precious experience - mtec a member of nstda...เร องต อมาเป นเร องท...
TRANSCRIPT
กองบรรณาธการ
ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต
สมภาษณ
ดร.ศภมาส ดานวทยากล
การศกษา ปรญญาตรคณะวทยาศาสตรสาขาเคมอตสาหกรรมมหาวทยาลยเชยงใหม
ปรญญาโทคณะวทยาศาสตรภาควชาวสดศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย
ปรญญาเอกส�านกเทคโนโลยวศวกรรม(SchoolofEngineeringTechnology)สาขานาโนเทคโนโลย
สถาบนเทคโนโลยแหงเอเชย
ปจจบนเปนนกวจยสงกดหองปฏบตการวสดส�าหรบผลตภณฑทปราศจากสารอนตรายหนวยวจยดานสงแวดลอม
ความเชยวชาญ
เซรามกดงเดมการพฒนาสตรเคลอบสพมพวสดเซรามกวสดนาโนนาโนเทคโนโลยและซงคออกไซด
recious ExperiencePP
คอลมนนน�าเสนอทศนะของบคลากรของเอมเทค ผซงเปรยบเสมอนฟนเฟอง
เลกๆ ทชวยขบเคลอนองคกรโดยรวมใหกาวหนาอยางตอเนอง เราเชอวาความร
และประสบการณของทานเหลานมคณคาควรแกการรบฟง และจะมประโยชน
ทงตอคนท�างาน ผ บรหาร รวมทงผ อานโดยทวไปทสนใจเรยนรมมมองตางๆ
และรบฟงขอคดเหนจากมออาชพ
ดร.ศภมาส มภมล�าเนาเดมอย ทจงหวด
เชยงราย เขาศกษาระดบปรญญาตรทคณะวทยา-
ศาสตร สาขาเคมอตสาหกรรม ดานเซรามกสในป
พ.ศ. 2536 เมอใกลจบการศกษากไดรบคดเลอก
ใหท�างานทบรษทผลตกระเบองแหงหนงในจงหวด
ปทมธานสงกดฝายเทคโนโลยดร.ศภมาสท�างานท
บรษทเอกชนแหงนราว 3 ปกอนจะมาท�างานท
ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (เอมเทค)
ในต�าแหนงผชวยวจย จากนนกไดพฒนาศกยภาพ
ของตนเองเรอยมาจนกระทงเรยนจบปรญญาเอกและ
ปรบต�าแหนงเปนนกวจยในทสด
กองบรรณาธการไดรบเกยรตจากดร.ศภมาส
ดานวทยากลมาถายทอดประสบการณในเรองตางๆ
ตงแตสมยเรมท�างานครงแรกจนถงปจจบน ขอมล
ทผ อานไดรบจะเปนประโยชน โดยเฉพาะกบผท
ท�างานในสายงานเดยวกน หรออยางนอยกสราง
แรงบนดาลใจใหม งมนไปส เป าหมายทตงใจไว
เรองราวทงหมดจะเปนอยางไรเสนทางสความส�าเรจ
จะเตมไปดวยอปสรรคหรอโรยดวยกลบดอกไม
เรามาตดตามไปพรอมกนคะ
ประสบการณท�างานครงแรก
เมอ ดร.ศภมาส จบการศกษาปรญญาตร
(พ.ศ.2541)กไดเรมท�างานทบรษทผลตกระเบองใน
จงหวดปทมธาน โดยรบผดชอบทงสวนทเปนหอง
ปฏบตการและสายการผลตทดลอง เนองจากตอง
รวมงานกบผคนหลากหลายระดบชนตงแตหวหนา
ถงลกนองตางเพศตางวยตางความคดดงนนจง
