.: papieru ściernego, folii

aluminiowej, tektury falistej, kawałek futerka, kawałek jedwabnej tkaniny, łupinę kasztana. Dzieci dotykają przygotowanych materiałów i określają, jakie są w dotyku, np.: szorstkie, gładkie, po-fałdowane, miękkie, kłujące. Podają przykłady materiałów z sali, które są podobne w dotyku do podanych, np. gładka – szyba w oknie, falisty – kaloryfer, szorstki – dywan, kłujący – kaktus…

2. Zabawa Szorstki – gładki. Na hasło: Szorstki, wszystkie dzieci kładą się na dywanie. Gdy usłyszą: Gładki, biegną do

okna i delikatnie dotykają szyby.

81

3. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki. Dzieci naśladują ruchy zwierząt z rymowanki. Kot miękkie futerko ma, a wąż – skórę gładką. Słoń szorstką skórę ma, a jeż – kłuje łatwo.4. Zapoznanie ze sposobem wykonania prac.• Oglądanie, dotykanie przygotowanych materiałów, np.: skrawków gładkich materiałów,

bibuły, waty, kawałków sznurka, wełny, kawałków sztucznego futerka…• Układanie na tekturze (formatu A5 – połowa kartki z bloku) wybranego materiału przez

dzieci (z możliwością przyklejenia go klejem wikolem). Dzieci starają się wybrać materiały o różnych fakturach.

5. Wykonanie prac przez dzieci.6. Oglądanie przygotowanych kompozycji, dotykanie ich.


III1. Karta pracy, cz. 1, nr 31.– Nazwijcie przedmioty przedstawione na zdjęciach.– Podkreślcie zdjęcia przedstawiające miękkie przedmioty.2. Zabawa z wykorzystaniem rymowanki o zwierzętach (przewodnik, s. 81).3. Zabawy swobodne w wybranych kącikach.

Dzień 3. Znam zmysły

Cel ogólny:– umuzykalnianie dzieci.Cel operacyjny:Dziecko:– reaguje ruchem na szybką melodię i wolną melodię.Środki dydaktyczne: piosenki: O zmysłach, Trzy kółeczka, nagrania: wolnej melodii i szybkiej melodii, karta pracy, cz. 1, nr 32.

Przebieg dnia

I1. Ćwiczenia warg i języka. Dzieci naśladują ćwiczenia wykonywane przez nauczyciela.• Ssanie górnej wargi, a potem – dolnej.• Wciąganie powietrza ściągniętymi wargami.• Nabieranie powietrza pod górną wargę, a potem – pod dolną.• Ślizganie czubka języka po podniebieniu – do tyłu, do przodu. • Oblizywanie warg okrężnym ruchem – w prawą stronę, w lewą.2. Ćwiczenia oddechowe. Naprzemienne dmuchanie, raz na nos, raz na brodę.


II

Zabawy przy piosence O zmysłach.

1. Zabawa na określanie tempa utworu (przy melodiach – wolnej i szybkiej).

82

Dzieci dobierają się w pary i siadają naprzeciwko siebie. Przy dźwiękach wolnej melodii klaszczą w dłonie partnera, a przy szybkiej melodii – uderzają dłońmi w swoje uda.

2. Słuchanie piosenki O zmysłach (przewodnik, s. 76–77).3. Rozmowa na temat piosenki.– Czy podobała się wam piosenka? Dlaczego?– Co poznajemy poprzez dotykanie paluszkami?– Do czego służy nosek?– Co rozpoznajemy dzięki oczom?– Co rozpoznajemy językiem (buzią)?– Do czego służą uszy?4. Zabawa przy piosence O zmysłach (przewodnik, s. 77–78).


III1. Karta pracy, cz. 1, nr 32.– Nazwijcie rysunki. Pokolorujcie to, co jest słodkie.2. Podawanie przykładów substancji: słodkich (sok, mandarynki, miód, cukier, cukierki…),

kwaśnych (kapusta kiszona, ogórki kiszone…), a potem – gorzkich (tabletki, grejpfrut…).


Dzień 4. Kolorowy świat

Cel ogólny:– utrwalenie nazw kolorów.Cel operacyjny:Dziecko:– rozróżnia i nazywa większość kolorów.Środki dydaktyczne: wiersz B. Formy Moje oczy, nagranie skocznej melodii, papierowe koła w kolorach: żółtym, zielonym, niebieskim, czerwonym, schematyczne rysunki, kartoniki w róż-nych kolorach, tamburyn, kredki, kartki formatu A5, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 15.

