program studiÓw - bip.awl.edu.pl...gólne znaczenie dla rozwoju uczelni w zakresie bezpieczeństwa...
TRANSCRIPT
AKADEMIA WOJSK LĄDOWYCH imienia generała Tadeusza Kościuszki
WYDZIAŁ NAUK O BEZPIECZEŃSTWIE
PROGRAM STUDIÓW
Studia drugiego stopnia
stacjonarne i niestacjonarne
Kierunek studiów: BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
Profil ogólnoakademicki
WROCŁAW
2019
2
1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROWADZONYCH STUDIÓW
1.1. Ogólna charakterystyka programu studiów
W okresie luty - maj 2019 r. Akademia Wojsk Lądowych opracowała programy
studiów na rok akademicki 2019/2020 spełniające wymagania formalne wynikające
z przepisów prawa. Omawiany dokument dotyczy kierunku Bezpieczeństwo narodowe
i jest zgodny z opisem:
Poziom kształcenia: studia drugiego stopnia
Forma studiów: stacjonarne, niestacjonarne
Profil kształcenia: ogólnoakademicki
Czas trwania: 4 semestry
Ogólna liczba godzin: studia stacjonarne: 1156; studia niestacjonarne: 610.
Liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji (tytułu zawodowego):
120 punktów.
Uzyskany tytuł zawodowy: magister
Założenia rekrutacyjne: o przyjęcie na studia na kierunku „Bezpieczeństwo narodowe”
mogą ubiegać się absolwenci posiadający niezbędne kwalifikacje i kompetencje studiów
pierwszego stopnia, a także spełniający wymagania określone w uchwale Senatu dotyczą-
cej warunków i trybu rekrutacji. Postępowanie rekrutacyjne na studia ma charakter kon-
kursowy, w którym podstawę przyjęcia, z uwzględnieniem limitów miejsc, stanowią wyni-
ki studiów wyższych.
Podstawą opracowania były następujące akty prawne:
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. 2018
poz. 1668, z późn. zm.);
Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. 2016
poz. 64, z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r.
w sprawie studiów (Dz. U. 2018, poz. 1861, z późn. zm.);
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 listopada 2018 r.
w sprawie charakterystyk drugiego stopnia efektów uczenia się dla kwalifikacji na po-
ziomach 6-8 Polskiej Ramy Kwalifikacji (Dz. U. 2018 , poz. 2218);
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 20 września 2018 r.
w sprawie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych oraz dyscyplin artystycznych (Dz. U.
2018, poz. 1818);
3
Uchwała 70/XII/2018 Senatu Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza
Kościuszki z dnia 13 grudnia 2018 r. w sprawie: wytycznych dla Rad Wydziałów Aka-
demii do opracowania programów studiów dla studiów pierwszego i drugiego stopnia
kierunków profilu ogólnoakademickiego – studia cywilne;
Uchwała Nr 13/IV/2019 Senatu Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeu-
sza Kościuszki z dnia 24 kwietnia 2019 r. w sprawie: określenia efektów uczenia się na
kierunku Bezpieczeństwo narodowe na studiach drugiego stopnia o profilu ogólnoaka-
demickim, prowadzonych na Wydziale Nauk o Bezpieczeństwie;
Dokumentacja opracowana dla potrzeb programu studiów dla kierunku Bezpieczeństwo
narodowe składa się z następujących części:
ogólna charakterystyka prowadzonych studiów;
opis zakładanych efektów uczenia się;
opis programu studiów;
opis warunków prowadzenia studiów i sposoby realizacji kształcenia;
opis wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia.
Szczegółowy opis poszczególnych części stanowi zasadniczy element niniejszego
opracowania i stanowi o kompleksowym, spójnym i zgodnym z wymogami formalnymi
ujęciu programu studiów w Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Ko-
ściuszki. Specyfiką studiów drugiego stopnia na kierunku Bezpieczeństwo narodowe jest
ich interdyscyplinarność, a zagadnienia poruszane w trakcie studiów kompleksowo odno-
szą się do koncepcji i sposobów przeciwdziałania zagrożeniom w sferze szeroko pojętego
bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo narodowe, będące interdyscyplinarnym kierunkiem stu-
diów należy do obszaru nauk społecznych, zawiera w sobie specyficzne połączenie podejść
teoretycznych i empirycznych, pozwalających na bardziej kompleksowe ujęcie zmieniają-
cych się zagrożeń.
Przyporządkowanie kierunku studiów do dyscyplin naukowych: Bezpieczeń-
stwo narodowe będące interdyscyplinarnym kierunkiem studiów, zawiera w sobie specy-
ficzne połączenie podejść teoretycznych i empirycznych, pozwalających na bardziej kom-
pleksowe ujęcie zmieniających się zagrożeń. Kierunek umiejscowiony jest w dziedzinie
nauk społecznych w dyscyplinach naukowych: nauki o bezpieczeństwie, nauki o komuni-
kacji społecznej i mediach, nauki o polityce i administracji, pedagogika, psychologia, nau-
ki socjologiczne, nauki o zarządzaniu i jakości oraz dziedzinach nauk humanistycznych,
medycznych i nauk o zdrowiu, ścisłych oraz przyrodniczych. Procentowy rozkład udziału
dyscyplin naukowych (z uwzględnieniem punktów ECTS za język obcy oraz praktykę)
4
w programie studiów na kierunku Bezpieczeństwo narodowe dla poszczególnych specjal-
ności przedstawia się następująco:
Dyscypliny naukowe Specjalności na kierunku Bezpieczeństwo narodowe
Dyscypliny naukowe
w dziedzinie nauk
społecznych
Bezpieczeństwo
Publiczne
Zarządzanie
Kryzysowe
Cyberbezpieczeństwo i
ochrona informacji
Nauki o bezpieczeństwie
(dyscyplina wiodąca) 53% 53% 50%
Nauki o komunikacji
społecznej i mediach 7% 7% 9%
Nauki o polityce
i administracji 3% 3% 3%
Nauki o zarządzaniu
i jakości 6% 6% 3%
Nauki prawne 6% 3% 6%
Psychologia 3% 3% 3%
Filozofia 2% 2% 2%
Nauki medyczne 1% 1% 1%
Historia 2% 2% 2%
Praktyka i seminarium
dyplomowe 23% 23% 23%
5
1.2. Założenia generalne w zakresie kształcenia na kierunku
Kierunek studiów Bezpieczeństwo narodowe o profilu ogólnoakademickim należy
do obszaru dziedziny nauk społecznych, dyscypliny nauk o bezpieczeństwie.
Głównym celem kształcenia studentów na studiach drugiego stopnia kierunku Bez-
pieczeństwo narodowe prowadzonego w Wydziale Nauk o Bezpieczeństwie jest przeka-
zanie absolwentom rozszerzonej, nowoczesnej wiedzy oraz stworzenie warunków do opa-
nowania umiejętności praktycznych, umożliwiających późniejsze podjęcie pracy w insty-
tucjach i firmach związanych z realizacją zagadnień bezpieczeństwa.
Celem naukowym kształcenia jest przekazanie nowoczesnej wiedzy i umiejętności
praktycznych niezbędnych absolwentom do właściwej realizacji obowiązków zawodowych
na różnych stanowiskach w instytucjach resortu obrony narodowej, administracji pań-
stwowej, w zespołach reagowania kryzysowego administracji rządowej i samorządowej
w społecznych organizacjach ratowniczych, w służbach, inspekcjach i straży oraz firmach
związanych z obronnością kraju.
Całość efektów uczenia się jest zdefiniowana przez program studiów, który zawiera
opis założonych efektów uczenia się oraz opis procesu kształcenia prowadzącego
do osiągnięcia tych efektów. Po wprowadzeniu Polskiej Ramy Kwalifikacji dyplom ukoń-
czenia studiów wyższych będzie potwierdzał uzyskane w tym procesie kształcenia kwalifi-
kacje, czyli zasób wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych.
Kształcenie studentów na studiach drugiego stopnia kierunku Bezpieczeństwo na-
rodowe prowadzonego w Wydziale Nauk o Bezpieczeństwie jest zgodne z przyjętą misją
Uczelni kształtowaniem światłych i odpowiedzialnych obywateli naszej ojczyzny, specjali-
stów w zakresie problematyki ochrony ludności w stanach zagrożenia, polityki i opieki
społecznej, a także współpracy z instytucjami resortu obrony narodowej w zakresie pomo-
cy społecznej ludności w czasie stanów nadzwyczajnych.
Podkreślić należy, że kierunek Bezpieczeństwo narodowe znalazł swoje ważne
miejsce w strategii Uczelni i Wydziału. Po pierwsze - jest to kierunek, który odpowiada
aktualnym potrzebom rynku i może cieszyć się dużym zainteresowaniem kandydatów,
a po drugie - na kierunku Bezpieczeństwo narodowe została wykorzystana duża część po-
tencjału nauczycieli akademickich zatrudnionych w Akademii Wojsk Lądowych. Szcze-
gólne znaczenie dla rozwoju Uczelni w zakresie bezpieczeństwa narodowego ma fakt,
że część kadry zaliczanej do minimum kierunku posiada bogate doświadczenie w zakresie
szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Ta podbudowa praktyczna kierunku wpłynęła
na wysoką rangę, jaką nadano kierunkowi w strategii AWL i WNoB.
6
Wysoki poziom kształcenia powinien wynikać z wdrożenia i realizacji systemu za-
pewnienia jakości kształcenia, opartego na procedurach:
tworzenia i realizowania treści nauczania;
doboru kadry i obsady zajęć;
motywowania do nauki i pracy;
kontrolowania i rozwijania jakości dydaktyki.
Dbanie o jakość w działalności naukowo-dydaktycznej zakłada indywidualne po-
dejście każdego nauczyciela akademickiego oparte na dążeniu do doskonałości warsztato-
wej, a także działania kompleksowe w ramach stosowanego w Uczelni systemu zapewnia-
nia jakości i wdrożenia rozwiązań w zakresie Polskiej Ramy Kwalifikacji. Przyjęcie takich
założeń w kształceniu na kierunku oznacza utrzymanie wysokiego poziomu wymagalności
w procesie dydaktycznym i stanowi wartość nadrzędną, nie tylko w nauce, kształceniu, ale
również w całym postępowaniu wobec otoczenia. W postępowaniu każdego pracownika
oznacza to respektowanie zasad etycznych i reguł środowiskowych w dążeniu do poszuki-
wania prawdy naukowej i w kształceniu studentów.
Studia drugiego stopnia na kierunku Bezpieczeństwo narodowe mają charakter stu-
diów zawodowych. Rozszerzają wiedzę teoretyczną i praktyczne umiejętności, a także
rozwijają kompetencje społeczne niezbędne do wykonywania pracy zawodowej, a w tym:
zarządzania w sytuacjach kryzysowych, wykonywania projektów, serwisów, usług i pro-
duktów sektora bezpieczeństwa narodowego zgodnie z potrzebami instytucji resortu obro-
ny narodowej, organów administracji państwowej. Wiedza i umiejętności zdobywane pod-
czas studiów obejmują nie tylko dorobek naukowy dyscypliny fundamentalnej dla dyscy-
pliny nauk o bezpieczeństwie w obszarze dziedziny nauk społecznych, ale również dyscy-
plin pokrewnych, takich jak: psychologia, filozofia, historia, nauki o kulturze i religii, nau-
ki o komunikacji społecznej i mediach, nauki o polityce i administracji, nauki o zarządza-
niu i jakości, nauki prawne, nauki socjologiczne, geografia społeczno-ekonomiczna i go-
spodarka przestrzenna oraz pedagogika. Przedmiotem zainteresowań badawczych kierunku
jest bezpieczeństwo państwa oraz system relacji i powiązań, jaki występuje w związku
z dążeniem do osiągania określonych stanów bezpieczeństwa w zbiorowości oraz jednost-
ki.
