programaciÓn didÁctica dpto. de bioloxÍa e xeoloxÍa …“… · tema 10 b3.3 reinos dos seres...

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

DPTO. DE BIOLOXÍA e XEOLOXÍA

IES SANXILLAO DE LUGO

CURSO: 2019-2020

ÍNDICE

1. Conceptos clave da programación............................................................................................... 3

2. Contexto do centro ...................................................................................................................... 5

3. Secuenciación e temporalización dos contidos............................................................................ 7

3.1. Bioloxía e Xeoloxía 1º ESO ................................................................................................. 7

3.2. Bioloxía e Xeoloxía 3ºESO ................................................................................................. 1 0

3.3. 3ºPMAR.............................................................................................................................. 14

3.4. Bioloxía e Xeoloxía 4º ESO................................................................................................. 20

3.5. Bioloxía e Xeoloxía 1º Bacharelato..................................................................................... 23

3.6. Cultura Científica 1º Bacharelato........................................................................................ 27

3.7. Anatomía aplicada 1º Bacharelato....................................................................................... 29

3.8. Bioloxía 2º Bacharelato....................................................................................................... 32

4. Relación entre os distintos aspectos curriculares para cada unidade......................................... 36



4.3. 3º PMAR.............................................................................................................................. 40

4.4. Bioloxía e Xeoloxía 4º ESO................................................................................................. 45

4.5. Bioloxía e Xeoloxía 1º Bacharelato..................................................................................... 48

4.6. Cultura Científica 1º Bacharelato........................................................................................ 55

4.7. Anatomía aplicada 1º Bacharelato....................................................................................... 58

4.8. Bioloxía 2º Bacharelato....................................................................................................... 62

5. Metodoloxía didáctica.................................................................................................................. 67

6. Avaliación..................................................................................................................................... 69

6.1. Avaliación inicial.................................................................................................................. 69

6.2. Avaliación continua ............................................................................................................ 70

6.3. Avaliación final.................................................................................................................... 74

6.4. Avaliación extraordinaria..................................................................................................... 74

7. Alumnado con materias pendentes ............................................................................................ 75

8. Outras avaliacións...................................................................................................................... 76

9. Atención á diversidade ............................................................................................................... 80

10. Actividades complementarias e extraescolares......................................................................... 81

11. Composición do departamento e distribución horaria............................................................... 82

1. Conceptos clave da programación

CONCEPTOS CLAVE ( Orde OCD 65/2015 (BOE 29/1/2015)

Desenvolvemento curricular 2ª nivel de planificación curricular. Elabora e revisa a CCP. Aproba o Claustro. Inclúese no PE

Programacións didácticas 3º nivel de planificación. Realizada polos departamentos didácticos

Programación de aula 4º nivel de planificación. Realizada polo profesorado.

Programación didácticaInstrumento de planificación curricular específico de cada área que pretende ordenar o proceso de ensino-aprendizaxe do alumnado.Debe responder a estascuestións: 1.- Que, cando e como ensinar / 2.- Que, cando e como avaliar / 3.- Como atender á diversidade

Criterios de avaliación Son os que deben servir de referencia par valorar o que o alumno sabe e sabe facer en cada área/materia. Desglósanse en estándares.

Estándares de aprendizaxeEspecifican os criterios de avaliación concretando o que alumno debe comprender, saber e saber facer. Pretenden graduar o rendemento ou o logro acadado.Deben ser observables, medibles e avaliables. Poden concretarse a través dos indicadores de logro

Indicadores de logroSon especificacións dos estándares para graduar o seu nivel de adquisición. Forman parte dos criterios de cualificación do dito estándar. O instrumento máis idóneo para identificar esa graduación sería a rúbrica. (O docente é o responsable da súa definición e posta en práctica)

Grao de consecución dun estándarServe para sinalar o grao mínimo de consecución esixible dun estándar para superara a materia (Artº 13º, 3d da Resolución 27/7/2015) (Canto maior sexa o grao esixido de consecución máis imprescindible se considera o estándar)

Estándares Son os estándares mínimos esixibles para superar un área. O seu grao de adquisición debería estar en torno ao 100%. (Galicia non os menciona)

Criterios de cualificación einstrumentosimprescindbles

Serven para ponderar o “o valor” que se dá a cada estándar e a proporción que cada instrumento utilizado para avalialo achega a ese valor.

Procedementos e instrumentos

Foron fiixados no Proxecto curricular do Ministerios en 1992. Habería que engadir as Rúbricas ou escalas e os Portfolios . "Os procedementos de avaliaciónutilizables, como a observación sistemática do traballo do alumnado, as probas orais e escritas, o portfolio, os protocolos de rexistro ou ostraballos de clase, permitirán a integración de todas as competencias nun marco de avaliación coherente" (Ver artº 7º, 6, terceiro parágrafo, da OrdeOCD 65/2015 (BOE 29/1/2015)

Rúbrica Instrumento de avaliación que permite coñecer o grao de adquisición dunha aprendizaxe ou dunha competencia

PortfolioAchega de producións dun alumno/a

Graduación dos estándares Para identificar o progreso dos mesmos ao longo dunha etapa

Perfil de área Conxunto de estándares que ten unha materia. Son a referencia para a programación, a avaliación e o reforzo (Ver artº 5º, 6 Orde ECD 65/2015)

Perfil competencialConxunto de estándares de diferentes áreas relacionados coa mesma competencia clave (Ver artº 5º, 7 Orde ECD 65/2015)

3

Avaliación das competencias"A avaliación do grao de adquisición das completencias debe estar integrada coa avaliación dos contidos, na medida en que supón mobilizar oscoñecementos, destrezas, actitudes e valores (Artº 7º,3 da Orde ECD 65/2015)

Nivel de desempeño das competencias.

… "Poderanse medir a través dos indicadores de logro, tales como rúbricas ou escalas de avaliación … que teñan en conta á atención ádiversidade (Art 7º, 4 da Orde ECD/65/2015)

TarefaÉ a acción ou conxunto de accións oritentadas á resolucion dunha situación ou problema, nun contexto definido, combinando todos os saberes dispoñibles paraelaborar un produto relevante. As tarefas ingegran actividades e exercicios.

4

2. Contexto do centro

SITUACIÓN

O centro inaugúrase co nome de “Instituto de Educación Secundaria e Profesional de Lugo”. Máis adiante, coa orde de 30 demarzo de 1993, DOGA 20 / 04 / 93, a Consellería dispón concederlle a denominación de “IES Sanxillao”.

Debe o seu nome o noso Instituto a San Xulián, mártir do século III, cuxa devoción ten o seu apoxeo na época tardovisigoda (séculoVII) e protoasturiana (séculos VIII - IX).

O IES Sanxillao é un dos sete institutos que ten o municipio de Lugo, está situado na Ronda das Fontiñas, á altura do número 171,limitado polo Leste por un parque denominado “parque dos paxariños” e o río Rato ó Norte e Oeste pola cidade eó Sur polo Campusuniversitario e o río Miño.

O Instituto de Educación Secundaria Sanxillao é un centro de ensino público, dependente da Consellería de Educación e OrientaciónUniversitaria da Comunidade Autónoma de Galicia.

CENTROS ADSCRITOS

Colexio “Virxe da Soidade” nas Gándaras. Colexio “Sagrado Corazón” Colexio das “Mercedes” Colexio “Illa verde” Colexio do “Corgo”

ESTUDOS OFERTADOS

Educación Secundaria Obrigatoria 1º,2º,3º,4º. Bacharelato (Ciencias da Natureza e da Saúde, Humanidades e Ciencias Sociais e Artístico)Ciclos Formativos de Grao Medio: Técnico en Servizos de Restaurante Bar, Técnico en Cociña.Ciclos Formativo de Grao Superior: Técnico superior en Restauración .PMAR en2º e 3º ESO LOMCEFP Básica 1º e 2º cursos para Hostalería.CARACTERÍSTICAS SINGULARES

O Centro está construído en dúas edificacións de tres plantas cada unha, unidas por escaleiras. Aínda que estas dúas edificaciónsson independentes entre sí, pódese acceder dunha a outra por un corredor interior. Ocupa un solar de 9.464 m 2 e ten unha superficieedificada de 6.606 m2.

5

O primeiro edificio, ten 5.440 m², está ocupado polo alumnado de Secundaria e Bacharelato; os alumnos de Ciclos Formativos sóreciben nel as clases teóricas.

O segundo edificio corresponde ás dependencias de Hostalería, ten unha superficie de 1.166 m 2 está destinado ás actividadesprácticas do alumnado dos Ciclos Formativos.

Pista de deportes.O resto da superficie do solar está ocupada por espazos libres, de piso de formigón e zona de xardín.

CARACTERÍSTICAS DO ALUMNADO

Lingua materna dominante: A maioría do alumnado exprésase con normalidade tanto en galego como en castelán, pero no ámbitofamiliar hai un lixeiro predominio da lingua galega. Estes últimos anos estamos a recibir alumnado doutras nacionalidades,principalmente colombianos, peruanos, rumanos e árabes.

Alumnado con NEAE no curso actual: Altas capacidadesA.C.S.Reforzo educativo

Problemas sociais destacados: abandono escolar, poboación emigrante, absentismo, violencia e/ou acoso escolar.

Ningún destacado

Outras características:

Hai programas de axuda, como o programa PROA, ao que en xunta de avaliación se decide os alumnos/as que poderían asistircomo complemento e axuda da materia.

6

3. Secuenciación e temporalización dos contidos.

3.1. Bioloxía e Xeoloxía 1º ESOPRIMEIRA AVALIACIÓN

Bloque UNIDADES DIDÁCTICAS

BL

OQ

UE

2 A

TE

RR

A N

O U

NIV

ER

SO

1. O UNIVERSO E O NOSO PLANETAReferencia libro texto

TemporalizaciónProbas

avaliaciónContidos Meses Sesiósn

B2.1 Principais modelos sobre a orixe do Universo.

Tema 1

Setembro/ outubro 25 1ª

B2.2 Compoñentes do Universo.

B2.3 Características do Sistema Solar e dos seus compoñentes.

B2.4 Concepcións sobre o Sistema Solar ao longo da historia.

B2.5 Os planetas no Sistema Solar.

B2.6 O planeta Terra: características.

B2.7 Os movementos da Terra, da Lúa e do Sol, e as súas consecuencias.

2. O UNIVERSO E O NOSO PLANETA

Tema 2

B2.8 A xeosfera: estrutura e composición da codia, o manto e o núcleo.

B2.9 Minerais e rochas: propiedades, características e utilidades.

B2.10 Xestión sustentable dos recursos minerais. Recursos minerais en Galicia.

3. A ATMOSFERA

Tema 3

Novembro/decembro

22 2ª

B2.11 A atmosfera: composición e estrutura. O aire e os seus compoñentes. Efecto invernadoiro. Importancia da atmosfera para os seres vivos

B2.12 Contaminación atmosférica: repercusións e posibles solucións

4. A HIDROSFERA

Tema 4

B2.13 A hidrosfera. Propiedades da auga. Importancia da auga para os seres vivos.

B2.14 A auga na Terra. Auga doce e salgada.

B2.15 Ciclo da auga.

B2.16 A auga como recurso.

B2.17 Xestión sustentable da auga.

B2.18 Contaminación das augas doces e salgadas.

7

SEGUNDA AVALIACIÓN

Bloque UNIDADES DIDÁCTICASB

LO

QU

E 3

A B

IOD

IVE

RS

IDA

DE

NO

PL

AN

ETA

TE

RR

A5. A BIOSFERA Referencia

libro texto

Temporalización Probasavaliación

Contidos Meses Sesións

B2.19 A biosfera. Características que fixeron da Terra un planeta habitable.

Tema 5

Xaneiro/febreiro

27 1ª

B3.1 Concepto de biodiversidade. Importancia da biodiversidade.

B3.2 Sistemas de clasificación dos seres vivos. Concepto de especie. Nomenclatura binomial.

B3.3 Reinos dos seres vivos: Moneras, Protoctistas, Fungi, Metafitas e Metazoos.

6. O REINO ANIMAL. OS ANIMAIS VERTEBRADOSTema 6

B3.5. Vertebrados: peixes, anfibios, réptiles, aves e mamíferos. Características anatómicas e fisiolóxicas

7. OS ANIMAIS INVERTEBRADOSTema 7

Marzo/ abril 19 2ª

B3.4Invertebrados: poríferos, celentéreos, anélidos, moluscos, equinodermos e artrópodos. Características anatómicas efisiolóxicas.

8. AS FUNCIÓNS VITAIS NOS ANIMAIS

Tema 8

B3.4Invertebrados: poríferos, celentéreos, anélidos, moluscos, equinodermos e artrópodos. Características anatómicas efisiolóxicas.

B3.5. Vertebrados: peixes, anfibios, réptiles, aves e mamíferos. Características anatómicas e fisiolóxicas

B3.7 Clasificación de animais e plantas a partir de claves dicotómicas e outros medios.

B3.8.Identificación de plantas e animais propios dalgúns ecosistemas, especies en extinción e especies endémicas. Adaptaciónsdos animais e as plantas ao medio. Biodiversidade en Galicia.

8

TERCEIRA AVALIACIÓN

Bloques UNIDADES DIDÁCTICASB

LO

QU

E 3

A B

IOD

IVE

RS

IDA

DE

NO

PL

AN

ETA

TE

RR

AB

LO

QU

E 4

OS

EC

OS

IST

EM

AS

9. O REINO PLANTASReferencia libro texto


Contidos Meses Sesiósn

B3.6. Plantas: brións, fieitos, ximnospermas e anxiospermas. Características principais, nutrición, relación e reprodución.

Tema 9

Abril/ maio 11+8 1ª

B3.7. Clasificación de animais e plantas a partir de claves dicotómicas e outros medios.

B3.8. Identificación de plantas e animais propios dalgúns ecosistemas, especies en extinción e especies endémicas. Adaptaciónsdos animais e as plantas ao medio. Biodiversidade en Galicia.

10. OS REINOS FUNGOS, PROTISTAS E MONERASTema 10

B3.3 Reinos dos seres vivos: Moneras, Protoctistas, Fungi, Metafitas e Metazoos.

11. A ECOSFERA

Tema 11

Maio/ xuño 7+12 2ª

B4.1 Ecosistema: identificación dos seus compoñentes.

B4.2 Factores abióticos e bióticos nos ecosistemas.

B4.3 Ecosistemas acuáticos.

B4.4. Ecosistemas terrestres.

12. A DINÁMICA DOS ECOSISTEMAS

Tema 12B4.5 Factores desencadeantes de desequilibrios nos ecosistemas.

B4.5 Estratexias para restablecer o equilibrio nos ecosistemas.

.

BLOQUE 1 PROXECTO DE INVESTIGACIÓNBLOQUE 5 HABILIDADES, DESTREZAS E ESTRATEXIAS. METODOLOXÍA CIENTÍFICA

Para desenvolver ao longo do curso

B1.1 O vocabulario científico na expresión oral e escrita.

B1.2 Metodoloxía científica: características básicas.

B1.3 Experimentación en bioloxía e xeoloxía: obtención, selección e interpretación de información de carácter científico a partir da selección e a recollida de mostras do medio natural ou doutras fontes.

B1.4 Planificación e realización do traballo experimental, e interpretación dos seus resultados.

B1.5 Normas de seguridade no laboratorio, e coidado dos instrumentos e do material.

B5.1 Método científico. Elaboración de hipóteses, e a súa comprobación e argumentación a partir da experimentación ou da observación.

B5.2 Artigo científico. Fontes de divulgación científica.

B5.3 Proxecto de investigación en equipo: organización. Participación e colaboración respectuosa no traballo individual e en equipo.

9

3.2. Bioloxía e Xeoloxía 3º ESO

PRIMEIRA AVALIACIÓN


Blo

qu

e 2.

A C

ÉL

UL

A, U

NID

AD

E E

ST

RU

TU

RA

L E

FU

NC

ION

AL

DO

S S

ER

ES

VIV

OS

BL

OQ

UE

3. A

S P

ER

SO

AS

E A

SA

ÚD

E. P

RO

MO

CIÓ

N D

A S

AÚ

DE

1. A ORGANIZACIÓN DO CORPO HUMANOReferencia libro texto



B2.1 Características da materia viva e diferenzas coa materia inerte.

Tema 1

Setembro/outubro

3+9 1ª

B2.2 A célula. Características básicas da célula procariota e eucariota, animal e vexetal.

B2.3 Funcións vitais: nutrición, relación e reprodución.

B3,1 Niveis de organización da materia viva.

B3,2 Organización xeral do corpo humano: células, tecidos, órganos, aparellos e sistemas

B3,3 A célula animal: estruturas celulares. Orgánulos celulares e a súa función.

B3,4 Os tecidos do corpo humano: estrutura e funcións.

2. ALIMENTACIÓN E SAÚDE

Tema 2

B3.12 Alimentación e nutrición. Alimentos e nutrientes: tipos e funcións básicas.

B3.13 Dieta e saúde. Dieta equilibrada. Deseño e análise de dietas. Hábitos nutricionais saudables. Trastornos da conduta alimentaria.

B3.14 Función de nutrición. Visión global e integradora de aparellos e procesos que interveñen na nutrición.

3. A NUTRICIÓN: APARELLOS DIXESTIVO E RESPIRATORIO

Tema 3

Novembro/decembro

8+6 2ª

B3.15 Anatomía e fisioloxía dos aparellos dixestivo, respiratorio, circulatorio e excretor.

B3.16 Alteracións máis frecuentes e doenzas asociadas aos aparellos que interveñen na nutrición: prevención e hábitos de vida saudables

4. NUTRICIÓN: APARELLOS CIRCULATORIO E EXCRETOR

Tema 4B3.15 Anatomía e fisioloxía dos aparellos dixestivo, respiratorio, circulatorio e excretor.

B3.16 Alteracións máis frecuentes e doenzas asociadas aos aparellos que interveñen na nutrición: prevención e hábitos de vida saudables

10

SEGUNDA AVALIACIÓN


BL

OQ

UE

3. A

S P

ER

SO

AS

E A

SA

ÚD

E. P

RO

MO

CIÓ

N D

A S

AÚ

DE

5. A RELACIÓN: OS SENTIDOS E O SISTEMA NERVIOSO Referencia libro texto



B3.17 Función de relación. Sistema nervioso e sistema endócrino.

Tema 5

Xaneiro/febreiro

7+6 1ª

B3.18 Órganos dos sentidos: estrutura e función; coidado e hixiene

B3.19 Coordinación e sistema nervioso: organización e función.

B3.20 Doenzas comúns do sistema nervioso: causas, factores de risco e prevención.

6. A RELACIÓN: O SISTEMA ENDÓCRINO E O AP. LOCOMOTOR

Tema 6

B3.21 Sistema endócrino: glándulas endócrinas e o seu funcionamento. Principais alteracións.

B3.22 Visión integradora dos sistemas nervioso e endócrino.

B3.23 Factores de risco e prevención das lesións.

7. A REPRODUCIÓN

Tema 7

Marzo/abril 8+1 2ªB3.25 Reprodución humana. Anatomía e fisioloxía do aparello reprodutor. Cambios físicos e psíquicos na adolescencia.

B3.26 Ciclo menstrual. Fecundación, embarazo e parto

B3.27 Análise dos métodos anticonceptivos.

B3.28 Doenzas de transmisión sexual: prevención.

B3.29 Técnicas de reprodución asistida.

B3.30 Reposta sexual humana. Sexo e sexualidade. Saúde e hixiene sexual.

8. A SAÚDE E O SISTEMA INMUNITARIOTema 8

B3.5 Saúde e doenza, e factores que as determinan.

B3.6 Doenzas infecciosas e non infecciosas.

B3.7 Hixiene e prevención. Hábitos e estilos de vida saudables.

B3.8 Sistema inmunitario. Vacinas, soros e antibióticos.

B3.9 Uso responsable de medicamentos

B3.10 Transplantes e doazón de células, sangue e órganos.

B3.11 Substancias aditivas: tabaco, alcohol e outras drogas. Problemas asociados.



BL

OQ

UE

4.

O R

EL

EV

O T

ER

RE

ST

RE

E A

SÚ

A E

VO

LU

CIÓ

NB

LO

QU

E 5

. O

SO

LO

CO

MO

EC

OS

IST

EM

A.

9. O RELEVO E OS PROCESOS XEOLÓXICOS EXTERNOS Referencia libro texto



B4.1 Modelaxe do relevo. Factores que condicionan o relevo terrestre

Tema 9

Abril /maio 6+4 1ª

B4.2 Procesos xeolóxicos externos e diferenzas cos internos. Meteorización, erosión, transporte e sedimentación

B5.1 O solo como ecosistema.

B5.2 Compoñentes do solo e as súas interaccións.

B5.3 Importancia do solo. Riscos da súa sobreexplotación, degradación ou perda.

10. A MODELAXE DO RELEVO

Tema 10

B4.3 Augas superficiais e modelaxe do relevo: formas características.

B4.4 Augas subterráneas: circulación e explotación.

B4.5 Acción xeolóxica do mar: dinámica mariña e modelaxe litoral.

B4.6 Acción xeolóxica do vento: modelaxe eólica.

B4.7 Acción xeolóxica dos glaciares: formas de erosión e depósito que orixinan.

B4.8 Factores que condicionan a modelaxe da paisaxe galega.

B4.9 Acción xeolóxica dos seres vivos. A especie humana como axente xeolóxico.

11. A DINÁMICA INTERNA DA TERRA

Tema 11 Maio/xuño 4+6 2ª

B4.10 Manifestacións da enerxía interna da Terra.