Przebieg dnia

I1. Zabawa z wykorzystaniem wiersza B. Formy Moje oczy. Przed zabawą dzieci określają kolory swoich oczu. Dzieci stają z nauczycielem w kole.

Kto z was ma oczy zielone,niech spogląda w moją stronę,niech porusza powiekamii zatańczy razem z nami.

Kto z was ma niebieskie oczy,teraz lekko niech podskoczy,klaśnie w dłonie i w kolana.To zabawa jest wspaniała.

Chcemy bawić się wspaniale,kiedy mamy oczy szare.

Dzieci:z zielonymi oczami patrzą uśmiechnięte na nauczyciela,poruszają powiekami,wszystkie dzieci tańczą przez chwilę przy na-graniu skocznej melodii,dzieci o niebieskich oczach podskakująw miejscu,klaszczą w dłonie i w kolana,wszystkie tańczą przy skocznej melodii,

dzieci o szarych oczach poruszają się w parach.

83

W parach pięknie zatańczymy,przecież bardzo to lubimy.

Na zakończenie wszystkie dzieci tańczą.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kolory oczu.

– Czy wszystkie kolory oczu były wymienione w wierszu?– Kto z was ma brązowe oczy? Dzieci poruszają się po sali przy dźwiękach tamburynu. Podczas przerwy w grze zatrzymują

się i słuchają, jaki kolor oczu wymieni nauczyciel. Wówczas dzieci mające oczy w tym kolorze ustawiają się w rzędzie za nauczycielem. Dźwięki tamburynu znowu zapraszają do poruszania się po sali… itd.


II

Wszystko ma kolory – ćwiczenia w utrwalaniu nazw kolorów.

1. Tablica demonstracyjna nr 15.– Pokażcie, co na tablicy jest żółte. (Banan, cytryna, żółty tulipan).– Pokażcie, co jest czerwone. (Porzeczki, jabłko, buty, samochodzik zabawka).– Pokażcie, co jest niebieskie. (Bluzka, kokarda, kubek, torebka).– Pokażcie, co na tablicy jest zielone. (Gruszka, liść, sałata, szczypiorek).2. Ćwiczenia klasyfikacyjne. Nauczyciel umieszcza na tablicy, w szeregu, jedno obok drugiego, papierowe koła w kolo-

rach: zielonym, niebieskim, żółtym i czerwonym. Przygotował też na kartkach (formatu 1/4 kartki z bloku rysunkowego) schematyczne rysunki (bez koloru) przedstawiające: kapustę, rzodkiewkę, cebulę, kroplę wody. Zadaniem dzieci jest nazwać to, co przedstawiają rysunki i określić kolory: kapusty (zielony), cebuli (żółty), rzodkiewki (czerwony) i kropli wody (niebieski). Potem dzieci umieszczają rysunki pod kołami w odpowiednich kolorach.

3. Zabawa Wzywam kolory. Dzieci losują kartoniki w różnych kolorach (w zależności od grupy mogą to być kartoniki w tych

czterech kolorach albo w innych kolorach pochodnych). Poruszają się po sali przy dźwiękach tamburynu. Podczas przerwy w grze nauczyciel wymienia nazwę koloru. Dzieci mające kartoniki w tym kolorze przybiegają do niego. Zabawę powtarzamy przynajmniej czterokrotnie.

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr VI (przewodnik, s. 69).

III1. Zabawa z wykorzystaniem wiersza B. Formy Moje oczy (przewodnik, s. 82–83).2. Rysowanie obrazka kredką w wybranym kolorze. Każde dziecko wybiera sobie jedną kredkę, określa jej kolor. Dzieci rysują (na kartkach

formatu A5 – połowa kartki z bloku rysunkowego) dowolne obrazki, używając tylko tej kredki.


Dzień 5. Ładne zapachy i brzydkie zapachy

Cel ogólny:– rozwijanie zmysłu węchu.Cel operacyjny:Dziecko:– rozpoznaje wybrane zapachy.