ตองปรบตวคอนขางมาก
ดร.ศภมาสเลาถงประสบการณการท�างาน
ครงแรกวา เรมตนงานในบรษทผลตกระเบอง
ในฝายเทคโนโลย ฝายนแบงงานเปน 2 สวนคอ
สวนพฒนาเนอกระเบอง และสวนพฒนาเคลอบ
และสพมพของกระเบอง ได รบมอบหมายให
รบผดชอบในสวนการพฒนาเคลอบและสพมพ
ของกระเบอง มหนาทพฒนาสตรเคลอบใหมๆ
และพฒนาเคลอบ และสพมพใหไดตามทลกคา
ตองการเชนท�าเคลอบดานเคลอบเงารวมทงสพมพ
ทชวยใหกระเบองมลกษณะเปนรองหรอรอยนน
เปนตน นอกจากนยงตองแกปญหาตางๆ ในดาน
การผลตดวยเชนกระเบองโกงแอนเนองจากคาการ
ขยายตวของเคลอบไมสมพนธกบเนอกระเบอง
แมจะจบสาขาเคมอตสาหกรรมดานเซรามกส
โดยตรงแตในการท�างานจรงความรทเรยนมาบางครง
กไมสามารถใชไดโดยตรงจ�าเปนตองประยกตและ
ตองศกษาหาความรเพมเตมพอสมควรสวนในเรอง
การสอสารระหวางการท�างานกตองปรบเปลยนศพท
ใหตรงกบทคนท�างานใชกน เชน ศพทวชาการท
รจกดในสมยเรยนอยาง คารบอกซเมทลเซลลโลส
ทใช ปรบใหสารเคลอบมความหนดท เหมาะสม
กไมสามารถน�ามาใชจรงในการท�างานได เพราะ
คนท�างานเรยกสารชนดนวา ‘กาว’ ซงกตองเรยก
ตามเขาเพอใหเขาใจตรงกน นอกจากน การทเพง
เรยนจบปรญญาตรมาใหม อกทงเปนผหญงท�าให
วางตวล�าบาก เพราะเพอนรวมงานท�างานมากอน
อาวโสกวามประสบการณมากกวา(แตอาจมคณวฒ
ต�ากวา)และยงตางเพศอกอกทงผทท�างานมากอน
มกไมเชอถอเนองจากยงขาดประสบการณ ดงนน
ตองพยายามแสดงใหเขาเหนวาหากไมท�าตามทบอก
กจะไมไดผลตามทตองการ
ชวงระยะเวลาทท�างานทโรงงานแหงน
เปนชวงวกฤตเศรษฐกจดงนนโรงงานจงมนโยบาย
ลดอตราก�าลงคน และเพมเวลาการท�างานโดย
ไมเพมคาตอบแทนอกทงมการปรบเปลยนการท�างาน
ใหมคอ จากเดมทเคยมผใตบงคบบญชาชวยงาน
5-6คนกไมมตองท�างานเองทงหมดซงบางขนตอน
กมอปสรรคมาก เชน กระบวนการผลตกระเบอง
ในหองปฏบตการตองพนเคลอบและพมพสพมพเอง
ดร.ศภมาส เลาเรองข�าๆ ทประสบกบตวเองคอ
ตอนไปเกบวตถดบเชนกระเบองดบหรอสเคลอบ
ในสายการผลต เพอน�าไปทดลองในหองปฏบตการ
ซงตองขซาเลงไปเอง! ผทไมเคยขซาเลงมากอน
จะรดวาไมใชเรองงาย ลองจนตนาการถงรถซาเลง
ทมกระบะบรรทกดานหนาซงควบคมยากอยแลวและ
ถามของหนกบรรทกมาดวยกยงควบคมยากขนไปอก
ท�าใหเมอเวลาขกจะไปชนสงของตางๆระหวางทาง
กรกฎาคม - กนยายน 2556
27
เรองตอมาเปนเรองทเหมอนจะข�า แตกข�า
ไมออกคอตอนพมพสลงบนกระเบองขนาด50ซม.