B4.11 Actividade sísmica e volcánica: orixe e tipos de magmas.

B4.12 Distribución de volcáns e terremotos. Riscos sísmico e volcánico: importancia da súa predición e da súa prevención.

B4.13 Sismicidade en Galicia.

BLOQUE 6 PROXECTO DE INVESTIGACIÓN


B6.1 Método científico. Elaboración de hipóteses, e a súa comprobación e argumentación, a partir da experimentación ou a observación.

B6.2 Artigo científico. Fontes de divulgación científica

B6.3 Proxecto de investigación en equipo. Organización. Participación e colaboración respectuosa no traballo individual e en equipo. Presentación de conclusións.

13

3.3. 3º PMAR


UNIDADES DIDÁCTICAS

BLOQUE 2. NÚMEROS E ÁLXEBRA Temporalización Sesións

B2.1. Números racionais. Transformación de fraccións en decimais e viceversa. Números decimais exactos e periódicos. Fracción xeratriz.

1º trimestre

1º trimestre

28

28

B2.2. Operacións con fraccións e decimais. Cálculo aproximado e redondeo. Cifras significativas. Erro absoluto e relativo.

B2.3. Potencias de números racionais con expoñente enteiro.Significado e uso.

B2.4. Potencias de base 10. Aplicación para a expresión de números moi pequenos. Operacións con números expresados en notación científica.

B2.5. Raíces cadradas. Raíces non exactas. Expresión decimal. Expresións radicais: transformación e operacións.

B2.6. Xerarquía de operacións.

B2.7. Investigación de regularidades, relacións e propiedades que aparecen en conxuntos de números. Expresión usando linguaxe alxébrica.

B2.8. Sucesións numéricas. Sucesións recorrentes Progresións aritméticas e xeométricas.

B2.9. Transformación de expresións alxébricas. Igualdades notables.Operacións elementais con polinomios. Factorización de polinomios.

B2.10. Ecuacións de segundo grao cunha incógnita. Resolución por distintos métodos.

B2.11. Resolución deecuacións sinxelas degrao superiora dous.

B2.12. Resolución de sistemas de dúas ecuacións lineais con dúas incógnitas

B2.13. Resoluciónde problemasmedianteautilizaciónde ecuacións

BLOQUE 3. XEOMETRÍA

B3.1. Xeometría do espazo: poliedros e corpos de revolución. 1º trimestre 28

B3.2. Uso de ferramentas pedagóxicas adecuadas, entre elas as tecnolóxicas,paraestudarformas, configuraciónserelacións xeométricas.

B3.3. Xeometría do plano.

B3.4. Teorema de Tales.

B3.5. División dun segmento en partes proporcionais. Aplicación á resolución de problemas. Xeometría do espazo: áreas e volumes.

B3.6. Translacións, xiros e simetrías no plano.

B3.7. Xeometría do espazo. Elementos de simetría nos poliedros e corpos de revolución.

B3.8. A esfera. Interseccións de planos e esferas.

B3.9 Oglobo terráqueo. Coordenadas xeográficas efusos horarios. Latitude e lonxitude dun punto.

BLOQUE 2 A MATERIA

B2.1. Estrutura atómica. Modelos atómicos.

1º trimestre

1º trimestre

18

18

B2.2. Isótopos.

B2.3. Aplicacións dos isótopos.

B2.4. Sistema periódico dos elementos.

B2.5. Unións entre átomos: moléculas e cristais.

B2.6 Masas atómicas e moleculares.

B2.7. Elementosecompostosdeespecialinterese conaplicacións industriais, tecnolóxicas e biomédicas.

B2.8. Formulación e nomenclatura de compostos binarios seguindo as normas IUPAC.

BLOQUE 3. OS CAMBIOS

B3.1. Reacción química.

B3.2. Cálculos estequiométricos sinxelos.

B3.3. Lei de conservación da masa.

B3.4. Velocidade de reacción.

B3.5. A química na sociedade e o ambiente.

BLOQUE 2. A CÉLULA, UNIDADE ESTRUTURAL E FUNCIONAL DOS SERES VIVOS

B2.1. Características da materia vivae diferenzas coamateriainerte.

1º trimestre

18

B2.2. A célula. Características básicas da célula procariota e eucariota, animal e vexetal

B2.3. Funcións vitais: nutrición, relación e reprodución.

BLOQUE 3. AS PERSOAS E A SAÚDE. PROMOCIÓN DA SAÚDE. NUTRICIÓN

B3.1. Niveis de organización da materia viva. 1º trimestre

B3.2. Organización xeral do corpo humano: células, tecidos, órganos, aparellos e sistemas

B3.3. A célula animal: estruturas celulares. Orgánulos celulares e a súa función.

B3.4. Os tecidos do corpo humano: estrutura e funcións.

B3.5. Saúde e doenza, e factores que as determinan.

B3.6. Doenzas infecciosas e non infecciosas.

B3.7. Hixiene e prevención. Hábitos e estilos de vida saudables.

B3.8. Sistema inmunitario. Vacinas, soros e antibióticos.

B3.9. Uso responsable de medicamentos.

B3.10. Transplantes e doazón de células, sangue e órganos.

B3.11. Substancias aditivas: tabaco, alcohol e outras drogas. Problemas asociados.

B3.12. Alimentación e nutrición. Alimentos e nutrientes: tipos e funcións básicas.

B3.13. Dietae saúde. Dietaequilibrada. Deseño eanálise de dietas. Hábitos nutricionais saudables. Trastornos da conduta alimentaria.

B3.14. Función de nutrición. Visión global e integradora de aparellos e procesos que interveñen na nutrición.

B3.15. Anatomía e fisioloxía dos aparellos dixestivo, respiratorio, circulatorio e excretor.

B3.16. Alteracións máis frecuentes e doenzas asociadas aos aparellos que interveñen nanutrición: prevención ehábitosde vida saudables.

SEGUNDA AVALIACIÓN


Bloque 4. Funcións Temporalización Sesións

B4.1. Análise e descrición cualitativa de gráficas que representan fenómenos do ámbito cotián e doutras materias.

2º trimestre 32

B4.2. Análise dunha situación apartir do estudo das características locais e globais da gráfica correspondente.

B4.3. Análiseecomparación desituacións de dependenciafuncionaldadas mediante táboas e enunciados.

B4.4. Utilización de calculadorasgráficaseprogramas de computadorpara a construción e a interpretación de gráficas.

B4.5Utilización de modelos lineais para estudar situacións provenientes de diferentesámbitos de coñecemento e da vida cotiá, mediante a confección da táboa, arepresentación gráfica e a obtención da expresión alxébrica.

B4.6. Expresións da ecuación da recta.

B4.7. Funcións cuadráticas. Representación gráfica. Utilización para representar situacións da vida cotiá.

Bloque 4. O movemento e as forzas

B4.1. Carga eléctrica.2º trimestre 28

B4.2. Forza eléctrica.

B4.3. Imáns. Forza magnética.

B4.4. Electroimán.

B4.5 Experimentos de Oersted e Faraday.

B4.6. Forzas da natureza.

Bloque 3. As persoas e a saúde. Promoción da saúde II

B3.17 Función de relación. Sistema nervioso e sistema endócrino.

2º trimestre 28

B3.18 Órganos dos sentidos: estrutura e función; coidado e hixiene.

B3.19 Coordinación e sistema nervioso: organización e función.

B3.20 Doenzascomúnsdosistemanervioso:causas,factores deriscoe prevención.

B3.21 Sistema endócrino: glándulas endócrinas e o seuf uncionamento. Principais alteracións.

B3.22 Visión integradora dos sistemas nervioso e endócrino.

B3.23 Aparello locomotor. Organización e relacións funcionais entre ósos, músculos e sistema nervioso.

B3.24 Factores de risco e prevención das lesións.

B3.25 Reprodución humana. Anatomía e fisioloxía do aparello reprodutor. Cambios físicos psíquicos na adolescencia

B3.26 Ciclo menstrual. Fecundación, embarazo e parto.

B3.27 Análise dos métodos anticonceptivos.

B3.28 Doenzas de transmisión sexual: prevención.

B3.29 Técnicasde reprodución asistida.

B3.30 Reposta sexual humana. Sexo e sexualidade.Saúde e hixiene sexual.



BLOQUE 5. ESTATÍSTICA E PROBABILIDADE Temporalización Sesións

B5.1 Fases e tarefas dun estudo estatístico. Poboación e mostra. Variables estatísticas: cualitativas, discretas e continuas. 3º trimestre 24

B5.2 Métodos de selección dunha mostra estatística. Representatividade dunha mostra.

B5.3 Frecuencias absolutas, relativas e acumuladas. Agrupación de datos en intervalos.

B5.4 Gráficas estatísticas.

B5.5 Parámetros de posición: cálculo, interpretación e propiedades

B5.6 Parámetros de dispersión: cálculo,

B5.7 Diagrama de caixa e bigotes.

B5.8 Interpretación conxunta da media e a desviación típica.

B5.9Identificación das fases e tarefas dun estudo estatístico. Análise e descrición de traballos relacionados coa estatística, con interpretación da información edetección de erros e manipulacións.

B5.10Utilización de calculadora e outros medios tecnolóxicos axeitados para a análise, a elaboración e a presentación de informes e documentos sobreinformacións estatísticas nos medios de comunicación.

B5.11 Experiencias aleatorias. Sucesos e espazo mostral.

B5.12 Cálculo de probabilidades mediante a regra de Laplace. Diagramas de árbore sinxelos. Permutacións; factorial dun número.

B5.13 Utilización da probabilidade para tomardecisións fundamentadas en diferentes contextos.

BLOQUE 5. ENERXÍA

B5.1. Fontes de enerxía.

3º trimestre 20

B5.2. Uso racional daenerxía.

B5.3. Electricidade e circuítos eléctricos. Lei de Ohm.

B5.4. Transformacións da enerxía.

B5.5. Dispositivos electrónicos de uso frecuente.

B5.6. Tipos de enerxía.

B5.7. Aspectos industriais da enerxía.

BLOQUE 4. O RELEVO TERRESTRE E A SÚA EVOLUCIÓN

B4.1. Modelaxe do relevo. Factores que condicionan o relevo terrestre. 3ºtrimestre 20

B4.2. Procesos xeolóxicos externos e diferenzas cos internos. Meteorización, erosión, transporte e sedimentación.

B4.3. Augas superficiais e modelaxe do relevo: formas características.

B4.4. Augas subterráneas: circulación e explotación.

B4.5. Acción xeolóxica do mar: dinámica mariña e modelaxe litoral.

B4.6. Acción xeolóxica do vento: modelaxe eólica.

B4.7. Acción xeolóxica dosglaciares: formas de erosión e depósito que orixinan.

B4.8. Factores que condicionan a modelaxe da paisaxe galega.

B4.9. Acción xeolóxica dos seres vivos. Aespecie humana como axente xeolóxico.

B4.10. Manifestacións da enerxía interna da Terra.

B4.11. Actividade sísmica e volcánica: orixe e tipos de magmas.

B4.12. Distribución de volcáns e terremotos. Riscos sísmico e volcánico: importancia da súa predición e da súa prevención.

B4.13 Sismicidade en Galicia.

BLOQUE 5. O SOLO COMO ECOSISTEMA.

B5.1 O solocomo ecosistema.

3ºtrimestre 10B5.2 Compoñentes do solo e as súas interaccións.

B5.3. mportancia do solo. Riscos da súa sobreexplotación, degradación ou perda.

19




BL

OQ

UE

2. A

DIN

ÁM

ICA

DA

TE

RR

A

1. ESTRUTURA E DINÁMICA DA TERRA Referencia libro texto



B2.5 Estrutura e composición da Terra. Modelos xeodinámico e xeoquímico.

Tema 1

Setembro/outubro

18 1ª

B2.6 A tectónica de placas e as súas manifestacións. Evolución histórica da deriva continental á tectónica de placas.

2. EVOLUCIÓN DO RELEVO

Tema 2B2.7 Evolución do relevo como resultado da interacción da dinámica externa e interna

B2.4 Interpretación de mapas topográficos e realización de perfís topográficos. Interpretación e datación de procesos representados en cortesxeolóxicos.

3. HISTORIA DA TERRA

Tema 3 Novembro 14 2ªB2.1 Historia da Terra. Orixe da Terra. Tempo xeolóxico: ideas históricas sobre a idade da Terra. Principios e procedementos que permiten

reconstruír a súa historia. Utilización do actualismo como método de interpretación.

B2.2 Eóns, eras xeolóxicas e períodos xeolóxicos: situación dos acontecementos xeolóxicos e biolóxicos importantes

B2.3 Os fósiles guía e o seu emprego para a datación e o estudo de procesos xeolóxicos

SEGUNDA AVALIACIÓN


BL

OQ

UE

1. A

EV

OL

UC

IÓN

DA

VID

A 4. ORGANIZACIÓN CELULAR Referencia libro texto



B1.1. Célula procariota e célula eucariota: relacións evolutivas. Célula animal e célula vexetal: morfoloxía e función.

Tema 4 Decembro/xaneiro

15

1ª

B1.2 Núcleo e ciclo celular.

B1.3 Cromatina e cromosomas. Cariotipo.

B1.4 Mitose e meiose: principais procesos, importancia e significado biolóxico.

5. BASES DA HERDANZA Tema 5

B1.5 Ácidos nucleicos: ADN e ARN.

B1.6 ADN e xenética molecular. Proceso de replicación do ADN. Concepto de xene.

B1.7 Expresión da información xenética. Código xenético

6. XENÉTICA

Tema 6

Febreiro/marzo

16 2ª

B1.9 Herdanza e transmisión de caracteres. Introdución e desenvolvemento das leis de Mendel

B1.10 Base cromosómica da herdanza mendeliana.

B1.11 Aplicacións das leis de Mendel.

B1.12 Herdanza do sexo e herdanza ligada ao sexo.

B1.13 Doenzas hereditarias máis frecuentes e o seu alcance social.

B1.8 Mutacións. Relacións coa evolución.

7. ENXEÑERÍA XENÉTICA

Tema 7

B1.14 Técnicas da enxeñaría xenética.

B1.15 Aplicacións da enxeñaría xenética. Biotecnoloxía. Bioética

8. ORIXE E EVOLUCIÓN DA VIDA

B1.16 Orixe e evolución dos seres vivos. Hipóteses sobre a orixe da vida na Terra.

Tema 8

B1.17 Teorías da evolución. Feito e mecanismos da evolución.

B1.18 As árbores filoxenéticas no proceso de evolución

B1.19 Evolución humana: proceso de hominización



BL

OQ

UE

3.

EC

OL

OX

ÍA E

ME

DIO 9. ESTRUTURA DOS ECOSISTEMAS Referencia

libro texto



B3.1. Compoñentes e estrutura do ecosistema: comunidade e biótopo. Hábitat e nicho ecolóxico Tema 9 Abril/maio 20 1ª

B3.2 Factores ambientais e seres vivos. Factores limitantes e adaptacións. Límite de tolerancia

B3.3 Relacións intraespecíficas e interespecíficas. Influencia na regulación dos ecosistemas

AM

BIE

NT

E

B3.4 Autorregulación do ecosistema, da poboación e da comunidade

10. DINÁMICA DOS ECOSISTEMAS

Tema 10

B3.5 Relacións tróficas: cadeas e redes.

B3.6 Dinámica do ecosistema

B3.7 Ciclo da materia e fluxo da enerxía.

B3.8 Pirámides ecolóxicas

B3.9 Ciclos bioxeoquímicos e sucesións ecolóxicas.

11. ACTIVIDADE HUMANA E MEDIO AMBIENTE

Tema 11 Xuño 8 2ª

B3.10 Eficiencia ecolóxica e aproveitamento dos recursos alimentarios. Regra do 10 %.

B3.11 Actividade humana e medio ambiente. Impactos e valoración das actividades humanas nos ecosistemas. Consecuencias ambientais doconsumo humano de enerxía.

B3.12 Os recursos naturais e os seus tipos. A superpoboación e as súas consecuencias: deforestación, sobreexplotación, incendios, etc

B3.13 Os residuos e a súa xestión. Coñecemento de técnicas sinxelas para coñecer o grao de contaminación e depuración ambiental

B3.14 Uso de enerxías renovables como factor fundamental para un desenvolvemento sustentable. Consecuencias ambientais do consumohumano de enerxía.

BLOQUE 4 PROXECTO DE INVESTIGACIÓN


B4.1 Método científico. Elaboración de hipóteses, e comprobación e argumentación a partir da experimentación ou a observación

B4.2 Artigo científico. Fontes de divulgación científica.

B4.3 Proxecto de investigación: organización. Participación e colaboración respectuosa no traballo individual e en equipo. Presentación de conclusións.

22

3.5. Bioloxía e Xeoloxía 1º Bacharelato



BLOQUE 7. ESTRUTURA E COMPOSICIÓN DA TERRA Temporalización Probasavaliación

1. ORIXE E ESTRUTURA DO NOSO PLANETA Meses Sesións

B7.1. Análise e interpretación dos métodos de estudo da Terra.

Setembro/outubro

19 1ª

B7.2. Estrutura do interior terrestre: capas que se diferencian en función da súa composición e da súa mecánica.

2. DINÁMICA LITOSFÉRICA

B7.3. Dinámica litosférica.

B7.4. Evolución das teorías desde a deriva continental ata a tectónica de placas

B7.5. Achegas das novas tecnoloxías na investigación do noso planeta.

3. OS MINERAIS

B7.6. Minerais e rochas: conceptos. Clasificación xenética das rochas.

B7.7. Observación de coleccións de minerais e rochas.

B7.8. Recoñecemento e identificación de minerais e rochas frecuentes en Galicia

BLOQUE 8 OS PROCESOS XEOLÓXICOS E PETROXENÉTICO

4. PROCESOS ENDÓXENOS: MAGMATISMO E METAMORFISMONovembro/decembro

25 2ª

B8.1. Magmatismo. Clasificación das rochas magmáticas. Rochas magmáticas de interese. O magmatismo na tectónica de placas.

B8.2. Riscos xeolóxicos: vulcanismo e sismicidade

B8.3. Metamorfismo: procesos metamórficos. Fisicoquímica do metamorfismo; tipos de metamorfismo. Clasificación das rochas metamórficas. Ometamorfismo na Tectónica de placas.

5. PROCESOS EXÓXENOS: MAGMATISMO E METAMORFISMO

B8.4. Procesos sedimentarios. Facies sedimentarias: identificación e interpretación. Clasificación e xénese das principais rochas sedimentarias.

B8.5. A deformación en relación á tectónica de placas. Comportamento mecánico das rochas.

B8.6. Tipos de deformación: dobras e fallas.

B8.7. Técnicas para a identificación de distintos tipos de rochas.

B8.8. Construción de modelos onde se representen os principais tipos de pregamentos e fallas.

BLOQUE 9 HISTORIA DA TERRA

6. A HISTORIA DA TERRA

B9.1 Estratigrafía: concepto e obxectivos. Principios. Definición de estrato.

B9.2 Interpretación e realización de mapas topográficos e cortes xeolóxicos.

B9.3 Datacións relativas e absolutas: estudo de cortes xeolóxicos sinxelos. Grandes divisións xeolóxicas: Táboa do tempo xeolóxico. Principaisacontecementos na historia xeolóxica da Terra. Oroxenias

B9.4 Extincións masivas e as súas causas naturais.

B9.5 Estudo e recoñecemento de fósiles.

SEGUNDA AVALIACIÓN


BLOQUE 1. OS SERES VIVOS: COMPOSICIÓN E FUNCIÓN Temporalización Probasavaliación

7. COMPOSICIÓN DOS SERES VIVOS Meses Sesións

B1.1 Niveis de organización dos seres vivos.

Decembro/xaneiro 17 1ª

B1.2 Características dos seres vivos: funcións de nutrición, relación e reprodución.

B1.3 Concepto de bioelemento e biomolécula.

B1.4 Clasificación dos bioelementos e das biomoléculas.

B1.5 Estrutura, composición química e propiedades das biomoléculas.

B1.6 Relación entre estrutura e funcións biolóxicas das biomoléculas.

BLOQUE 2 A ORGANIZACIÓN CELULAR

8. ORGANIZACIÓN CELULAR

B2.1 A célula como unidade estrutural, funcional e xenética Febreiro/marzo

25 2ª

B2.2 Modelos de organización celular: célula procariota e eucariota; célula animal e célula vexetal.

B2.3 Estrutura e función dos orgánulos celulares.

B2.4 Planificación e realización de prácticas de laboratorio. Observación microscópica de células eucariotas animais e vexetais.

B2.5 Ciclo celular. División celular: mitose e meiose. Importancia na evolución dos seres vivos.

BLOQUE 3 A HISTOLOXÍA

9. DIFERENCIACIÓN E ESPECIALIZACIÓN CELULAR

B3.1 Concepto de tecido, órgano, aparello e sistema.

B3.2 Principais tecidos animais: estrutura e función.

B3.3 Principais tecidos vexetais: estrutura e función.

B3.4 Observacións microscópicas de tecidos animais e vexetais.



BLOQUE 4. A BIODIVERSIDADE TemporalizaciónProbas

avaliación

10. A IMPORTANICA DA BIODIVERSIDADE E A SÚA CONSERVACIÓN Meses Sesións

B4.1 Clasificación e nomenclatura dos seres vivos. Grandes grupos taxonómicos.

Marzo/abril 19 1ª

B4.2 Concepto de biodiversidade. Índices de biodiversidade.