84

Środki dydaktyczne: wiersz E. M. Skorek Zapachy, piosenki: O zmysłach, Labada, chusta animacyjna, kartki z rysunkami prostych kształtów, waciki kosmetyczne nasączone różnymi substancjami, cebula, czosnek, kartoniki z rysunkami prostych wzorów, nożyczki, kwiatek, nakrętki od słoików, opaska do zasłonięcia oczu, 2 talerzyki, karta pracy, cz. 1, nr 33.

Przebieg dnia

I1. Wycinanie prostych kształtów narysowanych przez nauczyciela.2. Zabawa z wykorzystaniem chusty animacyjnej. Dzieci stoją i trzymają chustę. Nazywają kolory, przy których stoją. W razie problemów

pomaga nauczyciel. Nauczyciel podaje kolejno nazwy wybranych kolorów z chusty. Dzieci stojące przy wymienionym kolorze wchodzą pod chustę. Kolejni uczestnicy zabawy idą na miejsca kolegów.

3. Zabawa przy piosence O zmysłach (przewodnik, s. 77–78).


II

Pachnie ładnie, pachnie brzydko – ćwiczenia rozwijające zmysł węchu.

1. Ćwiczenia w wydłużaniu fazy wydechowej na podstawie wiersza E. M. Skorek Zapachy. W miejscach zaznaczonych gwiazdką (*) dzieci wykonują głęboki wdech nosem, a potem

powoli wydychają powietrze przez usta. W czasie wydechu usta powinny być zamknięte.

Stoją sobie na półceflakoniki pachnące,pachną mamy perfumyniczym kwiaty na łące.

Zapamiętaj ten zapach,bo na pewno jest warto.Wciągnij zapach więc noskiem,wypuść – buzią otwartą.*

Kiedy idziesz na spacer,mijasz jakąś piekarnię,zapach świeżych bułeczekwnet twój nosek ogarnie.

Kiedy mama jest w kuchnii gotuje pyszności,w całym domu od razuzapach potraw zagości.



– Czym rozpoznajecie zapachy?– O jakich przyjemnych zapachach była mowa w wierszu?– Jakie znacie inne przyjemne zapachy?– Czy znacie jakieś nieprzyjemne zapachy?2. Wąchanie kwiatka przyniesionego przez nauczyciela.3. Ćwiczenie w rozpoznawaniu zapachów.• Nauczyciel umieszcza waciki kosmetyczne w nakrętkach od słoików. Nasącza je parami

tą samą substancją, o charakterystycznymi zapachu. Zadaniem dzieci jest wskazać pary nakrętek z wacikami, które są nasączone taką samą substancją.

• Chętne dziecko wącha kolejne próbki, wskazuje te, które mają ten sam zapach. Pozostałe dzieci sprawdzają, wąchając wybraną parę próbek.

Propozycje substancji: perfumy, cukier waniliowy rozpuszczony w wodzie, ocet, rozgnie-ciony czosnek, męska woda po goleniu, itp.

4. Indywidualne rozpoznawanie zapachów – Cebula czy czosnek?

85

Nauczyciel przygotowuje na dwóch talerzykach warzywa. Na pierwszym talerzyku jest pocięta cebula, na drugim – rozgnieciony czosnek.

Dzieci wąchają warzywa. Potem nauczyciel zasłania oczy kolejnym dzieciom i daje im do powąchania warzywa z talerzyków. Zadaniem dzieci jest rozpoznanie, co wąchają.

Zabawa przy piosence O zmysłach (przewodnik, s. 77–78).

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 33.– Czym Zuzia wącha kwiatek? Czym Kuba ogląda biedronkę?– Czym Kuba słucha muzyki? Czym Zuzia dotyka lalki?2. Zabawa Który to wzór? Nauczyciel umieszcza na tablicy kartoniki z prostymi wzorami: kołem, krzyżykiem, dwiema

poziomymi liniami, dwiema pionowymi liniami, linią falistą… Dzieci siadają zwrócone twa-rzami do tablicy. Nauczyciel kolejno kreśli na ich plecach jeden z wzorów umieszczonych na tablicy. Dzieci wskazują wzory, które nauczyciel kreślił ręką na ich plecach.

Zabawa muzyczno-ruchowa Labada (przewodnik, s. 63–64).