ทจะตองใชแรงกดแผนยางและรดสผานบลอกสกรน
ลงบนกระเบอง การทแรงกดไมมากพอจะท�าใหสท
ตกลงบนกระเบองไมสม�าเสมอทงดานซายและขวา
บางทลงไมถงกระเบองดวยซ�าดงนนจงตองแกปญหา
โดยการทดลองกบกระเบองแผนเลกแทน และ
จนตนาการวาถาเปนแผนใหญจะออกมาแบบไหน
อกเรองคอการทดลองผลตจรง(production
test) ในสายการผลตตองมการตรวจสอบน�าหนก
เคลอบและสพมพของกระเบองทมขนาดตงแต 20,
30,33และ50ซม.ซงสายการผลตกระเบองถาใคร
ไดพอมโอกาสเขาไปจะเหนวาเปนสายการผลต
แนวยาวเรมจากหวสายทกระเบองอบรอนๆไหลมา
ตามสายพานมาผานการพนสรองเคลอบพนเคลอบ
และสพมพ ตามล�าดบ และตอนทดลองตองมการ
ชงน�าหนกของทงสเคลอบ และสพมพ ซงมความ
ล�าบากซอนเรนแตกตางกน
การ ชงน� าหนกเคลอบกล� าบากเพราะ
ตองแบกกระเบองรอนๆ ไปชงน�าหนก ตองเดน
สองรอบ โดยรอบแรกต องต งค า เค รอง ชง
ใหเปนศนยกอนรอบทสองจงคอยชงน�าหนกเคลอบ
สวนการชงน�าหนกสพมพกตองเดนไกลกวาเดม
เนองจากกระเบองไหลไปปลายสายพานเสยแลว
แตเครองชงตงไวตนสายการผลต ซงการท�างาน
ลกษณะน กสนกปนไปกบการเรยนร ในสงใหมๆ
อกทงยงตองปรบตวใหสามารถท�างานรวมกบคนทอย
ในสายการผลตดวยอยางไรกดตอมาภายหลงบรษท
กเขาใจวานโยบายนไมเหมาะสมจงไดยกเลกไป
การท�างานในโรงงานแหงนรวม3ปกมผลงาน
ทสรางความภมใจใหเชนกนเชนสามารถแกปญหา
เรองกระเบองโกงแอนโดยการปรบสตรเคลอบท�าให
สามารถลดปรมาณความเสยหายจากรอยละ 30
เหลอเพยงไมถงรอยละ 10 และแกปญหาเรองมม
ของกระเบองไมไดฉากจากสาเหตทอณหภมในเตา
ไมเสมอกนได รวมทงการไดเหนผลตภณฑทตนเอง
มสวนรวมพฒนาวางจ�าหนายในทองตลาดเปนตน
จดเปลยนครงส�าคญ
การทดร.ศภมาสเปนผทรกการเรยนและ
ชอบวชาการดงนนเมอท�างานทบรษทแหงนเปนระยะ
เวลา 3 ป ซงยาวนานพอส�าหรบการเรยนร
ในเนองานครบทกกระบวนการแลว จงเกดความคด
ทอยากจะเปลยนมาท�างานทใชความรทเรยนมา
ในวงกวาง ประจวบกบในชวงเวลานนทเอมเทค
ประกาศ รบสม ค ร ง านต� า แหน งผ ช ว ย ว จ ย
ในหนงสอพมพ จงไดหาขอมลเพมเตมเพอมา
สมครงานและกไดงานในทสด
ดร.ศภมาสเรมงานทเอมเทคในปพ.ศ.2543
ในต�าแหนงผชวยวจย รบผดชอบเรองการวเคราะห
ทดสอบเซรามกสรวมกบ ดร.อาร1 และคณนฤพร
2
ดวยเทคนคจลทรรศนแบบแสง(OpticalMicroscopy,
OM) เอกซเรยดฟแฟรกชน (X-Ray Diffraction,
XRD) เอกซเรยฟลออเรสเซนสสเปกโทรเมตร
(X-RayFluorescencespectrometry,XRF)และ
จลทรรศนอเลกตรอนแบบสแกนนง (Scanning
Electron Microscopy, SEM) และการวเคราะห
ลกษณะเฉพาะของผง(powdercharacterization)
ซงมลกคาสวนใหญเปนภาคอตสาหกรรม นอกจาก
งานบรการทางเทคนคแลวยงท�าวจยรวมกบสถาบน
ไฟฟาดวยจงตองมการไปเยยมชมโรงงาน 3 วน
ตอสปดาห ดงนน จงตองบรหารเวลาท�างานให
ลงตวใหได
นอกจากงานดานการวเคราะหทดสอบแลว
ยงท�าวจยดานเซรามกสดงเดมดวยเชนการพฒนา
เนอผลตภณฑของลกถวยไฟฟาทตองทนรบไฟฟา
แรงดนสง หรอการพฒนาเนอผลตภณฑเซรามก
เพอใชเปนกระเบองส�าหรบรองรบเซลลแสงอาทตย
เปนตน
1ดร.อาร ธนบญสมบต ปจจบนด�ารงต�าแหนงหวหนาหองปฏบตการวสดส�าหรบผลตภณฑทปราศจากสารอนตราย
และนกวจยอาวโส
2คณนฤพร วณสอน นกวจย สงกดหองปฏบตการวสดส�าหรบผลตภณฑทปราศจากสารอนตราย แตปจจบนลาศกษาตอ
กรกฎาคม - กนยายน 2556
28
ตวเดมจงเปนสงทนกวจยในสาขาตระหนกและตอง
รวมกนหาวสดตวแทนการเรยนปรญญาโทนอกจาก
จะไดความรดานอเลกโทรเซรามกสแลวยงไดความร
ดานอนๆจากการเรยนคอรสเวรกดวย
เมอเรยนจบปรญญาโทและยงม งมนทจะ
ท�างานสายวจยทเอมเทคในระยะยาว ดงนนจง
ตดสนใจเรยนปรญญาเอกตอทสถาบนเทคโนโลย
แหงเอเชย(AIT)ดวยเหตผลหลายประการคอ
1) มหลกสตรนาโนเทคโนโลย (nano
technology) ซงเปนเรองทสนใจสบเนองจาก
การทไดไปท�างานวจยทญปน
2) ใชภาษาองกฤษในการเรยนการสอน
ซงนาจะชวยในการพฒนาศกยภาพดานภาษาได
3)ใกลทท�างานและบานท�าใหเดนทางสะดวก
การเรยนทAITจะตองเรยนคอรสเวรก56
หนวยตอป และท�าวจยเรองการสงเคราะหแทง
นาโนซงคออกไซดเพอใชเปนคะตะลสตส�าหรบ
ผลตกาซไฮโดรเจนจากเมทานอล โดยม ศ.ดร.
