Naziv projekta:Naziv projekta:

SAVREMENSAVREMENAA OPREMOPREMAA ZA MJERENJE SILA ZA MJERENJE SILA PRI PRI OBRADI REZANJEMOBRADI REZANJEM-- NABAVKA NABAVKA DRUGOG DIJELA MJERNOG LANCADRUGOG DIJELA MJERNOG LANCA

Mašinski fakultetMašinski fakultetBanja Luka 01.12.200Banja Luka 01.12.20099. . –– 01.01.1212.20.201010..

UČESNICI PROJEKTAUČESNICI PROJEKTA

KOORDINATOR PROJEKTA:

Doc.dr Gordana Laki ć – Globo čki, dipl.inž.maš.

SARADNICI NA PROJEKTU:

1. Prof. dr Vid Joviševi ć, dipl.inž.maš.

2. Dr ðorñe Čiča, viši asistent

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

3. Asis. Stevo Borojevi ć, dipl.inž.maš.

4. Asis. Branislav Sredanovi ć, dipl.inž.maš.

5. Dr Valentina Golubovi ć – Bugarski, viši asistent

PROJEKAT PODRŽAN OD STRANE

Ministarstva nauke i tehnologije Vlade Republike Sr pske

CILJ PROJEKTACILJ PROJEKTA

� Nabavkom savremene opreme za mjerenje sila i momenata u obra di rezanjemstvoreni su bitni preduslovi za:

� naučno-istraživa čki rad na Katedri za tehnologiju obrade rezanjem i obradne si steme,

� kvalitetniji laboratorijski i ekperimentalni rad sa stude ntima,

� izradu diplomskih radova, magistarskih radova i doktorski h disertacija.

� intezivnija istraživanja u oblasti novih materijala, alat a i uslova obrade.

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

MJERNI LANACMJERNI LANAC

� Obrada metala rezanjem i danas je jedna od najvažnijih vrsta obrade metala i nalazi se uneprekidnom usponu.

� Evaluacija (vrednovanje) razli čitih vrsta obrade izvodi se prema silama rezanja, a to zahtij evaadekvatnu opremu.

� Kompanija KISTLER je više od četri decenije lider u razvoju i proizvodnji složenihvišekomponentnih dinamometara za mjerenje sila i momenata u mašinskoj obradi .

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

višekomponentnih dinamometara za mjerenje sila i momenata u mašinskoj obradi .

MJERNI LANACMJERNI LANAC

� Dinamometar Kistler 9257B se sastoji od četiri trokomponentna senzora za sile koji susmješteni izme ñu osnovne plo če i gornje plo če dinamometra.

� Dinamometar Kistler 9257B se primjenjuje za:• dinami čka i kvazistati ča mjerenja tri ortogonalne komponente sile,• mjerenja sila rezanja pri struganju, glodanju, brušenju, i td.,• ergonomska mjerenja.

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

KOMPONENTE MJERNOG LANCAKOMPONENTE MJERNOG LANCA

� Mjerni lanac za mjerenje sila i momenata pri obradi rezanjem sastoji se od:

- Senzora za mjerenje sila,- Držača alata,- Pojačivača signala (Amplifiera),- Konekcionog kabla sa 8 signalnih kanala,- Upravlja čkog kabla poja čivača signala,- A/D konvertorske ra čunarske kartice,- Licenciran og softvera za generisanje, analizu i prikaz izmjerenih sila .

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

- Licenciran og softvera za generisanje, analizu i prikaz izmjerenih sila .

KOMPONENTE MJERNOG LANCAKOMPONENTE MJERNOG LANCA

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

KOMPONENTE MJERNOG LANCAKOMPONENTE MJERNOG LANCA

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

KOMPONENTE MJERNOG LANCAKOMPONENTE MJERNOG LANCA

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

MOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCAMOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCA

MJERENJE SILA PRI OBRADI STRUGANJEM:

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

MOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCAMOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCA

MJERENJE SILA PRI OBRADI STRUGANJEM:

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

MOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCAMOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCAMJERENJE SILA PRI OBRADI GLODANJEM:

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

MOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCAMOGUĆNOSTI PRIMJENE MJERNOG LANCA

MJERENJE SILA PRI OBRADI BRUŠENJEM:

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

REZULTATI MJERENJAREZULTATI MJERENJA

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

ZAKLJUČAKZAKLJUČAK

Realizacijom ovog projekta Laboratorija za tehnologiju ob rade rezanjem i obradnesisteme Mašinskog fakulteta u Banjoj Luci obezbjedila je sl jedeći dio mjernog lanca koji seodnosi na:• Upravlja čki kabl poja čivača signala,• A/D konvetorsku ra čunarsku karticu,• Licencirani softver za generisanje, analizu i prika z izmjerenih sila,

Za realizaciju tre ćeg dijla projekta i kompletiranje mjernog lanca koji se odno si na:•Pojačivač signala (Amplifier) i konekcioni kablpotrebno je obezbijediti odgovaraju ća sredstva gdje očekujemo podršku Ministarstva

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

potrebno je obezbijediti odgovaraju ća sredstva gdje očekujemo podršku Ministarstvanauke i tehnologije u Vladi Republike Srpske.