Listopad

Tydzień pierwszy: Pada deszcz

Dzień 1. Jesienna szaruga

Cel ogólny:– zapoznanie z oznakami późnej jesieni.Cel operacyjny:Dziecko:– wymienia oznaki późnej jesieni.Środki dydaktyczne: piosenka Listopadzie, wiersz I. Suchorzewskiej Słota, kartonowe, niebie-skie sylwety kropelek, białe, papierowe sylwety kropli, tamburyn, nagrania muzyki: marszowej i o zmiennym natężeniu, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 16.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Szukamy kropelki. Nauczyciel umieścił w sali kartonowe, niebieskie sylwety kropelek (wysokości około 10 cm).

Dzieci szukają kropelek. Kto znajdzie, określa ich położenie, posługując się przyimkami: na, obok, za, przed…

Dowolny taniec przy piosence Listopadzie (sł. i muz. D. i K. Jagiełło).

Co się sta - ło? Co się sta - ło? Na - wet pta - ków u - milkł śpiew. Zła po - go - da, wieje

Li - sto - pa - dzie, li - sto - pa - dzie, po - spa - da - ły li - ście z drzew.

86

wiatr, sza - re chmu - ry nie - sie, z nie - ba pa - da deszcz i grad, strą - ca

li - ście w le - sie. Zła po - go - da, wie - je wiatr, sza - re chmu - ry

nie - sie, z nie - ba pa - da deszcz i grad, strą - ca li - ście w le - sie.

I. Listopadzie, listopadzie, pospadały liście z drzew. Co się stało? Co się stało? Nawet ptaków umilkł śpiew. Ref.: Zła pogoda, wieje wiatr, szare chmury niesie, z nieba pada deszcz i grad,

14243

bis strąca liście w lesie.

II. Listopadzie, listopadzie, coraz trudniej rano wstać. Bo gdy ciemno za oknami, każdy chciałby dłużej spać. Ref.: Zła pogoda, wieje wiatr…

Zestaw zabaw ruchowych – nr IX.

• Zabawa Marsz trójkami. Dzieci maszerują trójkami po sali w rytmie granym na tamburynie. Podczas przerwy w grze

dziecko znajdujące się w środku trójki staje na jednej nodze, pochyla się do przodu, wyciąga ramiona w bok (jaskółka). Pozostałe dzieci pomagają mu utrzymać równowagę, lekko pod-trzymując je za wyciągnięte ręce. Dźwięki tamburynu są sygnałem do ponownego marszu trójkami ze zmianą osób środkowych.

• Zabawa ze śpiewem Ojciec Wirgiliusz (muzyka popularna).

Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje, a miał ich wszystkich sto dwadzieścia troje. Hejże, dzieci, hejże, ha,

123

bis róbcie wszystko to co ja.

• Dzieci poruszają się po obwodzie koła, śpiewając piosenkę. Jedno dziecko stoi w środku koła. Podczas przerwy pokazuje wymyślone przez siebie gesty, które naśladują pozostałe dzieci. Potem nauczyciel wybiera nowego ojca Wirgiliusza.

• Zabawa Hop! Dzieci maszerują po obwodzie koła. Na hasło: Hop! – podskakują obunóż, a potem maszerują

dalej (dźwięk tamburynu jest sygnałem do zmiany kierunku marszu).

II

Słuchanie wiersza I. Suchorzewskiej Słota.

1. Tablica demonstracyjna nr 16.– Jak wygląda park?– Czy to smutne, czy wesołe zdjęcie?– Co dzieje się w parku?– Jaki odgłos wydają krople deszczu uderzające o ulicę? Naśladujcie je ze mną: kap, kap, kap…– Pokażcie rękami, jak spadają krople deszczu. (Dzieci za nauczycielem poruszają rękami

z góry na dół, ruszając wszystkimi palcami).2. Słuchanie wiersza.

87

Pada gęsty kapuśniaczek,szare niebo ciągle płacze,siąpi nudno, mży…Kapu, kapu, kapią z nieba,kapią z rynny,kapią z drzewakropelki, jak łzy…

Mokną dróżki, mokną krzaki,mokną pieski, mokną ptaki,szary koti my…Chlapu, chlapu, błoto chlapie,po kałużach jesień czapie,otulona w mgły…

3. Rozmowa na temat wiersza.– Co robi deszcz?– Jaki odgłos wydaje padający deszcz?– Co robi jesień?– Jaki odgłos wydają kałuże, po których chodzi jesień?– Co nosimy, gdy pada deszcz? Jak chronimy się przed nim?4. Mówienie rymowanki za nauczycielem.