Studia przeznaczone są również dla osób, które zawodowo zajmują się albo mogą
spotkać się z różnego rodzaju sytuacjami (stanami) kryzysowymi. Dotyczy to głównie żoł-
nierzy zawodowych (podoficerów, szeregowych) pragnących zdobywać wykształcenie
i podnosić swoje kwalifikacje, żołnierzy rezerwy będącymi kandydatami do Narodowych
Sił Rezerwowych i innych żołnierzy rezerwy, pracowników administracji publicznej (rzą-
7
dowej i samorządowej), pracowników różnego rodzaju służb publicznych (Policji, Straży
Miejskiej, Straży Granicznej itp.).
Na studia II stopnia AWL organizowanych przez Wydział Nauk o Bezpieczeństwie
przyjmowani są bez konieczności zaliczenia różnic programowych absolwenci wyżej wy-
mienionego wydziału oraz absolwenci studiów I stopnia, których kierunki studiów były
realizowane w ramach dyscyplin naukowych takich jak: nauki o bezpieczeństwie i nauki
o obronności. Pozostali absolwenci zobowiązani są do zaliczenia różnic programowych,
których zakres jest opracowany w Programie różnic programowych z Teorii bezpieczeń-
stwa, Strategii bezpieczeństwa, Polityki bezpieczeństwa1.
Liczba miejsc na studiach II stopnia jest określona każdorazowo przez właściwe
organy Uczelni. W przypadku uzyskania wyników na jednakowym poziomie podczas re-
krutacji na studia II stopnia pierwszeństwo w przyjęciu posiadają absolwenci studiów li-
cencjackich AWL.
Absolwent studiów drugiego stopnia powinien posiadać rozszerzoną wiedzę z za-
kresu nauk społecznych, praw człowieka i zasad funkcjonowania państwa w zakresie
związanym z bezpieczeństwem narodowym. W ramach grupy treści podstawowych stu-
denci powinni opanować język angielski na poziomie biegłości B2+ Europejskiego Syste-
mu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy oraz umieć posługiwać się językiem spe-
cjalistycznym niezbędnym do wykonywania zawodu.
Ponadto, dzięki wiedzy wyniesionej ze studiów absolwent powinien:
1. Znać odpowiednią, pogłębioną aparaturę pojęciową adekwatną do wybranych teorii ba-
dania bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego oraz identyfikować naukowe
metody poszukiwania i przetwarzania informacji w celu analizowania zjawisk w sferze
bezpieczeństwa.
2. Wskazać istotę polityki bezpieczeństwa międzynarodowego, państw i społeczności lo-
kalnych; znać wybrane aspekty współczesnego bezpieczeństwa kulturowego narodów
i społeczności lokalnych.
3. Przedstawić system bezpieczeństwa RP w aktualnych uwarunkowaniach politycznych;
militarnych, ekonomicznych i kulturowych, scharakteryzować system służb istotnych
w polityce bezpieczeństwa państwa.
4. Przedstawić uwarunkowania historyczne współczesnej architektury bezpieczeństwa;
uzasadnić politykę zagraniczną i bezpieczeństwa w Unii Europejskiej, wskazać na ko-
rzyści w zakresie bezpieczeństwa dla Polski wynikające z integracji z Unią Europejską
1 Zakres przedmiotowy programu określa się w trybie formalnym zgodnym z przepisami prawa powszechnie
obowiązującego oraz z wewnętrznymi ustaleniami obowiązującym w AWL i WNoB.
8
i NATO; wskazać podstawy integracji europejskiej w zakresie polityki bezpieczeństwa;
scharakteryzować instytucje bezpieczeństwa działające na rzecz WPZiB oraz EWPBiO,
poprzez procesy decyzyjne podejmowane w krajach Unii Europejskiej.
5. Posiadać umiejętność analizy zjawisk z zakresu ekonomii, państwa i prawa na kierunku
bezpieczeństwo narodowe; socjologii i psychologii społecznej dotyczących funkcjono-
wania jednostki i grupy we współczesnym społeczeństwie, a zwłaszcza w grupach dys-
pozycyjnych; podstaw nauk o polityce w ramach funkcjonowania współczesnych insty-
tucji społeczno-politycznych.
6. Posiadać umiejętność pracy w zespole, kierowania zespołami ludzkimi w sytuacjach
kryzysowych.
W ramach kierunku bezpieczeństwo narodowe na studiach drugiego stopnia propo-
nowane są studentom specjalizacje (profile praktyczne) do wyboru, w przygotowanej przez
Uczelnię ofercie odpowiadającej aktualnemu zapotrzebowaniu rynku pracy na określonych
specjalistów i konsultantów, w dziedzinach w zakresie kształtowania szeroko pojętego
bezpieczeństwa narodowego.
2. OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ
2.1. Efekty uczenia się uwzględnione w opisie kierunku
Przygotowany opis efektów uczenia się dla kierunku Bezpieczeństwo narodowe
jest zgodny z następującymi deskryptorami obszarowymi:
1. Opis uniwersalnych charakterystyk poziomów w Polskiej Ramie Kwalifikacji dla po-
ziomu 6, zgodnie z Załącznikiem do Ustawy z dnia 22 grudnia 2015r. o Zintegrowa-
nym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. 2016 poz. 94, z późn. zm.);
2. Opis charakterystyk drugiego stopnia efektów uczenia się dla kwalifikacji na pozio-
mach 6-8 Polskiej Ramy Kwalifikacji, zgodnie z Załącznikiem do Rozporządzenia Mi-
nistra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 listopada 2018 r. w sprawie charaktery-
styk drugiego stopnia efektów uczenia się dla kwalifikacji na poziomach 6-8 Polskiej
Ramy Kwalifikacji (Dz. U. 2018 , poz. 2218);
3. Deskryptory europejskich ram kwalifikacji, zgodnie z Załącznikiem II do zalecenia
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia
europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie (Dz. Urz. UE C 111
z 06.05.2008, str. 1).
Dla przedstawienia deskryptorów przyjęto następującą konwencję opisu uczenia
się:
9
a) K2_W01_BN_O – kierunkowy efekt uczenia się dla studiów drugiego stopnia,
w zakresie wiedzy, nr 1, dla kierunku Bezpieczeństwo narodowe;
b) K2_U01_BN_O – kierunkowy efekt uczenia się dla studiów drugiego stopnia,
w zakresie umiejętności, nr 1, dla kierunku Bezpieczeństwo narodowe;
c) K2_K01_BN_O – kierunkowy efekt uczenia się dla studiów drugiego stopnia,
w zakresie kompetencji społecznych, nr 1, dla kierunku Bezpieczeństwo narodowe.
Opracowane deskryptory przedstawione zostały w tabelach i matrycach, dla pozio-
mu studiów i profilu kształcenia.
2.2. Ogólny opis efektów uczenia się
Absolwent studiów zawodowych otrzymuje tytuł zawodowy magistra z bezpie-
czeństwa narodowego, w jednej z trzech specjalności: Bezpieczeństwo publiczne, Zarzą-
dzanie kryzysowe i Cyberbezpieczeństwo i ochrona informacji.
Zakładane cele kształcenia oraz kompetencje ogólne i specyficzne, które uzyskają ab-
solwenci, odnoszą się do wiedzy, umiejętności i postaw, w tym umiejętności stosowania
w praktyce zdobytej wiedzy, dokonywania ocen i formułowania sądów, komunikowania się
z otoczeniem, kontynuacji kształcenia.
Absolwent studiów powinien posiadać wiedzę w zakresie:
rozszerzonym, interdyscyplinarnym z nauk społecznych;
zasad prawnych oraz procedur bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego w
skali globalnej, regionalnej, narodowej i lokalnej;
odnoszącym się do istoty bezpieczeństwa oraz jego uwarunkowań;
zasad funkcjonowania podmiotów bezpieczeństwa.
Absolwent studiów posiadać umiejętności w zakresie:
wykorzystania rozszerzonej wiedzy interdyscyplinarnej z nauk społecznych
w pracy zawodowej i życiu z zachowaniem zasad etycznych;
analizy i stosowania zasad prawnych oraz procedur bezpieczeństwa i zarządza-
nia kryzysowego;
gromadzenia, przetwarzania oraz udostępniania informacji z wykorzystaniem
nowoczesnych technologii;
rozwiązywania problemów zawodowych;
skutecznego działania w grupie (zespole), m.in.: komunikowania się, negocjo-
wania, motywowania;
oceny wpływu i skutków działań własnych i otaczającego go środowiska;
10
podejmowania racjonalnych decyzji z zarządzania i dowodzenia, opartych na
ocenie zagrożeń, niepewności i ryzyka;
posługiwania się językiem specjalistycznym niezbędnym do wykonywania za-
wodu;
posługiwania się językiem angielskim na poziomie B2+ Europejskiego Systemu
Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy, w tym terminologii z bezpieczeń-
stwa narodowego.
Absolwent studiów powinien charakteryzować się kompetencjami społecznymi
oraz cechami osobowo-zawodowymi w zakresie:
przekazywania zdobytej wiedzy;
przedsiębiorczego, zaplanowanego i świadomego działania;
samorozwoju, z uwzględnieniem warsztatu badawczego i dorobku zawodowego;
kreowania wzorów właściwego postępowania;
przestrzegania i rozwijania zasad etyki zawodowej;
samoświadomości i samoregulacji;
rozwijania umiejętności analitycznych;
przywództwa i prawości.
Absolwenci będą prezentować szeroką wiedzę oraz wysoką kulturę osobistą i poli-
tyczną, a w tym: opanują zdolności i umiejętności oceny zmieniającej się sytuacji politycz-
nej i militarnej, racjonalnego reagowania na destabilizujący wpływ czynników zewnętrz-
nych oraz przystosowywania się do nowych warunków środowiska polityczno-militarnego.
Absolwenci będą dysponować nowoczesną wiedzą i podstawami teoretycznymi
z ogólnych zagadnień bezpieczeństwa i zarządzania kryzysowego, opartymi na podstawach
nauk społecznych i wojskowych, dotyczących:
znajomości teoretycznych podstaw współczesnych systemów bezpieczeństwa, ich tech-
niki i technologii oraz głównych dziedzin praktycznych zastosowań i perspektywicz-
nych tendencji rozwojowych;
zasad i metodologii projektowania, budowy, wdrażania i użytkowania współczesnych
systemów bezpieczeństwa w różnych dziedzinach życia społeczno-politycznego, a tak-
że gospodarczo-ekonomicznego;
dalszego samokształcenia i permanentnego doskonalenia w nowoczesnych dziedzinach
naukowych i dyscyplinach praktycznych związanych z bezpieczeństwem narodowym
oraz globalnymi kierunkami bezpieczeństwa międzynarodowego;
umiejętności wykorzystania w pracy zawodowej procedur związanych z procesem de-
11
cyzyjnym realizowanym przez organy kierowania bezpieczeństwem i zarządzaniem
kryzysowym oraz szeroko rozumianej współpracy cywilno-wojskowej w zakresie bez-
pieczeństwa państwa.
Studia drugiego stopnia na kierunku Bezpieczeństwo narodowe w specjalno-
ściach: Bezpieczeństwo publiczne, Zarządzanie kryzysowe i Cyberbezpieczeństwo i ochro-
na informacji zapewnią absolwentom teoretyczne i praktyczne podstawy do:
pracy na stanowiskach kierowniczych, specjalistów, operatorów i analityków bez-
pieczeństwa, w szczególności z zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa lokal-
nego w strukturach administracji publicznej, organizacjach i instytucjach zajmują-
cych się problematyką bezpieczeństwa obywateli i podmiotów gospodarczych oraz
zespołach reagowania kryzysowego, jak również do pełnienia funkcji w strukturach
militarnych państwa w resorcie obrony narodowej, spraw wewnętrznych oraz in-
nych działach związanych z obronnością państwa;
dalszego studiowania na studiach trzeciego stopnia oraz ciągłego samokształcenia
i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w miarę postępującego rozwoju naukowo-
technicznego i technologicznego we współczesnym społeczeństwie globalnym.