จอยดพ ดตต า (Prof .Dr .Joydeep Dutta)
เปนอาจารยทปรกษา การเรยนทนมวฒนธรรมการ
ท�างานทดคอ นกศกษาจะตองประยกตเครองมอ
ทมอยใช และอาจตองสรางเครองมอทดสอบ หรอ
เตาปฏกรณใชเองดวย เชน เครองวดมมสมผส
(contact angle) เครองโพเทนชโอสแตท (poten-
tiostat) และเตาปฏกรณส�าหรบการผลตไฮโดรเจน
จากกระบวนการรฟอรมเมทานอลเปนตนและหาม
ปดบงขอมลของกนและกนระหวางเพอนในกลมวจย
เดยวกน เพอไมใหเสยเวลาและปองกนการศกษา
ซ�าซอน ดงนนหากใครพฒนาอะไรขนมาไดกจะตอง
ถายทอดใหเพอนในกลมดวย
ตลอดระยะเวลาการท�างานทเอมเทคในชวง
6ปแรกจะเนนทเซรามกสดงเดมแตงานวจยเซรามกส
ทเอมเทคจะแบงเปน2กลมคอเซรามกสดงเดมและ
แอดวานซ เซรามกส ดงนนเมอมาถงจดหนง
กตองการจะมความรเพมเตมในสวนของแอดวานซ
เซรามกสจงตดสนใจเรยนตอระดบปรญญาโทในป
พ.ศ.2549และท�าวจยเรองEffectsofTitanium
SiteCationSubstitutiononPiezoelectricProperties
ofBismuthSodiumLanthanumTitanateSystem
โดยมรศ.ดร.สพตราจนาวฒนเปนอาจารยทปรกษา
งานวจยนเปนดานอเลกโทรเซรามกส(electroceramics)
เปนการพฒนาวสดเพยโซอเลกทรกทปลอดจาก
สารตะ กว เน องจากตะ กวเป นสารอนตราย
แตเปนองคประกอบหลกทส�าคญในวสดเพยโซ
อเลกทรกทใชกนอยางแพรหลายดงนนการพฒนา
วสดเพยโซอเลกทรกทเปนมตรตอสงแวดลอมปลอด
สารตะกว และสอดคลองกบระเบยบขอบงคบตาม
มาตรฐานตางๆ อกทงมสมบตเทยบเคยงกบวสด
ลกถวยไฟฟาเซรามกส
ภาพจาก http://www.pxcldc.com/en/showcp.