Chodzi jesień: chlapu, chlap, deszczyk pada: kapu, kap. Wietrzyk wieje: wiu, wiu, wiu, liść szeleści: szu, szu, szu.

Dzieci mówią rymowankę za nauczycielem fragmentami, ale zawsze głośniej niż on powie-dział.

Zabawa muzyczno-ruchowa Marsz kaloszowy.

Dzieci trzymają na niby parasole, maszerują po sali w różnych kierunkach przy nagraniu muzyki marszowej. Podczas przerwy w muzyce zatrzymują się i mówią za nauczycielem, jednocześnie klaszcząc:

q q e e q

|

Chlup, chlup, chlu - pu, chlup.

44

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr VII.

Wyczucie własnego ciała.• Przywitanie się różnych części ciała.• Kręcenie się w kółko na pośladkach.• Turlanie się po sali.• Ćwiczenia oczu – wytrzeszcz, mrużenie, przewracanie. Zdobywanie pewności siebie i orientacji w przestrzeni.• W parach, jedno dziecko leży przodem z rozłożonymi nogami i rękami, drugie dziecko

bardzo ostrożnie przeskakuje dookoła niego. Potem następuje zmiana ćwiczących. Ćwiczenia z:• w siadzie, opierając się plecami o siebie (nogi ugięte w kolanach) – kładzenie się, na prze-

mian, plecami na partnerze z unoszeniem bioder,• rozpakowywanie paczki – jedno dziecko w siadzie skulnym, z głową schowaną w ramionach,

drugie rozprostowuje poszczególne części ciała współćwiczącego.

88

Ćwiczenia przeciwko.• Walka kogutów – skoki obunóż z uderzaniem w dłonie partnera. Ćwiczenia kreatywne.• Improwizacje ruchowe przy muzyce o zmiennym natężeniu.

III1. Ćwiczenia graficzne. Dzieci dostają białe papierowe sylwety kropli deszczu. Zapełniają je niebieskimi rysunkami

kropelek. Starają się zapełnić całą powierzchnię sylwety.

Dowolny taniec przy piosence Listopadzie (przewodnik, s. 85–86).

2. Zabawy w wybranych kącikach.

Dzień 2. Parasole

Cel ogólny:– rozwijanie sprawności manualnej.Cel operacyjny: Dziecko:– wykleja rysunek parasola gotowymi elementami.Środki dydaktyczne: piosenka Listopadzie, lalki, ubranka dla lalek, klej, puzzle z pociętych obrazków, Wyprawka, karta pracy, cz. 1, nr 34, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 17.

Przebieg dnia

I1. Nauka rymowanki. Listopad – liść opadł. Dzieci spacerują po sali. Mówią: Listopad, wykonują skłon, podnoszą się i (trzymając na

niby liść), mówią: Liść opadł.2. Układanie puzzli wykonanych przez nauczyciela z pociętych obrazków (naklejonych na bri-

stol).

Zestaw zabaw ruchowych – nr IX (przewodnik, s. 86).

II

Parasol – wyklejanie rysunku gotowymi elementami (Wyprawka).

1. Tablica demonstracyjna nr 17.– Czym różnią się parasole, które są na zdjęciach?– Kiedy używamy parasola przeciwsłonecznego, a kiedy – przeciwdeszczowego?– Co można nosić zamiast parasola, żeby ochronić się przed deszczem?2. Kreślenie w powietrzu obiema rękami, za nauczycielem, kształtu parasola.3. Zapoznanie ze sposobem wykonania pracy (Wyprawka nr 9).• Wypychanie gotowych elementów – części parasola.• Przyklejanie ich na rysunku parasola, w odpowiednim miejscu.• Dorysowanie kropli deszczu. (Czy deszcz może padać pod parasolem?)4. Wykonanie prac przez dzieci.



89

III1. Wspólne ubieranie lalek na listopadowe chłody. Nauczyciel przygotowuje: trzy lalki różniące się wielkością, po trzy: szaliki, czapeczki

i płaszczyki (też różniące się wielkością).• Dzieci układają lalki według wielkości – używają określeń: mała, większa, największa.• Dobierają lalkom: czapki, szaliki, płaszczyki, odpowiednio do ich wielkości.• Ubierają lalki z pomocą nauczyciela.• Określają, co musiałyby wziąć ze sobą lalki na spacer, gdyby padał deszcz.2. Karta pracy, cz. 1, nr 34.– Pokolorujcie rysunki tych przedmiotów, które chronią przed deszczem.