B4.3 Características dos dominios e dos reinos dos seres vivos.

B4.4 Grandes zonas bioxeográficas.

B4.5 Patróns de distribución. Principais biomas. Os biomas galegos.

B4.6 Factores xeolóxicos e biolóxicos que inflúen na distribución dos seres vivos.

B4.7 A evolución como fonte de biodiversidade. Proceso de especiación.

B4.8 Ecosistemas da Península Ibérica. Ecosistemas de Galicia.

B4.9 Importancia ecolóxica das illas e a súa relación coa biodiversidade.

B4.10 Concepto de endemismo. Principais endemismos da Península Ibérica e de Galicia.

B4.11 Importancia biolóxica da biodiversidade.

B4.12 Causas da perda de biodiversidade.

B4.13 O factor antrópico na conservación da biodiversidade.

B4.14 Estudo dun ecosistema. Cómputo da biodiversidade.

BLOQUE 5. AS PLANTAS: FUNCIÓNS E ADAPTACIÓNS AO MEDIO

12. AS PLANTAS

B5.1 Absorción da auga e os sales minerais nos vexetais. Maio 15 2ª

B5.2 Funcións de nutrición nas plantas. Proceso de obtención e transporte dos nutrientes.

B5.3 Procesos de transpiración, intercambio de gases e gutación.

B5.4 Transporte do zume elaborado.

B5.5 Fotosíntese.

B5.6 Importancia biolóxica da fotosíntese.

B5.7 A excreción en vexetais. Tecidos secretores.

B5.8 Funcións de relación nas plantas. Tropismos e nastias.

B5.9 Hormonas vexetais: tipos e funcións.

B5.10 Efectos da luz e a temperatura sobre o desenvolvemento das plantas.

B5.11 Funcións de reprodución en vexetais: tipos de reprodución.

B5.12 Ciclos biolóxicos dos principais grupos de plantas.

B5.13 Semente e froito.

B5.14 Polinización e fecundación nas espermafitas.

B5.15 Propagación dos froitos e diseminación das sementes. Proceso da xerminación.

B5.16 Adaptacións dos vexetais ao medio

B5.17 Aplicacións e experiencias prácticas de anatomía e fisioloxía vexetal.

BLOQUE 6. OS ANIMAIS: FUNCIÓNS E ADAPTACIÓNS AO MEDIO

13. OS ANIMAIS: FUNCIÓNS E ADAPTACIÓNS AO MEDIO

B6.1 Funcións de nutrición nos animais.

Xuño 9 3ª

B6.2 Estrutura e función dos aparellos dixestivos e as súas glándulas.

B6.3 Aparellos circulatorios. Pigmentos respiratorios nos animais. Linfa.

B6.5 Transporte de gases e a respiración. Tipos de aparellos respiratorios. Respiración celular.

B6.6 Funcións de relación nos animais. Receptores e efectores. Sistemas nervioso e endócrino. Homeostase.

B6.7 Reprodución nos animais. Tipos de reprodución. Vantaxes e inconvenientes.

B6.8 Gametoxénese.

B6.9 Fecundación e desenvolvemento embrionario.

B6.10 Ciclos biolóxicos máis característicos dos animais.

B6.11 Adaptacións dos animais ao medio.

B6.12 Aplicacións e experiencias prácticas de anatomía e fisioloxía animal.

26

3.6. Cultura Científica 1º Bacharelato



BLOQUE 1 O PROCEDEMENTO DE TRABALLO Temporalización Probasavaliación

B1.1. A comunicación en ciencia e tecnoloxía. O artigo científico. Fontes de divulgación científica. Elaboración e presentación de informes utilizando mediosdiversos Todo o curso

B1.2. Ciencia, tecnoloxía e sociedade. Perspectiva histórica.

BLOQUE 2. A TERRA E A VIDA

1. O NOSO PLANETA: A TERRA

B2.1. Orixe e formación da Terra: deriva continental e tectónica de placas.

Setembro/novembro

18 1

B2.2. Vulcanismo e terremotos: predición e prevención.

B2.3. Orixe da vida na Terra.

B2.4. Do fixismo ao evolucionismo. Evolución a debate: teorías científicas e pseudocientíficas sobre a evolución. Evolución do ser humano.

SEGUNDA AVALIACIÓN


BLOQUE 3. AVANCES EN BIOMEDICINA TemporalizaciónProbas

avaliación

2. VIVIR MÁIS, VIVIR MELLOR Meses Sesións

B3.1. Evolución histórica da investigación médica e farmacéutica. Decembro/marzo

28 1

B3.2. Últimos avances en medicina.

B3.3. Valoración crítica da información relacionada coa medicina. Uso responsable dos medicamentos.

B3.4 Substancias aditivas: tabaco, alcol e outras drogas. Problemas asociados.

B3.5 Hábitos de vida saudables e non saudables. Alimentación saudable.

BLOQUE 4. A REVOLUCIÓN XENÉTICA

3. VIVIR MÁIS, VIVIR MELLOR

B4.1. Revolución xenética. Xenoma humano. Tecnoloxías do ADN recombinante e enxeñaría xenética. Aplicacións

B4.2. Técnicas de reprodución asistida: implicacións éticas e sociais

B4.3. Células nai e clonación: aplicacións e perspectivas de futuro.

B4.4. Xenética e sociedade. Bioética.



BLOQUE 5. TECNOLOXÍAS DE INFORMACIÓN E COMUNICACIÓN TemporalizaciónProbas

avaliación

4. UN MUNDO DIXITAL Meses Sesións

B5.1. Orixe, evolución e análise comparativa dos equipamentos informáticos

Abril/xuño 20 1

B5.2. Incorporación da tecnoloxía dixital á vida cotiá

B5.3. Características e especificacións de equipamentos

B5.4. Vantaxes e inconvenientes da evolución tecnolóxica. Consumismo asociado ás novas tecnoloxías.

B5.5. Internet na vida cotiá. Beneficios e problemas asociados ao uso de internet.

28

3.7. Anatomía aplicada 1º Bacharelato



BLOQUE 2. ORGANIZACIÓN BÁSICA DO CORPO HUMANO Temporalización Probasavaliación

1. ORGANIZACIÓN BÁSICA DO CORPO HUMANO Meses Sesións

B2.1. Niveis de organización do corpo humano.

Setembro/outubro

18 1ª

B2.2. Funcións vitais.

B2.3. Órganos e sistemas do corpo humano. Localización e funcións básicas.

BLOQUE 4. O SISTEMA CARDIOPULMONAR

2. O SISTEMA CARDIOPULMONAR

B4.1. Sistema respiratorio: características, estrutura e funcións.

B4.2. Fisioloxía da respiración.

B4.3. Coordinación da respiración co movemento corporal e a súa intensidade.

B4.4. Sistema cardiovascular: características, estrutura e funcións.

B4.5. Fisioloxía cardíaca e da circulación.

B4.6. Parámetros de saúde cardiovascular. Análise de hábitos e costumes saudables.

B4.7. Principios de acondicionamento cardiopulmonar para a mellora do rendemento en actividades artísticas que requiran de traballo físico.

B4.8. Características, estrutura e funcións do aparello fonador.

B4.9. Principais patoloxías do sistema cardiopulmonar e as súas causas.

B4.10. Principais patoloxías que afectan o aparello fonador e as súas causas.

B4.11. Pautas e costumes saudables para o sistema cardiorrespiratorio e o aparello de fonación.

BLOQUE 5. O SISTEMA DE ACHEGA E UTILIZACIÓN DA ENERXÍA

3. O SISTEMA DE APORTE E UTILIZACIÓN DE ENERXÍA

B5.1. Metabolismo humano.Novembro/decembro

17 2ªB5.2. Principais vías metabólicas de obtención de enerxía. Metabolismo aeróbico e anaeróbico.

B5.3. Metabolismo enerxético e actividade física. Mecanismos para a mellora da eficiencia de acción.

B5.4. Mecanismos fisiolóxicos presentes na aparición da fatiga e no proceso de recuperación.

B5.5. Sistema dixestivo: características, estrutura e funcións.

B5.6. Fisioloxía do proceso dixestivo.

B5.7. Alimentación e nutrición. Tipos de nutrientes.

B5.8 Dieta equilibrada e a súa relación coa saúde. Tipos de alimentos. Balance enerxético.

B5.9. Necesidades de alimentación en función da actividade realizada.

B5.10. Hidratación. Pautas saudables de consumo en función da actividade realizada.

B5.11. Trastornos do comportamento nutricional: dietas restritivas, anorexia e bulimia. Efectos sobre a saúde.

B5.12. Factores sociais e derivados da propia actividade artística que conducen á aparición de distintos tipos de trastorno do comportamento nutricional.

SEGUNDA AVALIACIÓN


BLOQUE 6. OS SISTEMAS DE COORDINACIÓN E DE REGULACIÓN TemporalizaciónProbas

avaliación

4. OS SISTEMAS DE COORDINACIÓN E REGULACIÓN Meses Sesións

B6.1. Sistema nervioso: características, estrutura e funcións. Movementos reflexos e voluntarios.

Xaneiro/febreiro

15 1ª

B6.3. Fisioloxía do sistema de regulación na práctica das actividades artísticas.

B6.2. Sistema endócrino: características, estrutura e funcións.

B6.4. A función hormonal na actividade física.

B6.5. Equilibrio hídrico, osmorregulación e termoregulación no corpo humano: mecanismos de acción.

B6.6. Relación dos sistemas de regulación do organismo coa actividade física e coas actividades artísticas.

BLOQUE 3 O SISTEMA LOCOMOTOR

5. O APARATO LOCOMOTOR

B3.1 Estrutura e funcionamento do sistema locomotor.

Marzo 16 2ª

B3.2. Tipos de ósos, músculos e articulacións. Funcionamento nos movementos propios das actividades artísticas.

B3.4. Anatomía funcional.

B3.5. Fisioloxía muscular

B3.6. Biomecánica do movemento humano. Aplicación aos xestos motores das actividades artísticas.

B3.7. Adaptacións que se producen no sistema locomotor como resultado da práctica sistematizada de actividade física e de actividades artísticas.

B3.8. Alteracións posturais: identificación, causas e corrección.

B3.9. Hábitos saudables de hixiene postural na práctica das actividades artísticas.

B3.10. Lesións do aparello locomotor nas actividades artísticas. Hábitos saudables e prevención de lesións.

B3.11. Importancia do quecemento e da volta á calma na práctica de actividades artísticas.

30



BLOQUE 1. AS CARACTERÍSTICAS DO MOVEMENTO TemporalizaciónProbas

avaliación

6. AS CARACTERÍSTICAS DO MOVEMENTO E A BIOMECÁNICA Meses Sesións

B1.1. Elementos da acción motora. Mecanismos de percepción, decisión e execución.

Abril/maio 15 1ª

B1.2. O movemento humano como ferramenta artístico-expresiva. Conciencia corporal e estados psicofísicos.

B1.3. Características da execución das accións motoras propias da actividade artística.

B1.4. Relación corporal coa gravidade e graos de tensión muscular.

B1.5. Capacidades coordinativas como compoñentes cualitativos das accións motoras.

BLOQUE 7. EXPRESIÓN E COMUNICACIÓN CORPORAL

7. A EXPRESIÓN E A COMUNICACIÓN CORPORAIS

B7.1. Posibilidades artístico-expresivas e de comunicación do corpo e do movemento.

Maio/xuño 16 2ª

B7.2. Achegas das actividades artísticas corporais no desenvolvemento persoal do/da artista e da sociedade.

B7.4. Danza, teatro físico e outras manifestacións artísticas que lle permiten ao ser humano expresarse corporalmente.

B7.4. Toma de conciencia do corpo e do espazo. Elementos rítmicos. Focos expresivos do corpo.

B7.5. A linguaxe corporal como fonte de desenvolvemento creativo.

B3.7. Adaptacións que se producen no sistema locomotor como resultado da práctica sistematizada de actividade física e de actividades artísticas.

B3.8. Alteracións posturais: identificación, causas e corrección.

B3.9. Hábitos saudables de hixiene postural na práctica das actividades artísticas.

B3.10. Lesións do aparello locomotor nas actividades artísticas. Hábitos saudables e prevención de lesións.

B3.11. Importancia do quecemento e da volta á calma na práctica de actividades artísticas.

31

3.8. Bioloxía 2º Bacharelato



BLOQUE 1. A BASE MOLECULAR E FISICOQUÍMICA DA VIDA TemporalizaciónProbas

avaliación

1.BIOELEMENTOS E BIOMOLÉCULAS. AUGA E SALES MINERAIS Meses Sesións

B1.1. Compoñentes químicos da vida. Concepto de bioelemento. Tipos, propiedades e funcións dos bioelementos

Setembro/novembro

37 1

B1.2. Os enlaces químicos e a súa importancia en bioloxía

B1.3. Biomoléculas: concepto, clasificación e técnicas de separación

B1.4. Biomoléculas inorgánicas. Estrutura e propiedades fisicoquímicas da auga que a fan unha molécula imprescindible para a vida. Funcións dos sales minerais

B1.5. Fisicoquímica das dispersións acuosas. Difusión, osmose e diálise

B1.6. Biomoléculas orgánicas: concepto, clasificación, estrutura, propiedades e funcións biolóxicas de glícidos, lípidos, prótidos e ácidos nucleicos.

2. GLÍCIDOS


3. LÍPIDOS


4. PROTEÍNAS


B1.7. Encimas: concepto, clasificación, propiedades e funcións. Catálise enzimática. Activación e inhibición enzimática. Alosterismo

B1.8. Vitaminas: concepto, clasificación e funcións

5. ÁCIDOS NUCLEICOS


32

SEGUNDA AVALIACIÓN


BLOQUE 3. XENÉTICA E EVOLUCIÓN Temporalización Probasavaliación

6. XENÉTICA MOLECULAR Meses Sesións

B3.1. Xenética molecular. Importancia biolóxica do ADN como portador da información xenética. Concepto de xene.

Decembro/febreiro

27 1

B3.2 Replicación do ADN. Etapas da replicación. Diferenzas entre o proceso replicativo

B3.3 ARN: tipos e funcións

B3.4 Fluxo da información xenética nos seres vivos.

B3.5 Expresión dos xenes. Transcrición e tradución xenéticas en procariotas e eucarióticas. O código xenético na información xenética.

B3.6 Resolución de problemas de xenética molecular

B3.7 Regulación da expresión xénica.

B3.8 Mutacións: tipos. Axentes mutaxénicos.

B3.9 Mutacións e cancro.

B3.10 Implicacións das mutacións na evolución e na aparición de novas especies

B3.11 Enxeñaría xenética. Principais liñas actuais de investigación. Organismos modificados xeneticamente

B3.12 Proxecto xenoma: repercusións sociais e valoracións éticas da manipulación xenética e das novas terapias xénicas.

7. XENÉTICA MENDELIANA E XENÉTICA DE POBOACIÓNS

B3.13 Xenética mendeliana. Teoría cromosómica da herdanza. Determinismo do sexo e herdanza ligada ao sexo e influída polo sexo.

B3.14 Evidencias do proceso evolutivo

B3.15 Darwinismo e neodarwinismo: teoría sintética da evolución

B3.16 Xenética de poboacións. Frecuencias xénicas e a súa relación coa evolución.

B3.17 A mutación e a recombinación xénica como procesos que xeran cambios e adaptacións. Principios da selección natural.

B3.18 Evolución e biodiversidade.

B3.19 Proceso de especiación. Modelos de especiación.

BLOQUE 2. A CÉLULA VIVA. MORFOLOXÍA, ESTRUTURA E FISIOLOXÍA CELULAR

8.CÉLULA. CICLO CELULAR

B2.1. A célula como unidade estrutural e funcional dos seres vivos. Teoría celular Febreiro 12 2

B2.2 Evolución dos métodos de estudo das células. Preparación e procesamento das mostras para a observación ao microscopio óptico e electrónico

B2.3 Morfoloxía celular. Composición, estrutura, funcións e propiedades das envolturas e dos orgánulos celulares

B2.4 Modelos de organización celular en procariotas e eucarióticas. Células animais e vexetais.

B2.5 Observación microscópica de células procariotas e eucariotas tanto animais como vexetais

B2.6 Ciclo celular.

B2.7 División celular. Mitose en células animais e vexetais.

B2.8 Meiose. Necesidade biolóxica da meiose para a reprodución sexual. Importancia da reprodución sexual na evolución dos seres vivos.

B2.9 Observación de células en mitose. Estudo das fases da división celular.



BLOQUE 2. A CÉLULA VIVA. MORFOLOXÍA, ESTRUTURA E FISIOLOXÍA CELULAR Temporalización Probasavaliación

9. METABOLISMO CELULAR Meses Sesións

B2.10 Importancia da membrana nos fenómenos de transporte. Tipos de transporte. Endocitose e exocitose.

Marzo 16 1

B2.11 Introdución ao metabolismo: catabolismo e anabolismo

B2.12 Reaccións metabólicas: aspectos enerxéticos e de regulación

B2.13 Respiración celular: o seu significado biolóxico. Orgánulos celulares implicados no proceso respiratorio.

B2.14 Diferenzas entre as vías aeróbicas e anaeróbicas

B2.15 As fermentacións e as súas aplicacións. Observación do proceso de fermentación mediante lévedos.

B2.16 Fotosíntese: localización celular en procariotas e eucarióticas. Etapas do proceso fotosintético. Balance global.

B2.17 Importancia biolóxica da fotosíntese.

B2.18 Quimiosíntese

BLOQUE 4. O MUNDO DOS MICROORGANISMOS E SÚAS APLICACIÓNS. BIOTECNOLOXÍA

10. MICROORGANISMO

B4.1. Microbioloxía. Concepto de microorganismo. Microorganismos con organización celular e sen ela Abril/maio 16 2

B4.2 Virus, outras formas acelulares e partículas infectivas subvirais. Bacterias. Fungos microscópicos. Protozoos. Algas microscópicas

B4.3 Observación microscópica de protozoos, algas e fungos.

B4.4 Métodos de estudo dos microorganismos. Esterilización e pasteurización.

B4.5 Realización de experiencias de cultivo de microorganismos

B4.6 Microorganismos nos ciclos xeoquímicos

B4.7 Microorganismos como axentes produtores de doenzas

B4.8 Biotecnoloxía. Utilización dos microorganismos nos procesos industriais: produtos elaborados por biotecnoloxía.

B4.9 Realización de experiencias con microorganismos fermentadores.

BLOQUE 5. O SISTEMA INMUNITARIO. A INMUNOLOXÍA E AS SÚAS APLICACIÓNS

11. INMUNOLOXÍA

B5.1. Concepto actual de inmunidade. Sistema inmunitario. Defensas internas inespecíficas

B5.2 Inmunidade específica: características e tipos (celular e humoral). Células responsables.

B5.3 Identificación de células inmunitarias mediante a súa observación

B5.4 Mecanismo de acción da resposta inmunitaria. Memoria inmunolóxica.

B5.5 Antíxenos e anticorpos. Estrutura dos anticorpos. Formas de acción. A súa función na resposta inmune.

B5.6 Reacción antíxeno-anticorpo: tipos e características.

B5.7 Inmunidade natural e artificial ou adquirida. Soros e vacinas. A súa importancia na loita contra as doenzas infecciosas

B5.8 Disfuncións e deficiencias do sistema inmunitario. Alerxias e inmunodeficiencias

B5.9 Sistema inmunitario e cancro

B5.10 A SIDA e os seus efectos no sistema inmunitario.

B5.11 Doenzas autoinmunes

B5.12 Anticorpos monoclonais e enxeñaría xenética.

B5.13 Transplante de órganos e problemas de rexeitamento. Reflexión ética sobre a doazón de órganos, medula e sangue

35

4. Relación entre os distintos aspectos curriculares para cada unidade


RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE. BIOLOXÍA E XEOLOXÍA 1ºESO

1ª Avaliación Estándares de aprendizaxe avaliablesCriterios de cualificacion einstrumentos de avaliación

Temas transversais

Identifcontid

IdentificEstándar

CCclave Estándares de aprendizaxe Grao

consecuProbaescr

Laborat Proxect ObserCL

EOECA

TIC

EMPEC

PV

B2.1 BXB2.1.1. CMCCT Identifica as ideas principais sobre a orixe do universo. 50%

70%

5%20% 5% X X

B2.2B2.3B2.4

BXB2.2.1. CMCCT Recoñece os compoñentes do Universo e do Sistema Solar, e describe as súas características xerais. 70% X X X

B2.5 BXB2.3.1. CMCCTPrecisa as características que se dan no planeta Terra que permiten o desenvolvemento da vida nel, e quenon se dan nos outros planetas.

70% X X

B2.6 BXB2.4.1. CMCCT Identifica a posición da Terra no Sistema Solar. 80% X X X

B2.7 BXB2.5.1. CMCCTCategoriza os fenómenos principais relacionados co movemento e a posición dos astros, e deduce a súaimportancia para a vida.

50% X X

BXB2.5.2. CMCCTInterpreta correctamente en gráficos e esquemas fenómenos como as fases lunares e as eclipses, eestablece a súa relación coa posición relativa da Terra, a Lúa e o Sol.

50% X X

B2.11 BXB2.8.1. CMCCT Recoñece a estrutura e a composición da atmosfera. 80% X X

BXB2.8.2. CMCCT Recoñece a composición do aire e identifica os contaminantes principais en relación coa súa orixe. 50% X X

BXB2.8.3. CMCCTIdentifica e xustifica con argumentacións sinxelas as causas que sustentan o papel protector da atmosferapara os seres vivos.