Potencjalnym rynkiem zatrudnienia dla absolwentów o najwyższych kwalifikacjach
będą instytucje resortu obrony narodowej, spraw wewnętrznych, administracja rządowa
oraz samorządowa, ale także prywatne firmy – małe i średnie przedsiębiorstwa, zaintere-
sowane w przystosowywaniu standardów działania do wymogów prawnych z zakresu
ochrony danych osobowych, informacji niejawnych oraz szeroko rozumianego cyberbez-
pieczeństwa.
Inną sferą zatrudnienia absolwentów będą instytucje naukowo-badawcze, ośrodki
wdrożeniowe, placówki kulturalno-oświatowe, szkolnictwo wyższe, sektor przemysłu
obronnego oraz dynamicznie rozwijany sektor współpracy cywilno-wojskowej i inne insty-
tucje obsługujące wielonarodowe siły sojusznicze.
Opracowane kierunkowe efekty uczenia się obejmują (kolejno zamieszczone):
tabelę odniesień efektów kierunkowych do uniwersalnych charakterystyk poziomów
w PRK i charakterystyk drugiego stopnia efektów uczenia się - (Tabela nr 1. str. 15);
tabelę pokrycia uniwersalnych charakterystyk poziomów w PRK i charakterystyk dru-
giego stopnia efektów uczenia się przez efekty kierunkowe - (Tabela nr 2. str. 20);
tabelę efektów kierunkowych dla modułu kształcenia (przedmiotu) – wyrażone w kar-
tach przedmiotu;
matrycę efektów uczenia się zorientowaną kierunkowo dla modułów kształcenia.
12
2.3. Szczegółowe efekty uczenia się na kierunku
Tab.1. Tabela odniesień efektów kierunkowych do uniwersalnych charakterystyk
poziomów w PRK i charakterystyk drugiego stopnia efektów uczenia się
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych
efektów uczenia się
i do efektów ucze-
nia się w obszarze
nauk społecznych
WIEDZA
K2_W01_BN_O
ma rozszerzoną wiedzę dotyczącą charakteru nauk społecz-
nych, ze szczególnym uwzględnieniem nauk o bezpieczeń-
stwie, ich metodologii i miejsca w szerszym systemie nauk,
powiązaniach miedzy poszczególnymi dyscyplinami, obsza-
rach problemowych i ograniczeniach.
P7S_WG
K2_W02_BN_O zna podstawy oraz procedury prawne w skali globalnej, re-
gionalnej, narodowej i lokalnej. P7S_WK
K2_W03_BN_O
posiada wiedzę z zakresu zasad funkcjonowania różnorod-
nych podmiotów bezpieczeństwa (służb mundurowych, cen-
trów zarządzania kryzysowego, organów administracji pań-
stwowej i samorządowej, itp.).
P7S_WG
K2_W04_BN_O
rozumie psychologiczne i socjologiczne mechanizmy współ-
czesnego życia społecznego oraz ma wiedzę z zakresu funk-
cjonowania jednostek i społeczności w sytuacji zagrożenia
bezpieczeństwa.
P7S_WG
K2_W05_BN_O
rozumie istotę i zna historię bezpieczeństwa, rozumie zasady
działania podsystemu militarnego i policyjnego RP oraz
funkcjonowania jego poszczególnych elementów; zna cele
i zadania tych podsystemów, zadania terenowych organów
administracji wojskowej i zasady doskonalenia systemu bez-
pieczeństwa militarnego RP, rozumie zadania sił zbrojnych
RP w kształtowaniu bezpieczeństwa militarnego.
P7S_WG
K2_W06_BN_O
zna problemy geografii bezpieczeństwa, rozumie istotę re-
gionalizmu i instytucjonalizacji bezpieczeństwa oraz mecha-
nizmy integracji regionalnej i rolę współdziałania subregio-
nalnego w tworzeniu bezpieczeństwa.
P7S_WG
K2_W07_BN_O
rozróżniania poszczególne ustroje państwowe i systemy
prawne oraz potrafi je prawidłowo klasyfikować, zna genezę
poszczególnych rozwiązań ustrojowych i prawnych, zna ko-
deksy cywilne i karne obowiązujące w przeszłości i ich po-
zostałości występujące we współczesnych zbiorach praw.
P7S_WG
K2_W08_BN_O rozumie rolę człowieka jako twórcy kultury i zależności
między polityką bezpieczeństwa a kulturą. P7S_WG
K2_W09_BN_O
rozumie istotę działań podejmowanych na poziomie wspólnot
jak i krajów członkowskich Unii Europejskiej w zakresie bez-
pieczeństwa w Europie i na świecie. P7S_WG
K2_W10_BN_O
rozumie istotę zarządzania w sytuacjach kryzysowych oraz
stosowania procedur kierowania realizacją zadań w sytua-
cjach kryzysowych. P7S_WG
K2_W11_BN_O
zna założenia strategii bezpieczeństwa narodowego RP, in-
nych państw oraz NATO i Unii Europejskiej oraz rozumie
rolę przywództwa i edukacji w tworzeniu strategii bezpie-
czeństwa narodowego.
P7S_WG
K2_W12_BN_O
zna podstawowe mechanizmy światowego systemu gospo-
darczego oraz zagranicznej i międzynarodowej polityki eko-
nomicznej, dostrzega wpływ międzynarodowej wymiany
czynników produkcji na sytuację gospodarczą państwa.
P7S_WG
13
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych
efektów uczenia się
i do efektów ucze-
nia się w obszarze
nauk społecznych
K2_W13_BN_O
zna działania podejmowane na poziomie Wspólnot, jak
i krajów członkowskich Unii Europejskiej, w zakresie niwe-
lowania różnic w rozwoju regionalnym, zna zasady współ-
pracy instytucji europejskich w zakresie polityki regionalnej
Unii Europejskiej, ze wskazaniem na cele, zasady oraz in-
strumenty jej realizacji.
P7S_WG
K2_W14_BN_O
rozumie rozwój myśli ludzkiej i jej naukowego ujmowania
w kontekście bezpieczeństwa, rozumie zmieniające się histo-
rycznie przedmioty i zakresy refleksji filozoficznej nad bez-
pieczeństwem oraz współczesne kierunki filozofii politycz-
nej i społecznej, rozumie znaczenie bezpieczeństwa dla roz-
woju cywilizacji.
P7S_WG
K2_W15_BN_O
rozumie rolę najważniejszych organizacji międzynarodo-
wych w zapobieganiu i rozwiązywaniu sporów i konfliktów
na świecie, rozumie rolę najważniejszych organizacji poza-
rządowych w kształtowaniu bezpieczeństwa międzynarodo-
wego, rozumie rolę międzynarodowych organizacji gospo-
darczych w rozwoju globalnym.
P7S_WG
K2_W16_BN_O
zna treści i procedury zarządzania kryzysowego, metodykę
procesu podejmowania decyzji i wypracowywania zamiaru
przez organy zarządzania kryzysowego, zasady i procedur
pracy sztabowej w zespołach reagowania kryzysowego, za-
sady i procedur kierowania operacją przez zespoły reagowa-
nia kryzysowego w sytuacji kryzysu na szczeblu powiatu
i województwa.
P7S_WG
K2_W17_BN_O
zna i stosuje w praktyce metodologię prowadzenia badań,
zbierania danych i opisu zjawisk społecznych stosowaną
w dziedzinie nauk o bezpieczeństwie, dostrzega zależności
między różnorodnymi zjawiskami i na ich podstawie tworzy
ogólne prawa, będąc przy tym świadomym ograniczeń sto-
sowania metod.
P7S_WG
K2_W18_BN_O
zna podstawowe pojęcia i zasady dotyczące ochrony własno-
ści intelektualnej, rozumie konsekwencje wynikające z ko-
nieczności przestrzegania prawa autorskiego, potrafi korzy-
stać z dostępnych zasobów wiedzy i rozszerzać je o własne
prace, zachowując przy tym zasady rzetelności naukowej.
P7S_WK
K2_W19_BN_O
zna podstawowe pojęcia i zasady dotyczące ochrony infor-
macji niejawnych i danych osobowych, potrafi scharaktery-
zować środowisko cyberprzestrzeni oraz politykę bezpie-
czeństwa informacyjnego wybranych państw świata
P7S_WG
P7S_WK
UMIEJĘTNOŚCI
K2_U01_BN_O
prognozuje i modeluje przebieg zjawisk społecznych i proce-
sów związanych z bezpieczeństwem, wykorzystując zarówno
specjalistyczną wiedzę z tego zakresu jak również wiedzę
interdyscyplinarną, wykorzystując przy tym narzędzia i me-
tody właściwe dla nauk społecznych z wyszczególnieniem
nauk o bezpieczeństwie i obronności
P7S_UW
K2_U02_BN_O
stosuje wiedzę z zakresu psychologii, pedagogiki, etyki
i socjologii do wyjaśnienia zjawisk i mechanizmów zacho-
wania grup i zbiorowości społecznych w sytuacji zagrożenia
bezpieczeństwa. Podejmuje racjonalne decyzje z zakresu
zarządzania i dowodzenia w sytuacjach zagrożenia bezpie-
czeństwa.
P7S_UW
14
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych
efektów uczenia się
i do efektów ucze-
nia się w obszarze
nauk społecznych
K2_U03_BN_O
wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu bezpieczeństwa
i innych nauk społecznych do analizy zachowania się ludzi
na płaszczyźnie indywidualnej i zbiorowej, trafnie dobiera
modele teoretyczne i metody analizy, wykorzystując je do
kształtowania własnych opinii, zachowując przy tym kry-
tyczny stosunek do rezultatów własnych działań i prowadzo-
nego procesu badawczego.
P7S_UW
K2_U04_BN_O
gromadzi, przetwarza oraz udostępnia wiedzę i informacje
przy uwzględnieniu specyfiki danej organizacji oraz z wyko-
rzystaniem nowoczesnych technologii informatycznych. P7S_UW
K2_U05_BN_O
kieruje się zasadami metodologii naukowej w procesie ba-
dawczym, potrafi zaprojektować badanie wychodząc od pro-
cesu stawiania hipotez, poprzez ich weryfikację po tworzenie
teorii naukowych bazujących na wynikach przeprowadzo-
nych badań.
P7S_UW
K2_U06_BN_O wykorzystuje nabytą wiedzę do rozwiązywania problemów
z zakresu konfliktu kulturowego. P7S_UW
K2_U07_BN_O
sprawnie posługuje się normami prawnymi, zawodowymi
i etycznymi przy projektowaniu i realizacji swoich zadań
badawczych. P7S_UW
K2_U08_BN_O
opisuje i interpretuje doświadczenia historyczne w kontek-
ście potrzeby kształtowania bezpieczeństwa narodowego,
ocenia wydarzenia historyczne i odtwarza ich wzajemne re-
lacje, dostrzega związki historii ze współczesnością.
P7S_UW
K2_U09_BN_O wykorzystuje informacje geograficzne i cyfrowe produkty
geograficzne do rozwiązywania problemów bezpieczeństwa. P7S_UW
K2_U10_BN_O
posługuje się narzędziami zarządzania ryzykiem, analizuje
sytuacje kryzysowe w przedsiębiorstwie i otoczeniu, stosuje
właściwe narzędzia przeciwdziałania ryzyku.
P7S_UW
P7S_UO
K2_U11_BN_O stosuje wiedzę o strategii bezpieczeństwa narodowego przy
rozwiązywaniu złożonych problemów bezpieczeństwa. P7S_UW
K2_U12_BN_O
interpretuje i stosuje przepisy prawa obronnego, poszukuje
powiązań i wzajemnych inspiracji obronnego prawa Unii
Europejskiej i NATO z polskim prawem obronnym, twórczo
rozwiązuje problemy prawne z uwzględnieniem specyfiki
bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego.