Dzień 3. Listopadzie, listopadzie

Cel ogólny:– nauka piosenki.Cel operacyjny:Dziecko:– śpiewa piosenkę.Środki dydaktyczne: piosenka Listopadzie, melodia grana w niskim i w wysokim rejestrze dźwięków, kolorowe kartonowe krople deszczu, zraszacz, trójkąt.

Przebieg dnia

I1. Zabawa Model. Chętne dziecko wciela się w rolę modela. Stoi na podwyższeniu, a dzieci go oglądają. Po-

tem dzieci odwracają się i zamykają oczy. Nauczyciel pomaga modelowi w zmianie jego wyglądu, np. podwija mu rękawy koszulki, rozwiązuje sznurowadła, ściąga sweterek… Na znak nauczyciela dzieci odwracają się. Przyglądają się modelowi i określają zmiany w jego wyglądzie. Potem modelem zostaje inne, chętne dziecko.

2. Obrysowywanie kolorowych, kartonowych kropel deszczu palcami jednej ręki, a potem – drugiej.


II

Nauka piosenki Listopadzie.

1. Zabawa na określanie wysokości dźwięków. Przy melodii granej w niskim rejestrze dzieci poruszają się na czworakach, a przy melodii

granej w wysokim rejestrze – spacerują na palcach po sali.2. Słuchanie piosenki Listopadzie (przewodnik, s. 85–86).3. Rozmowa na temat piosenki.– O jakim miesiącu jest piosenka?– Co się stało z liśćmi w listopadzie?– Dlaczego umilkł śpiew ptaków?– Dlaczego rano jest ciemno?– Jaka pogoda jest w listopadzie?4. Nauka piosenki (zwrotki I) fragmentami, metodą ze słuchu.5. Zabawa przy piosence.

90

I. Listopadzie, listopadzie, pospadały liście z drzew.

Co się stało? Co się stało? Nawet ptaków umilkł śpiew. Ref.: Zła pogoda, wieje wiatr, szare chmury niesie, z nieba pada deszcz i grad,

14243

bis strąca liście w lesie. II. Listopadzie, listopadzie, coraz trudniej rano wstać. Bo gdy ciemno za oknami, każdy chciałby dłużej spać. Ref.: Zła pogoda, wieje wiatr…

Dzieci stają w kole:wyciągają w bok jedną rękę, potem – drugą,poruszają palcami wyciągniętych przed siebie rąk, wykonując przysiad, a potem – wyprost,rozglądają się na boki,poruszają rękami jak skrzydełkami,rytmicznie klaszczą,

rozkładają ręce na boki,przeciągają się,

przykładają złożone dłonie do policzka, jakby leżały na poduszce,rytmicznie klaszczą.

6. Śpiewanie – indywidualnie i w grupie – piosenki (zwrotki I i refrenu).


III1. Zabawa na odprężenie Listopadowa pogoda. Dzieci stają w zwięzłym kole. Wyciągają ręce przed siebie. Nauczyciel zrasza je wodą ze

zraszacza. Dzieci strzepują krople z dłoni, zmieniają się w kropelki pod wpływem dźwięków trójkąta, powoli siadają na dywanie.

Nauczyciel opowiada:

Nadciągnęły szare, ciężkie chmury. Z chmur powoli spadały krople deszczu.

Kropelki spadały coraz szybciej:skakały, podrygiwały, pluskały w kałużach.Powoli deszcz przestał padać.Zza chmur wyjrzało słońcei oświetliło ziemię.

Dzieci za nauczycielem:kreślą w powietrzu kształty chmur,wyciągają ręce przed siebie i, na przemian, płynnym ruchem opuszczają raz jedną rękę, raz – drugą,poruszają szybciej rękami,uderzają palcami o podłogę,poruszają rękami coraz wolniej,wyciągają ręce do góry i poruszają dłońmi,rozkładają ręce na boki.

Zabawa przy piosence Listopadzie (przewodnik, s. 89–90).


Dzień 4. Trzy krople, cztery krople

Cel ogólny:– rozwijanie umiejętności liczenia.Cel operacyjny:Dziecko:– liczy w zakresie czterech.Środki dydaktyczne: piosenka Listopadzie, kartki (niebieskie) z rysunkami kropli deszczu, nożyczki, pojemnik, papierowe krople deszczu, kartoniki z krążkami, karta pracy, cz. 1, nr 35.