80% X X

B2.12 BXB2.9.1. CSC/

CSIEERelaciona a contaminación ambiental coa deterioración ambiental, e propón accións e hábitos quecontribúan á súa solución.

20% X X X

BXB2.10.1. CSC Relaciona situacións en que a actividade humana interfire coa acción protectora da atmosfera. 70% X X X

B2.13BXB2.11.

1. CMCCT

Recoñece as propiedades anómalas da auga en relación coas súas consecuencias para o mantemento davida na Terra.

80% X X

B2.14B2.15B2.16

BXB2.12.1.

CMCCT Describe o ciclo da auga en relación cos seus cambios de estado de agregación. 80% X X X

B2.17BXB2.13.

1. CSC/

CSIEEComprende e identifica o significado da xestión sustentable da auga doce, e enumera medidas concretasque colaboren nesa xestión.

20% X X

B2.18 BXB2.14. CSC Recoñece os problemas de contaminación de augas doces e salgadas, en relación coas actividades 50% X X

1. humanas

RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE BIOLOXÍA E XEOLOXÍA 1ºESO

2ª AvaliaciónEstándares de aprendizaxe avaliables

Criterios de cualificacion einstrumentos de avaliación

Temas transversais

Identcont

IdentificEstánd


consec.Probaescr

Labort ProxectObser

CL

EOE

CA

TICEMP

EC

PV

B2.8 BXB2.6.1 CMCCTDescribe as características xerais dos materiais máis frecuentes nas zonas externas do planeta e xustifica asúa distribución en capas en función da súa densidade.

50%

70% 5% 20% 5%

X X

BXB2.6.2 CMCCTDescribe as características xerais da codia, o manto e o núcleo terrestre, e os materiais que os compoñen, erelaciona esas características coa súa situación.

80% X X

B2.9 BXB2.7.1CMCCT/ CAA Identifica minerais e rochas utilizando criterios que permitan diferencialos. 25% X X

BXB2.7.2 CCEC Describe algunhas das aplicacións máis frecuentes dos minerais e das rochas no ámbito da vida cotiá. 80% x X X

B2.10 BXB2.7.3 CSC Recoñece a importancia do uso responsable e a xestión sustentable dos recursos minerais. 80% X X X

B2.19 BXB2.15. CMCCT Describe as características que posibilitaron o desenvolvemento da vida na Terra. 70% x X X

B3.1 BXB3.1.1CMCCT

Estima a importancia da biodiversidade e aplica criterios de clasificación dos seres vivos, relacionando osanimais e as plantas máis comúns co seu grupo taxonómico.

70% X X X

B3.2 BXB3.2.1Identifica e recoñece exemplares característicos de cada un destes grupos, e salienta a súa importanciabiolóxica.

80% X X X

B3.3 BXB3.3.1 Discrimina as características xerais e singulares de cada grupo taxonómico. 70% X X

B3.6 BXB3.5.1 CMCCTDetalla o proceso da nutrición autótrofa e relaciónao coa súa importancia para o conxunto de todos os seresvivos.

70% X X

BXB3.5.2 CMCCT Describe as características xerais e singulares dos principais grupos de plantas. 80% X X




Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecuProbaescr

Laborat

Proxect

Obser

CL

EOE

CATIc

EM

EC

PV

B3.4 BXB3.4.1 CMCCT Asocia invertebrados comúns co grupo taxonómico ao que pertencen. 80%

70% 5% 20% 5%

X X

B3.5 BXB3.4.2 CMCCT Recoñece exemplares de vertebrados e asígnaos á clase á que pertencen. 80% X X

B3.7 BXB3.6.1 CAA Clasifica e identifica animais e plantas a partir de claves de identificación. 60% X

B3.8 BXB3.7.1 CMCCTIdentifica exemplares de plantas e animais propios dalgúns ecosistemas ou de interese especial por serenespecies en perigo de extinción ou endémicas.

10% X

BXB3.7.2CAACMCCT

Relaciona coa súa adaptación ao medio a presenza de determinadas estruturas nos animais e nas plantasmáis comúns.

50% X X

BXB3.7.3 CCEC Identifica exemplares de plantas e animais propios dos ecosistemas galegos. 80% X X

B4.1 BXB4.1.1 CMCCT Identifica os compoñentes dun ecosistema. 80% X X

B4.2

B4.3

B4.4

B4.5 BXB4.2,1 CMCCT Recoñece e enumera os factores desencadeantes de desequilibrios nun ecosistema 70% X X

B4.6

B4.7 BXB4.3.1CSCCSIEE Selecciona accións que preveñen a destrución ambiental. 70% X X

B1.1 BXB1.1.1CCLCMCCT

Identifica os termos máis frecuentes do vocabulario científico, e exprésase de xeito correcto tanto oralmentecomo por escrito

25%

20% 5%

X X

B1.2B1.3

BXB1.2.1CDCAA Procura, selecciona e interpreta a información de carácter científico a partir da utilización de diversas fontes. 25% X X X X

BXB1.2.2CDCCL Transmite a información seleccionada de xeito preciso, utilizando diversos soportes. 25% X X X X

BXB1.2.3CAACCL

Utiliza a información de carácter científico para formar unha opinión propia e argumentar sobre problemasrelacionados.

25% X X X X

B1.4 BXB1.3.1CMCCTCSC

Coñece e respecta as normas de seguridade no laboratorio, e coida os instrumentos e o materialempregado.

25% X X X

B1.5 BXB1.3.2CSIEECMCCTCAA

Desenvolve con autonomía a planificación do traballo experimental, utilizando tanto instrumentos ópticos derecoñecemento como material básico de laboratorio, argumenta o proceso experimental seguido, describe assúas observacións e interpreta os seus resultados.

25% X X

B5.1 BXB5.1.1CAACMCCT Integra e aplica as destrezas propias do método científico 25% X X

BXB5.2.1CAACCL Utiliza argumentos que xustifiquen as hipóteses que propón. 25% X X

B5.2 BXB5.3.1CMCCTCD

Utiliza diferentes fontes de información, apoiándose nas TIC, para a elaboración e a presentación das súasinvestigacións.

25% X X X X

B5.3 BXB5.4.1CSCCSIEE Participa, valora e respecta o traballo individual e en grupo. 25% X

BXB5.5.1

CAACMCCTCSIEECD

Deseña pequenos traballos de investigación sobre animais e/ou plantas, os ecosistemas do seu contorno oua alimentación e a nutrición humana, para a súa presentación e defensa na aula.

25% X X X X

BXB5.5.2CCLCCEC

Expresa con precisión e coherencia as conclusións das súas investigacións, tanto verbalmente como porescrito.

25% X X

LENDA COMPETENCIAS LENDA TRANSVERSAIS

CCL Comunicación lingüística CL Comprensión lectora

CMCCT Competencia matemática e competencias básicas en ciencia a tecnoloxía EOE Expresión oral e escrita

CD Competencia dixital CA Comunicación audiovisual

CAA Competencia aprender a aprender TIC Tec. da información e comunicación

CSC Competencias sociais e cívicas EMP Emprendemento

CSIEE Sentido de iniciativa e espírito emprendedor EC Educación cívica

CCEC Conciencia e expresións culturais PV Prevención da violencia

39




Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar

CCclave Estándares de aprendizaxe

Graoconsec

Probaescr Laborat Proxect Obser CL EOE

CA

TIC EMP

EC

PV

B2.1B2.2

BXB 2.1.1 CMCCT Diferencia a materia viva da inerte partindo das características particulares de ambas. 80%

70% 5% 20% 5%

X X

BXB 2.1.2 CMCCTEstablece comparativamente as analoxías e as diferenzas entre célula procariota e eucariota, e entre célulaanimal e vexetal.

50% X

B2.3 BXB 2.2.1 CMCCT Recoñece e diferencia a importancia de cada función para o mantemento da vida. 80% X X

BXB 2.2.2 CMCCT Contrasta o proceso de nutrición autótrofa e nutrición heterótrofa, e deduce a relación entre elas. 50% X X

B3.1B3.2B3.3

BXB 3.1.1 CAAInterpreta os niveis de organización no ser humano e procura a relación entre eles.

80% X X

BXB 3.1.2 CMCCT Diferencia os tipos celulares e describe a función dos orgánulos máis importantes. 30% X

B3.4 BXB 3.2.1 CMCCT Recoñece os principais tecidos que conforman o corpo humano e asóciaos á súa función. 80% X

B3.12 BXB 3.11.1 CMCCT Discrimina o proceso de nutrición do da alimentación. 20% X

BXB 3.11.2 CMCCT Relaciona cada nutriente coa súa función no organismo, e recoñece hábitos nutricionais saudables. 80% X

B3.13BXB 3.12.1

CAA/ CD

Deseña hábitos nutricionais saudables mediante a elaboración de dietas equilibradas, utilizando táboas congrupos de alimentos cos nutrientes principais presentes neles e o seu valor calórico.

50% X

BXB 3.13.1

CAA/ CSC

Valora e determina unha dieta equilibrada para unha vida saudable e identifica os principais trastornos daconduta alimentaria.

50% X

B3.14BXB 3.14.1

CMCCTDetermina e identifica, a partir de gráficos e esquemas, os órganos, os aparellos e os sistemas implicados nafunción de nutrición, e relaciónao coa súa contribución no proceso.

80% X

BXB 3.15.1

CMCCT Recoñece a función de cada aparello e de cada sistema nas funcións de nutrición. 80% X

B3.15BXB 3.16.1

CMCCT Coñece e explica os compoñentes dos aparellos dixestivo e respiratorio. 80% X




Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProbaescr

Laborat Proxect Obser CL EOECA

TICEMP

EC

PV

B3.15BXB3.16.1

CMCCT Coñece e explica os compoñentes dos aparellos circulatorio e excretor, e o seu funcionamento. 80%

70% 5%20%

5%

X X X

B3.16BXB3.17.1

CMCCTDiferencia as doenzas máis frecuentes dos órganos, os aparellos e os sistemas implicados na nutrición, easóciaas coas súas causas.

80% X X

B3.25BXB3.25.1

CMCCT Identifica en esquemas os órganos do aparello reprodutor masculino e feminino, e especifica a súa función. 80% X X X

B3.26BXB3.26.1

CMCCTDescribe as principais etapas do ciclo menstrual e indica que glándulas e que hormonas participan na súaregulación.

60% X X X

BXB3.26.2

CMCCT Identifica os acontecementos fundamentais da fecundación, do embarazo e do parto 75% X X X

B3.27BXB3.27.1

CMCCT Discrimina os métodos de anticoncepción humana. 90% X X

B3.28BXB3.27.2

CMCCTCSCCCEC Categoriza as principais doenzas de transmisión sexual e argumenta sobre a súa prevención. 80% X X X

B3.29BXB3.28.1

CMCCT Identifica as técnicas de reprodución asistida máis frecuentes. 60% X X

B3.30BXB3.29.1

CSCCCEC Actúa, decide e defende responsablemente a súa sexualidade e a das persoas do seu contorno. 80% X

B3.17BXB3.18.1

CMCCT Especifica a función de cada aparello e de cada sistema implicados nas funcións de relación. 80% X X X

BXB3.18.2

CMCCTDescribe os procesos implicados na función de relación, e identifica o órgano ou a estrutura responsables decada proceso.

80% X X X

B3.18BXB3.18.3

CMCCT Clasifica os tipos de receptores sensoriais e relaciónaos cos órganos dos sentidos en que se atopan. 80% X X

B3.19BXB3.19.1

CMCCTCSC

Identifica algunhas doenzas comúns do sistema nervioso e relaciónaas coas súas causas, cos factores derisco e coa súa prevención.

75% X X X

B3.21BXB3.20.1

CMCCT Enumera as glándulas endócrinas e asocia con elas as hormonas segregadas e a súa función. 50% X X X

B3.22BXB3.21.1

CMCCTRecoñece algún proceso que teña lugar na vida cotiá no que se evidencie claramente a integraciónneuroendócrina.

30% X X

B3.11 BXB3.9.1 CSCCSIEE

Detecta as situacións de risco para a saúde relacionadas co consumo de substancias tóxicas e estimulantes, 80% X

como tabaco, alcohol, drogas, etc., contrasta os seus efectos nocivos e propón medidas de prevención econtrol.

BXB3.10.1

CSC Identifica as consecuencias de seguir condutas de risco coas drogas, para o individuo e a sociedade. 80% X

B3.23BXB3.22.1

CMCCT Localiza os principais ósos e músculos do corpo humano en esquemas do aparello locomotor. 80% X X X

BXB3.23.1

CMCCTDiferencia os tipos de músculos en función do seu tipo de contracción, e relaciónaos co sistema nervioso queos controla.

30% X X

B3.24BXB3.24.1

CSCCAA

Identifica os factores de risco máis frecuentes que poden afectar o aparello locomotor e relaciónaos coaslesións que producen.

75% X X X



Temas transversais

Idencont

IdentificEstánda

r


consecProba escr Laborat

Proxect

Obser CL EOECA

TICEMP

EC PV

B3.5 BXB3.3.1 CSCArgumenta as implicacións dos hábitos para a saúde, e xustifica con exemplos as eleccións que realiza ou pode realizar para promovela individual e colectivamente.

100%

70% 5% 20% 5%

X X

B3.6 BXB3.4.1 CMCCT Recoñece as doenzas e as infeccións máis comúns, e relaciónaas coas súas causas. 80% X X

BXB3.4.2 CMCCT Distingue e explica os mecanismos de transmisión das doenzas infecciosas. 80% X X

B3.7 BXB3.5.1 CSCCoñece e describe hábitos de vida saudable e identifícaos como medio de promoción da súa saúde e da dasdemais persoas.

50% X X

BXB3.5.2CSCCSIEE Propón métodos para evitar o contaxio e a propagación das doenzas infecciosas máis comúns. 40% X X X

BXB3.6.1CSCCSIEE

Establece diferenzas entre as doenzas que afectan as rexións dun mundo globalizado, e deseña propostas deactuación.

30% X X X


Explica en que consiste o proceso de inmunidade, e valora o papel das vacinas como método de prevencióndas doenzas.

100% X X X

B3.10 BXB3.8.1 CSC Detalla a importancia da doazón de células, sangue e órganos para a sociedade e para o ser humano. 25% X

B4.1 BXB4.1.1 CMCCTIdentifica a influencia do clima e das características das rochas que condicionan os tipos de relevo e inflúenneles.

85% X X

B4.2 BXB4.2.1 CMCCT Relaciona a enerxía solar cos procesos externos, e xustifica o papel da gravidade na súa dinámica. 85% X X

BXB4.2.2 CMCCT Diferencia os procesos de meteorización, erosión, transporte e sedimentación, e os seus efectos no relevo. 100% X X

B4.3 BXB4.3.1 CMCCTAnaliza a actividade de erosión, transporte e sedimentación producida polas augas superficiais, e recoñecealgún dos seus efectos no relevo.

100% X X

B4.4 BXB4.4.1CMCCTCSC Valora e analiza a importancia das augas subterráneas e os riscos da súa sobreexplotación. 25% X

B4.5 BXB4.5.1 CMCCTRelaciona os movementos da auga do mar coa erosión, o transporte e a sedimentación no litoral, e identificaalgunhas formas resultantes características.

100% X X

B4.6 BXB4.6.1 CMCCT Asocia a actividade eólica cos ambientes en que esta actividade xeolóxica pode ser relevante. 15% X

B4.7 BXB4.7.1 CMCCT Analiza a dinámica glaciar e identifica os seus efectos sobre o relevo. 100% X X

B4.8 BXB4.8.1CCECCAA

Investiga acerca da paisaxe do seu contorno máis próximo e identifica algúns dos factoresque condicionaron a súa modelaxe.

15% X X

B4.9 BXB4.9.1 CMCCTIdentifica a intervención de seres vivos en procesos de meteorización, erosión, transportee sedimentación.

75% X X

BXB4.9.2CSCCCEC

Valora e describe a importancia das actividades humanas na transformación da superficie terrestre.

50% X

B4.10BXB4.10.1

CMCCT Diferencia un proceso xeolóxico externo dun interno e identifica os seus efectos no relevo. 100% X X

B4.11BXB4.11.1

CMCCT Coñece e describe como se orixinan os sismos e os efectos que xeran. 100% X X

BXB4.11.2

CMCCTRelaciona os tipos de erupción volcánica co magma que as orixina, e asóciaos coseu grao de perigo.

75% X X

B4.12BXB4.12.1

CMCCTCAA Xustifica a existencia de zonas en que os terremotos son máis frecuentes e de maior magnitude. 90% X X

B4.13BXB4.13.1

CAACSC

Valora e describe o risco sísmico e, de ser o caso, volcánico existente na zona en que habita,e coñece as medidas de prevención que debe adoptar.

5% X

B5.1 BXB5.1.1 CMCCTRecoñece que o solo é o resultado da interacción entre os compoñentes bióticos e abióticos, e sinala algunha das súas interaccións.

100% X X

B5.3 BXB5.2.1CMCCTCSC Recoñece a fraxilidade do solo e valora a necesidade de protexelo. 50% X

B1.1 BXB1.1.1CMCCTCCL

Identifica os termos máis frecuentes do vocabulario científico e exprésase con corrección, tanto oralmente como por escrito.

25% X X

B1.2 BXB1.2.1CDCAA

Procura, selecciona e interpreta a información de carácter científico a partir da utilizaciónde diversas fontes.

25% X X X X

BXB1.2.2CDCCL Transmite a información seleccionada de xeito preciso utilizando diversos soportes. 25% X X X X

B1.3 BXB1.2.3CAACCL

Utiliza a información de carácter científico para formar unha opinión propia e argumentarsobre problemas relacionados.

25% X X X X


Coñece e respecta as normas de seguridade no laboratorio, e coida os instrumentos eo material empregado.

25% X X X

B1.5 BXB1.3.2CSIEECMCCTCAA

Desenvolve con autonomía a planificación do traballo experimental, utilizando tanto instrumentos ópticos de recoñecemento como material básico de laboratorio, argumenta o proceso experimental seguido, describe as súas observacións e interpreta os seus resultados.

25% X X X

B6.1 BXB6.1.1 CAA Integra e aplica as destrezas propias do método científico. 25% X X

BXB6.2.1CAACCL Utiliza argumentos que xustifiquen as hipóteses que propón. 25% X X


Utiliza fontes de información apoiándose nas TIC, para a elaboración e a presentacióndas súas investigacións.

25% X X X X

B6.3 BXB6.4.1

CAACMCCTCSCCSIEE

Participa, valora e respecta o traballo individual e en grupo. 25% X

BXB6.5.1CSIEECD

Deseña pequenos traballos de investigación sobre animais e/ou plantas, os ecosistemas do seu contorno ou a alimentación e a nutrición humana, para a súa presentación e defensa na aula.

25% X X X X

BXB6.5.2CCLCCEC

Expresa con precisión e coherencia as conclusións das súas investigacións, tanto verbalmente como por escrito.

25% X X









44


RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE. BIOLOXÍA E XEOLOXÍA 4º ESO


Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProba escr

Trab díaLaborat

Proxec CL EOE CA TICEMP

ECPV

B2.5 BXB2.6.1. CAA Analiza e compara os modelos que explican a estrutura e a composición da Terra. 75% 80% 5% 15% X X

B2.5B2.6

BXB2.7.1.CAACSIEE Relaciona as características da estrutura interna da Terra e asóciaas cos fenómenos superficiais. 80% 80% 5% 15% X X

B2.6 BXB2.8.1. CAA Expresa algunhas evidencias actuais da deriva continental e da expansión do fondo oceánico. 80% 80% 5% 15% X X

BXB2.9.1.CAACMCCT Coñece e explica razoadamente os movementos relativos das placas litosféricas. 80% 80% 5% 15% X X X X

BXB2.9.2. CAA Interpreta as consecuencias dos movementos das placas no relevo. 80% 80% 5% 15% X X X X

BXB2.10.1.

CMCCT Identifica as causas dos principais relevos terrestres. 80% 80% 5% 15% X X

BXB2.11.1.

CAACCL Relaciona os movementos das placas con procesos tectónicos. 80% 80% 5% 15% X X

80% 5% 15%

B2.7BXB2.12.1

.CAA Interpreta a evolución do relevo baixo a influencia da dinámica externa e interna. 80% 80% 5% 15% X X X

B2.1. BXB2.1.1. CAAIdentifica e describe feitos que amosen a Terra como un planeta cambiante, e relaciónaos cos fenómenos quesuceden na actualidade.

80% 80% 5% 15% X X

BXB2.2.1.CAACSIEE

Reconstrúe algúns cambios notables na Terra, mediante a utilización de modelos temporais a escala erecoñecendo as unidades temporais na historia xeolóxica.

80% 80% 5% 15% X X X X

B2.2 BXB2.3.1. CMCCTDiscrimina os principais acontecementos xeolóxicos, climáticos e biolóxicos que tiveron lugar ao longo da historiada Terra, e recoñece algúns animais e plantas característicos de cada era.

80% 80% 5% 15% X X

B2.3 BXB2.4.1. CAA Relaciona algún dos fósiles guía máis característico coa súa era xeolóxica. 80% 80% 5% 15% X X X

B2.4 BXB2.5.1.CMCCT CCL Interpreta un mapa topográfico e fai perfís topográficos.. 80% 80% 5% 15% X X X

BXB2.5.2. CMCCTResolve problemas sinxelos de datación relativa, aplicando os principios de superposición de estratos,superposición de procesos e correlación.