asp?id=166
“คนทเขามาท�างานทนไมควรท�างานไปวนๆ แตตองตงเปาหมาย
ทชดเจนและไปใหถงเปาหมายนนใหได อาจจะตองตงค�าถาม
กบตวเองวา ตองการจะท�าอะไร ชอบท�างานเชงวชาการไหม
และตองการจะเรยนตอหรอไม เพอประกอบการตดสนใจ”
กรกฎาคม - กนยายน 2556
29
เพอนในกลมวจยเดยวกน
เตาปฏกรณส�าหรบการผลตกาซไฮโดรเจนจากกระบวนการรฟอรมเมทานอลทสรางขน เตาปฏกรณจรง (ซาย) และแผนภาพ
เตาปฏกรณ (ขวา) ระบบนท�างานโดยเมทานอลผสมน�าถกท�าใหเปนละอองฝอยดวยวสดเพยโซอเลกทรกและถกพาเขาไป
ในเตาทใหความรอนในชวง 200-350 องศาเซลเซยสทมคะตะลสตอย จากนนแกสไฮโดรเจนทเกดขนจากปฏกรยา
จะถกพาขนไปยงสวนบนของเตาปฏกรณ และผานการดกจบเมทานอลสวนเกนทไมเกดปฏกรยาในแกวรปชมพบรรจดวยน�า
สวนแกสทไมถกดกดวยน�าจะไหลผานออกมาในถงเกบกาซ ซงจะน�าไปวเคราะหหาองคประกอบดวยแกสโครมาโทกราฟตอไป
แมจะมวฒนธรรมการท�างานเชนนกไมได
เปนอปสรรคตอนกศกษาทไมมพนฐานทางวศวกรรม
เนองจากมการชวยเหลอกนภายในกล มเพอนซง
สวนใหญเปนชาวตางชาตคนทมพนฐานทางวศวกรรม
กจะชวยเหลอคนทมพนฐานทางวทยาศาสตรในการ
สรางเครองมอสวนคนทมพนฐานทางวทยาศาสตรก
จะตองบอกถงความตองการและจะตองมการแลก
เปลยนความคดเหนระหวางกน รวมถงหากมปญหา
กจะตองชวยกนแกไขดวย
กรกฎาคม - กนยายน 2556
30
การศกษาระดบปรญญาเอกท AIT ใชเวลา
3 ปครง หลงจากนนกกลบเขามาท�างานทเอมเทค
ในต�าแหนงนกวจย สงกดห องปฏบตการวสด
ส�าหรบผลตภณฑทปราศจากสารอนตราย ภายใต
หนวยวจยดานสงแวดลอม การเลอนต�าแหนง
จากผ ช วยวจยมาเปนนกวจยกตองปรบตวมาก
พอสมควร เชนบทบาทในการตดสนใจการบรหาร
โครงการ การท�างานใหเปนไปตามแผน การพฒนา
และดแลเพอนรวมวจยสวนทแตกตางอยางสนเชง
ระหวางการท�างานวจยในฐานะนกวจย กบการวจย
เพอเพมองคความร คอ การท�าหนาทนกวจย
ทแทจรงนตองมงเนนพฒนางานทจะน�าไปใชไดจรง
ในอนาคตไมวาจะน�าไปใชกบภาคอตสาหกรรมภาค
ครวเรอน หรอหนวยงานตางๆ เราตองชจดเดน
ของงานเพอใหหนวยงานทตองการใชผลจากงานวจย
มาแสดงความจ�านงวาสนใจจะน�าไปใชจงจะเปนงาน
วจยทท�าเพอใหเกดผลกระทบไมวาจะเปนผลกระทบ
ตออตสาหกรรม หรอตอสาธารณะ ในสวนนจ�าเปน
ตองมการขยายขอบเขตการท�างานจากหองปฏบตการ
ออกเปนการท�างานเชงรกมากยงขน ซงเปนความ
ยากทตองกาวขามไปใหได
สารจากรนพถงรนนอง
การทดร.ศภมาสมาถงจดนไดกตองใชความ
ม งมนและรกในสายงานทท�ามาก หากมร นนอง
ตองการทจะเดนบนเสนทางนบางแตยงลงเลและกงวล
ดร.ศภมาส แนะน�าวา คนทเขามาท�างานทนไมควร
ท�างานไปวนๆแตตองตงเปาหมายทชดเจนและไปให
ถงเปาหมายนนใหไดอาจจะตองตงค�าถามกบตวเองวา
ตองการจะท�าอะไร ชอบท�างานเชงวชาการไหม
และตองการจะเรยนตอหรอไม เพอประกอบ
การตดสนใจ
ผ ทเขามาท�างานในต�าแหนงผ ชวยวจยท
เอมเทคสวนใหญมกเรยนจบปรญญาโทแลว ถาหาก