P7S_UW
K2_U13_BN_O
interpretuje i stosuje przepisy dotyczące ochrony informacji
niejawnych i danych osobowych, potrafi rozpoznać i zapo-
biegać zagrożeniom w cyberprzestrzeni oraz metody i narzę-
dzia stosowane w dezinformacji i socjotechnice
P7S_UW
K2_U14_BN_O
rozumie konieczność dalszego samokształcenia i stałego
doskonalenia w ramach nowoczesnych dziedzin naukowych
i dyscyplin praktycznych, związanych z bezpieczeństwem
narodowym oraz globalnymi kierunkami bezpieczeństwa
międzynarodowego.
P7S_UU
K2_U15_BN_O
swobodnie posługuje się językiem specjalistycznym i termi-
nologią związaną z tematyką bezpieczeństwa, niezbędnymi
do wykonywania zawodu oraz posiada umiejętności prowa-
dzenia debaty z zakresu bezpieczeństwa.
P7S_UK
K2_U16_BN_O
ma opanowaną umiejętność przygotowywania prac pisem-
nych oraz prezentacji w języku polskim i obcym, posługuje
się językiem obcym, w tym również specjalistyczną termino-
logią opisującą problemy bezpieczeństwa narodowego,
zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Eu-
ropejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego.
P7S_UK
15
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych
efektów uczenia się
i do efektów ucze-
nia się w obszarze
nauk społecznych
KOMPETENCJE
K2_K01_BN_O
potrafi w krytyczny sposób, z wykorzystaniem nowocze-
snych środków dydaktycznych, przekazywać oraz oceniać
zdobytą wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i powiązanych
z nim dyscyplin.
P7S_KK
K2_K02_BN_O
korzysta w pracy zawodowej z procedur związanych z pro-
cesem decyzyjnym, realizowanym przez organy kierowania
bezpieczeństwem i zarządzaniem kryzysowym oraz szeroko
rozumianą współpracą cywilno-wojskową w zakresie bez-
pieczeństwa państwa.
P7S_KR
K2_K03_BN_O
rozwiązuje złożone problemy zawodowe z zakresu bezpie-
czeństwa i zarządzania kryzysowego, w sytuacjach niestan-
dardowych, na podstawie uzyskanych i często niekomplet-
nych informacji.
P7S_KK
K2_K04_BN_O
wykorzystuje w pracy zawodowej i w życiu codziennym
ogólną wiedzę interdyscyplinarną z zakresu nauk społecz-
nych, zachowując się przy tym zgodnie z przyjętymi norma-
mi i zasadami etycznymi.
P7S_KK
P7S_KR
K2_K05_BN_O
dostrzega społeczne i ekonomiczne konsekwencje swoich
działań, planuje i skutecznie realizuje projekty z różnych
dziedzin, osiągając zamierzone przez siebie cele, działa
w sposób przedsiębiorczy.
P7S_KO
K2_K06_BN_O
potrafi skuteczne przewodzić i współdziałać w zespole, dzię-
ki wykorzystaniu wiedzy z zakresu komunikowania się, ne-
gocjowania i motywowania. P7S_KR
K2_K07_BN_O kształtuje i rozwija własny warsztat badawczy z uwzględnie-
niem dorobku zawodowego. P7S_KR
K2_K08_BN_O
podejmuje inicjatywy w tworzeniu wzorów właściwego po-
stępowania w środowisku pracy i życiu codziennym, w za-
kresie bezpieczeństwa. P7S_KO
K2_K09_BN_O przestrzega i rozwija zasady etyki zawodowej oraz podejmu-
je działania na rzecz przestrzegania tych zasad. P7S_KR
16
Tab.2. Tabela odniesień efektów kierunkowych i specjalnościowych do uniwersalnych
charakterystyk poziomów w PRK i charakterystyk drugiego stopnia efektów
uczenia się
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych cha-
rakterystyk pozio-
mów w PRK
i charakterystyk
drugiego stopnia
efektów uczenia się
WIEDZA
K2_W01_BN_O
ma rozszerzoną wiedzę dotyczącą charakteru nauk społecz-
nych, ze szczególnym uwzględnieniem nauk o bezpieczeń-
stwie, ich metodologii i miejsca w szerszym systemie nauk,
powiązaniach miedzy poszczególnymi dyscyplinami, obsza-
rach problemowych i ograniczeniach
P7U_W
P7S_WG
K2_W02_BN_O zna podstawy oraz procedury prawne w skali globalnej, regio-
nalnej, narodowej i lokalnej. P7U_W
P7S_WK
K2_W03_BN_O
posiada wiedzę z zakresu zasad funkcjonowania różnorodnych
podmiotów bezpieczeństwa (służb mundurowych, centrów
zarządzania kryzysowego, organów administracji państwowej
i samorządowej, itp.).
P7U_W
P7S_WG
K2_W04_BN_O
rozumie psychologiczne i socjologiczne mechanizmy współ-
czesnego życia społecznego oraz ma wiedzę z zakresu funkcjo-
nowania jednostek i społeczności w sytuacji zagrożenia bez-
pieczeństwa.
P7U_W
P7S_WG
K2_W05_BN_O
rozumie istotę i zna historię bezpieczeństwa, rozumie zasady
działania podsystemu militarnego i policyjnego RP oraz funk-
cjonowania jego poszczególnych elementów; zna cele i zadania
tych podsystemów, zadania terenowych organów administracji
wojskowej i zasady doskonalenia systemu bezpieczeństwa mili-
tarnego RP, rozumie zadania sił zbrojnych RP w kształtowaniu
bezpieczeństwa militarnego.
P7U_W
P7S_WG
K2_W06_BN_O
zna problemy geografii bezpieczeństwa, rozumie istotę regio-
nalizmu i instytucjonalizacji bezpieczeństwa oraz mechanizmy
integracji regionalnej i rolę współdziałania subregionalnego
w tworzeniu bezpieczeństwa.
P7U_W
P7S_WG
K2_W07_BN_O
rozróżniania poszczególne ustroje państwowe i systemy praw-
ne oraz potrafi je prawidłowo klasyfikować, zna genezę po-
szczególnych rozwiązań ustrojowych i prawnych, zna kodeksy
cywilne i karne obowiązujące w przeszłości i ich pozostałości
występujące we współczesnych zbiorach praw.
P7U_W
P7S_WK
K2_W08_BN_O rozumie rolę człowieka jako twórcy kultury i zależności mię-
dzy polityką bezpieczeństwa a kulturą P7U_W
P7S_WG
K2_W09_BN_O
rozumie istotę działań podejmowanych na poziomie wspólnot
jak i krajów członkowskich Unii Europejskiej w zakresie bez-
pieczeństwa w Europie i na świecie
P7U_W
P7S_WG
K2_W10_BN_O
rozumie istotę zarządzania w sytuacjach kryzysowych oraz
stosowania procedur kierowania realizacją zadań w sytuacjach
kryzysowych
P7U_W
P7S_WG
K2_W11_BN_O
zna założenia strategii bezpieczeństwa narodowego RP, innych
państw oraz NATO i Unii Europejskiej oraz rozumie rolę
przywództwa i edukacji w tworzeniu strategii bezpieczeństwa
narodowego
P7U_W
P7S_WG
K2_W12_BN_O
zna podstawowe mechanizmy światowego systemu gospodar-
czego oraz zagranicznej i międzynarodowej polityki ekono-
micznej, dostrzega wpływ międzynarodowej wymiany czynni-
ków produkcji na sytuację gospodarczą państwa
P7U_W
P7S_WG
17
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych cha-
rakterystyk pozio-
mów w PRK
i charakterystyk
drugiego stopnia
efektów uczenia się
K2_W13_BN_O
zna działania podejmowane na poziomie Wspólnot, jak i kra-
jów członkowskich Unii Europejskiej, w zakresie niwelowania
różnic w rozwoju regionalnym, zna zasady współpracy instytu-
cji europejskich w zakresie polityki regionalnej Unii Europej-
skiej, ze wskazaniem na cele, zasady oraz instrumenty jej reali-
zacji
P7U_W
P7S_WG
K2_W14_BN_O
rozumie rozwój myśli ludzkiej i jej naukowego ujmowania
w kontekście bezpieczeństwa, rozumie zmieniające się histo-
rycznie przedmioty i zakresy refleksji filozoficznej nad bezpie-
czeństwem oraz współczesne kierunki filozofii politycznej
i społecznej, rozumie znaczenie bezpieczeństwa dla rozwoju
cywilizacji
P7U_W
P7S_WG
K2_W15_BN_O
rozumie rolę najważniejszych organizacji międzynarodowych
w zapobieganiu i rozwiązywaniu sporów i konfliktów na świe-
cie, rozumie rolę najważniejszych organizacji pozarządowych
w kształtowaniu bezpieczeństwa międzynarodowego, rozumie
rolę międzynarodowych organizacji gospodarczych w rozwoju
globalnym
P7U_W
P7S_WG
K2_W16_BN_O
zna treści i procedury zarządzania kryzysowego, metodykę
procesu podejmowania decyzji i wypracowywania zamiaru
przez organy zarządzania kryzysowego, zasady i procedur pra-
cy sztabowej w zespołach reagowania kryzysowego, zasady
i procedur kierowania operacją przez zespoły reagowania kry-
zysowego w sytuacji kryzysu na szczeblu powiatu i wojewódz-
twa
P7U_W
P7S_WG
K2_W17_BN_O
zna i stosuje w praktyce metodologię prowadzenia badań, zbie-
rania danych i opisu zjawisk społecznych stosowaną w dzie-
dzinie nauk o bezpieczeństwie, dostrzega zależności między
różnorodnymi zjawiskami i na ich podstawie tworzy ogólne
prawa, będąc przy tym świadomym ograniczeń stosowania
metod
P7U_W
P7S_WG
K2_W18_BN_O
zna podstawowe pojęcia i zasady dotyczące ochrony własności
intelektualnej, rozumie konsekwencje wynikające z konieczno-
ści przestrzegania prawa autorskiego, potrafi korzystać z do-
stępnych zasobów wiedzy i rozszerzać je o własne prace, za-
chowując przy tym zasady rzetelności naukowej
P7U_W
P7S_WK
K2_W19_BN_O
zna podstawowe pojęcia i zasady dotyczące ochrony informacji
niejawnych i danych osobowych, potrafi scharakteryzować
środowisko cyberprzestrzeni oraz politykę bezpieczeństwa in-
formacyjnego wybranych państw świata
P7U_W
P7S_WG
P7S_WK
UMIEJĘTNOŚCI
K2_U01_BN_O
prognozuje i modeluje przebieg zjawisk społecznych i proce-
sów związanych z bezpieczeństwem, wykorzystując zarówno
specjalistyczną wiedzę z tego zakresu jak również wiedzę in-
terdyscyplinarną, wykorzystując przy tym narzędzia i metody
właściwe dla nauk społecznych z wyszczególnieniem nauk
o bezpieczeństwie i obronności
P7U_U
P7S_UW
K2_U02_BN_O
stosuje wiedzę z zakresu psychologii, pedagogiki, etyki i socjo-
logii do wyjaśnienia zjawisk i mechanizmów zachowania grup
i zbiorowości społecznych w sytuacji zagrożenia bezpieczeń-
stwa. Podejmuje racjonalne decyzje z zakresu zarządzania
i dowodzenia w sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa
P7U_U
P7S_UW
18
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych cha-
rakterystyk pozio-
mów w PRK
i charakterystyk
drugiego stopnia
efektów uczenia się
K2_U03_BN_O
wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu bezpieczeństwa
i innych nauk społecznych do analizy zachowania się ludzi na
płaszczyźnie indywidualnej i zbiorowej, trafnie dobiera modele
teoretyczne i metody analizy, wykorzystując je do kształtowa-
nia własnych opinii, zachowując przy tym krytyczny stosunek
do rezultatów własnych działań i prowadzonego procesu ba-
dawczego
P7U_U
P7S_UW
K2_U04_BN_O
gromadzi, przetwarza oraz udostępnia wiedzę i informacje przy