80% 80% 5% 15% X X X

45


2ª Avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables Criterios de cualificacion e instrumentos de avaliación Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProba escr

Trab díaLaborat

Proxec CL EOECA

TICEMP

ECPV

B1.1 BXB1.1.1. CAA CMCCTCompara a célula procariota e a eucariota, a animal e a vexetal, e recoñece a función dos orgánuloscelulares e a relación entre morfoloxía e función.

80% 80% 5% 15% X X

BXB1.2.1. CD CAA Identifica tipos de células utilizando o microscopio óptico, micrografías e esquemas gráficos. 80% 80% 5% 15% X X X X

B1.5 BXB1.5.1. CAA CSIEE Distingue os ácidos nucleicos e enumera os seus compoñentes. 80% 80% 5% 15% X X X

B1.2 BXB1.2..1. CCL CAA Distingue os compoñentes do núcleo e a súa función segundo as etapas do ciclo celular. 80% 80% 5% 15% X X X

B1.3 BXB1.3..1. CMCCT Recoñece as partes dun cromosoma utilizándoo para construír un cariotipo. 80% 80% 5% 15% X X X

B1.7 BXB1.7..1. CAA CSIEE Ilustra os mecanismos da expresión xenética por medio do código xenético. 80% 80% 5% 15% X X

B1.4 BXB1.4..1. CMCCT CAARecoñece as fases da mitose e meiose, diferencia ambos os procesos e distingue o seu significadobiolóxico.

80% 80% 5% 15% X X X

B1.6 BXB1.6.1. CAA Recoñece a función do ADN como portador da información xenética, e relaciónao co concepto de xene. 80% 80% 5% 15% X X X

B1.9 BXB1.9.1. CCECRecoñece os principios básicos da xenética mendeliana e resolve problemas prácticos de cruzamentoscon un ou dous caracteres.

80% 80% 5% 15% X X X X X

B1.12 BXB1.10.1. CAA CSIEE Resolve problemas prácticos sobre a herdanza do sexo e a ligada ao sexo. 80% 80% 5% 15% X X X X X X

B1.13 BXB1.11.1. CMCCT CSCIdentifica as doenzas hereditarias máis frecuentes e o seu alcance social, e resolve problemasprácticos sobre doenzas hereditarias, utilizando árbores xenealóxicas.

80% 80% 5% 15% X X X X

B1.8 BXB1.8.1. CMCCT CAA Recoñece e explica en que consisten as mutacións e os seus tipos. 80% 80% 5% 15% X X X

B1.14 BXB1.12.1. CMCCT CSIEE Diferencia técnicas de traballo en enxeñaría xenética. 70% 80% 5% 15% X X X X

B1.15 BXB1.13.1.CSC CSIEE CAA Describe as técnicas de clonación animal, distinguindo clonación terapéutica e reprodutiva. 70% 80% 5% 15% X X X

BXB1.14.1. CSC CSIEE Analiza as implicacións éticas, sociais e ambientais da enxeñaría xenética. 80% 80% 5% 15% X X X

BXB1.15.1. CSC Interpreta criticamente as consecuencias dos avances actuais no campo da biotecnoloxía. 80% 80% 5% 15% X X X X X

B1.16 B1.17 BXB1.16.1. CMCCT CAA Distingue as características diferenciadoras entre lamarckismo, darwinismo e neodarwinismo. 80% 80% 5% 15% X X X

BXB1.17.1. CAA Establece a relación entre variabilidade xenética, adaptación e selección natural. 80% 80% 5% 15% X X

B1.18 BXB1.18.1. CAA Interpreta árbores filoxenéticas. 80% 80% 5% 15% X X X

B1.19 BXB1.19.1. CMCCT CCL Recoñece e describe as fases da hominización. 80% 80% 5% 15% X X

46


3ª Avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables Criterios de cualificacion e instrumentos de avaliación Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProba escr

Trab díaLaborat

Proxec CL EOECA

TIC

EMP

EC PV

B3.1. BXB3.1.1. CMCCT Identifica o concepto de ecosistema e distingue os seus compoñentes. 80% 80% 5% 15% X X

BXB3.1.2.CAA CSIEE CCL

Analiza as relacións entre biótopo e biocenose, e avalía a súa importancia para manter o equilibrio doecosistema.

80% 80% 5% 15% X X X

B3.2. BXB3.2.1. CSC CAAInterpreta as adaptacións dos seres vivos a un ambiente determinado, relacionando a adaptación cofactor ou os factores ambientais desencadeantes deste.

80% 80% 5% 15% X X X

BXB3.3.1. CMCCT CAARecoñece os factores ambientais que condicionan o desenvolvemento dos seres vivos nun ambientedeterminado, e valora a súa importancia na conservación deste.

80% 80% 5% 15% X X X

B3.3. BXB3.4.1. CMCCTRecoñece e describe relacións e a súa influencia na regulación dos ecosistemas, interpretando casosprácticos en contextos reais.

80% 80% 5% 15% X X X

B3.5. BXB3.5.1.CAA CSC CCL

Recoñece os niveis tróficos e as súas relacións nos ecosistemas, e valora a súa importancia para a vidaen xeral e o mantemento destas.

80% 80% 5% 15% X X X X

B3.6. BXB3.6.1. CSC CCECCompara as consecuencias prácticas na xestión sustentable dalgúns recursos por parte do ser humano,e valora criticamente a súa importancia.

80% 80% 5% 15% X X X X

B3.10. BXB3.7.1. CAA Establece a relación entre as transferencias de enerxía dos niveis tróficos e a súa eficiencia enerxética. 80% 80% 5% 15% X X X

B3.11. BXB3.8.1.CSC CCL CCEC

Argumenta sobre as actuacións humanas que teñen unha influencia negativa sobre os ecosistemas:contaminación, desertización, esgotamento de recursos, etc.

80% 80% 5% 15% X X X

B3.12. BXB3.8.2.CMCCT CAA CCL

Defende e conclúe sobre posibles actuacións para a mellora ambiental e analiza desde distintos puntosde vista un problema ambiental do contorno próximo, elabora informes e preséntaos utilizando distintosmedios.

70% 80% 5% 15% X X X X X

B3.13. BXB3.9.1. CSC CSIEE Describe os procesos de tratamento de residuos, e valora criticamente a súa recollida selectiva. 80% 80% 5% 15% X X X

B3.13. BXB3.10.1. CSC CAA Argumenta os proles e os contras da reciclaxe e da reutilización de recursos materiais. 80% 80% 5% 15% X X

B3.14. BXB3.11.1. CSC CCL Destaca a importancia das enerxías renovables para o desenvolvemento sustentable do planeta. 80% 80% 5% 15% X X X X









4.5. Bioloxía e Xeoloxía 1º BAC

RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE. BIOLOXÍA E XEOLOXÍA 1º BAC



Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProbaescr

Trab aulaLaborat

Prox. CL EOE CA TICEMP

EC

PV


Caracteriza os métodos de estudo da Terra sobre a base dos procedementos que utiliza e as súasachegas e limitacións

50% 80% 20% X X

B7.2 BXB7.2.1 CCLResume a estrutura e composición do interior terrestre, distinguindo as súas capas en función da súacomposición e da súa mecánica, así como as descontinuidades e as zonas de transición entre elas.

40% 80% 20% X X

BXB7.2.2CMCCTCD

Sitúa en mapas e esquemas as capas da Terra, e identifica as descontinuidades que permitendiferencialas.

35% 80% X X

BXB7.2.3 CCECAnaliza o modelo xeoquímico e xeodinámico da Terra e contrasta o que achega cada un deles aocoñecemento da estrutura da Terra.

80% 80% 20% X

B7.3 BXB7.3.1CAACCL Detalla e enumera procesos que deron lugar á estrutura actual do planeta. 30% 50% X

B7.4 BXB7.4.1 CCECIndica as achegas máis relevantes da deriva continental, para o desenvolvemento da teoría daTectónica de placas.

80% 80% 20% X X

BXB7.5.1CDCMCCT Identifica os tipos de bordos de placas e explica os fenómenos asociados a eles. 80% 80% X

B7.5 BXB76.1CDCMCCT

Distingue métodos desenvolvidos grazas ás novas tecnoloxías, asociándoos coa investigación dunfenómeno natural.

10% 100% X

B7.6 BXB7.7.1CAACSC Identifica as aplicacións de interese social ou industrial de determinados tipos de minerais e rochas. 80% 80% X

B8.1 BXB8.1.1 CMCCTExplica a relación entre o magmatismo e a tectónica de placas, e coñece as estruturas resultantes dalocalización dos magmas en profundidade e en superficie.

70% 80% X X

BXB8.2.1 CAADiscrimina os factores que determinan os tipos de magmas, e clasifícaos atendendo á súacomposición.

50% 80% X X

BXB8.3.1 CAADiferencia os tipos de rochas magmáticas, identifica as máis frecuentes, con axuda de claves, erelaciona a súa textura co seu proceso de formación.

80% 50% X

BXB8.4.1CAACMCCT

Relaciona os tipos de actividade volcánica coas características do magma, e diferencia os produtosemitidos nunha erupción volcánica.

60% 80% X

B8.2 BXB8.5.1 CSC Analiza os riscos xeolóxicos derivados dos procesos internos. Vulcanismo e sismicidade. 80% 80% 20% X X

B8.3 BXB8.6.1CMCCTCAA Clasifica o metamorfismo en función dos factores que o condicionan. 75% 80% 20% X

BXB8.7.1 CAAOrdena e clasifica as rochas metamórficas máis frecuentes da codia terrestre, relacionando a súa textura co tipo de metamorfismo experimentado.

80% 50% X

B8.4 BXB8.8.1 CMCCT Detalla e discrimina as fases do proceso de formación dunha rocha sedimentaria 60% 80% 20% X X

BXB8.9.1 CCL Describe as fases da diaxénese. 80% 80% X X

BXB8.10.1

CAACSIEE Ordena e clasifica segundo a súa orixe as rochas sedimentarias máis frecuentes da codia terrestre. 80% 50% X

B8.5 BXB8.11.1 CAAAsocia os tipos de deformación tectónica cos esforzos aos que se someten as rochas e coas propiedades destas.

90% 80% X X

BXB8.11.2 CD Relaciona os tipos de estruturas xeolóxicas coa tectónica de placas. 80% 80% 20% X

B8.6BXB8.12.

1CMCCT Distingue os elementos dunha dobra e clasifícaos atendendo a diferentes criterios. 50% 80% X

B8.8BXB8.12.

2CAACMCCT Recoñece e clasifica os tipos de falla, identificando os elementos que a constitúen. 50% 80% X

B9.1 BXB9.1.1CMCCTCAA Interpreta e realiza mapas topográficos e cortes xeolóxicos sinxelos. 50% 50% 50% X X

B9.3 BXB9.2.1CMCCTCAA

Interpreta cortes xeolóxicos e determina a antigüidade dos seu estratos, as discordancias e a historia xeolóxica da rexión, e identifica os grandesacontecementos xeolóxicos ocorridos e as oroxenias.

70% 50% 50% X X

B9.4 BXB9.3.1CMCCTCAA

Categoriza os principais fósiles guía e valora a súa importancia para o establecemento da historia xeolóxica da Terra.

60% 80% X X



Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProbaescr

Trab aulaLaborat

Prox. CL EOE CA TICEMP

EC

PV

B1.1 BXB1.1.1 CCL Describe as características dos seres vivos: funcións de nutrición, relación e reprodución. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B1.3 BXB1.2.1CAACMCCT Identifica e clasifica os bioelementos e as biomoléculas presentes nos seres vivos. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B1.5 BXB1.3.1CAACMCCT

Distingue as características fisicoquímicas e as propiedades das moléculas básicas que configuran aestrutura celular, e destaca a uniformidade molecular dos seres vivos.

80% 80-90% 5-10% 15% X X

BXB1.4.1 CAA Identifica os monómeros constituíntes das macromoléculas orgánicas. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B1.6 BXB1.5.1CAACD Asocia biomoléculas coa súa función biolóxica de acordo coa súa estrutura tridimensional. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B2.1 BXB2.1.1CAACMCCT Interpreta a célula como unha unidade estrutural, funcional e xenética dos seres vivos. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B2.2 BXB2.1.2CAACMCCT Perfila células procariotas e eucarióticas e nomea as súas estruturas. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B2.3B2.4

BXB2.2.1BXB2.2.2.

CDCMCCT

Representa esquematicamente os orgánulos celulares e asocia cada orgánulo coa súa función ou coassúas funcións.

80% 80-90% 5-10% 15% X X

CAACD

Recoñece e nomea células animais e vexetais mediante microfotografías ou preparaciónsmicroscópicas.

85% 80-90% 5-10% 15% X

B5.5 BXB5.5.1CAACMCCT Describe a absorción da auga e os sales minerais. 80% 80-90% 5-10% 15% X

B5.6 BXB5.6.1CCLCSC

Argumenta e precisa a importancia da fotosíntese como proceso de biosíntese, imprescindible para omantemento da vida na Terra.

80% 80-90% 5-10% 15% X X

B6.4 BXB6.8.1CAACMCCT Diferencia respiración celular e respiración, e explica o significado biolóxico de respiración celular. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B3.1 BXB3.1.1 CAA Identifica os niveis de organización celular e determina as súas vantaxes para os seres pluricelulares. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B3.2 BXB3.2.1 CMCCTRelaciona tecidos animais e/ou vexetais coas súas células características, asociando a cada unha a súafunción.

80% 80-90% 5-10% 15% X X X

B3.4 BXB3.3.1CAACD Relaciona imaxes microscópicas co tecido ao que pertencen. 30% 80-90% 5-10% 15% X X

B2.5 BXB2.3.1 CCL Describe os acontecementos fundamentais en cada fase da mitose e da meiose. 80% 80-90% 5-10% 15% X X X X

BXB2.4.1.CMCCTCD Selecciona as principais analoxías e diferenzas entre a mitose e a meiose. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

B4.1 BXB4.1.1 CMCCT Identifica os grandes grupos taxonómicos dos seres vivos. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

BXB4.2.1CAACSIEE

Coñece e utiliza claves dicotómicas ou outros medios para a identificación e clasificación de especies deanimais e plantas.

25% 80-90% 5-10% 15% X X

BXB4.2.2CAACSCCSIEE

Manexa e traballa cos sistemas de clasificación e a nomenclatura dos seres vivos. 25% 80-90% 5-10% 15% X X

B4.2 BXB4.3.1 CCEC Coñece o concepto de biodiversidade e relaciónao coa variedade e a abundancia de especies. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

BXB4.3.2CAACMCCT Resolve problemas de cálculo de índices de diversidade. 40% 80-90% 5-10% 15% X X

BXB4.3.3CAACSC Aprecia o reino vexetal como desencadeante da biodiversidade. 70% 80-90% 5-10% 15% X X

B4.3 BXB4.4.1CAACMCCT Recoñece os tres dominios e os cinco reinos en que agrupan os seres vivos. 80% 80-90% 5-10% 15% X X

BXB4.4.2 CCL Enumera as características de cada un dos dominios e dos reinos en que se clasifican os seres vivos. 80% 80-90% 5-10% 15% X X



Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProbaescr

Trab aulaLaborat

Prox. CLEOE

CA

TICEMP

EC

PV

B4.4B4.5

BXB4.5.1CMCCTCCEC Identifica os grandes biomas e sitúa sobre o mapa as principais zonas bioxeográficas. 40% 80-90% 5-10% X X X

BXB4.5.2CAACD Diferencia os principais biomas e ecosistemas terrestres e mariños. 40% 80-90% 5-10% X X X

BXB4.6.1CCLCSC Recoñece e explica a influencia do clima na distribución de biomas, ecosistemas e especies. 40% 80-90% 5-10% 15% X X X

BXB4.6.2 CMCCT Identifica as principais variables climáticas que inflúen na distribución dos grandes biomas. 40% 80-90% 5-10% 15% X X X

BXB4.7.1CDCMCCT Interpreta mapas bioxeográficos e de vexetación. 25% 80-90% 5-10% X X X

BXB4.7.2 CAA Asocia e relaciona as principais formacións vexetais cos biomas correspondentes. 60% 80-90% 5-10% X X


Relaciona a latitude, a altitude, a continentalidade, a insularidade e as barreiras oroxénicas e mariñascoa distribución das especies.

80% 80-90% 5-10% 15% X X X

B4.7 BXB4.9.1CAACSC Relaciona a biodiversidade co proceso de formación de especies mediante cambios evolutivos. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB4.9.2 CMCCTIdentifica o proceso de selección natural e a variabilidade individual como factores clave no aumento debiodiversidade.

80% 80-90% 5-10% X X

BXB4.10.1 CCL Enumera as fases da especiación. 75% 80-90% 5-10% X X

BXB4.10.2CAACMCCT Identifica os factores que favorecen a especiación. 75% 80-90% 5-10% X X

B4.8 BXB4.11.1CSIEECD Sitúa a Península Ibérica e recoñece a súa situación entre dúas áreas bioxeográficas diferentes. 30% 80-90% 5-10% X X X

BXB4.11.2CSCCCEC Recoñece a importancia da Península Ibérica como mosaico de ecosistemas. 30% 80-90% 5-10% X X X

BXB4.11.3CAACCEC

Enumera os principais ecosistemas da Península Ibérica e de Galicia, e as súas especies máisrepresentativas.

60% 80-90% 5-10% X X

B4.9 BXB4.12.1CAACMCCT Enumera os factores que favorecen a especiación nas illas. 35% 80-90% 5-10% X X

BXB4.12.2 CCEC Recoñece a importancia das illas no mantemento da biodiversidade. 35% 80-90% 5-10% X X

B4.10 BXB4.13.1 CMCCT Define o concepto de endemismo ou especie endémica. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB4.13.2 CCEC Identifica os principais endemismos de plantas e animais en España e en Galicia 80% 80-90% 5-10% X X X

B4.11 BXB4.14.1CAACSC Enumera as vantaxes que se derivan do mantemento da biodiversidade para o ser humano. 80% 80-90% 5-10% X X X

B4.12 BXB4.15.1CMCCTCSC Enumera as principais causas de perda de biodiversidade. 80% 80-90% 5-10% X X X

BXB4.15.2 CSC Coñece e explica as principais ameazas que penden sobre as especies e que fomentan a súa extinción. 80% 80-90% 5-10% X X X

B4.13 BXB4.16.1CAACSC Enumera as principais causas de perda de biodiversidade derivadas das actividades humanas. 80% 80-90% 5-10% X X X

BXB4.16.2 CSIEE Indica as principais medidas que reducen a perda de biodiversidade. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB4.17.1 CMCCT Coñece e explica os principais efectos derivados da introdución de especies alóctonas nos ecosistemas. 90% 80-90% 5-10% X X X

B4.14 BXB4.18.1CCECCSIEECD

Deseña experiencias para o estudo de ecosistemas e a valoración da súa biodiversidade. 20% 5-10% X X X

B5.1 BXB5.1.1CAACMCCT Describe a absorción da auga e os sales minerais. 80% 80-90% 5-10% X X

B5.2 BXB5.2.1CMCCTCCL Coñece e explica a composición do zume bruto e os seus mecanismos de transporte. 80% 80-90% 5-10% X X

B5.3 BXB5.3.1CMCCTCCL Describe os procesos de transpiración, intercambio de gases e gutación. 80% 80-90% 5-10% X X

B5.4 BXB5.4.1 CAA Explica a composición do zume elaborado e os seus mecanismos de transporte. 80% 80-90% 5-10% X X

CMCCT

B5.7 BXB5.7.1 CMCCT Recoñece algún exemplo de excreción en vexetais. 50% 80-90% 5-10% 15% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB5.7.2 CAA Relaciona os tecidos secretores e as substancias que producen. 50% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.8 BXB5.8.1 CMCCT Describe e coñece exemplos de tropismos e nastias. 60% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.9 BXB5.9.1 CAA Valora o proceso de regulación das hormonas vexetais. 70% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB5.10.1 CAA Relaciona as fitohormonas coas súas funcións. 50% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.10 BXB5.11.1 CCL Argumenta os efectos da temperatura e a luz no desenvolvemento das plantas. 80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.11 BXB5.12.1CAACMCCT Distingue os mecanismos de reprodución asexual e a reprodución sexual nas plantas. 80% 80-90% 5-10% 10%

10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.12 BXB5.13.1 CMCCTDiferencia os ciclos biolóxicos e briofitas, pteridofitas e espermafitas,e as súas fases e estruturascaracterísticas.

80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB5.13.2CMCCTCAA Interpreta esquemas, debuxos, gráficas e ciclos biolóxicos dos grupos de plantas. 80% 80-90% 5-10% 15% 10%

10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.13 BXB5.14.1CMCCTCCL

Explica os procesos de polinización e de fecundación nas espermafitas e diferencia a orixe e as partes da semente e do froito.

80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.15 BXB5.15.1 CMCCT Distingue os mecanismos de diseminación das sementes e os tipos de xerminación. 80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB5.16.1CMCCTCAA Identifica os mecanismos de propagación dos froitos. 80% 80-90% 5-10% 10%

10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.16 BXB5.17.1 CAA Relaciona as adaptacións dos vexetais co medio en que se desenvolven. 75% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B5.17 BXB5.18.1CSIEECMCCT

Realiza experiencias que demostren a intervención de determinados factores no funcionamento das plantas.