91

Przebieg dnia

I1. Wyklaskiwanie prostych rytmów, podanych przez nauczyciela.2. Wycinanie rysunku kropli deszczu (wysokości około 10 cm) z niebieskiego papieru (do

ćwiczeń w drugiej części dnia).


II

Krople deszczu – ćwiczenia w liczeniu.

Dzieci wyciągają z pojemnika po cztery papierowe krople deszczu. Siedzą w kole i układają je przed sobą.

1. Liczenie kropelek. Każde dziecko (po ułożeniu kropelek) liczy je głośno, dotykając każdej liczonej kropelki.2. Pokazywanie liczby kropelek na palcach. Dzieci pokazują cztery palce. Liczą je kolejno, dotykając każdego liczonego palca.3. Zabawa Dołóż – odłóż. Dzieci odsuwają od siebie kropelki. Nauczyciel rozdaje kartoniki z krążkami (od jeden do

czterech). Dzieci kolejno liczą krążki na kartonikach, podają ich liczbę i pokazują ją na palcach. Potem biorą tyle swoich kropelek, ile było krążków, i układają je przed sobą. Gdy już wszystkie dzieci ułożyły kropelki (po otrzymaniu krążków), wówczas każde z nich od-daje swój kartonik osobie siedzącej po swojej lewej stronie. (Nauczyciel pokazuje i pomaga w razie potrzeby). Otrzymuje kartonik z krążkami od osoby siedzącej po prawej stronie. Dzieci liczą krążki na nowych kartonikach. Porównują ich liczbę z liczbą leżących przed nimi kropel. Dokładają lub odkładają kropelki tak, aby ich liczba odpowiadała liczbie krążków na nowych kartonikach. Np. dziecko dostało kartonik z czterema krążkami i ułożyło przed sobą cztery kropelki. Potem oddało swój kartonik, a dostało kartonik z dwoma krążkami. Dziecko odłożyło dwie kropelki i wtedy liczba pozostałych kropelek odpowiadała liczbie krążków na nowym kartoniku.

Spacer – obserwowanie listopadowej pogody.

Dzieci przyglądają się chmurom, oceniają, czy będzie z nich padał deszcz.

III1. Karta pracy, cz. 1, nr 35.– Rysujcie po liniach powiększonych kropel deszczu.– Policzcie krople. Podzielcie rytmicznie (z klaskaniem) słowo kropla.2. Nauka zwrotki II piosenki Listopadzie (przewodnik, s. 86).

Zabawa muzyczno-ruchowa Marsz kaloszowy (przewodnik, s. 87).


Dzień 5. Rozmarzone kalosze

Cel ogólny:– rozwijanie mowy.Cel operacyjny:Dziecko:– odpowiada na pytania dotyczące utworu.Środki dydaktyczne: opowiadanie G. Kasdepke Rozmarzone kalosze, ilustracje do opowiadania, kółka do sersa lub małe obręcze, bębenek, kartki, niebieska farba, tablica demonstracyjna dla nauczyciela nr 18, Wyprawka.

92

Przebieg dnia

I1. Zabawa kształtująca poczucie tempa. Dzieci mówią rymowankę przy akompaniamencie bębenka. Akompaniament reguluje tempo

(wolno, szybko). Pada deszcz, pada deszcz, pada deszcz na dworze.2. Malowanie na kartce kropel deszczu palcem maczanym w niebieskiej farbie.


II

Słuchanie opowiadania G. Kasdepke Rozmarzone kalosze.

1. Tablica demonstracyjna nr 18.– Nazwijcie buty, które są na obrazkach.– Które buty nosimy latem, gdy jest ciepło? Które buty nosimy zimą, gdy jest zimno i pada

deszcz?– Pokażcie buty, które nosimy, gdy pada deszcz. Jak nazywają się te buty? Czym różnią się

od innych butów?– Podzielmy rytmicznie (z klaskaniem, na sylaby) nazwę kalosze.

Zabawa orientacyjno-porządkowa Kałuże.

Nauczyciel rozkłada na podłodze kółka do sersa-kałuże (lub małe obręcze). Dzieci spacerują między kałużami, nie mocząc butów. Na hasło: Kalosze, spacerują nadal, ale teraz mają kalosze, więc mogą chodzić po kałużach.