uwzględnieniu specyfiki danej organizacji oraz z wykorzysta-
niem nowoczesnych technologii informatycznych
P7U_U
P7S_UW
K2_U05_BN_O
kieruje się zasadami metodologii naukowej w procesie badaw-
czym, potrafi zaprojektować badanie wychodząc od procesu
stawiania hipotez, poprzez ich weryfikację po tworzenie teorii
naukowych bazujących na wynikach przeprowadzonych badań
P7U_U
P7S_UW
K2_U06_BN_O wykorzystuje nabytą wiedzę do rozwiązywania problemów
z zakresu konfliktu kulturowego P7U_U
P7S_UW
K2_U07_BN_O
sprawnie posługuje się normami prawnymi, zawodowymi
i etycznymi przy projektowaniu i realizacji swoich zadań ba-
dawczych
P7U_U
P7S_UW
K2_U08_BN_O
opisuje i interpretuje doświadczenia historyczne w kontekście
potrzeby kształtowania bezpieczeństwa narodowego, ocenia
wydarzenia historyczne i odtwarza ich wzajemne relacje, do-
strzega związki historii ze współczesnością
P7U_U
P7S_UW
K2_U09_BN_O wykorzystuje informacje geograficzne i cyfrowe produkty geo-
graficzne do rozwiązywania problemów bezpieczeństwa P7U_U
P7S_UW
K2_U10_BN_O
posługuje się narzędziami zarządzania ryzykiem, analizuje sy-
tuacje kryzysowe w przedsiębiorstwie i otoczeniu, stosuje wła-
ściwe narzędzia przeciwdziałania ryzyku
P7U_U
P7S_UW
P7S_UO
K2_U11_BN_O stosuje wiedzę o strategii bezpieczeństwa narodowego przy
rozwiązywaniu złożonych problemów bezpieczeństwa P7U_U
P7S_UW
K2_U12_BN_O
interpretuje i stosuje przepisy prawa obronnego, poszukuje
powiązań i wzajemnych inspiracji obronnego prawa Unii Eu-
ropejskiej i NATO z polskim prawem obronnym, twórczo roz-
wiązuje problemy prawne z uwzględnieniem specyfiki bezpie-
czeństwa narodowego i międzynarodowego
P7U_U
P7S_UW
K2_U13_BN_O
interpretuje i stosuje przepisy dotyczące ochrony informacji
niejawnych i danych osobowych, potrafi rozpoznać i zapobie-
gać zagrożeniom w cyberprzestrzeni oraz metody i narzędzia
stosowane w dezinformacji i socjotechnice
P7U_U
P7S_UW
K2_U14_BN_O
rozumie konieczność dalszego samokształcenia i stałego do-
skonalenia w ramach nowoczesnych dziedzin naukowych
i dyscyplin praktycznych, związanych z bezpieczeństwem na-
rodowym oraz globalnymi kierunkami bezpieczeństwa mię-
dzynarodowego
P7U_U
P7S_UU
K2_U15_BN_O
swobodnie posługuje się językiem specjalistycznym i termino-
logią związaną z tematyką bezpieczeństwa, niezbędnymi do
wykonywania zawodu oraz posiada umiejętności prowadzenia
debaty z zakresu bezpieczeństwa
P7U_U
P7S_UK
K2_U16_BN_O
ma opanowaną umiejętność przygotowywania prac pisemnych
oraz prezentacji w języku polskim i obcym, posługuje się języ-
kiem obcym, w tym również specjalistyczną terminologią opi-
sującą problemy bezpieczeństwa narodowego, zgodne z wy-
maganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Sys-
temu Opisu Kształcenia Językowego
P7U_U
P7S_UK
19
Symbol
Efekty uczenia się dla kierunku studiów:
Bezpieczeństwo narodowe
Po ukończeniu studiów drugiego stopnia na kierunku
Bezpieczeństwo narodowe absolwent:
Odniesienie do
uniwersalnych cha-
rakterystyk pozio-
mów w PRK
i charakterystyk
drugiego stopnia
efektów uczenia się
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K2_K01_BN_O
potrafi w krytyczny sposób, z wykorzystaniem nowoczesnych
środków dydaktycznych, przekazywać oraz oceniać zdobytą
wiedzę z zakresu bezpieczeństwa i powiązanych z nim
dyscyplin
P7U_K
P7S_KK
K2_K02_BN_O
korzysta w pracy zawodowej z procedur związanych z proce-
sem decyzyjnym, realizowanym przez organy kierowania bez-
pieczeństwem i zarządzaniem kryzysowym oraz szeroko rozu-
mianą współpracą cywilno-wojskową w zakresie bezpieczeń-
stwa państwa
P7U_K
P7S_KR
K2_K03_BN_O
rozwiązuje złożone problemy zawodowe z zakresu bezpieczeń-
stwa i zarządzania kryzysowego, w sytuacjach niestandardo-
wych, na podstawie uzyskanych i często niekompletnych in-
formacji
P7U_K
P7S_KK
K2_K04_BN_O
wykorzystuje w pracy zawodowej i w życiu codziennym ogól-
ną wiedzę interdyscyplinarną z zakresu nauk społecznych, za-
chowując się przy tym zgodnie z przyjętymi normami i zasa-
dami etycznymi
P7U_K
P7S_KK
P7S_KR
K2_K05_BN_O
dostrzega społeczne i ekonomiczne konsekwencje swoich dzia-
łań, planuje i skutecznie realizuje projekty z różnych dziedzin,
osiągając zamierzone przez siebie cele, działa w sposób przed-
siębiorczy
P7U_K
P7S_KO
K2_K06_BN_O
potrafi skuteczne przewodzić i współdziałać w zespole, dzięki
wykorzystaniu wiedzy z zakresu komunikowania się, negocjo-
wania i motywowania
P7U_K
P7S_KR
K2_K07_BN_O kształtuje i rozwija własny warsztat badawczy z uwzględnie-
niem dorobku zawodowego P7U_K
P7S_KR
K2_K08_BN_O
podejmuje inicjatywy w tworzeniu wzorów właściwego postę-
powania w środowisku pracy i życiu codziennym, w zakresie
bezpieczeństwa
P7U_K
P7S_KO
K2_K09_BN_O przestrzega i rozwija zasady etyki zawodowej oraz podejmuje
działania na rzecz przestrzegania tych zasad P7U_K
P7S_KR
2.4. Współzależność efektów uczenia się
Opracowane deskryptory przedstawiono w trzech różnych zestawieniach, które po-
zwalają na wyjaśnienie współzależności efektów uczenia się w układzie: obszar kształce-
nia - kierunek studiów - plan studiów.
Przestawiona tabela nr 1 - odniesień efektów kierunkowych do efektów uniwersal-
nych i obszarowych - jest zbiorem deskryptorów kierunku studiów Bezpieczeństwo naro-
dowe przyjętych przez Senat Uczelni. Analiza tabeli wskazuje, że wszystkie efekty kierun-
kowe mają swoje odzwierciedlenie w efektach uniwersalnych i obszarowych. Dla przej-
rzystości opracowania odzwierciedlenie to zawiera tabela nr 2 - tabela pokrycia efektów
uniwersalnych i obszarowych przez efekty kierunkowe. Analiza tabeli - pokrycia efektów
uniwersalnych i obszarowych przez efekty kierunkowe - wskazuje, że wszystkie efekty
20
obszarowe dla kierunku studiów Bezpieczeństwo narodowe są odzwierciedlone w efektach
uniwersalnych i kierunkowych. Tym samym nie zachodzi zjawisko braku pokrycia dla
efektów uniwersalnych i obszarowych.
Ważnym elementem projektowania programu studiów jest określenie relacji: efekt
uniwersalny i obszarowy - efekt kierunkowy - efekt kierunkowy dla modułu kształcenia
(przedmiotu). Zależność tą odzwierciedlona jest w kartach przedmiotu. Tym samym nastą-
piło powiązanie efektów uniwersalnych i obszarowych oraz kierunkowych z przedmiotami
kształcenia. Dzięki odniesieniu efektów uczenia się kierunkowych dla przedmiotu do efek-
tów uczenia się dla obszaru kształcenia, do których przyporządkowano program studiów
Bezpieczeństwo narodowe, możliwe będzie przypisanie efektów uczenia się zdefiniowa-
nych dla przedmiotów do efektów uczenia się zdefiniowanych dla programu (które z zało-
żenia muszą odnosić się do efektów uniwersalnych i obszarowych).
Tezę tę potwierdza matryca kierunkowych efektów uczenia się opracowana dla
przedmiotów dla planu studiów. Realizacja przedmiotów pozwoli na osiągnięcie założo-
nych kierunkowych efektów uczenia się. Przedstawiona zależność nie określa jednak peł-
nej współzależności efektów uczenia się programu studiów. Niezbędne jest bowiem prze-
niesienie efektów kierunkowych na efekty modułowe i wyjaśnienie tej współzależności.
Efekty uczenia się przewidziane dla modułów są ujęte w opracowanych dla po-
szczególnych przedmiotów (modułów) kartach przedmiotów. Dopiero pozytywna realiza-
cja kształcenia, potwierdzona zdaniem przewidzianych w kartach przedmiotów zaliczeń
i egzaminów, powiązanych z efektami uczenia się przewidzianych dla danego przedmiotu,
oznacza pozytywną weryfikację programu studiów.
Ważne jest także, że przyjęta procedura pozwoliła na stwierdzenie już w początko-
wej fazie prac, że wszystkie efekty uniwersalne i obszarowe mają odpowiedniki w propo-
nowanym zestawie przedmiotów. Nie stwierdzono także, że któryś z efektów uniwersal-
nych i obszarowych jest pokrywany w nadmiernym stopniu.
3. PROGRAM STUDIÓW
3.1. Schemat zarządzania kierunkiem i programem studiów
Efektywna realizacja procesu kształcenia w uczelni wyższej wymaga zarządzania
kierunkiem studiów i programem studiów na tym kierunku. Wszystkie podmioty uczestni-
czące w procesie kształcenia powinny znać strukturę procesu decyzyjnego i rozumieć wy-
nikające z tego współzależności. Szczególna ranga programu studiów dla realizacji kształ-
21
cenia wymaga doprecyzowania stosowanych w tym procesie procedur i relacji. Podmiota-
mi zarządzającymi procesem kształcenia na kierunku Bezpieczeństwo narodowe są:
1. Rektor-Komendant Akademii Wojsk Lądowych – organ jednoosobowy Uczelni,
o kompetencji i zakresie odpowiedzialności regulowanych Statutem Akademii Wojsk
Lądowych;
2. Dziekan Wydziału Nauk o Bezpieczeństwie – organ jednoosobowy Wydziału, o kompe-
tencji i zakresie odpowiedzialności regulowanych Statutem Akademii Wojsk Lądo-
wych.
Te dwa podmioty w procesie zarządzania kształceniem na kierunku korzystają
z pomocy organów kolegialnych, Senatu i Rady Wydziału. Uprawnienia tych organów są
regulowane zapisami Statutu Akademii Wojsk Lądowych.
Zarządzanie procesem kształcenia jest bardzo złożone i wymaga współpracy pod-
miotów zarządzających z innymi uczestnikami procesu, szczególnie z kierownikami katedr
i zakładów oraz kierownikami komórek pionu dydaktycznego pełniących funkcje wyko-
nawcze – Oddziału Koordynacji Kształcenia i Szkolenia i Uczelnianego Zespołu ds. Jako-
ści Kształcenia. Współzależność działania tych podmiotów jest oczywista i odpowiada
często współzależności wzajemnej, gdy podejmowane decyzje muszą uwzględniać wska-
zówki i działania wszystkich podmiotów. Jednak najczęściej jest to współzależność sumu-
jąca, gdy od efektów pracy poszczególnych podmiotów zależy wynik całego procesu.
Sposób zarządzania programem studiów określają następujące dokumenty:
1. Regulamin Studiów Akademii Wojsk Lądowych.
2. Zarządzenia - rozkazy Rektora-Komendanta w sprawie: organizacji roku akademickie-
go; polityki kadrowej, prowadzenia procesu dydaktycznego itp.