40% 5-10% 15% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B6.1 BXB61.1CAACCL Argumenta as diferenzas máis significativas entre os conceptos de nutrición e alimentación. 25% 5-10% 10%

10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB6.1.2CAACMCCT Coñece as características da nutrición heterótrofa e distingue os tipos principais. 80% 80-90% 5-10% 10%

10%

10%

10%10%

10%

10%

B6.2 BXB6.2.1 CMCCT Recoñece e diferencia os aparellos dixestivos dos invertebrados. 80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB6.3.1 CMCCT Recoñece e diferencia os aparellos dixestivos dos vertebrados. 80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB6.4.1 CAA Relaciona cada órgano do aparello dixestivo coa súa función. 80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB6.4.2 CCL Describe a absorción no intestino 80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B6.3 BXB6.5.1CAACCLCMCCT

Recoñece e explica a existencia de pigmentos respiratorios nos animais. 70% 5-10% 15% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB6.6.1 CAARelaciona circulación aberta e pechada cos animais que a presentan e explica as súas vantaxes e os seus inconvenientes.

80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB6.6.2CDCMCCT

Asocia representacións sinxelas do aparello circulatorio co tipo de circulación (simple, dobre, incompletaou completa).

80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

BXB6.7.1 CMCCT Indica a composición da linfa e identifica as súas principais funcións. 80% 80-90% 5-10% 10%10%

10%

10%10%

10%

10%

B6.5 BXB6.9.1 CDAsocia os aparellos respiratorios cos grupos aos que pertencen, e recoñéceos en representacións esquemáticas.

80% 80-90% 5-10% X X X

BXB6.10.1 CCL Define e explica o proceso da excreción. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.11.1CAACMCCT

Enumera os principais produtos de excreción e clasifica os grupos de animais segundo os produtos de excreción.

80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.12.1 CMCCTDescribe os principais aparellos excretores dos animais e recoñece as súas principais estruturas a partirde representación esquemáticas.

80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.13.1CAACMCCT Localiza e identifica as rexións dunha nefrona. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.13.2 CMCCT Explica o proceso de formación dos ouriños. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.14.1 CMCCT Identifica os mecanismos específicos ou singulares de excreción dos vertebrados. 80% 5-10% 15% X X

B6.6 BXB6.15.1 CAA Integra a coordinación nerviosa e hormonal, relacionando ambas as dúas funcións. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.16.1 CCL Define estímulo, receptor, transmisor, efector. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.16.2CAACMCCT Identifica distintos tipos de receptores sensoriais e nervios. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.17.1 CCL Explica a transmisión do impulso nervioso na neurona e entre neuronas. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.18.1CAACMCCT Distingue os principais tipos de sistemas nerviosos en invertebrados. 75% 5-10% X X

BXB6.19.1 CMCCT Identifica os principais sistemas nerviosos de vertebrados. 75% 5-10% X X

BXB6.20.1 CMCCTDescribe o sistema nervioso central e periférico dos vertebrados, e diferencia as funcións do sistema nervioso somático e o autónomo.

80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.21.1CAACSIEE Establece a relación entre o sistema endócrino e o sistema nervioso. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.22.1CCLCMCCT Describe as diferenzas entre glándulas endócrinas e exócrinas. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.22.2CAACMCCT

Discrimina a función reguladora e en que lugar se evidencia a actuación dalgunhas das hormonas que actúan no corpo humano.

80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.22.3 CMCCT Relaciona cada glándula endócrina coa hormona ou as hormonas máis importantes que segrega, e explica a súa función de control.

80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.23.1 CAA Relaciona as principais hormonas dos invertebrados coa súa función de control. 75% 5-10% X X

BXB6.23.2 CMCCT Identifica o concepto de homeostase e a súa relación co sistema nervioso e endócrino 80% 80-90% 5-10% X X

B6.7 BXB6.24.1CCLCMCCT

Describe as diferenzas entre reprodución asexual e sexual, e argumenta as vantaxes e os inconvenientes de cada unha.

80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.24.2 CMCCT Identifica tipos de reprodución asexual en organismos unicelulares e pluricelulares. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.24.3 CAA Distingue os tipos de reprodución sexual. 80% 80-90% 5-10% X X

B6.8 BXB6.25.1 CAA Distingue e compara o proceso de espermatoxénese e ovoxénese. 80% 80-90% 5-10% X X

B6.-9 BXB6.26.1 CMCCT Diferencia os tipos de fecundación en animais e as súas etapas. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.27.1CAACMCCT Identifica as fases do desenvolvemento embrionario e os acontecementos característicos de cada unha. 80% 80-90% 5-10% X X

BXB6.27.2 CMCCTRelaciona os tipos de ovo cos procesos de segmentación e gastrulación durante o desenvolvemento embrionario.

40% 5-10% X X

B6.10 BXB6.28.1 CAA Identifica as fases dos ciclos biolóxicos dos animais. 80% 90% 5-10% X X

B6.11 BXB6.29.1 CAA Identifica as adaptacións animais aos medios aéreos. 75% 5-10% X X X

BXB6.29.2 CAA Identifica as adaptacións animais aos medios acuáticos. 75% 5-10% X X X

BXB6.29.3 CAA Identifica as adaptacións animais aos medios terrestres. 75% 5-10% X X X

B6.12 BXB6.30.1 CSIEE Describe e realiza experiencias de fisioloxía e anatomía animal. 40% 5-10% X X









54

4.6.Cultura Científica 1º BAC

RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE. CULTURA CIENTÍFICA 1º BAC


Temas transversais

UD

Ident

conti

Identi.

Estánd

CC.clave Estándares de aprendizaxe Grao consec

Probaescr

Prox.de

invest.Portf.

CL

EOE

CA

TIC

EMP

EC

PV

B1.1CCIB

1.1.1.

CAACCL Analiza un texto científico, valorando de forma crítica o seu contido. 50% 50% 40% 10% X X X X

B1.2CCIB

1.1.2.

CAACCLCD

Presenta información sobre un tema tras realizar unha procura guiada de fontes de contido científico, utilizandotanto os soportes tradicionais como internet

50% 50% 40% 10% X X X X

B1.3CCIB

1.3.1.

CAACCLCD

Comenta artigos científicos divulgativos realizando valoracións críticas e análises das consecuencias sociais, edefende en público as súas conclusións.

50% 50% 40% 10% X X X X

B2.1. CCIB2.1.1

CMC

CTXustifica a teoría de deriva continental a partir das probas xeográficas, paleontolóxicas, xeolóxicas e paleoclimáticas. 50% 50% 40% 10% X X X X

B2.2CCIB

2.2.1.

CMC

CT

Utiliza a tectónica de placas para explicar a expansión do fondo oceánico e a actividade sísmica e volcánica nos bordosdas placas. Nomea e explica medidas preditivas e preventivas para o vulcanismo e os terremotos.

50% 50% 40% 10% X X X X X

B2.3CCIB

2.3.1CAA Relaciona a existencia de capas terrestres coa propagación das ondas sísmicas a través delas 50% 50% 40% 10% X X X X X

B2.4 CCIB2.4.2

CMC

CT

Coñece e explica as teorías acerca da orixe da vida na Terra. Describe as últimas investigacións científicas en torno aocoñecemento da orixe e o desenvolvemento da vida na Terra.

60% 50% 40% 10% X X X X X

B2.5CCIB

2.5.2

CMC

CTDescribe as probas biolóxicas, paleontolóxicas e moleculares que apoian a teoría da evolución das especies. 60% 50% 40% 10% X X X X

B2.6CCIB

2.6.2

Enfronta as teorías de Darwin e Lamarck para explicar a selección natural. Enfronta o neodarwinismo coasexplicacións non científicas sobre a evolución.

60% 50% 40% 10% X X X X

B2.6CCIB

2.6.2

Establece as etapas evolutivas dos homínidos ata chegar ao Homo Sapiens, salientando as súas característicasfundamentais, como a capacidade cranial e altura.

60% 50% 40% 10% X X X X

55



Temas transversais

UD

Ident

conti

Identi.Estánd

CC.clave Estándares de aprendizaxe Grao

consecProbaescr

Prox.de

invest.Portf.

CL

EOE

CA

TIC

EMP

EC

PV

B3.1

CCIB31

.1

CAACCL Coñece a evolución histórica dos métodos de diagnóstico e tratamento das doenzas. 50% 50% 40% 10% X X X X X

B3.2

CCIB3.

2.1

CAACCLCD

Establece a existencia de alternativas á medicina tradicional, valorando o seu fundamento científico e os riscos que levanconsigo.

50% 50% 40% 10% X X X X X

B3.3

CCIB3.

3.1

CAACCLCD

Propón os transplantes como alternativa no tratamento de certas doenzas, valorando as súas vantaxes e os seusinconvenientes.

50% 50% 40% 10% X X X X X

B3.4

CCIB3.

4.1

CMC

CT Describe o proceso que segue a industria farma- céutica para descubrir, desenvolver, ensaiar e co- mercializar os fármacos. 50% 50% 40% 10% X X X X X X

B3.5

CCIB3.

5.1

CMC

CT Xustifica a necesidade de facer un uso racional da sanidade e dos medicamentos. 50% 50% 40% 10% X X X X X

B3.5

CCIB

3.6.1CAA Coñece e explica o desenvolvemento histórico dos estudos levados a cabo dentro do campo da xenética. 50% 50% 40% 10% X X X X X X

B3.6

CCIB4.

1.1

CMC

CTDiscrimina a información recibida sobre trata- mentos médicos e medicamentos en función da fonte consultada. 60% 50% 40% 10% X X X X X

B4.2.

CCIB4.

1.1

CMC

CTCoñece e explica o desenvolvemento histórico dos estudos levados a cabo dentro do campo da xenética. 60% 50% 40% 10% X X X X X

B4.2.

CCIB4.

2.1

CAA

CD

Sabe situar a información xenética que posúe calquera ser vivo, establecendo a relación xerár- quica entre as estruturas,desde o nucleótido ata os xenes responsables da herdanza.

60% 50% 40% 10% X X X X X

B4.3

CCIB4.

3.1CCL Coñece e explica a forma en que se codifica a información xenética no ADN, xustificando a necesidade de obter o xenoma

completo dun individuo e descifrar o seu significado.60% 50% 40% 10% X X X X X

B4.4

CCIB

4.4.1CCL Describe e analiza as aplicacións da enxeñaría xenética na obtención de fármacos, transxénicos e terapias xénicas. 50% 40% 10% X X X X X X

B4.5

CCIB

4.5.1CSIEE Establece as repercusións sociais e económicas da reprodución asistida e a selección e con- servación de embrións. 50% 40% 10% X X X X X X

B4.6

CCIB

4.6.1CAA Describe e analiza as posibilidades que ofrece a clonación en diferentes campos. 50% 40% 10% X X X X X

B4.7

CCIB

4.7.1

CMC

CTRecoñece os tipos de células nai en función da súa procedencia e da súa capacidade xenerativa, e establece en cada casoas aplicacións principais.

50% 40% 10% X X X X X



Temas transversais

UD

Ident

conti

Identi.Estánd


consecProbaescr

Prox.de

invest.Portf.

CL

EOE

CA

TIC

EMP

EC

PV

B5.1CCIB5.

1.1.CCEC Recoñece a evolución histórica do computador en termos de tamaño e capacidade de proceso. 50% 50% 40% 10% X

B5.1CCIB

5.1.2.

CCL

CD

Explica como se almacena a información en diferentes formatos físicos, tales como discos duros, discos ópticos ememorias, valorando as vantaxes e os inconvenientes de cada un.

50% 50% 40% 10% X

B5.2CCIB

5.1.21CD Compara as prestacións de dous dispositivos dados do mesmo tipo, un baseado na tecnoloxía analóxica e outro na dixital. 50% 50% 40% 10% X

B5.3CCIB

5.2.2.CD

Explica como se establece a posición sobre a superficie terrestre coa información recibida dos sistemas de satélites GPS ouGLONASS.

50% 50% 40% 10% X

B5.4CCIB

5.2.3.CD Establece e describe a infraestrutura básica que require o uso da telefonía móbil. 50% 50% 40% 10% X

B5.4CCIB

5.2.4

CD

CMCTExplica o fundamento físico da tecnoloxía LED e as vantaxes que supón a súa aplicación en pan- tallas planas e iluminación. 50% 50% 40% 10% X

B5.4CCIB

5.2.4CD

Coñece e describe as especificacións dos últi- mos dispositivos, valorando as posibilidades que lle poden ofrecer ás persoasusuarias.

60% 50% 40% 10% X

B5.5CCIB

5.2.5.CSC Valora de xeito crítico a constante evolución tec- nolóxica e o consumismo que orixina na sociedade. 60% 50% 40% 10% X

B5.5CCIB

5.3.1.CSIE Xustifica o uso das redes sociais, sinalando as vantaxes que ofrecen e os riscos que supoñen. 60% 50% 40% 10% X

B5.4CCIB

5.4.1CSIE Determina os problemas aos que se enfronta internet e as solucións que se barallan. 60% 50% 40% 10% X

B5.4CCIB

5.4.2.CD Utiliza con propiedade conceptos especifica- mente asociados ao uso de internet. 60% 50% 40% 10% X

B5.4CCIB

5.4.3CSC Describe en que consisten os delitos informáti- cos máis habituais. 60% 50% 40% 10% X

B5.5CCIB

5.4.3CD Pon de manifesto a necesidade de protexer os datos mediante encriptación, contrasinal, etc. 60% 50% 40% 10% X

B5.5CCL

CSCSinala as implicacións sociais do desenvolvemento tecnolóxico. 60% 50% 40% 10% X

4.7.Anatomía Aplicada 1º BAC

RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE. ANATOMÍA APLICADA 1º BAC


Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProba escr

Proxecto Exposici

oralCL EOE CA

TIC

EMP EC PV

B2.1.B2.2.B2.3.

AAB2.1.1. CMCCT Diferencia os niveis de organización do corpo humano. 80% 50% 50% X X X

B2.1. AAB2.1.2. CMCCT Describe a organización xeral do corpo humano utilizando diagramas e modelos. 80% 50% 50% X X X

B2.1. AAB2.1.3. CMCCT Especifica as funcións vitais do corpo humano, sinalando as súas características máis salientables. 80% 50% 50% X X X

B2.1. AAB2.1.4. CMCCT Localiza os órganos e os sistemas, e relaciónaos coas súas funcións. 80% 50% 50% X X X X

B3.1B3.2.

AAB3.1.1. CMCCT Describe a estrutura e a función do sistema esquelético en relación coa mobilidade do corpo humano. 80% 50% 50% X X X

B3.1 AAB3.1.2. CMCCT Identifica o tipo de óso vinculándoo coa súa función. 80% 50% 50% X X X X

B3.1 AAB3.1.3. CMCCT Diferencia os tipos de articulacións en relación coa mobilidade que permiten. 80% 50% 50% X X X

B3.1 AAB3.1.4. CMCCTDescribe a estrutura e a función do sistema muscular, identificando a súa funcionalidade como parte activa do sistema locomotor.

80% 50% 50% X X X

B3.1 AAB3.1.5. CMCCT Diferencia os tipos de músculo en relación coa súa función. 80% 50% 50% X X X

B3.1 AAB3.1.6. CMCCT Describe a fisioloxía e o mecanismo da contracción muscular. 80% 50% 50% X X X

B3.4.B3.5.B3.6.B3.7.

AAB3.2.1. CMCCTInterpreta os principios da mecánica e da cinética, aplicándoos ao funcionamento do aparello locomotor e ao movemento.

80% 50% 50% X X X X

B3.2 AAB3.2.2.CCL CMCCT

Identifica os ósos, as articulacións e os músculos principais implicados en diversos movementos, utilizando a terminoloxía axeitada.

80% 50% 50% X X X X

B3.2 AAB3.2.3. CMCCT Relaciona a estrutura muscular coa súa función na execución dun movemento e as forzas que actúan neste. 70% 50% 50% X X X

B3.2 AAB3.2.4. CMCCTRelaciona diferentes tipos de pancas coas articulacións do corpo humano e coa participación muscular nos seus movementos.

80% 50% 50% X X X

B3.2 AAB3.2.5. CMCCT Clasifica os principais movementos articulares en función dos planos e dos eixes do espazo. 80% 50% 50% X X X X

B3.2 AAB3.2.6. CMCCTArgumenta os efectos da práctica sistematizada de exercicio físico sobre os elementos estruturais e funcionais do sistema locomotor, en relación coas actividades artísticas e os estilos de vida.

80% 50% 50% X X X

B3.8.B3.9.

AAB3.3.1. CMCCT Identifica as alteracións máis importantes derivadas do mal uso postural e propón alternativas saudables. 80% 50% 50% X X X

AAB3.3.2.CMCCT CSIEE

Controla a súa postura e aplica medidas preventivas na execución de movementos propios das actividades artísticas, e valora a súa influencia na saúde.

80% 50% 50% X X X

B3.10.B3.11.

AAB3.4.1. CMCCTIdentifica as principais patoloxías e lesións relacionadas co sistema locomotor nas actividades artísticas, e xustifica as súas causas principais.

80% 50% 50% X X X

AAB3.4.2.CMCCT CSIEE

Analiza posturas e xestos motores das actividades artísticas, aplicando os principios de ergonomía, e propón alternativas para traballar de forma segura e evitar lesións.

80% 50% 50% X X X X

B1.1.B1.2.

AAB1.1.1. CMCCTRecoñece e enumera os elementos da acción motora e os factores que interveñen nos mecanismos de percepción,decisión e execución de determinadas accións motoras.

80% 50% 50% X X X

AAB1.1.2. CMCCT Identifica e describe a relación entre a execución dunha acción motora e a súa finalidade. 80% 50% 50% X X X

B1.3.B1.4.B1.5.

AAB1.2.1. CMCCT Detecta as características da execución de accións motoras propias das actividades artísticas. 80% 50% 50% X X X

AAB1.2.2.CCEC CSIEE

Propón modificacións das características dunha execución para cambiar o seu compoñente expresivo-comunicativo.

80% 50% 50% X X X X

AAB1.2.3. CMCCT Argumenta a contribución das capacidades coordinativas ao desenvolvemento das accións motoras. 80% 50% 50% X X X X



Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProba escr

Proxecto Exposici oral

CLEOE

CA TIC EMP EC PV

B4.1.B4.2.B4.3.

AAB4.1.1. CMCCTDescribe a estrutura e a función dos pulmóns, detallando o intercambio de gases que ten lugar neles e a dinámica de ventilación pulmonar asociada.

80% 50% 50% X X X

B4.4.B4.5.B4.6.B4.7.

AAB4.1.2. CMCCTDescribe a estrutura e a función do sistema cardiovascular, explicando a regulación e a integración de cada compoñente.

80% 50% 50% X X X

AAB4.1.3. CMCCTRelaciona o latexo cardíaco, o volume e a capacidade pulmonar coa actividade física asociada a actividades artísticas de diversa índole.

80% 50% 50% X X X

B4.8.B4.9.

B4.10.B4.11.

AAB4.2.1. CMCCT Identifica os órganos respiratorios implicados na declamación e no canto. 80% 50% 50% X X X X

AAB4.2.2. CMCCTIdentifica a estrutura anatómica do aparello de fonación, e describe as interaccións entre as estruturas que o integran.

80% 50% 50% X X X X

AAB4.2.3. CMCCTIdentifica as principais patoloxías que afectan o sistema cardiopulmonar en relación coas causas máis habituais e cos seus efectos nas actividades artísticas.

80% 50% 50% X X X

AAB4.2.4. CMCCT Identifica as principais patoloxías que afectan o aparello de fonación en relación coas causas máis habituais. 80% 50% 50% X X X

AAB4.2.4.5. CMCCTRecoñece hábitos e costumes saudables para o sistema cardiorrespiratorio e o aparello de fonación, nas accións motoras inherentes ás actividades artísticas corporais e na vida cotiá.

80% 50% 50% X X X

B5.1.B5.2.B5.3.B5.4.

AAB5.1.1. CMCCTDescribe os procesos metabólicos de produción de enerxía polas vías aeróbica e anaeróbica, e xustifica o seu rendemento enerxético e a súa relación coa intensidade e a duración da actividade.

80% 50% 50% X X X

AAB5.1.2. CMCCTXustifica o papel do ATP como transportador da enerxía libre, asociándoo coa subministración continua e adaptada ás necesidades do corpo humano.

80% 50% 50% X X X

AAB5.1.3. CMCCTIdentifica tanto os mecanismos fisiolóxicos que conducen a un estado de fatiga física como os mecanismos de recuperación.

80% 50% 50% X X X

B5.5.B5.6.B5.7.

AAB5.2.1. CMCCTIdentifica a estrutura dos aparellos e dos órganos que interveñen nos procesos de dixestión e absorción dos alimentos e nutrientes, en relación coas súas funcións en cada etapa

80% 50% 50% X X X

AAB5.2.2. CMCCTDistingue os procesos que interveñen na dixestión e na absorción dos alimentos e dos nutrientes, vinculándoos coas estruturas orgánicas implicadas en cada un.

80% 50% 50% X X X

B5.8B5.9.

B5.10.AAB5.3.1. CMCCT Discrimina os nutrientes enerxéticos dos non enerxéticos, en relación cunha dieta sa e equilibrada. 80% 50% 50% X X X

AAB5.3.2. CMCCTRelaciona a hidratación co mantemento dun estado saudable, calculando o consumo de auga diario necesario en distintas circunstancias ou actividades.

80% 50% 50% X X X

AAB5.3.3. CMCCTElabora dietas equilibradas, calculando o balance enerxético entre inxestión e actividade, e argumenta a súa influencia na saúde e no rendemento físico.