ตองการจะเดนบนเสนทางสายนตอไปกควรจะตอง
ศกษาตอ หรออาจจะกาวทละขน อนาคตกสามารถ
เปนนกวจยไดเชนกนแตส�าหรบผทเพงจบปรญญาตร
และตงใจทจะศกษาตอทนทโดยสวนตวคดวาอาจจะ
ขาดมมมองในดานอตสาหกรรม การมประสบการณ
ท�างานกอนศกษาตออาจชวยใหเหนภาพรวมมากขน
ซงจะเปนประโยชนตอการท�างานทเอมเทคเพราะ
ลกษณะงานของทนกจะท�างานรวมกบอตสาหกรรมดวย
ความภมใจ
ในการท�างานทเอมเทคตงแตปพ.ศ. 2543
ถงปจจบนมความภมใจมากมายแตทประทบใจมากคอ
การไดไปท�าวจยทญปน ในชวงเวลานน ดร.ศภมาส
สงกดหองปฏบตการวเคราะหสารปนเปอนในวสด
(Trace Element Analys is Laboratory ,
TEA-Lab)3 ได ท�า วจยเ รองเมมเบรนทดสอบ
สารปรอทในตวอยางน�าเสยทระดบต�ากวา 10 ppb
(part per billion) แบบภาคสนาม มหลกการ
เตรยมเมมเบรนคอ ใชสารคเลตทไวตอการเกด
สารประกอบเชงซอนกบปรอทมาสงเคราะหให
เปนอนภาคระดบนาโนและตรงไวบนเมมเบรน
ลกษณะของเมมเบรนทเตรยมขน
3หองปฏบตการวเคราะหสารปนเปอนในวสด ปจจบนอยภายใตหองปฏบตการวสดส�าหรบผลตภณฑทปราศจากสารอนตราย
หนวยวจยดานสงแวดลอม
สวนการเพมความไวของการทดสอบให
สามารถทดสอบสารปรอทในระดบความเขมขนท
ต�ามากท�าโดยเพมโอกาสใหปรอททปนเปอนในน�าเสย
สมผสกบเมมเบรนทตรงไวดวยสารคเลตดงกลาว
กรกฎาคม - กนยายน 2556
31
ใหมากทสด เราจงเลอกใชวธการกรองน�าเสยผาน
เมมเบรน สทปรากฏบนเบมเบรนจะเปนตวบงบอก
ถงปรมาณความเขมขนของปรอท
งานวจยนท�าร วมกบอตสาหกรรมและ
สามารถตอยอดจนเกดเปนผลตภณฑ จดเดนของ
วธการทดสอบนสามารถทดสอบในภาคสนามไดจงไม
ตองเกบตวอยางมาทหองปฏบตการท�าใหไมมคา
ใช จ ายเรองการขนสง ให ผลทมความแมนย�า
ผทดสอบไมจ�าเปนตองมความช�านาญเชงเทคนค
และมราคาถก
ลกษณะของสทปรากฏบนเบมเบรน
แสดงถงปรมาณความเขมขนของปรอท
บรรยากาศการน�าเสนอประเทศไทยและขอเสนอโครงการ
หวขอ Environmental Technology ทจะท�าในชวง
ระยะเวลา 7 เดอน ณ JICA เมอง Tsukuba
ประเทศญปน
ปจจบนไดพฒนาชดทดสอบเฮกซะวาเลนต
โครเมยมภาคสนามโดยสามารถทดสอบเฮกซะวาเลนต
โครเมยมในตวอยางน�าดมไดในระดบ 20 ppb
(part per billion) ซงตามขอก�าหนดตองมคา
ไมเกน 100 ppb ขณะนอยในขนตอนการทดสอบ
เสถยรภาพเพอตรวจสอบระยะเวลาการเกบรกษา
ท เหมาะสมทย งให ผลการวเคราะห ท ถกต อง
นอกจากน ยงเคยได รบรางวลในการน�าเสนอ
ผลงานดเยยมในงานประชมวชาการ ซงเกยวของ
กบงานทไดกลาวมาแลว
ชดทดสอบเฮกซะวาเลนตโครเมยมทพฒนาขน
ดร.ศภมาสกลาวทงทายถงอนาคตตวเองวา
แมวาตนเองจะศกษาตอจนไดวฒและเปนนกวจยแลว
แตกยงตองพฒนาศกยภาพของตนเองอกหลายเรอง
เพราะตองการเปนนกวจยทดสามารถสรางสรรคงาน
วจยทมคณภาพและมประโยชนต อสาธารณชน
อยางตอเนอง
แผนภมสส�าหรบตรวจสอบปรมาณเฮกซะวาเลนตโครเมยม
กรกฎาคม - กนยายน 255632