3. Zarządzenia Dziekana w sprawie: wyboru specjalności kształcenia; realizacji przed-
miotów wybieralnych; zasad składania prac dyplomowych i egzaminu dyplomowego;
zasad realizacji obowiązku odbywania dyżurów organizacyjnych oraz konsultacji przez
pracowników wydziału; opracowywania, gromadzenia i udostępniania przewodników
i sylabusów do przedmiotów; realizacji seminariów dyplomowych; realizacji zajęć
w obiektach uczelni itp.
4. Wewnętrzne procedury organizacyjne i kontrolne. Są one efektem pracy zarówno orga-
nów kolegialnych i jednoosobowych, jak i rozwiązań wewnętrznych innych podmiotów.
Są to uchwały Senatu i Rady Wydziału, procedury i harmonogramy wynikające z wdro-
żonych i obowiązujących przepisów i zarządzeń.
22
Celem systemu zarządzania programem studiów jest zapewnienie sprawności i sku-
teczności organizacji procesu dydaktycznego. System zarządzania programem studiów
obejmuje następujące etapy działań:
1) planowanie i organizację procesu dydaktycznego;
2) realizację zajęć dydaktycznych oraz działań związanych ze wsparciem dydaktyki oraz
weryfikacją osiągnięcia efektów uczenia się.
3) kontrolę realizacji zadań związanych z procesem dydaktycznym.
Planowanie i organizacja zajęć dydaktycznych odbywa się na podstawie zawartych
w planach studiów założeń programu studiów w zakresie: modułów zajęć, ich rozmiesz-
czenia w semestrach, rygoru zaliczenia, liczby godzin poszczególnych form i metod dy-
daktycznych wynikających z punktów ECTS. Zajęcia dydaktyczne na studiach stacjonar-
nych planowane są od poniedziałku do piątku, a w przypadku studiów niestacjonarnych
w soboty i niedziele. Dopuszcza się jednak organizowanie zajęć o charakterze ogólnou-
czelnianym oraz wybieralnym poza ogólnym schematem planowania, dzięki czemu moż-
liwe jest zapewnienie większej różnorodności i dostępności proponowanych zajęć. Ela-
styczność organizacji zajęć dotyczy ponadto form i metod dydaktycznych wspierających
tradycyjne kształcenie i obejmuje konsultacje, opiekę dydaktyczną oraz pracę na platfor-
mie e-learningowej. Planowanie różnorodnych form poza wyznaczonymi zjazdami pozwa-
la na zapewnienie dogodnego i częstszego kontaktu studenta z nauczycielami akademicki-
mi. Sprzyja temu również wykorzystanie – jako środka komunikacji – metod i technik
kształcenia na odległość z zastosowaniem platformy e-learningowej.
Realizacja zajęć jest wysoce zestandaryzowana. Rok akademicki w Akademii
Wojsk Lądowych jest podzielony na dwa semestry, zajęcia w każdym semestrze trwają po
15 tygodni. Harmonogram roku akademickiego przewiduje 1 tydzień przerwy międzyse-
mestralnej. Dzienny wymiar zajęć wynosi od 4-8 godzin (na studiach stacjonarnych)
oraz 8-12 godz. (na studiach niestacjonarnych). Zajęcia odbywają się w cyklach
2-godzinnych dla obu form – stacjonarnej i niestacjonarnej. Zajęcia przedzielają
10-minutowe przerwy (od 1 do 8 godziny lekcyjnej) oraz 5-minutowe (od 9 do 15 godziny
lekcyjnej). Dodatkowo przewidziano przerwę obiadową w wymiarze 20 min. Zajęcia od-
bywają się zgodnie z harmonogramem zajęć tak, by udokumentowana była realizacja całe-
go programu studiów.
Realizacja zajęć dydaktycznych organizowanych w formie bezpośredniej w siedzi-
bie uczelni, jak również aktywność prowadzących zajęcia na platformie e-learningowej,
podlega bieżącej kontroli. Wewnętrzne procedury monitorowania realizacji zajęć zapew-
23
niają możliwość szybkiego reagowania na wszelkie niezgodności z przyjętymi planami
i służą doskonaleniu programu studiów, stanowiąc element wewnętrznego systemu jakości.
3.2. Opis programu studiów
Program studiów dla studiów drugiego stopnia obejmuje ogółem 120 punktów
ECTS możliwych do uzyskania w trakcie 4 semestrów (30 punktów ECTS w każdym se-
mestrze) i realizowanych w formie studiów stacjonarnych i niestacjonarnych. Plan studiów
obejmuje całkowity nakład pracy studenta niezbędny do uzyskania wszystkich przyjętych
efektów uczenia się, uwzględnia uczestnictwo w zajęciach wymagających bezpośredniego
udziału studentów i nauczycieli akademickich oraz samodzielną pracę własną.
W ramach studiów stacjonarnych 61 punktów ECTS stanowiących ponad połowę
(51%) programu studiów, realizowanych jest w postaci zajęć wymagających bezpośred-
niego udziału nauczycieli akademickich i studentów, pozostałe punkty ECTS odzwiercie-
dlają nakład samodzielnej pracy studentów niezbędny do uzyskania zakładanych efektów
uczenia się. W przypadku studiów niestacjonarnych, w postaci zajęć wymagających bez-
pośredniego udziału nauczycieli akademickich i studentów, realizowanych jest 30 punktów
ECTS (co stanowi 25% programu kształcenia).
Program studiów zawiera moduły kształcenia planowane w następujących grupach
zajęć:
1) moduły treści ogólnych i podstawowych;
2) moduły kierunkowe - zajęcia z zakresu nauk podstawowych, do których odnoszą się
efekty uczenia się dla określonego kierunku, poziomu i profilu kształcenia;
3) moduły specjalnościowe;
4) moduły fakultatywne, w tym realizowane w języku obcym - zajęcia wybieralne ogól-
nouczelniane i przewidziane dla programu ERASMUS;
5) seminarium dyplomowe;
6) wychowanie fizyczne;
7) lektorat języka obcego;
8) praktyka zawodowa.
W programie studiów zawarte zostały zajęcia o charakterze praktycznym, umożli-
wiające studentom rozwijanie umiejętności praktycznych oraz kompetencji społecznych.
Zajęcia o charakterze praktycznym obejmują formy dydaktyczne wymagające bezpośred-
niego udziału nauczycieli akademickich i studentów (ćwiczenia, laboratoria, projekty, wf,
lektoraty) oraz samodzielną pracę studenta związaną z realizacją praktyk oraz przygotowa-
niem do zajęć praktycznych. Szczegółowe dane zawierają poniższe rysunki:
24
Studnia stacjonarne - specjalność: Bezpieczeństwo publiczne
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 876 godzin 76 ECTS
GRUPA TREŚCI SPECJALISTYCZNYCH 210 godzin 21 ECTS
PRACA DYPLOMOWA 70 godzin 20 ECTS
PRAKTYKA ZAWODOWA 80 godzin 3 ECTS
Studnia stacjonarne - specjalność: Zarządzanie kryzysowe
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 876 godzin 76 ECTS
GRUPA TREŚCI SPECJALISTYCZNYCH 210 godzin 21 ECTS
PRACA DYPLOMOWA 70 godzin 20 ECTS
PRAKTYKA ZAWODOWA 80 godzin 3 ECTS
Studnia stacjonarne – specjalność: Cyberbezpieczeństwo i ochrona informacji
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 876 godzin 76 ECTS
GRUPA TREŚCI SPECJALISTYCZNYCH 210 godzin 21 ECTS
PRACA DYPLOMOWA 70 godzin 20 ECTS
PRAKTYKA ZAWODOWA 80 godzin 3 ECTS
25
Studnia niestacjonarne - specjalność: Bezpieczeństwo publiczne
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 442 godzin 76 ECTS
GRUPA TREŚCI SPECJALISTYCZNYCH 98 godziny 21 ECTS
PRACA DYPLOMOWA 70 godzin 20 ECTS
PRAKTYKA ZAWODOWA 80 godzin 3 ECTS
Studnia niestacjonarne - specjalność: Zarządzanie kryzysowe
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 442 godzin 76 ECTS
GRUPA TREŚCI SPECJALISTYCZNYCH 98 godziny 21 ECTS
PRACA DYPLOMOWA 70 godzin 20 ECTS
PRAKTYKA ZAWODOWA 80 godzin 3 ECTS
Studnia niestacjonarne – specjalność: Cyberbezpieczeństwo i ochrona informacji
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH 442 godzin 76 ECTS
GRUPA TREŚCI SPECJALISTYCZNYCH 98 godziny 21 ECTS
PRACA DYPLOMOWA 70 godzin 20 ECTS
PRAKTYKA ZAWODOWA 80 godzin 3 ECTS
26
Grupa treści kierunkowych zawiera 26 przedmiotów, w tym 4 fakultety, obejmu-
jące opcjonalne przedmioty, w tym do wyboru w języku angielskim. Dodatkowo studenci
mają przedmiot Język Obcy obejmujący cztery opcjonalne języki realizowane na poziomie
biegłości B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego Rady Europy, co
umożliwia studentom posługiwanie się słownictwem specjalistycznym z zakresu bezpie-
czeństwa narodowego w danym języku.
Grupa treści specjalistycznych zawiera odmienne treści kształcenia dla specjalno-
ściach: „Bezpieczeństwo publiczne”, „Zarządzanie kryzysowe” i Cyberbezpieczeństwo
i ochrona informacji”. Wybór specjalności przez studentów następuje po pierwszym
semestrze studiów.
Proces dydaktyczny realizowany w trzech specjalnościach ma na celu przygotowa-
nia absolwenta do pracy (służby) w określonej grupie stanowisk związanych z szeroko ro-
zumianym sektorem administracji państwowej i strukturami zarządzania kryzysowego
państwa.
Rok akademicki rozpoczyna się w październiku inauguracją, połączoną z immatry-
kulacją studentów 1 roku studiów.
Przygotowanie pracy dyplomowej realizowane w ramach przedmiotu „Seminarium
dyplomowe” obejmuje m.in. organizację pisania pracy dyplomowej (formułowanie celów,
problematyka, metodyka, rezultat) i przygotowuje studentów do myślenia problemowego
i udziału w dyskusji wokół określonego tematu pracy dyplomowej, analizy i interpretacji
tekstów zawartych w literaturze źródłowej oraz interpretacji wyników przeprowadzonych
badań empirycznych, a także formułowania i prezentowania własnych myśli dotyczących
rozwiązywanego problemu oraz przygotowania do prowadzenia badań.
Formy prowadzenia zajęć dydaktycznych i metody kształcenia
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału studentów i nauczycieli akademickich
realizowane są w ramach następujących form dydaktycznych:
wykłady - zajęcia audytoryjne prowadzone w formie wykładów podających (infor-
macyjnych) oraz problemowych, konwersatoryjnych, z wykorzystaniem m.in.: pre-
zentacji multimedialnej;
ćwiczenia - zajęcia o charakterze praktycznym prowadzone w małych grupach, z
wykorzystaniem takich metod dydaktycznych jak np.: gra biznesowa, gra kierow-
nicza, analiza tekstów z dyskusją, symulacja komputerowa, praca w grupach, dys-
kusja, rozwiązywanie zadań, burza mózgów itd.;
27
projekty - zajęcia o charakterze praktycznym prowadzone w grupach wyodrębnio-
nych w ramach grup audytoryjnych, o charakterze kształcenia problemowo-
projektowego, którego celem jest inicjowanie aktywnych zachowań oraz kierowa-
nie i nadzorowanie praktycznych działań studentów, prowadzonych w celu rozwią-
zania problemu i podejmowania decyzji;
laboratoria - zajęcia o charakterze praktycznym prowadzone w laboratorium z uży-
ciem sprzętu informatycznego;
lektoraty - zajęcia kursowej nauki języka obcego;
wychowanie fizyczne - zajęcia o charakterze praktycznych, rozwijające kulturę fi-
zyczną i kształtujące potrzebę ruchu;
zajęcia terenowe - zajęcia o charakterze praktycznym, realizowane poza Uczelnią;
seminarium - zajęcia prowadzone małych grupach, których celem jest opracowanie
projektu dyplomowego i przygotowanie do egzaminu dyplomowego;
opieka dydaktyczna - forma uzupełniająca system opieki dydaktycznej związany
z konsultacjami organizowanymi w siedzibie uczelni, polegająca na konsultacjach
prowadzonych w siedzibie uczelni w sposób zapewniający bezpośredni kontakt
między studentami i nauczycielami akademickimi dla danego modułu;
zaliczenia i egzaminy - weryfikacja efektów uczenia się poszczególnych modułów
kształcenia, prowadzona w siedzibie uczelni po zakończeniu wszystkich form dy-
daktycznych w ramach danego modułu. Polega na końcowej kontroli i ocenie stop-
nia osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego modułu.