80% 50% 50% X X X X X X

AAB5.3.4. CMCCTRecoñece hábitos alimentarios saudables e prexudiciais para a saúde, e saca conclusións para mellorar o benestar persoal.

80% 50% 50% X X X X

B5.11. AAB5.4.1. CMCCT Identifica os principais trastornos do comportamento nutricional e argumenta os efectos que teñen para a saúde. 80% 50% 50% X X X

B5.12. AAB5.4.2. CSCRecoñece os factores sociais, incluíndo os derivados do propio traballo artístico que conducen á aparición nos trastornos do comportamento nutricional.

80% 50% 50% X X X X


3ª Avaliación Estándares de aprendizaxe avaliablesCriterios de cualificacion

e instrumentos deavaliación

Temas transversais

Idencont

IdentificEstándar


consecProbaescr

Proxecto Exposici

oralCL EOE

CA

TIC EMP EC PV

B6.1.B6.2.B6.3.

AAB6.1.1. CMCCTDescribe a estrutura e as función dos sistemas implicados no control e na regulación da actividade do corpo humano,establecendo a asociación entre eles.

80% 50% 50% X X X

AAB6.1.2. CMCCTRecoñece as diferenzas entre os movementos reflexos e os voluntarios, asociándoos ás estruturas nerviosasimplicadas neles.

80% 50% 50% X X X

AAB6.1.3. CMCCTInterpreta a fisioloxía do sistema de regulación, indicando as interaccións entre as estruturas que o integran e aexecución de actividades artísticas.

80% 50% 50% X X X

B6.4.B6.5.B6.6.

AAB6.2.1. CMCCT Describe a función das hormonas e o importante papel que xogan na actividade física. 80% 50% 50% X X X

AAB6.2.2. CMCCT Analiza o proceso de termorregulación e de regulación de augas e sales en relación coa actividade física. 80% 50% 50% X X X

AAB6.2.3. CMCCT Valora os beneficios do mantemento dunha función hormonal para o rendemento físico do/da artista. 80% 50% 50% X X X X

80% 50% 50%

B7.1.B7.2.

AAB7.1.1.CSC CCEC

Recoñece e explica o valor expresivo, comunicativo e cultural das actividades practicadas como contribución aodesenvolvemento integral da persoa.

80% 50% 50% X X X

AAB7.1.2.CSC CCEC

Recoñece e explica o valor social das actividades artísticas corporais, desde o punto de vista tanto de practicantecomo de espectador.

80% 50% 50% X X X

B7.3. AAB7.2.1. CCEC Identifica os elementos básicos do corpo e o movemento como recurso expresivo e de comunicación. 80% 50% 50% X X X X

B7.4. AAB7.2.2.CSC CCEC Utiliza o corpo e o movemento como medio de expresión e de comunicación, e valora o seu valor estético. 80% 50% 50% X X X X X X

B7.4.B7.5.

AAB7.3.1. CCEC Conxuga a execución dos elementos técnicos das actividades de ritmo e expresión ao servizo da intencionalidade. 80% 50% 50% X X X X X X

AAB7.3.2.CCEC CSIEE Aplica habilidades específicas expresivo-comunicativas para enriquecer as posibilidades de resposta creativa. 80% 50% 50% X X X X X X

60









61

4.5. Bioloxía 2º BAC

RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE. BIOLOXÍA 2º BAC

1ª Avaliación Estándares de aprendizaxe avaliables

Criterios decualificacion e

instrumentos deavaliación

Temas transversais

UDIdentifcontid

Identif.criterios

IdentificEstándar

CCclave Estándares de aprendizaxe

Graoconsec

Probaescr

CL EOE CA TICEMP

EC PV

1 B1.1. B1.1. BB1.1.1.CAA CMCCT

Describe técnicas instrumentais e métodos físicos e químicos que permiten o illamento das moléculas e a súacontribución ao grande avance da experimentación biolóxica.

80% 100% X X X

B1.2. B1.1. BB1.1.2.CAA CMCCT Clasifica os tipos de bioelementos relacionando cada un coa súa proporción e coa súa función biolóxica. 100% 100% X X

B1.3. B1.1. BB1.1.3.CMCCT CD

Discrimina os enlaces químicos que permiten a formación de moléculas inorgánicas e orgánicas presentes nosseres vivos.

100% 100% X X

B1.4. B1.2. BB1.2.1. CAA Relaciona a estrutura química da auga coas súas funcións biolóxicas. 100% 100% X X

BB1.2.2. CMCCT Distingue os tipos de sales minerais, e relaciona a composición coa función. 100% 100% X X

B1.5. BB1.2.3.CMCCT CAA CD

Contrasta e realiza experiencias dos procesos de difusión, osmose e diálise, e interpreta a súa relación coa concentración salina das células.

70% X X X X

2,3,4,5

B1.6. B1.3. BB1.3.1.CAA CSIEE

Recoñece e clasifica os tipos de biomoléculas orgánicas, e relaciona a súa composición química coa súa estrutura e coa súa función.

100% 100% X X

BB1.3.2.CSIEE CMCCT Deseña e realiza experiencias identificando en mostras biolóxicas a presenza de moléculas orgánicas. 80% X X

BB1.3.3.CAA CMCCT CD

Contrasta e relaciona os procesos de diálise, centrifugación e electroforese, e interpreta a súa relación coas biomoléculas orgánicas.

50% X X X X

B1.4. BB1.4.1.CMCCT CD

Identifica os monómeros e distingue os enlaces químicos que permiten a síntese das macromoléculas: enlaces O-glicosídico, enlace éster, enlace peptídico e enlace O-nucleosídico.

100% 100% X X

B1.5. BB1.5.1. CCL Describe a composición e a función das principais biomoléculas orgánicas. 100% 100% X X

B1.7. B1.6. BB1.6.1.CAA CMCCT

Contrasta o papel fundamental dos encimas como biocatalizadores, e relaciona as súas propiedades coa súa función catalítica.

100% 100% X X

B1.8. B1.7. BB1.7.1.CAACCEC Identifica os tipos de vitaminas asociando a súa imprescindible función coas doenzas que preveñen. 75% 100% X X

62

RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE.BIOLOXÍA 2º BAC



instrumentos deavaliación Temas transversais

UDIdentconti

Identcriter.

Identi.Estánd


consecProbaescr

CL EOECA

TIC EMPEC

PV

6 B2.1. B2.1. BB2.1.1.CAA CMCCTCD

Compara unha célula procariota con unha eucariótica, e identifica os orgánulos citoplasmático presentes nelas. 80% 100% X X

B2.2. B2.1. 80% 100%

B2.4. B2.1. 80% 100%

B2.10.

B2.6. BB2.6.1. CAA Compara e distingue os tipos e os subtipos de transporte a través das membranas, e explica detalladamente as características de cada un.

80% 100% X X

7,8 B2.3. B2.2. BB2.2.1. CSIEE Esquematiza os orgánulos citoplasmáticos e recoñece as súas estructuras. 80% 100% X X

B2.5. BB2.2.2.CSIEE CAA

Analiza a relación entre a composición química, a estrutura e a ultraestructura dos orgánulos celulares, e a súa función.

80% 100% X X

9 B2.6. B2.3. BB2.3.1.CCL CD Identifica as fases do ciclo celular, e explica os principais procesos que acontecen en cada unha. 80% 100% X X

B2.7.B2.8.B2.9.

B2.4. BB2.4.1.CAA CMCCTCD

Recoñece en microfotografías e esquemas as fases da mitose e da meiose, e indica os acontecementos básicos que se producen en cada unha.

80% 100% X X X

BB2.4.2.CAA CSIEE Establece as analoxías e as diferenzas máis significativas entre mitose e meiose. 80% 100% X X

B2.8. B2.5. BB2.5.1.CAACCLCMCCT

Resume a relación da meiose coa reprodución sexual, o aumento da variabilidade xenética e a posibilidade de evolución das especies.

80% 100% X X

10 B2.11. B2.7. BB2.7.1.CAA CSIEE CCL

Define e interpreta os procesos catabólicos e os anabólicos, así como os intercambios enerxéticos asociados a eles.

80% 100% X X

B2.12. 80% 100%

B2.13.

B2.8. BB2.8.1.CAA CMCCT

Sitúa, a nivel celular e a nivel de orgánulo, o lugar onde se produce cada un destes procesos, e diferencia en cada caso as rutas principais de degradación e de síntese, e os encimas e as moléculas máis importantes responsables dos devanditos procesos.

80% 100% X X

B2.14.

B2.9. BB2.9.1. CMCCT Contrasta as vías aeróbicas e anaeróbicas, e establece a súa relación co seu rendemento enerxético. 80% 100%

B2.15.

BB2.9.2.CCEC CSC Valora a importancia das fermentacións en numerosos procesos industriais, e recoñece as súas aplicacións. 80% 100% X X

11B2.16

. B2.10.

BB2.10.1.

CAA CSIEE Identifica e clasifica os tipos de organismos fotosintéticos. 80% 100%

BB2.10.2.

CAA Localiza a nivel subcelular onde se leva a cabo cada fase, e destaca os procesos que teñen lugar. 80% 100% X X

B2.17.

B2.11.BB2.11.

1.CSC CCEC Contrasta a importancia biolóxica da fotosíntese para o mantemento da vida na Terra. 80% 100%

B2.18.

B2.12.BB2.12.

1.CCEC Valora o papel biolóxico dos organismos quimiosintéticos. 80% 100% X X

RELACIÓN ENTRE OS DISTINTOS ASPECTOS CURRICULARES PARA CADA UNIDADE. BIOLOXÍA 2º BAC



instrumentos deavaliación

Temas transversais

UDIdentconti

Identcriter.

Identi.Estánd


consecProbaescr

CL EOECA

TIC EMPEC

PV

12 B3.13. B3.10.BB3.10.

1.

CAA CMCCT

Analiza e predí aplicando os principios da xenética mendeliana, os resultados de exercicios de transmisión decaracteres autosómicos, caracteres ligados ao sexo e influídos polo sexo.

100% 100% X X

13 B3.1. B3.1.BB3.1.1

.

CCL CSC CCEC

Describe a estrutura e a composición química do ADN, e recoñece a súa importancia biolóxica como molécularesponsable do almacenamento, a conservación e a transmisión da información xenética.

100% 100% X X

B3.2. B3.2.BB3.2.1

.

CAA CMCCT

Diferencia as etapas da replicación e identifica os encimas implicados nela. 100% 100% X X

B3.3.B3.4.B3.5.

B3.3.BB3.3.1

.

CAA CMCCT

Establece a relación do ADN co proceso da síntese de proteínas. 100% 100% X X

B3.3.B3.5.B3.6.

B3.4.BB3.4.1

.CAA Diferencia os tipos de ARN e a función de cada un nos procesos de transcrición e tradución. 100% 100% X X

BB3.4.2.

CAA CMCCT

Recoñece e indica as características fundamentais do código xenético, e aplica ese coñecemento á resolución de problemas de xenética molecular.

100% 100% X X

B3.5. B3.5BB3.5.1

.

CD CMCCT

Interpreta e explica esquemas dos procesos de replicación, transcrición e tradución. 100% 100% X X X X

B3.6.BB3.5.2

.CMCCT Resolve exercicios prácticos de replicación, transcrición e tradución, e de aplicación do código xenético. 100% 100% X X

B3.7.BB3.5.3

.CAA CD Identifica e distingue os encimas principais relacionados cos procesos de transcrición e tradución. 100% 100% X X

14 B3.8. B3.6.BB3.6.1

.CCL Describe o concepto de mutación e establece a súa relación cos fallos na transmisión da información xenética. 100% 100% X X

BB3.6.2.

CAA CSC Clasifica as mutacións e identifica os axentes mutaxénicos máis frecuentes. 100% 100% X X

B3.9. B3.7.BB3.7.1

.

CAA CSC CCEC

Asocia a relación entre a mutación e o cancro, e determina os riscos que implican algúns axentes mutaxénicos. 100% 100% X X

B3.10.BB3.7.2

.

CAACSCCCEC

Destaca a importancia das mutacións na evolución e na aparición de novas especies. 100% 100% X X

B3.14. B3.11.BB3.11.

1.CSIEECCL Argumenta evidencias que demostran o feito evolutivo. 100% 100% X X

B3.15. B3.12.BB3.12.

1.CAA Identifica os principios da teoría darwinista e neodarwinista, e compara as súas diferenzas. 100% 100% X X

B3.16. B3.13.BB3.13.

1.CMCCT Distingue os factores que inflúen nas frecuencias xénicas. 100% 100% X X

BB3.13.2.

CAACMCCTCSIEE

Comprende e aplica modelos de estudo das frecuencias xénicas na investigación privada e en modelos teóricos. 60% 100% X X

B3.17. B3.14.BB3.14.

1.CSC CCEC

Ilustra a relación entre mutación e recombinación, o aumento da diversidade e a súa influencia na evolución dos seres vivos.

100% 100% X X X X

B3.18 B3.15.BB3.15.

1.CCEC CAA

Distingue tipos de especiación e identifica os factores que posibilitan a segregación dunha especie orixinal en dúas especies diferentes.

100% 100% X X

B3.19. X X

15 B4.1. B4.1.BB4.1.1

.CSIEE Clasifica os microorganismos no grupo taxonómico ao que pertencen. 100% 100% X X

B4.2. B4.2.BB4.2.1

.CSIEE Analiza a estrutura e a composición dos microorganismos e relaciónaas coa súa función. 100% 100% X X

B4.3. X X

B4.4. B4.3.BB4.3.1

.

CD CMCCT

Describe técnicas instrumentais que permiten o illamento, o cultivo e o estudo dos microorganismos para a experimentación biolóxica.

60% 100% X X

B4.5. X X

B4.6. B4.4.BB4.4.1

.CCL Recoñece e explica o papel fundamental dos microorganismos nos ciclos xeoquímicos. 100% 100% X X

B4.7. B4.5.BB4.5.1

.CSC CD Relaciona os microorganismos patóxenos máis frecuentes coas doenzas que orixinan. 100% 100% X X

16 B3.11. B3.8.BB3.8.1

.

CSIEE CSC CCEC

Resume e realiza investigacións sobre as técnicas desenvolvidas nos procesos de manipulación xenética para a obtención de organismos transxénicos.

60% 100% X X X

B3.12. B3.9.BB3.9.1

.CSC CCEC

Recoñece e indica os descubrimentos máis recentes sobre o xenoma humano e as súas aplicacións en enxeñaría xenética, e valora as súas implicacións éticas e sociais.

100% 100% X X X X

B4.8.B4.9.

B4.6.BB4.6.1

.

CAA CCEC CSC CMCCT

Analiza a intervención dos microorganismos en numerosos procesos naturais e industriais, e as súas numerosas aplicacións

100% 100% X X

BB4.6.2.

CCEC CSC CMCCT

Recoñece e identifica os tipos de microorganismos implicados en procesos fermentativos de interese industrial. 100% 100% X X

BB4.6.3.

CD CMCCT

Valora as aplicacións da biotecnoloxía e a enxeñaría xenética na obtención de produtos farmacéuticos, en medicina e en biorremediación, para o mantemento e a mellora do medio.

100% X X X

17 B5.1. B5.1.BB5.1.1

. Analiza os mecanismos de autodefensa dos seres vivos e identifica os tipos de resposta inmunitaria. 100% 100% X X

B5.2. B5.2.BB5.2.1

.CCL Describe as características e os métodos de acción das células implicadas na resposta inmune. 100% 100% X X

B5.3. X

B5.4. B5.3.BB5.3.1

.CAA Compara as características da resposta inmune primaria e secundaria. 100% 100% X X

B5.5. B5.4.BB5.4.1

.CCL Define os conceptos de antíxeno e de anticorpo, e recoñece a estrutura e a composición química dos anticorpos. 100% 100% X X

B5.6. B5.5.BB5.5.1

.CAA Clasifica os tipos de reacción antíxeno-anticorpo e resume as características de cada un. 100% 100% X X

B5.7. B5.6.BB5.6.1

.CAA

Destaca a importancia da memoria inmunolóxica no mecanismo de acción da resposta inmunitaria e asóciaa coasíntese de vacinas e soros.

100% 100% X X

18 B5.8. B5.7.BB5.7.1

.CCL CSIEE

Resume as principais alteracións e disfuncións do sistema inmunitario, e analiza as diferenzas entre alerxias e inmunodeficiencias.

100% 100% X X

B5.9. X

B5.10. B5.8.BB5.8.1

.

CAA CD CCL

Describe o ciclo de desenvolvemento do VIH. 100% 100% X X

B5.11. B5.9.BB5.9.1

.

CSIEE CSC CCEC

Clasifica e cita exemplos das doenzas autoinmunes máis frecuentes, así como os seus efectos sobre a saúde. 80% 100% X X

B5.12.B5.13.

B5.10BB5.10.

1.CSC CCEC

Recoñece e valora as aplicacións da inmunoloxía e da enxeñaría xenética para a produción de anticorpos monoclonais.

80% X X

BB5.10.2.

CAA CSC CCEC

Describe os problemas asociados ao transplante de órganos, e identifica as células que actúan. 80% 100% X X

BB5.10.3.

CSC CEEC

Clasifica e entende os tipos de transplantes, e relaciona os avances neste ámbito co impacto futuro na doazón de órganos, medula e sangue.

80% 100% X X X X









5. Metodoloxía didáctica

5.1. Aspectos xerais

Traballar de xeito competencial na aula supón un cambio metodolóxico importante; o docente pasa a ser un xestor de coñecementodo alumnado e o alumno ou alumna adquire un maior grao de protagonismo. Ademais resulta necesario ter en conta os requisitos que oproceso de ensino–aprendizaxe debe cumprir:

• Partir do nivel de desenvolvemento do alumnado e das súas aprendizaxes previos.• Asumir como un dos principios básicos os diferentes ritmos de aprendizaxe, así como os seus intereses e motivacións. • Asegurar a construción de aprendizaxes significativos a través da mobilización dos seus coñecementos previos e da

memorización comprensiva. • Posibilitar que os alumnos e as alumnas realicen aprendizaxes significativos. • Favorecer situacións nas que os alumnos e alumnas deben actualizar os seus coñecementos.• Proporcionar situacións de aprendizaxe que teñen sentido para os alumnos e alumnas, co fin de que resulten motivadoras.

5.2. Estratexias metodolóxicas

Algunhas das seguintes estratexias poderanse implementar no espazo de clase para a ensinanza da Bioloxía e Xeoloxía:

• Estratexia de aproximación á realidade. Evitan o illamento e os excesos teóricos mediante contacto directo coas condicións,problemas e actividades da vida cotidiá; incrementan a conciencia social e cimentan o andamiaxe de ida e volta entre teoría erealidade. Son útiles porque permiten aos estudantes que, a partir de situacións reais, relacionen coñecementos e resolvanproblemas para consolidar as aprendizaxes.

• Estratexias de búsqueda, organización e selección de información. Preparan ao alumnado para localizar, sistematizar eorganizar a información e o coñecemento ao seu alcance; por ilo resultan adecuadas para suxerir, por exemplo, investigacións amedio prazo. Polas súas características promoven a comprensión e uso de metodoloxías para a xeración e aplicación docoñecemento; deselvolven a obxectividade e racionalidade, así como as capacidades para comprender, explicar, predecir epromover a transformación da realidade.

• Estratexias de descubrimento. Incita o desexo de aprender, detonan os procesos de pensamento e crean a ponte cara oaprendizaxe independente; nelas resulta fundamental o acompañamento e a motivación que o profesorado dé ao grupo; opropósito é levar ao alumnado a que descubran por sí mesmos novos coñecementos. Vigil (2004) sinala ao respecto a travésdeste modelo, que a mellor maneira para que os estudantes aprendan ciencia é facendo ciencia e que a súa ensinanza debebasearse en experiencias que lles permitan investigar e reconstruir os principais descubrimentos científicos, é dicir, este modelobaséase no soposto de que o modelo didáctico máis potente baséase na metodoloxía científica, onde se seguen os pasos doscientíficos, se enfrentan aos seus mesmos problemas para atoparsecoas mesmas solucións.

67

• Estratexias de traballo colaborativo. Cohesionan ao grupo, incrementan a solidaridade, a tolerancia, o respeto, a capacidadeargumentativa; a apertura a novas ideas, procedementos e formas de entender a realidade; multiplican as alternativas e rutaspara abordar, estudar e resolver problemas.

5.3. Outras decisións metodolóxicas

Agrupamentos

Non se prevén agrupamentos especiais na aula.

Espazos

• Aula específica de cada grupo.

• Laboratorio. En grupos reducidos para os cursos da ESO que teñen desdobres, en bacharelato ten que ir todo o grupo-clase se onúmero non é excesivo.

• Biblioteca.

• Aulas de informática.

Materiais e recursos didácticos

• Libros de texto.• Materiais desenvolvidos polo docente de área (temarios, boletíns de actividades, presentacións...).• Material de laboratorio.

68

6. Avaliación6.1. Avaliación inicial

• Realización: comezo de curso e no transcruso do primeiro mes de clase en todos os grupos da ESO.• Procedementos e instrumentos de avaliación:

◦ Proba escrita inicial de tipo obxectivo: resolución de cuestións relacionadas con competencias desenvolvidas no curso anteriorcomo capacidade para desenvolver texto coherentes a partir da información aportada, interpretación de gráficos e figuras,identificación de cambios nos sistemas naturais, emprego do método científico nas argumentacións, valoración de hábitossaudables…

◦ Observación sistemática na aula: identificación de actitudes, motivacións, hábitos, así como para poder estimar odesenvolvmento adquirido en aspectos como a comunicación oral, o traballo en grupo e outras cuestións derevadas dainteracción profesor-alumnado e alumnado-alumnado. Levarase rexistro desta observación no diario de aula ou na libreta declase.