– Opowiesz mi bajkę? – prosi wieczorem Kacper. – O czym? – siadam na łóżku. – O mnie – szepce Kacper. – I, na przykład, o moich kaloszach. – Dlaczego właśnie o kaloszach? – pytam zdziwiony. – Żeby było trudniej – wyjaśnia Kacper. A potem zamyka oczy, poprawia kołdrę i cały zamienia się w słuch. – Pewien chłopczyk o imieniu Kacper – zaczynam opowieść – miał kalosze, które bardzo,

ale to bardzo chciały być butami do biegania. – Nie rozśmieszajcie nas! – śmiały się buciki. – Kalosze są od człapania po kałużach. No ale kalosze chciały biegać. Ilekroć padał deszcz, wędrowały wraz ze swym kilkuletnim

właścicielem do przedszkola, by tam – wciśnięte w kąt szatni – marzyć całymi godzinami o sportowych wyścigach. Nikt jednak tych marzeń nie traktował poważnie.

– A taplać się w błocie to nie łaska? – szydziły kolorowe adidasy. – Albo łazić po przegniłych liściach? – prychały dziewczęce pantofelki. Tenisówki zaś chichotały tak głośno, że później przez godzinę nie były w stanie rozplątać

sznurówek. No bo rzeczywiście – widział ktoś śmieszniejsze kalosze? Któregoś dnia dzieci z przedszkola wybrały się na spacer. Wszystkie buciki: adidasy,

tenisówki, pantofelki – podskakiwały radośnie. Tylko kalosze wlokły się ponuro na końcu. – No i dlaczego nie biegacie? – rechotały adidasy. – Co, sił zabrakło? – szydziły pantofelki. A tenisówki, raz lewa, raz prawa, pokazywały kaloszom język. Nagle zaczął padać deszcz. – Uciekamy do przedszkola! – krzyknęły panie przedszkolanki. I wszystkie dzieci, na łeb, na szyję, zaczęły biec w stronę przeszkola.

93

– Ach, jakie błocko! – jęczały pantofelki. – Co za kałuże! – biadoliły adidasy. – Zmokniemy – trzęsły się tenisówki. Jedynie kalosze biegły śmiało naprzód – przez błoto, przez kałuże, przez rwące po ulicy

strumyki; jeszcze pięćdziesiąt metrów, jeszcze tylko dziesięć, jeszcze pięć i… – Wygrałem! – krzyknął Kacper. – Pierwszy! – No, no… – zmoknięte pantofelki nie wiedziały, co powiedzieć. A tenisówki tylko żałośnie pochlipywały. – No widzicie? – cieszył się Kacper. – Widzicie, jakie mam buty do biegania?! – To nie są zwyczajne buty do biegania – burknęło któreś dziecko. – Pewnie, że nie zwyczajne – obruszył się Kacper. – Przecież zwyczajne nie nadają się

do biegania po deszczu! Zapadła cisza. – I co dalej? – szepce rozespany Kacper. – Kalosze były bardzo szczęśliwe i wszyscy chcieli się z nimi kolegować – głaszczę

mego synka po głowie. – Ze mną też? – upewnia się Kacper. – Z tobą przede wszystkim. – Super – szepce Kacper. – Jeżeli będziesz miał kiedyś kłopoty z kolegami, to pożyczę

ci moje kalosze. – Wiem. synku. Dobranoc.

3. Rozmowa na temat opowiadania.– Komu autor opowiadał bajkę?– O czym była bajka?– O czym rozmawiały kalosze? Czy spełniło się ich marzenie?– Czy Kacprowi podobała się bajka? Dlaczego?

Zestaw ćwiczeń ruchowych – nr VII (przewodnik, s. 87).

III1. Nauka wiązania butów (Wyprawka). Dzieci wypychają sylwety butów z kartonu. (W razie potrzeby pomaga nauczyciel). Na-

uczyciel indywidualnie ćwiczy z dziećmi wiązanie butów. (Do tych ćwiczeń wraca co jakiś czas, ćwicząc tę umiejętność).

Zabawa muzyczno-ruchowa Marsz kaloszowy (przewodnik, s. 87).


94

Notatki

95

Notatki

96

Notatki

przewodnik metodyczny część 1...nr 8 t 1 • zestaw zabaw rucho-wych – nr ii (opraco-wany przez...

Documents