W ramach pracy własnej student samodzielnie realizuje następujące formy kształ-
cenia:
przygotowanie do zajęć praktycznych - opracowywanie zadań, projektów, prezen-
tacji, studium przypadków, testów itp. zlecanych w ramach form dydaktycznych
o charakterze praktycznym;
praktyka zawodowa - samodzielne nabywanie przez studenta umiejętności prak-
tycznych do wykonywania pracy związanej z kierunkiem studiów;
przygotowanie pracy/projektu dyplomowego wraz z przygotowaniem do egzaminu
dyplomowego;
przygotowanie do zaliczeń i egzaminów.
Formy prowadzenia zajęć w Akademii Wojsk Lądowych związane są z organizacją
procesu dydaktycznego i gospodarowaniem posiadanych zasobów edukacyjnych. Studenci
kierunku uczestniczą w różnych formach zajęć dydaktycznych: wykładach, ćwiczeniach,
28
warsztatach, seminariach, laboratoriach i projektach. Wykłady są prowadzone przez do-
świadczonych dydaktyków i uznanych specjalistów w danej dziedzinie, posiadających sto-
pień naukowy doktora, doktora habilitowanego lub tytuł naukowy profesora. Oprócz tra-
dycyjnych form aktywnych zajęć, jak ćwiczenia w grupach, czy zajęcia laboratoryjne i se-
minaria - studenci biorą udział w takich formach jak: warsztaty, treningowe formy zajęć,
a także realizowanie indywidualnych lub zespołowych form pracy studentów przez metodę
analizy przypadków, opracowywanie i publiczne prezentowanie projektów w ramach
warsztatów diagnostyczno-projektowych, a szczególnie ćwiczenia specjalistyczne, w tym
z wojskami.
Formy kształcenia mają swoje odzwierciedlenie w stosowanych metodach kształ-
cenia. W Uczelni istotną rangę nadaje się stosowanym przez nauczycieli akademickich
sposobom realizacji zajęć obejmującym ich pracę i współpracę ze studentami. Zarówno
formy zajęć jak i metody kształcenia ujęte w programie studiów kierunku Bezpieczeństwo
narodowe podporządkowane są uzyskaniu przez studentów zakładanych efektów uczenia
się. Temu służy opracowana dokumentacja opisująca program studiów, zawierająca szcze-
gółowe wytyczne i wskazówki o charakterze praktycznym.
Wdrożenie programu studiów będzie wymagało konsekwencji i determinacji
w stosowaniu form i metod dydaktycznych przewidzianych programem. Analiza programu
studiów potwierdza, że w AWL tradycyjne formy prowadzenia zajęć, takie jak wykłady
dla dużych grup studentów, są stopniowo zastępowane formami wymuszającymi aktywne
zachowania i praktyczne działania studentów.
Studenci zobowiązani są do odbycia szkolenia bibliotecznego w pierwszym miesią-
cu nauki celem przygotowania do korzystania ze zbiorów i usług biblioteki AWL
w wymiarze 2 godzin. Zaliczenie szkolenia dokumentuje się na koniec pierwszego seme-
stru nauki.
Weryfikacja efektów uczenia się, zaliczanie przedmiotu i ustalanie oceny
Ujęcie modułowe programu studiów sprawia, że szczegółowe określanie nakładu
pracy nauczyciela akademickiego na podstawie liczby godzin zajęć w planie studiów
(godzin kontaktowych) jest nieadekwatne do zmian zachodzących w sposobie realizacji
procesu kształcenia. Wykładowca przedmiotu, który musi całościowo, czy wręcz syste-
mowo programować swoją pracę i pracę innych współpracowników, rozumiejąc relacje
pomiędzy stosowanymi formami i metodami w kontekście efektów uczenia się, staje się
„mentorem”, który prowadzi swój zespół studentów do osiągnięcia zakładanych celów.
29
Szczególnie ważnym zagadnieniem w opisie programu studiów jest weryfikacja
efektów uczenia się. Z analizy współzależności efektów uczenia się wynika, że miejscem
rzeczywistej weryfikacji efektów uczenia się są moduły planu studiów. Weryfikacja efek-
tów jest rozumiana jako sprawdzenie wyników pracy studenta i określenie, czy zostały
przez niego osiągnięte zdefiniowane efekty uczenia się. Opracowane karty przedmiotów
przez wykładowców, zweryfikowane przez kierowników katedr i pracowników Oddziału
Koordynacji Kształcenia i Szkolenia, są w dużej mierze narzędziem weryfikacji efektów
uczenia się.
W kartach przedmiotów, do weryfikacji efektów uczenia się służy tabela „Weryfi-
kacja osiągnięcia przedmiotowych efektów uczenia się”.
Zaprezentowany poniżej sposób walidacji opiera się na wytycznych, zawartych
w Uczelnianym Systemie Zapewnienia Jakości Kształcenia w Akademii Wojsk Lądowych
imienia generała Tadeusza Kościuszki. Wskazuje on, że:
1. Nauczyciel akademicki realizujący dany przedmiot/moduł przedmiotowy określa spo-
soby weryfikacji efektów uczenia się w karcie przedmiotu. Karta przedmiotu precyzuje
metody walidacji efektów uwzględniając zgodność metody weryfikacji do określonych
treści i do rodzaju efektów uczenia się.
2. Sposoby weryfikacji powinny być tak skonstruowane, aby otrzymanie przez studenta
oceny dostatecznej oznaczało, że osiągnął on wszystkie zamierzone efekty uczenia się
dla przedmiotu na poziomie pozytywnym.
3. Nauczyciel akademicki w procesie weryfikacji stopnia osiągnięcia efektów uczenia się
wybiera sposoby weryfikacji efektów uczenia się, wyróżnione w § 39 ust. 11 (Uczel-
nianego Systemu Zapewnienia Jakości Kształcenia), stosownie do potrzeb oceny efek-
tów uczenia się przewidzianych dla danej formy dydaktycznej w zakresie wiedzy,
umiejętności i kompetencji społecznych.
4. Po zaliczeniu/egzaminie z przedmiotu opracowywane jest sprawozdanie walidacyjne.
Sprawozdanie składa się z dwóch współzależnych protokołów
1) protokołu weryfikacji założonych przedmiotowych efektów uczenia się, który
przygotowuje nauczyciel akademicki będący koordynatorem realizacji przedmiotu
(załącznik nr 4);
2) szczegółowego protokołu dotyczącego nieosiągniętych przez studentów zakła-
danych przedmiotowych efektów uczenia się (załącznik nr 5).
30
Załącznik nr 4
Protokół weryfikacji
założonych przedmiotowych efektów uczenia się
............................................................................................ Kod i nazwa przedmiotu
............................................................................................. Kierunek, specjalność, rok akademicki, semestr
L.p
. Imię i nazwisko studenta
Numer
albumu
studenta
Oceny Fi, otrzymane
w wyniku weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia
się, na n sposobów, i = 1, 2, …, n
Ocena
Końcowa
K
F1 Fi K=w1F1+…+wiFi
(w1+…+wi=1)
1.
2.
3.
...............................................................
stopień / tytuł naukowy, imię i nazwisko
nauczyciela odpowiedzialnego za realizacje przedmiotu
................................................................................
data, podpis
Oznaczenia Fi i ni są ustalone w karcie przedmiotu i odpowiadają:
Fi – ocenie weryfikacji sposobem i weryfikacji efektów uczenia się: np. aktywność, sprawdzian wiedzy,
indywidualna praca, pisemna itp; dopuszczone sposoby weryfikacji zamieszczone są w „Spisie dopusz-
czonych sposobów weryfikacji stopnia osiągnięcia efektów uczenia się”.
wi – procentowy udział odpowiedniego elementu weryfikacji w ostatecznej ocenie.
31
Załącznik nr 5
Protokół weryfikacji - szczegółowy
dotyczący nieosiągniętych zakładanych
przedmiotowych efektów uczenia się
…………………................................................................................... Kod i nazwa przedmiotu
…………………................................................................................... Kierunek, specjalność, rok akademicki, semestr
L.p. Imię i nazwisko studenta
Numer
albumu
studenta
Symbol efektu uczenia się
przedmiotowego kierunkowego
1.
EKi Kx_Wz_Q
2. EKi Kx_Uz_Q
3. EKi Kx_Kz_Q
Propozycje ewentualnych zmian progu zaliczeniowego:
…………………………………………………………………………………………………………………
………………………………...............................……………….……………………………………………
………... ...............................................................
stopień / tytuł naukowy, imię i nazwisko
nauczyciela odpowiedzialnego za realizacje przedmiotu
................................................................................
data, podpis
Oznaczenia:
x, y, z – numery kierunkowego efektu uczenia się powiązany z przedmiotowym efektem uczenia się ustalo-
nym w karcie przedmiotu;
i – numer przedmiotowego efektu uczenia się ustalony w karcie przedmiotu;
Q – symbol kierunku, np. WZ, BN, IB, D.
32
Protokoły weryfikacji przekazywane są w formie elektronicznej dla wydziałowego ze-
społu ds. jakości kształcenia i archiwizowane w wersji papierowej przez koordynatora
przedmiotu. Protokół szczegółowy wykonuje się tylko w odniesieniu do studentów,
którzy nie zaliczyli co najmniej jednego efektu przedmiotowego, a tym samym nie
uzyskali wymaganego zaliczenia przedmiotu/modułu.
5. W programie studiów danego kierunku studiów powinno się uwzględnić wnioski
z weryfikacji osiągnięć kierunkowych efektów uczenia się w aspekcie współzależności
efektów kierunkowych i sposobów ich weryfikacji, zawartych w kartach przedmioto-
wych.
6. Do weryfikacji osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się na poziomie kierunku stu-
diów powinny być stosowane metody oceny określane w ramach wydziałowego (insty-
tutowego) systemu zapewnienia jakości kształcenia, a także:
1) wykazy ocen z zaliczeń i egzaminów,
2) zdawalność w pierwszym terminie zaliczeń i egzaminów,
3) powtarzalność poszczególnych przedmiotów/modułów,
4) powtarzalność semestrów/lat studiów,
5) skala odsiewu,
6) zdawalność egzaminów dyplomowych,
7) opinie pracodawców o studentach odbywających praktyki.
Wykładowcy, zgodnie z zaleceniami Pełnomocnika Rektora-Komendanta ds. Jako-
ści Kształcenia, są także zobowiązani do gromadzenia dokumentacji egzaminacyjnej (np.
zestawów pytań egzaminacyjnych, testów, prezentacji, projektów itp.), która pozwoli
sprawdzić osiągniecie efektu uczenia się. Przyjęto, że osiągnięcie założonych efektów
uczenia się przez studenta stanowi podstawę do zaliczenia przedmiotu. Ocena ta jest wyra-
żona w wielowartościowej skali określonej Regulaminem studiów Akademii Wojsk Lądo-
wych (ocena ze zbioru: 2, 3, 3.5, 4, 4.5, 5). Dla każdego modułu kształcenia (przedmiotu)
programu studiów przewidziano rygor dydaktyczny.