OBJAVLJENI NAUČNI RADOVI U OKVIRU REALIZOVANOG PROJEKTAOBJAVLJENI NAUČNI RADOVI U OKVIRU REALIZOVANOG PROJEKTA

1. S. Borojevi ć, V. Joviševi ć, S. Jokanovi ć, “MODELING, SIMULATION AND OPTIMIZATION OF PROCESS PLANNING”, MMA 2009, 10th International Scie ntific Conference On Flexsible Technologies, October 9-10. 2009., Novi Sad, Serbia

2. V. Golubovi ć-Bugarski, D. Blagojevi ć, ð. Čiča, “A MODE SHAPE – CHANGE CORRELATION APPROACH TO DAMAGE DETECTION”, 26th Danubia – Adria S ymphosium, Montanuniversität Leoben (2009)

3. ð. Čiča, M.Zeljkovi ć, V, Golubovi ć-Bugarski, G. Laki ć-Globo čki, Identifikacija parametara veze dinami čkih sistema korištenjem funkcije frekventnog odziva, XXXIII savjetovanje proizvodnog mašinstva Srbije sa me ñunarodnim u češćem, 16-17. jun 2009, Beograd, Srbija (2009)

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

mašinstva Srbije sa me ñunarodnim u češćem, 16-17. jun 2009, Beograd, Srbija (2009)

4. B. Sredanovi ć, G. Laki ć-Globo čki, Quality Monitoring of Productions Systems and P rocesses in Form of Vector of Power, Ninth International Scient ific – practical conference “Research, development and Application of High Tehnologies in Industry”, 22 – 23 April 2010, Saint Petersburg, Russia, (2010)

5. B. Sredanovi ć, G. Laki ć-Globo čki, ð. Čiča, S. Borojevi ć, Modeliranje vretenastih glodala primjenom CAD/CAM sistema, XXXVI JUPITER Konferencija 11 – 12. Maj 2010, Beograd, Srbija, (2010)

6. ð. Čiča, M. Zeljkovi ć, G. Laki ć-Globo čki, B. Sredanovi ć, Senzitivnost funkcije frekventnog odziva sistema glavno vreteno-drža č alata-alat na promjene parametara veze, XXXVI JUPIT ER Konferencija 11 – 12. Maj 2010, Beograd, Srbija, (2010)

7. G. Laki ć–Globo čki, B. Sredanovi ć, S. Jokanovi ć and S. Borojevi ć, Vector Based Approach in Defining of Universal Machinability, International Conference on Innovative Technologies in Desing, Manufacturing and Production, 14 – 16 September 2010, Prague, Czech Republic, (2010)

OBJAVLJENI NAUČNI RADOVI U OKVIRU REALIZOVANOG PROJEKTAOBJAVLJENI NAUČNI RADOVI U OKVIRU REALIZOVANOG PROJEKTA

8. Čiča, ð., Jokanovi ć, S., Borojevi ć, S., Sredanovi ć, B.: Algorithm for C1 continuous tool path: some experiences, problems and suggestions, Internationa l Conference on Innovative Technologies in Desing, Manufacturing and Production, 14 – 16 September 2010, Prague, Czech Republic, (2010)

9. Borojevi ć S., Joviševi ć V., Proizvodne strukture bazirane na simulaciji tips kih tehnoloških procesa, XXXVI JUPITER Konferencija 11 – 12. Maj 2010, Beogra d, Srbija, (2010)

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.

U okviru TEMPUS projekta WBCVMnet, WBC Virtual manufacturing Network gdje jejedan od u česnika projekta Mašinski fakultet Banja Luka, održani je in fo dan18.5.2010. godine gdje sa sa zapaženom prezentacijom preds tavila i Laboratorija zatehnologiju obrade rezanjem i obradne sisteme gdje je preds tavljena nabavljenaopreme, rezultati koji su postignuti primjenom opreme, kao i mogu ćnostima kojenudi ova Laboratorija za saradnju sa privredom.

DETALJI SA PREZENTACIJE PROJEKTA NA INFO DANUDETALJI SA PREZENTACIJE PROJEKTA NA INFO DANU

� Ispitivanje materijala sa stanovišta obradivosti im a za cilj iznalaženje optimalnih tehnološko-geometrijskih uslova obrade, odnosno efe ktivnije upravljanjem procesom obrade.