• Comunicación dos resultados e información ás familias:◦ A través do profesorado que desenvolva labores de titoría no grupo correspondente.◦ Presentación dos resultados en sesión de avaliación inicial no momento indicado por xefatura de estudos.◦ Entrevista coa familia en casos particulares relacionados con algunha das materias asignadas ao departamento.

• Medidas de actuación◦ Adecuación da metodoloxía ao nivel competencial do grupo.◦ Axustes na programación: cambios na secuenciación e temporalización dos contidos; número e/ou tipo de probas avaliadoras;

procedementos e instrumentos de avaliación.◦ Detección da presenza de dificultades destacables: actividades de reforzo na aula; actividades de recuperación; realización de

adaptación curricular.◦ Detección da presenza de potencialidades destacables: actividades de ampliación.

• Acreditación de coñecementos previos (2º Bacharelato)O alumnado que, non tendo cursada a materia de Bioloxía e Xeoloxía en 1º de bacharelato, se matricule de Bioloxía en 2º cursode bacharelato deberá realizar a matrícula de Bioloxía e Xeoloxía de 1º de bacharelato como pendente, avaliándose conformeaos criterios recollidos no apartado correspondente desta programación.

69

6.2. Avaliación continua

A avaliación é a ferramenta informativa sobre o grao de consecunción dos obxectivos previstos e tamén unha ferramenta para

garantir unha aprendizaxe significativa, adquirindo así o carácter de formativa e orientadora.

Realizarase unha avaliación sumativa para o que se empregarán os seguintes instrumentos de avaliación.

Avaliación nas materias de ESO

A avaliación será continua, e abarcará non só aspectos conceptuais senón tamén contidos procedimentais e actitudinais. Por medio da

avaliación inicial tratamos de identificar a situación de partida, procurando axustar a programación a ese punto inicial, posto que partir

de contidos para os que o alumnado non está preparado crearía unha enorme insatisfacción nada beneficiosa para o proceso de

ensino-aprendizaxe.

A avaliación ademais será formativa, identificando tanto os avances como as dificultades, podendo reaxustar todo o proceso de

ensino aprendizaxe, non só no que se refire ós contidos senón tamén o que se refire a recursos, metodoloxía, interese, motivación , etc.

Por último a avaliación é sumativa, polo que ó final do proceso, poderemos coñecer o nivel de aprendizaxe de cada alumno/a e a

adquisición de coñecementos, destrezas, e tamén as actitudes empregadas polo alumno/ a.

Utilizaranse como instrumentos de obtención de información non só as probas escritas ou exames, senón que tamén se utilizará o

caderno persoal do alumno/a , os traballos feitos en grupo ou individualmente, as actividades de laboratorio e outras actividades

propostas. Ademais a recollida de información por observación directa é moi útil en tódolos aspectos relacionados co traballo en grupo,

e co traballo feito en actividades experimentais e manipulativas.

Nas clases prácticas o alumno/a deberá utilizar un caderno de actividades que a profesora utilizará como instrumento de avaliación,

ademais da observación directa do traballo desenvolto polo alumno/a. A profesora de prácticas elaborará un informe avaliativo sobre

cada alumno/a para a profesora que imparte a materia no curso.

A nota final para cada avaliación obterase despois de ponderar todos os aspectos sinalados antes, tendo en conta os seguintes puntos:

70

1. O número de probas escritas ou exames por avaliación será normalmente de dúas probas -sempre e cando o permita o

calendario de actividades- podendo realizarse outras probas se a profesora o estima oportuno.

2. Obterase unha cualificación media ponderada das probas escritas realizadas en cada avaliación dependendo do número de

probas e dos contidos avaliados en cada unha delas.

3. Se a cualificación mínima nas probas escritas dunha avaliación é inferior a 3 puntos sobre un total de 10, non se fará a media co

resto das probas e a avaliación figurará como suspensa.

4. A cualificación media á que se refire o punto 2 suporá como mínimo un 70 % da nota total da avaliación (ata 7 puntos) en 1º e 3º

e un 80% (ata 8 puntos) en 4º.

5. O proxecto de investigación no que o alumnado terá que demostrar as súas habilidades, destrezas e estratexas no emprego do

método científico, empregando ferramentas como as TIC e comunicando de forma oral o seu traballo suporá un 20% da nota da

avaliación (ata 2 puntos) en 1º e 3º e un 15% (ata 1,5 puntos) en 4º. Este proxecto será obrigatorio para poder facer a media da

avaliación.

6. O traballo no laboratorio, coñecer e seguir as normas coas que se traballa nun laboratorio, manipular os instrumentos do

laboratorio seguindo as instruccións do profesorado suporá un 5% da nota en 1º, en 3º con dúas horas lectivas non está contemplada

unha asistencia regular ao laboratorio. En 4º suporá un 5% da nota, xunto ao traballo persoal do alumno/a.

7. A valoración do traballo persoal do alumno/a, o caderno, a atención, o interese, o esforzo persoal, etc. suporá como máximo o

5% restante (ata 0,5 puntos) en 1º e 4º e un 10% (ata 1 punto) en 3º.

8. En caso de detectar que algún alumno/a copia ou intenta copiar os contidos dunha proba por calquera medio, a súa cualificación

será 0 en dita proba.

9. Se un alumno ou alumna falta a un exame terá dereito a facer o exame noutra data que fixe o profesorado nos seguintes casos:

• Enfermidade ou cita médica, con xustificante médico, que terá que entregar á profesora o día que se reincorpore ás clases.

• Problema familiar ou persoal: os pais ou titores deberán poñerse en contacto ca profesora.

• Participar en competicións deportivas ou actuacións documentalmente xustificadas polo organismo que as convoque.

• Presentación a exames oficiais ou deber inescusable, documentalmente xustificado.

No caso de non presentarse a un exame e non estar a falta xustificada, a cualificación desa proba será 0, e o/a alumno/a non terá

dereito a facer o exame noutra data, tendo que presentarse á recuperación despois da avaliación.

10.Durante as avaliacións trimestrais a nota aprobada será a partir de 5; isto significa que a nota trúncase; así por exemplo se o

alumno ou alumna ten un 5,8 a súa nota de avaliación aparecerá como un 5 ( a súa nota real será tida en conta na avaliación final).

Despois de cada avaliación, os alumnos/as que non acaden o aprobado farán unha recuperación que constará dunha proba escrita

sobre os contidos da parte ou partes suspensas, para superala necesitarán obter como mínimo un 5. Aqueles/as alumnos/as que non

houberan realizado o proxecto deberán facelo e entregalo o día da recuperación para poder superar a avaliación suspensa.

Avaliación nas materias de Bacharelato

A nota final para cada avaliación obterase despois de ponderar todos os aspectos sinalados no apartado anterior, tendo en conta os

seguintes puntos según a materia que se esté a cursar:

1. O número de probas escritas ou exames por avaliación será como mínimo de unha, podendo realizarse outras probas se a

profesora o estima oportuno.

2. Obterase unha cualificación media ponderada das probas escritas realizadas en cada avaliación dependendo do número de

probas e dos contidos avaliados en cada unha delas.

3. Se a cualificación mínima nas probas escritas dunha avaliación é inferior a 4 puntos sobre un total de 10, non se fará a media co

resto das probas e a avaliación figurará como suspensa para as materias de Bioloxía e Xeoloxía de 1º de bacharelato e para Bioloxía de

2º.

72

4. Para a materia de Anatomía Aplicada as probas escritas suporán o 50% da nota da avaliación e o outro 50% o proxecto de

investigación e a súa exposición oral.

5. Para a materia de Cultura Científica as probas escritas suporán un 40% da nota da avaliación, 50% o proxecto de investigación e

un 10% o portfolio.

6. Para superar as avaliacións nas materias dos puntos 4 e 5 e poder facer media,deberán ter como mínimo un 2 sobre 5 na proba

escrita e un 2 sobre 5 no proxecto e exposición oral.

7. En caso de detectar que algún alumno/a copia ou intenta copiar os contidos dunha proba por calquera medio, a súa cualificación

será 0 en dita proba.

8. Se un alumno ou alumna falta a un exame terá dereito a facer o exame noutra data que fixe o profesorado nos seguintes casos:

• Enfermidade ou cita médica, con xustificante médico, que terá que entregar á profesora o día que se reincorpore ás clases.

• Problema familiar ou persoal: os pais ou titores deberán poñerse en contacto ca profesora.

• Participar en competicións deportivas ou actuacións documentalmente xustificadas polo organismo que as convoque.

• Presentación a exames oficiais ou deber inescusable, documentalmente xustificado.

No caso de non presentarse a un exame e non estar a falta xustificada, a cualificación desa proba será 0, e o/a alumno/a non terá

dereito a facer o exame noutra data, tendo que presentarse á recuperación.

9. Durante as avaliacións trimestrais a nota aprobada será a partir de 5; isto significa que a nota trúncase; así por exemplo se o

alumno ou alumna ten un 5,8 a súa nota de avaliación aparecerá como un 5 ( a súa nota real será tida en conta na avaliación final).

Despois de cada avaliación, os alumnos/as que non acaden o aprobado farán unha recuperación que constará dunha proba escrita

sobre os contidos de toda a avaliación e para superala necesitarán obter como mínimo un 5. Para as materias dos apartados 4 e 5 se

teñen o proxecto suspenso deberán entregalo de novo seguindo as indicacións da profesora.

73

Nas materias de 2º BAC, tanto durante o curso, como nos exames de setembro faranse probas semellantes as de acceso á

universidade, e seguiranse as indicacións dos coordinadores da CIUG. Aplicaranse os criterios de corrección utilizados nas aludidas

probas.

6.3. Avaliación final

O cálculo da nota final farase seguindo os seguintes puntos:

• Os alumnos e as alumnas que aprobaron por avaliacións terán a materia aprobada.

• Realizarase a media aritmética das notas obtidas en cada avaliación trimestral. A media redondearase á alza para a nota final,

sempre e cando entregase todos os traballos e proxectos do curso e a nota da avaliación non sexa menor de 3 para poder facer

media.

• No caso de non alcanzar esta nota deberá presentarse a unha proba escrita final, se teñen unha avaliación suspensa deberán

recuperala e se teñen dúas ou as tres suspensas, deberán presentarse a unha proba con toda a materia.

• O alumnado que se presente á proba final e non a supere ou non alcance a media, deberá presentarse á proba extraordinaria de

setembro con toda a materia.

6.4. Avaliación extraordinaria

Os exames de setembro versarán sobre os contidos mínimos de cada materia. Ás probas constarán de preguntas das tres avaliacións

que se realizaron durante o curso e o alumno deberá acadar como mínimo unha nota de 5 para superalas. No caso de que non todas as

cuestións teñan o mesmo valor, figurará no exame a puntuación de cada unha.

En caso de detectar que algún alumno/a copia ou intenta copiar os contidos por calquera medio, a súa cualificación será 0.

74

7. Alumnado con materias pendentes

Os alumnos con materias pendentes de cursos anteriores deberán ser avaliados durante o presente curso. Neste

departamento a avaliación fragmentarase en tres exames correspondentes á 1ª, 2ª e 3ª avaliación, mais unha

proba final que comprende contidos de toda a materia.

Se os/as alumnos/as realizan as probas correspondentes ás tres avaliacións, deberán obter como mínimo

unha media aritmética de 5 puntos, sempre e cando en cada avaliación acaden a lo menos unha puntuación de 3,5 puntos.

Aqueles/as alumnos/as que non superen a asignatura por esta vía teñen a opción de presentarse a proba

final na que deberán examinarse de tódalas avaliacións nas que durante o curso non conseguiron obter un 5.

Ó principio de cada trimestre entregaráselles unha serie de cuestións relativas á materia de cada avaliación.

As preguntas dos exames estarán relacionadas con ditas cuestións.

Establecerase unha data tope previa ao exame de cada avaliación para que os/as alumnos/as entreguen o boletín coas cuestións

de dita avaliación resoltas que serán corrixidas pola xefa de departamento e devoltas ao/á alumno/a antes do exame. A Xefa

do Departamento estará a disposición dos/as alumnos/as para calquera dúbida ou consulta sobre a materia.

Na páxina web do instituto no enlace correspondente ao departamento de Bioloxía e Xeoloxía no apartado “pendentes” estarán

expostas as cuestións de cada avaliación, así como a data na que se realizarán os exames por avaliacións e o exame final.

O alumnado que non recupere a materia pendente en xuño, deberá presentarse á proba extraordinaria en setembro.

75

8. Otras avaliacións

Avaliación do proceso de ensino e da práctica docente

Proceso de ensino Escala

1 2 3 4

O nivel de dificultade foi adecuado ás características do alumnado?

Conseguiuse crear un conflito cognitivo que favoreza a aprendizaxe?

Conseguiuse motivar para conseguir a súa actividade intelectual e física?

Conseguiuse a participación activa de todo o alumnado?

Contouse co apoio e implicación das familias no traballo do alumnado?

Mantívose un contacto periódico coa familia por parte do profesorado?

Tomouse algunha medida curricular para atender al alumnado con NEAE?

Tomouse algunha medida organizativa para atender al alumnado con NEAE?

Atendeuse adecuadamente á diversidade do alumnado?

Usáronse distintos instrumentos de avaliación?

Dáse un peso real á observación do traballo na aula?

Valorouse adecuadamente o traballo colaborativo do alumnado dentro do grupo?

Práctica docente Escala

1 2 3 4

Como norma xeral fanase explicacións xerais para todo o alumnado

Ofrécese a cada alumno/a as explicacións individualizadas que precisa?

Elabóranse actividades de distinta dificultade atendendo á diversidade

Elabóranse probas de avaliación de distinta dificultade para os alumnos con NEAE?

Utilízanse distintas estratexias metodolóxicas en función dos temas a tratar?

Intercálase o traballo individual e en equipo?

Poténcianse estratexias de animación á lectura e de comprensión e expresión oral?

Incorpóranse ás TIC aos procesos de ensino - aprendizaxe

Préstase atención aos temas transversais vinculados a cada estándar?

Ofrécese ao alumnado de forma inmediata os resultados das probas/exames,etc?

Coméntase co alumnado os fallos máis significativos das probas /exames, etc?

Dáselle ao alumnado a posibilidade de visualizar e comentar os seus fallos?

Cal é o grao de implicación nas funcións de titoría e orientación do profesorado?

Realizáronse as ACS propostas e aprobadas?

As medidas de apoio, reforzo, etc establécense vinculadas aos estándares

Avalíase a eficacia dos programas de apoio, reforzo, recuperación, ampliación,.. ?

77

Avaliación da programación didáctica

Mecanismo revisión, avaliación e modificación da programación didáctica Escala

1 2 3 4

1.- Deseñáronse unidades didácticas ou temas a partir dos elementos do currículo?

2.- Secuenciáronse e temporalizáronse as unidades didácticas/temas/proxectos?

3.- O desenvolvemento da programación respondeu á secuenciación e temporalización?

4.- Engadiuse algún contido non previsto á programación?

5.- Foi necesario eliminar algún aspecto da programación prevista?

6.- Secuenciáronse os estándares para cada unha das unidades/temas

7.- Fixouse un grao mínimo de consecución de cada estándar para superar a materia?

8.- Asignouse a cada estándar o peso correspondente na cualificación ?

9.- Vinculouse cada estándar a un/varios instrumentos para a súa avaliación?

10.- Asociouse con cada estándar os temas transversais a desenvolver?

11.- Fixouse a estratexia metodolóxica común para todo o departamento?

12.- Estableceuse a secuencia habitual de traballo na aula?

13.- Son adecuados os materiais didácticos utilizados?

14.- O libro de texto é adecuado, atractivo e de fácil manipulación para o alumnado?

15.- Deseñouse un plan de avaliación inicial fixando as consecuencias da mesma?

16.- Elaborouse unha proba de avaliación inicial a partir dos estándares?

17.- Fixouse para o bacharelato un procedementos de acreditación de coñecementos previos?

18.- Establecéronse pautas xerais para a avaliación continua: probas, exames, etc.

19.- Establecéronse criterios para a recuperación dun exame e dunha avaliación

20.- Fixáronse criterios para a avaliación final?

21.- Establecéronse criterios para a avaliación extraordinaria?

22- Establecéronse criterios para o seguimento de materias pendentes?

23.- Fixáronse criterios para a avaliación desas materias pendentes?

24.- Elaboráronse os exames tendo en conta o valor de cada estándar?

25.- Definíronse programas de apoio, recuperación, etc. vinculados aos estándares?

26.- Leváronse a cabo as medidas específicas de atención ao alumnado con NEE?

27.- Leváronse a cabo as actividades complementarias e extraescolares previstas?

28.- Informouse ás familias sobre criterios de avaliación, estándares e instrumentos?

29.- Informouse ás familias sobre os criterios de promoción? (Artº 21º, 5 do D.86/15)

30.- Seguiuse e revisouse a programación ao longo do curso

31.- Contribuíuse desde a materia ao plan de lectura do centro?

32.- Usáronse as TIC no desenvolvemento da materia?

79

9. Atención á diversidade

Todo o alumnado, sen excepción, precisa de axudas educativas para desenvolver adecuadamente as súas posibilidades. Algúns

necesitan un apoio puntual, é dicir, nun momento dado e/ou para algún determinado aspecto, como é o caso dos que teñen dificultade

ante unha actividade concreta, faltaron uns días a clase, etc. ou os que aprenden algo con máis facilidade. A estes diríxense as

actividades de reforzo e as de ampliación respectivamente.

Tamén nos atopamos con outros alumnos e alumnas con algunha necesidade específica.

Para que este tipo de alumnado, poida alcanzar ao máximo o desenvolvemento das súas capacidades persoais fanse algunhas

adaptacións maioritariamente metodolóxicas e dos instrumentos de avaliación:

Medidas de flexibilización.

Alternativas metodolóxicas.

Apoio en grupos ordinarios

Adaptacións Curriculares. Temos varios alumnos con adaptación curricular na ESO.

As adaptacións e actuacións que realicemos con alumnado que precise esta atención á diversidade serán revisadas periodicamente

nas reunións de departamento e de equipo docente.

Aínda que é complicado, procuraremos atender ás necesidades dos nosos alumnos e alumnas dun xeito individual. Faranse

actividades de distinto grao de complexidade, partindo sempre dun nivel esencial para ir cara ao complexo.

80

10. Actividades complementarias e extraescolares

Sen excluir outras actividades que poidan xurdir ó longo do curso, planificamos para este curso as seguintes :

1º ESO. Bioloxía e Xeoloxía.

Visita ao museo da enerxía, museo do ferrocarril en Ponferrada e visita ás Médulas en colaboración co dpto. De Xeografía e Hª.

4º ESO. Bioloxía e Xeoloxía.

Práctica “A revolución biotecnolóxica” na DOMUS, A Coruña.

1º BAC. Bioloxía e Xeoloxía.

Práctica “investiga a vacina do VIH” na DOMUS, A Coruña.

Outras actividades :

• Charla do “Programa de divulgación en Doazón e Transplante” organizado pola Oficina de coordinación de transplantes (OCT) da

Axencia de doazón de órganos e sangue (ADOS). Grupos participantes: 3º ESO e 3º PMAR

• Charlas do programa A Ponte da USC para centros de ensino medio.

• Participación dos grupos de Bioloxía e Xeoloxía de 4º ESO e 1º BAC nos seguintes proxectos promovidos polo Grupo de

Innovación Docente da USC, Xuvenciencia.:

◦ Animal CSI, actividades no contexto da patoloxía veterinaria, como necropsias ou preparación de mostras para avaliar ao

microscopio.

◦ Vitroplant, actividades para o cultivo in vitro de árbores.

◦ AquaLab: actividades relacionadas co auga, a súa xestión e o seu consumo responsable.

81

11. Composición do departamento e distribución horaria

MATERIA CURSO GRUPOS PROFESOR

Bioloxía e Xeoloxía 1º ESO B,C e D María Río Fernández

Bioloxía e Xeoloxía 1º ESO A M.ª Ángel Pérez Rodríguez

Prácticas de Bioloxía e Xeoloxía 1º ESO A María Río Fernández

Prácticas de Bioloxía e Xeoloxía 1º ESO B e C M.ª Ángel Pérez Rodríguez

Prácticas de Bioloxía e Xeoloxía 1º ESO D Carmen Río Pardo

Bioloxía e Xeoloxía 3º ESO A,B Carmen Río Pardo

Bioloxía e Xeoloxía 3º ESO C e D María Río Fernández

PMAR 3º ESO Carmen Río Pardo

Bioloxía e Xeoloxía 4º ESO A/B M.ª Ángel Pérez Rodríguez

Bioloxía e Xeoloxía 4º ESO C Carmen Río Pardo

Bioloxía e Xeoloxía 1º BAC C/D M.ª Ángel Pérez Rodríguez

Anatomía Aplicada 1º BAC A/B/C/D María Río Fernández

Cultura Científica 1º BAC A/B/C/D Carmen Río Pardo

Bioloxía 2º BAC B M.ª Ángel Pérez Rodríguez

Coordinación convivencia Carmen Río Pardo

Xefatura do departamento M.ª Ángel Pérez Rodríguez

82

programaciÓn didÁctica dpto. de bioloxÍa e xeoloxÍa …“… · tema 10 b3.3 reinos dos seres...

Documents