33
Plany studiów
Zasadniczą częścią opracowanego programu studiów jest plan studiów. Ze względu
na złożoność przyjętych rozwiązań plan ten nie jest zamieszczony w zasadniczej części
opracowania, a jest załączony w postaci załącznika. Zamieszczony plan jest semestralnym
zestawieniem przyjętych rozwiązań.
Przedmiotowe efekty uczenia się
Przedmioty/Moduły Praktyki
zawodowe
Praca dyplomowa
i egzamin dyplomowy
Weryfikacja osiągnięcia przedmiotowych efektów uczenia się
przez prowadzących zajęcia dla każdego studenta
Badanie opinii praco-
dawców odnośnie zgod-
ności efektów uczenia
się z potrzebami rynku
pracy
Zbiorcza weryfikacja osiągnięcia kierunkowych efektów uczenia się
Badanie opinii absolwen-
tów odnośnie zgodności
efektów uczenia się z po-
trzebami rynku pracy
Zbiorcze podsumowanie osiągnięcia
efektów uczenia się dla kierunku
studiów na poziomie Rady Wydziału
Doskonalenie procesu kształcenia
Uniwersalne i obszarowe efekty uczenia się
Kierunkowe efekty uczenia się
34
Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące program studiów:
Studia stacjonarne - specjalność: Bezpieczeństwo publiczne, Zarządzanie kryzysowe,
Cyberbezpieczeństwo i ochrona informacji
Lp. Wskaźnik Oznaczenie Wielkość
1 łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach
wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i stu-
dentów - 61
2 łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje realizując moduły
kształcenia podlegające wyborowi A 36
3 moduły zajęć o profilu ogólnoakademickim, którym przypisano punkty
ECTS w wymiarze większym niż 50% łącznej liczby punktów, powią-
zane z prowadzonymi badanami naukowymi w dziedzinie nauk społecz-
nych (%)
B 82,50%
4 część programu studiów realizowana w postaci zajęć dydaktycznych
wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich (%) - 51%
5 część programu studiów realizowana w postaci modułów kształcenia
podlegających wyborowi (%) - 30%
Studia niestacjonarne - specjalność: Bezpieczeństwo publiczne, Zarządzanie kryzysowe,
Cyberbezpieczeństwo i ochrona informacji
Lp. Wskaźnik Oznaczenie Wielkość
1 łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach
wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i stu-
dentów - 30
2 łączna liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje realizując moduły
kształcenia podlegające wyborowi A 36
3 moduły zajęć o profilu ogólnoakademickim, którym przypisano punkty
ECTS w wymiarze większym niż 50% łącznej liczby punktów, powią-
zane z prowadzonymi badanami naukowymi w dziedzinie nauk społecz-
nych (%)
B 82,50%
4 część programu studiów realizowana w postaci zajęć dydaktycznych
wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich (%) - 25%
5 część programu studiów realizowana w postaci modułów kształcenia
podlegających wyborowi (%) - 30%
3.3. Sposób określania punktu ECTS
W Akademii Wojsk Lądowych obowiązuje Europejski System Transferu i Akumu-
lacji punktów (ang. ECTS), który jest stosowanym systemem ukierunkowanym na studenta
i opartym na ocenie nakładu pracy studenta do osiągnięcia celów programu studiów.
W projektowaniu programu studiów przyjęto, że jeden punkt ECTS odpowiada efektom
kształcenia, których uzyskanie wymaga 25 godzin pracy w ujęciu średnim. Program stu-
diów określa, że liczba punktów dla roku akademickiego wynosi 60, dla semestru wynosi
30, a wymagana liczba punktów ECTS do ukończenia studiów drugiego stopnia Bezpie-
czeństwo narodowe wynosi 120 punktów.
35
W rozwiązaniach dla niniejszego programu studiów przyjęto, że nakład pracy stu-
denta obejmuje udział w różnych formach zajęć z udziałem nauczycieli akademickich (go-
dziny bezpośrednie), ale także czas poświęcony na samodzielne uczenie się - przygotowa-
nie się do tych zajęć, samodzielne studiowanie materiałów kursowych, wykonanie zadań
projektowych czy przygotowanie się do zaliczeń i egzaminów (godziny bez udziału wy-
kładowcy). Rozwiązania te są zatem bardziej szczegółowe. Należy podkreślić, że nakład
pracy, który stanowił podstawę do określenia punktów ECTS, uwzględniał możliwości
osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się przez „przeciętnego” studenta.
Dla każdego przedmiotu, plan studiów oraz karta przedmiotu zawierają szczegóło-
wy podział godzin pracy. Bazę do jego wyznaczenia stanowi algorytm określający wymiar
nakładu pracy własnej studenta w zależności od liczby godzin i form kontaktu z prowadzą-
cym. Ponadto, uwzględniono specyfikę przedmiotów oraz opinie studentów dotyczące
trudności w realizacji procesu kształcenia.
Nakład pracy studenta wynikający z realizacji procesu kształcenia jest liczony we-
dług algorytmu, gdzie podstawą jest realistyczne oszacowanie nakładu pracy, jakiego od
przeciętnego studenta wymaga osiągnięcie efektów uczenia się. W odniesieniu do form
dydaktycznych zestandaryzowano proporcje określające nakład pracy przeciętnego studen-
ta. Przy określeniu nakładu pracy studenta dla czynności przewidzianych w algorytmie bie-
rze się pod uwagę skalę trudności przedmiotu, pracochłonność zadań i opinie studentów
dotyczące danego przedmiotu i jego cech.
Mając na uwadze ogólny cel, jakim jest opracowanie podejścia pozwalającego na-
leżycie uwzględnić nakład pracy studenta, zaleca się postępowanie obejmujące omówione
niżej etapy:
1. Wprowadzenie form dydaktycznych w planie studiów umożliwiających osiągnięcie
założonych efektów - w planie studiów każda „jednostka dydaktyczna” (powszechnie
nazywana „zajęciami z danego przedmiotu”) może mieć różną liczbę punktów, choć
łączna liczba punktów przypadająca na jeden rok będzie nadal wynosić 60.
2. Oszacowanie nakładu pracy studenta - podstawę każdego modułu/przedmiotu stanowi
szereg zajęć edukacyjnych. Można je zdefiniować za pomocą następujących aspektów:
rodzaje zajęć: wykład, seminarium, ćwiczenia, zajęcia praktyczne, praca w labora-
torium, samodzielna nauka pod kierunkiem nauczyciela, zajęcia indywidualne lub
w małych grupach/ćwiczenia, samodzielna nauka, praktyka w miejscu pracy, praca
projektowa itp.;
formy nauki (rodzaje czynności wykonywanych w ramach procesu kształcenia):
uczęszczanie na wykłady, wykonywanie określonych zadań, praktyczne ćwiczenie
36
umiejętności technicznych lub umiejętności wymaganych w pracy w laboratorium,
pisanie prac/referatów, czytanie książek i opracowań, prowadzenie zebrań itp.;
sposób weryfikacji efektów uczenia się:
3. Sprawdzanie oszacowanego nakładu pracy poprzez ocenę dokonywaną przez studen-
tów - istnieją różne metody sprawdzania, czy nakład pracy studenta został oszacowany
prawidłowo. Najpowszechniej stosowana metoda polega na ankietyzacji studentów
w trakcie procesu kształcenia lub po zakończeniu danego cyklu zajęć.
4. Korygowanie nakładu pracy i/lub dostosowanie zajęć edukacyjnych - wyniki procesu
monitorowania lub zaktualizowanie treści programowych mogą spowodować koniecz-
ność skorygowania nakładu pracy i/lub zmiany rodzaju zajęć edukacyjnych prowadzo-
nych w ramach danego przedmiotu/modułu. Należałoby w takim wypadku dostosować
ilość przerabianego materiału i/lub formy nauczania, uczenia się i oceny, ponieważ
liczba punktów (na przykład 5 lub wielokrotność 5) jest stała. W modelu nie opartym
na modułach można zmienić liczbę punktów, ale to będzie oczywiście miało wpływ na
punktację zajęć z innych przedmiotów, ponieważ łączna liczba punktów za zaliczenie
całego programu studiów jest stała. Korekta nakładu pracy i/lub dostosowanie zajęć są
niezbędne w każdym wypadku, gdy z procesu monitorowania wynika, że oszacowany
nakład pracy studenta nie odpowiada faktycznemu nakładowi pracy.
Zasady dyplomowania
Jednym z najtrudniejszych elementów kształcenia na poziomie studiów drugiego
stopnia kierunku Bezpieczeństwo narodowe jest proces dyplomowania. Proces ten jest do-
brze opisany i wręcz szczegółowo regulowany przepisami wewnętrznymi Uczelni. Pod-
stawowymi uregulowaniami formalnymi dotyczącymi zasad dyplomowania są:
Regulamin studiów AWL. Rozdział. Egzamin dyplomowy i ukończenie studiów;
Zarządzenia Dziekana 2/2017 z dnia 31 października 2017 roku w sprawie zmian
w przydziale promotorów w roku akademickim 2017/2018 na Wydziale Nauk
o Bezpieczeństwie Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Ko-
ściuszki;
Zarządzenie Dziekana w sprawie wprowadzenia do realizacji w roku akademickim
Zestawu zagadnień egzaminu dyplomowego dla poszczególnych kierunków stu-
diów;
Zasady redagowania i oceniania pracy dyplomowej oraz tryb przeprowadzenia eg-
zaminu dyplomowego. Załącznik 1do Uchwały nr 15/ 2018 Rady Wydziału.
37
Dla absolwentów studiów drugiego stopnia, stosownie do wskazanych uregulowań,
warunkiem dopuszczenia do egzaminu magisterskiego jest spełnienie wszystkich wymagań
wynikających z planu studiów, a także brak zaległości z tytułu opłat i zobowiązań wobec
Uczelni. Student kierunku Bezpieczeństwo narodowe w ramach seminarium wykonuje
pracę magisterską pod kierunkiem upoważnionego przez Dziekana nauczyciela akademic-
kiego - promotora, który musi legitymować się, co najmniej stopniem naukowym doktora.
Seminaria magisterskie trwają trzy semestry i rozpoczynają się począwszy od semestru
drugiego.
Egzamin dyplomowy odbywa się przed komisją powołaną przez Dziekana w termi-
nie przez niego wyznaczonym. Termin podstawowy egzaminu dyplomowego ustalany jest
w ramach podstawowej sesji egzaminacyjnej semestru kończącego studia, a termin po-
prawkowy w ramach sesji poprawkowej tego semestru. W skład komisji egzaminu dyplo-
mowego wchodzą: Dziekan lub samodzielny nauczyciel akademicki powołany przez Dzie-
kana jako Przewodniczący komisji, dwóch członków komisji reprezentujących treści kie-
runkowe i specjalnościowe kierunku egzaminowania oraz sekretarz komisji. Przy ocenie
wyników egzaminu dyplomowego stosuje się skalę ocen obowiązującą w Uczelni (2,0;
3,0; 3,5; 4,0; 4,5; 5,0). Ocena ogólna z egzaminu dyplomowego składa się z:
1. oceny za autoreferat (w tym także za odpowiedzi na pytania komisji związane
z pracą dyplomową) - udział w ocenie ogólnej 25%;
2. ocen za udzielone odpowiedzi na pytania z zakresu programu studiów - udział
w ocenie ogólnej 75%.
Warunkiem koniecznym zdania egzaminu dyplomowego jest uzyskanie ocen
pozytywnych za autoreferat oraz za co najmniej dwie odpowiedzi na wylosowane pytania
z zakresu programu studiów.
Egzamin dyplomowy nie ma charakteru otwartego. Na wniosek studenta lub
promotora pracy dyplomowej Przewodniczący komisji egzaminacyjnej może zezwolić
na otwarty egzamin dyplomowy dla danego studenta. W dyplomie ukończenia studiów
wpisuje się ostateczny wynik studiów wyrównany do pełnej oceny, według skali określo-
nej Regulaminem studiów.